Op 1 oktober organiseerde DutchCulture haar eerste openbare New Generations meet-up. Een diverse groep van 18 jonge kunstenaars kwam vertellen over hun ervaringen met werken in het buitenland tot nu toe, maar ook over hun internationale ambities voor de toekomst. Wie zijn zij en hoe ver reiken hun dromen? Hoe gaan ze nieuwe samenwerkingen aan en hoe steken ze grenzen over? Met welke worstelingen en uitdagingen worden ze geconfronteerd? Een verslag.

De gemeenteraadsverkiezingen in 2022 zijn bepalend voor het cultuurbeleid dat lokaal wordt gevoerd. Waar wordt in geïnvesteerd? Wie ontvangt subsidies? Hoe wordt de corona noodsteun besteed? De cultuursector en iedereen die zich daarin wil begeven, als professional of als consument, is afhankelijk van gemeentepolitiek. Van beschikbare werkplek tot betaalbare muziekles, de gemeenteraad bepaalt. Kunstenbond heeft adviezen voor wie actief wil worden.

IFPI, wereldwijd vertegenwoordiger van platenmaatschappijen, publiceerde op 21 oktober ‘Engaging with Music 2021.’ Er is onderzoek gedaan naar 43,000 mensen in 21 landen. Frances Moore, algemeen directeur IFPI over het onderzoek: “Engaging with Music 2021 vertelt het verhaal over hoe er verbondenheid ontstaat tussen fans en hun favoriete artiesten en muziek van over de hele wereld, op manieren waar niemand van had durven dromen. Deze verbondenheid is ontstaan door de snelle opkomst van korte video’s, livestreaming en in-game experiences, allemaal dankzij de liefde voor muziek.’’. NVPI zet de belangrijkste bevindingen van het rapport op een rij.

De Raad voor Cultuur heeft “grote zorgen” over de positie van ‘culturele zzp’ers’: zelfstandigen die werken met amateurs in bijvoorbeeld een zangkoor of theatergroep. Dat laat de Raad aan Zembla weten in reactie op nieuw onderzoek naar de arbeidspositie van deze groep. Culturele zzp’ers hebben een laag en instabiel inkomen en werken vaak ongewenst als zelfstandige. Uit het onderzoek ‘Kunstenaars stoppen niet’ blijkt dat 57 procent van de culturele zzp’ers in 2020 een jaarinkomen had van minder dan 20.000 euro bruto. In 2019 was dat nog 45 procent. Ter vergelijking: een modaal inkomen bedroeg in 2020 36.000 euro. "Het werk van kunstprofessionals is van grote waarde voor de samenleving", schrijven de onderzoekers. "Tegelijkertijd is de beroepspraktijk van kunstprofessionals, veelal zzp’er, kwetsbaar." De onderzoekers adviseren zzp’ers om voor zichzelf op te komen en zich te verenigen om hun onderhandelingspositie te verstevigen. De Rijksoverheid zou daarom collectieve prijsafspraken experimenteel moeten toestaan. Bij lokale overheden moet kunst ‘terug op de agenda’, aldus de onderzoekers. Aan culturele instellingen doen zij een oproep om eerlijke tarieven te betalen. Het onderzoek werd uitgevoerd door de universiteiten van Maastricht en Groningen. Er werd gekeken naar de beroepspraktijk en biotoop van zelfstandige kunstdocenten en artistiek begeleiders in Drenthe en Limburg. Het onderzoek is gedaan in opdracht van Landelijk Kennisinstituut Cultuureducatie en Amateurkunst (LKCA), het Huis voor de Kunsten Limburg, Stichting Kunst & Cultuur (Drenthe) en de Boekmanstichting.

Bij de subsidie impulsgelden werkt Kunstloc Brabant met vaste indientermijnen van één week. In 2021 is er een extra indientermijn toegevoegd. Van 8 t/m 14 november is er de mogelijkheid om aanvragen voor subsidie impulsgelden in te dienen. De belangrijkste informatie ten aanzien van de procedure en de vereiste documenten op een rij. De impulsgelden zijn beschikbaar gesteld door de Provinciale Staten van Noord-Brabant en zijn bestemd voor duurzame ontwikkeling van het Brabantse cultuursysteem.

Op het hoofdpodium van Playgrounds Blend is op 7 oktober de eerste Animation Talent Award uitgereikt aan Femke Koppe. Uit handen van Anna Ginsburg (filmregisseur) ontving Femke de Award en de cheque. De award is een stimuleringsprijs voor een recent afgestudeerd animatietalent van de éénjarige Masteropleiding Animation. De winnaar krijgt een ontwikkelbudget van € 5000,- om een project een stap verder te brengen. De award is een initiatief van St. Joost School of Art & Design en wordt door Keep an Eye mogelijk gemaakt.

'Ook als kerken hun functie verliezen, verliezen ze niet hun betekenis', zo opende juryvoorzitter Floris Alkemade de openbare presentatie van de drie winnende ontwerpen van de prijsvraag ‘Sublieme schoonheid | sublieme duurzaamheid' die op 20 oktober plaatsvond in Eindhoven. Deze ontwerpen, gemaakt door de teams van COUP, ABT en Braaksma en Roos Architecten, zijn het resultaat van de oproep voor het verduurzamen van iconische stadskerken die eerder dit jaar werd gedaan door de Rijksbouwmeester en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed in samenwerking met Architectuur Lokaal. De ontwerpen, het juryrapport en het magazine, waarin de voorstellen zijn gepubliceerd, zijn te downloaden.

Het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie organiseert op vrijdag 5 november een online spreekuur over de vier openstaande oproepen van de Voucherregeling Ruimtelijk Ontwerp. Tijdens het online spreekuur biedt het fonds de mogelijkheid om aanvullende informatie over de open oproep te krijgen. Er is ruimte om vragen te stellen of een projectidee alvast aan een fondsmedewerker voor te leggen. De vier huidige open oproepen zijn: Vitale steden en dorpen #2, Duurzame economie en ruimte #2, Ruimte voor klimaat en energie #2, Toekomstbestendig landelijk gebied #2.

De winnaar van de Dutch Design Awards 2021 in de categorie Best Commissioning  is Circulair Warenhuis van Stichting Kringloopbedrijf Het Warenhuis, Popma ter Steege Architecten, buro bordo en Raw Color. Stichting Kringloopbedrijf Het Warenhuis in Leiden is op het gebied van inzamelen één van de grootste kringloopbedrijven van Nederland. Van de jaarlijkse inzameling van drie miljoen kilo aan goederen blijkt zo’n dertig procent onverkoopbaar. In het Circulair Warenhuis zoekt Stichting Kringloopbedrijf het Warenhuis samen met Popma ter Steege Architecten, buro bordo en Raw Color naar nieuwe wegen van hergebruik en bewustwording. Ontwerpers Nienke Hoogvliet, Max Lipsey, Studio Makkink & Bey en Fraser McPhee hebben elk een reststroom onderzocht en een prototype ontwikkeld dat geproduceerd wordt in de werkplaatsen van Het Circulair Warenhuis. Een eigen conceptstore toont deze prototypen, laat met voorbeelden uit vier Leidse musea wereldwijde tradities van hergebruik zien en verkoopt hoogwaardige kringloopproducten, upcycle-producten en circulaire producten van Nederlandse ontwerpers.

Het aantal Nederlandse musici bij de conservatoria en bij orkesten in ons land is fors afgenomen. Door het verdwijnen van de muziekscholen vindt talent geen weg meer en loopt ook de kennis van de muziektheorie bij de Nederlandse studenten achter. Dat blijkt uit onderzoek van Zembla. Op verzoek van Zembla heeft branchevereniging Cultuurconnectie onderzocht hoeveel vrijgevestigde muziekscholen er zijn. Dat wordt pas sinds 2007 bijgehouden. In dat jaar waren er dat nog maar 108. Daarvan zijn er nu slechts 12 over. In sommige gemeentes zijn de muziekscholen opgegaan in de zogenoemde centra voor de kunsten. Daarvan zijn er nu in Nederland nog 98.

De vijf finalisten voor de &Awards 2021 zijn bekend. De jury bestond uit Julius Thissen, Ernestine Comvalius, Marlien Seinstra, André Heuvelman en Hui-Hui Pan. Uit de inzendingen voor de projectprijs selecteerde de jury twee finalisten. Het gaat om de projecten ‘Free Heri Heri For All’ van KIP Republic en de ‘The Need for Legacy’, een stichting die zich inspant voor een inclusieve theatergeschiedenis. De winnaar krijgt op 5 november tijdens het event van de Code Diversiteit & Inclusie de &Award Projectprijs en het bijbehorende geldbedrag van €20.000,-. De jury selecteerde uit de inzendingen voor de &Award Persoonsprijs drie finalisten. Het gaat om Ilrish Kensenhuis, hoofd educatie & publiekswerking bij HZT, Tilburg, Barry Marré en Chafina Bendahman. Wie de felbegeerde &Award Persoonsprijs en een geldprijs van €5.000,- ontvangt, wordt ook bekend gemaakt tijdens het event. De jury kende ook twee eervolle vermeldingen toe. De eervolle vermelding bij de persoonsprijs gaat uit naar Donna Lewis. De eervolle vermelding bij de projectprijs gaat uit naar Generation Inclusion.

Mede vanwege de aanhoudend lage bezoekerscijfers aan culturele instellingen verwacht de gemeente Amsterdam dat van volledig herstel in de culturele sector in de hoofdstad zeker tot eind 2023 geen sprake zal zijn. Zelfstandigen kunnen vanwege het gebrek aan werk in de culturele sector vanaf terecht bij een speciale desk van het Regionaal Werk Centrum (RWC). Hier worden ze begeleid bij de zoektocht naar ander werk, binnen of buiten de sector. Om de werkdesk te bemannen maakt de gemeente Amsterdam 1,5 miljoen euro vrij. Met het geld wil de gemeente, door de inzet van persoonlijke begeleiding en scholingsbudgetten, de kans vergroten dat zzp’ers werk vinden. Voor de desk werkt het RWC nauw samen met culturele instellingen in de stad.

Op 3-4-5 november vinden aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam de International Music Business Research Days plaats. De conferentie omvat drie keynotes en meer dan 40 wetenschappelijke bijdragen. Op 5 november zijn er ook twee industry panels. Bij deze 12e editie van e conferentie is vanzelfsprekend veel ruimte voor bijdragen over de muziekindustrie tijdens en na Covid-19. Maar ook andere actuele thema’s als muziekrechten, digitale platformen, inclusie en de positie van artiesten komen uitgebreid aan bod. De conferentie wordt georganiseerd door POPLIVE. Dit is een grootschalig onderzoeksproject naar livemuziek dat plaatsvindt van 2017 tot 2021 aan de Erasmus Universiteit en Hogeschool Rotterdam. Er wordt samengewerkt met de VNPF en MOJO Concerts BV. Het project wordt gesubsidieerd door de NWO als onderdeel van de Topsector Creatieve Industrie.

Platform ACCT (Arbeidsmarkt Culturele en Creatieve Toekomst) is een initiatief van het culturele werkveld en wordt ondersteund door het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en gedragen door de belangrijkste culturele organisaties in Nederland. PACCT is de organisatie die de Arbeidsmarktagenda gaat uitvoeren. Een van de taken waar PACCT zich momenteel op richt, is het facilteren van een plan voor het opstellen van honorariarichtlijnen voor onder andere de popsector. Een belangrijk onderwerp, omdat honoraria voor popmuzikanten vaak achterblijven. Het plan is dat er met twee delegaties, programmerende partijen (podia/festivals) en makers, zes keer (of zoveel als nodig is) per jaar aan zogenaamde dialoogtafels gesproken wordt. Zodra PACCT de programmasecretaris heeft aangenomen, wordt een voorgesprek georganiseerd. Waarschijnlijk vindt dit in november plaats. In het begin zal er aandacht zijn voor het inrichten van het proces het organiseren van het mandaat.

Ongewenste omgangsvormen staan sinds enkele jaren hoog op de maatschappelijke agenda. Onder invloed van veranderende opvattingen en gewoonten, aangescherpt door de #metoo- en Black Lives Matter-beweging worden discriminatie, seksuele intimidatie, pesten en agressie/geweld op de werkvloer steeds meer als een probleem gezien dat aangepakt en nog liever: voorkomen moet worden. Maar hoe goed zijn diverse gezelschappen en producerende instellingen eigenlijk ingericht op het zoveel mogelijk voorkomen van grensvervaging en onveilig gedrag? Heeft iedereen een adequate klachtenstructuur, en een overzicht van wat de eigen organisatie kwetsbaar maakt? Zijn de werkverhoudingen voldoende professioneel? En misschien wel het meest belangrijk: heerst er een open cultuur waarin iedereen op tijd grensoverschrijdend gedrag kan melden? De NAPK wil haar leden in staat stellen al deze vragen op termijn positief te beantwoorden, en daartoe is Veilig de vloer op – Beleidskader Sociale Veiligheid Podiumkunsten opgesteld. Het kader is nadrukkelijk ook beschikbaar voor culturele organisaties buiten de vereniging.

Op 11 december worden de 34ste European Film Awards uitgereikt. Tijdens die gelegenheid zal de Britse regisseur Steve McQueen de award voor Innovative Storytelling krijgen uitgereikt voor zijn filmserie Small Axe. Met deze prijs wil de European Film Academy hulde brengen aan Small Axe. De jury: “Small Axe is een grensverleggend pièce d’oeuvre dat het publiek dwingt om te zien waar het nog niet eerder heeft gekeken. Een bloemlezing van een geschiedenis met veel facetten die nooit de aandacht heeft gekregen die het verdient.” Steve McQueen heeft vijf films voor de BBC gemaakt die geïnspireerd zijn op echte gebeurtenissen in de jaren 70 en 80 binnen de Caribische gemeenschap in de UK. Iedere film uit de reeks neemt een ander standpunt in. Zo onderzoekt Small Axe hoe systematisch racisme voortdurend onrecht aanwakkert en de strijd voor burgerrechten niet voor iedereen in Europa hetzelfde is. De European Film Academy heeft deze nieuwe categorie in 2020 geïntroduceerd om de veranderingen in het filmlandschap te weerspiegelen en de grote innovatieve prestaties van Europese storytelling te vieren

Van 26 tot 29 augustus 2021 toonden meer dan 120 kunstenaars hun werk op This Art Fair in de Kromhout hal in Amsterdam. Een gezonde mix van zowel opkomende als gevestigde kunstenaars die werken met diverse mediums. This Art Fair is een laagdrempelige kunstbeurs waar geen galerie te bekennen is met extra focus op de individuele kunstenaar. Ook de zes kunstenaars die meededen aan de Inversie Talenthub toonden hun werk. Inversie is een samenwerking tussen TAC (Temporary Art Center), Kunstpodium T & Witte Rook. Een nieuw traject dat kunstenaars uit Noord-Brabant begeleid binnen een periode van 15 maanden waarbinnen ze een zelfstandige beroepspraktijk en creatief ondernemerschap ontwikkelen. De kunstenaars kregen één-op-één mentorschap, diverse workshops en masterclass sessies. Op This Art Fair werd de eerste editie afgesloten. Benjamin Schoones sprak met Daniel Arthuus en Hemaseh Manawi Rad.

De Dutch Design Awards 2021 winnaar in de categorie Communications is Stay Sane, Stay Safe van Studio Lennarts & De Bruijn x overdeschreef. Stay Sane, Stay Safe (SSSS) is een Corona-gerelateerd open en positief posterplatform waar iedereen posters kan uploaden, downloaden, printen en delen. Met inmiddels meer dan 2.200 posters van ontwerpers uit 87 landen is het een verzamelpunt geworden van de creatieve energie die vrijkwam na het plotselinge stilvallen van de culturele sector en de vele afgelaste evenementen en projecten. Een uitlaatklep voor ontwerpers en iedereen die een hart onder de riem kon gebruiken. Zo hebben 27 ziekenhuizen in Nederland gedrukte posters in ontvangst genomen en zijn er diverse exposities geweest, met als één van de hoogtepunten een tentoonstelling in de vleugel voor toegepaste kunst en design in het Louvre en een mogelijke opname in hun collectie.

De 3 genomineerden voor de Elisabeth van Thüringenprijs 2021 zijn bekend. Het zijn Cordaan Amsterdam, ZFPC dr. S. van Mesdag & Tsjisse Talsma en zorgorganisatie Reinaerde & Sjaak Langenberg & Rosé de Beer. De uiteindelijke winnaar van 10.000 euro wordt op 15 november bekendgemaakt. Er werden 50 inzendingen ontvangen. Allen prachtige initiatieven waarbij kunst zorgt voor verschillende manieren van verbinding. Het was niet eenvoudig om daar een Top 3 uit samen te stellen. Ze zijn beoordeeld op onder meer het artistiek niveau, uitvoerbaarheid, originaliteit en natuurlijk op het thema ‘verbinding’. De Elisabeth van Thüringenprijs wordt in 2021 voor de derde keer uitgereikt. Ditmaal is de insteek anders dan in voorgaande jaren: het ging specifiek om de verbinding tussen mensen in tijden van corona – hoe doe je dat of hoe heb je dat afgelopen tijd gedaan met kunst in de gezondheidszorg in Nederland?

“Als het over kunst gaat blijven we hardnekkig vasthouden aan het romantische cliché van de geniale kunstenaar die zit te zwoegen aan de “allerindividueelste expressie van de allerindividueelste emotie”. Het geeft het idee dat er zoiets als een totaal origineel kunstwerk bestaat en daarmee dus ook een absoluut originele maker. Dat is toxisch omdat het geen ruimte biedt voor het idee van gedeeld auteurschap. Terwijl kunst altijd voortkomt uit reeds bestaande maatschappelijke ideeën in plaats van strikt persoonlijke. En dus krijg je de miskenning en/of het gevoel van onrecht waar al die rechtszaken om draaien en waarom er veel geld geëist wordt; de credits.” In een essay gaat Niek Hendrix op zoek naar de voorwaarden van plagiaat en de ideeën rondom beeldende kunst in relatie tot authenticiteit en originaliteit. Een pleidooi voor de erkenning van het idee van gedeeld auteurschap.

Tijdens de Conferentie op het Nederlands Film Festival presenteerden Vrouwen in Beeld op 28 september samen met Universiteit Utrecht en platform Point of VieW de eerste resultaten van het onderzoek ‘Beter is nog niet goed’, een grootschalig onderzoek naar de representatie van vrouwen in de Nederlandse televisie- en filmindustrie. De Universiteit Utrecht bracht in kaart wat de genderverdeling is op sleutelposities bij het produceren van films, series en documentaires en wat daarin de afgelopen tien jaar de ontwikkelingen zijn. Het onderzoek geeft feitelijke handvatten voor een gesprek over hoe er gezamenlijk evenwichtigere genderverhoudingen voor, op en achter de schermen kunnen worden bereikt. De voorlopige analyses laten o.m. zien dat bij de functies productie, regie en scenario in het totaal over de tien onderzochte jaren de verhouding ongeveer een derde vrouwen/twee derde mannen is, en dat bij de meer technische beroepen de verschillen veel groter zijn, bij production design en hoofd- en bijrollen minder groot, alleen bij research (voor documentaires) zijn de vrouwen in de meerderheid.

De Kees Holierhoek Scenarioprijs wordt op 12 november voor de 14e keer uitgereikt aan de scenarioschrijver(s) van de beste oorspronkelijke Nederlandse serie. De winnaar ontvangt een bedrag van € 15.000. Daarmee is de Kees Holierhoek Scenarioprijs de grootste scenarioprijs in het Nederlands taalgebied. In aanmerking komen oorspronkelijk Nederlandse series die tussen 2019 en 2020 op televisie of online in première zijn gegaan. De genomineerden series zijn: Mocromaffia S2, Rudy’s grote Kerstshow, en TreurTeeVee S2. De stimuleringsprijs van €5000,- voor veelbelovend talent kent de jury toe aan Dajo Leunge voor de film Donnie Mountain.

In de derde ronde Projectsubsidies voor publicaties van 2021, de aanvraagronde voor de zogeheten ‘oeuvrebouwers’, is een bedrag van € 1.182.500 besteed. Van de 61 in behandeling genomen aanvragen konden er, na advies van de commissie Projectsubsidies voor publicaties 2021/03, 52 door het Letterenfonds worden gehonoreerd. De verleende projectsubsidies variëren in deze ronde van € 11.000 tot € 49.500. In totaal zijn zes aanvragen voor een kinder- of jeugdboek gehonoreerd; veertien aanvragen voor een non-fictieboek; negen aanvragen voor een dichtbundel en drieëntwintig aanvragen voor proza. Projectsubsidies voor publicaties (voorheen: werkbeurzen voor auteurs) worden door het Nederlands Letterenfonds toegekend als investering in de totstandkoming van literair Nederlands- en Friestalig werk dat bij een reguliere, literaire uitgeverij in een redelijke oplage wordt uitgegeven en dat in de boekhandel verkrijgbaar zal zijn. Op 15 januari aanstaande sluit de jaarlijkse aanvraagmogelijkheid voor de groep schrijvers die al minimaal vijf projectsubsidies c.q. werkbeurzen hebben ontvangen, de ervaren schrijvers.

Het Fonds Podiumkunsten kent aan 34 projecten subsidie toe binnen de tijdelijke regeling nieuwe makers Covid-19. De regeling is onderdeel van het vierde coronasteunpakket. Door de coronabeperkingen hebben deze makers niet zoals onder normale omstandigheden, hun eerste stappen kunnen zetten bij het ontwikkelen van een eigen werkpraktijk. Met deze subsidie wil het Fonds een bijdrage leveren aan het wegnemen van de achterstand die makers in de periode 2020-2021 als gevolg van Covid-19 hebben opgelopen. Toekenningen waren er o.m. voor makers verbonden aan Festival Cement, Festival Circolo, DansBrabant, Makershuis Tilburg.

Less is more, zoveel mag duidelijk zijn als je de Dutch Design Week 2021 in Eindhoven bezoekt. Tijdens de 20e DDW staat het thema ‘The Greater Number’; de zoektocht naar het betere aantal, namelijk centraal. Of het nu gaat om duurzamer met kleding omgaan (minder nieuw, meer hergebruik), een inclusievere samenleving (meer diversiteit in de ontwerpwereld zorgt voor een nieuwe kijk op design) of de manier waarop we met de natuur omgaan. Simone Vos licht een aantal initiatieven toe en sprak ontwerpers.

De 67ste Kinderboekenweek was een ongekend succes. Anne Zeegers, directeur van De Schrijverscentrale: “Maar liefst 200 kinderboekenschrijvers en illustratoren reisden naar alle hoeken van Nederland om hun verhalen te vertellen aan ruim 80.000 kinderen. Dit jaar zijn er via De Schrijverscentrale een recordaantal van 871 bezoeken geboekt, waarmee het record van 690 schrijversbezoeken in Kinderboekenweek 2019 ruimschoots is doorbroken.” De Schrijverscentrale regelde onder meer de tournees van geschenkschrijvers Bette Westera van het Kinderboekenweekgeschenk en Mark Janssen van het Prentenboek van de Kinderboekenweek.

Gezien de rol die Amsterdam Dance Event dit jaar vervulde, was het misschien wel de belangrijkste editie uit de geschiedenis. Het ging niet om trendsettende sensaties of vernieuwende feestconcepten. Alle deelnemers aan ADE 2021, van organisaties als Circoloco, Awakening, Loveland en DGTL, willen maar één ding: er iets van maken, ondanks het desastreuze nachtslot waarmee het festival was opgezadeld. Vooral de artiesten, van enorme namen uit vele buitenlanden tot Nederlands talent, zoeken in Amsterdam het verloren gewaande dansgevoel: de hartslag van het uitgaansleven en het ongeremde plezier van samen op de dansvloer staan. Aldus Robert van Gijssel. De redactie van 3voor12.vpro zet de beste sets op een rij.

Hit the North, het ontwikkelingstraject van Eurosonic / Noorderdlag, Into The Great Wide Open, Noordstaat, Popfabryk, POPgroningen en Kunst & Cultuur, heeft het aanmeldingstraject geopend voor de 2022-editie. De organisatie gaat dit jaar opnieuw op zoek naar twaalf geschikte muzikale acts uit Friesland, Drenthe en Groningen voor het traject. De twaalf acts die geselecteerd worden, krijgen een jaar lang een coach uit de muziekindustrie toebedeeld, volgen in totaal drie weekenden een bootcamp vol met workshops, coachingssessies en masterclasses over onder andere podiumpresentatie, marketing, management en financiën, krijgen een werkbudget toebedeeld. Tenslotte zullen zij spelen op ESNS 2023.

De Dutch Design Award 2021 in de categorie Design Research is Good Neighbours. Good Neighbours onderzoekt hoe surveillancetechnologie zoals WhatsApp buurtpreventiegroepen en deurbelcamera’s zorgt voor verbondenheid of vervreemding in een buurt. Good Neighbours, geïnitieerd door Klasien van de Zandschulp en Natalie Dixon, brengt twee werelden samen: de kunstpraktijk en culturele studies. Via een immersive performance in een buurt worden bezoekers door acteurs geconfronteerd met ethische keuzes. Daarnaast worden gesprekken gevoerd en workshops gegeven. De uitkomsten zijn onderdeel van een groot onderzoeksprogramma met onder andere stadsmakers, kennisinstituten en studenten op het gebied van design for social impact. Good Neighbours vond tot nu toe plaats in York, Amsterdam en zal binnenkort starten in Utrecht.

De Annie M.G. Schmidtprijs, de prijs voor het beste theaterlied, wordt in 2022 voor de 30e keer uitgereikt aan een tekstschrijver, componist en uitvoerend artiest. Deze prijs, een gezamenlijk initiatief van Buma Cultuur en het Amsterdams Kleinkunst Festival, wordt sinds 1991 uitgereikt. In aanloop naar de uitreiking worden jaarlijks zes liedjes genomineerd. Inschrijven is mogelijk tot 14 december 2021.

Taetske Strouken (68) uit Goirle bedacht het Euregio jeugdorkest 38 jaar geleden. Oud Euregio’ers stromen door naar het Concertgebouworkest, Metropoolorkest, het Berliner Philharmoniker. Maar je ziet ze ook in de orkestbak van Guus Meeuwis of bij Late Night. Logisch dat muzikanten niet zomaar bij dit orkest kunnen spelen. Strouken scout de talenten bij de beste muziekdocenten in Noord-Brabant en België. De jongste is twaalf, de oudste 24. Het idee voor het Euregio orkest ontstond op de strijkersdagen die ze overigens bijna 50 jaar organiseerde. Ze vroeg zich af: ,,Hoe kan ik de besten verder brengen? Als iedere goede docent zijn beste leerling geeft, zou dat toch prachtig zijn? Zo is het orkest destijds ontstaan.” De 74 jonge Zuid-Nederlandse en Vlaamse muzikale talenten van het Euregio jeugdorkest stonden op 16 oktober voor het eerst in lange tijd weer op het podium, in het Factorium in Tilburg. Strouken zag in de afgelopen jaren hoe de kunst- en cultuursector wordt uitgehold. ,,Ik gaf les op vier muziekscholen; de ene na de andere ging ter ziele. Maar mijn lessen zaten vol. Het orkest moet het dit jaar stellen zonder de 40.000 euro subsidie. Maar die is hard nodig. Muziek kost geld.” Wat dat voor het orkest gaat betekenen? ,,We gaan proberen fondsen te werven om toch genoeg geld bij elkaar te brengen. Muziek kost geld, maar de wereld wordt er een beetje mooier door.”

Het Fonds Podiumkunsten kent aan acht ensembles en festivals subsidie toe voor opdrachten compositie of libretto. De aanvragen voor de reeks opdrachten compositie of libretto worden eens per twee jaar behandeld. Nieuw dit jaar is dat er twee ronden zijn, een voor ensembles en festivals en een ronde voor professionele symfonieorkesten. In deze ronde voor ensembles en festivals zijn er acht aanvragen in behandeling genomen. Voor de periode 2022-2023 is het totaalbudget 670.000 euro. Deze regeling is bedoeld voor instellingen die meerdere composities of libretto’s willen laten maken en heeft als doel de kwaliteit en de diversiteit van de Nederlandse podiumkunsten te bevorderen en een publiek daarvoor te bereiken. Het Bossche festival November Music ontving 10.000 euro voor een reeks compositieopdrachten ensembles.

Het Fonds Podiumkunsten kent aan zeven projecten subsidie toe binnen de regeling internationalisering. Voor het onderdeel Buitenlandse voorstellingen of concerten in Nederland zijn er zes aanvragen behandeld, waarvan er vier subsidie ontvangen. Bij Dutch presentations abroad zijn er twee aanvragen behandeld en gehonoreerd. Er zijn drie aanvragen voor het onderdeel internationale coproducties behandeld, waarvan er een is toegekend. Vanaf maart vervangt de regeling internationale coproducties de regeling voor internationale uitwisselingsprojecten. Dit is de tweede ronde van internationale coproducties. Aanvragen van internationalisering worden vier keer per jaar behandeld. Het beschikbare budget voor deze ronde is 380.000 euro.

De Letterenfonds Vertaalprijs 2021 gaat naar Josephine Rijnaarts, literair vertaalster Duits-Nederlands. Hiermee wordt niet alleen de hoge kwaliteit van haar vertaaloeuvre maar ook haar inzet als literair ambassadeur bekroond. Aan de oeuvreprijs is een bedrag van 15.000 euro verbonden. De uitreiking vindt plaats tijdens de Literaire Vertaaldagen in Amsterdam. Josephine (of José) Rijnaarts heeft in ruim drie decennia een zeer divers vertaaloeuvre opgebouwd, dat zowel literaire fictie als non-fictie uit het Engels, Frans als Duits omvat. In de afgelopen 15 jaar concentreerde ze zich op Duitstalige literatuur. Daarnaast zet Rijnaarts zich al jaren in als docent aan de Vertalersvakschool en mentor voor beginnende collega’s, en deelt haar liefde voor het vak in artikelen die door hun scherpzinnigheid, kennis en humor een uitzonderlijk schrijftalent verraden

Vanaf 13 november is de tentoonstelling Prix de Rome Beeldende Kunst 2021 in het Stedelijk Museum Amsterdam te zien. De genomineerde kunstenaars Mercedes Azpilicueta, Alexis Blake, Silvia Martes en Coralie Vogelaar hebben speciaal voor de Prix de Rome nieuw werk gemaakt. Twee weken later, op 30 november, zal de prijswinnaar bekend gemaakt worden. Sinds april werken de kunstenaars aan de ontwikkeling van nieuw werk dat de internationale jury zal beoordelen. De winnende kunstenaar ontvangt een geldbedrag van € 40.000 en de mogelijkheid deel te nemen aan een residency programma. De Prix de Rome is in samenwerking met het Stedelijk Museum ontwikkeld en tot en met 20 maart 2022 in het museum te zien. Vanuit het Stedelijk Museum is Britte Sloothaak (curator) verantwoordelijk voor de inrichting van de tentoonstelling.

Floor Eimers, soliste bij Het Nationale Ballet, heeft de Alexandra Radiusprijs ontvangen. De Vrienden van Het Nationale Ballet reiken de prestigieuze prijs sinds 1988 jaarlijks uit aan een danser van dat gezelschap die de meest opvallende prestatie heeft geleverd. Naamgever Alexandra Radius reikte de prijs op 14 oktober zelf uit bij de première van de reprisevoorstelling Mata Hari van Het Nationale Ballet in Amsterdam. Met het Oog op Morgen sprak met Eimers. In haar rapport roemt de jury de manier waarop zij die rol van ambassadrice voor de Nederlandse dans invult met interviews en diverse bestuursfuncties. Zo is zij een van de oprichters/bestuursleden van het Dans Talenten Fonds, dat kinderen en jongeren uit sociaal-economisch kwetsbare milieus de kans geeft om een opleiding aan de Nationale Balletacademie te volgen. Als winnaar van de 32ste editie van de Alexandra Radiusprijs ontvangt Eimers 3000 euro en een kunstwerk, nagelaten door tekenaar en illustrator Humprhey Bennett.

De Vlaamse dichter en schrijver Peter Verhelst krijgt de Constantijn Huygens-prijs 2021 voor zijn oeuvre. ‘We kennen hem als iemand die zich niet graag binnen de omheining van een label of een genre plaatst,’ schrijft de jury. ‘Het is literaire onrust die naar een geheel eigen universum leidt, soms prachtig intuïtief, soms donker, kritisch en pulserend.’ De prijs wordt op 23 januari 2022 uitgereikt op het festival Winternachten.  Dan worden ook de winnaars bekendgemaakt van de andere Haagse Literatuurprijzen: de F. Bordewijk-prijs voor proza, de Jan Campert-prijs voor poëzie en de tweejaarlijkse Nienke van Hichtum-prijs voor jeugdliteratuur. Aan de Constantijn Huygens-prijs is een bedrag van 12.000 euro verbonden.

In de Verenigde Staten zijn de coronamaatregelen op veel plaatsen versoepeld toen de vaccinatiegraad steeg. Dat betekent dat weer live opgetreden kan worden, maar het is niet vanzelfsprekend dat buitenlandse artiesten tijdig een visum krijgen. Amerikaanse ambassades en consulaten lopen vaak flink achter bij de verwerking van aanvragen. Dat probleem treft volgens The New York Times vooral organisaties die zich bezighouden met klassieke muziek. Die halen hun sterren vaak uit het buitenland. Zo kregen onder anderen de Nederlandse pianisten Lucas en Arthur Jussen hun visa niet op tijd voor hun geplande optredens bij het Boston Symphony Orchestra. "Het is alsof je vier jaar traint voor de Olympische Spelen en dan op het laatste moment te horen krijgt dat je niet kan meedoen", zei Arthur Jussen volgens de krant. De broers hadden eerder al via Facebook laten weten enorm teleurgesteld te zijn dat ze niet naar Boston konden afreizen.

Jett Rebel, Toontje Lager, Nits. Zo maar wat landelijk bekende bands en artiesten die op de bühne van De Cacaofabriek in Helmond staan. Ook namen als Alverman, Forre Sterra en Kings & Jokers zijn plots in de programmering te vinden: (deels) Helmondse bands die via Krienouwa een podium krijgen. Eeen idee van achtergrondzangeres Angelique van Hout, die programmeur Wim Strijbosch van De Cacaofabriek met het idee om een concertreeks voor Helmondse bands op te zetten. Strijbosch had daar oren naar, maar stelde wel een voorwaarde: kwaliteit. ,,Die toets ik. Soms moet je artiesten tegen zichzelf in bescherming nemen. Helaas moest ik tegen drie aangedragen bands ‘nee’ zeggen, omdat ze niet klaar zijn voor dit podium. Maar ik sluit niet uit dat ze later wél aan bod komen.”

Voor de Dutch Design Week in Eindhoven gaan ontwerpers op zoek naar het betere getal, The Greater Number. Meer groen, inclusiviteit en levensvreugde, minder afval, gasverbruik en stress – hoe kan design dat bevorderen? Het thema borrelde op tijdens de pandemie, vertelt programmamanager Jorn Konijn. Want die bood ook ruimte voor overdenking: in wat voor soort maatschappij willen we leven? Met files, overconsumptie, een afvalberg? Plastic kantoorplanten, hondenparaplu’s, synthetische truien en miljoenen andere (wegwerp) producten zijn ook ooit ontworpen. Daarom mogen designers meedenken over een oplossing van het afvalprobleem, zegt Konijn: “Daar hebben ze een verantwoordelijkheid in”. The Greater Number is een verwijzing naar een gelijknamige expositie uit 1968 in Milaan. Ook toen zetten ontwerpers al vraagtekens bij de tomeloze groei van de wereldbevolking. Curator Giancarlo de Carlo wilde stilstaan bij de kloof tussen de westerse overvloed en de armoede in veel andere landen. Cas van Vliet van Trouw licht er twee deelnemers uit, die met het ‘betere getal’ bezig zijn: kunstenaar Arne Hendriks en ontwerpersduo Nienke Hoogvliet en Tim Jongerius. Jeroen Junte doet dat in De Volkskrant ook.

Digitaal modehuis The Fabricant heeft de Dutch Design Award 2021 gewonnen in de categorie ‘fashion’. The Fabricant won de award met de lancering van een nieuw modeplatform genaamd Leela. Het platform stelt gebruikers in staat om een fotorealistische avatar te creëren die ze kunnen kleden in digitale couture uit de speciaal hiervoor gecreëerde collectie ‘Fluid’. Door middel van 3D-technologie kunnen gebruikers van het platform de beelden van hun digitaal geklede avatar vanuit meerdere perspectieven vastleggen en delen op social media. “Leela beantwoordt de behoefte van een nieuwe generatie om op een bewuste en duurzame manier hun steeds veranderende identiteit uit te dragen door middel van mode. Een revolutie in de draagbeleving van mode én een nieuw businessmodel voor de post-pandemische mode-industrie.”

Zoals elk jaar is er ook tijdens deze editie van de Dutch Design Week weer veel ruimte voor mode, met speciale aandacht voor innovatie, duurzaamheid, social design en co-creatie. Natasja Admiraal zet zes boeiende modeprojecten en -evenementen op een rij, die het bezoeken waard zijn.

De eerste winnaar van de Dutch Design Awards is Audrey Large,  in de categorie Young Designer. Zij wint de Keep an Eye Foundation Young Designer Grant van 12.000 euro. Audrey Large onderzoekt digitale cinema en beeldtheorie en ontwerpt hiermee materiële objecten. Ze speelt met de grenzen tussen het digitale en het fysieke; ze zet technieken uit de werelden van animatie en 3D-software in om nieuwe beelden te creëren. Digitale afbeeldingen beschouwt ze als ruwe grondstoffen; filmtechnieken en beeldmanipulatie zijn voor haar gereedschappen. Sinds 2018 werkt DDA samen met de Keep an Eye Foundation die jonge, veelbelovende talenten op weg wil helpen.

In de tweede Open Oproep Bouwen aan talent van het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie zijn 35 ervaren ontwerpbureaus geselecteerd. In het tweede deel van de open oproep, die nu uitstaat, worden zij gekoppeld aan talentvolle, startende makers of ontwerpers om samen gedurende drie maanden aan een actuele ontwerpopgave te werken. In reactie op deze tweede Open Oproep ontving het fonds uit de breedte van de creatieve industrie 49 uiteenlopende voorstellen. De aanvragen zijn ter advies voorgelegd aan een onafhankelijke selectiecommissie. De geselecteerde voorstellen worden meegenomen in het vervolg van de Open Oproep Bouwen aan talent voor startende ontwerpers. Zij kunnen zich tot en met 8 november inschrijven op een van de voorstellen van de geselecteerde ontwerpbureaus. Na selectie en succesvolle matching van de startende ontwerpers met het onderzoeksvoorstel van het ontwerpbureau, kunnen beide partijen het samenwerkingstraject starten.

Op 5 en 12 november organiseert het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie lezingen in het kader van de Open Oproep Toekomstbestendig landelijk gebied. In de lezingen zoekt het fonds de verdieping op omtrent de thema's van de open oproep. In de lezing 'Toekomstbestendig landelijk gebied – what's going on' van 5 november wordt gekeken naar het landschapsecologisch systeem en hoe gerelateerde uitdagingen kunnen helpen bij een duurzame en toekomstbestendige inrichting van het landelijk gebied. De lezing 'Toekomstbestendig landelijk gebied – Circulaire systemen en korte ketens' van 12 november staat in het teken van de experimenten die zich afspelen binnen de Taskforce Korte Keten en Voedselbos Ketelbroek. Beide bieden relevante handvatten voor het denken over en ontwerpen aan de toekomst van het landelijk gebied.

Binnen de kunst- en cultuursector wordt veel aandacht geschonken aan jong talent. Voor deze groep zijn talloze financierings- en ondersteuningsmogelijkheden beschikbaar om impulsen te geven aan het eigen werk. Kijk ook maar eens naar de voorwaarden van geldschieters of gemeentelijke cultuurvisies: in jong talent wordt graag geïnvesteerd. Maar waar is de aandacht voor gevorderde makers van wie de kwaliteit allang bewezen is? Welke ruimte mogen zij innemen? Welke impulsen krijgen zij nog? Elmay Claassen sprak met twee beeldend kunstenaars : Joke Smeulders (72) en Jan van Duijnhoven (77).

De Amsterdamse Kunstraad heeft op 14 oktober een gevraagd advies aangeboden aan de gemeenteraad over de aangepaste aanvragen van de instellingen in de Amsterdamse Basisinfrastructuur (Amsterdam Bis) in het Kunstenplan 2021-2024. In dit advies besteedt de kunstraad aandacht aan de nog lang doorwerkende gevolgen van de coronapandemie op de kunst- en cultuursector van Amsterdam. De subsidieaanvragen voor de Amsterdam Bis 2021-2024 zijn voor de uitbraak van het coronavirus opgesteld en in de plannen is zodoende geen rekening gehouden met de gevolgen ervan. Daarom is de instellingen gevraagd uitleg te geven over de aangepaste plannen en prestaties. De kunstraad concludeert naar aanleiding hiervan dat veel instellingen in de overlevingsmodus zitten. Er zijn grote verliezen geleden, voor publiek is er nog steeds een drempel om naar culturele evenementen te gaan en jonge makers krijgen minder goed voet tussen de deur omdat er vanwege de lockdowns een stuwmeer is ontstaan van producties die nog in première moeten gaan. Een gezamenlijk vertrouwen is nodig om de kunst- en cultuursector weer in het zadel te helpen. Instellingen moeten de kans krijgen zich, zonder prestatiedruk, te hernemen en in te spelen op de verander(en)de situatie. Er moet rust komen voor artistieke ontwikkeling en ruimte voor de mogelijke ad hoc aanpassingen die de toekomst brengt. Het artistieke proces moet belangrijker blijven dan publieksaantallen, instellingen moeten daarom gestimuleerd blijven risicovol te programmeren.

De druk op het milieu neemt steeds verder toe. Iedere sector op onze planeet dient haar bijdrage aan klimaatverandering te (her)overwegen. Duurzaamheid is dan ook een van de drie belangrijke pijlers van het nieuwe Creative Europe programma (2021-2027). Om de Creative Europe aanvragers op de hoogte te brengen van mogelijkheden om duurzaamheid te verwerken in de subsidieaanvragen, worden er verschillende evenementen georganiseerd. De volgende drie evenementen over vergroening van de filmindustrie vonden plaats in de afgelopen paar weken.

Na een jaar afwezigheid is World Ballet Day terug op de kalender. Op 19 oktober 2021 biedt Het Nationale Ballet gezamenlijk met balletgezelschappen van over de hele wereld gratis via livestreams een unieke kijk achter de schermen aan. World Ballet Day is dit jaar groter dan ooit. Maar liefst 50 balletgezelschappen afkomstig uit zes werelddelen doen mee aan deze zevende editie. Het evenement, wat jaarlijks een miljoenenpubliek bereikt, is live te zien op YouTube. Naast Het Nationale Ballet doen o.m. mee The Australian Ballet, Bolsjoi Ballet, The Royal Ballet, Ballet de l’Opéra national de Paris, American Ballet Theatre.

Met de derde editie van New Music Conference op 12 november bieden Buma Cultuur en festival November Music inzicht in actuele ontwikkelingen in de nieuwe muziek. In vijf zalen in de Verkadefabriek in ‘s-Hertogenbosch zijn componisten uit Nederland en buitenland aan het woord over hun werk, hun inspiratie en hun leven. Buma stelt bovendien de nieuwe Componist des Vaderlands voor. Daarnaast biedt de conferentie alle gelegenheid tot netwerken. New Music Conference wordt geopend door gerenommeerde componisten Rebecca Saunders en Michel van der Aa, die in een tweegesprek zullen vertellen over hun benadering van het componeren. Onder de noemer Sonic Entanglements voert journalist Joep Christenhusz gesprekken met componisten en geluidskunstenaars die werken rond de notie van verstrengeling van natuur en cultuur: de Sloveense Saša Spačal, Ronald van der Meijs, de Braziliaanse Vivian Caccuri en plattelandscomponist Piet-Jan van Rossum. De laatste is tevens aanwezig in een paneldiscussie over componeren voor een stad of een andere locatie, samen met de Brabantse stadscomponisten Angela de Weijer, Mathijs Leeuwis en Bart de Vrees.

De Nederlandse Associatie van Podiumkunsten (NAPK) heeft de Boekmanstichting de opdracht gegeven de impact van de coronacrisis op haar leden te onderzoeken. Het rapport ‘Impact van de coronacrisis op leden van de NAPK’ toont de impact van de coronacrisis op de baten en lasten, het personeelsbestand, de uitvoeringen, de bezoeken en de educatieve activiteiten van 100 NAPK-leden die in 2020 meerjarige rijkssubsidie ontvingen. Aanvullend zijn de gevolgen voor de baten en lasten voor 24 leden zonder meerjarige rijkssubsidie in beeld gebracht. De eigen inkomsten van de meerjarig rijksgesubsidieerde leden daalden met 56,6 miljoen euro (-56,9%). 37,9 miljoen euro hiervan werd gecompenseerd door extra subsidie, waarvan minstens 34,2 miljoen euro bestond uit extra rijkssubsidie. De totale baten daalden met 18,7 miljoen euro (-6,6%). Omdat de totale lasten met 50,5 miljoen euro daalden (-17,7%), resteerde voor de meeste gezelschappen een positief exploitatieresultaat. Dit werd veelal gebruikt als reserves voor doorgeschoven producties of verwachte financiële schade in 2021. De baten en lasten van de gezelschappen zonder meerjarige rijkssubsidie daalden met respectievelijk 19,4 en 22,3%. Het verschilt sterk per instelling of de omvang van het personeelsbestand in 2020 is toe- of afgenomen. In totaal daalde voor alle contracttypen echter het aantal ingezette fte. Relatief gezien was deze daling groter voor ingehuurd personeel (-11,2%) dan voor personeel in tijdelijke dienst (-6,8%) of vaste dienst (-2,6%). De gezelschappen konden in 2020 minder voorstellingen spelen. Het aantal uitvoeringen in de standplaats van gezelschappen daalde met 18,5%, terwijl het aantal uitvoeringen in de rest van Nederland en het buitenland met respectievelijk 55,9% en 73,2% daalde.

Inclusief theater is de laatste jaren een steeds belangrijker thema in de theaterwereld. Acteurs en actrices met roots over de hele wereld worden aangemoedigd om samen theater te maken, want het theater is van iedereen. Een groep die minder vaak genoemd wordt als het gaat om inclusiviteit, is die van mensen met een beperking. Stichting Special Arts richt in samenwerking met bekende theatermakers zoals Gijs de Lange en Alex van Bergen een spotlight op deze relatief onbekende theaterwereld.

Mensen met een beperking die muziekles willen volgen of willen spelen in een muziekensemble, komen nog heel wat barrières tegen. Bijvoorbeeld omdat ze geen traditioneel instrument bespelen. Of omdat ze door hun visuele beperking geen bladmuziek kunnen lezen. Welke oplossingen zijn er voor hen? Melissa Bremmer en Marian van Miert zeggen dat er een voorbeeld kan worden genomen aan wat er in het Verenigd Koninkrijk op dat terrein gebeurt.

Voor culturele organisaties is online aanbod niet langer 'iets voor erbij', maar essentieel voor het voortbestaan in een digitaliserende wereld. Hoe gaan organisaties daarmee om? Twee professionals vertellen erover. Joran de Boer, creatief producent bij Noordelijk Theatercollectief Illustere Figuren, en Nadine van den Bosch, programmeur Young Collectors Circle.

De Stichting MOAM stopt ermee. Voor het Moam-bestuur waren de berichten over grensoverschrijdend gedrag van directeur Martijn N. aanleiding om hem op non-actief te zetten en te laten onderzoeken of hij zich in zijn hoedanigheid van directeur ook aan dit gedrag schuldig had gemaakt. Volgens het forensisch onderzoeksbureau Integis uit Haarlem, dat dertien (oud-)betrokkenen bij de stichting interviewde, was sprake van een „onveilige werkomgeving”. Diverse stagiaires en medewerkers gaven aan dat langdurig sprake was van „schelden, kleineren en manipuleren” door de directeur. Een niet genoemd aantal medewerkers moest door het gedrag van N. in therapie, aldus de samenvatting van een op 14 juli gedateerd onderzoeksrapport. Het Moam-bestuur vond het rapport aanleiding om de samenwerking met N. definitief te verbreken, staat in een op 13 oktober verstuurde verklaring. Eerder kwam het bestuur al tot de conclusie dat voor de stichting sowieso geen toekomst meer was. Alle instellingen en sponsors met wie Moam afspraken had over tentoonstellingen en manifestaties trokken zich na de berichten over N. terug.

De jaarlijkse COP26-klimaatconferentie van de VN zal voor het eerst de broeikasemissies van gebouwen aan de orde stellen op een dag gewijd aan de gebouwde omgeving. Tijdens een deelsessie op de BNA Architectendag spreken architectenbureaus over hun rol bij klimaatneutraal ontwerpen en bouwen naar aanleiding van het kersverse Carbon Based Design onderzoeksrapport.

Wethouder Barry Jacobs gaat deze maand met de Bergse verenigingen, stichtingen én zzp’ers uit het culturele veld rond de tafel voor het opnieuw verdelen van het coronabudget van  het Rijk. Het eerste gesprek heeft Jacobs op 12 oktober gevoerd met leden van Bergse muziekverenigingen. Het  overleg met de cultuurhistorische clubs uit de stad, de koren, toneelverenigingen en niet-commerciële evenementenorganisaties volgt.,,Daarna ga ik in gesprek met zzp’ers die actief zijn in de cultuur”, zegt Jacobs. Voor die groep was totaal onduidelijk of ze wel of niet recht hadden op coronasteun. De gesprekken volgen na de ontstane tumult over de inzet van de coronagelden. Het Rijk stelde 1,4 miljoen euro beschikbaar aan de gemeente Bergen op Zoom. Geld dat was bedoeld voor de culturele sector, maar waarvan het college besloot vijf ton te gebruiken voor de reorganisatie van het eigen cultuurbedrijf. Daarop werd het door de raad teruggefloten. De ruim 1,4 miljoen euro van het Rijk is nog grotendeels onaangeroerd. Daaruit is 44.000 euro uitgekeerd aan Bergse cultuurclubs die daarop een beroep hadden gedaan en 35.000 euro aan poppodium Gebouw-T. Met alle verenigingen en stichtingen gaat wethouder Jacobs praten over de verdeling van de  gelden. Welke verdeelsleutel daar het beste bijpast, weet hij nog niet. De cultuurclubs en zzp’ers kunnen zowel beroep doen op het noodfonds als op een stimuleringsregeling. Dat fonds is vooral bedoeld voor noodlijdende clubs of zelfstandigen die hun inkomen door corona volledig zagen wegvallen. ,,Heeft iemand kosten gemaakt voor een evenement dat niet doorging, dan kunnen we kijken of we die kunnen compenseren.” De stimuleringsregeling is bedoeld om de gevolgen van de coronacrisis op te vangen. Wanneer eind deze maand alle gesprekken zijn afgerond, stapt Jacobs begin november met een voorstel naar het college, waarna de raad een besluit kan nemen. In januari gaat Jacobs opnieuw met het Bergse culturele veld rond de tafel om de nieuwe verdeelsleutel toe te lichten. Vanaf dat moment kunnen ze een nieuwe aanvraag indienen. 

The Residents is een leerorkest. Kinderen leren er dubbel, want zoals bekend leert het bespelen van een instrument je leren: kleine stapjes maken, doelen stellen, voldoening ervaren, discipline. Naast individuele vaardigheden zijn er sociale, zoals naar elkaar luisteren, op je beurt wachten, samenwerken, verantwoordelijkheid dragen. ‘Niet talentontwikkeling, maar beleving’ is het credo van The Residents, het educatieproject van het Residentie Orkest. Een gesprek met Ruth van de Putte, hoofd Educatie.

In maart werd door Provinciale Staten van provincie Noord-Brabant een motie aangenomen om het budget voor impulsgelden in 2021 en 2022 op te hogen naar €2,4 miljoen als de behoefte in aanvragen groter zou zijn dan het beschikbare budget. Gedeputeerde Staten heeft besloten eenmalig extra budget beschikbaar te stellen. Dat betekent dat er in 2021 nog een keer een beroep gedaan kan worden op de subsidie impulsgelden en dat er meer budget beschikbaar komt voor crowdfunding, kennisvouchers en de Makersregeling. Ook voor 2022 is er in totaal €2,4 miljoen beschikbaar.

De afgelopen zeven jaar heeft het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie ruim 250 jonge ontwerpers ondersteund met de Regeling Talentontwikkeling. In drie longreads wordt gezocht naar de gedeelde mentaliteit van deze ontwerpgeneratie, die is gevormd door de grote uitdagingen van onze tijd. Daarbij wordt onderzocht hoe ze omgaan met thema’s als technologie, klimaat, privacy, inclusiviteit en gezondheid. In de derde longread van Jeroen Junte: Niet langer ligt de focus op persoonlijk succes en individuele expressie maar op ‘de ander’.

De Embassy of Rethinking Plastic presenteert tijdens de Dutch Design Week in Eindhoven, het Rethinking Plastic House bij Yksi Expo. In deze volledig ingerichte studio van 50 m2 vindt men (bouw)materialen en interieurproducten gemaakt van hergebruikt en gerecycled plastic, van bioplastics of van alternatieven voor plastics. Met het Rethinking Plastic House wil Yksi Expo ontwerpers, bedrijven en onderzoekers inspireren om meer circulair te produceren en meer gebruik te maken van gerecycled plastic. Van stofzuiger tot plantenpotten, van gordijnen en vloerbedekking tot matras, en van meubels tot verpakkingen. Onder leiding van curator Leonne Cuppen, richt de Embassy of Rethinking Plastic bij Yksi Expo zich al een jaar volledig op dit thema. De hoofdexpositie wordt voortdurend vernieuwd en daarnaast zijn er wisselende nevenexposities. Binnen de Rethinking Plastic Academy zijn studenten van diverse ontwerpopleidingen en jonge, pas afgestudeerde ontwerpers aan de slag met het thema plastic.

De klimaatverandering is op dit moment met stip de grootste uitdaging voor architecten en de bouwsector. Dit heeft er mede voor gezorgd dat hout de afgelopen jaren steeds populairder is geworden in de architectuur. Het gebruik van hout zal de komende decennia alleen maar toenemen. Om het ontwerpproces en de bouw zo efficiënt mogelijk te laten verlopen, moet ontwerpsoftware voor architecten hierop inspelen.

“De transitie van de bouwsector is begonnen. En het is nog leuk ook!” Peter van Assche architect en oprichter van Bureau SLA zet meteen de optimistisch toon tijdens een expertmeeting in het kantoor van BLOK Plaatmateriaal in Beverwijk. Ook aan tafel zitten onderzoeker Bob Geldermans van de faculteit Bouwkunde aan de TU Delft en Dirk van Deursen, innovatie-adviseur bij de brancheorganisatie CBM. Het gesprekonderwerp is urgent: de Nederlandse bouwsector staat voor een van de grootste uitdagingen uit haar bestaan. Er is een blijvend grote vraag naar goede en betaalbare woningen: tot 2030 ongeveer 80 duizend per jaar. Tegelijk moet de bouwwereld, die verantwoordelijk voor is maar liefst 40 procent van de co2-emissie, verduurzamen. Deze noodzakelijke transitie is dus begonnen, daarover zijn de drie experts het eens. De vraag is alleen: hoe gaat die transitie eruitzien?

De nominaties voor de Abe Bonnema Architectuurprijs 2021 zijn bekend. Uit 55 inzendingen heeft de jury vijf projecten genomineerd. Op 10 december wordt de winnaar bekendgemaakt in het Rijksmuseum in Amsterdam. De Abe Bonnema Prijs, waaraan een geldbedrag van 50.000 euro is verbonden, is deze keer bestemd voor gebouwen die in 2019 en 2020 zijn opgeleverd. De jury onder voorzitterschap van Josja van der Veer nomineerde de volgende vijf architecten en projecten: Arons en Gelauff Architecten voor Pontsteiger in Amsterdam ; ATELIERFRONT voor gibbonpaviljoen in Artis, Amsterdam ; korth tielens / Marcel Lok voor Spaarndammerhart in Amsterdam ; MMX architekten voor studio thonik in Amsterdam ; De Nijl Architecten voor stadsdeelhart Nieuw Anklaar in Apeldoorn. Bij de beoordeling van de inzendingen heeft de jury naast de algemene criteria uit het reglement ook het jaarthema 'impact' gehanteerd, laat de ir. Abe Bonnema Stichting weten. Tijdens de prijsuitreiking geeft de nieuwe Rijksbouwmeester Francesco Veenstra een lezing waarin hij reflecteert op het thema ‘impact’.

Operazangeres Dame Sarah Connolly vreest voor de gevolgen van de Brexit voor de carrières van jonge artiesten, omdat optreden in het buitenland lastiger geworden is. "Hoe kunnen we concurreren met onze Duitse, Franse en Portugese vrienden als men ons niet kent?" Aldus Connolly. “De Europese opera zal wel weer opkrabbelen na de pandemie, maar ik ben niet zo zeker over de toekomst van Britse operazangers. Als zij zich niet regelmatig kunnen laten zien in Europa, ben ik bang dat ze hun positie verliezen.”

Zoals het Nederlandse Film Festival sinds 1981 elk jaar Gouden Kalveren uitreikt, zo worden sinds 2008 Uilen (van plexiglas) toegekend aan de beste games die in Nederland zijn gemaakt. Vanwege geldgebrek werd het evenement in 2018, 2019 en 2020 niet georganiseerd. Dit jaar nam de brancheorganisatie Dutch Game Association (DGA) de uitreiking voor zijn rekening. De Dutch Game Awards zijn een prachtig moment om de beste producties van de Nederlandse game industrie te laten zien aan het binnen-en buitenland’, zegt DGA-voorzitter Derk de Geus. ‘Zelfs tijdens een pandemie blijft de game-industrie productief, en zijn er de afgelopen tijd veel noemenswaardige spellen op de markt gekomen.’ Opmerkelijk aan de games die dit jaar zijn onderscheiden is dat een groot deel redelijk bekend is onder een groter (gamers)publiek en commercieel uit de verf komt. Een overzicht van de winnaars.

De nieuwe lichting Ultrakort ging op 19 september in première op het witte doek van Vue Hilversum. Vanaf dit najaar draaien de films in het voorprogramma van grote bioscoopfilms in de Vue bioscopen (19 locaties door Nederland) en Nederlandse Filmtheaters. Voor de twaalfde editie van Ultrakort zijn in totaal zes nieuwe ultrakorte animatiefilms gerealiseerd. Al sinds 2009 schrijft het Nederlands Filmfonds jaarlijks een competitie uit voor de realisering van ultrakorte animatiefilms van maximaal 2 minuten. Met Ultrakort zetten het Nederlands Filmfonds, bioscoopexploitant Vue en de filmtheaters verenigd in het Nederlands Filmtheater Overleg zich samen in om een impuls te geven aan de ontwikkeling van animatietalent in Nederland en om een breed en divers bioscooppubliek te bereiken

Al sinds de tweede feministische golf van de jaren zeventig wijzen vrouwen op de mannelijke dominantie in de filmwereld. Niet alleen in de verdeling van banen, maar ook in het soort verhalen dat verteld wordt. Toch lijkt er pas sinds kort echt iets te veranderen. HER Film Festival doet er wat aan. Het door Cinetree en ontwikkelingsorganisatie Simavi georganiseerde online festival toont acht films over opmerkelijke vrouwen. Van 14 t/m 20 oktober gratis te zien op Cinetree. HER staat overigens voor Health, Empowerment en Rights

Duizenden Nederlanders, of misschien nog wel veel meer, dromen ervan om een boek te schrijven en dat vervolgens nog te publiceren ook. En hoewel de mogelijkheden voor het zelf uitgeven van boeken de afgelopen jaren enorm zijn toegenomen, telt het voor veel mensen pas écht als je een uitgever weet te vinden. Hoe val je als debuterend schrijver op tussen alle andere aspirant-auteurs? En hoe pikken uitgeverijen de talentvolle nieuwe stemmen uit de eindeloze stapels manuscripten die ze krijgen toegestuurd? De Balie organiseerde op 11 oktober een gesprek over deze vragen en over het belang van doorstroom en vernieuwing in de literatuur: Nieuwe Schrijvers, Nieuwe Geluiden. Deelnemers aan het gesprek waren Sholeh Rezazadeh, Marijn Hogekamp, Robbert Welagen en Willem Bisseling. Als onderdeel van dit programma reikte Hollands Maandblad, het tijdschrift voor literatuur en politiek, op deze avond beurzen uit aan jonge of debuterende schrijvers van poëzie, proza en essayistiek.

De Karel van Eerd Music Award is op 12 oktober on-line gegaan. In deze nieuwe jaarlijkse jazz-bandwedstrijd strijden bands voor de ultieme start van hun carrière, die mogelijk wordt gemaakt middels een volledig gesponsorde Europese tournee ter waarde van 25.000 euro. Naast deze ‘Grand Prize’ zijn er nog andere prijzen te winnen met een totale waarde van 50.000 euro. De Karel van Eerd Music Award is een initiatief van het vernieuwend platform Musiq365.com, dat voor bestaande en nieuwe podia veel meer jazzconcerten in de markt kan en wil gaan zorgen. JazzNu sprak met bedenker Eelco van Velzen. “Een jazzband die in staat is om deze Award te winnen is per definitie zo goed dat elk publiek ter wereld hem zou moeten kunnen horen”. Bands die willen deelnemen kunnen zich inschrijven via de website. Dat kan tot en met 12 december 2021. De prijs is genoemd naar Karel van Eerd, eigenaar van de Jumbo-supermarkten.

Op 8 oktober zijn tijdens het Keep an Eye Filmacademie Festival in Eye Amsterdam de prijzen uitgereikt aan de winnende eindexamenprojecten en studenten van Lichting 2021. Deze prijzen zijn ter beschikking gesteld door verschillende partners van de Nederlandse Filmacademie.

Verrast, maar blij en trots voelt digital artist en fotograaf Nick Franken (39) uit Halsteren zich met de toekenning van de Tamoil Cultuurprijs 2021 voor Kunsten en Letteren. ,,De lijst met laureaten is indrukwekkend. Heel tof om erbij te staan", reageert de geboren Bergenaar. Franken is de 41e laureaat van de cultuurprijs uit Bergen op Zoom. ,,Niet als eerste fotograaf, wel als eerste digital artist. Dat vind ik extra leuk, want digitale kunst wordt nog steeds onderschat. Fotografie is de basis, maar er zit zo veel meer aan vast”, zegt Franken, die met computer-generated imagery (CGI) van zijn foto's beeldverhalen maakt. ,,Nick beschouwt de camera en de computer als de kwast en het canvas van zijn metier", stelt de jury onder voorzitterschap van Willem Vermeulen. Genoemd wordt zijn werk in het Markiezenhof, de posters van Gebouw-T en zijn allegorieën, tableau vivant-achtige settings die een verhaal vertellen. De Tamoil Cultuurprijs bestaat uit een kunstwerk dat de zeeriddervaan op de toren van het Markiezenhof in Bergen op Zoom uitbeeldt, een oorkonde en een geldbedrag. Franken krijgt die op 6 november uitgereikt in het Bergse stadspaleis.

Voor de Joost Zwagerman Essayprijs 2021 zijn zes essayisten genomineerd. De prijs, een initiatief van de Van Bijlevelt-stichting en de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde, is bedoeld voor beginnende essayisten. De prijs, € 7500 groot, is een initiatief van de Van Bijleveltstichting en de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde. De genomineerde essays zijn te lezen op de websites van de organisatoren. Ook zijn de genomineerden uitgenodigd hun essay te publiceren in De Nederlandse Boekengids. De winnaar wordt bekendgemaakt en de prijs wordt uitgereikt op 18 november. Die avond zal schrijfster Manon Uphoff daar de Joost Zwagerman Lezing houden. Het onderwerp van het essay – één inzending per persoon – was geheel vrij, de aanpak ook.

Wil jij meedenken over de verdeling van literatuursubsidies in Nederland? Heb je daar de deskundigheid voor in huis? En kun je je mening goed beargumenteren? Het Nederlands Letterenfonds zoekt deskundigen voor de commissies die adviseren over de subsidieregelingen Digitale literatuur, Literaire evenementen en literatuur-educatieve activiteiten, Projectsubsidies voor literaire vertalingen in het Nederlands, Projectsubsidies voor publicaties van schrijvers van literair werk en Schwob (een regeling voor uitgevers van vertalingen van klassiekers uit de wereldliteratuur) Reageer dan voor 8 november 2021.

De meeste theaters en gezelschappen in Nederland beloven veel op het gebied van diversiteit en inclusie in hun marketing en projectplannen. Maar het blijft het verdacht stil als er gekeken wordt naar daadwerkelijke inclusie van artiesten én publiek met een beperking. De goede voorbeelden in de theaterwereld zijn op de vingers van een hand te tellen. Gebouwen worden rolstoeltoegankelijk gemaakt – tenzij in geval van nood, dan is de rolstoelgebruiker aangewezen op de brandtrap. Sommige voorstellingen introduceren boventitels voor doven en slechthorenden – ondanks dat een groot gedeelte van deze doelgroep aangeeft deze niet goed te kunnen lezen. Inclusie óp de planken van de grote theaters is praktisch onvindbaar. Goede initiatieven zoals 5D (waarvan eind 2018 de geldkraan werd dichtgedraaid) en Theatergroep Babel in Rotterdam (die alleen mensen met een beperking in dienst heeft en acteurs zonder beperking invliegt als freelancer) zijn schaars. Intussen lijkt de Nederlandse danswereld de theaterwereld ver achter zich te laten op dit gebied. In het Verenigd Koninkrijk is de sector een stuk verder. Een call to action van Tom Dello, artistiek leider STET The English Theatre. Op 1 november organiseert STET een symposium met best practices in Theater aan het Spui in Den Haag onder de titel STET No Limits: A Call To Action. Verschillende Britse en Nederlandse theaterprofessionals komen aan het woord over hoe we kunnen werken aan betere inclusie van professionals én publiek met een beperking.

Uit het jaarrapport 2020 van het College van Toezicht Auteursrechten blijkt dat de collectieve beheersorganisaties (CBO’s) het weer prima gedaan hebben. Het collectief beheer is nog meer transparant geworden, er wordt tijdig uitgekeerd, er zijn nauwelijks klachten van rechthebbenden en betalingsplichtigen en het gemiddelde kostenpercentage bevindt zich ruim beneden de norm.

Op 15 oktober 2021 presenteert de Open Universiteit de bundel 'Nooit meer dansen?' tijdens een symposium in Utrecht.  De coronapandemie heeft 'veiligheid' vooral tot een medisch vraagstuk gemaakt. Het symposium bestaat uit drie sessies: ‘corona, privacy en de wet’, ‘cultuur in crisistijd’ en ‘corona en de openbaarheid van de rechtspraak’. Doel van het boek is om de impact van de coronacrisis op de Nederlandse samenleving beter te begrijpen. Het gaat in op vragen als: kan de tango nog wel gedanst worden in de toekomst? Doen rechters ook ná de coronacrisis digitale zittingen? Welke metaforen gebruiken Rutte en De Jonge om hun maatregelen te verdedigen en kloppen ze ook? Hoe doen prostituees hun werk in de anderhalve meter samenleving? Hoe gingen stadsbesturen in het verleden om met epidemieën en wat voor lessen vallen daaruit te leren? Hoe bieden films en romans houvast in de door corona veranderde samenleving? Het boek sluit af met een bijdrage van schrijfster Carolijn Visser.

In het kader van de Maand van het Digitaal Erfgoed organiseert Podiumkunst.net op 4 november een bijeenkomst over podiumkunsterfgoed. “Hoe maken we ons erfgoed toegankelijk en vindbaar? Waarom is het duurzaam bewaren en het delen van data en kennis juist zo belangrijk in onze sector? Hoe kunnen we elkaar ondersteunen in het beschikbaar maken van de collecties? Dit zijn de vragen die tijdens de bijeenkomst De sleutel van de schatkamer aan bod zullen komen aan de hand van best practices, kennissessies, pitches en tafelgesprekken.”

Tijdens de Dutch Design Week is een presentatie van Embassy of Health, één van de World Design Embassies, te zien. Een goede gezondheid is afhankelijk van veel factoren. Behalve de kwaliteit van de medische zorg en technologische ontwikkelingen bepalen vooral ook onze leefstijl, de kwaliteit van onze sociale contacten en woon- en werkomgeving onze gezondheid. Al die elementen zijn bovendien onderling verbonden en dat maakt gezondheidsbevordering behoorlijk complex. In de expositie 'Chronic Health – vital changes for a caring society' kan men kennismaken met elf makers van de gezonde samenleving. Ontdek hoe zorgprofessionals, onderzoekers, buurtbewoners, patiënten, studenten, lokale makers, woningcorporaties, supermarkten, techbedrijven, kunstenaars en ontwerpers met elkaar samenwerken aan een breder, diverser, inclusiever en duurzamer zorglandschap. In de expositie zijn vier door het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie ondersteunde projecten opgenomen. De Embassy of Health is een samenwerking tussen het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie, Waag, Philips Experience Design, Máxima MC, DesignLab Universiteit Twente, Health~Holland, AMS-IX, Health Hub Utrecht en Dutch Design Foundation.

Worden wat je wil, is het thema van de Kinderboekenweek. Als het meezit begint die ontdekkingsreis met jeugdliteratuur – boeken kneden de tere kinderziel. Jacques Vriens, Sjoerd Kuyper en Bibi Dumon Tak vertellen hoe ze met die zware verantwoordelijkheid omgaan.

Annemieke van Vliet en Achmed Akkabi zijn op 8 oktober bekroond met de CFAP Prijs 2021. Deze vakprijs ter waarde van 20.000 euro wordt jaarlijks uitgereikt door het Cultureel Fonds Audiovisuele Producenten. Een vakjury koos de winnaar uit de negentig voordrachten door vakgenoten en collega's uit de film- en mediasector. Van Vliet en Akkabi zijn voorgedragen voor hun creatieve samenwerking in verschillende dramaproducties, zoals de succesvolle serie Mocro Maffia.

Daniel Jaspers is hoofd marketing & communicatie bij Toneelgroep Oostpool. Door zijn corporate achtergrond ziet Jaspers goed waar de theaterbranche nog winst kan behalen: datagedreven marketing en het bereiken van een nieuw publiek. Het terugwinnen van bezoekers na corona vormt een extra uitdaging. Cultuurmarketing sprak met hem.

Vrouwen zijn in de kunstgeschiedenis lange tijd structureel genegeerd. Kunst die door vrouwen wordt gemaakt wordt niet op waarde geschat of verkeerd begrepen. Dat stelt Griselda Pollock. De Volkskrant sprak met de kunsthistorica. Het aantal vrouwelijke kunstenaars dat in musea te zien is overigens nog nooit zo hoog geweest.

Als de coronapandemie iets heeft onderstreept, is het de universele menselijke behoefte aan verbinding. Tot op zekere hoogte heeft de pandemie het gesprek over het gebrek aan die verbinding en het groeiende probleem van eenzaamheid binnen de samenleving opengebroken. Door de sociale beperkingen die werden opgelegd vanuit corona maatregelen, heeft praktisch iedereen tijdelijk meer gevoelens van eenzaamheid ervaren. Kunstloc Brabant heeft een kennispagina gemaakt over hoe beeldende kunst, design en architectuur kunnen bijdragen aan de beperking van eenzaamheid

De verlenging van ZODIAC de musical werd met enthousiasme aangekondigd, maar nog geen week later werd bekend dat de stekker uit het project werd getrokken. Dat zorgde voor een heel team aan gedupeerden: meerdere mensen uit de cast en crew, onder wie hoofdrolspeler Bastiaan Ragas, hebben deels of niet betaald gekregen. Nu sprak o.m. met producent Peet Nieuwenhuijsen "Vlak na de première kwam de onverwachte vierde coronagolf", aldus Nieuwenhuijsen. "Die had niemand voorzien en sindsdien lopen we achter de feiten aan." "We hebben een herstelplan geschreven en fondsen en een investeerder betrokken om te kunnen verlengen. Dat was positief en daarom hebben we in overleg de kaartverkoop geopend. Vorige week woensdag kregen we uitsluitsel, wat positief was maar wel minder was dan we nodig hadden. Met de stichting zijn we toen bijeengekomen en hebben we berekeningen gemaakt, waaruit bleek dat het toch geen haalbare kaart zou zijn." "De mensen die in dienst zijn worden via het UWV bediend", zegt Nieuwenhuijsen. "Voor de zzp'ers zijn helaas geen voorzieningen. Dat is erg wrang. Daarom is het voor de sector ook goed om te kijken hoe hiertegen beter bescherming kan worden geboden."

Culturele organisaties in Nijmegen die de afgelopen tijd gebruik hebben kunnen maken van een subsidie vanuit de provincie Gelderland, hoeven er niet op te rekenen dat de gemeente Nijmegen wegvallende subsidies gaat compenseren. Dat zei wethouder Noël Vergunst (GroenLinks). Cilia Daemen (GroenLinks) trok aan de bel bij de wethouder naar aanleiding van signalen van het jeugdtheater en in het bijzonder Theatergroep Kwatta. “De provincie is binnen cultuur scherp aan het kiezen en deel van de provinciale subsidies gaan wegvallen. Dat betekent dat er meerdere Nijmeegse cultuurorganisaties een deel van hun inkomsten zien wegvallen. Wij zijn bezorgd over de positie van het jeugdtheater. Dat is een plek voor jong talent waar bestaande organisaties zoals Theatergroep Kwatta al jarenlang expertise heeft opgebouwd en voorstellingen maakt die goed gewaardeerd worden. Zij geven dat ze door het wegvallen van de provinciale subsidie en een eerdere Rijkssubsidie misschien wel gaan verdwijnen.”

COVID-19 (het coronavirus) verspreidt zich sinds begin 2020 over Nederland. Met op- en aflopende ziektecijfers golft het virus door de samenleving. De beperkende maatregelen hebben grote gevolgen voor de Gelderse samenleving. Wat is precies de impact op de cultuur- en erfgoedsector? In de zomerspecial van de Gelderse impactmonitor is o.m. te lezen dat organisaties in de cultuur- en erfgoedsector met een hoog aandeel publieksinkomsten een sterke krimp van de eigen inkomsten ervaren, terwijl gesubsidieerde instellingen meer coronasteun ontvangen. Verder dat structurele knelpunten in de cultuursector onder druk komen te staan. De positie van zzp’ers en ongesubsidieerde organisaties is nóg kwetsbaarder geworden. Ook wordt er gekeken naar de perspectieven voor de cultuursector. Evenals de uitgangspunten van provincie Gelderland voor een transformatie naar een duurzame culturele infrastructuur in Gelderland.

De Vlaamse Caro van Thuyne heeft met ‘Lijn van wee en wens’ de Bronzen Uil 2021 gewonnen, de prijs voor het beste Nederlandstalige literaire debuut. De prijs werd uitgereikt tijdens de slotceremonie van Het Betere Boek, het literair festival van het Willemsfonds. Van Thuyne woneen bronzen beeldje en een cheque van 10.000 euro.

Zzp’ers in de culturele sector in Bergen op Zoom dreigen tussen wal en schip te vallen. De gemeente is traag met het besteden van de coronagelden voor cultuur en heeft zich daarbij eerst gericht op de amateurclubs en andere organisaties zonder winstoogmerk. Tegen alle verwachting in houdt Bergen op Zoom vanaf volgend jaar miljoenen euro's over op de begroting. Belangrijkste oorzaak is de miljoeneninjectie van het Rijk voor jeugdzorg. En er is fors bezuinigd.

De coronacrisis heeft ook behoorlijk huisgehouden bij kleinere culturele ondernemers in Helmond. Om te voorkomen dat die het niet redden, stelt de gemeente Helmond extra geld beschikbaar. Zo komt er een compensatiefonds waarin 250.000 euro zit. Van dansscholen en theatermakers tot kunstenaars en muziekdocenten. Aanvragen kan tot 15 december 2021

Jaarlijks krijgen opkomende ontwerptalenten actief op het gebied van ontwerp, architectuur en digitale cultuur dankzij een beurs van het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie de kans zich optimaal te ontwikkelen in artistiek en professioneel opzicht. De lichting van 2021 is nu in beeld gebracht in één minuut durende filmportretten. Tijdens de Dutch Design Week zijn deze portretten te zien in de tentoonstelling 'Stimuleringsfonds Creatieve Industrie presents talent'. De lichting 2021 is divers en gemotiveerd door een gevoel van urgentie. Allemaal weten ze eigen antwoorden of juist vragen te formuleren op het tijdsgewricht van crises dat hen vormde. Hun onderzoeken waaieren uit van afrofuturisme en middeleeuws paganisme tot onderzoek naar recyclebaar glazuur of plantaardige kaas. Behalve tijdens de Dutch Design Week zijn de 35 filmportretten ook te zien op het Platform Talent. Dit online platform biedt een overzicht van alle talenten die sinds 2013 zijn ondersteund vanuit de Regeling Talentontwikkeling. Tijdens de Dutch Design Week organiseert het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie op 18 en 20 oktober Talent Talks: zeven talkshows waarin opkomende ontwerptalenten met elkaar in gesprek gaan over actuele thema's die bepalend zijn in hun werk en praktijk.

De coronacrisis heeft impact op het sociaal en mentaal welzijn. Dat geldt in het bijzonder voor mensen die al kwetsbaar waren, zoals (eenzame) ouderen. Met een éénmalige extra impuls voor culturele activiteiten wil Cultuur Eindhoven bijdragen aan de verbinding met- en tussen (eenzame) ouderen middels cultuur. Er is hiervoor eenmalig een budget van maximaal € 100.000,- beschikbaar om nieuwe projecten in de stad mogelijk maken. De maximale bijdrage per project is € 15.000,-. Cultuur Eindhoven wil dat bij deze projecten ouderen een actieve rol hebben, niet alleen als deelnemers, maar ook al bij de opzet van de activiteiten. Daarom is het vereist dat het om projecten gaat waarin culturele partners samenwerken met wijk- en buurtinitiatieven, initiatieven van ouderen, zorginstellingen en/of andere maatschappelijke organisaties. Een projectplan met de begroting kan bij Cultuur Eindhoven worden ingediend tot uiterlijk 1 november.

Kwartaalbericht 3 van fonds Brabant C, dd. 5 oktober

De Vereniging voor Nederlandse Orkesten heeft op aandringen van de Kunstenbond en FNV een coronaprotocol teruggetrokken waarin aangesloten orkesten werd geadviseerd om van orkestmedewerkers een coronabewijs te vragen. Een werknemer mag niet verplicht worden een medisch bewijsstuk te overleggen, dat is in strijd met de grondwet. De terugtrekking van het nieuwe brancheprotocol werd door de koepelvereniging aangevuld met de boodschap dat individuele orkesten zelf kunnen beslissen hoe men de doorstart na corona precies aanpakt. Hiermee lijkt voldoende ruimte geboden voor enkele orkesten om coronabewijzen te vragen.

Op 20 september verscheen een nieuwe aflevering van Boekman Extra, helemaal gewijd aan de vraag hoe het publiek zou kunnen ‘opkomen’ voor de pop. De band tussen fans en makers is in de popmuziek van oudsher sterk. Maar: zijn muziekliefhebbers bereid hun favoriete bands en muzikanten ook rechtstreeks te ondersteunen? Hoe ziet die steun er dan uit? Wie moeten het geven? En vooral: hoe zetten muzikanten dit op een goede manier in gang? Allemaal vragen die passen binnen het (onderzoeks)programma Leve het Geven, daarom slaan Leve het Geven, de Boekmanstichting en Universiteit Utrecht de handen ineen om  een werksessie te organiseren specifiek over pop en over de vraag of mecenaat ook denkbaar is in de popmuziek. Wat zijn er de voordelen én de nadelen van? Op 12 oktober komen tijdens een online sessie wetenschappers, journalisten en popmakers aan het woord die het thema kort belichten, is er aandacht voor recente voorbeelden en ‘best practices’, en volop ruimte voor discussie in de break-outsessies over de kansen én de dilemma’s van publiekssteun en fanfunding in de popmuziek. Het is een besloten bijeenkomst.

Hoe bereik ik een groter of nieuw publiek en hoe zorg ik voor genoeg inkomen om mijn toekomstplannen te kunnen uitvoeren? Fotograaf Marga Rotteveel en curator Mariska van der Burgt gebruikten tools uit de marketing om tot antwoorden op die vragen te komen. Het adviestraject Digitale verdienmodellen & hybride ondernemen van Cultuur+Ondernemen hielp hen daar bij.

Esther Gerritsen, Wessel te Gussinklo, Peter Terrin, Chris De Stoop en Tobi Lakmaker zijn kanshebbers voor de Boekenbon Literatuurprijs 2021. Zij dingen mee naar de prijs, die op 11 november wordt toegekend. De Boekenbon Literatuurprijs is de bekroning van het beste Nederlandstalige literaire boek waarbij het niet uitmaakt of het fictie of non-fictie is. De Boekenbon Literatuurprijs wordt jaarlijks toegekend door een jury van beroepslezers uit Nederland en Vlaanderen. Deze jury wordt benoemd door de Stichting Jaarlijkse Literatuurprijs. De auteur van het bekroonde boek ontvangt een bedrag van 50.000 euro. Dit bedrag moet de auteur in staat stellen ongestoord te werken aan een volgend boek.

‘Verwelkom de kunstenaar’ is het credo van de vijfde editie van KONT. Een pleidooi om de kunstenaar een serieuze plek in de maatschappij te geven. En ook als zodanig te honoreren. Met dit nummer neemt gangmaker Griet Menschaert afscheid als hoofdredacteur van deze jaarlijkse, experimentele uitgave. Het is afwachten of iemand het stokje wil overnemen.

Popartiesten spreken zich regelmatig uit over het klimaat, maar in hun liedjes komt het nauwelijks voor. Liedjesonderzoeker Laurens Ham vindt het opvallend dat klimaatproblematiek in andere kunstvormen veel meer leeft. „Over het klimaat zie ik de ene poëziebundel na de andere verschijnen. Liedjes en poëzie liggen dicht tegen elkaar, maar het verschil is dat popliedjes directer zijn. Dat is heel lastig met dit complexe thema.” Maar dat verklaart nog niet alles. „In de jaren zeventig en tachtig had je hele liedboeken tegen vervuiling, vaak op een bestaande melodie, bijvoorbeeld de Internationale. Die werden door strijdkoren gezongen tijdens protesten. Dat waren geen popliedjes, maar ze klonken wel op dezelfde festivals waar nederpopbands kwamen. Het vormde een humuslaag waarop bijvoorbeeld Doe Maar en Klein Orkest doorgingen en de kritiek vertaalden naar een breder publiek.” De popcultuur en de protestcultuur zijn volgens hem op het thema klimaat ook uit elkaar gegroeid. De popcultuur nu is, volgens Ham, individualistischer.