Trends & Ontwikkelingen

Steeds meer theaters en makers delen hun voorstellingen online. Dat vergroot je bereik, maar roept ook vragen op: wie heeft de rechten en wat moet je regelen? Bij digitale opnames gelden andere regels dan bij live uitvoeringen: je wordt filmproducent, met nieuwe verplichtingen. Met het stappenplan auteursrechten bij digitaal hergebruik ontdek je waar je op moet letten, welke uitzonderingen gelden en hoe je duidelijke contracten opstelt. Zo staan jouw producties niet alleen creatief sterk, maar ook juridisch goed beschermd online.

Verspreid over het hele land laten leden van Cultuurconnectie dagelijks zien hoe de kracht van cultuureducatie en actieve cultuurbeoefening onze samenleving verrijkt. Dat gaat niet altijd vanzelf. Het vraagt inzet, creativiteit en soms ook volharding om cultuur toegankelijk en relevant te houden. Elke maand laat Cultuurconnectie een succesverhaal zien waarmee de kracht van de sector zichtbaar wordt. Dit keer lees je hoe Liemers Kunstwerk uitgroeit tot een culturele motor in de regio, waar cultuur en economie elkaar versterken en waar cultuur bovendien een waardevolle rol vervult als zorgpartner.

Thunderdome staat dit jaar niet alleen voor beukende kicks en lasers, maar ook voor scherpe maatschappijkritiek. Voorafgaand aan de editie van 13 december in de Jaarbeurs bracht organisator ID&T een trailer uit die zich eerder laat lezen als een visueel pamflet dan als een promotieclip. Dat is een opmerkelijke move. Tot nu toe zijn het vooral artiesten die op de barricade gaan staan, wat soms juist leidt tot conflicten met organisatoren. 

Volgens festivalmanager Gérard Zwijnenburg past dit statement bij de traditie van Thunderdome. ‘We hebben altijd een progressief-anarchistische inslag gehad. In deze tijden van geopolitieke chaos en maatschappelijke verdeeldheid vonden we dat we onze stem moesten laten horen. Het geeft kippenvel dat je hardcore kunt gebruiken om politiek te bevragen én tegelijk mensen samen te brengen.’

Binnen het programma Publieke Ontwerppraktijk (PONT) wordt in de Ontwikkelwerkplaats gewerkt aan instrumenten, methoden en processen die de samenwerking tussen overheid en ontwerpers versterken. Een van de thema’s: Ontwerpkracht Bundelen. Daarin is kennis ontwikkeld over hoe je een samenwerking start en hoe je die duurzaam maakt. De inzichten zijn bruikbaar voor iedere creatieve professional die samenwerkt met anderen.

Nudus, Bedaux de Brouwer Architecten en Stramien hebben een tender voor de herontwikkeling van de Wagenmakerij en de Koepelhal in de Tilburgse Spoorzone gewonnen. In het complex wordt onder meer een ‘stadshal’ gerealiseerd, een ontmoetingsplek waar tevens evenementen zullen worden georganiseerd. Aan het complex worden twee woontorens met in totaal driehonderd woningen toegevoegd. De herontwikkeling van de Koepelhal en de Wagenmakerij vormen het stedenbouwkundig sluitstuk van de Spoorzone in Tilburg. 

Wereldwijd staat het vrije woord onder druk. Ondemocratische bewegingen rukken op en censuur steekt steeds vaker de kop op. Denk aan de book bans in de VS en bedreigingen van schrijvers rondom de Week van de Lentekriebels in ons eigen land. Literatuur is een vrijplaats voor perspectieven, voor kritisch denken, voor vrije meningsuiting. Ze is het krachtigste antwoord op autocratische neigingen. Daarom verenigt het letterenveld zich onder het motto ‘Vrijheid is een open boek’. Op 20 september organiseert ILFU een Lezersmars. Aansluitend volgen de Week van het Verboden Boek en meer activiteiten in boekhandel en bibliotheek.

Mysteryland, het festival op het Floriadeterrein in Haarlemmermeer met zo’n honderdduizend bezoekers, gaat er prat op het langstlopende jaarlijks terugkerende dancefestival ter wereld te zijn. Maar juist dat jaarlijks terugkerende is nu in gevaar. Het festival kondigde aan na deze editie een jaar pauze te nemen. Dat is volgens organisator ID&T nodig om toekomstbestendig te blijven. Net als andere festivals heeft Mysteryland het moeilijk met stijgende kosten, inflatie, de naweeën van de coronacrisis en een veranderende festivaleconomie.

Vorig jaar verzorgde Cathelijne Blok (36) de Joost Zwagerman Lezing waarin ze sprak over het belang van kunst. Zo werd Blok aangezet tot het schrijven van een manifest waarin ze met voorbeelden als Kendrick Lamar, Zelensky en The Truman Show onderstreept waarom kunst een eerste levensbehoefte is.

"De kunsten moeten zich al heel lang bewijzen, dat is niks nieuws. Maar helaas komen daar steeds meer actuele en concrete voorbeelden bij. Ik wilde benadrukken dat kunst overal om ons heen is en dat iedereen wel iets kan tegenkomen waardoor hij geraakt wordt; of je nu graag naar concerten gaat, musea bezoekt of veel boeken leest.”

Op maandag 22 september 2025 start de eerste aanvraagronde van NachtPulse: een nieuw fonds dat speciaal is opgezet om de nachtcultuur in Nijmegen te versterken. NachtPulse is bedoeld voor makers, initiatieven, organisaties en locaties die met vernieuwende ideeën bijdragen aan een levendig, inclusief en divers nachtleven in de stad. Het fonds sluit aan bij de ambitie van de Nijmeegse Nachtvisie, waarin wordt ingezet op een toekomstbestendig en divers nachtleven. NachtPulse richt zich met name op het stimuleren van experiment en het ondersteunen van jong talent en nieuwe initiatieven.

Voor het tweede jaar op rij bundelt de Keep an Eye Foundation de krachten met Scriptbank. Tijdens een speciaal matchmaking-event presenteren veelbelovende scenarioschrijvers van acht schrijfopleidingen zich aan producenten, regisseurs en collega-scenaristen. Want wat gebeurt er nadat je je diploma hebt behaald? 

Voor beginnende scenarioschrijvers blijkt het hebben van de juiste connecties in de filmwereld minstens zo belangrijk als talent. Om die brug te slaan richtte Maarten Almekinders Scriptbank op. Zijn missie: scenaristen en filmprofessionals samenbrengen. “De meest originele geesten,” zegt hij, “zijn niet per se de beste netwerkers.”

In een tijd van ecologische ineenstorting, politieke fragmentatie en groeiende ongelijkheid is cultuur geen luxe – het is een noodzaak. Cultuur bepaalt hoe we leven, hoe we ons door de wereld bewegen en hoe we ons verhouden tot het land en tot elkaar. Toch worden kunstenaars en culturele instellingen wereldwijd bedreigd: ze krijgen geen financiering meer, worden gecensureerd, gecoöpteerd of volledig uitgewist.

In samenwerking met De Balie presenteert het Prince Claus Fund op 4 september "Culture is — arts, imagination, and the planetary now", waarin cultuur wordt onderzocht als een urgente noodzaak die relationele taal, radicale verbeelding en zorg biedt.

Heidi Vogels ontdekt in een artikel hoe gastvrijheid binnen de kunstwereld zich ontwikkelt, vooral via artist-in-residence programma’s die kunstenaars in crisis ondersteunen. Sinds de oorlog in Oekraïne zijn initiatieven zoals SWAN en Artists at Risk gegroeid. Residenties bieden niet alleen creatieve ruimte, maar ook veiligheid, zorg en netwerkmogelijkheden.  De toekomst van gastvrijheid ligt in samenwerking, inclusie en het versterken van grassroots initiatieven.

Naast de bekende nieuwsrubriek, activiteitenkalender en vacaturebank, is er op de website van Klankwijzer een gloednieuw onderdeel gelanceerd dat volledig in het teken staat van inspiratie, verdieping en praktische informatie. Maak kennis met het Inspiratieplein – speciaal voor jou als muzikant, dirigent, docent of bestuurslid van een muziekvereniging.

Het Inspiratieplein is dé plek waar je terechtkunt voor alles wat jou en jouw vereniging verder helpt. Of je nu op zoek bent naar een nieuw instrument, een frisse aanvulling voor je concertprogramma, een interessante workshop of een gastartiest voor je concert – op het Inspiratieplein vind je het allemaal overzichtelijk bij elkaar.

In 2022 ging NordSonore van start, een campagne om hedendaagse Nederlandse artiesten en hun muziek meer zichtbaarheid te geven in Frankrijk. In samenwerking met Franse festivals en podia ontstond ruimte voor Nederlandse makers om nieuw werk te presenteren en duurzame relaties op te bouwen. Twee jaar later is het resultaat duidelijk: concertzalen gevuld, nieuwe samenwerkingen opgezet en duurzame contacten gelegd tussen makers, festivals en podia aan beide kanten van de grens.