Het voorbereidend werk voor de draaiende deur, het kunstwerk bij de entree van de LocHal, lag stil door de coronacrisis.  Het is de opzet dat dit jaar, uiterlijk 2021, de knoop wordt doorgehakt over het bewegend kunstwerk bij de entree van de LocHal aan de zijde van de Brokxlaan. ‘De Deur’ (werktitel) is ontworpen door Pien den Hollander. Zij ontwierp een stalen poort (4 bij 4,5 meter) , hangend aan een kraan. De poort beweegt langzaam door de smalle gang bij de overdekte entree. De kunstenares liet zich inspireren door massief staal en de treinen die ooit in die LocHal aan grote kranen hingen. De hoop is gevestigd op een bijdrage van het Mondriaan Fonds, dat is het landelijke stimuleringsfonds voor beeldende kunst en erfgoed.  Het kunstwerk wordt deels betaald door de Bibliotheek, Kunstloc Brabant en Seats to Meet, dat zijn de gebruikers van de LocHal. Ook de gemeente Tilburg en het Prins Bernard Cultuurfonds leveren een bijdrage. Bovendien was er een crowdfunding.

Het dit jaar opgerichte Hartwig Art Production | Collection Fund stimuleert experimenten en creativiteit op het hoogste niveau. Jaarlijks ondersteunt het fonds een groep kunstenaars bij het maken van nieuw en ambitieus werk. De kunstwerken worden uiteindelijk door de Hartwig Art Foundation gekocht en aan de Rijkscollectie, de kunstcollectie van de Nederlandse Staat, geschonken. Op die manier levert het fonds een blijvende maatschappelijke bijdrage. Voor het seizoen 2020-2021 heeft het Hartwig Art Production | Collection Fund een speciaal project opgezet, dat tegemoetkomt aan de uitzonderlijke omstandigheden waaronder kunstenaars en instellingen momenteel genoodzaakt zijn te werken. Zeven postacademische opleidingen en instellingen met een ‘artist-in-residence’-programma zijn door het fonds uitgenodigd een longlist samen te stellen van 35 kunstenaars met wie zij recentelijk hebben samengewerkt. Van die longlist worden 15 kunstenaars gekozen die elk een honorarium van € 10.000 ontvangen. Het fonds beschikt dit eerste jaar over € 300.000 euro om nieuw geproduceerde werken te verwerven voor de Rijkscollectie.

Op basis van de mededelingen tijdens van de persconferentie van 18 september heeft de Museumvereniging het Museumprotocol aangepast. Bijeenkomsten binnen musea én buiten het museum waarbij meer dan 50 mensen samenkomen zijn meldingsplichtige evenementen. De vereniging adviseert de leden te checken bij de eigen veiligheidsregio of er sprake is van verzwarende maatregelen, en die dan op te volgen.

In de vierde editie van het jaarlijkse magazine Kont wordt de stad Eindhoven door vijf teams bestudeerd en besnuffeld, als ware de stad een baby. Dat levert een verrassende en ook nog eens heel fraaie editie op.

De meesten lopen er gehaast langs op de trap of bij de garderobe. Of ze staan er met de rug naar toe, een koffie of een biertje in de hand. Maar de Tilburgse schouwburg herbergt een bijzondere kunstcollectie en wil die ook graag laten zien. Daarom staan er dit seizoen een paar rondleidingen op het programma.

BKNL, het overlegorgaan voor de beeldende kunst, stuurde op 7 september een brief naar minister van Engelshoven (OCW) om de blijdschap kenbaar te maken over de extra 482 mln. euro die het kabinet vrijmaakt voor cultuur om de steun van de afgelopen maanden door te zetten. BKNL wil graag bijdragen aan de uitwerking van het tweede steunpakket. Daarom brengt het overlegorgaan een aantal punten van Corona-zorg onder de aandacht, die specifiek aan de beeldende kunstsector raken, en draagt hierbij ook oplossingen aan. BKNL pleit ervoor het Experimenteerreglement Kunstenaarshonoraria voort te zetten als randvoorwaarde voor opdrachtbeleid voor kunstenaars. BKNL pleit ervoor te borgen dat huurders gehoord worden in de compensatieregeling voor verhuurders. BKNL pleit ervoor de SBI-code 9003 op te nemen, zodat beeldende kunstenaars niet uitgesloten worden van toegang tot de lastencompensatieregeling TVL. KNL bepleit het aanvullen van het aankoopbudget bij het Mondriaan Fonds voor aankopen door musea voor een vitale collectie Nederland, en voor het tijdelijk fiscaal aftrekbaar maken van kunstaankopen door particulieren bij galeries die deelnemen aan de KunstKoopregeling. BKNL vraagt aandacht voor kunstbeurzen en kunstmanifestaties als onderdeel van een levendige culturele infrastructuur.

‘’De afgelopen jaren is vaak beweerd dat er in de kunst geen dominante stromingen meer bestaan, maar loop even rond op In the Presence of Absence en je beseft dat alle werken gaan over dezelfde onderwerpen die het artistieke debat sinds enkele jaren domineren: het herinterpreteren van de geschiedenis, emancipatie van mensen die te weinig worden gehoord, (gewenste) maatschappelijke veranderingen. En die thema’s worden ook nog eens gepresenteerd met eenzelfde dwingende vanzelfsprekendheid als de oude avant-gardes dat altijd deden.’’ Het kan prima: goede, actuele kunst die ook de veelkantigheid van de dingen laat zien, volgens Hans den Hartog Jager. Dat bewijst de expositie ‘In the Presence of Absence’, met voorstellen voor de collectie van het Stedelijk Museum Amsterdam.

Black Album / White Cube: A Journey into Art and Music is een tentoonstelling van de grote namen en grote aantallen (35 kunstenaars, tweehonderd werken, Richard Prince, Anton Corbijn, Arthur Jafa, Cyprien Gaillard). De expositie in de Kunsthal Rotterdam wil laten zien hoe popmuziek en beeldende kunst elkaar beïnvloeden. Wat blijkt: dat gebeurt in positieve maar ook in negatieve zin. George Vermij over de tentoonstelling.

Als onderdeel van de maatregelen om het coronavirus tegen te gaan kunnen musea ook stappen nemen op het gebied van ventilatie. Deze maatregelen staan vanzelfsprekend naast de bekende adviezen van de Rijksoverheid, het RIVM en de richtlijnen uit het museumprotocol over de aanpak in tijden van corona en de afstand- en hygiëneregels. In afstemming met de sectie Veiligheidszorg en Facility Management enkele wetenschappelijke inzichten en praktische adviezen voor musea over ventilatie.

Een tweede lichting die bestaat uit dertien musea en erfgoed instellingen sluit zich vanaf september aan bij het samenwerkingsverband Musea Bekennen Kleur. Met Musea Bekennen Kleur ontstaat in de museale wereld voor het eerst een platform waar musea diepgaand met elkaar in gesprek gaan over de vraag hoe de musea gezamenlijk diversiteit en inclusie gaan waarmaken.

Het Brooklyn Museum in New York brengt werk uit de collectie naar de veiling, om met de opbrengst de eigen bedrijfsvoering te kunnen betalen, met name de zorgtaken rondom het collectiebeheer. Het museum stelt hiertoe gedwongen te zijn door de teruglopende inkomsten ten gevolge van de coronapandemie. De Amerikaanse Museumvereniging heeft musea toestemming gegeven tot dit soort fondswerving over te gaan, waar ze voorheen het museum hiervoor sancties zou opleggen.

In Nederland ontvangen op dit moment vier culturele instellingen financiële steun van de fossiele industrie. Dat zijn het Drents Museum (NAM), Groninger Museum (Gasunie en GasTerra), NEMO (Shell) en Rijksmuseum Boerhaave (Shell). Het lijstje was eerst langer. Onder andere het Tropenmuseum, het Mauritshuis en het Concertgebouw en Van Goghmuseum hebben in de afgelopen twee jaar hun sponsordeals – soms stilletjes, soms publiekelijk – stopgezet. Zoë Dankert sprak met Andreas Blühm, directeur van het Groninger Museum, Harry Tupan, directeur van het Drents Museum, en Daniela Paes Leão en Teresa Borasino, vertegenwoordigers van Fossil Free Culture NL, een collectief van kunstenaars en activisten, die strijden tegen sponsordeals tussen de fossiele industrie en culturele instellingen. Waarom heeft de fossiele industrie interesse in de cultuurwereld?

Met het plaatsen van het beeld ‘Unie van Haaren’ van Jo Gijsen (1943-2017) nadert de Jo Gijsen-route in de Beerzen haar voltooiing. Gijsens weduwe Marian voelt zich ‘hartstikke trots’.

Hoe leg je de link tussen erfgoed en burgerschapsonderwijs? De Digitale Scheurkalender Burgerschap zet vmbo-leerlingen via kunst- en cultuursnacks aan het denken over zaken als democratie, vrijheid en identiteit. Een inspirerend concept met aansprekend lesmateriaal voor bijvoorbeeld Nederlands, maatschappijleer of een mentorles. Annemarie Hogervorst van Kunstgebouw en Iris Brandts van Erfgoedhuis Zuid-Holland leggen uit hoe zij dit ontwikkelden.

In een reactie schrijft de Museumvereniging dat op Prinsjesdag 2020 de regering het belang van kunst en cultuur voor de samenleving onderstreept. De Museumvereniging is verheugd dat de eerder aangekondigde overheveling van de budgetten voor de Rijksmusea naar de Erfgoedwet per 2021 definitief bevestigd is. Hiermee krijgen de rijksmusea het (financiële) vertrouwen om hun collecties te blijven ontsluiten voor het publiek. Ook is nu officieel dat in elke provincie musea voor extra publiekstaken worden opgenomen in de Basisinfrastructuur 2021-2024 (BIS). Hiermee is jaarlijks 3 miljoen euro gemoeid. Bovendien is in de BIS ruimte gemaakt voor het beheren, behouden en ontsluiten van de verweesde sectorcollecties podiumkunsten en grafische vormgeving. En ook museale ondersteunende instellingen, presentatie- en ontwikkelinstellingen zijn in de BIS opgenomen. Al met al ontstaat zo, samen met de bijdragen voor post-academische instellingen een keten, die bijdraagt aan een vitale (museum)sector.

Sinds 2015 organiseren het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie en het Mondriaan Fonds gezamenlijk drie tot vier gezamenlijke Get a Grant events per jaar. Bijeenkomsten om studenten, (net) startende kunstenaars en ontwerpers, te informeren over de subsidiemogelijkheden van beide fondsen. De eerstvolgende gezamenlijk online voorlichtingsbijeenkomst over bijdragemogelijkheden voor beginnende kunstenaars en ontwerpers is op 8 oktober van 13.00 tot 14.00. uur deel aan het online vraaggesprek. Daarvoor kan men zich aanmelden.

Het festival BredaPhoto moet verder zonder een van zijn belangrijkste kunstwerken. Destroy my face van kunstenaar Erik Kessels is verwijderd door het Bredase skatepark Pier15, een van de locaties van het festival, na een petitie. Tegen het kunstwerk − een compilatie van door plastische chirurgie verminkte gezichten van voornamelijk vrouwen op de vloer van de skatebaan, die zouden slijten door het skateboarden − was protest aangetekend via een open brief onder de kop We are not a playground. Directeur Fleur van Muiswinkel van BredaPhoto spreekt na het besluit van Pier15 − genomen onder druk van protesten uit met name de Amerikaanse skatewereld − van ‘het polariseren van het debat’ en een ‘overwinning van de cancel culture’. Van Muiswinkel: ‘Ik heb begrip voor het besluit van Pier15, maar het is heel jammer dat de schrijvers van de open brief niet het gesprek met ons wilden aangaan. En je kunt geen debat hebben als er sprake is van eenrichtingsverkeer.’ Bedrijfsleider Rinse Staal van Pier15 zegt dat er voor de skatehal eigenlijk geen andere optie was. ‘Het was vooral de vrouwelijke skategemeenschap in de VS die zich gekwetst toonde, nadat beelden viral waren gegaan. Skatemagazines en sponsoren volgden. Ons voortbestaan stond op het spel, en we zijn allereerst een skatepark.’

De Raad voor Cultuur blijft bij zijn advies aan minister van Engelshoven (OCW) over de toekenning van de 250.000 euro extra subsidie voor publieksbereik aan BAK Amsterdam en Framer Framed te Utrecht. Deze twee presentatie-instellingen ontvangen elk de komende vier jaar jaarlijks 250.000 euro extra om een breder publiek te bereiken. De raad reageert hiermee op de aangedragen correcties en aanvullingen op zijn advies van 31 augustus.

Na 20 jaar dreigt Lustwarande in Tilburg geen subsidie meer te ontvangen van de gemeente Tilburg en de provincie Noord-Brabant. Er was wel een positief advies van de provinciale commissie, maar in de puntenlijst die door de commissie werd opgesteld, scoorde Lustwarande minder dan anderen waardoor het onder de zogenaamde zaaglijn terecht kwam. Een onthutste stichting probeert het tij te keren. Lustwarande stelt dat die puntentelling niet klopt en is een publieksactie gestart. Grotto, het paviljoen dat mede dankzij de Lustwarande in het Sterrenbos werd gebouwd, is beplakt met stickers: ‘Lustwarande moet blijven’. De organisatie heeft een bezwaar ingediend bij de provincie. Maar er is ook goed nieuws: Het  Mondriaan Fonds maakte op 9 september bekend dat Lustwarande een bijdrage ontvangt van 110.000 euro voor twee jaar.

De gemeente Den Helder gaat de in beslag genomen kunstcollectie van Rob Scholte openbaar verkopen. De gemeente nodigde Scholte eerder uit met een oplossing te komen voor de openstaande schuld aan de gemeente. Die oplossing is er niet gekomen, laat het college op 11 september weten aan de gemeenteraad. Nu de schuld nog steeds open staat en de voormalig gebruiker, ondanks onze uitnodiging daartoe, niet zelf met een oplossing is gekomen, hebben wij besloten de kunstcollectie van het voormalig Rob Scholte museum te laten verkopen.”

Elk jaar brengen Art Basel en UBS haar gezamenlijke Art Market Report uit, die een analyse op macroniveau van de kunsthandel in kaart brengt. Het COVID-19 effectrapport, dat door de culturele econoom Dr. Clare McAndrew en de socioloog Taylor Whitten Brown van Duke University wordt uitgevoerd, is toegespitst op en put uit onderzoeken van bijna 800 galeries tijdens de eerste helft van 2020. Door de COVID-19 crisis wordt de handel beperkt door lockdowns, reisbeperkingen en een ontregeling van de aanvoer. Enkele cijfers. In vergelijking met de eerste zes maanden van 2019 is de omzet in dezelfde periode in 2020 met gemiddeld 36% gedaald. Kleinere galeries meldden de grootste omzetdalingen. Slechts 21% van de ondervraagde galeriehouders verwacht een stijging van de verkoop in de tweede helft van het jaar en slechts 45% voorziet een betere situatie in 2021. De crisis heeft ook gevolgen voor de werkgelegenheid. Het meest opvallend is dat 37% van de galeries, met een omzet van meer dan 10 miljoen dollar, hun personeel heeft ingekrompen. Tevens is opvallend dat 59 % van de verzamelaars stelden dat de COVID-19 pandemie "hun belangstelling voor het verzamelen had vergroot".

Op 31 augustus vond onder leiding van Aldith Hunkar het eerste webinar Schouder aan Schouder plaats dat geheel in het teken stond van de coronacrisis en de lobby. Het is de eerste aflevering van een reeks webinars, die de Museumvereniging organiseert om - juist nu - kennis tussen leden uit te blijven wisselen. Aan het webinar namen zo’n 100 museumprofessionals deel afkomstig van verschillende musea door heel Nederland. Een verslag.

Veel mensen zijn nog terughoudend om musea te bezoeken: omdat zij liever geen gebruikmaken van het openbaar vervoer of omdat ze denken dat ze altijd eerst moeten reserveren, terwijl dat niet meer overal zo is. Toch omschrijft meer dan 70% na een bezoek musea als veilig en verantwoord. Dit blijkt uit onderzoek dat de Museumvereniging heeft geïnitieerd en dat is uitgevoerd samen met onderzoeksbureau Validators en Terra Nova Partners in Onderzoek. Ook toont het onderzoek dat bijna twee derde van de musea (63%) nu als grootste zorg heeft dat er minder bezoekers komen. De grootste afname is te zien bij: schoolklassen, 65-plussers en buitenlandse toeristen. Dat baart op korte én langere termijn zorgen om de ontwikkeling van de publieksinkomsten, mede omdat bij eerdere crises herstel van museumbezoek lang op zich liet wachten.

Joost Groenenboer van het LKCA over de herijkte canon. Een canon met meer maatschappelijke insteek, met extra aandacht voor het koloniale verleden, gastarbeiders en vrouwen. Wat voor aanknopingspunten biedt de vernieuwde canon voor (geschiedenis)docenten om inclusiever les te geven? En wat kunnen educatiemedewerkers van musea ermee?

Anderhalve maand later dan gepland, staat er toch nog een fysieke eindexamenexpositie met dit jaar 165 afgestudeerden van de Rietveld Academie. Corona laat zich gelden op de eindpresentatie. Er is veel intiem werk, een dosis (seksueel) verlangen en een opvallende interesse in luchtverversingssystemen. Door de gereserveerde timeslots (allemaal uitverkocht) is het bovendien een stuk rustiger dan normaal, waardoor je met meer aandacht naar werk kunt kijken.

Kunstenaar Tom van Veen sprak met graffitikenner Jasper van Es. Graffiti is terug, zowel binnen het politieke als het publieke domein. Zie de zeer uiteenlopende graffiti pieces rondom de Black Lives Matter protesten, pieces van bekende graffitischrijvers in exposities, en de terugkeer binnen de schilderkunst.

Nadeche Remst bezocht de eindpresentatie van de Ateliers Offspring 2020. Twee jaar lang werkten jonge kunstenaars aan de postacademische opleiding in elk hun eigen monumentale ruimte en onder persoonlijke begeleiding van onder anderen Lara Almarcegui, Rob Birza, David Jablonowski, Marina Pinsky en Bojan Šarčević. Zigzaggend door de gangen van de Ateliers loop je de route langs de presentaties. Curator Fabian Schöneich, die dit jaar de eindpresentatie verzorgt, benadrukte tijdens zijn inleiding de diversiteit van de tien kunstenaars. De zigzag suggereert volgens Schöneich ‘een lijn die verschillende richtingen op beweegt, niet alleen vooruit, maar ook vooruit op een naar binnen gerichte manier’. Dat deze lijn soms ook een onverwachte koersverandering kan maken is in de afgelopen maanden duidelijk geworden. De politieke en sociale realiteit van die ingrijpende koersverandering komt in alle solopresentaties naar voren, in kleine gebaren maar ook in grootschalige site-specifieke werken. Niek Hendrix van Lost Painters viel op dat vele exposanten ‘ het schrale schilderen delen en vaak ingetogen werken maken’’.  Passend binnen de traditie die ze op de Ateliers hebben, maar dat is lang niet zo zichtbaar geweest.

Het Mondriaan Fonds kent tijdens zijn jaarlijkse aanvraagronde bijna 7 miljoen euro toe aan het programma van 38 kunstpodia, variërend van kleine kunstinitiatieven tot organisaties met een uitgebreid activiteitenprogramma. De bijdrage is bedoeld voor een serie activiteiten gericht op presentatie, experiment, opinie en debat. De kunstpodia krijgen de bijdrage voor een inspirerend programma van één tot maximaal vier jaar. Het gaat om vaste bijdragen van 25.000 tot 275.000 euro op jaarbasis. De Bijdrage Programma’s Kunstpodia kent vier categorieën – Start, Basis, Pro en Breed – en geeft instellingen de mogelijkheid tot groei en ontwikkeling. Elke categorie heeft eigen criteria, waarbij budget, periode en ook de vereisten toenemen. In de categorie Start werden gehonoreerd : Grafisch Atelier Den Bosch, Make Eindhoven. In de categorie Basis werd gehonoreerd: Lustwarande, Tilburg. In de categorieën Pro en Breed werden geen Brabantse initiatieven gehonoreerd.

De Johannes Vermeer Prijs 2020, de Nederlandse staatsprijs voor de kunsten, is door minister van Engelshoven (OCW) toegekend aan Rineke Dijkstra. De jury, onder voorzitterschap van Andrée van Es, heeft haar unaniem voorgedragen. Rineke Dijkstra ontvangt de prijs vanwege haar iconische bijdrage aan de fotografie. Zij is – aldus het juryrapport – ‘de koningin van de Nederlandse portretkunst’. De uitreiking vindt plaats op 29 oktober 2020. De Johannes Vermeer Prijs is de Nederlandse staatsprijs voor de kunsten en bestaat uit 100.000 euro. De winnaar mag het bedrag besteden aan een speciaal project binnen zijn of haar werkterrein.

Wouter van der Giessen, afgestudeerd aan de studie Beeldende Kunst, is aangewezen als winnaar van de Atelierprijs Breda 2020. De gemeente Breda stelt deze prijs jaarlijks beschikbaar aan de meest ondernemende student van AKV|St.Joost Breda als kans om zich verder te ontwikkelen als kunstenaar of ontwerper. De winnaar mag een jaar lang gebruik maken van een gastatelier bij Electron. Fenna Koot, onlangs afgestudeerd aan de studie Art & Research (Beeldende Kunst) bij St.Joost School for Art & Design in Breda, is uitgeroepen tot winnaar van derde editie van de Van Gogh AiR prijs 2020. Zij mag een maand lang verblijven als ‘artist-in-residence’ in de oude kosterswoning uit Van Goghs tijd en gebruik maken van het gastatelier. Ook ontvangt zij een geldbedrag van €600 en een materiaalvergoeding. Aansluitend zal Fenna exposeren in de Van GoghGalerie. Dit jaar besloot het Vincent Van GoghHuis een extra prijs uit te reiken: een residentie in het nieuwe atelier op landgoed de Moeren, de plek waar Van Gogh vroeger speelde, midden in het toekomstige Van Gogh National Park. Tosja van Lieshout, afgestudeerd aan de studie Art & Research (Beeldende Kunst) bij St.Joost School of Art & Design 's-Hertogenbosch, mag hier in het najaar op deze mooie plek in de natuur aan het werk.

Graphic Matters, onder meer verantwoordelijk voor het gelijknamige festival en de Blind Walls Gallery in Breda, begint een eigen galerie aan de Terheijdenstraat 1. De nu nog aan de Hoornwerkstraat gevestigde organisatie verhuist op 1 oktober. Blind Walls Gallery en Print Club Torino (Italië) gaan dit jaar samenwerken in de vorm van een dubbel artist-in-residence programma. Een nog aan te wijzen jonge Italiaanse kunstenaar krijgt de kans om in november een maand in Breda te werken. De in Breda opgeleide illustrator Ilse Weisfelt werkt en verblijft eerder al eenzelfde periode in Turijn. De kunstenaar kan werken bij grafische werkplaats RAAF. Het Stadsarchief Breda helpt bij het onderzoek en geeft toegang tot historische documenten. De uitwisseling wordt ondersteund door de gemeente Breda, de provincie Noord-Brabant, de Nederlandse Ambassade in Rome en het Italiaanse ministerie van Cultuur

Veel ziekenhuizen hebben uitgebreide kunstcollecties. Maar kan alle kunst er ook worden getoond? Zijn er speciale criteria waaraan kunstwerken in medische centra moeten voldoen? En wat vindt ze van een ‘healing environment’: een architectuur en inrichting die bijdraagt aan het welzijn van patiënten, waardoor ziekenhuizen hun collectie aan het herordenen zijn? De Volkskrant sprak met Sandrine van Noort. Ze erkent dat er kunst is die écht niet kan, maar vindt betutteling van de patiënt uit den boze. Van Noort is conservator van een tentoonstelling in Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC), De tentoonstelling Taboe of niet? Controverses in openbare kunstcollecties was nog niet eens geopend of de omstreden kunstwerken uit het depot werden opnieuw onttrokken aan het oog van het publiek. Door het coronavirus was de galerie van het LUMC tijdelijk alleen online te bezoeken. Maar sinds kort zijn ook niet-patiënten, op afspraak, weer welkom.

Creatief platform MOAM initieert in samenwerking met onder meer het Nederlands Letterenfonds een unieke expositie die kunst combineert met boeken. Zestien jonge kunstenaars uit verschillende disciplines zijn gekoppeld aan zestien toonaangevende Nederlandse dichters en schrijvers. In de afgelopen maanden werkten de kunstenaars nauw samen met de auteurs, en creëerden zij werk geïnspireerd op een boek van de auteur.

Eerstvolgende, en laatste deadline, van de regeling Bijdrage Samenwerking Musea van het Mondriaan Fonds is 12 oktober. De regeling is voor de ontwikkeling van bijzondere gezamenlijke initiatieven, bijvoorbeeld op het gebied van educatie, publieksbereik, zichtbaarheid, haalbaarheidsonderzoek, digitale mogelijkheden en/ of collectiebeleid. De initiatieven moeten een duurzaam karakter hebben en voorbeeld stellend zijn. Dat wil zeggen dat het project navolgbaar moet zijn. Het einde van het budget is in zicht, meldt het fonds.

Het resultaat van de aanvraagronde voor de Compensatieregeling Coronacrisis Musea 40.000 – 100.000 bezoekers is op 1 september door het Mondriaan Fonds bekend gemaakt. 27 musea verspreid over heel Nederland krijgen een bijdrage. Alle aanvragen van musea die aan de voorwaarden voor de regeling voldeden zijn positief beoordeeld en toegekend. De hoogte van een bijdrage is 60.000 euro per museum. Met deze bijdrage wil het Mondriaan Fonds tegemoet komen aan de gederfde inkomsten als gevolg van covid-19. Tot de musea die een bijdrage hebben ontvangen behoren Biesbosch Museum, Werkendam, Eindhoven Museum, Eindhoven, Museum Klok en Peel, Asten, Natuurmuseum Brabant, Tilburg.

De aanvraagprocedure voor het Experimenteerreglement Kunstenaarshonoraria van het Mondriaan Fonds is op 19 augustus jl. gesloten; er kunnen geen nieuwe aanvragen meer worden ingediend. Voor de regeling is een beperkt budget beschikbaar gesteld, dit budget is bijna volledig besteed. Tegelijkertijd zijn in de afgelopen tijd veel aanvragen voor deze regeling ingediend. Aanvragen die reeds zijn ingediend worden behandeld op volgorde van binnenkomst en volledigheid, toekenningen worden gedaan zolang het budget strekt. Begin 2017 werd de richtlijn kunstenaarshonoraria geïntroduceerd, een handreiking voor instellingen en kunstenaars om te komen tot ‘fair practice’ in de professionele beeldende kunstpraktijk. De regeling zal in de nieuwe cultuurplanperiode niet meer uitgevoerd worden. De minister van OCW stelt voor 2021-2024 budget beschikbaar om presentatie-instellingen te ondersteunen bij het betalen van een redelijk honorarium. Hiervan is een bedrag van 150.000 euro voor de BIS-instellingen en 850.000 euro voor instellingen die meerjarig door het Mondriaan Fonds worden ondersteund.

28 regionale musea hebben via de Compensatieregeling Coronacrisis Musea > 100.000 bezoekers van het Mondriaan Fonds op 29 juli aanvullende compensatie toegekend gekregen voor hun inkomstenderving door covid-19. De regeling matcht de bijdragen van gemeenten en provincies aan deze musea. Tot de musea die een bijdrage hebben ontvangen behoren Design Museum Den Bosch, Museum Helmond, Het Noordbrabants Museum, TextielMuseum, Van Abbemuseum.

Zesentwintig startende beeldend kunstenaars kregen de afgelopen periode een Werkbijdrage Jong Talent. Zo meldt het Mondriaan Fonds op 6 augustus. Deze bijdrage is bedoeld voor kunstenaars met een professionele praktijk tot maximaal vier jaar, en kan worden gebruikt voor alles wat te maken heeft met de ontwikkeling van nieuw werk.

De bezoeker van The Art Fair wordt bij binnenkomst ook proefkonijn. Tijdens de kunstbeurs, waar start-ups en net afgestudeerde kunstenaars zich presenteren, gaat alleen al het opnemen van de temperatuur bij de ingang net even anders dan normaal. De bezoekers gaan voor een scherm staan waarop na enkele seconden hun temperatuur verschijnt. Daarna krijgt de bezoeker aan de balie een groen, knipperend apparaatje aangereikt, dat waarschuwt als men op minder dan anderhalve meter van een ander is. Doel: onderzoek naar het organiseren van evenementen met een zo laag mogelijke kans op coronabesmettingen. In dit Smart Distance Lab, werken techbedrijven, bedrijven uit de evenementensector en wetenschappers van de Universiteit van Amsterdam en de Technische Universiteit Delft samen. Het lab is opgezet in samenwerking met het ministerie van Economische Zaken.

Het Noordbrabants Museum heeft zijn collectie werken van Vincent van Gogh opnieuw weten uit te breiden. Het museum legde recent de hand op een klein portret van een vrouw uit de omgeving van Nuenen, vervaardigd in 1885. Het schilderij werd aangekocht via Christie’s London. De middelen voor deze aankoop werden beschikbaar gesteld door de BankGiro Loterij, particulieren en bedrijven. Met de aankoop van dit werk bezit het Noordbrabants Museum nu vijf werken van Van Gogh. Vanaf 3 tot en met 6 september a.s. kan het worden bezichtigd.

In Amsterdam-Noord opende eind augustus Nxt Museum, een expositieruimte voor mediakunst. Uniek voor Nederland. NRC sprak met zakelijk directeur Merel van Helsdingen. Mediakunst heeft zelf een lange traditie, maar voor het soort hedendaagse werken dat Nxt Museum gaat exposeren is in Nederlandse musea weinig ruimte, zegt ze. Nodig zijn grote ruimtes, hoge plafonds, stevige vloeren en veel stroomaansluitingen. “Wij gaan laten zien hoe je met de allermodernste technologie kunt reflecteren op onze moderne tijd.”

Museum.nl is dé site waar publiek vanaf eind juli inspiratie en informatie over musea kan vinden op één overzichtelijke plek. Door alle musea met de juiste informatie, de nieuwste activiteiten, pronkstukken en themapagina’s overzichtelijk bij elkaar te brengen wordt een breed publiek in contact gebracht met het enorme culturele kapitaal dat van ons allemaal is. Iedereen, Museumkaarthouders en ander publiek kan op museum.nl inspiratie opdoen en zich oriënteren voor een museumbezoek. De site is een coproductie van de musea die zijn aangesloten bij de Museumvereniging en de vereniging zelf. Musea hebben regie over hun eigen content.

Het Stedelijk Museum Amsterdam betaalt een deel van de loonsubsidie die het van het rijk ontvangen heeft via de Tijdelijke Noodmaatregel Overbrugging voor Werkgelegenheid (NOW) terug. "Aangezien de financiële steun van OCW en gemeente wordt opgeteld bij ons inkomen, zullen we een deel van de NOW-regeling terugbetalen", meldt het Stedelijk Museum aan NU.nl over de loonkostensubsidie, zonder een exact bedrag te noemen. Het museum voor moderne en hedendaagse kunst en vormgeving bevestigt verder de eerste termijn van de coronasteun via het Mondriaan Fonds reeds te hebben ontvangen. In de toelichting op de website over mogelijke coronasteun aan regionale musea met meer dan 100.000 bezoekers waarschuwt het Mondriaan Fonds dat toekenning via deze regeling "in de regel zal leiden tot een hogere omzet, dus een lagere omzetdaling en daarmee minder recht op tegemoetkoming op grond van de NOW".

Manon Jeuken, student Autonome Beeldende Kunst bij AKV|St.Joost, is de winnaar van de Jheronimus Atelierprijs ’s-Hertogenbosch (JA’sH). De gemeente ’s-Hertogenbosch reikt deze prijs jaarlijks uit aan de meest ondernemende student van AKV|St.Joost, onderdeel van Avans Hogeschool. Door een werkruimte beschikbaar te stellen voor dit talent en extra begeleiding te bieden kan ze zich verder ontwikkelen.

Op 4 juni bracht de Raad voor Cultuur haar advies uit over jaarlijks bijna 200 miljoen euro aan cultuursubsidies voor de komende vier jaar. De aanvraag van BioArt Laboratories in Eindhoven werd gehonoreerd en daarmee werd de instelling  opgenomen in de BIS. Studio040 sprak met Jalila Essaïdi, initiatiefnemer, over de professionele onderzoeksfaciliteiten waar kunstenaars in een echt laboratorium de natuur kunnen onderzoeken

De Raad voor Cultuur adviseert minister van Engelshoven (OCW) om de extra subsidie voor activiteiten voor publieksbereik toe te kennen aan de beeldende kunstinstellingen BAK te Utrecht en Framer Framed te Amsterdam. Deze twee presentatie-instellingen ontvangen elk de komende vier jaar jaarlijks 250.000 euro extra om een breder nationaal en internationaal publiek te bereiken. In totaal vijf instellingen dienden een plan in voor deze specifieke subsidie. De minister maakt op Prinsjesdag haar besluit over de toekenning van de subsidies bekend.

Het Kickstart Cultuurfonds biedt financiële ondersteuning aan theater- en concertzalen, producenten van professionele podiumkunsten en musea om aanpassingen aan de 1,5 metersamenleving door te kunnen voeren. De toekenningen van de eerste timeslots zijn inmiddels bekend. Het fonds verdeelt over meerdere rondes een bedrag van 16 miljoen euro in de gehele culturele sector. De tweede ronde voor de musea is inmiddels geopend. Op 7, 14 en 21 september openen de rondes voor theaters, muziekpodia, theaterproducenten. Het Kickstart Cultuurfonds is een gezamenlijk initiatief van de BankGiro Loterij, VSBfonds, Prins Bernhard Cultuurfonds, en de VandenEnde Foundation. Stichting Droom en Daad, Ammodo, Fonds 21, Zadelhoff Fonds / Zadelhof Cultuur Fonds, Fonds 1818, Stichting Zabawas en het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap hebben zich bij dit initiatief aangesloten.

Ruim honderd musea vrezen komend jaar te moeten sluiten. Dat blijkt uit een enquête gehouden door de Museumvereniging onder haar leden. Van de 435 musea gaf een kwart aan weinig vertrouwen te hebben voor 2021. Buiten de vier grote steden hebben musea het moeilijk, vertelt Mirjam Moll, voorzitter van de Museumvereniging. Het jaar 2020 komen ze nog wel door, maar 2021 is onzeker. Het museumbezoek ligt nu 80 procent lager dan pre-corona, daarnaast is zalenverhuur nog onmogelijk, waardoor ook veel inkomsten uitblijven. In april dit jaar vreesde nog een kwart van alle Nederlandse musea al dit jaar te moeten sluiten, bleek toen uit een ook door de Museumvereniging gehouden enquête. De brancheorganisatie pleit daarom voor een passender steunpakket voor álle musea. Want niet alle musea kunnen gebruikmaken van het generieke noodpakket; het steunpakket van 300 miljoen extra voor cultuur is waardevol maar komt aan een beperkt aantal musea ten goede. Verder ontvangt meer dan de helft van de musea om uiteenlopende redenen tot nog toe geen steun van gemeente of provincie.

Pleidooi voor een debat over financiële ondersteuning van galeries.

‘’Het is een bewuste keuze om buiten het institutionele te stappen. Initiatieven worden geboren uit noodzakelijkheid en die energie verdwijnt als het een instituut wordt dat puur blijft voorbestaan voor de organisatie van het instituut’’. DE PLAYER in Rotterdam doet een opvallende stap. Het verlaat na zeventien jaar vrijwillig de meerjarige subsidiesystematiek en verandert zich in DE_LAYER (vanaf 2021), omdat het zijn creativiteit te zeer zag aangetast door alle regels en verwachtingen. Initiatiefnemer Peter Fengler legt uit waarom kleiner worden helemaal niet erg is, zelfs juist een voordeel kan zijn.

De moord op George Floyd in Minneapolis vormde de aanleiding voor wereldwijde demonstraties tegen - en een groeiend bewustzijn van racisme, ook hier in Nederland. Standbeelden in de openbare ruimte van historische figuren verbonden met de koloniale geschiedenis moesten het ontgelden. Maar hoe kijken kunstprofessionals, die in hun praktijk kritisch bezig zijn met zaken als canoniseren, het idee van monumenten, het vertellen van verzwegen geschiedenissen en het bevragen van heldendom, tegen deze kwestie aan? Wat moet er gebeuren met deze beelden?  Iris van der Zee sprak met curator Rob Perrée, kunstenaars Natasja Kensmil, Silvia Martes, Willem de Haan en Rosa Sijben en kunstonderzoeker Tracian Meikle. Ze schetsen het belang van een completer beeld van de Nederlandse geschiedenis en dragen alternatieve ideeën aan voor de rol die het standbeeld in de openbare ruimte wél zou kunnen vervullen.

Rotterdam Ahoy en Museum Boijmans Van Beuningen ontwikkelden samen een uniek, vreemd, aantrekkelijk, corona-proof plan in deze bijzondere tijd : het Drive-thru museum. Ahoy stelt haar locatie ter beschikking, Boijmans de kunstwerken; samen maken zij een bijzondere ervaring, een primeur die wordt aangeboden aan Rotterdam. Ruim vijftig werken uit de collectie worden opgesteld in de evenementenhal van 10.000 m2, waar 750 bezoekers zelf, ‘corona-proof’ , per dag in elektrische auto’s doorheen rijden. Museumdirecteur Sjarel Ex: “De angst bij musea is nog steeds groot, veel ontvangen nog maar een derde van hun reguliere hoeveelheid bezoekers. Musea komen dus nog niet echt op gang. Wij willen graag experimenteren met andere kijkvormen. Hopelijk trekken we zo ook een ander publiek.” De kaartverkoop start 24 juli.

Het Kunstmuseum Den Haag is teleurgesteld over de hulp die het van de gemeente Den Haag krijgt bij het opvangen van de coronacrisis. Het museum moet een ‘extreem pijnlijk’ beroep doen op de eigen reserves, zegt directeur Benno Tempel, waardoor hij na 2020 nog moeilijk overzichtstentoonstellingen kan maken van het kaliber Mark Rothko en Claude Monet. Om gemeenten te helpen heeft minister van Engelshoven (OCW) 48 miljoen euro gereserveerd. Vanuit die pot kan een gemeente zijn eigen steun aan een instelling verdubbelen – ‘matching’ in jargon. Den Haag heeft 1,4 miljoen euro vrijgemaakt om de zes instellingen in de gemeente te helpen die voor de matching in aanmerking komen. Naast het Kunstmuseum, en het daaraan gelieerde Escher in het Paleis, zijn dat popzaal Paard, het Filmhuis, Museon en het Zuiderstrandtheater. ‘Als de gemeente zes ton meer uittrekt, halen we ook veel meer uit de hulp die het Rijk biedt. De minister beoogt de vitaliteit in het culturele leven na de crisis te waarborgen en bij ons wordt dat nu juist ondergraven.’ zegt Tempel.

Als kunstenaar Rob Scholte zijn schuld aan de gemeente Den Helder niet inlost, wordt zijn kunstcollectie verkocht. Dat heeft de gemeente de kunstenaar gemeld. In april 2018 is het Rob Scholte Museum bij het treinstation in het stadscentrum ontruimd. De kunstcollectie is daarbij in beslag genomen en op een speciale plek opgeslagen. Scholte heeft een schuld van zo’n vijf ton aan de gemeente Den Helder. Hij heeft geen geld om die schuld te betalen.

De kunst- en interieurtoepassingen die buro Staal/Christensen in 2002 in het stadhuis van Eindhoven heeft gemaakt, zijn vernietigd tijdens de recente verbouwing. Het architectenduo is ‘verbijsterd’ en wil van het college  van B&W van de gemeente Eindhoven weten wie verantwoordelijk is.

Mister Motley vroeg Rita Ouédraogo een jaar geleden: ‘’Hoe kunnen wij omgaan met inclusiviteit en een meer dekoloniale werkwijze toepassen? Hoe keek ik daarnaar?’’ Haar antwoord hierop was ‘het doen van iets structureels’ en een belangrijke vraag daarbij is: voor wie wil je inclusief zijn, oftewel, wie is je publiek? Als ik dat ben, wat zou ik dan willen lezen? Wie zijn mensen die mij inspireren en mij helpen nadenken over hoe je je plek kan vinden in de kunstwereld. Wie maken unapologetic werk, houden hun hoofd boven water en kunnen toch samenwerken met instituten die vaak bureaucratisch, log en wit zijn.’’ Ouédraogo start daarom een interviewserie waarin ‘’op intersectionele wijze’’ onderzocht wordt hoe toegankelijk de Nederlandse kunstwereld is, voor zowel kunstenaar, student, professional als bezoeker. Een eerste gesprek, met Amal Alhaag, een onafhankelijk curator, o.m. van Sonsbeek 20->24.

'Rijksakademie op de kaart, 150 jaar beelden in Amsterdam’, is een Amsterdamse stadsplattegrond met daarop 441 kunstwerken in de openbare ruimte van de hand van kunstenaars die de afgelopen 150 jaar aan de Rijksakademie verbonden waren. Dit ter gelegenheid van het haar 150 jarig bestaan van de Rijksakademie. De kaart laat zien welke plek kunst in de openbare ruimte in Amsterdam inneemt – van gedenkstenen en figuratieve beelden tot abstracte, experimentele of conceptuele installaties – in parken, op straat, in de metro, op gevels. Ook wordt de maatschappelijke rol die kunstenaars hebben gespeeld in stadsontwikkeling belicht, bijvoorbeeld in de gebouwen van de Amsterdamse School. Daarnaast geeft de kaart inzicht in overheersende perspectieven door de jaren heen en stelt daarmee vragen over representatie, over wie en wat ontbreekt. De werken op de kaart zijn permanent en bevinden zich in de openlucht, of in gebouwen die nadrukkelijk een publieke functie hebben; bibliotheken, ziekenhuizen, stadsdeelkantoren.

Kunstenaar Collin van der Sluijs maakt op uitnodiging van de gemeente Tilburg schilderingen op de twee muren van wooncomplex Kedentsche Hoek. De kunstenaar schildert al sinds zijn elfde, maakte muurschilderingen in verschillende steden. Distels lijken op te stijgen uit zijn muurschildering. Die distels horen bij het textielverleden van de stad. Vroeger werden ze gebruikt voor het ruwen, een aanpak die bijvoorbeeld dekens hun donzigheid geeft. En zijn schildering verwijst naar museum De Pont, iets verderop. De gemeente Tilburg wil meer muurschilderingen in de stad.

Yvette Mutumba is in juni aangesteld als curator-at-large in het Stedelijk Museum Amsterdam. De curator-at-large is een nieuwe positie binnen het Stedelijk, in het leven geroepen om het museum te voorzien van een diversiteit aan ideeën, met als doel andere perspectieven toe te voegen aan het programma, de collectie, het onderzoek en het public program. Frieze sprak met haar over de weg die musea moeten afleggen om hun ruimtes te dekoloniseren. Kunstinstellingen moeten hun structuren fundamenteel veranderen, de diversiteit van het personeel opnieuw in evenwicht brengen en, cruciaal, zegt Mutumba, "trouw blijven aan de verklaring en de plannen die ze hebben aangekondigd”. Er kan niet worden overgegaan tot "het volgende onderwerp", merkt ze op, omdat dekolonisatie een continu proces is.

Het kunstenaarsdomein aan de Stedekestraat in de voormalige Tarcisiusschool is zeventien jaar geleden door de gemeente Tilburg verkocht aan bouwbedrijf Van der Weegen. Daarbij is bedongen dat kunstenaars er tot 2020 mochten werken. Die termijn loopt af. De kunstenaars die werkruimte huren in ateliercomplex Superstedeke moeten in maart 2021 het pand hebben verlaten. Het bouwbedrijf wil in het oude schoolgebouw duurzame appartementen realiseren. Ton Lammers, woordvoerder Superstedeke, zegt dat er een antispeculatiebeding is. Dat loopt af in 2023. De kunstenaars hebben daarover contact opgenomen met de gemeente en onderzocht wat de mogelijkheden tot contractverlenging zouden zijn. ,,Maar wij zijn geen partij daarin. Bovendien zijn er uitvluchten mogelijk om toch te kunnen ontwikkelen. We hebben besloten om daar onze energie niet in te steken.”

De kwaliteit en de prestaties van de rijksmusea moeten periodiek worden getoetst door onafhankelijke deskundigen. De Raad voor Cultuur vindt dat een onafhankelijke organisatie de uitvoering van deze toetsing voor haar rekening moet nemen. Dat staat in een advies aan minister Van Engelshoven (OCW) over de visitatie van rijksmusea. Minister en Museumvereniging hadden tot nu toe voor ogen dat de Museumvereniging zelf de visitatie van de rijksmusea zou uitvoeren. De raad vindt dat in strijd met de regels van good governance. De raad stelt een gesprek voor met de minister en de Museumvereniging over de invulling van de visitatie.

Vanaf 6 juli kunnen aanvragen worden ingediend voor de Compensatieregeling Coronacrisis Musea 40.000 – 100.000 bezoekers. De regeling van het Mondriaan Fonds is bestemd voor musea die financiële problemen hebben of verwachten te krijgen als gevolg van de maatregelen tegen de verspreiding van covid-19, en die over 2017 en 2018 gemiddeld tussen de 40.000 en 100.000 betalende bezoekers hadden. De deadline is 27 juli.

In 2021 bieden het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie en het Mondriaan Fonds opnieuw vier werkperioden aan in de artist-in-residence Re-creatie bij zorgorganisatie Reinaerde. Ontwerpers en kunstenaars met een interesse voor projecten in een maatschappelijke context kunnen tijdens de werkperiode een project ontwikkelen dat het instellingsterrein De Heygraeff meer verbindt met de (recreatieve) omgeving. De fondsen roepen ontwerpers en kunstenaars op om hiervoor uiterlijk 31 augustus 2020 een voorstel in te dienen. De artist-in-residence Re-creatie opende in januari 2020 haar deuren en vormt het hart van een programma dat is ontwikkeld door kunstenaars en social designers Sjaak Langenberg en Rosé de Beer. Op De Heygraeff wonen 166 mensen met een ernstige verstandelijke en/of lichamelijke beperking die 24 uurszorg nodig hebben.

De Museumvereniging pleit voor een passend herstelplan voor álle musea: ongeacht grootte, type collectie, vestigingsplaats of wijze van financiering. Om musea wegwijs te maken, heeft de vereniging een overzicht gemaakt van de verschillende beschikbare steunmaatregelen die afgelopen tijd in het leven zijn geroepen om organisaties - waaronder musea - te compenseren voor de geleden inkomstenderving.  Visual, gepubliceerd op 6 juli 2020.

Het kloosterleven en Noord-Brabant zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Bijna 700 gebouwen en de levensverhalen van ontelbaar veel Brabanders zijn daar getuige van. De provincie Noord-Brabant wil het verhaal en de maatschappelijke waarde van het kloosterleven doorgeven aan toekomstige generaties. In 2021 vieren diverse kloosters hun jubileum. Daarom nodigt de provincie ontwerpers en kunstenaars via een openbare oproep uit een product te ontwerpen om de kloosterverhalen op een andere manier te vertellen geïnspireerd op de karakteristieken van 15 kloosterlocaties, de verhalen, iconen en gebruiken van het klooster. De ontwerpen worden ingezet tijdens het jubileumjaar van het Brabantse Kloosterleven. Aanmeldingen kunnen uiterlijk 15 augustus worden ingediend.

Wie de adviezen voor de culturele Basisinfrastructuur (BIS) 2021-2024 van het Rijk en de meerjarige adviezen van grote gemeenten bekijkt, ziet dat actuele beeldende kunst er een weeskind is, verdwaald als een mier tussen reuzen. Dat betreft zowel het aantal instellingen, als de jaarlijks toebedeelde miljoenen. Ook in eerdere adviezen zijn de verhoudingen zoek. Onder verwijzing naar voortschrijdende interdisciplinariteit of (alternatief) naar de Covid-19 situatie die om collegiale solidariteit vraagt, wordt deze ene vraag niet snel gesteld: hoe komt het dat beeldende kunst zo slecht op het netvlies van minister, parlement en wethouders staat? Toch is het een vraag die meer dan ooit relevant is. Beleid neigt naar een generieke aanpak en oplossingen - en daarbij wordt een mier eenvoudig onder de voet gelopen. Een analyse van Nous Faes.

N.a.v. de persconferentie d.d. 24 juni 2020 is het protocol voor Presentatie- en Postacademische instellingen en het bijbehorende Addendum Publiek Programma en Bijeenkomsten op 1 juli aangepast.

Het Kickstart Cultuurfonds biedt financiële ondersteuning aan theater- en concertzalen, professionele producenten van podiumkunsten en musea om aanpassingen aan de 1,5 metersamenleving door te kunnen voeren. Het Kickstart Cultuurfonds is een tijdelijk fonds en heeft ruim 16 miljoen euro beschikbaar. Het fonds is er voor theater- en concertzalen, professionele producenten van podiumkunsten en musea in Nederland. Instellingen die in 2017 – 2020 meerjarige exploitatiesubsidie ontvangen van het Ministerie van OCW, VWS of de Rijkscultuurfondsen, komen niet voor ondersteuning in aanmerking. Tot 10 juli a.s. kan men zich oriënteren op het indienen van een aanvraag. Vanaf 15 juli a.s. stelt het fonds voor de verschillende typen instellingen het aanvraagformulier per toerbeurt open. s een gezamenlijk initiatief van de BankGiro Loterij, VSBfonds, Prins Bernhard Cultuurfonds, en de VandenEnde Foundation. Stichting Droom en Daad, Ammodo, Fonds 21, Zadelhoff Fonds / Zadelhof Cultuur Fonds, Fonds 1818, Stichting Zabawas en het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap hebben zich bij dit initiatief aangesloten.

Hedendaagse musea zijn divers, kritisch en staan open voor verandering. ‘’ Het vaart op alles wat de globalisering bracht – internationale kunstenaars, bezoekers en geld – maar wil ook kritisch zijn op de gevolgen van die mens-, energie- en geldverslindende wereld. In het beste geval kun je zeggen dat het steelt van de rijken om kunst te tonen aan allen, maar vaker past het museum wel op dat de kunst niet al te hard bijt in de hand die het voedt.’’ Het is moeilijk voor musea om in dit tijdsgewricht te opereren. Kan 2020 een keerpunt zijn?

Q&A betreft het herziene protocol voor musea, versie per 1 juli 2020.

Er is een luide roep om het eenzijdige en soms ronduit pijnlijke beeld van de nationale geschiedenis, zoals vertegenwoordigd in monumenten op straat, te herzien. Om er andere monumenten tegenover te stellen. Maar hoe doe je dat in een tijd die bewijst dat geschiedenis niet eeuwig houdbaar is? Vincent van Velsen over de noodzaak in de publieke ruimte een stem te geven aan alle delen van de bevolking, in fluïde monumenten die de beweging van de tijd in zich dragen.

Om de creatieve sector tijdens de coronacrisis direct te kunnen ondersteunen keert Pictoright een eenmalige bescheiden bijdrage voor productiekosten uit aan haar individueel aangeslotenen en is er eenmalig €350.000,- beschikbaar gesteld door het ministerie van OCW. Het bedrag van OCW wordt ingezet voor diverse projecten binnen het beroepsveld van de door Pictoright vertegenwoordigde disciplines, te weten ontwerp & illustratie, fotografie en beeldende kunst. Deadline aanvragen is 2 augustus 2020

Het Bredase project Blind Walls Gallery bestaat vijf jaar en wil dat vieren met een uitgave met daarin alle 80 muurschilderingen. Het ruim 300 pagina's tellende boek is inhoudelijk en qua ontwerp bijna klaar. Het boek gaat in op de schilderingen, het maakproces, de impact op de stad en de vergeten verhalen van Breda.. Om het boek uit te brengen is 15.000 euro nodig. De crowdfundingsactie die Blind Walls begin deze week is begonnen heeft al 9.124 euro opgeleverd.

Binnen GRUTS, de jongerenlijn van het programma Erfgoed van de provincie Noord-Brabant, is het voor musea mogelijk om een voorstel in te dienen om een student vanuit GRUTS in te zetten. Het gaat dan om middelgrote en kleine geregistreerde musea, die inhoudelijk een connectie hebben met een of meer van de vier provinciale verhaallijnen (Bevochten Brabant, Religieus Brabant, Bestuurlijk Brabant, Innovatief Brabant). Bijvoorbeeld bij het ontwikkelen van alternatieve tours, zoals VR-tours, of het vergroten van participatie en/of interactie door middel van innovatie of spel.

AkzoNobel en het Kröller-Müller Museum hebben hun al jarenlang bestaande relatie vastgelegd in een officiële samenwerking. Naast kennis en coatings voor de restauratie van het bekende en tot de verbeelding sprekende kunstwerk Jardin d’émail zorgt het verfbedrijf de komende jaren voor muurverf voor de tentoonstellingszalen van het museum.

Door de globale onzekerheid is er een enorme druk ontstaan op een tentoonstellingsmodel dat door musea over de hele wereld is overgenomen. De coronacrisis betekent wellicht het einde van de blockbuster.

Tijdens het cultuurdebat op 29 juni bood minister van Engelshoven (OCW) een verrassende opening door aan te geven dat er nog extra middelen nodig zijn voor de cultuursector. Zij liet daarbij in het midden of dit om de generieke steunmaatregelen ging of om een volgend steunpakket voor cultuur. De steun aan Scapino en Eurosonic Noorderslag (ESNS) gaat ten koste van Nationaal Museaal Aankoopfonds, stelt de Museumvereniging in en reactie op het debat. Het aankoopfonds is bedoeld voor aankopen, internationale bruiklenen en behoud van collectiestukken uit de Wet tot Behoud van Cultuurbezit (WBC). Met name dat laatste, aankoop door de overheid voor behoud van collectiestukken, is een zeer reëel risico nu de continuïteit van veel musea onder druk is komen te staan door de coronacrisis. Hoopvol is dat PvdA, GL, SP en D66 samen een motie indienden die oproept om een herstelpakket te ontwikkelen voor de kunst- en cultuursector. Dit sluit aan bij het pleidooi van de Museumvereniging samen met de Taskforce voor een herstelplan voor de culturele en creatieve industrie.

Door de coronacrisis staat het atelierbeleid in de Nederlandse steden onder grote druk. Veel kunstenaars en cultuurwerkers kunnen de huur niet meer opbrengen, atelierbeheerders kampen met een liquiditeitsprobleem en gemeenten kunnen of willen niet altijd bijspringen. Bovendien legt de crisis ook al langer bestaande weeffouten in het atelierbeleid bloot. Artikel van freelance onderzoeker Roel Griffioen, die momenteel werkt aan een onderzoek naar modellen voor atelierbeleid in opdracht van Stroom Den Haag.

De Zaak Nu constateert dat een groot aantal van de aanvragers werd beoordeeld met een ‘ja, mits’ of een ‘nee, tenzij’. De belangenvereniging vraagt zich af of het systeem en/of proces voldoende transparant is geweest en of de gestelde criteria duidelijk genoeg waren. Zo zijn de extra, geoormerkte gelden voor verbreding van het publieksbereik bij presentatie-instellingen niet beoordeeld en moeten de aanvragers, binnen een zeer korte termijn, opnieuw de aanvraag procedure doorlopen. Daarnaast merkt De Zaak Nu op dat adviezen en aanvragen niet altijd op elkaar aansluiten. De individuele adviezen bevatten onduidelijkheden en verschillende discrepanties. Bij de adviezen met betrekking tot de regeling Ontwikkelinstellingen wordt vrijwel alleen ingegaan op talentonwikkeling, educatie en participatie maar niet op de voorwaarden verdieping en/of verdere ontwikkeling van een discipline of genre binnen die discipline aan de hand van onderzoek. De Zaak Nu wil wat betreft de ontwikkelinstellingen graag lering trekken uit deze eerste ronde, het groot aantal aanvragen toont de behoefte aan de regeling maar het laag aantal beeldende kunst gerelateerde positieve adviezen noopt de vereniging zich de vraag te stellen wat er in een volgende ronde beter kan worden gedaan zodat de positie van de beeldende kunst in de BIS verstevigd wordt. Uit de reactie van De Zaak NU, belangenvereniging van de presentatie-instellingen op het advies van de Raad voor Cultuur

Op 25 juni is de Compensatieregeling Coronacrisis Musea > 100.000 bezoekers van het Mondriaan Fonds gepubliceerd. Musea die voor deze regeling in aanmerking komen kunnen vanaf nu een aanvraag indienen; de deadline is 10 juli om 17:00 uur. Het Mondriaan Fonds biedt met deze regeling tijdelijk aanvullende ondersteuning aan regionale musea met een landelijke uitstraling die financiële problemen hebben als gevolg van covid-19. Hiermee geeft het Mondriaan Fonds uitvoering aan de Regeling aanvullende ondersteuning culturele en creatieve sector covid-19 van de minister van OCW. Dit is de uitwerking van het steunpakket van 300 miljoen. Doel van de compensatieregeling is om musea als vitale onderdelen in de culturele infrastructuur in stand te houden en de werkgelegenheid in de sector zoveel mogelijk te waarborgen. Hiervoor is een budget van 16 miljoen beschikbaar. De regeling is bedoeld als een gelijkwaardige matching op de aanvullende middelen die gemeenten en provincies hebben gekregen om culturele instellingen te ondersteunen in deze crisis. Voor musea met 40.000 – 100.000 betalende bezoekers per jaar wordt op dit moment een aanvullende compensatieregeling ontwikkeld vanuit de eigen middelen van het Mondriaan Fonds.

Langzaam raakt de Nederlandse kunstwereld doordrongen van zijn institutionele racisme. Het is de hoogste tijd om daar iets aan te doen, zo stellen een drietal Open Brieven deze week in een dringend appèl aan de verantwoordelijken. Veranderingen in de samenstelling van de staf kunnen niet lang uitblijven, volgens Domeniek Ruyters.

Festival Noorderlicht vraagt minister van Engelshoven (OCW) om ruimte te maken voor fotografie in de culturele basisinfrastructuur, zodat ook zij kans maakt op vierjarige subsidie. Noorderlicht en BredaPhoto vragen de minister om meer presentatie- instellingen toe te laten tot de BIS. Zo’n plek biedt de zekerheid van vier jaar subsidie, waarop instellingen voort kunnen bouwen. Fotografie ontbreekt in de BIS. ,,Hoe is het mogelijk dat het meest prominente visuele medium van onze tijd niet in de BIS vertegenwoordigd is, terwijl de fotocultuur in ons land zo rijk is?’’, vragen voorzitter Arie Wink en directeur Kees van der Meiden van Noorderlicht zich af. Bovendien telt de BIS –behalve enkele erfgoedinstellingen en musea – geen enkele noordelijke instelling. ,,Als er meer instellingen toegelaten worden dan de zes van nu, ontstaat er ook meer ruimte voor pluriformiteit, en een betere regionale spreiding.’’

‘’Diversiteit is beleid, maar de directeur is altijd wit.’’ Hoe divers zijn de Nederlandse kunstmusea? Uit onderzoek van NRC onder de 21 belangrijkste blijkt dat van de 231 medewerkers op verantwoordelijke kunstposities er 6 een niet-westerse achtergrond hebben. Dat is 2,6 procent.

‘’ Voor mij staan conceptuele en materiële kunst in het verlengde van elkaar, als in een cirkel. Ik kijk graag naar hoe andere kunstenaars hiermee omgaan: met lxhxb heb ik een plek voor hun kunstwerken gecreëerd’’. Vlak voor de lockdown opende kunstenaar Guus van der Velden in Eindhoven ‘lxhxb’: een galerie met respect voor de fysieke sensitiviteit van tentoongestelde kunstenaars, dichtbij het Van Abbemuseum, Onomatopee en Pennings Foundation. Lotte van Geijn sprak met hem, in de reeks kleinere kunstinitiatieven in Nederland van Metropolis M.

Het Stedelijk Museum doet te weinig tegen het stelselmatig uitsluiten van kunstenaars van kleur en niet-westerse kunstenaars. Dat stelt schrijver en curator Vincent van Velsen in een open brief aan de Amsterdamse wethouder Touria Meliani van Cultuur. Van Velsen reageert daarin op een verklaring van het museum om zich te committeren aan de strijd tegen racisme. Directeur Rein Wolfs wil meer budget reserveren voor aankopen van en meer presentaties exposities met kunstenaars van kleur en niet-westerse kunstenaars. Maar dat gaat Van Velsen niet ver genoeg. Het Stedelijk Museum gaat alleen uit van het eigen belang. Hij stelt het personeel direct verantwoordelijk voor het beleid waarin kunstenaars van kleur werden uitgesloten.

In aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen heeft de Museumvereniging namens de musea vijf speerpunten onder de aandacht gebracht bij de politieke partijen, ter voorbereiding op hun verkiezingsprogramma’s 2021. 

Witte de With heeft een website gelanceerd over de aangekondigde procedure om te komen tot een nieuwe naam. De nieuwe naam van de kunstinstelling wordt later dit jaar bekendgemaakt en geldt officieel vanaf 27 januari 2021. Drie jaar geleden was er al een actie tegen de in opspraak geraakte, koloniaal belaste naam van het instituut. Onlangs werd het gebouw met rode verf bespoten door de actiegroep 'Helden van Nooit'.

De Stichting Ruimte in Eindhoven staat met lege handen. De stichting heeft nu ook het hoger beroep verloren dat ze had aangespannen tegen de gemeente Eindhoven. De Raad van State heeft zeer recent de bezwaren van de stichting verworpen tegen het besluit van het stadsbestuur om de samenwerking met de stichting te ontbinden. Eerder al had stichting bij de kantonrechter in Eindhoven nul op het rekest gekregen. De stichting Ruimte verhuurde een aantal jaren lang voor het stadsbestuur leegstaande gemeentepanden als atelierruimte. Omdat het vorige college niet tevreden was over de werkwijze van de stichting en er niet in slaagde nieuwe werkafspraken te maken, zegde wethouder Yasin Torunoglu (PvdA) uiteindelijk de samenwerking op.