Vanwege corona heeft Symfonie Orkest Best lange tijd weinig van zich kunnen laten horen. Ook de muziek- en dansdocenten van Cultuurplein Best, zijn blij met hun open dag na twee jaar stilte. Afgelopen weekend hielden zij samen open dag in hun nieuwe onderkomen in het gebouw van kindcentrum Platijn. ,CultuurPlein is geen nieuw initiatief in Best”, vertelt Robert Spronk, piano- en keyboarddocent. ,,Al meer dan zestig jaar bestaat er muziekeducatie in Best. Voorheen onder de naam Muziek- en Dansinstituut, toen Pulz, daarna CultuurSpoor. Toen er een wijzigingen in de subsidieregeling kwam, werd de samenwerking met CultuurSpoor verbroken. In goed overleg besloten de muziekdocenten verder te gaan als collectief onder de naam Cultuurplein-Best.” De samenwerking tussen kindcentrum Platijn en het symfonieorkest bestaat al bijna vanaf de start, zes jaar geleden. Tijdens de presentaties trad onder andere de Strijkersbende (een cello-ensemble) op en waren er andere muziek- en dansdemonstraties. Naast deze optredens kon het publiek ook zelf een muziekinstrument uitproberen.
Daniëlle von Stockhausen uit Breda stond jarenlang als zangeres in het theater, maar daarna ging ze vooral achter de schermen werken in de musicalwereld. Ze is begonnen met een volgende stap en startte met haar eigen opleiding: de Musical Academy Breda. Ze vond een tijdelijke locatie in Prinsenbeek. 35 leerlingen heeft de Musical Academy Breda nu, zij krijgen ook al les van zes docenten. Na de herfstvakantie wil von Stockhausen echt van start, met een talent-plus klas, voor extra getalenteerde en gemotiveerde leerlingen. De audities voor de Musical Academy Breda zijn op 1 november.
Taetske Strouken (68) uit Goirle bedacht het Euregio jeugdorkest 38 jaar geleden. Oud Euregio’ers stromen door naar het Concertgebouworkest, Metropoolorkest, het Berliner Philharmoniker. Maar je ziet ze ook in de orkestbak van Guus Meeuwis of bij Late Night. Logisch dat muzikanten niet zomaar bij dit orkest kunnen spelen. Strouken scout de talenten bij de beste muziekdocenten in Noord-Brabant en België. De jongste is twaalf, de oudste 24. Het idee voor het Euregio orkest ontstond op de strijkersdagen die ze overigens bijna 50 jaar organiseerde. Ze vroeg zich af: ,,Hoe kan ik de besten verder brengen? Als iedere goede docent zijn beste leerling geeft, zou dat toch prachtig zijn? Zo is het orkest destijds ontstaan.” De 74 jonge Zuid-Nederlandse en Vlaamse muzikale talenten van het Euregio jeugdorkest stonden op 16 oktober voor het eerst in lange tijd weer op het podium, in het Factorium in Tilburg. Strouken zag in de afgelopen jaren hoe de kunst- en cultuursector wordt uitgehold. ,,Ik gaf les op vier muziekscholen; de ene na de andere ging ter ziele. Maar mijn lessen zaten vol. Het orkest moet het dit jaar stellen zonder de 40.000 euro subsidie. Maar die is hard nodig. Muziek kost geld.” Wat dat voor het orkest gaat betekenen? ,,We gaan proberen fondsen te werven om toch genoeg geld bij elkaar te brengen. Muziek kost geld, maar de wereld wordt er een beetje mooier door.”
Alle studenten van ROC Midden-Nederland (locatie Amersfoort) ervaring op laten doen met kunst en cultuur, dat is het streven van directeur Eric Holtman. De school werkt al een paar jaar nauw samen met Theater De Lieve Vrouw . Aanvankelijk alleen theater, maar sinds dit schooljaar is film erbij gekomen. De thema’s van de voorstellingen sluiten aan op de actualiteit en op de interesses van de MBO studenten. En daarmee dragen ze werkelijk bij aan de persoonlijke ontwikkeling en beroepsvaardigheden
Mensen met een beperking die muziekles willen volgen of willen spelen in een muziekensemble, komen nog heel wat barrières tegen. Bijvoorbeeld omdat ze geen traditioneel instrument bespelen. Of omdat ze door hun visuele beperking geen bladmuziek kunnen lezen. Welke oplossingen zijn er voor hen? Melissa Bremmer en Marian van Miert zeggen dat er een voorbeeld kan worden genomen aan wat er in het Verenigd Koninkrijk op dat terrein gebeurt.
The Residents is een leerorkest. Kinderen leren er dubbel, want zoals bekend leert het bespelen van een instrument je leren: kleine stapjes maken, doelen stellen, voldoening ervaren, discipline. Naast individuele vaardigheden zijn er sociale, zoals naar elkaar luisteren, op je beurt wachten, samenwerken, verantwoordelijkheid dragen. ‘Niet talentontwikkeling, maar beleving’ is het credo van The Residents, het educatieproject van het Residentie Orkest. Een gesprek met Ruth van de Putte, hoofd Educatie.
In maart werd door Provinciale Staten van provincie Noord-Brabant een motie aangenomen om het budget voor impulsgelden in 2021 en 2022 op te hogen naar €2,4 miljoen als de behoefte in aanvragen groter zou zijn dan het beschikbare budget. Gedeputeerde Staten heeft besloten eenmalig extra budget beschikbaar te stellen. Dat betekent dat er in 2021 nog een keer een beroep gedaan kan worden op de subsidie impulsgelden en dat er meer budget beschikbaar komt voor crowdfunding, kennisvouchers en de Makersregeling. Ook voor 2022 is er in totaal €2,4 miljoen beschikbaar.
Creativiteit is een vaardigheid die aan te leren is. Een van de manieren om dat te doen is via speelse werkvormen. Met spel kun je leerlingen prikkelen om voorbij het voor de hand liggende te denken. Bea Ros met de inhoudelijke terugkoppeling van het LKCAtelier van 16 september.
Hoe kun je CKV-leerlingen culturele activiteiten aanbieden met de nog steeds geldende coronamaatregelen? Lees de antwoorden op de meest voorkomende vragen die LKCA hierover heeft ontvangen.
Wist je dat jij als kunstdocent, artistiek begeleider, vrijwilliger of aanbieder van culturele activiteiten ook een belangrijke rol hebt in de opvoeding van kinderen en jongeren? Marthe van Voorst van Beest, pedagoog en werkzaam bij het Nederlands Jeugdinstituut, geeft tips, waarvan de belangrijkste is: wees je bewust van je rol als opvoeder.
We kunnen de kansenongelijkheid in het onderwijs niet langer negeren, benadrukt programmamaker en mbo-docent Karim Amghar. Kunst- en cultuureducatie kunnen een belangrijke rol spelen in het keren van het tij. Hoe kunnen scholen en leraren hier concreet mee aan de slag?
Het Amsterdamse dancemuseum Our House opent officieel op 29 oktober. Een groot aantal dj’s en evenementenorganisaties heeft een bijdrage geleverd aan Our House, onder wie Armin van Buuren, Carl Cox, Charlotte de Witte, Diplo, Kevin Saunderson, Tomorrowland, Ultra Music Festival, The Frankie Knuckles Foundation en ID&T. Centraal staat het verhaal en de kernwaarden van ruim vier decennia dance-cultuur. In zes exposities en 15 installaties komen de geschiedenis, muziek, cultuur, gemeenschap en toekomst van de elektronische muziek tot leven. Behalve fototentoonstellingen zijn er ook interactieve vinylspelers, waar bezoekers kunnen bladeren door 150 iconische platen. Er is een in-house geproduceerde documentaire over de geschiedenis van de dancecultuur, een archief met honderden flyers en de mogelijkheid om muziek te maken op drumcomputers. Het museumbezoek wordt afgesloten met de Culture Ride, een audiovisuele 4D-ervaring, die de bezoeker meevoert door een halve eeuw van elektronische muziek, technologie, cultuur en magische momenten. Naast een museum krijgt Our House ook een educatieve afdeling, genaamd Our House Academy. Our House Academy richt zich onder andere op beroepsmatige ontwikkeling voor professionals en ondersteuning van veelbelovend talent. Ook zijn er speciale lesprogramma’s voor scholen en bedrijven.
Berrie de Zeeuw, docent Frans aan het Pius X College in Bladel, behoort tot de drie finalisten voor de titel Filmleraar van het jaar. Dat is 5 oktober, op de Dag van de Leraar, bekendgemaakt in Amersfoort. Het publiek kan nu zijn stem uitbrengen op een van de 3.
Key4Music in Son en Breugel ontvangt geen coronasteun van de gemeente Son & Breugel en is daar verbolgen over. Die steun is er voor lokale culturele organisaties. Volgens de gemeente zou Key4Music een commerciële instelling zijn. Eigenaresse Judith van Dun noteert ze een tekort van zo’n 10.000 euro omdat ze haar docenten en muzikanten is blijven betalen tijdens de verplichte coronasluiting. Volgens Van Dun haakten ook diverse cursisten af, terwijl de kosten voor vaste lasten doorliepen en haar ‘privébuffer’ en pensioenpot inmiddels op zijn. Ze baalt dat de gemeente Son en Breugel niet duidelijk is over het lokale fonds met daarin 200.000 euro voor culturele lokale organisaties. ,,Het nationale fonds van 415 miljoen euro dat door demissionair minister van Engelshoven beschikbaar is gesteld, daar gaan wij niet over’’, zegt de gemeente. Dat Van Dun het wel degelijk moeilijk heeft, bewijst het feit dat ze uit haar school in de Herculeslaan is gezet omdat ze de huur niet meer kan betalen. ,,Ik ben gelukkig opgevangen door het Vestzaktheater waar we een doorstart konden maken. Daar betalen we ook huur, maar veel minder. Anders was het over en uit en stonden de driehonderd kinderen die hier muziek- en zangles volgen ook op straat. Wat ik nog het ergst vind, is niet zozeer de onduidelijkheid over dat geld, maar het feit dat we op elk evenement aanwezig zijn. De hele verstandhouding met de gemeente is weg.’’
Choreografe Conny Janssen sprak op 1 oktober De Staat van de Nederlandse Dans uit. Vanuit haar natuurlijke bescheidenheid en met relativerende verwijzing naar urgente toestanden in bijvoorbeeld de zorg mijmerde zij over verlies en winst van Covid-19. Janssen riep op de solidariteit te behouden en onderlinge samenwerking te vergroten. Niet nieuw, wel prikkelend was haar kritiek op de universele, door de overheid gehanteerde meetlat op het gebied van educatie, diversiteit en inclusie voor totaal verschillende dansgezelschappen. Het gevolg van dergelijk beleid is, aldus Janssen, „dat we al watertrappelend naar adem happen en ons concurrenten van elkaar wanen. Waarom creëren we niet met elkaar een fijnmazig web van diversiteit. Waarom stellen we de politiek niet voor om ruimere kaders te omschrijven, waarbij ieder gezelschap, iedere maker vanuit zijn eigen expertise, autonomie en drive kan laten zien wat hij of zij toevoegt aan het palet, in plaats van allemaal dezelfde route te lopen. Laat subsidievoorwaarden en prestatie-eisen ‘meeademen’ met de grote diversiteit van de sector.” Janssen werd op haar wenken bediend: tijdens het Debat van de Nederlandse Dans in de Sint Janskerk deelde Dansdagendirecteur Ronald Wintjens dat er met vertegenwoordigers vanuit verschillende sub-sectoren al wordt gewerkt aan een notitie voor nieuw beleid. Maar concrete resultaten leverde het debat niet op: bekende knelpunten werden benoemd en oude ideeën geopperd, zoals een gezamenlijke danspromotie.
Een gloednieuwe Speeldoos laten verrijzen op de huidige locatie in Vught blijkt fors duurder dan gedacht. Dit blijkt uit het recent verschenen rapport van Synarchis over die Speeldoos 2.0, als sociaal-cultureel centrum in het hart van het dorp. Het kost de gemeenschap jaarlijks zo’n 6,5 ton terwijl met maar 4 ton rekening is gehouden. De gemeenteraad wil dat er alsnog andere mogelijkheden worden onderzocht. Die andere opties zijn: alsnog het oude theater renoveren, kijken of er toch niet meer te verdienen valt met woningbouw en wat het oplevert als Theaterwerkplaats Novalis bij de plannen wordt betrokken. Daarnaast staat óók de deur voor het verrassende plan van Vughtenaar Bas van de Ven (Venvulasplan) en architectenbureau De Twee Snoeken op een kier. Bart van Laak en bestuursvoorzitter Riet Voets van Theater de Speeldoos zijn blij met de breed gesteunde motie van de VVD voor een onderzoek naar andere opties. . ,,Het is belangrijk dat álle opties die kansrijk zijn op tafel liggen”, verklaart Van de Laak. Nieuwbouw is wel toekomstbestendiger, zegt Voets.
Het gaat niet goed met De Uitvindfabriek in Breda en de vraag of het project nog toekomst heeft is ‘ingewikkeld’. Toch wil wethouder Marianne de Bie (Jeugd en Onderwijs, D66) praten over een doorstart en de financiering daarvan. Dat liet zij doorschemeren tijdens een raadsvergadering.
De verbouwing van het pand van Art4U in Veldhoven is uitgesteld. De uitbreiding van de foyer zou eigenlijk volgend jaar plaatsvinden, maar dat wordt nu 2023. De financiële kant van de verbouwing is de belangrijkste oorzaak voor het uitstel, legt directeur Jack Gooyaers uit. ,,De gemeente heeft aangegeven dat de kapitaallasten die de verbouwing met zich meebrengt, volledig voor onze rekening komt. Als bestuur hebben we gezegd: dat is een risico dat we op dit moment niet durven te nemen.” Het Veldhovense gemeentebestuur reserveerde vorig jaar een bedrag van 650.000 euro in de gemeentelijke begroting om de benodigde verbouwing te financieren. Voorwaarde daarbij was wel dat de hogere huurlasten die zo'n verbouwing met zich meebrengt, door Art4U zélf worden opgehoest. Die voorwaarde is voor de gemeente nu nog steeds het uitgangspunt, aldus Gooyaers. ,,Daarom hebben we nu gevraagd de investering een jaar door te schuiven: op die manier hebben we meer tijd om te kijken of we het financieel geregeld kunnen krijgen.” In de gepresenteerde begroting van de gemeente Veldhoven staat overigens ook dat het project ‘Muziek in de klas’ wordt uitgebreid. Daarbij is het de bedoeling dat Art4U muziekles geeft aan alle kinderen op de Veldhovense basisscholen. Los daarvan wil Veldhoven op cultureel vlak komend jaar werk gaan maken van een visie op beeldende kunst en het onderhoud van kunstwerken in de openbare ruimte.
Het Fonds voor Cultuurparticipatie heeft een filmpje gemaakt om een beeld te geven van het belang van cultuureducatie.
Op 4 november gaat het LKCAtelier over de stand van zaken rondom het Nationaal Programma Onderwijs. Voor de zomer kwam veel extra geld beschikbaar om de door corona opgelopen achterstanden zo goed mogelijk in te halen. Inmiddels hebben de meeste scholen plannen gemaakt en in werking gezet. De eerste geluiden zijn positief: de weg naar culturele aanbieders is weer gevonden. Maar het is zaak beleidsmakers en bestuurders bij overheid en onderwijs te blijven informeren en beïnvloeden.
Kunst en cultuur kwamen er tijdens de lockdowns meestal bekaaid vanaf in het onderwijs. Na schooltijd was de ruimte voor ontplooiing eveneens beperkt. Tijd om de schade te repareren, vinden Ronald Kox en Marlies Tal, LKCA. En om ons echt bewust te worden van de waarde van cultuur voor het welbevinden van de jeugd. Een oproep aan schoolbesturen en wethouders, investeer in cultureel aanbod voor jongeren
De gemeente Woensdrecht beschikt over een groot aantal sport en cultuurverenigingen. Een groot aantal van die clubs zijn samengebracht in een boekwerkje dat wordt uitgedeeld op de Woensdrechtse basisscholen. Wethouder Lars van de Beek presenteerde op 24 september het boekje op basisschool Ste. Marie in Huijbergen. Van der Beek wil dat zo veel mogelijk kinderen hun vrije tijd nuttig gaan besteden door te gaan sporten of lid te worden van bijvoorbeeld een muziekvereniging. ,,Iedereen kan meedoen. Ook kinderen van ouders met en smalle beurs kunnen meedoen dankzij regelingen van de stichting Jeugdsportfonds en de stichting leergeld.” ,,Je hoeft niet meteen lid te worden van een vereniging”, legt Van der Beek uit. ,,De meeste verenigingen nodigen de jeugd uit om gratis proeflessen te komen nemen. Dit project neemt de drempels weg. Uitproberen mag, je zit nergens aan vast en geld hoeft geen rol te spelen”.
Naast taal en rekenen moet ook elke week een kunstles de nieuwe standaard worden op scholen. En die moet dan niet worden gegeven door de gewone juf of meester, maar door een echte kunstprofessional. Ook is het tijd dat de muziekschool een revival maakt. Dat bepleit trompettist Eric Vloeimans. En dat doet hij samen met Barbara Brouwer, directeur van de CHV Academy in Veghel.
De Lithoijense jeugdtheaterwerkgroep van EMM spreidt haar lokale vleugels uit. Met twee gratis workshops voor de geïnteresseerde jeugd tussen 9 en 18 jaar hoopt de vereniging nieuwe leden uit Oss en de omliggende dorpen te werven. ,,We merken al langer de concurrentie van sportclubs en bijbaantjes”, merkt Cootje van Kilsdonk op. ,,Bovendien hebben jongeren mogelijk te maken gekregen met leerachterstanden op school. Die moeten ingelopen worden in extra uren waardoor de angst onder de jeugdigen bestaat dat ze geen tijd voor andere zaken meer hebben. Daarnaast merken we als kleine dorpsvereniging dat er buiten ons dorp een verkeerd beeld over ons aanbod bestaat. Nee, we hebben niet de uitstraling van een groot theater, maar werken wel behoorlijk professioneel. Onze producties lijken in niks op groep-acht-musicals of andersoortige voorstellingen.”
Kinderen van basisscholen de Biezenhof en de Rode Schouw in Halsteren kregen op 21 september de kans om deel uit te maken van een echt orkest. Harmonie Sint Cecilia Eensgezindheid gaf de kinderen een muziekworkshop. ,,We laten zien hoe verschillende instrumenten geluid maken”, vertelt Marjoleine Schut van de harmonie. De workshops maken deel uit van het project Muziekids. De harmonie wilt kinderen laten zien hoe leuk het is om samen muziek te maken. ,,Uiteindelijk hopen wij dat kinderen enthousiast worden en verder willen met muziek”, zegt Schut. ,,Nieuwe leden zijn altijd welkom.” Kinderen vanaf acht jaar kunnen wekelijks les krijgen bij Sint Cecilia. De workshops worden al een aantal jaar gegeven op de basisscholen in Halsteren. Directeur van de Biezenhof, Jan Bruijs, vertelt hoe belangrijk het is om kinderen in contact te brengen met muziek. ,,Om de week krijgen de klassen muziekles van een vakdocent. Zo leren ze ook zelf muziek maken.”
Leren kan creatief zijn. Maar niet als je stil moet zitten in de klas. ,,Een platte rekensom blijft niet in het geheugen van leerlingen plakken”, zegt Mitchell Jacobs van de Eindhovense ontwerpstudio Tast. Hij zal op 24 september over deze nieuwe manieren van leren spreken tijdens een themadag in de Kazerne in Eindhoven. De themadag is onderdeel van de afsluiting van het Programma Creatieve Industrie. Hiervoor werd 1,4 miljoen euro subsidie beschikbaar gesteld door de gemeente Eindhoven en het ministerie van OCW. Doel is om cultuureducatie en de creatieve industrie te versterken. Al eerder ontwikkelde onderzoeksorganisatie TNO een instrument, waarmee je kunt meten hoe creatief iemand is. En op welke manier je creativiteit kunt stimuleren. Stichting Cultuur Eindhoven vroeg VMBO-opleiding SintLucas in Eindhoven en Studio Tast hier naar te kijken. Studio Tast betrok zowel docenten en leerlingen van SintLucas bij het project. Het project is gebaseerd op een eigen methode van Studio Tast met de naam ‘Groow’. Dit pakket bestaat uit een online-platform en een houten ‘toolkit’. Daarin zitten bouwstenen met symbolen en woorden als ‘ontdekken’, ‘maken’ en ‘ontwerpen’. Als scholieren aan een opdracht beginnen, kunnen ze de bouwstenen gebruiken om een plan te maken. De ideeën liggen letterlijk op tafel en zweven niet ergens rond in hun hoofden of een computerbestand. Zodra de plannen rond zijn, kan iedereen aan de slag. Met het online-platform kunnen de scholieren hun stappen vastleggen en om extra uitleg vragen.
Onlangs bepleitte Daan Heerma van Voss in de Volkskrant een nieuwe aanpak van literatuuronderwijs. Hij wil er een nieuw vak van maken los van het toch al veelgeplaagde vak Nederlands. “Een apart vaak waar leerlingen zelf kiezen wat ze lezen, op voorwaarde dat ze goed kunnen uitleggen waarom ze dat willen. In de eerste twee klassen blijft het een onderdeel van Nederlands en laten docenten hun leerlingen kennismaken met schrijvers en literatuur; lezen en erover praten, geen tekstverklaringsvragen meer over wat de betekenis is van het thema ‘as’ in het werk van Harry Mulisch.” In een reactie schrijven Joke Brasser en Marie-José Klaver : “We verbaasden ons niet alleen over Heerma van Voss’ ‘oplossing’ voor het literatuuronderwijs, maar ook over zijn analyse van de status quo in de onderbouw. Tekstuele analyses van Harry Mulisch in de brugklas? Mijn hemel, welke scholen heeft Heerma van Voss op zijn rondje Nederland aangedaan?” Brasser en Klaver stellen voor : dat voor het schoolvak Nederlands een minimumaantal lesuren in de wet wordt vastgelegd ; een vast lesuur voor literatuur, dat voorkomt dat docenten in tijdnood komen en belangrijke boeken en perioden uit de literatuurgeschiedenis overslaan ; een bibliotheek op school met een groot en actueel aanbod aan jeugd- en volwassenenliteratuur die aan alle leerlingen toegang tot boeken biedt ; een vast dagelijks leesuur op alle scholen waar alle docenten aan meedoen, dit maakt lezen tot een normale activiteit en verbetert de leesvaardigheid ; een inclusieve literaire canon.
De versoepelingen, die het kabinet op 14 september voorstelde en die ingaan op 25 september, hebben ook invloed op het brancheprotocol Protocol Sector Cultuureducatie en -participatie en de bijbehorende aanvullende branchespecifieke richtlijnen. Met de aanpassingen van verplichtingen en maatregelen vanaf 25 september 2021, zal vanaf dat moment ook de noodzakelijkheid van het protocol en de branchespecifieke aanvullende richtlijnen wegvallen, zo oordeelde de Werkgroep branchespecifieke uitwerking protocollen. Het protocol en de aanvullende richtlijnen zullen dan van de corona microsite van Cultuurconnectie verwijderd worden. De sectie met veelgestelde vragen (FAQ) zal wel gehandhaafd blijven.
Wil jij werken aan cultuureducatie in het vmbo, vso of pro, of in het mbo? Sinds 15 september staat de nieuwe regelingen daarvoor van het Fonds voor Cultuurparticipatie open, waarin dat allemaal mogelijk is. De regeling Cultuureducatie vmbo vso pro, en de regeling Cultuureducatie mbo.
Het LKCAtelier van 21 oktober gaat over authentieke kunsteducatie in de praktijk. Actuele vraagstukken koppelen aan hedendaagse kunst en populaire cultuur is wat authentieke kunsteducatie inhoudt. En met het ontwerpmodel van Emiel Heijnen (lector Kunsteducatie AHK) ontwerpt een docent zelf dergelijke procesgerichte kunstlessen.
Kinderen vooral hun gang laten gaan. Iets goed of fout doen bestaat niet meer, omdat de creativiteit uit de kinderen zelf komt. Dat is de kern van het nieuwe Cultuuronderwijs in de gemeente Roosendaal. Op basisschool De Linde in Nispen stonden de betrokken partijen op 15 september stil bij de succesvolle, nieuwe aanpak. Tot op heden deden vijftien scholen mee aan het project dat door de gemeente en de provincie wordt ondersteund. Dit schooljaar zijn dat 27 basisscholen en het Jan Tinbergen College. ,,Wij geven hier thematisch onderwijs", zegt schooldirecteur Corine Jacobsz. ,,Wat je hier ziet is de creatieve uiting van dat thema. Het thema ‘Huis en Thuis’ komt in alle disciplines terug, niet alleen bij bijvoorbeeld geschiedenis en aardrijkskunde. We behandelen zo'n zes thema's per jaar.”. De kinderen gaan zelf op zoek met hun eigen materialen. Jacobsz: ,,Als kinderen zelf dingen opzoeken of zelf dingen ontdekken, dan beklijft de stof veel beter.” De begeleiding vandaag is in handen van Anneke Wijn. Zij is op De Linde geplaatst door CultuurCompaan, die het culturronderwijs Rosendaal vorm geeft. Scholen kunnen gebruik maken van een heel scala aan deskundigen van CultuurCompaan. Van een beeldend kunstenaar tot een trompettist, van een danser tot een beeldhouwer. De gemeente en de provincie hebben samen 120.000 euro beschikbaar gesteld voor cultuureducatie in Roosendaal.
Een digitaal toegankelijke website is voor veel culturele instellingen verplicht, om zo ook online een inclusieve maatschappij te creëren. In de Week van de Toegankelijkheid schenkt het LKCAtelier ( 7 oktober) er aandacht aan. Hoe je met weinig tijd en middelen op een eenvoudige manier ermee aan de slag kan
Vanaf 1 januari 2022 worden de danslessen van Dans op Recept voor mensen met de ziekte van Parkinson (deels) vergoed door zorgverzekeraar De Friesland. Daarmee is De Friesland de eerste zorgverzekeraar die het belang van dans en beweging onder leiding van professionele dansdocenten erkent. De lessen van Dans op Recept vinden plaats op negen locaties verdeeld over heel Friesland. Vergoeding van de danslessen vindt plaats vanuit de aanvullende verzekeringen AV Extra en AV Optimaal. Dans op Recept biedt sinds 2017 danslessen gericht op mensen met de ziekte van Parkinson aan. Het Friese initiatief werkt daarin samen met Revalidatie Friesland. Vanuit het Revalidatie Expertise Centrum voor Muziek en Dans van Revalidatie Friesland is wetenschappelijk onderzoek gedaan naar de effecten van de danslessen. De danslessen van Dans op Recept bleken het zelfvertrouwen en de kwaliteit van leven van de deelnemers te verbeteren. Tevens werd een vermindering van de ernst van de Parkinsonsymptomen gezien en is 55% van de deelnemers geen of minder fysiotherapie gaan gebruiken.
Een overzicht met opleidingen, instellingen en beroepsverenigingen regelmatig bij- en nascholing aanbieden in de vorm van cursussen en studiedagen aan voor docenten kunstvakken in het voortgezet onderwijs.
Veel culturele instellingen maken digitaal aanbod voor het onderwijs. Maar hoe kom je er nu achter of dit aansluit bij de behoeften van leraren? Dit kan onder andere met korte enquêtes (microsurveys) op je website. Hoe dit werkt en wat je hier van kunt leren delen we aan de hand van twee case studies: de Digitale Scheurkalender Burgerschap en GeschiedenisLokaal.
Museumschatjes 2021-2022 is gestart. Scholen die zich hebben ingeschreven voor Museumschatjes ontvangen in de eerste lesweek van het nieuwe schooljaar het lesmateriaal inclusief de bon voor het gratis museumbezoek. Vanaf 6 september kunnen scholen een afspraak maken met een deelnemend museum. Het is mogelijk om gedurende het hele schooljaar 2021 - 2022 een museum in het kader van Museumschatjes te bezoeken. In verband met de maatregelen rondom COVID-19 is het ook mogelijk om de entreegelden vergoed te krijgen als het museum in de klas komt. Neem contact op met een museum om te vragen naar de mogelijkheden. Museumschatjes is er voor alle groepen 5 t/m 8 van basisscholen in Noord-Brabant. De lijst met musea die deelnemen is inmiddels gepubliceerd.
Tijdens de coronalockdowns heeft een groot deel van het culturele aanbod stilgelegen. 'We hebben heel rigoureus besloten: de cultuuractiviteiten gaan dicht', aldus Marlies Tal, leidinggevende cultuurparticipatie en beleid bij LKCA. Daardoor is een grote groep mensen anderhalf jaar lang minder in aanraking gekomen met kunst en cultuur. Dat heeft de kloof op het gebied van cultuurbeoefening vergroot. Tal: 'Hoger opgeleide en cultuur minnende mensen blijven hun weg wel vinden. Die zoeken het op, staan op mailinglijsten. Maar voor veel kinderen en jongeren in kwetsbare situaties is de school of het buurthuis de enige plek waar ze iets aan cultuur doen. En juist op die plekken heeft het cultuurbeoefening stilgelegen en is de kansenongelijkheid vergroot.' Dat terwijl cultuurbeoefening bij uitstek een middel kan zijn om participatie en welzijn te bevorderen, zegt Tal. Eén van de redenen dat cultuureducatie en amateurkunst zo makkelijk opzij werden gezet gedurende de lockdowns, is dat er voor gemeenten geen wettelijke verplichtingen zijn om daar iets mee te doen. Ze roept roept gemeenten op om te blijven investeren in cultuur. Ook zouden gemeenten vaker de verbinding kunnen leggen tussen cultuur en het sociaal domein.
Jongeren zijn te positief over hun eigen digitale vaardigheden. Dat blijkt uit onderzoek uitgevoerd in opdracht van de KB, de nationale bibliotheek. Bijna de helft (47%) van de jongeren overschat het eigen niveau. Daarbij herkennen de minder digitaal vaardige jongeren onveilig onlinegedrag minder goed en zijn ze sceptisch over wat ze van ouders en leraren kunnen leren. Onterecht, zo blijkt, want deze gesprekspartners helpen de digitale vaardigheden van jongeren juist te vergroten. Uit het onderzoek Online vaardig begint offline, uitgevoerd onder ruim duizend jongeren van 10 tot en met 15 jaar, blijkt dat naarmate jongeren ouder worden zij hun digitale vaardigheden steeds rooskleuriger inschatten. Zo denkt driekwart van de oudste groep (14-15 jaar) over voldoende digitale vaardigheden te beschikken, tegenover ongeveer de helft van de jongste groep (10-11 jaar). Bij het toetsen van deze vaardigheden blijkt echter slechts 39% een score te halen die als voldoende digitaal vaardig kan worden beschouwd
Literatuurhistoricus Sander Bax ontwikkelde een lesmethode om leerlingen enthousiast te maken voor literatuurgeschiedenis. Op Radio 1 legt hij uit hoe zijn lesmethode werkt die leerlingen op de middelbare school aan het denken wil zetten over literatuur en literatuurgeschiedenis. Stimuleer leerlingen op de middelbare school om zelf na te denken over literaire werken door middel van dwarsverbanden met andere literatuur te leggen en de kunstzinnige werkwijze van de schrijver te analyseren. En maak ze zo enthousiast over literatuurgeschiedenis.
Creativiteit is een belangrijke vaardigheid in het onderwijs. Maar hoe zorg je ervoor dat leerkrachten voldoende handvatten hebben om deze vaardigheid over te brengen? Wat is creativiteit precies, en hoe maak je creativiteit concreet en toepasbaar? Spel is hiervoor een mooi middel. Het LKCAtelier op 16 september is er aan gewijd.
CultuurSpoor zette aan het eind van het afgelopen cursusjaar echter een streep door alle muziek- en danslessen. De aanleiding was een verandering in het subsidiebeleid van de gemeente Best. De gemeente besloot niet langer te willen inzetten op het stimuleren van een ‘culturele hotspot’ in Cultuurbank. Het blijven aanbieden van ‘muziek en dans’ werd daarmee financieel onhaalbaar, luidde de conclusie van CultuurSpoor. Maar er wordt vanaf volgende week toch weer muziek gemaakt en gedanst in het souterrain van de Cultuurbank in Best. Enkele culturele en muzikale ondernemers gaan aan de slag in de lokalen die vrijkwamen. ,,Door die brede samenwerking hebben we er vertrouwen in dat we er wat van kunnen maken", zeggen Jan en Myrna van den Langenberg van Musical’sCool!/Studio Pan. De musicalschool was eerder ook al in Cultuurbank actief, maar huurt nu voortaan samen met de andere partijen standaard de danszaal, een lesruimte en het muzieklokaal in de oude kluis van het bankgebouw. De nieuwe huurders hebben goede hoop dat zij wel financieel rondkomen. Ze betalen het komende lesjaar nog niet de ‘volle mep’, stellen Myrna en Jan van den Langenberg. ,,En na één jaar volgt een evaluatie met de pandeigenaar. Het is voor ons echt een pilot, waarvan we hopen dat die slaagt natuurlijk.” (…) ,,De gemeente heeft lang geprobeerd hier een ‘hotspot’ te creëren, nu zetten wij onze schouders eronder. Dan hopen we ook op medewerking.”
In een opinieartikel in de Volkskrant noemt jeugdboekenauteur Jacques Vriens tien manieren om kinderen aan het lezen te krijgen. Leesplezier kweken bij kinderen begint bij veel leesonderwijs, dat met enthousiasme wordt gegeven. Van ouders kun en mag je hierbij niet te veel verwachten, vindt hij. Aanbeveling 8 : ‘’Op pabo’s en lerarenopleidingen wordt ‘Kennis van de kinder- en jeugdliteratuur en leesbevordering’ een vak dat gedurende de hele opleiding wordt gegeven. Studenten lezen minimaal zestig kinder- en jeugdboeken: klassiekers, pulp. literatuur, graphic novels, prentenboeken etcetera.”
Van fysiek leren gingen we afgelopen coronajaar noodgedwongen over op online leren. Als je het beste van beide combineert, heb je blended learning. Wat is dit, wat is dit niet en wat komt erbij kijken? Bea Ros met de inhoudelijke terugkoppeling van een LKCAtelier op 8 juli.
Jaarlijks herdenken we op 1 juli dat Nederland in 1863 op die datum de slavernij in Suriname en op de Nederlandse Antillen officieel afschafte. Maar welke betekenis heeft Keti Koti eigenlijk voor een inclusieve samenleving en in jouw organisatie? Bea Ros met de inhoudelijke terugkoppeling van een LKCAtelier op 1 juli. LKCA
Buma Music Academy (BMA) werd in 2013 opgestart door Buma Cultuur om het gebrek aan structureel muziekonderwijs te compenseren. Inmiddels maken ruim 600 scholen in het voortgezet onderwijs gebruik van het modulaire muzieklessenpakket. Het afgelopen jaar stond het muziekeducatieplatform op een laag pitje door de pandemie, maar daar gaat verandering in komen. Buma Cultuur lanceert in augustus en september een grootse campagne om Buma Music Academy weer onder de aandacht te brengen. Buma Cultuur-directeur Frank Helmink. “We willen dat leerlingen van iedere school de mogelijkheid krijgen om live of online deel te nemen aan masterclasses. We hebben onder meer vanuit het Investeringsfonds Muziek een uitgebreid programma opgezet, waardoor artiesten en componisten samen met scholieren muziek gaan maken, schrijven en produceren.”
Het lhbti-thema lijkt steeds vaker centraal te staan in boeken voor volwassenen, maar hoe zit dat eigenlijk bij kinderboeken? Kenners zien het aanbod zeker groeien, maar denken ook dat veel auteurs het nog wat spannend vinden om erover te schrijven. NU.nl sprak o.m. met Pim Lammers, auteur van diverse (kinder)boeken waarin lhbti-personages een grote rol spelen, en Freek Janssens, COC. Een thema voor de Kinderboekenweek waarbij diversiteit of gender centraal staat, is echter nog niet door organisator CPNB gekozen. "Het diversiteitsthema is zeker iets waar we het regelmatig over hebben, maar het thema van de Kinderboekenweek moet eigenlijk zoveel mogelijk boeken beslaan", legt CPNB-woordvoerder Job Jan Altena uit. "Als het thema te vernauwend wordt, sluit het veel boeken uit. Daarom zijn de gekozen thema's altijd breed, zodat veel schrijvers en uitgeverijen het publiek kunnen inspireren met hun boeken." Bij de Kinderboekenweek is dat nog wat lastiger dan bij de 'volwassen' editie. "Je wil dat het op alle scholen groots gevierd wordt. Met een lhbti-thema zijn er wellicht scholen die niet mee willen doen. Dat merkten we bijvoorbeeld ook bij het thema 'Griezelen'. Om een kind te laten lezen over lhbti: een boekenlijst op basis van adviezen van kenners.
In de eerste aanvraagronde van 2021 van de regeling Projectsubsidies literaire en literatuur-educatieve activiteiten van het Letterenfonds zijn 19 aanvragen ingediend. Acht aanvragen zijn gehonoreerd. Eén aanvraag is op budgettaire gronden afgewezen (bereiken subsidieplafond), twee aanvragen op formele gronden. Aanvragers hebben in hun aanvraag rekening gehouden met (mogelijke) aangepaste programmering vanwege Covid-19.
Componiste en pianiste Anne-Maartje Lemereis en componist Remy Alexander zijn de oprichters van de stichting In de Knop. Met het Ragazze Quartet maakten ze de cursus So You Think You Can Write a Strijkkwartet?!, waarin kinderen in zes lessen een stukje voor strijkkwartet leren componeren. In Amersfoort is een (grotendeels online) editie net voorbij. In Huis73 in ’s-Hertogenbosch hebben de meeste leerlingen, die bijna allemaal al wel wat jaren een instrument spelen, inmiddels een aardige kladversie. Later zal het Ragazze Quartet op hun beurt de conservatoriumstudenten coachen die de stukken van de jonge componisten gaan uitvoeren op festivals September Me in Amersfoort en November Music in’s-Hertogenbosch. Rahul Gandolahage van NRC bezocht een les op zondagmiddag in ’s-Hertogenbosch en sprak enkele van de cursisten, de oudste 17, de jongste 8.
De leerlingen van alle basisscholen in de gemeente Heusden moeten de komende jaren in aanraking komen met allerlei vormen van kunst. Zes basisscholen doen al mee aan het project Cultuurloper. Nu gaan álle scholen meedoen, stelt de Heusdense wethouder Peter van Steen. De gemeente gaat voor de maximale subsidie van bijna 35.000 euro van de provincie Noord-Brabant, met de verplichting zelf evenveel bij te leggen. Zodat er in totaal 70.000 euro beschikbaar is. Het is volgens de wethouder zeker ook de bedoeling door het project te stimuleren dat kinderen buiten schooltijd met kunst en cultuur aan de slag gaan. ,,Het kan voor kinderen best veel betekenen als ze daar hun passie in kwijt kunnen, het kan hun leven aangenamer maken. Het heeft in dat opzicht zeker meerwaarde, net als sporten en bewegen dat heeft.”
First Noble met hun project Shared History of the World ontving uit handen van Hedwig Verhoeven, directeur-bestuurder Fonds voor Cultuurparticipatie, de Gouden C. Met deze prijs zet het Fonds jaarlijks één van de vele ondersteunde projecten op het gebied van cultuurparticipatie en cultuureducatie in de schijnwerpers. Door de coronapandemie is dit jaar een bijzondere editie. De nadruk ligt niet op ‘een project dat je mee moet maken’ maar ‘een project dat zocht naar mogelijkheden’ in deze moeilijke tijd. ‘Een geweldige manier om jongeren actief en enthousiast te krijgen voor erfgoed en cultuur. Dit smaakt naar meer’, aldus de jury. Gerald Vreden, co-founder First Noble reageert op de winst: "Ik ben sprakeloos...wel gehoopt maar niet verwacht! Een compliment en erkenning voor onze organisatie en community. We blijven doorgaan met vernieuwende projecten ontwikkelen." De winnaar ontvangt een Gouden C aandenken en een cheque ter waarde van € 1000,-.
Vanaf 6 juli 2021 is de nieuwe handreiking vanuit het Nationaal Programma Onderwijs (NPO) van het LKCA online beschikbaar gekomen. Daarnaast zijn er ook twee flyers beschikbaar, welke bedoeld zijn om met name de Medezeggenschapsraden in het primair en voortgezet onderwijs te bereiken met een versie voor de ouders die door een ieder ingezet kunnen worden. De flyers zijn bedoeld om medezeggenschapsraden alert te maken op de schoolplannen en NPO-plannen die na de zomer op school een concretere uitwerking gaan krijgen. Ook zijn ze bedoeld om in het algemeen te wijzen op de positie en het belang van kunst en cultuur in het onderwijs.
Corona hield stevig huis in de sector. Zzp’ers en amateurkunstverenigingen leverden flink in en scholen besteedden minder aandacht aan cultuuronderwijs. Arno Neele, onderzoeker LKCA, zet de meest actuele cijfers op een rij.
Voor iedereen die beroepsmatig te maken heeft met cultuuronderwijs in het primair onderwijs, ontwikkelde Sardes in opdracht van LKCA, ‘’De rol van cultuureducatie in het Nationaal Programma Onderwijs. Een handreiking en inspiratie.’ Inzet : alle professionals in cultuureducatie helpen om schoolteams goed te informeren en te ondersteunen bij het maken van gefundeerde keuzes. De handreiking biedt redenen om cultuureducatie een stevige plek te geven in de programma’s die scholen samenstellen om de ontwikkeling van leerlingen tijdens en na corona te bevorderen.
Demissionair minister van Engelshoven (OCW) gaat extra investeren in het cultuuronderwijs voor studenten binnen het beroepsonderwijs. In een brief, waarin ze reageert op de vragen en opmerkingen uit het schriftelijk overleg over de brief van 8 juli 2020 over cultuuronderwijs in het middelbaar beroepsonderwijs (mbo), kondigt ze aan om door te gaan met de MBO Card. De minister komt daarmee tegemoet aan de Kamerbrede motie van oktober 2020 om de MBO Card te behouden. De minister breidt ook het programma Cultuureducatie met Kwaliteit uit naar het mbo. Daarbij zal het ministerie door middel van een pilot onderzoeken of de MBO Card – net als de Cultuurkaart – van een budget moet worden voorzien. De minister vindt het belangrijk dat jongeren zich ook binnen het beroepsonderwijs kunnen blijven ontwikkelen op cultureel vlak. Zij ziet in de MBO Card een krachtig instrument om studenten op laagdrempelige wijze in contact te brengen met cultuur. De minister ziet ook een rol weggelegd voor kunst en cultuur binnen het curriculum, zoals in het vakonderwijs of het vak burgerschap. Daarom gaat de minister door middel van een pilot onderzoeken of een MBO Card met budget drempelverlagend werkt om om culturele activiteiten in het onderwijs te integreren.
De philharmonie zuidnederland heeft een educatieprogramma waarmee het jaarlijks duizenden kinderen en jongeren de magie van muziek laat beleven. Om dit programma uit te breiden startte het orkest enige tijd terug een crowdfunding om een instrumentenfilm te maken in samenwerking met jeugdtheatergezelschap Het Laagland, genaamd 'Expeditie Orkest'. De crowdfundactie is inmiddels geslaagd. Er is meer dan de benodigde 15.000 euro opgehaald. De philharmonie liep er naar eigen zeggen al jaren tegenaan dat er kinderen veel te vertellen valt over een symfonieorkest. Hoe werken die instrumenten nu precies? Waar doen de klanken je aan denken? Kun je in een contrabas de rivier oversteken? Ondertussen is het symfonieorkest nog altijd op zoek naar een tijdelijke locatie in ’s-Hertogenbosch nu het Theater aan de Parade gesloopt wordt. De beschikbaarheid is een factor, de akoestiek, maar ook de ruimte. Zowel op het podium als in de zaal.
Mirjam van Tilburg, onderzoeker en docent aan de Master Kunsteducatie Fontys Hogeschool voor de Kunsten in Tilburg, over haar onderzoek naar de invoed van de coronacrisis op het werk van kunstvakdocenten.
Het programma Cultuureducatie met Kwaliteit (CmK), waar alle Boxtelse basisscholen bij zijn aangesloten wordt voortgezet tot en met 2024. Daartoe heeft het Boxtelse college van B & W besloten. Er bestond al maanden onzekerheid over voortzetting van de regeling, tot grote onvrede van Brede Scholen Boxtel. Gedurende de projectperiode stelt de gemeente jaarlijks het co-financieringsbedrag van € 18.140,73 beschikbaar. De provincie Noord-Brabant levert via KunstLoc de andere helft van de benodigde middelen. Het jaarlijkse totaalbedrag van € 36.281,46 wordt ingezet voor de uitvoering van de landelijke CmK-regeling in het onderwijs. Ook voor komend schooljaar is de BSB de intermediair in de CmK-regeling. Voor de jaren daarna gaat de gemeente in gesprek met de BSB en de scholen hoe deze succesvolle regeling verder wordt voortgezet.
Een stappenplan voor culturele instellingen om duurzaam digitaal lesmateriaal voor het onderwijs te ontwikkelen.
Cultuur is van belang, daarover zijn de meeste politieke partijen het eens. Maar op woensdag 16 maart 2022 valt er echt wat te kiezen. Het LKCA publiceert een handreiking richting gemeenteraadsverkiezingen 2022 met daarin vier verschillende opvattingen over cultuureducatie en -participatie, mogelijke culturele ambities van gemeenten en voorbeeldboodschappen voor de lokale context.
In de gemeenten Asten en Someren is de afgelopen 8 jaar (2013-2020) door Cultuurplein Asten-Someren uitvoering gegeven aan de landelijke regeling Cultuureducatie met Kwaliteit. Dit krijgt een vervolg in de periode 2021-2024. Cultuurplein Asten Someren is een gezamenlijk project van de provincie Noord-Brabant, Prodas, PlatOO, het Varendonck College en de gemeenten Asten en Someren. Het Cultuurplein Asten Someren ondersteunt het onderwijs in de twee gemeenten in hun kunst- en cultuurprogramma's. Wethouder Janine Spoor van de gemeente Asten: ,,Door Cultuurplein Asten-Someren zijn er de afgelopen jaren veel nieuwe culturele projecten gestart bij de scholen. Goed cultuuronderwijs draagt bij aan de verdere creatieve ontwikkeling van de kinderen en dat is iets wat wij als gemeente Asten graag stimuleren”.
Huis73 wordt de belangrijkste laagdrempelige voorziening voor alle Bosschenaren en dat mag ons wat waard zijn, verwoordde Antoon van Rosmalen (GroenLinks) het gevoel van de raadscommissie Bedrijvigheid op 28 juni. Huis73 komt voort uit een samenvoeging van Muzerije, Bibliotheek ’s-Hertogenbosch e.o. en Bureau Babel. Het is een cultuur-educatief platform voor kennis en talentontwikkeling. Huis73 stimuleert en faciliteert lezen, leren, creativiteit en burgerschap. De Bossche politiek is dus vrijwel unaniem enthousiast over het om Huis73 aan de Hinthamerstraat toekomstbestendig te maken, ook al kost dat bijna 29 miljoen euro. Formeel adviseerde de commissie nog niet over het budget voor de verbouwing, die volgend jaar moet starten. Aan de orde was nu een krediet van 1,2 miljoen euro om het verbouwingsplan verder uit te werken. Wethouder van der Geld was blij met de brede steun. Er werd niet gekozen voor de duurste variant (33,8 miljoen); het risico is groot dat Huis73 dan zelf ook weer meer subsidie nodig heeft. Huis73 zal zeker op zoek moeten naar eigen inkomsten, zegt de wethouder. “”Maar het zal daarbij niet in het vaarwater van andere instellingen kunnen gaan zitten, of concurreren met lokale ondernemers”. Brabants Dagblad sprak met directeur Nan van Schendel over de verbouwing en de toekomstplannen.
Cultuurconnectie heeft op 25 juni de geactualiseerde versie van het Protocol Sector Cultuureducatie en -participatie gepubliceerd, ingaande 26 juni.
Begrijpend lezen begint met goede kinderboeken. Maar jonge lezers worden afgescheept met stoffige klassiekers en met de geestdodende methodes ‘veilig leren lezen’. Schrijfster Bibi Dumon Tak breekt in haar Verwey-lezing een lans voor ‘onveilig’ lezen, voor de jongste, actuele jeugdliteratuur, en voor een definitieve afrekening met Wipneus en Pim. Bibi Dumon Tak is in het collegejaar 2020-2021 gastschrijver aan de Universiteit Leiden. Vast onderdeel van het gastschrijverschap is de jaarlijkse Albert Verwey-lezing. Er wordt een podcast van de lezing gemaakt. Deze is vanaf 26 juni te beluisteren via De Grote Vriendelijke Podcast, de eerste Nederlandse podcast over jeugdliteratuur.
Wat mag wel en niet voor cultuureducatie en cultuurparticipatie? Een update van 24 juni 2021.
Islamitische scholen en cultuureducatie, een onmogelijke combinatie? Zeer zeker niet. Maar het is wel nodig om je te verdiepen in achtergronden en waarden van de islam en de dialoog aan te gaan. Dit atelier biedt achtergrondinformatie en praktijkvoorbeelden. De inhoudelijke terugkoppeling van het LKCAtelier van 17 juni 2021.
Vanaf eind 2021 opent het Fonds voor Cultuurparticipatie veel nieuwe regelingen. Het Fonds is momenteel druk bezig met het schrijven van deze nieuwe mogelijkheden. Wat kan men verwachten? Er komen nieuwe regelingen aan voor Educatie, Participatie, Talentontwikkeling, Erfgoed en Internationale Samenwerking. Het fonds heeft alle mogelijkheden gebundeld in een handig visueel overzicht.
Met Fake trip won Margje Woodrow de prijs van de Jonge Jury. De prijs was enkele dagen daarvoor al in diskrediet gebracht door Yra van Dijk en Marie-José Klaver. Hun tekst op de Nederlandse Boekengids werd veelvuldig bekritiseerd, veelal zonder op de argumentatie in te gaan. Van Dijk en Klaver reageren op hun criticasters en onderwerpen het winnende boek van Woodrow aan een nadere analyse. “Het is een witte jongen, Billy, die iedereen moet ‘redden’, Joshua en ook het meisje Demi dat thuis geslagen wordt. Zij onderneemt daar zelf niets tegen omdat ze in de tekst geen agency krijgt. Deze combinatie van vrouwelijke machteloosheid en mannelijk heroïsme heet het thema van de ‘Damsell in distress’. Billy beklaagt en redt Demi en Demi bewondert Billy: ‘Ik kijk vol bewondering naar Billy. Goed gedaan!’” Van Dijk en Klaver denken dat gezien het feit deze roman in scholen is gepropageerd en verspreid door de Jonge Jury, de Nederlandse les een goede plek kan zijn om leerlingen bewust te maken van het eenzijdige perspectief en de stereotypen. Een samenwerking met Maatschappijleer is een interessante optie, gezien de burgerschapsvaardigheden die er op school getraind moeten worden.
In de Volkskrant reageert Jeroen Dera, universitair docent Nederlandse Letterkunde aan de Radboud Universiteit Nijmegen, op het artikel van Yra van Dijk en Marie-José Klaver over de beloonde pulp bij de Jonge Jury. Er onderscheiden zich twee kampen in het debat over ontlezing onder jongeren. Het ene vindt pulp verwerpelijk, het andere telt zijn zegeningen. Dit verlamt het onderwijs. Dera vindt dat de literatuurdidactiek wel meer aandacht had mogen krijgen. “Over die didactische kant gaat het in de commotie rond het artikel van Van Dijk en Klaver nauwelijks. Terwijl: juist op het vlak van representatie en stereotypie heeft het Nederlandse literatuuronderwijs een grote slag te maken.” Die vraag wat we ermee doen geldt ook voor de bovenbouw, waarbij Dera naar zijn eigen onderzoek naar racistische en seksistische passages in Het gouden ei van Tim Krabbé verwijst.
“Film beleven”, wat betekent dat eigenlijk? Welke film kies je voor jouw leerlingen? Waar vind je geschikte films voor jouw leerlingen? En waar vind je die films? Ga je naar de bioscoop, het filmtheater, of blijf je in je klaslokaal? En wat voor vragen kun je stellen om een gesprek op gang te brengen? Filmhub Midden heeft een tutorial waarin de vaardigheid “film beleven” wordt toegelicht.
Maak je als culturele instelling lesmateriaal voor scholen? Dan heb je te maken met de Algemene Verordening Gegevensbescherming ( AVG ). Maar waar moet je nou precies op letten? Ymkje Koster (adviseur privacy) en Roza van Cappellen (adviseur informatiebeveiliging en privacy) van Kennisnet helpen je op weg met de antwoorden op deze vijf vragen.
In 2021-2024 gaan ook in Caribisch Nederland basisscholen werken volgens Cultuureducatie met Kwaliteit. Wat maakt cultuureducatie hier uniek? Directeur Rosabel Blake vertelt hoe stichting Gateway to Success de methode op Sint Eustatius invoert.
Hogeschool De Kempel in Helmond biedt de registeropleiding Vakspecialist Muziek aan. Binnen het basisonderwijs is namelijk een toenemende vraag naar breed inzetbare vakspecialisten die een impuls kunnen geven aan het muziekonderwijs. En die daarnaast bijzondere muzikale activiteiten op school kunnen (bege)leiden. Het Eindhivens Dagblad bezocht een repetitie van studenten, die zich voorbereiden op de eerste editie van Kempel in concert.
Verhalen van makers zijn leerzaam en inspirerend. Wat kunnen we van makers leren? Wat leren we van hun manieren van werken? Onderzoekers-docenten van de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht (HKU) zoomen in op de rol van veiligheid en vertrouwen in de kiem van het werken aan een kunstwerk. Inhoudelijke terugkoppeling door Bea Ros van het LKCAtelier van 27 mei.
Als de muziekdocenten en de andere gebruikers van muziekcentrum De Suite in Roosendaal het gebouw willen behouden, dan zullen ze zelf in actie moeten komen. De gemeente Roosendaal verlangt dan onder meer een stichting die het muziekgebouw gaat beheren. En de gebruikers moeten een eerlijke huurprijs gaan betalen. Dat zei wethouder Toine Theunis op vragen van gemeenteraadsleden van de PvdA en de VLP. Lx Real Estate uit Barendrecht is vanaf 1 juli de nieuwe beheerder van het cultuurhuis, nadat de vorige beheerder gefaald had er een succes van te maken. Jeroen Luykx, namens de beheerder :,,Met lange termijn plannen voor De Suite zijn wij niet bekend”. Hij probeert de kosten te verlagen en de inkomsten te verhogen. Jorge Nieuwenhuis, gitaardocent, is het oneens met die insteek. Hij denkt dat de boel langzaam ontmanteld wordt. De Suite heeft geen prioriteit. Wethouder Theunis vergelijkt De Suite doorlopend met Cultuurhuis Bovendonk. ,,Daar is een fantastisch bestuur opgestaan en komen verschillende cultuurdisciplines samen. Bij De Suite is nog nooit iemand opgestaan om een bestuur te vormen of een toekomstvisie te schrijven.'' Nieuwenhuis: ,,Een half jaar geleden heb ik een plan ingediend. Ik heb daar geen enkele reactie op gehad.”
CultuurSpoor in Best stopt met het aanbieden van muziek- en dansles en het geven van creatieve cursussen. Het besluit is volgens directeur Ingrid van Beek een gevolg van veranderingen in het subsidiebeleid van de gemeente Best voor muziek- en dansonderwijs aan kinderen. De gemeente besloot onlangs niet langer met financiële steun te willen inzetten op het stimuleren van de ‘culturele hotspot’ in het pand Cultuurbank. CultuurSpoor huurt daar nu standaard alle muziek- en danslokalen. Dat kost de organisatie jaarlijks 55.000 euro, terwijl het er - zo zei Van Beek eerder - voor de eigen lessen maar twintig procent van de tijd gebruik van maakt. ,,We hebben daarom moeten besluiten om de huur van de ruimtes per 1 juli te beëindigen. Dat is aan het einde van het huidige cursusjaar”, stelt Van Beek. Het schrappen van het aanbod betekent dat circa driehonderd leerlingen en zo'n twintig docenten - die er als zzp’er actief zijn - niet meer bij Cultuurspoor terechtkunnen. De docenten gaan volgens Van Beek door als zelfstandigen. Talen- en educatieve cursussen gaan wél door. Daarnaast komt het accent van CultuurSpoor volgens Van Beek meer te liggen op ‘lezen, schrijven en digitale vaardigheden’. Cultuurspoor is ook verantwoordelijk voor de Bestse bibliotheek. Die wordt door dit besluit niet geraakt, benadrukt Van Beek. Wel loopt er op dit moment een onderzoek naar mogelijke samenwerking met de ‘bieb’ in Eindhoven.
Het LKCA volgt de ontwikkelingen aangaande de mogelijkheden van cultuureducatie in het Nationaal Programma Onderwijs (NPO) op de voet. Deskundigen en mensen uit het werkveld waren unaniem in een rondetafelgesprek (26 mei) met leden van de Tweede Kamer. Los geen structurele problemen op met tijdelijke maatregelen, neem meer en voldoende tijd. Minister Slob heeft echter laten weten dat de bestedingstermijn niet wordt verlengd. Een verslag.
Kwaliteit van cultuuronderwijs voor Boxtelse kinderen staat op het spel als de gemeente besluit te stoppen met de subsidie daarvoor. Onbegrijpelijk vindt directeur Ghislaine de Brouwer van de Brede Scholen Boxtel (BSB).
De Nederlandse kunst- en cultuursector kan niet draaien zonder het werk, het ondernemerschap, de expertise en de creativiteit van de vele kunstprofessionals. Een deel van hen is autodidact. Autodidacte professionals leren in de praktijk, buiten de schoolbanken, meestal van elkaar en door te doen. Dat maakt hen anders dan professionals die in een kunstvak zijn opgeleid. Als je als autodidacte professional je kennis wil overdragen als docent, dan moet je kunnen aantonen dat je hiertoe bent gecertificeerd. CLOCK wil de ervaring van autodidacte kunstprofessionals dezelfde status geven als een diploma. De deelnemers van CLOCK leren om met hun kennis en ervaringen hun eigen werkniveau aan te tonen. Aan het eind van het traject krijgen zij een certificaat: een belangrijke erkenning voor opgedane kennis uit de praktijk. In de publicatie ‘Tijd voor CLOCK’ nemen we je mee in het CLOCK-traject en zie je welke stappen een kandidaat doorloopt om uiteindelijk het certificaat te bemachtigen.
We kunnen best een dagje zonder cultuur, dus cultuur is niet essentieel, zei minister Hugo de Jonge. (Inmiddels betreurt de minister die uitspraak). Henri Swinkels, directeur-bestuurder van Kunstloc Brabant, weet dat het zo simpel niet is. Juist de coronacrisis toont het tegenovergestelde aan. Deze tijd laat zien dat we niet alleen moeten focussen op kennis, maar ook op het leren omgaan met onzekerheid, en op het ontwikkelen van vaardigheden als experimenteren en uitproberen. En daarmee vormt de crisis een enorm pleidooi voor cultuur en cultuureducatie.
'Pulp'. Met dat woord omschrijft docent Marie-José Klaver de drie genomineerden van prijs van de Jonge Jury, die op 9 juni wordt uitgereikt. Volgens Klaver wordt ontlezing niet tegengegaan als kinderen – in haar ogen – slechte boeken voorgeschoteld krijgen, zegt ze in Dit is de Dag. Klaver valt vooral over het feit dat de prijs aan het onderwijs is gelieerd. "Dit soort boeken horen niet in het onderwijs thuis", vindt ze. Klaver vergeleek de boeken met fastfood. Daan Beeke van de Stichting Lezen, betrokken bij de Jonge Juryprijs vindt dat je onderscheid moet maken tussen leesonderwijs en literatuuronderwijs. De vergelijking met de Snickers en de broccoli gaan niet op, vindt hij. Kinderen weten namelijk niet dat er een winkel is waar je de Snickers én de broccoli kunt kopen. Dat moet je ze eerst leren, vindt hij. Ook Gerlien van Dalen, directeur-bestuurder Stichting Lezen, en Giel van Strien, directeur Passionate Bulkboek, die de Jonge Jury ondersteunen, reageren op Yra van Dijk en Marie-José Klaver.
‘De boeken die de Jonge Jury propageert, zijn verhalen die seksistisch en racistisch denken bevestigen, de lezer van kick naar kick jagen en die stilistisch, inhoudelijk, cultureel en moreel armoedig en zelfs schadelijk zijn.’ ‘Een shortlist die wordt opgesteld door specialisten lijkt ons de eenvoudigste oplossing. ‘Als ze maar lezen’ is geen excuus voor pulp.’ Dat schreven Yra van Dijk, hoogleraar Moderne Letterkunde aan de Universiteit Leiden en Marie-José Klaver, docent in het voortgezet onderwijs. Carlie van Tongeren, auteur, twee keer genomineerd voor de Jonge Jury, reageert. Ze verwijt ze neerbuigendheid en vreest voor het leesplezier. De uitgebreide analyse van de Jonge Jury boeken door Yra van Dijk en Marie-José Klaver : De Jonge Jury: van leesbevordering tot pulppromotie.
Met het concept ‘cultureel ecosysteem’ kunnen we het traditionele cultuurbeleid en cultuurbegrip doorbreken. Zorgen we dat iedereen de mogelijkheid krijgt om zich cultureel te ontwikkelen. Én creëren we een veld waarin ieder mens zich cultureel thuis voelt en de weg vindt. Emma Staals verkent we hoe dit culturele ecosysteem kan floreren.
Het symposium ‘Kunst- en Cultuuronderwijs als Burgerschapsonderwijs’ werd op 27 mei (online) gehouden, de organisatie lag in handen van Lectoraat kunsteducatie AHK, Radboud Universiteit en LKCA in het kader van de UNESCO Week van de Kunsteducatie. De inleiding werd verzorgd door Hessel Nieuwelink, lector burgerschapsonderwijs aan de Hogeschool van Amsterdam. Na de plenaire lezing gingen de deelnemers in een van de vier interactieve deelsessies dieper in op de rol van kunst- en cultuureducatie in burgerschapsonderwijs. Daarbij zijn reflectie en discussie een wezenlijk onderdeel. Een verslag.
Om de droom van een inclusief ecosysteem te realiseren, moeten we de oorzaken voor barrières in het huidige stelsel identificeren. Ook moeten we zicht krijgen op wat een lokaal of regionaal leerecosysteem nodig heeft om alle kinderen en jongeren te laten floreren. In de periode 2021-2024 doet LKCA hier onderzoek naar. Een onderdeel daarvan is een essayreeks. In de essays delen mensen hun kennis en ideeën over een inclusiever systeem met het werkveld. In het eerste essay Annelies Bartelink over het hoe en waarom van samenwerken. Fianne Konings gaat in haar essay naar de bron van de leerecosystemen, de ecologische systeemtheorie van Urie Bronfenbrenner.
Of de gemeente Boxtel ook na dit jaar met de regeling Cultuureducatie met kwaliteit (CMK) door gaat is nog onzeker. ,,Dit jaar gaan we door volgens de afspraken die zijn gemaakt met onder meer de Brede School Boxtel. Daarnaast bekijken we, ook gezien de discussie over onze financiële toekomst, de mogelijkheden voor later”, aldus het college naar aanleiding van gezamenlijke schriftelijke vragen van D66 en SP over de regeling. Het college zegt meer tijd nodig te hebben voor een besluit. ,Afgesproken is onder meer dat de provincie de helft bijdraagt. Met de Brede School zijn wij in gesprek over de lokale agenda educatie. Daarin wordt de CMK-regeling meegenomen”, laat het college weten. Daarna zal over een eventueel vervolg worden besloten.
De bibliotheek van Best gaat mogelijk samen met die van Eindhoven. Dat zou zorgen voor meer middelen, meer menskracht en grotere beschikbare boekencollectie voor Bestenaren, denkt de gemeente Best, die 35.300 euro uittrekt voor een ‘integratieonderzoek’. Daaruit moet blijken of samenwerking wenselijk is en zo ja, in welke vorm. In Best valt de bibliotheek nu onder verantwoordelijkheid van CultuurSpoor. Die organisatie biedt daarnaast ook dans- en muziekles en volwasseneneducatie aan. Wat er met die ‘poten’ gebeurt bij een fusie, is nog onduidelijk. ,,Al het is wel de bedoeling dat ons aanbod in stand blijft”, stelt directeur Ingrid van Beek. ,,De bibliotheekfunctie staat in ieder geval niet ter discussie.” De gemeente betaalt het onderzoek omdat de financiële positie van CultuurSpoor ‘het niet toelaat toe dat zij zelf dit onderzoek financiert’. Zo trok de organisatie eerder dit jaar aan de noodklok vanwege veranderingen in het subsidiebeleid voor muziek- en dansonderwijs. CultuurSpoor is nu jaarlijks tienduizenden euro’s kwijt aan de huur van lesruimtes , die het grootste deel van de tijd niet worden gebruikt. Een pleidooi om CultuurSpoor in een ‘overgangsjaar’ financieel tegemoet te komen, kon destijds niet rekenen op steun van de gemeenteraad.
Ieder kind moet gelijke kansen krijgen in het leven en dus ook toegang hebben tot kunst en cultuur. Dat is waar kansengelijkheid en cultuureducatie elkaar raken. Veel Brabantse gemeenten zetten hier gelukkig al jaren sterk op in. Maar hoe zit het met cultuur in de vrije tijd? Op dat vlak valt in Noord-Brabant nog veel winst te behalen. Daarom schieten steeds meer projecten uit de grond om kinderen ook buiten schooltijd te betrekken bij culturele activiteiten. Zo ook in Tilburg, waar tegenwoordig in vier wijken cultuurcoaches actief zijn. MEST sprak erover met Miriam Alders (cultuurcoach) en Lizette Mijland (directeur CiST).
Docent Jacques Brooijmans geeft poëzie-essaylessen aan bovenbouw leerlingen VWO in Nederland en België. Hoe pakt hij dit aan?
De muziekscholen zijn sinds 19 mei weer open. Hoe is het om weer fysiek les te hebben en hoe overbrugden ze de afgelopen vijf maanden? En staat het er eigenlijk voor met het muziekonderwijs in Nederland? In de coronacrisis haakten nog meer leerlingen af, maar de muziekscholen verkeren al langere tijd in zwaar weer. De afgelopen vijftien jaar daalde het aantal muziekscholen in Nederland: van 245 in 2007 naar 135 in 2016, en die lijn zette de afgelopen jaren door. Veelal door gemeentelijke bezuinigingen. Zonde, want juist de muziekscholen zijn het beginpunt voor een serieuze toekomst als muzikant. Het aantal aanmeldingen voor de conservatoria bleef de afgelopen jaren redelijk gelijk, het niveau ook. Maar Jack Pisters, studieleider van de popafdeling bij het Conservatorium van Amsterdam, onderstreept het belang van muziekonderwijs bij de muziekscholen. Vooral op jonge leeftijd: ‘Dan leer je initiatief nemen en ontwikkel je een kunstzinnige blik. Maar dat is moeilijk om in financiën te vatten.’ 3voor12.vpro sprak met muziekscholen in Amsterdam en Groningen.
Cultuureducatie met Kwaliteit (CmK) is inmiddels ruim acht jaar een begrip. Welke lessen hebben we geleerd? Waar staan we nu? Wat moeten we voortzetten? En wat moet beter? LKCA deed onderzoek onder de penvoerders en analyseerde de antwoorden. In dit rapport lees je de opbrengsten met een terugblik op die acht jaar én een richting voor de toekomst.
Eén van de doelstellingen van het landelijke programma Cultuureducatie met kwaliteit (CMK) is het versterken van de samenwerking tussen scholen en hun culturele omgeving. Een mooi voorbeeld daarvan is het project Verwonder om de Hoek in Holland Rijnland, waar kinderen hun passies ontdekken. Leren en ontdekken doe je niet alleen op school, maar doe je overal en altijd, een leven lang. “Ook op de BSO, in een museum, op de muziekschool, buiten in het park en bij jou om de hoek”, zeggen initiatiefnemers Yuri Matteman (Naturalis) en Mirjam Spoelstra (Cultuureducatiegroep).
Het huidige muziekonderwijs op de basisscholen is te vrijblijvend. Laten we het voortaan niet hebben over Méér Muziek, maar over Góed Muziekonderwijs in de Klas. Muziek op school is toch zeker geen vrijetijdsbesteding maar een serieus leerdomein? Anthony Zielhorst, roept de nieuwe minister van onderwijs op: investeer in muziekonderwijs op de pabo’s én faciliteer een vakspecialist op iedere school.
Waar gaat het nu echt over bij blended learning? Hoe kun je óók digitaal op een goede manier aandacht besteden aan kunst- en cultuureducatie? Op 8 juli laat Barend Last, specialist blended learning, tijdens het LKCAtelier ieder op interactieve wijze kennis maken met het ontwerpen van online onderwijs.
De impact van het slavernijverleden wordt nog altijd van generatie op generatie doorgegeven. Wat kunnen we uit het gedeelde verleden leren? Hoe gaan we, met de kennis die we nu hebben, met elkaar om op professioneel en persoonlijk vlak? Welke plek heeft Keti Koti in jouw werkpraktijk? Op 1 juli a.s. is het LKCAtelier gewijd aan Keti Koti.
Vanaf 5 juni 2021 zijn groepslessen en repetities voor alle leeftijden weer toegestaan met een maximale groepsgrootte van 50 personen per binnenruimte. Tijdens het oefenen hoeft geen 1,5 meter afstand gehouden te worden als dat vanwege de aard van de activiteit niet anders kan. Wel geldt een maximaal aantal mensen per ruimte, dit mogen er niet meer zijn dan 50 exclusief docent. Publiek is niet toegestaan. Cultuurconnectie heeft reeds verscheidene voorbereidingen getroffen voor op de voorgenomen heropening: naast de update van het protocol (versie van 22 april 2021) en een update van de speciale microsite, worden ook de branchespecifieke aanvullende richtlijnen continu met de laatste informatie van de Rijksoverheid aangepast. De poster, die Cultuurconnectie samen met zorgverzekeraar VGZ ontwikkelde voor de heropening van de branche, kan ook bij stap 3 in gebruik blijven.
‘’Er is werk aan de winkel. Laaggeletterden zijn vaker werkeloos dan niet-laaggeletterden. Volgens de Algemene Rekenkamer (2016) telt Nederland in totaal 2.5 miljoen laaggeletterden – d.w.z. mensen met een zeer gebrekkige leesvaardigheid. En dat aantal is groeiende. Niet alle laaggeletterden ervaren dit als een obstakel: 80% van de werkenden geeft aan zonder enige training te kunnen functioneren op de arbeidsmarkt. (Buisman et al. 2013) Of je dan kan uitleggen waar je woont is een ander verhaal. Zo gymde ik op mijn fitnessclubje in Zutphen met een jongeman die bekende nooit een boek of zelfs maar een krant te lezen – ook geen nieuwsberichten op zijn smartphone. Hij woonde op de Paul Rodekoollaan. Op de plattegrond ook wel aangegeven als Paul Rodenkolaan.” “Volgens de statistieken wordt er in Nederland steeds minder gelezen. Foutloos schrijven onder kansarme jongeren is een zeldzaamheid. Is dat erg? Laten we er eens met een economische blik naar kijken. Want zodra het over geld gaat, zitten onze politieke besluitnemers rechtop.” Aldus Adriaan van Dis, lid van de Akademie van Kunsten.
De gemeente Dongen kan definitief doorgaan met de plannen om problemen rond de Cammeleur op te lossen. Hoofdhuurder DonckHuys worstelt met de taken van horeca en beheer. Daarvoor heeft het te weinig mensen. Bovendien krijgt de Cammeleur een flinke bezuiniging om de oren. Die komt grotendeels op conto van het muziekonderricht. waren de meningen duidelijk verdeeld. Volgens de partijen die wethouders in het college hebben zitten (VPD, PvdA en VVD) is het tijd om grote stappen te zetten. Zo bleek tijdens de raadsvergadering van 27 mei. Er is lang genoeg gepraat, vond men. De andere partijen vonden het nog te vroeg om de plannen van het college nu al door te voeren. In een motie ze wilden het college juist meer tijd gunnen om die plannen handen en voeten te geven. Ze voorzagen verschraling in het aanbod van de kunsteducatie. Uiteindelijk steunden de coalitiepartijen de plannen van het college.
Het is bij lange na nog niet zeker dat er een nieuw Cultuurhuis komt in het centrum van Gemert. Behalve dat duidelijk moet zijn wat de kosten worden van zo'n ingrijpende renovatie moet ook worden gekeken of het mogelijk is muziekschool Kunstlokaal onder te brengen in theater De Eendracht. Dat is de boodschap van de gemeenteraad van Gemert-Bakel aan B en W. Het idee om De Eendracht en het Kunstlokaal samen te voegen tot een Cultuurhuis werd geboren in de discussie over het nieuwe Gemertse centrumplan. Aanvankelijk werd de mogelijkheid geopperd zo'n cultuurcentrum onder te brengen in het Kasteel, maar dat plan bleek niet haalbaar. Hetzelfde gold voor het idee om de kerk St. Jans Onthoofding als locatie. Wethouder Steeghs laat via haar woordvoerder weten dat de boodschap van de gemeenteraad helder is en dat inderdaad nu eerst ook de alternatieven voor een nieuw Cultuurhuis in beeld moeten worden gebracht. Daarna volgt er een voorstel aan de raad.