Al het cultuurnieuws uit Brabant en de rest van Nederland op een rijtje. Wil je wekelijks een overzicht van deze Trends & Ontwikkelingen ontvangen per mail? Meld je dan aan voor onze Trends & Ontwikkelingen nieuwsbrief!
Trends & Ontwikkelingen
Alle artikelen
De Maatschappij der Nederlandse Letterkunde te Leiden heeft de Debutantenprijs van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde 2024 aan Tiemen Hiemstra voor zijn debuutroman W. toegekend. De Debutantenprijs is een voortzetting van de Lucy B. en C.W. van der Hoogtprijs (1925-2022) en is een aanmoedigingsprijs voor literatuur. Deze prijs wordt ieder jaar uitgereikt, afwisselend in de categorieën poëzie en proza, aan een schrijver van wie in de voorgaande jaren haar/zijn/diens eerste of eerste twee publicaties zijn verschenen. De bekroonde roman W. verscheen in 2023. De prijs bestaat uit een glasobject en 7.500 euro.
02-04-2024,
Bron: Neerlandistiek
Op 31 maart 2024 heeft Niek Idelenburg de Andreas Penning ontvangen. Dat is een onderscheiding van de gemeente Amsterdam. Hij krijgt de Andreas Penning voor zijn bijdrage aan de klassieke muziek en de muziekbeleving van jongeren in Amsterdam.
Niek Idelenburg richtte in 1994 het Amsterdams Bach Consort op. Het Amsterdams Bach Consort combineert muziek van Bach en tijdgenoten met nieuwe composities. Het ensemble geeft ook compositieopdrachten. Bij die opdrachten geldt Bach als vertrekpunt. Op 1 april heeft Niek Idelenburg zijn laatste concert met het Amsterdams Bach Consort gedirigeerd. Na 30 jaar stopt hij met zijn werk voor het Amsterdams Bach Consort. De Andreaspenning is een onderscheiding van de Stad Amsterdam. De penning wordt uitgereikt aan personen of instellingen die zich hebben ingezet op het gebied van bijvoorbeeld sport, wetenschap, onderwijs en kunst.
02-04-2024,
Bron: NPO radio4
Rinus, van schrijversechtpaar Ingrid en Dieter Schubert, is verkozen tot Prentenboek van het Jaar 2025. Het prentenboek over neushoorn Rinus en zijn opa staat centraal tijdens De Nationale Voorleesdagen van 22 januari t/m 1 februari 2025. De afgelopen editie van De Nationale Voorleesdagen werden er meer prentenboeken verkocht tijdens de campagneperiode dan tijdens de edities daarvoor. Zo was de afzet van prentenboeken dit jaar 13% hoger dan vorig jaar tijdens de twee campagneweken.
02-04-2024,
Bron: Stichting Lezen
Jazz is niet alleen voor ouderen. Dat wil Breda Jazz dit jaar laten zien. Voor het eerst treden schoolbandjes op, die speciaal voor de 52ste editie van het festival stukken hebben ingestudeerd.
,,We willen zo meer aandacht vragen voor jonge amateurs", zegt Hanneke Griffioen van Breda Jazz. ,,We hebben vijf scholen benaderd om mee te doen. De bands staan vrijdag op podium Kerkplein, voor de Grote Kerk.” Het gratis festival is van 9 tot en met 12 mei in de Bredase binnenstad.
02-04-2024,
Bron: Brabants Dagblad
In de nieuwe expositie Dance – design van een cultuur in het Design Museum Den Bosch staat de opkomst van de elektronische dansmuziek centraal. ,,Het idee achter deze expositie is om te laten zien hoe de muziek en cultuur van een gemarginaliseerde groep in de Verenigde Staten - dus lhbtqia+, latin en zwarte gemeenschappen - van de marges naar mainstream bewoog. Daarin speelt technologie een grote rol”, vertelt senior curator Yassine Salihine. Met curator Bao Yao Fei zette hij deze expo in het Design Museum op.
29-03-2024,
Bron: Brabants Dagblad
Oisterwijk is sinds dit jaar een nieuwe culturele vereniging rijker, opgericht door Marya Hüsstege, Frans Kapteijns en Kees van Dongen. Met Downsouth Oisterwijk willen zij de operette nieuw leven inblazen in het Natuurtheater. ,,Het Natuurtheater heeft een goede akoestiek.” Oisterwijk trok jarenlang duizenden bezoekers aan met de jaarlijkse operette-uitvoeringen in het Natuurtheater. In de afgelopen jaren leek de belangstelling af te nemen. Downsouth Oisterwijk wil hier verandering in brengen.
29-03-2024,
Bron: Brabants Dagblad
In de aanloop tot de komst van het Nationaal Slavernijmuseum in 2030 heeft het team dat het museum ontwikkelt nu al een eerste tentoonstelling gemaakt. Dit in samenwerking met het Verzetsmuseum in Amsterdam. Verzet op de plantages én in Nederland staat centraal in de tentoonstelling ‘Verzet tegen Slavernij’. Het Slavernijmuseum wil de geschiedenis als een breed verhaal benaderen. Naast Suriname, de Antillen en Nederland zal er ook aandacht komen voor de slavernij in Nederlands-Indië en elders.
Een jaar lang viert de 25-jarige Kunstkring Sint Anthonis haar jubileum met elke maand activiteiten. De aftrap van het jubileumjaar is deze week met een Cultureel Café, later komen onder andere een workshop keramiek voor de kinderen tot een demonstratie ecoprinten langs. Wat 25 jaar geleden begon met werk van plaatselijke kunstenaars in het gemeentehuis te hangen is uitgegroeid tot een scala van culturele evenementen in Sint Anthonis en omliggende dorpen.
29-03-2024,
Bron: Brabants Dagblad
Het lastigvallen van Joden in Nederland, zoals Lenny Kuhr bij een concert overkwam, geeft totaal geen pas, zegt de premier Mark Rutte. ,,We zijn een beschaving, dit gaat echt de verkeerde kant op. We moeten dit collectief aanpakken.”
Afgelopen week reageerde staatssecretaris voor Cultuur Fleur Gräper (D66) volgens een aantal partijen in de Tweede Kamer nogal tam op het incident bij zangeres Lenny Kuhr. Volgens Gräper kan er geen twijfel over zijn dat iedereen in het kabinet de actie tegen Kuhr ‘onacceptabel’ vindt. Inmiddels is ze in gesprek met de cultuursector om te zorgen dat ‘alle artiesten op veilige manier kunnen optreden’.
Met een expositie met kunstwerken sluiten deelnemers van Boeiende Kunst de Week van de Psychiatrie af. Het maken van kunst hielp Rianne bij herstel na een post-partumdepressie. In Eindhoven toont zij haar mozaïeken van wilde dieren. ,,Hier durf ik mezelf te laten zien.”
29-03-2024,
Bron: Eindhovens Dagblad
Docent van het Jaar 2024 Peter Pelzer (Universiteit Utrecht) wil studenten poëtisch leren schrijven. Pelzer krijgt een beurs van 25 duizend euro, waarmee hij een schrijfcursus voor studenten wil opzetten. Hij ontving deze prijs op 25 maart uit handen van demissionair minister Robbert Dijkgraaf.
Waarom hij een schrijfcursus wil starten? “Het is belangrijk dat studenten het Nederlands als taal waarderen”, zei Pelzer bij de uitreiking. Ze zouden volgens hem niet alleen academisch moeten leren schrijven, maar ook poëtisch en essayistisch. “Als promovendus heb ik een schrijfcursus gedaan en die heeft mijn leven echt veranderd.”
29-03-2024,
Bron: Bron Fontys
BookTok, al jaren een fenomeen op sociale media, betekende voor Fontys Journalistiek-student Dilayra Verbrugh een doorbraak op TikTok. Met haar bijna 200.000 volgers deelt ze dagelijks filmpjes van haar favoriete boeken. De Journalistiek-student leest gemiddeld drie boeken per week.En dat komt tegenwoordig niet vaak meer voor onder Dilayra's leeftijdgenoten: uit de nieuwsberichten van de afgelopen jaren blijkt dat jongeren steeds minder lezen.
BookTok is een trend die tijdens de coronapandemie is ontstaan. Dilayra omschrijft het als ‘het boekendeel van TikTok’, die volgens de student groter is dan ooit tevoren. “Het is echt een ding. Zelfs boekenwinkels hebben tegenwoordig een aparte boekentafel met BookTok-boeken. Dat zijn populaire titels die vaak op BookTok worden genoemd.”
29-03-2024,
Bron: Bron Fontys
De Leidraad veilig en gezond werken audiovisuele sector is klaar. Deze leidraad omvat 37 uitgangspunten om de fysieke en psychosociale veiligheid te waarborgen van opdrachtnemers die betrokken zijn bij het maken van speelfilms, korte films, documentaires, animaties, series en innovatieve mediaproducties. De uitgangspunten hebben betrekking op de werkomgeving en op de planning van werk- en rusttijden. In april 2024 wordt de Leidraad van kracht.
De samenwerkingsverbanden die samen de zeven verschillende hubs van TalentHub Brabant vormen breiden zich verder uit. Het aantal connecties waaruit zij kunnen putten voor de begeleiding en coaching van de talenten blijft groeien. Bij TalentHub Brabant staat alles in het teken van de ontwikkeling van talentvolle makers tot gevestigde kunstenaars in Brabant. Daarbij is de TalentHub zelf ook altijd in ontwikkeling. Voor de periode 2020-2022 hebben we alle data over de werking van de hubs verzameld en in beeld laten brengen.
29-03-2024,
Bron: Talenthub Brabant
Hester Wijminga heeft de Bronzen Krokus ontvangen voor haar grote inzet voor het gezamenlijk belang van auteursrechthebbenden. Zij ontving deze bij haar afscheid als directeur van Stichting de Thuiskopie uit handen van VOICE-voorzitter Fred Teeven. “Hester heeft zich 22 jaar met ziel en zaligheid ingezet voor het realiseren, incasseren en verdelen van een thuiskopievergoeding voor alle in aanmerking komende rechthebbenden”, aldus Fred Teeven.
29-03-2024,
Bron: Voice
De zestien miljoen foto’s van het Nationaal Archief dreigen voor een groot deel ontoegankelijk voor publiek te worden. Dat baart zorgen, de collectie is een van de grootste van Europa. Oorzaak is het ontslag van vijf werknemers van de Stichting Spaarnestad Photo die bij het Nationaal Archief de foto’s ontsloten en exploiteerden. Het toegenomen aanbod van rechtenvrij te gebruiken oude persfoto’s en een navenant afnemend aantal opdrachten voor de stichting deed Spaarnestad financieel de das om.
Flip Bool, gepensioneerd conservator van het Nederlands Fotomuseum, vreest dat de fotocollectie van het Nationaal Archief verandert in “een dood archief”. Fotoarchieven gelden volgens Bool steeds minder als belangrijk cultureel erfgoed. Ook het ANP noemt de ontwikkeling zorgelijk. De toegankelijkheid van hun niet-gedigitaliseerde foto’s gaat bijna naar nul.
Vanaf 31 maart 2024 kunnen Nederlandse makers profiteren van het volgrecht in Australië. Dit betekent dat wanneer hun werken in Australië worden doorverkocht, zij recht hebben op een deel van de opbrengst. Dit is mogelijk dankzij nieuwe wetgeving in Australië die een samenwerking met Nederland mogelijk maakt. Voor Nederlandse makers een extra bron van inkomsten wanneer hun kunst in Australië wordt verkocht boven de drempel van 1.000 AUS $ (circa €600). Alle bij Pictoright (individueel of voor het volgrecht) aangesloten makers worden vanaf deze datum ook in Australië vertegenwoordigd. Pictoright is erg blij met deze ontwikkeling en hoopt in de toekomst voor meer landen buiten de EER volgrecht te kunnen innen en ontvangen.
29-03-2024,
Bron: Pictoright
De Creatieve Coalitie schrijft dat het intimideren van muzikanten zoals Lenny Kuhr op basis van hun Joodse identiteit is absoluut onacceptabel is. Dit is een reactie op de recente gebeurtenissen bij een concert van muzikant Lenny Kuhr. ‘Intimidatie vormt een inbreuk op de persoonlijke veiligheid en de artistieke vrijheid die wij in onze sector zeer serieus nemen. De culturele sector moet een veilige haven zijn waar artistieke expressie wordt gevierd en waar meningsverschillen op respectvolle wijze kunnen samenkomen. Bovendien is het een plek waar juist de toegenomen polarisatie en tegenstellingen in de samenleving kunnen worden tegengegaan.’
29-03-2024,
Bron: Creatieve Coalitie
Prominente Brabantse grafisch kunstenaars exposeren in Moergestel: ‘Het werken met je handen is echt booming’. Van etsen tot houtdruk: de ambachtelijke veelzijdigheid van grafische kunst beleeft een heropleving, ook in Brabant. Onder de paraplu van het landelijke Grafiekplatform exposeren twintig prominente Brabantse grafisch kunstenaars in Galerie De Verdieping in Moergestel. Iris van Lavieren, voorzitter van het Grafiekplatform, en platformlid Maria Klerx, beide expositiedeelnemers, vertellen over deze tentoonstelling
29-03-2024,
Bron: Brabants Dagblad
In aanloop naar Museumweek 2024 deed de Museumvereniging een onderzoek onder het Nederlandse publiek naar de maatschappelijke impact van musea. Uit de resultaten blijkt dat 73% van de Nederlanders musea als onmisbaar ervaart en 85% van mening is dat musea van en voor ons allemaal zijn. Daarnaast vindt 70% het goed dat de overheid structureel meebetaalt aan musea.
Vera Carasso, directeur van de Museumvereniging: “Het is prachtig om te zien dat mensen zich echt verbonden voelen met musea en ze zelfs als onmisbaar ervaren. Dat 85% van de mensen vindt dat musea van en voor ons allemaal zijn, is een steun voor de rug voor iedereen die betrokken is bij onze sector. Musea staan tenslotte midden in de samenleving en vervullen, zeker op lokaal niveau, een belangrijke sociale rol.”
De behoefte aan een eigen plek voor Valkenswaardse cultuurmakers om samen te repeteren, te exposeren, kunst te ontplooien of spullen op te slaan is groot. Maar het aanbod van zo’n multifunctionele plek in het dorp zeer beperkt, zo blijkt uit onderzoek.
Kunstenaars, musici en andere cultuurmakers uit Valkenswaard zijn momenteel vooral op locaties buiten het eigen dorp aangewezen als ze die gezamenlijk willen ontplooien, maken, exposeren of op willen slaan. Dat is al enige tijd het geval en blijft ook nog wel even zo, stelt de Valkenswaardse Cultuurraad, die een tekort aan broedplaatsen in 2021 ook al eens vaststelde. Het onderzoek naar potentiële makersplaatsen en atelierruimten kwam er op aandringen van de D66. De cultuurraad hoopt de resultaten van dit onderzoek binnenkort bekend te maken.
28-03-2024,
Bron: Eindhovens Dagblad
Het voormalige Oranjeplein in Breda is omgedoopt tot Marga Mincoplein. Tegelijkertijd is in aanwezigheid van Jessica Voeten, de dochter van de vorig jaar overleden Bredase schrijfster, het kunstwerk ‘Gebroken Lijn’ van Tamar Frank onthuld. Het Marga Mincoplein is officieel geopend door burgemeester Paul Depla en wethouder Marike de Nobel (Cultuur, GroenLinks). Het is een eerbetoon aan de schrijfster, die iets verderop in de Prins Hendrikstraat is geboren.
28-03-2024,
Bron: Brabants Dagblad
Veel grote musea wereldwijd hebben afgelopen jaar weer net zoveel bezoekers getrokken als ze vóór de coronapandemie deden. Al blijven sommige musea, vooral in Groot-Brittannië, nog flink achter. Dat blijkt uit het jaarlijkse overzicht met de bezoekcijfers van de honderd grootste musea ter wereld door The Art Newspaper.
Maar het herstel geldt niet voor alle grote musea, zoals blijkt uit de gezamenlijke bezoekcijfers. De honderd best bezochte musea trokken in 2023 bij elkaar 175 miljoen bezoekers. Dat is ruim meer dan de 141 miljoen een jaar eerder, maar nog altijd flink minder dan de 230 miljoen bezoekers van 2019. In de top 100 van best bezochte musea staan twee Nederlandse instellingen. Het Rijksmuseum op plaats 18, en het Van Gogh Museum met bijna 1,7 miljoen bezoekers op plaats 38.
Voedingschemiebedrijf DSM-Firmenich schenkt de DSM-kunstcollectie aan de gemeente Heerlen. Lang was het onduidelijk wat er met de Heerlense kunstcollectie zou gebeuren, nu het bedrijf naar Maastricht verhuist. Heerlen gaat de verzameling onderbrengen bij cultuurinstelling Schunck. Schunck huist in het Heerlense Glaspaleis, een monumentaal warenhuis uit 1933 van architect Frits Peutz.
Het bedrijf en de gemeente waren al een tijdje in overleg met elkaar over de toekomst van de collectie. Bij de schenking gaat het om ruim vijfhonderd kunstwerken van onder anderen Ger Lataster, Pieter Defesche, Sinkichi Tajiri, Barbara Banajo en Haddasah Emmerich. Gezamenlijk vertegenwoordigen ze een geschatte waarde van zo’n twee miljoen euro.
28-03-2024,
Bron: NRC
Op 26 maart overleed kunstenaar Richard Serra, hij was een radicale vernieuwer in de beeldhouwkunst. Met zijn enorme kunstwerken zette hij de wereld naar zijn hand – ook de Nederlandse polder. Veel van Serra’s werken zijn gemaakt van cortenstaal. In Nederland zijn er een aantal van te zien. In de beeldentuin van museum Kröller-Müller, in museum Voorlinden en bij de entree van het Stedelijk Museum in Amsterdam.
Met beton werkte Serra veel minder, maar van dat materiaal is wel zijn grootste landschapskunstwerk in Europa gemaakt. Dat staat in Zeewolde en kwam vorig jaar in het nieuws omdat het in slechte staat is en helemaal opnieuw gebouwd gaat worden. Sea Level bestaat uit twee muren van tweehonderd meter die precies aangeven hoe hoog het water komt als de dijken breken. Als je erlangs loopt over het glooiende grasveld ga je ‘kopje onder’ en kom je daarna weer boven. De kunstenaar noemde het zelf een liefdesverklaring aan het polderlandschap. “Het lijkt alsof de aarde en de hemel met elkaar vergroeid zijn. Nergens anders in de wereld heb ik een vergelijkbaar landschap gezien”, zei hij bij de onthulling in 1996. Hij vond het zo belangrijk dat zijn werk behouden blijft, dat hij zelf een miljoen euro bijdroeg aan de kosten van het herstel.
Hoe is de verdeling van de inkomsten tussen kunstenaars en hun vertegenwoordigers eigenlijk geregeld? Hoeveel krijgt het theater, de uitgeverij, het platenlabel of de galerie? En wat krijgt de kunstenaar: tien, twintig, dertig of vijftig procent? De NRC doet een rondgang langs de verschillende kunstdisciplines.
28-03-2024,
Bron: NRC
De Taskforce culturele en creatieve sector raadt organisaties en werkenden in de culturele en creatieve sector aan om waakzaam te zijn. Ga en blijf met medewerkers in gesprek over veiligheid en veiligheidsprotocollen, zodat iedereen weet wat te doen als zich een dreigende situatie voordoet. Zorg dat je weet met welke veiligheidsdiensten je moet schakelen en houd goed contact met hen.
27-03-2024,
Bron: Kunsten '92
Kunsten ‘92 doet in een brief een oproep aan de Tweede Kamer om schouder aan schouder te staan om elke vorm van intimidatie en geweld in de culturele sector te voorkomen. Zodat de cultuursector de veilige plek kan blijven die de samenleving zo hard nodig heeft. Kunsten ’92 schrijft ‘Het intimideren van artiesten, kunstenaars, publiek en medewerkers op grond van hun Joodse achtergrond is onacceptabel. Net als het intimideren en discrimineren van andere groepen. Alle groepen.’
27-03-2024,
Bron: Kunsten '92
Hoe selecteer je als cultuurprofessional welke tools voor jou relevant zijn nu het het aantal generatieve AI-tools is geëxplodeerd? DEN geeft advies over het selecteren en toepassen van de meest gebruikte generatieve AI-tools. Generatieve AI-tools kunnen content (tekst, beeld, audio, data, etc.) genereren op basis van een gebruikersinstructies, bekend als 'prompts'. De mogelijke toepassingen van generatieve AI-tools zijn eindeloos.
Door generatieve AI-tools strategisch in te zetten, kun je bepaalde werkzaamheden efficiënter uitvoeren, je aanbod verrijken en een breder en divers publiek aanspreken. Toepassingen zijn bijvoorbeeld: 1. Schrijven, redigeren of vertalen van tekst, 2. Creëren van beelden, 3. Genereren of vertalen van audio, 4. Maken of bewerken van video’s, 5. Productiviteit.
27-03-2024,
Bron: DEN
Generatieve AI-tools kunnen je helpen om bepaalde werkzaamheden efficiënter uit te voeren, je aanbod te verrijken of te personaliseren en een breder en divers publiek aan te spreken. Maar welke opdracht (prompt) geef je aan de AI-tool? En hoe zorg je ervoor dat het resultaat bruikbaar is? DEN helpt je in een artikel op weg om waardvolle resultaten te halen uit generatieve AI-tools. Vijf tips voor effectieve prompts. 1. gebruik natuurlijke taal, 2. wees specifiek, 3. laat ruimte voor creativiteit, 4. test verschillende prompts, 5. bouw voort op de output.
27-03-2024,
Bron: DEN
Cultuurmarketeers verwachten dat de bezoekersaantallen in 2024 zullen stijgen en noemen het aantrekken van een diverser publiek als de grootste uitdaging. Dat blijkt uit het jaarlijkse Cultuurmarketing onderzoek. Bijna 400 respondenten die werken als marketingcommunicatieprofessionals in de culturele sector beantwoordden in december 2023 hun enquête. Ook het verkrijgen van data inzicht en branding en positionering zijn uitdagingen die vaak genoemd worden. Tenslotte zijn financiële middelen en onderbezetting van het team relatief vaak genoemd en het bevorderen van de toegankelijkheid van culturele organisaties.
27-03-2024,
Bron: Cultuurmarketing
Twee op de drie Vlamingen vindt dat kunst bijdraagt tot maatschappelijke verbinding. Dat blijkt uit een onderzoek van Kunstenpunt naar de percepties en verwachtingen van Vlamingen ten aanzien van kunst en cultuur. 66% vindt dat kunst bijdraagt tot maatschappelijke verbinding, 69% vindt dat het helpt anders over dingen na te denken. 46% vindt kunst cruciaal voor een gezonde samenleving. 36% noemt kunst minstens zo belangrijk als zorg, economie of onderwijs. Het onderzoek, uitgevoerd door Indiville en BPact in opdracht van Kunstenpunt, onthult niet alleen de huidige stand van zaken, maar biedt ook inzicht in de factoren die het draagvlak voor kunst beïnvloeden.
Boekman #138 is uit en heeft als onderwerp: Private financiering van kunst en cultuur. Private financiering speelt naast overheidsfinanciering een steeds grotere rol binnen de bekostiging van de kunst- en cultuursector. Wat drijft donateurs? Wat zijn de afwegingen van een maker of instelling? Hoe verhoudt private financiering zich tot die van de overheid? En hoe stimuleert de overheid de private gever? Deze en andere vragen komen in Boekman #138 aan bod.
27-03-2024,
Bron: Boekman