Bezoekers met lachende gezichten of vol verwondering door wat ze zagen. En ontwerpers die te kennen gaven een uitstekende week te hebben gehad: Martijn Paulen, directeur van de Dutch Design Week, noemt de twintigste editie zeer geslaagd.
November Music organiseert de derde Music Hub Night op 08 november 2021. Vijf talenten van Music Hub Brabant laten zich horen in korte en verrassende optredens. Een bonte parade aan veelbelovende toekomstmuziek. Ditmaal met korte concerten van Max Frimout, Koen Smits, Remy Alexander, Mathilde Nobel en Jens Meijer. Studentenensemble fc Jongbloed van Academy of Music and Performing Arts (AMPA) in Tilburg onder leiding van Aart Strootman staat wederom op het festival. Ze spelen o.m. werk van festivalcomponisten Kaija Saariaho en Rebecca Saunders en van compositiestudenten van de opleiding.
'Ook als kerken hun functie verliezen, verliezen ze niet hun betekenis', zo opende juryvoorzitter Floris Alkemade de openbare presentatie van de drie winnende ontwerpen van de prijsvraag ‘Sublieme schoonheid | sublieme duurzaamheid' die op 20 oktober plaatsvond in Eindhoven. Deze ontwerpen, gemaakt door de teams van COUP, ABT en Braaksma en Roos Architecten, zijn het resultaat van de oproep voor het verduurzamen van iconische stadskerken die eerder dit jaar werd gedaan door de Rijksbouwmeester en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed in samenwerking met Architectuur Lokaal. De ontwerpen, het juryrapport en het magazine, waarin de voorstellen zijn gepubliceerd, zijn te downloaden.
Vanaf de jaren twintig ‘vermannelijkte’ het filmberoep, schrijft Anke Brouwers. Er ontstonden mannenclubs waar vrouwen niet welkom waren. De creatieve vrijheid nam af naarmate de financiële belangen toenamen. ‘Mannelijke’ eigenschappen als ‘natuurlijke autoriteit’ en ‘financiële kennis’ werden belangrijker geacht dan ‘vrouwelijke’ eigenschappen als ‘intuïtie’ en ‘emotie’. Daarvoor konden vrijgevochten filmmaaksters en actrices volop stunten, dievegges spelen en rollenpatronen bevragen. Floortje Smit over haar boek Mooi zijn en zwijgen.
Kunst heeft niet alleen economische en pedagogische waarde. Het bepaalt de kwaliteit van ons dagelijks leven, stelt Barbara Visser, filmmaker, beeldend kunstenaar en lid van de Akademie van Kunsten.
De winnaar van de Dutch Design Awards 2021 in de categorie Best Commissioning is Circulair Warenhuis van Stichting Kringloopbedrijf Het Warenhuis, Popma ter Steege Architecten, buro bordo en Raw Color. Stichting Kringloopbedrijf Het Warenhuis in Leiden is op het gebied van inzamelen één van de grootste kringloopbedrijven van Nederland. Van de jaarlijkse inzameling van drie miljoen kilo aan goederen blijkt zo’n dertig procent onverkoopbaar. In het Circulair Warenhuis zoekt Stichting Kringloopbedrijf het Warenhuis samen met Popma ter Steege Architecten, buro bordo en Raw Color naar nieuwe wegen van hergebruik en bewustwording. Ontwerpers Nienke Hoogvliet, Max Lipsey, Studio Makkink & Bey en Fraser McPhee hebben elk een reststroom onderzocht en een prototype ontwikkeld dat geproduceerd wordt in de werkplaatsen van Het Circulair Warenhuis. Een eigen conceptstore toont deze prototypen, laat met voorbeelden uit vier Leidse musea wereldwijde tradities van hergebruik zien en verkoopt hoogwaardige kringloopproducten, upcycle-producten en circulaire producten van Nederlandse ontwerpers.
De vijf finalisten voor de &Awards 2021 zijn bekend. De jury bestond uit Julius Thissen, Ernestine Comvalius, Marlien Seinstra, André Heuvelman en Hui-Hui Pan. Uit de inzendingen voor de projectprijs selecteerde de jury twee finalisten. Het gaat om de projecten ‘Free Heri Heri For All’ van KIP Republic en de ‘The Need for Legacy’, een stichting die zich inspant voor een inclusieve theatergeschiedenis. De winnaar krijgt op 5 november tijdens het event van de Code Diversiteit & Inclusie de &Award Projectprijs en het bijbehorende geldbedrag van €20.000,-. De jury selecteerde uit de inzendingen voor de &Award Persoonsprijs drie finalisten. Het gaat om Ilrish Kensenhuis, hoofd educatie & publiekswerking bij HZT, Tilburg, Barry Marré en Chafina Bendahman. Wie de felbegeerde &Award Persoonsprijs en een geldprijs van €5.000,- ontvangt, wordt ook bekend gemaakt tijdens het event. De jury kende ook twee eervolle vermeldingen toe. De eervolle vermelding bij de persoonsprijs gaat uit naar Donna Lewis. De eervolle vermelding bij de projectprijs gaat uit naar Generation Inclusion.
Vier keer klimmen Micaela Castrillo Vargas en Dana Rimdjonoka letterlijk in de touwen komende week tijdens Festival Circolo in Tilburg. De studenten van de Fontys Academy of Circus and Performance Art staan samen met een Saxofoonensemble van AMPA op het Fontys-podium van het festival.
Nederlandse academici doen nog weinig onderzoek naar circus, maar in de rest van Europa is de belangstelling groot. Zo bleek ook begin deze maand op een werkconferentie van de Universiteit Paul-Valéry Montpellier 3, in samenwerking met de Universiteit Antwerpen en de Vrije Universiteit Brussel.Met als thema Écrire l’Histoire du Cirque. Corps, Crise, Risque, Rire gaf de bijeenkomst een stand van zaken van lopend onderzoek op het brede terrein van het circus, in combinatie met een presentatie van relevante collecties, die zich (ook) op het circuserfgoed richten. Willem Rodenhuis, liaison officer Allard Pierson Circuscollectie UvA en de Fédération Mondiale du Cirque bij Universiteit van Amsterdam, doet verslag
Op 11 december worden de 34ste European Film Awards uitgereikt. Tijdens die gelegenheid zal de Britse regisseur Steve McQueen de award voor Innovative Storytelling krijgen uitgereikt voor zijn filmserie Small Axe. Met deze prijs wil de European Film Academy hulde brengen aan Small Axe. De jury: “Small Axe is een grensverleggend pièce d’oeuvre dat het publiek dwingt om te zien waar het nog niet eerder heeft gekeken. Een bloemlezing van een geschiedenis met veel facetten die nooit de aandacht heeft gekregen die het verdient.” Steve McQueen heeft vijf films voor de BBC gemaakt die geïnspireerd zijn op echte gebeurtenissen in de jaren 70 en 80 binnen de Caribische gemeenschap in de UK. Iedere film uit de reeks neemt een ander standpunt in. Zo onderzoekt Small Axe hoe systematisch racisme voortdurend onrecht aanwakkert en de strijd voor burgerrechten niet voor iedereen in Europa hetzelfde is. De European Film Academy heeft deze nieuwe categorie in 2020 geïntroduceerd om de veranderingen in het filmlandschap te weerspiegelen en de grote innovatieve prestaties van Europese storytelling te vieren
Het begint met een kamer voor jezelf / It begins with a room of one’s own is een video – installatie van Mirte van Duppen & Lotte Lentes, gemaakt op uitnodiging van AIR Platform Brabant. De film is een interpretatie van een werkperiode als Artist in Residence. Kunstenaar Mirte van Duppen filmde bij elf residencies in Noord-Brabant de werk- en woonruimtes. Hoewel de ruimtes leeg zijn van personen zijn er tal van sporen te vinden die de aanwezigheid van de kunstenaar doen vermoeden. Met oog voor detail en subtiel gebruik van beeldrijm schetst Mirte een visuele ervaring van deze locaties. Vervolgens reageerde schrijfster Lotte Lentes op deze beelden in tekst. Door op een poëtische en associatieve wijze op de beelden te reflecteren, wordt de kijker uitgenodigd zich in te leven in de rol van resident. De film is vanaf gedurende de gehele Dutch Design Week te zien bij Make Eindhoven.
Aus Berlin, een festival waarbij een stukje Berlijn naar Tilburg wordt gehaald, is alweer toe aan de zevende editie. De organsiatie is in handen van Dirk Stolk, Kees Sanders en Thomas van Dijck. ,,Voor ons is het speciaal dat het door kan gaan”, zegt Van Dijck. ,,Het blijft toch een uitdaging.” De organisatie kwam op gang toen de coronaregels nog net iets scherper waren, daarom wordt het niet in Club Smederij gehouden maar laten ze een gigantische tent van bijna 350 vierkante meter aanrukken. Op de boulevard - tussen de Wagenmakerij en de spoorlijn - komt die te staan. Sanders: ,,We halen de nachtclub naar buiten.” Op 22 en 23 oktober in de Tiburgse Spoorzone.
Op 14, 15 en 16 januari 2022 wordt in Tilburg de tweede editie van het Better Get Hit Festival georganiseerd. Het festival focust zich op (inter)nationale artiesten met wortels in de Afro-Amerikaanse muziekgenres. In aanloop naar de hoofdeditie van 2022 vinden er dit najaar drie kleinere concerten onder de vlag van Better Get Hit in Tilburg plaats. “Tijdens deze concertreeks, de zogenaamde Warmin’up Concerts, kan het publiek kennismaken met talentvolle artiesten die een voorproefje geven van wat zij op het festival kunnen verwachten”, aldus de organisatie. Op 2 november wordt de concertreeks afgetrapt in Schouwburg Concertzaal Tilburg met Michelle David & Jong Metropole Orkest. Op 27 november staan in Paradox Shaun Martin, Big Bo en Private Time Machine XS op het podium. De reeks wordt afgesloten met een concert van Sarah-Jane, Pxrple Jazz en Guido Nijs Quintet. Dit concert vindt eveneens plaats in Schouwburg Concertzaal Tilburg.
De Dutch Design Awards 2021 winnaar in de categorie Communications is Stay Sane, Stay Safe van Studio Lennarts & De Bruijn x overdeschreef. Stay Sane, Stay Safe (SSSS) is een Corona-gerelateerd open en positief posterplatform waar iedereen posters kan uploaden, downloaden, printen en delen. Met inmiddels meer dan 2.200 posters van ontwerpers uit 87 landen is het een verzamelpunt geworden van de creatieve energie die vrijkwam na het plotselinge stilvallen van de culturele sector en de vele afgelaste evenementen en projecten. Een uitlaatklep voor ontwerpers en iedereen die een hart onder de riem kon gebruiken. Zo hebben 27 ziekenhuizen in Nederland gedrukte posters in ontvangst genomen en zijn er diverse exposities geweest, met als één van de hoogtepunten een tentoonstelling in de vleugel voor toegepaste kunst en design in het Louvre en een mogelijke opname in hun collectie.
Een werk van Jan – Koen Lomans, onderdeel is van Re_Nature, het groots opgezette kunstfestival in ’s-Hertogenbosch, is vlak voor de opening gesloopt door zwerver Sjonnie, net als nabijgelegen werken van De Onkruidenier. Kunstwerken in de buitenruimte zijn kwetsbaar, en vandalisme is de nachtmerrie van iedere curator. De eerste reactie was dan ook ontzetting en verdriet, vertelt curator Imke Ruigrok. „We schakelden direct de politie en de hulpdiensten in, ook om te voorkomen dat het weer zou gebeuren.” Dat bleek niet eenvoudig. Sjonnie weghouden was niet mogelijk, en hulp aan de man die meestal in een andere wereld lijkt te leven was versnipperd. Bovendien groeide het gevoel dat het ingewikkelder lag, zegt Ruigrok. Was Re_Nature zelf niet in de eerste plaats binnengedrongen in de leefruimte van Sjonnie? Terwijl de mens en zijn habitat het thema van het festival is. „Waarbij een van de belangrijkste vragen is of er wel snelle oplossingen bestaan, zoals het ‘verwijderen’ van Sjonnie een snelle oplossing zou zijn”, zegt curator Ruigrok. „We bevinden ons in een ecologische crisis die door mensen is veroorzaakt, met overstromingen en een pandemie als levendige illustratie, en bij het aanpakken ervan kunnen we ons door kunstenaars laten inspireren – dat is het uitgangspunt van dit festival.” Ruigrok zocht kunstenaars die in meerdere disciplines werken, en die met langere onderzoeksperiodes tot hun werk komen. Onder de noemer Re_Generation werkte ze samen met onderwijsinstellingen zoals St. Joost School of Art & Design en de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht om speciale onderwijsprogramma’s te maken. NRC bespreekt de expositie.
Less is more, zoveel mag duidelijk zijn als je de Dutch Design Week 2021 in Eindhoven bezoekt. Tijdens de 20e DDW staat het thema ‘The Greater Number’; de zoektocht naar het betere aantal, namelijk centraal. Of het nu gaat om duurzamer met kleding omgaan (minder nieuw, meer hergebruik), een inclusievere samenleving (meer diversiteit in de ontwerpwereld zorgt voor een nieuwe kijk op design) of de manier waarop we met de natuur omgaan. Simone Vos licht een aantal initiatieven toe en sprak ontwerpers.
De 67ste Kinderboekenweek was een ongekend succes. Anne Zeegers, directeur van De Schrijverscentrale: “Maar liefst 200 kinderboekenschrijvers en illustratoren reisden naar alle hoeken van Nederland om hun verhalen te vertellen aan ruim 80.000 kinderen. Dit jaar zijn er via De Schrijverscentrale een recordaantal van 871 bezoeken geboekt, waarmee het record van 690 schrijversbezoeken in Kinderboekenweek 2019 ruimschoots is doorbroken.” De Schrijverscentrale regelde onder meer de tournees van geschenkschrijvers Bette Westera van het Kinderboekenweekgeschenk en Mark Janssen van het Prentenboek van de Kinderboekenweek.
Gezien de rol die Amsterdam Dance Event dit jaar vervulde, was het misschien wel de belangrijkste editie uit de geschiedenis. Het ging niet om trendsettende sensaties of vernieuwende feestconcepten. Alle deelnemers aan ADE 2021, van organisaties als Circoloco, Awakening, Loveland en DGTL, willen maar één ding: er iets van maken, ondanks het desastreuze nachtslot waarmee het festival was opgezadeld. Vooral de artiesten, van enorme namen uit vele buitenlanden tot Nederlands talent, zoeken in Amsterdam het verloren gewaande dansgevoel: de hartslag van het uitgaansleven en het ongeremde plezier van samen op de dansvloer staan. Aldus Robert van Gijssel. De redactie van 3voor12.vpro zet de beste sets op een rij.
De Dutch Design Award 2021 in de categorie Design Research is Good Neighbours. Good Neighbours onderzoekt hoe surveillancetechnologie zoals WhatsApp buurtpreventiegroepen en deurbelcamera’s zorgt voor verbondenheid of vervreemding in een buurt. Good Neighbours, geïnitieerd door Klasien van de Zandschulp en Natalie Dixon, brengt twee werelden samen: de kunstpraktijk en culturele studies. Via een immersive performance in een buurt worden bezoekers door acteurs geconfronteerd met ethische keuzes. Daarnaast worden gesprekken gevoerd en workshops gegeven. De uitkomsten zijn onderdeel van een groot onderzoeksprogramma met onder andere stadsmakers, kennisinstituten en studenten op het gebied van design for social impact. Good Neighbours vond tot nu toe plaats in York, Amsterdam en zal binnenkort starten in Utrecht.
De winnaar van de Museumtijdschrift Tentoonstellingsprijs 2021 is op 18 oktober door Adriana Esmeijer, oud-directeur van het Prins Bernhard Cultuurfonds bekendgemaakt. De tentoonstelling ‘Monet – Tuinen van verbeelding’ van Kunstmuseum Den Haag is met een ruime meerderheid van stemmen de winnaar en ontvangt € 10.000,-. Maar liefst 12.000 museumliefhebbers brachten hun stem uit, dat is boven verwachting
“Het is één van de belangrijke gebouwen van na de oorlog. Dat mogen we best wat meer uitdragen.’’ Aldus Timo de Rijk, directeur van het Design Museum Den Bosch :,,Er is steeds meer belangstelling voor betonnen architectuur uit de jaren zestig en zeventig en dit is een kroonjuweel in de wereld. Dat meen ik echt. Iedere dag denk ik: dat staat maar mooi hier.” ,,Het provinciehuis is elegant en stoer, waardig en groots. Een zwaan in een vijver, al had de vijver wel wat groter mogen zijn.’’ Groots van buiten, maar ook naar en van binnen. ,,Een brug, een grote entree, de mooiste trap, de dikste deur en een prachtige statenzaal. Wat wil je nog meer’’, spreekt architect Winy Maas in superlatieven. ,,Zo moet een provinciehuis zijn.’’ Het provinciehuis van Noord-Brabant is officieel geopend op 12 november 1971 door koningin Juliana, en viert dit jaar zijn 50ste verjaardag
Floor Eimers, soliste bij Het Nationale Ballet, heeft de Alexandra Radiusprijs ontvangen. De Vrienden van Het Nationale Ballet reiken de prestigieuze prijs sinds 1988 jaarlijks uit aan een danser van dat gezelschap die de meest opvallende prestatie heeft geleverd. Naamgever Alexandra Radius reikte de prijs op 14 oktober zelf uit bij de première van de reprisevoorstelling Mata Hari van Het Nationale Ballet in Amsterdam. Met het Oog op Morgen sprak met Eimers. In haar rapport roemt de jury de manier waarop zij die rol van ambassadrice voor de Nederlandse dans invult met interviews en diverse bestuursfuncties. Zo is zij een van de oprichters/bestuursleden van het Dans Talenten Fonds, dat kinderen en jongeren uit sociaal-economisch kwetsbare milieus de kans geeft om een opleiding aan de Nationale Balletacademie te volgen. Als winnaar van de 32ste editie van de Alexandra Radiusprijs ontvangt Eimers 3000 euro en een kunstwerk, nagelaten door tekenaar en illustrator Humprhey Bennett.
Wat is een poëziefilm? Het zijn films die een gedicht als leidraad nemen, de kunst van het gedicht ten gehore brengen en visueel benaderen. In Zutphen vindt op 6 november de eerste editie plaats van een nieuw Nederlands filmfestival. Een festival dat geheel in het teken staat van de poëziefilm. Daarmee krijgt in navolging van Bristol, Seattle, Montreal, Barcelona en tal van andere plaatsen over de hele wereld ook Nederland haar eigen poëziefilmfestival. Tijdens het Nederlands Poeziëfilm Festival worden zeventig films gepresenteerd gebaseerd op gedichten van onder meer Delphine Lecompte, Tsead Bruinja, Ester Naomi Perquin en Remco Campert. Met speciale programma’s waarin aandacht voor componist Tom America, maker van video poems Pat van Boeckel, performer en Spokenwordartieste Sjaan Flikweert en het Rotterdams filmcollectief Rauwkost. Daarnaast presenteert het festival ook een selectie buitenlandse films in samenwerking met het Zebra Poetry Film Festival in Berlijn, de Poetry Society in Londen en het Amerikaanse Motionpoems. En zijn er live optredens van de dichters Iduna Paalman, Ingmar Heytze, Naomi Montroos en Wout Waanders. Met het ontstaan van dit festival is er ook een prijs in het leven geroepen, de Nederlands Poëziefilm Festival-Prijs voor de beste Nederlandse poëziefilm van het afgelopen jaar.
De Vlaamse dichter en schrijver Peter Verhelst krijgt de Constantijn Huygens-prijs 2021 voor zijn oeuvre. ‘We kennen hem als iemand die zich niet graag binnen de omheining van een label of een genre plaatst,’ schrijft de jury. ‘Het is literaire onrust die naar een geheel eigen universum leidt, soms prachtig intuïtief, soms donker, kritisch en pulserend.’ De prijs wordt op 23 januari 2022 uitgereikt op het festival Winternachten. Dan worden ook de winnaars bekendgemaakt van de andere Haagse Literatuurprijzen: de F. Bordewijk-prijs voor proza, de Jan Campert-prijs voor poëzie en de tweejaarlijkse Nienke van Hichtum-prijs voor jeugdliteratuur. Aan de Constantijn Huygens-prijs is een bedrag van 12.000 euro verbonden.
Voor de Dutch Design Week in Eindhoven gaan ontwerpers op zoek naar het betere getal, The Greater Number. Meer groen, inclusiviteit en levensvreugde, minder afval, gasverbruik en stress – hoe kan design dat bevorderen? Het thema borrelde op tijdens de pandemie, vertelt programmamanager Jorn Konijn. Want die bood ook ruimte voor overdenking: in wat voor soort maatschappij willen we leven? Met files, overconsumptie, een afvalberg? Plastic kantoorplanten, hondenparaplu’s, synthetische truien en miljoenen andere (wegwerp) producten zijn ook ooit ontworpen. Daarom mogen designers meedenken over een oplossing van het afvalprobleem, zegt Konijn: “Daar hebben ze een verantwoordelijkheid in”. The Greater Number is een verwijzing naar een gelijknamige expositie uit 1968 in Milaan. Ook toen zetten ontwerpers al vraagtekens bij de tomeloze groei van de wereldbevolking. Curator Giancarlo de Carlo wilde stilstaan bij de kloof tussen de westerse overvloed en de armoede in veel andere landen. Cas van Vliet van Trouw licht er twee deelnemers uit, die met het ‘betere getal’ bezig zijn: kunstenaar Arne Hendriks en ontwerpersduo Nienke Hoogvliet en Tim Jongerius. Jeroen Junte doet dat in De Volkskrant ook.
Digitaal modehuis The Fabricant heeft de Dutch Design Award 2021 gewonnen in de categorie ‘fashion’. The Fabricant won de award met de lancering van een nieuw modeplatform genaamd Leela. Het platform stelt gebruikers in staat om een fotorealistische avatar te creëren die ze kunnen kleden in digitale couture uit de speciaal hiervoor gecreëerde collectie ‘Fluid’. Door middel van 3D-technologie kunnen gebruikers van het platform de beelden van hun digitaal geklede avatar vanuit meerdere perspectieven vastleggen en delen op social media. “Leela beantwoordt de behoefte van een nieuwe generatie om op een bewuste en duurzame manier hun steeds veranderende identiteit uit te dragen door middel van mode. Een revolutie in de draagbeleving van mode én een nieuw businessmodel voor de post-pandemische mode-industrie.”
Zoals elk jaar is er ook tijdens deze editie van de Dutch Design Week weer veel ruimte voor mode, met speciale aandacht voor innovatie, duurzaamheid, social design en co-creatie. Natasja Admiraal zet zes boeiende modeprojecten en -evenementen op een rij, die het bezoeken waard zijn.
De eerste winnaar van de Dutch Design Awards is Audrey Large, in de categorie Young Designer. Zij wint de Keep an Eye Foundation Young Designer Grant van 12.000 euro. Audrey Large onderzoekt digitale cinema en beeldtheorie en ontwerpt hiermee materiële objecten. Ze speelt met de grenzen tussen het digitale en het fysieke; ze zet technieken uit de werelden van animatie en 3D-software in om nieuwe beelden te creëren. Digitale afbeeldingen beschouwt ze als ruwe grondstoffen; filmtechnieken en beeldmanipulatie zijn voor haar gereedschappen. Sinds 2018 werkt DDA samen met de Keep an Eye Foundation die jonge, veelbelovende talenten op weg wil helpen.
Matthijs Vermeulen en Alphonse Stallaert stonden er al een tijdje, in het Burgemeester Geukerspark in hartje Helmond. Beide Helmondse componisten hebben nu gezelschap gekregen van schilder en plaatsgenoot Lucas Gassel. Burgemeester Elly Blanksma-van den Heuvel van Helmond onthulde op 16 oktober een buste van de Helmondse schilder die leefde in de zestiende eeuw. Net als de beide bustes van Vermeulen en Stallaert is ook die van Lucas Gassel van de hand van kunstenares Trudie Broos uit St. Oedenrode.
De vernieuwing van multifunctioneel centrum ’t Karregat heeft de Dirk Roosenburgprijs 2021 gewonnen. Deze gemeentelijke architectuurprijs wordt elke twee jaar toegekend aan een project dat in Eindhoven is opgeleverd. De publieksprijs was voor DomusDela.
Van 22 tot en met 31 oktober vindt in het Tilburgse Leijpark festival Circolo plaats, met de state of the art op het gebied van vernieuwend circus. De internationale top is er te zien, maar ook de jonge talenten van de twee Nederlandse circusopleidingen: Codarts (Rotterdam) en AcaPA (Tilburg). Daarmee brengt Festival Circolo een enorme bak aan hartslagverhogende, oogstrelende en gevaarlijk geniale voorstellingen. Artistiek leider Wendy Moonen licht deze editie toe.
Na een jaar afwezigheid is World Ballet Day terug op de kalender. Op 19 oktober 2021 biedt Het Nationale Ballet gezamenlijk met balletgezelschappen van over de hele wereld gratis via livestreams een unieke kijk achter de schermen aan. World Ballet Day is dit jaar groter dan ooit. Maar liefst 50 balletgezelschappen afkomstig uit zes werelddelen doen mee aan deze zevende editie. Het evenement, wat jaarlijks een miljoenenpubliek bereikt, is live te zien op YouTube. Naast Het Nationale Ballet doen o.m. mee The Australian Ballet, Bolsjoi Ballet, The Royal Ballet, Ballet de l’Opéra national de Paris, American Ballet Theatre.
In Nederland is de beeldende kunst in de maatschappelijke marge terecht gekomen, waar ze afhankelijk is geworden van de grillen van politici, boe-roepers en twitteraars. Dat schrijft Hans den Hartog Jager in een nieuw artikel in zijn serie Wereldkunst. “Politici, bestuurders, critici, museummensen moeten er opnieuw van doordrongen raken dat kunst verreweg het beste functioneert als ze in alle vrijheid kan werken en die vrijheid toejuicht, stimuleert, financiert. Dus echt alle vrijheid, hoe ongemakkelijk dat soms ook is.”
De organisatie van het Amsterdam Dance Event heeft, in samenwerking met clubs en festivalorganisatoren, meer dan 350 ADE Festival en Arts & Culture evenementen op 140+ locaties bevestigd, sinds het besluit van vorige maand om het evenement door te zetten. ADE 2021 vindt duurt t/m 17 oktober. Het afgelopen jaar werd Amsterdam Dance Event op een andersoortige manier georganiseerd. De focus lag op online beleving. Wat is er anders dit jaar?
Je kunt onbezonnen door verschillende presentaties van de Dutch Design Week (DDW) in Eindhoven wandelen of je route minutieus plannen. Kunstredacteur Rob Schoonen spitte alvast door het programma: tien dingen die je eigenlijk niet mag missen. Wat je verder ook doet tijdens de DDW, de Graduation Show moet onderdeel uitmaken van je programma. Het eindexamenwerk van de Design Academy Eindhoven is vanwege de kwaliteit en diversiteit een baken van wat onderzoekend design vermag. Het werk van de 163 deelnemers staat dit keer in Beursgebouw Eindhoven. Lisa Habets heeft haar mustsees op een rijtje gezet.
Op 13 oktober zijn de Kunst- en Cultuurprijzen Meierijstad 2021 uitgereikt. In de categorie Amateur/Vrijwilliger koos de jury voor Schijndelaar Willem Wouters, die zich vele jaren inzette voor Paaspop en de Schijndelse carnaval. Momenteel staat hij mede aan het roer van het Documentairefestival Beholders. Ook Veghelaar Marc van Kessel kreeg een prijs; hij was een van de genomineerden in de groep professionals. Het juryrapport voor Van Kessel mag indrukwekkend worden genoemd; velen kennen hem echter vooral als muziekdocent en dirigent. De prijs wordt beschikbaar gesteld aan personen of organisaties die zich op eigen wijze bovenmatig inzetten of hebben ingezet voor de kunst en/of cultuur in Meierijstad. De inwoners konden de kandidaten voordragen, waarna een jury in beraad ging en tot de keuze voor de uiteindelijke winnaars kwam.
De Embassy of Rethinking Plastic presenteert tijdens de Dutch Design Week in Eindhoven, het Rethinking Plastic House bij Yksi Expo. In deze volledig ingerichte studio van 50 m2 vindt men (bouw)materialen en interieurproducten gemaakt van hergebruikt en gerecycled plastic, van bioplastics of van alternatieven voor plastics. Met het Rethinking Plastic House wil Yksi Expo ontwerpers, bedrijven en onderzoekers inspireren om meer circulair te produceren en meer gebruik te maken van gerecycled plastic. Van stofzuiger tot plantenpotten, van gordijnen en vloerbedekking tot matras, en van meubels tot verpakkingen. Onder leiding van curator Leonne Cuppen, richt de Embassy of Rethinking Plastic bij Yksi Expo zich al een jaar volledig op dit thema. De hoofdexpositie wordt voortdurend vernieuwd en daarnaast zijn er wisselende nevenexposities. Binnen de Rethinking Plastic Academy zijn studenten van diverse ontwerpopleidingen en jonge, pas afgestudeerde ontwerpers aan de slag met het thema plastic.
De nominaties voor de Abe Bonnema Architectuurprijs 2021 zijn bekend. Uit 55 inzendingen heeft de jury vijf projecten genomineerd. Op 10 december wordt de winnaar bekendgemaakt in het Rijksmuseum in Amsterdam. De Abe Bonnema Prijs, waaraan een geldbedrag van 50.000 euro is verbonden, is deze keer bestemd voor gebouwen die in 2019 en 2020 zijn opgeleverd. De jury onder voorzitterschap van Josja van der Veer nomineerde de volgende vijf architecten en projecten: Arons en Gelauff Architecten voor Pontsteiger in Amsterdam ; ATELIERFRONT voor gibbonpaviljoen in Artis, Amsterdam ; korth tielens / Marcel Lok voor Spaarndammerhart in Amsterdam ; MMX architekten voor studio thonik in Amsterdam ; De Nijl Architecten voor stadsdeelhart Nieuw Anklaar in Apeldoorn. Bij de beoordeling van de inzendingen heeft de jury naast de algemene criteria uit het reglement ook het jaarthema 'impact' gehanteerd, laat de ir. Abe Bonnema Stichting weten. Tijdens de prijsuitreiking geeft de nieuwe Rijksbouwmeester Francesco Veenstra een lezing waarin hij reflecteert op het thema ‘impact’.
De publicatie ‘Inspirerende bouwkunst’ gaat in op de tijdgeest, ideeën en totstandkoming van de zogenoemde Post 65-gebouwen. Het gaat veelal om doelmatige gebouwen, vaak bijzonder in hun architectonische opzet en innovatieve aanpak, maar nog niet altijd als zodanig herkend en gewaardeerd. Dat maakt ze kwetsbaar. De vraag is nu ook hoe de Post 65-gebouwen kunnen laten aansluiten op de gebruiks- en duurzaamheidseisen in de toekomst. Het boek werpt dan ook een blik vooruit door de ogen van een komende generatie ontwerpers. De publicatie is samengesteld op initiatief van Floris Alkemade, rijksbouwmeester van 2015 tot en met 2021, het Atelier Rijks-bouwmeester en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed in samenwerking met de Technische Universiteit Delft en de Vrije Universiteit Amsterdam.
Festival Jonge Harten en Theaterkrant organiseren een zesdelige workshop over nieuwe vormen van kunstkritiek. Hoe kunnen we perspectieven toevoegen? En welke vormen doen nog recht aan nieuwe ontwikkelingen binnen theater en dans? Deelnemers gaan samen samen met recensent Marijn Lems op zoek naar hun eigen stem. Hoe denk jij over podiumkunst, en hoe zet je die gedachten om naar kritiek? Welke vormen kunnen we gezamenlijk vinden om over dans en theater te schrijven, spreken, performen, tekenen? De bijeenkomsten leiden naar een gezamenlijk bezoek aan verschillende voorstellingen op het Jonge Harten Festival, waar opgedane inzichten in de praktijk kunnen worden gebracht. Op 14 oktober vindt alvast een online kennismakingsgesprek plaats.
Zoals het Nederlandse Film Festival sinds 1981 elk jaar Gouden Kalveren uitreikt, zo worden sinds 2008 Uilen (van plexiglas) toegekend aan de beste games die in Nederland zijn gemaakt. Vanwege geldgebrek werd het evenement in 2018, 2019 en 2020 niet georganiseerd. Dit jaar nam de brancheorganisatie Dutch Game Association (DGA) de uitreiking voor zijn rekening. De Dutch Game Awards zijn een prachtig moment om de beste producties van de Nederlandse game industrie te laten zien aan het binnen-en buitenland’, zegt DGA-voorzitter Derk de Geus. ‘Zelfs tijdens een pandemie blijft de game-industrie productief, en zijn er de afgelopen tijd veel noemenswaardige spellen op de markt gekomen.’ Opmerkelijk aan de games die dit jaar zijn onderscheiden is dat een groot deel redelijk bekend is onder een groter (gamers)publiek en commercieel uit de verf komt. Een overzicht van de winnaars.
De nieuwe lichting Ultrakort ging op 19 september in première op het witte doek van Vue Hilversum. Vanaf dit najaar draaien de films in het voorprogramma van grote bioscoopfilms in de Vue bioscopen (19 locaties door Nederland) en Nederlandse Filmtheaters. Voor de twaalfde editie van Ultrakort zijn in totaal zes nieuwe ultrakorte animatiefilms gerealiseerd. Al sinds 2009 schrijft het Nederlands Filmfonds jaarlijks een competitie uit voor de realisering van ultrakorte animatiefilms van maximaal 2 minuten. Met Ultrakort zetten het Nederlands Filmfonds, bioscoopexploitant Vue en de filmtheaters verenigd in het Nederlands Filmtheater Overleg zich samen in om een impuls te geven aan de ontwikkeling van animatietalent in Nederland en om een breed en divers bioscooppubliek te bereiken
Al sinds de tweede feministische golf van de jaren zeventig wijzen vrouwen op de mannelijke dominantie in de filmwereld. Niet alleen in de verdeling van banen, maar ook in het soort verhalen dat verteld wordt. Toch lijkt er pas sinds kort echt iets te veranderen. HER Film Festival doet er wat aan. Het door Cinetree en ontwikkelingsorganisatie Simavi georganiseerde online festival toont acht films over opmerkelijke vrouwen. Van 14 t/m 20 oktober gratis te zien op Cinetree. HER staat overigens voor Health, Empowerment en Rights
Inmiddels is bekend dat de Nobelprijs voor de Literatuur is toegekend aan de Tanzaniaanse schrijver Abdulrazak Gurnah. Wederom niet naar een Nederlandse schrijver. ‘Het is lastig om die omissie niet op te vatten als een culturele belediging,’ schrijft Alex Shephard, Nobelprijswatcher en journalist van The New Republic (New York) die op verzoek van het International Literature Festival Utrecht ( ILFU ) zijn licht laat schijnen over de kwestie. Wat hebben we fout gedaan? Wat moeten we doen om het tij te keren? “De beste verklaring voor het feit dat er nog geen Nobelprijzen voor de Literatuur gewonnen zijn door Nederlandse auteurs is misschien nog wel de simpelste: het is gewoon een kwestie van geluk hebben.” ILFU
Onder de titel Offspring 2021: Always Hallways opent De Ateliers haar deuren voor de eindpresentatie van hun tweedejaars deelnemers. Metropolis M, NRC en De Volkskrant over deze presentatie van het post-academisch instituut.
Op 8 oktober zijn tijdens het Keep an Eye Filmacademie Festival in Eye Amsterdam de prijzen uitgereikt aan de winnende eindexamenprojecten en studenten van Lichting 2021. Deze prijzen zijn ter beschikking gesteld door verschillende partners van de Nederlandse Filmacademie.
Verrast, maar blij en trots voelt digital artist en fotograaf Nick Franken (39) uit Halsteren zich met de toekenning van de Tamoil Cultuurprijs 2021 voor Kunsten en Letteren. ,,De lijst met laureaten is indrukwekkend. Heel tof om erbij te staan", reageert de geboren Bergenaar. Franken is de 41e laureaat van de cultuurprijs uit Bergen op Zoom. ,,Niet als eerste fotograaf, wel als eerste digital artist. Dat vind ik extra leuk, want digitale kunst wordt nog steeds onderschat. Fotografie is de basis, maar er zit zo veel meer aan vast”, zegt Franken, die met computer-generated imagery (CGI) van zijn foto's beeldverhalen maakt. ,,Nick beschouwt de camera en de computer als de kwast en het canvas van zijn metier", stelt de jury onder voorzitterschap van Willem Vermeulen. Genoemd wordt zijn werk in het Markiezenhof, de posters van Gebouw-T en zijn allegorieën, tableau vivant-achtige settings die een verhaal vertellen. De Tamoil Cultuurprijs bestaat uit een kunstwerk dat de zeeriddervaan op de toren van het Markiezenhof in Bergen op Zoom uitbeeldt, een oorkonde en een geldbedrag. Franken krijgt die op 6 november uitgereikt in het Bergse stadspaleis.
Op 17 oktober begint de stemperiode voor de Grote Vriendelijke 100. De Grote Vriendelijke 100 is een verkiezing van de “mooiste, beste, meest favoriete kinderboeken aller tijden.” De verkiezing wordt georganiseerd in samenwerking tussen de lezerscommunity Hebban en de Grote Vriendelijke Podcast, de eerste Nederlandse podcast over jeugdliteratuur met volwassenen als doelgroep. De stemperiode duurt tot aan 7 november. Op de Hebban site kunnen stemmers hun vijf favoriete boeken nomineren, gebaseerd waarop een uiteindelijke lijst van de honderd meest populaire boeken samengesteld wordt.
Worden wat je wil, is het thema van de Kinderboekenweek. Als het meezit begint die ontdekkingsreis met jeugdliteratuur – boeken kneden de tere kinderziel. Jacques Vriens, Sjoerd Kuyper en Bibi Dumon Tak vertellen hoe ze met die zware verantwoordelijkheid omgaan.
Annemieke van Vliet en Achmed Akkabi zijn op 8 oktober bekroond met de CFAP Prijs 2021. Deze vakprijs ter waarde van 20.000 euro wordt jaarlijks uitgereikt door het Cultureel Fonds Audiovisuele Producenten. Een vakjury koos de winnaar uit de negentig voordrachten door vakgenoten en collega's uit de film- en mediasector. Van Vliet en Akkabi zijn voorgedragen voor hun creatieve samenwerking in verschillende dramaproducties, zoals de succesvolle serie Mocro Maffia.
De Gouden Piramide 2020 is toegekend aan Projectbureau Ooijen-Wanssum voor de gelijknamige gebiedsontwikkeling rond de Maas in Noord-Limburg. De rijksprijs voor inspirerend opdrachtgeverschap, bestaande uit een trofee en een geldbedrag van 75.000 euro, werd op 7 oktober uitgereikt.
Sneeuwwitje zou kunnen gaan roken, eten of drinken en daarom mag ze Disneyland Parijs niet in. Althans, de als Disneyprinses verklede Finse kunstenares Pilvi Takala, zij wordt weggestuurd bij de ingang. Een medewerker legt uit: kinderen zouden Takala kunnen verwarren met de ‘echte Sneeuwwitje’, verkleden is hier alleen voor kinderen en Disney-medewerkers. De video Real Snow White (2009) is onderdeel van de expositie De architectuur van een wondere wereld in Het Nieuwe Instituut, over de culturele invloed van Walt Disney. De kunstfilm moet de krampachtige controledrang van de entertainmentgigant illustreren, maar is tegelijkertijd een beetje naïef: het Sneeuwwitje-kostuum geldt binnen Disneyland als bedrijfskleding. Ieder bedrijf zou mensen die zich voordoen als medewerkers de deur wijzen. De expositie maakt een deconstructie van de culturele invloed van The Walt Disney Company, een bedrijf dat in 2020 65,4 miljard dollar heeft omgezet.
Vrouwen zijn in de kunstgeschiedenis lange tijd structureel genegeerd. Kunst die door vrouwen wordt gemaakt wordt niet op waarde geschat of verkeerd begrepen. Dat stelt Griselda Pollock. De Volkskrant sprak met de kunsthistorica. Het aantal vrouwelijke kunstenaars dat in musea te zien is overigens nog nooit zo hoog geweest.
De Vlaamse Caro van Thuyne heeft met ‘Lijn van wee en wens’ de Bronzen Uil 2021 gewonnen, de prijs voor het beste Nederlandstalige literaire debuut. De prijs werd uitgereikt tijdens de slotceremonie van Het Betere Boek, het literair festival van het Willemsfonds. Van Thuyne woneen bronzen beeldje en een cheque van 10.000 euro.
Het was de spelende mens ten voeten uit, vijftig jaar geleden in de Peel: spraakmakend kunstenaar Joseph Beuys, ex-nazi en natuurliefhebber, de armen om een bunker, kliederend in het zompige veen. Een hoogtepunt uit de geschiedenis van de moderne kunst, schrijft Léon Hanssen.
Stichting De Vrolijkheid uit Amsterdam realiseert kunstprojecten op azc’s in Nederland. Op 10 oktober in Budel een expositie, waarin ruim 15 kunstwerken van jonge makers uit het azc te zien zijn. Achter de werken gaat een verhaal schuil: een wens, de verwerking van heftige gebeurtenissen en hoop. Doel is : verbinding leggen tussen jongeren in asielzoekerscentrum Cranendonck en het dorp Budel.
De klimaatcrisis is een groot thema in het theater. Zelfs Tsjechovs ‘Oom Wanja’ werd een (speels) klimaatmanifest. Met ‘De zaak Shell’, dat milieuvervuiling beziet vanuit meerdere perspectieven, als ultieme verbeelding van de problematiek.
Jaarlijks krijgen opkomende ontwerptalenten actief op het gebied van ontwerp, architectuur en digitale cultuur dankzij een beurs van het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie de kans zich optimaal te ontwikkelen in artistiek en professioneel opzicht. De lichting van 2021 is nu in beeld gebracht in één minuut durende filmportretten. Tijdens de Dutch Design Week zijn deze portretten te zien in de tentoonstelling 'Stimuleringsfonds Creatieve Industrie presents talent'. De lichting 2021 is divers en gemotiveerd door een gevoel van urgentie. Allemaal weten ze eigen antwoorden of juist vragen te formuleren op het tijdsgewricht van crises dat hen vormde. Hun onderzoeken waaieren uit van afrofuturisme en middeleeuws paganisme tot onderzoek naar recyclebaar glazuur of plantaardige kaas. Behalve tijdens de Dutch Design Week zijn de 35 filmportretten ook te zien op het Platform Talent. Dit online platform biedt een overzicht van alle talenten die sinds 2013 zijn ondersteund vanuit de Regeling Talentontwikkeling. Tijdens de Dutch Design Week organiseert het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie op 18 en 20 oktober Talent Talks: zeven talkshows waarin opkomende ontwerptalenten met elkaar in gesprek gaan over actuele thema's die bepalend zijn in hun werk en praktijk.
De klimaatverandering is zo ingrijpend dat we ons er amper een voorstelling van kunnen maken. Maar kunst kan bij uitstek geschikt zijn om het onvoorstelbare te verbeelden. Toch schiet klimaatkunst die zich probeert te meten met het onderwerp vaak het doel voorbij. Aldus Thomas van Huut
ESNS (Eurosonic Noorderslag) heeft de eerste namen bekend gemaakt voor de eerstvolgende editie van het Europese muziekplatform. Door de recente versoepelingen in de corona-maatregelen kan het evenement in januari weer fysiek in Groningen plaatsvinden. Voor het showcasefestival, waar opkomend Europees talent zich aan de bezoekers presenteert op Eurosonic en de Nederlandse acts op Noorderslag, zijn de eerste vijftig namen bekend gemaakt, waaronder Sylvie Kreusch, For Those I Love, Daði Freyr, ascendant vierge, Froukje, Mimi Webb, Meskerem Mees en Travis Birds. Onder de eerste sprekers op de conferentie zijn Urgenda-directeur Marjan Minnesma en muziekondernemer André de Raaff (CTM Entertainment) aangekondigd.
Esther Gerritsen, Wessel te Gussinklo, Peter Terrin, Chris De Stoop en Tobi Lakmaker zijn kanshebbers voor de Boekenbon Literatuurprijs 2021. Zij dingen mee naar de prijs, die op 11 november wordt toegekend. De Boekenbon Literatuurprijs is de bekroning van het beste Nederlandstalige literaire boek waarbij het niet uitmaakt of het fictie of non-fictie is. De Boekenbon Literatuurprijs wordt jaarlijks toegekend door een jury van beroepslezers uit Nederland en Vlaanderen. Deze jury wordt benoemd door de Stichting Jaarlijkse Literatuurprijs. De auteur van het bekroonde boek ontvangt een bedrag van 50.000 euro. Dit bedrag moet de auteur in staat stellen ongestoord te werken aan een volgend boek.
De Nobelprijs voor Literatuur gaat dit jaar naar Abdulrazak Gurnah. De jury roemt de Tanzaniaanse romanschrijver voor zijn "compromisloze en meelevende beschrijving van de gevolgen van kolonialisme en het lot van vluchtelingen in de kloof tussen culturen en continenten". Gurnah werd in 1948 geboren op het eiland Zanzibar. In zijn tienerjaren kwam hij als vluchteling naar Groot-Brittannië, waar hij begon aan een academische carrière, maar ook romanschrijver werd. Hij schreef in het Engels, hoewel zijn eerste taal Swahili was. Het bekendst is zijn historische roman Paradise uit 1994, waarmee hij genomineerd werd voor de Booker Prize. Het is van zijn tien boeken het enige dat in vertaling in Nederland verscheen. Vorig jaar publiceerde hij nog Afterlives over de periode waarin zijn geboorteland door Duitsland was gekoloniseerd.
‘Verwelkom de kunstenaar’ is het credo van de vijfde editie van KONT. Een pleidooi om de kunstenaar een serieuze plek in de maatschappij te geven. En ook als zodanig te honoreren. Met dit nummer neemt gangmaker Griet Menschaert afscheid als hoofdredacteur van deze jaarlijkse, experimentele uitgave. Het is afwachten of iemand het stokje wil overnemen.
Klimaat is in de kunstwereld een hot topic. Hoe ver reiken de tentakels van de kunst? Welke muziek gaat ons helpen te voelen, welke beeldende kunst te beseffen, welke films om te weten? NRC brengt een aantal artikelen over deze problematiek.
Popartiesten spreken zich regelmatig uit over het klimaat, maar in hun liedjes komt het nauwelijks voor. Liedjesonderzoeker Laurens Ham vindt het opvallend dat klimaatproblematiek in andere kunstvormen veel meer leeft. „Over het klimaat zie ik de ene poëziebundel na de andere verschijnen. Liedjes en poëzie liggen dicht tegen elkaar, maar het verschil is dat popliedjes directer zijn. Dat is heel lastig met dit complexe thema.” Maar dat verklaart nog niet alles. „In de jaren zeventig en tachtig had je hele liedboeken tegen vervuiling, vaak op een bestaande melodie, bijvoorbeeld de Internationale. Die werden door strijdkoren gezongen tijdens protesten. Dat waren geen popliedjes, maar ze klonken wel op dezelfde festivals waar nederpopbands kwamen. Het vormde een humuslaag waarop bijvoorbeeld Doe Maar en Klein Orkest doorgingen en de kritiek vertaalden naar een breder publiek.” De popcultuur en de protestcultuur zijn volgens hem op het thema klimaat ook uit elkaar gegroeid. De popcultuur nu is, volgens Ham, individualistischer.
Bij Framer Framed, het Amsteramse platform voor kunst en cultuur, is een strafhof voor intergenerationele klimaatmisdaden te bezoeken. Of preciezer: een rechtszaak tegen het rechtssysteem dat deze misdaden tegen het klimaat mogelijk maakt. Joram Kraaijeveld bezocht de inauguratie van het door kunstenaarJonas Staal en advocaat, schrijver en actvist Radha D’Souza geïnitieerde hof.
O.C. Hooymeijer (Vlaardingen, 1958) is de winnaar van de Gerrit Benner prijs 2021. De beeldend kunstenaar is verkozen vanwege de belangrijke, recente en toonaangevende ontwikkeling in zijn werk. Hooymeijer ontvangt een geldbedrag van € 5.000 en een tentoonstelling in het Fries Museum. De Gerrit Benner prijs is door de provincie Friesland in het leven geroepen om het beeldende kunstklimaat een impuls te geven. Met de prijs wil de provincie Fryslân de aandacht voor de beeldende kunst onder het publiek vergroten. De organisatie van de prijs is in handen van Keunstwurk.
Beholders vindt dit jaar plaats van 13 t/m 17 oktober, op zestien locaties in Meierijstad. Tijdens het documentairefilmfestival wordt alle tijd, ruimte en aandacht gegeven aan de dialoog. “Wij denken dat er juist in deze tijd behoefte is om écht contact met elkaar te maken”, vertelt Willem Wouters, één van de initiatiefnemers van het festival. “Daarom vindt er na iedere documentaire een gesprek plaats onder leiding van een moderator. Daarbij is vrijwel altijd een maker, hoofdpersoon en/of interessante gast aanwezig. De documentaire vormt zo aanleiding om onderwerpen bespreekbaar te maken.” Maartje van Roessel sprak met het festival en documentairemakers over het belang het aangaan van een gesprek en luisteren.
Het BAI (Bosch Architectuur Initiatief) bestaat 25 jaar. In het kader van dit jubileum wordt de Verkiezing het Beste Bossche gebouw 2015-2020 georganiseerd. De publieks-architectuurprijs werd in 2015 gewonnen door Amazones van DOK architecten. In het voorjaar riep het BAI publiek en professionals op om grote en kleine gebouwen, tussen 2015 en 2020 gerealiseerd in (de regio) ‘s-Hertogenbosch, voor te dragen. Het resulteerde in een divers overzicht van onder andere villa’s, schuren, kerken, een serre en een koffietent. Met de Verkiezing van het Beste Bossche Gebouw wil het BAI degenen die daaraan een bijdrage leveren – de makers van inspirerende gebouwen – in het zonnetje zetten en wijzen op het belang van goede architectuur. De lijst is inmiddels 41 Bossche gebouwen groot; ze zijn allemaal toegankelijk of vanaf de openbare weg te bekijken. De meningen erover zullen uiteenlopen. Het BAI vind het belangrijk dat zoveel mogelijk mensen hun stem uitbrengen. Er zijn twee categorieën: groot en klein. Stemmen kan tot 12 november.
Tijdens de derde editie van het 013 Cinecitta International Film Festival (013CIFF) in Tilburg beleven tien van de zeventien films ( uit vijftien landen) een Nederlandse of internationale première. Het festival duurt dit jaar een dag langer dan vorig jaar, van 13 tot en met 17 oktober 2021. Bijna de helft van de films is geregisseerd door vrouwen. Op het festival maken ook twee regisseurs hun opwachting. Reza Dormishian zal aanwezig zijn om zijn keiharde sociale drama No Choice te presenteren. Henner Winckler, co-regisseur van de wrang komische A Voluntary Year, geeft ook een toelichting. Na afloop van de vertoningen zullen de regisseurs vragen uit het publiek beantwoorden.
Hoe kijken wij in de huidige samenleving naar ons lichaam? Waar ligt haar kracht en waar is zij kwetsbaar? Hoe machtig of onmachtig is zij? In de serie Lichaam en (on)Macht duiken Mister Motley en ArtEZ studium generale dit collegejaar dieper in dit onderwerp. In haar boek Everybody onderzoekt de Britse schrijver Olivia Laing wat het betekent om een lichaam te hebben, aan de hand van haar eigen ervaringen en de levens van de meest fascinerende denkers uit de twintigste eeuw. In het boek pleit Olivia Laing voor het lichaam als een medium van bevrijding. Dit is het eerste hoofdstuk van het boek: De Bevrijdingsmachine, vertaling Henny Corver. In dit essay staat de psychoanalyticus Wilhelm Reich centraal. In zijn visie worden in het lichaam verdrongen lust, trauma’s en vernederingen opgeslagen, en dat opgekropte leed veroorzaakt ziekten. Het opheffen van de vooral seksuele blokkades zou de stroom van levensenergie in een lichaam opnieuw op gang brengen.
Kunstmuseum Den Haag zoomt in de nieuwe tentoonstelling ‘Global Wardrobe - the worldwide fashion connection’, vanaf 9 oktober, in op cultural appropriation, maar ook tijdens talks over diversiteit en inclusiviteit in de modewereld wordt vaak over het fenomeen gesproken. Daarom: Wat is het, waar ligt de grens tussen toe-eigening en waardering en hoe kan het voorkomen worden volgens experts?
Er is volop aandacht voor de woningcrisis. Woningen worden alsmaar onbetaalbaarder, helemaal voor jonge starters. Uit de krantenkoppen spreekt urgentie, grote urgentie. Tegelijkertijd wordt wonen anno 2021 hierdoor gereduceerd tot kwantiteit en een financieel vraagstuk. Dit laatste is terug te zien in de taal die wordt gebruikt als er over woningen wordt gesproken. Men heeft het over een woningmarkt in plaats van huisvesting, een woonproduct in plaats van een thuis. Het neoliberale jargon dat de laatste decennia zijn intrede heeft gemaakt in het dagelijkse taalgebruik. In haar boek ‘Wonen – de fascinerende gelaagdheid van een alledaagse bezigheid’ doet architecte Andrea Prins een stap terug van deze realiteit. Ze pleit voor woningen, die zich laten toe eigenen. Woningen die ruimte laten en waarin de bewoner zelf kan bepalen hoe er geleefd wordt. Het boek is biografisch, een academisch essay en een geschiedenisboek ineen. “Dit levert enige verwarring op over wat Prins haar intentie met het boek nu precies is. Maar de auteur lijkt deze verwarring juist te omarmen. Zelf refereert ze liever naar wat de filosoof Walter Benjamin ‘verstrooidheid’ noemt. Verstrooid als iets positief: een vorm van halfbewuste aandacht waardoor het gewone en het vanzelfsprekende kan worden beleefd.” Aldus San Dino Arcilla in zijn bespreking.
Sinds 1979 organiseert Ars Electronica een jaarlijks festival voor kunst, technologie en maatschappij. Het festival laat zien hoe kunst aanzet tot innovatie, kritische vragen stelt bij nieuwe technologie, en nieuwe perspectieven biedt op de wereld om ons heen. Net als vorig jaar was dit een hybride editie, waarbij de kunstenaars, het publiek, de partners en Waag zowel online als live aanwezig waren op het festival in Linz. De kunstwerken, tijdens deze editie, laten ons op een andere manier kijken naar nieuwe technologie, wetenschappelijke en culturele opvattingen, of het nu gaat over milieu-problematiek, kunst als drijfveer van technologische innovatie of samenwerking binnen de robotica, en scheppen daarbij ruimte voor het vinden van mogelijke oplossingen. Een verslag.
We moeten anders gaan denken over de wijze waarop we ontwerpen en bouwen, over onze gezondheid, onze omgeving en de natuur. Een nieuw waardesysteem creëren, waarbij we mensen betrekken en beroeren. Een structuur bouwen op een eerlijk verhaal, waarbij ambacht en ambitie in elkaars verlengde liggen. Én als branche oplossingen aandragen die nu, morgen en overmorgen bijdragen aan de circulaire economie. Hoe? Dat toont ‘The Exploded View Beyond Building’, die te zien is tijdens de Dutch Design Week van 16 t/m 24 oktober 2021. Dit is een iconische installatie van een huis op ware grootte dat volledig bestaat uit biobased materialen, circulaire bouwmethoden en verhalen over de veranderende waardeketen waar het onderdeel van is. Het is een initiatief van BPD, Jansen by ODS, Moodumo, Provincie Noord-Brabant, Buro Kade, Dutch Design Foundation, Biobased Creations (Company New Heroes).
Berrie de Zeeuw, docent Frans aan het Pius X College in Bladel, behoort tot de drie finalisten voor de titel Filmleraar van het jaar. Dat is 5 oktober, op de Dag van de Leraar, bekendgemaakt in Amersfoort. Het publiek kan nu zijn stem uitbrengen op een van de 3.
Schrijver Pieter Koolwijk heeft met zijn boek Gozert de Gouden Griffel gewonnen, de belangrijkste Nederlandse literatuurprijs voor kinderboeken. De prijs voor het best geïllustreerde kinderboek, het Gouden Penseel, gaat naar Ludwig Volbeda. Hij maakte tekeningen voor het boek Hele verhalen voor een halve soldaat, geschreven door Benny Lindelauf. De prijzen zijn uitgereikt aan de vooravond van de Kinderboekenweek. Die gaat op 6 oktober van start. Het thema van dit jaar is 'Worden wat je wil'. Schrijfster Bette Westera, die vorig jaar de Gouden Griffel won, schreef het kinderboekenweekgeschenk: 'Tiril en de toverdrank'.
Een groot aantal deelnemers aan Documenta Fifteen die in de zomer van 2022 zal plaatsvinden is op 1 oktober tijdens een persbijeenkomst bekendgemaakt. De primeur werd gegund aan de regionale straatkrant Asphalt uit Hannover en Kassel. In plaats van de gebruikelijke ‘grote namen’ kiezen de curatoren van het Indonesische collectief Ruangrupa voornamelijk collectieven die met een eigen budget zullen gaan samenwerken met eigen partners. Asphalt is de officiële mediapartner van Documenta Fifteen en zal regelmatig artikelen over de manifestatie publiceren. Asphalt maakt deel uit van een internationaal netwerk van straatmagazines dat in Glasgow is gevestigd en waartoe wereldwijd 70 media behoren, waaronder 30 Duitstalige. De opbrengst van deze straatkranten komen ten goede komt aan daklozen en mensen die door armoede getroffen zijn.
Do Not Hesitate van regisseur Shariff Korver en geproduceerd door Lemming Film is geselecteerd om namens Nederland te worden ingezonden naar de Academy Awards in de categorie International Feature Film. Do Not Hesitate werd uit 14 aanmeldingen gekozen door een selectiecommissie bestaande uit 17 afgevaardigden van verschillende filmbrancheverenigingen en organisaties in de Nederlandse filmindustrie. Op 21 december maakt de Academy de shortlist bekend en op 8 februari worden de nominaties in alle categorieën bekend gemaakt. De 94e Oscaruitreiking vindt plaats op 27 maart 2022. Distributeur September Film brengt de film op 11 november 2021 uit in de bioscoop.
Film en theater beïnvloeden elkaar doorlopend. Om die kruisbestuiving tussen de twee werelden te vieren, nodigde Eye Filmmuseum toneelregisseur Ivo van Hove en scenograaf Jan Versweyveld uit om een tentoonstelling samen te stellen.
Theater Aalsmeer wordt compleet verbouwd. Een mega-belangrijke stap in het gehele proces van de totstandkoming van ‘One de Musical’ is deze aanpassing van het theater aan alle technische vereisten. Hiervoor moest natuurlijk wel de ruimte formeel van ‘One’ zijn. Op 1 oktober was de start van de verbouwing gepland en daarom op de laatste dag van september de daadwerkelijke overdracht van De Raad Vastgoed aan de producent.
Maja Irene Bolier, Britte Koolen, Emmie Liebregts, Ahn Sung Hwan, Sam Scheuermann, Ursa Prek en Vince Donders zullen tien maanden lang deelnemen aan het programma van Inversie 2. Op 21 september is Inversie 2 officieel van start gegaan bij TAC in Eindhoven. Inversie begeleidt jonge beeldend kunstenaars naar een zelfstandige beroepspraktijk, en maakt deel uit van de TalentHub Brabant. Inversie is een samenwerking tussen Astrid Cats (TAC), Klaartje Esch (Kunstpodium T), Esther van Rosmalen (Witte Rook) en Sanne Muiser, projectleider.
Op 30 september is het project Mediakunst op Wikipedia gelanceerd. Initiatiefnemer LIMA, het expertisecentrum voor media- en digitale kunst in Nederland, en de projectpartners Wikimedia Nederland, Stedelijk Museum Amsterdam, Van Abbemuseum, Frans Hals Museum en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) hebben een tweeledige visie met dit project. Zij willen mediakunst uit Nederlandse collecties toegankelijker maken voor een breed publiek en meer zichtbaarheid voor deze nog onderbelichte kunstvorm genereren. Dit project biedt ook de kans om metadata gecontroleerd toegankelijk te maken als linked open data. Een van de doelen van dit driejarige project is het publiceren van 500 Wikipedia-artikelen over mediakunstenaars en hun werken uit de collecties van het Stedelijk Museum Amsterdam, het Van Abbemuseum, het Frans Hals Museum, de RCE en LIMA.
HBO Max komt volgend jaar naar Nederland. Dat is bekendgemaakt tijdens een livestream van het streamingplatform van WarnerMedia. De datum van de lancering en de prijs voor een abonnement zijn nog niet bekend. Tot nu toe zijn verschillende series en films van HBO via het film- en seriepakket van Ziggo zien, maar dat gaat veranderen. HBO Max wordt een concurrent van Disney+ en Netflix. De streamingdienst heeft een aantal grote series en films in het portfolio. Moederbedrijf van de streamingdienst is Warner Media, dat ook eigenaar is van Warner Bros en Cartoon Network.
Snelle heeft een Buma NL Award gewonnen in de categorieën Pop Album en Pop Single. Hij won met zijn album Lars en bij de singles met Blijven slapen, die hij samen met Maan uitbracht. Frans Duijts & Donnie vielen eveneens tweemaal in de prijzen. Het gelegenheidsduo sleepte met het nummer Frans Duits zowel de Buma NL Award bij Hollands – Track als Hollands – Feest binnen. De Buma NL Award voor Hollands – Album ging naar Tino Martin met zijn album Voor iedereen. Froukje mag zich tenslotte winnares noemen in de categorie Alternatief – Album. Zij verdiende de award met haar EP Licht en donker. De Buma NL Awards worden jaarlijks uitgereikt waarbij de prijs is gebaseerd op cijfers van GfK en Soundaware en samengesteld door de Stichting Nederlandse Top 40. De samenstelling vindt plaats aan de hand van een kwantitatieve analyse van verkoopcijfers (tracks en albums) en airplaycijfers (tracks) over de periode van 1 juli 2020 tot en met 30 juni 2021.
Regisseur Joke Olthaar ontving de VEVAM Fonds Prijs van het Forum van de Regisseurs 2021 voor de film Berg. De jury, bestaande uit makers Shady El-Hamus, Isabel Lamberti en Sandra Beerends, schreef over de winnende filmproductie: “Krachtig, zintuiglijk en rijk in haar eenvoud.“ Voor de zevende editie van het competitieprogramma Forum van de Regisseurs waren acht Nederlandse auteursfilms geselecteerd. Curatoren van dit programma zijn filmjournalist en programmeur Hugo Emmerzael en filmmaker Beri Shalmashi. Dit jaar lag de focus op de zintuigelijke ervaring van kijken en de fysieke ontmoeting tussen makers en publiek. De winnaar ontvangt de VEVAM Fonds Prijs waaraan een bedrag is verbonden van €5.000. Het Forum van de Regisseurs is ontstaan in samenwerking tussen het Nederlands Film Festival, Jan Pieter Ekker en Dana Linssen. Beiden waren curator van 2015 t/m 2019
De Deense regisseur, scenarioschrijver en producent Susanne Bier heeft de European Achievement In World Cinema Award gewonnen. Bier is de eerste vrouwelijke regisseur die zowel een Oscar, een Golden Globe, een Primetime Emmy Award, en een European Film Award in ontvangst mocht nemen. Ze zal als eregast 11 december de 34ste European Film Awards Ceremonie in Berlijn bijwonen. De Hongaarse regisseur Márta Mészáros ontvangt dit jaar de Lifetime Achievement Award van de European Film Academy. De prijs wordt uitgereikt tijdens de 34ste European Film Awards. In de 34 jaar van het bestaan van de Academy is het de eerste keer dat de Lifetime Achievement Award gaat naar een vrouwelijke regisseur uit Centraal/Oost-Europa.
Op 1 oktober vond de prijsuitreiking van de 41ste editie van het Nederlands Film Festival plaats. De Slag om de Schelde won de meeste Gouden Kalveren, vijf in totaal. De Veroordeling verzilverde vier van de elf nominaties, maar won wel de belangrijkste prijzen. Fedja van Huêt was de eerste winnaar van het genderneutrale Gouden Kalf voor beste hoofdrol. Het Nederlands Film Festival (NFF) en de Dutch Academy For Film (DAFF) herkennen zich niet in de verontwaardiging die is ontstaan nu de eerste genderneutrale Gouden Kalveren voor acteurs enkel naar mannen zijn gegaan.
In Eindhoven is op 1 oktober de oplevering van de Trudo Toren gevierd. De zeventig meter hoge woontoren is als een ‘verticaal bos’ ontworpen door de Italiaanse architect Stefano Boeri. Het gebouw op Strijp S, waarin 125 sociale huurwoningen zijn opgenomen, is voorzien van balkons met groenbakken waarin bomen groeien. De woningen zijn ontworpen als compacte lofts met een vloeroppervlak van vijftig vierkante meter. Alle woningen zijn voorzien van een balkon en twee grote groenbakken, die ruimte bieden aan het ‘bosco verticale’ die de gevel zijn letterlijk groene uitstraling geven. In de bakken komen 125 volwassen bomen die maximaal 6,5 meter hoog worden en 5.200 struiken en planken, klimmers en hangers. De Trudo Toren is geïnspireerd op de Bosco Verticale, het beroemde hoogbouwproject in Milaan dat Boeri eerder ontwierp.
Op 2 oktober zijn de winnaars van Edison Jazz 2021 bekendgemaakt. De Edisons gaan dit jaar naar het Sun-Mi Hong Quintet (Nationaal), Nubya Garcia (Internationaal), Sanne Rambags (Vocaal Nationaal), Kurt Elling & Danilo Perez (Vocaal Internationaal), New Cool Collective ft. Tony Allen (World), SAULT (Soul, Funk, R&B) en het Metropole Orkest & Ack van Rooyen (Het Document). Wegens de gevolgen van de coronacrisis heeft de Edison Stichting dit jaar besloten geen fysiek evenement te organiseren voor Edison Jazz 2021
Drie romanciers winnen de Peter van Straaten Psychologieprijs 2021 van de Universiteit Leiden: Oek de Jong, Sander Kollaard en Manon Uphoff. Dit is een prijs voor Nederlandstalige schrijvers die via hun roman een verhelderend licht werpen op psychische problemen en stoornissen. Uitreiking op 11 oktober. De Peter van Straaten Psychologieprijs is een initiatief van de sectie Klinische Psychologie. De shortlist van 8 boeken van de Peter van Straaten Psychologieprijs werd samengesteld aan de hand van nominaties van studenten Psychologie, middels een essay waarin wordt aangetoond hoe fictie wetenschappelijke literatuur kan verhelderen, verrijken of nuanceren. Drie studenten zullen hun bevindingen presenteren in een mini-symposium op 11 oktober 2021. De schrijvers zullen reageren op de presentaties van de studenten. De schrijvers winnen ieder 1.500 euro en een originele tekening van Peter van Straaten. Deze jaarlijkse prijs werd in 2020 voor het eerst uitgereikt.
Choreografenduo Emio Greco en Pieter C. Scholten heeft de Gouden Zwaan in ontvangst genomen voor hun grote bijdrage aan de Nederlandse dans. Daarnaast namen choreograaf Dunja Jocic en danseres Chloé Albaret een Zwaan in ontvangst voor respectievelijk meest indrukwekkende dansproductie en -prestatie. De VSCD Dansprijzen werden op 1 oktober uitgereikt tijdens het Nederlandse Dansdagen Gala in Theater aan het Vrijthof in Maastricht. Verder kreeg choreograaf Toer van Schayk de eerste Dansspeld uitgereikt. Hij kreeg de nieuw ingestelde oeuvreprijs voor zijn jarenlange ‘kennis, wijsheid en eigenzinnigheid’. Choreograaf Dalton Jansen kreeg de Prijs van de Nederlandse Dansdagen Maastricht, een bedrag van 10.000 euro dat hij gaat besteden aan onderzoek naar rastafari en reggae. De prijs werd verhoogd naar 15.000 euro toen Dalton aangaf het bedrag met twee andere makers te willen delen. Choreograaf en theatermaker Honey Eavis ten slotte, kreeg de Prijs van de Nederlandse Dansdagen Jong Publiek 2021, voor het maken van zwarte sociale dansvormen voor jeugd
Het Chassé Theater in Breda is tijdens de herfstvakantie, 23 -31 oktober, een van de locaties waar het kinderfilmfestival Cinekid in 2021 neerstrijkt. Het is de eerste keer dan het festival verspreid door het land op meerdere locaties wordt gehouden. Tijdens het grootste Europese kinderfilmfestival kunnen jong en oud genieten van een keur aan bijzondere en/of grappige kinderfilms. Onder meer de spannende Nederlandse nieuwkomer Captain Nova draait, maar Chassé heeft het Cinekid-programma ook uitgebreid met films van Charlie Chaplin. Buiten de filmzalen kunnen jonge bezoekers zich verwonderen in het Cinekid Medialab. Dit bestaat uit een keur aan multimedia installaties waar kinderen spelenderwijs met verschillende maatschappelijke vraagstukken aan de slag kunnen gaan. Er zijn daarnaast diverse games te vinden en kinderen kunnen deelnemen aan de Cinekid workshops. Op 26 oktober houdt het Chassé Theater weer de Opa en Oma-dag, met ook extra veel leuke activiteiten voor de bezoekers.
Sinds 2015 nodigt Blind Walls Gallery namelijk al nationale en internationale kunstenaars uit om Bredase muren te beschilderen. Op 30 september werd de 100e mural feestelijk onthuld in het Heuvelkwartier. Alle werken van de Blind Walls Gallery hebben een link met Breda. Hiervoor wordt samengewerkt met het Stadsarchief, maar ook met mensen uit de wijk zelf. Oprichter van de Blind Walls Gallery, Dennis Elbers, denkt stiekem al aan de volgende mijlpaal. Ook is hij bezig met het regelen van een gevel voor een kunstwerk van wel 40 meter hoog. ,,Op zulke grote muurschilderijen proberen we niet het verhaal van een wijk te vertellen, maar van heel de stad. Denk aan de Bredase dance-cultuur of carnaval.” Elbers hoopt binnenkort ook meer werk te plaatsen in wijken als de Haagse Beemden en Hoge Vucht. Volgens hem buurten met genoeg lege muren voor schone kunst, al moeten de inwoners hier dan wel achterstaan. ,,Het belangrijkste blijft het draagvlak, niet alleen van de muur maar ook bij de bewoners zelf.”
Binnen 8 thema’s neemt de Dutch Design Week in het DDW Talksprogramma verschillende facetten van design onder de loep. Samen met sleutelfiguren uit het designveld worden allerlei ontwerpdisciplines verkend en wordt er gereflecteerd op actualiteit en toekomst van het design.
ZODIAC de musical in de voormalige koepelgevangenis in Breda is failliet en stopte direct. Dat maakte de producent op 1 oktober bekend op de website van de musical. ‘De coronatijd heeft te veel impact gehad, waardoor we ondanks vele inspanningen onze prachtige productie niet langer kunnen draaien.’ Het faillissement van de musical Zodiac is keihard aangekomen bij alle medewerkers. ,,Het is heel erg pijnlijk. Vooral ook omdat de reacties op de voorstellingen laaiend enthousiast waren. Dat maakt het extra zuur’’, zegt producent Peet Nieuwenhuijsen.
Kunstenaar Jerrold Saija heeft de Carat Lucas Gassel Prijs gewonnen. Dat werd op 3 oktober bekendgemaakt tijdens de expositie Fresh Cacao 2021 in de Cacaofabriek in Helmond. De prijs van Stichting Carat heeft als een doel een startende kunstenaar een impuls te geven. Saija wil met zijn kunst een betere toekomst en zichtbaarheid van Molukkers in Nederland bewerkstelligen. In juli van dit jaar won Saija, afgestudeerd aan de kunstacademie St. Joost School of Art & Design ook al de Lucasprijs van de gemeente ’s-Hertogenbosch.
Het DDW Music Festival gaat verder onder een nieuwe naam: Hit The City. Van 15 tot en met 17 oktober staan er ruim 50 acts verspreid over 8 iconische locaties in Eindhoven. Centraal staat het ontdekken van opkomende artiesten, nieuwe collectieven en alternatieve muziekgenres. Hit The City wordt geprogrammeerd en georganiseerd door Effenaar en Friendly Fire. Het festival is een special in het kader van '50 Jaar Effenaar' en is daarom geheel gratis te bezoeken
Op het International Literature Festival Utrecht (ILFU) heeft wethouder Anke Klein de C.C.S. Cronestipendia 2021 uitgereikt aan Mariken Heitman, Lotte Dondorp en Yentl van Stokkum. Het C.C.S. Cronestipendium is een beurs van de gemeente Utrecht voor beloftevolle Utrechtse auteurs. Zij krijgen ieder 3.000 euro om een volgende publicatie mogelijk te maken.