Trends & Ontwikkelingen

De Elja Foundation presenteert haar jaarreflectie 2024 ‘Van droom naar impact – voor de jongere generaties’. Hierin lees je over het jaar van groei, verbeeldingskracht en samenwerking.

De Erasmus Universiteit onderzocht de impact van Cultuurloket DigitALLs workshopprogramma. Cultuurloket DigitALL tussen 2022 en 2024 meer dan 120 organisaties ondersteund met financiële bijdragen en kennisontwikkeling door het aanbieden van workshops. Leiden de kennisgerichte workshops tot duurzame institutionele transformatie? Het antwoord blijkt gelaagd.

Enerzijds slagen de workshops opvallend goed op individueel niveau. Maar het begint te haperen bij de overgang van inzicht naar organisatie – van leren naar duurzame verandering. Misschien wel het meest opvallende inzicht is dat de digitale transformatie in de culturele sector niet alleen draait om méér kennis, maar om betere voorwaarden voor kennis om te circuleren, te landen en zich te ontwikkelen binnen organisaties. Het rapport identificeert het ontbreken van geïntegreerde digitale strategieën als de meest urgente capaciteitskloof.

De EU Subsidiemarathon is een reeks webinars over de mogelijkheden van Europese subsidieprogramma's voor makers en culturele organisaties. Het betreft subsidiemogelijkheden op het gebied van innovatie, wetenschap, kunst en media. In afwachting van de nieuwe reeks van de EU Subsidiemarathon, brengt DutchCulture de vorige (nog altijd relevante) webinars weer onder de aandacht.

Vanaf 1 augustus 2025 kunnen culturele initiatiefnemers een aanvraag indienen voor de Matchingregeling impactvolle cultuurprojecten van Brabant C. Met deze vernieuwde regeling stimuleert Brabant C duurzame samenwerkingen tussen culturele instellingen en private partijen die samen werken aan cultuurprojecten met maatschappelijke impact in Noord-Brabant.

De regeling is bedoeld om cultuurprojecten te ondersteunen die actief bijdragen aan het oplossen of agenderen van actuele maatschappelijke vraagstukken, zoals leefbaarheid, inclusie, mentale gezondheid of duurzaamheid. Daarbij staat het versterken van de culturele infrastructuur en het verbreden van het publieksbereik centraal.

Binnenkort verschijnt de nieuwe wijzigingsregeling van de Brede SPUK in de Staatscourant. Hierin staat, zoals al door het kabinet is aangekondigd, dat de budgetkorting van 10% voor de Brede SPUK en de SPUK IZA per 1-1-2026 wordt doorgevoerd. Er wordt over 2025 en 2026 geen indexatie toegepast. De indexatie over 2024 wordt in 2025 en 2026 gewoon uitgekeerd. 

Cultuurcoaches worden gefinancierd vanuit de Brede Regeling Combinatiefuncties (BRC). Deze regeling valt sinds 2023 onder de Brede SPUK (Brede Specifieke Uitkering).

De nieuwe Algoritmische Matchmaker voor Ideale Gemeentelijke Oriëntatie (AMIGO) biedt beleidsmakers actuele data en meer slimme functies om gemeenten objectief te vergelijken. Met een compleet profiel ziet u direct welke gemeenten écht op elkaar lijken en kunt u beleid beter onderbouwen.

AMIGO creëert op basis van een actuele gegevensset een uniek gemeentelijk profiel, een soort gemeentelijke vingerafdruk. Deze vingerafdruk wordt gematcht met die van andere gemeenten. Zo ontstaat een overzicht met gelijkende en minder gelijkende profielen. Hiermee krijgt u een actueel beeld van hoe uw gemeente ervoor staat ten opzichte van andere gemeenten. De vergelijkingen zijn daardoor relevant en direct bruikbaar als basis voor beleid, verantwoording en strategische keuzes.

Ook dit jaar is er meer subsidie voor de instandhouding van rijksmonumenten aangevraagd dan er beschikbaar is, daarom is het goed nieuws dat demissionair minister Bruins de budgetten voor de instandhoudingssubsidie voor dit jaar verhoogt met € 15,78 miljoen. Deze budgetverhogingen komen bovenop de verhogingen die op 7 november jl. waren gepubliceerd in de Staatscourant. Hiermee komt het totaalbudget voor instandhoudingssubsidie dit jaar op € 113,9 miljoen. 

Is het einde der tijden aangebroken voor de kunstenaar, nu AI steeds beter wordt? Volgens film- en theatermaker Leeuw van Moerkerken loopt dat zo’n vaart niet, schrijft hij in dit opiniestuk: de creativiteit van AI werkt fundamenteel anders dan die van de mens.

Op verwijzing vanuit je zorgverlener naar een cultuurcursus? Dat kan nu bij Kunst op Recept Tilburg. Op initiatief van Factorium Cultuurmakers kunnen mensen die te maken hebben met lichte mentale klachten, stress of eenzaamheid, meedoen aan een cursus dans, zang of beeldende kunst. In een aantal Nederlandse gemeenten is het al succesvol geïmplementeerd, nu start ook Tilburg met een eigen versie van Kunst op Recept.

Inwoners van Nederland hoeven doorgaans niet ver te reizen voor vermaak in hun vrije tijd, bijvoorbeeld in de zomervakantie. In 2023 was de gemiddelde afstand tot een museum 4,2 kilometer. De afstand tot een attractie, zoals een dierentuin of binnenspeeltuin, was gemiddeld 5,6 kilometer in 2024. Ook cafés en cafetaria’s zijn voor vrijwel alle Nederlanders dichtbij. Dat blijkt uit cijfers van het CBS.

Het CBS publiceert een tabel met cijfers over de nabijheid van bepaalde vrijetijdsvoorzieningen, waaronder de bioscoop, in 2024. Daarbij is de gemiddelde afstand over de autoweg berekend tot de dichtstbijzijnde voorziening. Ook worden de aantallen voorzieningen binnen een bepaalde afstand gegeven.

Deze week is ‘s-Hertogenbosch het decor van acrobatiek, theater, zang en dans. Theaterfestival Boulevard speelt zich af tussen marktplein, parkeerplaats en verzorgingshuis. Trouw doet een kleine greep uit het grote aanbod en ook de Volkskrant bezocht drie voorstellingen. 

Het was een puntje van kritiek vorig jaar: de verhouding tussen theater en horeca tijdens het elfdaagse Theaterfestival Boulevard op de Parade in Den Bosch. Dit leidde tot een aanpassing van de opstelling en kleinere bars.

Twee voormalige bestuursleden willen de Kunstenbond voor de rechter slepen. Ben van den Dungen en Ellister van der Molen zijn het niet eens met de handelswijze van het bestuur en werden daarna uit hun functie ontheven. Manu van Kersbergen, voorzitter van de Kunstenbond, ontkent dat er sprake is van een crisis.

Het onderwerp ‘werken met publieksdata’ leeft in de culturele sector. De derde editie van het e-zine van de Taskforce Publieksdata geeft een update over verschillende projecten, waaronder het Culturele Doelgroepenmodel, de EU-samenwerking en het digitale informatieplatform voor de podiumkunsten. Ook spraken we met de Deense counterpart van DEN: Applaus.

Het e-zine is gemaakt in opdracht van de Taskforce Samenwerkingsverband Publieksdata, gevormd door zeven instellingen uit het culturele veld: Cineville, CJP, Digitaal Informatieplatform Podiumkunsten (DIP), Kunsten ’92, Platform ACCT, Rotterdam Festivals en onder leiding van DEN Kennisinstituut cultuur & digitale transformatie. Deze taskforce is tot eind 2024 mede mogelijk gemaakt door het Ministerie van OCW. Vanaf 2025 is het programma publieksdata onderdeel van de activiteiten van DEN.

De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed geeft vier maal per jaar een tijdschrift uit. Met dit blad houden houdt de RCE lezers op de hoogte van wat er zoal speelt op het brede terrein van het erfgoed. Het derde tijdschrift staat nu online. 

Poppodia belandden steeds vaker in de rode cijfers in 2024, hoewel er meer belangstelling was en meer bezoekers dan het jaar ervoor. Ook werd er meer opgetreden. De Vereniging Nederlandse Poppodia en Festivals (VNPF) vergeleek de cijfers van de afgelopen twee jaren van 59 poppodia. Meer dan de helft van deze podia sloot vorig jaar af met verlies. 

In 2024 bedroegen de totale inkomsten van de poppodia 253 miljoen euro, een stijging van 12 procent ten opzichte van 2023. De uitgaven daarentegen stegen meer dan 14 procent. De inflatie heeft er flink ingehakt volgens Arne Dee, beleidsmedewerker van VNPF. "Alles wordt snel duurder." De grootste stijging zit vooral in de personeelskosten door hogere lonen. Daarnaast werden de gages voor artiesten hoger.