Het jaarlijks terugkerende theaterfestival Windkracht, dat in april zou plaatsvinden, staat deze week op de planken. Tot 18 september zijn in totaal 18 voorstellingen in ’t Spectrum in Schijndel en 1 voorstelling op de Noordkade in Veghel te zien van leerlingen van Phoenix Cultuur. Dit jaar doen er 113 leerlingen mee aan de theaterproductie met 11 verschillende verhaallijnen verdeeld over 19 voorstellingen. De voorstellingen zijn geschreven door de theatermakers en docenten van theaterafdeling van Phoenix Cultuur, met behulp van enkele gastschrijvers. Ook de theater- en musicalleerlingen mochten meedenken en meewerken aan hun stuk.

Hoe leg je de link tussen erfgoed en burgerschapsonderwijs? De Digitale Scheurkalender Burgerschap zet vmbo-leerlingen via kunst- en cultuursnacks aan het denken over zaken als democratie, vrijheid en identiteit. Een inspirerend concept met aansprekend lesmateriaal voor bijvoorbeeld Nederlands, maatschappijleer of een mentorles. Annemarie Hogervorst van Kunstgebouw en Iris Brandts van Erfgoedhuis Zuid-Holland leggen uit hoe zij dit ontwikkelden.

Dirigent Ruben de Grauw vertelt in BN De Stem over het nieuwe initiatief van het Sacramentskoor: Kooracademie Breda. De vierjarige opleiding richt zich op kinderen van 4 t/m 12 jaar.

Cultuur+Educatie, jrg. 19 (2020), nr. 54, onder gastredactie van Evert Bisschop Boele en Ineke Haakma,is gewijd aan de eerste bevindingen uit hun onderzoeksprogramma Curious Minds – Kunsteducatie, gericht op een nieuwe didactiek voor kunstonderwijs, waarin de talentontwikkeling van leerlingen centraal staat.

Jonge inwoners stimuleren om te participeren in het theater. Het is één van de pijlers van de vorig jaar opgerichte stichting Theaterparticipatie Oost-Brabant in Rosmalen. Jongeren en theater: het aanbod is er, maar wat als je nog niet precies weet waar je goed in bent? ,We willen jongeren het theater binnentrekken, maar dan niet alleen als bezoeker, maar ook echt als maker", vertelt bestuurslid Sacha Theunissen. ,,Bovendien vinden wij het belangrijk om te kijken waar de talenten van jongeren liggen. Is dat acteren of juist presenteren of wil iemand liever meer leren over theatertechniek? Juist die basis willen we leggen, zodat ze hierna door kunnen groeien."

'Eerste Hulp Bij Eenzaamheid.' Dat is de naam van het lesprogramma voor basisscholen dat de educatiecommissie van de Stichting Evenementen Vlijmen heeft ontwikkeld. Het pakket voor groep 8 is klaar en zal dit schooljaar op vier basisscholen in Vlijmen, Haarsteeg en Nieuwkuijk starten: De Bussel, De Vijfhoeven, Lambertusschool en De Vlechter. De stichting zou dit jaar een grote theatervoorstelling in de open lucht houden, met als thema 'eenzaamheid'. Die voorstelling was onderdeel van een groter project, waarvan ook educatie onderdeel zou zijn. Corona gooide echter roet in het eten en de voorstelling is verschoven naar volgend jaar.

Nu de opvoering in het water valt door corona, begint de Helmondse Musical eerder dan gepland met de Helmondse Musical Academy. Grote namen komen naar Helmond voor gratis workshops dans, zang en meer

Joost Groenenboer van het LKCA over de herijkte canon. Een canon met meer maatschappelijke insteek, met extra aandacht voor het koloniale verleden, gastarbeiders en vrouwen. Wat voor aanknopingspunten biedt de vernieuwde canon voor (geschiedenis)docenten om inclusiever les te geven? En wat kunnen educatiemedewerkers van musea ermee?

Cultuureducatie en -participatie worden driedubbel geraakt door de coronacrisis. Inkomsten van professionals en organisaties vallen weg, gemeenten bezuinigen en er is te weinig toegang tot steunmaatregelen. Vallen we tussen wal en schip? Overheid, red de sector nu het nog kan.  Bas Verberkt, specialist beleid van het LKCA.

Het Roosendaalse Centrum voor Muziek kan nog één jaar gebruikmaken van gebouw De Suite aan de Burgerhoutsestraat. Nog dit jaar moet duidelijk worden wat er daarna gaat gebeuren met de muziekdocenten en met De Suite. De Suite is als Muziekhuis nooit echt 100 procent van de grond gekomen. Even verderop staat het Cultuurhuis Roosendaal wat wel een succes is. ,,Dat succes kan niet zonder gevolgen voor De Suite blijven", zegt wethouder Toine Theunis. Jaarlijks moet de gemeente  Roosendaal 2 ton bijpassen om de exploitatie van het gebouw rond te krijgen. En nog staan er veel lokalen leeg.

De meerjarige subsidies Talent & Festivals 2021-2024 van het Fonds voor Cultuurparticipatie zijn bekendgemaakt. Hiermee ondersteunt het Fonds instellingen op het gebied van Talentontwikkeling, Kunstfestivals en Erfgoedmanifestaties, gericht op cultuurmaken in de vrije tijd. In totaal heeft het Fonds voor ruim 29 miljoen aan aanvragen behandeld, van 54 aanvragers. Lang niet alle initiatieven die middelen vragen, kunnen worden gehonoreerd. De commissies hebben dan ook scherpe keuzes moeten maken. Er zijn uiteindelijk 34 aanvragen toegekend, waarvan 14 nieuwe aanvragers, voor het beschikbare budget van 16,8 miljoen euro. De Brabantse initiatieven die werden gehonoreerd : talentontwikkeling : Theaterwerkplaats Tiuri, Factorium Podiumkunsten, Huis der Kunsten Podium Bloos en Possibilize ; kunstfestivals : STRP.

Minister van Engelshoven (OCW) beantwoordt Kamervragen naar aanleiding van berichtgeving over de beëindiging van subsidie aan de MBO card.

Babel, sinds januari 2019 de naam van de bibliotheek, Muzerije en buro Babel, wordt Huis73. Per 1 september, omdat het moet van de rechter. ,,Niet fijn, gewoon een forse tegenvaller.’’ Op een andere manier weet directeur-bestuurder Nan van Schendel van Huis73 de naamsverandering niet te omschrijven. Babel is als naam na de organisatorische fusie tussen bibliotheek, Muzerij en buro Babel begin vorig jaar net in de Bossche samenleving geland. Die naam komt in Nederland wel meer voor, maar commercieel taleninstituut Babel uit Utrecht stapte naar de rechter.

Het ministerie van OCW heeft van LKCA de resultaten en knelpunten ontvangen die naar voren zijn gekomen in het onderzoek dat is uitgezet onder verenigingen, kunsteducatie-instellingen en zzp’ers. Centraal in het onderzoek stond de vraag welke impact het coronavirus en alle maatregelen heeft op deze doelgroepen. Om het cultuuraanbod in elke gemeente vitaal en toekomstbestendig te houden, roept LKCA op tot aanvullende ondersteuning voor verenigingen, instellingen en zzp’ers. LKCA noemt specifieke maatregelen om de nood voor amateurkunstverenigingen, kunstdocenten en artistiek begeleiders, en kunsteducatie-instellingen te lenigen. LKCA benadrukt de faciliterende rol, die gemeenten kunnen spelen.

In reactie op de lijn die minister Slob (OCW) schetste in zijn brief van 10 juni heeft de Kamer ingestemd met het vervolg van Curriculum.nu. Het traject wordt zo voortgezet, dat het past binnen de huidige omstandigheden in tijden van corona. Het ministerie heeft SLO opdracht gegeven om – samen met leraren, lerarenopleiders en vakdidactici – aan de slag te gaan met het vervolgtraject. Hoe dit traject er precies gaat uitzien, is na de zomer bekend. De verwachting is dat vanaf november 2020 teams aan de slag gaan. Voor de start van hun werk moeten de teams wachten op het advies van een wetenschappelijke curriculumcommissie over de voorstellen van de ontwikkelteams. Hoe het er precies uit gaat zien voor het cultuuronderwijs is daardoor onduidelijk.

De zang- en muzieklessen bij Centrum voor de Kunsten in Bergen op Zoom stijgen komend lesjaar met tien procent. De forse stijging genereert naar schatting 100.000 euro extra inkomsten voor de financieel noodlijdende gemeente. Ook het aantal lessen neemt af.

Ook de komende vier jaar blijven gemeenten in Noord-Brabant fors investeren in cultuureducatie. 44 van de 56 gemeenten met minder dan 90.000 inwoners geven aan deel te willen nemen aan de landelijke regeling Cultuureducatie met Kwaliteit 2021-2024. De deelname betekent dat deze gemeenten bereid zijn tot een gezamenlijke investering van 9 ton in cultuureducatie. Ook het Rijk en de provincie Noord-Brabant investeren. Dat komt neer op een jaarlijks totaalbedrag van minimaal 2,5 miljoen euro dat beschikbaar is voor cultuureducatie in het onderwijs. En dat bedrag kan nog verder oplopen.

Op de site Muziekexamens Brabant kun je terecht voor alle informatie en de inschrijvingen voor de landelijke erkende muziekexamens. Voorheen kon je hiervoor terecht op de website van Kunstloc Brabant (voorheen Kunstbalie). Het samenwerkingsverband van Brabantse Bond van Muziekverenigingen (B.B.M.), de Federatie van Amateur Symfonie- en Strijkorkesten (F.A.S.O.) en European Guitar Teachers Association (E.G.T.A.) neemt de organiserende rol voor de muziekexamens over van Kunstloc. Deze zelfstandige website voor de muziekexamens is een van de stappen die daar bij hoort. Vanaf 2021 wordt er overgestapt op een nieuw en gebruiksvriendelijker inschrijfsysteem voor de examenmomenten. Kunstloc Brabant blijft de muziekexamens ondersteunen met raad en daad, en onderhoudt de contacten met de gemeentelijke examenplaatsen.

Waarom is er subsidie nodig om bevoegde groepsleerkrachten bij te scholen in de kunstvakken? Biedt de pabo te weinig kennis en kunde voor deze vakken? Liesbeth Kleuver analyseert opleiding en praktijk en vraagt zich af wat er nodig is om kunstvakonderwijs structureel te verbeteren.

Het Nederlands Letterenfonds introduceert een nieuwe regeling voor tweejarige subsidies voor literaire organisaties. Ten behoeve van de versterking van het middenveld wordt aan organisaties, die literaire manifestaties of activiteiten ontwikkelen gericht op literaire jeugdeducatie, de mogelijkheid geboden een tweejarige subsidie aan te vragen. Met deze tweejarige subsidies kunnen organisaties werken aan verdere inhoudelijke ontwikkeling en professionalisering. In de beleidsperiode 2021 – 2024 zijn twee aanvraagrondes, de deadline voor aanvragen in de eerste ronde is 1 oktober 2020.

Met een bedrag van circa € 500.000 per jaar, 4 jaar lang, staat de provincie Noord-Brabant ervoor garant dat elk kind in Noord- Brabant cultuuronderwijs kan krijgen. De provincie reserveert dit geld voor het programma Cultuureducatie met Kwaliteit (CmK). Dit programma is een vierjarige matchingsregeling van de Rijksoverheid, die erop gericht is cultuureducatie duurzaam in het curriculum van het (basis)onderwijs te verankeren. De rijksoverheid stelt per inwoner € 0,79 beschikbaar, in Noord-Brabant komt dat neer op een totaalbedrag van ruim € 1,8 miljoen. De provincie en de gemeenten moeten dit bedrag met eenzelfde bedrag matchen. Het grootste gedeelte hiervan wordt door de gemeenten betaald, en waar een kleinere gemeente niet het volledige matchingsbedrag kan bijdragen wordt de rest door de provincie aangevuld.

De doorstart van cultuureducatie in Goirle krijgt vorm. In september gaan drie nieuwe initiatieven van start, die een plek krijgen in cultuurcentrum Jan van Besouw. Dat gebeurt met begeleiding van Factorium Podiumkunsten. Dansdocente Cathelijne de Graaff introduceert F-Fact Dance Company met een aanbod aan danslessen. Het tweede initiatief is van muziekdocenten. Onder de naam MuziGO: Muziekschool Goirle, verzorgen zij een aanbod aan muzieklessen. Het gaat om individuele lessen, ensembles en muzikale projecten. Onder de noemer Musical-Lab is een derde initiatief gestart waarin het aanbod aan musicallessen een doorstart krijgt. Voormalige Factorium docenten continueren de musicallessen die er al waren in Goirle.

Het Burgerinitiatief voor cultuureducatie in Goirle krijgt toch de ruimte om zijn ideeën uiteen te zetten. Dat is het gevolg van een uitspraak van een meerderheid van de gemeenteraad van Goirle.  B. en W. krijgen de opdracht om met de betrokken burgers in gesprek te gaan over de organisatie van het muziek- en dansonderwijs in Goirle en Riel. Marleen van Eijndhoven van het Burgerinitiatief is blij met de toezegging. ,,Deze motie is een positieve draai voor het cultuuronderwijs.” Het comité had de handdoek al in de ring gegooid, maar komt daar op terug en gaat het gesprek graag aan.

De Blazersklas van basisschool Het Palet in Hapert heeft de Brabantse voorronde van het NPO3 programma ‘Lang Leve de Muziek Show’ gewonnen. Ze gaan in september een gooi doen naar de Nederlandse titel. Op het Kerst Muziekgala 2020 treden de Paletmuzikanten, samen met de andere provinciewinnaars, op in het grootste schoolorkest van Nederland. Daarbij is koningin Maxima aanwezig, als erevoorzitter van het project Méér Muziek in de Klas. De prijs was een grote verrassing voor de ruim twintig Hapertse basisscholieren uit de groepen 5, 6 en 7. De school werkt nu drie jaar samen met de plaatselijke Muziekvereniging Kunst Adelt en Muziekschool Art4U om muziekonderwijs te promoten. Alle kinderen mogen kiezen uit een blaas - of percussie-instrument dat ze acht weken mee naar huis krijgen. Dankzij de lessen leren ze in die periode voldoende om samen met de harmonieorkest een optreden te kunnen verzorgen. Daarna kunnen ze kiezen om door te gaan in de Blazers- of Slagwerkklas.

De Taalunie en LKCA, het Landelijk Kennisinstituut voor Cultuureducatie en Amateurkunst, werken samen aan het in kaart brengen van de manieren waarop taal- en muziekonderwijs elkaar kunnen versterken. Onderzoeks- en adviesbureau Sardes is gevraagd om praktijkervaringen met de samenwerking tussen taal- en muziekonderwijs te beschrijven en te analyseren, voor zowel het basisonderwijs als voor enkele lerarenopleidingen in Nederland en in Vlaanderen. De voorlopige resultaten van dit onderzoek werden gepresenteerd tijdens een tweede expertbijeenkomst die plaatsvond in het HipHopHuis (Rotterdam).

Door de coronamaatregelen kregen de meeste studenten in het mbo de afgelopen weken thuisonderwijs en het lijkt erop dat dit ook na de zomer nog deels zo blijft. Gelukkig bedachten diverse musea alternatieve educatiemogelijkheden. Tips en inspiratie voor (burgerschaps)docenten en educatiemedewerkers van andere musea om cultuureducatie in het mbo op een andere manier te kunnen invullen.

LKCA, Huis voor de Kunsten Limburg, Koornetwerk Nederland en KNMO onderzochten de financiële gevolgen van de coronacrisis voor de kunsteducatie en actieve cultuurparticipatie. 42% van de verenigingen geeft aan financiële schade te hebben geleden ; gemiddeld zo’n 3.576 euro per vereniging. Slechts 7% een heeft gebruik kunnen maken van de financiële steunregelingen van het rijk. Kunstdocenten konden gebruik maken van financiële steunregelingen, met name de Tozo. De docenten die aan individuen lesgeven konden hun praktijk gedeeltelijk nog wel online voortzetten. Met name voor degenen die werken met groepen en verenigingen kwam alles tot stilstand. 69% van de docenten en artistiek begeleiders had financiële schade, de artistiek begeleider gemiddeld 5084 euro, de kunstdocent gemiddeld 3562 euro. 60% van de kunsteducatie-instellingen wist nog wel zijn lessen online voort te zetten. Men liep inkomsten mis bij bijdragen van cursisten/deelnemers, omzet uit optredens, voorstellingen en exposities, opbrengsten uit verhuur en horeca. 68% van de organisaties betaalden de artistiek begeleiders (deels) door, en 74% betaalden de docenten (deels) door. Ook de huur van oefen-/les-/repetitieruimte bleef voor 62% een dure kostenpost. Meer dan de eenmanszaken en de verenigingen hebben deze organisaties een beroep kunnen doen op de financiële steunregelingen van het rijk. Ondanks de steun was er nog steeds sprake van forse financiële schade bij driekwart van de instellingen, gemiddeld 29.900 euro.

Het is te vroeg om de precieze impact van het coronavirus op de sector cultuureducatie en cultuurparticipatie scherp in kaart te brengen. Arno Neele, specialist onderzoek LKCA, zet enkele belangrijke kwetsbaarheden en pijnpunten op een rij.

Hoe aantrekkelijk is het beroep van kunstdocent en artistiek begeleider? Het zijn professionals als gitaardocenten, pianodocenten, dansdocenten, dirigenten en regisseurs die zorgdragen voor de scholing en begeleiding van miljoenen Nederlanders. Het gaat om een grote groep, zo tussen de 10.000 en 20.000 professionals die er (gedeeltelijk) hun brood mee verdienen. In het najaar van 2019 konden kunstprofessionals deelnemen aan een enquête waarin we de tevredenheid bevroegen op onder meer inkomen, waardering, samenwerking, leerlingen en werkzekerheid. De resultaten van dit onderzoek worden in de publicatie ‘’ Arbeidstevredenheid van buitenschoolse kunstdocenten en artistiek begeleiders’’ beschreven.

Op 17 juni debatteert de Tweede Kamer over de gevolgen van de coronacrisis voor het primair en voortgezet onderwijs. Kunsten ’92 reikt in een brief aan de woordvoerders cultuur en onderwijs  en de ministers van Engelshoven en Slob enkele urgente overwegingen over het cultuuronderwijs  aan. CKV- en kunstvakdocenten missen nu de expertise van makers en het aanbod van culturele activiteiten dat ze zelf niet in huis hebben. In de beperkte tijd dat leerlingen op school zijn, wordt er weinig tot geen tijd ingeroosterd voor de kunstvakken en CKV. Het onderwijs verwacht dat dit ook na de zomervakantie nog het geval kan zijn. Kunst(vak)docenten zijn onzeker over wat er wel en niet kan in het nieuwe schooljaar. Het protocol van het RIVM of de po- en vo-raad zegt nergens dat een school geen culturele instelling, workshop of kunstenaar kan uitnodigen of bezoeken. In goed overleg is er dus heel veel mogelijk. Maar daarvoor moet de onderwijs-instelling ook de ruimte geven aan de CKV- en kunstvakdocenten om samen met de culturele sector tot een passende oplossing te komen.