23-03-2023

‘We kennen sinds 2013 de Wet Normering Topinkomens. Dat wil zeggen dat in de semipublieke sector de hoogsten in een organisatie niet boven een bepaalde norm mogen verdienen. Er zijn dirigenten die in avond evenveel verdienen als het hele orkest kost. Dat is natuurlijk bizar. Dan vraag ik me altijd af hoe het kan dat zij de dans ontspringen.’ Dit zegt Ellen Hardy, die op 2 maart jl promoveerde aan de Universiteit van Maastricht op een onderzoek naar de financiering van kunst. Zij ontdekte onder meer dat kunstenaars die subsidie ontvangen nauwelijks weten welke rechten ze hebben. Instellingen die subsidies verlenen weten vaak ook niet welke verplichtingen zij hebben jegens ‘hun’ kunstenaars. Dat blijkt helemaal pijnlijk te zijn wanneer het gaat om kunstprijzen. Want die zijn vaker dan we denken gewoon subsidie. Waarover je dus mag klagen. Als belastingbetaler. Aan de podcast van Cultureel Persbureau neemt ook Renée Steenbergen deel. Zij publiceerde dit jaar ‘De Kunst van Anders’, waarin zij een heldere analyse maakt van wat er misgaat in de kunstsector. Kern van haar betoog: in het hele subsidiesysteem zijn we vergeten om wie het gaat: makers en hun publiek. Die zijn we allebei hard aan het kwijtraken in een woud van regels die niemand meer kent. Zij liep in haar onderzoek ook tegen een angstcultuur aan: ‘Er is mij wel gevraagd waarom ik geen individuele kunstenaars en makers heb geïnterviewd voor mijn boek. Maar ik heb het geprobeerd en ze zeiden allemaal: “Ik wil wel off the record praten, maar niet onder naam, want dan verlies ik opdrachtgevers”. Ze zijn heel afhankelijk van die instellingen.’

23-03-2023

Op 22 maart vond de tweede bijeenkomst plaats van de designteams die input leveren voor het advies van de Raad voor Cultuur over vernieuwing van het cultuurbestel op weg naar 2029. De teams gingen aan de slag om ontwerpvragen scherper te definiëren en putten inspiratie uit de collectie van de Openbare Bibliotheek aan de Neude te Utrecht om tot oplossingsrichtingen te komen. De vier teams kwamen de eerste keer bijeen in de Verkadefabriek in ‘s-Hertogenbosch. Naast kennismaking met elkaar stond deze dag in het teken van de eerste stap van design thinking: inleving in de ervaringen van culturele makers, instellingen en diverse publieksgroepen. Vragen die hierbij aan bod kwamen waren: wat houdt hen bezig, waar hebben zij behoefte aan en waar lopen zij in de praktijk tegen aan? Deelnemers werden uitgenodigd om te putten uit hun eigen ervaringen. De opbrengsten van de verkenning werden afgezet tegen de door de raad geformuleerde aandachtspunten voor het nieuwe bestel. Zo kwamen de deelnemers tot relevante ontwerpvragen. De komende weken gaan de teams verder aan de slag om ideeën te ontwikkelen voor mogelijke oplossingsrichtingen.

16-03-2023

De Raad voor Cultuur pleitte onder meer vorig jaar april al voor vernieuwing van het cultuurbestel. Voor de toekomst ziet de raad een subsidiestelsel dat openstaat voor nieuwe genres en disciplines en zo een breed publiek kan aanspreken. Een bestel met betere toegankelijkheid van cultuur voor iedereen in het hele land. Een vitaal bestel waarin ruimte is voor talent, experiment en aansluiting met jongeren. En een bestel waarin door verlichting van regeldruk een goede balans is tussen vertrouwen en verantwoording. Dit heeft geleid tot vier speerpunten voor het nieuw te ontwerpen bestel: verbreden, verspreiden, vitaliseren en verlichten. De Raad voor Cultuur krijgt ruimte voor uitwerking van de vernieuwing van het cultuurbestel vanaf 2029. Staatssecretaris Uslu van Cultuur en Media heeft de raad verzocht om voor het einde van dit jaar hierover advies uit te brengen. "Als raad kunnen we niet wachten om deze vraag samen met de sector op te pakken", zegt voorzitter Kristel Baele in een reactie. "Daarvoor hebben we inmiddels een innovatief ontwerpproces bedacht. Door nu al van start te gaan is er echt ruimte om het stelsel fundamenteel te doordenken en daar vervolg aan te geven." De raad heeft inmiddels vier zogeheten ‘designteams’ gevormd, die zich verdiepen in een van de vier speerpunten. De volle breedte van het veld is hierin vertegenwoordigd: van beginnend of gevorderd maker tot programmeur van een groot podium of festival, van medewerker van een producerend gezelschap tot opleider en talentontwikkelaar, van medewerker van een privaat of publiek fonds tot die van gemeente en provincie.De designteams zullen de komende maanden samenwerken aan bouwstenen voor vernieuwing van het cultuurbestel. In mei worden de ideeën van de designteams voorgelegd aan een grote groep vertegenwoordigers uit het veld. Hun reflectie zal worden meegenomen in het uiteindelijke advies.

13-03-2023

Debatcentrum Pakhuis de Zwijger wordt de facto opgenomen in de Culturele Basisinfrastructuur (BIS) en krijgt een vierjarige landelijke subsidie van 250.000 euro. Dat is de uitkomst van een overleg tussen het ministerie van OCW en het debatcentrum, nadat het eerder een beroep tegen het ministerie won. Pakhuis de Zwijger had beroep aangetekend nadat de subsidieaanvraag uit 2020 was afgewezen. Dat geld werd niet toegekend; voor de functie ‘nationaal debatcentrum’ was slechts één plek toe te wijzen en die ging naar De Balie, besloot de Raad van Cultuur. Die stelde onder meer dat Pakhuis de Zwijger te veel op Amsterdam gericht zou zijn en te veel de focus legt op stedelijke vraagstukken. Pakhuis de Zwijger ontkende dat en maakte bezwaar tegen de afwijzing. De rechter gaf het debatcentrum in februari gelijk. Wat dat in de praktijk zou betekenen, hing af van gesprekken tussen het ministerie en Pakhuis de Zwijger. De twee partijen hebben in ‘goed overleg’ een overeenkomst gevonden, aldus een woordvoerder van staatssecretaris Gunay Uslu (Cultuur). Er ligt nu een vaststellingovereenkomst waarbij Pakhuis de Zwijger ‘gelijkgesteld wordt’ aan instellingen in de BIS. Het is juridisch namelijk niet mogelijk om in de loop van het jaar organisaties aan de BIS toe te voegen. In de praktijk komt het op hetzelfde neer: Pakhuis de Zwijger krijgt een meerjarige subsidie van 250.000 euro toegekend. Dat komt bovenop de 450.000 euro subsidie van de gemeente Amsterdam.

06-03-2023

Kunstenaars zijn volop actief in de samenleving, ook buiten culturele locaties. Zij verrichten hun artistieke arbeid in sociale domeinen als de zorg, het welzijn en de psychiatrie. Steeds vaker ook zetten zij hun tanden in taaie kwesties als verduurzaming, gebiedsontwikkeling en digitalisering. Ze schromen niet om grote maatschappelijke thema’s te tackelen, zoals de tweedeling, de toekomst van het platteland, huisvesting nieuwe stijl, de sociale kwaliteit van het bestaan, armoede en wat dies meer zij. En ze werken met groepen als wijkbewoners, boeren, gedetineerden, bewoners van zorginstellingen, mensen met schulden, politieagenten, enzovoort. Wat vinden we van deze moderne kunstpraktijken terug in het landelijke cultuurbeleid? Niets, behalve wat mooie, vrijblijvende zinnen over de maatschappelijke waarde van kunst. Worden deze kunstenaars ondersteund door de grote rijksfondsen? Nee, want hun aanvragen worden vrijwel altijd geweigerd op basis van verouderde criteria over wat kwaliteit in de kunst kennelijk betekent. Veelzeggend is dat particuliere fondsen, zoals Stichting Doen en het VSB-Fonds, een stuk toegankelijker zijn. Zij zien wél brood in de artistieke prestaties van deze aan de weg timmerende kunstenaars. Voor hun betekenis en inzet ontbreekt financiële waardering en steun vanuit de Rijksoverheid. Dat stellen Joost Heinsius en Henk Krijnen, onafhankelijke adviseurs in de cultuursector, in een ingezonden bijdrage in De Volkskrant. Wat met de mond beleden wordt, o.m. in de meerjarenbrief cultuur De Kracht van Creativiteit, is niet terug te zien in financiering, behalve voor ontwerpers.. In de inrichting van het nieuwe cultuurbeleid zouden op zijn minst twee vragen gesteld moeten worden: ten eerste, hoe zorgen we ervoor dat het criterium ‘artistieke kwaliteit’ een andere invulling krijgt, zodat de maatschappelijke waarde van kunstenaars de ruimte krijgt die haar toekomt? Ten tweede, hoe richt je een programma in waarin het kunstendomein op veel grotere schaal dan nu samenwerkt met andere maatschappelijke domeinen (en hun ministeries)? De auteurs pleiten voor integrale financiering.

27-02-2023

Staatssecretaris Gunay Uslu (Cultuur en Media) zegt dat als de politiek haar dwingt tot bezuinigen op cultuur ze daar een halszaak van maakt, zo valt te horen in de podcast Betrouwbare Bronnen. In het coalitieakkoord van Rutte IV krijgt Cultuur er structureel 170 miljoen euro bij, zodat de begroting in de loop van deze kabinetsperiode 1,2 miljard euro bedraagt. D66-staatssecretaris Uslu gaat er niet van uit dat tijdens Rutte IV de roep om op haar terrein te bezuinigen zal aanzwellen, al noemde minister Sigrid Kaag (Financiën, ook D66) in december de ‘dekkingsopgave’ voor de rijksbegroting onzeker en ‘een ingewikkelde puzzel’. “Ik denk niet dat je moet bezuinigen op cultuur en ik kan me ook niet voorstellen dat dat een goed idee is. Dus daar ga ik niet van uit”, zegt Uslu. “Mijn taak, mijn doel is om zoveel mogelijk mensen te laten weten, te laten voelen hoe belangrijk cultuur is. En dat we zonder cultuur vereenzamen en verschralen. Kijk maar naar de coronaperiode. Cultuur is goed voor je mentale gezondheid. Cultuur is onderdeel van alle facetten van ons leven. Dus bezuinigen op cultuur is een heel slecht plan.” Volgens Uslu is het cultuurbestel zoals dat nu functioneert niet meer van deze tijd. In maart gaat ze de Raad voor Cultuur hierover om advies vragen. “Ik wil weten: wat loopt er wel en wat niet, wat zijn er voor maatschappelijke ontwikkelingen, waar is behoefte aan?” Volgens Uslu herkennen veel jongeren zich niet in het beleid. Die voelen zich niet thuis in een van de aparte hokjes die subsidie krijgen (zoals muziek, ballet, beeldende kunst) en werken cross-over. “De jongere generatie stuit tegen muren.” De Tweede Kamer eist van het kabinet te stoppen met het werven van buitenlandse studenten voor hoger onderwijs. Nederlandse kunstopleidingen zijn van hoog niveau en trekken veel studenten van elders. De staatssecretaris kondigt aan hierover met minister Robbert Dijkgraaf (Hoger Onderwijs) in gesprek te gaan.

27-02-2023

Staatssecretaris Uslu (OCW) geeft haar reactie op het rapport 'Een bredere kijk op financiering' van Cultuur+Ondernemen, dat op 15 juni 2022 verscheen. Zij doet dit op verzoek van de vaste Tweede Kamercommissie voor Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW). Het rapport is tot stand gekomen op basis rondetafelgesprekken die in april en mei 2022 door Cultuur+Ondernemen met de sector zijn gevoerd. De gesprekken gingen over de knelpunten en vraagstukken op het gebied van de financiering van de culturele en creatieve sector. Uslu vat de belangrijkste problemen samen : Er is een grote en structurele financieringsbehoefte in de sector, vooral in het ongesubsidieerde deel van de sector als het gaat om financiering voor innovatie en opschaling; Een deel van de culturele en creatieve sector is gefinancierd op basis van subsidies en ondernemers kunnen de weg naar vernieuwende vormen van financiering niet vinden; Het bestaand instrumentarium sluit niet altijd aan op de innovatieve manier van werken en organiseren in deze sector. Criteria van financiers staan de groei naar robuustheid en onafhankelijkheid van de sector in de weg; Er is behoefte aan nieuwe, innovatieve manieren van financiering,eventueel sectorspecifiek, ook waar het gaat om verzekeringsachtige producten; In de keten van idee tot realisatie van een productie zit het geld soms niet op de goede plek, waardoor geld niet altijd (op het juiste moment) op de plek komt waar het nodig is. In de brief gaat ze in op sectorspecifiek instrumentarium, financiële innovaties uit andere sectoren, kennisdeling en de opbouw van eigen vermogen. “De toegang tot financiering is een belangrijke voorwaarde voor een toekomstbestendige sector. Het rapport van Cultuur+Ondernemen geeft een beeld van de financieringsvraagstukken in de culturele en creatieve sector. Het laat zien dat een deel van de knelpunten die de Raad voor Cultuur in 2019 signaleerde is opgelost, maar een ander deel nog steeds actueel is. Met mijn beleid beoog ik samen met het veld bij te dragen aan het oplossen van alle geconstateerde knelpunten. Ik neem dit onderwerp ook mee in de ontwikkeling van ons cultuurbestel.”

13-02-2023

De ontwikkeling van kunstmuseum M. in Almere wordt voorlopig gestaakt. Dat staat in het advies dat het college in Almere op 9 februari aan de gemeenteraad stuurde. De reden daarvoor is financieel: uit de recente financiële kwartaalrapportage blijkt dat de gemeente Almere kampt met een oplopend structureel tekort, waardoor er minder ruimte is voor langdurige ondersteuning van nieuwe, grootschalige initiatieven zoals het kunstmuseum. „De ambitie is op dit moment te groot”, liet het college weten. Het college wil wel tot in 2025 doorgaan met het al bestaande kunstpaviljoen M. De ambities van Almere met museum M. waren inderdaad groot. Het museum zou zich toeleggen op zogeheten immersieve kunst, in aansluiting op de collectie landschapskunst die verspreid is over de provincie Flevoland. Die buiten-ervaring wil het museum uitbreiden naar een binnen-ervaring, zo staat te lezen in de aanvraag voor rijkssubsidie voor wat toen nog kunstmuseum Flevoland werd genoemd. De Raad voor Cultuur oordeelde positief over de subsidieaanvraag voor 250.000 euro, en het museum is vervolgens opgenomen in de culturele basisinfrastructuur (BIS). ‘De plannen spreken tot de verbeelding.’, aldus de Raad. Naast het rijk had ook de provincie geld toegezegd voor het museum. Nadat de gemeenteraad heeft besloten over het advies van het college om het museum af te blazen, moeten de gevolgen daarvan worden besproken met de provincie Flevoland en het rijk.

26-01-2023

Makers en uitvoerders komen nu onvoldoende aan bod in het bureaucratische Nederlandse kunstbeleid , concludeert Renée Steenbergen, onderzoeksjournalist en adviseur op het gebied van mecenaat in de kunsten, na een uitgebreide rondgang langs vijftig betrokkenen. In haar boek ‘De Kunst van Anders’ stelt ze dat het stelsel kan alleen veranderen als makers en uitvoerders zich verenigen en solidair zijn aan elkaar. Volgens Steenbergen is oplappen van het bestaande bestel niet voldoende. De coronacrisis heeft gewerkt als een vergrootglas op problemen in de sector. Het is volgens haar zonneklaar geworden dat het beleid vooral is gericht op rendement. Dat leidt tot onderbetaling van kunstenaars en makers, met alle problemen van dien. Het gaat ook ten koste van kwaliteit van het aanbod, en leidt tot overproductie. De instellingen zijn centraal komen te staan, in plaats van de makers van de kunst, schrijft ze. Steenbergen merkt op, net als eerder Melle Daamen, dat het systeem te bureaucratisch is geworden. Dat ziet ze niet snel veranderen: bestuurders en toezichthouders zijn niet geneigd hun eigen rol te verkleinen. Steenbergen bepleit een soort Brits trustee-model, met trustees die een afspiegeling zijn van de bevolking (het is immers hun belastinggeld) aangevuld met deskundigen en ambtenaren. Het is een van een reeks suggesties die Steenbergen doet. De belangrijkste is fair pay, afgedwongen door kunstenaars en makers die samen optrekken. Daarmee komt vanzelf een eind aan de overproductie, en is er meer kans op echte vernieuwing, die mogelijk ook een jonger publiek aantrekt.

10-01-2023

De Raad voor Cultuur brengt naar verwachting in maart 2023 een advies uit aan staatssecretaris Uslu (OCW) over het aanvraag- en beoordelingsproces voor de Culturele basisinfrastructuur in de periode 2025-2028 (BIS 25-28). De staatssecretaris heeft hier om gevraagd. Om tot het advies te komen heeft de raad onder meer een tijdelijke commissie aangesteld voor het deel van haar adviesvraag dat gaat over de positionering van de zogeheten 'sectorbrede ondersteunende instellingen'.

05-12-2022

Tijdens de Algemene Ledenvergadering van Kunsten ’92 op 30 november stemden de leden in met de vier door het bestuur voorgedragen bestuursleden. Dat zijn Birgit Donker (directeur Nederlands Fotomuseum), Aiman Hassani (co-directeur WeDoWe en maker), Heleen Rouw (algemeen directeur Cinekid) en Jan Geert Vierkant (directeur Metropole Orkest). Sandra den Hamer (EYE Filmmuseum) is herkozen voor een tweede termijn. De openbare bijeenkomst ‘Crisis… What Crisis?’ van die dag is terug te zien.

28-11-2022

Stemming over de moties ingediend tijdens het WGO (Wetgevingsoverleg Cultuur) van 14 november jl.

22-11-2022

De moties ingediend tijdens het Wetgevingsoverleg Cultuur (WGO Cultuur) van 14 november 2022.

17-11-2022

Het debat tijdens het Wetgevingsoverleg Cultuur (WGO Cultuur) van 14 november is terug te zien. Het ongecorrigeerde stenogram.

14-11-2022

Op 14 november vindt het Wetgevingsoverleg Cultuur (WGO Cultuur) plaats. Vanuit de provincies heeft het IPO een position paper opgesteld. Het IPO vraagt de staatssecretaris om de samenwerking in besluitvorming en uitvoering van het cultuurbeleid te borgen. IPO merkt op dat Interprovinciaal dat in de oproep aan medeoverheden om de extra kosten voor ‘fair pay’ samen op te vangen verwachting is dat dit leidt tot andere prestatieafspraken. IPO vraagt in dit kader aandacht voor gelijke kansen, ook voor kleinere organisaties en gezelschappen buiten de BIS, om door te kunnen groeien. IPO is blij verrast met het voornemen om samen met het IPO en de VNG te komen tot een nationaal akkoord Amateurkunst, ook hierbij vragen de provincies aandacht voor de keten en afstemming. Ten aanzien van de voornemens voor de cultuurregio’s is IPO positief maar vraagt hierbij ook financiële middelen voor de uitvoering. Provincies kunnen zich vinden in het besluit van de staatssecretaris om de Culturele BasisInfrastructuur (BIS) niet te verlengen. Ze zijn blij dat de middelen voor verbreding en vernieuwing van de culturele regionale infrastructuur in de provincies Flevoland, Friesland, Overijssel, Limburg, Drenthe en Zeeland ook in de periode 2025-2028 worden voortgezet. IPO vraagt de staatssecretaris om overleg en afstemming met de provincies over de adviesaanvraag inzake de BIS aan de RvC en overleg over de opdracht aan de fondsen inzake de regionale aanpak. De provincies zien een belangrijke rol voor zichzelf in vernieuwingsagenda: de herijking van het cultuurstelsel. De provincie herkennen de kritiekpunten uit het advies van de Raad voor cultuur waarin de Raad bepleit dat in het cultuurbestel van de toekomst iedere inwoner van Nederland toegang moet hebben tot cultuureducatie en cultuurparticipatie. Dat is op dit moment nog lang niet overal het geval. Wij zien ook dat er te weinig aandacht is voor regionale spreiding en regionale en lokale behoeften. IPO vraagt de staatssecretaris om samenwerking tussen overheden op het gebied van cultuureducatie en cultuurparticipatie en een heldere verdeling van verantwoordelijkheden en taken in het cultuurbestel te borgen. Wat betreft de energiecrisis. De provincies vragen aanvullende specifieke compensatiemaatregelen vanuit het Rijk voor culturele organisaties die geen aanspraak kunnen maken op huidige compensatieregelingen.

14-11-2022

De Tweede Kamer behandelt 14 november tijdens het Wetgevingsoverleg Cultuur (WGO Cultuur) het onderdeel Cultuur van de OCW-begroting met staatssecretaris Uslu. In een position paper vraagt de VNG aandacht voor onder andere compensatie voor de energierekening van culturele instellingen, de zorgplicht voor bibliotheken en fair pay voor makers. 1. Compensatie energierekening culturele instellingen vergt aanvullend budget buiten de cultuurbegroting. 2. Bibliotheken – Gemeenten verwelkomen het extra budget maar willen geëxpliciteerd zien wat de zorgplicht behelst. 3. Fair Pay door medeoverheden oftewel een eerlijke beloning van culturele en creatieve professionals – Gemeenten kunnen het voorbeeld van de staatssecretaris slechts volgen als zij, net zoals op de rijksbegroting, aanvullend budget voor ontvangen: € 70 miljoen. 4. Archeologie: eens met staatssecretaris om te focussen op het borgen van de archeologische functie niet op de invulling daarvan. 5. Basisinfrastructuur (BIS): De VNG kan zich vinden in het besluit van de staatssecretaris om de BIS niet te verlengen, vanwege het behoud van beleidsvrijheid van gemeenten en nieuwe instroom.

14-11-2022

De cultuurwoordvoerders in de Tweede Kamer ontvingen van Kunsten ’92 een aantal vragen, die zij mee kunnen nemen in hun inbreng bij Wetgevingsoverleg Cultuur (WGO Cultuur) op 14 november in de Tweede Kamer. Hiermee reageert Kunsten ’92 onder andere op de Meerjarenbrief  Cultuur ‘De kracht van creativiteit’ van staatssecretaris Uslu. De grootste zorg op ligt dit moment bij de stijgende energieprijzen en torenhoge inflatie. De staatssecretaris gaf in de Volkskrant aan dat er compensatie komt, maar wij zijn nog niet gerust op de invulling en uitwerking hiervan. Een groot deel van het culturele veld lijkt niet geholpen te worden. De vraag aan de staatssecretaris luidt dan ook waar de compensatie van de kostenstijgingen uit bestaat. En daarnaast hoe zij kan waarborgen dat deze compensatie ook gemeenten in staat stelt om zorg te dragen voor de lokale culturele infrastructuur. Kunsten ’92 vindt het van groot belang dat iedere Nederlander zijn creatieve talenten kan ontwikkelen en onbelemmerd toegang heeft tot een zo breed mogelijk palet aan cultuurervaringen, zowel fysiek als digitaal. Nu er voor bibliotheken een verankering van de zorgplicht bij lagere overheden in zicht lijkt, is de vraag hoe de staatssecretaris haar verantwoordelijkheid voor de publieke toegankelijkheid van de lokale culturele voorzieningen gaat vormgeven. Kunsten’92 is blij met de impulsen voor de verbetering van de arbeidsmarkt. Om tot een gezonde arbeidsmarkt te komen is het echter van groot belang dat er naast inhaalslagen om het verleden te repareren, ook indexatie van meerjarensubsidies én indexatie van projectsubsidies komt. Aangezien de reservering voor fair pay (€ 34,1 miljoen) is gebaseerd op pre-corona onderzoekscijfers, wil Kunsten ’92 graag weten wanneer actualisatie van de meerkosten van eerlijke beloning plaatsvindt. Ook over het toekomstig cultuurbestel geeft Kunsten ’92 vragen mee aan de Kamerleden, in reactie op de recente brief van de staatssecretaris ‘Toekomst culturele basisinfrastructuur’. Daarin geeft de staatssecretaris aan dat zij de komende maanden met alle betrokkenen aan de slag gaat om een breed gedragen vernieuwingsagenda op te stellen. De vraag aan de staatssecretaris is of zij een uitgewerkt procesvoorstel kan toezeggen, met daarin toegelicht wat zij nú wil oppakken en wat zij in een volgende periode wil realiseren. Kunsten ’92 heeft onlangs uitgebreider op deze stelselbrief gereageerd, waarbij de brancheorganisatie aanbevelingen doet om daadwerkelijk tot vereenvoudiging van de nieuwe aanvraagronde te komen. Een bureaucratisch en kostbaar proces van plannenschrijverij en beoordelingen dient te worden vermeden. Er leven in de cultuursector nog veel vragen over de uitwerking van de toegezegde ‘lichte toets’.

07-11-2022

In een brief van 4 november 2022 aan staatssecretaris Uslu reageert Kunsten ’92 op de brief van de staatssecretaris ‘Subsidieronde cultuur 2025-2028 onder zelfde voorwaarden als voorgaande periode‘, dd. 19-10-2022. De staatssecretaris heeft besloten tot een nieuwe aanvraagronde voor de periode 2025 – 2028, na uitgebreid onderzoek naar de mogelijkheden om de huidige periode met twee of vier jaar te verlengen. De uitkomst geeft de sector duidelijkheid en dat is belangrijk. Hoewel Kunsten ’92 de voorkeur had voor een ander scenario, heeft de belangenorganisatie waardering voor de wijze waarop de staatssecretaris haar argumenten heeft meegewogen daarover in gesprek is gegaan. Het besluit om aankomende periode een nieuwe aanvraagronde in gang te zetten is begrijpelijk, maar kan ongewenst tot onrust leiden en bewerkelijk uitpakken. Bovendien komt het voornemen van de staatssecretaris om tijdens haar ambtsperiode tot een beter bestel te komen, onder druk te staan. In de brief lichten Kunsten ’92 haar zorgen toe en worden een aantal voorstellen gedaan om nadelen te ondervangen.

03-11-2022

Staatssecretaris Uslu heeft besloten dat de huidige cultuurplanperiode niet wordt verlengd en dat betekent dat instellingen zich kunnen gaan opmaken voor aanvragen voor de periode 2025-2028. Tegelijkertijd zit het land in recessie, Kunsten ’92 luidt de noodklok over gestegen kosten en de Kunstenbond mist een plan voor de arbeidsmarkt. Komt de sector er nog bovenop? Nous Faes zoekt in haar column naar een stip aan de horizon.

31-10-2022

Op 20 oktober stuurde staatssecretaris Uslu een brief aan de kamer waarin ze de speerpunten voor de BIS-periode 2025-2028 bekendmaakte. De huidige BIS-periode wordt niet verlengd. Om de BIS-instellingen toch de benodigde rust en ruimte te gunnen, worden de aanvraagprocedures voor de volgende ronde vereenvoudigd. Ook vraagt Uslu de Rijkscultuurfondsen, waaronder het Mondriaan Fonds, de gevolgen van de coronacrisis mee te nemen in de beoordeling van de aanvragen. Platform BK onderschrijft het advies van de Raad voor Cultuur de noodzaak van herziening van de opzet van de BIS. De BIS moet anders worden ingericht zodat het systeem ‘inclusief en eerlijk is voor makers en publiek, dat divers en pluriform is en dat in staat is om nieuwe ontwikkelingen en praktijken te faciliteren – iets waar het huidige bestel niet toe in staat is’. Jammer genoeg rept Uslu in deze brief met geen woord over plannen voor de aanpak van de afhankelijkheidssituatie van makers van instellingen, ondanks de invoering van de Culturele Codes en de Richtlijn Kunstenaarshonoraria. Met de herziening van de stelsel moet kunstenaarsbeleid een prominente plek krijgen, vindt het Platform BK.

27-10-2022

Op 20 oktober kwam er eindelijk definitief antwoord op de vraag of de cultuurnotaperiode zal worden verlengd. In de Kamerbrief erkent staatssecretaris van cultuur en media Gunay Uslu de noodzaak voor rust en ruimte. Samen met de Raad voor Cultuur gaat de staatssecretaris kijken naar vereenvoudiging van de procedure. Daarnaast wil de staatssecretaris het bestel kritisch tegen het licht houden. De sector zelf, andere overheden en de Raad zullen nauw worden betrokken bij de vernieuwing van het bestel. Dat er nu een definitief besluit ligt is goed, schrijft Kunsten ’92 op 24 oktober op haar website, het geeft helderheid en houvast. Rust en ruimte als uitgangspunt daarbij is essentieel. De crux zit hem in de uitwerking van het besluit. Kunsten ’92 spreekt op dit moment met verschillende partijen binnen de cultuursector om goed zicht te krijgen op de effecten van de beslissing van Uslu. De brief van de staatssecretaris met de uitwerking van het bedrag van € 170 miljoen, dat in het regeerakkoord is toegevoegd aan de cultuurbegroting, wordt begin november verwacht. Die brief zal hopelijk meer helderheid verschaffen over zowel de financiële uitwerking als de achterliggende beleidsbeweegredenen. In de Tweede Kamer (WGO-cultuur) wordt op 14 november gesproken over de beslissing over de cultuurnotaperiode als de uitwerking van de € 170 miljoen. Kunsten ’92 gaat over deze kwesties in gesprek met Kamerleden, het ministerie en de Raad van Cultuur. De mogelijkheid van grondige herziening van het bestel op langere termijn wordt niet uit het oog wordt verloren.

25-10-2022

Voor de cultuursubsidies voor de periode 2025-2028 komt een relatief eenvoudige aanvraagronde, dat schrijft de staatssecretaris Uslu in een brief aan de Tweede Kamer. Ze kiest ervoor om de opzet van de culturele basisinfrastructuur (BIS) gelijk te houden aan de vorige ronde. In de brief reageert de staatssecretaris ook op de oproep van de Raad voor Cultuur om gelijktijdig met de verlenging van de BIS te werken aan de herijking van het huidige cultuurbestel. De Raad deed in maart dit jaar daartoe een eerste verkenning. De herijking betreft onder andere de rijksregelingen, evenals de wijze waarop rijk, gemeenten en provincies de culturele infrastructuur gezamenlijk vormgeven. De staatssecretaris verzoekt de Raad voor Cultuur om in het najaar van 2023 met een advies te komen. Een van de aandachtspunten onder de noemer ‘vernieuwingsagenda voor de toekomst’ is de samenwerking tussen de overheden. De VNG ziet zich, als het gaat om gemeenten, óók als gesprekspartner op dit onderwerp, zowel richting de Raad als naar het rijk (OCW) en de provincies (IPO). De provincies reageren over het algemeen positief op de brief. “Fijn dat er eindelijk duidelijkheid is voor iedereen. In de aanloop naar dit besluit hebben we vaak onze wensen en zorgen aan de staatssecretaris meegegeven. De nieuwe vereenvoudigde aanvraagronde geeft iedereen gelijke kansen. Het biedt rust en zekerheid aan culturele organisaties. Ook hebben zij nu meer ruimte voor vernieuwing. De verlenging van de 25 miljoen extra in de komende vier jaar draagt hier ook aan bij. Provincies zijn blij dat de middelen voor verbreding en vernieuwing van de culturele regionale infrastructuur in de provincies Flevoland, Friesland, Overijssel, Limburg, Drenthe en Zeeland ook inde periode 2025-2028 worden voortgezet. En goed om ook snel aan de slag te gaan met de vernieuwingsagenda: de provincies werken daar graag aan mee.” Aldus Sietske Poepjes, voorzitter van de bestuurlijke adviescommissie Cultuur namens de gezamenlijke provincies.

24-10-2022

Op 20 oktober stuurt staatsecretaris Ulsu een brief aan de Tweede Kamer over de subsidieperiode 2025-2028. De inrichting van de BIS wordt niet gewijzigd. Het extra budget van 25 miljoen per jaar dat voor de huidige periode beschikbaar is voor BIS en fondsen blijft in stand. De aankondiging geeft duidelijkheid, schrijft het Fonds Podiumkunsten op de website, over de inrichting van meerjarige subsidieregelingen voor de periode 2025-2028. Voor huidige en nieuwe aanvragers binnen de BIS en de rijkscultuurfondsen komt er een nieuwe aanvraagronde. De komende tijd wordt er gewerkt aan de invulling hiervan. Het fonds zal een update over de meerjarige festival- en productiesubsidies publiceren zodra hierover meer bekend is.

24-10-2022

De huidige bis-periode, die geldt tot en met 2024, wordt toch niet verlengd. Dat schreef staatssecretaris Gunay Uslu op 20 oktober in een brief aan de Tweede Kamer. Om de cultuursector na de afgelopen paar moeilijke jaren wat ruimte te gunnen, wordt de aanvraagronde 2025-2028 vereenvoudigd. De Kunstenbond mist echter een paar belangrijke speerpunten in de overwegingen: Fair Practice, Fair Pay en de positie van kunstenaars en werkenden in de problematische culturele arbeidsmarkt. De Kunstenbond wil dat kunstenaars en kunstenaarsbeleid per 1 januari 2025 een veel centrale rol krijgen in het stelsel. “Het huidige stelsel ademt conservatisme en dominant instellingsdenken”, stelde Kunstenbond-belangenbehartiger Peter van den Bunder al in NRC. Corona, publiek, arbeidsmarkt: het stelsel piept en kraakt en schiet op alle fronten tekort, waarbij werkenden en zzp’ers in de kunsten telkens de sluitpost zijn. Rust, ruimte en de tijd nemen voor doordenking is dan niet het juiste antwoord. “Fair practice, innovatie en kunstenaarsbeleid dulden geen uitstel”, aldus van den Bunder. Wat ongeacht welke stelselkeuze dan ook moet: fair practice en fair pay als harde voorwaarde opnemen en naleven per 1 januari 2025. De aanpak van onderbetaling en onveilige contracten kan niet langer meer wachten.

24-10-2022

De subsidieperiode voor de culturele basisinfrastructuur van vier jaar (2020-2024) wordt niet verlengd, ook al had de Raad voor Cultuur dat in twee opeenvolgende adviezen aangeraden. Volgens de Raad heeft de sector rust nodig om te herstellen van de coronaperiode en om na te denken over hervorming van het stelsel. Verlenging van de bis-periode was juridisch en bestuurlijk te ingewikkeld, schrijft staatssecretaris Gunay Uslu op 20 oktober in een brief aan de Tweede Kamer. Ook omdat het voor andere subsidieverleners die belangrijk bijdragen aan de culturele infrastructuur zoals de gemeenten, lastig of zelfs onmogelijk bleek om hun vierjarige subsidie-periode ook te verlengen. „Omdat ik zeer hecht aan een goed samenspel tussen de verschillende overheden, heb ik ook dit aspect mee laten wegen”, schrijft Uslu.  Ook gaat zij in op de financiële inzet en de vernieuwingsagenda. In de bijlagen : een tijdlijn culturele basisinfrastructuur 2023-206, beslisnota’s bij toekomst culturele basisinfrastructuur, advies Landsadvocaat verdaging tenderprocedures meerjarige cultuursubsidies.

24-10-2022

Kristel Baele, voorzitter van de Raad voor Cultuur, bracht met enkele leden van de raad een tweedaags bezoek aan Drenthe. Dit op uitnodiging van de provincie Drenthe, die bezig is met een charmeoffensief. Doel is om cultureel Drenthe beter op de kaart te zetten, om zo meer geld op te halen bij het Rijk. Tijdens de vorige aanvraag voor de BIS kwam Drenthe er bekaaid vanaf. Toen werden 115 culturele organisaties in Nederland opgenomen in de basisinfrastructuur. Daarvan is er maar eentje in Drenthe te vinden: Het Drents Museum in Assen. Moet er daarom bij de verdeling niet meer naar goede regionale spreiding gekeken worden? Baele geeft aan dat dit al is gebeurd: "Maar het eerste criterium is toch artistiek inhoudelijk. Dat vinden wij het instapniveau." Daarnaast wordt er ook naar andere punten gekeken. "Regionale spreiding is er een van, maar ook inclusie, participatie, talentontwikkeling en cultuureducatie. En daar heb ik, in de anderhalve dag dat ik hier ben geweest, best wel heel waardevolle dingen gezien." Maar de tendens blijft; laat dit ook aan de buitenwereld zien. Commissaris van de Koning Jetta Klijnsma: "Wat er nu moet gebeuren is, dat we voor een aantal instellingen in onze provincie, dus ook voor Peergroup, Garage TDI en Into Nature, nauwgezet moeten kijken hoe we die adviezen nu ook om kunnen zetten naar geld." Er is dus werk aan de winkel, zegt Klijnsma. "Ik ken Den Haag goed en Drenthe goed. Wij moeten vanuit Drenthe gewoon geweldig goede aanvragen gaan schrijven. Op basis van wat de Raad van Cultuur ons nu al heeft aangegeven. En dan gaan wij er vanuit dat er meer middelen deze kant op komen," besluit de commissaris.

20-10-2022

Er komt een relatief eenvoudige aanvraagronde voor de cultuursubsidies voor de periode 2025 - 2028. Om de ronde dit keer zo makkelijk mogelijk te maken voor de instellingen, kiest staatssecretaris Uslu ervoor om dezelfde uitgangspunten te gebruiken als bij de vorige ronde. Ze wil met de Raad voor Cultuur kijken naar vereenvoudiging van de procedure. Dat moet zorgen voor minder administratieve lasten bij de instellingen, terwijl er ook ruimte blijft voor nieuwkomers. Een eerdere verruiming van het beschikbare budget van 25 miljoen euro per jaar, zal ook in de periode 2025 – 2028 gelden, om ook deze ronde meer aanvragen te kunnen honoreren. De staatssecretaris heeft verschillende opties overwogen. Zij heeft onder meer gekeken naar een verlenging van de bestaande periode, maar stuitte daarbij op juridische grenzen. Na overleg met onder meer de Raad voor Cultuur, vertegenwoordigers van het veld en andere overheden, heeft Uslu besloten om een aanvraagronde te doen voor zowel de bis als voor de Rijkscultuurfondsen. Maar de voorwaarden en criteria blijven grotendeels dezelfde als bij de vorige aanvraagronde.

15-09-2022

Culturele instellingen zouden veel beter over het land moeten zijn verspreid. In zijn Staat van het Jeugdtheater onderstreepte Daniël van Klaveren, artistiek directeur van Theater Sonnevanck, het belang van meer theater buiten de Randstadsteden. Momenteel is Sonnevanck het enige structureel landelijk-gesubsidieerde jeugdtheatergezelschap in het Oosten. ‘Dat is bizar voor zo’n groot gebied, dat twee provincies beslaat.’

01-09-2022

“De verdeling van overheidsbijdragen is een ratrace. Elke vier jaar schrijven vele honderden organisaties hun vingers blauw aan subsidieaanvragen bij het Rijk, gemeenten of fondsen. Andere rennen van projectsubsidie naar projectsubsidie. De beoordelings- en verantwoordingslast is hoog, procedures stroperig. De ratrace trekt aanvragers en beleidsmakers elke keer de korte termijn in en zit toekomst-denken in de weg.” Dat stellen Jeroen Bartelse en Anne Breure, de voorzitters van Kunsten ’92, in een opinie-artikel in NRC. Ze pleiten voor een fundamentele herziening van het cultuurbeleid. “Verleng om te beginnen de beleidscyclus van vier naar zes jaar, dat geeft meer lucht en minder bureaucratie. Verlaat benauwde prestatie-eisen, zoals het aantal voorstellingen en bezoekersaantallen en kies voor bredere maatstaven: artistieke waarde, maatschappelijke impact en ondernemerschap. Gebruik financieringsvormen die passen bij de behoeften van de sector, kijk verder dan alleen het subsidie-instrument. Beloon gemeenten die investeren in cultuur, want als Rijk en gemeenten samen stoken maken zij een groter vuur.”

11-07-2022

Kunsten ’92 met een overzicht van de aangenomen en aangehouden moties inzake Hoofdlijnenbrief Cultuur 2022.

14-06-2022

Staatssecretaris Uslu (OCW) informeert de Tweede Kamer, in aanloop naar het Commissiedebat, over de hoofdlijnenbrief en de herstelmaatregelen op 15 juni, over de stand van zaken van een aantal moties en toezeggingen over cultuur. Ze schrijft o.m. over het overleg met VNG en IPO over corona-gerelateerde financiële problemen van culturele instellingen en makers. (motie Kamerlid Wuite). De staatsecretaris is bezig met een verkenning of er mogelijkheden zijn voor het continueren van twee upstreamregelingen. (motie Kamerlid Kwint). Inzake de motie van Kamerleden Gündoğan en Ploumen over een onderzoek naar de multipliereffecten en pay-offeffecten van de culturele en creatieve sector, meldt ze dat ze een onderzoeksbureau zal vragen op basis van al bekend wetenschappelijk onderzoek, te inventariseren wat er bekend is over de economische effecten, de effecten op gezondheid en welzijn en de bijdrage van ontwerpend onderzoek op innovatie en maatschappelijke opgaven te onderzoeken. Ook gaat zij in op op de stand van zaken rond de verlenging van de culturele basisinfrastructuur.

14-06-2022

Fotografie is het ondergeschoven kindje in het Nederlandse subsidiesysteem. In een poging hier iets aan te doen, is in 2019 zelfs een lobby-orgaan opgericht: het Platform Fotografie Nederland. Daarvan zijn inmiddels negen organisaties lid. Zoals Noorderlicht. Het fotofestival ontvangt vanaf dit jaar geen jaarlijkse subsidie van het rijk meer, onder meer vanwege ‘gebrek aan vernieuwing’. Paradox heeft zich ook bij het platform aangesloten. De stichting produceert fototentoonstellingen, fotoboeken, films en digitale publicaties. Paradox kreeg vele jaren structurele rijkssteun, maar zag die vorig jaar verdampen. ‘Fotografie moet zich bijna altijd schikken naar de regels van andere kunstvormen die wel steun ontvangen. Veel van het rijksgeld voor fotografie wordt bijvoorbeeld uitgekeerd via het Mondriaan Fonds. ‘Dat maakt onze sector vleugellam’, stelt Paradox-directeur Bas Vroege. ‘Je bent nooit in staat om te zeggen: wat is de fotografie van nu, wat zouden we daaraan eigenlijk moeten doen?’ En dat terwijl de fotografie in Nederland internationaal gezien op een hoog peil staat. Ons land telt vier fotomusea, drie grote fotofestivals en meerdere fotopodia. Waarom heeft de fotografie eigenlijk geen eigen positie? Volgens Vroege, die al sinds 1980 rondloopt in dit vakgebied, werd het werken met een camera vroeger niet erkend als kunstvorm. Bij een herziening van het subsidiesysteem, zo’n 30 jaar terug, werd fotografie ondergebracht bij beeldende kunst. Dat werd destijds als winst gezien. Inmiddels wordt daar door velen anders over gedacht. Fotografie ontbreekt totaal in de ‘BIS’, de culturele basisinfrastructuur. Vanuit het Mondriaan Fonds werden 3 fotografie-instellingen in 2021 gehonoreerd met een jaarlijkse subsidie.. Daarnaast werd veel steun aan afzonderlijke projecten verleend. Op de vraag hoeveel in totaal aan fotografie is uitgekeerd, antwoordt het Mondriaan Fonds dat er geen optelsom valt te maken. Directeur Eelco van der Lingen: ‘Disciplines zijn veel meer fluïde dan dertig jaar geleden. We zouden veel kunstenaars en instellingen geen recht doen als we zouden proberen hen in een selectie te beperken tot het label fotografie.’ De Volkskrant waagt toch een poging en maakt op basis van het jaarverslag 2021 een overzicht van alle toekenningen aan fotografie. Deze lijst is volgens de directeur van het Mondriaan Fonds verre van compleet. Uiteindelijk komen de krant en de fondsdirecteur uit op zo’n 2,4 miljoen. Dit is volgens Van der Lingen nog niet de hele som. Zo wijst hij op de uitkeringen van zijn fonds aan 21 kunstmusea om aankopen te doen. De derde subsidiestroom van het rijk naar cultuur is de omvangrijkste: 29 musea ontvingen vorig jaar in totaal 217 miljoen euro omdat zij een collectie van nationaal belang beheren. Zij maken sinds kort geen deel meer uit van de BIS, maar krijgen voortaan steun via de Erfgoedwet. Daardoor zijn zij elk jaar zeker van rijkssubsidie. Tot deze groep behoren het Nederlands Fotomuseum en het Eye Filmmuseum. De eerste kreeg vorig jaar 2,8 miljoen euro. De tweede ontving ruim drie keer zoveel: negen miljoen (plus nog eens 2,1 miljoen aan BIS-geld). Ook daarbij moet worden aangetekend dat ook andere musea fotografie laten zien. Wat de subsidiëring door het rijk betreft, liggen fotografie en film ver uiteen. Fotografie ontving minstens 5,2 miljoen euro, waarschijnlijk was het wat meer. Voor film werd bijna 73 miljoen euro beschikbaar gesteld, al moeten daarvan nog wel uitvoeringskosten worden afgetrokken. Volgens Van der Lingen is dat verschil logisch omdat de filmsector echt een onderscheidende sector is met een eigen infrastructuur en publieksgroep. “Daarnaast vragen filmproducties vanwege de schaal en industrie om veel hogere en anders ingerichte budgetten.’ Daarentegen stelt Paradox-directeur Vroege dat de beroepsgroep van fotografie veel groter is dan die van film en dat fototentoonstellingen goed worden bezocht.

07-04-2022

Het subsidiestelsel dwingt culturele instellingen hun financiële tegemoetkoming direct op te souperen. Een weeffout die tot uitholling van eigen vermogens leidt. Al het geld moet op, anders krijg je de volgende keer minder. Als er niets overblijft, kun je ook niets sparen. En doordat er geen buffer is, kijkt de sector bij elke financiële opgave noodgedwongen direct naar de subsidiegever. Ook een opgave als verduurzaming komt hierdoor in de verdrukking. Er is domweg geen geld om de benodigde investeringen te doen, en lenen is lastig omdat culturele instellingen zelden voldoen aan de eisen die banken stellen voor het verstrekken van een lening. Als culturele instellingen elk jaar een deel van de inkomsten zouden mogen gebruiken om een buffer op te bouwen, heeft dat op meerdere vlakken een positief effect. Subsidie is belangrijk en vervult een noodzakelijke rol in de financieringsmix die benodigd is voor een vitale sector. Maar er moet worden voorkomen dat de verkeerde zaken daarmee beloond worden. Ondernemerschap en zuinigheid maken culturele instellingen zelfstandiger en weerbaarder. Geef ze dan de mogelijkheden die kwaliteiten te ontwikkelen. Daarmee wordt de klap meteen minder groot indien een culturele instelling een periode buiten de subsidie valt. Dat schrijven Sietske Knüppe en Lambert de Pater, senior relatiemanagers Kunst & Cultuur, Triodos Bank, in een opinieartikel. Jammer genoeg blijft in de ‘verkennende adviesnotie’ “”Beweging in het bestel” van de Raad voor Cultuur de beperkte mogelijkheid om een spaarportje op te bouwen helaas onderbelicht.

07-03-2022

Per 2021 verloor het Nijmeegs jeugdtheatergezelschap Kwatta al zijn structurele Rijkssubsidie. Het gezelschap had op het moment van aanvraag een zware periode doorgemaakt, en de Raad voor Cultuur achtte de organisatie in de toenmalige herstelfase financieel nog te instabiel. Mede op basis van dat besluit herzag ook de provincie Gelderland haar beleid ten aanzien van jeugdtheater, met als gevolg dat Kwatta geen aanspraak meer kon maken op een structurele subsidie van de provincie. Het gezelschap, met Theater het Badhuis in Nijmegen als thuisbasis, heeft in samenspraak met de gemeente Nijmegen nog een onderzoek uitgevoerd om de toekomstscenario’s voor Kwatta in kaart te brengen, maar daaruit bleek dat de organisatie zonder voldoende structurele subsidie niet langer levensvatbaar is. Met het wegvallen van Kwatta verdwijnt een belangrijke speler in het Nederlandse jeugdtheater. ‘Met een geschiedenis van 20 jaar jeugdtheater produceren heeft Kwatta, onder leiding van artistiek directeur Josee Hussaarts, een schat aan ervaring en expertise opgebouwd, regionaal, nationaal en internationaal’, schrijven het bestuur en de directie in een persbericht. Kwatta benadrukt dat de artistieke kwaliteit nimmer ter discussie heeft gestaan en dat het gezelschap onder leiding van een nieuwe zakelijk directeur ook financieel en organisatorisch de zaken weer op orde heeft gekregen. In 2020 en 2021 sloot het af met een positief resultaat, waardoor het huidige theaterseizoen nog met een nieuwe ‘veelbelovende’ voorstelling afgesloten kan worden. Gelderland is nu een provincie zonder professioneel jeugdtheatergezelschap. Dat deelt de provincie met de provincie Zeeland.

28-02-2022

Door de coronacrisis is het theater is uit het systeem van de bezoekers geraakt, stelt Charles Droste, directeur bestuurder van het Amphion Theater in Doetinchem. Het oude én nieuwe publiek zal moeten worden verleid met kwalitatief hoogwaardige toegankelijke voorstellingen. Deze voorstellingen kunnen enkel tot stand komen als er voldoende financiële middelen zijn. De oplossingsrichting ligt mogelijk veel meer bij de vrije producenten en -artiesten dan bij de reeds gesubsidieerde BIS-instellingen. Na een lobby van de taskforce werd in Den Haag duidelijk dat ook deze zogenoemde ‘vrije sector’ steun verdient bij het opvangen van de gevolgen van de coronacrisis. De steun was vooral gericht op de directe gevolgen van de crisis en niet op herstel en innovatie. Belangrijk daarbij is de positie van theaters.  Sinds de bezuinigingen vanaf 2000 leunen deze theaters minder op hun gemeentesubsidie en meer op hun eigen cultureel ondernemerschap . Theaters verdienen die extra inkomsten hoofdzakelijk bij grotere, toegankelijke en publieksvriendelijke voorstellingen, vrijwel altijd met een hoge bezettingsgraad en veelal ontwikkeld en uitgevoerd door de vrije producenten/artiesten. Om de sector toekomstbestendig te maken en theater toegankelijk te houden voor iedereen, moet er minstens voor de komende twee seizoenen (22/23 en 23/24) een substantiële subsidie vrij worden gemaakt die terecht komt bij de vrije producenten/zelfstandige artiesten die een onlosmakelijk onderdeel van de culturele keten zijn. Droste stelt voor dat de Raad van Cultuur en haar adviescommissies via de BIS-infrastructuur niet langer exclusief de subsidiestromen bepalen, maar dat ook theaters zeggenschap krijgen over wie van deze programmeringssubsidie Nederlandse producties mogen ontwikkelen. Een vraag-gerelateerd aanbod zal beter gevulde zalen opleveren en daarmee bijdragen aan de toekomstbestendigheid van het theater. Hierbij staan niet de maker en het maakproces centraal, maar het publieksbereik en de toegankelijkheid. Zonder oog voor kwaliteit en maatschappelijke relevantie uit het oog te verliezen; dit is geborgd bij de theaters. Er is geen uitstel mogelijk. Dus een basale regeling, snel en eenvoudig te implementeren, waarbij het Fonds Podiumkunsten de uitvoering en controle ter hand kan nemen, maar nadrukkelijk geen bemoeienis heeft met de inhoudelijke voorwaarden. Door de regeling per 1 september 2022 in te laten gaan, kan er op korte termijn worden voorgesorteerd met de plannen die in de maak zijn voor het komende seizoen. Droste besluit met een voorbeeld van een mogelijke nieuwe regeling.

03-02-2022

Nous Faes blikt in twee artikelen terug op het ministerschap van Ingrid van Engelshoven. In deel 1 , De erfgoed-turn, waarin gekeken wordt naar de stevige draai die ze gaf aan de samenstelling van de Basisinfrastructuur (BIS) in 2021-2024, de opdracht aan de sector voor de toepassing van ‘codes van goed gedrag’ en de vele adviestrajecten die ze initieerde, onder andere over de omgang met roofkunst, het slavernijverleden en ongewenste omgangsvormen. In deel 2, Met z’n allen tegen onszelf, gaat over een minister in crisistijd. Twee jaar ijvert minister van Engelshoven voor generieke en sectorspecifieke steun, maar het is als met die ijsberg waar je schip in dichte mist op stukslaat: de aangerichte schade ligt dieper en de doorwerking heeft een lange looptijd. Hoe kwamen die keuzes in crisistijd eigenlijk tot stand? Nous Faes is eigenaar van The Sociological Studio for Policy and Research en was adviseur van de Raad voor Cultuur (2013-2018).

02-12-2021

Het Ministerie van Onderwijs Cultuur en Wetenschap heeft besloten West subsidie te geven voor de realisatie van Kunstforum Den Haag. De subsidieaanvraag was eerder afgewezen bij de toekenning van de plekken in de BIS, ondanks een positief advies van de Raad voor Cultuur. Na een bezwaarprocedure wordt er nu alsnog een projectsubsidie verleend van €1.300.000. De Raad van Toezicht van Stichting West en Marie-José Sondeijker (directeur West Den Haag) zijn zeer verheugd met deze speciale ondersteuning voor de realisatie van Kunstforum in Den Haag. De stichting verklaart in een persbericht nu voort te kunnen bouwen op 'de successen uit de afgelopen jaren'. In 2021 ontvingen de plannen voor Kunstforum structurele gemeentelijke subsidie. Hierdoor is Kunstforum, samen met Het Nationale Toneel en Het Mauritshuis, de derde instelling in het Haagse Museumkwartier die zowel vanuit de gemeente als landelijk structureel ondersteund wordt.

25-11-2021

Hoe sluiten we bij een museumbezoek beter aan bij de belevingswereld van vmbo-leerlingen? En hoe spreken we meer tot hun verbeelding? Met die vragen gaan Het Noordbrabants Museum, Design Museum Den Bosch en 3 andere Brabantse musea de komende tijd in een meerjarig educatieproject aan de slag. Leerlingen komen op een interactieve manier meedenken over het educatieve aanbod en geven hun mening over kunst, design en erfgoed. Op basis daarvan ontwikkelen de musea educatief lesmateriaal voor deze doelgroep. Dit meerjarige vmbo-project wordt mogelijk gemaakt door subsidies van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en de Provincie Noord-Brabant. De vijf vmbo-scholen De Bossche Vakschool, Sint-Janslyceum, Walewyc Mavo, Yuverta vmbo Den Bosch en d’Oultremontcollege nemen deel aan de pilot van het project.

25-11-2021

Op 22 november 2021 was het Kamerdebat van de commissie Onderwijs, Cultuur en Wetenschap/OCW naar aanleiding van de Cultuurbegroting 2022. De toon was positief met woorden als: ‘Kunst en cultuur is heel breed en de vorm is eindeloos…. Miljoenen zijn amateur en we hebben talloze professionals, landelijk en natuurlijk ook regionaal… Het is het sterkste middel om ons te verbinden met de ander.’ Maar negatief was het ontbreken van een toekomstperspectief voor de cultuursector gelet op de coronaperikelen. Zoals de NRC dan ook terecht meteen meldde: ‘De cultuur is, samen met het kabinet, in zeer demissionaire staat.’ Cultureon blikt terug op het debat

23-11-2021

Stephen Liebman en Saskia Selen vormen vanaf 1 januari 2022 de nieuwe directie van MusicalMakers. Dat maakte de Raad van Toezicht van het ontwikkelhuis voor Nederlandse musical bekend. Liebman wordt artistiek directeur en Selen zakelijk directeur. Zij volgen samen Andreas Fleischmann op, die blijft adviseren in de Artistieke Raad van MusicalMakers. MusicalMakers is een ontwikkelhuis voor nieuwe Nederlandse musical. Momenteel zijn Avishai Darash, Job Greuter, Naomi van der Linden, Priscilla Vaudelle en Samya Hafsaoui actief in een ontwikkeltraject. De Stichting wordt structureel ondersteund door het ministerie van OCW en de VandenEnde Foundation. Vorige maand reageerde de Raad voor Cultuur nog ontstemd op berichten van MusicalMakers om pas vanaf 1 januari 2022 een nieuwe directie te benoemen. De raad vond het huidige bestuur niet voldoende onafhankelijk en wilde dat daar eerder stappen in ondernomen werden.

23-11-2021

Op 22 november 2021 vond het Begrotingsdebat Cultuur (WGO Cultuur) plaats in de Tweede Kamer. Het NRC concludeert dat er vooral veel is dat demissionair minister van Engelshoven (OCW) niet kan toezeggen. De urgentste problemen van de cultuursector worden namelijk elders besloten. Op 24 november bespreekt de Kamer in de nieuwe steunpakketten die bij de onlangs afgekondigde coronamaatregelen passen. Ook de regeling voor de theaters en evenementen komen dan aan de orde. Van Engelshoven zei wel toe dat instellingen deze hele subsidieperiode niet worden afgerekend op afspraken die ze vóór corona hebben gemaakt. De coulance wordt verlengd tot 2024. De minister heeft geworsteld met het eenmalig verlengen van de subsidieperiode met twee jaar. ( Een van de adviezen van de Raad voor Cultuur ) Er zijn bureaucratische hobbels, omdat de subsidieperiode samenloopt met provinciale en gemeentelijke agenda’s. Er zou ook extra geld bij moeten. Bovendien zijn er instellingen die niet in de Basisinfrastructuur (BIS) zitten, en die staan te trappelen om de volgende subsidieperiode een kans te krijgen. Ook de gemeenten zijn er onderling niet uit. Ook de verbetering van de positie van zzp-ers in de sector, een onderwerp dat bijna alle commissieleden belangrijk vinden, blijft verder onbeslist. Het goede nieuws ging over 51,5 miljoen voor regionale cultuursteun uit het derde steunpakket, dat ‘vast zat’ bij Binnenlandse Zaken. Met de decembercirculaire krijgen de gemeenten te horen hoeveel ze te besteden hebben. Het stenografisch verslag, via Kunsten’92. De ingediende moties worden in stemming gebracht op 30 november. Een overzicht van de moties, met per motie de appreciatie van de minister (Oordeel Kamer of Ontraden).

22-11-2021

Op 4 november adviseerde de Raad voor Cultuur minister van Engelshoven (OCW) inzake het coronadossier. De adviezen omvatten: een verlenging van coulance, het verlengen van de cultuurperiode met 2 jaar, en structureel extra geld naar cultuur. Na anderhalf jaar corona staat de sector weliswaar overeind, maar wankel, zegt de voorzitter van de Raad voor Cultuur Kristel Baele in Nieuwsuur. "Zeker, het kabinet heeft steunpakketten ontwikkeld en met behulp van die steun heeft het veld het overleefd. Maar die pakketten kwamen niet goed terecht bij zzp'ers. Veel van hen dreigen daardoor het veld verlaten." Overigens was het vaak een keuze van de instellingen om als eerste op zzp'ers te bezuinigen. Per oktober stopte de noodsteun. Achteraf blijkt dat te vroeg, zegt Baele. "Onze verwachting is dat je die steun wel weer nodig hebt. Wij vrezen dat de bezoekersaantallen toch gaan tegenvallen vanwege de beperkende maatregelen en omdat mensen meer thuis blijven." Minister van Engelshoven heeft al aangekondigd inderdaad langer coulant te zullen zijn met de subsidie-eisen. Ook krijgen instellingen steun voor de inkomsten die ze missen doordat er bij voorstellingen en concerten minder bezoekers in de zaal mogen. Baele hoopt dat de minister na het debat over de cultuurbegroting op 22 november alsnog de andere adviezen óók overneemt. "De schade van de bezuinigingen van 2011 zijn nog steeds niet gerepareerd. Natuurlijk, er werd toen ook in andere sectoren bezuinigd. Maar in andere sectoren is inmiddels alweer geïnvesteerd, in de culturele sector is dat nog niet gebeurd."

19-11-2021

De Taskforce culturele en creatieve sector heeft op 18 november een brief aan de Tweede Kamer gestuurd in verband met de behandeling van het onderdeel cultuur van de OCW-begroting op 22 november. Daarin o.m. een reactie op de brief van minister van Engelshoven (OCW)  : “In de brief van 16 november lezen wij echter geen volledig en afgewogen plan dat zowel voor de korte als de lange termijn moet leiden tot de ontwikkeling van een sterke, vernieuwde culturele en creatieve sector, die in en na de coronacrisis een belangrijke maatschappelijke bijdrage kan leveren. Dit is spijtig daar de urgentie van steun en een herstelplan dat op korte termijn van start kan gaan is gegroeid door de actuele epidemiologische ontwikkelingen.” De plannen tonen weinig ambitie, concentreren zich op incidentele middelen en helaas vooral op de korte termijn. De ook door de minister gewenste transitie, innovatie en vernieuwing en voostellen hiertoe voor de lange termijn worden volgens de Taskforce niet genoemd. “Evenmin als essentiële onderdelen zoals regelingen direct gericht op makers, garantieregelingen voor audiovisuele producties, evenals aandacht voor talentontwikkeling of plannen voor innovatie (anders dan alleen op digitaal gebied).“ De sector is blij dat de minister bereid is de coulancemaatregelen door te laten lopen tot eind 2024, en zal zelf ook borgen dat dit niet ten koste gaat van Fair Practice. De meer fundamentele vraag over de noodzaak om ruimte te creëren voor een fundamentele herbezinning van het bestel laat de minister liggen. De discussies over de knelpunten in de sector- zowel in het veld als bij beleidsmakers - waarover nu volop wordt nagedacht, vragen tijd en ruimte, die er onvoldoende is als de cultuursector zich na juni 2022 alweer moet gaan verhouden tot een nieuwe Uitgangspuntennota van een volgende minister. “Met de juiste randvoorwaarden en voldoende tijd is naar ons idee een verlenging zonder al te veel rompslomp echt mogelijk. Daarbij kan de ervaring van de afgelopen periode met betrekking tot coulance een rol spelen.” De aangekondigde extra steun voor de evenementensector en via de Suppletieregeling bij Fonds Podiumkunsten, die het kabinet bekendmaakte op 16 november, is zeer welkom maar het grootste deel van de sector, inclusief de werkenden, kan geen aanspraak maken op noodsteun. De Taskforce verzoekt de Kamer nogmaals meer ruimte te maken voor noodsteun ter overbrugging van de komende maanden, zeker nu er nog geen zicht is op het noodzakelijke plan voor herstel en transitie met bijbehorend budget.

18-11-2021

De Partij van de Arbeid in de Provinciale Staten van Noord-Brabant stelt schriftelijke vragen aan Gedeputeerde Staten over het advies van de Raad voor Cultuur en de reactie van minister van Engelshoven (OCW) hierop. Wat betekent een en ander voor Noord-Brabant?

17-11-2021

Op 16 november stuurde minister van Engelshoven (OCW) een brief naar de Tweede Kamer over de stand van zaken van enkele moties en toezeggingen op het gebied van cultuur. Daarin maakte ze o.m. haar herstelplan voor de cultuursector bekend. Het herstelplan is beperkt relevant ; de minister geeft aan dat een volgend kabinet zal moeten beslissen over de uitwerking van het plan en het toekennen van budget ervoor. Het plan wordt besproken bij de behandeling van de cultuurbegroting op 22 november. Relevanter voor nu is haar reactie op verschillende moties die de Tweede Kamer eerder heeft aangenomen. De overkoepelende wens van Kamer en minister is dat de sector rust en ruimte krijgt om te herstellen van de schade die corona heeft aangericht, en om zich aan te passen. Daarom geeft de minister bij het herstelplan aan dat is besloten tot 2024 coulance te betonen: ze zal de instellingen niet afrekenen op hun prestatieverplichtingen tot het eind van de huidige subsidieperiode in 2024. Eerder deze maand adviseerde de Raad voor Cultuur om de subsidieperiode eenmalig met twee jaar te verlengen tot 2026. Dat zou de sector niet alleen gelegenheid geven te herstellen, maar ook te werken aan het oplossen van hardnekkige knelpunten zoals de gebrekkige arbeidsmarkt. Dit advies neemt de minister niet over omdat ze betwijfelt of een verlenging veel rust oplevert. Het is wettelijk gecompliceerd, omdat instellingen tóch een verkorte subsidieaanvraag zouden moeten indienen. Bovendien is de afstemming met lagere overheden, die dezelfde subsidieperiode hanteren, erg gecompliceerd, schrijft van Engelshoven.

11-11-2021

Op 21 en 22 oktober bracht de Raad voor Cultuur een werkbezoek aan Eindhoven, de stad die ieder jaar bruist van de energie tijdens het internationale designevent Dutch Design Week (DDW). Het werkbezoek stond in het teken van gesprekken met bestuurlijke vertegenwoordigers van Brabantstad, directies van creatieve instellingen en van kennisname van ontwikkelingen op het terrein van creatieve industrie/design/technologie.

08-11-2021

Elke vier jaar worden de cultuursubsidies verdeeld. Halverwege de huidige kunstenplanperiode rijst de vraag: moet de periode vanwege covid-19 verlengd worden met twee jaar? Of is er een betere strategie? Caspar Nieuwenhuis, directeur theater aan de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht, is voorstander van het opheffen van de prestatieafspraken voor de komende twee jaar. “Niet regelarm, maar regelloos. Twee jaar geen jaarrekeningen en bestuursverslagen. Geen gedoe met verantwoordingsformats die elkaar tegenspreken. Geen prestatiedruk en productiedwang. In plaats daarvan is er rust en ruimte voor onderzoek en experiment.” Er is dan tijd om te experimenteren met nieuwe verhalen, vormen en publieksgroepen. Er kan actiever worden gezocht naar een duurzame en diverse mix van partnerships en financiering. En verplaats de C van OC&W naar VWS. ‘’Kunst maken en ervaren is bewezen gezond, dus essentieel. Geef haar beleidsruimte en ontlast haar van exploitatie. Gevolg: de tijd wordt creatief gebruikt, in weerwil van de afgelopen twee decennia. Er wordt samengewerkt vanuit vertrouwen - dát is pas een paradigmashift.”

02-11-2021

De Raad voor Cultuur publiceerde op 29 oktober het ‘Advies BIS-instellingen met een ‘ja mits’. Daaruit blijkt dat de raad nog niet helemaal tevreden met de plannen van acht instellingen in de huidige Basisinfrastructuur (BIS), waaronder die van Station Noord, Likeminds en MusicalMakers, actief in de podiumkunsten. Theaterkrant over de kritiekpunten van de raad inzake deze drie.

01-11-2021

Vorige jaar berichtte Cultureel Persbureau uitvoerig over de zgn. musicalgate. Andreas Fleischmann, de directeur van Joop van den Endes DeLaMar Theater, was ook directeur van de door hem in 2020 opgerichte MusicalMakers. MusicalMakers ontving de ‘musicalsubsidie’ (BIS) van de Raad voor Cultuur, wat ten koste ging van het weer opgerichte M-Lab. Uit het ‘Advies BIS-instellingen met een ‘ja mits’ van de Raad voor Cultuur blijkt, volgens het Cultureel Persbureau, dat ‘de zaak er heel anders bij te liggen dan eerst werd gesuggereerd. De relatie met ROSE stories, waarop in de aanvraag het hele diversiteitsimago van MusicalMakers dreef, is uit. Nu blijft er eigenlijk helemaal niets meer over van wat eens zo flamboyant begon.’

01-11-2021

Veruit de meeste van 43 culturele instellingen, die zogenaamde ‘ja, mits’-voorwaarden meekregen voor subsidie in de Culturele basisinfrastructuur 2021-2024 (BIS), hebben hieraan voldaan. Dat blijkt uit de advisering van de Raad voor Cultuur aan demissionair minister Van Engelshoven (OCW). De raad beoordeelde op haar verzoek de medio dit jaar ingediende aanvullende plannen van deze instellingen. Bij een achttal instellingen heeft de raad nog nadere opmerkingen geplaatst. Het ministerie van OCW is verantwoordelijk voor het toezicht op de opvolging van de opmerkingen. Daarnaast zal de raad met deze instellingen in gesprek gaan en hier in het kader van zijn monitoring aandacht voor houden. Het betreft : Internationale Architectuur Biënnale Rotterdam (IABR), Het Nieuwe Instituut (HNI), Cultuur + Ondernemen, Landelijk Kennisinstituut Cultuureducatie en Amateurkunst (LKCA), Grand Futura / Station Noord, MusicalMakers, Likeminds en Popwaarts.

27-10-2021

Museum Arnhem en Julius Thissen nodigen transgender en queer personen uit voor een residentie in het museum. Tijdens de residentie staan verschillende vraagstukken over toegang en vertegenwoordiging centraal. Hierbij zal gebruik gemaakt worden van de collectie van het museum. Deze bevat ruim 25.000 objecten: uiteenlopende werken over macht, liefde, identiteit en meer. Welke verhalen spreken je aan of stoten je juist af? Welke kunstenaars of werken zijn er verborgen of missen er? Samen met het team van Museum Arnhem gaat de resident aan de slag. De uitkomst van dit project is een tentoonstelling die eind 2022 opent. Transgender en queer personen woonachtig in Nederland kunnen zich tot en met 1 december voor deze open call aanmelden. Het project is toegankelijk voor iedereen met een interesse voor kunst en uitwisseling. Het museum vraagt om een korte omschrijving van de interesse in dit project. Aanmelden kan in geschreven, (audio)visuele of audio-vorm. Dit project is onderdeel van een vierjarig samenwerkingsproject met Museum Het Valkhof in Nijmegen, in het kader van de Basisinfrastructuur voor regionale musea.

27-10-2021

Ruim de meerderheid van de middelbare scholieren gaat momenteel naar het vmbo, maar slechts een enkeling weet de weg naar een museum te vinden. Dat is jammer volgens vijf Brabantse musea. Juist omdat kunst, design, geschiedenis en erfgoed bijdragen aan de verwondering, tot de verbeelding spreken en creativiteit stimuleren. Daarom investeren zij de komende jaren samen in de vmbo-leerlingen om voor hen de weg naar het museum uitnodigend, drempelverlagend en vanzelfsprekend te maken. Tussen 4 en 19 november komen vmbo-leerlingen in Het Noordbrabants Museum en Design Museum Den Bosch in ’s-Hertogenbosch om hun mening te geven: wat zou een museumbezoek leuker kunnen maken? Het meerjarige vmbo-project wordt mogelijk gemaakt door subsidies van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en de Provincie Noord-Brabant. Deze subsidies zijn aan Het Noordbrabants Museum toegekend in het kader van de culturele Basisinfrastructuur 2021-2024

02-09-2021

Met ingang van de beleidsnotaperiode 2009-2012 werd onder minister van Cultuur Ronald Plasterk de culturele Basisinfrastructuur (BIS) van kracht. De kiem van de nieuwe subsidiesystematiek lag bij zijn voorganger staatssecretaris Medy van der Laan. Zij wilde hiermee de cultuurnota van de regering losmaken van de besluiten over subsidies aan instellingen en makers, zodat de politiek zich op de hoofdlijnen kon concentreren. Hoe hebben de bewindslieden sinds Plasterk aan de BIS invulling gegeven? Boekman Extra #25 over het ontstaan en de ontwikkeling van de BIS.

07-07-2021

De private fondsen Fonds 21 en Ammodo dichten voor deze kunstenplanperiode het "subsidiegat” bij Frascati Producties. De reparatie door minister van Engelshoven (OCW) in december 2020 bedroeg minder dan de helft van het aangevraagd bedrag, waarmee Frascati Producties slechts een marginale rol zou kunnen vervullen. ‘Het resultaat is dat Frascati Producties vanuit een zeer stabiele basis en met grote slagkracht kan blijven produceren. Ondanks de Raad voor Cultuur en dankzij het veld zal Frascati Producties daardoor een cruciale en landelijke functie blijven vervullen in de keten van talentontwikkeling.’

28-06-2021

DeLaMar West heet het theater, aan de rand van Amsterdam, vlak langs de A10. Het is het eerste theater in Nederland dat speciaal is bedoeld voor het ontwikkelen van nieuwe musicals en andere vormen van muziektheater. Het theater heeft een zaal die plaats biedt aan 170 man publiek, en die flexibel te gebruiken is. Het is tevens het thuishonk van MusicalMakers, het productiehuis voor musicals dat vanaf begin 2021 voor vier jaar rijkssubsidie kreeg. Daarmee wordt de musicalsector eindelijk serieus genomen. En dat zal tijd worden ook, beaamt directeur Andreas Fleischmann. ‘DeLaMar West wordt dus vooral een werkhuis en geen plek waar voortdurend geprogrammeerd wordt. Die manier van werken is in Amerika en Engeland heel gebruikelijk, maar in Nederland tot nu toe niet.’ Fleischmann wil vooral nieuwe makers met nieuwe verhalen aan zich binden: tekstschrijvers, componisten, regisseurs, choreografen, ontwerpers.

17-05-2021

In de Basis­infrastructuur van het ministerie van OCW én de gemeente Amsterdam krijgt Waag sinds dit jaar als ‘Future Lab voor design en technologie’ voor vier jaar subsidie om zijn plannen uit te voeren. “Dat betekent dat we ons werk om de maatschappij meer open, eerlijk en inclusief te maken de komende vier jaar kunnen voortzetten,” vertelt directeur Marleen Stikker. “Het betekent ook dat we ons meer naar buiten kunnen richten. We hebben een enorme behoefte om het werk wat we doen als presentatie-instelling met de wereld te delen. Dat wil je natuurlijk in je eigen gebouw doen, want hier hebben we al onze voorzieningen.” Waag is sinds 1996 gevestigd in de statige, uit 1488 stammende stadspoort op de Nieuwmarkt in Amsterdam, maar door de prominente plek van het horecabedrijf op de begane grond is daar niet veel van te zien. Stikker: “We zitten bovenin, in plaats van in het hele gebouw.” Om daar verandering in te brengen, besloot Waag een jaar geleden het huurcontract met de uitbater van café-restaurant In de Waag niet te verlengen. Die ging niet akkoord. “Dat hadden we wel verwacht. Het is nu aan de rechter, maar wij hebben goede hoop dat we in het gelijk worden gesteld. Dit is een gebouw met een maatschappelijke functie. We gaan een presentatie-instelling inrichten en dat is iets anders dan horeca.” Het Parool sprak met Marleen Stikker over de plannen.

16-03-2021

Het Fonds Podiumkunsten draagt bij aan een kwalitatief goed en veelzijdig podiumkunstenaanbod en aan een zo groot mogelijk maatschappelijk bereik daarvan. Het Fonds Podiumkunsten werkt als zelfstandig bestuursorgaan in opdracht van OCW. Het Fonds heeft haar jaarverslag over 2020 gepubliceerd, met bijbehorende jaarrekening. De podiumkunsten zijn hard geraakt door de coronacrisis. Dankzij steunpakketten vanuit de overheid kon die harde klap deels worden opgevangen. Het Fonds Podiumkunsten speelde daarin ook een belangrijke rol. Ze hebben daarbij steeds oog gehad voor het in stand houden van alle schakels in de keten, van zzp’er tot podium. Voor het Fonds Podiumkunsten stond 2020 ook in het teken van het verdelen van meerjarige subsidies voor producties en festivals voor de periode 2021-2024. Door een verschuiving van budget van het Fonds Podiumkunsten naar de Basisinfrastructuur (BIS), die onder directe verantwoordelijkheid van de minister van OCW valt, was de druk op het budget bij het fonds hoog. Met dit jaarverslag wordt  de beleidsperiode 2017-2020 afgesloten. Er wordt teruggeblikt op de afgelopen vier jaar en op de rol van het Fonds in het cultuurbestel.

10-02-2021

Het nieuwe netwerk en platform Podiumkunst.net brengt verschillende digitale collecties op het gebied van de podiumkunsten samen. Voor het platform wordt samengewerkt door uiteenlopende typen instellingen, van theatergroepen tot muziekarchieven. Het platform wil (de relaties tussen) hun collecties beter zichtbaar en vindbaar maken en een inspiratiebron zijn voor kunstenaars, ontwerpers en publiek.

14-01-2021

Per 1 januari 2021 is Waag onderdeel van de basisinfrastructuur van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, als Future Lab voor design en technologie. Waag pleit voor een radicaal anders denken over technologie: technologie is immers niet neutraal. Waag staat voor digitale soevereiniteit: het hebben van zeggenschap en eigenaarschap over je eigen gegevens en gedrag op het internet. Waag vindt dat niet commerciële, maar publieke waarden en belangen voorop moeten staan bij het ontwerp en de toepassing van technologie. ’ Vanaf voorjaar 2021 gaat Waag wandelen naar de toekomst. Wandel jij mee? Als Future Lab voor design en technologie zal Waag deze nieuwe status aftrappen met expedities door heel Nederland. Hierin staan wandelen en het gesprek over de toekomst centraal. We nodigen iedereen uit om mee te wandelen en het gesprek aan te gaan met mede-inwoners, buurtbewoners, vage bekenden en verre vrienden.”

12-01-2021

Next Nature Network is een internationaal netwerk van denkers en doeners dat steun krijgt van leden uit 44 landen. Het netwerk streeft ernaar een debat op gang te brengen over de toekomst in het hier en nu, en de rol die natuur en technologie hierin speelt. In de kunstprojecten, die de hele wereld rondgaan, vermengen oude waarden zich met nieuwe ideeën over hoe mens en natuur zich tot elkaar kunnen verhouden. Voor het Future Lab for design & technologie, gevestigd in het Evoluon, Eindhoven,  heeft het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap een bijdrage gegeven voor de komende vier jaar om deze visie verder te ontwikkelen. Esther van Rosmalen sprak met oprichter, kunstenaar en filosoof Koert van Mensvoort. Het museum moet de samenhang tussen mens en natuur tonen. "Het Evoluon is een ruimteschip, de aarde is het moederschip", zegt Van Mensvoort tegen het NRC.  "Ik zie het Evoluon als een ruimteschip dat is geland om ons te leren hoe we een betere bemanning kunnen zijn van moederschip aarde."

12-01-2021

Podiumkunst.net gaat digitale samenwerking tot stand brengen tussen verschillende typen instellingen, van theatergroepen tot muziekarchieven. Door kennis en collecties te bundelen, wil het kunstenaars stimuleren om bezig te zijn met erfgoed en zich actief te verhouden tot het verleden van hun discipline. Podiumkunst.net richt zich daarbij specifiek ook op studenten aan de kunstvakopleidingen. Zo wil het platform het erfgoed van de podiumkunsten levend houden. In 2021 begint Podiumkunst.net onder meer meteen een aantal projecten om het bewustzijn over het belang van het digitaliseren van erfgoed te vergroten. Podiumkunst.net is een gezamenlijk initiatief van Theaterkrant, Stichting Theater in Nederland, Allard Pierson/De Theatercollectie, Nederlands Jazz Archief, Stichting Omroep Muziek, Muziekweb en Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid als penvoerder. Het initiatief komt voort uit de inspanningen om het erfgoed van de podiumkunsten te redden na de sluiting van de sectorinstituten, zoals Theater Instituut Nederland. De Raad voor Cultuur oordeelde positief over hun aanvraag en minister van Engelshoven (OCW) heeft dit advies overgenomen. Hiermee kan Podiumkunst.net van start. Eerder oordeelde de Raad al positief over de de aanvraag van Allard Pierson, die de Theatercollectie van het TIN nu beheert.

14-12-2020

Cinekid noemde het negatieve advies van de Raad voor Cultuur eerder dit jaar ‘een aanmoediging’. Toch was het ongetwijfeld een tegenvaller dat dit toonaangevende jeugdfilmfestival nu uit de culturele basisinfrastructuur (BIS) dreigde te vallen. De Raad voor Cultuur had de ingediende aanvraag van Cinekid voor de komende vier jaar een ‘nee, tenzij’ gegeven. Geen OCW-subsidie , tenzij Cinekid met een nader uitgewerkt plan zou komen. Een plan met meetbare doelstellingen en met een vergroting van het publiek en landelijke activiteiten. Plus een duidelijke toelichting op de versterking van de financiële positie. Dat nieuwe plan is er nu, en positief beoordeeld door de Raad voor Cultuur. Nu is het alleen nog afwachten of minister van Engelshoven (OCW) meegaat. De verwachting is dat dit besluit voor het eind van het jaar zal vallen. Cultureel Persbureau sprak met Cinekid-directeur Heleen Rouw.

10-12-2020

De Raad voor Cultuur publiceerde op 10 december de adviezen voor de instellingen die op 4 juni een ‘nee, tenzij’ advies hebben ontvangen in reactie op hun aanvraag voor de Culturele basisinfrastructuur 2021-2024. Op 1 november 2020 leverden zij een aangepast plan in, dat vervolgens door de Raad voor Cultuur werd beoordeeld. De raad maakte naar aanleiding van de aangepaste plannen de aanvullende BIS-adviezen aan minister Van Engelshoven (OCW) bekend. Vijf aangepaste plannen van zes instellingen voor een plek in de Culturele basisinfrastructuur (BIS) krijgen een positief advies van de Raad voor Cultuur. Alleen over het plan van Landelijk Kennisinstituut Cultuureducatie en Amateurkunst (LKCA) oordeelt de raad negatief. De raad adviseert om vooralsnog alleen voor komend jaar subsidie toe te kennen aan LKCA. Juist vanwege het grote belang van cultuureducatie en -participatie is het volgens de raad essentieel dat er een bovensectorale instelling is, die de cultuursector op dit punt ondersteunt en versterkt. De raad vindt het voorstelbaar dat LKCA hier in de toekomst wel invulling aan kan geven op een manier die aansluit bij de, mede door de coronapandemie, veranderende samenleving en cultuursector. LKCA krijgt de ruimte om zich te heroriënteren op zijn rol in het cultuurbestel. Subsidie voor de daarop volgende jaren moet wat de raad betreft gekoppeld zijn aan de uitvoering van een op deze heroriëntatie gebaseerd plan. Positief is de raad over de aangepaste plannen van Bonnefantenmuseum, Cinekid, Centraal Museum, Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid en Noordbrabants Museum. Daarmee voldoen deze instellingen aan de voorwaarden, die de minister op grond van raadsadviezen van begin juni stelde.

08-12-2020

Minister van Engelshoven (OCW) informeert de Tweede Kamer over haar bevindingen over financiële ruimte voor meerjarige steun aan enkele culturele instellingen. Zij voldoet hiermee aan haar toezegging uit het Wetgevingsoverleg (WGO) Cultuur van 23 november 2020. In haar brief schrijft de minister dat ze ruime heeft gevonden in haar begroting voor Gasthuis Frascati en Plan Brabant voor de periode 2021-2024. Ze gaat € 500.000,- projectsubsidie per jaar beschikbaar stellen. ‘’Deze subsidie is bestemd voor een door Gasthuis Frascati en Plan B gezamenlijk op te stellen plan over de begeleiding van jonge makers, juist in deze periode. Over dit plan ben ik in overleg met hen. Beide instellingen komen niet meer in aanmerking voor overbruggingssubsidie in het kader van het tweede steunpakket uit mijn brief van 16 november. Deze steun is namelijk bedoeld voor instellingen die geen meerjarige subsidie ontvangen. Het staat Gasthuis Frascati en Plan Brabant overigens vrij om (extra) projectsubsidie voor hun plan aan te vragen bij andere fondsen zoals het Fonds Podiumkunsten.”  De productiehuizen lijken nu gered, maar zullen wel flink moeten bezuinigen. Ze krijgen nu samen net iets meer dan eenderde van het bedrag dat ze oorspronkelijk aangevraagd hadden, schrijft Theaterkrant. Voor het Omscholingsfonds Dansers Nederland (ODN) gaat ze uit de middelen voor de arbeidsmarktagenda in 2021 eenmalig € 500.000,- vrijmaken. Over de zogenaamde B-lijst van het Fonds voor Cultuurparticipatie deelt ze mee dat ze een deel van het brede onderzoeksbudget voor cultuur hiervoor gaat inzetten. “Ik kan uit dat budget in 2021 eenmalig een bedrag van € 700.000,- vrijmaken. Dat heeft wel een belangrijk nadeel. Voor aanvullende onderzoeksvragen vanuit de Tweede Kamer is dan geen financiële dekking meer. Maar gelet op de huidige omstandigheden ben ik bereid het Fonds voor Cultuurparticipatie op deze wijze tegemoet te komen.”.

02-12-2020

Kunsten’92 heeft een overzicht gepubliceerd van de resultaten van de stemmingen over de moties, die tijdens het debat over de cultuurbegroting op 23 november werden ingediend. Alle moties, op 2 na, werden aangenomen op 1 december.

30-11-2020

Stenografisch verslag van het Begrotingsdebat Cultuur, 23 november 2020.

25-11-2020

Tijdens het Begrotingsdebat Cultuur op 23 november in de Tweede Kamer stonden de Cultuurnota 2021 – 2024 en de Coronacrisis als belangrijkste onderwerpen op de agenda. Een groot aantal organisaties uit de culturele en creatieve sector had een pleidooi aan de Kamer gestuurd. Een verslag van Kunsten ’92

24-11-2020

Wat werd er besproken tijdens het debat over de cultuurbegroting op 23 november aangaande de podiumkunsten? Theaterkrant en NAPK over de discussie en de uitkomsten.

24-11-2020

De Tweede Kamer nam het tijdens het debat over de cultuurbegroting op 23 november op voor Frascati Producties en Plan Brabant. Maar minister van Engelshoven (OCW) was zelf ook al tot het inzicht gekomen dat ze moeten worden gered. Van Engelshoven toonde zich gevoelig voor de oproep van de theateracademies dat die plekken nodig zijn, juist nu de coronacrisis het een nieuwe generatie acteurs en regisseurs de komende jaren moeilijk zal maken. Ze kondigde aan dat ze zelf „met een gebaksvorkje” door haar begroting zal gaan om het geld bij elkaar te harken. Op het verzoek van de Kamer om dat dan ook meteen te doen voor twaalf instellingen voor amateurkunst die geen geld krijgen van het Fonds voor Cultuurparticipatie, reageerde ze minder enthousiast. Daar is 1 miljoen euro voor nodig. En dat heeft ze niet. Weinig meegaand was ze in de discussie over de positie van zzp’ers en freelancers. Veel mensen die hun geld verdienen met losse opdrachten zitten door de coronacrisis zonder werk. Het steungeld dat theaters, concertzalen en musea krijgen komt nauwelijks terecht bij deze mensen zonder vast contract. En voor regelingen als de Tozo komen ze vaak niet in aanmerking, bijvoorbeeld omdat hun partner een inkomen heeft. Niet iedereen kan gered worden, zei ze. Mensen die tijdelijk geen werk meer hebben, kunnen zich laten omscholen, zei ze. Of ze kunnen een dag in de week voor de klas gaan staan. Het wederzijds begrip tussen minister en oppositie was opvallend hoog: ze begrepen vaak elkaars vragen en dilemma’s, maar kwamen niet veel verder.

23-11-2020

Een overzicht van de moties ingediend bij Begrotingsdebat Cultuur 23 november 2020.  En een overzicht van de amendementen ingediend tijdens het debat.  Stemmingen vinden plaats in de week van 30 november.  

23-11-2020

Op 23 november vindt het Begrotingsdebat cultuur in de Tweede Kamer plaats. Dit debat zal, behalve over de Cultuurnota 2021- 2024, ook over de effecten van de Coronacrisis gaan en de maatregelen die zijn genomen om de culturele en creatieve sector te ondersteunen. Het één kan niet los worden gezien van het ander. Kunsten ’ 92 heeft in een brief aan de Kamer aandachtspunten voor deze beide onderwerpen op een rij gezet. De meeste daarvan zijn eerder door de Taskforce culturele en creatieve sector onder de aandacht gebracht. Alle brieven vanuit de cultuursector aan de Tweede Kamer voor het debat op 23 november.

23-11-2020

,,Deze crisis is zó groot dat we de sector ook zo breed mogelijk moeten steunen. Maar we moeten ook realistisch zijn: er werken in de kunst en cultuur veel kleine zelfstandigen. Die gaan het niet allemaal redden. Een aantal zal zich gaan omscholen.” Het Algemeen Dagblad sprak met minister van Engelshoven (OCW), die op 23 november haar cultuurbegroting verdedigt.

19-11-2020

In een brief aan minister van Engelshoven (OCW) adviseerde de Raad voor Cultuur over toekenning van een overbruggingssubsidie aan instellingen voor jeugdpodiumkunsten. Het gaat om extra geld uit het tweede steunpakket van de minister ten behoeve van de culturele sector. In dit steunpakket is geld gereserveerd voor culturele instellingen die per begin volgend jaar geen rijkssubsidie meer krijgen, maar wel een positieve beoordeling hadden van de raad van hun subsidieaanvraag voor de Culturele Basisinfrastructuur (BIS). De minister is voornemens deze instellingen een half jaar overbruggingssubsidie te verlenen. Alleen voor wat betreft de jeugdpodiumkunsten vroeg de minister in dit kader om nader advies aan de raad. Het advies van de raad betreft vijf instellingen voor jeugdpodiumkunsten. De raad adviseert positief over toekenning van overbruggingsgeld voor Toneelschuur B en D (Deventer), Theater Gnaffel (Zwolle), Theatergroep Kwatta (Nijmegen) en Unieke Zaken (Alkmaar). Theatergroep Gelderland bevindt zich volgens de raad nog te zeer in een opstartfase om voor deze overbruggingssubsidie in aanmerking te komen.

19-11-2020

In een open brief aan de ministers Ollongren en van Engelshoven neemt Adri Duivesteijn de vrijheid persoonlijke ervaringen te delen. Omdat hij zich zorgen maakt over het voortbestaan van Architectuur Lokaal. Volgens hem en anderen die een prominente rol spelen in de architectuur, stedenbouw en landschapsarchitectuur in Nederland blijft Architectuur Lokaal nodig voor de ruimtelijke kwaliteit van onze steden en dorpen. Met Prinsjesdag werd definitief duidelijk dat Architectuur Lokaal niet wordt opgenomen in de Culturele Basisinfrastructuur (BIS).

18-11-2020

Na ruim twintig jaar moet Frascati Producties in juli vrijwel zeker de activiteiten staken. Afgelopen zomer werd bekend dat het Amsterdamse productiehuis voor theater vanaf 2021 haar vierjarige rijkssubsidie zou verliezen. De Raad voor Cultuur oordeelde positief maar de aanvraag werd niet gehonoreerd. De organisatie had gehoopt dat er binnen het tweede steunpakket voor de cultuursector een oplossing zou worden gevonden, maar op 16 november bleek dat de instelling slechts op een ‘overbruggingssubsidie’ van zes maanden kan rekenen.

18-11-2020

Binnen het tweede steunpakket dat op 16 november jl. door minister van Engelshoven (OCW) werd aangekondigd, krijgt PLAN Brabant slechts een overbruggingssubsidie van een half jaar toebedeeld. “Hoe de minister de terechte zorg voor de toekomstige generatie en het behoud aan infrastructuur voor jonge makers rijmt met een overbruggingsperiode van zes maanden is een raadsel. Talentontwikkeling vraagt om continuïteit en perspectief“, schrijft PLAN in een reactie. PLAN is een samenwerkingsverband van tien culturele partners in Noord-Brabant, waarbij jong podiumkunsttalent geholpen wordt om de eigen artistieke signatuur en werkwijze te ontwikkelen. De Raad voor Cultuur oordeelde in juni positief over de aanvraag van PLAN Brabant, maar adviseerde, na zorgvuldige weging van de aanvragen binnen de categorie Ontwikkelfunctie geen subsidie toe te kennen. De hoop is nu nog gevestigd op de Tweede Kamer, die op 23 november a.s. voor het laatst  debatteert over de cultuurbegroting voor de komende vier jaar.

17-11-2020

De Taskforce culturele en creatieve sector ziet de steunmaatregelen, die op 16 november, in het tweede steunpakket voor cultuur, door de minister van Engelshoven (OCW) werden aangekondigd, als een belangrijke impuls om de sector perspectief te kunnen bieden voor een overbrugging tot de zomer van 2021. Wel is het van groot belang dat de impact van de steunmaatregelen optimaal is en dat de steun daar terechtkomt waar deze het hardst nodig is. Zo pleit de taskforce ervoor dat de € 150 miljoen voor gemeenten via een doeluitkering (= specifiek geoormerkt) voor cultuur beschikbaar wordt gesteld, zodat de middelen ook daadwerkelijk ten goede komen aan makers en instellingen. Daarnaast wijst de taskforce op het belang van steun voor werkenden, zzp’ers, makers en kunstenaars, door versoepeling en verruiming van Tozo, een regeling voor flexwerkers en de inzet van kanalen waarlangs gelden gemakkelijk en snel bij deze groep terechtkomen. De taskforce is blij met de helderheid over het niet tot het omzetbegrip rekenen van huurkorting door lokale overheden, maar pleit ervoor om ook andere covid-specifieke ondersteuning door andere overheden of Rijksfondsen niet te verrekenen met de NOW. Ook heeft de taskforce samen met de evenementenbranche aandacht gevraagd voor een garantieregeling voor de hele sector, zodat herkapitalisering, investering en heropstart soepeler kan verlopen. Over het advies van de Raad voor Cultuur “Onderweg naar overmorgen”, wordt door de Taskforce o.m. opgemerkt dat de Raad voor Cultuur terecht adviseert de BIS tijdelijk te verlengen, aangezien instellingen allemaal hun beleidsplannen moeten aanpassen en meer dan de geplande vier jaar nodig zullen hebben om deze crisis te boven te komen. Deze verlenging zou ook ingezet kunnen worden als een pilot voor de langere termijn. De culturele sector vraagt hier samen met de Raad voor Cultuur al langer om. In het regeerakkoord zouden hierover afspraken kunnen worden gemaakt. Ook is het positief dat Raad zal gaan werken aan een aangepaste beoordelingssystematiek, waarin de impact meer centraal staat. Het voornemen van de raad om de minister te adviseren omtrent verbetering van het subsidiebestel per ingang van de volgende periode sluit aan op de gesprekken die de culturele en creatieve sector hier zelf al over aan het voeren is.

17-11-2020

De Museumvereniging heeft gereageerd de brief van minister van Engelshoven (OCW) over het tweede steunpakket cultuur van 482 miljoen euro én het advies van de Raad voor Cultuur ‘’Onderweg naar overmorgen.” Over de 150 miljoen euro die via gemeenten beschikbaar komt voor de ‘cruciale lokale culturele infrastructuur’, merkt de Museumvereniging op dat deze middelen bedoeld zijn voor gemeenten en zij zullen net als in het eerste steunpakket via het Gemeentefonds beschikbaar komen. “Vooralsnog is dit budget echter niet geoormerkt, waardoor nog niet zeker is gesteld dat deze middelen terechtkomen bij de instellingen, zoals musea, waarvoor het is bedoeld. De Museumvereniging roept daarom de Tweede Kamer op om dit budget te oormerken door een doeluitkering.” Helaas gaat minister van Engelshoven (nog) niet in op de weeffouten in de uitvoeringssystematiek waardoor noodsteun aan musea ongewenste en onbedoelde effecten heeft, zoals verlaging van de NOW. De Museumvereniging is blij met meerdere voorstellen in het advies van de Raad voor Cultuur die perspectief bieden voor de korte en lange termijn. “Het advies om de Basisinfrastructuur met 1 á 2 jaar te verlengen is met het oog op het volgende regeerakkoord van belang. Deze vierjarige cyclus is namelijk ook van toepassing op de regionale musea. De weerbaarheid van de sector wil de Raad voor Cultuur vergroten door pilots in de vorm van zogenaamde fields labs. Goed opdrachtgeverschap is dan cruciaal, maar blijft nu nog onderbelicht.” De Museumvereniging wil graag meedenken over hoe ook de field labs een succes kunnen worden.

16-11-2020

De Raad voor Cultuur roept het kabinet in het advies “Onderweg naar overmorgen” op zeker vijf jaar uit te trekken voor het weer opbouwen van de cultuursector, die door het coronavirus grotendeels is platgelegd. Probeert u de crisis als koevoet te gebruiken om veranderingen voor elkaar te krijgen die tot nu toe niet lukten? vraagt De Volkskrant aan Marijke van Hees, voorzitter van de Raad voor Cultuur. ‘We moeten instellingen de tijd geven om zich vanuit deze crisis opnieuw neer te zetten. Als een theatergezelschap als Ita weer zoals vroeger mooie producties voor de schouwburg wil gaan maken, dan is dat super. Maar ze merken daarnaast dat hun internationale mogelijkheden zijn beperkt en daarom werken ze eraan voorstellingen op een bijzondere manier online te streamen zodat ze ook daar hoge kwaliteit hebben. Laten we dat dan vasthouden. Je kunt het aangrijpen om te zeggen voortaan online meer te zien van al die gesubsidieerde kunstproducties. Dat de publieke omroep daar al interesse voor heeft getoond, is heel mooi.’

16-11-2020

“Wat knelt het meest in het huidige bestel? Wat echt knelt is de grote nadruk op eigen verdiensten van instellingen. Nu die inkomsten door de lockdowns wegvallen, wordt duidelijk hoe kwetsbaar de huidige opzet is. Die nadruk op eigen inkomsten is een restant van de bezuinigingen die in 2012 zijn ingevoerd. Er is ook een artistiek knelpunt. Subsidiecategorieën zijn te eendimensionaal. Het onderscheid tussen bijvoorbeeld muziek, theater of wat dan ook – in de praktijk werkt dat niet meer zo goed. We drukken makers zo in categorieën, terwijl in de praktijk werelden door elkaar heenlopen. In ons systeem moet meer nuance komen. De coulanceregeling in verband met corona biedt makers de ruimte, ze kunnen nu een door subsidies opgelegd keurslijf loslaten.” NRC sprak met Marijke van Hees, de voorzitter van de Raad voor Cultuur, over het adviesrapport Onderweg naar overmorgen, dat de raad op 16 november uitbracht. De raad wil de komende kunstenplanperiode benutten om alternatieven voor het huidige bestel te verkennen en te komen tot een nieuw en verbeterd bestelontwerp. De Raad voor Cultuur grijpt crisis aan voor de vernieuwing van het subsidiestelsel, schrijft NRC in haar analyse van het  advies.

16-11-2020

Het advies “Onderweg naar overmorgen” van de Raad voor Cultuur is op 16 november aan minister van Engelshoven (OCW) heeft aangeboden. De minister had om het advies gevraagd naar aanleiding van de coronacrisis en de steunpakketten voor de culturele sector. De raad doet een dringend beroep op de minister om de culturele en creatieve sector tijd, vertrouwen en middelen te geven om te experimenteren met nieuwe werkwijzen en nieuwe verdienmodellen. De raad stelt ook dat er een routekaart nodig is die helderheid en perspectief biedt. De raad pleit voor een “Taskforce Stedelijke Cultuurregio”, die de samenwerking binnen en tussen stedelijke cultuurregio’s kan verbeteren en borgen dat goede initiatieven, die bijdragen aan weerbaarheid, onderling worden gedeeld en nagevolgd. De raad adviseert de minister verder om de gehele komende subsidieperiode andere eisen te stellen aan instellingen die rijkssubsidie ontvangen. “Het bestel knelt. De raad wil de komende kunstenplanperiode benutten om alternatieven voor het huidige bestel te verkennen en te komen tot een nieuw en verbeterd bestelontwerp. De inzichten en resultaten uit de fieldlabs, de Taskforce Stedelijke Cultuurregio en de monitoring komen hierbij van pas, maar ook hier is voldoende tijd voor nodig. Daarom adviseert de raad om de komende BIS-periode met één of twee jaar te verlengen en roept provincies en gemeenten op hetzelfde te doen.”

12-11-2020

De reguliere, hybride talentontwikkeling van jonge podiumkunstmakers dreigt slachtoffer te worden van kabinetsambities om cultuurbeleid te verjongen, te verbreden en te verkleuren. Een rekensom toont aan dat vanaf januari 2021 met het wegvallen van Frascati Producties en Plan Brabant (beide positief beoordeeld) en de negatief beoordeelde toekomstplannen van Via Zuid Talentontwikkeling podiumkunsten Limburg en Productiehuis Theater Rotterdam liefst 40 procent van de plekken verdwijnt waar makers tot zes jaar na hun opleiding terecht kunnen. Als Frascati en Plan (die jaarlijks dertig jonge makers een plek bieden) alsnog het aangevraagde bedrag krijgen, respectievelijk 8 en 6,5 ton, zouden zij dat gat kunnen opvangen. Op 23 november debatteert de Tweede Kamer voor het laatst over de vierjarige cultuurbegroting van minister van Engelshoven.

05-11-2020

In januari 2021 gaat een nieuw vierjarig kunstbestel in. Dat betekent dat er weer andere instellingen door het Rijk gesubsidieerd worden, met andere focus en accenten. Zo worden er de komende vier jaar maar liefst vijftien ‘ontwikkelinstellingen’ opgenomen in de culturele basisinfrastructuur (tegenover slechts drie in de huidige periode). Nadere beschouwing van de vijftien gehonoreerde instellingen leert dat vooral de pas afgestudeerde theatermaker er slechter vanaf komt. Frascati Producties, het Amsterdamse productiehuis voor jonge regisseurs en theatermakers, maar ook Productiehuis Theater Rotterdam en PLAN Brabant, die zich ook expliciet richten op jonge theatermakers, werden door de Raad van Cultuur niet gehonoreerd en moeten plaatsmaken voor andere, vaak meer gespecialiseerde instellingen. Zij verliezen de Rijkssubsidie. NRC over de ‘’nalatenschap’’ van Frascati Producties.

03-11-2020

In een Open brief aan de Tweede Kamer pleiten oud-bewindspersonen, (oud-) Rijksbouwmeesters, BNA, Bouwend Nederland, Het Nieuwe Instituut, lokale architectuurinstellingen en prominente architecten en stedenbouwkundigen voor behoud van Architectuur Lokaal. Het Rijk kent sinds de jaren negentig een integraal architectuurbeleid, dat wordt gedragen door alle ministeries die verantwoordelijk zijn voor cultuur, ruimtelijke ordening, inrichting van stad en land en woningbouw. Deze samenhangende aandacht voor zorgvuldig ruimtelijk ontwerp staat de laatste jaren onder druk. Dit is zorgelijk omdat de kwaliteit van architectuur, stedenbouw en landschap blijvende aandacht vereist, zeker in het licht van de grote ruimtelijke opgaven die Nederland in de komende decennia moet vervullen. Maar voor de uitvoering van het architectuurbeleid is kennis en bewustzijn op het lokale schaalniveau cruciaal. Een belang dat is toegenomen door een verregaande decentralisatie van taken naar de lokale overheden. Architectuur Lokaal speelt hierin een sleutelrol. In september werd duidelijk dat Architectuur Lokaal geen subsidie toegewezen werd vanuit de Culturele Basisinfrastructuur (BIS). Minister van Engelshoven nam het advies van de Raad voor Cultuur over, ondanks protesten van o.m.het College van Rijksadviseurs en de BNA.

08-10-2020

Minister van Engelshoven (OCW) reageert op de brief van de Vereniging van Friese Gemeenten en de provincie Fryslân. De brief ging over de ondersteuning van de lokale en regionale culturele infrastructuur.

24-09-2020

De in totaal acht festivals die dankzij een forse politieke lobby een plekje kregen in de Culturele Basisinfrastructuur profiteren niet van de extra miljoenen die op Prinsjesdag door het Kabinet zijn vrijgemaakt voor redding van het Fonds Podiumkunsten, omdat ze daar niet (meer) onder vallen. Door de nieuwkomers betekent deze ereplek dat ze nu in een enkel geval minder te besteden hebben dan wanneer ze bij het Fonds waren gebleven. Veel erger is het echter voor de twee festivals die al langer in de BIS zaten: Oerol en Holland Festival. Zij krijgen niet alleen minder subsidie dan ze gevraagd hebben, maar gaan zelfs achteruit op wat ze al hadden. Holland Festival kreeg tot nu toe 3.550.000, maar de Raad vond het niet meer waard van 3 miljoen, terwijl er 3.780.000 nodig was.

24-09-2020

De verdeling van de rijkssubsidies voor cultuur moet op de schop. Gedeputeerde Sietske Poepjes van Friesland is al in overleg met haar college-cultuurgedeputeerden over een 'eerlijkere verdeling' van de cultuursubsidies over alle Nederlandse provincies. Dat er zoveel geld naar Amsterdam gaat, kan volgens Poepjes niet. "Natuurlijk, een hoofdstad kent altijd een dynamiek. Daar is ook niets mis mee. Maar het verschil tussen de wat meer plattelandsprovincies en de wat meer stedelijke provincies van ons land is te groot. Cultuur is voor alle inwoners van ons land belangrijk. Het moet niet uitmaken of je nu in een kleine gemeenschap woont of in een grotere plaats." Daarom moet er actie worden ondernomen, vindt de gedeputeerde. "Als je wilt voorkomen dat er over vier jaar weer gedoe is, dan moet je er nu wat aan doen. Het moet besproken worden met de Tweede Kamer, met de minister en met de adviescommissies. We moeten naar een nieuw verdelingsmodel." De vraag is echter nog wel hoe zo'n model er precies uit moet zien

17-09-2020

Sinds kort zijn de urban arts vertegenwoordigd in de BIS, de basisinfrastructuur, het ‘landbrede’ netwerk van bestuurlijke en facilitaire voorzieningen, die in Nederland als onmisbaar worden beschouwd in een goed functionerende samenleving. Als zodanig nemen voortaan urban arts & artists de hun toekomende plaats in het Nederlands cultuurlandschap in. Is dat aanleiding om de vlag uit te steken? Zo ja, door en voor wie? Janny Donker beantwoordt de vraag.

16-09-2020

In een reactie schrijft de Museumvereniging dat op Prinsjesdag 2020 de regering het belang van kunst en cultuur voor de samenleving onderstreept. De Museumvereniging is verheugd dat de eerder aangekondigde overheveling van de budgetten voor de Rijksmusea naar de Erfgoedwet per 2021 definitief bevestigd is. Hiermee krijgen de rijksmusea het (financiële) vertrouwen om hun collecties te blijven ontsluiten voor het publiek. Ook is nu officieel dat in elke provincie musea voor extra publiekstaken worden opgenomen in de Basisinfrastructuur 2021-2024 (BIS). Hiermee is jaarlijks 3 miljoen euro gemoeid. Bovendien is in de BIS ruimte gemaakt voor het beheren, behouden en ontsluiten van de verweesde sectorcollecties podiumkunsten en grafische vormgeving. En ook museale ondersteunende instellingen, presentatie- en ontwikkelinstellingen zijn in de BIS opgenomen. Al met al ontstaat zo, samen met de bijdragen voor post-academische instellingen een keten, die bijdraagt aan een vitale (museum)sector.

16-09-2020

Architectuur Lokaal krijgt definitief geen subsidie toegewezen vanuit de Culturele Basisinfrastructuur (BIS). Minister van Engelshoven (OCW) heeft het advies van de Raad voor Cultuur overgenomen. Het Nieuwe Instituut (HNI) en de IABR krijgen wel ieder een bedrag vanuit de BIS. Dat het belang van de stichting in het vakgebied wel wordt onderschreven, blijkt onder meer uit het feit dat het College van Rijksadviseurs deze zomer bezwaar tegen het subsidieadvies aantekende bij de minister. Ook de BNA deed onlangs een klemmend beroep op van Engelshoven om alsnog een BIS-subsidie toe te kennen aan Architectuur Lokaal.

16-09-2020

Eindhoven krijgt twee miljoen voor de vestiging van het Future Lab Next Nature Network. Dat werd bekend tijdens Prinsjesdag. Minister van Engelshoven (OCW) trekt er in de periode 2021 tot 2024 jaarlijks een half miljoen voor uit. Met deze overheidssteun kan Next Nature het futurelab gaan vormgeven. Dat gaat ze samen doen met gevestigde partijen als de Dutch Design Foundation, de Technische Universiteit Eindhoven, Design Academy Eindhoven, MU Hybrid Art House en het Van Abbemuseum. ,,Het futurelab draagt bij bij aan de ontwikkeling van de designsector in de stad", vindt cultuur en design wethouder Monique List. ,,Tijdens de Dutch Design Week kan je hier als inwoner en bezoeker van de stad niet omheen. Met de rijksbijdrage kunnen we nu een plek creëren waar je het hele jaar kan zien en ervaren welke rol design en technologie spelen bij allerlei maatschappelijke vraagstukken.”

16-09-2020

De Raad voor Cultuur feliciteert alle culturele instellingen die voor de komende vier jaar rijkssubsidie ontvangen in de Culturele basisinfrastructuur 2021-2024 (BIS). Op 15 septembermaakte minister van Engelshoven (OCW) bekend dat ze de adviezen van de raad overneemt voor toekenning van jaarlijks bijna 200 miljoen euro. Daarnaast heeft de minister op verzoek van de Tweede Kamer extra geld vrijgemaakt, waardoor dansgezelschap Scapino alsnog wordt toegelaten tot de BIS. Popfestival Eurosonic Noorderslag en Future Lab Next Nature Network ontvangen een projectsubsidie van de minister. De raad is blij met de extra ruimte die hierdoor is ontstaan en feliciteert ook deze instellingen met dit goede nieuws.

15-09-2020

Op 15 september maakte het kabinet bij de presentatie van de Miljoenennota 2020 bekend dat het voor de komende vier jaar € 15 miljoen per jaar uittrekt om het Fonds Podiumkunsten in staat te stellen theatergezelschappen en muziekensembles die positief waren beoordeeld, maar waarvoor geen budget was, alsnog te honoreren. Daarnaast maakt het kabinet € 2 miljoen per jaar extra vrij voor cultuur in de regio, om de zogeheten ‘onaanvaardbare witte plekken’ aan te pakken. De omstreden bezuiniging bij het Fonds Podiumkunsten is hiermee ongedaan gemaakt. Kunsten92 is zeer verheugd over dit besluit van het kabinet en is de minister, haar ambtenaren op het ministerie van OCW, het gehele kabinet en de Kamerleden dankbaar voor deze ondubbelzinnige blijk van erkenning voor de waarde van de culturele en creatieve sector van ons land. De Koning sprak in de Troonrede de woorden: “Met de aanvulling van bijna een half miljard euro aan de culturele sector onderstreept de regering het grote maatschappelijke belang van deze sector.” In het persbericht van Kunsten92 worden een aantal positieve gevolgen opgesomd.

15-09-2020

Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, Rijksbegroting 2021

15-09-2020

Minister van Engelshoven (OCW) stuurt op 15 september een brief aan de Tweede Kamer over de besluitvorming BIS 2021-2024. In deze Prinsjesdagbrief deelt zij mede dat het Rijk in totaal in deze periode subsidie toekent aan 113 culturele instellingen en 6 fondsen voor een totaalbedrag van € 413 miljoen per jaar. In de brief licht de minister haar besluiten toe. Ze gaat ook in op moties die zijn ingediend tijdens het notaoverleg van 29 juni jl. die samenhangen met de BIS. In de bijlagen bij deze brief een uitsplitsing van de bedragen. Naar aanleiding van dat debat is een aantal wijzigingen doorgevoerd (o.a. inzake Scapino Ballet en Eurosonic|Noorderslag). De enige wijziging die de minister daarna nog heeft doorgevoerd is de extra middelen voor het Next Nature Network in Eindhoven. Voor de instellingen die nu in de BIS zitten, maar in de komende periode 2021 – 2024 niet gehonoreerd worden, is in het tweede steunpakket voor cultuur een bedrag van € 14 miljoen beschikbaar gesteld ter overbrugging tot juni 2021.

15-09-2020

De Raad voor Cultuur blijft bij zijn advies aan minister van Engelshoven (OCW) over de toekenning van de 250.000 euro extra subsidie voor publieksbereik aan BAK Amsterdam en Framer Framed te Utrecht. Deze twee presentatie-instellingen ontvangen elk de komende vier jaar jaarlijks 250.000 euro extra om een breder publiek te bereiken. De raad reageert hiermee op de aangedragen correcties en aanvullingen op zijn advies van 31 augustus.

10-09-2020

In december 2018 analyseerde Cor Wijn voor Kunsten92 de culturele regioprofielen die in de maanden daarvoor waren opgesteld. Wijn kwam tot de conclusie dat het in bijna alle profielen draaide om productieklimaat en makersklimaat. Als iets duidelijk werd uit de profielen, dan was het wel dat het de regio’s zelfstandige aantrekkingskracht willen hebben: ze willen niet alleen maar cultuur importeren maar ook zelf produceren. Zijn advies was dat de Raad voor Cultuur en het ministerie van OCW vooral die kerngedachte moesten oppakken. Dat wil zeggen: de focus richten op het – mede met Rijksgeld - aanjagen en versterken van (a) experimenten om nieuw publiek te bereiken en (b) het makersklimaat in de stedelijke regio’s. Na de adviezen van de Raad voor Cultuur en het Fonds Podiumkunsten lijken de culturele regioprofielen de prullenbak in te kunnen, tenzij de Tweede Kamer nog corrigerend optreedt.Wijn over de redenen voor de scheve verdeling tussen Randstad en regio en voorstellen voor verbetering van de  samenwerking tussen fondsen en lagere overheden.

10-09-2020

In een brief aan minister van Engelshoven (OCW) van 26 augustus vraagt BNA aandacht voor de gevolgen van het –zonder wijziging –volgen van het advies van de Raad voor Cultuur over de van de subsidieregeling culturele basisinfrastructuur 2021-2024 (BIS). BNA constateert dat de afgelopen decennia met zorg opgebouwde infrastructuur van het architectuur-en ruimtelijk beleid in toenemende mate erodeert, terwijl de urgentie en roep om ruimtelijke en architectonische kwaliteit navenant toeneemt. Als de adviezen van de Raad voor Cultuur worden overgenomen, zal dit het halen van belangrijke maatschappelijke doelstellingen sterk bemoeilijken. BNA verzoekt om steun voor instellingen als Architectuur Lokaal te heroverwegen en hen een plek in de BIS te geven. En de International Architecture Biennale Rotterdam (IABR) te blijven ondersteunen. Over de toekenning van subsidie aan Het Nieuwe Instituut is de branchevereniging opvallend kritisch.

08-09-2020

Het Fonds Podiumkunsten heeft minder nadruk gelegd op spreiding als gevolg van de overheveling van budget naar de culturele basisinfrastructuur (BIS). Dat schrijft het fonds, 7 augustus, op zijn website naar aanleiding van reacties na de bekendmaking van de subsidies voor 2021-2024. ‘Spreiding is een belangrijk uitgangspunt’, schrijft het fonds, maar daarbij moet ook gekeken worden naar het samenspel met de meerjarige cultuursubsidies van de BIS, waar de Raad voor Cultuur over adviseert. Het Fonds legt uit hoe de verhouding met de BIS met ingang van deze periode is verschoven, onder meer door de overheveling van 15,8 miljoen subsidiegeld, en hoe tegenover minder spreiding van instellingen over het land bij het Fonds, nu een bredere spreiding in de BIS staat.