Trends & Ontwikkelingen

De Zweedse danseres en choreograaf Charlotta Öfverholm heeft een krachtig antwoord gevonden op de ogenschijnlijk onneembare horde van het ouder worden met alle gevolgen vandien, zowel maatschappelijk als in de danswereld. „Leeftijdsdiscriminatie”, noemt ze dat. Daarom begon ze tien jaar geleden met Age on Stage voor dansers boven de veertig. Zij is nu gastchoreograaf bij de Reisopera in Enschede.

De respons op Age on Stage is groot, in tal van Europese landen maakt het onderdeel uit van het project dat Dance on Pass on Dream on heet. Het is Öfverholms overtuiging dat alle soorten lichamen op het toneel een plaats verdienen. In haar eigen woorden: „Ik vecht ervoor dansers op rijpere leeftijd een podium te bieden. Zij beschikken over een rijkdom aan ervaring die je moet koesteren.” Bij de producties van Age on Stage is iedereen welkom, ook als je geen professionele danser bent of weinig of geen theaterervaring hebt. Öfverholm ontwikkelde een methode waarin levensverhalen van de deelnemers het uitgangspunt vormen.

In het Koninklijk Paleis Amsterdam vond donderdagavond 20 november het Paleissymposium plaats met het thema ‘Music and mind, music as medicine’. Zijne Majesteit de Koning en Hare Majesteit Koningin Máxima waren gastheer en gastvrouw. 

Tijdens de bijeenkomst kwamen drie gastsprekers aan het woord over muziekcognitie, de rol van onder andere perceptie, emotie en geheugen in het luisteren naar muziek, en de therapeutische kracht van muziek. Muziek wordt steeds vaker ingezet als medicijn in aanvulling op reguliere geneeskunde. Tijdens het symposium werden de nieuwste theoretische inzichten gecombineerd met het perspectief van uitvoerende musici.

Speciaal voor publiek dat slecht tegen bijvoorbeeld fel licht of hard geluid kan experimenteren theaters en musea met een ‘prikkelarm’ aanbod, van rustruimtes tot prikkelplattegronden. Overprikkeling is hot. Toegankelijkheid speelt sinds 2011, toen de culturele sector de eerste Code Culturele Diversiteit lanceerde, een steeds grotere rol. 

Stichting Onbeperkt Genieten, opgericht door Iris van Heesch, speelt een centrale rol en biedt richtlijnen, trainingen en een cultuuragenda met aangesloten instellingen. De doelgroep is breed: mensen met hersenletsel, long covid, burn-out of angstklachten. Hoewel wetenschappelijke cijfers variëren, groeit het aanbod snel. De uitdaging blijft om prikkelarm aanbod rendabel en artistiek verantwoord te integreren in reguliere programmering.

Zorginnovator Maya VR maakt VR-brillen geschikt voor in de ouderenzorg. Samen met strijkorkest Amsterdam Sinfonietta bieden ze klassieke muziek aan aan ouderen die daar door omstandigheden geen toegang meer tot hebben. Met VR willen ze de levenskwaliteit van ouderen op zorglocaties verbeteren en de werkdruk van zorgpersoneel verlichten.

Jan Schipper, directeur van Maya VR, vertelt: „Met dit project willen wij cultuur, in de breedste zin van het woord, weer beschikbaar maken voor een doelgroep voor wie dit minder toegankelijk is, door bijvoorbeeld verminderde mobiliteit of financiële middelen.” Maya VR wordt inmiddels gebruikt door meer dan honderd zorgteams, verspreid over heel Nederland. 

Na een zware beroerte op haar zestigste raakte de oma van Mitch uit Maasland deels verlamd en verloor ze haar spraak. Ze moest alles opnieuw leren. Een moeilijke periode, waarin ze veel van haar zelfstandigheid verloor. Toch gaf ze niet op. Met veel doorzettingsvermogen vond ze nieuwe energie in het schilderen en het maken van kunstwerken van riemen. "Ze baalde dat ze deze hobby nooit eerder heeft ontdekt", zegt Mitch. "Maar je bent nooit te oud om iets nieuws te leren."