In de eerste subsidieronde van 2021 van de regeling Projectsubsidies voor publicaties van het Letterenfonds, de aanvraagronde voor de zogeheten ‘ervaren schrijvers’, is een bedrag van € 1.166.000 besteed; 45 projectsubsidieaanvragen van 43 auteurs konden worden gehonoreerd. De verleende projectsubsidies variëren in deze ronde van € 11.000 tot € 33.000. Deze bedragen zijn inclusief 10% indexatie als compensatie voor gestegen kosten van levensonderhoud. Over de 47 in behandeling genomen projectsubsidieaanvragen van 45 auteurs zijn, na advies van de commissie Projectsubsidies voor publicaties 2021/01, conform de regeling besluiten genomen: 45 aanvragen van 43 auteurs konden worden gehonoreerd; 2 projectaanvragen van 2 auteurs werden afgewezen. In totaal konden elf aanvragen voor een kinder- of jeugdboek worden gehonoreerd; vijf aanvragen voor een non-fictieboek; tien aanvragen voor een dichtbundel; negentien aanvragen voor proza.

Het Prins Bernhard Cultuurfonds Noord-Brabant en Tilt schenken dit jaar het Brabants Boek Present aan Brabantse boekhandelaren. Vanwege de aanhoudende coronamaatregelen hebben zij een zwaar jaar achter de rug. Daarom worden 15.000 exemplaren van Tijdelijk Verblijf van Vrouwkje Tuinman verdeeld over zeventig boekwinkels. Sinds 2019 krijgt elk jaar een andere Brabantse literaire topauteur de opdracht een novelle te schrijven. Dit Brabants Boek Present krijgen lezers van 4 september t/m 3 oktober 2021 cadeau bij besteding van €12,50 in Brabantse boekhandels. Boekhandelaren kopen dit geschenk normaliter tegen gunstige voorwaarden in.

Op 11 mei zetten de Leescoalitie en gameontwikkelaar Ubisoft gezamenlijk een nieuwe stap in het offensief tegen ontlezing onder jongeren: Readification. Auteurs Ronald Giphart en Margje Woodrow hebben speciale Verborgen Verhalen geschreven die zich afspelen in de wereld van de populaire game Assassin’s Creed Valhalla. Samen met extra visuals, videobeelden en geluidseffecten krijgen lezers een unieke ervaring aangeboden in een al bestaande gameomgeving. Het is een eerste stap om jongeren binnen de gamewereld te enthousiasmeren om te gaan lezen. Via deze unieke pilot wordt ook onderzocht wat het effect is op zowel het lezen zelf als het imago van lezen onder de gamers. De Leescoalitie bestaat uit Stichting Lezen (voorzitter), de Stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek (CPNB), Stichting Lezen & Schrijven, het Literatuurmuseum/Kinderboekenmuseum, de bibliotheken (de Koninklijke Bibliotheek en Vereniging van Openbare Bibliotheken) en het Nederlands Letterenfonds.

Illustrator Guida Joseph is met haar boek De Rode Draad de winnaar van de Holocaust Literatuurprijs 2021. In De Rode Draad verhaalt Joseph (1949) in de vorm van een graphic memoir met een mengsel van tekeningen, briefjes, foto’s en collages over het leven met haar ouders. Haar vader overleefde Auschwitz, haar moeder verpleegde hem de rest van zijn leven. Het is de eerste keer dat de Holocaust Literatuurprijs wordt uitgereikt. De prijs is bedoeld ter bevordering van de kennis over vervolging en vernietiging van de Europese Joden. Het prijzengeld van 1000 euro is afkomstig uit het geld dat de Nederlandse Spoorwegen heeft uitgekeerd aan de nabestaanden van Hannelore Grünberg-Klein (1927-2015), als tegemoetkomingen voor slachtoffers van het nazi-regime die de NS in de oorlog naar concentratiekampen heeft vervoerd.

De Libris Literatuur Prijs 2021 gaat naar Jeroen Brouwers met zijn roman Cliënt E. Busken. Dat maakte juryvoorzitter Lilianne Ploumen op 10 mei bekend in Felix Meritis in Amsterdam. Na een bijzonder jaar dat we grotendeels in lockdown, maar gelukkig vol literair avontuur en met veel vurige vergaderingen, doorbrachten, koos de jury het meest onontkoombare, unieke, belangwekkende, buitengewone, fantastische boek van 2020. Cliënt E. Busken is een unieke roman die je opslokt en meesleurt, die je naar adem happend rond laat tollen en hijgend stil doet staan. Een pas op de plaats als een wervelwind’ aldus de jury. Brouwers kon helaas om gezondheidsredenen niet aanwezig zijn. Zijn uitgever Sander Blom nam de honneurs waar en ontving in zijn naam de cheque van 50.000 euro en de bronzen legpenning ontworpen door Irma Boom in ontvangst uit handen van bestuursvoorzitter Alexander Rinnooy Kan van de Stichting Literatuur Prijs. Aan een nominatie is een bedrag van 2500 euro verbonden, dat na afloop van de nominatiebekendmaking aan elk van de zes auteurs wordt uitgereikt.

Het Literatuurmuseum heeft op haar website een special gewijd aan oorlog en bevrijding, ingeleid door Adriaan van Dis, essays van Yra van Dijk, Bertram Mourits en Jan de Roder, en met verhalen van van Abdelkader Benali, Mohammed Benzakour, en Ellen Deckwitz.

Meer dan 10.000 leerlingen hebben hun stem uitgebracht op hun favoriete jeugdboek en daaruit is de shortlist gerold voor de Prijs van de Jonge Jury 2021. Op 9 juni wordt pas bekendgemaakt wie de prijs daadwerkelijk heeft gewonnen. Genomineerd zijn : Fake trip – Margje Woodrow (De Fontein); Genadeloos – Jennefer Mellink (Luitingh Sijthoff) en Je hebt één nieuwe volger – Chinouk Thijssen (Clavis).

De Belgische schrijver en dichter Moya de Feyter heeft de tweejaarlijkse Mr. J.C. Bloem-Poëzieprijs 2021 gewonnen. Zij krijgt de prijs, groot € 2500,- en beschikbaar gesteld door de gemeente Steenwijkerland, voor haar bundel Massastrandingen uit 2019. De andere genomineerden voor de prijs waren Marieke Lukas Rijneveld met ‘Fantoommerrie’ en Johannes van der Sluis met ‘Ik ben de Verlosser niet.’

De lustrumeditie van de Nederlandse Bookstore Day zal niet in 2021 plaatsvinden, maar in 2022. Libris Blz., de organisatie achter Bookstore Day, heeft hiertoe besloten na intern beraad en overleg met de zelfstandige boekhandels. “Door de coronamaatregelen hebben veel boekhandels hun financiële positie zien verslechteren. De hoop is nu gevestigd op de zomermaanden en de feestdagen. Door versoepeling van de maatregelen, het uitstellen van de Boekenweek naar eind mei en de verwachting dat veel klanten hun vakantie in Nederland doorbrengen vermoeden we dat de markt aantrekt.” Aldus Marcel de Groot, Marketing manager bij Libris Blz. “Bookstore Day vindt normaliter plaats in april of mei, van oudsher een rustige periode in de boekhandel. Met een beetje geluk kennen we, na versoepeling van de maatregelen, tot het einde van het jaar geen rustige periodes meer.”

Nu de boekhandels weer open zijn en de Boekenweek in aantocht is, komt het Nederlands Letterenfonds in samenwerking met De Schrijverscentrale en de Koninklijke Boekverkopersbond met een vervolg op de steunmaatregel om schrijversoptredens in boekhandels te stimuleren. Boekhandels kunnen tot 1 juli 2021 met korting een of meer auteurs boeken, waarmee de drempel wordt verlaagd voor het organiseren van optredens van schrijvers die – afhankelijk van de dan geldende mogelijkheden – op locatie, online of hybride zijn. Boekhandels kunnen via De Schrijverscentrale een of meer schrijversoptredens boeken, waarbij het Letterenfonds het honorarium voor de schrijvers subsidieert tot maximaal € 500 per optreden. Daarnaast ontvangt de boekhandel via de Boekverkopersbond een extra bijdrage van € 500 voor de organisatiekosten. Boekhandels kunnen tot 1 juli 2021 auteurs boeken, maar de schrijversactiviteiten kunnen eventueel later in het jaar plaatsvinden. Er is budget voor minimaal 150 schrijversoptredens in 100 boekhandels.

Onder de titel ‘De Nederlandse thrillerprijzen 2021’ worden op 5 juni vanuit de Bibliotheek Utrecht de vier belangrijkste thrillerprijzen (Gouden Strop, Hebban Thrillerprijs, Schaduwprijs en Zilveren Strop) uitgereikt. De uitreiking vormt het startschot voor ‘De Week van het Spannende Boek’ die op 7 juni begint. Met ‘De Nederlandse thrillerprijzen 2021’ bundelen de Bibliotheek Utrecht, lezersplatform Hebban.nl en de Stichting Gouden Strop de krachten voor een jaarlijks thrillerevenement.

Na de voordrachten van Amanda Gorman, bij de inauguratie van president Biden, en Amara van der Elst, tijdens de Dodenherdenking, was spoken word het gesprek van de dag. Maar wat is het precies? Vier vragen over een lastig te definiëren genre

In de expositie ‘Oorlog in mijn Buurt’ worden vele verhalen over e oorlog verteld. De expositie verbeeld de verhalen die leerlingen van twaalf Eindhovense scholen de afgelopen twee jaar hebben opgehaald bij bewoners van locaties van Vitalis Woonzorggroep en bewoners uit hun buurten vanuit het landelijke project ‘Oorlog in mijn buurt’ van Stichting In mijn Buurt. In Eindhoven is het project uitgerold door projectleider Ingrid van Zummeren. Zij is ook verantwoordelijke voor de foto’s bij de exposities op vijf locaties van Vitalis. Doel van het project is de geschiedenis levend te houden door ontmoetingen met ouderen en jongeren op te tekenen en te zorgen dat de jongeren de verhalen doorvertellen.

Het gaat over een kind dat heel graag een hond wil en daar alles voor over heeft. Het gaat ook over de dood. Met het verhaal ‘5 stappen om een hond te krijgen’ heeft Sylvie de Leeuwe de schrijfwedstrijd van het Literair Café Helmond bij de jongeren gewonnen. De jury roemt Sylvie omdat ze een zwaar onderwerp als de dood met veel lichtheid weet op te schrijven. Het verhaal is gebaseerd op haar ervaringen als schoonmaakster op de corona-afdeling van het St. Anna ziekenhuis in Geldrop. Ze droomt ervan om ooit met een debuutroman door te breken in het schrijversgilde. Volgend schooljaar begint ze met de opleiding film- en literatuurwetenschap aan de universiteit van Leiden. Daar gaat ze andere richtingen van het schrijven ontdekken: ,,Ik vind filmscripts heel interessant.”

Uitgeverijen worden sinds het begin van de coronacrisis bestookt met ongevraagde manuscripten van amateurschrijvers. Veel daarvan worden wellicht slechts diagonaal gelezen. Is schrijven zonder publiek een zinloze daad? Een reflectie van Mart Willekens, doctor-assistent aan de vakgroep sociologie, UGent.

In de eerste ronde van 2021 van de regeling Subsidie voor de vertaling van een Nederlands literair werk van het Letterenfonds zijn 78 subsidies zijn toegekend aan buitenlandse uitgevers van Nederlandse literatuur. De zogenoemde ‘translation grants’ zijn bestemd voor de vertaling van Nederlandse fictie, kinder- en jeugdliteratuur, non-fictie en poëzie. In totaal is € 263.838 toegekend voor deze vertalingen.

Luisteren naar een verhaal tijdens een lange autorit, een wandeling of terwijl je de was strijkt. Steeds meer mensen ontdekken hoe ontspannend en makkelijk een luisterboek kan zijn. Webwinkels en platforms melden een groei in het aantal consumenten dat luisterboeken koopt, beluistert of leent. Uitgeverij De Bezige Bij bijvoorbeeld zag de luisterboekenomzet vorig jaar verdubbelen. Of het door corona komt? Productmanager audio Noora Lamers : “Het is zeker waar dat we tijdens de lockdowns meer zijn gaan wandelen, terwijl we luisteren naar boeken en podcasts. Maar we zijn ook minder gaan forenzen en mensen luisteren ook graag in de auto of de trein.” Het luisterboek past vooral goed in de manier waarop we tegenwoordig met audio omgaan, zegt Lamers. De markt voor luisterboeken begint echt te groeien vanaf 2000, met dank aan de Harry Potter boeken. Handicap is het relatief kleine taalgebied, vertelt Mascha de Vries, uitgever bij Rubinstein. Inmiddels eist zo ongeveer elke zichzelf respecterende schrijver dat er van zijn of haar nieuwste publicatie naast een e-book ook een luisterboek wordt gemaakt. Ook dat heeft een vlucht genomen: in 2018 werden er duizend boeken voorgelezen, voor dit jaar zijn de schattingen dat er 4500 nieuwe titels bijkomen. Steeds vaker gebeurt het dat het voorlezen gebeurt door een bekende stem of een professionele voorlezer. Inmiddels zijn er voor elk genre, ook non -fictie, wel luisteraars te vinden. “Luisterboeken houden het midden tussen Netflixen en lezen. Je hoeft er minder inspanning voor te leveren dan bij een boek, waar je echt voor moet gaan zitten, maar je kunt ook niet achteloos achterover leunen zoals bij een serie.”

Omdat de Taalunie wil bijdragen aan een betere houdbaarheid, bruikbaarheid en zichtbaarheid van belangrijk Nederlandstalig muzikaal erfgoed, is aan Muziekweb en Cemper gevraagd om bij privéverzamelaars en archiefinstellingen in het taalgebied Nederlandstalig muzikaal erfgoed te inventariseren. Het onlangs opgerichte netwerk van de podiumkunsten, Podiumkunst.net, wil een breed netwerk van muziek- en theatercollecties opbouwen en ziet in de geïnventariseerde collecties met Nederlandstalig erfgoed een belangrijke inspiratiebron voor makers, onderzoekers en liefhebbers. De toekomst van deze rijkdom zou gewaarborgd moeten blijven. In een webinar op 10 juni lichten de Taalunie en Podiumkunst.net dit verder toe.

Friesland koos tijdens de afgelopen periode van het programma Cultuureducatie met Kwaliteit voor een verbinding tussen taal, kunst en cultuur. De focus ligt daarbij op taal als expressie en bron van plezier. Want je kunt ook buiten het boekje werken aan geletterdheid. Bea Ros met de inhoudelijke terugkoppeling van het LKCAtelier van 22 april.

Op 29 April 2021 zijn de vier genomineerden voor de C. Buddingh-prijs 2021 bekendgemaakt. De jury reikt de prijs in Juni uit tijdens de 51ste editie van Poetry International Festival, dat plaatsvindt van 10 t/m 13 juni. Sinds 1988 bekroont Poetry International jaarlijks het beste Nederlandstalige poëziedebuut met de C. Buddingh'-prijs. Daarmee creëert Poetry International meer aandacht voor talentvolle nieuwe stemmen in de Nederlandstalige poëzie. Gehonoreerd zijn : Schiavone – Voor als je stuk bent (Pepper Books), René Smeets – Alles gestolen (P), Wout Waanders – Parkplan (De Harmonie) en Dorien de Wit – Eindig de dag nooit met een vraag (De Arbeiderspers). De prijs bedraagt 1200 euro.

Wie door Heusden wandelt, hoeft zich op literair gebied niet te vervelen. Met het thema ‘In ‘t voorbijgaan’ presenteert de Heusdense stichting De Moriaan literair werk aan het publiek. Aan tien gevels, verspreid over de vesting, prijken creaties van verschillende schrijvers.

Schrijver Anton Dautzenberg hekelde onlangs het lage honorarium dat hij als stadsdichter van Tilburg kreeg. Hoe gaan andere gemeenten in Noord-Brabant om met hun stadsdichter, als ze er al een hebben? Conclusie van Brabant Cultureel na een inventarisatie: het is toch veel ‘liefdewerk oud papier’, de uitverkorene moet het vooral om de eer doen. Michel Nierop is de nieuwe stadsdichter van Oss.

Anne van den Dool over drie handleidingen in het lezen van poëzie: Van kop tot teen van Jeroen Dera en Charlotte Van den Broeck, Dit gaat niet over grasmaaien van Ellen Deckwitz en Zelf gedichten lezen van Gerbert Faure, Jan de Jong en Bas Jongenelen.

Stichting De NWEStijl@Tilburg heeft plannen voor een groot lichtobject dat bestaat uit de zin ‘De wereld van heden raast door in Dada’s voetspoor’. Geschreven door spoorbeambte, dichter en pianist Antony Kok (1882-1969) die tijdens de Eerste Wereldoorlog in Tilburg samen met kunstenaar Theo van Doesburg de fundamenten legde voor de later wereldberoemd geworden kunstbeweging De Stijl. De beoogde locatie is Gebouw 79 in Tilburg, op een steenworp afstand van zowel de LocHal – waar de bibliotheek en KunstLoc gevestigd zijn – als van de plek waar binnenkort het innovatief centrum Mindlabs wordt gevestigd. In Mindslabs staat de menselijke kant van (media)technologie centraal. De tekst zal een lengte krijgen van zeventig meter en een hoogte van een meter. Reizigers in passerende trein kunnen de zin dus goed lezen.

Lindsay van Ooijen is in de prijzen gevallen bij The Indie Awards, de literatuurprijs voor auteurs die hun boek in eigen beheer uitgeven. De Bredase won de publieksprijs met haar interactieve kinderboek Beertje het is bedtijd!.  Ook de Bredase kunstenaar/illustrator Luuk de Greef viel in de prijzen, maar dan bij BoekGoud. Samen met het Rotterdamse schrijversduo Pieter de Greef en Iris Dudok maakte hij het kinderboek Kootje Konijn fietst door de stad. Het publiek verkoos dit boek tot winnaar in het genre ‘Prentenboeken’. De BoekGoud-prijs wordt jaarlijks als tegenhanger van het Boekenbal uitgereikt aan veelal debuterende auteurs.

Merijn de Boer heeft met zijn roman 'De saamhorigheidsgroep' de BNG Bank Literatuurprijs 2020 gewonnen. Dat maakte juryvoorzitter Hetty Hafkamp bekend op 28 april 2021 in de Amstelkerk in Amsterdam. De Boer is de zestiende winnaar van de BNG Bank Literatuurprijs. De BNG Bank Literatuurprijs is een oeuvreprijs ter waarde van 15.000 euro, bedoeld voor Nederlandstalige auteurs die niet ouder zijn dan veertig jaar, die twee of meer literaire prozawerken op hun naam hebben staan; die nog niet doorgebroken zijn; die geen grote literaire prijs hebben gewonnen en van wie in het voorgaande kalenderjaar een nieuw boek is verschenen. De lezersjury, bestaande uit mensen die bij BNG Bank werken, koos Martijn Simons als winnaar. Dit maakte de voorzitter van die jury, Tim Segboer, Head Capital Management bij BNG Bank, bekend. Deze prijs behelst een verblijf van een maand naar keuze in het Roland Holsthuis te Bergen.

Schrijver Hans Vervoort kondigde op zijn 82ste verjaardag een nieuwe literaire prijs aan: De Hans Vervoort Prijs. De prijs wordt op 22 april 2022 voor het eerst uitgereikt aan een schrijver van ‘verhalend proza van neerslachtige en toch opbeurende aard.’ Aan de prijs die tweejaarlijks wordt uitgereikt is een bedrag van 5.000 euro verbonden. Hij  en zijn vrouw verkochten het afgelopen jaar hun Amsterdamse huis met behoorlijke overwaarde. Hiermee financiert Vervoort de prijs.

Op 28 april mogen de boekwinkels weer open, zodat mensen zonder afspraak kunnen winkelen. Na een lange periode van lockdown en beperkingen is dit een moment om, hoe beperkt ook, te vieren. Daarom gaan door geheel Nederland schrijvers hun favoriete boekhandel 'heropenen'. Een actie van de CPNB.

Op 15 juni sluit de aanvraagronde van de Projectsubsidies voor publicaties van het Letterenfonds voor de groep schrijvers die al minimaal drie literaire titels hebben gepubliceerd en nog geen vijf projectsubsidies c.q. werkbeurzen hebben ontvangen, de oeuvrebouwers. Doe dag is tevens de deadline voor die categorie auteurs wat betreft de regeling Ontwikkelbeurzen. Met deze deelregeling stelt het Letterenfonds een ontwikkelbeurs ter beschikking voor auteurs die een projectsubsidie ontvangen in het kader van de Regeling projectsubsidies voor publicaties voor het creëren van nieuw literair werk. Indien een aanvraag voor een projectsubsidie wordt afgewezen, kan de aanvrager evenmin aanspraak maken op een ontwikkelbeurs.

Na de digitale versie van hoofdfestival in november vindt directeur Michel Behre van het Haagse (literaire) festival Crossing Border het hoog tijd voor een echte activiteit. “Ik ben helemaal klaar met online-optredens. Er moet gewoon weer wat gebeuren. En dat gaan we op 10 juli doen met dit festival ,” zegt hij. Hij spreekt over You’ll have to scream LOUDER. Het vindt plaats op 10 juli in het Energiekwartier rond Zaal 3, Studio Loos en Kunstinstelling NEST. Van literatuur en spoken word tot poëzie, alternatieve muziek en crossovers. “Als het onverhoopt niet kan, gaat het niet door natuurlijk. Maar nu zeggen we: we gaan ervoor. Het wordt een evenement met veel ruimte voor nieuw talent. We maken er een lekker alternatief sfeertje van.”

De Filter Vertaalprijs is toegekend aan Bas Belleman voor zijn vertaling van Shakespeares Sonnetten. De prijs wordt toegekend aan ‘de meest bijzondere vertaling’ van het afgelopen jaar. De jury roemt Belleman om ‘zijn brille, zijn durf en zijn virtuositeit’. En noemt de vertaling ‘een toonbeeld van vertalersmoed’. Het prijzengeld bedroeg dit jaar € 6000 en werd ter beschikking gesteld door Atlas Contact, Lebowski, Wereldbibliotheek, AFdH, Koppernik, Meridiaan Uitgevers, Singel Uitgeverijen en Van Oorschot. Zij dragen het vertaalde boek een warm hart toe en willen zo, in samenwerking met Stichting Filter, bijdragen aan een hogere waardering voor uitzonderlijke vertaalprestaties. De uitreiking werd mede mogelijk gemaakt door het Lirafonds.

Meer dan 25.000 leerlingen uit de eerste en tweede graad in Vlaanderen schreven zich in voor deze eerste editie van de Poëziesterren secundair onderwijs. Na een stemtraject in de klas kozen de leerlingen van de eerste graad 'Precies goed' van Babs Gons uit als beste gedicht van de afgelopen twee jaar. In de tweede graad bekroonden de jongeren het gedicht 'Prikkels' van Paul Demets met een Poëziester. "Poëziesterren" is een initatief van CANON Cultuurcel en Poëziecentrum, zou de taalgevoeligheid van jongeren moeten prikkelen, volgens Vlaams minister van Onderwijs Ben Weyts: "Jongeren vinden niet altijd zelf de weg naar gedichten. Dus dan brengen we de gedichten naar hen. Zo voeden we liefde voor taal en plezier met taal." De winnende dichters kregen niet enkel een zilveren sterballon cadeau. De winnende gedichten worden ook vereeuwigd op posters, die binnenkort in alle deelnemende klaslokalen een ereplaatsje krijgen.

“We vinden onszelf allemaal zo belangrijk en bijzonder dat we meer willen zenden in plaats van ontvangen. Als je kinderen vandaag de dag vraagt wat ze willen worden, zeggen velen niet meer ‘piloot’ of ‘dierenarts’, maar: ‘beroemd’. Maakt niet uit waarmee.” “Er zijn maar weinig mensen die zeggen: ik ben eigenlijk heel doorsnee. En toch is dat wat we zijn, statistisch gezien.” Uitgeverijen en literair agenten worden overspoeld met manuscripten. Hoogleraar sociale psychologie Roos Vonk ziet het als een gevolg van het toegenomen narcisme.

Voorzitter Jet Bussemaker van de Academie De Gouden Ganzenveer maakte op 24 april bekend dat literatuur criticus/ auteur Margot Dijkgraaf de Gouden Ganzeveer ontvangt vanwege ‘haar grote rol als een sensibele en erudiete ‘ambassadeur van de letteren’, die verankerd is in Nederland, maar haar blik naar buiten richt’. De Stichting De Gouden Ganzenveer kent deze culturele prijs jaarlijks toe. De leden zijn afkomstig uit de wereld van cultuur, wetenschap, politiek en het bedrijfsleven. Met deze onderscheiding wil de Academie het geschreven en gedrukte woord in het Nederlands taalgebied onder de aandacht brengen. De prijs bestaat uit een ganzenveer van goud en een jaar buitengewoon lidmaatschap van de Academie. In de loop van het jaar verschijnt een speciale uitgave die de verdiensten van de laureaat boekstaaft.

De gemeente Loon op Zand maakt bijna 32.000 euro over naar Bibliotheek Midden-Brabant. Het geld is bedoeld voor de bibliotheken in Kaatsheuvel en Loon op Zand, die door de coronacrisis in de rode cijfers zijn beland. De bibliotheken hebben extra personeel moeten inzetten en hebben extra uitgaven gedaan om de bibliotheken coronaproof te krijgen. Daarnaast liepen de biebs geld mis vanwege de gedwongen sluiting. De gemeente springt nu bij omdat bibliotheken geen beroep kunnen doen op landelijke steunregelingen. Wel heeft het Rijk extra geld beschikbaar gesteld voor lokale cultuur. Loon op Zand betaalt de steun uit die Rijksbijdrage. De gemeente gaat er overigens vanuit dat de bibliotheken per 1 september weer open mogen. Wanneer de bibliotheken eerder open mogen, dan moet de organisatie een deel van het geld terugbetalen.

Jongeren tot 18 jaar leenden in 2020 ruim twee keer meer e-books dan het jaar ervoor, zo blijkt uit een tussentijdse analyse van de KB, de nationale bibliotheek. Waar zij in 2019 gezamenlijk circa 309 duizend e-books leenden, waren dat er vorig jaar bijna 662 duizend. Betekent de toename in het aantal e-bookuitleningen ook dat jongeren daadwerkelijk meer zijn gaan lezen? Eric Daamen, teamleider Lezen van de KB: ‘Dat is moeilijk te zeggen. We weten wel uit onderzoek dat meisjes tijdens de lockdown significant meer zijn gaan lezen, en dat geldt ook voor jongeren die het leuk vinden om te lezen. Dat blijkt eveneens uit onze cijfers: vanaf maart, tijdens de eerste lockdown, schoten de uitleencijfers van digitale boeken omhoog, met name in de leeftijdscategorieën 13 tot 15 en 16 en 17. De overgang naar digitaal lezen en de interesse in luisterboeken lenen is hopelijk een trend die vorig jaar onder jongeren definitief is ingezet.’

Ieder jaar reikt Museumpark Archeon de Archeon Thea Beckmanprijs uit aan het beste historische jeugdboek. Dit jaar voor jongeren vanaf 12 jaar. De jury heeft tien boeken gekozen voor de longlist. Op 18 september wordt de winnaar bekend. De jury kijkt naar historische jeugdromans die én goed geschreven zijn én die de lezer op geloofwaardige wijze meenemen naar het verleden. De winnaar van de prijs ontvangt € 1.000,- van Museumpark Archeon. Naast de volwassen jury is er ook een jeugdjury. Deze reikt de Jonge Beckmanprijs uit, de prijs voor het beste historische jeugdboek volgens de lezers zelf. De winnaar van de Jonge Beckmanprijs ontvangt € 500,-.

De Maatschappij der Nederlandse Letterkunde heeft de Elise Mathilde Essayprijs 2021 toegekend aan Adriaan Duiveman voor zijn essay ‘Vloeibare grenzen’. De prijs bestaat uit een oorkonde en een geldbedrag van 10.000 euro. De Elise Mathilde Essayprijs wordt dit jaar voor de derde keer uitgereikt: op 1 januari 2018 riep de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde op initiatief van de Stichting Elise Mathilde Fonds deze nieuwe prijs in het leven.De prijsvraag voor een essay is in nauwe samenwerking met het Koninklijk Nederlands Historisch Genootschap en het Genootschap Onze Taal uitgeschreven. Het essay is beurtelings gericht op het gebied van de Nederlandse letterkunde, taalkunde en geschiedenis. In lijn met de doelstelling van het Elise Mathilde Fonds om culturele en ideële doelen te ondersteunen, moeten de essays het behoud van het Nederlandse cultuurgoed – dit jaar de Nederlandse geschiedenis – centraal stellen. De prijsvraag heeft als thema ‘Grenzeloze geschiedenis’.

Het boek is nog steeds een van de meest gewaardeerde cadeaus, blijkt uit consumentenonderzoek. Juist in deze tijd waar het door coronamaatregelen moeilijker is om persoonlijk contact te maken, wordt het geven van een boek als cadeau als zeer persoonlijk en dus extra waardevol gezien. Met de campagne ‘Geef meer met een boek’ wil de Stichting CPNB mensen voor Moeder- en Vaderdag inspireren een boek te cadeau te geven.

Op de persconferentie van 20 april van demissionair premier Rutte en demissionair minister de Jonge is door Mark Rutte aangekondigd dat de boekhandels vanaf 28 april weer zonder afspraak toegankelijk zijn. Dat geeft boekhandelaren de ruimte om de komende weken te openen en de nodige voorbereidingen te treffen voor de Boekenweek 2021, die van 29 mei tot en met zondag 6 juni plaatsvindt. Het Boekenweekgeschenk van Hanna Bervoets en het Boekenweekessay van Roxane van Iperen zijn dan eindelijk door heel Nederland te lezen. Om de drukte te spreiden en winkel- en bibliotheekbezoek voor iedereen veilig te houden, zijn deze uitgaven de hele maand juni beschikbaar.

De Bibliotheek Zuid-Kennemerland heeft verschillende vestigingen. In één daarvan, in de Haarlemse wijk Schalkwijk, bevindt zich MeeMaakPodium Schalkrijk. Dat is organisch zo gegroeid. De bibliotheek ontdekte wat er gebeurt als je je faciliteiten meer afstemt op verschillende, ook onverwachte, wensen, ambities en talenten in de wijk. Al snel werd duidelijk dat die werkwijze past in een internationale beweging en dat er ook subsidie voor is. Namelijk de regeling MeeMaakPodia van het Fonds voor Cultuurparticipatie. Projectleider Inge Thoes : 'De essentie van de transitie van 'traditionele' bibliotheek tot MeeMaakPodium kun je zien als die van een supermarkt waar je alleen ingrediënten komt halen, naar een supermarkt-plus-keuken. Daar voeg je je eigen talent en kennis aan de producten toe, om meerwaarde te creëren. En liefst deel je wat je maakt ter plekke met anderen. Die metafoor komt van dé kennispionier op het gebied van de community library, David Lankes.'

Uren kijken naar je leraar op een schermpje. Een verjaardag vieren met een heel klein gezelschap. Niet meer naar de film. De corona-maatregelen zijn een beproeving voor menig scholier. Speciaal voor jongeren van 10 tot en met 18 jaar heeft de Eindhovense schrijfster Juultje van den Nieuwenhof een corona-dichtwedstrijd opgezet. De honderd mooiste poëtische verhalen verschijnen in een bundel met een titel als doordenkertje: ‘Gesloten wegens dichten’. Schrijfster van den Nieuwenhof en uitgeverij MUS, die het plan hebben bedacht, zullen de beste gedichten uitkiezen. Van den Nieuwenhof is tevens docente Nederlands en drama bij de Cobbenhagen Mavo in Tilburg.

Op 15 april is voor de eerste maal een ‘Brandsalarm’ uitgereikt. Een nieuwe prijs die het avontuurlijk lezen wil bevorderen. Een aanmoedigingsprijs voor mensen die een schakel zijn tussen letters en lezers. De eerste prijswinnaar is zelfstandig redacteur en literair scout Stefanie Liebreks. “Stefanie is iemand die enthousiast en enthousiasmerend is vanuit de inhoud, een uitstekende lezer die literatuur als redacteur beter maakt en als podcastmaker toegankelijker. Haar betrokkenheid bij het ontstaan van boeken en literaire tijdschriften is veelbelovend, en we geloven dat ze à la Wim Brands de stap naar het grote publiek met deskundigheid en vertrouwen kan maken.” Aldus de jury. De winnaar krijgt een ‘strippenkaart’ waarmee hij/zij activiteiten, een interview houden, een etalage inrichten, een boekje maken of een literaire avond programmeren,   kan opzetten bij de partners van Brandsalarm: Afdeling Online, VPRO, HUMAN, de Volkskrant, Uitgeverij Atlas / Contact, Uitgeverij Podium, Uitgeverij Nieuw Amsterdam, Jan van Eyck Academie, Athenaeum Boekhandels, Studio Boot, Festival Crossing Border en Theater MIMIK.

Nederland telt rond de vijfduizend leesclubs. Je hebt georganiseerde leesclubs en zogenaamde ‘wilde’. De eerste categorie bestaat grofweg uit mensen die graag in groepsverband gestructureerd leren over literatuur, de tweede uit individueler ingestelde lezers die in een vriendschappelijke sfeer hun leeservaringen uitwisselen. Leesclubs bestaan gemiddeld dertien jaar. De clubleden zijn vaak hoogopgeleid, gemiddeld boven de zeventig en veelal vrouw. In de coronatijd hebben ze het moeilijk, zoals ook de ‘wilde’ leesclub van ED-verslaggeefster Marjolein Sengers. “We hebben het afgelopen jaar gewandeld (twee aan twee) en gemaild maar streamen was toch van alle oplossingen de meest praktische. “ Diverse leesclubplatforms denken mee en geven advies: doe een app-estafette, schrijf scenario’s; zoek een foto bij het boek of een stuk muziek; maak een emotiepoll, een cijferpoll, een mind-map of een online quiz … schema’s voor alle varianten zijn voorhanden. Ondanks dat hebben veel leesclubs zichzelf opgeheven, of zijn toch minstens opgeschort.

Op 19 mei houdt Koos Meinderts (1953) de Annie M.G. Schmidtlezing 2021. Vanuit het Kinderboekenmuseum in Den Haag zal hij in een online lezing zijn visie geven op actuele ontwikkelingen in de kinder- en jeugdliteratuur. De titel van zijn lezing luidt: Het land waar grote mensen wonen.

Acht kinderboeken komen zondag 13 juni tot leven tijdens de tweede editie van het Mooie Kinderboekenfestival in de Verkadefabriek in ‘s-Hertogenbosch. Op het festival word je, net als altijd, ondergedompeld in de fantasiewerelden uit mooie kinderboeken. Dit jaar kan je kiezen uit twee verschillende ontdekkingsreizen: eentje voor kinderen van 4 t/m 6 jaar, en eentje voor kinderen van 7 t/m 10 jaar. Op 4 juli 2021 vindt het feest plaats in de Tolhuistuin, Amsterdam.

De online versie van het Jaarverslag 2020 van het Nederlands Letterenfonds biedt niet alleen een overzicht van de activiteiten van het fonds in binnen- en buitenland in het coronajaar 2020, maar ook zijn hierin alle subsidiebesluiten opgenomen. Naast de besluiten in de reguliere subsidieregelingen voor schrijvers, vertalers, uitgevers en literaire evenementen vindt men er ook de besluiten in de meerjarige subsidieregelingen voor 2021-2024 (literaire tijdschriften en literaire organisaties: educatie en festivals), én de tijdelijke steunmaatregelen waarmee deze doelgroepen en de boekensector konden worden ondersteund vanuit het eerste steunpakket voor de cultuursector. Voorts is een terugblik op de beleidsperiode 2017-2020 opgenomen. Vanuit de pdf kan worden geklikt op links naar blogs, video’s, publicaties en andere achtergrondinformatie.

De jury van het Cross-Over Lab heeft 1 Nederlandse en 5 Belgische kandidaten geselecteerd die deelnemen aan het Cross-OverLab 2021. Dat zijn : Lisette Ma Neza, slam poet ; Michael van Peel, standup comedian ; Amira Daoudi, grafisch designer/art director; Domien Huyghe, regisseur fictie en Gudrun Wylleman, mode- en kostuumontwerpster ; Willemiek Kluijfhout, regiseeur documentaire; Yamina Takkatz, theatermaker en actrice. Van april tot en met november 2021 zullen de deelnemers met behulp van coachingssessies, workshops en masterclasses geholpen worden om over te schakelen naar een discipline waarin zij nog niet eerder gewerkt hebben. Aan het einde van het traject ontvangt het meest veelbelovende project een geldprijs van 5000 Euro om het project verder te ontwikkelen. Het Cross-overLab is een initiatief van het VAF, het Nederlandse Filmfonds en deAuteurs en wordt mede mogelijk gemaakt door Literatuur Vlaanderen, de Buren, Lira Fonds, Stimuleringsfonds Creatieve Industrie en Creative Europe Mediadesk Nederland en Vlaanderen. De oproep van het lab richtte zich op Belgische en Nederlandse professionals uit de wereld van fictie, documentaire, animatie, theater, literatuur, poëzie en games.

De Maatschappij der Nederlandse Letterkunde te Leiden heeft de Dr. Wijnaendts Franckenprijs 2021 toegekend aan Charlotte van den Broeck voor haar boek Waagstukken. De prijs bestaat uit een oorkonde en 3.000 euro. Deze in 1935 ingestelde prijs is in de taal van het reglement een ‘prijs voor het meest waardig gekeurde, in druk verschenen, in Nederlands proza geschreven werk, beurtelings zich bewegend op het gebied van : a. essays en literaire kritiek; b. cultuurgeschiedenis. Dit jaar is cultuurgeschiedenis aan de beurt. “Het handelt over een wereldreis langs dertien bouwwerken waarvan de makers een einde aan hun leven hebben gemaakt, meestal omdat ze de schande van een door hen gemaakte fout niet wilden overleven. Daarmee snijdt het een tot nu toe door kunst- en architectuurhistorici veronachtzaamde kwestie aan.”

Het onderwijsprogramma ‘In mijn buurt’ benut de kracht van dat verhaal én de ontmoeting tussen jong en oud. Inmiddels werken veel meer buurten met het onderwijsprogramma. Landelijk zijn 25 buurtteams actief. De kern vormt de intergenerationele ontmoeting waarbij leerlingen ouderen thuis interviewen over de Tweede Wereldoorlog, het koloniale verleden of migratie. Er zijn al zo’n 1.400 verhalen verzameld met deze interviews. Bea Ros met de Inhoudelijke terugkoppeling van het LKCAtelier van 8 april.

Jongeren krijgen vaak te horen dat ze meer moeten lezen. Maar wat wil je nu écht lezen als je tussen de 15 en 18 jaar bent? Dat kunnen jongeren goed zelf beslissen. Dit jaar bepalen jongeren daarom hoe hun Boekenweek eruit ziet. Via sociale media, een online panel en school helpen ze beslissingen te nemen. Zodat zij straks tegen andere jongeren kunnen zeggen: dit boek wil jij lezen. Boekwinkels, bibliotheken en scholen geven tijdens de Boekenweek van Jongeren ruim honderdduizend exemplaren van 3PAK gratis weg aan leerlingen in de bovenbouw, van (v)mbo tot vwo. De Boekenweek van Jongeren is dit jaar van 17 t/m 26 september. Literatour, de tournee van verschillende auteurs langs scholen, vindt plaats van 14 t/m 18 februari 2022. Splinter Chabot, Khalid Boudou en graphic novelmaker Aimée de Jongh schrijven voor 3PAK, het geschenk van de Boekenweek van Jongeren, drie korte verhalen die jongeren aanspreken

Boekhandels hebben het al jaren zwaar te verduren. De coronacrisis betekent voor een aantal eigenaren de genadeslag. In Roosendaal sluit Het Verboden Rijk – genoemd naar een boek van Slauerhoff – definitief de deuren. Eigenaar Ruud Verstraaten is somber over de toekomst: ‘Over tien jaar hebben alleen de grote steden nog een boekwinkel’.

Omdat de coronacijfers de verkeerde kant opgingen, besloot het kabinet af te zien van verdere versoepelingen. Boekwinkels moesten hun deuren langer gesloten houden. Het eerste kwartaal van 2021 was geen gemakkelijke periode. Als gevolg van de sluiting van boekwinkels was het omzetverlies ten opzichte van 2020 voor de hele boekenmarkt 10%. De stijgende verkopen via e-commerce konden de verliezen door sluiting van de fysieke boekwinkels niet compenseren. De belangrijkste conclusies. In het eerste kwartaal van 2021 zijn er 16% minder boeken verkocht dan in dezelfde periode in 2020. De omzet daalde minder hard: consumenten gaven 10% minder geld uit aan nieuwe boeken. Het omzetaandeel van het e-commercekanaal is voor het eerste kwartaal gestegen van 44% vorig jaar naar ruim 80% in 2021. Sinds week 6 zijn fysieke boekenwinkels open als afhaalloket en sinds week 9 is winkelen op afspraak mogelijk. Deze versoepelingen van de maatregelen zorgden ervoor dat voor fysieke winkels de omzetverliezen terugliepen. De omzetdaling ten opzichte van 2020 is voor de week 6 tot en met week 13 geen 81% maar 63%. Fysieke boekwinkels zijn voor een aanzienlijk deel afhankelijk van de verkoop van fictieboeken. Door de sluiting van de fysieke boekwinkels is de omzet van fictieboeken in de totale boekenmarkt gedaald met 26% ten opzichte van 2020. Voor non-fictie vrije tijd geldt een omzetdaling van 7%.

Onlangs is de derde lichting schrijvers gestart met #NieuweStukken, een regeling van het Fonds Podiumkunsten in samenwerking met het Nederlands Letterenfonds. Na twee succesvolle edities, krijgen nu wederom tien talenten ruimte om nieuwe verhalen voor het theater te schrijven. Voor de derde editie van dit talentontwikkelingstraject zijn Lev Avitan, Lisette Ma Neza, Ramy El Dardiry, Yasmina Ahamiane, Gemale Bofunda, Raymond Muller, Jasper Albinus, Rachel Rumai Diaz, Marieke Stam en Patrick Ribeiro geselecteerd. Op 12 april kwamen zij (online) bij elkaar voor de eerste workshop, die tevens de aftrap van het traject vormde. De beginnende schrijvers volgen een traject van acht maanden waarin ze werken aan nieuwe teksten en hun schrijverschap verder ontwikkelen in samenwerking met een ervaren coach. Daarnaast volgen ze workshops; Timen Jan Veenstra begeleidt het traject. Later dit jaar volgt een eindpresentatie van de resultaten aan het veld.DE fondsen werkten bij de selectie van de schrijvers voor deze derde editie samen met El Hizjra, Explore the North, Filling the Gap, Mensen Zeggen Dingen en Nowhere. Naast deze partners zijn ook Bijlmer Parktheater, Theater Zuidplein en ROSE stories betrokken bij #NieuweStukken.

In de Staat van het Onderwijs 2021 pleit de Inspectie van het Onderwijs voor meer aandacht voor basisvaardigheden in het onderwijs en het verkleinen van de kansenongelijkheid. Dit pleidooi sluit naadloos aan op wat Stichting Lezen en de Leescoalitie in hun Oproep tot een ambitieus leesoffensief stellen: goed kunnen lezen is van wezenlijk belang voor schoolsucces, persoonlijke ontwikkeling en de samenleving in het algemeen

“Negen jaar geleden had Nederland ruim vijftienhonderd bibliotheeklocaties, inclusief alle mini-vestigingen en afhaalpunten. Twee jaar geleden waren dat er al een kleine vijfhonderd minder. In diezelfde periode zijn er wel meer bibliotheekvestigingen op scholen geopend. Maar die hebben als nadeel dat ze in de weekenden en vakanties vaak dicht zijn. En als nadeel voor de makers van de kinderboeken dat veel van die schoolbibliotheken geen leengeld afdragen.” De helft van de scholen in Nederland heeft geen schoolbibliotheek. En in sommige gemeentes is ook geen gewone bibliotheek. Als je kinderen aan het lezen wil krijgen, is ruime toegang tot boeken wel de eerste vereiste, betoogt Manon Sikkel, kinderboekenambassadeur.

Paulien Loerts, directeur van Singel Uitgeverijen, wordt ook de nieuwe directeur van Athenaeum Boekhandel. Het is géén overname door Singel Uitgeverijen, benadrukt Loerts. Maar feit is dat Athenaeum Boekhandel het merendeel van zijn aandelen heeft verkocht aan Paulien Loerts en aan Derk Haank, haar medeaandeelhouder bij Singel, en dat beiden nu naast een aantal uitgeverijen ook een aantal boekhandels (vier in Amsterdam en een in Haarlem) bezitten. Loerts heeft er vertrouwen in dat het goed komt met de boekhandel. De boekhandel heeft het zwaar vanwege de lockdown. Is hier sprake van een nieuwe trend? ‘Je ziet internationaal ook dit soort bewegingen’, zegt Loerts. ‘Maar vroeger vormden uitgeverij, boekhandel en drukker altijd één bedrijf. Dus eigenlijk is dit eerder oud dan nieuw.’

Sebes en Bisseling, het grootste literaire agentschap van Nederland, neemt geen manuscripten meer in ontvangst van mensen die denken een bestseller te hebben geschreven. Normaal ontvangt het bureau tussen de achthonderd en duizend manuscripten per jaar van onbekende en nieuwe auteurs. Maar in coronatijd is dit aantal toegenomen tot "soms vier of vijf per uur". Ook uitgevers beamen dat ze overstelpt worden door manuscripten. En dat terwijl veel uitgevers de presentatie van nieuwe boeken doorschuiven tot na de lockdown.

De Auteursbond, de belangenvereniging voor schrijvers en vertalers,  reageert op de oproep zich uit te spreken over diversiteit en inclusiviteit naar aanleiding van de zaak Gorman-Rijneveld. In een nog te publiceren interview met Boekblad, het vakblad voor de uitgeverij en boekenwereld, spreekt Maria Vlaar, voorzitter van de Auteursbond, zich uit over de kwestie. Eén van de zorgen van de Auteursbond betreft de kwaliteit van de vertaling. ‘Vertalers zijn altijd dienstbaar aan de oorspronkelijke tekst en de auteur. Vertalen vereist allereerst vakmensen,’ benadrukt Vlaar. De Auteursbond probeert het onderwerp breed te benaderen en niet aan een specifiek voorval te koppelen. Belangrijker dan wie de vertaling uiteindelijk maakt, is de noodzaak meer vertalers van kleur op te leiden en een platform in het boekenvak te geven. De Auteursbond zal nieuw beleid ontwikkelen om meer schrijvers en vertalers van kleur te bereiken en kansen en zichtbaarheid te geven.

In de eerste ronde van 2021 van de regeling Projectsubsidies voor literaire vertalingen van het Letterenfonds konden 72 aanvragen (waarvan 7 afkomstig van beginnende vertalers) worden gehonoreerd, 5 aanvragen zijn afgewezen. Eén aanvraag is doorgeschoven naar de volgende ronde. Van de 18 aanvragen voor een moeilijkheidstoeslag zijn er 16 gehonoreerd. Vier aanvragen voor een selectie- en editietoeslag zijn toegekend. Daarnaast ontvangen 8 vertalers een aanvullend subsidiebedrag voor het schrijven van een voor- of nawoord. Het honorarium van de uitgever voor dit extra werk varieert van 100 tot 750 euro. In deze ronde werd in totaal 607.207 euro besteed.

Niet Harry Mulisch maar vlogger Enzo Knol doet het leeshart van jongeren sneller kloppen. Hoewel bijna de helft van de jongeren lezen ‘saai’ en ‘inspannend’ vindt, is tegelijkertijd driekwart van alle jongeren enthousiast over het idee een boek te lezen van een beroemdheid zoals een topsporter, influencer, acteur of muzikant. 57% van de jongeren leest daarnaast weleens een boek waar ook een film, serie of game van bestaat. Nieuwe media spelen een steeds grotere rol in de leefwereld van jongeren, en dus ook in hun leesgedrag. Dit blijkt uit een recent verschenen onderzoek dat Qrius in opdracht van Stichting Lezen uitvoerde onder 525 jongeren tussen de 12 en 20 jaar. Qrius liet de jongeren in het middelbaar onderwijs en het mbo een uitgebreide vragenlijst invullen over hun lees- en mediagedrag. Het onderzoeksbureau organiseerde daarnaast ook aantal verdiepende groepsinterviews met jongeren, waarbij zowel ongemotiveerde als gemotiveerde lezers betrokken werden. Qrius bracht zo de ‘leescultuur’ onder de huidige generatie jongeren in kaart en deed aanbevelingen voor leesbevordering bij deze doelgroep.

Benny Lindelauf en Ludwig Volbeda zijn de winnaars van de 34e Woutertje Pieterse Prijs, voor het mooiste kinderboek van het afgelopen jaar. Zij ontvingen de prijs voor het boek Hele verhalen voor een halve soldaat (Em. Querido’s Uitgeverij). Aan de prijs is een bedrag van €15.000,- verbonden. De genomineerden ontvangen naast een oorkonde een bedrag van €1.000,- per boek.

Een onafhankelijke werkgroep presenteerde op 6 april een visie op de toekomst van de Bibliotheek Eindhoven.   Directeur Kivits is blij met het rapport. De afgelopen jaren stonden vooral in het teken van bezuinigen. De Eindhovense gemeenteraad gaf de opdracht voor het onderzoek. Vanuit de vraag of er de afgelopen jaren niet teveel is bezuinigd en of de bibliotheek wellicht een rol kan spelen bij de aanpak van maatschappelijke problemen zoals laaggeletterdheid. De onderzoekers zien de stadsdeelbibliotheken als een soort platform waar de bibliotheek samen met tal van andere organisaties samenwerkt. De onderzoekers pleiten voor laagdrempelige locaties voor alle Eindhovenaren. Een van de conclusies van het rapport is dat de bibliotheek nu eigenlijk alleen kinderen tot 12 jaar goed bereikt. Een investering van bijna twee miljoen euro is er jaarlijks nodig om zes stadsdeelbibliotheken te openen. Als de gemeente Eindhoven daarmee instemt, gaat de subsidie weer richting het bedrag dat er voor de grote bezuiniging jaarlijks naar de bibliotheek ging. Volgende week wordt het rapport over de toekomst van de bibliotheek voor het eerst besproken door de gemeenteraad. Over het proces daarna is nog niks bekend.

Het Nederlands Letterenfonds heeft twee tijdelijke steunmaatregelen geopend voor makers van Nederlandse of Friese literatuur. De regeling Van maker tot lezer 2021 staat open voor een zeer brede groep van schrijvers, vertalers, illustratoren, spoken word-artiesten en graphic novelists. Hiermee kunnen zij een subsidie van €2.500 aanvragen om een brug te slaan naar het (potentiële) publiek voor hun werk. Deadline 8 juni. Voor literair vertalers in (en uit) het Nederlands is er de mogelijkheid om een opdracht voor een fragmentvertaling aan te vragen. Deadline 15 juni. Aanvragen worden op volgorde van binnenkomst afgehandeld totdat het budget op is.

Om Nederlandse uitgevers van vertaalde literatuur een steun in de rug te bieden, heeft het Nederlands Letterenfonds een tijdelijke steunmaatregel ingericht voor aankoop- en productiekosten. Hiermee kunnen literaire uitgeverijen een budget aanvragen tot € 7.500. De subsidie is bedoeld voor vertalingen van buitenlandse titels die zijn aangekocht na 1 januari 2021, zodat het aantal literaire vertalingen in het Nederlands op peil blijft en literair vertalers aan het werk kunnen blijven. Aanvragen worden in behandeling genomen tot uiterlijk 14 juni 2021 of zoveel eerder als het budget op is

Onder meer aangezwengeld door de discussie rondom de Amanda Gorman-vertaling door Marieke-Lucas Rijneveld heeft de Translators Association in het Verenigd Koninkrijk zich uitgesproken over een aantal zaken rondom diversiteit en inclusiviteit. Eén van de standpunten is: 'iedereen moet iedereen kunnen vertalen'

De Federation of European Publishers (FEP) heeft onlangs een rapport uitgebracht over het effect van de pandemie op de Europese boekenmarkt over het hele jaar 2020. Conclusie: in alle landen een jaar met verliezen, maar die verliezen zijn minder groot dan in de zomer van 2020 werd verwacht.

De tijdelijke Steunmaatregel voor Schrijvers is een groot succes: binnen twee maanden bemiddelde De Schrijverscentrale voor 1.400 live (of online) activiteiten van zo’n 400 schrijvers, dichters, spoken word artiesten en illustratoren. De subsidie heeft veel organisaties over de streep getrokken om online activiteiten uit te proberen. Bovendien gaan kinderen die nooit eerder een schrijver in de klas kregen, zoals kleinere basisscholen, dat nu wel meemaken. In de periode van 1 maart tot 1 juli komen er 170 kinderboekenauteurs online of op locatie langs op scholen. Voor het volwassen publiek gaan zo’n 225 schrijvers (virtueel) op pad. Vooralsnog is 40% van alle schrijversbezoeken online gepland. Voor ongeveer 450 organisaties, waaronder 350 basisscholen, was het voor het eerst dat ze een schrijver uitnodigden. De ervaring leert dat een eerste ontmoeting met een schrijver in de klas smaakt naar meer. In de afgelopen weken hebben al vele soorten publiekspresentaties plaatsgevonden. Van interviews met een schrijver, online leesclubs en signeersessies in de etalage tot zoomsessies vanuit de werkkamer van de auteur. Vanwege de enorme toestroom van aanvragen is het subsidiebedrag van € 500.000 veel eerder dan verwacht besteed. Het Nederlands Letterenfonds subsidieerde het honorarium voor de schrijvers; ook ontvangt de boekhandel een extra bijdrage voor de organisatiekosten. In vervolg op dit succes komen De Schrijverscentrale en de Koninklijke Boekverkopersbond, met steun van het Letterenfonds, later dit voorjaar met een aanvullende regeling voor schrijversoptredens in boekhandels in Nederland. Ook opent het Nederlands Letterenfonds op 6 april drie nieuwe tijdelijke steunmaatregelen voor (werk voor) makers. Alle tijdelijke regelingen zijn financieel mogelijk gemaakt door het tweede steunpakket voor cultuur van het ministerie van OCW, dat primair gericht is op makers.

Welke invloed heeft corona op je werk en inkomen als kinderboekenauteur? Wat heeft de coronasteun betekend? En hoe kijk je naar de toekomst? Het Nederlands Letterenfonds vroeg Hans Hagen deze effecten te beschrijven in een digitaal overleg met demissionair minister van Engelshoven (OCW) op 18 maart jl. Hij vroeg een aantal collega’s en uitgevers naar hun ervaringen om een breder beeld te kunnen schetsen van de stand in kinderboekenland. Hieronder een kort overzicht van de invloed van de pandemie op het inkomen.

De lees-app Immer is verkozen tot winnaar van de 3e editie van Renew The Book – Innovation Award die op 30 maart is uitgereikt tijdens een Livestream-event vanuit Pakhuis de Zwijger. Immer ontvangt 50.000 euro om de lees-app verder te ontwikkelen en in de markt te zetten. Immer is een lees-app die het lezen via telefoons en tablets veel prettiger maakt. Het team van Immer, Niels ’t Hooft en Lennart de Meij, heeft de app gebaseerd op ervaringen en ontwikkelingen in gaming, machine learning en gedragspsychologie. Innovaties op gebied van vormgeving en interface, interactie en techniek die het digitaal lezen en het deep-reading verbeteren. De jury heeft uit de shortlist van 3 finalisten uiteindelijk voor Immer gekozen omdat deze app in hun ogen op de meest originele en vernieuwende manier mensen (en vooral jongeren) weer aan het lezen krijgt, en daarnaast vanwege de grote impact die deze innovatie op het lezen én op het hele boekenvak kan hebben.

Ben jij financieel geraakt door de coronacrisis en wil je hulp om je beroepspraktijk voort te zetten? Je kunt nu terecht bij drie steunregelingen speciaal voor auteurs. Vraag een projectsubsidie of inkomenssteun aan tot maximaal 5000 euro. Lidmaatschap van de Auteursbond of aansluiting bij Lira is niet verplicht. De derde aanvraagronde is per 1 april 2021 geopend en sluit op 30 april 2021. De regeling staat op voor schrijvers/vertalers, scenarioschrijvers en journalisten. Overigens, komt er voor de Regeling nieuwe projecten en werkbeurzen auteurs en voor de Startgeldregeling scenario een vierde aanvraagronde, dankzij een extra subsidie van het ministerie van OCW voor het Steunfonds Rechtensector. Deze aanvraagronde vindt waarschijnlijk plaats in mei/juni. De definitieve periode wordt bekendgemaakt zodra de plannen van het Steunfonds Rechtensector voor deze extra subsidie door het ministerie zijn goedgekeurd.

Het liefst zou ze het viervoudige geven, maar het huidige honorarium en de werkvergoeding voor de Tilburgse stadsdichter is eerlijk en redelijk. Dat zegt wethouder Marcelle Hendrickx (D66). ,,Binnen de beperkingen van het cultuurbudget is deze vergoeding fair enough”, aldus de cultuurwethouder. PvdA, D66, CDA, SP en Lokaal Tilburg stelden op 29 maart vragen naar aanleiding van een open brief van A.H.J. Dautzenberg, waarin hij aankondigde te stoppen als stadsdichter, vanwege een te geringe vergoeding. De wethouder zei het besluit te betreuren. Hendrickx kan zich ook niet vinden in het verwijt dat de stadsdichter wordt ondergewaardeerd. De werkvergoeding meegeteld is het totale budget namelijk 10.000 euro, vergelijkbaar met dat van andere steden, zo zei ze. ,,Op dit moment doen we recht met dit honorarium.”

Merijn de Boer (De Saamhorigheidsgroep), Eva Meijer (De nieuwe rivier) en Martijn Simons (De Hollandse droom) maken dit jaar kans op de BNG Bank Literatuurprijs 2020. De prijs wordt uitgereikt aan Nederlandse auteurs van 40 jaar of jonger. Auteurs moeten wel al twee of meer werken hebben uitgegeven, maar mogen nog niet volledig zijn doorgebroken en nog geen grote literaire prijs gewonnen hebben. De prijs wordt eind april uitgereikt. De winnaar krijgt een geldbedrag van 15.000 euro en een beeldje.

Na het voortijdig vertrek van A.H.J. Dautzenberg als stadsdichter zoekt de gemeente Tilburg een opvolger. Kandidaten kunnen zich voor 26 april 2021 aanmelden.

Basisscholen en bibliotheken kunnen tot 1 juli 2021 tot 500 euro korting krijgen als ze een professionele kinderboekenschrijver live voor de klas boeken als finale van De Schoolschrijver-lesprogramma’s. Deze schrijvers – oftewel Schoolschrijvers – zijn ware rolmodellen, die op kinderen en leerkrachten enthousiasme overdragen voor boeken, en die als geen ander kunnen lesgeven in verhalen schrijven. Deze kortingsactie wordt mogelijk gemaakt door het Nederlands Letterenfonds. Het fonds vergoedt de auteurshonoraria, waardoor de all-in tarieven voor onze lesprogramma’s nu zeer voordelig zijn en schrijvers ondersteund worden in hun waardevolle werk

Aankomende zomer organiseert de online Bibliotheek in tegenstelling tot eerdere jaren geen VakantieBieb. De campagne om tijdens de zomer digitaal lezen te stimuleren gaat niet door, om zo de extra kosten op te vangen van de explosieve groei in uitleningen van e-books en luisterboeken in 2020 en 2021. De cijfers zijn inmiddels bekend, maar nog even spectaculair. In 2020 zorgden de pandemie en bijbehorende lockdowns in Nederland voor fors meer gebruik van de online Bibliotheek. Er werden 5,6 miljoen e-books en 2,6 miljoen luisterboeken geleend; een stijging van maar liefst 44% ten opzichte van 2019. Ook in 2021 wordt nog steeds meer geleend. Deze enorme toename in uitleningen in 2020 en 2021 is niet in de meerjarenplannen begroot en daardoor is het budget flink overschreden.

Taal is meer dan begrijpend lezen, grammatica en spelling. De verbinding tussen taal, kunst en cultuur was in Friesland de basis voor Cultuureducatie met Kwaliteit. In het LKCAtelier van 22 april delen Anne Graswinckel (projectleider Keunstwurk) en Jimke Nicolai (Freinet deskundige en To Taalonderzoeker) de succesfactoren van het Friese CmK-programma.

Scrollbook, Boek door Puck en Immer maken kans op de Innovation Award van € 50.000,- van Renew the Book, de prijs die innovatie in het boekenvak bevorderen. ‘De boekenwereld is een vrij conservatieve, analoge industrie, die maar moeilijk meegaat met zijn tijd’, zegt Martin Voigt, programmadirecteur van Renew the Book. Het ontbreekt de sector aan een digitale identiteit en daardoor speelt deze te weinig in op vernieuwingen. Paul Stam bekijkt de genomineerden.

‘’ Behoed ons voor een kaal Nederland. Wil Nederland een land zijn zonder stemmen, zonder talent dat schrijft en zoekt en publiceert? De cultuur in Nederland staat onder ongekende druk. Het complete systeem wankelt, en het is een kwestie van tijd of er vallen klappen met vergaand en onomkeerbaar effect. Dat geldt ook voor de boekenbranche, waar de boekhandels het dichtst bij de lezer en de koper staan. Houd onze stadsharten levend, waar boekverkopers een zeer belangrijke en unieke rol vervullen, juist omdat zij middenstander én cultureel centrum zijn. Ze brengen mensen en meningen samen, zij bieden een plek van stemmen en ontmoetingen voor schrijvers en lezers.’’ Door gebrek aan gericht coronabeleid voltrekt zich een stille ramp voor boekverkopers en schrijvers en dus ook voor lezers, vreest Anne Schroën, directeur van de Koninklijke Boekverkopersbond.

In het programma Opium werd op 22 maart bekend welke bundels bekend op de shortlist staan voor De Grote Poëzieprijs. De winnaar, die bekendgemaakt wordt op 31 mei, krijgt € 25.000. Het betreft : De hazenklager van Paul Demets (De Bezige Bij); De schaduw van wat zo graag in de zon was blijven staan van Mattijs Deraedt (Poëziecentrum); Veldwerk van Bernke Klein Zandvoort, en Wie was ik van Alfred Schaffer (De Bezige Bij).

Met de omstreden vertaling van Amanda Gormans gedicht The Hill We Climb maakt de sensitivityreader binnenkort zijn entree in Nederland. Wat doet zo iemand precies en waarom? En zitten we erop te wachten? En hoe denken schrijvers over de sensitivityreader? Literair vertaler Harm Damsma ziet weinig in de sensitivityreader als morele waakhond. Vertalers moeten recht doen aan de keuzes en intenties van de auteur, niet aan wat bepaalde lezers welgevallig is.

Sascha Beernaert wint De Gedichtenwedstrijd. Drie dichters vallen in de prijzen: de derde prijs gaat naar een van Elianne van Elderen, de tweede prijs is voor Gerda Posthumus en met het gedicht Mummie wint de Vlaamse Sascha Beernaert de hoofdprijs van €10.000. De tweede prijs bedraagt € 3.000 en de derde prijs € 1.500. Het prijzengeld wordt beschikbaar gesteld door de Turing Foundation. Alle gedichten in de Top 100 worden opgenomen in de wedstrijdbundel. Deze bloemlezing wordt uitgegeven door Poëziecentrum Gent en is vanaf de uitreiking in maart beschikbaar. De Gedichtenwedstrijd bekroont het beste Nederlandstalige gedicht van het jaar en staat open voor zowel professionele dichters als amateurs. Vanaf 1 oktober 2020 kon iedereen een gedicht inzenden.

Kunst van het verbinden, Kunst van het fantaseren, Kunst van het zwijgen en Kunst van het kiezen. Het is slechts een greep uit de vele thema's die vanaf eind mei te vinden zijn in het RAADhuis in Schijndel. Het voormalige raadhuis opent dan met de nieuwe gebruikers van het pand, zoals de bibliotheek, het servicecentrum van de gemeente Meierijstad, de kunstcollectie en een toeristisch informatiepunt. Het Brabants Dagblad werd er rondgeleid door Barbara de Leeuw, de projectleider van het RAADhuis.

De Lucy B. en C.W. van der Hoogtprijs, een stimuleringsprijs van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde, is toegekend aan J.V. Neylen voor haar poëziedebuut ‘En niet bij machte’. Neylen (1989) is dichter en schrijver. Ze publiceerde gedichten in onder meer De Revisor, Het Liegend Konijn, Deus ex Machina en Hollands Maandblad. In 2017 werd haar een VOCATIO-beurs voor jong talent toegekend. En niet bij machte is haar poëziedebuut. De prijs wordt uitgereikt op 30 oktober 2021 in het Academiegebouw, Rapenburg 73 te Leiden. De prijs bestaat uit een glasobject en 7.500 euro.

A.H.J. Dautzenberg stopt als stadsdichter van Tilburg. Dat heeft hij op 16 maart bekendgemaakt via een open brief aan de gemeente.  Tijdens de persconferentie waarin bekend werd dat hij benoemd was, zei wethouder Hendrickx dat het honorarium € 3.600,- per jaar, bruto  ‘een onkostenvergoeding’ was. Ze gaf aan dat er wat haar betreft meer financiële ruimte moest komen en dat de stadsdichterscommissie een verzoek daartoe kon indienen bij B&W. Op 30 juni 2019 werd dat verzoek ingediend.  “Het College van B&W had na eenentwintig (!) maanden eindelijk het ei gelegd: het verzoek van de stadsdichterscommissie was níét gehonoreerd, mijn opvolger zou net als ik € 3.600,- per jaar verdienen. Er is blijkbaar niet eens ruimte voor indexatie, zodat mijn opvolger er netto zelfs op achteruitgaat. De ambtenaar, een enthousiaste jonge vrouw met hart voor kunst, gaf aan dat er in opdracht van B&W een benchmark is gehouden in het land. De uitkomst: Tilburg scoort redelijk goed wat betreft het belonen van de stadsdichter. “ Omdat hij zich ten doel had gesteld de honorering voor zijn opvolger te verbeteren, concludeerde hij dat hij heeft gefaald. “Zowel mijn werk als dat van de betrokken kunstenaars hebben blijkbaar niet geleid tot een hogere waardering voor het stadsdichterschap. Daarom voel ik me genoodzaakt om voortijdig te stoppen. “  Dautzenberg komt alle gemaakte afspraken met o.m. kunstenaars na.  De gemeente Tilburg heeft gereageerd op zijn brief. De gemeente betreurt het dat hij zijn stadsdichterschap heeft beëindigd. ” De stadsdichter krijgt een honorarium van 3.600 euro per jaar. Daarvoor vragen wij jaarlijks 6 gedichten. Anton heeft er voor gekozen jaarlijks 12 gedichten te maken en daarbij op eigen initiatief andere makers te betrekken. Naast deze 3.600 euro heeft de stadsdichter een werkbudget van 4.000 euro per jaar te besteden aan projecten en andere activiteiten in het kader van zijn stadsdichterschap. Tot slot is er over de 2 jaar dat hij ‘in functie’ is 5.000 euro beschikbaar voor publicatie van zijn werk, op een zelf te bepalen manier. Anton heeft daarbij voor zijn website gekozen. Dit betekent dus dat er voor de uitoefening van het stadsdichterschap per jaar 10.000 euro beschikbaar is.” … “Wij zijn van mening dat dit een reële vergoeding is voor de opdracht die de gemeente Tilburg  aan de stadsdichter geeft. Voor wat betreft zijn kritiek over de indexatie: daar heeft hij een punt, daar gaan we naar kijken. “ Een dag later reageerde de auteur hierop.

Op de derde verdieping van OBA Oosterdok is het  IHLIA. IHLIA is dé erfgoedorganisatie op het gebied van lhbti in Nederland en heeft de grootste lhbti-collectie van Europa. Het archief verzamelt, bewaart en ontsluit relevante informatie over homoseksuele mannen, lesbische vrouwen, biseksuelen, transgenders, interseksuelen en hun geschiedenis, leefwereld en cultuur. Tijdens de Boekenweek wordt een speciaal door IHLIA samengestelde collectie met queer boeken toegevoegd aan het Huis van Alle Talen. In het kader van ‘tweestrijd’, het thema van de Boekenweek 2021 gaat Mounir Samuel in gesprek met Tofik Dibi en Simon(e) van Saarloos. Er wordt ingegaan op de representatie van lhbtqi+-personen en thema’s in literatuur. Hoe verhouden deze queer schrijvers zich tot de hetero- en cisnormatieve canon van literatuur? Tot in hoeverre beklemt of bevrijdt het gebrek aan representatie hun creatieve proces? Voelen zij een tweestrijd tussen het verantwoordelijkheidsgevoel om lhbtqi+-representatie te vergroten en een drang naar absolute creatieve vrijheid? Het programma wordt ingeleid door een columnvoordracht van Pim Lammers.

Op 20 maart is de digitale prijsuitreiking van De Gedichtenwedstrijd. Deze uitreiking is in handen van Andrea van Pol, live vanuit de Openbare Bibliotheek Amsterdam. De Gedichtenwedstrijd bekroont het beste Nederlandstalige gedicht van het jaar en staat open voor zowel professionele dichters als amateurs. Vanaf 1 oktober 2020 kon iedereen een gedicht inzenden. De winnaar van De Gedichtenwedstrijd ontvangt € 10.000, het hoogste geldbedrag voor één gedicht ter wereld. Ook de andere prijzen zijn niet gering: de tweede prijs bedraagt € 3.000 en de derde prijs € 1.500. Het prijzengeld wordt beschikbaar gesteld door de Turing Foundation. Alle gedichten in de Top 100 worden opgenomen in de wedstrijdbundel. Deze bloemlezing wordt uitgegeven door Poëziecentrum Gent en is vanaf de uitreiking in maart beschikbaar.

Politieke partijen uiten zich in een mengeling van kinderachtigheid en Grote Woorden. Het gevolg is slijtage en cijferfetisjisme. Tijd voor nieuw intellectualisme, stelt Lieke Marsman, Dichter des Vaderlands,  vast in artikel in NRC op 12 maart. Aan het artikel is een gedicht toegevoegd. Marc van Oostendorp constateert : ‘’ Een paradox is dat het gedicht vol met woorden staat waar het artikel wel vanaf wil, Een paradox is dat Marsman in het artikel zegt dat “het steeds moeilijker wordt om woorden te vinden die nog wel effect hebben”, en ze dat effect in het gedicht probeert te bereiken met precies die ‘gemakkelijk’ te vinden woorden.

De nominaties van de vijftiende Filter Vertaalprijs zijn bekendgemaakt. Vijf vertalers en hun vertalingen komen in aanmerking voor de jaarlijkse vertaalprijs. Het prijzengeld bedraagt dit jaar € 6000 euro en werd ter beschikking gesteld door Stichting Filter en de meest vooraanstaande uitgevers van vertaalde fictie en non-fictie in ons taalgebied: Atlas Contact, Lebowski, Wereldbibliotheek, AFdH, Koppernik, Meridiaan Uitgevers, Singel Uitgeverijen en Van Oorschot. De winnaar wordt live en online bekendgemaakt op 23 april, UNESCO Wereldboekendag.

Urban initiatieven kunnen vanaf 15 maart 2021 subsidie aanvragen binnen de nieuwe, tijdelijke regeling Urban on Stage. Hiermee kunnen urban evenementen, programma’s of series alsnog doorgaan binnen de huidige coronamaatregelen. Het Fonds Podiumkunsten wil organisaties zo extra ruimte bieden om artiesten een redelijke gage te betalen. De regeling ‘Urban On Stage’ is bedoeld voor initiatieven die zijn gericht op professionele podiumkunsten en zijn ontstaan vanuit de urban scene. Te denken valt aan muziek, theater, dans, performance, spoken word en comedy. De initiatieven presenteren hun programma op een vaste of wisselende locatie aan het publiek. Het programma kan bestaan uit (korte) live optredens, voorstellingen, concerten en uitvoeringen. De activiteiten kunnen zich (deels) online afspelen. Deadline 26 maart 2021.

De tweejaarlijkse Else Otten Übersetzerpreis gaat naar vertaalster Bärbel Jänicke voor Und überall Philosophie. Das Denken in der Moderne in Kunst und Popkultur, haar vertaling van De geest uit de fles van de Nederlandse filosoof en schrijver Ger Groot. De prijs wordt op 24 maart  aan haar uitgereikt. Belangstellenden zijn van harte welkom bij dit online event.Met de Else Otten Übersetzerpreis bekroont het Nederlands Letterenfonds elke twee jaar de beste Duitse vertaling van een Nederlandstalig literair werk van de voorgaande twee jaren. Aan de prijs is een bedrag van 5.000 euro verbonden.

‘Het boek was beter.’ Boekenliefhebbers stellen dat film de verbeeldingskracht plat slaat. Het doodt de verbeelding want maakt zélf alles al tot beeld. En voor de eindeloze psychologische en esthetische verfijning van een roman is in de twee, hooguit tweeëneenhalf uur die een film duurt eenvoudigweg geen plaats. Volgens Ger Groot, in een kort essay, gaat dat lang niet altijd op. Hij zet twee films van Stanley Kubrick in voor zijn argumenten.

Samen met de Taalunie en Literatuur Vlaanderen wil het Nederlands Letterenfonds de grenzen in het Nederlandse taalgebied vloeibaar maken. Daarom ondersteunen ze leesbevorderende en literaire projecten en initiatieven die de uitwisseling van kennis en expertise stimuleren tussen de verschillende delen van het Nederlands taalgebied. Er is één keer per jaar een aanvraagmogelijkheid voor een subsidie in de regeling Literair Grensverkeer. Dit jaar is de deadline voor het indienen van een aanvraag 1 mei 2021. Aanvragen kunnen worden ingediend bij Literatuur Vlaanderen de regeling wordt uitgevoerd in samenwerking met het Nederlands Letterenfonds. Literatuur Vlaanderen staat in voor de administratieve verwerking van de aanvragen en voor de uitbetaling van de subsidie. De beoordeling van de aanvragen gebeurt door een gemengde Vlaams-Nederlandse adviescommissie. Een subsidie voor een project literair grensverkeer bedraagt minimaal 5.000 euro en maximaal 12.500 euro

Eind vorig jaar konden vertegenwoordigers uit de culturele sector aan leden van Provinciale Staten van Noord-Brabant vertellen wat zij vinden dat er op het gebied van kunst en cultuur moet gebeuren. En wat zeker niet, zoals bezuinigen. Een van de deelnemers aan dat (digitale) gesprek was Albert Kivits, directeur-bestuurder van de bibliotheek in Eindhoven, maar ook sprekend namens de bibliotheken in Noord-Brabant en Cubiss. Hij was met name kritisch over het beleid van de provincie ten aanzien van Cubiss, de organisatie die bibliotheken in Noord-Brabant en Limburg ondersteunt bij het innoveren en die het ontwikkelingsprogramma ‘Taal en media’ uitvoert. Cubiss geeft voor de provincie met dit programma uitvoering aan een wettelijke taak en jaarlijks was daar bijna twee miljoen voor beschikbaar. Maar dat budget is wegbezuinigd. Kivits is kritisch over het relatief lage bedrag dat de provincie Noord-Brabant uitgeeft aan bibliotheekwerk. Er bestaat grote zorg over het dalende niveau van de leesvaardigheid van jongeren. Bibliotheken spelen een belangrijke rol bij de aanpak van dit probleem.

De hedendaagse Nederlandse literair auteur bemoeit zich met de reacties op zijn werk. Recensenten en jury’s krijgen het er regelmatig van langs van schrijvers. Kortom, de schrijver praat terug als hij of zij het niet eens is met de interpretatie van zijn of haar werk. Marie-José Klaver belicht enige recente discussies.

Op 12 november zal voor de eerste maal een nieuwe poëzieprijs worden uitgereikt: De Johnny, een oeuvreprijs voor podiumpoëzie. De prijs is voor een dichter, woordkunstenaar of podiumkunstenaar in de breedste zin van het woord, die op uitzonderlijke wijze bijdraagt of heeft bijgedragen aan de receptie van poëzie in het Nederlandse taalgebied. De prijs bestaat uit een geldprijs van € 10.000, waarvan € 2.000 door de winnaar wordt besteed aan een opkomend talent naar keuze. Naast de geldprijs ontvangt de winnaar uit handen van de Stichting voor Poëzie en het gesproken Woord de Johnny van Doorntrofee. De Johnny maakt deel uit van de activiteiten van Prijs de Poëzie 2021, een initiatief van Stichting Poëzieclub, en wordt uitgereikt in samenwerking met de Stichting voor Poëzie en het gesproken Woord. Op 1 september wordt een shortlist bekend gemaakt, op 12 november 2021 wordt de prijs uitgereikt in Arnhem.

De werkbijdrage theatertekst is bedoeld voor theaterauteurs om nieuw werk voor theater te schrijven. Het Fonds Podiumkunsten werkt bij deze subsidie samen met het Nederlands Letterenfonds. Het gezamenlijke doel is de kwaliteit, diversiteit en ontwikkeling van het Nederlands theaterrepertoire te stimuleren. Eerstvolgende deadline is 14 april.

Scrollbook, Boek door Puck en Immer maken kans op de Innovation Award van € 50.000,- van Renew the Book. De jury van Renew the Book – Innovation Award heeft deze shortlisters vastgesteld uit de longlist van in totaal 10 inzendingen. Op 30 maart vindt tijdens een livestream vanuit Pakhuis de Zwijger de bekendmaking plaats van de winnaar. Renew the Book is het innovatieprogramma van de Groep Algemene Uitgevers. Na twee edities Renew the Book, waarin door samenwerking met startups van over de hele wereld nieuwe ideeën, businessmodellen en partnerships het Nederlandse boekenvak werd geïnspireerd, is deze derde editie een juryprijs: Renew the Book – Innovation Award.

KBb-directeur Anne Schroën heeft in een open brief bij minister-president Mark Rutte aangedrongen op een gesprek over de manier waarop boekwinkels weer open kunnen. ‘’Het water staat de boekverkopers inmiddels aan de lippen, ondanks het openen van een afhaalloket en de vaak hartverwarmende morele steun.’’ (…) “In 2020 daalde de omzet bij een derde van de fysieke boekwinkels met meer dan 20% ten opzichte van het jaar ervoor. Die daling is met name veroorzaakt door de lockdown (slechts twee weken in december), hetgeen duidelijk maakt dat het cadeauseizoen van cruciaal belang is voor de boekhandel. Persoonlijk bezorgen (hoe sympathiek ook) en het afhaalloket zetten voor de boekhandels geen zoden aan de dijk. De gemiddelde omzetstijging na opening van het loket is vrijwel nihil terwijl de administratieve druk toeneemt. Uit een peiling van vandaag blijkt dat 60% van de boekverkopers in Nederland binnen drie maanden ernstige liquiditeitsproblemen verwacht.” De boekverkopersbond geeft aan dat als het nodig is om gefaseerd te openen (bijvoorbeeld door variabele openingstijden, met een nadruk op daluren) dat de branche klaar staat om dit uit te voeren. Er zijn draaiboeken gereed en die wil de brancheorganisatie graag met de minister-president bespreken.