17-05-2022
In het theaterseizoen 2021-2022 onderzoekt de Boekmanstichting in opdracht van Theater Inclusief de resultaten die de negentien aangesloten theaters en theatergezelschappen hebben geboekt op het gebied van diversiteit en inclusie door deel te nemen aan het driejarig stimuleringsprogramma. De onderzoekers voeren een documentanalyse, enquête en diepte-interview uit, die resulteren in individuele deelanalyses per partner en een overkoepelend eindrapport met algemene bevindingen. De komende periode verschijnen de deelanalyses per theater of theatergezelschap op de website van de Boekmanstichting, De derde deelanalyse betreft Stadsschouwburg Utrecht.
17-05-2022
Traditiegetrouw presenteert het European Audiovisual Observatory gelijktijdig met het filmfestival van Cannes de branchecijfers voor de Europese filmindustrie en die van het Verenigd Koninkrijk. De belangrijkste uitkomsten op een rij: Er was een bescheiden herstel van het bioscoopbezoek: een stijging met 31,5% ten opzichte van 2020, maar resultaat blijft achter t.o.v. van 2019 (-58%). De box office bleef navenant steken op 2,9 miljard. De grootste publiekstrekkers waren ‘No Time To Die’ en ‘Spiderman: No Way Home’ goed voor respectievelijk 34,4 miljard en 26,8 miljard verkochte tickets. Er was minder marktaandeel voor Europese en VK filmproducties: van 39,5% naar 26,5%, dit is te verklaren door de terugkeer van Amerikaanse blockbusters. Het aantal in de EU en VK geproduceerde films vertoonde een groeiende trend (+30%) en is daarmee weer op het niveau van voor corona.
17-05-2022
Nieuwe cijfers laten zien dat het Nederlandse filmproductievolume in 2021 substantieel is gestegen. De opgetelde productiebudgetten stegen afgelopen jaar met 40% naar ruim 179 miljoen euro ten opzichte van 2020. Hiermee ligt het niveau zelfs boven het pre-corona jaar 2019. Dit is een van de conclusies uit de laatste Film Facts & Figures of the Netherlands, het jaarlijkse sectoroverzicht in cijfers van het Nederlands Filmfonds. Daarnaast valt de verdere groei van streamingdiensten en Video-on-Demand (VOD) op. De lange sluiting van bioscopen en het massale thuiskijken in het 2e coronajaar lieten hier overduidelijk sporen achter. Home entertainment is inmiddels verantwoordelijk voor bijna 86% van de totale sectoromzet. Andere opvallende cijfers : Het totale bioscoopbezoek daalde van 16,8 miljoen naar 14,2 miljoenbezoekers vergeleken bij het voorgaande jaar. Het marktaandeel van de Nederlandse film groeide van 21,2% naar 23,1%, mogelijk door het achterblijvende aanbod van Amerikaanse films. In 2021 werden 248 films uitgebracht in Nederlandse cinema’s (In 2020 waren dit er 340).
16-05-2022
De klimaatcrisis is een van de grootste opgaven van deze tijd. Het verduurzamen van de samenleving is dan ook essentieel. Na een eerste meting in 2019 onderzoeken de Boekmanstichting en Bureau 8080 dit jaar opnieuw hoe de cultuursector werkt aan verduurzaming en zich bezighoudt met de klimaatcrisis. Voor dit vervolgonderzoek worden alle culturele organisaties uitgenodigd om tussen 16 mei en 16 juni een vragenlijst in te vullen. In het eerste deel van deze vragenlijst willen Boekman en Bureau 8080 graag weten wat organisaties zelf doen om te verduurzamen. Deze vragen gaan bijvoorbeeld over afvalscheiding, energiegebruik en reizen, maar ook over eventuele knelpunten en wensen. Het tweede deel gaat over de rol die de klimaatcrisis mogelijk (kunst)inhoudelijk speelt in het werk van culturele organisaties. Met het onderzoek identificeren Boekman en Bureau 8080 kansen, knelpunten en oplossingen rondom duurzaamheid. De opbrengsten worden met de sector en met beleidsmakers gedeeld. Dit om de cultuursector te helpen duurzamer te worden. De resultaten van het onderzoek zullen in oktober tijdens een publiek toegankelijke bijeenkomst worden gepresenteerd.
16-05-2022
Fontys werkt al sinds 2017 samen met Tiuri, een theaterwerkplaats voor jongvolwassenen met een lichtverstandelijke beperking. Het is een plek waar het ontwikkelen van talent centraal staat. De één doet dat al dansend, de ander met muziek bezig zijnde. “Vanaf dit jaar gaan we onze samenwerking formaliseren in een convenant. Concreet betekent dit dat we nu de middelen hebben om structureel onderzoek te doen, waarbij een docentonderzoeker een dag in de week meeloopt met het team bij Tiuri”, legt Maike Kooijmans uit, al vijf jaar lector van het lectoraat Opvoeden van de Toekomst. De docentonderzoeker in kwestie is Eva van der Veer, Fontysdocent bij Pedagogiek. Zij is hoofdonderzoeker van het project en zal - met ondersteuning en begeleiding van Kooijmans - het onderzoek gaan uitvoeren. In het onderzoek bij Tiuri wordt gekeken naar de waarde en betekenis van kunst en cultuur bij het vormen van je identiteit. Kooijmans omschrijft de werkplaats ‘als een mooi voorbeeld van een pedagogische praktijk waar niet een curriculum als uitgangspunt wordt genomen, maar de talenten zelf’. “Wij kunnen daarvan leren. Hoe kan theater bijdragen aan de identiteitsontwikkeling van jongvolwassenen met een beperking? Zowel op het vlak van persoonlijke identiteit als professionele identiteit. We willen een inclusievere samenleving en cultuursector creëren met veel meer gelijkheid. We moeten kijken naar wat mensen kunnen in plaats van naar wat ze niet kunnen.” Studenten zullen actief bij het onderzoek worden betrokken. Het convenant wordt op 20 mei ondertekend door de directies van Fontys Pedagogiek en Tiuri, en door lector Maike Kooijmans. Dat gebeurt in de Schouwburg van Tilburg, voorafgaand aan de voorstelling ‘No Bodies’ van Tiuri.
12-05-2022
Kinderen die buiten school actief lezen, sport- of muziekles krijgen en wel eens een museum of theater bezoeken, presteren veel beter op de basisschool. Dit zorgt volgens nieuw onderzoek voor ongelijkheid met leerlingen die veel minder toegang hebben tot zulke hulpmiddelen. Op scholen waar kinderen weinig buitenschoolse activiteiten ondernemen, zijn de leerprestaties lager. Dat komt naar voren uit een onderzoek van bureau SEO Economisch Onderzoek onder scholen in heel Nederland. Een brede ontwikkeling, toegang tot voorzieningen en voldoende ontspanning blijken essentieel voor een geslaagde schoolperiode. Daar ontbreekt het nu nogal eens aan. Zo zijn museum- (21 procent) en theaterbezoek (17 procent) exclusieve activiteiten voor hun leerlingen in groep 5, volgens de honderden ondervraagde leerkrachten. Ook heeft slechts 15 procent van de kinderen muziekles, 37 procent heeft minder dan tien kinderboeken in bezit. Ongeveer de helft van alle kinderen bezoekt de natuur. En één op twintig kinderen heeft zelfs thuis geen eigen bed. Eerder bleek al dat de buurt en het gezin waarin kinderen opgroeien invloed hebben op hun kansen in het leven. Het onderzoek ‘Gevolgen van kansenongelijkheid’ laat nu ook zien dat de schoolprestaties daadwerkelijk lijden onder een gebrek aan leerzame activiteiten buiten schooltijd. ,,Er ontstaat ongelijkheid, omdat er grote verschillen zijn in welke mate ouders hun kinderen toegang kunnen bieden tot bijvoorbeeld cultuurbezoeken, kinderboeken of een eigen kamer”, aldus de onderzoekers.
10-05-2022
Het aantal bezoeken aan websites voor piraterij kwam in het eerste kwartaal van 2022 uit op 52.5 miljard, een stijging van 29% ten opzichte van dezelfde periode in 2021. Dit blijkt uit de laatste cijfers van MUSO, een data-analyse bureau volledig gericht op piraterij. Met name publishing zag met 59% een enorme groei. De populariteit van digitale manga strips spelen daarin een grote rol. Naast publishing was het downloaden of streamen van films in het eerste kwartaal van 2022 ook een stuk populairder geworden (+43%). Opgedeeld naar marktaandelen blijft TV content het meest gewild met 48%. Het marktaandeel van film was 12%. Illegale downloads en streams zijn nog steeds het meest populair in de Verenigde Staten, gevolgd door Rusland, India, China en Frankrijk. Nederland komt niet voor de top 15 van landen waar piraterij het meest voorkomt. MUSO verwacht dat deze stijgende trend in piraterij voorlopig nog niet voorbij is met name door de hevige concurrentiestrijd die er nu gaande is tussen SVOD platforms, de stijgende inflatie en andere economische tegenvallers.
10-05-2022
Bijna de helft van de Nederlanders vindt dat er op dit moment teveel streamingdiensten zijn. Dit blijkt uit onderzoek van Prijsvergelijken.nl onder ruim 1100 respondenten. Met de komst van HBO Max en Viaplay in Nederland is het aanbod snel gegroeid. De meeste mensen zijn abonnee van twee of drie streamingdiensten. Mannen hierbij net iets meer dan vrouwen. 45 procent van de mannen betaalt maandelijks voor twee of drie platformen. Bij vrouwen is dit 40 procent. Als er wordt gekeken naar leeftijd dan zijn de 25 tot 35-jarigen het meest fanatiek. 27 procent in die leeftijdsgroep heeft drie of vier abonnementen op videoplatformen. 21 procent van de respondenten geeft minder dan vijf euro uit aan streamingdiensten per maand. Voor de beeldvorming: het goedkoopste abonnement bij Netflix kost tegenwoordig 7,99 euro. Het grootste gedeelte geeft tussen de elf en zestien euro per maand uit aan streamingplatformen. Er is ook een kleine groep (6%) die meer dan 21 euro per maand uitgeeft aan videodiensten. Beyond Identity heeft onderzocht hoeveel gebruikers van streaming-diensten hun account met anderen delen. Uit het onderzoek bleek dat elke streamingdienst per huishouden gemiddeld twee meelifters of ‘moochers’ kende. Netflix bleek het populairste platform voor het delen van wachtwoorden. 84% van de gebruikers met dit platform deelde de account met ten minste één andere persoon.
10-05-2022
Onlangs verscheen het rapport "Female audiovisual professionals in European TV fiction production - 2020 figures" van het European Audiovisual Observatory. Het onderzoek analyseert de samenstelling van sleutelposities in meer dan 37 000 tv-films en afleveringen van tv-series die tussen 2015 en 2020 worden geproduceerd: regisseurs, schrijvers, producenten, directors of photography, componisten en hoofdrollen. Het aandeel vrouwelijke professionals in de Europese tv-fictieproductie varieert sterk, minder dan 10% is werkzaam als componist of director of photography. In de categorie producent is meer dan 40% vrouw. Dat geldt ook voor de hoofdrollen. 36% van de afleveringen van TV-fictie werd geschreven door vrouwelijke schrijvers, maar slechts 17% werd geregisseerd door vrouwelijke regisseurs.
05-05-2022
In het theaterseizoen 2021-2022 onderzoekt de Boekmanstichting in opdracht van Theater Inclusief de resultaten die de negentien aangesloten theaters en theatergezelschappen hebben geboekt op het gebied van diversiteit en inclusie door deel te nemen aan het driejarig stimuleringsprogramma. De onderzoekers voeren een documentanalyse, enquête en diepte-interview uit, die resulteren in individuele deelanalyses per partner en een overkoepelend eindrapport met algemene bevindingen. De komende periode verschijnen de deelanalyses per theater of theatergezelschap op de website van de Boekmanstichting. Dit keer de deelanalyse van Theater Utrecht.
05-05-2022
Het spreekt al snel tot de verbeelding: horeca of theater in een oude fabriek of op een voormalige werf, in de periode voordat daar een gloednieuwe woonwijk komt. Placemaking staat vooral bekend om het in een vroeg stadium verbeteren van de kwaliteit van een (door) te ontwikkelen gebied, waardoor de leefbaarheid wordt verhoogd en mensen graag in dat gebied verblijven. Placemaking wordt in dat geval vanuit het menselijk perspectief benaderd. Maar hoe zit het met de economische kant? Mare Santema deed haar afstudeeronderzoek naar het verzilveren van de meerwaarde van placemaking in gebiedsontwikkeling aan de TUDelft, master Management in the Built Environment. Dit onderzoek voerde zij uit tijdens een afstudeerstage bij Deloitte Real Estate. Daarvoor nam zij vier succesvolle gebiedstransformaties onder de loep : Waalfront in NIjmegen, Strijp-S in Eindhoven, NDSM-werf in Amsterdam en Piushaven in Tilburg.
05-05-2022
Mensen met gehoorproblemen horen hoge tonen vaak minder goed. Maar er kunnen ook andere beperkingen zijn. Een hoortoestel kan helpen, maar vooral bij muziek schiet zo'n apparaat tekort. Hoe kun je muziek zo bewerken dat het beter klinkt voor slechthorenden? Dat is de centrale vraag in een nieuw internationaal onderzoeksproject. De universiteit van het Britse Salford werkt hiervoor samen met onder meer de BBC en Google. En het is een wedstrijd: onderzoekers uit de hele wereld kunnen hun beste idee insturen. De bedoeling is dat zij een wereldwijd netwerk gaan vormen, om zo te proberen muziek voor iedereen toegankelijker te maken. Het project richt zich niet alleen op gehoorapparaten, maar ook op andere mogelijkheden, zoals het verbeteren van muziek uit consumentenapparatuur en uit mengtafels op live-locaties.
03-05-2022
Het kabinet wil dat Nederland in 2050 circulair is. Maar over de ruimtelijke impact van die transitie is nog weinig bekend. In opdracht van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) onderzocht CE Delft daarom de ruimtelijke effecten van circulaire bedrijvigheid. ‘Omdat Nederland een beperkt grondgebied heeft, is er aandacht nodig voor de ruimtelijke implicaties van de opgaven’, schrijft het planbureau in een toelichting van het onderzoek. In de circulaire economie zijn minder productiefaciliteiten en logistiek nodig. Wel neemt de vraag naar bedrijfsruimte in een hogere milieucategorie voor recycling toe. Verder is de ruimtevraag van de productie van biomaterialen mogelijk groot. Ook is er meer ruimte nodig voor de opslag van hergebruikte materialen, die later terug komen in de keten. Idealiter zit deze opslag op goed bereikbare plaatsen, die multimodaal bereikbaar zijn, stelt CE Delft in het onderzoek. Voor het beoordelen van de ruimtelijke effecten van de circulaire economie onderzocht CE Delft vijf sectoren. Het zijn sectoren die een potentieel grote impact op de ruimte hebben bij de transitie naar een circulaire economie. Deze sectoren komen grotendeels overeen met de transitieagenda’s van de overheid, aldus CE Delft.
28-04-2022
Musea kunnen tot 1 juli een aanvraag doen bij het Cultuurfonds in het kader van het Conservatoren Stipendium. Het gaat om onderzoek dat gerelateerd moet zijn aan de collectie die bestaat uit beeldende kunst, kunstnijverheid, toegepaste kunst, design of architectuur.
28-04-2022
Sylvia Sanders (32) begon al op haar zesde met pianospelen, zingen en gitaarspelen. Later zat ze in allerlei bandjes. Ze kan zich een leven zonder muziek niet voorstellen. Toen ze een jaar of achttien was, kreeg haar band het verzoek om muziekworkshops te geven in een justitiële jeugdinrichting. Dat vond ze leuk om te doen, maar het idee dat haar leeftijdsgenoten daarna weer werden opgesloten in hun cellen zette haar aan het denken over de rol van muziek in hun leven. Docent-onderzoeker Sanders gelooft dat muziek het verschil kan maken. Daarom ziet zij mogelijkheden om via haar promotieonderzoek naar drillrap een groep jongeren te bereiken waarover in de samenleving veel zorgen zijn vanwege de vele steekincidenten die er onderling plaatsvinden. Om met deze jongeren in gesprek te komen heeft Sanders contact gezocht met een justitiële jeugdinrichting waar ze in eerste instantie haar beproefde methode van muziekworkshops gaat toepassen. Voor het veldwerk van haar onderzoek wil ze wekelijks met de jongeren praten. ‘Met ze optrekken, van ze leren, horen hoe ze de toekomst zien en wat de rol van drillrap is in hun leven. Ik hoop daarna inzichten te bieden in deze doelgroep waar de maatschappij iets aan heeft en waardoor professionals handvatten krijgen om deze jongeren te begeleiden.’ Het promotieonderzoek ‘Een pedagogisch perspectief op drillrap’ is gestart in 2022. Sylvia Sanders werkt bij Fontys Educatief Centrum en Fontys Hogeschool Pedagogiek. Ze promoveert bij de Radboud Universiteit.
28-04-2022
In 2021 startte de derde periode van de landelijke regeling Cultuureducatie met Kwaliteit (CmK3). In vergelijking met de eerdere twee periodes, waarin de nadruk lag op het primaire onderwijs, is er nu meer ruimte voor het voortgezet onderwijs. Om te achterhalen welke wensen er zijn en waar de vo-scholen ondersteuning nodig hebben bij hun cultuuronderwijs, gaven de instellingen Kunstloc Brabant en Erfgoed Brabant opdracht tot een behoefteonderzoek. In dit artikel bespreken onderzoekers Karin van Dijk en Imke Donkers de belangrijkste uitkomsten: ‘Door dit onderzoeksproces kregen we meer bewustwording van hoe dingen in de praktijk werken. We voelen veel betrokkenheid bij de vraagstukken van de scholen, maar zien ook de kansen die er liggen’.
26-04-2022
Hanne Hagenaars ontving een bijdrage, in het kader van de regeling Curator Beschouwer van het Mondriaan Fonds, om onderzoek te doen naar kunstwerken die iemand gedenken. Hoe verhoudt het gedenken zich tot ideeën over het leven en het leven na de dood, tot religie, spiritualiteit of de maatschappelijke context? Het zal gaan over gemis, verlies, rouw, rituelen en collectief verlies. Dit onderzoek vormt de basis voor een boek waarin Hagenaars aan de hand van kunstwerken in gaat op mogelijke manieren waarop iemand kan ‘voortleven’ en de context van dit herdenken.
26-04-2022
Leraren leveren een onmisbare bijdrage aan de leesopvoeding van kinderen. Onderzoek van marktonderzoeksbureau GfK toont aan dat het overgrote deel van de leraren zich daarvan bewust is. Toch heeft maar iets meer dan de helft van de leraren in het basisonderwijs het gevoel voldoende tijd aan leesbevordering te kunnen besteden. In het voortgezet onderwijs is dat zelfs maar 34%. Verder geeft bijna 70% van de leraren in het basisonderwijs en 80% van de leraren in het voortgezet onderwijs aan extra middelen en ideeën voor leesbevordering enorm op prijs te stellen. De nieuwe campagne Springlezend, opgezet door de Leescoalitie, voorziet hierin door leraren een platform te geven waar ze inspiratie kunnen vinden én delen. De aftrap werd op 20 april gevierd door leraren en leerlingen in een trampolinepark in Hilversum. Bekende schrijvers brachten daarbij een ode aan de leraar die hen vroeger springlezend heeft gemaakt. Met Springlezend wil de Leescoalitie de belangrijke rol van leraren onderstrepen en goede voorbeelden van bevlogen leerkrachten en docenten voor het voetlicht brengen. Ook werd op 20 april de website lezeninhetpo.nl gelanceerd. Deze website biedt basisscholen alle informatie die nodig is om effectief leesonderwijs te realiseren.
25-04-2022
Het Landelijk Kennisinstituut Cultuureducatie en Amateurkunst (LKCA) heeft op 5 april jl. het onderzoeksrapport ‘Cultuurcoaches onder de loep’ gepresenteerd. Hierin worden er gelet op de Brede regeling combinatiefuncties twee typen werkenden onderscheiden: in en rondom de school én in de wijk. In 2021 waren er volgens de monitor van het Mulier Instituut 671 fte coaches cultureel werkzaam in 282 gemeenten. Het LKCA roept op tot meer landelijk geld zodat er lokaal een uitbreiding van hun uren kan komen. Ook voor de landelijke en regionale ondersteuners zouden er rijksmiddelen moeten worden uitgetrokken.
25-04-2022
Tieners zijn de afgelopen twee jaar, tijdens de pandemie, meer gaan lezen. En lezers hebben een sterke voorkeur voor een fysiek boek in plaats van een e-reader of luisterboek. Dat blijkt uit het GoStudent Wereld Boeken Dag onderzoek. In het kader van Wereld Boeken Dag op 23 april 2022 besloot GoStudent een onderzoek uit te laten voeren onder tieners in zeven landen (Duitsland, Spanje, Italië, Mexico, Turkije, Griekenland en Nederland) om zo te achterhalen welke rol boeken momenteel spelen in het leven van kinderen. Eerder onderzoek van de online bijlesaanbieder wees uit dat de favoriete hobby’s van Nederlandse kinderen voornamelijk bestaan uit Netflixen, gamen en social media. Met de opkomst van mobiele telefoons en video games, vreesden velen voor het leesgedrag van de jeugd. Maar onderzoek wijst uit dat er toch nog redelijk goed gelezen wordt in ons land. Gemiddeld lezen Nederlandse kinderen 16 boeken per jaar en we staan hiermee op de tweede plek van landen waar het meest gelezen wordt. In Turkije wordt het meest gelezen, daar lezen kinderen gemiddeld 25 boeken per jaar. Scholen spelen een belangrijke rol in het leesgedrag van tieners, een derde van de ondervraagden geeft aan dat de helft van de boeken die zij lezen wordt voorgeschreven door school.
14-04-2022
Van 11 t/m 22 april is dramaturg en Ph.D. onderzoeker Rodia Vomvolou te gast bij DansBrabant voor een onderzoeksresidentie. Rodia ontrafelt in haar onderzoek de huidige positie van de dansdramaturg met gebruik van bibliografische en (auto-)etnografische benaderingen. Als onderdeel van haar veldwerk richt ze zich momenteel op de Nederlandse dramaturgie. Daartoe nodigde ze tijdens deze residentie 10 dansdramaturgen uit voor een stevige focusgroepsessie. Merel Heering, Joost Segers, Maaike Schuurmans, Anne-Marije van den Bersselaar, Marc Maris, Lara Van Lookeren, Elowise Vandebroeke, Guido Jansen, Nienke Scholts en Jiaxen Chen brachten met Rodia de verschillende opvattingen over dramaturgische praktijken in Nederland in kaart. Rodia begon haar residentie met een workshopdriedaagse dansdramaturgie voor jonge makers. Op 21 april in Club SoDa, Goudenregenstraat 15-06/07, Tilburg stelt Rodia de studio van 17u30 tot 18u30 open voor eenieder die zin heeft in een interactieve discussie over de positie van de dansdramaturg.
11-04-2022
Het Nederlands publiek wil net zo graag naar het theater als voor de coronapandemie. Een meerderheid van alle leeftijdscategorieën geeft aan van plan te zijn net zo vaak of zelfs vaker te willen gaan dan voorheen. Dat is de uitkomst van het onderzoek dat Bureau Hendrik Beerda heeft gedaan in opdracht van het Nationaal Theaterfonds. Het Nationaal Theaterfonds wilde weten hoe het publiek tegen het theaterbezoek aankijkt nu de coronamaatregelen zijn opgeheven. Een onderzoek dat het komende jaar iedere drie maanden wordt herhaald om zodoende de veranderingen goed in kaart te brengen. Uit het onderzoek blijkt dat driekwart van de theaterbezoekers nu minder een voorstelling bezoekt dan voor de crisis, 18% gaat evenveel naar het theater en 5% gaat juist meer. Voor de bezoekers die minder een voorstelling bekijken zijn er drie belangrijke redenen: de onduidelijkheid of een voorstelling doorgaat, angst voor gezondheidsrisico’s en te weinig aantrekkelijke producties. De redenen zijn per leeftijdsgroep verschillend. Voorziter Albert Verlinde van Het Nationaal Theaterfonds : ‘We hebben de uitkomsten van het onderzoek met de sector gedeeld en diverse aanbevelingen gedaan voor alle leeftijdscategorieën. Bij de jongeren moet er onder andere naar de prijs en het sociale aspect worden gekeken. Voor de groep 30-55 moet duidelijk zijn dat de voorstellingen te allen tijde doorgaat, behalve bij overmacht. Dus er wordt ook gespeeld bij een lage zaalbezetting. Maar ook dat er geen sprake meer is van beperkte openingstijden. Een avondje theater is een totale avond uit. En voor de 55-plussers willen we extra duidelijk maken dat in alle theaters de hygiëne maatregelen mogelijk blijven en dat men ook met een mondkapje op welkom zijn. En voor iedereen geldt: Mensen hebben de gezelligheid gemist. Theaters brengen die gezelligheid weer terug.’
07-04-2022
80% van de Nederlandse gemeenten heeft een cultuurcoach aangesteld en het aantal fte is sinds 2019 sterk toegenomen, van 7 naar 17%. Dit blijkt uit de Monitor Brede Regeling Combinatiefuncties van Mulier (2021). Het onderzoeksrapport ‘Cultuurcoaches onder de loep’, geschreven door Emma Poelman (DSP-groep) en Josefiene Poll (LKCA), geeft een beter beeld van deze functionarissen die voor cultuur worden ingezet en hun werk. Ook staan er aanbevelingen in voor het vervolg van deze regeling.
05-04-2022
Het Nationaal Muziekinstrumenten Fonds (NMF) wilde graag meer inzicht in de wensen van musici en werd door stichting Impact Matters gekoppeld aan marktonderzoeksbureau Motivaction, dat dit onderzoek in het najaar van 2021 belangeloos heeft uitgevoerd. De hoofdvraag was wat de behoeften van musici zijn en in welke mate het fonds erin slaagt zijn dienstverlening op deze behoefte aan te sluiten. Resultaat : een 8.7, een hoge waardering. Er is veel lof voor het NMF en voor wat het NMF doet, van zowel de NMF’ers als ex-NMF-musici. Maar er is zeker ruimte om te verbeteren. Verbeteringen kunnen liggen op het gebied van: de gebruiksvergoeding die musici voor bruikleen moeten betalen (die ervaart men als te hoog); de communicatie; de kansen die het NMF biedt om als musicus meer in de kijker te lopen. Er is alom tevredenheid ober het fonds. De grootste reden om gebruik te maken van onze diensten, is de kwaliteit van de instrumenten. De belangrijkste reden om geen gebruik te maken van onze diensten, is dat men gewoon tevreden is met hun eigen instrument. Uit het onderzoek blijkt dat musici kansen zien voor aanvullende diensten. Het NMF wordt steeds meer gezien als een platform waar kennis en netwerk samenkomen. Een 'community', waarin musici onderling in verbinding kunnen staan, zou goed passen bij de positie van het fonds, de dienstverlening en de persoonlijke band die het fonds heeft met de achterban. Daarnaast ziet het fonds de vraag naar training, coaching en advies. Een belangrijke aanbeveling is om meer concerten te organiseren en speelmogelijkheden te creëren. De pandemie heeft het functioneren van musici zowel positief als negatief beïnvloed. Andere aspecten van musici hebben een boost gekregen, zoals persoonlijke ontwikkeling, maar logischerwijs hebben zichtbaarheid, inkomen en werkgelegenheid eronder geleden. De creativiteit is volgens de musici juist positief beïnvloed.
05-04-2022
In 2017 ontstond bij het Noordwijk Overleg, een groep bestaande uit vertegenwoordigers van BIS-theatergezelschappen en standplaatstheaters, de urgentie om de podiumkunsten in Nederland meer divers en inclusiever te maken. Uit dit overleg, vernoemd naar de plaats waar het collectief samenkomt, ontstond in 2018 het driejarig stimuleringsprogramma Theater Inclusief. Aan de hand van de vier P’s die staan voor personeel, programmering, publiek en partners beogen de 19 partners die zijn aangesloten bij het initiatief de podiumkunsten een betere representatie te laten zijn van de Nederlandse samenleving. In het theaterseizoen 2021-2022 onderzoekt de Boekmanstichting in opdracht van Theater Inclusief de resultaten die de negentien aangesloten partners hebben geboekt door deel te nemen aan het driejarig stimuleringsprogramma. De onderzoekers voeren een documentanalyse, enquête en diepte-interview uit, die resulteren in individuele deelanalyses per partner en een overkoepelend eindrapport met algemene bevindingen. Wat waren de ambities en doelen van de partners op het gebied van diversiteit en inclusie? Hebben de theaters en theatergezelschappen vooruitgang geboekt op de vier P’s? Welke verbeterpunten zijn er? En hoe zien de partners de toekomst van een diverse en inclusieve theatersector? Deelnemers aan Theater Inclusief uit Noord-Brabant zijn : Park Theater, Eindhoven, Chassé Theater, Breda, Schouwburg Concertzaal Tilburg, en Het Zuidelijk Toneel. De komende periode verschijnen de deelanalyses per theater of theatergezelschap op de website van de Boekmanstichting. De eerste is de deelanalyse van Het Nationale Theater in Den Haag.
05-04-2022
Hoewel er zowel in als over de cultuursector veel onderzoek wordt gedaan, is het voor betrokkenen vaak lastig om aan goede kennis en informatie te komen of deze effectief te gebruiken. Ook ontbreekt het aan een overkoepelend beeld van kennisbehoeften en strategieën voor afstemming van nieuw onderzoek. De Boekmanstichting zal daarom in de komende jaren zorg dragen voor de totstandkoming van een breed gedragen, thematische Kennisagenda voor de culturele en creatieve sector. In voorbereiding hierop is in het laatste kwartaal van 2021 de eerste fase van een verkennend onderzoek uitgevoerd.
31-03-2022
De samenwerking tussen bibliotheken en basis- en middelbare scholen wordt steeds hechter. Dat blijkt uit twee onderzoeken van de KB over het schooljaar 2020-2021. De onderzoeken zijn uitgevoerd via de Bibliotheekmonitor. De onderzoeken laten zien dat bibliotheken ook in het afgelopen schooljaar hun band met het onderwijs verstevigden. Dat lukte ondanks de maatregelen rondom het coronavirus, die ervoor zorgden dat zowel bibliotheken als scholen maar beperkt open waren.
31-03-2022
Wie of wat maakt Europa? En hoe zorgen we voor een meer inclusief continent? De komende vijf jaar gaat LKCA in een interdisciplinair consortium onder leiding van cultuurhistorica Rachel Gillett (Universiteit Utrecht) met deze vragen aan de slag. De Nationale Wetenschapsagenda stelt voor het onderzoeksprogramma Re/Presenting Europe: Popular Representations of Diversity and Belonging een subsidie van 4,9 miljoen euro beschikbaar. De onderzoeksgroep kijkt onder andere naar positieve voorbeelden van verbondenheid in hiphop. LKCA, als kennispartner betrokken bij het onderzoeksproject, onderstreept het belang van samenwerking met maatschappelijke (community based) organisaties. Claudia Marinelli (LKCA): “Het onderzoek vindt plaats met mensen uit de praktijk én wordt teruggegeven aan die praktijk, door bijvoorbeeld theatervoorstellingen, podcasts en dialoog-sessies. Alleen dan kunnen we een verandering bewerkstelligen.”
29-03-2022
Welke invloed hebben acrobatiek en jongleren op de belevingswereld van baby’s? En hoe zit het met het gevoel voor humor van dit jonge publiek? Dit zijn twee van de onderzoeksvragen die Emilie Weisse en Sabine Hunnius stellen in hun project Be Kind. Voor dit project dat zowel het gebied van de kunst als de wetenschap beslaat, ontvingen zij het Mingler Scholarship 2022. Danseres en regisseur Emilie Weisse en directeur van het Baby & Child Research Center van de Radboud Universiteit Sabine Hunnius, gebruiken voor hun project nieuwe inzichten uit de cognitieve ontwikkelingsneurowetenschappen. Op basis van kennis over de perceptuele en cognitieve ontwikkeling van baby’s tussen de zes en achttien maanden maken zij een interactieve voorstelling voor baby's en hun verzorgers. Hierbij kijken zij ook naar de voorkeuren en het gevoel voor humor van hun jonge publiek. Het Mingler Scholarship wordt toegekend door de Akademie van Kunsten in samenwerking met De Jonge Akademie van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen. De financiële ondersteuning komt van de Stichting Niemeijer Fonds. Het doel van de beurs is beginnende samenwerkingen op het snijvlak van kunst en wetenschap te stimuleren. Het Mingler Scholarship wordt sinds 2019 jaarlijks beschikbaar gesteld. Het Scholarship bestaat uit een bedrag van € 10.000.
22-03-2022
Marktonderzoeksbureau USP Marketing Consultancy onderzocht hoe 950 architecten in acht Europese landen denken over de impact die de European Green Deal zal hebben op de bouwsector. Tevens zijn vragen gesteld over de verwachtingen van deze sector richting fabrikanten. Het bijbehorende rapport concludeert dat de ondervraagde architecten de impact relatief groot inschatten omdat gebouwen nu eenmaal een aanzienlijke bijdrage leveren aan de jaarlijkse CO2 uitstoot.
22-03-2022
Uit een onderzoek onder 225 migrantenkerken blijkt dat een kwart van alle migrantenkerken op zoek is naar andere huisvesting. Bij de Evangelische migrantenkerken geldt dit zelfs voor 40% van het aantal kerkgenootschappen. Uit het onderzoek blijkt ook dat het vinden van huisvesting - bijvoorbeeld in een (voormalige) kerkgebouw - niet eenvoudig is. Enerzijds komt dit doordat traditionele gebedshuizen lang niet altijd passend zijn. De nodige migrantenkerken willen namelijk buiten de vieringen om in het gebouw activiteiten organiseren zoals onderwijs, kinderopvang, festivals of lezingen. Daarvoor zijn klassieke kerkgebouwen vaak minder geschikt. Anderzijds speelt ook mee dat er soms sprake is van onbekendheid en soms zelfs van gebrek aan vertrouwen van de eigenaren/verhuurders ten opzichte van migrantenkerken. Het onderzoek werd in opdracht van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed uitgevoerd door het Kaski, het Onderzoekscentrum voor Religie en Samenleving, verbonden aan de Radboud Universiteit van Nijmegen. Daarbij is samenwerking gezocht met SKIN, de koepelorganisatie voor migrantenkerken in Nederland.
22-03-2022
De Green IT werkgroep binnen het Netwerk Digitaal Erfgoed wilde weten wat de milieu-impact is van de opslag en het gebruik van collecties van erfgoedorganisaties. Wat is de ecologische voetafdruk en hoe kan die zo klein mogelijk worden gemaakt?
22-03-2022
Met veel organisaties in de culturele sector in Flevoland gaat het financieel slechter dan voor de coronapandemie. Dat blijkt uit een onderzoek van de provincie Flevoland. Dankzij de landelijke en provinciale coronasteun hebben de organisaties het hoofd boven water kunnen houden. Zonder die steun hadden veel instellingen het niet gered, zo blijkt uit het onderzoek. Onder meer het verlies van bezoekers en personeel en de uitdaging om weer publiek aan te trekken spelen de organisaties parten. Omdat de focus de afgelopen tijd op crisismanagement lag, is bij velen de creativiteit ingeperkt en daalde de motivatie. Een aantal organisaties zegt te vrezen voor het voortbestaan. De behoefte aan structurele oplossingen die ook op de lange termijn werken, is volgens het onderzoek dan ook groot. De meeste organisaties zien ook kansen en richten de blik op innovatie, digitalisering en nieuwe samenwerkingen. De organisaties hopen ook dat mensen zich bewuster worden van de impact die cultuur heeft op hun welzijn. De provincie kon niet zeggen hoeveel coronasteun er exact is verleend.
21-03-2022
Het is nog steeds slecht gesteld met gendergelijkheid in Hollywood. Er zijn twee keer zoveel mannen als vrouwen te zien in Hollywoodfilms en in 85% van die films wordt het aantal vrouwelijke personages overvleugeld door mannelijke rollen. Dat blijkt uit het recente Amerikaans onderzoeksrapport ‘It’s a Man’s (Celluloid) World’ van Martha Lauzen, directeur van het Center for the Study of Women in Television and Film aan de universiteit van San Diego. “Ondanks grote veranderingen in de filmindustrie de afgelopen jaren is de on screen genderratio relatief stabiel gebleven”, stelt de onderzoeker, die haar cijfers baseert op de ruim 3100 personages die de top 100 best bezochte films van 2021 bevolkten. In 2021 verslechterde de zichtbaarheid van vrouwen zelfs ten opzichte van het jaar daarvoor. Toen was nog 38% van de belangrijke rollen vrouwelijk, maar dat daalde tot 35%. Het aantal rollen met tekst ging met 2% omlaag naar 34%. En exclusief vrouwelijke hoofdrollen ging van 31 naar 29%. In slechts 8% van de films waren evenveel mannelijke als vrouwelijke personages te zien. Een nog kleiner aandeel, 7%, bevatte meer vrouwen dan mannen. Wat ook uit de cijfers naar voren kwam is dat vrouwelijke hoofdrolspelers het meest voorkomen in drama (36%), gevolgd door horror (21%), geanimeerde speelfilms (18%), actiefilms (14%), komedies (7%) en documentaires (4%). Als de film gemaakt wordt door een vrouwelijke regisseur of een vrouw is verantwoordelijk voor het script neemt de kans op vrouwelijke rollen aanzienlijk toe. De vrouwelijke representatie wordt we meer divers. In 2020 was 71% van de sprekende rollen weggelegd voor witte vrouwen. Een jaar later was dat aandeel gedaald tot 60,6%
15-03-2022
Streamingdiensten waren al bezig bioscopen in te halen maar corona heeft die ontwikkeling een extra zet gegeven. In 2021 verdienden de streamers drie keer zoveel dan de bioscopen. Dat blijkt uit het net gepubliceerde rapport Theatrical and Home Entertainment Market Environment (THEME) van brancheorganisatie Motion Picture Association. Uit de cijfers van het rapport blijkt dat de digitale aanbieders in 2021 goed waren voor 72% van de gecombineerde bioscoop- en thuismarkt. Het aantal abonnees steeg wereldwijd tot 1,3 miljard, ruim 14% meer dan in 2020. In de Verenigde Staten lag die stijging overigens een stuk lager, namelijk op 11%, dan in de rest van de wereld (24%). Dat heeft waarschijnlijk te maken met de al hoge abonnementsdichtheid onder Amerikanen. Misschien herstelt het evenwicht tussen streaming en bioscoop zich de komende jaren. Bioscopen en filmtheaters maakten na de duizelingwekkende dip van 2020 namelijk weer veel goed in 2021. De opbrengst wereldwijd ging met 81% omhoog tot $21,3 miljard. Maar dat is nog steeds slechts de helft van de omzet voor de pandemie.
14-03-2022
Groen in de stad, zo is de aanname, is onder meer goed voor vermindering van hittestress. Maar hoe dat precies werkt, daar is nog veel onduidelijk over. Stichting De Groene Stad en Wageningen University & Research starten daarom met onderzoek naar hoe het wel en niet moet. Vooral water speelt daarbij een cruciale rol.
10-03-2022
De Poolse Anna Sulkowska-Migon heeft de 2022-editie van het La Maestra gewonnen, een internationaal dirigentenconcours voor en grotendeels door vrouwen. Dat initiatief is broodnodig, want het aantal vrouwen aan de leiding in de klassieke muziekwereld blijft behoorlijk achter. Volgens onderzoek van La Maestra staan wereldwijd maar bij 7,9% van alle professionele orkesten vrouwen aan de top, als artistiek directeur of als chef-dirigent. Dit gaat om 62 vrouwen op de 778 orkesten die zijn ondervraagd. Er wordt wel gestaag vooruitgang geboekt. In 2019 telden ze nog 46 vrouwen in totaal op de hoogste muzikale posities. België doet het opvallend goed: drie van de acht grote orkesten worden geleid door vrouwelijke dirigenten. Nederland maakt ook een inhaalslag. Dirgent Anja Bihlmaier is binnengehaald door het Residentie Orkest. Karina Canellakis maakt indruk als chef-dirigent van ons Radio Filharmonisch Orkest. Met name Duitsland blijft achter. In Oostenrijk, dat bekend staat om het conservatieve karakter van de klassieke muziekwereld, worden twee van de twaalf permanente ensembles nu geleid door een vrouw. Tot 25 jaar geleden mochten vrouwen niet eens spelen in Wiener Philharmoniker - op de harpiste na dan.
10-03-2022
De relevantie van wetenschap voor het behoud van cultureel erfgoed, van schilderij tot archeologische vondst, is bij een groot publiek niet bekend. Terwijl (natuur)wetenschappelijk onderzoek antwoord kan geven op vragen als: Is dit schilderij inderdaad in de zestiende eeuw gemaakt? Onder de naam Lab op pad slaat de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed (RCE) een brug tussen wetenschap en kunst en cultuur. Met onderzoeksapparatuur uit het Rijkserfgoedlaboratorium wordt in musea door het hele land onderzoek verricht naar objecten uit hun collecties. Museumbezoekers kunnen het onderzoek op locatie volgen en vragen stellen. Op 25 en 26 maart 2022 brengt het Rijkserfgoed¬laboratorium van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE ) het Lab op pad naar Museum Jan Cunen is Oss. Onderzoekers bestuderen op zaal bijzondere objecten uit de collectie Jan Cunen en van musea uit de regio.
07-03-2022
Het CBS publiceert op 4 maart een rapport dat ingaat op de onderzoeken Kunst‐ en Cultuureducatie die het CBS in de jaren 2017 en 2019 over respectievelijk het verslagjaar 2016 en over het culturele seizoen 2018/2019 heeft uitgevoerd. De resultaten van deze onderzoeken moeten gezien worden als indicatieve ramingen en niet als harde uitkomsten. Bij cultuureducatie gaat het om het verstrekken van training en onderwijs door professionals aan amateurs op het terrein van kunst en cultuur. Dit kunnen uitingen zijn zoals muziek, toneel, schrijven, schilderen, fotografie, dans, erfgoed en dergelijke. Het rapport gaat in op het aanbod van kunst‐ en cultuureducatie en niet op de vraag.
03-03-2022
Op 17 februari 2022 publiceerde KVB Boekwerk het verkennende onderzoek Diversiteit en inclusie in het boekenvak. In aanvulling hierop is een lijst samengesteld van 31 Nederlandse initiatieven die zich inzetten voor diversiteit en inclusie (D&I) in het boekenvak. De initiatieven zijn onderverdeeld in drie categorieën: kennis, advies en promotie; publicatie; en boekverkoop. De initiatieven hebben allerlei vormen en hebben verschillende invalshoeken voor D&I. Het zijn ondernemingen, waaronder specialistische boekhandels en uitgeverijen. Maar ook collectieven, boekenreeksen en samenwerkingsprojecten. De meeste zijn klein van omvang en recentelijk opgezet. De meeste initiatieven zijn opgericht naar aanleiding van een gemerkt tekort in het boekenvak. Vaak is er een persoonlijke drijfveer. Lezers en consumenten zijn belangrijke doelgroepen. Veel initiatieven lijken elkaar te kennen en sommigen werken samen, projectmatig of als partner.
03-03-2022
De Kleinbedrijf Index is een onderzoek naar de economische situatie en vooruitzichten van kleine ondernemers. Elk kwartaal onderzoeken de Hogeschool Utrecht, Qredits en ONL hoe kleine ondernemers ervoor staan. Voor het eerst deed de culturele sector mee aan het onderzoek. Macro-economisch gaat het Nederland voor de wind, maar dat geldt niet voor zzp’ers en kleine organisaties. De culturele sector onderscheidt zich ook nog eens door de laagste omzetten, de hoogste investeringen, het grootste inkomensverlies sinds 2019, de beste betalingsdiscipline, de laagste continuïteitsverwachting, de hoogste stress en de laagste score op acquisitie-/verkoopvaardigheden. In de vijfde editie ging de aandacht speciaal uit naar acquisitie en verkoop. Er is een duidelijk verband tussen de deskundigheid in de verkoop en de omzet en groeiverwachtingen. Aldus Titia Haaxma, directeur – bestuurder van Cultuur+Ondernemen. Cultuur+Ondernemen werd betrokken bij het onderzoek.
28-02-2022
Om zicht te krijgen op hoe gemeenten beleid mbt cultuureducatie en – participatie vormgeven, startte LKCA in 2019 een onderzoek. In totaal vulden honderdtwintig gemeenten (34% van het totaal) uit het hele land een vragenlijst in en waren er interviews met twaalf gemeentelijke beleidsmedewerkers. Uit dit monitoronderzoek blijkt dat een meerderheid van de gemeenten publieke waarde toekent aan cultuureducatie en cultuurparticipatie. De overgrote meerderheid van de gemeenten heeft beleid voor cultuureducatie (95%) en voor actieve cultuurparticipatie (89%), doorgaans ook vastgelegd in een beleidsnota. De meest genoemde doelen voor cultuureducatiebeleid zijn het bevorderen van cultuurdeelname, talentontwikkeling, artistieke en persoonlijke ontwikkeling en 21e-eeuwse vaardigheden (zoals creativiteit). Voor het cultuurparticipatiebeleid gaat het onder meer om het bevorderen van actieve deelname aan cultuur en het maatschappelijke leven, sociale cohesie en het profileren van de gemeente als aantrekkelijke vestigingsplaats. Educatiebeleid is vooral gericht op kinderen in de basisschoolleeftijd en in iets mindere mate op jongeren (12-18 jaar), het cultuurparticipatiebeleid richt zich in principe op alle burgers. Cultuureducatie en -participatie zijn geen wettelijke taken voor gemeenten; ze mogen het beleid op deze terreinen naar eigen inzicht invullen. Wel laat het onderzoek zien dat landelijke regelingen het gemeentelijk beleid sterk (kunnen) sturen. Zo is het merendeel van de gemeenten aangehaakt bij het programma Cultuureducatie met Kwaliteit (CmK) en bij de Brede Regeling Combinatiefuncties. Keerzijde hiervan is dat gemeentelijk beleid ook afhankelijk kan worden van het landelijke. Ook kunnen gemeenten, door het ontbreken van een wettelijke basis, geen aanbod of activiteiten afdwingen bij scholen, culturele, welzijns- en zorgorganisaties. Om hen toch te stimuleren, zetten bijna alle gemeenten subsidies in. Een ander belangrijk duwtje geven de door de gemeente aangestelde intermediairs, zoals een cultuurcoach, cultuurmakelaar of cultuurscout. Maar de financiering van deze instrumenten komt veelal ook uit landelijke regelingen. De cultuurthema’s staan niet hoog op de lokale politieke agenda: slechts in een op de vijf gemeenten besteden de meeste politieke partijen expliciet aandacht aan cultuureducatie en cultuurparticipatie in hun verkiezingsprogramma’s en stellen ze regelmatig raadsvragen op deze thema’s. Het lokale beleid voor cultuureducatie en -participatie steunt vaak op die ene beleidsmedewerker. Ze omschrijven zichzelf als ‘eenpitters’: de beleidsmedewerker is niet alleen uitvoerder, maar ook vormgever van het beleid.
24-02-2022
Elk jaar voert de gemeente Eindhoven een inwonersenquête uit. Een onderdeel van die inwonersenquête is de Cultuurmonitor waarbij de Eindhovense inwoner wordt bevraagd op cultuurgebruik en hoe vaak een culturele instelling wordt bezocht. De resultaten van 2021 zijn inmiddels verwerkt en zijn terug te lezen online. In de 12 maanden voor het invullen van de vragenlijst heeft 60% van de Eindhovenaren een culturele activiteit bezocht. Dat is aanzienlijk minder dan voor corona in 2019. Toen had 82% van alle Eindhovenaren een culturele activiteit bezocht. Het maakt de impact van corona duidelijk zichtbaar.
24-02-2022
De vertegenwoordiging van de LGBTQ+-gemeenschap op de Amerikaanse televisie was in het seizoen van 2021-2022 hoger dan ooit, zo blijkt uit het jaarlijkse Where We Are on TV-rapport van GLAAD. Volgens de mediaorganisatie zijn 11,9 procent van de vaste personages in series dit programmaseizoen LGBTQ+-personages. Dat is goed voor een stijging van 2,8 procent ten opzichte van vorig jaar en een recordhoogte in de televisiegeschiedenis, schrijft Variety. Uit het onderzoek van dit jaar bleek dat van de 775 vaste seriepersonages, die tussen mei 2021 en juni 2022 in een televisieprogramma zijn of zullen verschijnen, 92 personages LGBTQ+ zijn. GLAAD telde nog eens 49 terugkerende LGBTQ+-personages op tv, wat een totaal van 141 maakt. Dit jaar zijn er 42 vaste en terugkerende transgenderpersonages in de tv-uitzendingen, kabel en streaming, een stijging ten opzichte van de 29 van vorig jaar. Deze personages (20 transvrouwen, 14 transmannen en 8 non-binaire transpersonen) komen voor in 25 drama’s en 11 komedies. GLAAD merkt ook op dat er nog eens 17 non-binaire personages zijn die niet trans zijn. Voor het eerst in de geschiedenis van het Where We Are on TV-rapport vormen lesbische personages de meerderheid met 40 procent (56 personages), een stijging van zes punten ten opzichte van vorig seizoen. Homoseksuele mannen vertegenwoordigen 35 procent (49 personages), een daling van vijf punten ten opzichte van vorig jaar, terwijl de vertegenwoordiging van biseksuelen met één punt is gestegen, tot 19 procent (27 personages). Uit het rapport blijkt ook dat de rassendiversiteit van LGBTQ+-personages op digitale tv en streaming is toegenomen, maar op kabel is afgenomen. Met 58 procent is het aandeel van LGBTQ+-personen van kleur groter dan het aantal blanke LGBTQ+-personen op tv. De vertegenwoordiging van LGBTQ+-personen van kleur steeg naar 49 procent op de streamingdiensten, waarmee de benchmark van GLAAD wordt benaderd dat alle platforms ervoor moeten zorgen dat ten minste de helft van de LGBTQ+-karakters ook niet-blank zijn.
22-02-2022
Uit het onderzoek van milieuorganisatie Natuur en Milieu blijkt dat in de 32 grootste Nederlandse gemeenten zo’n 53 procent van de buurten is ‘versteend’. In deze buurten wonen in totaal 3,5 miljoen mensen. Bij één op de tien buurten is geen aaneengesloten stuk groen van minimaal één hectare te vinden. In de meest versteende buurten is slechts nul tot twee vierkante meter groen per woning beschikbaar. Nieuwbouwwijken gebouwd na het jaar 2010 scoren weliswaar beter op groen dan oudere wijken, maar bij een derde van nieuwbouwbuurten wordt het criterium van 75 vierkante meter alsnog niet gehaald. In Haarlem, Westland, Amsterdam, Delft en Tilburg staat het er het slechtst voor met vergroening. Gemeenten die relatief goed scoren zijn Emmen, Almere en Haarlemmermeer. Van de vier grootste gemeenten doen Rotterdam en Utrecht het naar verhouding beter dan Den Haag en Amsterdam. Natuur en Milieu hanteert twee criteria om te bepalen of buurten ‘versteend’ zijn. Het eerste criterium is de beschikbaarheid van minstens 75 vierkante meter groen per woning, waarbij alles wordt meegeteld dat niet versteend is zoals parken, grasvelden en water. In de Nota Ruimte (2004) heeft het Rijk dit als minimale ondergrens gesteld. ‘Die 75 vierkante meter is helemaal niet zo veel, maar het levert veel baten op rondom hittestress en biodiversiteit’, aldus Rob van Tilburg, directeur Programma’s bij Natuur en Milieu. De richtlijn is volgens hem wel degelijk haalbaar. Het tweede criterium is een advies van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). Dat stelt dat elke buurt over tenminste één hectare aaneengesloten groen moet beschikken. Beide criteria zijn richtlijnen en geen verplichting voor ontwikkelaars en gemeenten.. Volgens Natuur en Milieu moeten er daarom strakke groennormen komen in de Omgevingswet. De organisatie adviseert gemeenten ook burgers bij de vergroening te betrekken
22-02-2022
“ Een kleine navraag leert dat de afgelopen tien jaar op de filmacademie de verhouding tussen mannelijke en vrouwelijke scenariostudenten praktisch 50/50 was. Binnen het ledenbestand van het Netwerk zijn vrouwen zelfs in de meerderheid: 234 vrouwelijke leden tegen 190 mannen. Dat leidt tot de conclusie dat vrouwen minder kansen krijgen om scripts verwezenlijkt te zien dan de mannelijke minderheid.” Dorien Goertzen en Pieter Bart Korthuis, voorzitters Netwerk Scenarioschrijvers, over het rapport ‘Beter is nog niet goed’ van de netwerkorganisatie Vrouwen in Beeld i.s.m. met de universiteit Utrecht. Het rapport gaat over de vertegenwoordiging van vrouwen in de Nederlandse film- en televisiesector in Nederland. “En dit terwijl de afgelopen twintig jaar de vrouwelijke eindredacteuren drama bij de omroep (zonder wie vrijwel geen film of serie gefinancierd kan worden) toch zeker niet in de minderheid waren. Kregen zij te weinig projecten van vrouwelijke scenaristen aangeboden? Of is er sprake van het Queen Bee-effect, waarbij sommige vrouwen in beslissersfuncties niet erg genegen zijn hun seksegenoten hogerop te helpen? Het onderzoek wijst immers ook uit dat er geen overtuigende aanwijzingen zijn voor een zogenoemd trickle down-effect, waarbij meer vrouwen in de functies productie, regie en scenario vanzelf leiden tot meer vrouwen in de overige functies.” Goertzen en Korthuis stellen dat het niet alleen een kwestie van beleid is, zoals het onderzoek terecht opmerkt, maar vooral van bewustwording om een en ander te veranderen.
22-02-2022
In 2021 behaalden 15 verschillende Nederlandse thrillerauteurs de top 10 spanning van de bestsellerlijst. Dat zijn er meer dan in voorafgaande jaren. Een gunstige ontwikkeling voor de Nederlandse thriller. Het marktaandeel van de Nederlandse auteurs op de thrillermarkt (spannende boek minus fantasy en true crime) bedroeg in 2021 21%. Dat blijkt uit onderzoek van onderzoeksbureau KVB-SMK/Gfk in opdracht van de sectie misdaadauteurs van de Auteursbond. Het marktaandeel bedroeg in 2018, 2019 en 2020 respectievelijk 20%, 22% en 23%. Nederland telt een kleine 200 actieve en serieuze thrillerauteurs. Voor het overgrote deel worden zij uitgegeven door commerciële en literaire uitgeverijen. In 2021 verkochten de Nederlandse thrillerauteurs bijna 1 miljoen e-boeken (marktaandeel 13%) en bijna 7,5 miljoen papieren boeken (marktaandeel 23%)
17-02-2022
Educatie is een kerntaak van veel instellingen vanuit de sectorbrede missie om kunst en cultuur te delen met het publiek. Zowel het onderwijs als de wereld van jongeren wordt steeds digitaler. DEN deed daarom veldonderzoek onder educatoren en experts om in kaart te brengen hoe de sector te ondersteunen bij digitale cultuureducatie. Hoe pak ik digitale cultuureducatie aan? De coronapandemie maakt deze vraag nog relevanter. Hybride cultuureducatie biedt daarom interessante kansen. Vier concrete tips op basis van gesprekken met educatoren van diverse culturele instellingen uit heel Nederland.
17-02-2022
Het KVB Boekwerk onderzoek naar diversiteit en inclusie in het boekenvak is op 17 februari verschenen. Het aanbod van titels – in het Nederlands of in een andere taal – is buitengewoon groot en pluriform. Maar in dit rapport kijkt KVB Boekwerk verder dan dat. Diversiteit en inclusie gaat ook over diversiteit in organisaties, een inclusieve publieksbenadering, toegang tot de keten en mechanismen die bepalen wat er uiteindelijk op de plank van de boekhandel komt. Dit onderzoek is een van de eerste in de boekenmarkt. Het doel van het onderzoek is om een beeld te krijgen waar het boekenvak staat en dient te worden gezien als een eerste verkenning van het onderwerp. Ook als het gaat om onderzoek doen naar dit onderwerp en de lessen die geleerd kunnen worden. Aan de hand van vragenlijsten zijn auteurs, vertalers, uitgevers en boekhandelaars bevraagd. Diversiteit en inclusie wordt van belang geacht, maar men vindt het ook een moeilijk vraagstuk. Men heeft ook moeite om de juiste kennis en het juiste netwerk te verkrijgen om effectief een diverse groep lezers te bereiken. Het boekenaanbod kan diverser. De spelers in de keten zijn zich er zeer van bewust dat het vak een wit en hoogopgeleid bolwerk is. Het is zaak om gezamenlijk te kijken naar manieren waarop een inclusieve werkpraktijk vergemakkelijkt kan worden, in de breedte van de boekenmarkt.
17-02-2022
Het valt wel mee met de ongelijkheid tussen mannen en vrouwen op en rond de Nederlandse filmsets. Dat is de algemene gedachte. En een zeer onjuiste. Onderzoek van de Stichting Vrouwen in Beeld, in samenwerking met de Universiteit Utrecht, toont aan dat voor en achter de camera vrouwen nog altijd sterk ondervertegenwoordigd zijn. Opvallend is dat vrouwen ook niet profiteren van een toename in het productievolume. Edo Dijksterhuis sprak met Esther Schmidt van de stichting Vrouwen in Beeld. Hoewel de onderzoekers verwachtten ongelijkheid aan te treffen, waren ze verbaasd over de mate van ongelijkheid. “Vooral bij de technische disciplines is die schokkend”, vindt Schmidt. “Wat ook opviel: als het aantal vrouwelijke hoofdrollen in een film toeneemt, lijkt dat gecompenseerd te worden door meer mannelijke bijrollen.” Er valt nog veel werk te verrichten. “De verhoudingen zijn in de periode van het onderzoek amper verbeterd. Ook met de toename van het aantal film- en tv-producties niet – er is geen zogenaamd trickle-downeffect. En in de coronajaren is het aantal vrouwelijk heads of department ook weer gedaald. Vrouwen profiteren dus niet als het goed gaat met de sector en vliegen er als eerste uit als het slecht gaat.” Het doel van dit onderzoek is echter niet het rapport, benadrukt Schmidt. Deze onderzoeksresultaten moeten beschouwd worden als een nulmeting die alle – foutieve – vooronderstellingen vervangt door feitelijk cijfermateriaal. De volgende stap is om uit te zoeken waarom er zoveel ongelijkheid is en waarom die zo hardnekkig is. “De cijfers moeten de basis vormen voor een gesprek met alle stakeholders in de sector. En er moet kwalitatief vervolgonderzoek komen. We hebben nu alleen maar poppetjes geteld, op een bijzonder binaire manier ook nog, maar we willen de mechanismen achter die cijfers leren kennen en dat kunnen we niet doen op basis van speculatie. Zo’n vervolgonderzoek moet idealiter gedragen worden door de hele sector.”
17-02-2022
Begin februari 2022 heeft Vrouwen in Beeld het onderzoek Beter is nog niet goed gepubliceerd, een initiatief in samenwerking met Universiteit Utrecht. Dit grootschalige onderzoek naar de vertegenwoordiging van vrouwen in de Nederlandse film- en televisiesector wijst een structurele ongelijkheid uit tussen vrouwen en mannen in leidinggevende functies en hoofd- en bijrollen in de periode 2011-2020. De resultaten maken duidelijk dat voor een fundamentele verbetering van de positie van vrouwen binnen deze sector een gezamenlijk inzet van de sector nodig is. Er is in de afgelopen tien jaar een hele lichte verschuiving waar te nemen richting meer gelijkheid, maar over het geheel genomen hebben mannen (69,6%) een dominante positie in leidinggevende functies (heads of department) en in hoofd- en bijrollen ten opzichte van vrouwen (30,4%). Vrouwen zijn in alle functies, behalve research (voor documentaire), ondervertegenwoordigd. Analyse van de cijfers laat ook zien dat vrouwen een kleiner aandeel hebben in fictieproducties dan in documentaireproducties, en dat vrouwen een kleiner aandeel hebben in langere en duurdere producties, zoals speelfilms en series, dan in de kortere en minder dure producties, zoals korte film en documentaires. Voor de meeste onderzochte functies geldt: hoe duurder en langer een productie, hoe minder vrouwen erbij betrokken zijn en hoe meer mannen. Het onderzoek is financieel gesteund door het Nederlands Filmfonds, Cultureel Fonds Audiovisuele Producenten (CFAP), Creative Europe Desk NL en het ministerie van OCW. Data is geleverd door het Nederlands Film Festival (NFF), International Documentary Filmfestival Amsterdam (IDFA), het Nederlands Filmfonds en het NPO Fonds. . Naar aanleiding van het rapport organiseert Vrouwen in Beeld in april 2022 in samenwerking met platform Point of VieW, Eye Filmmuseum, Dutch Academy for Film (DAFF) en het Nederlands Film Festival (NFF) een NFF Extended over de positie van vrouwen in de film- en televisiesector.
17-02-2022
Het CBS publiceerde op 15 februari diverse cijfers over de arbeidsmarkt. In het vierde kwartaal van 2021 groeide het aantal vacatures met 16 duizend en daalde het aantal werklozen met 29 duizend. Ook het aantal banen bleef groeien; er kwamen er 44 duizend bij in het vierde kwartaal. Tegenover 387 duizend vacatures stonden 370 duizend werklozen, dat komt neer op 105 vacatures per 100 werklozen. In het vorige kwartaal waren dat er nog 93 per 100. In de horeca- en recreatiesector nam het aantal openstaande vacatures (seizoensgecorrigeerd) juist af. In de horeca van 34,3 naar 27,7 duizend; in de cultuur, recreatie en overige diensten van 11,4 naar 10,4 duizend. In het vierde kwartaal van 2021 waren er 2,6 miljoen werknemers met een flexibele arbeidsrelatie. Dat zijn er 38 duizend meer dan een kwartaal eerder, maar nog altijd minder dan voor de coronacrisis. Het aantal werknemers met een vaste arbeidsrelatie steeg met 34 duizend naar 5,3 miljoen, het hoogste aantal in de reeks vanaf 2013. Tot 2019 nam het aantal flexibele werknemers vrijwel voortdurend toe, naar een maximum van 2,8 miljoen. Vervolgens zette een daling in, die vooral bij het begin van de coronacrisis uitzonderlijk sterk was. In het vierde kwartaal van 2020 begon het aantal flexwerknemers weer te stijgen, met een tijdelijke onderbreking in het tweede kwartaal van 2021. Met 2,6 miljoen was het aantal flexwerknemers eind vorig jaar nog 45 duizend lager dan in het eerste kwartaal van 2020. De economie is het afgelopen jaar met enorme snelheid gegroeid, blijkt uit voorlopige cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). De groei komt uit op 4,8 procent. De laatste keer dat de groei zo groot was, was in 1998. De spurt heeft alles te maken met het feit dat de economie is teruggeveerd na de enorme coronaklap die er was in 2020. Volgens het CBS is de groei vooral gevolg van de toegenomen handel en de consumptie van huishoudens. Ook de investeringen en consumptie door de overheid lagen hoger dan vorig jaar
15-02-2022
Voorbeelden van nature-based solutions in de stad zijn wadi’s, groene daken en begroeiing van gevels. Dit soort initiatieven bevordert onder meer de biodiversiteit en het menselijke welzijn en voegen waarde toe aan onze stedelijke omgevingen. ‘Toch worden ze nog niet structureel opgenomen in de stadsontwikkeling’, aldus Hade Dorst, een van de auteurs van ‘What’s behind the barriers?’ De Universiteit Utrecht en een aantal andere universiteiten hebben zeven barrières geïdentificeerd die nature-based solutions in de stad tegenhouden. In zes Europese landen (Nederland, Duitsland, Hongarije, Zweden, Engeland en Spanje) zijn er interviews afgenomen bij overheidsinstanties, stedelijke ontwikkelaars en de financiële sector en zijn er documenten geanalyseerd om erachter te komen wat deze barrières nu precies zijn. Dorst noemt zelf een praktijkvoorbeeld van een barrière bij de aanleg van wadi’s en groene daken: ‘Niemand voelt zich direct verantwoordelijk voor de realisatie hiervan. Ook is besluitvorming vaak complex vanwege gebrek aan een gedeelde ‘taal’ en verschillende tijdspaden per sector. Dat geldt voor elk land, blijkt uit ons onderzoek.”
15-02-2022
Je karakter bepaalt je muziekvoorkeur. Dat blijkt uit een onderzoek van de Universiteit van Cambridge in 53 landen, onder ruim 350.000 mensen. Aan de hand van een vragenlijst typeerden de onderzoekers het karakter van elke deelnemer. Die kreeg vervolgens fragmenten in 16 muziekgenres voorgelegd. Extraverte mensen bleken vooral moderne ritmische en elektronische muziek te kiezen. Klassieke muziek en jazz bleek te linken aan een 'open karakter'. De onderzoekers maakten wel een opvallende keuze. Ze legden de deelnemers alleen westerse muziek voor. Daar wordt wereldwijd het meest naar geluisterd, zeggen ze. Ze vinden dat de resultaten daardoor universeel het beste bruikbaar zijn. De uitkomsten zijn volgens de wetenschappers ook hoopvol. Gelijke voorkeuren wereldwijd kunnen bijdragen aan onderling begrip tussen mensen.
10-02-2022
De Amerikaanse filmindustrie blijft vooruitgang boeken als het gaat om het aannemen van vrouwelijke regisseurs en regisseurs van kleur, maar Hollywood is nog ver verwijderd van gelijkheid. Vorig jaar was het aandeel van films geregisseerd door mensen uit ondervertegenwoordigde etnische groepen hoog, maar die stijging kwam bijna volledig voor rekening van mannelijke filmmakers. Dat concludeert het USC Annenberg Inclusion Initiative, in het op 9 februari gepubliceerde, "Inclusion in the Director's Chair: Analysis of Director Gender & Race/Ethnicity Across 1,500 Top Films from 2007 to 2021". Uit het onderzoek blijkt ook dat streaming platforms voorop lopen als het gaat om het aannemen van Aziatische, zwarte, Latino en multiraciale regisseurs.
10-02-2022
De bestedingen aan recreatie en cultuur waren in 2020 heel anders opgebouwd dan in 2015. Als gevolg van verschillende lockdowns moesten ondernemers in diensten voor recreatie en cultuur – zoals theaters, bioscopen, attractieparken en musea – langere perioden hun deuren sluiten voor consumenten. Ook het totaalbedrag dat werd uitgegeven aan recreatie en cultuur daalde aanzienlijk. Dat blijkt uit een analyse door het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). De bestedingen aan vakanties en pakketreizen lagen ook veel lager. De bestedingen van huishoudens verschoven daardoor in de richting van goederen, zoals fotoapparatuur, hard- en software, maar ook spelartikelen, huisdieren en literatuur. Huishoudens besteedden gemiddeld 28 procent minder in de horeca dan in 2015 (gecorrigeerd voor prijsstijgingen). Huishoudens gaven 14 procent minder uit aan recreatie en cultuur. De huishoudens in de hogere inkomensgroepen bespaarden in doorsnee hoge bedragen op hun inkomen, de hoogste groep ruim 3 600 euro per maand in 2020 tegen ruim 2 300 euro in 2015. Bij huishoudens in de hogere inkomensgroepen gaat een groter deel van de bestedingen op aan kleding, vervoer, recreatie, cultuur en horeca dan in de lagere inkomensgroepen. Juist aan deze categorieën konden ze in 2020 minder besteden door de coronabeperkingen.
08-02-2022
In 2020 was het gebruik van digitale media groot in Nederland. Met de aanhoudende pandemie gaat deze ontwikkeling nog steeds door, laat het onderzoek ‘trends in digitale media’ van GFK zien. Ieder jaar wordt dit onderzoek uitgevoerd, waarbij ook gekeken wordt naar de ontwikkeling van het Nederlandse leesgedrag. Enkele conclusies. Het gebruik van leesvormen is vergelijkbaar met 2020. Bijna driekwart van de Nederlanders leest weleens boeken op papier, bijna vier op de tien leest weleens een e-book en één op de zes luistert soms naar boeken. Luisterboeken zijn voornamelijk populair onder de leeftijdscategorieën 13-17 en 18-34 jaar, en de hoge sociale klasse. Hierbij wordt voornamelijk gebruik maakt van de app Storytel met 18%. Ook de apps van de online Bibliotheek en Spotify staan in de top 3 met respectievelijk 12 en 10 procent. Het lezen van boeken op papier is gelijk in bijna elke leeftijdsgroep en sociale klasse, terwijl het e-book minder populair is bij de laag opgeleiden en lagere sociale klasse. Bol.com met Kobo (plus) e-books is de koploper die door 22% van de deelnemers gebruikt wordt. Ook hier is de online Bibliotheek populair. De audioboek app Storytel wordt door 3% van de deelnemers ook gebruikt voor het lezen van e-books. Wanneer het aankomt op de gebruiksduur van leesplatformen, wordt het e-book op de e-reader met 191 minuten per week het meest gelezen. E-books op een e-reader of smartphone worden ook met een hogere frequentie gelezen dan boeken op papier. Waar 17% van de lezers van een papieren boek dagelijks leest, is dit percentage bijna het dubbele bij het lezen op een e-bookreader. Ondanks de populariteit van het e-book, is het gemiddelde aantal e-books op een e-reader gedaald ten opzichte van 2020. Het merendeel van de e-books (136 van de 179) zijn gratis verkregen. Deze boeken zijn voornamelijk gekregen van iemand, of waren een gratis aanbod. 22% van de gratis e-books zijn illegaal afkomstig van een Torrent website, en 6% van een download op sociale media zoals een Facebookgroep.
07-02-2022
Bioscopen in de EU hebben in 2021 zo’n 38 procent meer bezoekers over de vloer gehad dan in rampjaar 2020. Voor heel Europa was dat zelfs 42 procent. Dat is het resultaat van een onderzoek dat de UNIC (Union International des Cinémas) publiceerde. In totaal werden in de lidstaten van de EU ruim 400 miljoen tickets verkocht, voor een bedrag van 2,9 miljard euro. Dat is nog steeds 56 procent lager dan topjaar 2019. Voor Nederland golden duidelijk andere cijfers. In tegenstelling tot de meeste Europese landen deden de bioscopen hier het juist slechter dan in 2020. De omzet van 143 miljoen euro was vijf procent lager dan die van 2020, een direct resultaat van de kerst-lockdown. In het Verenigd Koninkrijk steeg de omzet juist met ruim 87 procent, en ook Frankrijk (47 procent) en Duitsland (26 procent) zagen groei.
03-02-2022
Screenforce heeft de belangrijkste video-ontwikkelingen uit het Trends in Digitale Media onderzoek onder internettende Nederlanders samengevat. Zo blijkt bijvoorbeeld dat een kwart van alle Nederlanders inmiddels ook tv-programma’s vooruitkijkt en dat dit onder 18-34 jarigen zelfs 41% is. Een andere conclusie uit de samenvatting is dat het vertrouwen in de (nieuws)berichten via traditionele media veel groter is dan via de sociale media. Het bezit van de smart-TV blijft maar stijgen en is nu in 62% van de Nederlandse huishoudens aanwezig. Google Chromecast, Apple TV en andere mediaspelers willen maar niet aanslaan in Nederland en zijn zelfs iets minder populair geworden in 2021. Van alle videoplatforms die gebruikt worden zijn Netflix en YouTube nog altijd de grootste. Wel is het zo dat de groei bij Netflix er duidelijk uit is. Dat was nog maar +1%. Het gebruik van YouTube daalde zelfs van 60% naar 56%. De concurrentie tussen de platforms is hevig. De grote platforms staan onder druk van de opkomende platforms. Disney+, Videoland, Ziggo Sport en Amazon Prime zagen allen hun gebruik toenemen naar respectievelijk 17%, 23%, 16% en 11%.
03-02-2022
In opdracht van het ministerie van OCW is onderzoek gedaan naar de status van digitaal erfgoed in Nederland. Het rapport toont de ontwikkelingen op het gebied van beschikbaarheid, toegankelijkheid, vindbaarheid en gebruik van digitaal erfgoed over de afgelopen jaren. Netwerk Digitaal Erfgoed deelt hoe we als netwerk kunnen inspelen op de trends.
01-02-2022
Onder invloed van de digitalisering is het belangrijk om te blijven innoveren, zeker binnen het boekenvak, dat nog wel eens als ouderwets wordt gezien. Daarom bestaat het initiatief Renew the Book van de GAU. Renew the Book is opgericht met drie doelen: 1. Het stimuleren van innovaties binnen het boekenvak. 2. Publiciteit voor het boekenvak als innovatieve sector. 3. Het aantrekken van talent op technologie en innovatie. In de winter van 2020-2021 presenteerde Renew the Book de Innovation Award, een prijs van € 50.000 voor een innovatie die help het boekenvak te innoveren. Bij deze editie stond het belang van de lezer centraal. Voor de Award hebben 34 innovators zich aangemeld. Na een longlist van 10 inzendingen, en een shortlist van 3 inzendingen, is er uiteindelijk één winnaar gekozen: Immer. In aanloop naar de volgende editie onderzocht KVB Boekwerk aan de hand van de inzendingen hoe het staat met de innovatiekracht in de boekensector. Daarbij werd ook gekeken naar trends die werden voorspeld in eerdere onderzoeken van KVB Boekwerk, namelijk de onderzoeken Vernieuwende startups en Innovatie boekenvak. Wat direct opvalt aan de inzendingen is dat er veel aandacht is voor leesbevordering of verrijking van leeservaring, voornamelijk voor de jeugd. De innovaties uit Renew the Book weerspiegelen goed wat er aan urgentie in de boekenmarkt gevoeld wordt: hoe houden en krijgen we mensen aan het lezen? Daarbij hoort ook het verlagen van de drempel om te lezen door in te spelen op gemak: zowel in het kiezen van een boek, het combineren van media en vormen om de inhoud tot je te nemen als de belevingswereld om boeken heen. Zoals ook uit de eerdere onderzoeken bleek, zijn de innovaties vooral gebaseerd op bestaande technologie en is de innovatie reactief op wat bewezen is in andere markten. Tegelijkertijd voegen de innovaties op de shortlist wel degelijk nieuwe technologie toe aan de markt. Technologie werkt onderscheidend. De trends die terugkomen in de innovaties van Renew the Book zijn: de inzet op de beleving rondom het boek, het gemak in boeken kopen en lezen en interactie via verschillende vormen en media. De shortlist en zeker de winnaar sluiten goed aan op deze trends. Ze vallen op door hun technologische vernieuwing voor de markt en door de serieuze investering die er mee gemoeid is
01-02-2022
Het maatschappelijke en politieke debat richt zich tot op heden voornamelijk op meetbare en monetariseerbare waarden van infrastructuur. Deze ééndimensionale benadering doet echter geen recht aan de maatschappelijke betekenis die infrastructuur heeft. Het onderzoek van Arjen Kamphuis naar de sociale en culturele waarde van de Erasmusbrug, Rotterdam Centraal en de Maastunnel toont aan dat bewoners uit de regio Rotterdam ook ‘zachte’ waarde toekennen aan infrastructuur. Belangrijke indicatoren die hier duiding aan geven zijn de gevoelens van trots en thuiskomen bij het zien van de deze infrastructurele projecten (place attachment) en de diepere betekenis van infrastructuur en hoe deze bijdraagt aan de identiteit van mensen (place identity). Het feit dat bewoners zich verbonden voelen met infrastructuur of er trots op zijn, resulteert weliswaar in een positieve perceptie van de stad, maar heeft geen aantoonbare invloed op hun geluk.
31-01-2022
De Rekenkamercommissie van de gemeente ’s-Hertogenbosch heeft onderzoek verricht naar het subsidiebeleid in de Bossche culturele sector. De vraag was of de subsidiesystematiek bijdraagt aan het bereiken van de beleidsdoelen in de culturele sector. En hoe de raad hierop kan controleren. De conclusie is dat er geen duidelijk beeld is van de samenhang tussen de doelen van het cultuurbeleid en de resultaten. Het is niet duidelijk welke bijdrage cultuursubsidies leveren aan welke doelen van het cultuurbeleid. De Rekenkamercommissie beveelt onder meer aan om een uitvoeringsprogramma op te stellen. De gemeenteraad behandelt het rapport op 8 maart 2022.
27-01-2022
Op 24 januari werd de Monitor Creatieve Industrie 2021 gepresenteerd. Een tweejaarlijks onderzoek naar de economische ontwikkeling in de creatieve industrie en ICT. Het gaat daarbij onder meer om het aantal bedrijven en banen en de groei en gezondheid van die sectoren. De Monitor Creatieve Industrie is een initiatief van Media Perspectives. De cijfers in de Monitor Creatieve Industrie 2021 bieden een overzicht van de ontwikkelingen in de afgelopen tien jaar. Ze laten ook de eerste gevolgen van Covid zien. De creatieve industrie bestaat voor bijna 50% uit zzp’ers. Door de aard van de creatieve industrie zijn zowel de producten, als de mensen die in deze sector werken, kwetsbaar gebleken. Enige conclusies : Creatieve Industrie (en ICT) groeien harder dan gemiddeld (2,4% jaarlijks sinds 2010, 7.8% van alle banen, 20% van alle nieuwe banen, jaarlijks 3x zo hard als gemiddeld) ; Communicatie blijft de grootste deelsector (ca 72 duizend banen), design groeit het hardst (12,2% per jaar) ; Het aandeel creatieve professionals aan de economie neemt toe (386 duizend banen, 450 duizend embedded, 4,1% van alle banen); Creatieve industrie is kleinschalig (40 duizend zelfstandigen); De sector media en entertainment creëert de meeste waarde met minder banen. Duidelijk werd ook dat de creatieve industrie onevenredig hard getroffen werd door de coroncrisis. (totale economie -3,8%, creatieve industrie -25,4%, kunsten/erfgoed -60%). Het Verdienvermogen van de creatieve industrie ging in 2020 hard onderuit. Er vielen relatief veel ontslagen in de creatieve industrie (vooral Q2 en Q4 2020).
27-01-2022
Lezers kochten in 2021 totaal ruim 43 miljoen boeken, met een totale waarde van meer dan 647 miljoen euro. De afzet groeide met 5% en is daarmee de hoogste in tien jaar tijd. De boekenmarkt is in omzet met 8% gegroeid. De verkoop van kinderboeken en non-fictie steeg het sterkst. Bij het online verkoopkanaal is de afzet met 19% gegroeid, het fysieke verkoopkanaal laat echter een krimp zien van 7%. Terwijl de boekenmarkt dus groeit laat de verkoop via het fysieke verkoopkanaal daling op daling zien. De verplichte winkelsluiting de eerste maanden van 2021 en vlak voor kerst heeft er ingehakt. In vergelijking met 2019 – het laatste ‘normale jaar’ – is de afzet in de fysieke boekwinkel in 2021 16% lager en de omzet 15% lager. Toch is de consument loyaal aan de fysieke boekwinkel. Tussen de twee lockdowns in (week 17 tot en met 50) werden in 2021 méér boeken gekocht dan in dezelfde periode in 2019 en 2020. Dat zijn de belangrijkste marktcijfers van de boekensector over het jaar 2021, die KVB Boekwerk, kennis- en innovatieplatform voor de boekensector, op 27 januari publiceerde.
25-01-2022
European Audiovisual Observatory heeft een rapport gepubliceerd over het marktaandeel van de top-100 audiovisuele bedrijven in Europe op basis van gegevens tussen 2016 en 2020. De belangrijkste inzichten op een rij : De top-100 audiovisuele bedrijven in Europe op het gebied van AV diensten tonen weerstand tegen COVID-19 ; De interesse in de Europese AV-industrie door de Verenigde Staten stijgt ; M&A activiteiten (mergers and acquisitions) zijn vergroot door de toename in afname van streamingdiensten als gevolg van de pandemie ; De top AV spelers in Europa zijn eclectisch wanneer het gaat om hun portfolio van de belangrijkste activiteiten ; VOD-platformen blijven het meest geconcentreerd binnen de AV markt in termen van abonnementen ; PSB's (publieke omroepen) zijn verantwoordelijk voor een derde van de wereldwijde kijkgedrag in Europa.
24-01-2022
Nederlandse popmuziek heeft door de uitbraak van de coronapandemie veel minder geld opgebracht in het buitenland. Optredens werden na de uitbraak van het longvirus wereldwijd gecanceld. De ‘export’ van Nederlandse pop daalde daardoor in 2020 met ruim twee derde, berekenden onderzoekers in opdracht van auteursrechtenorganisatie Buma/Stemra. Definitieve cijfers over vorig jaar zijn er nog niet, maar naar verwachting zullen de cijfers voor 2021 ook niet goed zijn, zegt directeur Frank Helmink van Buma Cultuur. Volgens onderzoekers van Perfect & More voegden de opbrengsten van Nederlandse popmuziek in het buitenland in 2020 75,3 miljoen euro toe aan de Nederlandse economie. Dat is 65 procent minder dan in het voorgaande jaar. Het hardst daalden de inkomsten uit optredens van popartiesten over de landsgrens. Hier ging ruim driekwart van de inkomsten verloren. De popindustrie verdiende in vergelijking met 2019 wel iets meer aan auteursrechten op muziek. Optredens van Nederlandse artiesten waren in 2020 goed voor net geen 33 miljoen euro aan muzikale export. Vergoedingen voor auteursrechten en andere rechten die artiesten op hun werken hebben leverden in het buitenland 31,1 miljoen euro op. Daarnaast verdiende de sector 11,5 miljoen euro aan de exploitatie van opnamen in het buitenland, bijvoorbeeld betaalde downloads van Nederlandse popliedjes.
20-01-2022
De Nederlander keek in 2021 gemiddeld 154 minuten per dag naar televisiezenders (2 uur en 34 minuten); dit is 6 minuten minder dan in 2020. Het percentage uitgesteld kijken binnen zes dagen na de uitzenddag steeg in 2021 naar 17,2%, wat overeenkomt met 27 minuten per dag. In 2020 was dit nog 24 minuten per dag. De TV schermtijd ofwel de totale tijd die voor het televisiescherm werd doorgebracht was in 2021 200 minuten (3 uur en 20 minuten). Dit is 6 minuten minder dan in 2020. De in coronatijd relatief goed bekeken nieuws. Naast het kijken naar televisiezenders (inclusief live en uitgesteld kijken) zit in de TV Schermtijd ook de tijd die wordt besteed aan het bekijken van bijvoorbeeld video on demand diensten (o.a. Netflix, Videoland en Disney+). Dat blijkt uit het Jaarrapport 2021 van de Stichting Kijkonderzoek (SKO).
20-01-2022
De resultaten van de Monitor de Bibliotheek op school mbo en pabo 2021-2022 zijn bekend. Op basis van deze resultaten passen onderwijsinstelling en Bibliotheek het leesbeleid en de activiteiten aan. Het leesgedrag van pabo-studenten in 2021 is vergelijkbaar met dat van 2020. Er zijn wel veel meer taaldocenten op de pabo in 2021 die iedere les aandacht besteden aan kinder- en jeugdliteratuur. Op het mbo gaan in 2021 meer studenten minstens een keer per maand of vaker naar de schoolbibliotheek. En er zijn in 2021 meer mbo-docenten Nederlands die vrij lezen op het programma hebben staan.
20-01-2022
Op 19 januari, tijdens ESNS, werd de Nederlandse Livemuziek Monitor gelanceerd. Het rapport bevat feiten en cijfers over de staat van livemuziek voor corona. De publicatie geeft een gedetailleerd beeld van de ontwikkeling van livemuziek in Nederland tussen 2008 en 2019. In het rapport komt onder meer naar voren dat vier op de vijf optredende artiesten man zijn en meer dan vier op de vijf optredens worden verzorgd door artiesten uit drie landen: Nederland, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten. “Op het gebied van gender is sinds 2017 wel een lichte trendbreuk te zien; het aandeel van vrouwelijke artiesten neemt sindsdien gaandeweg toe”, zo wordt genoemd. Poppodium Vera in Groningen zou het meest diverse programma-aanbod hebben en het Utrechtse Le Guess Who? is het meest diverse festival. Uit de monitor blijk daarnaast dat het aanbod aan live popmuziek in de periode tussen 2008 en 2019 sterk is toegenomen, met 2016 als absoluut topjaar. Het aantal popoptredens in cafés en discotheken nam daarentegen af. Noord-Holland en Noord-Brabant zijn de provincies met relatief het grootste live-aanbod; Zuid-Holland heeft relatief weinig aanbod. Van alle artiesten die in twaalf jaar op een poppodium of -festival stonden, verzorgde bijna twee derde hooguit vijf optredens. Van alle artiesten die in 2008 in Nederland optraden, was 14% twaalf jaar later nog steeds op de bühne te vinden. De kans om als beginnende artiest door te breken naar de grootste podia is minder dan 1%: van de meer dan 12.000 acts die tussen 2008 en 2012 op de kleinste podia stonden, wisten er 89 door te breken naar de podia met een capaciteit van 4.000 of meer.
13-01-2022
De European Audiovisual Observatory heeft een rapport gepubliceerd over de representatie van vrouwen in de filmindustrie op basis van gegevens tussen 2016 en 2020. De belangrijkste inzichten van het onderzoek : Vrouwen vertegenwoordigden minder dan één op de vier filmregisseurs in Europa. De genderkloof was minder uitgesproken bij producenten en scenarioschrijvers: 33% van de producenten en 27% van de scenarioschrijvers die actief zijn in Europese speelfilms, waren vrouwen. De aanwezigheid van vrouwen was het laagst bij de cinematografen (10%) en de componisten (9%). Vrouwen die in sleutelposities in filmcrews werken, werken vaker in teamverband dan hun mannelijke collega's en zij zijn minder vaak dan mannen de enige professionals die in een bepaalde rol aan een speelfilm werken. Gemiddeld werkten vrouwen met een rol achter de camera aan iets minder films dan hun mannelijke collega's. Tussen 2016 en 2020 bedroeg het gemiddelde aandeel vrouwelijke regisseurs per film slechts 20%, zonder noemenswaardige ontwikkeling in de loop der jaren. Voor scenarioschrijvers lag dit cijfer op 25%. Het aandeel van films door teams met een vrouwelijke meerderheid was hoger voor documentairefilms dan voor andere filmgenres, rekening houdend met alle beroepscategorieën
13-01-2022
De winkelleegstand is vorig jaar fors gedaald. Dat komt waarschijnlijk doordat veel panden zijn omgebouwd tot woningen, meldt onderzoeksbureau Locatus. De retailsector lijdt immers onder de gevolgen van de coronapandemie en lockdownmaatregelen, wat het niet aannemelijk maakt dat daardoor minder leegstand in winkels is veroorzaakt.
13-01-2022
Onlangs publiceerde de Britse wetenschappelijke overheidsadviesgroep SAGE een rapport over de overdraagbaarheid van COVID-19 gedurende verschillende perioden in het afgelopen jaar. De uitkomst bevestigt dat er geen significant besmettingsgevaar is tijdens bioscoopbezoek. Dat geldt ook voor bezoeken van concerten, theater en een sportevenement. Activiteiten als restaurantbezoek en sportbeoefening lieten wel een stijging van het aantal besmettingen zien.
13-01-2022
De coronacrisis zorgde voor meer focus op strategie-ontwikkeling. Zowel op het gebied van online marketing, branding, maar ook als het gaat over het terugwinnen van het publiek. Terug naar de basis en tijd voor meer structuur. Hieronder vind je de belangrijkste resultaten van het Cultuurmarketing Onderzoek 2021 op een rij.
23-12-2021
Het grootschalige Creative Europe samenwerkingsproject Europe Beyond Access presenteerde de uitkomsten van onderzoek naar culturele toegankelijkheid voor mensen met een beperking: Time to Act: How lack of knowledge in the cultural sector creates barriers for disabled artists and audiences. In het streven om kunstenaars en toeschouwers met een handicap te helpen om volwaardig aanwezig te zijn in de wereld van dans en theater werd een onderzoek uitgevoerd in 42 deelnemende landen. Het rapport werd gelanceerd op 3 december 2021, International Day of Disabilities.
23-12-2021
De Nederlandse professionele podia trokken 5,3 miljoen bezoekers in 2020, ruim 14 miljoen minder dan een jaar eerder. Er waren half zo veel voorstellingen en concerten en de publieksgebonden inkomsten daalden met 69 procent. De daling van de kosten was onvoldoende om de afname van inkomsten te compenseren. Overheidssteun maakte dat de meeste podia hun balans toch positief konden afsluiten. Dat meldt het CBS op basis van nieuwe cijfers. In 2019 programmeerden de podia samen nog 54 duizend podiumkunstactiviteiten die bij elkaar 19,4 miljoen bezoeken trokken, een jaar later was dit gedaald naar 25,6 duizend activiteiten en 5,3 miljoen bezoeken. De daling in bezoekersaantallen was het sterkst merkbaar in de popmuziek. In 2019 trokken de popconcerten 7,5 miljoen bezoeken, het jaar daarop werden er 1,8 miljoen geteld. Professionele podia hebben wel naar alternatieve manieren gezocht om podiumkunstaanbod te presenteren; bijna de helft van alle podia heeft activiteiten aangeboden via streaming. Hoeveel publiek deze activiteiten hebben getrokken is niet bekend. De totale opbrengsten namen af tot 663 miljoen euro, een daling van 27 procent. Vooral de publieksgebonden inkomsten lieten een sterke daling zien (69 procent). Ook halveerden de inkomsten afkomstig uit het bedrijfsleven; met name ten gevolge van de beperkingen voor de zakelijke verhuur van ruimten. Niet alleen de programmakosten waren lager, ook de personeelskosten van de professionele podia daalden in 2020. Dat is vooral zichtbaar in de groep ingehuurde krachten. Er werden 26 procent minder mensen ingehuurd en het aantal uren waarvoor deze groep werd ingezet liep met 55 procent terug. Het aantal werknemers in loondienst nam met 14 procent af naar 7,1 duizend. In deze groep daalde het aantal uren minder hard dan het aantal mensen; met 8 procent.
21-12-2021
In 2020 delen meer auteurs in de royalty-inkomsten. Het aantal beroepsauteurs – die minstens 19.000 euro verdienen aan boekenverkoop – is ten opzichte van 2019 met 11% gestegen. Hoewel meer auteurs behoren tot de inkomenscategorie ‘veelverdieners’ (royalty-inkomen minstens 37.000 euro) dan in andere jaren, verdienen zij gemiddeld per auteur wel minder. Dat blijkt uit KVB Boekwerk-onderzoek naar de royalty-inkomsten van auteurs. Andere resultaten : In 2020 behoren meer auteurs uit het literair-cultureel segment en de a-boekenmarkt tot de inkomenscategorieën ‘gemengde schrijfpraktijk’ en ‘veelverdieners’ dan in andere jaren. De gehele A-boekenmarkt bestaat uit een grote groep auteurs die geen mogelijkheid heeft om uit de boekverkoop hun voornaamste inkomsten te halen. Voor deze auteurs zijn de royalty’s neveninkomsten en wordt het schrijverschap gecombineerd met een andere baan. Onder de literaire auteurs bestaan relatief meer auteurs voor wie de beroepspraktijk bestaat uit het schrijven van boeken en direct afgeleide werkzaamheden. Voor hen zijn royalty’s een belangrijker deel van hun inkomen. Literaire auteurs ontvangen dan ook gemiddeld meer royalty’s dan de andere auteurs. De verkoop via fysieke winkels levert beroepsauteurs meer royalty-inkomsten op dan via het e-commercekanaal. Door de jaren heen stijgt wel het belang van online verkopen voor de beroepsauteurs. Voor literaire beroepsauteurs bijvoorbeeld is het royalty-aandeel gestegen van 21% in 2017 naar 34% in 2020.
21-12-2021
Cijfers over het aantal bibliotheekleden op peilmoment eind maart 2021 naar regio, persoonskenmerken en kenmerken van het huishouden. Deze tabellenset is door het CBS samengesteld op verzoek van de Koninklijke Bibliotheek (KB) en in samenwerking met 106 bibliotheekorganisaties tot stand gekomen. De tabellen bevatten een overzichtstabel met daarin gegevens op landelijk niveau en voor alle provincies en gemeenten. Daarnaast zijn voor alle 106 bibliotheekorganisaties tabellen over het werkgebied van de bibliotheekorganisatie gemaakt die inzoomen tot op het niveau van wijken en gemeenten. Per regio zijn telkens ook de bevolkingsaantallen en uitsplitsingen naar persoonskenmerken en kenmerken van het huishouden opgenomen en de aandelen bibliotheekleden daarbinnen.
21-12-2021
Het onderzoek Vrijetijdsomnibus (VTO) wordt sinds 2012 tweejaarlijks gehouden en werd tot en met 2018/2019 uitgevoerd in samenwerking tussen CBS en SCP. Het onderwerp van het onderzoek VTO bestaat uit de kernthema’s cultuurparticipatie en sportbeoefening. Het onderzoek stelt basisvragen over interesse, bezoek en beoefening van beide kernthema’s. De doelpopulatie van VTO 2020-2021 bestond uit in Nederland woonachtige personen van zes jaar of ouder in particuliere huishoudens. De uiteindelijke respons bedroeg met 2970 respondenten 47,2 procent. Op 17 december publiceerde het CBS de eerste resultaten van de VrijeTijdsOmnibus 2020-2021. Over VTO 2020-2021 is al door de Boekman Stichting gepubliceerd over het cultuurgedeelte. Samengevat : Een onontkoombare conclusie van de rapportage is dat cultuurparticipatie ongelijk over de bevolking verdeeld is. Onderwijscarrière, inkomen en migratieachtergrond blijken een rol te spelen in het cultuurbereik. Al bestaande verschillen tussen sociale groepen lijken tijdens de coronacrisis groter te zijn geworden.
20-12-2021
Volgens een eerder deze maand verschenen onderzoek van het European Union Intellectual Property Office (EUIPO) daalt digitale piraterij van televisie, film en muziek binnen de Europese Unie. Nederland valt wat betreft zulke inbreuken op auteursrecht onder het Europees gemiddelde. Volgens het agentschap zijn er diverse factoren die meespelen bij piraterij: de mate van inkomensongelijkheid, (on)bekendheid met legale alternatieven en simpelweg acceptatie van het fenomeen. EUIPO constateerde een kortdurende stijging van met name filmpiraterij aan het begin van 2020, toen mensen gedwongen werden langer binnen te zitten.
16-12-2021
In Nederland is de rol van vrouwen die de kunsthistorische canon bepalen lange tijd onbelicht gebleven. Terwijl ook vrouwelijke verzamelaars hun stempel hebben gedrukt op museale collecties. Sinds enkele maanden onderzoekt het RKD-Nederlands Instituut voor Kunstgeschiedenis, in samenwerking met het Rijksmuseum Amsterdam, Stedelijk Museum Amsterdam en de Universiteit van Amsterdam, de mogelijkheden om een platform op te richten over de geschiedenis van vrouwelijke verzamelaars, conservatoren en kunstcritici, aan de hand van de collectiegeschiedenis van Nederlandse musea. Een van de onderwerpen is de relatie tussen vrouwelijk verzamelaars en emancipatie. Vrouwen verzamelden doorgaans minder behoudende stijlen en vaker moderne eigentijdse kunst.
14-12-2021
Ventilatiesystemen die bioscopen doorgaans gebruiken zijn voldoende om de kans op coronabesmetting te minimaliseren. Dat blijkt uit een Duits onderzoek dat werd uitgevoerd door het Fraunhofer Institute, zo meldt de bioscoopwebsite Celluloid Junkie. Cinecov is de naam van het project dat de afgelopen periode in Duitsland werd uitgevoerd om de risico's van besmetting met Covid-19 in een bioscoopzaal opnieuw te onderzoeken. Het project werd gefinancierd door de Bundesregierung für Kultur und Medien (BKM), maar kwam tot stand op initiatief van filmbelangenorganisatie SPIO.
14-12-2021
Binnen de culturele sector zijn de verliezen zwaar als gevolg van de coronapandemie. "Er is een dreun uitgedeeld aan het cultuurbezoek", zegt Jan Jaap Knol, directeur van de Boekmanstichting. Om een helder beeld te krijgen van de impact van corona op de culturele sector, is voor het eerst een zogenoemde Cultuurmonitor gemaakt waarin alle cijfers over de sector zijn verzameld. Met name zzp'ers op de culturele arbeidsmarkt zijn hard geraakt, zegt Knol. "Kunstenaars hebben zo'n 70 procent van hun omzet verloren. Die omzet was al niet zo hoog, dus dat heeft veel impact", zegt hij in het NOS Radio 1 Journaal. In alle deelsectoren zijn de cijfers negatief, blijkt uit het rapport van de Boekmanstichting. In 2020 werd ten opzichte van het jaar ervoor 60 procent minder museumbezoek genoteerd, de poppodia en popfestivals ontvingen 87 procent minder publiek en er was 56 procent minder bezoek in bioscopen en filmtheaters. Het verlies voor de culturele en creatieve sector wordt voor 2020 geschat op 2,6 miljard euro. Volgens Knol kan het nog lang gaan duren voordat de sector herstelt, omdat het publiek nog lange tijd weg zal blijven, Hij denkt dat de grote en gesubsidieerde instellingen het zullen redden. De Boekmanstichting hoopt dat er meer collectiviteit onder zelfstandigen in de culturele sector ontstaat en dat de overheid rekening houdt met het financieren van goede arbeidsvoorwaarden, want er wordt veel overgewerkt en onderbetaald. "Daar komt de rijksoverheid als belangrijke financier van cultuur een belangrijke rol toe. Dat gaat om afspraken over honoraria, sociale zekerheid, pensioen, goede verzekering tegen ziektekosten. Al die aspecten zijn nu niet goed georganiseerd. Ik hoop dat met de komst van een nieuw kabinet men hierin wil investeren."
14-12-2021
Hoewel het sinds 2012 fiscaal aantrekkelijker is geworden om een gift te doen aan culturele goede doelen, zijn particulieren nauwelijks meer geld gaan geven aan de musea, gezelschappen of culturele fondsen. Vermogende Nederlanders, die gemiddeld vaker geven aan cultuur en ook vaker gebruik maken van de giftenaftrek, zijn zelfs minder geld aan cultuur gaan geven. Dat blijkt uit een onderzoek van het Centrum voor Filantropische Studies van de Vrije Universiteit Amsterdam. Het onderzoek, uitgevoerd in opdracht van demissionair cultuurminister van Engelshoven (D66), werd op 13 december aan de Tweede Kamer gestuurd. De Geefwet werd in 2012 ingevoerd, op het moment dat de overheid begon te bezuinigen op kunst en cultuur. De regeling zou meer mensen moeten prikkelen om culturele goede doelen te steunen, maar dat blijkt amper het geval. De drempel voor giftenaftrek is steeds vaker een obstakel voor het gebruik van deze aftrekpost onder huishoudens. De Geefwet maakt het mogelijk om giften aan culturele organisatie met een ANBI-status voor 125 procent af te trekken bij de belasting. Wie bijvoorbeeld 100 euro schenkt aan een culturele instelling, mag dus 125 euro in aftrek brengen. Het onderzoek analyseert gegevens over giften aan cultuur door Nederlandse huishoudens, bedrijven, fondsen en loterijen. Daarnaast bevat het rapport gegevens over de inkomsten van culturele instellingen in Nederland in de periode 2011-2020. Het aantal bijdragen aan cultuur door huishoudens, bedrijven, fondsen en loterijen is gestegen van 293 miljoen (in 2011) tot 439 miljoen (in 2018). De cultuursector werft dus steeds meer inkomsten uit particuliere bronnen en is ondernemender, aldus het Centrum voor Filantropische Studies. Maar de sector blijft sterk afhankelijk van overheidssubsidies. Bedrijven zijn ongeveer evenveel blijven bijdragen aan cultuur. Zij geven voornamelijk via sponsoring en slechts beperkt via financiële giften. De coronacrisis heeft de inkomsten, uitgaven en activiteiten van culturele instellingen sterk verstoord. De dalende eigen inkomsten (zoals kaartverkoop) konden niet worden opgevangen door private inkomsten en sponsoring.
09-12-2021
In juni verscheen de tweede Satellietrekening Cultuur van het Centraal voor de Statistiek (CBS). Hieruit blijkt dat de sector cultuur in 2018 op peil bleef en 3,4% van de totale bedrijvigheid in Nederland vormde. Toen een positief beeld, maar hetzelfde CBS toont over het tweede kwartaal 2021 een daling van 30% ten opzichte van twee jaar eerder vanwege de corona-perikelen. Op 14 december presenteert de Boekmanstichting ter aanvulling op meso-niveau een nieuwe Cultuurmonitor. Maar er zijn nog steeds onvoldoende details bekend. Meer gegevens op micro-niveau zijn echter wel nodig voor het beleid inclusief een adequaat corona-herstelplan, zo bleek ook uit een expertmeeting van eind oktober.
09-12-2021
In 2020 maakte 1,9 procent van de ruim 7,8 miljoen werkenden in Nederland deel uit van een huishouden met een inkomen onder de lage-inkomensgrens en liep een risico op armoede. Een jaar eerder was dat nog 2,1 procent. Het armoederisico van werkenden is voor het zevende jaar op rij gedaald. Dit meldt het CBS in het rapport Armoede en sociale uitsluiting 2021. Iets meer dan 900 duizend mensen leefden in 2020 in een huishouden onder de lage-inkomensgrens, van wie 376 duizend al ten minste vier jaar achtereen (2,4 procent van de bevolking). Ondanks de coronacrisis en de economische terugval zette de daling van het armoederisico in 2020 door. Het aandeel werknemers onder de lage-inkomensgrens verschilt per bedrijfstak. Van de werknemers in het openbaar bestuur en overheidsdiensten liep 0,2 procent kans op armoede. Lage armoederisico’s waren er ook voor werknemers in de financiële dienstverlening (0,4 procent), de bouw (0,5 procent) en het onderwijs (0,7 procent). In de zakelijke dienstverlening was het aandeel werknemers met een laag inkomen het grootst (2,7 procent). De spreiding naar bedrijfstak van het armoederisico van zelfstandigen is groter. De armoederisico’s van zmp’ers varieerden van 0,9 procent in de financiële dienstverlening en 1,1 procent in de gezondheids- en welzijnszorg tot 6,2 procent in de cultuur, recreatie en overige dienstverlening. Ook in de handel, vervoer en horeca kwam het aandeel zmp’ers met een laag inkomen relatief hoog uit (5,5 procent). Bij de zzp’ers hadden de werkenden in de financiële dienstverlening het laagste armoederisico (1,5 procent). In de handel, het vervoer, de horeca en in de cultuur, recreatie en overige dienstverlening liep bijna 12 procent van de zzp’ers een risico op armoede.
07-12-2021
De brede welvaart in Nederland ‘hier en nu’ is in 2020 op alle aspecten gelijk gebleven of toegenomen, alleen op het onderdeel wonen is de brede welvaart afgenomen. De 4 grote steden scoren relatief laag, ondanks het gemiddeld hogere opleidingsniveau van hun inwoners en de gemiddeld korte afstand tot voorzieningen. In het oosten van Noord-Brabant liggen de gemeenten die op de meeste aspecten van brede welvaart hoog scoren. In het noordoosten van Groningen is de brede welvaart ‘hier en nu’ in meerdere opzichten laag. Dit blijkt uit de regionale Monitor Brede Welvaart 2021 van het CBS. Het ongenoegen over de woonsituatie neemt al een aantal jaar toe, licht hoofdeconoom Peter Hein van Mulligen van het CBS toe. ‘Dat heeft ook te maken met de situatie op de Nederlandse woningmarkt.’ Er is een groot tekort aan woningen en de huizenprijzen zijn de afgelopen jaren fors gestegen. De grootste verschillen in welvaart zijn tussen de grote steden en het platteland. Mensen die in de stad wonen zijn gemiddeld minder gezond, verdienen minder en zitten in een minder veilige en schone leefomgeving. Daarbij scoren de vier grote steden veelal laag, ondanks dat de inwoners gemiddeld hoger zijn opgeleid en de afstand tot voorzieningen gemiddeld korter is.
07-12-2021
De Metropoolregio Amsterdam (MRA) biedt een schat aan culturele voorzieningen waarmee de regio jaarlijks inwoners en bezoekers uit binnen- en buitenland aantrekt. De cultuurmonitor metropool regio Amsterdam beschrijft de staat van cultuur in 2019 in 7 deelregio’s binnen de MRA. De thema’s die aan bod komen zijn: erfgoed, film, letteren, beeldende kunst en podiumkunsten. De data geven inzicht in de situatie voordat de coronacrisis uitbrak en kunnen worden gebruikt om te monitoren wat de gevolgen zijn van de corona-pandemie voor de culturele sector. De Metropool Regio Amsterdam kent een rijk cultureel aanbod, dit aanbod is echter niet altijd gelijk verspreid over de verschillende deelregio’s. In de vorm van een actieprogramma wordt in MRA-verband gewerkt aan het bevorderen van de cultuurparticipatie en het faciliteren van toekomstbestendige cultuur en erfgoedsectoren. Hierbij wordt gekeken naar het bevorderen van samenwerking, zichtbaarheid en toegankelijkheid, cultuureducatie en talentontwikkeling, ruimte en duurzaamheid en erfgoed. De Metropoolregio Amsterdam is het informele samenwerkingsverband van 32 gemeenten, de provincies Noord-Holland en Flevoland en de Vervoerregio Amsterdam. Deze cultuurmonitor is het resultaat van een samenwerking tussen de Boekmanstichting en Atlas Research, en is gefinancierd door de provincie Noord-Holland.
02-12-2021
De EU produceert gemiddeld 55 animatiefilms en 830 uur aan animatie-tv per jaar. Verreweg het meeste is afkomstig uit Frankrijk en Groot-Brittannië. China is de grootste afnemer buiten Europa, maar het marktaandeel in bioscopen en op internationale VOD-platforms blijft achter. Het marktaandeel in bioscopen ligt op 16% (versus 29% voor andere filmvormen) en bij VOD zijn de verhoudingen 21 versus 33%. Het is niet zo dat Europese animatiefilms worden genegeerd door streamingpartijen: 94% is opgepikt door één of meer platforms. Europese animatiemakers voelen vooral de concurrentie van Japan en de VS, die een veel hogere productie hebben. Dat blijkt uit nieuw onderzoek van het European Audiovisual Observatory. De metingen zijn gebaseerd op de periode 2015-2019. Tussen de individuele jaren zitten verschillen. Zo werden er in 2018 maar liefst 84 Europese animatiefilms gelanceerd en lag dat aantal in 2016 op slechts 44. Het rapport van de European Audiovisual Observatory heeft voor de volledigheid ook de cijfers voor coronajaar 2020 toegevoegd. Toen zagen 36 Europese animatiefilms het licht.
25-11-2021
James Sullivan, University College Cork, heeft onderzoek gedaan naar de stijl van schrijvers die verwant zijn, zoals de Brontës, de Shelleys, Kingsley en Martin Amis. Wat blijkt? De meeste leden van ‘zulke literaire families’ hebben dezelfde schrijfstijl.
25-11-2021
De 5 grootste uitgevers in Nederland verdienen samen een kwart van de totale omzet. Per uitgever is dat gemiddeld € 23,9 miljoen. Het tweede kwart van de omzet gaat naar 8 grote uitgevers. Zij verdienen gemiddeld € 13,0 miljoen per uitgever. 26 middelgrote uitgevers verdienen ook samen een kwart van de omzet. Dit komt neer op gemiddeld € 4,0 miljoen per uitgever. Het laatste kwart van de omzet gaat naar de vele kleine uitgevers in Nederland: 4.015 uitgevers die gemiddeld een omzet van € 27.000 behalen. Bij de 13 grootste uitgevers samen bestaat meer dan de helft uit het boekenaanbod uit fictie. De middelgrote uitgevers bieden relatief veel kinderboeken aan; de vele kleine uitgevers hebben relatief veel informatieve non-fictie in het aanbod. Voor de grootste uitgevers uit kwart 1 en 2 zijn toptitels erg belangrijk voor de omzet: zij behalen ongeveer een derde van hun omzet uit de top 100 titels. Voor de middelgrote en kleine uitgevers is dit aandeel lager (resp. 27% en 17%). Voor grote én kleine uitgevers geldt: het fysieke kanaal is belangrijker dan e-commerce voor de 1.000 best verkochte titels, ook in coronatijd. Minder goed verkopende titels moeten het meer van e-commerce hebben. Dit blijkt uit de Uitgeversmonitor 2020, die KVB Boekwerk op 25 november publiceerde. Samen met de GAU heeft KVB Boekwerk een analyse gemaakt van hoe de leden van de GAU in de markt vertegenwoordigd zijn. In 2020 waren in totaal 89 uitgevers lid van de GAU. Samen vertegenwoordigen zij zo’n 80% van de Nederlandstalige marktomzet (77%).
25-11-2021
Het aantal auteurs en vertalers is in 2020 even hoog als in 2019 (resp. 17.800 en 2.800). Er zijn in 2020 echter meer oorspronkelijk Nederlandstalige titels en minder vertaalde titels verschenen dan een jaar eerder. Het aantal nieuwe (literair-culturele) vertalingen naar het Nederlands is gedaald met 10%, naar respectievelijk 4.200 en 2.100 vertalingen. Het aantal actieve Nederlandstalige kinderboekenschrijvers is ten opzichte van 2019 gestegen met 5%. Zij hebben 32% meer werk gemaakt. Het aantal nieuwe Nederlandse vertalingen van kinderboeken is ten opzichte van 2019 juist gedaald, met 11%. Ook binnen het genre non-fictie vrije tijd zijn er minder vertalingen verschenen (-37% vergeleken met 2019). Het aantal nieuwe vertalingen van literair-culturele fictietitels naar het Nederlands is gedaald met 11%. Dat blijkt uit de Makersmonitor 2020, die KVB Boekwerk op 25 november jl. publiceerde.
24-11-2021
De Koninklijke Bibliotheek heeft vier oude kinderboeken uit de collectie nagemaakt in een virtuele omgeving. Het experiment werd gedaan om nieuwe manieren te verkennen waarmee kwetsbare boeken kunnen worden gepresenteerd. Het project kreeg internationaal aandacht: de conservator Kinderboeken van de KB, Karin Vingerhoets, en het hoofd van de onderzoeksafdeling Martijn Kleppe werden geïnterviewd door Microsoft’s Libraries and Museums Podcast.
24-11-2021
De Monitor Amateurkunst 2021 laat zien dat de coronapandemie een positieve impuls gaf aan de beoefening van de meer ‘individuele’ kunstzinnige en creatieve activiteiten. De ‘sociale’ kunstbeoefening ondervond daarentegen juist veel negatieve gevolgen van de coronapandemie. Arno Neele, onderzoeker bij het LKCA, over de laatste De Monitor Amateurkunst. Elke drie jaar wordt de monitor gepubliceerd. Het onderzoek bevat kerngegevens over de beoefening en beoefenaars van kunstzinnige en creatieve activiteiten in de vrije tijd.
23-11-2021
Samen met het Rijksmuseum en het Stedelijk Museum in Amsterdam gaan het RKD-Nederlands Instituut voor Kunstgeschiedenis en de Universiteit van Amsterdam onderzoek doen naar het aandeel van vrouwen in de Nederlandse kunstwereld. Het betreft de rol van vrouwelijke conservatoren en kunsthistorici, verzamelaarsters en kunstbemiddelaarsters in museale collecties in Nederland in de periode 1780-1980. Circa twintig musea door heel Nederland zullen later in het onderzoek aansluiten om nieuwe namen en verhalen aan het licht te brengen van vrouwen die hun bijdrage leverden. Het is belangrijk dat we het onzichtbare werk van al die vrouwen blijvend zichtbaar maken, zegt kunsthistorica Rachel Esner van de Universiteit van Amsterdam.
18-11-2021
De culturele erfgoedsector in Nederland heeft de ambitie om websites en andere webcontent voor volgende generaties te verzamelen en bewaren. Dat kan met webharvesting, waarbij kopieën worden gemaakt van het Nederlandse web. Naast praktische en technische uitdagingen, komen daar ook juridische en beleidsmatige vraagstukken bij. Het Instituut voor Informatierecht (IVIR) van de Universiteit van Amsterdam heeft, in opdracht van het Wetenschappelijk Onderzoek – en Documentatiecentrum (WODC), onderzocht welke handvatten er zijn om de rechtszekerheid rondom webharvesting te waarborgen.
16-11-2021
Kan je met hedendaagse politieke thema’s en actuele kunst aan de slag in de basisschool? Het antwoord is ja. Emiel Heijnen (lector Kunsteducatie AHK), Claartje van Tongeren (AHK) en Huub Braam (LKCA) onderzochten het. Samen met 24 scholen startten ze een onderzoeksproject om te verkennen hoe je meer actualiteit, creativiteit en kritisch denken in de kunstles brengt. Bea Ros met de inhoudelijke terugblik op het LKCAtelier van 21 oktober.
11-11-2021
Onder het mes gaan is voor niemand leuk. Operaties zorgen vaak voor angst, stress en pijn bij patiënten. Onderzoekers van het Erasmus MC hebben aangetoond dat dit soort klachten afnemen als patiënten voor, na en tijdens operaties naar muziek luisteren. Het onderzoeksteam wil muziek als nieuwe behandeling in de gezondheidszorg introduceren: een playlist op recept.
11-11-2021
Jan Anderson, oprichter en eigenaar van het Streekmuseum Jan Anderson in Vlaardingen, is 85 jaar. Wat gebeurt er als hij niet meer voor zijn museum kan zorgen? Wordt hij opgevolgd, of is er een andere toekomst voor dit museum? Met de ondertekening van een intentie-overeenkomst op 10 november starten vier erfgoedinstellingen een experimenteel project om een bewaar-strategie te ontwikkelen voor deze museumcollectie. Kunnen wij dit erfgoed nu voldoende op waarde schatten om hierover beslissingen te nemen, of moeten we dit overlaten aan toekomstige generaties? Het Erfgoedhuis Zuid-Holland, de Reinwardt Academie (AHK) en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) buigen zich met initiatiefnemers Jan Anderson en etnoloog Gerard Rooijakkers over de vraag hoe deze hele museumcollectie over generaties heen te tillen om in de toekomst herontdekt te worden. De aanpak wordt omschreven als het Doornroosje-scenario. Net als Doornroosje wordt de collectie ‘in slaap’ gebracht om over vele decennia weer ‘te ontwaken’. Het is de bedoeling dat er in deze slaapfase geen actief menselijk ingrijpen is, zodat onze nakomelingen de collectie in oorspronkelijke staat kunnen aantreffen. Daarbij vinden ze ook een gebruiksaanwijzing, die tijdens dit project wordt ontwikkeld.