23-05-2023

De Nederlandse film en av-industrie herstelde zich in 2022 van de coronaperiode, maar er zijn grote verschuivingen. Met name de recordomzet van de streamers valt op, die was vier keer zo groot als de omzet van de bioscopen. Dat blijkt uit de Film Facts and Figures Preview Spring 2023, die het Filmfonds op 17 mei publiceerde. Enkele cijfers : Het totale bioscoopbezoek steeg met 75% van 14,2 miljoen naar 24,8 miljoen bezoekers vergeleken bij het voorgaande jaar; Het marktaandeel van de Nederlandse film daalde van 23,1% naar 16,2%; De Video On Demand omzet groeide van €986 miljoen naar een nieuw record van ruim €1 miljard, bijna het viervoudige van de bioscoopomzet; De totale Nederlandse film- & audiovisuele omzet steeg met 30% van €986 miljoen naar €1281,3 miljoen; Het Nederlandse filmproductievolume steeg met 19% substantieel van €180,8 miljoen naar €214,5 miljoen.

15-05-2023

Muziek is voor iedereen en dus ook voor mensen met een lichamelijke of mentale beperking en voor mensen die zelf niet naar het Muziekgebouw in Eindhoven kunnen gaan. Daarom stapt het Storioni Trio het komende festival van het podium áf. Tanja Weijts van Dagbeleving Ons Thuis in Eindhoven, voor thuiswonende dementerenden, is in ieder geval zeer over het trio te spreken. Het spontane contact dat ze tijdens een vorig festival had met violist Wouter Vossen heeft geleid tot een aantal optredens op locatie voor mensen voor wie de toegang tot concerten niet (meer) vanzelfsprekend is. Wouter Vossen, violist,  noemt het leergierigheid. “Vanuit die leergierigheid komen we steeds dichter bij wat er in het leven echt toe doet. En dan denk ik aan vriendschap en verbinding, want niets en niemand staat op zichzelf. Onze taal is de muziek, en met muziek kunnen wij als musici het verschil maken.” Verder is er in de eerste week ook een concours voor jonge kamermuziekensembles en als afsluiting Music in the Streets, met vele openbare concerten door professionals en amateurs in de binnenstad van Eindhoven. In de tweede week een keur aan concerten op diverse locaties in en rond Eindhoven, door het Storioni Trio, aangevuld met een reeks musici van internationale naam en faam. ,,Corona heeft voor ons twee zaken blootgelegd: één hoeveel mensen eenzaam en geïsoleerd zijn en twee, hoe groot het belang is van live muziek. ‘Live’ vindt er verbinding plaats en gebeurt er iets tussen mensen. Muziek heeft een relevante rol in onze héle samenleving en dat willen wij graag benadrukken. Tijdens de eerste lockdown misten we het optreden erg. In eerste instantie dachten we dat we het applaus misten, maar we misten vooral de reis die we tijdens een concert samen met ons publiek maken”, zegt Vossen. Vossens woorden sluiten aan bij die van Tanja Weijts, die samen met haar collega Linda Volleman aan de Leenderweg in Eindhoven kleinschalige dagbesteding voor mensen met beginnende dementie biedt. ,,Bij ons hebben natuur en cultuur prioriteit. We gaan vaak naar buiten, de natuur in. Veel van onze cliënten zijn bekend met het Muziekgebouw en kwamen er vaak. Wij gaan elke donderdagmiddag met een groepje naar het lunchconcert. Dat het Storioni Trio nu naar ons komt vinden wij een hele eer!” Het trio verzorgde al speciale concerten voor mensen met autisme en alzheimer, de zogenaamde ‘Outreach-concerten’. Bewegen op muziek lijkt doodgewoon, maar is het niet voor mensen met autisme of alzheimer. Terwijl het zo goed voor hen kan zijn. Tijdens het festival worden er drie van dit soort concerten in het Muziekgebouw in Eindhoven gegeven. Wat het zo bijzonder maakt, is de samenwerking met de Engelse danser en balletmeester Andrew Greenwood. “Hij zal op een stoel zitten, terwijl wij een muzikaal programma met verschillende gemoedstoestanden brengen”, legt Wouter Vossen uit. “Van snel naar langzaam, van intens en hard naar heel minimaal. Andrew reageert daarop door zittend te ‘dansen’. Soms beweegt hij alleen maar zijn pink. Of hij maakt een handgebaar, staat op en gaat weer zitten. Hij vertaalt de muziek in beweging.” Vossen merkte dat het voor mensen met autisme belangrijk is dat ze precies weten wat ze kunnen verwachten. “Tijdens een pilot in een Tilburgse concertzaal bleef een jongen met zijn vader telkens de aanvangstijd herhalen en de trein die hij daarna moest hebben. De focus lag op binnenkomst en vertrek en het moest van tevoren duidelijk zijn dat er een viool, een piano, een cello en een percussionist zouden zijn.” Hij realiseerde zich dat het tijdens deze concerten niet om hem gaat. “Je probeert echt iets te creëren voor anderen. Het is niet: zie mij eens viool spelen. Dat laat je helemaal los. Je reageert op wat je ziet en hoort om je heen.” Dat is anders dan wat klassieke musici gewend zijn, geeft Vossen toe. “Die zijn meestal bezig met een prestatie neerzetten op het podium, ik ook.” (…)’ Maar hier is dat andersom. Wij staan haast te klappen dat die mensen met hun begeleiders komen. Want het is voor hen een enorme planning om überhaupt ergens naartoe te gaan. De prestatie wordt nu geleverd door het publiek.” Deze Outreach-concerten zijn wezenlijk niet anders dan ‘reguliere’ kamermuziekconcerten, benadrukt Vossen. “Het doel is hetzelfde: een verhaal vertellen, verbinding maken met het publiek en hen de kans geven daarop te reageren.” Het is ook een poging om de relevantie aan te tonen van muziek, zegt Vossen. We doen dit echt niet voor de grap. De politiek moet realiseren dat cultuur iets is wat gekoesterd mag worden, daar verlies je heus geen kiezers door.” Het Storioni Festival start op 15 mei en eindigt 28 mei.

11-05-2023

Maken, maken, maken. Na de twee coronajaren wilden theatergezelschappen in 2022 vooruit. Uitgestelde voorstellingen inhalen, hun artistieke koers weer vertalen in nieuw werk, het publiek terug de zaal in trekken. Daarbij lopen de gezelschappen tegen hun grenzen aan, blijkt uit jaarverslagen die acht grote gesubsidieerde theatergezelschappen de afgelopen weken publiceerden. Overal is de werkdruk hoog, het gebrek aan technisch personeel blijkt hardnekkig. Tegelijkertijd lopen de rekeningen op – voor personeel, maar ook voor verwarming, elektra en allerlei andere zaken. En hoewel cultuurliefhebbers vooral sinds het najaar de schouwburg weer weten te vinden, is het niet overal zoals voor de pandemie. Internationaal Theater Amsterdam, Het Nationale Theater, Theater Rotterdam, NITE: allemaal hebben ze hun programmering uitgedund, vaak met 10 à 15 procent. De coronacrisis is voorbij, maar er komt een nieuwe werkelijkheid achteraan. NRC las de jaarverslagen van Het Nationale Theater (Den Haag), Theater Rotterdam, Noord Nederlands Toneel/NITE (Groningen), Oostpool (Arnhem), Het Zuidelijk Toneel (Tilburg), Tryater (Leeuwarden), Theater Utrecht en Toneelgroep Maastricht. Samen geven ze een goed beeld van de sector; alleen het Internationaal Theater Amsterdam (ITA) ontbreekt. Dit is theater maken anno 2023, in vier citaten uit de jaarverslagen. Culturele instellingen die langjarige subsidie krijgen van het ministerie van OCW, moeten voor 1 mei een jaarverslag en financiële cijfers indienen. Die gegevens openbaar publiceren hoeft dan nog niet. De negen grote, door het ministerie van OCW gesubsidieerde theatergezelschappen hebben inmiddels wel bijna allemaal hun jaarverslag online gezet, of stuurden de documenten op verzoek toe. Personeelsgebrek, structureel lagere publieksinkomsten en hoge energierekeningen zijn overigens niet uniek voor theatergezelschappen. Vergelijkbare problemen spelen ook bij andere podiumkunsten, zoals klassieke muziek en dans.

11-05-2023

Beginnende theatermakers, acteurs en actrices hebben sinds de lockdowns in de coronajaren grote moeite om speelplekken te vinden. Veel makers kunnen hun voorstellingen zelfs helemaal niet vertonen, zeggen drie kenners van de theatersector. Onder wie Iris Daalder, senior beleidsmedewerker van de Nederlandse Associatie voor Podiumkunsten (NAPK), die ziet hoe de twee lichtingen studenten die in de coronajaren afstudeerden zichzelf niet hebben kunnen presenteren. De sector was immers gesloten. Zo is volgens haar ‘een stuwmeer’ ontstaan van nieuwe theatermensen die staan te dringen om de podia bestormen. Dat stuwmeer is groter dan de twee generaties, stelt Niek vom Bruch, algemeen directeur van Grand Theatre Groningen. Ook de twee lichtingen die voor de coronapandemie afstudeerden, in 2018 en 2019, hebben problemen. De periode om hun naam te vestigen was te kort, waardoor ze nu opnieuw vanaf nul moeten beginnen. Ondertussen staat ook de nieuwste lichting van theatermakers, acteurs en actrices alweer te popelen. Zo dreigt er een ‘tussen wal en schipgeneratie’ te ontstaan, zegt Anne Breure, de voorzitter van Kunsten ’92. Koen van Seuren (29) en David Westera (26) waren net afgestudeerd aan de Toneelacademie in Maastricht, toen begin 2020 de pandemie begon. Als Westera en Van Seuren theaters nu mailen over hun voorstellingen volgt vaak niet eens een reactie, zelfs geen afwijzing. “Willen ze ons wel programmeren, dan moet je het doen met de data die de programmeur nog heeft”, zegt Westera. “Daarom is onze tourlijst een soort gatenkaas, met dan weer een datum in juni, dan weer in oktober. Dat is artistiek ontzettend nadelig, want je kunt de voorstelling niet al spelend verder ontwikkelen. Als er periodes van twee maanden tussen zitten, begin je eigenlijk weer vanaf nul.” Anderen hebben het nog moeilijker, omdat ze niet in talentenprogramma’s zitten of al niet meer, omdat die programma's hooguit een paar jaar duren. De lichtingen die voor corona zijn afgestudeerd hebben daar last van. Voor sommige makers geldt ook dat ze – op basis van hun jaar van afstuderen – niet meer in aanmerking komen voor talentenprogramma's, terwijl ze door corona niet de kans hebben gehad zichzelf te laten zien. “Dat er minder speelplekken zijn, komt niet per se door corona, dat was daarvoor al zo. Dat heeft te maken met gestegen kosten en de uitkoopsommen: de prijs die gevraagd wordt voor een voorstelling. Die zijn echt aanzienlijk hoger dan voor corona.”, zegt Vom Bruch. Met beginnende makers heb je nooit een uitverkochte zaal. “De inflatie is 10 procent, maar de subsidies gaan gemiddeld met 4 procent omhoog. Dan heb je meteen een financieel probleem.” Dat gemeenten niet volledig indexeren, heeft te maken met hun eigen financiële zorgen. Het enige middel dat het theater heeft is het snijden in het aanbod. Bij de grote voorstellingen is het publiek na corona wel weer teruggekeerd. Bij de kleinere blijft het bezoek achter. Wij zien dat de makers zich minder kunnen ontwikkelen, terwijl vernieuwing belangrijk is”, zegt Breure. “Uiteindelijk komt daar de interessante kunst vandaan die het grote publiek trekt. De vraag is: kunnen we die randen met de experimenten behouden, zodat later de stukken voor het grotere publiek ook spannend blijven?” Overigens hebben de afgelopen jaren hebben ook een wissel getrokken op de dertigers en veertigers. “De rek is eruit, ook bij succesvolle makers van wie je denkt: die doen het toch fantastisch? Zelfs zij hebben moeite een stabiele basis te vinden om voldoende inkomen te verdienen. Dus je ziet ook daar uitval. Ik vrees voor een domino-effect dat door de hele sector trekt, ook naar de techniek, de marketing en naar alle ondersteunende en faciliterende functies.” Voordat de nieuwe inrichting van het cultuurbestel, zoals voorzien door de Raad voor Cultuur komt die pas na 2028, er is, is het pleisters plakken. “De nieuwe generatie makers zoekt niet altijd meer de podia op om te spelen, maar kiest ook andere plekken”, zegt Daalder. “Op buitenlocaties bijvoorbeeld, of ze gaan samenwerken met andere partijen, zoals een museum. Deels is dat noodgedwongen, maar theatermakers kiezen ook voor andere locaties vanuit nieuwsgierigheid, want het is artistiek uitdagend en je bereikt natuurlijk weer nieuwe publieksgroepen.” Een echt positieve ontwikkeling is volgens theaterdirecteur Vom Bruch de rol van theaterfestivals. “Vorig jaar zag je in het zomerseizoen dat beginnend werk vaker te zien was op de festivals. Zeker in Noord-Nederland. Oerol, Noorderzon, Jonge Harten, Explore the North, FestiValderAa, Arcadia in Leeuwarden, dat zijn hele belangrijke speelplekken geworden voor talent.” Van Seuren en Westera zien ook wel iets in een impresariaat, speciaal voor jonge makers.

11-05-2023

In 2022 schreven het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie en CLICKNL voor de tweede keer de Open Call Innovatielabs uit. De oproep stond open voor vernieuwende en experimentele projecten om actuele opgaven in de culturele en creatieve sector het hoofd te bieden en de weerbaarheid van de sector te vergroten. De belangstelling voor de oproep was groot. Uit de 123 ontvangen projectvoorstellen zijn na twee selectierondes zeventien projecten geselecteerd. In de geselecteerde projecten worden actuele thema's aangesneden als inclusie, klimaatverandering, digitale transformatie en het (beter) benutten van de culturele en creatieve denk- en maakkracht bij maatschappelijke opgaven. In veel van de voorstellen staat een onderzoek centraal naar nieuwe manieren om kennis, content en data te delen. Daarbij gaat het bijvoorbeeld over archivering en het digitaal ontsluiten van erfgoed, de verkenning van nieuwe vormen van publieksinteractie en de ontwikkeling van nieuwe modellen voor interdisciplinaire uitwisseling en samenwerking. De komende maanden werken de zeventien initiatieven individueel aan de uitvoering van hun plannen, maar ze opereren ook als groep in het delen en breed toepasbaar maken van hun kennis en bevindingen. Het Stimuleringsfonds en CLICKNL organiseren een activiteitenprogramma dat in het teken staat van leren van en met elkaar. In vijf à zes werksessies worden de deelnemers uitgenodigd om mee te denken over de kansen en knelpunten van elkaars innovatieprojecten en zo elkaars deskundigheid te stimuleren. Het beschikbare budget van € 4.500.000 ondersteunt zeventien van de 27 positief beoordeelde aanvragen. De projecten die de hoogste gemiddelde eindscore op de criteria hebben behaald, maken deel uit van de selectie. Innovatielabs #2 is een vervolg op de eerste open call die is uitgezet in 2021 en heeft geleid tot de selectie van zestien projecten. De opbrengsten uit de eerste editie worden gezamenlijk gepresenteerd tijdens de Dutch Design Week 2023 (21 t/m 29 oktober) in Eindhoven. Het programma wordt gefinancierd uit het herstelplan voor de cultuursector.

09-05-2023

De Zaak Nu reageert op het ‘Advies aanvraag- en beoordelingsproces BIS 2025 – 2028’ dat de Raad voor Cultuur op 2 april jl. publiceerde. De Zaak Nu is blij met de positieve erkenning voor de grote verantwoordelijkheid die presentatie-instellingen hebben wat betreft het brengen van kwalitatief hoogwaardige, vernieuwende en internationaal resonerende hedendaagse beeldende kunst. Daarnaast juicht De Zaak Nu het advies toe om meer ruimte te organiseren in de regelingen van het Mondriaan Fonds om presentatie-instellingen steviger te financieren zodat enerzijds de kloof tussen het Mondriaan Fonds en de BIS minder groot wordt en anderzijds de instellingen zich met wat meer financiële ruimte kunnen richten op het inclusiever en duurzamer maken van hun organisaties en programma. Om de diverse codes grondig en gedegen te integreren zijn deze extra middelen onmisbaar. De Zaak Nu hoopt in de aanloop richting het nieuwe stelsel het huidige BIS stelsel tot op heden met de Raad voor Cultuur te kunnen evalueren. De belangrijkste punten uit de reactie in de brief aan de Raad voor Cultuur en het ministerie van OCW, d.d. 8 mei, : 1. Het publiceren van het ‘Beoordelingskader 2025-28’ in het najaar verdient aandacht; de tijd die resteert om plannen bij te stellen wordt erg kort. Instellingen hebben deze kaders eerder nodig met het oog op gedegen (inhoudelijke) voorbereidingen van de aanvragen. 2. De Codes overlappen elkaar soms en worden verschillend gewogen. De Zaak Nu heeft vraagtekens of deze diverse criteria en maatstaven daadwerkelijk zullen leiden tot de beoogde verlichting van de administratieve lasten of zullen leiden tot toenemende complexiteit bij zowel de aanvraag als verantwoording. 3. Bij integrale weging van de Codes kunnen doel en gevolg elkaar in de weg zitten. Bij consequente invoering van Fair Pay kan er minder worden geproduceerd, wat leidt tot minder contacturen met het publiek en een minder omvangrijk publiek wordt bereikt; impact wordt hierdoor anders gedefinieerd. 4. De beeldende kunstsector kampt net zoals andere domeinen met sterk toenemende energie-, productie- en huurkosten als gevolg van inflatie. Met de huidige budgetten kunnen instellingen de werknemers en kunstenaars moeilijk fair betalen zonder extra hulp van landelijke, regionale en lokale overheden. 5. Het idee van een generieke nulmeting heeft in de ogen van De Zaak Nu ook een keerzijde. Het benadeelt juist de instellingen die al geruime tijd bezig zijn om hun CO2 voetafdruk te beperken. Beter zou het zijn om de al genomen en nog te nemen maatregelen en doelen door de instellingen zelf te laten inventariseren en beschrijven. Kleine en middelgrote instellingen hebben bovendien niet de middelen om experts in te huren. 6. De Zaak Nu is blij met het advies om het bedrag van 500.000 euro toe te voegen aan het totale beschikbare budget voor presentatie-instellingen ter verbreding van het publieksbereik. 7. Covid veroorzaakt bij de instellingen nog steeds serieuze personele problemen. De Zaak Nu maakt zich zorgen over de vele nieuwe eisen die op korte termijn worden gesteld.

04-05-2023

Rick Engelkes en zijn bedrijf Waterfront Entertainment hebben vier weken langer de tijd gekregen om te reageren op het besluit van het Fonds Podiumkunsten dat Engelkes 3,7 miljoen euro aan coronasteun moet terugbetalen. Dat laat een woordvoerster van Waterfront Entertainment desgevraagd weten aan het ANP. Een maand geleden meldde het Noordhollands Dagblad dat het bedrijf van Engelkes een deel van de ontvangen coronasteun moet terugbetalen. De musicalproducent had in eerste instantie vier weken de tijd om op het besluit te reageren, maar hij heeft nu dus vier weken extra gekregen. Het productiebedrijf ontving in totaal 4.392.780 euro aan coronasteun. De financiële steun was bedoeld om de culturele sector te helpen toen voorstellingen en concerten niet konden doorgaan door de coronamaatregelen.

02-05-2023

De Italiaanse bioscoopsector heeft nog steeds moeite om te herstellen van de coronapandemie. Volgens cijfers van de Italiaanse distributeursvereniging Anica bedroeg de Italiaanse box office in 2022 306,6 miljoen euro. Dat is nog altijd een forse afname van bijna 50% vergeleken met het gemiddelde van 2017-2019. De Italiaanse regering investeert daarom 20 miljoen euro om het bioscoopbezoek in Italië in de zomermaanden te stimuleren. Het ministerie van cultuur zal ongeveer drie euro per ticket bijdragen. De bezoekers wordt gevraagd zo'n 3,50 euro te betalen. Op dit moment bedraagt de gemiddelde prijs van bioscooptickets in Italië ongeveer 6,80 euro. In september 2022 wees de Italiaanse regering al 40 miljoen euro toe aan bioscopen, theaters, musea, bibliotheken en culturele instituties om ze te ondersteunen bij de hoge energiekosten. Het herstelplan van de regering na de pandemie omvat ook 100 miljoen euro voor renovatiewerkzaamheden aan bioscopen. Daaronder valt ook een extra financiering gereserveerd voor exploitanten die oudere technologie willen vervangen door nieuwe vertoningsapparatuur.

02-05-2023

Met klasgenoten naar het theater? In 2022 bezochten meer dan 12.000 scholieren uit Tilburg een schoolvoorstelling. Zes jaar geleden waren dat er amper 1500. Zoveel kinderen?’ ,,Het is belangrijk dat alle kinderen in Tilburg met cultuur in aanraking komen”, zegt Gwen Sengers, programmeur Educatie en Jeugd bij de Schouwburg Concertzaal. Sociaal-emotionele ontwikkeling van het kind staat op één. ,,Cultuur stimuleert de hersenontwikkeling, creativiteit, inleving en het empathisch vermogen. Wat is eerlijk, wat is gerechtigheid? Scholieren herkennen zich in wat op het podium gebeurt.” En het mag best af en toe ingewikkeld zijn. ,,Kinderen begrijpen veel, we gaan niet door de knieën.” Tijdens de coronapandemie zaten kinderen thuis en hebben ze een deel van het socialisatieproces gemist. Dat werkt nog steeds door, weet Sengers. Het leidde ertoe dat in Tilburg scholieren tijdens corona toch naar het theater mochten, met in acht neming van alle maatregelen. ,,Alleen in Tilburg was dat toegestaan, we kregen vrijstelling.” De vraag nam een vlucht toen werd besloten gratis busvervoer aan te bieden aan scholen die buiten het centrum liggen. Sengers: ,,We zetten in op kansengelijkheid. Het kan niet zo zijn dat kinderen uit een rijkere wijk wel naar een voorstelling kunnen gaan en uit een arme wijk niet. Niet elke ouder heeft een auto. Door bussen te laten rijden krijgen alle kinderen een kans.” De vraag nam een vlucht toen werd besloten gratis busvervoer aan te bieden aan scholen die buiten het centrum liggen. Sengers: ,,We zetten in op kansengelijkheid. Het kan niet zo zijn dat kinderen uit een rijkere wijk wel naar een voorstelling kunnen gaan en uit een arme wijk niet. Niet elke ouder heeft een auto. Door bussen te laten rijden krijgen alle kinderen een kans.” Het busvervoer wordt betaald door CIST, de organisatie voor talentontwikkeling en cultuureducatie in Tilburg. Bij de voorstellingen die scholieren bezoeken hoort ook een lesprogramma. Daarvoor worden kunstvakdocenten in de arm genomen. Die maken lesbrieven en geven workshops op school.

01-05-2023

Eind vorig jaar signaleerden brancheorganisaties voor het eerst weer een voorzichtige stijging van theaterbezoek, die trend lijkt nu flink door te zetten. De officiële cijfers van het eerste kwartaal van dit jaar zijn nog niet binnen, maar bij navraag door Theaterkrant geven verscheidene theaters aan dat hun zalen steeds voller zitten en soms zelfs weer richting het niveau van 2019 groeien. Opvallend daarbij is dat meerdere theaters aangeven veel nieuwe bezoekers te ontvangen. Bij de Goudse Schouwburg bestelden afgelopen jaar (maart 2022 tot maart 2023) maar liefst 13.000 bezoekers voor het eerst kaartjes. Dat is 40 procent van de unieke bezoekers van dat jaar. Daarmee gaat ook een opvallende verjonging gepaard. In Gouda was de grootste groep kopers tot corona 60 plus. Dit seizoen is het grootste deel van de bezoekers daar tussen de dertig en vijftig. ‘Een deel van het oude publiek is nog niet teruggekeerd’, ziet directeur Tineke Maas. Directeuren zien ook bij de genres die een ouder publiek trekken – zoals dans en klassieke muziek – de kleinste publieksstijging. In Doetinchem verkocht voor corona 65 procent van de kaarten in de voorverkoop, dat is 45 procent geworden. ‘Mensen wachten langer’, zegt Charles Droste, directeur van Amphion aldaar. ‘Ze waren lange tijd bang voor een nieuwe corona-uitbraak, nu voelen ze financiële onzekerheid door de energieprijzen en inflatie.’ Dat had negatief kunnen uitpakken voor de theaters, maar volgens Droste krijgen ‘mensen die eerder vaak achter het net visten omdat voorstellingen altijd vroegtijdig waren uitverkocht, nu een kans.’ Nieuwe bezoekers kopen liever last minute. Al ziet Maas meer oorzaken voor de nieuwe aanwas. ‘Er is hier heel veel tegelijkertijd gebeurd. We hebben ook een ander aanbod voor nieuw, jong en diverser publiek dat we zelf ook meer last minute programmeren en we zijn van old school marketing steeds meer overgestapt naar het gericht benaderen van specifieke doelgroepen.’ Jeroen Bartelse, directeur van TivoliVredenburg in Utrecht, merkt ook op dat ‘steeds meer artiesten met diverse achtergronden de weg weten te vinden naar de grotere traditionele podia en die nemen nieuw eigen publiek mee.’ Bartelse verwacht dat sommige coronatrends blijvertjes worden. ‘Losse ticketverkoop gebeurt steeds later, korter op de voorstelling.’ Tegelijkertijd is een aantal trends volgens hem alweer aan het uitfaseren. De voorverkoop van theaters trekt bijvoorbeeld weer aan. ‘Onze seizoensbrochure klassieke muziek is een paar weken uit nu: de voorverkoop ligt 17 procent hoger dan vorig jaar. De gidsfunctie ervan komt gelukkig weer terug, die legt een basis onder je verkoop.’ Meerdere schouwburgen werken als vanouds aan een seizoensbrochure. ‘Met alle verschuivingen zijn veel bezoekers het spoor bijster en we willen ons trouwe publiek tegemoet komen’, zegt Maas. Al belooft de directeur van de Goudse Schouwburg ruimte te houden in de programmering. ‘We gaan niet meer het hele seizoen in beton gieten’. Desondanks geven verscheidene theaters aan nog steeds rode cijfers te draaien. Dit vanwege de kostenstijgingen als gevolg van de energiecrisis, inflatie en ontwrichte arbeidsmarkt. Gemeenten krijgen vanaf dit jaar € 300 miljoen extra indexatie van het kabinet om culturele instellingen te compenseren, maar uit een rondgang van de Taskforce culturele en creatieve sector blijkt dat deze nog niet of nauwelijks wordt ingezet.

01-05-2023

Popfestival Down The Rabbit Hole heeft binnen twee dagen de Rabbit Royale-upgrade voor entreekaarten weer ingetrokken. Met deze upgrade konden festivalgangers voor 350 euro boven op de normale ticketprijs van 255 euro een aantal extra’s bemachtigen. Op de upgrade kwam veel kritiek. Onder het Instagrambericht waarin het festival de upgrade aankondigde, reageerden bezoekers van het festival verontwaardigd. Het festival zou zo een ‘klassensysteem’ invoeren dat volgens de reagerende volgers niet bij het festival past. Ook werd Down The Rabbit Hole veelvuldig vergeleken met Coachella, een Amerikaans festival waarvan de hoge prijzen veel worden bekritiseerd op sociale media. In een openhartig Instagrambericht licht de organisatie toe: ‘Het is duidelijk dat we de plank hiermee misslaan, dus trekken we de stekker eruit.’ De organisatie geeft aan de upgrade te hebben gelanceerd in een poging prijsstijgingen op te vangen en de reguliere festivaltickets betaalbaar te houden. De woordvoerder van Down The Rabbit Hole wil dit besluit verder niet toelichten. Festivals hebben al langer last van financiële krapte. Door onder andere inflatie en misgelopen inkomsten tijdens de coronapandemie zijn veel festivaltickets dit jaar duurder. Ook proberen organisatoren de gestegen kosten op te vangen met een hogere muntprijs.

01-05-2023

Meer Nederlanders hebben zich vorig jaar bij de Kamer van Koophandel (KvK) ingeschreven en zijn voor zichzelf begonnen. Uit cijfers die de Kamer van Koophandel op 13 april bekendmaakt blijkt dat in het eerste kwartaal dit jaar 12,6 procent meer ondernemingen staan ingeschreven. Het overgrote deel daarvan betreft zzp’ers. Meer zelfstandigen kwamen er vooral bij in de sectoren horeca (29 procent), detailhandel (25,5 procent), zakelijke diensten (21,9 procent) en cultuur, sport en recreatie (20,6 procent). Bij de financiële instellingen (-18,3 procent), groothandel (-10,5 procent) en land- en tuinbouw (-1,5 procent) nam het aantal starters het sterkst af. Tussen alle getallen zitten forse uitschieters, vooral in de cultuursector. Bijvoorbeeld in de deelsectoren ‘beoefening van podiumkunst’ en ‘dienstverlening voor uitvoerende kunst’ (licht- en geluidstechnici, marketing en dergelijke). Daar steeg tijdens de eerste drie maanden van dit jaar het aantal starters met respectievelijk 62 en 71 procent ten opzichte van het eerste kwartaal van 2022. Niet dat ineens al het personeel in de podiumkunsten voor zichzelf wil beginnen. In het eerste kwartaal van vorig jaar waren nog veel beperkende coronamaatregelen van kracht. Theaters bijvoorbeeld mochten pas op 18 februari de anderhalve meter regel loslaten. Tot 26 januari 2022 waren zij zelfs dicht. De sterke stijging laat dus vooral zien dat deze delen van de cultuursector terugveren naar het oude normaal en dat er geen angst meer is voor nieuwe sluitingen. Tijdens de pandemie koos een aantal mensen in de cultuursector voor ander werk in loondienst. Deze zelfstandigen keren nu terug in de cultuursector. Toch is niet alleen de terugkeer naar het oude normaal verantwoordelijk voor de stijging van het aantal zzp’ers. Voor zowel de cultuursector als andere sectoren geldt dat (parttime) zzp-schap aantrekkelijk blijft. De KvK maakte ook bekend dat in het eerste kwartaal van dit jaar 57 procent meer bedrijven failliet gingen. Ook dat is een inhaaleffect van corona, toen veel bedrijven nog werden gesteund met overheidsmaatregelen.

01-05-2023

Theaters, musea, bibliotheken, festivals en andere podia in de provincie Utrecht kunnen opnieuw een subsidie aanvragen voor de Programmeringsregeling. De Programmeringsregeling is onderdeel van het laatste jaar van het corona Steun- en Herstelpakket Cultuur en Erfgoed. De regeling wordt 1 mei opengesteld. Met deze subsidie kunnen culturele organisaties een aantrekkelijk of vernieuwend programma samenstellen, nieuwe doelgroepen aantrekken en kunstenaars, dansers en andere makers een eerlijke vergoeding betalen voor hun werk. Organisaties kunnen tot en met 30 september een aanvraag indienen. Sinds de uitbraak van de coronacrisis is er in totaal 8 miljoen euro beschikbaar gesteld voor steun en herstel voor de cultuur- en erfgoedsector. Hiermee zijn al bijna 400 instellingen, initiatieven en makers ondersteund. Voor het jaar 2023, het laatste jaar van het Steun- en Herstelpakket, is nog ruim 1 miljoen euro over dat voor een groot gedeelte is gereserveerd voor de Programmeringsregeling. Het resterende bedrag wordt ingezet voor innovatie, ontwikkeling en voor publiek en vrijwilligers.

11-04-2023

Het COVID-19 protocol voor de AV-sector is geactualiseerd; versie 11.0 is van kracht met ingang van 5 april 2023. Sinds 11 maart 2023 zijn de overheidsadviezen met betrekking tot testen en isolatie bij (vermoeden van) een coronabesmetting komen te vervallen. Het kabinet heeft daartoe besloten op advies van het Outbreak Management Team (OMT) en het Maatschappelijk Impact Team (MIT) omdat op dit moment weinig mensen ernstig ziek worden van de huidige virusvarianten. Versie 11.0 van het protocol sluit aan bij de actuele overheidsmaatregelen en adviezen om de verspreiding van luchtweginfecties te voorkomen.

04-04-2023

Rick Engelkes moet 3,7 miljoen euro aan coronasteun aan de Staat terugbetalen, meldt het Noordhollands Dagblad op 3 april. De musicalproducent uit Aerdenhout had ruim 4,3 miljoen euro aan compensatiegeld ontvangen voor de musical Willem van Oranje, maar die is nooit gespeeld. Engelkes richtte zijn bedrijf op met het doel om een musical over Willem van Oranje (1533-1584) te maken. Die zou voor minstens vijf jaar te zien zijn in een nieuw te bouwen theater in Delft. Het theater waarin de show te zien zou zijn is nooit gebouwd en de omgevingsvergunning daarvoor zou nog niet rond zijn. Het onderzoek van de krant leidde tot Kamervragen van de VVD. Engelkes liet weten dat het geld werd gebruikt voor de ontwikkeling van de nieuwe musical. Maar daar was de regeling niet voor bedoeld. Het Fonds Podiumkunsten, dat de regeling namens de overheid uitvoert, constateert nu dat er 3,7 miljoen euro is toegekend "waarvoor geen grond is gevonden". Een bedrag van bijna 700.000 euro is wel terecht uitbetaald, concluderen de accountants. Dat geld ging naar leveranciers zoals decorbouwers en tekstschrijvers. "Waterfront Entertainment komt in aanmerking voor een subsidie, maar de toekenning is te hoog gebleken", zegt Engelkes in een verklaring. "Deze beslissing heeft voor ons, maar ook voor alle betrokkenen gevolgen, die we nu in kaart gaan brengen." Engelkes heeft vier weken de tijd om op het besluit te reageren. De musicalproducent laat in de verklaring weten van dat recht gebruik te zullen maken.

03-04-2023

Veel verenigingen en andere maatschappelijke organisaties ondervonden de negatieve financiële gevolgen van de coronamaatregelen. Minder activiteiten, minder inkomsten, met als risico dat verenigingen helemaal verdwijnen. En dat wil de gemeente Heusden niet, omdat de activiteiten belangrijk zijn voor het welzijn van de inwoners. Vandaar dat (ook) Heusden een tijdelijke subsidieregeling ‘corona herstelfonds’ in het leven riep. Budget 150.000 euro. In eerdere rondes kregen Museum Het Gouverneurshuis, cultuurstichting Honsoirde, Stichting Steunpunt Ouderen, Route van de Kunst, Bridgeclub Drunen en bridgeclub Het Sempke al geld. Omdat daarna nog steeds bijna 121.000 euro in de pot zat, kwam er een volgende én tevens laatste ronde van de (verruimde) regeling. Resultaat: bijna 27.000 euro vindt nu z’n weg naar clubs en organisaties. Niet zonder voorwaarden, overigens. Heusden wilde financiële stukken zien en onderbouwde verzoeken. Wie flinke reserves bezit, werd afgewezen. In de 2e ronde ontving de gemeente 12 twaalf aanvragen. De verzoeken van Collectief Ouderen Vervoer Heusden, EHBO Drunen-Elshout en sc Elshout krijgen tussen 2100 en 2500 euro. Meezingkoor het Elshouts Akkoordje (2188 euro), seniorenkoor Hunenhof (876 euro), Stichting Theaterplatform (1758 euro), Elshout Vooruit (1953 euro) en Stuurgroep Vlijmen (bijna 13.000 euro) delen ook mee. Het overgebleven geld gaat naar de reserves van Heusden.

30-03-2023

Jongeren weten het museum steeds beter te vinden. De pogingen van musea om zich meer op deze doelgroep te richten, hebben succes, zegt de Museumvereniging. In de eerste maanden van dit jaar was het aantal bezoeken van kinderen tot 13 jaar met een Museumkaart aan een museum drie keer zo hoog als in dezelfde periode van 2019. In de categorie 19-25 jaar was sprake van een verdubbeling. Ook de groep 26-45 jarigen, vaak de ouders van de jongste bezoekers, komen meer. Er hebben nu ruim 1,4 miljoen Nederlanders een museumjaarkaart en dat waren er nog nooit zoveel. Het aantal ligt 2,7 procent hoger dan in 2019. Het aantal is inclusief de speciale kaart voor kinderen, de Museumkidskaart. Hoewel de cijfers over het toegenomen bezoek van jongeren alleen betrekking hebben op de eerste maanden van dit jaar, denkt de Museumvereniging dat deze ontwikkeling doorzet. “Dit is echt fantastisch nieuws. We hadden al de indruk dat deze trend zichtbaar was en kregen daarvan ook berichten uit de musea, maar dat het zo spectaculair zou zijn, dat gaat onze verwachtingen te boven. Musea doen er alles aan om juist nieuwe generaties enthousiast te krijgen voor hun collecties en programma’s en wij ondersteunen dat met de Museumkaart, het platform Museum.nl en natuurlijk tijdens de jaarlijkse Museumweek. Dit jaar maken we ambassadeurs van onze kaarthouders en nodigen we ze uit om hun Museumkaart aan iemand anders uit te lenen en zo gratis het museum te laten ervaren. Het museum is tenslotte van én voor iedereen.” aldus Vera Carasso, directeur Museumvereniging. De cijfers over het bezoek komen aan de vooravond van de Museumweek, die op 1 april begint.

27-03-2023

Tijdens de coronapandemie in 2020 en 2021 lazen Nederlanders vaker dan in de periode daarvoor, tussen 2017 en 2019. Het aandeel niet-lezers kromp toen van circa een derde naar circa een kwart. Nieuwe data laten zien dat dit aandeel stabiel blijft in 2022, een jaar dat bijna geheel vrij was van corona maatregelen. KVB Boekwerk laat zien hoe het leesgedrag van Nederlanders is ontwikkeld tussen 2017 en 2022. Daarbij wordt ook aandacht besteed aan verschillende bevolkingsgroepen (op het vlak van gender, leeftijd, opleiding en afkomst). Enkele onderzoeksresultaten : Het aandeel Nederlanders die in de vrije tijd lezen is sinds voor corona gestegen van 65% naar 75%. In 2022, waarin men enkel aan de start van het jaar met coronamaatregelen te maken had, blijft dit aandeel stabiel ; Meer vrouwen lezen in hun vrije tijd dan mannen. Het aandeel lezers dat vaak en lang leest is onder vrouwen (23%) groter dan onder mannen (17%). Het aandeel lezers dat vaak en lang leest is onder vrouwen met 3 procentpunten gestegen sinds 2017; onder mannen is dit aandeel min of meer stabiel; Oudere leeftijdsgroepen lezen meer dan jongere leeftijdsgroepen. Het verschil is het grootst bij de categorie vaak en lang lezen. Van de 65-plussers leest maar liefst 37% vaak en lang, onder de leeftijdsgroep 15-24 6% en onder de leeftijdsgroep 25-34 9%; Het aandeel niet-lezers onder de leeftijdsgroep 15-24 is weer gestegen in 2022: 43% geeft aan niet te lezen versus en 39% in 2020.

16-03-2023

342 gemeenten kregen tijdens de coronacrisis extra steun van OCW, circa 400 miljoen euro, voor de cultuursector De gemeenten kregen de verantwoordelijkheid om zelf te verdelen. „Tijdens corona is heel manifest geworden hoe weinig vet culturele instellingen op de botten hebben”, zegt Marcelle Hendrickx. Ze is D66-cultuurwethouder in Tilburg en bestuurslid bij de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), die gemeenten samen met bureau Berenschot advies gaf over de verdeling van de steungelden.  Voormalig OCW-minister Ingrid van Engelshoven en haar opvolger staatssecretaris Gunay Uslu (beiden D66) probeerden een subtiel evenwicht te behouden tussen politieke sturing en beleidsvrijheid. Het was nadrukkelijk de bedoeling, zoals Uslu vorig jaar nog schreef, dat „de uitgekeerde middelen ten goede komen aan de culturele sector en haar makers”. Anderzijds wilden de ministeries gemeenten, die altijd hun eigen cultuurbeleid voeren en subsidies verdelen, niet beperken. „Dat het geld is besteed om een parkeerterrein aan te leggen, nee, zulke indianenverhalen heb ik niet gehoord”, zegt VNG-vertegenwoordiger Marcelle Hendrickx. Het ministerie van OCW meldt bij navraag dat geen enkele gemeente is aangesproken – iets wat de staatssecretaris zou doen als het misliep. „Daar was geen aanleiding voor”, zegt een woordvoerder. Zeker is dat bij een deel van de gemeenten geld is overgebleven. Toen omroepen een jaar geleden onderzoek deden in Zeeland, Zuid-Holland en Limburg bleek dat nog miljoenen euro’s moesten worden uitgekeerd. Uslu schreef de Tweede Kamer in juni 2022 dat „gemeenten volop bezig zijn om steunpakketmiddelen zo goed mogelijk lokaal te laten landen, maar dat dit tijd vraagt”. NRC sprak met 3 gemeenten, Meierijstad, Montferland en Maastricht. Er bestaat geen landelijk overzicht van de manier waarop de 342 gemeenten tijdens de coronacrisis steun hebben verleend aan hun cultuursector. Zo’n overzicht wordt ook niet in de toekomst verwacht. Een evaluatie die het ministerie van OCW in het voorjaar zal publiceren, gaat „primair” over de steun die het ministerie direct verleende – al wordt de rol van gemeenten wel meegenomen.

14-03-2023

CultuurConnectie stuurt op 14 maart zijn laatste nieuwsflits uit over corona. “COVID-19 leidt niet meer tot grote maatschappelijke en economische problemen en daarom kunnen de laatste adviezen nu ook vervallen. Daarmee komt er ook voor onze branche en onze leden in het bijzonder een einde aan een lange, moeilijke en intensieve periode van corona-adviezen en -maatregelen.” Het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport meldde op 10 maart 2023 dat de laatste corona-adviezen – het (zelf-)test- en isolatieadvies – komen te vervallen. Het kabinet heeft dat besloten op advies van het Outbreak Management Team (OMT) en het Maatschappelijk Impact Team (MIT) In de Nieuwsflits blikt CultuurConnectie terug op wat er na de uitbraak van Covid gebeurde in de branche van het binnen de cultuureducatie, -participatie en volksuniversiteitswerk.

13-03-2023

De doelstelling van de 25 miljoen cultuursubsidie van  het ministerie  van OCW aan het Steunfonds Rechtensector is behaald, zo mag worden vastgesteld uit recente onderzoeken. Het geld is direct terecht gekomen bij meer dan 40.000 makers en uitvoerende kunstenaars die daardoor tijdens coronatijden aan het werk konden blijven en nieuw werk hebben gemaakt, zo blijkt ook uit het rapport “De impact van coronasteun voor makers en uitvoerende kunstenaars” van Kantar Public. Ruim acht op de tien begunstigde makers geven aan dat zij hiermee een nieuw publiek hebben bereikt. Het ging daarbij om : componisten en muziektekstschrijvers via Buma/Stemra, uitvoerende kunstenaars via Sena en NORMA; beeldmakers via Pictoright ; journalisten, schrijvers en vertalers en scenaristen via Lira; film- en tv-regisseurs via NORMA. Voice.info

13-03-2023

Jaarlijks inventariseert Koornetwerk Nederland het aantal aangesloten koorzangers bij de Nederlandse korenbonden. Per 1 januari 2023 laat een meerderheid van deze bonden een herstel in ledenaantallen zien. Dat stemt hoopvol, na twee jaren van ongekende terugloop door corona: in 2020 en 2021 stopte in totaal 18 procent van de aangesloten zangers. Een derde van de bij Koornetwerk Nederland aangesloten korenbonden meldde in 2022 dat de groei in het ledenaantal van vóór corona opnieuw is ingezet. Ondanks een veelheid aan creatieve manieren om te blijven zingen, hebben echter niet alle koren en zanggroepen deze ‘winterslaap’ overleefd. Er zijn ook bonden die nog een geringe terugloop laten zien, maar wel significant minder dan de jaren ervoor.

27-02-2023

De Nederlandse cultuursector is tijdens de corona pandemie zwaar getroffen. Om de schade in de noodlijdende cultuursector te beperken investeerde het kabinet bovenop de generieke steunpakketten meer dan twee miljard euro in verschillende extra steunpakketten voor cultuur. De provincies hadden een belangrijke rol bij het beschikbaar stellen van deze middelen. Hoe vervulden de provincies deze rol en wat valt hierbij op? Boekman Extra #39: Provinciaal kunst- en cultuurbeleid.

20-02-2023

Het publiek blijft nog te vaak thuis waardoor de kosten voor de zalen stijgen. Dat treft ook musici zoals het Syrène Saxofoonkwartet. Hun concerten met het Noord Nederlands Orkest die ze vanaf volgende maand zouden geven, zijn door het orkest geschrapt “als gevolg van externe ontwikkelingen waaronder stijging van kosten en de effecten van de covidpandemie op de kaartverkoop." Het kwartet zou het concert voor saxofoon en orkest van de Nederlandse componist Tristan Keuris uitvoeren. Marcel Mandos, artistiek leider van het orkest noemt het “een moeilijk besluit dat met pijn in ons hart is genomen. We moeten momenteel de grote producties laten schieten vanwege de hoge kosten.” Femke IJlstra, van het Syrène Saxofoonkwartet betreurt het eveneens. “Niet alleen voor onszelf maar ook voor de Nederlandse, hedendaagse muziek. En we missen nu de kans om de saxofoon als solist in de spotlight te zetten.” (…) “Het instrument heeft het toch al zwaar,” voegt ze eraan toe. “We merken dat componisten die in opdracht van een orkest werken, steeds vaker te horen krijgen geen gitaren of saxofoons in te zetten, want dat kost extra geld.”

16-02-2023

Afgelopen jaar hebben de Europese bioscopen ondanks de staart van de coronapandemie, een goede groei doorgemaakt. Dat blijkt uit de voorlopige cijfers van 2022 die de International Union of Cinemas (UNIC) op 15 februari bekend heeft gemaakt. UNIC schat in dat het aantal bezoekers in 2022 in Europa met ten minste 36,5% is gestegen en dat de totale definitieve boxoffice op meer dan 5,6 miljard euro zal uitkomen. Dat is een stijging van 55,6% ten opzichte van 2021. Vergeleken met 2019, een recordjaar voor bioscopen, waren de bezoekersaantallen in 2022 in heel Europa 40,3% lager en was de boxoffice naar schatting 34,4% lager. De cijfers werden net als in Nederland beïnvloed door factoren zoals een lager aantal Amerikaanse films uitgebracht, coronabeperkingen en de impact van de oorlog in Oekraïne. De boxoffice in hele Europa werd voornamelijk gedreven door grote films zoals Avatar: The Way of Water, Top Gun: Maverick, Jurassic World: Dominion, Minions: the Rise of Gru en Black Panther: Wakanda Forever. Lokale titels speelden ook een sleutelrol in het succes van 2022, vooral in Frankrijk, Tsjechië, Denemarken en Finland. Nationale bioscoopdagen hebben ook bijgedragen aan een stijging van het aantal bezoekers in een aantal UNIC-gebieden. De Belgische bioscoopketen Kinepolis maakte bekend dat er in 2022 bijna 71% meer bezoekers waren dan in 2021. De omzet steeg vorig jaar dan ook met 87,7%. Kinepolis heeft in Europa in totaal 62 bioscopen, waaronder 20 in Nederland. In de Verenigde Staten en Canada heeft Kinepolis 48 vestigingen.

16-02-2023

Sinds het uitbreken van de coronapandemie investeert het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap structureel extra in het versterken van de ondersteuning van amateurkunstgroepen. LKCA boog zich samen met het Fonds voor Cultuurparticipatie over de vraag: in hoeverre zijn de lokale ondersteuners van amateurkunst op de hoogte van de landelijke en provinciale ondersteuning? En welke ondersteuningsbehoeften zien zij bij amateurkunstgroepen? De FCP en LKCA hebben daarvoor een enquête uitgezet. Een samenvatting van de resultaten en het rapport.

14-02-2023

Onlangs is in het Utrechtse Louis Hartlooper Complex de documentaire ‘Pandemie in Evenementenland’ in première gegaan. De documentaire is in opdracht van de VVEM (Vereniging van Evenementenmakers) gemaakt door content marketing agency We Are The Night. Aan de hand van gesprekken met tien verschillende branchepartijen wordt inzichtelijk hoe hard de evenementenbranche sinds de uitbraak van de COVID-19 pandemie getroffen is, hoe deze branche op de achtbaan aan ontwikkelingen heeft geanticipeerd en hoe kwetsbaar het Nederlandse ecosysteem van evenementenmakers is gebleken. Een systeem waar vanuit andere landen doorgaans met jaloerse blikken wordt gekeken, dat van grote economische waarde is en geldt als een van de grootste werkgevers van Nederland. “Deze film is een eerbetoon aan de branche waaruit ook wij voortkomen”, aldus Wilco Jung van We Are The Night. “Het is een heel eervolle taak geweest om de omvang van deze sector, de problemen die zijn ondervonden en de weg terug naar boven zo goed mogelijk in beeld te brengen. Wij zijn geen beroepsgroep van klagers, we zoeken altijd oplossingen. Die positieve houding hebben we er in terug willen brengen.” De VVEM heeft de film nu ook online beschikbaar gemaakt.

14-02-2023

Choreograaf Marco Goecke heeft op 11 februari een zak hondenpoep in het gezicht van een Duitse theatercriticus gegooid. Dat gebeurde tijdens de pauze van een première in de Staatsopera van Hannover. De betrokken recensent, Wiebke Hüster, had in de Frankfurter Allgemeine Zeitung een kritische recensie geschreven over Goeckes voorstelling In the Dutch Mountains bij het Nederlands Dans Theater in Den Haag. De Kring van Nederlandse Theatercritici (KNT) noemt de handelwijze van Goecke vanmiddag uiterst laakbaar en onaanvaardbaar. ‘Het incident tart elk respect voor iemands persoonlijke integriteit’, reageert voorzitter Kester Freriks. Bij navraag zegt ook de directie van het Nederlands Dans Theater, voor wie Goecke In the Dutch Mountains creëerde, het incident ten zeerste te betreuren. ‘Marco Goecke is een gewaardeerd associate choreograaf van NDT met wie wij al jarenlang met veel plezier samenwerken, met prachtige danscreaties als resultaat. Dit handelen is echter in strijd met onze waarden die we als leidraad in al onze samenwerkingen hanteren’, schrijven artistiek directeur Emily Molnar en zakelijk directeur Willemijn Maas. “Marco Goecke heeft de persoonlijke integriteit van de betrokkene geschonden. “. Hüster heeft aangifte gedaan. De politie onderzoekt of er sprake is van mishandeling en belediging. Het theater in Hannover heeft Goecke geschorst. Hij mag voorlopig ook niet meer in het gebouw van het operahuis komen. Goecke heeft zijn excuses aangeboden.  ‘Ik wil mijn excuses aanbieden aan alle betrokkenen, in de eerste plaats aan mevrouw Hüster, voor mijn absoluut onaanvaardbare actie’, schrijft hij in een persstatement. ‘Achteraf realiseer ik me duidelijk dat dit een schandelijke daad was in de hitte van het moment en een overdreven reactie.’  Naast het maken van excuses vraagt Goecke ook om ‘enig begrip’. Hij was gespannen vanwege twee snel op elkaar volgende premières en de theatersector bevindt zich in een moeilijk post-coronatijdperk. Cultuurkritiek moet zich in deze tijd volgens hem ‘afvragen waar het de grens overschrijdt om te beledigen, werken te kleineren, te pesten en zaken te schaden. Dit is wat mevrouw Hüster, althans tegenover mij, jarenlang keer op keer op min of meer subtiele wijze met haar vaak hatelijke kritiek heeft gedaan. Mijn excuses voor het feit dat mijn halsband uiteindelijk barstte.’ 

13-02-2023

De NAPK heeft de Boekman Stichting opdracht gegeven om over het jaar 2021 in kaart te brengen wat de impact is van de coronacrisis op de leden. Dit resulteerde in een rapport waarin de onderzoekers een analyse hebben gemaakt van de baten en lasten, het personeelsbestand, de uitvoeringen, de bezoeken en de educatieve activiteiten van 95 leden van de NAPK die zowel in 2019, 2020 als 2021 meerjarige rijkssubsidie ontvingen. Het rapport vormt daarmee een aanvulling op drie eerdere onderzoeken die in 2021 verschenen: Analyse coronasteun NAPK-leden: 2019-2020 (Blueyard), Ongelijk getroffen, ongelijk gesteund: effecten van de coronacrisis in de culturele sector (Boekmanstichting, SiRM en Significant APE) en Impact coronacrisis op leden van de NAPK (Boekmanstichting).

09-02-2023

530 respondenten werkzaam in de culturele sector beantwoordden in oktober 2022 de enquêtevragen van het jaarlijkse Cultuurmarketing onderzoek naar de actuele staat van het cultuurmarketing vakgebied. In een serie van vijf artikelen worden de belangrijkste ontwikkelingen die uit het onderzoek naar voren komen, toegelicht. De coronacrisis zorgde bij veel culturele organisaties voor een terugloop van bezoekers. Geleidelijk worden de cijfers steeds beter. Wat hebben culturele organisaties gedaan om het publiek terug te winnen en wat zijn de verwachtingen voor 2023? Pip Manders van Cultuurmarketing over de resultaten van de enquête.

07-02-2023

In Ierland krijgen tweeduizend kunstenaars en kunstwerkers 325 euro per week. De regeling, die sinds het najaar van 2022 loopt, resulteert uit een taskforce die de regering tijdens de eerste lockdown in 2020 in het leven riep om een betere bescherming voor de culturele sector te onderzoeken. Het idee van een basisinkomen voor kunstenaars (BIA, het Ierse woord voor 'voedsel') werd voor het eerst in 2017 gepresenteerd door een lobbygroep, de National Campaign for the Arts (NCFA). De oprichting van de taskforce gaf de NCFA nu de kans om het idee opnieuw op tafel te leggen. De tweeduizend begunstigden van het pilootproject vertegenwoordigen alle kunstvormen, leeftijdsgroepen, etniciteiten en regio’s van Ierland: 707 beeldende kunstenaars, 584 musici, 204 filmkunstenaars, 184 schrijvers, 173 acteurs en theaterartiesten, 32 dansers en choreografen, 13 circusartiesten en 10 architecten. Zij werden willekeurig gekozen uit meer dan 9.000 kandidaten. Het pilotproject voor een basisinkomen voor kunstenaars zal drie jaren duren, tot 2025. Brengt het ook soelaas in de strijd tegen financiële precariteit in de kunsten?

07-02-2023

De podiumkunstensector heeft het zwaar. Niet alleen de energiecrisis heeft grote gevolgen gehad voor de sector, ook de corona-pandemie heeft zijn sporen nagelaten en lijkt nog nog altijd door te echoën in dalende bezoekersaantallen voor de podiumkunsten. Tenminste: dat zijn de berichten die we voorbij zien komen in de media. Daarnaast zijn er echter óók hoopvolle berichten over herstel en de (voorzichtige) terugkeer van het publiek. Maar hoe zit het nu werkelijk? Het Digitaal Informatieplatform Podiumkunsten (DIP) zocht het uit. Vanuit individuele podia zijn er wel inzichten of sentimenten over hoe het met de podiumkunsten gaat, maar als sector kunnen we maar moeilijk inzicht krijgen gebaseerd op feitelijke data. DIP wil hier verandering in brengen en gaf data-analist Sara Oomen opdracht een trendanalyse te maken van de situatie in de podiumkunsten pre- en post-corona, gebaseerd op de data uit de database. De DIP database bevat momenteel niet de data van de gehéle sector en wil dus ook niet pretenderen ‘hét antwoord’ te hebben, maar het bevat wel meer data dan voor de meeste analyses tot nu toe is gebruikt. Door deze data als steekproef voor de sector te beschouwen, kwam DIP tot een goed gefundeerde trendanalyse over de afgelopen periode. Deze is vervolgens samengevat in de rapportage ‘Vijf prangende vragen over podiumkunsten post-corona’. Er zijn minder kaarten verkocht, maar de achterstand lijkt te worden ingelopen. Er zijn  provincies die weer op het pre-coronaniveau zitten.  Ten opzichte van de periode voor de pandemie is de achterstand het grootst in de westelijke provincies (Utrecht, Noord- en Zuid-Holland). In de noordelijke provincies zien we weinig achterstand. In Noord-Brabant zijn 12 % kaartjes minder verkocht.   Zien we bij alle genres evenveel achterstand? Nee, genres zijn verschillend op meerdere vlakken. We zien grote verschillen tussen genres. Maar deze verschillen zijn niet makkelijk te duiden en kunnen zich niet laten lezen als een graadmeter voorpopulariteit. Er zijn veel factoren van invloed; of er evenveel capaciteit was, of er in het najaar veel premières per genre waren of pas later dit seizoen,of het om uitgestelde of nieuwe product. Worden tickets steeds korter voor de voorstelling gekocht? Nee, zegt Sara Oomen, aankoopmomenten zijn vergelijkbaar met pre-corona. Blijven ouderen weg bij de podia? Nee, in verhouding kopen ouderen evenveel tickets als pre-corona.

31-01-2023

Het Mondriaan Fonds meldt dat het vanaf 1 februari 2023 mogelijk is aan te vragen voor een tweede bijdrage Kunstenaar Start. Het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap stelt extra budget beschikbaar voor kunstenaars die door de coronamaatregelen minder mogelijkheden kregen om de eerste stappen in hun carrière te zetten. De tweede bijdrage geldt voor kunstenaars die in de coronaperiode tussen 1 januari 2019 en 31 december 2021 zijn afgestudeerd of hun praktijk zijn gestart en al eerder een Kunstenaar Start hebben ontvangen. In 2023 is er budget beschikbaar om aan deze kunstenaars voor een tweede keer een Bijdrage Kunstenaar Start toe te kennen. Hiermee krijgen zij een extra boost om hun kennis, portfolio, netwerk en zichtbaarheid op te bouwen.

30-01-2023

Het Europese netwerk van poppodia Live DMA publiceerde een nieuw rapport over de uitdagingen van de Europese livemuzieksector in de periode na COVID-19. De belangrijkste uitdagingen die in het rapport worden beschreven, zijn: Hoe het publiek terug te krijgen naar de live muziekevenementen?; Hoe om te gaan met de braindrain van bekwame medewerkers en vrijwilligers?; Hoe we op lokaal niveau kunnen pleiten voor het behoud van onze muziekscènes?; Hoe creëer je een duurzame livemuziekscene?

30-01-2023

Corona heeft zijn sporen nagelaten, ook in de toneelwereld. ,,Het amateurtoneel is er bijna door geïmplodeerd”, denkt Carlo van de Water van Rederijkerskamer Moyses’ Bosch in ’s-Hertogenbosch. Daar kwam de gemeente ’s-Hertogenbosch vragen of ze iets konden betekenen voor het amateurtoneel in de regio. Zie daar de geboorte van het Dialogenfestival, op 28 en 29 januari, dat Van de Water samen met Jan Grosfeld van Grosfeldregie organiseert. De kern van een dialogenfestival: twee personages voeren een dialoog. Die kan afkomstig zijn uit een toneelstuk waarvoor de deelnemers toch al aan het repeteren zijn, of ze schrijven zelf iets of spelen een bestaande dialoog. Jan Grosfeld : ,Iedereen uit Den Bosch en omstreken die het leuk vindt om toneel te spelen kon zich opgeven, dus ook leden van toneelverenigingen uit deze regio. De zestien deelnemers met in totaal dus acht dialogen gaan de strijd aan met elkaar.” Uiteindelijk zullen er twee winnaars zijn: een wordt gekozen door de jury, een door het publiek. Van de Water en Grosfeld hopen dat het dialogenfestival zorgt voor meer belangstelling voor het amateurtoneel. ,,De deelnemers krijgen contact met de andere spelers en ze worden uitgedaagd en geprikkeld”, legt Van de Water uit. ,,Bovendien kun je je toneelvereniging presenteren door jezelf te laten zien.” Grosfeld vult aan: ,,De dialoog is de basis van het toneelspel: twee mensen die een verhaal vertellen.”

30-01-2023

Binnensportverenigingen, culturele instellingen en horeca moesten in het eerste kwartaal van 2022 vanwege aangescherpte coronamaatregelen verplicht de QR-code van spelers en bezoekers controleren, bij wedstrijden en trainingen, bij voorstellingen en horecabezoek. De gemeente Oirschot had daar een financiële bijdrage voor. Er kwam slechts een aanvraag binnen, omdat de gemeente ze onvoldoende over had geïnformeerd. De oplossing blijkt om een nieuwe termijn vast te stellen, waarbinnen de aanvragen alsnog kunnen worden ingediend. Oirschot laat die aanvraag procedure 4 weken lopen, eindigend op 1 maart 2023. ‘Daarnaast wordt er extra aandacht besteed aan de bekendmaking hiervan en de communicatie’. Oirschot reserveert 40.000 euro hiervoor. De hoogte van de te verlenen subsidie is eenmalig maximaal 1000 euro per aanvrager. Mocht het totaal aangevraagde bedrag aan tegemoetkomingen het beschikbare budget van 40.000 overschrijden, dan wordt het naar rato verdeeld over de aanvragers.

26-01-2023

In 2022 werden weer wat meer boeken verkocht, meldt Stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek (CPNB). In totaal zijn er 43 miljoen boeken verkocht, 0,4 procent meer dan in 2021. De marktomzet groeide met 2,7 procent. De groei is alleen te danken aan anderstalige boeken. Eén op de vijf verkochte boeken is anderstalig, bijvoorbeeld Engels. Er werden 3 procent minder Nederlandse boeken verkocht dan een jaar eerder. De laatste keer dat de verkoop van Nederlandstalige boeken daalde was in 2019, maar toen waren er in de gehele boekenmarkt kelderende cijfers te bespeuren. Volgens het CPNB is de daling terug te zien in alle genres, maar vooral in het genre fictie. In 2022 werden vergeleken met een jaar eerder 10 procent minder Nederlandstalige fictieve boeken verkocht. Fysieke winkels verkochten 16 procent meer boeken dan in 2021. Dat is 2 procent lager dan het niveau van vóór corona. Meer cijfers over de marktontwikkelingen zijn beschikbaar via KVB Boekwerk,

26-01-2023

Tijdens de corona pandemie leek thuiswerken een tijdelijke noodsituatie. Hybride werken is inmiddels echter een blijvende verandering. Digitalisering en technologisering scheppen hier ook steeds betere condities voor. Het Rijksvastgoedbedrijf heeft bijna twaalf miljoen vierkante meter vastgoed in bezit of beheer, verspreid door heel Nederland. Hiervan is zeventien procent een kantoor. Welke gevolgen heeft hybride werken voor de vastgoedportefeuille van het Rijk en andere overheden? Welke eisen stelt het aan de locatie en inrichting van kantoren? Op initiatief van Rijksbouwmeester Francesco Veenstra heeft een groep experts, ontwerpers en betrokken ambtenaren de toekomst van het (samen)werken voor de rijksoverheid verkend. Drie ontwerpbureaus: Komovo, Studio Lonk en Lilith Ronner Van Hooijdonk, Studio Anne Dessing en Dirk Vis, verbeeldden de toekomst van het (samen)werken in ontwerpend onderzoek. Deze toekomstverkenningen liggen aan de basis van het advies.

26-01-2023

De door Innovatielabs ondersteunde initiatieven spreken zich steeds meer uit over hun overtuigingen, drijfveren en de veranderingen, die ze in de culturele en creatieve sector teweeg willen brengen. Als gedachte-experiment probeert schrijver Twan Eikelenboom zich een voorstelling te maken van de sector als de door hen beoogde impact inderdaad wordt bereikt. Op welke fundamenten is deze toekomst gebouwd? In een artikel neemt hij de zestien Innovatielabs-projecten als uitgangspunt voor een speculatieve beschouwing over wat een wendbare en weerbare sector zou kunnen zijn.

24-01-2023

Half november 2022 vond de eerste selectieronde van de tweede editie van het programma Innovatielabs plaats. Net als in 2021 nodigden het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie en CLICKNL namens het ministerie van OCW makers, culturele instellingen en andere creatieve partijen uit om voorstellen in te dienen die een bijdrage zouden kunnen leveren aan een duurzaam herstel van de culturele en creatieve sector. De oproep stond open voor vernieuwende en experimentele projecten om actuele opgaven in de sector het hoofd te bieden en de weerbaarheid van de sector te vergroten. Anders dan de vorige keer is de tweede editie van de Innovatielabs verdeeld over twee rondes. In de eerste ronde heeft de commissie vijftig voorstellen geselecteerd, die vervolgens door de aanvragers met een schrijfsubsidie worden uitgewerkt. In een tweede selectieronde worden deze vijftig voorstellen opnieuw beoordeeld. Aanvragers die in de tweede ronde worden geselecteerd, ontvangen een subsidie voor de uitvoering van het innovatieproject én nemen deel aan een reeks activiteiten gericht op kennisontwikkeling en –deling. Schrijver Lotte Haagsma woonde de vergaderingen bij waarin een onafhankelijke commissie zich boog over de 123 ingediende voorstellen. Dit artikel is een weergave van de overwegingen die ten grondslag liggen aan de selectie van de 50 meest kansrijke projecten. De Innovatielabs voor de culturele en creatieve sector zijn een initiatief van voormalig minister Van Engelshoven van OCW in reactie op de aanbeveling van de Raad voor Cultuur uit het advies 'Onderweg naar Overmorgen' om drie innovatielabs op de thema's digitalisering, ruimtelijk ontwerp en productdifferentiatie te starten. Staatssecretaris Uslu geeft een vervolg aan het programma, omdat het bijdraagt aan een duurzaam herstel van de culturele en creatieve sector. Het programma wordt gefinancierd uit het herstelplan voor de cultuursector.

23-01-2023

De Nederlandse popmuziek klimt langzaam uit het dal waarin de sector door de coronacrisis was terechtgekomen. Vorig jaar werd in het buitenland aanzienlijk meer verdiend met Nederlandse muziek dan in het jaar daarvoor, al blijft de omzet nog ver achter bij die van voor de pandemie. Het jaarlijkse onderzoek naar de exportwaarde van de Nederlandse popmuziek, in opdracht van Buma Cultuur, de belangenbehartiger voor de Nederlandse populaire muziek, laat zien dat het herstel na corona voorzichtig is ingezet. In 2022 werd 171 miljoen euro verdiend: ruim 230 procent meer dan in 2021, toen de wereld deels op slot ging en het voor veel artiesten bijna onmogelijk werd om op te treden in zowel binnen- als buitenland. Volgens Buma Cultuur werd lokale pop in eigen land gedurende de coronajaren beter gewaardeerd en beluisterd. Dat blijkt uit de streamingcijfers en hitlijsten van de afgelopen jaren. Ook duiken steeds vaker Nederlandse namen op als maker van internationale hits, als producer of mede-componist: veel onderdelen van liedjes worden tegenwoordig online verhandeld, waardoor de geografische grenzen langzaam vervagen.

23-01-2023

Er is in 2022 zichtbaar herstel van evenementensector in de grote gemeenten van Nederland na de coronajaren. Dat blijkt uit de nieuwe Monitor G50 Gemeenten & Evenementen, uitgevoerd door Respons, met gegevens over de afgelopen periode. In 2020 waren er slechts 430 evenementen volgens onze criteria in de grote steden, grotendeels in de pre-corona periode januari tot en met 12 maart. In 2021 is er herstel ten opzichte van 2020 met bijna 800 evenementen. Maar opgeteld kende de G50-gemeenten in 2020 en 2021 minder evenementen dan in heel 2019. Ze kwamen daarmee uit op het niveau van 2016/2017.

23-01-2023

In 2022 vonden er fors meer festivals en concerten plaats dan in 2019, het laatste jaar voor corona. Festivals en concerten trokken in 2022 gezamenlijk 32,5 miljoen bezoeken, 2,4 miljoen bezoeken meer dan in 2019. Dit blijkt uit de branchecijfers die Respons jaarlijks in opdracht van de Vereniging van Evenementen Makers (VVEM) opstelt en op 20 januari op Eurosonic-Noorderslag in Groningen werden gepresenteerd. De cijfers van festivals en concerten zijn des te opvallender, omdat ze de enige evenemententypen zijn die in 2022 een positief resultaat hebben neergezet. Alle andere typen, zoals sportevenementen, beurzen en markten schreven rode cijfers afgelopen jaar in vergelijking met 2019. De totale evenementenmarkt blijft in 2022 qua aantal evenementen 5% achter bij 2019 en realiseert 5 miljoen minder bezoeken, dan de 89,8 miljoen bezoeken in 2019. Coronamaatregelen en -effecten zijn de voornaamste oorzaken van de terugval. Uitgestelde concerten en eerste edities van nieuwe festivals hebben een belangrijk effect op de positieve cijfers in 2022. Afgelopen jaar vonden circa 100 concerten plaats die eerder in 2020 en/of 2021 gepland stonden. Een deel hiervan werd vanwege covid-19 eerst doorgeschoven naar 2021 en vervolgens naar 2022. Van de 85 nieuwe festivals in 2022 zou zo’n 75% al in 2020 of 2021 hebben plaatsgevonden. Muziekfestivals zijn volledig verantwoordelijk voor de goede resultaten. De goede cijfers van 2022 zijn nog geen garantie voor een succesvol 2023. De festivalmarkt heeft vooral geplust in het segment ‘entreeheffende muziekfestivals’. De andere categorieën bleven gelijk of liepen terug. En bij de concerten komen de positieve cijfers vrijwel volledig van inhaalevenementen. “Zonder het inhaaleffect van covid-19 is het nog maar de vraag of 2023 ook een groei zal laten zien”, aldus Willem Westermann van de VVEM.

23-01-2023

De Museumkaart was in 2022 goed voor 7,13 miljoen museumbezoeken bij de 471 aangesloten Nederlandse musea. Dit ondanks dat de musea pas eind januari weer opengingen. Het aantal bezoeken komt daarmee op 76,8% ten opzichte van 2019, het laatste volledige jaar vóór corona. Ten opzichte van de magere jaren 2020 en 2021 is dit aantal bezoekers een groei van respectievelijk 43% en 83%. Op basis van de huidige cijfers verwacht de Museumvereniging dat het aantal museumbezoeken in 2022 tussen 21,0 en 23,8 miljoen lag. Ook positief is dat nieuwe bezoekers musea voor het eerst weten te vinden. Dat ziet de Museumvereniging terug in de verkoop van de Museumkaart. Op dit moment zijn er ca. 1,38 miljoen kaarthouders. “In 2022 zagen we toenemende bezoekersaantallen met de Museumkaart en dat biedt hoop voor de komende periode. Tegelijkertijd kunnen we niet al te optimistisch zijn, want de sector laat een zeer wisselend beeld zien”, aldus Vera Carasso, directeur van de Museumvereniging en stichting Museumkaart. “De afgelopen weken publiceerden enkele musea recordcijfers. Deze musea hadden vaak de wind in de rug door investeringen en spraakmakend nieuw publieksaanbod. Het bewijst dat investeren in nieuw en divers aanbod cruciaal is voor een gezonde sector. We hebben de afgelopen jaren steeds de veerkracht en creativiteit van de sector benadrukt. Tegelijkertijd zien we dat er ook instellingen zijn die er heel hard aan trekken, maar waarbij de reserves op zijn en die nauwelijks kans zien om nieuw aanbod te ontwikkelen. Nu musea bovendien worden geconfronteerd met stijgende lasten, blijft het van groot belang dat overheden en fondsen achter deze instellingen blijven staan”, zegt ze ook nog.

17-01-2023

Het Wereld Muziek Concours (WMC) Kerkrade had vorig jaar te kampen met financiële problemen. De gemeente Kerkrade heeft destijds moeten bijspringen vanwege een acuut geldtekort. Ook een 'coronasubsidie' van het Fonds voor Cultuurparticipatie hielp het WMC deels uit de brand. De 19e editie van het WMC was in juli 2022, na een jaar uitstel vanwege de coronamaatregelen. Door corona, de economische crisis en de oorlog in Oekraïne bleken sponsoren terughoudend en werden er minder kaarten verkocht dan verwacht. Vanwege late besluitvorming moest de organisatie genoegen nemen met hogere offertes van externe partijen, zo staat te lezen in de evaluatie, die op initiatief van de gemeente Kerkrade is uitgevoerd. Een woordvoerder van de gemeente Kerkrade laat weten dat deze evaluatie over de gang van zaken bij het WMC, uiterlijk in maart met de gemeenteraad wordt besproken. Opvallend is dat veel betaalde medewerkers en bestuursleden van het WMC zijn opgestapt nadat de 19e editie achter de rug was. Van het toenmalige bestuur is alleen de voorzitter zelf nog over. Ook zijn vrijwel alle betaalde krachten op kantoor vertrokken, inclusief de manager die de dagelijkse leiding had. Ex-medewerkers reppen tegenover L1 van een onprettige tot zelfs onveilige werksituatie in de aanloop naar en tijdens het WMC. Dit is volgens hen te wijten aan het gedrag van de voorzitter, wiens komst aanvankelijk als een gewenste nieuwe impuls voor het WMC werd gezien. Onderzoeker Sjaak De Zeeuw heeft de kritiek ook gehoord, maar concludeert in zijn rapport: "Het huidige bestuur/team staat, heeft het volste vertrouwen in de toekomst en moet doorgaan."

17-01-2023

Mugmetdegoudentand houdt na 38 jaar aan het eind van dit theaterseizoen op te bestaan. Dat maakte het Amsterdamse theatercollectief bekend. De drie artistieke makers, Joan Nederlof, Lineke Rijxman en Marcel Musters, zijn in de afgelopen jaren steeds meer een eigen richting ingeslagen. De makers schrijven in een gezamenlijk persbericht dat ze nu op een punt gekomen zijn dat ze hun werk onafhankelijk van elkaar en buiten mugmetdegoudentand voort willen zetten. Bovendien lukt het hen niet meer om een sluitende begroting te maken en te voldoen aan de gemaakte prestatieafspraken. ‘In de afgelopen twee jaar zijn, mede door corona, producties verschoven, coproducenten weggevallen en inhoudelijke plannen veranderd.’ De meeste van de lopende projecten, zoals The Making of Soros the Musical, worden dit seizoen normaal uitgespeeld en afgemaakt. De nieuwe producties voor het theaterseizoen 23/24, Rood-politiek-correct-kapje van Joan Nederlof en Lima van Lineke Rijxman, worden teruggetrokken.

17-01-2023

Het Nederlandse publiek gaat meer naar het theater dan een half jaar geleden. Dat is de belangrijkste uitkomst van het onderzoek van Hendrik Beerda, het bureau dat in opdracht van de Stichting Nationaal Theaterfonds, de afgelopen periode ieder kwartaal meer dan duizend mensen enquêteerde. Met name de stijging in het vierde kwartaal is opvallend, waardoor de theatercampagne Zin om je te Zien succesvol is geweest. ‘De resultaten van het onderzoek zijn zeer bemoedigend,’ laat Albert Verlinde, voorzitter van de Stichting Nationaal Theaterfonds weten. ‘De laatste twee kwartalen is de bezoekfrequentie van het theaterbezoek toegenomen. Waarbij met name de stijging in het vierde kwartaal opvallend is. In totaal heeft 55% minstens een keer recent een theater bezocht, terwijl dit in het derde kwartaal nog 49% was. Toen we in september 2022 met de theatercampagne Zin om je te Zien begonnen, was dit ook een van de doelstellingen. Het Ministerie van OC&W heeft deze campagne bekostigt omdat de staatssecretaris het theaterbezoek wilde bevorderen. Het is goed om te zien dat deze campagne, die in samenspraak met de brancheorganisaties tot stand kwam, geslaagd is.’ Een ander positief resultaat is dat het aandeel theaterbezoekers dat vanwege gezondheidsrisico’s theaters mijdt, gehalveerd is van 28% in het eerste kwartaal naar 14% in het vierde kwartaal. Het onderzoek laat echter ook een andere kant zien. Het aandeel volwassenen dat zegt incidenteel een Nederlands theater te bezoeken is in 2022 gedaald met vijf procent naar zestig procent gedaald. ‘Van de huidige bezoekers gaat 51% minder naar een theater dan voor de coronacrisis. Dat blijft een zorgwekkende trend. Als grootste reden, al sinds het tweede kwartaal, worden de kosten genoemd. Zeker gezien de huidige situatie in Nederland, waar de basisbehoeftes flink duurder zijn geworden, hebben mensen op dit moment minder te besteden. Dat heeft absoluut onze aandacht. Daarom zijn initiatieven als het Nationaal Theater Weekend, waar men voor slechts tien euro een voorstelling kan bezoeken, heel belangrijk.’ Ook in 2023 zal Hendrik Beerda deze onderzoeken voortzetten in opdracht van het Nationaal Theaterfonds. ‘Wij laten dit onderzoek uitvoeren voor de theaterbranche. Zodat we, meer dan ooit, weten wat er onder de theaterbezoekers leeft en dat we met zijn allen ervoor kunnen zorgen dat iedereen weer zin heeft om naar het theater te gaan,’ volgens NTF-directeur Jort Vlam.

16-01-2023

Zzp’ers in de culturele en creatieve sector hebben onevenredige schade geleden door coronamaatregelen en gebrekkige steunverlening. De Kunstenbond stelde de Staat deze zomer met een sommatiebrief aansprakelijk, maar de Staat wees eind augustus aansprakelijkheid af. Daarop besloot de Kunstenbond om een rechtszaak tegen de Staat aan te spannen, samen met negen gedupeerde leden. Begin december ging de dagvaarding de deur uit en inmiddels is de Staat officieel voor de rechter gedaagd door de Kunstenbond. Het duurt naar verwachting nog een paar weken voordat de Kunstenbond een formele reactie krijgt op de dagvaarding, die uit een behoorlijk pak papier bestaat.

16-01-2023

Het beschikbare budget voor de coronaondersteuning Kunstenaarshonorarium 2022 is besteed. Het Mondriaan Fonds is in overleg met het ministerie van OCW of de bijdrage voor kunstenaarshonoraria in 2023 gecontinueerd kan worden. Instellingen kunnen nog altijd aanvragen voor de bijdrage. Voor instellingen die onlangs hebben aangevraagd of nog willen aanvragen voor deze bijdragemogelijkheid, kan de huidige behandeltermijn langer duren dan twee maanden. Indien budget uitblijft kan de aanvraag niet in behandeling worden genomen en zullen aanvragers daarover bericht ontvangen. Dit meldt het Mondriaan Fonds op 19 december. Begin 2022 werd de regeling Kunstenaarshonorarium opnieuw opengesteld als een tijdelijke regeling voor 2022. De regeling wordt gefinancierd uit het steunpakket van het kabinet voor de culturele sector naar aanleiding van covid-19.

16-01-2023

“De bezoekcijfers zijn dus mooi, maar de cultuursector moet ook zelf de schouders er nog onder zetten. Nu het publiek een eerste beweging heeft ingezet richting de zalen, zullen cultuurinstellingen moeten gaan bewegen richting het publiek. Want dat publiek gedraagt zich na de coronaperiode anders, het heeft andere wensen en behoeftes. Daarop moeten de zalen en musea nog gaan inspelen; met een ander programma-aanbod en een nieuwe manier van marketing. Als het een nieuwe trend is dat men pas kort voor de voorstelling besluit te komen, dan heeft de traditionele seizoensbrochure geen functie meer. Er zal dan meer op sociale media of via nieuwsbrieven gecommuniceerd moeten worden. En als ouderen afhaken, waar het naar lijkt, dan moet de cultuursector jongere publieksgroepen vinden. Dat kan met onorthodoxe middelen, zoals kortere concerten, een multicultureler aanbod, gesproken introducties en jeugdprogramma's.” Commentaar van Trouw over de terugkeer van het publiek naar musea, theaters en podia.

16-01-2023

Staatssecretaris Gunay Uslu (Cultuur) heeft de Nederlandse Publieke Omroep (NPO) 5 miljoen euro extra gegeven om meer cultuurprogramma's te maken. Het belangrijkste doel van de nieuwe programma's is om mensen na de coronajaren weer te laten terugkeren naar onder andere theaters, musea en bioscopen, meldt de NPO op 13 januari.

12-01-2023

Uit Europese cijfers blijkt dat het bioscoopbezoek in de grote landen nog verre van hersteld is. Wereldwijd herstelt het bioscoopbezoek maar langzaam.

12-01-2023

Het COVID-19 protocol voor de AV-sector is geactualiseerd; versie 10.0 is van kracht met ingang van 10 januari 2023.

12-01-2023

De Nederlandse bioscopen en filmtheaters lieten na twee jaar coronacrisis in 2022 een fors herstel zien. Na het eind van de lockdown op 26 januari wist het publiek de weg naar de bioscoop en het filmtheater weer goed te vinden. Grote blockbusters zoals Top Gun: Maverick en Avatar: The Way of Water trokken als vanouds veel publiek en ook Nederlandse films zoals Soof 3 waren in trek. Ondanks deze successen lag het bezoek in 2022 nog wel flink onder het niveau van de jaren voor de coronacrisis. Met een zeer aantrekkelijk filmaanbod verwacht de sector in 2023 de trend van herstel door te zetten, maar er zijn ook grote uitdagingen, zoals de oplopende kosten voor energie. In totaal werden er 25 miljoen bezoeken gebracht aan Nederlandse bioscopen en filmtheaters, een stijging van 75% in vergelijking tot 2021. Het gemiddeld aantal bezoeken per hoofd van de bevolking steeg van 0,8 in 2021 naar 1,4 in 2022. Ten opzichte van de pre-coronajaren (het gemiddelde van 2017 t/m 2019) lag het bezoek nog wel 32% lager. Ook in andere landen (zoals Duitsland, Frankrijk en Spanje) lagen bezoekersaantallen nog ruim beneden het peil van voor de coronacrisis. De totale omzet uit de kaartverkoop kwam in 2022 uit op 258 miljoen euro, een stijging van 81% ten opzichte van 2021. Dat de omzet uit de kaartverkoop procentueel harder steeg dan het aantal bezoeken kwam o.a. door een stijging van de gemiddelde ticketprijs (+3%). In vergelijking tot de pre-coronajaren lag de omzet uit de kaartverkoop -20% lager. Dat melden de Nederlandse Vereniging van Bioscopen en Filmtheaters (NVBF) en Filmdistributeurs Nederland (FDN).

12-01-2023

“Zoals wel vaker gebeurt, is het ook tijdens de coronacrisis gegaan: een crisis werkt als vergrootglas, dingen die niet goed lopen, worden ineens zichtbaar,” zegt Renée Steenbergen, onderzoeker en publicist, die binnenkort haar boek ‘’De kunst van anders. 6 voorstellen voor culturele innovatie ‘ presenteert. “Het wordt plotseling heel duidelijk dat er al tien jaar een kaalslag is aan de makerskant in de cultuursector. En 165.000 mensen, twee derde van de sector, werkt volgens het CBS als zzp’er. Al deze mensen, van belichters tot acteurs, zijn in de steek gelaten in coronatijd.” (…) “We zijn toch bij uitstek de sector die de niet-economische kant van het leven vertegenwoordigt. Een van mijn conclusies is dat kunst en cultuur een lage lonen sector is geworden en de mensen die de inhoud leveren, komen er het slechtst van af. Dat is een heel vreemde omkering.” Van die lonen schrok ze zelf ook; het gemiddelde inkomen van een kunstenaar ligt tussen de 12.000 en 13.000 euro per jaar, onder bijstandsniveau. Over die loonkloof, de bestaansonzekerheid en de ongelijkheid in de culturele wereld schreef ze haar boek. Ze komt met zes voorstellen voor innovatie om deze situatie te slechten. ““Het is opvallend dat alle steun van de overheid wordt gebruikt om instellingen overeind te houden. Ik noem dat overinstitutionalisering. “ Er is een overaanbod en een ondervraag. Ze pleit voor minder : minder producties, die langer gespeeld worden, en zeker niet méér culturele instellingen. En veel meer samenwerken. “Natuurlijk zijn publieke instellingen afhankelijk van de overheid. Ze dienen immers een maatschappelijk belang, maar ze zouden best wat tegenkracht mogen geven tegen alle eisen van de subsidieverstrekker. Krachten bundelen en durven zeggen: ‘dat vinden we niet zinvol om te doen.’” En laat de grote instellingen meer verantwoordelijkheid nemen. “De donaties die ze krijgen, ontvangen ze vanwege de inhoud, de kunst die getoond wordt. Dan moet je dat geefgeld ook delen met de makers.’

10-01-2023

De grote concertzalen en orkesten trekken weer bijna evenveel bezoekers als voor corona, maar dat gaat anders dan vroeger. Concertgangers maken de keuze pas vlak van tevoren. De programmeurs zitten dus langer met de vraag of de zaal vol raakt, maar op de dag zelf blijken de stoelen dan toch gevuld. De concertbezoeker anno 2023 lijkt eerder ‘veilige’ keuzes te maken. Een concert met Bach op het programma doet het nu dus nóg beter dan voorheen. Concerten met onbekendere uitvoerders en avontuurlijke programmering in de kleinere zalen trekken juist minder bezoekers. Kortom, de kloof daartussen is verder vergroot. De stijgende energiekosten treffen de concertzalen hard, waardoor de herstellende bezoekerscijfers toch onvoldoende hoopvol stemmen. Simon Reinink, algemeen directeur van het Concertgebouw, over de geldzorgen: "Een vervijfvoudiging van de energierekening naar één miljoen euro per jaar. Daarbovenop stijgen de lonen met vijf procent." Ook TivoliVredenburg maakt zich grote zorgen, zo blijkt uit navraag. De verwachte noodsteun van de overheid is niet voldoende om hun stijgende kosten te compenseren. De Doelen in Rotterdam kondigt al aan dat de prijzen van kaartjes en drankjes omhoog moeten. Het Wilminktheater probeert slim te bezuinigen. De perswoordvoerder zegt: “Dat het koffiezetapparaat op kantoor ’s avonds uitgaat. Maar we experimenteren ook met de zaaltemperaturen, om die te verlagen.” Het Concertgebouw verduurzaamt door extra isolatie aan te brengen, maar dat is een ingewikkelde balans. Door alle lichaamswarmte die mensen in de een volle zaal afgeven, moet de Grote Zaal ook in de winter soms gekoeld worden.

10-01-2023

Op 2 januari 2023 opende het Fonds Podiumkunsten het loket van de nieuwe Tournee- en promotieregeling. De regeling biedt jonge podiumkunstenaars uit alle disciplines een financiële bijdrage voor het spelen en promoten van een tournee. Met de Tournee- en promotieregeling wil het fonds zowel de zichtbaarheid vergroten van startende makers, als de drempel verlagen voor podia om nieuwe namen te programmeren. In mei 2022 stelde staatssecretaris Gunay Uslu (Cultuur en Media) extra middelen beschikbaar om de culturele sector te helpen herstellen van de coronacrisis, met ruime aandacht voor de ondersteuning van makers. De Tournee- en promotieregeling is daar onderdeel van. De regeling bestaat uit een bijdrage voor een serie concerten of voorstellingen in Nederland, bijvoorbeeld van een popgroep, gezelschap, ensemble, bigband, singer-songwriter of dj (maximaal 1000 euro per concert of voorstelling) en een aanvullende bijdrage voor marketing en promotie (maximaal 500 euro per concert of voorstelling). De Tournee- en promotieregeling heeft een jaarlijks budget van 750.000 euro. Per aanvrager is er maximaal 15.000 euro beschikbaar. Aanvragen kunnen doorlopend worden ingediend, zolang het budget toereikend is.

10-01-2023

Karavaan en de Schuur hebben ‘Theatermakers van de Toekomst’ gelanceerd. Het project is mede ontwikkeld dankzij een subsidie van de provincie Noord-Holland. Met dit initiatief ondersteunt de provincie startende makers van bijvoorbeeld muziek-, dans- en theatervoorstellingen. Karavaan, de Schuur, Toneelschuur Producties en Makershuis Alkmaar gaan samen getalenteerde jonge theatermakers ondersteunen, die in of net voor de corona-periode zijn afgestudeerd. Tijdens een presentatie van het project in het Makershuis Alkmaar werd het 2-jarige plan toegelicht en gaf gedeputeerde Rosan Kocken het startsein voor het programma.

10-01-2023

Achter de statistische afname van cultuurbezoek na corona zijn verschillende trends te ontdekken in het consumentengedrag. Hierin valt op dat corona niet alleen impact gehad heeft op motieven voor cultuurbezoek, maar ook op het aankoopgedrag van de culturele consument. Voor veel marketeers is het een uitdaging om het culturele publiek opnieuw te bereiken na de coronapandemie. Wat is er na corona veranderd in het bezoek- en koopgedrag van de culturele consument? Gerjan Brinksma van Cultuurmarketing zet enkele onderzoeken op een rij.

10-01-2023

In het derde kwartaal van 2022 bedroegen de besparingen van huishoudens 12,2 miljard euro. Dit is 160 miljoen euro minder dan in het derde kwartaal van 2021. Huishoudens (inclusief instellingen zonder winstoogmerk) hebben vooral door hogere prijzen meer uitgegeven. Doordat het beschikbaar inkomen ook toenam, bleven de vrije besparingen op peil. Dit meldt het CBS op basis van nieuwe cijfers. De besparingen zijn wat er van het beschikbaar inkomen overblijft na aftrek van de consumptie. Het beschikbaar inkomen was 11,2 miljard euro hoger dan in het derde kwartaal van 2021. De consumptieve bestedingen namen met 11,3 miljard euro toe. De besparingen waren nog steeds hoger dan voor de coronacrisis in 2019. De toename van het beschikbaar inkomen komt met name door de relatief grote stijging van de lonen van werknemers met 5,4 miljard euro. Dit komt enerzijds door hogere lonen en anderzijds door een toename van het aantal werkenden. Verder waren de sociale uitkeringen ruim 1,8 miljard euro hoger dan in het derde kwartaal van 2021. De toename van de consumptieve bestedingen is in bijna alle categorieën zichtbaar. De grootste toename ten opzichte van een jaar eerder was te zien bij diensten: de horeca, financiële en zakelijke diensten, en recreatie en cultuur. Bij horeca-, recreatie- en cultuurdiensten stegen zowel de prijzen als het volume (de waarde gecorrigeerd voor prijsontwikkelingen).

10-01-2023

Directeuren van schouwburgen, filmhuizen, musea en poppodia zijn voor het grootste deel ‘zeer tevreden’ over de bezoekersaantallen in 2022. Dat komt vooral door de tweede helft van 2022, zo blijkt uit een rondgang van Trouw langs culturele instellingen. De gevreesde najaarsgolf aan coronagevallen bleef uit waardoor theaters, filmhuizen, concertzalen en poppodia weer goed gevulde zalen zagen en musea meer bezoekers verwelkomden. “Blijkbaar is gaan naar een band, feestje, concerten en dansen iets waar mensen enorm op zaten te wachten”, zegt Jolanda Beyer, directeur van het Haarlemse poppodium Patronaat. Bij musea is het beeld overwegend positief, al zitten de meeste nog lang niet op het niveau van 2019. Bij de grote Amsterdamse musea is het relatief rustig. De oorzaak ligt voor de hand, melden het Rijksmuseum, Van Gogh Museum en Stedelijk Museum: de toeristen van buiten Europa, en met name Azië, laten nog op zich wachten. Een trend die alle theaters, concertzalen en poppodia herkennen is dat bezoekers minder snel een abonnement nemen. “Mensen wachten langer met kaarten kopen, maar uiteindelijk zie je wel dat iedereen komt”, zegt Margot Kat van Tivoli/Vredenburg.Een theater in Sneek heeft gepeild waarom bezoekers later kaarten kochten: “Ze zeiden: we wachten liever even af en zien later wel hoe het ervoor staat. Toen die najaarsgolf uitbleef, zag je dat mensen toch behoefte hebben om naar theater te gaan.” Door corona is wel een groep vaste bezoekers afgehaakt, vertelt Sven Arne Tepl, directeur van het Residentie Orkest. “De mensen die 30, 35 jaar een abonnement hebben gehad, zeggen nu soms: het is mooi geweest. Corona heeft een breuk in die traditie veroorzaakt. Ook zien we dat mensen eerder voor de tweede en derde rang kiezen dan voor de duurste kaarten.” Theaters signaleren ook dat er meer mensen dan normaal voor het eerst naar het theater gaan. De bioscopen en filmtheaters meldden eind oktober dat zij in de herfstvakantie uitstekende zaken hadden gedaan. Hoe de cijfers over heel 2022 zijn, dat maken de bioscopen op 10 januari bekend.

10-01-2023

De kunst- en cultuursector is nog aan het herstellen na de coronacrisis en kent uitdagende tijden. Dit geldt ook voor de culturele organisaties die bij de gemeente Breda een aanvraag hebben ingediend voor de eenjarige subsidie. Subsidieaanvragen konden tot 1 december ingediend worden en worden op dit moment beoordeeld. De gemeente ziet veel kwalitatief goede aanvragen van organisaties die belangrijk zijn voor de stad. Het totaal aangevraagde subsidiebedrag is een stuk hoger dan het op dit moment beschikbare budget. Daarom heeft de gemeente gezocht naar mogelijkheden en besloten het subsidieplafond van de eenjarige subsidies voor 2023 te verhogen met € 350.000,- euro en vast te stellen op € 1.015.000,-. Dit heeft de gemeente Breda op 21 december bekend gemaakt. De gemeente gaat binnenkort nieuw cultuurbeleid ontwikkelen dat vanaf 2025 in zal gaan en zal de Breda cultuursector hierbij betrekken. De start van de nieuwe beleidsperiode betekent ook de start van een nieuwe financieringsstructuur. Er zullen subsidieregelingen ontwikkeld worden die passen bij het nieuwe beleid. De gemeente Breda verwacht hierdoor beter in te kunnen spelen op de veranderingen en uitdagingen die de corona- en energiecrisis met zich meebrengen.

10-01-2023

Toen de coronacrisis uitbrak heeft de provincie Utrecht een steun- en herstelpakket vrijgemaakt om de cultuur- en erfgoedsector te ondersteunen. Hiermee zijn bijna 400 instellingen, initiatieven en makers ondersteund. Nog steeds ervaart de sector de gevolgen van de crisis. Voor het jaar 2023 is nog ruim 1 miljoen euro over uit het steun- en herstelpakket dat wordt gebruikt om de sector verder te laten herstellen. Het laatste jaar van het pakket wordt ingezet op programmering van voorstellingen en tentoonstellingen, innovatie en ontwikkeling en op de terugkeer van publiek en vrijwilligers. Jonge makers krijgen hierbij extra aandacht. De verschillende regelingen worden begin 2023 bekendgemaakt.

10-01-2023

De provincie Drenthe heeft 660.000 euro vrijgemaakt om de Drentse cultuursector te versterken en te herstellen. Daar hoopt de provincie volgend jaar nog eens 450.000 euro bij te stoppen om te komen tot een totaal van iets meer dan een miljoen euro. Het geld is bedoeld om de positie van zelfstandigen in de Drentse culturele en creatieve sector te versterken, om vernieuwing en digitalisering te stimuleren, vrijwilligers te binden en te waarderen en om hogere bezoekersaantallen te creëren. De steun voor de Drentse cultuursector is hard nodig. Corona heeft veel invloed gehad op de sector. Veel zelfstandige professionals zijn bijvoorbeeld elders aan het werk gegaan of hebben zich omgeschoold. Hoewel het virus nu minder een rol speelt, blijven de bezoekersaantallen in deze sector achter in vergelijking met de periode vóór corona. Samen met de aanhoudende prijsstijgingen en hoge energiekosten heeft dit een negatief effect op de inkomsten en investeringsruimte van Drentse culturele instellingen. De provincie hoopt met het plan ‘herstel en versterking van Drentse cultuursector’ de sector een steuntje in de rug te bieden. Begin 2023 worden de plannen definitief gemaakt. In de loop van 2023 tot en met 2024 gaan de projecten van start.

09-01-2023

Nederlandse musea trokken in 2021 mede door een lange lockdown ruim 2 miljoen (-14 procent) minder bezoekers dan een jaar eerder. In vergelijking met 2019 is het aantal bezoekers zelfs met 64 procent gedaald. Vooral ouderen en mensen met een beperking gingen sinds de uitbraak van corona minder vaak naar een museum. De daling van de bezoekersaantallen werkt logischerwijs door in de publieksinkomsten uit de entree en Museumkaartvergoeding. De publieksinkomsten daalden in 2021 tot 98,9 miljoen euro, een afname van ruim 60 procent ten opzichte van twee jaar eerder. Ook de inkomsten uit de museumwinkel en -horeca slonken; met bijna de helft tot ongeveer 50 miljoen euro. De totale directe opbrengsten waren in 2021 vergeleken met twee jaar daarvoor gehalveerd naar 219 miljoen euro. Doordat de totale indirecte opbrengsten echter toenamen bleven de totale bedrijfsopbrengsten op hetzelfde niveau. De belangrijkste toename van indirecte opbrengsten kwam van corona-steunmaatregelen (145,8 miljoen euro in 2021). Maar ook de opbrengsten uit private middelen zoals schenkingen namen toe tot 156 miljoen euro. De totale uitgaven van de musea bedroegen 1 miljard euro in 2021, een daling van 9 procent vergeleken met twee jaar eerder. Naast besparingen op de inkoopkosten voor winkel en horeca, bespaarden de musea ook op de kosten voor tentoonstellingen, marketing en communicatie en de inhuur van personeel. Dat laatste is ook terug te zien in de daling van het aantal ingehuurde krachten; dat nam af van bijna 4 900 in 2019 naar 3 200 twee jaar later. Het aantal werknemers in loondienst bleef met ruim 9 800 daarentegen ongeveer gelijk aan 2019. Mede door de steunmaatregelen van de Nederlandse overheid konden de meeste musea ook 2021, een jaar met minder bezoekers en publieksinkomsten door lockdowns, zonder tekorten afsluiten. Dat meldt op 23 december het CBS op basis van nieuwe cijfers. Uit een rondgang  van NRC, dd. 30 december 2022, blijkt dat hoewel de bezoekersaantallen stijgen ten opzichte van het rampzalige tweede coronajaar, verreweg de meeste musea nog (lang) niet terug zijn op het niveau van voor de pandemie. 

15-12-2022

De provincie Noord-Holland en de gemeenten steunen 27 culturele instellingen in Noord-Holland met ruim 2 miljoen euro. Van Zaanstad tot Huizen en van Haarlem tot Den Helder: het geld wordt verdeeld onder 15 musea, 3 (pop)podia, 3 filmhuizen, 2 festivals, 3 theaters en 1 debatcentrum. In 2020 heeft de provincie 10 miljoen beschikbaar gesteld om de gevolgen van de coronacrisis te verzachten. Met het bedrag uit dit noodfonds en een forse bijdrage van de gemeenten (gemeenten dragen 35% bij) was het eind 2020 al mogelijk om meer dan 120 instellingen ondersteuning te geven. Geld dat nog over was, is nu verdeeld. Gemeenten hebben wederom samengewerkt en in regionaal verband culturele instellingen voorgedragen voor een bijdrage uit het fonds.

13-12-2022

“De pandemie heeft onmiskenbaar zeer grote gevolgen gehad voor het culturele leven. Of het nu gaat om het cultuurbezoek, de inkomens positie van kunstenaars, de arbeidsmarkt, de opkomst van digitale programmering of het maatschappelijk draagvlak: er ligt een veelheid aan onderwerpen die uitdagen tot diepgravend onderzoek én tot een levendige uitwisseling van kennis tussen onderzoekers, beleidsmakers, kunstenaars en andere professionals in de culturele en creatieve sector. Nu verwacht mag worden dat de effecten van de pandemie nog lange tijd zullen doorwerken, wordt de urgentie hiervan allengs groter” Hoe wordt – twee jaar na de uitbraak van de coronapandemie – de waarde van cultuur gedefinieerd en onderzocht? Zo luidde de startvraag voor de conferentie 'De waarde van cultuur na corona', die de Boekmanstichting en de Universiteit Utrecht op 30 juni 2022 organiseerden in het Utrechtse Academiegebouw. In de congresbundel o.m. een verslag van de keynote van Elionora Belfiore en bijdragen o.m. over de creatieve arbeidsmarkt tijdens corona, de impact van corona op de Brabantse cultuursector, een onderzoek naar afstuderende kunstacademiestudenten.

13-12-2022

Op 14 december 2022 debatteert de Tweede Kamer over de Najaarsnota van het kabinet. Deze nota biedt de culturele sector perspectief in financieel donkere tijden. Er is vanaf 2023 structureel geld vrijgemaakt voor maatschappelijke sectoren waaronder de cultuur, om tegemoet te komen aan de stijgende (energie)lasten. Maar zolang deze middelen niet concreet vertaald zijn door Rijk, gemeenten en provincies leeft de sector tussen hoop en vrees. De jaarafsluiting 2022 en begrotingen 2023 van vele culturele organisaties laten dieprode cijfers zien en de weerstandsvermogens zijn door de coronacrisis flinterdun. Prijsstijgingen, energiecrisis en de ontwrichte arbeidsmarkt leiden tot ongekende lastenstijgingen, die het culturele programma voor 2023 amputeren. Bureau Berenschot heeft in opdracht van de Taskforce culturele en creatieve sector de daadwerkelijke lastenstijging geïnventariseerd. De taskforce stelt op 12 december in een brief een aantal maatregelen voor en doet een driedubbele oproep aan gemeente- en provinciebesturen, aan de staatssecretaris van cultuur en media en aan de Tweede Kamer om de (lokale en regionale) culturele infrastructuur van overeind te houden. De sector heeft behoefte aan : energiecompensatie voor organisaties die hard worden getroffen door stijgende (energie)lasten; volwaardige loon- en prijsindexatie voor de culturele infrastructuur; een noodfonds op landelijk niveau (vergelijkbaar met sport) voor culturele organisaties die belangrijke schakels zijn in het cultuurbestel; een set van afspraken tussen de culturele sector en Rijk, provincies (IPO) en gemeenten (VNG) over het weerbaar maken en houden van de culturele keten. Dit gekoppeld aan fair practice afspraken binnen de keten zelf, met het oog op de vele crises waar de sector mee te maken heeft gehad (en gaat krijgen).

12-12-2022

De kosten voor Testen voor Toegang, dat tijdens de coronacrisis werd geïntroduceerd zijn twee derde lager dan verwacht. Dat blijkt uit cijfers van Stichting Open Nederland (SON). Consumenten kregen na een test digitaal bewijs dat zij negatief getest waren voor corona en konden daarmee vervolgens optredens en bioscopen bezoeken. Uit het jaarverslag 2021-2022 van Stichting Open Nederland (SON), verantwoordelijk voor Testen voor Toegang, blijkt dat dit 350 miljoen heeft gekost. Terwijl er 925 miljoen euro voor was uitgetrokken. Volgens SON zijn de kosten lager uitgevallen omdat het ‘zo optimaal en efficiënt mogelijk om is gegaan met publieke middelen’. In totaal werden er 9,5 miljoen coronatests uitgevoerd.

08-12-2022

Het gemeentebestuur van Groningen rekt ruim 1,5 miljoen euro uit voor culturele instellingen in de stad. Met het geld kunnen ze hun financiële situatie verbeteren en nieuwe investeringen plegen. Het geld was nog overgebleven van het bedrag dat het Rijk had gestort in het gemeentefonds, om de cultuursector te helpen, zich het herstellen van de schade die coronapandemie had veroorzaakt. Vanwege corona konden ze hun aanbod niet of nauwelijks realiseren waardoor er geen publieksinkomsten uit onder andere entree, horeca en verhuur kwam. De omzet en werkgelegenheid krompen. Zo krijgt SPOT een budget van maximaal 460 duizend euro. SPOT is de organisatie achter onder meer de Oosterpoort en de Stadsschouwburg. Marketing Groningen krijgt 100 duizend euro voor een publiekscampagne cultuur. Er is ook een budget van 150 duizend euro als extra impuls voor het Cofinancieringsfonds. Daarmee worden culturele instellingen geholpen bij het organiseren van projecten. De Kunstraad Groningen krijgt 300 duizend euro, als extra impuls voor het incidentenbudget. Het Arbeidsfonds Cultuur krijgt twee ton, evenals het Digitaliseringsfonds Cultuur. Wethouder De Wrede benadrukt dat het geld niet bedoeld is als compensatie voor de gestegen energiekosten. 'Daar is een herstelpakket voor', zegt ze. Verder verwacht de wethouder dat het nu aangekondigde pakket het laatste is om de gevolgen van de coronacrisis te compenseren.

05-12-2022

Tijdens de Algemene Ledenvergadering van Kunsten ’92 op 30 november stemden de leden in met de vier door het bestuur voorgedragen bestuursleden. Dat zijn Birgit Donker (directeur Nederlands Fotomuseum), Aiman Hassani (co-directeur WeDoWe en maker), Heleen Rouw (algemeen directeur Cinekid) en Jan Geert Vierkant (directeur Metropole Orkest). Sandra den Hamer (EYE Filmmuseum) is herkozen voor een tweede termijn. De openbare bijeenkomst ‘Crisis… What Crisis?’ van die dag is terug te zien.

29-11-2022

De provincie Flevoland wil Almere ruim 2,2 miljoen euro coronasteun geven voor de tegenvallende kosten van de Floriade. Dit bedrag komt bovenop de 10 miljoen euro die de provincie al heeft toegezegd voor de wereldtuinbouwtentoonstelling. De Floriade is in oktober afgesloten met een tekort van tientallen miljoenen euro's, wat grotendeels door de gemeente Almere opgebracht zal moeten worden. Provinciale Staten van Flevoland moet nog instemmen met de extra coronasteun. Almere gaat andere partners ook om dergelijke financiële steun vragen, aldus de provincie.

29-11-2022

Er was veel kritiek op het plan van het gemeentebestuur van Valkenswaard om Valkenswaardse cultuur met een Unesco-predikaat - zoals de valkerij – te steunen met geld uit de coronaherstelpot. Maar voor diverse aangepaste plannen bleek uiteindelijk in de gemeenteraad geen meerderheid. Het gemeentebestuur kan dus verder met het plan.

28-11-2022

De Pop Organisatie Breda (POB) moet niet-uitgegeven subsidie terugbetalen aan de gemeente Breda. Een lelijke tegenvaller voor de stichting, die wel weer een beroep kan doen op financiële steun. ‘Nogal omslachtig.’ Zo omschrijft penningmeester Selçuk Akinci de manier waarop het stadsbestuur omgaat met de belangen van de POB. Hij zei dat tijdens een hoorzitting van de Adviescommisssie Bezwaarschriften van de gemeente Breda. Daar was Akinçi terecht gekomen omdat zijn stichting 18.000 euro aan te veel betaalde subsidie moest terugbetalen. Het gaat om geld dat de organisatie, die lokale bands en dj’s stimuleert, in 2021 niet heeft opgemaakt. Volgens Akinci is er een goede reden waarom een deel van de subsidie op de plank is blijven liggen: corona. ,,Daardoor hebben we een aantal activiteiten niet kunnen verrichten. 2021 was een apart jaar’’, zei de POB-penningmeester. Het kwam de poporganisatie eigenlijk wel goed uit dat er geld overbleef. Om te beginnen kan het worden geïnvesteerd in een onderzoek naar het lokale popklimaat. Bovendien is een doorslaggevend deel van de horeca gestopt met het betalen van een eigen bijdrage voor bands die in hun zaak optreden. Akinci: ,,We wilden het geld gebruiken om dat gat te dichten. Nu we de subsidie moeten terugbetalen, wordt onze liquiditeit penibel.’’ Uiteindelijk blijkt dat de gemeente de zaak ook liever bij een kopje koffie had afgehandeld, maar dat is mislukt omdat een van de betrokken ambtenaren net was verhuisd naar een andere afdeling: ,,Daardoor is er iets fout gegaan in de contacten. Waarvoor excuus.’’ Geen probleem, zei Akinci: ,,Het had anders kunnen gaan, maar de verhoudingen zijn niet stuk.’’

24-11-2022

De gemeente Waalwijk wil inwoners, verenigingen en organisaties extra hulp bieden bij problemen door de energiecrisis en hoge inflatie. De gemeente ziet kans om hiervoor ‘corona-geld’ te gebruiken. De gemeente werkt aan een nieuw ‘fonds’. Het gaat om een tijdelijke en gerichte ondersteuning. De exacte regelingen worden nog uitgewerkt, en later voorgelegd aan de gemeenteraad. Eerder kwam Waalwijk al met een actieplan om de energie-armoede aan te pakken. Zo is er een speciaal fonds voor inwoners, die de hoge energieprijzen niet meer kunnen opbrengen. In uiterste nood springt de gemeente financieel bij. Maar deze regeling is niet bedoeld voor verenigingen of andere organisaties.

24-11-2022

Voor de Subsidieregeling Evenementengarantie 2022 (SEG22) is sinds de opening op 5 oktober al ruim 20 miljoen euro aangevraagd. De Subsidieregeling Evenementengarantie is bedoeld voor organisatoren die hun event in de periode van 1 januari 2022 tot en met 8 maart 2022 moesten annuleren wegens een evenementenverbod van de Rijksoverheid. De ruim 20 miljoen euro is het totaal van 37 aanvragen. Hiervan zijn 16 aanvragen toegewezen en 3 afgewezen. De overige 18 aanvragen zijn nog in behandeling. Voor de 16 toegewezen aanvragen is al meer dan € 13 miljoen aan subsidie toegekend. Organisatoren kunnen via de regeling een deel van de gemaakte kosten terugkrijgen. Het maximale subsidiepercentage is 90%. Voor de resterende 10% is desgewenst een lening af te sluiten via SEG22. Dit is echter niet verplicht. Om voor de subsidieregeling in aanmerking te komen, er kan nog tot 28 december worden aangevraagd, moet een event wel aan aantal voorwaarden voldoen.

24-11-2022

Van de noodsteunsubsidies die in 2021 aan Amsterdamse culturele instellingen zijn verleend om corona het hoofd te bieden, blijkt een bedrag van 5,1 miljoen euro niet nodig te zijn geweest. De terug te vorderen subsidie wordt opnieuw ingezet voor steun aan de cultuursector. Dat laat cultuurwethouder Touria Meliani op 23 november weten in een raadsinformatiebrief. Het college maakt hiermee een uitzondering op de Financiële Samenwerkingsafspraken, omdat het ervan overtuigd is dat extra steun voor de kunst- en cultuursector nog steeds hard nodig is, zowel vanwege de nasleep van de coronacrisis als een aantal nieuwe uitdagingen: het publiek dat (nog) twijfelt om terug te komen, de grote arbeidstekorten en de stijgende kosten vanwege de inflatie en de energiecrisis. De precieze invulling en voorwaarden van het nieuwe steunpakket worden op dit moment uitgewerkt. Gedacht wordt aan het ondersteunen van makers en kleine initiatieven, het stimuleren van professionalisering van beginnende instellingen en het activeren van verschillende (nieuwe) publieksgroepen.

22-11-2022

In 2020 heeft de provincie Noord-Holland een bedrag van € 10 miljoen beschikbaar gesteld om de gevolgen van de coronacrisis voor de culturele sector te verzachten. Door de bundeling van krachten hebben gemeenten en provincie in 2020 en 2021 samen 110 instellingen kunnen steunen om de crisis door te komen. Het bedrag dat na deze verdeling over was wordt nu verdeeld op basis van nieuwe voorstellen van de gemeenten. De provincie Noord-Holland en de gemeenten steunen met € 1.350.000 in totaal 27 culturele instellingen die als gevolg van de COVID-19 maatregelen in acute financiële nood zijn gekomen. Begin december maakt de provincie bekend welke instellingen een subsidie krijgen.

22-11-2022

530 respondenten werkzaam in de culturele sector beantwoordden in oktober 2022 de enquêtevragen van het jaarlijkse Cultuurmarketing onderzoek naar de actuele status van het cultuurmarketing vakgebied. In een serie van vijf artikelen worden de belangrijkste ontwikkelingen die uit het onderzoek naar voren komen, toegelicht. Inflatie, vergrijzing en toenemende concurrentie zorgen voor een terugloop van de bezoekersaantallen. Cultuurmarketeers maken zich zorgen: hoe blijf je als culturele organisatie relevant in tijden van crises? Het (terug)winnen van het publiek is grootste uitdaging. De tweede grootste uitdaging is een breder publieksbereik.

22-11-2022

Hoe zien de bezoekersaantallen in de cultuursector er momenteel uit en verschilt dit per branche? Cultuurmarketing geeft een overzicht van actuele cijfers, 2019-2022, op basis van (inter)nationaal onderzoek.

21-11-2022

Culturele stichtingen en verenigingen waar de gemeente een subsidierelatie mee heeft, konden voor de vijfde keer subsidie aanvragen bij de gemeente Gorinchem ter compensatie van de geleden financiële schade door corona. Het betreft de schadeperiode van 1 januari 2022 tot 1 juli 2022. De compensatie geldt voor lokale culturele activiteiten. De aanvragen kunnen volledig worden gehonoreerd. De gemeente wil de lokale culturele infrastructuur ondersteunen, ook in de periode die volgt na de coronacrisis, waarin de culturele stichtingen en verenigingen extra inspanningen moeten verrichten om hun bedrijfsvoering weer op het niveau van voor de coronacrisis te brengen. Hiervoor gebruikt gemeente Gorinchem het geld dat van het Rijk is ontvangen ter ondersteuning van de lokale culturele infrastructuur.

17-11-2022

Het Cranendonckse kunstproject ‘Coronamonologen’ krijgt deze maand een vervolg. Nadat de persoonlijke corona-ervaringen van een aantal inwoners vorig jaar al als podcast te beluisteren waren, worden ze nu verteld in de lokale dorpshuizen. Voor de podcasts interviewde Corinne Heyrman vijftien Cranendonckers over hun corona-ervaringen. Ze zette de interviews om in drie aktes: ‘9 maart 2020’, ‘Covidlover’ en ‘Een hommage’. Regisseuse Ellen ten Haken maakte er een theatervoorstelling van die de verschillende gezichten van corona en de grote impact ervan op de Cranendonckse samenleving toont. De voorstelling zou eind 2021 in première gaan, maar oplopende coronacijfers gooiden toen roet in het eten. In september werden de repetities hervat. Op 12 november vond de eerste doorloop plaats. De theatervoorstelling Coronamonologen gaat op 24 november in première in De Reinder in Budel-Schoot. Daarna zijn er voorstellingen op 25 november in De Borgh in Budel en op 27 november in De Smeltkroes in Maarheeze.

17-11-2022

Alle Duitse jongeren die in 2023 achttien jaar worden, krijgen komend jaar een tegoed van 200 euro voor culturele activiteiten cadeau. De minister van Cultuur en Media Claudia Roth (Groenen) en minister van Financiën Christian Lindner (FDP) hebben het plan op 11 november in de Bondsdag gepresenteerd. Met de zogeheten KulturPass kunnen jongeren onder meer boeken, lp’s, bioscoop-, museum- en concerttickets kopen. Het idee komt uit Frankrijk. Daar werd het tegoed voor 18-jarigen vorig jaar ingevoerd om de culturele sector te steunen die door de coronacrisis een zware klap heeft opgelopen. Ook in Duitsland dient de KulturPass ter ondersteuning van de zwaar getroffen cultuursector. Bovendien ziet minister Roth in dat het tijdens de coronapandemie voor jongeren lastig was om met het culturele aanbod in aanraking te komen. De pas moet het straks voor alle 18-jarigen in Duitsland gemakkelijker maken om ‘de rijkdom van de Duitse cultuur te ontdekken’, aldus Roth. De Duitse Cultuurraad is zeer positief over de pas, maar wijst erop dat de regering duidelijker moet vastleggen waaraan het tegoed mag worden uitgegeven. Zijn bioscooptickets bijvoorbeeld wel toegestaan, maar een Netflix-abonnement niet? Als het pilotproject een succes blijkt te zijn, wil de Duitse minister van Cultuur en Media de KulturPass in de toekomst ook aan 15-, 16- en 17-jarigen aanbieden.

14-11-2022

De gemeente Oosterhout gaat de bevolking wekelijks in het Weekblad en via social media informeren over de mogelijkheden en de regels van het crisisfonds. Het fonds is bedoeld voor bewoners, verenigingen, stichtingen en kleine ondernemers die door de stijgende lasten en energiekosten in problemen komen. Eind september gaf de gemeenteraad groen licht voor het breed inzetbare crisisfonds (923.000 euro). Het budget komt uit overgebleven gelden in het coronaherstelfonds. Zo gaan drie medewerkers van het sociaal team van de gemeente een beoordelingscommissie bemannen om aanvragen uit het fonds te beoordelen. Het crisisfonds is een tijdelijk vangnet, geen structurele regeling, benadrukt de gemeente. ‘Het is een eenmalige tegemoetkoming, subsidie of ondersteuning in natura als er geen andere mogelijkheden zijn’. Eerst wordt gekeken naar landelijke regelingen. ‘Die moeten eerst ingezet worden. Daarna kijken we naar onze eigen regelingen, zoals energietoeslag, minima- of subsidieregelingen’.

14-11-2022

Het bestuur van stichting Breda Cultureel heeft besloten om de geplande Cultuurnacht Breda op 21 januari 2023 helaas niet door te laten gaan. Meerdere culturele organisaties hebben twijfel uitgesproken of deelname mogelijk is. Dit heeft te maken met financiële onzekerheden, personele onderbezetting, naweeën van corona, inflatie en stijgende kosten. Daarnaast heeft stichting Breda Cultureel momenteel te weinig financiële waarborgen om verplichtingen aan te kunnen gaan.

08-11-2022

Tijdens de covid-pandemie heeft de cultuurparticipatie in Vlaanderen een flinke knauw gekregen. De sector is er in 2022 nog niet volledig van hersteld. Dat blijkt uit de vierde editie van de participatiesurvey. Dat geldt voor alle vormen van cultuurparticipatie die in een zaal plaatsvinden, zoals films, podiumkunsten en concerten. De publieke opkomst blijft lager dan voor de pandemie. De participatiesurvey is een grootschalig onderzoek naar de participatie van de Vlaming aan sociale, culturele en sportieve activiteiten. De huidige participatiesurvey werd afgenomen op drie momenten: in 2020 (vóór de lockdown), net na de covid-maatregelen in 2021 en in 2022, toen het normale leven terug op gang kwam.

07-11-2022

Rinus van der Heijden van Jazz Nu sprak met jazzpodia het Bimhuis in Amsterdam, LantarenVenster in Rotterdam en Paradox in Tilburg. Hoe is het gesteld met de bezoekersaantallen? “Het gaat heel goed”, vat Bartho van Straaten, hoofdprogrammeur van het Tilburgse podium samen. “Hoewel de bezoekersaantallen wel wisselen. Niet zo’n bekende namen trekken duidelijk minder mensen. De Amsterdamse scene hier op het podium is altijd een beetje moeilijk. Als je kijkt naar de afgelopen weken: Guy Salamon trok 125 man, bij het Paradox Jazz Orchestra was de tent bomvol, Leif de Leeuw verkocht 225 kaarten, Becca Stevens betekende volle bak. Alles bij elkaar vinden wij dat zeker niet slecht. Maar het is met 85 procent zaalbezetting ook niet beter dan vóór corona. Daar staat tegenover dat voor Eric Vloeimans’ Fugimundi dat over twee weken hier staat, nog maar 65 kaarten zijn verkocht.” “Maar je weet nooit hoe het gaat: pasgeleden bij het concert van Michael Wollnu werden er de laatste dag nog dertig kaarten verkocht. Mensen wachten steeds vaker tot het allerlaatst. Wij hebben twee voordeelpassen, die zijn twee jaar stilgelegd vanwege de coronapandemie en worden nu weer gereanimeerd, dat zorgt ook weer voor meer bezoekers.” De reacties van drie grote jazzpodia staan enigszins in schrille tegenstelling tot de bevindingen die de Vereniging van Schouwburg- en Concertgebouwdirecties (VSCD) optekent: halflege zalen zijn meer regel dan uitzondering. Het Nationaal Theaterfonds constateerde eerder dit jaar dat driekwart van de theaterbezoekers nu minder voorstellingen bezoekt dan voor de Covid-crisis. Bij de jazzpodia is daar vooralsnog geen sprake van blijkt uit de rondgang van JazzNu. Maar zeker is dat kleine podia een ander verhaal kunnen hebben. Ook bij festivals zullen andere cijfers gelden. De zorgen zijn zeker niet voorbij, het is zoals Mijke Loeven van het Bimhuis zegt: “De kunst staat onder druk.” Nog steeds dus, er blijven zorgen.

03-11-2022

Amateurkunst zorgt voor verbinding tussen mensen, dat werd tijdens de coronacrisis wel duidelijk. . Maar de coronacrisis is niet de enige crisis waar de amateurkunstsector mee te maken heeft. De energieprijzen rijzen de pan uit waardoor het deze winter duur wordt om bijvoorbeeld de repetitieruimten warm te stoken. En daarvoor was het al lastig om voldoende organisatiekracht in de besturen te vinden en om het ledenbestand te verjongen. Evelien Nelemans-Wouters, adviseur bij Kunstloc Brabant, blogt over de subsidieaanvraag, die Kunstloc samen met een aantal Brabantse partners, heeft ingediend bij het Fonds voor Cultuurparticipatie om de Brabantse amateurkunst in 2022 en 2023 met de herstelgelden van OCW te versterken.  De voorstellen.

03-11-2022

Het Belgische SABAM heeft de resultaten uit het Global Collection Report van CISAC, de overkoepelende organisatie van auteursverenigingen, gedeeld. Het rapport laat een flinke daling zien voor inkomsten gegenereerd binnen de live-sector en een stijging binnen digitale en online consumptie. Uit het Global Collection Report van CISAC blijkt dat de live industrie vorig jaar opnieuw flinke klappen moest incasseren. De reden hiervoor was natuurlijk de aanhoudende COVID-19-crisis en de daarbij horende maatregelen. Volgens het rapport daalde de wereldwijde inkomsten uit concerten en festivals in 2021 met 29 procent tot een niveau dat 72 procent lager ligt dan voor de pandemie.

03-11-2022

Het zit musea en theaters niet mee. Eerst de coronaperiode waardoor ze verschillende keren de deuren moesten sluiten en nu de hoge energiekosten. Vooral kleine musea hebben het daardoor zwaar. “Het is niet op te brengen,” zegt Eva Middelhoff van de Stadschouwburg in Nijmegen in het tv programma Goedemorgen Nederland. “We hebben daarom besloten om het stadscafé in het musea dicht te doen deze maanden. Dat is erg jammer, want je wilt als theater ook een gastenbeleving hebben.” In de foyer wordt daarom op verschillende plekken alsnog de gasten van koffie en thee voorzien, maar anders dan een café is dat wel. We kennen deze signalen en zijn hard aan het werk om een oplossing voor de culturele sector te vinden,” zegt Robbert Dijkgraaf, minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. “De cultuursector heeft het al heel zwaar gehad de afgelopen jaren en dan nu dit.” Dijkgraaf geeft aan dat er per 1 december meer duidelijkheid komt of er een extra compensatieregeling komt voor culturele instellingen. “Eerder dan dat kan ik niks zeggen. Het vergt nogal het nodige denkwerk om iets dergelijks te regelen.” Desondanks is het nog maar de vraag of 1 december nog wel zin heeft voor theaters en musea. Enkele van hen zullen tegen die tijd namelijk al de deuren hebben gesloten.

03-11-2022

Door de explosief stijgende energieprijzen, de gierende inflatie en de nog altijd na-etterende gevolgen van de coronacrisis staat de toekomst van de poppodia, theaters én musea op het spel. Algemeen Dagblad sprak met Jeroen Bartelse, van Kunsten’92, Berend Schans van de VNPF en Vera Carasso van de Museumvereniging. ,,We leven op dit moment tussen hoop en vrees”, verzucht Jeroen Bartelse, covoorzitter van koepelvereniging Kunsten ’92. ,,We hopen natuurlijk dat we na die twee moeilijke coronajaren voluit door kunnen maken en programmeren. Maar er is een duidelijke vrees dat deze crisis hard toe zal slaan en kunstenaars en organisaties diep in de rode cijfers gaat drukken. Dan wordt het een kwestie van overleven.” De stijgende prijzen komen op een moment dat de cultuursector nog herstellende is van een loodzware periode. ,,De arbeidsmarkt is als gevolg van de coronacrisis compleet ontwricht geraakt”, weet Bartelse. ,,Zzp’ers werden hard geraakt en veel professionals, zoals technici, marketeers en productieleiders, zijn vertrokken. Concerten en voorstellingen vallen uit door gebrek aan personeel of omdat een tourbegroting niet rond te krijgen is. De reserves zijn opgebruikt en de weerstand is laag.” ,,Als corona dit najaar in alle hevigheid terugkomt, dan zijn we het haasje. Dan kunnen we gewoon gaan sluiten”, zegt Schans. ,,We zijn de overheid echt ongelofelijk dankbaar voor wat ze voor ons gedaan hebben tijdens de crisis. Maar het is nu belangrijk om ons ook in deze periode te blijven steunen, anders is die steun weggegooid geld geweest.” Voor de cultuursector houdt dit specifiek in: een omvangrijk pakket met genoeg energiecompensatie en - nog belangrijker volgens de sector - voldoende indexatie van subsidies. ,,Met name gemeenten dreigen slechts een paar procenten te indexeren, terwijl de inflatie oploopt tot meer dan 10. Dat gat is te groot”, zegt Bartelse. Het rijk speelt volgens hem hierin een sleutelrol, omdat gemeenten op hun beurt weer afhankelijk zijn van het gemeentefonds. Staatssecretaris Gunay Uslu begrijpt de zorgen ‘heel goed’ en houdt de ‘vinger aan de pols’. Wat betreft eventuele compensatie van de hoge energierekeningen is ze in gesprek met het ministerie van Financiën, maar daar ze nog niet op vooruitlopen. ,,Uiterlijk bij de Najaarsnota is hierover duidelijkheid”, laat de staatssecretaris via een woordvoerder weten. Die verschijnt voor 1 december. De zorgen die er nu bij de culturele instellingen zijn als corona weer flink gaat opleven, kan ze niet wegnemen. Het uitgangspunt van het kabinet is om de maatschappij open te houden, benadrukt Uslu. De plannen die alle sectoren hebben gemaakt met maatregelen voor als het aantal coronabesmettingen toeneemt, moeten ook meehelpen, zegt Uslu. Ook hier zit ze bovenop en ze heeft er veel contact over met het veld, zegt Uslu. ,,Voorlopig zijn coronamaatregelen nog niet aan de orde.”

01-11-2022

Makers, culturele instellingen en creatieve organisaties uit de volle breedte van de sector hebben gereageerd op de Open Call Innovatielabs #2. Inmiddels zijn 123 aanvragen in behandeling genomen. Deze worden beoordeeld door een adviescommissie onder voorzitterschap van Nathanja van Dijk. In december wordt bekend gemaakt welke initiatieven worden uitgenodigd voor de tweede selectieronde. Het programma Innovatielabs is een initiatief naar aanleiding van het advies ‘Onderweg naar Overmorgen’ (2020) van de Raad voor Cultuur. Na een eerste open call die in september 2021 een overweldigend aantal voorstellen opleverde, is voor een tweede maal budget ter beschikking gesteld. Staatssecretaris Uslu geeft een vervolg aan het programma, omdat het bijdraagt aan een duurzaam herstel van de culturele en creatieve sector. Het programma wordt gefinancierd uit het herstelplan voor de cultuursector. De open call van het programma Innovatielabs biedt kansen voor de ontwikkeling van nieuwe kennis, inzichten en ideeën voor actuele opgaven in de culturele en creatieve sector. Denk aan projecten om nieuwe diensten en producten te verkennen en mogelijk te maken door middel van digitalisering en hybride praktijken, het (internationale) werkterrein te verbreden en te experimenteren met vormen van publieksbenadering.

31-10-2022

Bioscoopketen Kinepolis ontving in het derde kwartaal van 2022, 74,3% van de bezoekers ten opzichte van dezelfde periode in 2019. En dat cijfer werd ook nog eens positief beïnvloed door de expansie van de Groep sinds 2019. Het herstel van het bioscoopbezoek verliep beloftevol in de eerste helft van het jaar, maar had vervolgens te lijden onder een zwakker filmaanbod, een warme zomer en veel vrijetijdsalternatieven.

27-10-2022

De gemeente Amsterdam zal de zogenoemde cultuurplanperiode niet verlengen van vier naar zes jaar.  Amsterdam sluit zich dus aan bij staatssecretaris Uslu, die op 19 oktober bekendmaakte dat de huidige BIS periode, die geldt tot en met 2024, niet wordt verlengd. . “Er waren sterke bedenkingen over de juridische mogelijkheden en consequenties van een verlenging, waaronder een ongewenste tweedeling in het cultuurveld op stedelijk niveau door een uitzonderingspositie van de rijksgefinancierde instellingen bij een verlenging,” schrijft wethouder Meliani namens het college aan de raad. Volgens Melani verhouden de aanhoudende effecten van corona, het veranderde publieksgedrag, de energiecrisis en de arbeidsmarktproblematiek zich niet goed met een bevriezing van de huidige situatie die is gebaseerd op plannen uit 2019. “De sector moet niet ‘op slot’ worden gezet tot 2028 in een tijd die vraagt om verandering en nieuwe perspectieven. We moeten ons verhouden tot de ontwikkelingen en daarbij open staan voor doorstroom en instroom van nieuwkomers.” Om de door de coronamaatregelen hard getroffen sector toch tegemoet te komen, zal worden onderzocht of het mogelijk is de aanvraagprocedures voor subsidie te vereenvoudigen en de administratieve lasten bij de instellingen te verminderen. Meliani heeft laten weten dat de gemeente Amsterdam graag met het Rijk in gesprek wil over de vorming van een eventueel nieuw cultuurbestel vanaf 2028.

27-10-2022

In samenwerking met de Stichting Nationale Bioscoopbon lanceert de Nederlandse Vereniging van Bioscopen en Filmtheaters (NVBF) met Cinemaniaaa! een landelijke campagne om het bezoek aan Nederlandse bioscopen en filmtheaters verder te stimuleren. Op 2, 3 en 4 november is de toegangsprijs voor de aan de actie deelnemende Nederlandse bioscopen en filmtheaters slechts €6,- . Gulian Nolthenius – Directeur van de NVBF: “Na de laatste COVID-19 lock down hebben we alweer veel bezoekers kunnen verwelkomen in vele bioscopen en filmtheaters die Nederland rijk is. Toch merken we ook dat nog niet iedereen de weg naar de bioscoop of filmtheater terug heeft weten te vinden. Onderzoek heeft uitgewezen dat een deel van de bezoekers van vóór COVID-19 een bezoek aan de bioscoop of het filmtheater nog niet top of mind heeft. Voor die, én alle andere mensen organiseren we nu Cinemaniaaa!, een driedaagse actie waarin we bezoek aan een bioscoop of filmtheater weer onder de aandacht brengen tegen een heel vriendelijke prijs. Een campagne waar vanuit de branche veel vraag naar was.”

25-10-2022

Door de COVID-maatregelen en -effecten waren er in 2021 83% minder bezoeken aan poppodia dan in 2019, en 16% minder dan in 2020. In 2021 zijn, in vergelijking met 2019, door VNPF-podia ruim 20.000 minder muziekoptredens geprogrammeerd. Dit is een daling van 79%. In vergelijking met 2020 betreft het een daling van 14%. Voor popartiesten was dit ingrijpend. Ze konden niet optreden, dus ook geen inkomsten genereren. In 2021 werden in vergelijking met 2019 92% minder clubavonden geprogrammeerd. Club- en nachtprogrammering trokken in totaal 90% minder publiek in VNPF-podia dan in 2019. Clubavonden, nachtprogrammering en festivals werden in 2021, op enkele weken na, geheel verboden door de overheid. De popsector is nog steeds niet hersteld van de effecten van de coronapandemie en wordt nu geconfronteerd met zeer hoge kostenstijgingen, personeelstekort en toegenomen. De VNPF (Vereniging Nederlandse Poppodia en -Festivals) publiceerde cijfers over 2021.

24-10-2022

De coronacrisis, inflatie en energiekosten maken dat het publiek in de cultuursector nog steeds vrij terughoudend reageert. Bij Willem Twee muziek en beeldende kunst in ’s-Hertogenbosch doen ze er alles aan om de tent swingend te maken én te houden, volgens hoofdprogrammeur Ivo Cooymans. Chris Korsten van Brabants Dagblad sprak met hem over het programma en de samenwerking met andere podia.

24-10-2022

De provincie Gelderland trekt zich volgend jaar grotendeels terug uit de culturele sector door onder meer de subsidieregeling voor grote producties en festivals stop te zetten. Hierdoor dreigt onherstelbare schade voor de cultuursector in onze provincie, betoogt de Arnhems cultuurwethouder Cathelijne Bouwkamp (GL). En dit in een tijd dat veel gezelschappen en organisatoren worstelen met de naweeën van corona en torenhoge energielasten. De provincie zou de cultuursector juist nu extra moeten steunen. Ze stelt vast (ook bij collega-wethouders) dat er hogere aanvragen voor subsidie bij de gemeente binnenkomen, om de wegvallende provinciale steun op te vangen. Maar gemeenten kunnen het gat dat provincie Gelderland slaat, simpelweg niet alleen dichten. Ze roept de provincie op haar besluit te herzien. De gemeenten staan klaar voor vernieuwde samenwerking.

20-10-2022

In aanvulling op de omvangrijke generieke maatregelen van het kabinet, gericht op continuïteit van ondernemingen en zelfstandigen, heeft het Filmfonds sinds 2020 actie ondernomen door in te spelen op acute sectorspecifieke knelpunten bij films of filmactiviteiten. Het totale overzicht aan toekenningen dat het Filmfonds heeft verleend in het kader van de Steunmaatregelen COVID-19 sinds 2020 tot september 2022.