In de Nieuwsbrief van Cultuurconnectie, de brancheorganisatie voor cultuureducatie, amateurkunst en volksuniversiteitswerk, nadere informatie over wat er kan, als op 19 mei de versoepelingen kunnen doorgaan.

Wat is jouw ideaalbeeld van jouw werk als dansprofessional? Welke plannen en dromen heb jij voor de toekomst? Tijdens de online bijeenkomst ‘Toekomstdromen Dans’ op 28 mei wordt er gesproken over de toekomst van het vak: hoe ziet die er idealiter uit? Er wordt nagedacht over het gewenste imago van dans in de maatschappij en de vorm, ontwikkeling en diversiteit en inclusie van dans. En wat daar voor nodig is. Tevens wordt er stilgestaan bij technologische ontwikkelingen en veranderingen in de arbeidsvoorwaarden (denk aan fair practice, veranderende functies en rollen in het werkveld). En over mogelijke verbindingen met andere sectoren, bijvoorbeeld met zorg & welzijn. De bijeenkomst is bedoeld voor dansprofessionals, bestuursleden, beleidsmakers en organisaties (koepels en verenigingen) in de danseducatie en amateurdans. De input wordt gebruikt voor het Digitale Dansgesprek op 9 juni (het eerste gesprek van een serie), dat de Nederlandse Dansdagen organiseert.

Steeds meer culturele organisaties zijn zich bewust van hun rol in de samenleving, en willen graag hun maatschappelijke waarde vergroten. Bijvoorbeeld door verbindingen aan te gaan met andere partijen, door in te spelen op behoeftes in hun omgeving en door kansen te pakken. Zo’n organisatie noemen we ook wel een ‘Open Club’. Maar welke ingrediënten zijn er nodig om tot deze mindset te komen? Wat levert het op om een ‘Open Club’ te zijn? En wat zijn mooie voorbeelden? Matthijs Beerepoot, specialist cultuurparticipatie van LKCA licht toe.

De coronacrisis zorgt voor veel veranderingen binnen de Brabantse amateurkunstwereld. Daarnaast spelen er andere ontwikkelingen waardoor je als organisatie wil of moet veranderen. Interesses van je doelgroep verschuiven, het ledenaantal verandert, technologie biedt nieuwe mogelijkheden, etc. Afwachten is zelden een geslaagde theorie. Je moet op zoek naar nieuwe samenwerkingen, nieuw aanbod, een nieuwe doelgroep, een andere organisatiestructuur of een nieuw financieringsmodel. In een webinar op 17 mei een gesprek met vier partijen over de verandering die zij zijn aangegaan. Waarom was verandering nodig? Hoe hebben zij dit aangepakt? Hoe reageerden de leden? Wat heeft het hen opgeleverd?

De gemeente Steenbergen biedt lokale organisaties de komende periode extra steun aan. Naast de gemeenschapshuizen en musea, kunnen ook veel sport-, culturele en maatschappelijke organisaties vanaf 1 mei gebruik maken van twee subsidieregelingen die steun bieden in deze coronatijd. Doel hiervan is om sterker uit de coronacrisis te komen: een compensatiesubsidie en een initiatiefsubsidie. De twee subsidieregelingen worden mogelijk gemaakt via het corona-noodfonds. Van 1 mei tot 1 september 2021 kunnen deze subsidies worden aangevraagd. Na het indienen van de compensatiesubsidie wordt er binnen acht weken een besluit genomen over de aanvraag. Het besluit over de initiatiefsubsidie zal in het vierde kwartaal van 2021 worden genomen, nadat alle aanvragen zijn ingediend.

Op industrieterrein Vosdonk in Etten staat Loods 11, aan de Penningweg. Het oogt als een doodgewone bedrijfshal, maar niets is minder waar. In die Loods bruist het Etten-Leurse verenigingsleven. Er zijn diverse ruimten en de verenigingen die daarvan gebruik maken hebben één ding gemeen: een culturele achtergrond. Voor commercie is geen plaats. Amateur theatergezelschap Max Mini zit er. Maar ook Toneelvereniging ‘Mag Het Licht Uit’ heeft er zijn oefenruimte. En de Videoclub kan er zijn clips opnemen. Voor de JCI (Junior Chamber International) Etten-Leur is de vergaderkamer een uitkomst en de gezamenlijke werkplaats kan gebruikt worden voor allerlei klussen. In de muziekkamer repeteren verschillende amateurbands en de spiegelkamer is multifunctioneel, geschikt voor zang, dans en muziek. Voorzitter Ton van Etten van Loods 11 heeft plannen genoeg. ,,De meeste ruimtes kunnen wel wat meer gebruikt worden, ook in dagdelen” vindt hij ,,Je zou kunnen denken aan exposities gecombineerd met een muzikaal optreden, cabaretgroepjes. En vrijwel gratis, er wordt alleen een bijdrage in de kosten gevraagd.”

De KNMO, de muziekkoepel voor instrumentale amateurmuziek in Nederland, is de afgelopen tijd bewust terughoudend geweest in uitspraken over de aanpassingen van de maatregelen om het coronavirus te bestrijden. De soms grote verschillen in de uitvoering van de maatregelen op lokaal niveau dwingen de KNMO om extra zorgvuldig te zijn bij het richting geven aan de ontwikkelingen van de laatste weken. Dat schrijft de KNMO in een brief die op 4 mei naar de leden is gestuurd. Plus : Wat kan wel en wat kan niet in de amateurmuziek?

Uitgeverijen worden sinds het begin van de coronacrisis bestookt met ongevraagde manuscripten van amateurschrijvers. Veel daarvan worden wellicht slechts diagonaal gelezen. Is schrijven zonder publiek een zinloze daad? Een reflectie van Mart Willekens, doctor-assistent aan de vakgroep sociologie, UGent.

Coronaondersteuners helpen amateurkunstkoepels bij herstelplannen. Het Fonds voor Cultuurparticipatie heeft financiële middelen beschikbaar gesteld voor 10 maanden; LKCA begeleidt het traject en zorgt voor kennisdeling en verbinding. Dit artikel is een update van Coronaondersteuning landelijke koepels amateurkunst goed van start, dat verscheen op 23 februari 2021. 

Om de culturele sector zo goed mogelijk te ondersteunen laat de gemeente Assen de € 1,132 miljoen aan coronamiddelen van het Rijk voor cultuur geheel ten goede komen aan culturele instellingen, zzp’ers en amateurorganisaties. Het meeste geld gaat naar de instellingen, die in het geval van het Drents Museum en DNK tonnen aan inkomsten zijn misgelopen in de eerste helft van 2021. Verder vindt de gemeente het belangrijk om culturele zzp’ers en amateurorganisaties te ondersteunen. Zij zijn een cruciaal onderdeel van de lokale culturele infrastructuur.

De gemeente Oirschot heeft bijna twee ton aan coronasubsidie beschikbaar om de grootste financiële nood te verlichten. Het totaalbedrag aan rijksgeld dat Oirschot kan verdelen -187.668 euro- is verdeeld over drie categorieën: cultuur (169.018 euro), buurt- en dorpshuizen (11.236 euro) en vrijwilligersorganisaties voor de jeugd (7.414 euro). Onder het kopje ‘cultuur’ wordt onderscheid gemaakt tussen cultuurmakers, kunst- en cultuurorganisaties en (toekomstige) coronaprojecten. ‘Een deel van het cultuurgeld (30.000 euro) reserveren we voor projecten die we willen ondersteunen als de coronamaatregelen versoepelen en gezamenlijke activiteiten weer mogelijk zijn. Door een financiële bijdrage van de gemeente Oirschot hoeft een initiatiefnemer minder financieel risico te lopen', schrijft B en W aan de gemeenteraad. Cultureel ondernemers kunnen maximaal 2000 euro coronasubsidie per aanvraag krijgen ‘voor kosten die zijn gemaakt of investeringen die zijn gedaan die rechtstreeks zijn gerelateerd aan de gevolgen van de coronacrisis. Kunst- en cultuurorganisaties kunnen maximaal 5000 euro subsidie krijgen, per coronaproject is eenzelfde bedrag aan te vragen. Buurt- en gemeenschapshuizen kunnen per aanvraag maximaal 1500 euro steunsubsidie krijgen en vrijwilligersorganisaties voor de jeugd in Oirschot maximaal 3500 euro.

Wat verwachten inwoners van Vught, Cromvoirt en Helvoirt van het nieuw te bouwen sociaal-cultureel centrum ‘De Speeldoos’ in Vught? Door middel van een enquête hoopt het theaterbestuur hier helderheid over te krijgen. Het huidige theater aan de Vlierstraat wordt gesloopt. Op de locatie opent volgens planning in 2025 een nieuw sociaal, cultureel, multifunctioneel én duurzaam centrum met podiumfunctie en 250 zitplaatsen. Waarschijnlijk in combinatie met woningbouw. De enquête onder inwoners is een aanvulling op het behoefteonderzoek dat momenteel in opdracht van de gemeente Vught en de Speeldoos wordt gehouden door het bureau Synarchis. Hierin worden met name de huidige gebruikers en Vughtse culturele organisaties en onderwijsorganisaties bevraagd. Dit onderzoek moet leiden tot een haalbaar plan voor nieuwbouw van De Speeldoos. 

Het huidige beleidsplan van de KNMO, de muziekkoepel voor instrumentale amateurmuziek in Nederland, loopt op zijn einde. Daarom heeft het Algemeen Bestuur van de KNMO de ontwikkeling gestart van een nieuw strategisch plan voor de periode 2022-2026. Een regiegroep, bestaande uit Paul Doop (Color Guard Nederland), Johan Meesters (Friese muziekbond OMF), Toon Peerboom (DB-lid) en Jack Stolp (Overijsselse muziekbond OBM), werkt samen met bureau Thaesis aan de organisatie hiervan. Samen met de vier doelgroepen van de KNMO (blaasmuziek, mars/show/percussie, majorette/twirl en color guard) zijn de belangrijkste thema’s geïnventariseerd in de verschillende sectoren van de amateurmuziek. Vanaf juni vinden er bijeenkomsten hierover plaats met het voltallige Algemeen Bestuur. Rondom vier belangrijke strategische doelstellingen is een aantal stellingen geformuleerd. De regiegroep staat open voor ideeën van amateurmusici.

Het festival BLOW! by WMC Kerkrade wordt verplaatst naar het eerste weekend van september. Het blaasmuziekfestival, georganiseerd door het Wereld Muziek Concours (WMC), was aanvankelijk gepland op 8 t/m 11 juli, maar de organisatie acht de kans in september groter dat BLOW! plaats kan vinden met minder of geen coronabeperkingen. “We gaan ervanuit meer kans te hebben op een volwaardig festival in september,” zegt Björn Bus, artistiek leider van de organisatie. “We willen van BLOW! echt een feestje maken. We hebben bijna anderhalf jaar binnen gezeten en verlangen naar livemuziek en gezelligheid. BLOW! vormt voor Kerkrade en de regio tevens de klinkende opmaat naar het Wereld Muziek Concours in 2022. Er breekt nu hopelijk een periode aan waar wél muziek in zit.” Komende maanden maakt BLOW! de line-up van het festival bekend.

“Ik heb een schatting gemaakt op basis van het gegeven dat ongeveer 1 op de 200 mensen op dit moment besmettelijk is. Daarvan heeft een deel, zeg 20%, geen of nog geen symptomen, dus die lopen nog gewoon rond. Verder zijn er aanwijzingen dat 1 op de 10 mensen een superverspreider van het virus is. Voor een koor met 20 leden kun je dan schatten dat er gemiddeld in 1 op de 500 repetities een besmettelijke superverspreider aanwezig is. Dat lijkt dus wel mee te vallen want dan gaat het 499 keer goed, en kan het 1 keer fout gaan. Maar zeg dat er 15.000 koren zijn in Nederland… als die allemaal gemiddeld eens per week repeteren of optreden, dan kom je op 30 bijeenkomsten waarin een besmettelijke superverspreider in een koor staat te zingen. En in die 30 situaties kunnen dan wel ineens veel besmettingen optreden. Het is het grote aantal bijeenkomsten dat impact heeft.” Koornetwerk Nederland sprak met onderzoeker Ivo Bouwmans. Hij is verbonden aan VirMus dat o.m. literatuuronderzoek doet naar de overdracht van het coronavirus door blazers en zangers. Bouwmans is naast onderzoeker ook zanger, dirigent.

Adinda van Delft (viool, 12 jaar, Berkel en Rodenrijs), Thomas Prchal (cello, 16 jaar, Utrecht), Steije Maurer (marimba, 16 jaar Nieuwegein) en Jappe Dendievel (fagot, 16 jaar, Oostkamp, België) hebben een eerste prijs gewonnen bij de Nationale Finale van het Prinses Christina Klassiek Concours 2021. Dat maakte Hare Koninklijke Hoogheid Prinses Margriet der Nederlanden, lid van het Comité van Aanbeveling, op 24 april, bekend via een speciale bekendmakingsvideo. Het 53e Klassiek Concours werd vanwege de coronamaatregelen digitaal georganiseerd. Bijna vierhonderd jonge muzikanten uit Nederland en Vlaanderen deden afgelopen maanden mee aan de voorrondes. Zeventien van hen werden geselecteerd voor de Nationale Finale. Het niveau van de deelnemers en de betrokkenheid van het publiek was, ondanks de coronacrisis, hoog. Masterclasses, optredens en coaching liggen in het verschiet van de prijswinnaars.

De gemeente Dongen heeft voor bijna € 130.000 coronasteun uitgekeerd aan Dongense verenigingen die door corona aantoonbaar inkomsten zijn misgelopen of hogere kosten hebben moeten maken. Dat geld komt van het Rijk, dat die financiële hulp speciaal voor dit doel beschikbaar heeft gesteld aan de gemeentes. Wethouder René Jansen gaf daar inzicht in op 22 april na vragen van D66. De steun is bedoeld voor alle verenigingen en stichtingen die door de gemeente gesubsidieerd worden en hun inkomsten door corona drastisch zagen dalen. Zij konden een aanvraag indienen. ‘Er zijn in totaal zes aanvragen ingediend, die verdeeld waren over drie verschillende sociaal-culturele clusters’, meldde de wethouder. Voor het cluster cultuur was € 151.000 beschikbaar en daarvan is € 117.000 uitgekeerd aan drie verenigingen: Koninklijke Muziekvereniging Dongen, museum De Looierij en het Kunstpodium. Er resteert nog ruim € 54.000 voor de 3 clusters. ‘Onze volgende stap is nu dat we even de meicirculaire afwachten voordat we gaan bekijken hoe we het resterende bedrag gaan verdelen. Dan hebben we tenminste een actueel beeld van waar iedereen staat als gevolg van corona en kunnen we beter inspelen op de actuele situatie ’, legde Jansen uit. In de meicirculaire informeert het Rijk de gemeentes over hoeveel geld ze uit het gemeentefonds krijgen, een belangrijke inkomstenbron voor gemeentes.

De gemeente Zaanstad komt met een pakket aan maatregelen om de lokale cultuursector te helpen. Zo komt er steun voor Het Zaans Museum, het Zaantheater, de Fabriek, De Groote Weiver en Stichting Monet in Zaandam. Met een financiële injectie wil de gemeente voorkomen dat deze belangrijke instellingen verdwijnen. Daarnaast trekt het college opnieuw geld uit voor de kleinere instellingen en de amateurverenigingen. Om de sector te helpen bij het ontwikkelen van nieuwe concepten introduceert Zaanstad een vernieuwingssubsidie. Een stimuleringsregeling van maximaal € 20.000 per aanvraag voor vernieuwende cultuurprojecten en activiteiten. Wethouder Cultuur Annette Baerveldt: “Corona heeft de samenleving ingrijpend veranderd. Waarschijnlijk zullen we nog lang met de gevolgen worden geconfronteerd. Dat betekent dat culturele ondernemers op een andere manier moeten gaan werken. Veel mensen opeengepakt in een zaal of bij een evenement, is niet meer vanzelfsprekend. Om ook op de langere termijn te overleven zijn er nieuwe concepten en verdienmodellen nodig.” Voor het totale steunpakket is in totaal € 931.000 beschikbaar gesteld uit de coronareserve. Het geld is afkomstig van het Rijk. In totaal heeft Zaanstad ruim 1,1 miljoen euro ontvangen om de lokale cultuur te behouden en om de cultuursector te helpen met opnieuw opstarten.

De gemeente Arnhem neemt opnieuw flinke maatregelen om de culturele sector tijdens de coronaperiode te ondersteunen. Na de eerste ronde in 2020 volgt nu een tweede steunpakket voor instellingen en makers. Het gaat daarbij om 3 pijlers: noodhulp voor instellingen en makers, een bijdrage om veilig en verantwoord weer open te gaan en steun voor innovatie op de langere termijn. In totaal is met de bijdrage € 2,75 miljoen gemoeid. Bij de noodhulp wordt 8 ton gereserveerd om exploitatietekorten bij instellingen op te vangen. Ook krijgen particuliere theaters, musea en onder meer organisaties voor kunstlessen steun. En net als vorig jaar krijgen amateurkunstorganisaties eenmalig € 1000 als tegemoetkoming in de kosten of vanwege het wegvallen van inkomsten. Ondernemers die een festival of evenement willen organiseren maar de risico’s nog te groot vinden, krijgen steun bij hoe ze dat op een veilige en verantwoorde manier kunnen doen. Verder is er hulp voor de tijdelijke huisvesting van makers in de creatieve sector, scholing van zzp’ers en is er extra budget voor kleine projecten voor makers. Hierdoor houden zij meer zicht op werk binnen de culturele sector. De regeling rondom innovatie wordt voor de zomer nader uitgewerkt en zal bestaan uit een opdrachtenregeling voor makers, nieuwe vormen van productie en presentatie en uit bedrijfsmatige samenwerking. Zo ontstaan er nieuwe verdienmodellen binnen de culturele sector en wordt de sector wendbaarder en weerbaarder voor de toekomst.

De Vereniging voor vrijwilligers NOV heeft een handige checklist op zijn website staan voor verenigingen en stichtingen om aan de Wet Bestuur en Toezicht Rechtspersonen (WBTR) te voldoen. De WBTR is bedoeld om wanbestuur, onverantwoordelijk financieel beheer, misbruik van positie en andere ongewenste activiteiten binnen besturen te voorkomen. Delen van de wet gelden ook voor kleine verenigingen en stichtingen, zoals zangkoren. De wet gaat in per 1 juli 2021. Het goede nieuws is dat statutenwijzigingen niet meteen noodzakelijk zijn. Bij een eerstvolgende statutenwijziging kan de notaris de vereisten van de WBTR daarin meenemen. Wel is het voor elke vereniging of stichting nuttig zijn procedures (statuten, huishoudelijk reglement, afspraken, werkroutines) nog eens na te lopen op risico´s van wanbestuur.

Het rijk heeft ruim 1,4 miljoen euro beschikbaar gesteld voor de culturele sector van Zwolle met als doel lokale culturele instellingen en voorzieningen in stand te houden. De Zwolse gemeenteraad heeft op 19 april ingestemd met het voorstel om dit bedrag volledig te besteden aan de culturele sector. De ondersteuning is gericht op makers in de culturele sector (zowel professionals als amateurs en nieuw talent) als op instellingen die het een faciliterende of presenterende rol innemen in de Zwolse culturele infrastructuur. Bijvoorbeeld doordat ze voorstellingen of tentoonstellingen presenteren of atelierruimte verhuren.

Door corona staan de plannen voor een nieuw Vlijmens Spektakel al een jaar stil. Een live openluchtvoorstelling op ’t Plein in Vlijmen zoals in 2018 zit er voorlopig niet in. ,,Maar het thema eenzaamheid is het afgelopen jaar alleen maar belangrijker geworden”, stelt Jeroen van den Bosch, voorzitter van organisator Stichting Evenementen Vlijmen. ,,De eenzaamheid is mede door corona verder toegenomen, vooral ook onder jongeren.” Het doel, een missie bijna, blijft onveranderd: mensen bewust maken dat eenzaamheid bestaat. Proberen te zorgen dat mensen eenzaamheid herkennen; leren hoe je iets aan eenzaamheid kunt doen. Die zaken staan centraal. Daarbij wordt gebruikgemaakt van educatie, onderzoek en een voorstelling. ,,De voorstelling hebben we, gezien de coronamaatregelen, omgevormd tot de speelfilm ‘Herman’. De opnames vinden plaats in de gemeente Heusden en de film zal in alle kernen worden getoond; van een drive-in locatie tot bij mensen thuis in de woonkamer.” Voor het onderzoek wordt samengewerkt met Eric Schoenmakers, onderzoeker en docent van Fontys Hogescholen. Om in beeld te krijgen welke impact de speelfilm heeft, krijgen de toeschouwers vooraf en achteraf vragen voorgelegd. Om de problematiek ook bij kinderen onder de aandacht te brengen is een educatief programma samengesteld voor basisscholen. Afhankelijk van de maatregelen en mogelijkheden wil de stichting dit in het najaar uitrollen bij de scholen.

Vanaf 21 april is de Nationale Finale van het Prinses Christina Klassiek Concours te bekijken. Op 21, 22, 23 en 24 april zijn de speciale uitzendingen te bekijken via www.christinaconcours.nl en de YouTube-pagina van het Prinses Christina Concours. Alle uitzendingen beginnen vanaf 20:00 uur. De finalisten zijn 17 jonge, muzikale talenten uit Nederland en Vlaanderen. Ze zijn 12 t/m 21 jaar oud. De finalisten werden tijdens de voorrondes geselecteerd. Hare Koninklijke Hoogheid Prinses Margriet der Nederlanden maakt op 24 april de prijswinnaars bekend. De finalisten speelden hun repertoire in opnamestudio ConcertLab, gevestigd in Gasthuis Leeuwenbergh in Utrecht. Een professioneel camerateam nam de optredens op en monteerde die in 3 uitzendingen. De finalisten maken kans op mooie, muzikale prijzen toegekend door een professionele muziekjury, onder leiding van juryvoorzitter Francis van Broekhuizen. Daarnaast kunnen kijkers na elke uitzending online stemmen op hun favoriete optreden.

De gemeente Breda stelt opnieuw een tijdelijke subsidieregeling in voor ondersteuning van de professionele cultuurorganisaties en amateurkunstorganisaties. Aanvragen van deze regelingen kan van 1 mei 2021 t/m 31 mei 2021. Ook wordt het subsidieplafond voor de makersregeling opgehoogd van 50.000 euro naar 300.000 euro. Hiermee kunnen deze groepen de financiële gevolgen van de coronapandemie in de eerste helft van 2021 opvangen.

Met ingang van 1 juli 2021 treedt de Wet Bestuur Toezicht Rechtspersonen (WBTR) in werking. De wet is bedoeld om de kwaliteit van besturen te verbeteren en misstanden (wanbestuur, onverantwoordelijk financieel beheer, e.d.) te voorkomen. De wet is er gekomen om een beter bestuur te krijgen van grote verenigingen en stichtingen die met publiek geld werken (woningbouwverenigingen, ziekenhuizen, scholen etc). Maar een aantal bepalingen uit de nieuwe wet is ook relevant voor (kleinere) verenigingen en stichtingen in de sector cultuureducatie en-participatie en de amateurkunst. LKCA verwijst naar nuttige webinformatie.

Volgers en abonnees van de mediakanalen van KNMO Klankwijzer verlangen er het meest naar om na corona weer in orkestverband te kunnen musiceren. Dat blijkt uit de poll die Klankwijzer de afgelopen week hield. Op de vraag ‘Waar kijk jij het meest naar uit als corona voorbij is?’ scoorde de optie ‘samen muziek maken’ een 9,2. Wat verder opvalt is dat muziekmensen kennelijk veel waarde hechten aan hun sociale omgeving.

Om lokale culturele instellingen en jeugdorganisaties te helpen in deze coronatijd heeft het college van B&W van de Hilvarenbeek de subsidieregeling innovatiesubsidies culturele en lokale jeugd voorzieningen vastgesteld. Deze regeling loopt tot 1 juli 2021

Gemeente Waalre komt culturele instellingen en sportverenigingen tegemoet die worden getroffen door de coronacrisis. Dat doet de gemeente door de instellingen te compenseren voor het geld dat zij vorig jaar aan de gemeente hebben moeten betalen voor de huur van vastgoed, bijvoorbeeld sporthallen. In mei vorig jaar werd al een motie aangenomen om de desbetreffende organisaties te compenseren voor de periode vanaf half maart tot 1 juli. Een dergelijke compensatieregeling krijgen de middenveldorganisaties dus ook voor het tweede half jaar van 2020. Over die periode krijgen de instellingen voor drie maanden het huurgeld gecompenseerd. Dat kost de gemeente zo’n 32.000 euro. In het derde kwartaal van 2021 gaat Waalre kijken of een dergelijke regeling ook wenselijk is voor het eerste half jaar van 2021.

Niet in april dit jaar, maar pas in april 2023 wordt het vierde project uitgevoerd van Muziektheater Maasmeandering ofwel MTM uit Overlangel, Neerloon en Keent. Als alles doorgaat zoals nu is gepland, is op 20 april 2023 de première zijn van de nieuwste productie ‘Donker Keent’. Na een eerste uitstelronde van een jaar, genoodzaakt door Corona, heeft het bestuur van MTM opnieuw besloten de uitvoeringen nog een jaar uit te stellen. Productieleidster Neeltje Arts zegt het met spijt in het hart maar is er tegelijkertijd van overtuigd dat het bestuur voor een voldongen feit stond. Walther van den Broek, toneelspeler en de schrijver van het script. Ook hij is zich terdege bewust dat een uitstel van twee jaar een behoorlijke impact heeft op zo’n productie maar is eveneens optimistisch over het uiteindelijke resultaat

Naar schatting van the European Choral Association zijn in Nederland zo’n 1,7 miljoen samenzingende mensen. Per 1 december 2020 geldt een dringend advies van de overheid voor amateurkoren om niet te zingen in groepsverband. Koornetwerk Nederland heeft koren opgeroepen om clubbijeenkomsten, repetities, concerten en vieringen af te gelasten. Koningin Máxima sprak op 8 april met vertegenwoordigers van Koornetwerk Nederland, bestuursleden van koren en koorzangers over de gevolgen van de coronapandemie . Tijdens het gesprek kwam onder meer aan bod dat zingen niet alleen een creatieve en artistieke expressievorm is. Koorleden vertelden dat samen zingen ook een sociale en soms zelfs therapeutische activiteit is. Het niet samen kunnen zingen wordt als een groot gemis ervaren.

Onderzoekers van het RIVM en GGD hebben een onderzoek naar COVID-19 uitbraken bij zes koren afgerond. De uitbraken vonden plaats in september en oktober 2020. Bij vijf uitbraken is ‘aannemelijk’ dat de besmettingen tijdens de samenkomst zijn ontstaan. Een hoger besmettingsrisico bij zingen is daarom niet uit te sluiten. Maar in geen enkel geval kon met zekerheid worden vastgesteld via welke route de besmettingen ontstonden: via direct contact of uitstoot van druppeltjes, door rondzwevende aerosolen of door overdracht via oppervlakken (zoals deurklinken of de koffieautomaat). Ook sluiten de onderzoekers niet uit dat meerdere groepsleden al besmettelijk waren tijdens de bijeenkomst en dat juist dat feit tot het hoge aantal besmettingen kan hebben geleid. Op 15 april vindt een gratis online symposium plaats over de mogelijke rol van aerosolen bij de verspreiding van het coronavirus door spreken of zingen. Tijdens dat symposium komen ook andere onderzoeksresultaten ten aanzien van dit onderwerp aan de orde. Het symposium is een initiatief van KNO-arts Peter van Rijn (OLVG- Amsterdam).

Om het verenigingsleven staande te houden, kunnen ze bij de gemeente Steenbergen een zogeheten initiatiefsubsidie aanvragen. Dat kan door met een actieplan in te dienen om sterker uit de crisis te komen. De gemeente heeft hiervoor 40.000 euro gereserveerd in een corona-noodfonds. Daarnaast kan er ook een compensatiesubsidie worden aangevraagd, hiermee kan er een bedrag tussen de 400 en 2000 euro per club overgemaakt worden. De vijf gemeenschapshuizen in de gemeente kunnen elk een vast bedrag van 10.000 euro aanvragen, de vier musea elk 2500 euro. Alle fracties van de gemeenteraad staan hier positief tegenover.

Gemeente Son en Breugel biedt maatschappelijke sport- en cultuurorganisaties financiële hulp met geld vanuit het Rijk. Met deze subsidie wil de gemeente ervoor zorgen dat deze organisaties ook na deze coronaperiode nog kunnen voortbestaan. Omdat iedere organisatie anders is, is de beoordeling van de hoogte van de steun maatwerk. De steun mag met terugwerkende kracht aangevraagd worden, dus ook over 2020. “Het afgelopen jaar hebben we al enkele malen steun verleend aan verschillende organisaties. Dit waren voornamelijk sportorganisaties. Maar ook culturele organisaties komen in aanmerking. Deze organisaties samen vormen de basis van het maatschappelijk welzijn in onze gemeente. Daarom vinden wij het belangrijk om hen te helpen, aldus sport- en cultuurwethouder Jos de Bruin.

Op 6 april heeft Advocatenkantoor Dirkzwager een webinar gegeven over de Wet bestuur en toezicht Rechtspersonen (WBTR). Dit webinar was een initiatief van KNMO en Koornetwerk Nederland om zoveel mogelijk zangkoren en blaasmuziekgezelschappen te ondersteunen in de vraag wat zij moeten doen om WBTR-proof te zijn. Op onderdelen raakt de nieuwe wet namelijk ook de verenigingen en stichtingen in de amateurmuziek. Een kleine 1.000 deelnemers hebben op het webinar ingeschreven, waaronder ongeveer 200 koren. Het webinar is terug te zien.

Zoals gebruikelijk hebben verschillende KNMO-bonden ook dit najaar weer hun concertconcoursen voor hafabra-orkesten in de planning staan. Vanwege de voortdurende lockdown zijn de orkesten echter al geruime tijd niet in de gelegenheid geweest om te repeteren en op dit moment is het ook nog volledig onduidelijk hoe de situatie dit najaar zal zijn. Het ziet er naar uit dat het in ieder geval de komende maanden nog niet mogelijk is om op de normale manier te repeteren en een concoursdeelname voor te bereiden. Dit heeft ook invloed op het aantal inschrijvingen dat is ontvangen. In een overleg van de KNMO-doelgroep blaasmuziek met de betreffende bonden is daarom besloten om een beperkt aantal dagen open te houden voor de mogelijkheid tot concours- of festivaldeelname.

In november vorig jaar maakte het college van burgemeester en wethouders van Bergen op Zoom al bekend dit jaar zo’n acht miljoen euro te willen bezuinigen. Een groot deel daarvan moet van de culturele sector komen. Op cultuurgebied wordt er, zoals al eerder aangekondigd, flink geschrapt in de kosten voor De Maagd, het Markiezenhof en het CKB. Theater De Maagd in Bergen op Zoom gaat op de commerciële toer. In plaats van sluiting is er een betere uitweg: fusie met poppodium Gebouw-T en nauwe samenwerking met bedrijven en het onderwijs. Op die manier kan de stad jaarlijks 500.000 euro besparen. En toch een theater hebben. Een theater met een breed cultureel aanbod. Een plek waar ook Bergse verenigingen een thuis vinden. ,,De Maagd moet van en voor iedereen zijn.” Dat zegt wethouder Patrick van der Velden. Bezuinigingen bij het Markiezenhof moeten 900.000 euro opbrengen en bij het CKB moet nog eens 500.000 euro bezuinigd worden. De businesscase van het Markiezenhof is ook duidelijk. Door flink te versoberen bij het Markiezenhof is de bezuiniging van 900.000 euro haalbaar. Dan moet er wel flink gesneden worden in het personeelsbestand, er moet meer gewerkt worden met vrijwilligers van bijvoorbeeld Stadsgidsen Bergen op Zoom én de horeca moet uitbesteed worden aan een commerciële partij. De businesscase van het CKB wordt op een later moment uitgewerkt. De gemeenteraad neemt later een besluit over het plan van de gemeente.

De Woensdrechtse wethouder Lars van der Beek roept de culturele sector maar ook andere lokale verenigingen op om compensatie aan te vragen als ze het door corona financieel lastig hebben. Na een uitgebreide discussie heeft de Woensdrechtse raad 53.000 euro geoormerkt voor verenigingen, ondernemers of instellingen die actief zijn in de lokale cultuur. Geld dat het rijk beschikbaar stelt en de gemeente mag verdelen. Die steun moet ruim worden verleend om repetities, tentoonstellingen, optredens, ledenacties, wedstrijden of andere clubactiviteiten op gang te krijgen na de coronacrisis. Aanvragen indienen kan tot 30 september, of totdat het budget op is

Tijdens het 19e Wereld Muziek Concours in 2022 is in totaal 73.500 euro aan geldprijzen te winnen. Dat blijkt uit de reglementen die WMC heeft gepubliceerd. De selectiecommissie van het Repertoire Informatie Centrum (RIC) heeft in opdracht van WMC tien werken beoordeeld op geschiktheid voor de concertwedstrijden van harmonieën, fanfares en brassbands. Van de tien composities zijn er vijf speciaal voor WMC geschreven. De nieuwe werken zijn van de hand van componisten uit Frankrijk, Japan, Engeland, Zwitserland, Nederland en Luxemburg. Het 19e WMC wordt gehouden van 7 tot en met 31 juli 2022. De inschrijving start op 1 juni.

Evenementen, workshops, en optredens moesten vorig jaar massaal worden geannuleerd vanwege de coronapandemie. Juist voor het organiseren van deze activiteiten krijgen veel verenigingen, culturele instellingen en andere maatschappelijke organisaties een subsidie van de gemeente Bergeijk. Door de coronacrisis konden deze ‘tegenprestaties’ in 2020 niet of nauwelijks worden geleverd. De gemeente Bergeijk is echter niet van plan die reeds verleende subsidies te gaan terugvorderen, volgens wethouder Stef Luijten. Een aantal van die verenigingen teert al in op de eigen reserves, zo schrijft het college van B&W in een brief aan de gemeenteraad. ,,Verenigingen en culturele instellingen zijn van grote waarde voor de leefbaarheid in de kernen. Dat willen we behouden en stimuleren.” Het gaat om verenigingen die jaarlijks ongeveer tussen de 1000 en 35.000 euro subsidie ontvangen voor het organiseren van activiteiten.

Drimmelense verenigingen hoeven over het laatste kwartaal van 2020 geen huur te betalen aan de gemeente. Door de coronamaatregelen konden deze verenigingen de ruimtes in gemeentelijke accommodaties namelijk amper gebruiken. De gemeente Drimmelen vult de tegemoetkoming van het Rijk hiervoor aan tot 100 procent voor sportclubs. Ook cultuur- en welzijnsverenigingen krijgen een vergoeding. Deze regeling geldt ook voor verenigingen die gebruik maken van Den Domp en de Rietgors in Lage Zwaluwe. Drimmelen werkt ook aan aanvullende regelingen voor de sport, cultuur en welzijnsverenigingen voor het eerste en mogelijk een gedeelte van tweede kwartaal van 2021. Hoe die regeling eruit gaat zien, hangt wederom af van de compensatie vanuit het Rijk.

Mariëtte van Raalte, studente aan Hogeschool Windesheim in Zwolle, doet voor de KNMO een onderzoek naar de actieve muziekbeoefening bij ouderen. Ditmaal blogt ze over de seniorenorkesten en hun toekomst.

De KNMO en de Bond voor Orkestdirigenten en Instructeurs (BvOI) organiseren in april vijf inspiratiesessies voor dirigenten, bestuursleden en andere geïnteresseerden om samen in gesprek te gaan over hoe de muzieksector denkt weer te kunnen opstarten na corona. Waar lopen verenigingen, muzikanten en dirigenten tegenaan? Wat voor goede acties worden er al gedaan en hoe kunnen we van elkaar leren?

Vanaf 1 april 2021 kunnen theaters, podia, musea, amateurkunstverenigingen en individuele cultuurmakers ‘coronasubsidie’ aanvragen bij provincie Flevoland. Gedeputeerde Staten hebben besloten tot het nemen van nieuwe steunmaatregelen, om de gevolgen van corona voor de culturele sector zoveel mogelijk te beperken. Vorig jaar stelde de provincie voor cultuur al tonnen subsidie beschikbaar uit het Corona Noodfonds.

Het plan van ondernemers Frank van Laarhoven en André van de Ven om Theater De Enck in Oirschot over te nemen staat ogenschijnlijk haaks op wat Oirschot wil: een commerciële constructie én alle Oirschotse verenigingen faciliteren. Voor de exploitatie van de theaterzaal komt een nieuwe stichting die als een huiskamer voor de verenigingen zal dienen, de foyer zal met een horeca-concept gerund gaan worden en de kantoorruimte en onder andere de bibliotheek vallen dan onder de commerciële verhuur. Maar daarmee is de financiële kant van de zaak nog niet rond. Van laarhoven en Van de Ven Om willen een extra verdieping op het pand bouwen met vier luxe appartementen. En hoewel de gemeente en de initiatiefnemers nog steeds in gesprek zijn, is het wachten op de taxatierapporten die beide partijen hebben laten maken, om helder te krijgen wat de marktwaarde is van zowel het vastgoed als de grond. Sjoert Bossers, directeur van het Veldhovense Theater De Schalm, wil het initiatief om het eerder failliet gegane Theater De Enck in Oirschot gaan ondersteunen met zijn expertise en netwerk. Maar dan moet de gemeente Oirschot wel met een structurele financiering over de brug komen.

Meierijstad heeft 50.000 euro beschikbaar voor amateurorganisaties in de kunst- en cultuursector voor schade die wordt geleden in deze coronacrisis. Een organisatie kan een maximale vergoeding krijgen van 2000 euro. Het geld maakt deel uit van een groter budget dat door de gemeenteraad in december 2020 is gereserveerd voor geleden coronaschade. Dat gaat om een miljoen euro per jaar in 2021 en 2022, dit geld komt bovenop de subsidieregelingen van het Rijk voor coronacompensatie. De compensatie regeling van het Rijk is niet bedoeld voor makers, en dus heeft de gemeente een tijdelijke regeling opgesteld om hen toch tegemoet te komen. Het gaat om maximaal 5000 euro per kunstproject. ,,Deze nieuwe subsidie is vooral bedoeld als financiële prikkel om vernieuwende en verbindende projecten in Meierijstad van de grond te tillen”, zegt cultuurwethouder Menno Roozendaal (PvdA). Meierijstad heeft in totaal 50.000 euro beschikbaar voor deze tijdelijke subsidie, Pop-up 2021 geheten. Andere voorwaarden zijn dat er een link moet zijn met gemeentelijke doelen als ‘iedereen doet mee’ of het voorkomen van eenzaamheid. Ook moeten de projecten dit jaar zijn afgerond.

De gemeente Bladel heeft 62.000 euro van het Rijk gekregen om te besteden aan de getroffen cultuursector. Het is nu aan de gemeente om te onderzoeken wie waar aanspraak op kan maken. ,,We bekijken hoe we dit op een goede manier kunnen doen", geeft verantwoordelijk wethouder Davy Jansen aan. ,,Het college moet met die werkwijze ook nog instemmen.” Het geld gaat niet naar zzp’ers in de culturele sector. ,,Voor die ondernemers zijn er andere regelingen", aldus de wethouder. ,,Zij moeten daarvoor bij KempenPlus zijn.” De gemeente mikt voor het besteden van de cultuurgelden op de ‘cultureel-brede’ organisaties, zoals de muziekverenigingen, de schildersclub en alle andere. ,We gaan hier binnen twee weken over publiceren. De verenigingen hebben dan tot 1 juli om aanspraak te doen en die te motiveren.”, zegt de wethouder. Mocht er een vracht aan aanvragen binnenkomen, dan gaat de gemeente naar rato verdelen.

Culturele verenigingen in financiële nood kunnen aankloppen bij de gemeente Bergen op Zoom. Die heeft 1,4 miljoen euro uit het coronafonds van het Rijk ontvangen. Via de subsidieregeling ‘Corona Noodfonds Culturele Organisaties Bergen op Zoom 2020-2022’’, is het college van Burgemeester en Wethouders voornemens om de verliezen van non-profit organisaties in de culturele sector te compenseren.  Het college vraagt de raad haar oordeel te geven over deze bestemming aan het cultuurveld en het instellen van een subsidieplafond.

Het online korenfestival BALK Vocaal Digitaal op 21 maart jl. maakte veel emoties los onder de 800 kijkers. Het festival was te zien via YouTube. De verbazing over de geluidskwaliteit was groot: geen gehakkel, gehaper of vertragingen maar prachtige samenzang die iedereen naar het puntje van de stoel trok. Vocaal Digitaal vond plaats onder de vlag van korenbond BALK en werd technisch begeleid door de internationale vrijwilligersorganisatie WorldJam. Voor de zang werd gebruik gemaakt van Jamulus, een internetprogramma dat online samen zingen echt mogelijk maakt. Initiatiefnemers waren de dirigenten Jurriaan Grootes, Petra Limon en zanger/technicus Paul Sijben, die al maanden ervaring hebben met Jamulus en het gebruik ervan zoveel mogelijk willen stimuleren.

De Cultuurraad Valkenswaard, opgericht eind 2018, heeft gemerkt dat de culturele organisaties behoefte hebben aan een ‘fysiek centrale plek’. Een plaats voor repetities, opslag en ateliers, om uitvoeringen te geven en te vergaderen. Maar vooral ook om elkaar te ontmoeten, een ‘gezamenlijke, culturele makersplaats’, zoals ze het zelf omschrijven. Volgens woordvoerder/bestuurslid Hessel Engelsman kan de centrale plek een plaats voor verbindende, culturele samenwerkingsvormen worden. De Cultuurraad voelt zich gesteund door de gemeente Vallkenswaard die het idee al heeft opgenomen in de Uitvoeringsnota Cultuur 2021. De Cultuurraad gaat nu online de belangstelling onder de cultuurmakers peilen. Wat echt de behoefte is en wat voor accommodaties er in Valkenswaard beschikbaar zijn. De adviesraad wil een helder beeld krijgen van wat er leeft onder de verenigingen. En ze wil een goed beeld te krijgen van de huidige huisvesting van de verenigingen en instellingen.

Sascha Beernaert wint De Gedichtenwedstrijd. Drie dichters vallen in de prijzen: de derde prijs gaat naar een van Elianne van Elderen, de tweede prijs is voor Gerda Posthumus en met het gedicht Mummie wint de Vlaamse Sascha Beernaert de hoofdprijs van €10.000. De tweede prijs bedraagt € 3.000 en de derde prijs € 1.500. Het prijzengeld wordt beschikbaar gesteld door de Turing Foundation. Alle gedichten in de Top 100 worden opgenomen in de wedstrijdbundel. Deze bloemlezing wordt uitgegeven door Poëziecentrum Gent en is vanaf de uitreiking in maart beschikbaar. De Gedichtenwedstrijd bekroont het beste Nederlandstalige gedicht van het jaar en staat open voor zowel professionele dichters als amateurs. Vanaf 1 oktober 2020 kon iedereen een gedicht inzenden.

Ook amateurverenigingen in Rotterdam kunnen rekenen op extra noodsteun van de gemeente Rotterdam. Eerst kwamen alleen gesubsidieerde organisaties in aanmerking, maar nu kunnen ook privaat gefinancierde culturele organisaties zoals poppodia, filmtheaters, culturele festivals of kunstgaleries rekenen op een extra bijdrage. De noodsteun geldt voorlopig tot en met april en kan tot en met 14 april worden aangevraagd. De noodsteun voor de komende periode komt uit de Rijksbijdrage voor cultuur die eind 2020 is uitgekeerd aan gemeenten. Voor Rotterdam gaat het om een bijdrage van 12,3 miljoen euro.

Adviesbureau Synarchis komt uiterlijk 1 juli met drie uitgewerkte scenario’s voor een nieuw sociaal cultureel centrum (scc) in Vught, op de plek waar De Speeldoos staat, die gesloopt wordt. Het moet in een multifunctionele, flexibele en duurzame accommodatie worden met podiumfunctie en 250 zitplaatsen, waarbij de focus ligt op amateurkunst en buitenschoolse kunsteducatie. Er kan worden onderzocht of er een aanvullend aanbod met try-outs, (kinder)voorstellingen en startende artiesten geprogrammeerd kan worden. ,,Geen eigen professionele programmering vanuit het scc maar mogelijk een samenwerking met Theater aan de Parade", schetste Sander Fooij, van Synarchis op 18 maart tijdens een raadsinformatieavond. Het uitgangspunt is volgens hem een podiumzaal met een vlakke vloer en een inschuifbare tribune. Het centrum wordt waarschijnlijk gecombineerd met woningbouw. Het is volgens wethouder Toine van de Ven nog niet bekend of de grond wordt overgedragen aan de gemeente en de gemeente de nieuwbouw betaalt of dat de stichting eigenaar blijft, zelf een lening afsluit voor nieuwbouw en de gemeente garant staat. Volgens de Vughtse wethouder van de Ven is nog niet bekend of de grond wordt overgedragen aan de gemeente en de gemeente de nieuwbouw betaalt of dat de stichting eigenaar blijft, zelf een lening afsluit voor nieuwbouw en de gemeente garant staat. De komende maanden worden alle eisen en wensen van de ongeveer twintig gebruikers van de culturele voorziening geïnventariseerd. De drie scenario's zullen verschillen in ambitieniveau

Om hun samenwerking te versterken hebben de Limburgse Bond van Muziekgezelschappen (LBM), de Limburgse Bond van Tamboerkorpsen (LBT) en het Verbindend Netwerk Koorzang-Limburg (VNK-L) de Stichting Klankkleur Limburg opgericht. Als gevolg van deze verzelfstandiging opereren de drie Limburgse muziekorganisaties niet langer meer onder de paraplu van het Huis voor de Kunsten Limburg. Het Huis voor de Kunsten Limburg vervult de provinciale steunfunctie voor de Limburgse cultuursector (kunsten en erfgoed). In een verklaring wijzen de drie bonden erop dat ze de afgelopen jaren bij de uitvoering van de motie Volkscultuur en het project Vrijheid maak je samen intensief met elkaar hebben samengewerkt. Deze samenwerking is zo goed bevallen dat ze besloten hebben om hier verder vorm en inhoud aan te geven. “LBM, LBT en VNK-L hebben altijd samengewerkt”, legt LBM-voorzitter Noël Lebens uit. “De laatste jaren is dit verder geïntensiveerd wat onder meer geleid heeft tot een gemeenschappelijk project in het kader van 75 jaar bevrijding. Dat smaakte naar meer. Omdat Het Huis voor de Kunsten cultuurbreed ‘moet’ ondersteunen kan het zijn dienstverlening voor ‘de rest’ van het culturele veld optimaliseren.” De overgang is in goed onderling overleg en met instemming van de Provincie Limburg tot stand is gekomen.

Het ministerie van OCW stelde 150 miljoen euro beschikbaar aan gemeenten voor noodsteun aan culturele instellingen. De gemeente Den Haag ontvangt hiervan 8,35 miljoen euro. Wethouder voor cultuur van Asten heeft met de sector en de andere grote steden overlegd over de verdeling van het geld. Daarvan wordt 2,5 miljoen gebruikt om de huur van gebouwen, die veel instellingen aan de gemeente moeten betalen, over de eerste zes maanden van dit jaar kwijt te schelden. De gemeente opent bovendien een herstelfonds (2 miljoen euro), waar culturele instellingen compensatie kunnen aanvragen voor geleden financiële schade. “Het is absoluut nodig om dit te doen, anders hebben we straks geen cultuur meer over als de lockdown wordt opgeheven,” zegt van Asten. Volgens de wethouder moeten culturele instellingen, makers, broedplaatsen, galerieën en de amateurkunsten worden geholpen om de gevolgen van de coronacrisis te beperken. “Ik hoop dat uiterlijk deze zomer alles weer gaat draaien,” aldus Van Asten, die de gemeenteraad op 11 maart over het steunpakket heeft geïnformeerd.

De gemeente Woensdrecht moet meer oog hebben voor culturele verenigingen die door de coronacrisis in financiële problemen komen. Deze oproep deed de Woensdrechtse gemeenteraad op 10 maart in de opinieraadsvergadering Samenleving. De gemeente Woensdrecht heeft van het rijk een bedrag ontvangen van 53.000 euro voor ondersteuning van noodlijdende verenigingen. . “Als ze problemen hebben moeten ze aan de bel trekken. Ik kan niet bij elke vereniging langs gaan om te vragen hoe het er mee gaat”, zegt wethouder Van der Beek. Hij gaat bij het college voorstellen om de 53.000 euro te oormerken. Hij voegde er aan toe dat de gemeente ruimhartig met de culturele clubs omgaat. “We vragen tijdens de coronacrisis geen huur voor het gebruik van de gemeentelijk accommodaties”.

Om de culturele sector tijdens de coronacrisis te ondersteunen heeft de gemeente Maastricht een Herstelfonds Cultuur ingericht. Het beschikbare bedrag voor het Herstelfonds Cultuur Maastricht bedraagt 2 miljoen euro. Doel is de culturele en creatieve sector op korte termijn te behouden en heropenen (Haw Pin), en op lange(re) termijn te laten herstellen door het vergroten van de weerbaarheid (Stay Strong). Voor de financiële dekking wordt het volledige bedrag ingezet dat de gemeente Maastricht heeft ontvangen uit het tweede steunpakket van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap van het Rijk, aangevuld met het restantbedrag uit het eerste steunpakket.

Online balletlessen via zoom voor de dansers van Het Nationale Ballet: het begon als een noodgedwongen oplossing tijdens de eerste lockdown maar groeide uit tot een wereldwijd succes. Nadat de eerste livestreams van Het Nationale Ballet op Facebook enthousiast waren ontvangen, maakten ze een reeks balletlessen openbaar op YouTube. De serie behaalde vervolgens meer dan 2,5 miljoen views en vele kijkers oefenden thuis mee. Op 6 maart werd er een nieuwe serie balletlessen van Practice at Home op het YouTube kanaal van Nationale Opera & Ballet geplaatst: Online Ballet Barre 12.

Duizenden koorzangers hebben hun lidmaatschap opgezegd voor 2021. Dat er een grote daling zou zijn, was wel al verwacht, maar een daling tot maar liefst 28,5% is een behoorlijke klap voor de korenbonden, maar ook voor de individuele koren en dirigenten. Een verlies van ruim 14.000 aangesloten zangers is het eerste tastbare resultaat van de coronacrisis. De terugval is er in alle genres en alle leeftijden. Echter waar bij de lichte muziek het aantal koren stabiel blijft, worden er in andere genres koren opgeheven. Veruit de grootste terugval zit bij koren met veel of alleen maar ouderen. Naast de bij de korenbonden aangesloten koren liggen ook de vele projectkoren en andere initiatieven stil. Het stilleggen van de activiteiten werkt door in de hele sector: de miljoenen contributie inkomsten van de zangers gaat voor het grootste deel naar de dirigenten en andere professionals in de sector. Ook de bonden en Koornetwerk Nederland kampen met teruglopende inkomsten, terwijl ondersteuning juist nu nodig is. Koornetwerk Nederland vreest dat wanneer perspectief uitblijft deze dramatische terugval pas het begin is. En dat perspectief is nog niet in zicht: cultuurbeoefening wordt in de routekaart niet eens benoemd. Ook de jeugd mag al maanden niet samen zingen, wat impact heeft voor de jongeren en de toekomst van de sector

Ook niet-professionele kunst- en cultuurorganisaties in Meierijstad voelen de coronacrisis in de portemonnee. De gemeente Meierijstad komt ze tegemoet. Tot 1 mei kunnen amateurorganisaties in de sector kunst en cultuur in  Meierijstad bij de gemeente een verzoek indienen om (een deel) van de geleden schade door corona in 2020 vergoed te zien. Want ook amateurkunstenaars hadden in dat jaar soms evenementen gepland die plotseling niet door konden gaan, of hebben extra kosten moeten maken om activiteiten in aangepaste vorm door te laten gaan. De gemeente stelt in totaal 50.000 euro ter beschikking. Een organisatie kan een maximale vergoeding krijgen van 2000 euro. Het geld maakt deel uit van een groter budget dat door de gemeenteraad in december 2020 is gereserveerd voor geleden corona-schade. De organisatie moet wel aantonen dat er in voorgaande jaren sprake was van een gezonde financiële situatie en dat corona eenmalig een negatieve invloed heeft gehad. De gemeente is amateurorganisaties vorig jaar al tegemoet gekomen door de gegeven subsidies gewoon door te laten lopen. De organisaties hoefden het geld meestal ook niet terug te betalen, ook al zijn activiteiten niet door gegaan. 

Amateurkoren mogen nog altijd niet in groepen zingen. Met vertrekkende leden als gevolg. West-Brabantse koren trekken alles uit de kast om leegloop te voorkomen. Ze vrezen voor de toekomst. Toch zijn er ook koren die kansen zien en die benutten. Jack Buijs van Gemengd Koor Langdonk in Roosendaal en als dirigent/pianist verbonden aan koor Vox Populi uit Stampersgat en damesensemble La Lisière uit Wouwse Plantage ziet vooral kansen. ,,Wij herkennen dat beeld van leden die niet meer betrokken zijn totaal niet. Sterker nog, het leeuwendeel van de koren die ik begeleid, repeteert nog altijd volop. Maar je moet de kans wel willen zien.” Het levert Buijs wel handenvol werk op. Thuis neemt hij begeleidingspartijen op. Stuurt deze als muziekfragment per mail naar de leden. ,,Op die manier kunnen de koorleden begeleid blijven zingen”, zegt Buijs. ,,Met de mobiele telefoon vraag ik ze hun eigen stem op te nemen en het geluidsfragment aan mij door te sturen. Dat was voor sommigen wel confronterend. Er werd wat huiverig gereageerd. Nu zijn ze om.” Volgens Buijs moet je juist in deze coronatijd creatief zijn en alles uit de kast trekken om koorleden te betrekken. Wel moet Buijs wennen aan de continu wisselende regelgeving wat betreft de kerkkoren. Bij de Koninklijke Bond voor Zang- en Oratoriumverenigingen Nederland (KBZON) krijgen ze steeds meer signalen door dat bij met name kleine zangverenigingen het verloop groot is. In sommige gevallen zien koren geen perspectief meer om de draad na corona opnieuw op te pakken. De bond organiseert workshops die koren kunnen helpen het roer om te gooien. En helpt nieuwe mogelijkheden ontdekken. Want voorlopig blijft het advies van de KNMO (blaasorkesten) en het Koornetwerk Nederland om de repetities niet te hervatten. Met uitzondering van de kerkkoren die met hooguit vier personen mogen repeteren. 

Cultuur- en erfgoedinstellingen in de provincie Groningen kunnen de komende vier jaar weer een beroep doen op een subsidie voor amateurkunst, cultuurparticipatie en erfgoed. Jaarlijks is er een budget van 455.000 euro beschikbaar. In 2021 komt daar eenmalig 182.000 euro bij uit het Coronafonds van de provincie. De regeling is de opvolger van het Incidenteel Cultuurbudget (ICB). Met de regeling wil de provincie instellingen aanmoedigen om nieuw cultuuraanbod te maken. Net als bij de regeling ICB richt de provincie zich weer op het stimuleren van actieve deelname aan amateurkunst. ‘Daarnaast geeft deze subsidieregeling ruimte voor vernieuwende culturele activiteiten die zich richten op inwoners die nu niet of nauwelijks deelnemen aan kunst en cultuur.’

Voor makers en voor amateurkunstverenigingen komt de gemeente Tilburg met 2 nieuwe subsidieregelingen cultuur. Daarmee komt er voor deze groepen steun tijdens de corona-crisis. Het gaat om het Makersfonds PLUS (750.000 euro) en Perspectief voor amateurkunstverenigingen en -organisaties (250.000 euro). Hiermee investeert Tilburg het rijksgeld voor steun aan culturele instellingen daadwerkelijk in cultuur. Beide regelingen gaan op 22 maart open. Aanvragen worden behandeld op volgorde van binnenkomst. De subsidieregeling Makersfonds PLUS biedt makers de mogelijkheid om voor de periode juni 2020 tot en met juni 2021 steun aan te vragen. Op die manier is het voor deze makers mogelijk om nu en na de coronacrisis kunst te kunnen maken. De subsidie is een tegemoetkoming in de kosten voor onder meer onderzoek, voorbereidingskosten, materiaalkosten en/of een bijdrage in de kosten van de werkruimte en extra kosten door corona.

Naar aanleiding van reacties op de update over de coronamaatregelen op 26 februari heeft de KNMO aanvullende uitleg naar buiten gebracht over de aangekondigde versoepeling van de coronamaatregelen op 23 februari. In een brief aan de leden zegt de KNMO begrip te hebben voor verwarring die ontstaan is na het bericht. “Ook wij als KNMO volgen de richtlijnen van de Rijksoverheid en vertalen die naar de gangbare situaties in onze sector. Daar waar mogelijk en noodzakelijk gaan we in overleg met de bevoegde instanties om aanpassingen bespreekbaar te maken”, aldus voorzitter Bart van Meijl.

Nu het vaccinatieprogramma Covid-19 ‘loopt’, krijgt Koornetwerk Nederland steeds vaker de vraag voorgelegd of koren een vaccinatie verplicht mogen stellen om leden toe te laten tot repetities en uitvoeringen. Het is een complex én gevoelig vraagstuk waarbij tal van factoren, belangen, standpunten en gevoelens een rol spelen. Koornetwerk Nederland kan helaas geen dichtgetimmerd formeel-juridisch advies geven over het vaccinatievraagstuk bij koren.

De KNMO heeft naar aanleiding van de persconferentie van 23 februari een update doen uitgaan van de coronamaatregelen voor de amateurmuzieksector. In het kort komt de update neer op het volgende: Publieke gebouwen blijven gesloten. Jongeren t/m 17 jaar mogen buiten vrij samenkomen en dus repeteren volgens het protocol. Jongeren t/m 17 mogen ook binnen vrij samenkomen en repeteren, alleen kan dit enkel in een niet-publiek gebouw. Jong volwassenen t/m 26 jaar mogen weer buiten sporten, mits dit bij een sportaccommodatie gebeurt. Onderdelen van de sector, zoals majorette en twirl, die als sport aangemerkt kunnen worden vallen hier dus ook onder. Dit gaat in vanaf 3 maart. Tot slot : muziekonderwijs valt (nog) niet onder de contactberoepen die weer zijn toegestaan. Ook repeteren of groepslessen blijven, behoudens onder de 18 jaar en buiten, voor nu niet toegestaan. Alle corona informatie voor de instrumentele amateurmuziek is te vinden in Corona-kennisbank van KNMO.

Er is een regeling, een vangnet, voor kleinere (culturele) verenigingen in Etten-Leur en voor de buurthuizen. Daar wordt tot nu toe weinig gebruik van gemaakt. Dat is deels de 'schuld’ van de gemeente Etten-Leur , maar mogelijk ook is de steunmaatregel onvoldoende bekend. Dus: wie wil een deel uit de ruif met 183.000 euro?

De cultuurbezuinigingen als gevolg van de kredietcrisis van 2008 lijken in het cultuurbereik geen sporen nagelaten te hebben. Ook bleef het aantal bezoeken aan culturele instellingen tussen de jaren 2010 en 2020 gelijk. Op dit moment zijn veel culturele instellingen als gevolg van de coronamaatregelen gesloten. Deze bevindingen vormen een referentiepunt om later te kunnen beoordelen of en hoe de coronacrisis invloed gehad heeft op de culturele betrokkenheid van mensen. Er waren tussen 2010 en 2020 wel verschuivingen in het bereik. Zo nam de interesse in en het bereik van mediagebruik voor erfgoed toe, net als het bereik van musea, film en erfgoed. Er vond een lichte verschuiving plaats binnen cultureel mediagebruik; meer digitaal mediagebruik ten koste van het lezen van gedrukte media en het luisteren en kijken naar radio- en televisieprogramma’s. Cultuurbeoefening in de vrije tijd bleef gelijk in de afgelopen tien jaar. De financiële steun van het publiek in de vorm van sponsoring of donaties voor cultuur laat een lichte daling zien. Mensen bleken niet bereid om de culturele bezuinigingen te compenseren. Uit de studie blijkt ook dat de culturele betrokkenheid ongelijk is verdeeld over de bevolking. Leeftijd, opleidingsniveau en opleidingsduur spelen een rol. Dit blijkt uit het onderzoek ‘Wat hebben mensen met cultuur’? Culturele betrokkenheid in de jaren 10’ dat het Sociaal en Cultureel Planbureau op 1 maart publiceerde.

De Statenfractie van de PvdA wil zo snel mogelijk weten welke Overijsselse gemeenten geld voor de cultuursector achterhouden. De partij heeft hierover vragen gesteld aan Gedeputeerde Staten. In totaal is er 150 miljoen euro vanuit de overheid beschikbaar ter ondersteuning van de cultuursector, maar dit komt op veel plekken terecht bij de gemeenten. De landelijke brancheorganisatie Cultuurconnectie luidde daarover eerder de noodklok in Tubantia, ondersteund door onderzoeksresultaten van adviesbureau Berenschot. Het bureau bevraagde in de provincie Utrecht alle lokale overheden over de cultuurcompensatie. Uit die rondvraag bleek dat er vooral in de kleinere tot middelgrote gemeenten veel onduidelijk is over de besteding van dit geld. PvdA-fractievoorzitter Annemieke Wissink noemt dit "ongehoord en onbehoorlijk. Onze culturele sector kraakt in z'n voegen. En dan zijn er gemeentes die het geld dat bedoeld is om het buurttheater te redden gebruiken om stoeptegels te leggen. Dat vind ik echt onfatsoenlijk." Met het bekendmaken van de gemeenten die dit doen, hoopt Wissink dat de provincie druk kan zetten op de gemeenten om alsnog het geld uit te keren aan de culturele instellingen

De zorgen binnen de cultuursector over het goed terechtkomen van 150 miljoen euro coronasteun die het Rijk beschikbaar heeft gesteld aan gemeenten om aan cultuur te besteden zijn terecht, laat adviesbureau Berenschot desgevraagd weten aan NU.nl. Berenschot trekt de conclusie uit meerdere eigen onderzoeken voor diverse overheden over de behoefte aan en besteding van noodsteun aan de cultuursector, en uit inventarisaties voor onder meer de Taskforce Culturele en Creatieve Sector. Het adviesbureau maakt zich op basis van de onderzoeken zorgen of gemeenten de noodsteun van het Rijk wel geheel aan cultuur besteden. Zowel de Museumvereniging als koepelorganisatie Kunsten '92 was in november bezorgd over het feit dat gemeenten het geld in principe voor andere doeleinden kunnen gebruiken. De Vereniging Nederlandse Gemeenten noemde die zorgen toen onterecht. Oormerken, een constructie om dit wel te garanderen, zou het goed terechtkomen van de coronasteun volgens minister van Engelshoven (OCW) alleen maar vertragen vanwege administratieve rompslomp voor gemeenten. Daarom koos ze ervoor om dit middel niet in te zetten. "Er is geen compleet beeld over hoe het gaat, want heel veel middelen zijn nog steeds niet besteed", nuanceert Bastiaan Vinkenburg, sectorleider Kunst en Cultuur van Berenschot. "Maar juist daarom is het nog niet te laat." Vinkenburg noemt de onzekerheid over het goed terechtkomen van de coronasteun voor cultuur, ook bij makers, "een groot probleem, waar nog oplossingen voor worden gezocht".

De Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) ontving de afgelopen periode veel vragen over de omvang en mogelijkheden van de coronacompensatie voor de lokale cultuur. Om gemeenten te helpen bij het vormgeven van deze steun aan de cultuursector brengt de VNG een informatiegids uit, die in opdracht van VNG door adviesbureau Berenschot is samengesteld. De gids geeft meer duidelijkheid over de hoogte van de coronacompensatie aan gemeenten en de financiële situatie van diverse typen lokale culturele instellingen. De handreiking kwam tot stand in samenwerking met medewerkers van gemeenten, de VNG en uit de cultuursector. De gids heeft aandacht voor de kenmerken van de diverse cultuursector ten aanzien van structuur; financiering en werkgelegenheid, de noodsteun die voor de cultuursector beschikbaar is en de vorm en omvang daarvan; voorbeelden van gemeentelijke steunmaatregelen, ook in relatie tot staatssteun; perspectief voor de cultuursector na de coronacrisis, aan de hand van een scenarioverkenning van Berenschot; agenda’s voor gesprekken tussen gemeenten en het veld over actuele vraagstukken. Verder bevat de gids links naar actuele informatie en goede gemeentelijke voorbeelden.

Met ingang van 1 juli 2021 treedt de Wet Bestuur Toezicht Rechtspersonen (WBTR) in werking. Deze wet is vooral ontworpen voor stichtingen en verenigingen die met publiek geld werken. Zij worden onder een strenger bestuurlijk regime geplaatst om in de toekomst misstanden te voorkomen. Echter, enkele bepalingen uit de nieuwe wet zijn ook relevant voor andere verenigingen en stichtingen als daarin grote geldsommen omgaan. Dan moet de bestuurlijke structuur helder zijn. KNMO en Koornetwerk Nederland werken samen om de aangesloten leden te informeren over deze wet en wat men eventueel moet doen om aan de eisen van de nieuwe wet te voldoen. Begin april kunnen de korenbonden en netwerkleden van KNN en alle koren die via hen bij KNN zijn aangesloten deelnemen aan een webinar, waarin de WBTR en de consequenties voor bestuurders worden uitgelegd

Over één ding is de gemeenteraad van Waalre het eens: er moet actie worden ondernomen in het Klooster. De manier waarop moet worden ingegrepen bij het gemeenschapshuis in Waalre-Dorp zorgt echter voor de nodige onenigheid. Zoveel werd duidelijk tijdens de raadsvergadering op 23 februari over de begroting. Het gemeenschapshuis werd begin 2019 door Waalre voor 1,2 miljoen euro verkocht aan een groep investeerders, die daar zorgappartementen zouden realiseren en de hurende verenigingen de komende jaren onderdak zouden bieden. Volgens raadslid Erwin Rutten (AWB) is daar weinig van terechtgekomen. ,,Op dit moment is het Klooster niets meer dan een zaalverhuurbedrijf”, concludeerde hij. ,,Dat rijmt totaal niet met de verwachtingen van een huiskamersfeer, die bij de verenigingen zijn geschept.” Uit het amendement dat zijn partij indiende bleek dat de nieuwe eigenaren van plan zijn om het beheer en exploitatie van het Klooster in de loop van 2022 zelf op te pakken. De lezing van AWB kon op weinig steun rekenen van D66. ,,We zien of horen op dit moment geen enkele voortgang van de nieuwe eigenaren”, benoemde partijleider Floris Schoots. Amendementen van AWB en D’66 werden weggestemd. Volgens wethouder van Burgsteden, die gesprekken voert met eigenaren en verenigingen, komt men eruit.

Twentse gemeenten ontvingen vanuit het Rijk vier miljoen extra voor de lokale culturele infrastructuur. Waar blijft dat geld? Waarvoor eind vorig jaar gevreesd werd, lijkt te gebeuren: het geld wordt op de rekening van de gemeenten gestort en blijft daar staan. Het rijksgeld is niet ‘geoormerkt’ en hoeft dus niet per se te worden uitgegeven aan ondersteuning van cultuurinstellingen. Bewust, zei minister van Engelshoven (OCW) op de kritiek: dan kunnen gemeenten zonder veel gedoe zelf zorgen dat het geld op de goede plek komt. „We zien helaas regelmatig dat niet goed gaat”, zegt Jan Brands van Cultuurconnectie. „En dat baart ons grote zorgen.” Hij zit ook in de landelijke taskforce die OCW over het onderwerp adviseert. „Het probleem is dat er op dit geld geen etiket geplakt is. Ja, die miljoenen zijn voor onze sector bedoeld, maar komen bij gemeenten niet als zodanig binnen.” In Almelo en de meeste andere gemeenten vloeit het geld nu rechtstreeks in de algemene portemonnee, waaruit de gemeente van alles kan betalen. De vrees van Cultuurconnectie wordt bevestigd door een onderzoek van het bureau Berenschot. Bastiaan Vinkenburg van Berenschot dook onlangs nog in de wijze waarop cultuurcompensatie in Utrecht, wordt besteed. „Daar blijkt wel uit dat de zorgen terecht zijn”, zegt Vinkenburg. „Vooral kleinere gemeenten worstelen hiermee, omdat cultuur daar minder prioriteit heeft. In grotere steden gaat het redelijk goed.” Navraag bij de Almelose wethouder cultuur Alex Langius leert dat er nog niet echt een duidelijk plan op tafel ligt. Hij bevestigt dat die 441.000 euro inderdaad in de algemene middelen is opgenomen. Net als het geld dat vorig jaar voor cultuur naar Almelo werd overgemaakt. In Enschede wordt volop gewerkt aan een steunpakket voor de culturele sector, meldt verantwoordelijk wethouder Jeroen Diepemaat. Om gemeenten enigszins op weg te helpen, werken Bastiaan Vinkenburg en bureau Berenschot momenteel samen met de VNG aan een gids. „In die gids beschrijven we zo duidelijk mogelijk hoe gemeenten precies met de noodsteun vanuit Den Haag om kunnen gaan. En daar hoort de cultuurcompensatie zeker bij.” De gids moet aan het einde van deze maand klaar zijn.

LKCA heeft een toolkit ontwikkeld om culturele verenigingen te helpen om zo goed mogelijk om te gaan met de gevolgen van de corona-pandemie. De toolkit bestaat uit allerlei bruikbare instrumenten, zoals handleidingen, tips en checklists. De toolkit wordt regelmatig ge-update en uitgebreid met nieuwe instrumenten. Sommige tools zijn nog in ontwikkeling.

In mei 2020 stelde OCW een steunpakket beschikbaar voor de culturele sector. Een deel daarvan wordt gebruikt voor ondersteuning van negen landelijke amateurkunstkoepels. Die ondersteuning is hard nodig want duizenden vrijwillige bestuurders zijn al bijna een jaar druk in de weer om het verenigingsleven in deze moeilijke tijd overeind te houden. Daarbij krijgen ze te maken met complexe regelgeving, voortdurend wisselende maatregelen, financiële uitdagingen en ledenbinding. Ze worden geholpen door landelijke koepels die ook bijna allemaal werken met uitsluitend vrijwillige bestuurders. En daarom is deze extra inzet van een zestal professionele corona-ondersteuners zeer welkom. De corona-ondersteuners gaan naar deze 9 koepels : KNMO, Koninklijke Nederlandse Muziek Organisatie, Koornetwerk Nederland, NOVA, Nederlandse Organisatie van Audiovisuele Amateurs, Fotobond, STIDOC, Stichting Textiel Informatie en Documentatie Centrum, Danslink, LOST, Landelijke Organisatie Studenten Theaterverenigingen, Circuspunt en FFGN, Federatie van Folkloristische Groepen Nederland. Vanaf november zijn de ondersteuners aan de slag gegaan. Het Fonds voor Cultuurparticipatie heeft financiële middelen beschikbaar gesteld voor 10 maanden; LKCA begeleidt het traject en zorgt voor kennisdeling en verbinding.

Op 15 april 2021 vindt een online symposium plaats over de feiten en fabels rond de verspreiding van aerosolen bij spreken en zingen. Het symposium is in eerste instantie gericht op KNO-artsen, logopedisten, huisartsen en zangpedagogen. Maar omdat het onderwerp juist voor de koorwereld van groot belang is, zijn ook dirigenten en andere nauw betrokkenen welkom. Het symposium is een initiatief van KNO-arts Peter van Rijn in samenwerking met www.stemplatform.nl. De bijeenkomst zet de diverse onderzoeken over persoons- en groepsbescherming die tot dusver zijn verricht, op een rij. Onderwerpen die aan de orde komen, zijn onder meer: ventilatie en luchtreiniging, de fysica van corona-overdracht en het effect van maskerbescherming bij spreken en zingen.

De gemeente Dongen stelt de voorgenomen bezuinigingen in het subsidiebeleid met een jaar uit. Als reden geeft de gemeente dat de coronacrisis de lokale verenigingen financieel al hard raakt. In de begroting, zoals deze vorig jaar werd gepresenteerd, was voor 2021 een ombuiging van 25.000 euro opgenomen. Voor 2022 gaat het om een bedrag van 50.000 euro. Aanvankelijk was het de bedoeling dat het gemeentebestuur dit jaar met de verenigingen rond de tafel zou gaan zitten om de geplande bezuiniging ‘in te vullen’. Volgens het College van B&W zijn er vooralsnog geen verenigingen, stichtingen en organisaties die direct in hun voortbestaan worden geraakt.

Ruim zes miljoen Nederlanders doen aan amateurkunst. Maar mensen kennen hen vooral als juf, opa of accountant, niet als toneelspeler, pianist of vlogger. Daar komt met de iktoon-campagne verandering in. Iktoon nodigt en daagt iedereen in Nederland opnieuw uit om (digitaal) creatief aan de slag te gaan tijdens de Maand van de Amateurkunst (1 t/m 30 juni 2021). Amateurkunstenaars, verenigingen, maar ook culturele én maatschappelijke organisaties zijn welkom om hun kunsten te tonen. Want ook dit jaar laten we met veel enthousiasme zien dat actieve cultuurbeoefening voor iedereen is, juist nu. Iktoon is per 17 februari 2021 ondergebracht bij Cultuurconnectie, de brancheorganisatie voor cultuureducatie, amateurkunst en volksuniversiteitswerk.

,,De reserves van de organisaties raken echter op”, concludeert het Waalwijks college van B&W. ,,2021 wordt daardoor een nog zwaarder jaar.” Vorig jaar september zette de gemeente Waalwijk al vijf ton opzij voor verenigingen en instellingen, die financiële hulp in de coronacrisis hard nodig hebben. Er werd in 2020 voor een kleine 300.000 euro aan extra subsidies aangevraagd. Maar dat is lang niet allemaal toegekend. De gemeente heeft geld uitgekeerd bij duidelijke financiële nood, waarbij ook goed gekeken is naar de reserves. Tot dusver hebben twaalf organisaties steun ontvangen. Het gaat om een bedrag van in totaal zo’n 85.000 euro. Er loopt overigens nog een aantal aanvragen. Het college wil nog eens een half miljoen euro beschikbaar stellen. Als de gemeenteraad daarmee akkoord gaat, wordt de regeling tot 30 juni verlengd.

De Udense horeca, clubs en winkeliers kunnen blijven rekenen op financiële steun van de gemeente Uden. Met extra maatregelen en allerlei kwijtscheldingen hoopt de gemeente de pijn en effecten van corona te verzachten. Alles bij elkaar is er bijna een half miljoen euro mee gemoeid. Feitelijk verlengt Uden een groot aantal maatregelen die vorig jaar tijdens de coronacrisis al werden genomen. Sportclubs, verenigingen en wijkgebouwen kunnen rekenen op een soepele opstelling van de gemeente. Zo hoeft er geen huur te worden betaald voor gebruik van wijkcentra en andere accommodaties. Die huur wordt voor het laatste kwartaal van vorig jaar en de eerste twee kwartalen van dit jaar kwijtgescholden. Commerciële gebruikers van Muzerijk hoeven slechts de helft van de servicekosten te betalen en worden subsidies voor de laatste helft van het jaar eerder verstrekt. Alles bij elkaar is er een bedrag van 493.200 euro mee gemoeid. De gemeente Uden heeft voor dit jaar in totaal een miljoen euro gereserveerd om de lokale effecten van corona op te kunnen vangen.

Door de aanhoudende lockdown neemt de druk op de financiën van die verschillende verenigingen de komende tijd verder toe. Door de sluiting van kantines, wijkhuizen, clubgebouwen en het afgelasten van repetities, evenementen en optredens komt er geen of veel minder geld binnen terwijl de rekeningen wel betaald moeten worden. Om te voorkomen dat het Helmondse verenigingsleven na de coronacrisis behoorlijk uitgehold is, gaat de gemeente Helmond nog een tijd door met het lokale noodfonds. In de derde ronde is nog maximaal 160.000 euro te vergeven. Mocht er meer geld nodig zijn dan zou het college van burgemeester en wethouders aan de gemeenteraad moeten vragen om extra middelen beschikbaar te stellen. Twintig organisaties hebben zich de afgelopen maanden bij de gemeente Helmond gemeld voor hulp. Van de beschikbare drie ton in de eerste ronden is inmiddels 140.000 euro vergeven aan tien aanvragers. Tien andere clubs die zich aanmeldden voldeden niet aan de voorwaarden om een bijdrage uit het lokale steunfonds te krijgen.

Om verschillende sectoren in Eindhoven ook de komende maanden tijdens de coronacrisis te helpen, komt het stadsbestuur met een nieuwe en breed pakket aan steunmaatregelen. Het pakket bestaat deels uit de verlenging van bestaande maatregelen en deels uit nieuwe. In totaal gaat het om een bedrag dat tussen de zes en tien miljoen euro ligt. Culturele instellingen, makers en amateurverenigingen hebben aangegeven dat voortzetting van noodsteun dringend is. Daarom wil het college dat het subsidiebudget wordt verhoogd en dat er tot juli een huurkorting komt voor onder andere Effenaar, Parktheater, Plaza Futura en het Natlab. Ook gaat het stadsbestuur een regeling optuigen voor creatieve makers en niet-gesubsidieerde organisaties én dat er extra hulp komt voor amateurkunstverenigingen. Evenementen in Eindhoven zijn de komende maanden niet mogelijk. Deze worden ook niet verplaatst naar later in het jaar. 'De evenementenkalender staat voor het hele jaar volgepland. Er is dan ook weinig tot geen ruimte om verplaatsingen of toevoegingen van evenementen toe te kunnen staan', aldus het college.

Koornetwerk Nederland verzorgt collectief de afdracht van Buma-gelden voor de aangesloten korenbonden. Vanuit de achterban van de bonden klinkt nogal eens de vraag of het livestreamen van concerten ook valt onder deze Buma-afdracht. Of is voor livestreamen een aparte licentie nodig? Antwoord: dat hangt af van de plek waar de livestream geplaatst wordt. Op sociale media platforms of op de eigen website.

De onlineballetlessen van Het Nationale Ballet zijn zeer succesvol. De eerste les, aan de barre om de balletposities tegenaan te oefenen, is op YouTube meer dan een miljoen keer bekeken. De vijftien -video’s die het balletgezelschap online heeft staan, trekken kijkers van over de hele wereld. De lessen zijn uit nood geboren, zegt artistiek coördinator Ernst Meisner, die de lessen samenstelt en mede doceert. “Toen de eerste lockdown werd afgekondigd en onze bijna tachtig dansers, net zoals de rest van Nederland, thuis kwamen te zitten, werd het balletgezelschap geconfronteerd met de vraag: hoe kunnen we ze zo goed mogelijk in vorm houden?” Een dagelijkse balletles is noodzakelijk om de veeleisende ballettechniek op peil te houden. Meisner: “Maar we hadden niet verwacht dat de hele wereld mee zou doen. Niet alleen balletdansers van andere gezelschappen en balletstudenten wereldwijd, ook amateurdansers op diverse niveaus haakten aan. Opvallend was de grote deelname van ouderen die altijd hebben willen dansen en daar nooit eerder de kans toe hadden gekregen. De reacties waren hartverwarmend.” De lessen zijn niet gevaarlijk voor niet-professionele dansers, zegt Meisner. Roos Streumer, amateurdanser en psychosociaal therapeut van beroep en vnl. gericht op stress- en burn-outgerelateerde klachten, beaamt dat de lessen de psychische en fysieke gezondheid en het welzijn ten goede komen.

‘Boost’ is de naam van een project van de Brabantse Bond van Muziekverenigingen. Met nog vijf andere gezelschappen, gaat Muziekvereniging Gregorius in Haaren er dit jaar aan deelnemen. ‘Kwaliteitsverbetering in de volle breedte’ is het idee achter Boost. Addy Slaats, voorzitter van de muziekvereniging, hoopt vooral op nieuwe aanwas. In de loop der jaren is het aantal betalende leden van Gregorius naar 35 teruggelopen. Lang niet alle jonge muzikanten die het dorp verlaten om te gaan studeren, komen later weer terug bij de harmonie. Voor Boost gaat Gregorius toewerken naar een ‘spektakel’ aan het eind van het 2021. Daarbij gaat het niet alleen om de muzikale kwaliteit, maar ook om de betrokkenheid van de leden bij de organisatie. Ook Gregorius heeft last van corona. Voor het tweede jaar op rij vreest Slaats de begroting niet rond te kunnen breien. Vaste lasten lopen door, terwijl Gregorius voor het tweede jaar op rij de jaarmarkt met Pinksteren dreigt te gaan missen. Voor het wegvallen daarvan maakte het Rijk vorig jaar 4000 euro over. Dat is echter maar een klein deel van wat Gregorius doorgaans overhoudt aan zijn jaarmarkt. De gemeente Haaren paste vorig jaar nog bij voor het betalen van de huur in gemeenschapshuis Den Domp. ,,Maar de loonkosten van onze dirigenten vielen buiten die tegemoetkoming. En die drukken verreweg het zwaarst op onze begroting. We hebben in Haaren nog wel stichtingen en fondsen aangeschreven om ons financieel te ondersteunen.” Het interen op spaargelden kan niet lang doorgaan. Die zijn namelijk bestemd voor het opleiden van jongeren, aanschaf en onderhoud van instrumenten en het houden van evenementen

Er moet meer aandacht en ondersteuning komen voor amateurkoren en -muziekgezelschappen. Dat geldt ook voor de dirigenten, docenten en andere begeleiders die er als zzp’er actief zijn. Dat stellen Koornetwerk Nederland en KNMO, de Nederlandse koepels voor respectievelijk de koorsector en de muziekverenigingen in Nederland. De twee koepels dringen er bij gemeenten nog eens op aan om de 150 miljoen euro die het kabinet heeft toegezegd (als onderdeel van het tweede grote steunpakket voor de culturele sectoren) vooral ook te bestemmen voor de amateursector. Dat geldt ook voor de 68 miljoen euro die nog beschikbaar kwam uit het compensatiepakket voor medeoverheden van het ministerie van BZK. Verenigingen kunnen ook zelf bij hun gemeente aankloppen, bijvoorbeeld aan de hand van een vragenlijst die daar speciaal voor is ontwikkeld. Professionals kunnen als zzp’er weliswaar een beroep doen op de TOZO-regeling, maar de partnertoets gooit vaak roet in het eten. Juist in de culturele sector zijn veel partners allebei zzp’er, maar er is slechts één TOZO-uitkering per huishouden toegestaan.

Als gevolg van de coronacrisis zitten 1,7 miljoen Nederlandse zangers tot nader order thuis: zingen in groepsverband heeft zijn onschuld verloren. De eerste twee afleveringen van de zesdelige podcastserie ‘Koren in coronatijd’ staan online, elke dinsdag en donderdag verschijnt er een nieuwe aflevering. Freelance podcastmaker en verslaggever Matthijs Holtrop volgde maandenlang de Nederlandse koorwereld en legde uiteenlopende verhalen bloot: van professionele zangers die al hun inkomsten zagen verdampen tot een popkoor dat zich met onlineprojecten door de lockdown zingt. NRC sprak met Holtrop die de serie maakte. Er vallen koren door ruzie uiteen. Cijfers van de koorbonden wijzen uit dat vele duizenden zangers zijn gestopt. En professionele koren worden scheef aangekeken vanwege hun uitzonderingspositie. Vooral in de amateursector voltrekt zich een drama – een muzikaal, maar ook een sociaal drama, zegt Tido Visser van het Nederlands Kamerkoor

Nu koren, (muziek)verenigingen, podia, musea en theaters voorlopig nog moeten inspelen op de coronamaatregelen, bieden provincie Overijssel en Cultuurfonds Overijssel een helpende hand. Per januari 2021 is de corona-investeringsregeling Kleine Culturele Initiatieven geopend. Stichtingen en verenigingen die werkzaam zijn op het gebied van cultuur in Overijssel én voldoen aan de algemene richtlijnen van het Prins Bernhard Cultuurfonds, kunnen €500 tot tot €2.500 aanvragen voor investeringskosten om de gevolgen van de coronacrisis het hoofd te bieden.

In verband met COVID19 en daarmee het praktisch stilvallen van live-voorstellingen hebben een aantal spelers van toneelvereniging Naat Piek uit Uden een vierdelige krimi-serie gemaakt, die te zien is op YouTube. Het verhaal speelt zich af in het voorjaar van 2020 tijdens de eerste golf van de Corona-pandemie. Hoofdrolspeler Leo is een rechercheur die op non-actief is gezet vanwege zijn PTSS. De Tilburgse amateurtheatergroep Zeevuh heeft een gefilmde voorstelling gemaakt over een theatergroep in coronatijd. Het resultaat is hilarisch en herkenbaar. ,,Deze nieuwe lockdown is een geluk bij een ongeluk”, glimlacht Lieke Matthijssen van de Tilburgse theatergroep Zeevuh. De groep, opgericht in 2008, heeft het afgelopen jaar gewerkt aan ‘Toen het doek viel’, een gefilmde mockumentary over de gevolgen van corona en lockdown voor het theater. ,,Nu blijft het nog wel even actueel. Tegen het einde van de productieperiode kregen we het gevoel dat we moesten opschieten. Als corona achter de rug zou zijn voor de film af was, zou die zijn effect missen.”

Voor de gemeente Uden is Kunst & Co de belangrijkste spil als het gaat om muziekonderwijs en cultuureducatie. Dat blijkt ook uit de ruim 600.000 euro subsidie die de instelling jaarlijks krijgt: 1,5 ton voor de huur van het pand aan het Mondriaanplein en de overige 4,5 ton voor de rol als ‘marktplaats’ voor kunst en cultuur. Meest concreet zijn dat de muzieklessen en diverse cursussen die er aangeboden worden maar Kunst & Co bemiddelt en faciliteert ook bij andere culturele activiteiten en de promotie daarvan. De gemeente Uden neemt een voorschot op de fusie met Landerd want Kunst & Co gaat ook voor die gemeente allerlei culturele taken coördineren en uitvoeren. Maar ‘er is stevige kritiek, met name van andere aanbieders van muzieklessen die het met veel minder of helemaal geen subsidie moeten doen, zoals muziekschool Music Fun. Willem Pluk van Music Fun pleit namens diverse samenwerkende collega’s die voor een deel onderdak hebben gevonden bij ‘t Handelshuys in Uden voor een andere verdeling. Ook muziekvereniging de Eendracht vindt dat het eigenlijk meer subsidie zou moeten krijgen omdat heel veel jeugd via de harmonie muziekles krijgt. De Eendracht zou bijvoorbeeld graag een aanvullende bijdrage ontvangen voor bijvoorbeeld de inhuur van de dirigent en de dure muziekinstrumenten. In toekomstige fusiegemeente Landerd bestaat al zoiets. Uden spreekt met de critici; de gemeente vindt ook dat Kunst & Co af moet van het imago van ‘gesubsidieerde muziekschool’ en wil daarom duidelijker op papier hebben waar het geld precies aan besteed wordt. De fracties SP en CDA zijn benieuwd wat Uden met alle op- en aanmerkingen gaat doen. In februari komt dat aan bod tijdens de commissie samenleving en bestuur waar de ‘herijking cultuureducatie’ op de agenda staat.

Er wordt tot nu toe nauwelijks gebruik gemaakt van de bijdrage die het Rijk aan de gmeente Etten-Leur ter beschikking heeft gesteld voor verenigingen en instellingen, die verlies lijden door corona. Op 23 december schreef de gemeente Etten-Leur de verenigingen nog maar eens aan om ze te wijzen op de regeling, maar op 11 januari bleek bij navraag bij de gemeente dat slechts vijf er een beroep op hebben gedaan. Er gelden vier regels: de instelling moet aan de criteria voldoen, het aanvraagformulier volledig invullen, de aanvraag moet voor 1 februari binnen zijn en wie het eerst komt maalt het eerst. Alle kleine maatschappelijke, sociale, culturele instellingen zoals (kleinere en grote) sportclubs, musea en wijkverenigingen, om maar wat voorbeelden te noemen, mogen zich melden.

Corona en de regels voor culturele instellingen. Corona en zingen, toneelspelen, dansen, muziek maken en acteren. Nederland blijft tot en met ten minste 9 februari in lockdown.

Het Prins Bernhard Cultuurfonds Overijssel stelt € 24.500 beschikbaar voor de uitbreiding en vernieuwing van professionele pooldepots. Overijsselse amateurverenigingen kunnen daar theatermaterialen zoals licht- en geluidsapparatuur en mobiele podia huren tegen gunstige condities. Deze technische materialen zijn ondergebracht bij drie depots, verspreid over de provincie.

Dutch Choir Music Now ondersteunt componisten met nieuwe compositieopdrachten en voorziet amateurkoren van gratis, nieuw koorrepertoire. Het initiatief is genomen door een mecenas die anoniem wil blijven, in samenwerking met Nieuw Geneco en Dutch Composers NOW. De composities zijn vrij toegankelijk op het online platform Dutch Choir Music NOW. De mecenas achter het initiatief noemt zich Marcia en is in het dagelijks leven koordirigente. Ze besloot een erfenis in te zetten om componisten – die nauwelijks steun krijgen tijdens de coronacrisis – in hun kracht te zetten met nieuwe compositieopdrachten. Bovendien wil ze amateurkoren aan goed zingbare nieuwe composities helpen, afgestemd op de mogelijkheden en verwachtingen van amateurzangers. Op de website staan al 39 composities voor vrouwenkoor (ook geschikt voor mannen). De stukken zijn te downloaden en voorzien van audio en oefenbestanden.

Koornetwerk Nederland roept gemeenten in Nederland op om hun amateurkoren financieel te ondersteunen uit de 150 miljoen euro die ze van het Rijk krijgen. De koepel doet die oproep omdat het lokale bestuur soms niet lijkt te beseffen dat ook in de amateursector geld omgaat. Er zijn professionals aan het werk – dirigenten, regisseurs, repetitors of andere begeleiders – die als zzp’er hard geraakt worden door de coronapandemie. Waar ze doorbetaald krijgen, wordt de clubkas van de koren weer flink getroffen en dat bij een afnemend ledenaantal.

De Koninklijke Nederlandse Muziek Organisatie (KNMO), overkoepelend orgaan en vertegenwoordiger van de vele honderden amateur-muziekverenigingen, roept op 23 december gemeenten in Nederland via een brief aan de wethouder Cultuur, met klem op om haar sector financieel te steunen vanuit de extra ondersteuning van 150 miljoen euro die ze van het rijk toegewezen hebben gekregen. De KNMO adviseert verenigingen zelf initiatief te nemen en een wethouder te benaderen.

De Friese amateurmuziekverenigingen willen weten waar de 17,3 miljoen euro aan financiële steun en de latere aanvullende pakketten voor de culturele sector in Friesland is beland. Er is een brief gestuurd aan alle gemeenten door de Organisatie van Muziekverenigingen Fryslân (OMF).Door de maatregelen tegen corona zijn de muziekverenigingen in de provincie hard getroffen, zegt voorzitter Johan Meesters. De kosten lopen namelijk wel door, zonder dat de verenigingen inkomsten krijgen uit onder meer optredens of huis-aan-huisverkoopacties. Een aantal gemeenten ondersteunt verenigingen structureel met subsidies. Maar er zijn ook gemeenten waarin dat niet gebeurt, zoals in De Fryske Marren en Leeuwarden. Bij de OMF zijn tweehonderd verenigingen aangesloten. Naar schatting hebben die gezamenlijk zo’n 10.000 leden.

De gemeente Best geeft bijna 80.000 euro uit voor coronasteun aan lokale sportverenigingen en culturele organisaties. Het gaat om clubs en instellingen die geen accommodatie huren van de gemeente en eerder dit jaar ook geen aanspraak hebben gemaakt op landelijke regelingen. ,,Om de gevolgen van de eerste coronagolf op te kunnen vangen. En ook een aanzienlijk deel van de tweede", stelt de Bestse wethouder Rik Dijkhoff. De hoogte van de uit te keren bedragen is berekend op basis van onder meer gemiste huur- en barinkomsten. Best heeft 183.442 euro van het Rijk ontvangen.

Amateurkunstverenigingen kunnen subsidie van de gemeente ’s-Hertogenbosch ontvangen. De regeling daarvoor, wordt aangepast omdat de bestaande te ingewikkeld is geworden. De nieuwe regeling is eenvoudiger, en kent een focus op jeugd en muziek. Hiermee wil de gemeente Cultuurstad van het Zuiden verder ontwikkelen. Want in ’s-Hertogenbosch is voor iedereen iets te doen of mee te maken en de kwaliteit is hoog. Het verbinden van jongeren aan cultuur is één van de ambities uit de Cultuurnota. De aanpassing van de Amateurkunstregeling is dan ook in die lijn. De visie heeft de gemeenteraad in november 2019 door aangenomen. De herijking van de amateurkunstenregeling betekent dat de subsidie voor amateurkunsten gebaseerd wordt op het aantal jeugdleden. Net zoals dat nu is bij sportverenigingen. De aanpassing brengt veranderingen met zich mee voor de amateurverenigingen die nu subsidie ontvangen. De subsidie voor verenigingen met alleen volwassen leden wordt afgebouwd. Zij krijgen een basissubsidie. DE gemeente verwacht dat verenigingen de mindering kunnen opvangen met de contributie van de leden. Er wordt gezorgd voor een geleidelijke overgang naar de nieuwe situatie.