Hanneke Janssen heeft een verleden in de Eindhovense galerie Schoots. Vijf jaar geleden startte ze een kunstadviesbureau. Om dit te vieren is er expositie met 23 kunstenaars uit haar stal bij Pennings Foundation in Eindhoven. Wat haar met name aanspreekt in die kunst? ,,De eenvoud, het fragiele, het verstilde. En dat zie je onder meer terug in het uiterst ingetogen werk van Jan van Munster, maar ook in de uiterst verstilde objecten van Yomiko Yoneda. Daar hou ik heel erg van.”

Verschillende organisaties zetten dit jaar het Nederlandse landschap in de schijnwerpers. Zo ook de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, Staatsbosbeheer en het Nationale Parken Bureau. Gezamenlijk ontwikkelden ze de app Meesterwerk Nederlands Landschap. Het gaat om zes bijzondere fietsroutes die aan de hand van kunst een link leggen tussen heden, verleden en toekomst van het landschap.

Op het door architect Wim Quist ontworpen drinkwaterleidingcomplex in Rotterdam Kralingen is door opdrachtgever Evides een nieuw hoofdkantoor gepland, naar een ‘principe-ontwerp’ van V8 Architects uit Rotterdam. Architect Kees van der Hoeven bekritiseert in een opiniebijdrage het onvoldragen voorbereidingsproces en roept op tot protest tegen het resultaat van deze volgens hem kwalijke combinatie van macht en ondeskundigheid.

“ Sinds 2019 is er het Piano Festival Naarden. ‘En in Amsterdam bestaat al langer het Pianoduo Festival. Je hebt ook het Liszt Concours en het concours van de Young Pianist Foundation. Maar ik zocht iets anders. Ik wil nieuw publiek bereiken. Ik wil de energie voelen stromen zoals op een kamermuziekfestival. En, niet onbelangrijk, ik zocht een locatie buiten de Randstad, want daar gebeurt al genoeg.” Lockdown of niet, pianist Daria van den Bercken begint een festival. Vanaf Hemelvaart speelt de eerste editie van Piano Biënnale zich af in Arnhem en Nijmegen. Van 13 - 16 mei, noodgedwongen online. Het wordt geafficheerd als een festival waarbij een interactieve wereld van muziek, kunst en dans ontstaat rondom de piano. De Volkskrant sprak met haar.

De online kaartverkoop voor de Oosterhoutse Biënnale is gestart. Een dagticket kost 15 euro en met korting 12,50 euro. Een passe-partout kost 25 euro. Het is volgens directeur Monique Verhulst van Biënnale Kunst in de Heilige Driehoek mogelijk zes euro extra een twee uur durende rondleiding te krijgen over het expositieterrein in de Heilige Driehoek. Daarnaast zijn er parkeerkaarten te krijgen. De Biënnale vindt plaats van 10 juli tot en met 15 augustus. Vanaf 21 juni wordt er begonnen met de opbouw van de expositie.

Vogelbescherming Nederland en de Zoogdiervereniging zijn op zoek naar inspirerende natuurinclusieve bouw, verbouw- en renovatieprojecten uit 2021. Welke bouwer, ontwerper of ontwikkelaar brengt met zijn of haar project het meeste leven in de stad? Met de prijs willen Vogelbescherming Nederland en de Zoogdiervereniging projecten onderscheiden, waarin natuurinclusiviteit aantoonbaar een belangrijke rol heeft gespeeld. De projecten moeten rekening houden met de behoeften van alle gebruikers van de stedelijke omgeving, mens én dier, leggen de initiatiefnemers uit. Geef jouw project op en maak kans op de Award Natuurinclusief Bouwen en Ontwerpen. De inschrijving voor deelname is geopend. Het kan tot en met 21 augustus.

Kunnen de Stadsparkbezoekers in Groningen in de zomer van 2022 naar de film in een groene, duurzame, vaste openluchtbioscoop? Als het aan Roland Breteler ligt wel. Hij is de initiatiefnemer van deze buitenbios, waarover hij als sinds 2019 met de gemeente Groningen onderhandelt. In het nieuwe ontwerp voor het Stadspark staat er al een ingetekend: de Stadspark Cinema. Op 2 juni neemt de gemeenteraad een beslissing.

Op 21 mei vindt de tweede editie plaats van Kijk Ons. Het initiatief van Nederlands Filmtheater Overleg, Eye Filmmuseum, Nederlands Filmfonds en het Nederlands Film Festival vervolgt de reeks filmavonden met de exclusieve voorpremière Love in a bottle, de nieuwste speelfilm van Paula van der Oest. De eenmalige online vertoning, voorzien van een vooraf opgenomen Q&A met regisseur Paula van der Oest en actrice Hannah Hoekstra, is te zien via het online platform Picl. Tijdens Kijk Ons wordt het publiek getrakteerd op exclusieve voorpremières van films van eigen bodem. Het label staat voor kwaliteit, avontuur en vernieuwing. Kijk Ons richt zich op een brede groep cultuurliefhebbers met een voorliefde voor avontuurlijke film, en laat hen kennis maken met de diversiteit van de Nederlandse filmproducties en de makers daarachter.

Buma Music in Motion (BMIM) heeft een Q&A-sessie aangekondigd met Stranger Things-componist Kyle Dixon en de Nederlandse componiste Tessa Rose Jackson. De sessie zal op 27 mei worden uitgezonden via het videoplatform van BMIM. BMIM is het platform in de creatieve industrie waar muziek en media samenkomen. Sinds het voorjaar van 2020 heeft Buma Music in Motion haar activiteiten naar online verschoven en worden door het jaar heen diverse masterclasses, workshops en matchmakingsessies georganiseerd. Daarnaast is Buma Music in Motion onder de noemer BMIM Connects ook aanwezig op partnerfestivals als Musexpo, ADE, IDFA, IFFR en het Nederlands Film Festival. Met BMIM Connects onderstreept Buma Music in Motion haar rol als netwerkmiddelpunt op het gebied van muziekgebruik in media.

Het filmfestival van Berlijn, dat eerder dit jaar online plaatsvond, heeft aangekondigd een ‘zomerspecial’ in openlucht te organiseren. Gebruik makend van het dalende aantal COVID-19 infecties zullen er zestien locaties in de stad worden ingericht als tijdelijke openluchtbioscopen.

Het Haagse Festival Classique gaat dit jaar opnieuw niet door. Het evenement stond gepland van 17 tot en met 20 juni 2021, maar de versoepelingen van de coronamaatregelen komen te laat. Doorschuiven naar het najaar kan niet, omdat de culturele kalender van Den Haag dan al vol zit. Het festival - de laatste jaren ook op het strand - kan daardoor pas weer plaatsvinden volgend jaar juni. De organisatie komt op 9, 10 en 11 september een SoundBites-programma in de Fokker Terminal. Daarin is een voorproefje te horen van de concerten volgend jaar.

Illustrator Guida Joseph is met haar boek De Rode Draad de winnaar van de Holocaust Literatuurprijs 2021. In De Rode Draad verhaalt Joseph (1949) in de vorm van een graphic memoir met een mengsel van tekeningen, briefjes, foto’s en collages over het leven met haar ouders. Haar vader overleefde Auschwitz, haar moeder verpleegde hem de rest van zijn leven. Het is de eerste keer dat de Holocaust Literatuurprijs wordt uitgereikt. De prijs is bedoeld ter bevordering van de kennis over vervolging en vernietiging van de Europese Joden. Het prijzengeld van 1000 euro is afkomstig uit het geld dat de Nederlandse Spoorwegen heeft uitgekeerd aan de nabestaanden van Hannelore Grünberg-Klein (1927-2015), als tegemoetkomingen voor slachtoffers van het nazi-regime die de NS in de oorlog naar concentratiekampen heeft vervoerd.

De rechter deed op 11 mei uitspraak in het kort geding dat de Federatie Indische Nederlanders (FIN) heeft aangespannen tegen de makers van De Oost, de nieuwe film van regisseur Jim Taihuttu over de Indonesische Onafhankelijkheidsoorlog. De FIN wil een disclaimer bij de film die het fictieve karakter benadrukt. Volgens producent Sander Verdonk zou er sowieso een disclaimer komen, maar niet dezelfde die de FIN voorstelt. De rechter stelt  dat een verplichte toevoeging van een disclaimer voorafgaand aan de film een vorm van preventieve censuur zou zijn. Dat zou alleen rechtmatig zijn als de film zelf tot onherstelbare schade zou leiden.

Sebastiaan Waegemaekers, Joel van Zimmeren en Nick Kawaler maakten een film over de oude City bioscoop in Roosendaal. Nu dit pand gesloopt wordt en er een spiksplinternieuw pand in de Nieuwstraat staat, kijken zij terug. in een acht minuten durende film, waarin diverse bezoekers over hun herinneringen vertellen. Een eerste kus, een huwelijksaanzoek. Carlo Lambregts, eigenaar van de City bioscoop in Roosendaal, was ontroerd. Een deel van het pand is inmiddels gesloopt om ruimte te maken voor appartementen. De familie Lambregts had de film liever groots vertoond. In een volle zaal, in de nieuwe City, met een rode loper. Helaas in coronatijd niet mogelijk. Via sociale media zal de film te zien zijn.

Wat als je de enige toeschouwer van een theatervoorstelling bent? Als je zelf de deur van je woonkamer voor de artiest hebt geopend? Geen veilig donker of opgaan in de massa; het zaallicht blijft aan. Dat is nieuw en spannend, voor de acteur in kwestie én voor het eenmanspubliek. In coronatijden is het een-op-een-theater opgebloeid. De Volkskrant zet het leukste theater aan huis op een rij.

Het Literatuurmuseum heeft op haar website een special gewijd aan oorlog en bevrijding, ingeleid door Adriaan van Dis, essays van Yra van Dijk, Bertram Mourits en Jan de Roder, en met verhalen van van Abdelkader Benali, Mohammed Benzakour, en Ellen Deckwitz.

Vorig jaar werd de Turner Prize, een van de belangrijkste kunstprijzen in Groot-Brittannië, niet uitgereikt door corona. Nu heeft corona de shortlist beïnvloed, want in een tijd van solidariteit hebben kunstenaarscollectieven hun relevantie getoond, aldus de jury. Het is voor het eerst – de Britse kunstprijs wordt sinds 1984 jaarlijks uitgereikt – dat er geen enkele individuele kunstenaar op de shortlist staat. „Deze collectieve kunstenaarsgroepen proberen maatschappelijke veranderingen te bewerkstelligen via kunst”, aldus de jury. De vijf genomineerden – Array Collective, Black Obsidian Sound System, Cooking Sections, Gentle/Radical, and Project Art Works – zijn allemaal geëngageerd of activistisch. Een van de genomineerde collectieven BOSS  is zeer kritisch over het beleid van de Tate Gallery vanwege zijn vermeende uitbuiting van zwarte en POC kunstenaars.

De Boekman Dissertatieprijs wordt iedere drie jaar toegekend aan het beste Nederlandse promotieonderzoek over kunst, cultuur en maatschappij. De prijs bestaat uit een geldbedrag van €10.000,- en is bedoeld om recente resultaten van wetenschappelijk onderzoek over kunst, cultuur en maatschappij onder een breed publiek bekend te maken. Daartoe besteedt het tijdschrift Boekman het jaar volgend op de uitreiking aandacht aan het onderwerp van de winnende dissertatie. De Boekmanstichting en samenwerkingspartner NWO roepen promovendi op om deel te nemen aan de prijs. Dissertaties kunnen tot 15 september 2021 worden ingediend.

Florentijn Hofman, de kunstenaar die wereldberoemd werd met zijn gele reuzenbadeend, levert een kunstwerk voor de toekomstige snelfietsroute F50 van Veghel naar Uden. Het gaat om drie ‘sets’ van fietsfiguren in de vorm van uitvergrote modelpoppetjes. ,,Het zal heel vervreemdend overkomen.” Inwoners van Meierijstad worden actief betrokken bij de uitwerking van het kunstwerk. Zo krijgt de fietsverbinding een extra dimensie met een kunstverbinding. Hofman zoekt mensen die model willen staan als fietser. Hij zoekt twee fietsende scholieren, iemand met een speed pedelec, een meisje dat met losse handen fietst, een ouder die een fietsend kind duwt, twee wielrenners en een ‘ANWB-stelletje’; een man en vrouw met dezelfde fiets en fietskleding.

Op de Oirschotse Heide, middenin het oefengebied van Defensie, bevindt zich een landschapskunstwerk. De Loopgraaf voor de Vrede van Marco Vermeulen, curator van de Landschapstriënnale 2021. ,,Een bewust contrast”, zegt hij, de loopgraaf heeft de vorm van het vredesteken. Vermeulen kwam op dit idee door de opvallende ligging en bijzondere functie van het terrein. ,,Hier oefenen militairen en dat wordt wellicht geassocieerd met agressie en oorlog. Terwijl ik juist een positief gebaar wil maken naar de gebruikers van het gebied. Ze stellen orde op zaken en bewaken de vrede, vandaar het vredesteken”, zegt Vermeulen. Niet alleen de vorm en de betekenis van het werk zijn aansprekend, ook de manier waarop het landschapsproject is gemaakt. Je kijkt namelijk letterlijk tegen de aarde aan, als je in een van de loopgangen staat. De Loopgraaf voor de Vrede is een onderdeel van de Groene Corridor, gemaakt in opdracht van de gemeente Oirschot.

Meer dan 10.000 leerlingen hebben hun stem uitgebracht op hun favoriete jeugdboek en daaruit is de shortlist gerold voor de Prijs van de Jonge Jury 2021. Op 9 juni wordt pas bekendgemaakt wie de prijs daadwerkelijk heeft gewonnen. Genomineerd zijn : Fake trip – Margje Woodrow (De Fontein); Genadeloos – Jennefer Mellink (Luitingh Sijthoff) en Je hebt één nieuwe volger – Chinouk Thijssen (Clavis).

Een jaar later dan gepland, vindt op 20 mei 2021 alsnog de opening plaats van het Nederlandse paviljoen op de 17e Internationale Architectuurtentoonstelling van La Biennale di Venezia. Covid-19 is nog niet uitgewoed en om die reden heeft Het Nieuwe Instituut besloten geen bezoekers uit te nodigen voor de opening in Venetië en een online openingsprogramma samengesteld. Onder anderen drie ontwerpteams, die eerder zijn geselecteerd vanuit een open oproep voor het publieke parallelprogramma van het Nederlands paviljoen tijdens deze editie, geven online acte de présence. Het Nieuwe Instituut en het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie lanceerden begin oktober 2019 een open oproep voor een bijdrage aan het publiek parallelprogramma van het Nederlands Paviljoen. Dit programma vindt zowel voor, tijdens als na La Biennale plaats in Venetië of elders. Inzenders werden uitgenodigd in te spelen op het thema van het Nederlands paviljoen 'multispecies urbanism'. Zes ontwerpteams werden geselecteerd. Tijdens de opening zullen de drie projecten van Studio Wild, Failed Architecture en Studio Lada Hršak te zien zijn in een videoportret. Het Nieuwe Instituut, commissionair van het Nederlandse paviljoen, presenteert Who is We? als reactie op het centrale thema 'How will we live together?' zoals gesteld door hoofdcurator Hashim Sarkis. Voor Who is We? werkt het instituut samen met architect Afaina de Jong en kunstenaar Debra Solomon. Het woord 'we' impliceert inclusiviteit, maar representeert in werkelijkheid vaak een enkelvoudig perspectief. Huidige sociale en ecologische urgenties verlangen ook van architecten en stedenbouwers dat zij 'we' gaan beschouwen als meervoudig: alle mensen omvattend en het meer-dan-menselijke, zoals de bodem, planten en dieren. De presentatie in het Rietveldpaviljoen in Venetië richt zich daarom op een stedenbouw die vrouwelijk is, van kleur, queer en multispecies.

Het nieuwe initiatief Designers Write heeft een essay-wedstrijd uitgeschreven. Zowel ontwerpers als critici, journalisten en andere professionals worden aangemoedigd deel te nemen. Het essay mag niet langer dan 800 woorden zijn. Er worden zes essay geselecteerd. Deze worden besproken een serie van drie podcasts. Voor het geselecteerde essay en deelname aan de podcastaflevering is een vergoeding beschikbaar. De essay moeten zich buiten over actuele vraagstukken als klimaatcrisis, Metoo, Black Lives Matter of de corona-crisis. Wat ook kan: vraagstukken die heel specifiek betrekking hebben op de designdiscipline, zoals social design of de zin en onzin materiaalonderzoek. Designers Write zoekt vooral naar prikkelende en scherpe teksten die een systemische kijk op de problematiek geven. Deadline 13 mei.

Gamescom 2021 zal dit jaar volledig online plaatsvinden. In maart gaven de organisatoren nog aan plannen te hebben voor een deels fysieke beurs. Na overleg met partners en exposanten is toch gekozen voor een digitaal evenement dat op maandag 23 augustus van start moet gaan. Eerder had de organisatie nog plannen om een select aantal bezoekers te ontvangen op de beurs. Ook zouden vertegenwoordigers van bedrijven samen kunnen komen in Keulen. Hierover zouden afspraken gemaakt worden met de Duitse overheid.

Een groep actieve mensen uit de Nederlandse jazzscene heeft het initiatief genomen tot een platform om jazz beter voor het voetlicht te brengen en om aandacht te vragen voor de door bezuinigingen en corona zwaar getroffen sector. Het initiatief Wij Zijn Jazz is ontstaan uit een periodiek video-overleg op instigatie van InJazz/Buma Cultuur, en wordt gesteund door een grote groep mensen en organisaties die actief zijn in de Nederlandse jazzscene.

Na de voordrachten van Amanda Gorman, bij de inauguratie van president Biden, en Amara van der Elst, tijdens de Dodenherdenking, was spoken word het gesprek van de dag. Maar wat is het precies? Vier vragen over een lastig te definiëren genre

In het kader van de Internationale Dag van de Dans reikte Dansnest dit jaar haar eerste ‘Dansnest Veer’ uit. De prijs werd overhandigd aan parkour Breda en freerun coaches Robey van Wel en Thijs van Asseldonk. De oranje veer gaat jaarlijks door Dansnest  uit Breda uitgereikt worden en is een aanmoediging voor één of meerdere mensen die op een positieve manier bijdragen aan dans op locatie of in de publieke ruimte. De prijs bestaat uit een grote oranje plexi lasercut in de vorm van de welbekende Dansnest veer, naar een ontwerp van Yurr Studio, die ook in de buitenruimte gehangen kan worden, om zo de kracht van de buitenruimte te onderstrepen

Actuele maatschappelijke thema’s adresseren door de ogen van kunstenaars, dat is wat Nina Folkersma wil. Als directeur van Amsterdam Art bevindt ze zich in een ideale positie om de ontwikkelingen in de Amsterdamse kunstwereld te volgen – én te sturen. “We zitten op een cruciaal moment: het openbreken van de geschiedenis en van dat witte, westerse, mannelijke dominante verhaal. Het interesseert mij enorm hoe dat vorm gaat krijgen.” Dat is een van de redenen dat ze de overstap maakte naar Amsterdam Art.

Het omgewaaide beeld ‘De Tong’ van Rudi van de Wint keert na ruim een jaar terug op de dijk aan de A6 tussen Almere en Lelystad. Bijna de voltallige Provinciale Staten van Flevoland stemden daarmee in. De naam verandert in ‘De Tong’ – zonder de toevoeging ‘van Lucifer’. Daarmee wortd tegemoet gekomen aan de gevoelens van gelovigen die er een verwijzing naar de duivel in zagen. De erven van de in 2006 overleden kunstenaar gaan akkoord.

‘Data zijn het vervuilingsprobleem van het informatietijdperk’, schreef de Amerikaanse cryptografiedeskundige Bruce Schneier in 2015. ‘Dat zette me aan het denken,’ vertelt ontwerper Niels Schrader, die samen met Roel Backaert het duo achter het project Acid Clouds vormt. Samen brengen ze datacenters in Nederland in kaart voor hun onderzoek naar de impact van de digitale wereld op onze fysieke leefomgeving. ‘Door de datacenters in beeld te brengen willen we mensen bewust maken van de steeds grotere plek die de digitale wereld begint op te eisen in onze fysieke leefomgeving. Daar zouden meer mensen iets van mogen vinden.’

“Het is geweldig om het te zien gebeuren. Na veel praten, denken en pow-wows wordt de 29,5 meter lange brug eindelijk geplaatst. Wow, wat een genot”. Dat waren de woorden van een gelukkige Michiel van der Kley toen een paar weken geleden de bouw begon van een van zijn kindjes, de langste 3D-geprinte fietsbrug ter wereld in de wijk Zwanenveld in Nijmegen. Opluchting was er ongetwijfeld ook bij Van der Kley, want de brug had al veel eerder moeten worden gebouwd, maar om onverklaarbare reden lag het project heel lang stil, blijkbaar wachtend op de laatste vergunningen. Maar nu is het dan zover, en kunnen binnenkort de eerste fietsers over de brug in het parkje De Geologenstrook.

De keuze van SPACE10, de onafhankelijke denktank van IKEA, om het vertrouwde human-centered design in te ruilen voor een meer planeetgerichte aanpak is verrassend en dapper. Sinds de oprichting van het onderzoeks- en designlaboratorium zocht SPACE10 de grenzen op. Dat is ook de reden waarom het geen onderdeel is van moederorganisatie IKEA en het een plekje heeft gevonden in Copenhagen, gevoelsmatig én geografisch op afstand van de multinational waarvoor het lab werkt. Theo Ploeg over de opmars van planet-centered design.

De eerste Nederlandse woning van 3D-geprint beton is opgeleverd. Het huis in Eindhoven is het eerste van ‘Project Milestone’ en voldoet aan alle strikte Nederlandse bouwvereisten. Uniek is dat de projectpartners een woning met een geheel eigen vormgeving hebben gerealiseerd, dankzij uitgebreide R&D om de vormvrijheid van betonprinten te ontsluiten. Project Milestone is een gezamenlijk bouw- en innovatieproject van Eindhoven University of Technology, Van Wijnen, Saint-Gobain Weber Beamix, Vesteda, gemeente Eindhoven en Witteveen+Bos. Het huis is ontworpen door Houben / Van Mierlo architecten. Het 3D-geprinte betonnen huis in Meerhoven is niet dé oplossing voor de overspannen woningmarkt, zegt Eindhovense wethouder Yasin Torunoglu.

Het gaat over een kind dat heel graag een hond wil en daar alles voor over heeft. Het gaat ook over de dood. Met het verhaal ‘5 stappen om een hond te krijgen’ heeft Sylvie de Leeuwe de schrijfwedstrijd van het Literair Café Helmond bij de jongeren gewonnen. De jury roemt Sylvie omdat ze een zwaar onderwerp als de dood met veel lichtheid weet op te schrijven. Het verhaal is gebaseerd op haar ervaringen als schoonmaakster op de corona-afdeling van het St. Anna ziekenhuis in Geldrop. Ze droomt ervan om ooit met een debuutroman door te breken in het schrijversgilde. Volgend schooljaar begint ze met de opleiding film- en literatuurwetenschap aan de universiteit van Leiden. Daar gaat ze andere richtingen van het schrijven ontdekken: ,,Ik vind filmscripts heel interessant.”

Vanaf 30 april staat Directors’ Collection live op de website van filmdistributeur Cinéart. Directors’ Collection is een plek waar toonaangevende regisseurs in de spotlight gezet worden. Liefhebbers van auteurscinema kunnen zich er laten inspireren door uitgebreide biografieën, interviews, masterclasses, soundtracks en podcasts over de belangrijkste filmmakers van deze tijd. Tegelijkertijd is er de mogelijkheid om films van deze filmmakers direct te bekijken.

Een medewerker van de gemeente Utrecht heeft de ‘Vanishing Staircase’, een ecologische trap van kunstenaar Birthe Leemeijer, beschadigd. De gemeentewerker zag de inheemse plantjes tussen de treden aan voor onkruid en brandde ze weg, terwijl het de bedoeling is dat de natuur de trap steeds verder overneemt. Vanishing Staircase’ werd in 2018 geplaatst aan de Utrechtse singel. Tussen de treden groeien inheemse planten, die de trap langzaam zullen doen verdwijnen. Het ecologische kunstwerk is een initiatief van Vergroening Singels030, die zich inzet voor meer biodiversiteit in en langs de Utrechtse singel. Vrijwilligers van de organisatie gaan de trap opnieuw beplanten.

Op 7 mei verschijnt de nieuwe editie van Het Filmjaarboek. De coronapandemie is nadrukkelijk aanwezig in het boek, door middel van een Coronadossier waarin de grote invloed van de crisis op filmindustrie en bioscopen wordt geanalyseerd. Ook in deze editie weer een overzicht van alle filmtitels die in 2020 in de bioscoop verschenen, aangevuld met zes artikelen waarin de belangrijkste en opvallendste filmzaken van het jaar besproken worden.

Het nieuwe Innovation:Lab van Theater Utrecht, in samenwerking met DOX en de HKU, heeft de eerste zeven makers voorgesteld die starten in het ontwikkeltraject. Ook ontwikkelinstellingen Likeminds en PLAN stelden onlangs hun nieuwe makers voor.

De Chinese social media-app TikTok is in de afgelopen jaren geëvolueerd van een platform voor danstrends en lipsync-video’s naar een belangrijke speler in de entertainmentindustrie. Grote TikTok-sterren als Charli D’Amelio en Addison Rae zijn inmiddels verbonden aan talentenbureaus in Hollywood. Maar TikTok is veel meer dan influencers en trends. Het platform biedt ook ruimte aan creatievelingen, kunstenaars en subculturen en is een broedplaats van talent geworden. Vooral jonge filmmakers pakken op TikTok hun kans om door te breken. Celine van Benten over drie van hen.

Omdat de Taalunie wil bijdragen aan een betere houdbaarheid, bruikbaarheid en zichtbaarheid van belangrijk Nederlandstalig muzikaal erfgoed, is aan Muziekweb en Cemper gevraagd om bij privéverzamelaars en archiefinstellingen in het taalgebied Nederlandstalig muzikaal erfgoed te inventariseren. Het onlangs opgerichte netwerk van de podiumkunsten, Podiumkunst.net, wil een breed netwerk van muziek- en theatercollecties opbouwen en ziet in de geïnventariseerde collecties met Nederlandstalig erfgoed een belangrijke inspiratiebron voor makers, onderzoekers en liefhebbers. De toekomst van deze rijkdom zou gewaarborgd moeten blijven. In een webinar op 10 juni lichten de Taalunie en Podiumkunst.net dit verder toe.

De 101 acts die dit najaar met het rondreizende festival Popronde door Nederland zullen trekken zijn bekend. Vanzelfsprekend moest ook de Popronde een jaar overslaan, en een groot deel van de vorig jaar geselecteerde namen worden meegenomen naar 2021, maar er zitten ook heel veel nieuwe artiesten tussen.

Lange tijd was er de hoop dat Jazz in Duketown 2021 in een aangepaste opzet kon plaatsvinden met beperkt publiek. Dat lijkt niet het geval te zijn. Toch laat het festival ook tijdens deze lockdown livemuziek klinken. Er vinden vanuit de Verkadefabriek en Willem Twee in 's-Hertogenbosch tijdens het Pinksterweekeinde van 21 t/m 24 mei zo’n dertig concerten plaats die via livestreams gratis te volgen zijn. Het programma is bekend. Het Bergse jazzfestival JazzBoz gaat in aangepaste vorm, vanwege corona, door. Op 29 mei rijdt er een dubbeldekker met jazzmuzikanten door diverse wijken van Bergen op Zoom. Zij brengen de muziek live bij de mensen thuis. De schoolconcerten voor de groepen 7 en 8 gaan op 28 mei digitaal. Vanuit theater De Maagd verzorgen enkele muzikanten een interactieve jazzshow die de leerlingen in de klas gaan beleven. Ook online is er het traditionele wedstrijdelement voor de scholieren. Scholen kunnen meedingen naar de JazzBoZ trofee 2021. Op 30 mei is er de gebruikelijke jazzdienst vanuit de kerk. Het wordt een intieme viering die mensen thuis digitaal kunnen volgen. De Stichting Bergse Jazz Evenementen (SBJE) hoopt op subsidie en sponsorgeld voor nog meer activiteiten.

NPO Cultuur presenteert vanaf mei culturele programma’s op de jeugdzenders NPO Zapp en Zappelin. Kinderen maken op laagdrempelige wijze kennis met cultuur: via dans, muziek, beeldende kunst, theater en cabaret. Vanaf de meivakantie tot en met de zomervakantie op tv bij NPO Zapp en Zappelin, maar ook via podcasts, websites, apps en de social media kanalen van de zenders. De programma’s worden gerealiseerd dankzij het NPO Actieplan Cultuur dat een alternatief podium biedt aan de cultuursector en artiesten die geraakt worden door de coronamaatregelen.

Erfgoed Brabant is één van de partners in het herdenkingsproject Namen en Nummers Tilburg. In 2021 wordt een tijdelijk monument gemaakt voor de ruim honderdveertig Joodse mede-Tilburgers die in de Tweede Wereldoorlog zijn weggevoerd uit de stad. Deelnemers aan deze herdenking ontfermen zich over één van de slachtoffers en maken thuis voor hem of haar een naambordje dat wordt gebruikt bij het herdenkingsritueel op 3 september 2021 in het Spoorpark. De deelnemers leggen het naambordje uiteindelijk op een grote plattegrond van Tilburg. Zo worden de buurtbewoners van toen symbolisch thuisgebracht. ,,Het is de bedoeling dat Tilburgers zich gaan verbinden met de uitgekozen persoon, waardoor die steeds meer tot leven komt. Het is een laagdrempelige manier om mensen te betrekken bij een geschiedenis die nooit mag worden vergeten”, zegt Jeroen Neus van verhalenstichting Verhalis. Die doet in Tilburg met Namen en Nummers ervaring op. Ze wil het door de Amsterdamse kunstenares Ida van der Lee bedachte project de komende jaren ook in andere Brabantse steden en dorpen uitvoeren. 

Het Europese streamingplatform Sooner is sinds april in Nederland beschikbaar. Het platform richt zich filmliefhebbers die houden van arthouse films en documentaires. De catalogus bevat 1.500 films in verschillende genres en zijn met een abonnement of los te huur of te koop. Sooner was al actief in Duitsland, België, Luxemburg, Zwitserland en Oostenrijk. Sooner ontstond volgens het platform uit de wens om ‘zoveel mogelijk mensen kwaliteitsfilms te bieden en hun cinematografische horizon te verbreden via een uitzonderlijk label’. Vergezeld van een marketingcampagne onder het motto Stream Beyond Mainstream, richt Sooner zich tot een publiek dat op zoek is naar alternatieven voor de grote, mainstream streamingreuzen.

Al jarenlang werken vijf stadsmusea in Nederland nauw samen om de schilderijen uit het depot van het Rijksmuseum zichtbaar te maken in de regio. Aan de kring van musea in Bergen op Zoom, Harlingen, Hoorn, Gouda en Zutphen is per 30 april het Limburgs Museum in Venlo toegevoegd. . De stichting heet voortaan M6, voluit: stichting De zes samenwerkende musea in Nederland. Het Rijksmuseum juicht de uitbreiding van deze succesvolle samenwerking toe. De musea zetten gezamenlijk een reeks neer van tentoonstellingen met de titels: Lage Landen, Koele Wateren, Hoge Luchten en Hete Vuren.

Op 4 mei herdenken jongeren de Tweede Wereldoorlog in 36 sociaal-artistieke projecten van Theater Na de Dam. In plaats van theatervoorstellingen, organiseren ze dit jaar veilige luisterwandelingen, korte films, monologen aan de deur en zelfs een fietstocht. De jonge makers van het Eindhovense Wildpark en theatermakers Annemiek Nienhuis en Madelène Veraa bedachten ze onder de paraplu van jeugdtheatergezelschap Wildpark de interactieve herdenkingswandeling Wat moet er nog gezegd op Strijp-S. Wie meeloopt krijgt een routebeschrijving met QR-codes die naar video's en verhalen leiden. Het wordt een theatrale podcastwandeling op 4 mei met Eindhovense oorlogsverhalen.

Er is een platform nodig dat ruimte biedt aan de ontwikkeling van immersief theater, vindt cultureel ondernemer Danny van Zuijlen van Studio Immersief. Samen met Ton Offerman en Micha Wijngaarde heeft hij Lab Immersief opgericht: een werkplaats voor jonge makers die zich willen verdiepen in immersief theater. Want dat is hét ‘upcoming theatergenre’ van dit moment, volgens Van Zuijlen. Immersief theater is – heel simpel gezegd – locatietheater met game-elementen, legt Van Zuijlen uit. ‘Een 360-graden-beleving waarbij het publiek onderdeel is van het verhaal en daar invloed op uitoefent. Deelnemers lopen vrij door de ruimte, mogen met alle karakters praten en alles aanraken wat ze tegenkomen. Daardoor maakt iedereen wat anders mee.’ Sinds begin maart geeft Lab Immersief de ruimte aan jonge, getalenteerde makers om immersieve producties te ontwikkelen. Zij worden in hun proces ondersteund door ervaren theatermakers, producenten, game designers, scenografen, VR- en AR-producenten en communicatieprofessionals zodat zij hun expertise verder kunnen ontwikkelen en ervaringen kunnen uitwisselen.

Op initiatief van de Stichting Boy Edgar Prijs wordt de organisatie, selectie en uitreiking van de Boy Edgar Prijs met ingang van 30 april 2021 overgedragen aan het Fonds Podiumkunsten. De prijs wordt jaarlijks uitgereikt aan een musicus die een waardevolle bijdrage heeft geleverd aan de Nederlandse jazz- en geïmproviseerde muziekscene. Met de overdracht aan het Fonds Podiumkunsten wordt de geldprijs verdubbeld naar € 25.000. Vast onderdeel van de prijs blijft de bronzen wisselsculptuur ‘John Coltrane’ van Jan Wolkers. Door de prijs onder te brengen bij het Fonds Podiumkunsten blijven de continuïteit en reputatie van de prijs, die internationaal aanzien geniet, behouden. De totstandkoming van de overdracht is een unieke publiek- private samenwerking tussen het Fonds Podiumkunsten, Buma Cultuur, Sena Performers en North Sea Jazz. In 2021 wordt er geen prijs uitgereikt; de concertreeks van de prijswinnaar van 2020, Ack van Rooyen, is vanwege coronamaatregelen uitgesteld naar het najaar van 2021. De eerstvolgende bekendmaking van de winnaar van de Boy Edgar Prijs vindt plaats tijdens Buma Cultuur’s netwerk- en showcasefestival InJazz in 2022.

Op 30 april is Ons Kloosterpad geopend, in het kader van het jaar Brabants Kloosterleven. Het is een uitnodiging tot overdenking en zingeving: het meer dan 300 kilometer lange wandelpad langs Brabantse kloosters en abdijen dat vanaf 1 mei toegankelijk is voor het publiek.

De organisatoren van de Salone del Mobile in Milaan hebben bevestigd dat de beurs in september zal plaatsvinden, waarmee een einde is gekomen aan speculaties dat het evenement zou worden afgelast of verplaatst naar een kleinere locatie. De beurs zal zoals gepland van 5 tot en met 10 september worden gehouden op de vaste locatie, het expositiecentrum Fiera Milano buiten de stad.

De Nederlandse Dansdagen 2021 vinden plaats van 30 september tot en met 7 oktober 2021. Het festival vindt plaats in én vanuit Maastricht. In het theater, op bijzondere locaties in de stad en online, vanaf het digitale podium. Het festival opent op 30 september 2021 online met de Avond van de Nederlandse Dans.

ESNS (Eurosonic Noorderslag) belicht elk jaar de allerbeste opkomende acts uit een ander land en toont de diversiteit aan muzikaal talent uit heel Europa. In samenwerking met The Spanish Wave en Live Nation Madrid kondigt ESNS met trots de focus op Spanje aan tijdens ESNS 2022. Europese acts die ESNS 2022 (19-22 januari 2022) willen spelen, kunnen van 1 mei tot 1 september 2021 een online aanvraag indienen voor een showcase op het festival.

Wie door Heusden wandelt, hoeft zich op literair gebied niet te vervelen. Met het thema ‘In ‘t voorbijgaan’ presenteert de Heusdense stichting De Moriaan literair werk aan het publiek. Aan tien gevels, verspreid over de vesting, prijken creaties van verschillende schrijvers.

De Brabantsedag in Heeze gaat dit jaar opnieuw niet door. Voor het tweede jaar op rij wordt de grootse theaterparade uitgesteld vanwege corona. De aangekondigde versoepelingen komen volgens de organisatie te laat voor de voorbereidingen die nodig zijn voor het evenement.

Ondanks grote onzekerheid over het heropeningsplan, gaat Spring van 20 tot en met 29 mei sowieso voor een (deels) live programma. Dat maakte het Utrechtse Performing Arts Festival op 29 april bekend. Eerder kondigde het Holland Festival al een reeks live voorstellingen aan voor juni. Andere festivals zijn inmiddels geannuleerd of gaan volledig online. Een voorlopig overzicht van theaterfestivals.

Anne van den Dool over drie handleidingen in het lezen van poëzie: Van kop tot teen van Jeroen Dera en Charlotte Van den Broeck, Dit gaat niet over grasmaaien van Ellen Deckwitz en Zelf gedichten lezen van Gerbert Faure, Jan de Jong en Bas Jongenelen.

Stichting De NWEStijl@Tilburg heeft plannen voor een groot lichtobject dat bestaat uit de zin ‘De wereld van heden raast door in Dada’s voetspoor’. Geschreven door spoorbeambte, dichter en pianist Antony Kok (1882-1969) die tijdens de Eerste Wereldoorlog in Tilburg samen met kunstenaar Theo van Doesburg de fundamenten legde voor de later wereldberoemd geworden kunstbeweging De Stijl. De beoogde locatie is Gebouw 79 in Tilburg, op een steenworp afstand van zowel de LocHal – waar de bibliotheek en KunstLoc gevestigd zijn – als van de plek waar binnenkort het innovatief centrum Mindlabs wordt gevestigd. In Mindslabs staat de menselijke kant van (media)technologie centraal. De tekst zal een lengte krijgen van zeventig meter en een hoogte van een meter. Reizigers in passerende trein kunnen de zin dus goed lezen.

‘Hoop’ is het thema van de 2e Biënnale Kunst in de Heilige Driehoek, die vanwege corona uitgesteld werd naar komende zomer. De propedeuse studenten van de afdeling Illustrated & Animated Storytelling van de St. Joost School of Art & Design gingen in het laatste kwartaal van hun schooljaar (2019/2020) met het ‘thema Hoop’ aan de slag. De studenten kregen de opdracht een animatiefilm te maken van ongeveer één minuut. De resulterende animaties worden deze zomer getoond in de Kloosterhoeve op het Biënnale-terrein in Oosterhout. En nu al te zien op de website van Kunst in de Heilige Driehoek.

Lindsay van Ooijen is in de prijzen gevallen bij The Indie Awards, de literatuurprijs voor auteurs die hun boek in eigen beheer uitgeven. De Bredase won de publieksprijs met haar interactieve kinderboek Beertje het is bedtijd!.  Ook de Bredase kunstenaar/illustrator Luuk de Greef viel in de prijzen, maar dan bij BoekGoud. Samen met het Rotterdamse schrijversduo Pieter de Greef en Iris Dudok maakte hij het kinderboek Kootje Konijn fietst door de stad. Het publiek verkoos dit boek tot winnaar in het genre ‘Prentenboeken’. De BoekGoud-prijs wordt jaarlijks als tegenhanger van het Boekenbal uitgereikt aan veelal debuterende auteurs.

Spotify heeft zijn kwartaalcijfers gepubliceerd. De streamingdienst wist in de eerste drie maanden van het jaar niet alleen meer luisteraars te trekken, maar ook 16 procent meer omzet te generen. Spotify kent inmiddels 365 miljoen gebruikers. 158 miljoen van die luisteraars hadden in het eerste kwartaal een betaald abonnement op de muziekservice. De dienst meldt dat dit er drie miljoen meer zijn dan in het vorige kwartaal. De grootste groei in maandelijkse gebruikers was te zien in Amerika, Rusland, Mexico en India. Europa bleef op dat gebied achter op de eerder uitgesproken verwachtingen van de dienst

“Jazz is niet alleen muziek, het is een manier van leven, het is een manier van zijn, een manier van denken”. Met die woorden van Nina Simone in het achterhoofd heeft de Unesco 30 april uitgeroepen tot International Jazz Day. International Jazz Day wordt voor de tiende keer gevierd. En dat kan niet anders dan met muziek, in de vorm van een wereldwijd concert dat online te genieten is, met medewerking van o.m. Herbie Hancock, Jacob Collier en John McLaughlin.

Ik ben de Danser over DIT van The100Hands op online Moving Futures Festival is geschreven door Arthur Kok. Dit essay werd geschreven in opdracht van DansBrabant in het kader van Dans&Durf/Dance&Dare, een cursusreeks en beweging door het Domein voor Kunstkritiek en DansBrabant waarin schrijvers nieuwe woorden zoeken voor nieuwe dans.

Verborgen schatten is een project van NRC waarbij bijzondere kunst uit de depots van de Nederlandse musea werd opgezocht. De vaste collectie is door de coronacrisis belangrijker geworden. Wat kunnen musea doen met hun collectie? Vier manieren om met de collectie om te gaan : toon nieuwe aanwinsten, bevraag de collectie telkens opnieuw, open het depot, ga samen met bezoekers op zoek naar nieuwe verhalen. NRC komt met 8 thema’s met hun eigen ‘’zalen” en koos per thema werken uit Nederlandse musea, met telkens een inleidende tekst.

De wereld verandert in snel tempo. En de journalistiek verandert – uiteraard – mee. Om begrip van en grip op de wereld te versterken volstaan ellenlange teksten op grijzig papier niet meer. Ook de ‘klassieke’ nieuwsblogs – maar al te vaak opgezet als een digitale krant – voldoen niet meer om de dynamiek en gelaagdheid van de actualiteit te vatten. Oftewel, de traditionele journalistiek loopt achter op de complexe realiteit. Het antwoord op deze nieuwsparadox: designalism. “Om deze nieuwe discipline op snijvlak van journalistiek en design onder de aandacht te brengen is de website Designalism.nl gelanceerd”, zegt initiatiefnemer Noortje van Eekelen. “Steeds vaker zien we actuele onderzoeksprojecten waarin design en journalistiek convergeren. Designalism is niet alleen de taalkundige versmelting van deze disciplines maar laat ook zien hoe de makers of designalists steeds meer overlappen. Tal van ontwerpers produceren werk dat inspeelt op de actualiteit met een journalistieke invalshoek. Andersom zijn er journalisten die werk maken dat als design of kunst kan worden ervaren. Denk aan nieuwe vormen van journalistiek als immersive journalism met gebruik van virtual reality­-brillen of data-visualisaties.”

Hoe krijgen we ruimtelijke opgaven als de energietransitie, de woningbouwopgave en klimaatadaptatie voor elkaar? Elk thema lijkt burgers slechts verder tegen elkaar in het harnas te jagen. Er valt wat te leren van de gang van zaken aan onze kust, betoogt Martin Hendriksma. Op die kwetsbare strook krijgt het nieuwe Nederland al vorm.

Schrijver Hans Vervoort kondigde op zijn 82ste verjaardag een nieuwe literaire prijs aan: De Hans Vervoort Prijs. De prijs wordt op 22 april 2022 voor het eerst uitgereikt aan een schrijver van ‘verhalend proza van neerslachtige en toch opbeurende aard.’ Aan de prijs die tweejaarlijks wordt uitgereikt is een bedrag van 5.000 euro verbonden. Hij  en zijn vrouw verkochten het afgelopen jaar hun Amsterdamse huis met behoorlijke overwaarde. Hiermee financiert Vervoort de prijs.

Daria Bukvić wordt per 1 juni de nieuwe artistiek directeur van Toneelgroep Oostpool uit Arnhem. Afgelopen jaar was Bukvić al onderdeel van een interim artistiek leiderschapsteam, dat werd ingesteld na het vertrek van Marcus Azzini. Bukvić wordt samen met zakelijk directeur Michiel Nannen verantwoordelijk voor het dagelijks bestuur van het gezelschap. Volgens Nannen vertegenwoordigt Bukvić ‘een nieuw, radicaal geluid in het theaterlandschap en de maatschappij, dat veel weerklank vindt onder een jong en divers publiek’. Met de aanstelling kiest het gezelschap ‘niet alleen voor een van de meest belangrijke theatermakers van haar generatie, maar ook voor een bevlogen leider die wars is van het oude machtsdenken en kansen wil bieden aan nieuwe stemmen’ De Gelderlander sprak met haar.

Op 28 april mogen de boekwinkels weer open, zodat mensen zonder afspraak kunnen winkelen. Na een lange periode van lockdown en beperkingen is dit een moment om, hoe beperkt ook, te vieren. Daarom gaan door geheel Nederland schrijvers hun favoriete boekhandel 'heropenen'. Een actie van de CPNB.

Ons Kloosterpad is ontstaan uit een samenwerking tussen kloosterlingen, gemeenten, vrijwilligers en de provincie Noord-Brabant. Aanleiding voor het pad is het Jaar van het Brabants Kloosterleven. Ons Kloosterpad is meer dan een mooie wandeling door de prachtige Brabantse landschappen en indrukwekkende kloostergebouwen. Het is een wandelpad van 330 kilometer langs een vijftigtal (voormalige) kloosters en abdijen in midden en oost Noord-Brabant. Het is ook een wandeltocht die uitnodigt tot reflectie, bezinning en overdenkingen. Thema’s van kloosterlingen zijn vandaag de dag heel actueel. Op 30 april 2021 wordt Ons Kloosterpad officieel geopend door de Commissaris van de Koning samen met de priorin van de Clarissen. Vijf kunstenaars ontwierpen nieuwe kloostericonen. Bij het ontwerp lieten zij zich inspireren door symbolen, kleding, kleuren, voorwerpen en gebruiken van drie kloosterordes die langs Ons Kloosterpad liggen. De opening is digitaal te volgen. Kunstloc Brabant adviseert en ondersteunt bij verschillende activiteiten.

Uit de 37 teams die hebben gereageerd op de Open Oproep voor het verduurzamen van grote stadskerken heeft de jury negen teams van professionals op het gebied van ontwerp, duurzaamheid en erfgoed geselecteerd. Zij zijn uitgenodigd om deel te nemen aan de prijsvraag 'Sublieme Schoonheid | Sublieme duurzaamheid', die door de Rijksbouwmeester en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed in samenwerking met negen grote stadskerken is uitgeschreven. Aan de teams is gevraagd om een visie op de opgave te maken, waartoe drie urgente thema’s zijn aangereikt. Deze thema’s hebben betrekking op de binnenruimte, op energiekoppelingen en op verbinding met de omgeving. In juni zal de jury per thema één team selecteren om de visie uit te werken tot een ontwerp.

Tijdens de online dertiende editie van Movies that Matter zijn op 24 pril de prijzen uitgereikt in de zes competities van het mensenrechtenfilmfestival. Movies that Matter lanceerde dit jaar twee nieuwe competities, die moesten benadrukken dat het festival niet alleen om urgente onderwerpen maar vooral ook om urgente cinema draait. De Grand Jury Fiction Award ging naar Quo vadis, Adia? van de Bosnische filmmaker Jasmila Žbanić. De Grand Jury Documentary Award ging naar Farida Pacha voor Watch Over Me, over een team van palliatieve verzorgers in New Delhi. De Nederlandse competitie werd gewonnen door de documentaire Shadow Game van Eefje Blankevoort en Els van Driel, over de gevaarlijke reis die jonge vluchtelingen afleggen.

Het festival BLOW! by WMC Kerkrade wordt verplaatst naar het eerste weekend van september. Het blaasmuziekfestival, georganiseerd door het Wereld Muziek Concours (WMC), was aanvankelijk gepland op 8 t/m 11 juli, maar de organisatie acht de kans in september groter dat BLOW! plaats kan vinden met minder of geen coronabeperkingen. “We gaan ervanuit meer kans te hebben op een volwaardig festival in september,” zegt Björn Bus, artistiek leider van de organisatie. “We willen van BLOW! echt een feestje maken. We hebben bijna anderhalf jaar binnen gezeten en verlangen naar livemuziek en gezelligheid. BLOW! vormt voor Kerkrade en de regio tevens de klinkende opmaat naar het Wereld Muziek Concours in 2022. Er breekt nu hopelijk een periode aan waar wél muziek in zit.” Komende maanden maakt BLOW! de line-up van het festival bekend.

De film Nomadland was de grote winnaar van de 93ste editie van de Oscars. De uitreiking op 25 april was een avond vol primeurs en gebroken records.

Adinda van Delft (viool, 12 jaar, Berkel en Rodenrijs), Thomas Prchal (cello, 16 jaar, Utrecht), Steije Maurer (marimba, 16 jaar Nieuwegein) en Jappe Dendievel (fagot, 16 jaar, Oostkamp, België) hebben een eerste prijs gewonnen bij de Nationale Finale van het Prinses Christina Klassiek Concours 2021. Dat maakte Hare Koninklijke Hoogheid Prinses Margriet der Nederlanden, lid van het Comité van Aanbeveling, op 24 april, bekend via een speciale bekendmakingsvideo. Het 53e Klassiek Concours werd vanwege de coronamaatregelen digitaal georganiseerd. Bijna vierhonderd jonge muzikanten uit Nederland en Vlaanderen deden afgelopen maanden mee aan de voorrondes. Zeventien van hen werden geselecteerd voor de Nationale Finale. Het niveau van de deelnemers en de betrokkenheid van het publiek was, ondanks de coronacrisis, hoog. Masterclasses, optredens en coaching liggen in het verschiet van de prijswinnaars.

Inte Gloerich is verbonden de Hogeschool van Amsterdam, bij het Institute of Network Cultures, waar ze werkt aan het project MoneyLab, een onderzoek naar mogelijkheden om de financiële wereld te democratiseren en alternatieve economische systemen op te zetten. Blockchain werd hier een steeds groter onderdeel van. Ze schrijft momenteel aan een proefschrift (Universiteit Utrecht) over Blockchain imaginaries. Het gaat haar niet zo zeer over wat die technologie precies doet, maar over de toekomstvisies die daaraan vasthangen. Lena van Tijen sprak met haar over cryptokunst en blockchain, waaronder ook het zo gehypete nieuwe digitale verzamelobject, de NFT.

Na de digitale versie van hoofdfestival in november vindt directeur Michel Behre van het Haagse (literaire) festival Crossing Border het hoog tijd voor een echte activiteit. “Ik ben helemaal klaar met online-optredens. Er moet gewoon weer wat gebeuren. En dat gaan we op 10 juli doen met dit festival ,” zegt hij. Hij spreekt over You’ll have to scream LOUDER. Het vindt plaats op 10 juli in het Energiekwartier rond Zaal 3, Studio Loos en Kunstinstelling NEST. Van literatuur en spoken word tot poëzie, alternatieve muziek en crossovers. “Als het onverhoopt niet kan, gaat het niet door natuurlijk. Maar nu zeggen we: we gaan ervoor. Het wordt een evenement met veel ruimte voor nieuw talent. We maken er een lekker alternatief sfeertje van.”

Meer dan 25.000 leerlingen uit de eerste en tweede graad in Vlaanderen schreven zich in voor deze eerste editie van de Poëziesterren secundair onderwijs. Na een stemtraject in de klas kozen de leerlingen van de eerste graad 'Precies goed' van Babs Gons uit als beste gedicht van de afgelopen twee jaar. In de tweede graad bekroonden de jongeren het gedicht 'Prikkels' van Paul Demets met een Poëziester. "Poëziesterren" is een initatief van CANON Cultuurcel en Poëziecentrum, zou de taalgevoeligheid van jongeren moeten prikkelen, volgens Vlaams minister van Onderwijs Ben Weyts: "Jongeren vinden niet altijd zelf de weg naar gedichten. Dus dan brengen we de gedichten naar hen. Zo voeden we liefde voor taal en plezier met taal." De winnende dichters kregen niet enkel een zilveren sterballon cadeau. De winnende gedichten worden ook vereeuwigd op posters, die binnenkort in alle deelnemende klaslokalen een ereplaatsje krijgen.

“We vinden onszelf allemaal zo belangrijk en bijzonder dat we meer willen zenden in plaats van ontvangen. Als je kinderen vandaag de dag vraagt wat ze willen worden, zeggen velen niet meer ‘piloot’ of ‘dierenarts’, maar: ‘beroemd’. Maakt niet uit waarmee.” “Er zijn maar weinig mensen die zeggen: ik ben eigenlijk heel doorsnee. En toch is dat wat we zijn, statistisch gezien.” Uitgeverijen en literair agenten worden overspoeld met manuscripten. Hoogleraar sociale psychologie Roos Vonk ziet het als een gevolg van het toegenomen narcisme.

Voorzitter Jet Bussemaker van de Academie De Gouden Ganzenveer maakte op 24 april bekend dat literatuur criticus/ auteur Margot Dijkgraaf de Gouden Ganzeveer ontvangt vanwege ‘haar grote rol als een sensibele en erudiete ‘ambassadeur van de letteren’, die verankerd is in Nederland, maar haar blik naar buiten richt’. De Stichting De Gouden Ganzenveer kent deze culturele prijs jaarlijks toe. De leden zijn afkomstig uit de wereld van cultuur, wetenschap, politiek en het bedrijfsleven. Met deze onderscheiding wil de Academie het geschreven en gedrukte woord in het Nederlands taalgebied onder de aandacht brengen. De prijs bestaat uit een ganzenveer van goud en een jaar buitengewoon lidmaatschap van de Academie. In de loop van het jaar verschijnt een speciale uitgave die de verdiensten van de laureaat boekstaaft.

Wouter Prins van Museum Krona in Uden wilde een expositie maken met het werk van Marc Chagall (1887-1985) , maar zocht naar een manier om het werk van de Russisch-joodse kunstenaar naar het heden te trekken. Hij vond dat bij hedendaagse kunstenaars met een migratie-achtergrond die - net als Chagall - tussen verschillende werelden werelden leven. Prins: ,,Chagall is actueler dan je denkt. De worsteling met religie, met culturen is in zijn werk nadrukkelijk aanwezig.” Gerrit van den Hoven over de expositie, die waarschijnlijk eind mei wordt geopend.

Sander Salim en Roel van Veggel verhuisden twee jaar geleden van het dorpje Neerijnen naar Bergen op Zoom en opende in de Moeregrebstraat hun Gallery Lukisan. ,,Een prachtige ruimte en bovendien niet alleen geschikt voor Nederlandse bezoekers, maar ook voor Belgische.” Ze exposeren kunst uit Zuidoost-Azië, en dan vooral kunst met een link naar Indonesië. ‘Lukisan’ is het Indonesische woord voor schilderij. Sander: ,,In Indonesië gebeurt heel veel op kunstgebied, er is een boeiende kunstscene. En bovendien hebben wij zelf Indonesische roots.” De galerie was tot nu toe door corona meer gesloten dan open, maar nu mogen er weer gasten komen. Vanaf 1 mei tot 19 juni. is er een expositie van Jan Wessendorp te zien. ,Zijn kunst sprak ons meteen aan. Ingehouden emoties, met hele sprekende kleuren.” Bovendien is Wessendorp in Indonesië geboren, wat goed past bij de visie van Lukisan. ,,Maar vooral is hij een kunstenaar die heel bekend is in Bergen op Zoom en werd hij in oktober tachtig. Een uitgelezen moment dus om een selectie van zijn werk te laten zien.”

Het ontwerp voor de drie woontorens in de vorm van de cijfers 0, 1 en 3 maakt de tongen los. De gemeente Tilburg wil zich met het ontwerp van architect Winy Maas, onder meer bekend van de Rotterdamse Markthal, op de kaart zetten. Brabants Dagblad vroeg een aantal Tilburgers wat zij ervan vinden.

De zoektocht naar een nieuw ‘Eindhoven Anthem’ heeft in twee maanden tijd meer dan 100 inzendingen opgeleverd. Tot en met 9 mei kan op de liedjes worden gestemd.

‘Het is de vormentaal van een gedachtengoed dat zichzelf als vanzelfsprekend dominant achtte. In die zin kun je je zelfs afvragen of het standbeeld wel recht doet aan de zachte, zorgzame waarden die Peerke Donders belichaamde. Maar het standbeeld is ook een mooi kunstwerk en kenmerkend voor een periode uit onze geschiedenis. Daarom moet er wel goed voor gezorgd worden. Dit kunstwerk verdient naar mijn idee een museale omgeving waar het rustig bekeken kan worden en waar ruim aandacht geschonken kan worden aan de ontstaansgeschiedenis.’’ Liesbeth Jans blogt over kunst in de openbare ruimte n.a.v. de discussie over het standbeeld van Peerke Donders in het Wilhelminapark in Tilburg. Voor veel mensen is dit standbeeld een verdiend eerbetoon, anderen vinden het een symbool van kolonialisme en racisme. Jans sprak op 6 april jl. in de gesprekkenreeks Meerstemmigheid, die werd georganiseerd door het Tijdlab in de LocHal Tilburg.

Ze roepen nogal eens verbazing en irritatie op: grote distributiecentra aan de rand van steden en, helemaal erg, in het groene landschap. Toch zijn er ook voorbeelden van ‘fraaie dozen’, weet onderzoeker Merten Nefs. Hij ziet drie verklaringen voor XXL dozen die wél op brede maatschappelijke goedkeuring kunnen rekenen.

In 2021 blikt Lustwarande terug op twintig jaar exposities in De Oude Warande, Tilburg. Voor de nieuwste expositie: 'Stations' zijn daarom alleen kunstenaars uitgenodigd die, veelal als jonge talenten, eerder aan Lustwarande hebben deelgenomen. De geselecteerde kunstenaars, twaalf uit een lijst van honderdvijfenzeventig, hebben sinds hun eerdere deelname oeuvres ontwikkeld die inmiddels bepalend zijn voor de internationale sculpturale canon en zijn daarom van groot belang om getoond te worden. ‘ Stations’’ verwijst naar het moment dat de kunstenaars deelnamen aan Lustwarande – in het begin van hun loopbaan, of juist later, op diverse tijdstippen in een spanne van twintig jaar, soms herhaaldelijk - en de huidige fase in hun carrière, nu ze allen midcareer en established zijn. De expositie opent op 3 juli.

‘Take Your Time’ was de oproep van Cor Unum, 's-Hertogenbosch aan studenten van internationale kunst- en designopleidingen in het kader van de achtste editie van de Cor Unum Ontwerpwedstrijd. Ondanks dit lastige studiejaar en de beperking van alleen online bijeenkomsten voor deelnemers aan de wedstrijd kwamen er toch ruim 90 ontwerpen binnen. Van de inzendingen werden er uiteindelijk 20 genomineerd voor de finale jury dag die werd gehouden op 21 april. Dankzij zijn interessante en poëtische visie op het begrip tijd en het goed doordachte concept ging de 1ste prijs overtuigend naar Miao Li met My Own Private Clock, een schaal en tegelijkertijd een waterklok waarmee de subjectieve tijd van de gebruiker gemeten wordt. Tijd is niet te stoppen vindt 2deprijs winnaar Juyoung Jung uit Zuid-Korea die met haar vaas Capturing Time ook de vergankelijkheid van uitgevallen bloemen een tijdloze rol geeft. De Belgische Layla Dupon verdiende met Giet een 3de prijs. Haar set handgemaakte gieters ziet zij als metafoor voor het tijdnemen voor de kleine dingen die er echt toe doen.

Angstaanjagende films kijken om juist minder angstig te worden? Vrees verdrijven met zombies, buitenaardse invasies en andere apocalyptische toestanden? Griezelen als remedie is logischer dan het klinkt, ook gedurende de coronapandemie. Sabine Zwart over dit gegeven, waarbij ze verwijst naar een onderzoek van de University of Chicago naar mediaconsumptie en veerkracht.

‘De afbreekeconomie’ is een online tentoonstelling over een alternatieve economie die breekt met het fossiele tijdperk. Het verbeeldt de transitie van de fossiele economie naar een bio-based economie gezien door de ogen van twee ontwerpduo's en een kunstenaar: Studio Klarenbeek & Dros, Koehorst in 't Veld en Atelier Van Lieshout. “De Afbreekeconomie is een tentoonstelling over het maken en kapotmaken van dingen. Het gaat hier niet over economische groei of efficiënt produceren. Maar juist over hoe we alles weer kunnen afbreken wat we als mens maken. Het kantelt ons economisch model”, zegt curator Annemartine van Kesteren van Museum Boijmans van Beuningen. De tentoonstelling zoomt in op drie ontwerpcollectieven die alternatieve systemen bedenken; sommigen onderzoeken historische modellen en anderen werken hun ideeën uit tot een werkbare oplossing. In deze mentaliteitsverandering ligt een creatieve revolutie besloten: de veranderkracht van het hedendaags design.

Ruimtelijke professionals moeten zich fundamenteel herpositioneren als gevolg van de immense opgaves die de klimaatcrisis en de transitie naar post-fossiele steden stellen. Het recent verschenen boek Neighbourhoods for the Future – A Plea for a Social and Ecological Urbanism van Maarten Hajer, Peter Pelzer, Martijn van den Hurk, Chris ten Dam, en Edwin Buitelaar wil professionals op weg helpen. De publicatie, schrijft Tim Devos, is in eerste instantie een pleidooi voor het herontdekken van de buurtschaal als hefboom om de duurzaamheidsopgave te linken aan een expliciete sociale agenda. Er wordt gepleit voor een interdisciplinair ‘urbanisme’ om het nodige tegengewicht te bieden tegen al te sectorale en technocratische ruimtelijke ontwikkelingen van de duurzaamheidstransitie. Het boek schept de contouren van een ‘ecologisch urbanisme’ door opnieuw de menselijke laag te introduceren, die vaak ondergesneeuwd dreigt te raken door de schaal en complexiteit van de duurzaamheidstransitie

Bouwen mét natuur maakt woonbuurten aantrekkelijk en draagt bij aan biodiversiteit en klimaatadaptatie. Dat blijkt uit een rondgang langs 12 natuurrijke woonbuurten die de afgelopen 25 jaar zijn gebouwd. Het hanteren van milieudoelstellingen bij de bouw zorgt uiteindelijk ook echt voor meer natuur, concluderen onderzoekers. Tegelijkertijd zijn de kosten voor beheer van de openbare ruimte niet hoger dan in andere wijken.

Hoe verwerk je muziek in een scenario? “Niet”, luidt het korte antwoord dat je hier en daar aantreft op het web. Muziekrechten zijn schreeuwend duur. Een ander veelgehoord argument is dat de scenarist alles dat met muziek te maken heeft moet overlaten aan andere creatives. Ook dat klopt ten dele. Een scenarist moet niet gaan zitten op de stoel van de regisseur, componist of musical supervisor. Vanaf de late jaren twintig van de vorige eeuw is film een audiovisueel medium. Naast dialoog en sounddesign is ook muziek onderdeel van de filmtaal. Er zijn tal van manieren waarop je als scenarist kunt spelen met muziek. Plot Magazine heeft een playlist samengesteld.

De prijswinnaars van het Imagine Filmfestival.

In de tentoonstelling ‘We Are Animals’ in de Kunsthal te Rotterdam komt een grote verscheidenheid aan buitengewone dierlijke creaties van ruim dertig hedendaagse kunstenaars samen. Werken van onder meer Maurizio Cattelan, Candida Höfer, Paul McCarthy en David Shrigley tonen de relatie tussen mens en dier en laten zien hoe wij mensen naar onszelf kijken en proberen te begrijpen aan de hand van dieren. Sculpturen van gevederde ijsberen, installaties met wilde wolven, monumentale schilderijen van aaibare katten en aangrijpende foto’s van dierentuinen: de uitdagende selectie van werken vormt een prikkelende must-see tentoonstelling die provoceert en ons als mens een spiegel voorhoudt. Pernilla Ellens sprak met curator Eva van Diggelen en bekeek de expositie

Pum van de Koppel denkt hardop na over hoe we kunst minder heilig kunnen maken, hoe we het kunnen opvouwen en het kleiner kunnen maken om het vervolgens weg te kunnen gooien. Over 4 strategieën om de kunst te ontheiligen.

Het Holland Festival wil dit jaar in juni een live-editie van het podiumkunstenfestival organiseren, en niet zoals vorig jaar enkel digitaal zijn. Mocht het festival tóch geannuleerd worden, dan betaalt de organisatie medewerkers en partners zo veel mogelijk uit. Associate Artists zijn componist Ryuichi Sakamoto en theatermaker Gisèle Vienne.

Vanaf 21 april is de Nationale Finale van het Prinses Christina Klassiek Concours te bekijken. Op 21, 22, 23 en 24 april zijn de speciale uitzendingen te bekijken via www.christinaconcours.nl en de YouTube-pagina van het Prinses Christina Concours. Alle uitzendingen beginnen vanaf 20:00 uur. De finalisten zijn 17 jonge, muzikale talenten uit Nederland en Vlaanderen. Ze zijn 12 t/m 21 jaar oud. De finalisten werden tijdens de voorrondes geselecteerd. Hare Koninklijke Hoogheid Prinses Margriet der Nederlanden maakt op 24 april de prijswinnaars bekend. De finalisten speelden hun repertoire in opnamestudio ConcertLab, gevestigd in Gasthuis Leeuwenbergh in Utrecht. Een professioneel camerateam nam de optredens op en monteerde die in 3 uitzendingen. De finalisten maken kans op mooie, muzikale prijzen toegekend door een professionele muziekjury, onder leiding van juryvoorzitter Francis van Broekhuizen. Daarnaast kunnen kijkers na elke uitzending online stemmen op hun favoriete optreden.

Op 15 april is voor de eerste maal een ‘Brandsalarm’ uitgereikt. Een nieuwe prijs die het avontuurlijk lezen wil bevorderen. Een aanmoedigingsprijs voor mensen die een schakel zijn tussen letters en lezers. De eerste prijswinnaar is zelfstandig redacteur en literair scout Stefanie Liebreks. “Stefanie is iemand die enthousiast en enthousiasmerend is vanuit de inhoud, een uitstekende lezer die literatuur als redacteur beter maakt en als podcastmaker toegankelijker. Haar betrokkenheid bij het ontstaan van boeken en literaire tijdschriften is veelbelovend, en we geloven dat ze à la Wim Brands de stap naar het grote publiek met deskundigheid en vertrouwen kan maken.” Aldus de jury. De winnaar krijgt een ‘strippenkaart’ waarmee hij/zij activiteiten, een interview houden, een etalage inrichten, een boekje maken of een literaire avond programmeren,   kan opzetten bij de partners van Brandsalarm: Afdeling Online, VPRO, HUMAN, de Volkskrant, Uitgeverij Atlas / Contact, Uitgeverij Podium, Uitgeverij Nieuw Amsterdam, Jan van Eyck Academie, Athenaeum Boekhandels, Studio Boot, Festival Crossing Border en Theater MIMIK.