Al het cultuurnieuws uit Brabant en de rest van Nederland op een rijtje. Wil je wekelijks een overzicht van deze Trends & Ontwikkelingen ontvangen per mail? Meld je dan aan voor onze Trends & Ontwikkelingen nieuwsbrief!
Trends & Ontwikkelingen
Alle artikelen
Het Tilburgs Architectuur Film Festival (TIAFF) beleeft op 5 en 6 april 2024 haar negende editie. Het festival weet een sterke eigenheid te koppelen aan een goed programma. Vijftien films worden vertoond en bijna allemaal ingeleid door interessante sprekers. Het jaarthema is ‘Habitat’, een focus op de kwalitatieve kant van de woonopgave: circulaire architectuur, veranderende woonvormen, bio-diverse openbare ruimte of ecologische bouwmethoden.
02-04-2024,
Bron: Archined
De Maatschappij der Nederlandse Letterkunde te Leiden heeft de Debutantenprijs van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde 2024 aan Tiemen Hiemstra voor zijn debuutroman W. toegekend. De Debutantenprijs is een voortzetting van de Lucy B. en C.W. van der Hoogtprijs (1925-2022) en is een aanmoedigingsprijs voor literatuur. Deze prijs wordt ieder jaar uitgereikt, afwisselend in de categorieën poëzie en proza, aan een schrijver van wie in de voorgaande jaren haar/zijn/diens eerste of eerste twee publicaties zijn verschenen. De bekroonde roman W. verscheen in 2023. De prijs bestaat uit een glasobject en 7.500 euro.
02-04-2024,
Bron: Neerlandistiek
Op 31 maart 2024 heeft Niek Idelenburg de Andreas Penning ontvangen. Dat is een onderscheiding van de gemeente Amsterdam. Hij krijgt de Andreas Penning voor zijn bijdrage aan de klassieke muziek en de muziekbeleving van jongeren in Amsterdam.
Niek Idelenburg richtte in 1994 het Amsterdams Bach Consort op. Het Amsterdams Bach Consort combineert muziek van Bach en tijdgenoten met nieuwe composities. Het ensemble geeft ook compositieopdrachten. Bij die opdrachten geldt Bach als vertrekpunt. Op 1 april heeft Niek Idelenburg zijn laatste concert met het Amsterdams Bach Consort gedirigeerd. Na 30 jaar stopt hij met zijn werk voor het Amsterdams Bach Consort. De Andreaspenning is een onderscheiding van de Stad Amsterdam. De penning wordt uitgereikt aan personen of instellingen die zich hebben ingezet op het gebied van bijvoorbeeld sport, wetenschap, onderwijs en kunst.
02-04-2024,
Bron: NPO radio4
Rinus, van schrijversechtpaar Ingrid en Dieter Schubert, is verkozen tot Prentenboek van het Jaar 2025. Het prentenboek over neushoorn Rinus en zijn opa staat centraal tijdens De Nationale Voorleesdagen van 22 januari t/m 1 februari 2025. De afgelopen editie van De Nationale Voorleesdagen werden er meer prentenboeken verkocht tijdens de campagneperiode dan tijdens de edities daarvoor. Zo was de afzet van prentenboeken dit jaar 13% hoger dan vorig jaar tijdens de twee campagneweken.
02-04-2024,
Bron: Stichting Lezen
Jazz is niet alleen voor ouderen. Dat wil Breda Jazz dit jaar laten zien. Voor het eerst treden schoolbandjes op, die speciaal voor de 52ste editie van het festival stukken hebben ingestudeerd.
,,We willen zo meer aandacht vragen voor jonge amateurs", zegt Hanneke Griffioen van Breda Jazz. ,,We hebben vijf scholen benaderd om mee te doen. De bands staan vrijdag op podium Kerkplein, voor de Grote Kerk.” Het gratis festival is van 9 tot en met 12 mei in de Bredase binnenstad.
02-04-2024,
Bron: Brabants Dagblad
In de nieuwe expositie Dance – design van een cultuur in het Design Museum Den Bosch staat de opkomst van de elektronische dansmuziek centraal. ,,Het idee achter deze expositie is om te laten zien hoe de muziek en cultuur van een gemarginaliseerde groep in de Verenigde Staten - dus lhbtqia+, latin en zwarte gemeenschappen - van de marges naar mainstream bewoog. Daarin speelt technologie een grote rol”, vertelt senior curator Yassine Salihine. Met curator Bao Yao Fei zette hij deze expo in het Design Museum op.
29-03-2024,
Bron: Brabants Dagblad
Oisterwijk is sinds dit jaar een nieuwe culturele vereniging rijker, opgericht door Marya Hüsstege, Frans Kapteijns en Kees van Dongen. Met Downsouth Oisterwijk willen zij de operette nieuw leven inblazen in het Natuurtheater. ,,Het Natuurtheater heeft een goede akoestiek.” Oisterwijk trok jarenlang duizenden bezoekers aan met de jaarlijkse operette-uitvoeringen in het Natuurtheater. In de afgelopen jaren leek de belangstelling af te nemen. Downsouth Oisterwijk wil hier verandering in brengen.
29-03-2024,
Bron: Brabants Dagblad
In de aanloop tot de komst van het Nationaal Slavernijmuseum in 2030 heeft het team dat het museum ontwikkelt nu al een eerste tentoonstelling gemaakt. Dit in samenwerking met het Verzetsmuseum in Amsterdam. Verzet op de plantages én in Nederland staat centraal in de tentoonstelling ‘Verzet tegen Slavernij’. Het Slavernijmuseum wil de geschiedenis als een breed verhaal benaderen. Naast Suriname, de Antillen en Nederland zal er ook aandacht komen voor de slavernij in Nederlands-Indië en elders.
Een jaar lang viert de 25-jarige Kunstkring Sint Anthonis haar jubileum met elke maand activiteiten. De aftrap van het jubileumjaar is deze week met een Cultureel Café, later komen onder andere een workshop keramiek voor de kinderen tot een demonstratie ecoprinten langs. Wat 25 jaar geleden begon met werk van plaatselijke kunstenaars in het gemeentehuis te hangen is uitgegroeid tot een scala van culturele evenementen in Sint Anthonis en omliggende dorpen.
29-03-2024,
Bron: Brabants Dagblad
Het lastigvallen van Joden in Nederland, zoals Lenny Kuhr bij een concert overkwam, geeft totaal geen pas, zegt de premier Mark Rutte. ,,We zijn een beschaving, dit gaat echt de verkeerde kant op. We moeten dit collectief aanpakken.”
Afgelopen week reageerde staatssecretaris voor Cultuur Fleur Gräper (D66) volgens een aantal partijen in de Tweede Kamer nogal tam op het incident bij zangeres Lenny Kuhr. Volgens Gräper kan er geen twijfel over zijn dat iedereen in het kabinet de actie tegen Kuhr ‘onacceptabel’ vindt. Inmiddels is ze in gesprek met de cultuursector om te zorgen dat ‘alle artiesten op veilige manier kunnen optreden’.
Met een expositie met kunstwerken sluiten deelnemers van Boeiende Kunst de Week van de Psychiatrie af. Het maken van kunst hielp Rianne bij herstel na een post-partumdepressie. In Eindhoven toont zij haar mozaïeken van wilde dieren. ,,Hier durf ik mezelf te laten zien.”
29-03-2024,
Bron: Eindhovens Dagblad
Docent van het Jaar 2024 Peter Pelzer (Universiteit Utrecht) wil studenten poëtisch leren schrijven. Pelzer krijgt een beurs van 25 duizend euro, waarmee hij een schrijfcursus voor studenten wil opzetten. Hij ontving deze prijs op 25 maart uit handen van demissionair minister Robbert Dijkgraaf.
Waarom hij een schrijfcursus wil starten? “Het is belangrijk dat studenten het Nederlands als taal waarderen”, zei Pelzer bij de uitreiking. Ze zouden volgens hem niet alleen academisch moeten leren schrijven, maar ook poëtisch en essayistisch. “Als promovendus heb ik een schrijfcursus gedaan en die heeft mijn leven echt veranderd.”
29-03-2024,
Bron: Bron Fontys
BookTok, al jaren een fenomeen op sociale media, betekende voor Fontys Journalistiek-student Dilayra Verbrugh een doorbraak op TikTok. Met haar bijna 200.000 volgers deelt ze dagelijks filmpjes van haar favoriete boeken. De Journalistiek-student leest gemiddeld drie boeken per week.En dat komt tegenwoordig niet vaak meer voor onder Dilayra's leeftijdgenoten: uit de nieuwsberichten van de afgelopen jaren blijkt dat jongeren steeds minder lezen.
BookTok is een trend die tijdens de coronapandemie is ontstaan. Dilayra omschrijft het als ‘het boekendeel van TikTok’, die volgens de student groter is dan ooit tevoren. “Het is echt een ding. Zelfs boekenwinkels hebben tegenwoordig een aparte boekentafel met BookTok-boeken. Dat zijn populaire titels die vaak op BookTok worden genoemd.”
29-03-2024,
Bron: Bron Fontys
De Leidraad veilig en gezond werken audiovisuele sector is klaar. Deze leidraad omvat 37 uitgangspunten om de fysieke en psychosociale veiligheid te waarborgen van opdrachtnemers die betrokken zijn bij het maken van speelfilms, korte films, documentaires, animaties, series en innovatieve mediaproducties. De uitgangspunten hebben betrekking op de werkomgeving en op de planning van werk- en rusttijden. In april 2024 wordt de Leidraad van kracht.
De samenwerkingsverbanden die samen de zeven verschillende hubs van TalentHub Brabant vormen breiden zich verder uit. Het aantal connecties waaruit zij kunnen putten voor de begeleiding en coaching van de talenten blijft groeien. Bij TalentHub Brabant staat alles in het teken van de ontwikkeling van talentvolle makers tot gevestigde kunstenaars in Brabant. Daarbij is de TalentHub zelf ook altijd in ontwikkeling. Voor de periode 2020-2022 hebben we alle data over de werking van de hubs verzameld en in beeld laten brengen.
29-03-2024,
Bron: Talenthub Brabant
Hester Wijminga heeft de Bronzen Krokus ontvangen voor haar grote inzet voor het gezamenlijk belang van auteursrechthebbenden. Zij ontving deze bij haar afscheid als directeur van Stichting de Thuiskopie uit handen van VOICE-voorzitter Fred Teeven. “Hester heeft zich 22 jaar met ziel en zaligheid ingezet voor het realiseren, incasseren en verdelen van een thuiskopievergoeding voor alle in aanmerking komende rechthebbenden”, aldus Fred Teeven.
29-03-2024,
Bron: Voice
De zestien miljoen foto’s van het Nationaal Archief dreigen voor een groot deel ontoegankelijk voor publiek te worden. Dat baart zorgen, de collectie is een van de grootste van Europa. Oorzaak is het ontslag van vijf werknemers van de Stichting Spaarnestad Photo die bij het Nationaal Archief de foto’s ontsloten en exploiteerden. Het toegenomen aanbod van rechtenvrij te gebruiken oude persfoto’s en een navenant afnemend aantal opdrachten voor de stichting deed Spaarnestad financieel de das om.
Flip Bool, gepensioneerd conservator van het Nederlands Fotomuseum, vreest dat de fotocollectie van het Nationaal Archief verandert in “een dood archief”. Fotoarchieven gelden volgens Bool steeds minder als belangrijk cultureel erfgoed. Ook het ANP noemt de ontwikkeling zorgelijk. De toegankelijkheid van hun niet-gedigitaliseerde foto’s gaat bijna naar nul.
Vanaf 31 maart 2024 kunnen Nederlandse makers profiteren van het volgrecht in Australië. Dit betekent dat wanneer hun werken in Australië worden doorverkocht, zij recht hebben op een deel van de opbrengst. Dit is mogelijk dankzij nieuwe wetgeving in Australië die een samenwerking met Nederland mogelijk maakt. Voor Nederlandse makers een extra bron van inkomsten wanneer hun kunst in Australië wordt verkocht boven de drempel van 1.000 AUS $ (circa €600). Alle bij Pictoright (individueel of voor het volgrecht) aangesloten makers worden vanaf deze datum ook in Australië vertegenwoordigd. Pictoright is erg blij met deze ontwikkeling en hoopt in de toekomst voor meer landen buiten de EER volgrecht te kunnen innen en ontvangen.
29-03-2024,
Bron: Pictoright
De Creatieve Coalitie schrijft dat het intimideren van muzikanten zoals Lenny Kuhr op basis van hun Joodse identiteit is absoluut onacceptabel is. Dit is een reactie op de recente gebeurtenissen bij een concert van muzikant Lenny Kuhr. ‘Intimidatie vormt een inbreuk op de persoonlijke veiligheid en de artistieke vrijheid die wij in onze sector zeer serieus nemen. De culturele sector moet een veilige haven zijn waar artistieke expressie wordt gevierd en waar meningsverschillen op respectvolle wijze kunnen samenkomen. Bovendien is het een plek waar juist de toegenomen polarisatie en tegenstellingen in de samenleving kunnen worden tegengegaan.’
29-03-2024,
Bron: Creatieve Coalitie
Prominente Brabantse grafisch kunstenaars exposeren in Moergestel: ‘Het werken met je handen is echt booming’. Van etsen tot houtdruk: de ambachtelijke veelzijdigheid van grafische kunst beleeft een heropleving, ook in Brabant. Onder de paraplu van het landelijke Grafiekplatform exposeren twintig prominente Brabantse grafisch kunstenaars in Galerie De Verdieping in Moergestel. Iris van Lavieren, voorzitter van het Grafiekplatform, en platformlid Maria Klerx, beide expositiedeelnemers, vertellen over deze tentoonstelling
29-03-2024,
Bron: Brabants Dagblad
Nederland moet meer doen om koloniale archieven openbaar te maken, schrijft de Raad voor Cultuur in het advies 'Omgaan met gedeelde bronnen van het koloniale verleden'. Het advies is 25 maart 2024 aangeboden aan staatssecretaris Gräper-van Koolwijk. In het advies hanteert de raad voor de omgang met koloniale archieven en documentaire collecties drie uitgangspunten: de herkenning van het onrecht dat de staat de voormalige koloniën heeft aangedaan; de bereidheid om dit onrecht waar mogelijk te herstellen; de noodzaak om nieuw onrecht en de voortzetting en/of doorwerking van historisch onrecht te voorkomen.
In Nederland liggen veel archieven uit de koloniale tijd, zoals documenten van de Vereenigde Oostindische Compagnie, zogeheten slavernijregisters en de papieren van het voormalige ministerie van koloniën. De raad onderzocht wat er met deze documenten moet gebeuren, en of ze terug moeten naar de voormalige koloniën. Nederland moet meer haar best doen om de stukken wereldwijd (digitaal) vindbaar en bruikbaar te maken, schrijft de raad. Dat zou bovendien moeten gebeuren op een gelijkwaardige manier, waarbij voormalige kolonisator en kolonie samen optrekken.
Bas Maes (43) uit Breda volgt Jos van der Horst op als gedeputeerde Energie en Cultuur bij de provincie Noord-Brabant. Bas Maes is al jaren actief voor de SP. Dat begon meteen na zijn opleiding tot architect. In de avonduren zette hij zich naast zijn fulltime baan in voor ROOD, de voormalige jongerenafdeling van de SP. Later werd hij fractievoorzitter in de gemeenteraad van Breda en beleidsmedewerker voor de Tweede Kamerfractie.
Maes wil ervoor zorgen dat sport en cultuur voor iedereen wordt. Dat het niet als iets elitairs gezien wordt dat zich terugtrekt achter de muren van musea en stadions. Iedereen moet zich uit kunnen drukken in kunst en ermee in contact kunnen komen.
Op 26 februari stuurde de Kunst van Brabant een brief aan Mevrouw Adema, Commissaris van de Koning, met een dringende oproep aan haar tot het behartigen van de belangen van de culturele sector bij de behandeling van de perspectiefnota morgen nu Gedeputeerde Van der Horst vertrokken is. Behalve dat de structurele financiële vooruitzichten, met betrekking tot noodzakelijke investering in de culturele infrastructuur, niet gunstig zijn, is de wat heet incidentele financiering met het oog op de te behandelen Perspectiefnota een ongewisse zaak.
Vaak eerder en op tal van plaatsen heeft de Vereniging de Kunst van Brabant betoogd dat er minstens € 29.750.000 per jaar nodig zou zijn, alleen maar om het hoogstaande niveau van heden te kunnen handhaven. Dat is het enorme verschil van meer dan de helft van de per jaar € 18.300.000 die nu is voorzien in het beleidskader Levendig Brabant 2030. De Kunst van Brabant ziet desastreuze gevolgen voor de culturele productie en kunstzinnige uitingen waarmee de provincie zich tot dusver heeft kunnen onderscheiden.
Staatssecretaris Gräper-van Koolwijk (OCW) vraagt advies aan de Raad voor Cultuur over de aanvragen voor de basisinfrastructuur 2025-2028.
De adviesaanvraag gaat in op de procedure en de criteria van de subsidieregeling. Eens in de vier jaar adviseert de Raad voor Cultuur over de toekenning van rijkssubsidies aan culturele organisaties in het kader van de regeling Culturele basisinfrastructuur.
Culturele organisaties dienen een subsidieaanvraag in bij het ministerie van OCW. De Raad voor Cultuur beoordeelt de aanvragen onafhankelijk en brengt hierover advies uit aan de staatssecretaris. De staatssecretaris beslist over de toekenning van de vierjaarlijkse subsidies. De Raad voor Cultuur heeft vervolgens tot taak de instellingen te monitoren tijdens de looptijd van de subsidie.
Na meer dan vijftig jaar is muziekcentrum De Oosterpoort, bekend van Noorderslag en als thuisbasis van het Noord Nederlands Orkest, niet meer van deze tijd, vinden de gemeente Groningen en SPOT, de organisatie achter De Oosterpoort en de Stadsschouwburg Groningen. Het gebouw is te klein, niet duurzaam en niet praktisch. Renoveren is geen optie. Nieuwbouw gaat 300 miljoen euro kosten. Of dat zinvol is, wordt door bewoners betwijfeld.
Al vijf jaar wordt er over een nieuw muziekcentrum nagedacht, met TivoliVredenburg in Utrecht als voorbeeld, maar nu zijn de plannen concreet geworden. De Nieuwe Poort moet het gaan heten en moet vier zalen krijgen: een klassieke zaal speciaal voor het Noord Nederlands Orkest (NNO), een voor alle muziekgenres, een voor intieme settingen en kleine theatervoorstellingen, en een grote met 3.200 staplaatsen „voor versterkte muziek en feesten”. De gemeenteraad van Groningen besluit naar verwachting in november over de plannen. Zeker is de uitkomst niet. Het grootste breekpunt lijken de kosten te worden.
22-02-2024,
Bron: NRC
De Federatie Auteursrechtbelangen heeft namens de auteursrechtsector een brief aan de informateur gezonden waarin aandacht wordt gevraagd voor artificial intelligence (AI), onderzoek naar het economisch belang van de sector, de samenwerking met Platform ACCT, herijking van het toezicht op CBO's en een follow-up van Steunfonds Rechtensector.
Vanaf vandaag kan iedere zzp’er of werknemer binnen enkele stappen de perfecte belangenbehartiger vinden met de komst van DeAansluitwijzer.nl. Deze tool is de eerste in zijn soort en moet de drempel voor de ruim 300.000 werkenden in de culturele en creatieve sector verlagen om zich aan te sluiten bij een beroepsorganisatie, regionaal netwerk of vakbond. DeAansluitwijzer.nl matcht ruim zeventig culturele en creatieve beroepen met meer dan veertig belangenorganisaties en is bruikbaar voor zowel zzp’ers als mensen in loondienst. Een initiatief van de Creatieve Coalitie.
De culturele sector kent relatief veel pensioengerechtigden die blijven werken, de zogeheten ‘doorwerkers’. Dat blijkt uit een analyse van ABN AMRO op basis van data van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Ook blijkt, dat een groeiend aandeel doorwerkers ervoor kiest om na de pensioengerechtigde leeftijd door te werken als zzp’er. De sector met het hoogste aandeel doorwerkers bevindt zich in de agrarische sector met 7%. Direct daarna volgen werkenden in de sector ‘cultuur, sport en recreatie’ met 6,6%.
Vorig jaar deed DEN onderzoek naar de stand van zaken rondom cyber security in de culturele sector. Er bleek behoefte te zijn aan concrete handvatten en tips om stappen te zetten in de online veiligheid van culturele organisaties. Daarom deelt DEN nu een checklist met 8 tips om organisaties weerbaar te maken in onze digitale wereld. Door actie te ondernemen aan de hand van deze checklist word je minder kwetsbaar voor digitale incidenten en ben je beter voorbereid als er wel iets gebeurt.
We weten al dat digitale transformatie een langdurig proces is, waarbij veel stappen te zetten zijn. Veel culturele organisaties zoeken houvast in deze zoektocht: waar kunnen zij hun publiek online het meest mee raken? DEN deed onderzoek naar de wensen en behoeften van diverse doelgroepen bij online cultureel aanbod.
Het onderzoek toont aan dat cultuur voor het gros van cultuurbezoekers een collectieve beleving is; het wordt voor grote groepen gemaakt en gaat om samen ervaren. Online cultuur heeft de potentie zich meer te richten op het individu. Dit individuele karakter van online cultuur biedt waardevolle extra dimensie naast de fysieke ervaring.
Uit het onderzoek bleek dat, ongeacht de specifieke doelgroep, een aantal randvoorwaarden een rol spelen in de beleving van het aanbod. 1. Het platform moet vlekkeloos werken. 2. Het aanbod biedt iets extra's; het is diverser, breder of gepersonaliseerd. 3. Er wordt gebruik gemaakt van verrassende digitale functionaliteiten. 4. De online omgeving is interactief.
In het onderzoek werden de vier intensieve cultuurgebruikers uit het Culturele Doelgroepenmodel gevolgd. Ook digitaal verlangen diverse doelgroepen ander aanbod. Op basis van de kenmerken en voorkeuren van deze doelgroepen kun je het online aanbod vormgeven,.
We staan aan de vooravond van een nieuwe, flinke systeemverandering in de kunstwereld, voorziet Ellen Loots, universitair docent aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. “Er liggen voor kunstenaars een aantal goede kaarten op tafel.” De economie verandert langzaam maar zeker: van een systeem dat puur en alleen draait om groei en geld, naar een wereld waarin andere waarden van belang zijn. Zoals voeding, gelijkheid, gezondheidszorg of onderwijs. En dat heeft ook effect op de kunstwereld waarin bepaalde patronen afbrokkelen, en er nieuwe voor in de plaats komen.
De systeemverandering en bijbehorende kansen vinden volgens Loots plaats op vier fronten. Ondernemerschap en experimenteren, vaardigheden en 21st century skills, solidariteit en coöperaties, en artificiële intelligentie.
13-02-2024,
Bron: Cultuur + Ondernemen
Het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie publiceert het beleidsplan voor de periode 2025–2028: Wendingen in ons werken. Het Stimuleringsfonds zet zich in ontwerpkracht te verbinden aan andere culturele sectoren, maatschappelijke organisaties, overheden, de industrie en wetenschap. Het stimuleert het proces van onderzoeken en maken binnen de creatieve industrie en bevordert interdisciplinaire samenwerkingen. Het beleidsplan schetst hoe toegankelijkheid en kwaliteit de komende jaren het doel blijven. Om dat te bereiken wordt gezorgd voor heldere kaders, blijft het Stimuleringsfonds inspelen op ontwikkelingen in de sector en aandacht hebben voor de regio.
12-02-2024,
Pretparken zijn vooral populair onder mensen uit het zuiden van Nederland, musea hebben de voorkeur bij inwoners uit de westelijke provincies. Dit blijkt uit de consumentenenquête van ABN AMRO uitgevoerd door Panelwizard onder ruim 1.000 respondenten. Uit dezelfde enquête bleek al eerder dat consumenten liever geld uitgeven aan uitjes of bijzondere ervaringen dan aan spullen. De populariteit van pretparken in het zuiden valt deels te verklaren door de bekende attractieparken de Efteling en Toverland die allebei in Zuid-Nederland zijn gelegen. De voorkeur voor musea heeft ongetwijfeld ook te maken met dat het grote aantal musea in West-Nederland.
De bestedingen aan uitjes nemen toe doordat het inkomen weer harder stijgt dan de inflatie en doordat de voorkeur van consumenten verschuift naar meer ontspanning. Daarbij spelen de hoge arbeidsmarktparticipatie en de krappe arbeidsmarkt een belangrijke rol; hierdoor neemt zowel de behoefte aan ontspanning toe als dat het besteedbaar inkomen stijgt. ABN AMRO verwacht dat komend jaar bijna alle branches binnen de vrijetijdssector verder groeien.