Het International Council of Museums heeft een vervolgrapport uitgebracht naar aanleiding van een eerder onderzoek in mei, waarin werd geconcludeerd dat bijna 13 procent van de musea over de hele wereld permanent zou kunnen sluiten vanwege de pandemie. Het onderzoek toont aan dat de situatie is verbeterd sinds het voorjaar. De pandemie heeft nog steeds grote gevolgen voor de instellingen. Meer dan de helft van de deelnemers aan het onderzoek voorspelt dat de programmering zal worden afgeschaald. Nog maar 6,1 procent denkt dat hun museum permanent zal moeten sluiten

Belangrijke verandering voor het doen van aanvragen bij het Mondriaan Fonds. Vanaf 4 januari staan de nieuwe regelingen van de beleidsplanperiode 2021-2024 online en kan er worden aangevraagd via de nieuwe aanvraagformulieren. De sluitingsdatum voor aanvragen in 2020 is 31 december 2020, 17:00 uur. Het aanvraagformulier moet dan wel vóór 24 december 2020, 17:00 uur gestart zijn.

Als de zaak Andeweg en de nasleep daarvan één ding duidelijk maken, is het wel dat veilige werkomgevingen in de beeldende kunstsector verre van de norm zijn. Nest en Zaal 3 in Den Haag organiseerden een panelgesprek op 25 november. Onder leiding van Heske ten Cate (Nest) en John de Weerd (Zaal 3) werd er gesproken met de journalisten van de NRC, een advocaat, een zedenrechercheur, een vertrouwenspersoon van Mores en een projectleider bij Stroom Den Haag. Centraal stond de vraag: hoe kunnen we slachtoffers adequaat beschermen?

‘We waren een wereld gewend, we gaan over, we muteren naar een andere wereld’, schrijft techniek- en wetenschapssocioloog en filosoof Bruno Latour in Oog in oog met Gaia - acht lezingen over het Nieuwe Klimaatregime. Het beeld van de mens als gescheiden van de natuur heeft desastreus uitgepakt, zoveel is duidelijk. Latours visie ontvouwt zich echter niet als een romantische terugkeer naar de natuur. Hij gaat juist voorbij aan de gehele oppositie natuur/cultuur, en daarmee ook aan het onderscheid tussen subjecten en objecten. Waar het typisch modern is om aan de mens een onderscheidend handelsvermogen toe te schrijven, erkent Latour dat niet-menselijke entiteiten tevens actoren zijn: het idee van de mens dat als subject omringende objecten controleert en domineert wordt daarmee teniet gedaan. Latour ontving op 24 november de Spinozalens. In het kader daarvan organiseert De Ambassade van de Noordzee installaties, tentoonstellingen en lezingen. Wat maakt zijn denken zo belangrijk voor dit moment?

De gemeenteraad van Rotterdam confronteert Museum Boijmans Van Beuningen met een forse vermindering van de meerjarenbegroting. De beslissing betekent dat het museum tot en met 2024 zeker 2 miljoen euro misloopt. De korting zal het museum pijnlijk raken. Zij komt extra hard aan, omdat Museum Boijmans Van Beuningen langdurig voor renovatie en nieuwbouw is gesloten en daardoor nauwelijks mogelijkheden heeft voor het behalen van inkomsten uit kaartverkoop en overige museumactiviteiten. Directeur Sjarel Ex is verbijsterd dat een omstreden advies van de Rotterdamse Raad voor Kunst en Cultuur (RRKC) de basis vormt voor de vergaande korting die nu wordt opgelegd. Die vormt een verdere complicatie voor de volgend jaar geplande ingebruikneming van het iconische Depot Boijmans Van Beuningen. In mei 2019 kromp het aantal medewerkers bij Museum Boijmans Van Beuningen al ruimschoots met 36 fte’s. Deze nieuwe korting op de begroting laat nog eens 10 fte’s vervallen. In totaal binnen een ruim jaar ongeveer de helft van het voormalige personeel. Maar ook zal het museum tijdelijke contracten niet verlengen, programma’s verminderen of schrappen en voorgenomen museumactiviteiten en samenwerkingen opnieuw beoordelen op haalbaarheid.

Sanne Donders is de winnaar van de Rabo Photographic Portrait Prize 2020 met haar portret van de jonge kunstenaar Lukas Vonk (18). De jury stelde uit bijna vijfhonderd portretten een longlist samen van tweeëndertig portretten. Daaruit werden vijf portretten op de shortlist geplaatst. De winnaar van de Rabo Photographic Portrait Talent 2020 is Colette Lukassen met de serie ‘Emma’. De Rabo Photographic Portrait Prize wordt jaarlijks uitgereikt aan de maker van het beste fotoportret van het afgelopen jaar. De Rabo Photographic Portrait Talent wordt toegekend aan de maker van de beste portretserie van het afgelopen jaar. De prijzen worden toegekend door Dutch National Portrait Gallery in samenwerking met de Rabobank en het Pictoright Fonds. De winnaar van de Rabo Photographic Portrait Prize 2020 ontvangt 10.000 euro en wordt opgenomen in de kunstcollectie van de Rabobank. Daarnaast wordt het winnende werk mogelijk aangekocht door een andere grote internationale kunstcollectie. De winnaar van de Rabo Photographic Portrait Talent 2020 ontvangt 2.500 euro en wordt mogelijk aangekocht.

Het Amsterdam Art Gallery Weekend vervangt dit jaar het veel grotere Amsterdam Art Weekend (jaarlijks zo’n 45.000 bezoekers), dat eind november altijd een hoogtepunt is in de kunstkalender, met onder andere de open ateliers van de Rijksakademie en veel museumtentoonstellingen die openen. De Rijksakademie verplaatste in verband met corona de Open Studio’s naar april 2021, waarmee Amsterdam Art Weekend voortaan in het voorjaar plaatsvindt. Als alternatief is er nu dit weekend waarin galeries nieuwe tentoonstellingen presenteren. In het voorjaar stuurde de Nederlandse Galerie Associatie (NGA) in verband met de coronacrisis nog een brandbrief aan minister van Engelshoven (OCW), waarin ze vreesden voor omzetdaling van meer dan vijftig procent dit jaar. De NGA vermoedt dat de grote klap voorlopig is uitgebleven. „Ik weet wel van galeriehouders die ermee op zijn gehouden, maar dat was vanwege hun hoge leeftijd”, zegt Loes van Campen, secretaris van de NGA. Recente cijfers heeft de NGA nog niet. „Volgend jaar gaan we dat onderzoeken.” “De verre exotische vakanties kunnen nu even niet, daardoor hebben verzamelaars meer ruimte om kunst te kopen.”, zegt galerist Ron Mandos. Dat grote beurzen niet zijn doorgegaan, betekent wel dat nieuwe klanten niet kunnen worden bereikt. Corona heeft gezorgd voor een heel andere manier van werken bij het inrichten van tentoonstellingen met kunstenaars uit het buitenland, zegt Nick Terra, directeur van Galerie Fons Welters. Hij ziet dat kopers na afgelopen zomer weer meer vertrouwen hebben gekregen.

Met een laatste muurschildering van Eelco van den Berg wordt 2020 als muurschilderingen-jaar afgesloten. De gemeente Tilburg schakelde - als proef - verschillende kunstenaars in. Het enthousiasme voor het experiment is groot, daarom trekt de gemeente 60.000 euro uit om nog twee jaar door te gaan.

Het Haagse VVD-gemeenteraadslid Det Regts wil dat er een breed onderzoek komt naar het functioneren van Stroom Den Haag, en daarbij moet het toezichthoudende orgaan van de kunstinstelling zeker worden meegenomen. Directe aanleiding tot het verzoek van het raadslid is het vertrek van directeur van Arno van Roosmalen bij Stroom. Maar, zegt Regts in vragen aan het college, waarom is er eerder niet iets gedaan met opmerkingen van de VVD-fractie dat zaken niet in orde waren bij Stroom. Wat heeft het college gedaan met die signalen, die ook kwamen van kunstenaars die afhankelijk zijn van de subsidies van Stroom.

Van 22 november tot en met 1 december kan iedereen meebieden op maar liefst duizend kunstobjecten uit de eigen collectie van ING. Dit is mogelijk via een online veiling. De opbrengst gaat eenduidig naar de makers van de kunstwerken, één van de vele groepen Nederlanders die hard getroffen zijn door de coronacrisis. De veiling is voor iedereen toegankelijk. Recente veranderingen zoals de reorganisatie van het kantorennetwerk, de nieuwe manier van werken van de bank en het coronavirus hebben gevolgen voor de kunstverzameling van de bank. Hierdoor is voor een deel van de collectie fysiek geen plaats meer. 'De ING Collectie is een voortdurend veranderende, zich ontwikkelende collectie. Zij weerspiegelt het ritme van de veranderende tijd. De collectie heeft in het verleden mensen in beweging gebracht en zal dat in de toekomst ook blijven doen.' Deze aanpak gaat de bank continueren.

In de maand november kunnen kinderen uit de Reeshof meewerken aan een bijzondere uitdaging; het realiseren van mini kunstwerken voor een Pakje Kunst Take Over. Dit is een initiatief van meerdere organisaties in de Tilburgse wijk met als doel kinderen op een laagdrempelige, speelse manier kennis te laten maken met cultuur. Tijdens een aangepaste versie van het Spruit kinderfestival 'Uit met Spruit' eind december kunnen zo’n 300 kinderkunstwerkjes voor 4 euro uit een automaat getrokken worden. ,,Kinderen leren heel veel door dingen te doen. Door zelf te handelen, komt iets voort uit hun eigen bron. Door het maken van kunst leren ze onderzoeken, problemen oplossen, samenwerken en luisteren. Op een spelende manier gaat dat beter'', zegt 'bakfietsjuf' Marjo Dirks tijdens een van de Pakje Kunst-workshops in de bibliotheek Heyhoef.

Kunstenaarsinitiatief Club Solo, presentatie-instelling Expoplu en residentie Kunsthuis SYB bevinden zich alle drie buiten de randstad, respectievelijk in Breda, Nijmegen en het Friese Beetsterzwaag. Hoe bepalend is zo’n regionale positie voor het soort programma dat je als kunstinstelling maakt? Youri Appelo, artistiek leider bij Expoplu, Thomas Bakker, mede-initiatiefnemer en kernlid van Club Solo, en Josine Sibum Siderius, directeur van Kunsthuis SYB, vertellen over hun ervaringen.

Ellis Kat is de curator van de allereerste KunstKoop-tentoonstelling: een bonte groep van negentien kunstwerken die vanaf eind november online en in Capital C wordt geëxposeerd, in aansluiting op het Amsterdam Art Gallery Weekend. De werken verschillen radicaal van formaat, techniek en thema, maar hebben één ding gemeen: ze zijn te koop met de KunstKoop. Waarom zou je kunst kopen?

Directeur Arno van Roosmalen moet weg bij de Haagse kunstinstelling Stroom, meldt NRC. Zijn positie is onhoudbaar na de NRC-publicatie over grensoverschrijdend gedrag door kunstenaar Julian Andeweg, die bij Stroom exposeerde. Van Roosmaken wordt nalatigheid verweten, omdat hij volgens de krant niet accuraat zou hebben gereageerd op een voorval met een kunstenaar in 2009 en het later aan Stroom gemelde geweld van Julian Andeweg jegens vrouwen, waar hij in een email op was geattendeerd. Stroom zelf geeft een andere verklaring voor het vertrek in een bericht op de eigen website. Het bestuur van Stroom was al langer in gesprek met van Roosmalen over de invulling van zijn directeurschap binnen Stroom. Dit gesprek leidde tot de wederzijdse conclusie dat de standpunten hieromtrent zodanig uit elkaar liggen dat een afscheid onvermijdelijk is. “Hoewel de recente (negatieve) media-aandacht weliswaar helemaal losstaat van het inhoudelijke karakter van het gesprek tussen bestuur en de heer Van Roosmalen en van deze beslissing, heeft dit op de organisatie Stroom vanzelfsprekend een grote impact gehad en daarmee het proces tussen het bestuur en de heer Van Roosmalen versneld. “

Het CBS publiceert cijfers over musea in Nederland, het aantal bezoeken en kenmerken van bezoekers, werknemers, collecties en financiën over de periode van 2009 tot en met 2019. Deze aanvullende tabellenset is samengesteld op verzoek van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) en de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed. De tabellenset bevat 15 uitgebreide tabellen waarin de resultaten worden uitgesplitst naar regio (provincie, COROP, gemeente en gemeentegrootteklasse), type museum (beeldende kunst en overige musea), naar geregistreerde (BIS en overig geregistreerd) en niet geregistreerde musea, naar aard van de collectie (kunst, geschiedenis, natuurhistorie, bedrijf en techniek, volkenkunde, overig) en naar museumgrootte (klein, middelgroot en groot). Deze tabellenset is ook gedeeld met de Museumvereniging (MV). Met deze partij werkt het CBS samen in het samenstellen van de cijfers.

Jamie Kane (1989) is de winnaar van de Leoprijs 2020. Kane is onlangs (met lof) afgestudeerd van de masteropleiding Fine Arts aan het Piet Zwart Instituut te Rotterdam. Uit 34 inzendingen van (internationale) kunstenaars die dit jaar zijn afgestudeerd van een Nederlandse Bachelor- of Masteropleiding Beeldende Kunst, heeft de jury gekozen voor een kunstenaar met een onderzoekende houding en eigen beeldtaal. Kane zal gedurende zijn werkperiode in het Gastatelier Leo XIII werken en wonen van maart tot en met juni 2021.

De gemeente Tilburg heeft het muurschilderingenproject verlengd. Dit betekent dat Tilburg nog veel muurcreaties rijker wordt. In de programmabegroting voor 2021 is hiervoor een bedrag van 60.000 euro opgenomen. De gemeente werkt samen met bewoners aan een schone, groene, goed onderhouden openbare ruimte waar we prettig met elkaar kunnen wonen, leven en samenzijn. Hoe de gemeente dat doet? Door samen met Tilburgers te bepalen waar actie nodig en door te experimenteren met de stad.

Hoewel het broedplaatsenbeleid een van de speerpunten was van het Amsterdamse college van B&W is, werd vorig jaar al besloten het budget van 3,5 miljoen euro met 800.000 euro te korten. Nu komt daar hoogstwaarschijnlijk nog eens een miljoen euro aan structurele bezuinigingen bovenop.Of een nieuw college over twee jaar verder wil met broedplaatsen, valt nog te bezien. Wat wel vaststaat, is dat er broedplaatsen verloren gaan. Dat schrijven Kunstenbond en Platform Beeldend Kunst in een opinie artikel in Het Parool. Ze vrezen dat twintig jaar broedplaatsbeleid op basis van tijdelijkheid en uitdijende gentrificatie op zijn einde loopt. Ze verwijten de gemeente een gebrek aan visie.

Het Fries Museum en de Museumfederatie Friesland roepen alle Friezen op om dit jaar nog langs te gaan bij een museum in de buurt. De oproep wordt onderschreven door meer dan veertig Friese musea en dat aantal is groeiende.

De musea zijn op 19 november weer open gegaan. Museumcontact zet de beperkingen die er zijn op een rij. Het Museumprotocol is geactualiseerd, versie 17 november 2020.

Atty Bax, adviseur kunst, zorg en gezondheid van Kunstloc Brabant, blogt over de stimulerende invloed van kunstbeoefening op mensen met dementie.

Marleen Hartjes is sinds 2009 werkzaam voor de educatieafdeling van het Van Abbemuseum te Eindhoven. Als projectleider stond ze aan de wieg van Studio i: een platform dat werkt aan een inclusievere cultuursector. Fair Practice Code sprak met haar over een van de vijf kernwaarden van de code : diversiteit. Hoewel Hartjes het zelf liever over inclusie heeft. Waarom dat onderscheid? “Diversiteit is een feit, maar inclusie is een keuze. (..)  Inclusie is een werkwoord en je moet er proactief mee aan de slag gaan. In de culturele sector is een groot deel van de bezoekers wit, hoogopgeleid, able-bodied, cis-gender, hetero, vrouw en 60 plus. Het personeel van deze organisaties behoort ook tot veel van deze categorieën. Getoonde kunstenaars zijn nog altijd hoofdzakelijk mannen. Op meerdere fronten wordt dus maar een klein deel van de Nederlandse samenleving vertegenwoordigd in de beeldende kunst. Er zijn een hoop andere stemmen aanwezig, maar die kregen tot voor kort geen kansen of podia om zo de kunstwereld diverser te maken. Dat is gelukkig nu wel gaande en ik hoop dat het geen trend is maar een duurzame verandering.”

De Prijs voor de Jonge Kunstkritiek is een stimuleringsprijs voor een nieuwe generatie critici en essayisten uit het Nederlands taalgebied, die schrijft over hedendaagse beeldende kunst. De genomineerden voor de Prijs voor de Jonge Kunstkritiek 2020 zijn bekendgemaakt. Er worden prijzen ( €3.000 en een mentorschap) uitgereikt in de categorieën essay en recensie. De prijs is een initiatief van de Appel Amsterdam, het instituut voorheen bekend als Witte de With Centrum voor Hedendaagse Kunst, Mondriaan Fonds, Stedelijk Museum Amsterdam, Van Abbemuseum, M Leuven, Vlaams Cultuurhuis de Brakke Grond, Mu.ZEE en Z33 Huis voor Actuele Kunst, Design & Architectuur.

Beeldend kunstenaar Tinkebell is erg kritisch over minister van Engelshoven (OCW). Talloze suggesties om beeldend kunstenaars door de coronacrisis te helpen, heeft de minister naast zich neergelegd. Hoopvol was Tinkebell toen ze las : ‘Tweede steunpakket cultuur richt zich op makers en artiesten’. “Wie doorleest komt bedrogen uit. Naast veel steun voor theaters, musea en productiehuizen kunnen straks tussen de vijf- en zevenduizend makers en ‘creatieve professionals’ (van de 160.000) gebruikmaken van subsidieregelingen via zes fondsen, waarvan er slechts één is gericht op beeldend kunstenaars. Het gaat om 35,75 miljoen euro van het totale noodbudget van bijna 500 miljoen. Commissies zullen gaan uitmaken welke toptalenten een doekje voor het bloeden krijgen. Het gemiddeld omzetverlies van kunstenaars is 67 procent. Van generieke noodsteun is wederom geen sprake. Van enige visie evenmin.”

Het Markiezenhof in Bergen op Zoom is verheugd dat het museum op 19 november open mag. De opening van de expositie Koele Wateren, kunstwerken uit de collectie van het Rijksmuseum, was veertien dagen geleden al gepland maar kon door de aangescherpte coronamaatregelen op het allerlaatste moment niet doorgaan. Bezoekers kunnen dan ook kennismaken met de totaal vernieuwde Blauwe Zaal en de Geheimengalerij. Een officiële opening volgt pas in december, legt museumdirecteur Cees Meijer uit. ,,We willen een digitale opening doen van de zalen die heringericht zijn.” De afgelopen maanden is hard gewerkt aan een totaal andere opzet van de Blauwe Zaal en is er veel werk gemaakt van de Geheimengalerij. Nog niet alles is klaar, het project Stijlkamers waar het museum ook veel van verwacht, heeft vanwege corona wat vertraging opgelopen. De bedoeling is dat dit gedeelte van het museum in december ook gereed is.

Na negen opdrachten in het kader van de actie ‘Ik Vergeet Je Niet’ van CultuurCompaan en CC Educatie in Roosendaal werden alle tweeduizend werkstukken verzameld en door de kunstenaars verwerkt tot grote installaties die in en om De Kring en op het Sfeerstrand gebouwd zijn. Van dat hele proces is een korte film gemaakt. Daarin is in sfeervolle beelden te zien hoe het project is uitgevoerd. Nu gaat weer een reeks van start. Het uitzetten van de opdrachten gebeurt nu anders. ,,Waar we eerst wekelijks een opdracht stuurden naar de deelnemers, gaan we nu meerdere, gevarieerde en creatieve opdrachten bundelen in een boekje. In de eerste week van december, in de aanloop naar Sinterklaas, trappen we af met een brochure", laat Pauline Uijtdehaag van CultuurCompaan weten. Die brochure is een voorproefje op het feestelijke en uitgebreide opdrachtenboek dat rond de kerstdagen zal worden verspreid.

De kunstwerken in de tentoonstelling van Het Nieuwe Instituut  in Rotterdam zijn van hun sokkel gevallen. Hangend aan verschuifbare schermen, rustend op gestileerde ezels, of liggend in een met kolen gevulde zandbak, staan niet de kunstwerken zelf maar juist de manier waarop ze tentoongesteld worden centraal. De tentoonstelling Art on Display 1949-69 onderzoekt de democratiserende manier waarop kunst tentoongesteld werd in de naoorlogse periode, en de zoektocht naar een directere en toegankelijkere verhouding tussen kunstwerk en publiek. Laura van den Bergh ging kijken en sprak curatoren Penelope Curtis en Dirk van den Heuvel.

Essay van Persis Bekkering over kunst en leven, naar aanleiding van de onthullingen over het seksueel overschrijdend gedrag van beeldend kunstenaar Juliaan Andeweg, die de Nederlandse kunstwereld schokten. De kwestie roept basale, wezenlijke vragen op rond kunst en kunstenaarschap. Wat betekent het onderscheid tussen kunst en kunstenaar? Hoe verhoudt de kunstenaar zich tot de moraal? Wat betekent het verwijderen van Andewegs werk voor de autonomie van de kunst?

Sinds 2001 steunt Philips het Rijksmuseum om de collectie bij een nog groter publiek onder de aandacht te brengen en hiermee een positieve impact op het leven van mensen te hebben. Philips en Rijksmuseum maakten op 17 november bekend dat hun twintigjarige samenwerking met vijf jaar wordt verlengd. Dit betekent dat het gezondheidstechnologiebedrijf tot in ieder geval 2026 nauw bij het museum betrokken blijft als founder en innovation partner. Een van de succesvolle projecten om de collectie bij een breder publiek onder de aandacht te brengen is Nachtwacht On Tour. Meerdere levensgrote replica’s van De Nachtwacht waren afgelopen zomer te bewonderen bij dertig verpleeg- en verzorgingshuizen in heel Nederland. Dit najaar gaat Nachtwacht On Tour ook bij ziekenhuizen langs om het zorgpersoneel te steunen

Heb je weinig te besteden, maar wel behoefte aan kunst en cultuur? Dan biedt het Stedelijk Museum Schiedam uitkomst. Museumdirecteur Deirdre Carasso vroeg bij haar afscheid begin oktober iets te doneren voor het Fonds SMS op Bezoek. Het potje is nu open voor aanvragen. ,,we komen gratis op bezoek'', vertelt Dorien Theuns, Stadsprogrammeur van het Stedelijk Museum Schiedam. ,,We kunnen een kunstwerk meenemen en er samen over praten of met een kunstenaar langskomen. Wie weet maken we samen kunst. Er is veel mogelijk.'' Het museum houdt rekening met de dan geldende coronaregels wat betreft het aantal bezoekers en de afstand tot elkaar.

Jump! is het talentontwikkelingstraject voor jonge beeldend kunstenaars in samenwerking met vier Brabantse galeries. Het maakt deel uit van het overkoepelende programma TalentHub Brabant, dat gerealiseerd wordt door Kunstloc Brabant met steun van provincie Noord-Brabant. De vier galeries– Jan van Hoof Galerie, Galerie Mieke van Schaijk, Luycks Gallery, en Galerie Nasty Alice – bieden een groep talentvolle kunstenaars een coachingstraject aan. Anderhalf jaar lang volgden de kunstenaars zowel een gezamenlijk als een individueel traject. Hierbij kregen ze alle ruimte om zich op artistiek vlak te ontwikkelen naar een volwaardig kunstprofessional. Een tweede lichting is nu ruim een jaar onderweg. In het Museum Jan Cunen in Oss is werk van acht kunstenaars te zien. Pieter Siebers zag de expositie en constateerde dat grote thema’s als identiteit, transformatie of mondialisering de boventoon voeren.

Vanaf 19 november gaan de musea weer open, maar het blijft in deze tijd lastig om een tentoonstellingsbezoek op reisafstand te plannen. Daarom heeft Mister Motley het initiatief genomen kunstenaars uit heel Nederland te vragen om inzicht te geven in de bijzondere, artistieke plekken uit hun eigen omgeving. Door de bril van de hedendaagse kunstenaar kunnen de lezers van Mister Motley door heel Nederland toch in aanraking komen met kunst dichtbij huis. De serie start met kunstenaar Arno Kramer die schrijft over Overijssel. Kramer doet verslag van exposities in Rijksmuseum Twenthe in Enschede, Drawing Centre Diepenheim en De Fundatie in Zwolle.

In september werd door het Mondriaan Fonds aan 38 presentatie-instellingen subsidie toegekend binnen de meerjarenregeling voor kunstpodia. Liefst 14 instellingen met een positief advies vielen uit de boot omdat het budget van het Mondriaan Fonds niet toereikend was. Die 14 instellingen roepen iedereen op om zijn stem te laten horen en zich solidair te verklaren met hun oproep aan minister van Engelshoven om het budget voor presentatie kunstinstellingen blijvend te verhogen. Zodat de programma’s van de 14 instellingen die dit jaar een positief advies ontvingen alsnog gehonoreerd kunnen worden en de sector blijvend versterkt wordt. Hiervoor is €950.000 per jaar nodig. Tot de instellingen behoren Kunstpodium T en SEA Foundation, beide in Tilburg.

De Museumvereniging heeft gereageerd de brief van minister van Engelshoven (OCW) over het tweede steunpakket cultuur van 482 miljoen euro én het advies van de Raad voor Cultuur ‘’Onderweg naar overmorgen.” Over de 150 miljoen euro die via gemeenten beschikbaar komt voor de ‘cruciale lokale culturele infrastructuur’, merkt de Museumvereniging op dat deze middelen bedoeld zijn voor gemeenten en zij zullen net als in het eerste steunpakket via het Gemeentefonds beschikbaar komen. “Vooralsnog is dit budget echter niet geoormerkt, waardoor nog niet zeker is gesteld dat deze middelen terechtkomen bij de instellingen, zoals musea, waarvoor het is bedoeld. De Museumvereniging roept daarom de Tweede Kamer op om dit budget te oormerken door een doeluitkering.” Helaas gaat minister van Engelshoven (nog) niet in op de weeffouten in de uitvoeringssystematiek waardoor noodsteun aan musea ongewenste en onbedoelde effecten heeft, zoals verlaging van de NOW. De Museumvereniging is blij met meerdere voorstellen in het advies van de Raad voor Cultuur die perspectief bieden voor de korte en lange termijn. “Het advies om de Basisinfrastructuur met 1 á 2 jaar te verlengen is met het oog op het volgende regeerakkoord van belang. Deze vierjarige cyclus is namelijk ook van toepassing op de regionale musea. De weerbaarheid van de sector wil de Raad voor Cultuur vergroten door pilots in de vorm van zogenaamde fields labs. Goed opdrachtgeverschap is dan cruciaal, maar blijft nu nog onderbelicht.” De Museumvereniging wil graag meedenken over hoe ook de field labs een succes kunnen worden.

Kickstart Cultuurfonds, waar het Prins Bernhard Cultuurfonds aan bijdraagt, gaat vanaf januari volgend jaar de culturele sector opnieuw ondersteunen. Het ministerie van Onderwijs Cultuur en Wetenschap (OCW) maakte op 16 november bekend dat zij 10 miljoen euro beschikbaar stelt voor de volgende fase van Kickstart Cultuurfonds. Ook private partijen in het fonds zullen voor deze nieuwe fase weer geld geven. Het toekennen van donaties aan culturele instellingen en projecten zal net als eerder dit jaar professioneel, vakkundig en snel worden uitgevoerd door de samenwerkende partners. Begin 2021 wordt er meer bekend over de besteding van het nu toegezegde bedrag van het ministerie van OCW aan het fonds.

Museum Helmond mag zich komend jaar het ‘Kidsproof Museum 2021' van Nederland noemen. 3.500 jonge ‘Museuminspecteurs’, kinderen tot en met 12 jaar, oordeelden over de Nederlandse musea, en kozen het museum in Helmond tot meest kindvriendelijke van het land. Ruim 3.500 jeugdige inspecteurs vulden zo’n 10.000 rapporten in. Museum Helmond kreeg een gemiddeld rapportcijfer van 9,3: ,,Je kunt er dingen leren, spelletjes doen en je verkleden als ridder in dit museum waar alleen maar lieve mensen werken”, aldus het oordeel van een museuminspecteur. Vanwege de coronamaatregelen worden de Museumkids Awards, een initiatief van de nationale Museumvereniging, dit jaar online uitgereikt. 

De Museumvereniging luidde de noodklok. Uit een enquête bleek dat een tiental musea binnen een half jaar dreigt te sluiten, een kwart van de musea heeft nog voor hoogstens twaalf maanden vertrouwen in hun voortbestaan. Het Eindhovens Dagblad sprak met een aantal kleinere musea in Zuidoost-Brabant. Hoe staan zij ervoor? Minder activiteiten, minder bezoekers, minder inkomsten. Sommigen ontvingen financiële steun van gemeente, het Rijk, particuliere fondsen, anderen niet.

Nadat beeldend kunstenaar Gerbrand Burger zijn eigen woning ontwierp én bouwde, was het hek van de dam. Als dit met een huis kon, waarom dan niet met een atelier? Dat eerste vonkje groeide uit tot een ondernemingsplan voor een bedrijfspand met meerdere werkplaatsen. Sinds begin 2020 is Square 28 in Amsterdam geopend. “Wat begon met een klein idee is nu een zelfstandig draaiende coöperatie. Dat is mooi om te zien. En het geeft vertrouwen voor nieuwe plannen in de toekomst.”

Kunstenaar Nicky Assmann wint dit jaar de Witteveen+Bos-prijs voor Kunst+Techniek. De Witteveen+Bos-prijs voor Kunst+Techniek bestaat sinds 2001 en is als oeuvreprijs bestemd voor een beeldend kunstenaar, die in zijn of haar werk de disciplines kunst en techniek op een bijzondere en verdienstelijke manier verenigt. Naast het prijzengeld van € 15.000 maakt ook het publiceren van een boek over het werk van de winnende kunstenaar deel uit van de prijs. De verschijning van dat boek, de negentiende in de serie, wordt verwacht in de eerste helft van 2021. Zo wil Witteveen+Bos ondanks de huidige beperkingen toch juist in deze tijd aandacht blijven vragen voor creatieve beroepen met belangrijke maatschappelijke waarde.

‘Connecting the Dots’ is met 80 vierkante kilometer oppervlakte  het grootste lichtkunstwerk ter wereld. Glow 2020 in haar traditionele vorm kon niet doorgaan maar het alternatieve project mag er zijn.  Maar liefst 1.500 hi-power-lampen heeft  de Finse kunstenaar Kari Kola de afgelopen dagen geplaatst op hoge gebouwen in alle wijken van Eindhoven. Zijn Eindhovense collega Ivo Schoofs  hing de voorbije dagen, met hulp van onder meer medewerkers van de Lichtjesroute, duizend rode ballonnen op in de stad. Die latex ballen, met een diameter van 90 centimeter, zijn voorzien met speciaal ontworpen led-verlichting. Het lichtproject blijft dag en nacht aan. De gemeente  Eindhoven heeft verder aangegeven dat de straatverlichting op nachtstand wordt gezet, gelijk wanneer die wordt aangezet. Alles te zien vanaf ver en dat is de bedoeling. Want publiek is niet welkom. De organisatie doet een dringende oproep om deze speciale versie van Glow vanuit de achtertuin te bekijken en de stad te mijden.

“Breda is een rommelige museumstad. Over de museale geschiedenis van Breda zou je een goede roman kunnen schrijven: je hebt een Museum voor Volkenkunde gehad, een Bisschoppelijk Museum, een Breda’s Museum, De Beyerd, Graphic Design Museum, MOTI. Er is veel verknoeid, we hebben veel rommel moeten opruimen. We moeten deze stad zijn museale traditie teruggeven. We werken aan een museum waarin je eigenlijk het gevoel hebt dat het er altijd geweest is. Dat is het simpele doel. Als dat lukt, hebben we het goed gedaan.” Brabant Cultureel sprak met algemeen directeur Dingeman Kuilman van het Stedelijk Museum Breda over het beleidsplan 2021-2024.

Galerie Ron Mandos toont wederom een keuze uit de afstudeerexposities van de Nederlandse kunstacademies. Hanne Hagenaars zag de expositie. Niek Hendrix doet verslag.

Capital C Amsterdam, de voormalige diamantbeurs van Amsterdam is in de oude luister hersteld en tegelijkertijd voorzien van een moderne toevoeging op het dak. Een renovatie door architectenbureau ZJA, in samenwerking met Heyligers design + projects. Aan de binnenkant is het gebouw volledig opnieuw ingericht, zodat het voldoet aan de eisen voor een modern kantoor. Capital C mikt op de creatieve industrie, een economische sector die in Amsterdam alleen al 100 duizend werknemers telt, die samen een omzet van 4.5 miljard euro genereren. Maar één centrale plek waar dat allemaal samenkomt was er niet. Daarom die naam dus: Capital C. De creatieve hub heeft aan kunstenaars en ontwerpers gevraagd werken te maken voor de ruimtes.

Zo’n tien musea verwachten binnen een half jaar definitief te moeten sluiten door de coronacrisis. Ongeveer een kwart van de musea melden dat ze voor hoogstens twaalf maanden nog vertrouwen hebben in hun voortbestaan. Ondanks overheidssteun verwacht een aantal musea het niet te gaan redden. Terwijl de overheid ruimhartige steun heeft geboden komt het geld niet altijd daar terecht waarvoor het bedoeld is, doordat de uitvoering van verschillende noodsteunmaatregelen elkaar soms in de weg zit. Een voorbeeld: als een gemeente noodsteun geeft aan een museum wordt die steun vervolgens verrekend met de NOW en komt zo ten goede aan het Rijk. Daardoor kan een museum soms zelfs slechter af zijn dan zónder die gemeentelijke steun. Daardoor kan een museum soms zelfs slechter af zijn dan zónder die gemeentelijke steun. Dit weerhoudt gemeenten van het verlenen van noodsteun aan culturele organisaties. Hetzelfde doet zich voor wanneer gemeenten belastingen aan musea kwijtschelden of als een gemeente de huur verlaagt van een pand waarin een culturele organisatie gevestigd is: ook die goedbedoelde tegemoetkomingen worden verrekend met de steunmaatregel NOW. Dat blijkt uit een enquête van de Museumvereniging. Door de combinatie van én specifieke doeluitkeringen én het niet verrekenen van steunpakketten voor cultuur met de NOW kan het kabinet een impuls geven aan cultuur, stelt de Museumvereniging.

Genomineerd voor de Rabo Photographic Portrait Prize 2020 zijn portretten gemaakt door: Sanne Donders, Julia Gunther, Frank Ruiter, Sander Troelstra en Els Zweerink. Zij werden geselecteerd uit bijna 500 ingezonden portretten. Voor het derde jaar wordt er een talentprijs uitgereikt. De jury is onder de indruk van de hoge kwaliteit van de inzendingen voor deze prijs en plaatste vier in plaats van drie series van talenten op de shortlist: van Hajar Benjida, Vera van Dam, Colette Lukassen en Sterre Fenna van der Waals. De prijzen worden op 20 november 2020 uitgereikt door de Dutch National Portrait Gallery, in samenwerking met de Rabobank en het Pictoright Fonds. De winnaar van de Rabo Photographic Portrait Prize wint een prijs van € 10.000 en het werk wordt opgenomen in de kunstcollectie van de Rabobank. De winnaar van de Rabo Photographic Portrait Talent ontvangt € 2.500.

Performance kunst gaat vaak over intimiteit. Overleeft deze discipline het coronatijdperk? “I predict that we will have a surge of startling new and inventive work in film and video,” says RoseLee Goldberg, director and chief curator of Performa, a biennial in New York City that is planning an eight-hour virtual telethon of newly commissioned performances on November 18. “Performance thrives in difficult times.”

Een onderzoekende houding. Dat willen ASML en Van Gogh Museum bereiken bij kinderen die deelnemen aan het lesprogramma Masterminds & Masterpieces. Op 10 november 2020 werd het programma gepresenteerd. Kinderen spelen met kleur en licht en ondervinden hoe wetenschap en kunst dicht bij elkaar staan. De lessen, waarin leerlingen aan de slag gaan met uv-lampjes en fluorescerende inkt, worden gratis aangeboden op het onderwijsplatform van het Van Gogh Museum. Daarnaast stelt ASML pakketten met lesmateriaal beschikbaar voor een honderdtal scholen in de regio Amsterdam.

Al zeven jaar is journalist Wim de Jong (1957) op zoek naar één ding: vrouwelijk bloot. Hierbij geeft hij voorkeur aan amateurfotografie die volgens hem spontaner en experimenteler oogt dan haar professionele tegenhanger. De Kunsthal in Rotterdam presenteert de vruchten van zijn jarenlange zoektocht. 'Het zonder toestemming openbaar maken van seksueel privébeeldmateriaal is in steeds meer landen een strafbaar feit. Ook in Nederland is dat sinds begin dit jaar het geval.' Marthe Goudsmitt vindt dat deze regel ook geldt voor kiekjes van vrouwen die al dood zijn en nooit toestemming gegeven voor hun openbaarmaking, zoals nu in de Kunsthal. 'Menselijke waardigheid kan ook na de dood worden aangetast: het is bijvoorbeeld een van de redenen dat necrofilie strafbaar gesteld is. Wie gaat kijken, moet goed weten dat hij of zij daarmee bijdraagt aan een vernedering van mensen die daartegen niet meer kunnen protesteren.'

Tijdens interactief webinar The Asset of Art staat de vraag centraal hoe de positie van kunstenaars in het huidige snel veranderende kunstklimaat kan worden behouden en verstevigd. Hoe kan je nóg meer uit je artistieke, maatschappelijke en economische positie halen en tegelijkertijd trouw blijven aan je eigen visie? Samen met een aantal (internationale) sprekers, aan de hand van concrete voorbeelden en elkaars ervaringen verkennen we dit vraagstuk online. Deze digitale bijeenkomst biedt ruimte aan in Nederland werkzame beeldend kunstenaars met een gevestigde artistieke praktijk. Het is specifiek bedoeld voor makers die museaal tentoonstellen. The Asset of Art is een initiatief van Art is a Guaranty in samenwerking met ING, het Amsterdams Fonds voor de Kunst, CBK Rotterdam, Cultuur+Ondernemen, en medewerking van Stroom Den Haag. The Asset of Art vindt plaats op 19 november en 10 december 2020. Een gesprek met initiatiefnemer Annick Vroom.

Het Rijksmuseum heeft onlangs twee winnaars van de fotografie wedstrijd Document Nederland Junior gekozen; MBO student Joel Quayson (22) en middelbare scholier Harriet Derby (14). ‘Zonder het zelf door te hebben, omringen we ons met mensen die op ons lijken. Mensen die hetzelfde denken, er hetzelfde uitzien, dezelfde taal spreken, uit soortgelijke gezinnen komen en hetzelfde kunnen.’ Met het thema ‘Wie ben jij?’ werden de jonge fotografen uitgedaagd om hun eigen identiteit op beeld vast te leggen. De winnende foto’s zijn sinds kort als print te bestellen in de CJP shop

De Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten (KABK) in Den Haag heeft vorige week twee docenten geschorst na beschuldigingen van grensoverschrijdend gedrag. Maar daarmee is de ontevredenheid onder studenten en docenten nog niet verdampt. Aanleiding is de berichtgeving rondom seksueel overschrijdend gedrag van Juliaan Andeweg. Hij is oud-student van de KABK. Op een instagramaccount gewijd aan racistische en seksistisch gedrag bij kunstinstellingen werden de 2 docenten genoemd.

De immense bromtol op de rotonde van de Weststadweg in Oosterhout is op 8 november van zijn plek gehaald. Met enkele kranen werd het achtduizend kilo wegende gevaarte in delen getakeld. De drukke weg en het kruispunt worden de komende maanden aangepakt. Ook het kunstwerk krijgt een opknapbeurt en draait vanaf juli 2021 weer zijn rondje mee op de kruising. De gemeente Oosterhout kreeg het kunstwerk in 1999 cadeau van betonfirma Martens. De Bromtol is ontworpen door kunstenaar Piet Hohmann.

Lichtkunstfestival Glow in Eindhoven nodigt iedereen uit om een persoonlijke Glow Dot te maken. Het is de bedoeling dat zoveel mogelijk mensen een Dot met daarop een droom, een wens, een groet of een fantasie creëren. Een Dot is een doosje met daarin een lampje. Het doosje kan vervolgens met een zuignap aan het raam worden geplakt. Aan alle basisscholen in Eindhoven heeft Glow een verzoek gedaan om ook mee te doen. Normaal zijn er per basisschool een of twee groepen die een kunstwerk maken dat vervolgens wordt tentoongesteld in het centrum van Eindhoven. Nu zijn alle groepen betrokken bij Glow Kids.

Sinds 2011 sierde elk jaar een ander kunstwerk een wisselsokkel In Heusden. Kunstenaars uit heel Nederland kregen de kans een werk een jaar lang te exposeren. De Heusdense Kunst Advies Commissie maakte daarvoor een selectie. Vanwege de coronamaatregelen had dit jaar in juli geen feestelijke onthulling plaats. ,,We merkten de afgelopen jaren ook dat de kwaliteit en animo wat terugliepen. Daarom heeft de Kunst Advies Commissie besloten het anders aan te gaan pakken", aldus een woordvoerder van de Heusdense kunstcommissie. De sokkel is dit jaar ter beschikking gesteld aan Stichting Kunstvesting Heusden, die heeft besloten tijdelijk een kunstwerk van Bart Somers te plaatsen. De Bossche kunstenaar heeft een atelier op de voormalige scheepswerf van Verolme. Voor het Art Festival dat op 11 en 12 september 2021 wordt gehouden zal opnieuw een selectie worden gemaakt, door Stichting Kunstvesting Heusden.

Ruim 376.000 euro kost de corona-crisis het Van Abbemuseum. Alleen dit jaar al. Ook na 2020 wordt de crisis nog flink gevoeld, met zo’n 150.000 euro minder aan inkomsten. Pas in 2024 zijn die problemen weggepoetst op de begroting. Dat staat in het beleidsplan dat volgende week wordt gepresenteerd aan de Eindhovense gemeenteraad. In het beleidsplan ‘Van Abbemuseum - Voor mensen van nu én straks’ wordt o.m. voorgesteld de ingang te verplaatsen naar de achterkant van het museumcomplex. Die nieuwe, meer open entree, doet meer recht aan het open karakter van het museum en zorgt voor een verbetering van de routing. In het plan wordt aangegeven dat het museum een volledig meerstemmige en multizintuigelijke omgeving wil zijn. Het museum moet landelijk meer bekendheid krijgen. Een senior-marketeer is aangetrokken om door middel van gerichte landelijke campagnes de bekendheid van het Van Abbemuseum te vergroten. Dat moet ook het aantal bezoekers opkrikken. De collectie moet ook breder. Daarbij wordt nadrukkelijk gekeken naar design, zo nauw verbonden met de stad. Het museum is in gesprek met met Li Edelkoort, die haar collectie wil verkopen. Stichting Cultuur Eindhoven heeft zich ook nu, voor de tweede keer, gebogen over het beleidsplan. Over het algemeen is de SCE zeer positief en roemt onder meer de eigenzinnigheid van het Van Abbe

Platform Beeldende Kunst  (PBK) organiseerde op 4 november een programma over de cultuurbezuinigingen in Noord-Brabant tijdens de derde editie van de zgn. Solidarity Sessions. Er werd o.m. gesproken over de precieze status van de aangekondigde bezuinigingen ; de impact van de bezuinigingen op het veld en het subsidiestelsel  ; zijn er initiatieven, die  alternatieven bieden voor het huidige bestel? ; zijn er mogelijkheden voor collectieve actie? Het programma is terug te zien op het YouTube kanaal van Platform BK.

Voorzitter Henk Hofstra van Beroeps Organisatie Kunstenaars (BOK) heeft een brief geschreven naar de minister van Engelshoven (OCW) en alle wethouders van kunst en cultuur. Hierin doet hij een klemmend beroep om de 482 miljoen extra in het tweede steunpakket voor de cultuursector niet alleen te besteden aan lokale organisaties en instellingen, maar vooral ook werk te creëren voor de makers, de kunstenaars. Bijvoorbeeld via het uitschrijven van oproepen en kunstopdrachten.

Hoe laat je leerlingen zien dat er meer zit achter het werk van een schilder? Het Van Gogh Museum zet ze bijvoorbeeld aan het rekenen met ‘het teruggevonden kerkje’. Het museum heeft inmiddels zo’n 100 digitale lessen over Vincent van Gogh gemaakt voor zowel voortgezet- als basisonderwijs. Educator Sarah Broekhoven vertelt hoe ze dit aanpakt en waar je op kan letten.

M Leuven is een transhistorisch museum dat oude en hedendaagse kunst presenteert. M is een jong museum en zit daarom momenteel in de fase van “start-up museum naar wereld bestendige organisatie.” Sophie Verhulst, afdelingshoofd publiekswerking, ontwikkelt samen met haar team een overkoepelende strategie, waarbij de coronacrisis tot nieuwe inzichten leidde op het gebied van digitalisering en management. Verhulst ziet diversifiëring van het museumpubliek als een van de grote uitdagingen om het museum toekomstbestendig te maken. Een gesprek.

Renzo Martens en Ahmet Ögüt maken elk op hun manier kunst over de werking en het effect van geëngageerde kunst: een bijdrage willen leveren aan de maatschappij stuit op weerstand en scepsis over motieven. Hans den Hartog Jager’s 13e artikel in zijn polemische reeks Wereldkunst.

A Spectator is an Artist Too gaat over hoe mensen in musea kunst kijken en beleven, aan de hand van foto’s van museumbezoekers zelf. De publicatie toont en becommentarieert hoe kunstmusea veranderen en hoe museumbezoekers zich steeds vrijer en creatiever gaan gedragen. Kunstenaars creëren, maar het publiek maakt het werk af. Het boek is samengesteld en geschreven door Johan Idema, gebaseerd op een unieke selectie uit de honderdduizenden foto’s die museumbezoekers wereldwijd de afgelopen jaren online publiceerden. Een schurend maar ook verhelderend boek volgens Jeroen Junte.

De medewerkers van het Markiezenhof in Bergen op Zoom zijn teleurgesteld dat het museum uitgerekend nu dicht moet. Na een verbouwing van maanden zou het Markiezenhof dit weekeinde weer opengaan. En dan ook nog met de nieuwe expositie Koele Wateren, een samenwerkingsverband met het Rijksmuseum, waar veel van verwacht werd. “We hopen dat het bij een sluiting van twee weken blijft. En daarna moet je maar hopen dat mensen durven te reizen. We krijgen namelijk ook veel bezoekers uit de regio.”, zegt directeur Cees Meijer. Het museum hoopte met deze expositie 20.000 bezoekers te trekken. In Breda zijn de gevolgen minder dramatisch. Het Stedelijk Museum is goed voorbereid op de tweede sluiting. ,,We hebben het draaiboek van de eerste sluiting uit de kast gehaald. Mensen die tentoonstellingen maken, doen dat bijvoorbeeld vanuit huis. Daarnaast weten we dat we dit financieel aankunnen. Het museum komt deze periode wel door”, zegt Dingeman Kuilman van het Stedelijk Museum Breda. Hij gaat ervan uit dat de musea zeker vier weken dicht zullen blijven.

De Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag is enorm geschrokken van het artikel dat op 31 oktober jongstleden in NRC Handelsblad is gepubliceerd. Hierin worden de verhalen geschetst van grensoverschrijdend seksueel gedrag van kunstenaar Juliaan Andeweg. Andeweg studeerde van 2008-2012 aan de KABK. Voor de betrokkenen, die dit na al die jaren aanhangig maken, moet dat zwaar en ellendig zijn en zijn geweest. Vanwege de berichtgeving ziet het KABK nu voldoende redenen om actie te ondernemen en twee onderzoeken te starten. Een onafhankelijk extern bureau gaat individueel contact opnemen met voormalige klasgenoten en onderzoekt niet alleen of er destijds signalen zijn gemist en of er nu hulp nodig is, maar ook wordt (oud-)studenten en medewerkers die hun verhalen willen delen, hulp aangeboden, zoals een gesprek met een onafhankelijk vertrouwenspersoon. Tegelijkertijd is een extern, onafhankelijk onderzoek naar de huidige procedures binnen de KABK gestart en wordt de interne cultuur rondom veiligheid getoetst. Daarbij wordt onderzocht of en waar deze verbetering behoeft. Op een Instagram account, waar mensen hun persoonlijke ervaringen delen over seksueel wangedrag, racisme of andere vormen van ongewenst gedrag bij Nederlandse kunstinstellingen, kwamen een aantal anonieme reacties binnen, waarin twee docenten van de KABK, die er in de periode van 2008-2012  les gaven, herhaaldelijk met naam en toenaam worden genoemd. De Haagse kunstacademie heeft  deze 2 docenten tijdelijk van hun functie te hebben ontheven om zo ruimte te maken voor het onafhankelijke onderzoek.

Op 31 oktober plaatste Mister Motley een statement n.a.v. het onderzoek naar seksueel overschrijdend gedrag van Julian Andeweg dat in NRC was verschenen. Na het publiceren van dit statement heeft MM veel berichten ontvangen. Een grote groep mensen vond het een goed besluit dat de Kunst is Lang-uitzending met Julian Andeweg niet meer online staat, maar er kwamen ook een aantal belangrijke vragen en punten van kritiek. Lieneke Hulshof schetst de overwegingen die ten grondslag liggen aan het offline halen van de podcast en beantwoordt de vragen die Mister Motley ontving.

Musea zijn van 5 t/m 18 november verplicht gesloten, evenals theaters en bioscopen en andere niet-culturele instellingen. Wel is het mogelijk om alvast een museumbezoek te reserveren - met of zonder Museumkaart - voor bezoek vanaf 19 november. Het Museumprotocol draagt bij aan veilig en verantwoord museumbezoek. Op basis van nieuwe inzichten van het RIVM kunnen aanpassingen van het protocol noodzakelijk blijken. De meest recente versie van het protocol (ingang 4 november 22:00 uur) is te downloaden.

De aanhoudende nood in de culturele sector als gevolg van de corona-maatregelen is aanleiding voor de initiatiefnemers van het Kickstart Cultuurfonds om te onderzoeken of een vervolg van het fonds in 2021 mogelijk is. Over de beschikbaarheid van voldoende private en publieke middelen hiervoor wordt momenteel met het ministerie van OCW gesproken. Als dit tijdelijke fonds wordt voortgezet in 2021, zal dit opnieuw door een flexibele organisatie uitgevoerd worden die meebeweegt met de ontwikkelingen, gebruik maakt van inbreng van alle partners en in recordtempo en op professionele wijze aanvragen verwerkt en toekenningsbesluiten neemt. Kickstart Cultuurfonds is een initiatief van de BankGiro Loterij, VSBfonds, Prins Bernhard Cultuurfonds en de VandenEnde Foundation en werkt samen met Ammodo, Fonds 21, Fonds 1818, Stichting Droom en Daad, Zadelhoff Cultuur Fonds, Stichting Zabawas en het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW). Kickstart Cultuurfonds heeft in de afgelopen maanden 16 miljoen euro aan theaters, musea, muziekpodia en producenten gedoneerd, zodat zij zich kunnen aanpassen aan de anderhalve-meter-samenleving en publiek kunnen blijven ontvangen

De Museumvereniging heeft begrip voor een eventuele aanscherping van de coronamaatregelen. Directeur Mirjam Moll denkt dat de musea open zouden kunnen blijven. De ontwikkelde protocollen bieden veiligheid. Als het verkleinen van de groepsgrootte van 4 naar 2 gaat, is het openhouden van musea wel gek. Wel hoopt ze op meer perspectief. 'We moeten meer zicht krijgen op wanneer we weer kunnen gaan openen.' Ook vindt Moll dat er meer steun nodig is. 'We hebben anderhalf miljard euro toegezegd gekregen. Dat is mooi, maar niet genoeg.'

Kunstenaars uit Midden-West-Brabant die in aanmerking willen komen voor de plaatsing van hun kunstwerk op het Raadhuisplein in Rijen, kunnen daarvoor een ontwerp insturen. De winnaar krijgt bovendien een bedrag van 3.000 euro. De gemeente Gilze en Rijen is twee jaar geleden ingestapt in het project Kunst in de Gemeente van de Stichting Kunstweek uit Raamsdonksveer. Het wisselkunstproject maakt het mogelijk dat een kunstenaar zijn kunstwerk een jaar lang exposeert op een betonnen sokkel van één bij één meter in de hoek van het Raadhuisplein. Daarna krijgt hij of zij het weer terug. Het doel is om mensen meer bewust te maken van de waarde van kunst en kunst zichtbaarder te maken in het straatbeeld. En de kunstenaars kunnen er een opdracht mee binnenhalen.

Onlangs vond het derde Schouder aan Schouder-webinar van de Museumvereniging plaats: Thema ditmaal : corona kans of hindernis om te verduurzamen? De directeur van Nemo Science Museum Michiel Buchel wees op wat een museum in het gebouw kan doen aan verduurzaming. Ook wees hij op het prikkelen van bezoekers om over duurzaamheid na te denken. Frits de Vogel zakelijk directeur van het Kröller-Müller Museum en voorzitter van de Stichting Verduurzaming Musea sprak over duurzaamheidscertificaten, die op dit moment aan 11 musea zijn verstrekt. Hij benadrukte dat het er niet omgaat waarmee je begint, maar dát je begint met verduurzamen. Voormalig voorzitter Harry van der Loo van Museum Klok en Peel vertelde over de vervanging van installaties en de isolatie van het gebouw waardoor er in een twee keer zo groot gebouw minder kilowatt dan voorheen wordt gebruikt. Mirjam Moll, directeur Museumvereniging, ging in op de rol van de vereniging als verbindingsofficier tussen de musea. Ze vertelde over een pilot die binnenkort start met een aantal rijksmusea. De kennis die daar wordt opgedaan, kan worden benut voor andere musea. Een verslag.

“De publieke verklaringen van de instituten klinken plichtmatig en roepen meer vragen op dan dat ze beantwoorden. Ik vraag me af waarom ze zo gehaast iets hebben willen zeggen, waarom niet even gewacht tot ze iets meer substantieels te melden hadden? Het is misschien begrijpelijk, deze reflex na hun matte reacties in de krant. Maar ze laden ook de verdenking op zich dat hier vooral wat straatjes worden schoongeveegd, omdat ze door de berichtgeving in de NRC in hun goede bedoelingen zijn aangetast.” Domeniek Ruyters, hoofdredacteur van Metropolis M, heeft waardering voor het artikel in NRC over het grensoverschrijdend gedrag van kunstenaar Juliaan Andeweg, maar is verbaast over de manier waarop alleen de kunstwereld ter verantwoording wordt geroepen, terwijl bijvoorbeeld justitie en politie buiten beschouwing blijven. Hij besluit met op te merken dat het belang ervan vooral is ‘’dat iedereen op een ruwe manier is wakker geschud. In het belang van de slachtoffers.’’

De Nederlandse kunstenaar Juliaan Andeweg wordt al jaren beschuldigd van verkrachting, aanranding, geweld en stalking. Het heeft zijn carrière niet in de weg gestaan. Zeker vijf slachtoffers deden aangifte, justitie is een onderzoek begonnen. NRC sprak zo’n tachtig betrokkenen. Het bestuur van De Zaak Nu heeft met ontsteltenis het artikel en de getuigenissen gelezen en meldt op haar website dat de branchevereniging voor presentatie-instellingen zich aansluit bij mores.online, meldpunt voor ongewenst gedrag in de culturele en creatieve sector. “Wij zijn tegen elke vorm van onderdrukking of grensoverschrijdend gedrag. “ Mister Motley schrijft dat tot het verschijnen van dit artikel ze geen signalen van dit gedrag hebben opgevangen, ‘’helaas dus ook niet voor of na het interview in onze podcast Kunst is Lang in het voorjaar van 2017. De beschuldigingen die in dit grondige stuk worden gedaan, zijn stevig en talrijk genoeg om per direct de uitzending met Andeweg te verwijderen.” Op korte termijn zal Mister Motley dieper aandacht besteden aan het de omstandigheden in de kunstwereld die dit gedrag tot dusver ongestraft hebben gelaten.

Een domper én een zware financiële dobber. Zo noemt directeur Charles de Mooij van het Noordbrabants Museum het nieuws dat alle musea mogelijk weer tijdelijk dicht moeten om het coronavirus te bezweren. De museumdirecteur heeft er een dubbel gevoel bij. “Ik snap dat een signaal aan de samenleving nodig is”, zegt hij. “Aan de andere kant, musea zijn nu niet de bron van het virus." Verschillende media meldden dat het kabinet onder meer overweegt de musea, theaters en bioscopen twee weken te sluiten. 3 november wordt daar meer over duidelijk in de persconferentie van premier Rutte en minister De Jonge. Vrezen voor het voortbestaan van zijn museum doet de directeur niet. Het museum ontvangt veel steun en de organisatie is financieel gezond. Maar om in Den Haag nog aan de bel te trekken om een sluiting te voorkomen, ziet De Mooij niet zitten. “Het is belangrijk dat ook wij als musea onze verantwoordelijkheid nemen", zegt hij. "Als het belangrijk is dat de hele samenleving twee weken op slot gaat, dan vind ik dat musea daar ook bij horen. Ik denk dat mijn meeste collega’s daar ook zo over denken. Het is erg, maar wat het zwaarst is, moet zwaar wegen.”

Beeldhouwster Trudie Broos maakt een bronzen buste van Lucas Gassel. Het is de bedoeling dat de buste het komend voorjaar geplaatst wordt in het Burgemeester Geukerspark in het centrum van Helmond, de stad waar hij ooit woonde en werkte. Het beeld is een van de manieren om de aandacht voor Lucas Gassel levend te houden in de stad. Na een jaar waarin Helmond in het teken stond van de zestiende-eeuws schilder, komt er nu een Lucas Gassel Genootschap. Dat gaat laagdrempelige activiteiten organiseren en verder onderzoek doen naar de oud-stadgenoot.

Het Osse varkentje, dat begin oktober van zijn bronzen pootjes gereden werd op het Walplein in Oss, kan eind november weer terug op zijn plek, waar het beeld sinds 1981 staat. De Eindhovense kunstenares Antoinette Briët noemt het varkentje, vanwege de populariteit bij kinderen, een van haar grootste hits. Ze werd gebeld over het lot dat haar beeld getroffen had, en liet het verschepen naar de gieterij in Limburg waar het ook gemaakt werd.

Met de plaatsing van een interactief kunstwerk van Tom l’Istelle op 30 oktober is het landkunst deelproject van Dal van de Kleine Beerze afgerond. Achter het beeld schuilt een bijzonder verhaal. Een vrouw zou door blikseminslag genezende krachten hebben gekregen: door te strijken met haar getroffen linkerhand, zou ze jicht, reuma en kramp kunnen doen verdwijnen. In twee jaar tijd is het project afgerond. Mede door bijdragen van de gemeente Oirschot en de stichtingen Mug van Heijningen en Melis van Beek. Er komt nog een wandelroute langs de kunstwerken en documentairemaakster Anne-Marie Holthausen heeft het hele proces vastgelegd. Naar verwachting wordt die documentaire begin december gepresenteerd

Kunstgroep De Compagnie in Veghel heeft besloten om, ondanks corona, gewoon door te gaan met de exposities en de verkoop van kunst in de Fabriekswinkel op de Noordkade. Want de winkel is belangrijk voor het werk van de Compagnie, niet alleen om kunstenaars een podium te geven maar ook om exposities en evenementen te bekostigen. “We begonnen een jaar of vijf geleden met 750 euro in kas. Nu draaien we een omzet van 30.000 euro. Alle winst gaat terug naar de kunst", zegt Det Verbunt. Van dinsdag tot en met zaterdag is de Fabriekswinkel open. De winkel heeft een aantal nieuwe kunstenaars aangetrokken, is een samenwerking aangegaan met kunstboekhandel Motta in Eindhoven, heeft bijzondere kinderboeken en nieuwe gadgets met een verhaal erachter.

Troost bieden is misschien wel een van de oudste functies van kunst.  Of het nu gaat om verhalen, gedichten, muziek of beeldende kunst: vertel de verhalen om ellende te verwerken. Maar kan na troost ook een stap verder gezet worden: vergeving? Het is de vraag die centraal staat op de tentoonstelling Living Forgiving Remembering in Museum Arnhem, waar het verbeelden van vergeving wordt getoond. Toef Jaeger zag de expositie.

Een expositie over Philip Guston is uitgesteld totdat zijn werk „duidelijker kan worden geïnterpreteerd”. In Breda werd een kunstwerk van Erik Kessels verwijderd na online kritiek. Is dit de toekomst waarop we afstevenen, vraagt Thomas van Huut zich af. Een cultuur waarin alle kunst die schuurt, onaangenaam is of de slechte kant van de mens laat zien, wordt gladgestreken, in het depot blijft staan of wordt ingepakt in wollig geformuleerde disclaimers? Huut probeert het fenomeen 'cancelculture'' te duiden. Mark Godfrey, curator bij Tate Modern in Londen en mede-organisator van "Philip Guston Now", is door zijn museum geschorst omdat hij zich tegen het uitstel van de expositie heeft uitgesproken.

In plaats van een tour door het land organiseert het Mondriaan Fonds vijf online bijeenkomsten voor verschillende regio’s. Beeldend kunstenaars, bemiddelaars, opdrachtgevers, medewerkers van beeldende kunst- en erfgoedinstellingen en andere potentiële aanvragers zijn hiervoor van harte uitgenodigd. Tijdens de online bijeenkomst vertelt het fonds alle ins en outs van de nieuwe beleidsplanperiode 2021-2024. De online bijeenkomst voor Noord-Brabant en Zeeland vindt plaats op 18 november. Aanmelden en het insturen van vragen kan tot 11 november.

Tien kunstenaars die als vluchteling in Nederland zijn gekomen ontvangen van het Mondriaan Fonds een bijdrage voor het opbouwen van hun praktijk. De toekenning is bestemd voor onderzoek, atelierhuur, materialen en apparatuur, deelname aan een residency, het inhuren van expertise of assistentie en presentaties. Samen met Cultuur+Ondernemen wordt ook een mentortraject aangeboden voor een jaar. Deze pilot wordt binnenkort geëvalueerd en naar aanleiding van de resultaten van de evaluatie wordt besloten of de pilot een vervolg krijgt. Eylem Aladogan begeleidt de uit Syrië afkomstige Yazan Maksoud en benoemt de wederkerige waarde: ‘Als je negatieve ervaringen achter je moet laten, is het vinden van nieuwe wegen eens zo belangrijk. Iedereen heeft een eigen verhaal, dat dat van de ander aanvult.’

Het al lang durende gesprek over de restitutie van toegeeigende objecten uit voormalige koloniën komt mede dankzij activisten in een versnelling. Zullen de westerse musea eindelijk overstag gaan, vraagt Alix de Massiac zich af.

Outsider art is in zwang bij musea die pleiten voor diversiteit. Amber Bloos vraagt zich af of de term nu echt bijdraagt aan de erkenning van de kunstwerken van gemarginaliseerde mensen. Een pleidooi voor het losknippen van een schurend label.

In Garage Rotterdam is de tentoonstelling ‘Heavy Metal Parking lot’ te zien. De voormalige Volkswagen garage huist nu een groepstentoonstelling waarbij de esthetische en conceptuele rol van de auto centraal staat. De expositie reageert met humor, kritiek en empathie op de auto, schrijft Esmée Dros. ‘’Het laat op speelse wijze zien wat de toekomst van de auto nog meer kan zijn dan alleen een voertuig en neemt symbolisch afscheid van het fossiele vehikel. “ Sanneke Huisman sprak met curator Pádraic E. Moore over hoe de tentoongestelde werken pogen de mannelijke, geërotiseerde blik op de auto als hét symbool van onze twintigste-eeuwse verlangens te weerleggen dan wel verbreden.

De Veldhovense Teken- en Schilderclub Met Verve bestaat dit jaar dertig jaar. Maar alle geplande festiviteiten zijn oor de coronacrisis in het water gevallen. De club begon in 1990 in wijkgebouw D’n Uitwijk. Sinds januari dit jaar is men thuis in muziekschool Art4U. Zes dagdelen per week wordt er door jong en oud met potlood en penseel gewerkt. Dit jaar exposeren de leden hun werk niet. Het gros van de leden is inmiddels de 65 gepasseerd. De jeugdgroep krijgt extra aandacht. ,,Mensen zijn trots op wat ze gemaakt hebben. We laten zien dat er veel talent is.” De groepen tellen maximaal tien mensen.

Alexandra Polina (Oezbekistan, Design Bielefeld, Duitsland), Sara Hornig (Finland, LAB University of Applied Sciences, Lahti) en Eva Kreuger (Nederland, AKV|St. Joost, Breda) zijn gekozen om deel te nemen aan het BredaPhoto Support Programma 2021-2022. Voor dit programma gaat BredaPhoto ook deze keer weer een tweejarige samenwerking aan met deze drie fototalenten. De ondersteuning bestaat uit een op maat gemaakt programma op basis van de behoeften en wensen van deelnemers. Zij zijn geselecteerd uit een groep van tien alumni die minimaal twee jaar en maximaal vijf jaar zijn afgestudeerd aan een van de deelnemende Academies aan het International Talent Programme.

Dankzij een bijdrage van ruim 44.000 euro kan Museum Helmond zorgen dat publiek ook tijdens de coronacrisis op een veilige manier exposities kan bezichtigen. Het geld komt van het Kickstart Cultuurfonds. „Deze toekenning is van cruciaal belang om Kasteel Helmond klaar te stomen voor de corona-uitdagingen van de 21ste eeuw. We maken van de nood een deugd. Niet alleen wordt de kasteelroute veiliger, ook maken we een nieuw en extra groot deel van het kasteel toegankelijk voor het publiek.”, zegt directeur Marianne Splint. Een overzicht van alle toekenningen aan musea door het Kickstart Cultuurfonds.

In het Nederlands Fotomuseum is de Somfy Photography Award 2020 toegekend aan Stephan Keppel. De internationale vakjury koos uit het werk van negen genomineerde fotografen voor Keppels foto-installatie ‘Fall out’. Hiervoor fotografeerde Keppel graffiti en leuzen in de voormalig atoomschuilkelder ‘Vondelbrug’ in Amsterdam en maakte hij met deze beelden een nieuw grafisch werk. Stephan Keppel ontving, namens Somfy Nederland, uit handen van de grondlegger van deze fotografieprijs, Huub Koene, de Award en een cheque van € 15.000,-. De tweede prijs (€ 5.000,-) ging naar Géraldine Jeanjean voor haar installatie ‘Dehors’.

Museum De Wieger in Deurne heeft een donatie van € 15.100,00 ontvangen in de laatste ronde voor musea van het Kickstart Cultuurfonds. Voor de opening in juni zijn er al diverse aanpassingen gedaan, maar er bleken een aantal knelpunten te zijn. Zo is de publieksdoorstroming niet optimaal. Om dit beter te begeleiden wordt een coronasuppoost aangesteld die de bezoekers op efficiënte wijze de weg wijst en toeziet op naleving van de coronaregels. Daarnaast wordt horecavoorziening verplaatst waardoor meer ruimte ontstaat en komt er een tent op het terras zodat ook in de wintermaanden aan alle bezoekers een zitplaats aangeboden kan worden.

Het instituut voorheen bekend als Witte de With Center for Contemporary Art bestaat dit jaar dertig jaar. Om dat te vieren reikt het instituut drie awards uit met drie samenwerkingspartners. De prijzen worden uitgereikt ter erkenning van mensen die een sleutelrol vervullen binnen de beeldende kunst op het gebied van vakkundigheid, pleitbezorging en visuele productie. De winnaars ontvangen een geldprijs van 5.000 euro. Het Mondriaan Fonds is partner van De Maker achter de Maker Award, een prijs voor ambachtspersonen die voor kunstenaars onmisbaar zijn bij het verwezenlijken van hun ideeën. Kunstenaars kunnen hun favoriete makers tot 30 november nomineren via een open call.

Het Tilburgse project Human Rights Tattoo en het Tilburgse digitale bureau Freshheads hebben de internationale designprijs gewonnen: de ‘Red Dot, Grand Prix 2020’. De Grand Prix is een exclusieve titel die slechts door zeven organisaties wereldwijd wordt gedragen. Uit 6.992 inzendingen (uit 50 landen) werd Human Rights Tattoo als Grand Prix-winnaar uitgekozen. De prijs werd gewonnen in de categorie online: voor de website van de organisatie. Die is door Freshheads gemaakt

Bijna achthonderd kunstenaars staan in de rij voor een atelierruimte in Rotterdam. Door ‘tegenstrijdig beleid van de gemeente’ dreigt de stad zijn positie als creatieve hotspot kwijt te raken. “Begin dit jaar stonden opvallend veel oude schoolgebouwen in Rotterdam op Funda. De SKAR werd als bieder afgewezen, omdat het voorbehoud van financiering dat zij moet maken niet wordt ingewilligd”, zegt Sandro Setola, voorzitter van Kaus Australis. Zes van de tien kunstenaars behorend tot het collectief Kaus Australis staan aan het einde van deze maand op straat. ,,Het tegenstrijdige beleid van de gemeente maakt het ons bijna onmogelijk. Enerzijds is drie jaar geleden afgesproken dat de gemeente zich zou inspannen voor een verdriedubbeling van het aantal atelierruimtes in de stad, anderzijds wordt in het vastgoed het zoekproces bemoeilijkt. Onder aan de streep worden we er als kunstsector niet veel wijzer van.”, zegt Setola. Sinds een paar maanden worden de antikraakpanden, veelal oude buurtcentra en schooltjes waarin kunstenaars zijn gehuisvest, in een recordtijd door de gemeente van de hand gedaan. ,,Als stichting staan we geregeld buitenspel. Wij leggen niet zomaar 5 of 6 ton op tafel. Zo’n dertig panden hebben we de afgelopen jaren weten te huren van de gemeente en particulieren, maar dat aantal is onvoldoende. De vraag naar atelierruimtes is twee keer zo groot als het aanbod. Als Rotterdam die leuke stad wil blijven, moet de gemeente nu handelen. Anders gaan de kunstenaars elders hun heil zoeken.”, zegt Olof van de Wal, directeur van de SKAR Stichting Kunst Accommodatie Rotterdam

BredaPhoto kijkt tevreden terug op de corona-editie. Directeur Fleur van Muiswinkel: ,,Met ruim 20.000 betaalde tickets hebben we de ambities binnen de corona-realiteit gehaald. In totaal trokken we zo’n 55.000 bezoekers, waar we op een ‘normale’ editie 80.000 mensen verwelkomen. Wat mij nu het meeste is bijgebleven, is dat er toch continu op alle locaties bezoekers waren. Uit hun reacties blijkt dat ze erg tevreden waren over het aanbod van het werk, zowel in kwaliteit als hoeveelheid. En dat het überhaupt doorging.” In vergelijking met 2018 miste BredaPhoto sowieso trekkers als de Koepel en het Infinity Pad, het houten looppad op het Chassé Park. Van Muiswinkel prijst haar team : ,,Er is veel gecanceld, veel moest worden verzet, maar de veerkracht van dit team is fantastisch.”

Op uitnodiging van het Mondriaan Fonds schreef Rolando Vázquez het essay Vistas of Modernity: decolonial aesthesis and the end of the contemporary. Deze Engelstalige publicatie is verschenen in de essayreeks van het Mondriaan Fonds. “We leven in een tijd van polarisatie. Culturele instituten en onderwijsinstellingen worden geconfronteerd met de verantwoordelijkheid om instrumenten en ruimte te bieden voor kritische reflectie, voor betrokkenheid en vooral om elkaar te ontmoeten en te herkennen in onze verschillen. In dit dekoloniale essay introduceert Rolando Vázquez zijn kritiek, waarmee hij een mogelijkheid biedt om voorbij de dominante paradigma’s te denken en te handelen. Het essay biedt een kritische analyse van moderniteit, breed opgevat als het westerse beschavingsproject, en probeert de heerschappij van de westerse kennisleer en esthetiek met het ingebedde eurocentrisme en antropocentrisme te overstijgen.”

'Kunstenaars willen, aldus tegen beter weten in, niet meer de bittere smaak van de voedende hand proeven en dus gaan ze over tot actie, met succes. In die precaire situatie, die mij ook niet onbekend is als kunstenaar, heerst een klemmend bewustzijn van hypocrisie: je wilt wel maar kan niet, je kan wel maar wilt soms ook niet. De wereld zoals we die kennen is geen makkelijk medium om mee te werken.' Kunstenaar en onderzoeker Eef Veldkamp interviewde Jonas Staal, Malou den Dekker (BP or not BP) en Daniela Paes Leão (Fossil Free Culture) over hun positie als kritische kunstenaar in het neoliberale tijdperk. Ter introductie schreef hij een kort essay.

„Er zit ook een risico aan die meer maatschappelijke koers. Je kunt ten eerste de plank misslaan. Daarnaast kun je tegenstand opwekken. Niet iedereen ziet zo graag dat het maatschappelijk debat het museum in wordt gebracht. Volgens hen moet het museum een harmonisch geheel van schoonheid, contemplatie, esthetiek en zuiverheid zijn. Ik zit meer in de richting dat het kunstwerk ook andere, meer maatschappelijke dingen te vertellen heeft. Zonder die eerste richting weg te laten overigens.” Gesprek met Rein Wolfs, directeur van het Stedelijk Museum Amsterdam, die vindt dat her museum meer maatschappelijk betrokken moet worden.

Amsterdam is nog steeds aantrekkelijk voor beginnende kunstenaars van overal. Er staan bekende musea, er zijn relatief veel galeries en kunstpodia, en de postacademische kunstopleidingen Rijksakademie, De Ateliers en het Sandberg Instituut staan internationaal hoog aangeschreven. Maar de aantrekkingskracht verandert, vinden de kunstinstellingen uit het zgn. middenveld. Dat bestaat uit podia als de Appel, Framer Framed en Stichting NDSM, die beeldende kunstenaars in hun ontwikkeling helpen o.m. door het geven van opdrachten en het organiseren van exposities. Het grootste probleem is de huisvesting van nieuwe kunstenaars die naar Amsterdam komen. Ruimtenood remt niet alleen nieuw talent af, maar brengt ook de kunstpodia zelf in moeilijkheden. Ze moeten regelmatig verhuizen en leven vaak met de onzekerheid van een tijdelijk contract. De instellingen zijn gebaat bij lange termijn subsidiëring

‘Residenties zijn van onschatbare waarde: je bent weg uit je eigen comfortabele zone, en werkt in een vreemde omgeving, zeker in het buitenland waarbij je zelfs een soort exoot kan zijn. De confrontatie met de andere context is heel erg boeiend. Het creëren van een vrijplaats voor kunstenaars is van groot belang. En het vertrouwen van derden naar een kunstenaar toe: hier heb je de ruimte en de tijd en een beetje geld en ga maar iets doen. Een aantal van de werken die je hier ziet hadden niet gemaakt kunnen worden zonder dat verblijf.’ Dit najaar is in PARK, in Tilburg, de tentoonstelling Nabeeld te zien met het werk van kunstenaars die een werkperiode hebben gehad in het gastatelier van het Van GoghHuis in Zundert. Airbrabant ging in gesprek met Rob Moonen, kunstenaar, initiatiefnemer en lid van de werkgroep van PARK over de tentoonstelling, de samenwerking met het Van GoghHuis, het ‘nabeeld’ van een residentie en het belang van residenties voor kunstenaars.

Illustrada, zo heet een nieuwe kunstexpositie in de buitenlucht die vanaf de zomer van 2021 een vaste waarde in de Tilburgse binnenstad moet worden. Ook ten tijde van corona. ,,Al wandelend langs de torens kun je makkelijk anderhalve meter afstand bewaren", zegt initiatiefnemer Rutger van de Wiel. Voor het nieuwe evenement moeten er minimaal zestien torens in de stad komen te staan waarop digitaal gemaakte kunst wordt tentoongesteld. In galeries zijn kleinere expo's en wordt er werk verkocht. Of het gaat gebeuren hangt onder meer af van de gemeentelijke subsidie die is aangevraagd. In december wordt de uitslag verwacht. Van de Wiel heeft al met een aantal partijen in Tilburg gesproken

Musea mogen meer dan 30 mensen ontvangen. Daar is de maximaal toegestane capaciteit afhankelijk van hoeveel personen er op het beschikbare aantal vierkante meter passen, waarbij 1,5 meter afstand houden van elkaar mogelijk blijft. Uit een rondgang van Het Parool, die sprak met woordvoerders van de grote Amsterdamse musea, blijkt dat de museumbezoeker het af laat weten. De verschillende woordvoerders zijn het over één ding eens: de mensen die wél komen, hebben een extra fijne ervaring. “We vragen mensen na afloop of ze zich veilig hebben gevoeld en het overgrote deel antwoordt positief. Angst is ook echt niet nodig, het Stedelijk is super veilig”, aldus Marie-José Raven van het Stedelijk Museum Amsterdam.