Ons medialandschap verandert, en daarmee ook het lezen. Hoe dit precies gebeurt, is het onderwerp van een congres van de Stichting Lezen ‘De nieuwe lezer: lezen in het digitale tijdperk’. Hoe ziet lezen eruit in het tijdperk van digitale media? Welke positie heeft lezen binnen het bredere mediadieet van kinderen en jongeren? Wat zijn de verschillen tussen lezen van papier en lezen van het scherm? Staat het ‘diep lezen’ onder druk, zoals soms wordt beweerd? Zijn nieuwe technologieën een bedreiging voor het lezen, of een mogelijke verrijking? Welke kruisbestuivingen tussen literatuur en andere media ontstaan er? En op welke manieren komen we tegenwoordig in aanraking met boeken? Op 10 december vindt het tweejaarlijkse wetenschappelijk congres van de Stichting Lezen plaats. Dit jaar is het congres online te bezoeken.

Creatieve senioren kunnen op maandagmiddag terecht in het 2D lokaal van Nieuwe Nobelaer in Etten-Leur. Daar kunnen zij toegeven aan hun inspiraties en worden kunstwerken gecreëerd. Maar het voornaamste doel is: lekker kletsen en even weg uit de eenzaamheid. Onder aanvoering van docent beeldende kunsten en ambacht Charlotte Maas komen diverse technieken aan de orde. BN De Stem sprak met enkele cursisten.

De winnaars van de &Awards 2020 zijn op 27 november bekend gemaakt. Dans op Recept biedt danslessen speciaal voor mensen met Parkinson en hun mantelzorgers, vrienden en familie. Het project van de DeDansDivisie werd bekroond in de categorie ‘organisatie’ en kreeg naast de felbegeerde &Award een geldprijs van €20.000. Aiman Hassani, filmmaker en promotor van diversiteit in film en televisie, ontving de &Award Persoonsprijs en een bedrag van €5.000, omdat hij mensen in beweging brengt door middel van zijn films en interventies die hij geeft aan bedrijven en het onderwijs. De &Awards worden mogelijk gemaakt door de rijkscultuurfondsen.

Museum Klok & Peel heeft een overeenkomst gesloten met de Stichting Leergeld Asten-Someren. waardoor 65 gezinnen met een laag inkomen uit Asten en Someren een jaar lang gratis naar het museum kunnen. De Stichting Leergeld laat kinderen uit gezinnen met een laag inkomen méédoen, ook als 't om cultuur gaat. Klok en Peel maakte eerder al afspraken met maatschappelijke organisaties. Zo kunnen bewoners van woonzorgcentrum De Lisse in uit Asten het hele jaar door het museum bezoeken met een speciaal pasje.

Om ouderen een hart onder de riem te steken in deze voor velen eenzame tijd, brengen het KPN Mooiste Contact Fonds, Internationaal Theater Amsterdam (ITA) en Stichting Gouden Dagen het theater naar de ouderen toe. Samen stellen zij de voorstelling De stille kracht, met o.a. Halina Reijn en Gijs Scholten van Aschat in de hoofdrollen, via een stream beschikbaar voor 1500 zorginstellingen voor ouderen in Nederland. De stille kracht is gebaseerd op het boek van Louis Couperus en is geregisseerd door Ivo van Hove. Zowel KPN Mooiste Contact Fonds als Stichting Gouden Dagen zet zich in voor kwetsbare ouderen met als doel eenzaamheid tegen te gaan. Verzorgingstehuizen kunnen zich via Stichting Gouden Dagen aanmelden om de voorstelling in december op een moment naar keuze te bekijken.

Wat is de meerwaarde van cultuur in het sociale domein? Wat maakt een project succesvol? Luister naar het gesprek tussen Jacqueline Besemer (Stichting BlauwLicht) en Erik te Biesebeke (poh-ggz in Utrecht Overvecht). Met de podcastserie Zet Cultuur op de Agenda wil LKCA het debat over cultuurbeleid stimuleren richting de Tweede Kamerverkiezingen en daarna

Mensen die het zwaarst getroffen zijn door de coronacrisis kunnen binnenkort genieten van een online concert van musici van het Rotterdams Philharmonisch Orkest. Mantelzorgers en medewerkers van zorginstellingen kunnen de komende maanden muziek aanvragen van het zogenoemde project Hart in Hart. De concerten zijn dan voor eenzame ouderen thuis of in instellingen via een stream te bekijken. Om dit project mogelijk te maken heeft het orkest samenwerking gezocht met het Erasmus MC en thuishulporganisatie Senior Service. PCI, een bedrijf dat organisaties helpt met IT, verzorgt de technische ondersteuning en is verantwoordelijk voor het platform waarop de streams te zien zijn.

Het Brabants Muziek Theater uit Schijndel heeft een pijnlijke beslissing genomen. Vanwege de strenge coronaregels is de jeugdmusical Kleren maken de Keizer volledig geschrapt. ,,Dit doet zeer. Maar het is absolute noodzaak om te kunnen overleven", zegt Alexandra Peperkamp. ,Dat is financieel gewoon niet te doen. De kosten voor ons productieteam en andere zaken krijgen we echt niet gefinancierd met shows voor 30 man.” Zeven voorstellingen stonden in december en januari gepland in de theaters De Lievekamp (Oss) en De Blauwe Kei in Veghel. Ouders en de vijftig kinderen die al ruim een jaar aan het oefenen zijn, zijn inmddels geïnformeerd. De musical een jaar uitstellen, is voor Peperkamp geen optie. ,,Zo lang blijven de kinderen echt niet gemotiveerd.” Het is wel de bedoeling dat de musical van Kleintje BMT in januari wordt gefilmd. Het bestuur en het productieteam van BMT doen er alles aan om te financieel te overleven tijdens deze coronacrisis. Het BMT draait met een begroting van 140.000 euro, Kleintje BMT met ruim 60.000 euro per jaar

Tijdens de lockdown is de Nederlandse consument meer gaan lezen. Veel van de boeken worden nu online gekocht. Het percentage consumenten dat hun laatste boek in de online winkel kocht steeg van een derde voor de lockdown naar bijna de helft tijdens de lockdown. Dat de webwinkel in populariteit is gestegen, heeft waarschijnlijk te maken met corona: 16% van de respondenten zegt bij Bol.com te kopen vanwege de coronamaatregelen. Maar ook andere factoren spelen al jaren een rol bij de groei van online. Hierbij zijn de grootste factoren het zoekgemak, het vanuit huis kunnen winkelen en de openingstijden. Tegelijk zijn er consumenten die juist in deze tijd de voorkeur geven aan de fysieke boekhandel. Meer dan de helft van de consumenten koopt liever een papieren boek in de boekhandel. Maar liefst vier op de tien consumenten zegt de voorkeur te geven aan de fysieke boekwinkel waar hij altijd komt. Deze loyaliteit aan de fysieke boekwinkel is gestegen sinds 2019. Mogelijk speelt corona hier een rol: de voornaamste reden die men aangaf om in de lokale winkel te kopen was het steunen van de lokale ondernemers. Andere belangrijke redenen zijn dezelfde die de consument al jaren aangeeft: de prettige en inspirerende omgeving die de boekhandel biedt, de persoonlijke bediening en het advies van het personeel. Een boekhandel in de buurt wordt zeer gewaardeerd.

Op 20 november verscheen het rapport ‘’Voorleesprojecten voor vluchtelingenkinderen: hoe kan de kracht van verhalen worden ingezet om de psychosociale gezondheid te versterken?”. Het rapport onderzoekt op welke manier voorlezen en activiteiten rond boeken en verhalen de veerkracht en het psychosociaal welbevinden van vluchtelingenkinderen kunnen versterken. Stichting Lezen beschouwt het als haar taak om alle kinderen de rijkdom van boeken te laten ervaren, en wil professionals daarom handvatten aanreiken om ook vluchtelingenkinderen waardevolle voorleeservaringen te bieden.

LKCA wil kunstprofessionals en ondersteuningsinstellingen helpen om anders te leren kijken naar wat cultuur eigenlijk is of voor hen lijkt te zijn. In de blogreeks Culturele Praktijken wil LKCA de verbreding van het cultuurbegrip verkennen. Maar wat zijn die culturele praktijken nu eigenlijk? Culturele praktijken zijn alledaagse culturele activiteiten of hobby’s die (voorlopig) te onderscheiden zijn van de ‘gebruikelijke’ cultuur zoals die aangeboden wordt in musea en op podia. Of iets een culturele praktijk is, is afhankelijk van het motief. Als er een bedoeling of betekenis zit in de activiteit, de activiteit sociaal is ingebed en een eigen logica heeft, spreken we van een culturele praktijk.

Het besluit over een kredietverstrekking van 8,5 miljoen euro voor de renovatie van de Hall of Fame is op 23 november door de Tilburgse gemeenteraad uitgesteld. De fracties willen eerst het definitieve kostenplaatje en een second opinion afwachten. Tijdens het debat vorige week leek het allemaal okay. Alle fracties, op LST na, toonden zich voorstander voor een kredietverstrekking van 8,5 miljoen euro om de Hall of Fame te verbouwen. De cultuurfabriek wordt daardoor een derde kleiner, de skatebaan veel groter. Er komt plaats voor tijdelijke ateliers, vaste plek voor broedplaatsen voor start-ups en het immer lekkende dak wordt gerenoveerd. Het besluit om de beslissing uit te stellen is ingegeven doordat het college er niet in geslaagd was de bestekfase tijdig af te ronden. Ook een onafhankelijke kijk op de directieraming ontbrak nog. Wethouder Berend de Vries (D66) kon zich vinden in de motie. De raad lijkt lering te hebben getrokken uit een recentelijk kritisch rapport van de Rekenkamercommissie over de vele kostenoverschrijdingen bij Tilburgse bouwprojecten. Een van de conclusies was dat er te vaak met grove schattingen werd gewerkt en dat de raad niet altijd goed op de hoogte was van de kosten.

In de maand november kunnen kinderen uit de Reeshof meewerken aan een bijzondere uitdaging; het realiseren van mini kunstwerken voor een Pakje Kunst Take Over. Dit is een initiatief van meerdere organisaties in de Tilburgse wijk met als doel kinderen op een laagdrempelige, speelse manier kennis te laten maken met cultuur. Tijdens een aangepaste versie van het Spruit kinderfestival 'Uit met Spruit' eind december kunnen zo’n 300 kinderkunstwerkjes voor 4 euro uit een automaat getrokken worden. ,,Kinderen leren heel veel door dingen te doen. Door zelf te handelen, komt iets voort uit hun eigen bron. Door het maken van kunst leren ze onderzoeken, problemen oplossen, samenwerken en luisteren. Op een spelende manier gaat dat beter'', zegt 'bakfietsjuf' Marjo Dirks tijdens een van de Pakje Kunst-workshops in de bibliotheek Heyhoef.

De maatregelen om verspreiding van het coronavirus tegen te gaan hebben grote impact op de culturele sector. Op cultuurmakers van alle leeftijden en niet in de laatste plaats op de mogelijkmakers van cultuureducatie en –participatie, grote én kleine organisaties. Er heerst grote onzekerheid bij de verenigingen en cursusinstituten over hoe lang gaat het duren en daarmee de vrees dat leden, vrijwilligers, deelnemers en cursisten ernstig teruglopen. En dat het voortbestaan van de vele centra, koren, erfgoedgemeenschappen, dansscholen etc. bedreigd wordt. Daarom start de landelijke campagne #weblijvenbezig. De campagne helpt herinneren dat cultuurmaken plezier, geluk en gezondheid brengt. Laat zien dat het nog steeds mogelijk is en hoe dat veilig kan. Hiermee hoopt de campagne verenigingen, groepen en kunst- en cultuurcentra te ondersteunen en tools te geven om hun achterban aan hen te blijven verbinden. De campagne is een initiatief van het Fonds voor Cultuurparticipatie en het LKCA.

Uit een recent onderzoek van het Oxford Internet Institute (OII) blijkt dat er een positieve relatie is tussen de tijd die wordt besteed aan het spelen van games en het welzijn van de speler. Cruciaal is dat het onderzoek als een van de eerste is uitgevoerd met behulp van actuele speeltijdgegevens. Dankzij de internetconnectie van de games was het team van de Oxford University in staat om psychologische vragenlijsten te koppelen aan echte tijdsregistraties van het spelen van games. Eerdere studies hadden de neiging om zich te richten op zelf-gerapporteerde speeltijd, wat, zo bleek uit het onderzoek, slechts zwak gecorreleerd is met de werkelijkheid.

Het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) heeft een beleidssignalement gepubliceerd over de gevolgen van corona voor de betekenis van cultuur in het dagelijks leven van mensen. De coronamaatregelen die sinds maart van kracht zijn hebben een grote invloed op het aanbod aan cultuur en kunnen op termijn ook van invloed zijn op de culturele betrokkenheid van de bevolking. Vanuit het perspectief van de burger gaat het met het oog op ontspanning, ontmoeting en ontplooiing vooral om de mogelijkheden tot cultuurbezoek, cultuurbeoefening en cultureel vrijwilligerswerk. Daarnaast kan de verschraling van culturele voorzieningen de aantrekkingskracht van steden op zowel toeristen als bewoners verminderen, en daarmee steden ook minder geliefd maken bij het bedrijfsleven.

Minister van Engelshoven (OCW) geeft in een brief aan de Tweede Kamer van 18 november haar beleidsreactie op het eindrapport 'Onbeperkt cultuur beleven'. Het rapport gaat over de toegankelijkheid van cultuurinstellingen en mogelijke belemmeringen voor mensen met een beperking

Atty Bax, adviseur kunst, zorg en gezondheid van Kunstloc Brabant, blogt over de stimulerende invloed van kunstbeoefening op mensen met dementie.

Marleen Hartjes is sinds 2009 werkzaam voor de educatieafdeling van het Van Abbemuseum te Eindhoven. Als projectleider stond ze aan de wieg van Studio i: een platform dat werkt aan een inclusievere cultuursector. Fair Practice Code sprak met haar over een van de vijf kernwaarden van de code : diversiteit. Hoewel Hartjes het zelf liever over inclusie heeft. Waarom dat onderscheid? “Diversiteit is een feit, maar inclusie is een keuze. (..)  Inclusie is een werkwoord en je moet er proactief mee aan de slag gaan. In de culturele sector is een groot deel van de bezoekers wit, hoogopgeleid, able-bodied, cis-gender, hetero, vrouw en 60 plus. Het personeel van deze organisaties behoort ook tot veel van deze categorieën. Getoonde kunstenaars zijn nog altijd hoofdzakelijk mannen. Op meerdere fronten wordt dus maar een klein deel van de Nederlandse samenleving vertegenwoordigd in de beeldende kunst. Er zijn een hoop andere stemmen aanwezig, maar die kregen tot voor kort geen kansen of podia om zo de kunstwereld diverser te maken. Dat is gelukkig nu wel gaande en ik hoop dat het geen trend is maar een duurzame verandering.”

De Trainingswijzer Diversiteit en Inclusie biedt een gevarieerd palet aan van organisaties die de cultuursector op het gebied van Diversiteit & Inclusie (D&I) kunnen ondersteunen.

In een speciale uitzending van Cultuurbrekers, op 17 november, blikte presentatrice Zoë Papaikonomou terug op het afgelopen veelbewogen jaar voor de kunst- en cultuursector met minister Ingrid van Engelshoven, baanbrekers uit de culturele sector en de cultuurwethouders van Amsterdam en Kampen. Verslaggeefster Vinny Tailor ging samen met cameraman Remko Geursen op bezoek bij Introdans in Arnhem. Wat is de functie van de code diversiteit & inclusie geweest in een jaar waar de sector zwaar te lijden had en nog heeft onder de coronacrisis? En welke invloed hebben de massale Black Lives Matter protesten gehad op diversiteit en inclusie binnen de sector?

Minister van Engelshoven (OCW) heeft op 16 november in een brief aan de Tweede Kamer de 414 miljoen euro aan coronasteun voor de culturele sector uitgewerkt. Onderdeel van dit tweede steunpakket voor de cultuursector is 150 miljoen euro voor gemeenten om daarmee de lokale infrastructuur te ondersteunen. Het is nodig, zegt het LKCA, om de lokale politiek te activeren om er zo voor te zorgen dat het geld uit het steunpakket ook echt aan cultuur, cultuurparticipatie en cultuureducatie wordt besteed. Omdat de middelen ook aan andere dingen uitgegeven kunnen worden, ondanks het verzoek van de minister om het echt aan cultuur te besteden. Om gemeenteraadsleden te helpen, heeft het LKCA een aantal voorbeeldvragen opgesteld. Plus een aantal ideeën over hoe de coronasteun lokaal kan worden ingezet voor cultuureducatie en cultuurparticipatie.

Na achttien jaar lijkt het zwervend bestaan van de Hall of Fame (HoF) dan echt ten einde te komen: bij de meeste politieke partijen in de Tilburgse gemeenteraad staat het licht op groen voor een grootscheepse renovatie van Hal 90, het onderkomen van de jongerenlocatie met skatepark. De cultuurfabriek wordt dan een derde kleiner, de skatebaan veel groter. Er komt plaats voor tijdelijke ateliers en vaste plek voor broedplaatsen waar bijvoorbeeld start-ups zich kunnen vestigen. Voor die operatie is circa 8.300.000 euro nodig, eerder werd er voor het opknappen van het (lekkende) dak al 550.000 euro gereserveerd. Een meerderheid steunt dus het voorstel van B&W. Wel maken de VVD, CDA, 50PLUS en PvdA zich zorgen of er ‘weer financiële verrassingen’ in de toekomst liggen. Ze willen meer duidelijkheid over de risico's van de renovatie, nog voor de raadsvergadering waarin de knoop definitief wordt doorgehakt.

Na negen opdrachten in het kader van de actie ‘Ik Vergeet Je Niet’ van CultuurCompaan en CC Educatie in Roosendaal werden alle tweeduizend werkstukken verzameld en door de kunstenaars verwerkt tot grote installaties die in en om De Kring en op het Sfeerstrand gebouwd zijn. Van dat hele proces is een korte film gemaakt. Daarin is in sfeervolle beelden te zien hoe het project is uitgevoerd. Nu gaat weer een reeks van start. Het uitzetten van de opdrachten gebeurt nu anders. ,,Waar we eerst wekelijks een opdracht stuurden naar de deelnemers, gaan we nu meerdere, gevarieerde en creatieve opdrachten bundelen in een boekje. In de eerste week van december, in de aanloop naar Sinterklaas, trappen we af met een brochure", laat Pauline Uijtdehaag van CultuurCompaan weten. Die brochure is een voorproefje op het feestelijke en uitgebreide opdrachtenboek dat rond de kerstdagen zal worden verspreid.

De kunstwerken in de tentoonstelling van Het Nieuwe Instituut  in Rotterdam zijn van hun sokkel gevallen. Hangend aan verschuifbare schermen, rustend op gestileerde ezels, of liggend in een met kolen gevulde zandbak, staan niet de kunstwerken zelf maar juist de manier waarop ze tentoongesteld worden centraal. De tentoonstelling Art on Display 1949-69 onderzoekt de democratiserende manier waarop kunst tentoongesteld werd in de naoorlogse periode, en de zoektocht naar een directere en toegankelijkere verhouding tussen kunstwerk en publiek. Laura van den Bergh ging kijken en sprak curatoren Penelope Curtis en Dirk van den Heuvel.

De aangescherpte coronamaatregelen treffen ook boekhandels. Daarom zet CPNB de succesvolle campagne #ikleesthuis de komende weken weer online in. Door middel van twee korte oproepen wil de Stichting CPNB alle Nederlanders wijzen op het belang van boeken lezen, juist nu zoveel mensen thuiszitten door het coronavirus. ‘Zit je thuis vandaag? Gelukkig kun je daar ook veel beleven. Met een boek!’ en ‘Vandaag niet naar buiten? Dan haal je de wereld toch gewoon binnen? Met een boek!’ De GAU verzoekt alle uitgevers om zoveel mogelijk aan te haken bij de campagne.

Sinds half september loopt de meerjarenregeling Samen cultuurmaken (2021-2024). Het doel van deze regeling is om drempels voor cultuurdeelname te slechten door samenwerking tussen de culturele sector en het sociale domein te bevorderen. Dit biedt óók kansen voor buitenschoolse cultuurdeelname vanuit het onderwijs. Bea Ros met de inhoudelijke terugkoppeling van het LKCAtelier van 12 november jl.

Mariëtte van Raalte, studente aan Hogeschool Windesheim in Zwolle, gaat voor de KNMO, de koepelorganisatie voor instrumentale amateurmuziek, onderzoeken hoe oudere muzikanten ondanks hun hoge leeftijd zo lang mogelijk betrokken kunnen worden bij hun vereniging en het muziek maken. Vanuit het vertrekpunt dat actieve cultuurparticipatie bij oudere volwassenen bijdraagt aan een vitaal en gezond leven.

Bette Westera schrijft het Kinderboekenweekgeschenk voor de 67ste Kinderboekenweek en Mark Janssen maakt het Prentenboek van de Kinderboekenweek. De Kinderboekenweek 2021 staat in het teken van Worden wat je wil waarbij kinderen alle beroepen kunnen worden die ze willen en alvast kunnen dromen over later. De Kinderboekenweek is de grootste leesbevorderingscampagne voor kinderen in Nederland en heeft als doel zoveel mogelijk kinderen te enthousiasmeren om boeken te lezen. De Kinderboekenweek vindt in 2021 plaats van 6 tot en met 17 oktober

Tijdens een online bijeenkomst op 8 oktober presenteerde het ministerie van OCW de resultaten van een onderzoek naar toegankelijkheid in de cultuursector ‘’Onbeperkt Cultuur Beleven”, van bureau Significant APE. Deze presentatie is nu online te bekijken. Wat weten we al over de toegankelijkheid van de cultuursector? Welke drempels ervaren mensen met een beperking? En hoe waarborgen en bevorderen cultuurinstellingen toegankelijkheid?

Sinds 2001 steunt Philips het Rijksmuseum om de collectie bij een nog groter publiek onder de aandacht te brengen en hiermee een positieve impact op het leven van mensen te hebben. Philips en Rijksmuseum maakten op 17 november bekend dat hun twintigjarige samenwerking met vijf jaar wordt verlengd. Dit betekent dat het gezondheidstechnologiebedrijf tot in ieder geval 2026 nauw bij het museum betrokken blijft als founder en innovation partner. Een van de succesvolle projecten om de collectie bij een breder publiek onder de aandacht te brengen is Nachtwacht On Tour. Meerdere levensgrote replica’s van De Nachtwacht waren afgelopen zomer te bewonderen bij dertig verpleeg- en verzorgingshuizen in heel Nederland. Dit najaar gaat Nachtwacht On Tour ook bij ziekenhuizen langs om het zorgpersoneel te steunen

Heb je weinig te besteden, maar wel behoefte aan kunst en cultuur? Dan biedt het Stedelijk Museum Schiedam uitkomst. Museumdirecteur Deirdre Carasso vroeg bij haar afscheid begin oktober iets te doneren voor het Fonds SMS op Bezoek. Het potje is nu open voor aanvragen. ,,we komen gratis op bezoek'', vertelt Dorien Theuns, Stadsprogrammeur van het Stedelijk Museum Schiedam. ,,We kunnen een kunstwerk meenemen en er samen over praten of met een kunstenaar langskomen. Wie weet maken we samen kunst. Er is veel mogelijk.'' Het museum houdt rekening met de dan geldende coronaregels wat betreft het aantal bezoekers en de afstand tot elkaar.

Het Limburgs Parlement wil dat het provinciebestuur zich sterk maakt voor een subsidie voor de Stichting Popsport uit het landelijke Fonds Cultuurparticipatie. Een motie van D66 daarover werd met 32 tegen 14 stemmen aangenomen. Alleen PVV en Forum voor Democratie waren tegen. Popsport is een landelijke organisatie met regionale 'afdelingen', onder meer in Limburg. Die Limburgse tak krijgt de komende twee jaar in totaal bijna 33.000 euro subsidie van de provincie Limburg. Gedeputeerde Ger Koopmans (CDA) ondersteunde de motie en gaat bij diverse overheden aan de bel trekken. Hij noemde het een 'beetje raar' dat het Rijk zo weinig geld over heeft voor de ondersteuning van popmuziek terwijl Limburg daar, als enige provincie, wel in totaal een half miljoen euro aan uitgeeft.

Museum Helmond mag zich komend jaar het ‘Kidsproof Museum 2021' van Nederland noemen. 3.500 jonge ‘Museuminspecteurs’, kinderen tot en met 12 jaar, oordeelden over de Nederlandse musea, en kozen het museum in Helmond tot meest kindvriendelijke van het land. Ruim 3.500 jeugdige inspecteurs vulden zo’n 10.000 rapporten in. Museum Helmond kreeg een gemiddeld rapportcijfer van 9,3: ,,Je kunt er dingen leren, spelletjes doen en je verkleden als ridder in dit museum waar alleen maar lieve mensen werken”, aldus het oordeel van een museuminspecteur. Vanwege de coronamaatregelen worden de Museumkids Awards, een initiatief van de nationale Museumvereniging, dit jaar online uitgereikt. 

Henri Drost luisterde naar het debat tussen de woordvoerders cultuur van Christen Unie, VVD, D’66 en Groen Links dat 12 november jl. plaatsvond. Het werd georganiseerd door LKCA, Kunsten ’92, het Fonds voor Cultuurparticipatie en de Boekmanstichting. Het debat werd geen enkel moment sprankelend, volgens Drost. In de discussie over het thema diversiteit kwam het niet tot een inhoudelijk gesprek over concrete plannen om dit doel te verwezenlijken, want meteen ging het over de disbalans in subsidiegelden tussen de Randstad en de rest van het land. Ook het tweede thema, ‘maatschappelijke opgaven’, leverde weinig op. Ook tijdens de discussie over het laatste thema ‘gelijke kansen’ (moet er meer geld naar cultuureducatie, of moeten er meer vakleerkrachten komen en welke rol spelen gemeenten daarbij?) bleef veel onduidelijk Een gemiste kans, want de verschillen tussen de cultuurplannen van de verschillende partijen zijn wel degelijk groot.

De Klankbordgroep Oosterhout Ongehinderd (KOO) stuurde begin november een brief naar de gemeenteraad van Oosterhout. De boodschap in een notendop: doe wat aan al jaren bestaande problemen en begin een fonds om de stad structureel toegankelijker te maken. De gemeente Oosterhout gaat de komende tijd bekijken wat er verbeterd kan worden op het gebied van toegankelijkheid voor mensen met een beperking of bezoekers die slecht ter been zijn. We komen tot een lijst wat we al gedaan hebben en een lijst wat we nog moeten doen”, zegt wethouder Clèmens Piena toe.

Artoro verhuisde naar het centrum van Deurne. Door corona moest het een maand na de opening sluiten. Nu het weer open is, komen veel meer bezoekers en er wordt ook meer verkocht dan op de vorige locatie, het Rijtven. In het atelier zijn mensen met een beperking vijf dagen in de week creatief en kunstzinnig bezig.

Een plek waar je als kind graag wilt zijn om lekker beschut te kunnen lezen. Daar moest het ontwerp van de jeugdhoek in de bibliotheek in Cultuurspoor in Best aan voldoen. Met die opdracht maakten studenten van de creatieve mbo-opleiding SintLukas uit Boxtel een ontwerp. Campus Vitaal, een instantie in Best waar mensen werken die niet meer aan het reguliere arbeidsproces kunnen deelnemen, werd benaderd om de meubels te maken. Het Goed maakte de kussens voor de banken en kunstenares Atja de Boer zorgde voor een mooie muurschildering. Binnenkort wordt bekendgemaakt wanneer de ouders en de kinderen een kijkje kunnen komen nemen in de bibliotheek.

De verschuiving van de klassieke uitleenbibliotheek naar de brede maatschappelijke bibliotheek, die al een aantal jaren gaande is, blijft doorzetten. In 2019 organiseerden openbare bibliotheken circa 220 duizend activiteiten, onder meer rondom taalvaardigheid, digitale vaardigheden en leesbevordering: 15% meer dan in 2018. Dit blijkt uit de bibliotheekgegevens die de KB, de nationale bibliotheek, over het jaar 2019 heeft verzameld en in samenwerking met het CBS heeft gepubliceerd. De statistieken tonen aan dat steeds meer bibliotheken een brede maatschappelijke dienstverlening aanbieden.

Van dichters tot poetry slammers en spoken word-artiesten; met de actie ‘Boek een dichter’ kunnen zowel scholen in het basis-, voortgezet en hoger onderwijs als bibliotheken en boekhandels in Nederland tegen een aantrekkelijk, gereduceerd tarief één of meer dichters programmeren. Het Letterenfonds en De Schrijverscentrale bieden dit speciale tarief aan voor optredens in de aanloop naar en tijdens de Poëzieweek, voor optredens in de periode 1 januari tot en met woensdag 3 februari 2021. De actie ‘Boek een dichter’ wordt dit jaar voor de zevende keer georganiseerd door het Nederlands Letterenfonds en De Schrijverscentrale in samenwerking met de CPNB en Literatuur Vlaanderen. Meer dan honderd dichters en spokenword-artiesten doen mee aan de actie.

Het Rijksmuseum heeft onlangs twee winnaars van de fotografie wedstrijd Document Nederland Junior gekozen; MBO student Joel Quayson (22) en middelbare scholier Harriet Derby (14). ‘Zonder het zelf door te hebben, omringen we ons met mensen die op ons lijken. Mensen die hetzelfde denken, er hetzelfde uitzien, dezelfde taal spreken, uit soortgelijke gezinnen komen en hetzelfde kunnen.’ Met het thema ‘Wie ben jij?’ werden de jonge fotografen uitgedaagd om hun eigen identiteit op beeld vast te leggen. De winnende foto’s zijn sinds kort als print te bestellen in de CJP shop

Op 15-17 maart 2021 vinden de Tweede Kamerverkiezingen plaats. De meeste partijen hebben hun conceptverkiezingsprogramma’s gepresenteerd. Welke ambities hebben de politieke partijen voor cultuureducatie en cultuurparticipatie? Valt er echt iets te kiezen? Daarover gaan politici van CDA, ChristenUnie, D66, GroenLinks, PvdD, SP en VVD met elkaar op 12 november a.s. om 10.00 uur in debat in Nieuwspoort, onder leiding van Roderik van Grieken (Nederlands Debat Instituut). De organisatie van dit debat is in handen van LKCA, in samenwerking met het Fonds voor Cultuurparticipatie, de Boekmanstichting en Kunsten ’92.

De popsector heeft minister van Engelshoven (OCW) per brief verzocht de mogelijkheden na te gaan om het verlies aan subsidie voor Popsport te repareren. Over twee weken debatteert de Tweede Kamer over de op Prinsjesdag gepresenteerde cultuurbegroting. Dan zijn nog aanpassingen mogelijk als zich daar een meerderheid achter schaart. Het budget van het Fonds voor Cultuurparticipatie schoot in augustus tekort om alle goed beoordeelde talentorganisaties te honoreren, en Popsport is daar slachtoffer van. Voor Popsport is in plaats van de geadviseerde 150 duizend euro per jaar maar 50 duizend euro over. Dat is onvoldoende om het in zestien jaar opgebouwde muzikale en zakelijke coachingprogramma voort te zetten. Alle conservatoria en mbo-muziekopleidingen hebben zich bij die oproep aangesloten, omdat Popsport voor talenten tussen de 14 en 21 jaar al jaren een opstap is naar een beroepsopleiding. Het is, staat in de brief, voor ‘een gezonde Nederlandse popsector’ van groot belang dat de nieuwe generatie zich ‘zo snel en zo jong mogelijk de recente lessen uit de coronacrisis’ eigen maakt. Naast Popsport zijn ook twee pionierorganisaties uit de zwarte culturele scène getroffen. Solid Ground voor hiphopdans in Amsterdam dreigt zonder financiële reparatie te verdwijnen en Epitome Entertainment moet het enige landelijk talentprogramma voor rap en soul dan terugbrengen tot de jongeren in Rotterdam. Om bij het FCP alle organisaties te redden die ondanks een positief advies geen volledige subsidie krijgen, is een miljoen euro extra per jaar nodig. Ze hebben er gezamenlijk bij Van Engelshoven in een tweede brief op aangedrongen het budget van het FCP op te hogen.

Op 10 november wordt in Tilburg het jongerenplatform T*Agency gelanceerd. Theaters Tilburg is de initiatiefnemer en financiert het platform. De cultuurinstelling maakt in ieder geval twee avonden per maand op de agenda vrij voor de programmering van evenementen die uit T*Agency voortkomen. Ook komen er clubavonden. Het doel van het platform is dat 18 tot 30 jarige jongeren ideeën ontwikkelen, elkaar opzoeken en samenwerken en zo tot aansprekende creatieve uitingen te komen. Met de zekerheid dat daar dan ook daadwerkelijk een podium voor is. Rozemarijn Romeijn van Theaters Tilburg: ,,Het vuur is er wel. Maar hoe een idee moet worden uitgewerkt is vaak te moeilijk. T*Agency gaat ook daar een belangrijke rol in spelen. De jongeren kijken met elkaar mee, kunnen profiteren van elkaars kennis.” T*Agency biedt ook hulp bij de organisatie, productie, marketing en realisatie van een evenement en door het bieden van masterclasses. Junior producer Tyrone Tjon A Loi neemt daarin de rol van coach op zich. ,,Ik wil de jongeren meenemen van amateur naar semi-professioneel.” Hij is al drie jaar actief bij jongerenproducties die Theaters Tilburg produceerde betrokken, onder de naam MeeMaakPodium.

Lichtkunstfestival Glow in Eindhoven nodigt iedereen uit om een persoonlijke Glow Dot te maken. Het is de bedoeling dat zoveel mogelijk mensen een Dot met daarop een droom, een wens, een groet of een fantasie creëren. Een Dot is een doosje met daarin een lampje. Het doosje kan vervolgens met een zuignap aan het raam worden geplakt. Aan alle basisscholen in Eindhoven heeft Glow een verzoek gedaan om ook mee te doen. Normaal zijn er per basisschool een of twee groepen die een kunstwerk maken dat vervolgens wordt tentoongesteld in het centrum van Eindhoven. Nu zijn alle groepen betrokken bij Glow Kids.

Cultureel vermogen is een nieuwe manier van kijken. Daarbij draait het niet om de vraag wat cultuur is, maar wat cultuur doet. Voor professionals in cultuureducatie en -participatie kan dat een nieuwe invalshoek op hun werk zijn. Bea Ros met de inhoudelijke terugkoppeling van het LKCAtelier van 29 oktober jl.

De laatste tijd werkt de culturele sector hard aan inclusie, diversiteit en gelijke kansen. Denk aan de Code Diversiteit & Inclusie en aan de subsidieregeling Samen cultuurmaken van het Fonds voor Cultuurparticipatie binnen het Programma Cultuurparticipatie ’21-’24. Die regeling heeft als doel : actieve cultuurparticipatie toegankelijker maken voor zoveel mogelijk verschillende groepen mensen. Over de mate van cultuurparticipatie van mensen met een beperking, statushouders, kansarme jongeren en eenzame ouderen, en de drempels die ze daarbij ervaren, is uit onderzoek nog weinig bekend. Eenvoudigweg omdat ze niet of nauwelijks onderzocht worden. Maar uit onderzoek dat wel wordt gedaan, komt steevast een groep naar voren die significant minder aan kunst doet dan de gemiddelde Nederlander: jongens en mannen. Arno Neele, onderzoeker bij LKCA, komt met cijfers en vraagt zich af hoe dat komt.

Update van LKCA, dd. 5 november, over wat wel en niet mag voor cultuureducatie en cultuurparticipatie in coronatijd.

Hoe kun je de interactie met kunst en cultuur op zo’n manier toegankelijk maken voor mensen met visuele beperkingen dat het de bedoelde subjectieve ervaring evenaart? Audiogidsen kunnen daarbij een geweldig hulpmiddel zijn, maar met deze one-size-fits-all aanpak is het bijna onmogelijk het persoonlijke gevoel en de associaties bij een kunstwerk te kunnen vertalen. Biedt technologie hierin een uitkomst? Janina Pigaht over deze problematiek n.a.v. het eindrapport Onbeperkt cultuur beleven van het Ministerie OCW, over de toegankelijkheid van culturele instellingen.

De Tweede Kamer heeft op 4 november besloten dat bibliotheken en buurthuizen tijdens de ‘verzwaarde lockdown’ van 4 tot en met 18 november voor bepaalde activiteiten toch deels open moeten kunnen blijven. Het gaat om georganiseerde activiteiten als huiswerkbegeleiding of dagbesteding. De uitzondering wordt gemaakt omdat beide instellingen volgens de Kamer een belangrijke maatschappelijke functie vervullen voor kwetsbare groepen.

Bibliotheek Eindhoven werd de afgelopen jaren fors gekort op subsidie van de gemeente Eindhoven. De instelling besloot daarop om de wijkfilialen te sluiten, veel personeel te ontslaan en ook het aanbod van de bieb in de Witte Dame te verschralen. Anderhalf jaar geleden werd in Winkelcentrum Woensel nog de dependance Expeditie E geopend maar deze week maakte directeur Albert Kivits bekend dat deze begin 2022 weer de deuren zal sluiten omdat er geen extra subsidie komt en de kosten stijgen. Tussen de bibliotheek en de gemeente loopt nog een rechtszaak over het korten op de subsidie. Een PvdA voorstel om de bibliotheek een belangrijkere rol in de stad te spelen  kreeg op 3 november bij de behandeling van de begroting ruime steun. De raad wil dat er uit eigen middelen maximaal 10.000 euro beschikbaar wordt gesteld. Eind maart volgend jaar zou een werkgroep dan met een advies moeten komen over hoe de bibliotheek van de nabije toekomst eruit moet komen te zien. Ook de samenwerking met kennisinstellingen, maatschappelijke organisaties en het bedrijfsleven moet onderdeel zijn van het onderzoek.

M Leuven is een transhistorisch museum dat oude en hedendaagse kunst presenteert. M is een jong museum en zit daarom momenteel in de fase van “start-up museum naar wereld bestendige organisatie.” Sophie Verhulst, afdelingshoofd publiekswerking, ontwikkelt samen met haar team een overkoepelende strategie, waarbij de coronacrisis tot nieuwe inzichten leidde op het gebied van digitalisering en management. Verhulst ziet diversifiëring van het museumpubliek als een van de grote uitdagingen om het museum toekomstbestendig te maken. Een gesprek.

A Spectator is an Artist Too gaat over hoe mensen in musea kunst kijken en beleven, aan de hand van foto’s van museumbezoekers zelf. De publicatie toont en becommentarieert hoe kunstmusea veranderen en hoe museumbezoekers zich steeds vrijer en creatiever gaan gedragen. Kunstenaars creëren, maar het publiek maakt het werk af. Het boek is samengesteld en geschreven door Johan Idema, gebaseerd op een unieke selectie uit de honderdduizenden foto’s die museumbezoekers wereldwijd de afgelopen jaren online publiceerden. Een schurend maar ook verhelderend boek volgens Jeroen Junte.

„Gaat sluiten van theaters, musea en bioscopen echt het verschil maken?”, vraagt het Utrechtse poppodium Tivoli het kabinet en ik vraag het met ze mee. Het is een retorische vraag, het antwoord galmt mee: Nee! De zalen gaan dicht, het publiek wordt beroofd en het is allemaal voor niets. Want waar wordt er nou besmet, kabinet? Niet in die winkels waar afstand houden niet lukt, maar wel in die concertzalen? Niet in de sportscholen, met hun gezweet en gehijg, maar wel in musea? Echt? Denken jullie dat werkelijk?” Door musea en theaters te sluiten en andere sectoren open te houden toont het kabinet zijn minachting voor wat cultuur betekent voor mensen, volgens cultuurliefhebber Joyce Roodnat. Ook andere liefhebbers komen aan het woord.

Er zijn duizenden extra luisterboeken toegankelijk geworden voor mensen met een leesbeperking dankzij een samenwerking tussen Bibliotheekservice Passend Lezen, Dedicon, de KB (Nederland) en Luisterpuntbibliotheek (Vlaanderen). In de samenwerking is afgesproken dat de titels die reeds in Vlaanderen beschikbaar zijn, nu ook aan de Nederlandse kant worden uitgeleverd en vice versa. Als gevolg van de samenwerking zijn er voor Vlaanderen 12.000 extra titels beschikbaar gekomen en voor Nederland 8000 extra titels. Elk jaar worden daar wederzijds vele honderden nieuwe titels aan toegevoegd.

Inwoners van Helmond kunnen nog tot 22 november personen en organisaties nomineren voor de Carat Cultuurprijs 2020 en de Aanmoedigingsprijs 2020. Beide worden uitgereikt in december. De Carat Cultuurprijs is bedoeld voor personen en organisaties die zich geruime tijd hebben ingezet voor kunst en cultuur in Helmond. De prijs, die sinds 2000 elke twee jaar wordt uitgereikt, bestaat uit een beeldje van de Helmondse kunstenaar Willem van der Velden en een geldbedrag van 2.500 euro. De laatste winnaar was stichting Goeikes. De Carat Aanmoedigingsprijs is er sinds 2012 en bestaat uit een geldbedrag van 1.000 euro.

De Koninklijk Erkende Harmonie Kaatsheuvel heeft vorig jaar haar 50-jarig bestaan uitgebreid gevierd met het project Here to Stay. De Koninklijke Nederlandse Muziek Organisatie reikt jaarlijks de KNMO-Award uit voor de meest creatieve en innovatieve ideeën in de amateursector. De jury heeft de harmonie voor dit project beloond met een tweede prijs. ‘’Verbinding met inwoners, met mensen met een beperking en andere partijen.” De jury heeft lof voor de blijvende herinneringen die met het project aan het dorp Kaatsheuvel geschonken zijn. De tweede prijs van de harmonie is goed voor een trofee, oorkonde en geldbedrag van 750 euro.

Het Platform Toekomst van Arbeid pleit voor de brede schooldag en een andere inrichting van het onderwijs. Ronald Kox, hoofd cultuureducatie bij LKCA, is hier allang groot voorstander van. Het biedt veel meer kansen voor cultuureducatie, en vermindert de kansenongelijkheid. Wat let ons?

Zo’n 35 schrijvers, onder wie Adriaan van Dis, Ellen Deckwitz, Splinter Chabot, Kluun, Paul van Loon, Manon Sikkel, Alex Boogers en Tommy Wieringa, pleiten voor een radicaal andere aanpak van leesonderwijs in het basis- en voortgezet onderwijs. Daar is haast bij: de leesmotivatie van leerlingen is bijna nergens zo laag als in Nederland. Daarom steunen de schrijvers Het nieuwe lezen, een landelijk initiatief van educatieve uitgeverij Blink. Het doel: lezen op school weer boeiend maken. De aanpak is ontwikkeld in samenwerking met meer dan 500 leraren, 500 leerlingen en tientallen wetenschappers en experts van onder andere Stichting Lezen, Stichting Leerplanontwikkeling, Hogeschool Windesheim en verschillende universiteiten.

De gemeente Roosendaal trekt nog eens 335.000 euro uit om verliezen door het coronavirus te compenseren. Zo wordt er in dat pakket onder meer 50.000 euro gereserveerd voor inkomstenderving van de Roosendaalse cultuurverenigingen. Veel van die clubs mogen niet meer of slechts in beperkte mate optreden, daardoor valt een fors deel van hun inkomsten weg. Om hen tegemoet te komen, stelt de gemeente maximaal 2.000 euro per club beschikbaar. Nog eens 68.000 euro wordt apart gezet om het cultuurproject ‘Ik vergeet je niet’ van CultuurCompaan door te zetten. De gemeente vindt dat belangrijk, omdat er aan dat project zeker 2.000 (veelal eenzame) ouderen hebben meegedaan. Zo moet voorkomen worden dat deze toch al kwetsbare doelgroep nóg harder geraakt wordt.

De komende jaren veranderen de behoeften en de manieren waarop het toekomstige publiek aan cultuur zal deelnemen. Eén van de manieren om toekomstbestendigheid van de langetermijnvisie van een instelling of individuele maker te toetsen óf te ontwikkelen is door scenario’s te gebruiken. DEN maakte samen met professionals van binnen en buiten de sector vier scenario’s over het cultuurpubliek van de toekomst. De scenario’s zijn gericht op de vragen: Hoe ziet in de toekomst het cultuurpubliek eruit? Wat beschouwen ze als cultuur en hoe beleven ze cultuur (zowel passief als actief) gezien de toenemende digitale transformatie in de samenleving? Deze scenario’s helpen na te denken over veranderingen en de betekenis ervan voor de cultuursector. Het doel van deze toekomstscenario’s is om de kansen en uitdagingen te benoemen en vervolgens handelingsperspectieven te definiëren. Hiermee vergroot de cultuursector haar weerbaarheid en wendbaarheid.

LKCA heeft een overzicht van wat er wel en niet mag met cultuureducatie en cultuurparticipatie, op basis van de kabinetsbesluiten. Update 14 oktober 2020.

Met het Fonds Amateurkunst Oss wil de gemeente Oss de komende drie jaar vernieuwing stimuleren. In het fonds zit een bedrag van liefst 90.000 euro aan subsidies. Om daarvoor in aanmerking te komen, moet een indiener samenwerken met tenminste één van de vijf grote jongens uit de professionele Osse cultuurwereld. Dat zijn De Lievekamp, Muzelinck, Groene Engel, Jan Cunen en de bibliotheek met het stadsarchief. Een andere belangrijke voorwaarde is dat het project bijdraagt aan actieve deelname aan kunst en cultuur of aan de vergroting van het publiek voor amateurkunst. Oss houdt begin november drie digitale informatiebijeenkomsten over het project.

Kritische beschouwing van Cathelijne Tiel, kunsthistoricus en schrijver, over de Code Diversiteit & Inclusie. ‘’In het huidige beleid, waarin de Code D&I het belangrijkste ankerpunt is, wordt er te makkelijk uitgegaan van eenvoudige egalitaire overtuigingen zonder stil te staan op basis waarvan gelijk(waardig)heid gemeten wordt. De structuren die het ongelijkheidssysteem faciliteren blijven buiten beschouwing waardoor de verstoorde machtsrelaties worden gereproduceerd.” Ze pleit voor “een breder en complexer perspectief dat verder reikt dan de vier P’s. Het gaat hier namelijk om complexe politieke keuzes die de toekomst van de sector bepalen en die tegelijkertijd onlosmakelijk verbonden zijn met de maatschappij.”

De expositie Say it Loud in het Bonnefantenmuseum in Maastricht is sinds enkele dagen open. Het is een internationale groepstentoonstelling met kunstenaars die zich in hun werk verhouden tot onderwerpen die samenhangen met diversiteit, het koloniale verleden, de beeldvorming of de interpretatie hiervan. Artistiek directeur Stijn Huijts initieerde de tentoonstelling als onderdeel van het samenwerkingsverband Musea Bekennen Kleur. Minke van Schaik sprak hem over de tentoonstelling, zijn selectie, het initiatief Musea Bekennen Kleur en de rol van diversiteit binnen zijn organisatie.

Onlangs vond het tweede webinar van de Museumvereniging plaats, dat deze keer geheel in het teken stond van diversiteit en inclusie. Onder leiding van moderator Aldith Hunkar gingen verschillende mensen van binnen en buiten de sector met elkaar in gesprek over dit onderwerp. Het webinar was opgebouwd langs de vier P’s uit de Code Diversiteit & Inclusie: Programma, Publiek, Partnerships en Personeel. Voor de P van Partners waren uitgenodigd projectleider Musea Bekennen Kleur (MBK) Aspha Bijnaar en directeur Centraal Museum Bart Rutten. Het samenwerkingsverband MBK, dat begin dit jaar is opgericht, groeit hard. De doelstelling van MBK is om erfgoedinstellingen duurzaam te verenigen in hun streven om diversiteit en inclusie te verankeren in het DNA van deze organisaties. Mirjam Moll, directeur van de Museumvereniging, gaf aan dat hoewel de vereniging het onderwerp al langere tijd op de agenda heeft staan er méér aan gedaan kan worden. “Om verandering te weeg te brengen heb je dragers nodig. Je moet het voelen.”, met deze woorden voegde zij een P aan het rijtje toe: de P van Persoonlijk. Een verslag.

Het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) heeft onderzoek laten doen naar de toegankelijkheid van culturele instellingen voor mensen met een beperking. Met het eindrapport is uitvoering gegeven aan de motie van de Tweede Kamereleden Ellemeet (GL) en Asscher (PvdA). Belangrijkste adviezen. Het is belangrijk dat culturele organisaties samenwerken met mensen met een beperking. Zodat zij weten wat mensen met een beperking nodig hebben. Het is een goed idee voor culturele instellingen om te vragen wat hun ervaring is met het gebouw of met de voorstelling zelf. De mensen die werken bij een museum of theater kunnen leren over verschillende beperkingen. Zodat ze weten hoe ze met wensen van bezoekers om kunnen gaan. Culturele organisaties moeten ook meer samenwerken met elkaar. Brief aan de Tweede Kamer. Het Eindrapport ‘’Onbeperkt Cultuur Beleven”, van bureau Significant APE. Plus een samenvatting in eenvoudige taal.

Het College van B&W van Helmond gaat ervan uit dat de Helmondse openbare bibliotheek en het Kunstkwartier moeten worden samengevoegd in één gebouw. Maar ook een verhuizing naar een voor beide nieuw pand zou kunnen. Een kwartiermaker gaat in 2021 de mogelijkheden onderzoeken. Daarmee is 75.000 euro gemoeid. Structureel kan met de samenvoeging ongeveer 520.000 euro bespaard worden. Dit alles staat in de Programmabegroting 2021-2024, waar de Helmondse gemeenteraad zich binnenkort over buigt.

Technologie en digitalisering hebben ons leven de afgelopen jaren drastisch veranderd. Het verschil tussen online en offline is vervaagd. Zonder te weten wat het precies betekent, leven we steeds meer in een digitale samenleving. Dat heeft gevolgen voor alles in ons leven: van werk en onderwijs tot sociale contacten en gezondheidszorg. Het dwingt ons om kritisch te denken en maakt ons voortdurend bewust van ons eigen handelen. Dat uit zich ook in kunsteducatie en kunstbeoefening. Welke gevolgen heeft de digitale samenleving voor cultuureducatie en kunstbeoefening? Hoe worden nieuwe technologische ontwikkelingen toegepast in kunst? En hoe wordt kunst gebruikt om op deze ontwikkelingen te reflecteren? De publicatie Technologie ♡ Kunst beschrijft hoe kunst en technologie verbonden zijn en hoe je deze verbindingen kunt benutten in het onderwijs, de vrije tijd en in sociale vraagstukken.

Van handboogschieten tot drummen en sierletters schrijven. Het boekje ‘Sjors Sportief en Creatief’ staat bomvol activiteiten waar kinderen op een laagdrempelige manier kennis mee kunnen maken. 5 oktober werd het eerste boekje uitgereikt op basisschool De Ruif in Raamsdonksveer. En die locatie is niet voor niets gekozen, want de tekening van Seth Voermans ontving eerder al de meeste stemmen en kwam zo op kaft van het boekje te staan. Het eerste exemplaar was, naast een cheque voor een gymles naar keuze, dus voor de groep zesser. Wethouder Mike Hofkens overhandigde het. Volgens hem is deze mogelijkheid om kennis te maken met creatieve en sportieve activiteiten op meerdere vlakken heel belangrijk voor de ontwikkeling van kinderen. ,,Ik ben heel trots dat mijn tekening nu op het boek staat”, zegt Seth. In het Sjorsboekje staan zo’n honderd proeflessen beschreven. Deze zijn allemaal binnen de gemeente Geertruidenberg te volgen.Het is het zevende jaar dat leerlingen de boekjes ontvangen. Sjors Sportief & Sjors Creatief is een landelijk initiatief van Sportstimulering Nederland; gemeenten kunnen hierbij aanhaken en hun eigen activiteiten aanbieden. 

De gemeente Roosendaal is de eerste gemeente in Noord-Brabant die aansluit bij het Volwassenenfonds Sport Cultuur. Het fonds maakt sport en cultuur mogelijk voor mensen die rond het bestaansminimum leven. Het Volwassenenfonds is een welkome aanvulling op het bestaande meedoen-aanbod in de gemeente. Sportservice Noord-Brabant voert de regeling vanaf 1 oktober uit. Sporten of bezig zijn met een creatieve hobby als schilderen, theater of beeldende kunst, heeft volgens wethouder Koenraad een bewezen positief effect op de gezondheid. Te veel mensen hebben daar echter geen geld voor, waardoor zij niet mee kunnen doen. Het Volwassenenfonds ondersteunt ze hierbij. 

Altijd al met een Duitse partner samen willen werken en samen een project willen maken? In 2021 gaan het Fonds voor Cultuurparticipatie en het Duitse Fonds Soziokultur verder met de subsidieregeling Samenwerking Nederland-Duitsland Jonge Kunst. Inez Boogaarts, toen directeur van de Zukunftsakademie NRW, evalueerde 3 jaar geleden het subsidieprogramma. Dit zijn haar belangrijkste adviezen.

Nederland telt ruim 8.3 miljoen mensen die gamen en binnen een onderzoek van Talpa Gaming en het Marketing Sciences-team van Mediabrands is deze groep onderverdeeld in hardcore gamers (fanatieke spelers) en casual gamers (spelers die puur voor hun ontspanning spelen). Uit het onderzoek blijkt dat een relatief groot deel van de groep fanatieke gamers vrouwelijk is, maar liefst 30%. Anderzijds zijn vrouwelijke gamers dominant vertegenwoordigd in de groep met casual gamers. Het percentage vrouwelijke gamers bedraagt hier zelfs bijna 70%. Daarnaast is het spelen van games een vorm van vrijetijdsbesteding die absoluut niet alleen voor jongeren is weggelegd. 47% van de mensen in de leeftijdscategorie 50 – 75 speelt videogames en vooral puzzelgames zijn populair.

Hoe interesseer je kinderen voor kunst? Hoe raak je bij hen de juiste snaar? De Bossche kunstenaars Lidwien van Noorden, Betty Vervoort en Dylan van de Wal weten hoe dat moet. De drie hebben aan de hand van hun gezamenlijke (in maart uitgestelde) expositie STARK in Kunstruimte de Melkfabriek onder meer basisscholieren uitgenodigd en er vervolgens een coronaproof 'Jeugdtours'-programma aan gekoppeld.

De musea in Nederland hadden een recordaantal bezoeken in 2019: bijna 33 miljoen. Dat is 0,6 miljoen meer dan in 2018. Opvallend is dat de stijging vooral komt doordat de bezoeken van Museumkaarthouders verder toenamen tot 9,3 miljoen en kinderen meer naar musea gingen, in totaal bijna 2,2 miljoen keer. Dit bevestigt wat eerder al uit consumentenonderzoek bleek: ouders, grootouders en kinderen vinden een museumbezoek leuk en leerzaam. Tegelijk daalde in 2019 het aantal bezoeken door buitenlandse toeristen, met 0,2 miljoen, ondanks de groei van het buitenlands toerisme. Dit blijkt uit de jaarlijkse meting van de Museumvereniging, de brancheorganisatie van ruim 400 Nederlandse musea en uitgever van de Museumkaart. De leden van die vereniging draaien samen 95 procent van de omzet in Nederlandse musea. De Museumvereniging verwacht voor 2020 door de verplichte tijdelijke sluiting en de aanhoudende corona beperkende maatregelen een scherpe daling van het museumbezoek naar ongeveer 9 miljoen.

Vandaag de dag is stil lezen de norm. Hardop lezen is grotendeels voorbehouden aan verhalen voor het slapen gaan en tijdens voorstellingen. Maar een groeiend aantal onderzoeken suggereert dat we daardoor veel missen. De oude kunst van het hardop lezen heeft een aantal voordelen voor volwassenen. Het verbetert het geheugen, het vergroot het begrip van complexe teksten, en het versterkt de emotionele banden tussen mensen. Hardop lezen is verre van een zeldzame of vervlogen activiteit, het is nog steeds verrassend gewoon in het moderne leven. Velen van ons gebruiken het intuïtief als een handig hulpmiddel om het geschreven woord te begrijpen, en zijn zich er gewoon niet van bewust.

Afgelopen decennium is er ook meermalen onderzoek gedaan naar het effect van Mozarts muziek op epilepsie. Wetenschappers hebben onlangs al die data onderzocht en samengevat. Hun conclusie – gepubliceerd in Clinical Neuropsychology – klassieke pianomuziek kan de frequente van epileptische aanvallen verminderen. Uit die nieuwe analyse blijkt dat door het luisteren naar de muziek van Mozart de aanvalsfrequentie tussen 30 en de 65 procent kan verminderen. De onderzoekers hebben zich daarbij vooral geconcentreerd op Mozarts Sonate voor twee piano's in D majeur, KV 448, met name Mozarts pianosonate in C majeur KV545.

De Boekenweek voor Jongeren moet jonge mensen weer aan het lezen krijgen. Maar waaróm lezen ze minder dan vroeger? Niet omdat ze er te lui voor zijn, schrijft Charlotte Remarque (22). Het euvel ligt volgens haar bij de fixatie op het optimaliseren van tijd. “Productiviteit, of op zijn minst het streven naar productiviteit, is deze cv-oppoetsende, stagelopende burn-outgeneratie eigen’’. “ De gamification die we kennen van stappentellers en productiviteitsapps is ook richting het lezen gewoekerd. Op een e-reader staat onderin hoelang het nog duurt tot je het boek uit hebt, als een routebeschrijving. ‘Tijd tot einde hoofdstuk: 12 minuten. Tijd tot einde boek: 4 uur en 28 minuten.” En schrijft ze : ‘’ Het lezen moet niet alleen snel, het boek zelf moet ook optimaal zijn”.

Stel dat je jongeren meer boeken wil laten lezen, wat doe je dan? Verplichten, zeggen sommigen. De Max Havelaar uit hun buurt houden en alles zo lollig mogelijk maken, zeggen anderen. ' Ik geloof dat Bas Steman de enige echte manier heeft gevonden: jongeren laten zien dat lezen een verrijking van het leven is.'' Marc van Oostendorp over het boek van Steman Lekker boekie! Zo wordt lezen (weer) leuk

Ben je actief in het culturele en/of sociale domein en werk je eraan om cultuurdeelname zo toegankelijk mogelijk te maken voor bepaalde doelgroepen? Dan is de regeling Samen cultuurmaken wellicht van belang. De regeling van het Fonds voor Cultuurparticipatie is vanaf 15 september geopend. De regeling is onderdeel van het Programma Cultuurparticipatie '21-'24. Dat bestaat uit drie onderdelen die nauw met elkaar zijn verweven: deze subsidieregeling om initiatieven te ondersteunen, kennisdeling om deze duurzaam te kunnen maken en het zichtbaar maken van cultuur waarbij cultuurmakers en hun beleving centraal staan. Naast het Fonds zijn het ministerie van OCW en LKCA partner in het programma.

Cultuur en de weg naar werk. Meedoen in de samenleving gaat niet voor iedereen vanzelf. Er zijn verschillende manieren om mensen hierbij te ondersteunen. Actieve cultuurparticipatie is er daar een van. Meedoen aan cultuur kan ervoor zorgen dat mensen óók meedoen in de maatschappij. Kennisdossier LKCA

Platform 31 onderzocht samen met LKCA de kracht van voorzieningen die mensen dat duwtje in de rug geven om mee te doen in de samenleving. Maar dan zonder ingewikkelde routes met indicaties, keukentafelgesprekken en Wmo-consulenten. Ook meedoen aan cultuur is zo’n zetje. In de publicatie ‘De Kracht van het Gewone’ staan negen inspirerende praktijken, waaronder ook twee uit de cultuur.

Cultuureducatie en -participatie worden driedubbel geraakt door de coronacrisis. Inkomsten van professionals en organisaties vallen weg, gemeenten bezuinigen en er is te weinig toegang tot steunmaatregelen. Vallen we tussen wal en schip? Overheid, red de sector nu het nog kan.  Bas Verberkt, specialist beleid van het LKCA.

Cultuur is toegankelijk voor iedereen staat in het beleidskader Kunst en Cultuur. In de praktijk ervaren ouders en kinderen echter sociale en culturele drempels. Hoe kun je die voor hen wegnemen? Julia van Diepen geeft aan de hand van voorbeelden uit de praktijk van de Wow! Academie in de Haagse Schilderswijk, tips en aanbevelingen om de drempels te verlagen.

Wethouders, ontwikkelaars en ook ontwerpers, stellen normaliter eerst doelen voor een gebied en gaan dan aan de slag om deze te verwezenlijken. Maar vernieuwing door middel van innovatie, komt niet alleen op de tekentafel tot stand. Het gat tussen de gedachte en de realiteit is groot. Uit onderzoek van Christiaan Weiler blijkt dat langdurige praktijkgerichte co-creatie in broedplaatsen, die als een soort prototypes voor gebiedsontwikkeling fungeren, sneller tot innovaties leiden.

Veel ziekenhuizen hebben uitgebreide kunstcollecties. Maar kan alle kunst er ook worden getoond? Zijn er speciale criteria waaraan kunstwerken in medische centra moeten voldoen? En wat vindt ze van een ‘healing environment’: een architectuur en inrichting die bijdraagt aan het welzijn van patiënten, waardoor ziekenhuizen hun collectie aan het herordenen zijn? De Volkskrant sprak met Sandrine van Noort. Ze erkent dat er kunst is die écht niet kan, maar vindt betutteling van de patiënt uit den boze. Van Noort is conservator van een tentoonstelling in Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC), De tentoonstelling Taboe of niet? Controverses in openbare kunstcollecties was nog niet eens geopend of de omstreden kunstwerken uit het depot werden opnieuw onttrokken aan het oog van het publiek. Door het coronavirus was de galerie van het LUMC tijdelijk alleen online te bezoeken. Maar sinds kort zijn ook niet-patiënten, op afspraak, weer welkom.

De meerjarige subsidies Talent & Festivals 2021-2024 van het Fonds voor Cultuurparticipatie zijn bekendgemaakt. Hiermee ondersteunt het Fonds instellingen op het gebied van Talentontwikkeling, Kunstfestivals en Erfgoedmanifestaties, gericht op cultuurmaken in de vrije tijd. In totaal heeft het Fonds voor ruim 29 miljoen aan aanvragen behandeld, van 54 aanvragers. Lang niet alle initiatieven die middelen vragen, kunnen worden gehonoreerd. De commissies hebben dan ook scherpe keuzes moeten maken. Er zijn uiteindelijk 34 aanvragen toegekend, waarvan 14 nieuwe aanvragers, voor het beschikbare budget van 16,8 miljoen euro. De Brabantse initiatieven die werden gehonoreerd : talentontwikkeling : Theaterwerkplaats Tiuri, Factorium Podiumkunsten, Huis der Kunsten Podium Bloos en Possibilize ; kunstfestivals : STRP.

De coronacrisis heeft grote gevolgen gehad voor de daginvulling van de Nederlandse consument. Met de intelligente lockdown, het tijdelijk sluiten van horeca, winkels en bibliotheken en het advies om zo veel mogelijk thuis te blijven heeft iedereen zijn vrijetijdsbesteding in meerdere of mindere mate moeten aanpassen. In de twee meest recente metingen van het GfK-SMB-kwartaalonderzoek naar lees-, koop- en leengedrag van Nederlandse consumenten is dan ook extra aandacht besteed aan de invloed die de intelligente lockdown heeft gehad op het leesgedrag van de Nederlanders. Sinds het ingaan van de lockdown in maart heeft bijna de helft van de Nederlanders het leesgedrag aangepast. Vier op de tien Nederlanders geven aan meer tijd te zijn gaan besteden aan het lezen van boeken; 14% zegt relatief meer e-books te zijn gaan lezen. Ook mensen die normaal gesproken niet lezen hebben het boek opgepakt: 6% van de niet-lezers heeft aangegeven meer tijd te hebben besteed aan lezen tijdens de lockdown.

Een mooie theatervoorstelling is zo ongeveer het laatste waar gezinnen aan denken, die moeten rondkomen van een minimum inkomen. Terwijl ze de ontspanning, de inspiratie en het moment van 'ontsnappen aan de realiteit' juist heel goed kunnen gebruiken. Dat is de gedachte van de Stichting Cultuur Inclusief, die op 27 augustus een nieuw soort waardebon voor de Eindhovense minima lanceerde. Met deze bon kunnen gezinnen voor vijf euro een voorstelling bijwonen die normaal gesproken wel dertig euro kost. Het is een uniek initiatief dat tot nu toe alleen in Eindhoven bestaat. Aan de waardebon doen alle grote spelers in de Eindhovense cultuurwereld mee: het Parktheater, Dynamo, Van Abbemuseum, het Muziekgebouw. De gemeente Eindhoven gaf een startbedrag om de organisatie op te zetten.

Het ministerie van OCW heeft van LKCA de resultaten en knelpunten ontvangen die naar voren zijn gekomen in het onderzoek dat is uitgezet onder verenigingen, kunsteducatie-instellingen en zzp’ers. Centraal in het onderzoek stond de vraag welke impact het coronavirus en alle maatregelen heeft op deze doelgroepen. Om het cultuuraanbod in elke gemeente vitaal en toekomstbestendig te houden, roept LKCA op tot aanvullende ondersteuning voor verenigingen, instellingen en zzp’ers. LKCA noemt specifieke maatregelen om de nood voor amateurkunstverenigingen, kunstdocenten en artistiek begeleiders, en kunsteducatie-instellingen te lenigen. LKCA benadrukt de faciliterende rol, die gemeenten kunnen spelen.

CPNB-directeur Eveline Aendekerk roept op om ontlezing tegen te gaan met politieke en maatschappelijk actie. Daarom bundelt het CPNB met andere partijen in het najaar de krachten in het Leesoffensief. In De Telegraaf publiceerde Aendekerk een opiniestuk.

Minister van Engelshoven (OCW) biedt de Tweede Kamer de tussenrapportage Onderzoek toegankelijkheid culturele instellingen voor mensen met een beperking aan. Het onderzoek geeft uitvoering aan de motie van de leden Ellemeet (GL) en Asscher (PvdA) waarin zij de regering verzochten te onderzoeken hoe het gesteld is met de toegankelijkheid van cultuurinstellingen en wat mogelijke belemmeringen zijn voor mensen met een beperking. Fase 1 van het onderzoek betreft een inventarisatie van relevante literatuur. Het geeft inzicht in mogelijke belemmeringen voor mensen met een beperking bij een bezoek aan een culturele instelling of bij het beoefenen van cultuur. Later, voor eind september 2020, volgt fase 2, van het onderzoek, waarin de ervaringen van zowel mensen met een beperking als van culturele instellingen worden onderzocht door middel van interviews en klantreizen.

Het project ForwArt krijgt een subsidie van 4,2 miljoen euro van de Europese Commissie. Doel van het project is om te voorkomen dat jongeren in Tilburg Noord in de criminaliteit terechtkomen. Dat doet ForwArt met behulp van culturele activiteiten. ForwArt staat voor Moving forward with the power of art: from a place to hide to a place of pride. Culturele organisaties als Corpo Máquina, het Zuidelijk Toneel, Fashion Clash werken in dit initiatief samen met onderwijsgroep ROC, de politie, het jongerenwerk, woningcorporatie WonenBreburg, ontwikkelaar BPD, Omroep Tilburg en de gemeente Tilburg. De komende periode gebruiken de partijen om de plannen concreter te maken. De betrokkenen reageren blij.

Mister Motley vroeg Rita Ouédraogo een jaar geleden: ‘’Hoe kunnen wij omgaan met inclusiviteit en een meer dekoloniale werkwijze toepassen? Hoe keek ik daarnaar?’’ Haar antwoord hierop was ‘het doen van iets structureels’ en een belangrijke vraag daarbij is: voor wie wil je inclusief zijn, oftewel, wie is je publiek? Als ik dat ben, wat zou ik dan willen lezen? Wie zijn mensen die mij inspireren en mij helpen nadenken over hoe je je plek kan vinden in de kunstwereld. Wie maken unapologetic werk, houden hun hoofd boven water en kunnen toch samenwerken met instituten die vaak bureaucratisch, log en wit zijn.’’ Ouédraogo start daarom een interviewserie waarin ‘’op intersectionele wijze’’ onderzocht wordt hoe toegankelijk de Nederlandse kunstwereld is, voor zowel kunstenaar, student, professional als bezoeker. Een eerste gesprek, met Amal Alhaag, een onafhankelijk curator, o.m. van Sonsbeek 20->24.

De onderzoekers van Waarde van cultuur 2020 beantwoordden op 30 juni uiteenlopende vragen over de monitor. De video van de live chat is terug te kijken. Het rapport Waarde van cultuur 2020, beschrijft de staat van het Brabantse culturele stelsel tot en met 2019.. Waarde van cultuur 2020 biedt bestuurders, beleidsmakers en professionals in het culturele veld waardevolle inzichten.

Ouderen en cultuurprofessionals zijn hard getroffen door de coronapandemie. De culturele projecten waarin zij samenkomen, zijn dubbelhard geraakt. En dat terwijl er de laatste decennia heel veel co-creatieve communities zijn ontstaan waarin ouderen, professionals en mantelzorgers samenwerken aan kunst en cultuur. Als het huidige beleid met de bijhorende gezondheid beschermende maatregelen voor ouderen wordt voortgezet, zullen de effecten van deze co-creatieve communities verloren gaan en zullen kwetsbaarheid, eenzaamheid en gevoelens van zinloosheid onder de groeiende groep ouderen toenemen. Welke inzichten hebben beleidsmakers nodig om dit ten goede te keren? Crétien van Campen, als wetenschappelijk strateeg Kwaliteit van leven verbonden aan het Sociaal en Cultureel Planbureau, gaat er nader op in.

LKCA, Huis voor de Kunsten Limburg, Koornetwerk Nederland en KNMO onderzochten de financiële gevolgen van de coronacrisis voor de kunsteducatie en actieve cultuurparticipatie. 42% van de verenigingen geeft aan financiële schade te hebben geleden ; gemiddeld zo’n 3.576 euro per vereniging. Slechts 7% een heeft gebruik kunnen maken van de financiële steunregelingen van het rijk. Kunstdocenten konden gebruik maken van financiële steunregelingen, met name de Tozo. De docenten die aan individuen lesgeven konden hun praktijk gedeeltelijk nog wel online voortzetten. Met name voor degenen die werken met groepen en verenigingen kwam alles tot stilstand. 69% van de docenten en artistiek begeleiders had financiële schade, de artistiek begeleider gemiddeld 5084 euro, de kunstdocent gemiddeld 3562 euro. 60% van de kunsteducatie-instellingen wist nog wel zijn lessen online voort te zetten. Men liep inkomsten mis bij bijdragen van cursisten/deelnemers, omzet uit optredens, voorstellingen en exposities, opbrengsten uit verhuur en horeca. 68% van de organisaties betaalden de artistiek begeleiders (deels) door, en 74% betaalden de docenten (deels) door. Ook de huur van oefen-/les-/repetitieruimte bleef voor 62% een dure kostenpost. Meer dan de eenmanszaken en de verenigingen hebben deze organisaties een beroep kunnen doen op de financiële steunregelingen van het rijk. Ondanks de steun was er nog steeds sprake van forse financiële schade bij driekwart van de instellingen, gemiddeld 29.900 euro.

Culturele instellingen in Rotterdam kunnen meer halen uit hun online aanbod, ook na coronatijd en nu de culturele sector weer meer publiek mag ontvangen. Het online aanbod is niet alleen een aanjager voor een fysiek bezoek aan een museum, van een evenement of het theater, maar voor zestigplussers ook een prima manier om van cultuur te genieten. Dat blijkt uit een onderzoek van Rotterdam Festivals onder ruim 2100 respondenten. Met het onderzoek wil Rotterdam Festivals meer inzicht krijgen in de houding en het vertrouwen van mensen met betrekking tot cultuurbezoek aan instellingen en evenementen in de stad ten tijde van de coronacrisis. Het onderzoek werd uitgevoerd in de periode van 4 tot 18 mei, toen de culturele instellingen nog op slot zaten.

Het is te vroeg om de precieze impact van het coronavirus op de sector cultuureducatie en cultuurparticipatie scherp in kaart te brengen. Arno Neele, specialist onderzoek LKCA, zet enkele belangrijke kwetsbaarheden en pijnpunten op een rij.