Mister Motley vroeg Rita Ouédraogo een jaar geleden: ‘’Hoe kunnen wij omgaan met inclusiviteit en een meer dekoloniale werkwijze toepassen? Hoe keek ik daarnaar?’’ Haar antwoord hierop was ‘het doen van iets structureels’ en een belangrijke vraag daarbij is: voor wie wil je inclusief zijn, oftewel, wie is je publiek? Als ik dat ben, wat zou ik dan willen lezen? Wie zijn mensen die mij inspireren en mij helpen nadenken over hoe je je plek kan vinden in de kunstwereld. Wie maken unapologetic werk, houden hun hoofd boven water en kunnen toch samenwerken met instituten die vaak bureaucratisch, log en wit zijn.’’ Ouédraogo start daarom een interviewserie waarin ‘’op intersectionele wijze’’ onderzocht wordt hoe toegankelijk de Nederlandse kunstwereld is, voor zowel kunstenaar, student, professional als bezoeker. Een eerste gesprek, met Amal Alhaag, een onafhankelijk curator, o.m. van Sonsbeek 20->24.

De 9e editie van het DRONGO talenfestival heeft het thema (de toekomst van) lezen en vindt vanwege de coronacrisis geheel online plaats op 2 en 3 oktober op de nieuw gebouwde festivalwebsite. Het programma is zeer interessant voor taalprofessionals in het onderwijs, het boekenvak, beleidsmakers, en verder voor iedereen die zich beroepsmatig of als vrijwilliger met lezen en geletterdheid bezighoudt. Het festival biedt een overzicht van de nieuwste ontwikkelingen en alle initiatieven op het gebied van lezen en geletterdheid en een inspirerend en verrassend aanbod op gebied van taal.

De VNG heeft op 3 juli de bestuurlijke afspraken laaggeletterdheid 2020-2024 tussen het Rijk en de VNG opgezegd. Belangrijkste redenen zijn het tekort aan financiële middelen en dreigende bureaucratie in de uitvoering. Stichting Lezen en Schrijven vindt dit zorgelijk. De stichting hoopt dat het Rijk en de gemeenten snel met elkaar in gesprek gaan en dit bestuurlijke knelpunt oplossen. Stichting Lezen en Schrijven zal ondertussen gewoon doorgaan met het ondersteunen van gemeenten en maatschappelijke organisaties bij de aanpak van laaggeletterdheid. Omdat het voor Stichting Lezen en Schrijven erom gaat dat iedereen mee kan doen: ook als je moeite hebt met lezen en schrijven.

Kinderboekenschrijfster Janneke Schotveld uit Driebergen  en illustratrice Milja Praagman uit Boxtel  brachten afgelopen maand al samen een boek uit, maar deze week deed het duo er een schepje bovenop. In slechts vijf dagen schreven de twee een boek, als Writers in Residence in de Tilburgse LocHal. De Writers in Residence van vorig jaar kregen de opdracht een boekje te schrijven voor kinderen die pas net kunnen lezen. Dit jaar is er vanuit de organisaties Stichting Plezier in Lezen en Cubiss gekozen voor een andere doelgroep. ,,Het is voor gezinnen waarin lezen niet zo vanzelfsprekend is”, vertelt Daniëlle Vink, adviseur bij Cubiss. ,,Nederlandse kinderen lezen steeds slechter, één op de vijf kinderen dreigt zelfs laaggeletterd te worden.,

Uitvoeringspartner Kunstloc Brabant organiseert verkennende gesprekken met het veld over de kansen die de landelijke regeling Cultuurparticipatie 2021–2024 Noord Brabant biedt. Uitgenodigd voor de gesprekken zijn de Brabantse deelnemers – ongeveer zestig personen – die 5 maart 2020 aanwezig waren bij de bijeenkomst over cultuur en het sociaal domein. Organisaties en makers die mee willen praten over de Brabantse aanpak van cultuurparticipatie kunnen contact opnemen met programmacoördinator Evelien Nelemans. Half juni lanceerde het Fonds voor Cultuurparticipatie het nieuwe landelijke programma Cultuurparticipatie 2021–2024 dat zich richt op de samenwerking tussen cultuur en het sociaal domein met als doel drempels voor cultuurdeelname te beslechten.

De onderzoekers van Waarde van cultuur 2020 beantwoordden op 30 juni uiteenlopende vragen over de monitor. De video van de live chat is terug te kijken. Het rapport Waarde van cultuur 2020, beschrijft de staat van het Brabantse culturele stelsel tot en met 2019.. Waarde van cultuur 2020 biedt bestuurders, beleidsmakers en professionals in het culturele veld waardevolle inzichten.

Eind mei ging de meerjarige subsidieregeling Cultuureducatie met Kwaliteit 2021-2024 open voor aanvragers. Er wordt dus ook de komende vier jaar geïnvesteerd in goede cultuureducatie, voor alle kinderen in het Nederland. In deze derde editie van Cultuureducatie met Kwaliteit werken penvoerders, overheden, scholen en het culturele veld samen aan goede cultuureducatie voor elk kind. Deze periode is er extra ruimte voor kansengelijkheid, de ontwikkeling van het nieuwe curriculum, aansluiting binnen- en buitenschools aanbod en zijn er meer mogelijkheden voor het voortgezet onderwijs en het mbo. Naast de scholen waarvan bekend is dat ze meedoen, worden scholen die niet eerder hebben meegedaan, nadrukkelijk uitgenodigd deel te nemen, dit mede in het kader van kansengelijkheid. Bestaande relaties worden uitgediept en onderhouden en nieuwe relaties worden opgezocht en betrokken.

Ouderen en cultuurprofessionals zijn hard getroffen door de coronapandemie. De culturele projecten waarin zij samenkomen, zijn dubbelhard geraakt. En dat terwijl er de laatste decennia heel veel co-creatieve communities zijn ontstaan waarin ouderen, professionals en mantelzorgers samenwerken aan kunst en cultuur. Als het huidige beleid met de bijhorende gezondheid beschermende maatregelen voor ouderen wordt voortgezet, zullen de effecten van deze co-creatieve communities verloren gaan en zullen kwetsbaarheid, eenzaamheid en gevoelens van zinloosheid onder de groeiende groep ouderen toenemen. Welke inzichten hebben beleidsmakers nodig om dit ten goede te keren? Crétien van Campen, als wetenschappelijk strateeg Kwaliteit van leven verbonden aan het Sociaal en Cultureel Planbureau, gaat er nader op in.

Met Tot bloei! geeft Elfie Tromp een poëtische invulling aan de zomer, als onderdeel van de grote collectieve campagne #zomerlezen die in juni, juli en augustus plaats vindt. Om zoveel mogelijk mensen te inspireren zal Tot bloei! op veel verschillende plekken te lezen en beluisteren zijn. Het gedicht wordt in een oplage van ongeveer 100.000 exemplaren gedrukt op speciale Boomerang freecards die gratis te krijgen zijn in de bekende kaartenrekken. Tijdens de zomermaanden zal het collectieve boekenvak met #zomerlezen lezers thuis, op het terras of op de camping inspireren om met of in een boek op reis te gaan.

LKCA, Huis voor de Kunsten Limburg, Koornetwerk Nederland en KNMO onderzochten de financiële gevolgen van de coronacrisis voor de kunsteducatie en actieve cultuurparticipatie. 42% van de verenigingen geeft aan financiële schade te hebben geleden ; gemiddeld zo’n 3.576 euro per vereniging. Slechts 7% een heeft gebruik kunnen maken van de financiële steunregelingen van het rijk. Kunstdocenten konden gebruik maken van financiële steunregelingen, met name de Tozo. De docenten die aan individuen lesgeven konden hun praktijk gedeeltelijk nog wel online voortzetten. Met name voor degenen die werken met groepen en verenigingen kwam alles tot stilstand. 69% van de docenten en artistiek begeleiders had financiële schade, de artistiek begeleider gemiddeld 5084 euro, de kunstdocent gemiddeld 3562 euro. 60% van de kunsteducatie-instellingen wist nog wel zijn lessen online voort te zetten. Men liep inkomsten mis bij bijdragen van cursisten/deelnemers, omzet uit optredens, voorstellingen en exposities, opbrengsten uit verhuur en horeca. 68% van de organisaties betaalden de artistiek begeleiders (deels) door, en 74% betaalden de docenten (deels) door. Ook de huur van oefen-/les-/repetitieruimte bleef voor 62% een dure kostenpost. Meer dan de eenmanszaken en de verenigingen hebben deze organisaties een beroep kunnen doen op de financiële steunregelingen van het rijk. Ondanks de steun was er nog steeds sprake van forse financiële schade bij driekwart van de instellingen, gemiddeld 29.900 euro.

Bioscopen – en dan met name filmtheaters – zijn erg populair onder ouderen. Al dan niet geholpen door de vergrijzing steeg het marktaandeel van 65-plussers de afgelopen vijf jaar sterk, zo blijkt uit de nieuwe Bioscoopmonitor. Inmiddels leven we echter in andere tijden.. Jongeren zullen de bioscoop waarschijnlijk snel weer weten te vinden. Maar hoe zit dat mensen die vatbaarder zijn voor het coronavirus, zoals ouderen?

Voor projecten die van het Fonds voor Cultuurparticipatie subsidie hebben ontvangen en in de coronatijd of later uitgevoerd zouden worden is het mogelijk om compensatie te ontvangen voor de extra kosten die gemaakt moesten worden of inkomsten die gemist zijn of nog worden. Het fonds heeft hiervoor een laagdrempelige regeling gemaakt met een makkelijke aanvraagmogelijkheid. Opengesteld op 29 juni 2020

Culturele instellingen in Rotterdam kunnen meer halen uit hun online aanbod, ook na coronatijd en nu de culturele sector weer meer publiek mag ontvangen. Het online aanbod is niet alleen een aanjager voor een fysiek bezoek aan een museum, van een evenement of het theater, maar voor zestigplussers ook een prima manier om van cultuur te genieten. Dat blijkt uit een onderzoek van Rotterdam Festivals onder ruim 2100 respondenten. Met het onderzoek wil Rotterdam Festivals meer inzicht krijgen in de houding en het vertrouwen van mensen met betrekking tot cultuurbezoek aan instellingen en evenementen in de stad ten tijde van de coronacrisis. Het onderzoek werd uitgevoerd in de periode van 4 tot 18 mei, toen de culturele instellingen nog op slot zaten.

Hoe zit het met de vertegenwoordiging van mensen van kleur in de beeldende kunst? Voelen jongeren van kleur ook hun normen en waarden weerspiegeld in de museumcollectie, vraagt Carolien Rieffe zich af. Ontwikkelingspsycholoog Rieffe brengt haar kennis van kinderen en jongeren in bij het nieuwe netwerk 'Musea Bekennen Kleur’. Een initiatief van Centraal Museum Utrecht, Bonnefanten, Maastricht, Van Abbemuseum, Eindhoven en Frans Hals Museum, Haarlem, begin maart gestart, dat omarmd wordt door een flink aantal andere Nederlandse musea. Het nieuwe netwerk wil diversiteit en inclusie duurzaam verankeren in de museale en erfgoedsector.

Wat mag wel en niet voor cultuureducatie en cultuurparticipatie? Update LKCA d.d. 25 juni 2020.

Het is te vroeg om de precieze impact van het coronavirus op de sector cultuureducatie en cultuurparticipatie scherp in kaart te brengen. Arno Neele, specialist onderzoek LKCA, zet enkele belangrijke kwetsbaarheden en pijnpunten op een rij.

Het Nationale Voorleeslunchverhaal wordt dit jaar geschreven door Kees van Kooten. Van Kooten leest het verhaal op 2 oktober, Nationale Ouderendag, zelf voor bij Omroep MAX op NPO1. Ook andere bekende en onbekende Nederlanders lezen die dag het verhaal voor aan ouderen via de Zilverlijn, de belservice voor ouderen van het Nationaal Ouderenfonds. Zo wil de Leescoalitie ervoor zorgen dat zoveel mogelijk ouderen worden voorgelezen, ook als ze hun huis moeilijk uit kunnen. De Leescoalitie is een samenwerkingsverband tussen Stichting Lezen, Stichting CPNB, Stichting Lezen & Schrijven, het Literatuurmuseum/Kinderboekenmuseum, de Koninklijke Bibliotheek, de Vereniging van Openbare Bibliotheken en het Nederlands Letterenfonds.

In 2016 nam mezzosopraan Maartje de Lint ontslag bij het Koor van De Nationale Opera, en twee jaar later begon ze in haar woonplaats Heiloo met de eerste zingcirkel. De Lint zingt voor ouderen met dementie, en als ze dat doet klaren hun gezichten meteen op en doen ze enthousiast mee. Haar zingcirkels zijn een succes. Omdat samenkomen nu even niet mogelijk is, heeft De Lint een online meezing programma gemaakt, genaamd Zing-Cirkel-Online, en komt op 1 juli haar gratis e-learning ‘Ik Zing in de Zorg’ online beschikbaar.

Het collectieve boekenvak heeft tijdens de coronacrisis samen in korte tijd #ikleesthuis groot gemaakt. Deze inspanning heeft resultaat gehad. De campagne heeft aangezet om te gaan (her)lezen, meer boeken te kopen en boeken te lenen. Dit blijkt uit een het consumentonderzoek, uitgevoerd door marktonderzoeksbureau Team Vier.

De BoekenBon Literatuurprijs is de opvolger van de Bookspot Literatuurprijs. Onderdeel van deze prijs is sinds enige jaren een onderdeel van jongeren. Scholieren worden opgeroepen (een deel van) de genomineerde boeken te lezen en hierover te discussiëren en hun favoriet te kiezen. De bedoeling is om dit onderdeel van de prijs de komende jaren te gebruiken om de relatie tussen boekhandel en onderwijs verder aan te kunnen trekken in samenwerking met de regionale bibliotheek. Hiertoe heeft de Koninklijke Boekverkopersbond een eerste opzet gemaakt ter verdere uitwerking. De bond zoekt boekhandels die hier het komende jaar mee aan de slag willen gaan met scholen en de bibliotheek in hun regio.

Op 13 juni reikte minister van Engelshoven (OCW) de Gouden C 2019 uit aan het project dat je mee moet maken. De jury koos (incl. publieksstemmen) voor 'Re-fill your cup with authenticity' van Sharina Gumbs uit Aruba. Een project dat zorgprofessionals gebruik leert maken van abstracte kunst om creativiteit te stimuleren en zo stress te verminderen. “Kunst wordt zelden ingezet voor zorgprofessionals, meestal alleen voor hun doelgroep. Het mooie is: doordat zij beter leren omgaan met stress, heeft dit project indirect ook grote impact op hulpbehoevenden en leerlingen met wie ze werken. …dit is kunst als middel én als doel. Het is geen bezigheidstherapie; in een mini-opleiding ontwikkelen de deelnemers zich tot kunstenaar”., volgens de jury. De winnaar ontvangt een Gouden Stempel, ontworpen door kunstenares Katia Borghesi en een cheque ter waarde van € 1000,-.

‘’Wij zien hoe beleidsplannen en programmaboekjes met homeopathische druppels diversiteit verkleuren maar de kern van de sector – besturen, directie, artistieke leiding – hagelwit blijft. We zien hoe die hagelwitte kern de maat van alle dingen is – en blijft. Wij zien jullie.’’  Open Brief van 600+ kunstprofessionals: Wij zien jullie, witte kunst- en cultuursector.

Brabanders bezoeken veel cultuur. De culturele infrastructuur en het cultuuraanbod in Noord-Brabant blijven echter bescheiden vergeleken met andere provincies. Toch is er een groei in de waarde die Brabanders hechten aan de maatschappelijke functie van cultuur, zoals de bijdrage die kunst en cultuur kunnen leveren aan het welzijn van mensen, de saamhorigheid van een buurt en de leefbaarheid van een gebied. Regioprofiel Cultuur BrabantStad publiceerde de tweede editie van de monitor Waarde van cultuur, waarin de Brabantse cultuur wordt onderzocht en haar ontwikkelingen worden gevolgd. In opdracht van BrabantStad hebben het PON,  Pyrrhula Research Consultants, de Boekmanstichting, Telos en Kunstloc Brabant opnieuw bestaande en nieuwe onderzoeken op het gebied van cultuur bij elkaar gebracht.

Op 13 juni lanceerde minister Ingrid van Engelshoven (OCW) het Programma Cultuurparticipatie tijdens de online talkshow ‘Cultuur voor iedereen’ bij Studio KUUB. Met dit programma willen het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW), LKCA en het Fonds voor Cultuurparticipatie drempels wegnemen en zorgen dat iedereen gelijke kansen krijgt om deel te nemen aan cultuur. De komende jaren werken het ministerie, LKCA en het Fonds samen met o.a. organisaties uit de culturele sector en het sociaal domein aan de vergroting van de toegankelijkheid, zichtbaarheid en erkenning van cultuurdeelname in de samenleving. LKCA draagt aan dit programma bij door kennis over initiatieven die drempels wegnemen of verlagen vast te leggen in o.a. kennisdossiers en deze inzichten te delen. De thema’s die in de kennisdossiers aan bod komen zijn: Armoede, Eenzaamheid, Jongeren, Mensen met een beperking, Nieuwkomers, Ouderen,  Zingeving.

2020 wordt een rampjaar, voorspellen onderzoekers Bo Broers en Henk Vinken: ,,Wat dat betreft kun je deze monitor zien als een ijkpunt van hoe de situatie was van vóór de crisis. Het zou goed zijn wanneer we snel een studie naar de gevolgen van corona in cultureel Brabant kunnen doen, zodat iedereen inzicht krijgt in wat het effect is voor de sector.” Noord-Brabant Brabant scoort net even onder het midden, zo blijkt uit de tweede editie van de monitor ‘Waarde van cultuur’ waarin op basis van feiten en cijfers actuele trends en ontwikkelingen in de Brabantse cultuursector wordt beschreven. Op een aantal punten scoort de provincie goed: cabaret wordt gevreten, maar op andere punten – culturele aanbod is schraal – beduidend minder. In vergelijking met andere provincies gaat het niet zo best met cultureel Noord-Brabant. De monitor, die voor het eerst in 2018 werd gehouden, is een initiatief van onderzoeksbureau Het PON, Pyrrhula Research Consultants, Kunstloc Brabant en de Boekmanstichting, in opdracht van BrabantStad.

Nina Polak heeft De Inktaap 2020 gewonnen. De schrijfster ontvangt de literatuurprijs voor haar in 2018 verschenen roman Gebrek is een groot woord. De andere genomineerden waren Rob van Essen met De goede zoon en Tommy Wieringa met De heilige Rita. 1.187 jongeren van vijftien tot negentien jaar brachten hun stem uit. Ze konden kiezen tussen de winnaars van de BNG Bank Literatuurprijs, de Libris Literatuur Prijs en de Bookspot Literatuurprijs.

Hoe kunnen ouderen in coronatijd deel blijven uitmaken van het culturele leven? Het netwerk Lange Leve...! in ’s-Hertogenbosch organiseert samen met bewoners een coronaproof programma met diverse kunstvormen. Deze maand is de aftrap op Zuid, waar relatief veel ouderen wonen. Een grasveldje wordt ’schoon’’ gemaakt.  ‘’We gaan hier oefenen voor een zéér exclusieve dansvoorstelling; dan is het wel zo handig dat het veld schoon is", weet choreograaf Nana van Moergestel. Samen met haar collega Neel Brans stippelt ze de grote lijnen uit. De twee, afkomstig uit Breda, hebben jaren geleden de 'broedplaats' Dansnest opgezet. Het duo heeft vier professionele dansers meegebracht. En dan ontstaat een georganiseerde dansvoorstelling in een co-creatie tussen dansers én de bewoners.