Nederlandse tekstschrijvers willen dat de vergoeding die zij krijgen voor succesvolle nummers beter wordt geregeld. Ze starten een collectief en sluiten zich hiermee aan bij een soortgelijk Engels initiatief. De auteurs en componisten stellen dat bij nieuwe liedjes nu zangers en hun managers vaak, onterecht, een auteurscredit claimen. Dit betekent dat zij ook geld ontvangen voor de auteursrechten als een nummer veel gedraaid wordt. Het initiatief voor de Nederlandse actie komt van Jan Tekstra. Een groot aantal Nederlandse schrijvers heeft een collectief opgericht dat gaat pleiten en lobbyen voor hun doel, vertelde Tekstra op 14 april in het NPO Radio 1-programma De Nieuws BV. Volgens Tekstra is het probleem voor auteurs en componisten de afgelopen jaren steeds erger geworden. "Streamingdiensten betalen heel slecht voor liedjes", rekent hij voor. "Bij één miljoen streams staat iedereen op de banken. Maar wij krijgen 6.000 euro, waarvan we dan na allerlei verdeelposten maar 600 euro overhouden."

Bob Dylan, Stevie Nicks, RZA: de ene na de andere artiest verkoopt zijn songcatalogus. Sinds streaming, het succes van Spotify en andere platforms, geloven grote beursgenoteerde bedrijven weer in muziek. Met de rechten op grote pakketten songs valt geld te verdienen. Muziek is waardevaster dan goud. Wat een investeerder precies koopt van een artiest, verschilt overigens per deal. Naast de compositierechten kunnen bijvoorbeeld ook de liedtekstrechten apart gekocht worden. Bij het grote geld dat verdiend wordt met het streamingmodel blijft de individuele, gemiddelde artiest veelal achter. Het is vooral profijtelijk voor wie de rechten heeft op véél liedjes. „Dit model werkt goed op grote schaal. Dus voor streamingdiensten, grote platenmaatschappijen, grote artiesten en uitgevers. Als je als label een hoop verschillende artiesten onder je hebt met een hoop populaire liedjes, of als je een grote artiest bent met hits, dan leveren die paar cent per stream veel op. Maar voor de gemiddelde artiest is dat verwaarloosbaar.”, zegt Mark Mulligan, die zich met zijn Britse onderzoeksbureau MIDiA specialiseert in de muziekindustrie. Dat de verkoop van rechten nu plaatsvindt, heeft ook te maken met de coronapandemie. Nu bijvoorbeeld Bob Dylan niet meer kan toeren, is de verkoop van zijn rechten een snelle manier om misgelopen inkomsten uit optredens te compenseren.

Minder dan 5 procent van de Nederlandse ondernemers heeft hun merk, vormgeving, model, octrooi of kwekersrecht laten registeren. Terwijl uit hetzelfde recente Europese onderzoek blijkt dat het vastleggen van intellectueel eigendom kan leiden tot een forse inkomensstijging voor ondernemers variërend van 68% voor mkb’ers tot 18% voor het grootbedrijf. Op 7 april lanceerde staatssecretaris Mona Keijzer (Economische Zaken en Klimaat) namens diverse overheden daarom de campagne ‘Intellectueel Eigendom: de kroon op je werk’.

Nieuwe regelgeving rondom het auteursrecht moet makers een betere onderhandelingspositie geven en zorgen voor een beter functionerende markt voor auteursrechtelijk beschermd materiaal. De nieuwe regelgeving rondom auteursrecht en internet gaat in op 7 juni. Wat verandert er?

Als een serie op Netflix een hit wordt, verdienen hoofdrolspelers, regisseurs en scenarioschrijvers geen cent extra. Voor tv is dit in Nederland wel geregeld, voor streaming niet. Acteurs krijgen doorgaans op twee manieren betaald. Ze ontvangen een dagtarief voor opnamedagen en maken afspraken over een vergoeding voor het afstaan van hun zogeheten 'naburige rechten'. Die rechten lijken een beetje op het auteursrecht van schrijvers. Ook acteurs hebben als uitvoerend kunstenaars het recht om te beslissen of het werk dat ze afleveren, opgenomen en verspreid mag worden. In de praktijk wil een producent altijd dat je die rechten afstaat. "Bij een serie of film zijn al snel veertig acteurs, een scenarioschrijver en een regisseur betrokken. Als die allemaal het recht hebben om het scherm op zwart te zetten, is dat onwerkbaar", zegt Joey Cramer van Norma. De rechtenorganisatie incasseert bij onder andere kabelmaatschappijen vergoedingen voor acteurs voor het afstaan van die rechten. Om het werkbaar te houden beheert Norma vervolgens een deel van die rechten, om ze voor acteurs te gelde te maken. Acteursbelangenorganisatie ACT en rechtenorganisatie Norma pleiten voor een aanpassing van de wet. Met de NPO en Videoland van RTL zijn inmiddels op vrijwillige basis afspraken gemaakt voor een deel van de films. Maar, zegt Cramer, dat is maar een klein deel van de markt. Netflix is verreweg het meest gebruikte platform, en met buitenlandse platforms als Disney+ en Amazon Prime Video konden er nog geen afspraken worden gemaakt. Het ministerie van Justitie laat weten dat er een wetsvoorstel over vergoedingen door streamingdiensten in de maak is. Netflix zegt in een reactie dat er aan gewerkt wordt. Amazon laat in een reactie weten dat het geen financiële gegevens deelt. Disney was niet bereikbaar voor een reactie.

SENA regelt de rechten van muzikanten en producenten. Zij krijgen van SENA een vergoeding als hun muziek in het openbaar gedraaid wordt. Die vergoeding krijgen zij dankzij muzieklicenties die bedrijven en organisaties bij SENA afsluiten. Entertainment Business sprak met SENA directeur Markus Bos over de langdurige gevolgen van de coronacrisis. De muziekindustrie wordt hard geraakt door de crisis. Aan de ene kant kwamen live-evenementen volledig stil te liggen, aan de andere kant hebben de lockdowns ook een uitgesteld effect op de inkomsten van artiesten en muziekmaatschappijen.

De Federation of European Screen Directors (FERA), een vereniging van Europese film- en tv-regisseurs, heeft wereldwijde streamingbedrijven opgeroepen om kijkcijfers te delen en filmmakers naar behoren te compenseren voor succes van hun producties op hun platforms.

De laatste tijd komen er weer vragen van leden van de Vereniging Nederlandse Poppodia en Festivals (VNPF) binnen over hoe, qua auteursrechten, om te gaan met livestreaming, zodat dit op correcte wijze gebeurt met toestemming van de muziekauteur of andere rechthebbenden. Nadere uitleg.

Met de Tweede Kamer verkiezingen in aantocht is een overzicht gemaakt van de thema’s auteursrecht, cultuur en media in de verkiezingsprogramma’s van de zittende politieke partijen, voor zover ze daar iets over melden. Van de nieuw aangemelde partijen is alleen de Piratenpartij, die van (beperking van het) auteursrecht een speerpunt maakt, meegenomen in het overzicht. Positief is dat veel partijen aandacht besteden aan kunst en cultuur en de positie van makers. Sommige partijen hebben bij collectieve regelingen, zoals de thuiskopie- en reprorechtregeling blijkbaar alleen oog voor de mening van bepaalde betalingsplichtigen, zonder rekening te houden met de algemene belangen bij eenvoudige, transparante en onder overheidstoezicht staande regelingen die enerzijds zorgen voor optimale toegang tot informatie en anderzijds voor een billijke vergoeding voor de makers. De voorlichtende taak van de Federatie Auteursrechtbelangen, namens Platform Makers, Platform Creatieve Media Industrie en VOI©E blijft hard nodig.

Koornetwerk Nederland verzorgt collectief de afdracht van Buma-gelden voor de aangesloten korenbonden. Vanuit de achterban van de bonden klinkt nogal eens de vraag of het livestreamen van concerten ook valt onder deze Buma-afdracht. Of is voor livestreamen een aparte licentie nodig? Antwoord: dat hangt af van de plek waar de livestream geplaatst wordt. Op sociale media platforms of op de eigen website.

Zowel uitgever als platenlabel verdienen mee aan het succes van een liedje, wat de vraag oproept: hoeveel blijft er over voor de schrijvers en uitvoerenden in het tijdperk van streaming en airplay? Nader onderzoek aan de hand van het liedje Door de wind van Stef Blok, dertig jaar geleden geschreven, verbonden aan muziekuitgeverij Hans Kusters Music, en onlangs een hit van Miss Montreal. Het voorbeeld illustreert hoe de muziekindustrie werkt. En vooral: wie de grootverdieners zijn. Het platenlabel eindigt met stip op één, gevolgd door de streamingdienst, de band, de songwriter en de uitgeverij.

De coronacrisis betekent volgens BREIN een dubbele klap voor de culturele sector. ‘’Optredens zijn geen alternatief voor verlies van inkomsten door illegaal streamen en downloaden”, aldus Brein. “Nooit niet en nu al helemaal niet met corona dat hard de inkomsten uit de optredens hakt.’’ Entertainment Business sprak met directeur Tim Kuik over de plannen van BREIN in 2021. In 2021 start BREIN met nieuwe anti-piracycampagnes. Zo is de organisatie begonnen met een voorlichtingscampagne gericht op frequente en langdurige uploaders. Tim Kuik: ‘’De eerste meldingen daarvoor gaan in januari de deur uit. We vragen serviceproviders deze meldingen naar de betreffende abonnees door te sturen, dat kan dan anoniem.’’

Onder de noemer ‘To the beat of the drum’ lanceerde Buma/Stemra eind oktober zijn nieuwe koers. De presentatie vormde het startpunt voor concrete ontwikkelingen en verbeteringen op korte en langere termijn. Entertainment Business sprak met Bernard Kobes, CEO Buma/Stemra en voorzitter Raad van Bestuur. “Onze missie is een bijdrage te leveren aan een gezond muziekecosysteem. Dat betekent dat er een kringloop moet ontstaan, waarin nieuwe muziek wordt gegenereerd, betalingen plaatsvinden door muziekgebruikers en het geld uiteindelijk weer bij de makers terechtkomt. Op deze manier ontstaat er een duurzaam evenwicht. Buma/Stemra speelt hierbij een belangrijke rol, aangezien wij de zakelijke partner van veel uitgevers en componisten zijn.”. Wat is het voornaamste verschil met de ‘oude’ koers? “Een van de grootste verschillen is de nog altijd toenemende digitalisering. Muziek wordt steeds meer digitaal geconsumeerd. En dat zorgt er ook voor dat ons werkveld internationaler wordt. We hebben te maken met techreuzen als Spotify, Deezer, TikTok en YouTube. In de toekomst maken wij steeds vaker deals met dit soort bedrijven, waarbij we het repertoire van onze leden ook buiten Nederland vertegenwoordigen.”

Kunstenaars, ontwerpers, illustratoren en andere beeldmakers. Wordt jouw werk gepubliceerd in boek, krant of tijdschrift? Is het te zien op TV? Pictoright heeft een video laten maken over de collectieve rechten. Hierin wordt kort uitgelegd wat collectieve rechten zijn, waar ze vandaan komen en hoe je ze bij Pictoright kunt claimen.

Buma/Stemra versterkt de online positie door een samenwerking met de Australische auteursrechtenorganisatie APRA AMCOS. APRA AMCOS vertegenwoordigt nu het repertoire van Buma/Stemra via haar ‘Pan Asian Multi-Territory Licensing (PAL) hub’. De overeenkomst voorziet in de licentieverlening, inning en distributie van auteursrechten van het door Buma/Stemra vertegenwoordigde repertoire op digitale en internationale online diensten in de bredere Aziatische regio, inclusief India.

KNMO, de muziekkoepel voor de instrumentale amateurmuziek, en Buma/Stemra zijn overeengekomen om de invoering van een nieuw tarief voor het gebruik van muziek op te schorten. Verenigingen die aangesloten zijn bij de KNMO maken gebruik van een collectieve regeling om te betalen voor het gebruik van de muziek die ze spelen. Deze auteursrechten worden via Buma/Stemra geïnd en doorbetaald aan de rechthebbenden (tekstschrijvers, componisten en muziekuitgevers). Naar aanleiding van de coronacrisis zijn de KNMO en Buma/Stemra overeengekomen om de onderhandelingen over de invoering van een nieuw tarief met een jaar op te schorten. Zowel voor verenigingen als rechthebbenden heeft de crisis een grote impact en daarom is in goed overleg en met wederzijds begrip voor de situatie besloten om niet per 2021, maar per 2022 in drie jaar tijd tot invoering van het nieuwe tarief te komen.

Al zeven jaar is journalist Wim de Jong (1957) op zoek naar één ding: vrouwelijk bloot. Hierbij geeft hij voorkeur aan amateurfotografie die volgens hem spontaner en experimenteler oogt dan haar professionele tegenhanger. De Kunsthal in Rotterdam presenteert de vruchten van zijn jarenlange zoektocht. 'Het zonder toestemming openbaar maken van seksueel privébeeldmateriaal is in steeds meer landen een strafbaar feit. Ook in Nederland is dat sinds begin dit jaar het geval.' Marthe Goudsmitt vindt dat deze regel ook geldt voor kiekjes van vrouwen die al dood zijn en nooit toestemming gegeven voor hun openbaarmaking, zoals nu in de Kunsthal. 'Menselijke waardigheid kan ook na de dood worden aangetast: het is bijvoorbeeld een van de redenen dat necrofilie strafbaar gesteld is. Wie gaat kijken, moet goed weten dat hij of zij daarmee bijdraagt aan een vernedering van mensen die daartegen niet meer kunnen protesteren.'

Van de Wet Auteurscontractenrecht, die ten doel heeft om de contractuele positie van auteurs en uitvoerende kunstenaars te versterken, wordt in de praktijk nog weinig gebruik gemaakt. De Wet, die in 2015 als een nieuw onderdeel van de Auteurswet werd ingevoerd, belooft auteurs en artiesten die met exploitanten in zee gaan een ‘billijke vergoeding', geeft makers de kans om contracten open te breken en verbiedt oneerlijke contractsbepalingen. Auteurs en artiesten blijken maar zelden op de bepalingen van de Wet een beroep te doen. Daarbij lijkt de angst voor verlies aan opdrachten of om op een zwarte lijst te komen een belangrijke rol te spelen. Ook blijkt de door de Wet in het leven geroepen laagdrempelige geschillenprocedure nauwelijks te functioneren. Ook de in de audiovisuele sector tot stand gekomen vrijwillige collectieve vergoedingsregeling met betrekking tot video on demand (VOD)-diensten blijkt in de praktijk slecht te werken. Dit zijn enkele van de conclusies van een praktijkevaluatie van de Wet Auteurscontractenrecht die door onderzoekers van de Universiteit van Amsterdam en de Universiteit Leiden in opdracht van het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum (WODC) is uitgevoerd.

Binnenkort gaat Stichting Brein van start met het voorlichtingsproject voor frequent of langdurig inbreukmakende uploaders (FLU) van auteursrechtelijk beschermde werken zoals films, series, boeken en muziek. Brein gaat met behulp van speciaal daarvoor ontwikkelde software op zoek naar Nederlandse IP-adressen via welke meermaals inbreukmakende uploads plaatsvinden van op de Nederlandse markt gericht populair werk, bij voorkeur origineel Nederlands werk. Een en ander met voorafgaande toestemming van de betreffende rechthebbenden. De afgelopen weken zijn tests gedraaid met het programma. Zodra ze van start gaan, komt er een pagina met uitleg op de website van de stichting.

Met welke rechten moet je als culturele instelling rekening houden wanneer je materiaal wilt inzetten in het onderwijs? Vaak wordt gedacht ‘ik gebruik deze foto voor het onderwijs, dus dan mag het wel’. Dat is helaas niet altijd het geval. Bij het gebruik van erfgoed in het onderwijs gelden er in sommige gevallen andere rechten dan normaal. De onderwijsexceptie in de Auteurswet bijvoorbeeld: deze is ontwikkeld voor scholen, niet voor culturele instellingen.

Bij de verkoop van veel apparaten wordt een heffing boven op het aanschafbedrag gerekend, om te compenseren voor potentiële kopieën die van media worden gemaakt en opgeslagen. De zgn. thuiskopieheffing. De afgelopen twee jaar lag de heffing op maximaal 4,70 euro. Van 2021 tot en met 2023 gaat dat bedrag omhoog naar 7,30 euro. Nog nooit steeg het bedrag zo hard. NLDigital, dat spreekt namens meerdere aanbieders van smartphones, laptops en cloudopslag in Nederland, is dat niet uit te leggen. De organisatie eist een herziening. Er is een brief verstuurd naar minister Sander Dekker (Rechtsbescherming), waarin ze hem vragen de thuiskopieheffing nog eens te evalueren. De brancheverenigingen zijn van mening dat de bescherming van auteursrechten via de Thuiskopieheffing niet meer aansluit op de technische en economische realiteit.

De IFPI (International Federation of the Phonographic Industry) en WIN (Worldwide Independent Network) hebben aangekondigd dat de nieuwe wereldwijde rechten- en repertoiregegevensuitwisselingsdienst (RDx) nu volledig operationeel is. RDx zorgt ervoor dat platenmaatschappijen en naburige rechtenorganisaties via één centraal platform gestandaardiseerde en uniforme recording- en rechteninformatie kunnen uitwisselen. Sena-directeur Markus Bos: “RDx is een IT -oplossing die de levering van repertoire- en rechtengegevens van platenmaatschappijen aan naburige muziekorganisaties wereldwijd enorm gaat vereenvoudigen. Sena was een van de initiatiefnemers van dit project. De toevoeging van steeds meer platenmaatschappijen en muziekrechtenorganisaties zal de efficiëntie in de keten en de accuratesse van de verdeelprocessen een grote positieve impuls geven. Hiermee wordt weer een mooie stap gezet richting standaardisatie en verdergaande digitalisering in het belang van onze rechthebbenden.”

TikTok, ’s werelds grootste platform voor korte mobiele video’s, heeft een licentieovereenkomst gesloten met muziekauteursrechtenorganisatie Buma/Stemra. De overeenkomst bouwt voort op de bestaande relatie tussen de beide organisaties. TikTok heeft op dit moment in Europa 100 miljoen actieve gebruikers op haar platform. Ole Obermann, Global Head of Music van TikTok: “Deze overeenkomst met Buma/Stemra verzekert de betaling van gelden uit het auteursrecht aan Nederlandse muziekauteurs en onderstreept de inzet van TikTok om makers te betalen als hun muziek is gebruikt.” Bernard Kobes, CEO Buma/Stemra: “Het is goed nieuws voor onze schrijvers en uitgevers, zeker in deze tijd waarin het inkomen uit andere markten zo gedaald is. We zien er naar uit om deze samenwerking in de toekomst verder uit te bouwen samen met TikTok en onze leden.”

De auteursrechthebbende van een foto kan de verspreiding en openbaarmaking van zijn werk door derden verbieden. Maar wanneer de fotograaf zelf het werk in omloop heeft gebracht, verandert de situatie. Er is dan sprake van uitputting van het auteursrecht. Lorena van den Berg, Dirkzwager advocaten, bespreekt uitputting van het auteursrecht precies is. Aan de hand van een recent gewezen arrest van het gerechtshof Amsterdam wordt uitgelegd waarom ook fotografen zich bewust moeten zijn van het fenomeen uitputting en wat zij kunnen doen om (ongewenste) uitputting van het auteursrecht te voorkomen.

Stichting Reprorecht int vergoedingen voor (digitaal) kopiëren van boeken, kranten en tijdschriften bij de overheid, het onderwijs en het bedrijfsleven. De reprorechtvergoedingen uit de Verdeling 2019 heeft Stichting Reprorecht uitgekeerd aan Stichting Lira, ter verdere verdeling en uitkering. In voorgaande jaren ontvingen freelance tekstauteurs van vak-, wetenschappelijke en educatieve publicaties hun reprorechtvergoeding via hun uitgever(s). Voortaan ontvangen zij hun reprorechtvergoeding via Stichting Lira.

Het gerechtshof in Amsterdam heeft componist Maarten Hartveldt gedeeltelijk gelijk gegeven in het geschil dat hij had met auteursrechtenorganisatie Buma/Stemra. Volgens het hof had Buma/Stemra Hartveldt niet moeten vergoeden volgens een verdeelsleutel die voor muziekgebruik op radio en tv geldt, maar op basis van het ‘daadwerkelijk muziekgebruik in de parken’. De componist moet daarom aanvullende vergoedingen krijgen voor het gebruik van zijn muziek in de Efteling vanaf 2011 en in Toverland in Sevenem (Limburg) vanaf 2013. Hartveldt was sinds 2006 in een gevecht verwikkeld met Buma/Stemra over de inschaling en het bijbehorend tarief van zijn muziek voor de Efteling.

Het Europees Hof van Justitie heeft 9 juli bepaald dat onlineplatformen als YouTube niet gedwongen kunnen worden om bepaalde privégegevens, zoals het email- en IP-adres te delen van illegale uploaders. De uitspraak volgt na een jarenlange zaak tussen het Duitse bedrijf Constantin Film en YouTube. Die eerste is houder van de exclusieve rechten op films als Parker en Scary Movie 5. In 2013 en 2014 werden deze films zonder toestemming naar YouTube geüpload en zouden tienduizenden keren zijn bekeken.