Vijf marketeers maken kans op de titel Cultuurmarketeer van het jaar, drie jonge marketingtalenten zijn genomineerd voor de Young Talent Award. Deze editie worden er door de vakjury persoonsgebonden prijzen uitgereikt aan marketeers en jonge marketingtalenten die het afgelopen jaar voor innovatie in hun organisatie hebben gezorgd. Voor de titel Cultuurmarketeer is ook Rozemarijn Romeijn (Theaters Tilburg) genomineerd.
Als nieuwe directeur van Cinekid heeft Heleen Rouw ambitieuze plannen: zij wil het jaarlijkse filmfestival transformeren tot een organisatie die het hele jaar door activiteiten ontwikkelt. Wat kunnen wij de komende jaren van haar verwachten? Een gesprek over de transformatie van de organisatie, meer aandacht voor online activiteiten, nieuwe samenwerkingsverbanden, organisatie brede marketing en Cinekid als keurmerk
“Bij innovatie gaat het om het creëren van meerwaarde in een onzekere en onvoorspelbare situatie. De interpretatie van de mogelijke meerwaarde bepaalt welke keuzes er worden gemaakt. In veel situaties is er geen logisch sluitend bewijs over welke keuze zal leiden tot de meeste waarde. Veel keuzes over innovatietrajecten worden dus niet op basis van logica gemaakt, maar op basis van de ervaring en intuïtie van de besluitvormers en hun onderliggende aannames en overtuigingen. En precies hierin schuilt een gevaar voor de culturele sector. Wat in de culturele sector opvalt, is dat veel culturele organisaties – uitzonderingen daargelaten – moeite hebben met innoveren. Ze hebben moeite met het creëren van iets dat er nog niet was. Moeite met het vinden van bestendige nieuwe verdienmodellen. Moeite met het loskomen van het opium van blockbusters. En bijvoorbeeld moeite met het krijgen van een divers publiek.” Waarom innovatie soms niet lukt ; merk- en organisatieadviseur Patrick van Thiel recenseert het boek ‘Innovatieparadoxen’ door Koen Klokgieters
Met een toenemend aantal vaccinaties en daarmee het einde van de coronapandemie in zicht vragen veel podia zich af wat de juiste strategie is voor het nieuwe (klassieke) muziekseizoen. TivoliVredenburg en Concertgebouw Brugge vertellen hoe zij de kaartverkoop van seizoen 21-22 aanpakken.
De zoektocht naar een nieuw ‘Eindhoven Anthem’ heeft in twee maanden tijd meer dan 100 inzendingen opgeleverd. Tot en met 9 mei kan op de liedjes worden gestemd.
Marketeers zijn vaak op zoek naar de juiste segmentatiestrategie om de communicatie effectief vorm te geven. Bezoekmotieven lijken theoretisch een mooi uitgangspunt om echt klantgericht te segmenteren. Maar hoe pak je dat nu aan? In een artikel beschrijven Pieter de Rooij en Stefan Zwartbol hoe aan de hand van bezoekmotieven klantsegmentatie kan worden toepassen op de website en e-mailmarketing. Eerst gaan zij in op vormen van segmentatie en op de diversiteit van bezoekmotieven. Ter illustratie beschrijven zij vervolgens hoe het Chassé Theater in Breda segmentatie aan de hand van bezoekmotieven in de praktijk heeft gebracht en de uitdagingen die dit meebrengt. Pieter de Rooij is docent-onderzoeker bij de Academy for Leisure & Events, gelieerd aan de Breda University of Applied Sciences. Stefan Zwartbol is CRM en e-mailmarketeer bij Chassé Theater.
Meer dan 750 organisaties uit de cultuur- en entertainmentsector tellen in een gezamenlijke campagne af tot de heropening van hun locaties. Albert Verlinde gaf op 21 april het startsein van het project, dat de naam ‘Mooier dan ooit’ draagt. De bedoeling van de campagne is dat heel Nederland ‘samen gaat aftellen naar het moment dat alle theaters, poppodia, musea, festivals en opleidingen weer open mogen’. De eerste fase, die 22 april van start gaat, staat in het teken van vooruitkijken. Locaties wordt gevraagd om het publiek te betrekken bij hun plannen. Wat gaat er gebeuren, welke voorstellingen komen er? De campagne gaat op zijn minst een jaar door en wordt gefinancierd door onder meer de overheid, het Nationaal Theater Fonds, het Prins Bernhard Cultuurfonds en de Bank Giro Loterij. In het tweede steunpakket cultuur reserveerde het Ministerie van OCW al 400.000 euro voor publiekscampagnes.
Het boek is nog steeds een van de meest gewaardeerde cadeaus, blijkt uit consumentenonderzoek. Juist in deze tijd waar het door coronamaatregelen moeilijker is om persoonlijk contact te maken, wordt het geven van een boek als cadeau als zeer persoonlijk en dus extra waardevol gezien. Met de campagne ‘Geef meer met een boek’ wil de Stichting CPNB mensen voor Moeder- en Vaderdag inspireren een boek te cadeau te geven.
Op de persconferentie van 20 april van demissionair premier Rutte en demissionair minister de Jonge is door Mark Rutte aangekondigd dat de boekhandels vanaf 28 april weer zonder afspraak toegankelijk zijn. Dat geeft boekhandelaren de ruimte om de komende weken te openen en de nodige voorbereidingen te treffen voor de Boekenweek 2021, die van 29 mei tot en met zondag 6 juni plaatsvindt. Het Boekenweekgeschenk van Hanna Bervoets en het Boekenweekessay van Roxane van Iperen zijn dan eindelijk door heel Nederland te lezen. Om de drukte te spreiden en winkel- en bibliotheekbezoek voor iedereen veilig te houden, zijn deze uitgaven de hele maand juni beschikbaar.
Het HipHopHuis in Rotterdam is een het centrum voor creativiteit en ontwikkeling volgens de universele hiphopwaarden. Als hoofd marketing en communicatie wil Aïda Sium met de kracht van branding deze maatschappelijke waarden nog beter uitdragen. Cultuurmarketing sprak met haar over het centrum dat onlangs is opgenomen in de BIS, de culturele Basisinfrastructuur.
Jongeren krijgen vaak te horen dat ze meer moeten lezen. Maar wat wil je nu écht lezen als je tussen de 15 en 18 jaar bent? Dat kunnen jongeren goed zelf beslissen. Dit jaar bepalen jongeren daarom hoe hun Boekenweek eruit ziet. Via sociale media, een online panel en school helpen ze beslissingen te nemen. Zodat zij straks tegen andere jongeren kunnen zeggen: dit boek wil jij lezen. Boekwinkels, bibliotheken en scholen geven tijdens de Boekenweek van Jongeren ruim honderdduizend exemplaren van 3PAK gratis weg aan leerlingen in de bovenbouw, van (v)mbo tot vwo. De Boekenweek van Jongeren is dit jaar van 17 t/m 26 september. Literatour, de tournee van verschillende auteurs langs scholen, vindt plaats van 14 t/m 18 februari 2022. Splinter Chabot, Khalid Boudou en graphic novelmaker Aimée de Jongh schrijven voor 3PAK, het geschenk van de Boekenweek van Jongeren, drie korte verhalen die jongeren aanspreken
Amare is het langverwachte nieuwe huis voor cultuur, educatie, events en ontmoeting in Den Haag. Na een langdurige aanloop is de bouw bijna voltooid en staat de officiële opening in september gepland. Hoe zag het ontwikkelproces van de merkwaarden naar de marketingstrategie eruit? Cultuurmarketing sprak met Mieke Beljaarts, hoofd marketing en communicatie bij Zuiderstrandtheater.
Culturele instellingen staan tegenwoordig voor een belangrijke strategische vraagstelling: wat is de rol van TikTok binnen hun marketingstrategie? Ter inspiratie : 5 voorbeelden van culturele organisaties die pionieren op TikTok.
Hoe beleven bezoekers je digitale activiteiten? Welke impact bereik je online? Wanneer is een online cultuurbeleving een volwaardige beleving? Antwoorden op deze vragen helpen bij het maken van strategische keuzes over digitale activiteiten. Hoe hoger de belevingswaarde voor de bezoeker is, hoe groter de impact van het online aanbod. Publieksonderzoek kan daar meer inzicht in geven. Daarom start DEN een praktijkgericht onderzoeksprogramma om samen met organisaties uit de kunst-, cultuur- en erfgoedsector onderzoek te doen naar online publieksbeleving.
Hoe kun je een nieuw publiek interesseren voor kunst en cultuur en laten genieten van al het moois dat er in Noord-Nederland wordt georganiseerd? Dat wordt in 2021 onderzocht in de proeftuin Nieuw Publiek. Doel van dit onderzoek is om samen met podiumkunstinstellingen manieren te ontwikkelen voor het creëren van een relatie met bestaand en nieuw publiek. Nieuw Publiek is een initiatief van de Stichting Kunst & Cultuur in Assen. In samenwerking met de Rijksuniversiteit Groningen gaan theaterprogrammeurs en theatermakers in Groningen, Friesland en Drenthe proberen meer mensen te interesseren voor hun voorstellingen. Het onderzoek start met gesprekken met theaterdirecties, theaterprogrammeurs, makers en (niet)publiek om beter te begrijpen hoe het culturele aanbod nu aansluit bij de leefwereld van mensen.
Hoe bedien je in een niche markt meer dan alleen je trouwe achterban? Organisatie Oude Muziek zet, ondersteund door internetbureau Basic Orange, online personalisatie in en ziet haar bezoekers verdubbelen.
Om organisaties in de cultuur- en vrijetijdsbranche te helpen bij het effectief aanspreken van hun doelgroep, heeft Motivaction Vrijetijdsprofielen ontwikkeld. Dit is een doelgroepensegmentatie gebaseerd op het Mentality-model van motivaction en jarenlange onderzoekservaring in deze branche. Met de Vrijetijdsprofielen onderscheiden ze vijf doelgroepen in de Nederlandse samenleving tussen 18-75 jaar. Deze segmenten verschillen duidelijk van elkaar in hun motivaties, wensen en behoeften ten aanzien van hun vrijetijdsbesteding.
Er moet een onafhankelijke stichting komen die voor levendigheid gaat zorgen op het toekomstige Stadsforum. Daarvoor pleit directeur-bestuurder Rob van Steen van Theaters Tilburg, die ook sprak namens het Factorium en Fontys Hogeschool voor de Kunsten. Zo'n stichting moet zich bezighouden met een publiek programma van activiteiten op het nieuwe plein. Van Steen zei dat op 15 maart jl. tijdens een bijeenkomst van de gemeenteraad, waar organisaties en ondernemers uit de binnenstad hun mening mochten geven over de plannen voor het Stadsforum. Het Stadsforum, het gebied tussen de Kattenrug, het Paleis-Raadhuis, de Schouwburg en de Heikese kerk, moet straks hét centrale plein van Tilburg worden. De ambitieuze plannen konden over het algemeen op instemming rekenen van de insprekers. Toch waren er ook zorgen. Zo zei Van Steen dat veel gebouwen rondom het Stadsforum een impuls nodig hebben om meer bezoekers te genereren. Hij doelde onder meer op de verouderde Schouwburgpromenade. Vice-voorzitter Gerard Vrenken van parochie De Goede Herder zei dat de Heikese kerk een meer publiekgerichte functie gaat krijgen. ,,De parochie wil aanhaken bij de ontwikkelingen en de kerk vaker openstellen voor bezichtigingen, lezingen of tentoonstellingen.” Hij pleitte er echter ook voor dat de rust rondom de kerk gewaarborgd wordt in de plannen. In de week van 22 maart 2021 gaat de gemeenteraad in debat over het ontwerp voor het Stadsforum. Op 8 april neemt de raad vervolgens een definitief besluit over de plannen.
Astrid Jacobs zet als hoofd publiek bij Museum De Lakenhal Leiden in op het bouwen van een sterk merk met ‘gelijkwaardigheid’, ‘meerstemmigheid’ en ‘in het moment’ als belangrijkste pijlers. Cultuurmarketing sprak met haar.
‘Zes uur theater ging zelden zo snel voorbij en was zelden zo knap.’ Zo recenseerde The New York Times twee weken geleden de livestream van marathonvoorstelling Romeinse tragedies van Internationaal Theater Amsterdam (ITA). De Britse krant The Guardian bejubelde daarvoor al de stream van Weg met Eddy Bellegueule in een vijfsterrenrecensie: ‘Het was buitenaards’. Beide producties waren te zien op ITALive, het nieuwe kanaal van het theater. ‘De afgelopen tijd keken 31 duizend mensen naar acht livestreams’, vertelt ITA-directeur Wouter van Ransbeek. ‘Als je dat vergelijkt met livestreams van Dua Lipa of De vrienden van Amstel is dat niet opmerkelijk. Maar voor ons staat het gelijk aan zestig keer de Rabozaal in ons theater uitverkopen. Dat is in deze tijd ondenkbaar. Uit de cijfers blijkt dat ITALive een uitstekend middel is om nieuw én internationaal publiek te bereiken. Van die 31 duizend kijkers kwam ongeveer een kwart uit het buitenland. De streams kunnen worden bekeken met Engelse en Franse ondertiteling. Van Ransbeek onderkent de enorme potentie van het nieuwe kanaal. Het zal ook na de coronacrisis, als de groep weer als vanouds gaat spelen, zeker niet verdwijnen. ‘ITALive wordt ons derde podium, naast de twee zalen in het theater, en krijgt een eigen, volwassen programmering.’
Onlangs vond het vierde Schouder aan Schouder-webinar van de Museumvereniging plaats, dat deze keer geheel in het teken van de Museumkaart stond. Er werd teruggeblikt op het ontstaan van de Museumkaart 40 jaar geleden. Daarna werd besproken waarom het voeren van de kaart voor het de meeste musea wél financieel interessant is en voor sommige minder. Verder werd aangestipt dat de Museumkaart kan helpen om de toegankelijkheid van musea te vergroten en een diverser publiek te trekken. Een verslag.
In december 2020 ontwikkelde theater De Kleine Komedie de daverend populaire online adventskalender; iedere dag een gratis online voorstelling. Volgens hoofd publiciteit Loes Hartog was de campagne succesvol omdat alles klopte: “het concept sluit naadloos aan bij waar de Kleine Komedie als merk voor staat. Wij hechten belang aan het ondersteunen van zowel beginnend als gevestigd talent, en dit hebben we doorvertaald naar de kalender. We hebben laten zien warm en gul te zijn voor onze makers en publiek.” Hierdoor verbeterde De Kleine Komedie zelfs in moeilijke tijden zowel de zichtbaarheid bij bestaand en nieuw publiek. Daarnaast blijkt de campagne het vliegwiel voor meer online programmering. Hartog: “Ons YouTube kanaal heeft door deze campagne 6560 abonnees. Dat is enorm waardevol, omdat wij op dit moment samen met makers nieuwe concepten voor online programmering ontwikkelen. De campagne zorgt ervoor dat we ons online video bereik niet vanaf 0 hoeven op te bouwen. Wij laten dit niet meer los.”
Ruim zes miljoen Nederlanders doen aan amateurkunst. Maar mensen kennen hen vooral als juf, opa of accountant, niet als toneelspeler, pianist of vlogger. Daar komt met de iktoon-campagne verandering in. Iktoon nodigt en daagt iedereen in Nederland opnieuw uit om (digitaal) creatief aan de slag te gaan tijdens de Maand van de Amateurkunst (1 t/m 30 juni 2021). Amateurkunstenaars, verenigingen, maar ook culturele én maatschappelijke organisaties zijn welkom om hun kunsten te tonen. Want ook dit jaar laten we met veel enthousiasme zien dat actieve cultuurbeoefening voor iedereen is, juist nu. Iktoon is per 17 februari 2021 ondergebracht bij Cultuurconnectie, de brancheorganisatie voor cultuureducatie, amateurkunst en volksuniversiteitswerk.
Sinds september 2020 heeft de overheid de eisen voor digitale toegankelijkheid verplicht gesteld voor culturele organisaties die uit publiek geld subsidie ontvangen. Hoe voldoe je als culturele organisatie aan deze eisen? De eerste stap tot een betere toegankelijkheid van jouw digitale kanalen is een beter begrip van het onderwerp. Om inzicht te krijgen in het belang van digitale toegankelijkheid organiseert Cultuurmarketing samen met Armen Mnatsian op 19 april een webinar over dit onderwerp.
Darija Kalkan werkt sinds maart 2020 als manager marketing en communicatie bij het Stedelijk Museum Amsterdam. Cultuurmarketing sprak met haar, o.m. over wat de rol van marketing en communicatie binnen het Stedelijk Museum is en hoe de inhoud wordt doorvertaald naar campagnes.
De Boekenweek, die dit jaar zou plaatsvinden van 6 tot en met 14 maart, wordt verplaatst naar de zomer, het traditionele Boekenbal wordt geschrapt. Het is een unicum, aldus de organisatie, Stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek (CPNB).. Alleen in de Tweede Wereldoorlog ging de Boekenweek niet door, nu is er in maart wel vast een alternatief programma. De beslissing is ingegeven door corona, maar boekenwurmen kunnen in maart tóch hun hart ophalen, met een week vol activiteiten om ‘het boek te vieren’. Geen evenementen zoals het Boekenbal of een dag vrij reizen dus, wel coronaproof online en offline activiteiten tijdens dit ‘voorwoord van de Boekenweek'. De échte Boekenweek vindt in de zomer plaats, als vermoedelijk boekhandels en bibliotheken weer open zijn. Maar de organisatie vindt ook dan het Boekenbal, waarbij honderden auteurs samenkomen, niet verantwoord. Eveline Aendekerk, directeur van Stichting CPNB, zegt dat het een moeilijke beslissing was. Maar er is uiteindelijk besloten gehoor te geven aan een ‘dringend verzoek’ van de boekhandels. Die willen de boekenweek pas vieren als ze weer open zijn. Het lastige besluit past volgens Aendekerk wel precies bij het thema van de boekenweek: tweestrijd.
Na de eerste lockdown in maart 2020 lag voor Chassé Theater Breda en Parkstad Limburg Theaters (PLT) de focus op het annuleren en verplaatsen van voorstellingen en het informeren van de bezoekers daarover. Nadat de theaters dat onder controle hadden, werd het tijd om toekomstige teleurstelling en tijdrovende communicatie/restitutie te voorkomen. Een nieuwe verkoopstrategie ontstond: kort op de bal spelen en geen papieren seizoensbrochure meer. Om meer inzicht te krijgen in deze aanpak, sprak Cultuurmarketing met Eveline Hollanders (hoofd marketing, publiciteit en bespreekbureau Chassé Theater) en Yoram Reintjens (afdelingshoofd marketing Parkstad Limburg Theaters).
In het kader van het thema Verdienvermogen voerde CJP een sectorbreed onderzoek uit naar de ontwikkeling van een samenwerkingsmodel op het gebied van dataverzameling en data exploitatie in de culturele sector. Data spelen in de bedrijfsvoering een steeds grotere rol - ook binnen de culturele sector. De manier waarop de sector omgaat met publieksdata is namelijk bepalend voor een succesvolle marktontwikkeling door de sector zelf, zonder afhankelijkheid van derde partijen zoals mediabedrijven of technische (software)platformen. In dit onderzoek is gekeken naar de bereidheid om samen te werken, de behoeftes van individuele instellingen en naar een aantal randvoorwaarden. Culturele instellingen kregen drie prototypes voorgelegd: 1) model dat inzicht geeft in de eigen prestaties (benchmark), 2) model dat inzicht geeft in de loyaliteit van de eigen klanten 3) model dat inzicht geeft in de mogelijkheden om de markt te vergroten. Uit het onderzoek blijkt dat de culturele sector klaar staat voor samenwerking op datagebied en dat het tijd is om er nu echt mee aan de slag te gaan.
Afgelopen maand presenteerden we het Cultuurmarketing Onderzoek 2020. In dit onderzoek kwam onder andere naar voren dat ondanks flinke bezuinigingen op personeel en budget (gemiddeld 33% minder budget), het prijsbeleid bij het merendeel van de organisaties hetzelfde bleef. Toch blijken marketeers over het algemeen tevreden over hun organisatie: 92.3% van de respondenten geeft aan dat de eigen organisatie adequaat heeft gereageerd op de coronacrisis en ziet kansen voor de toekomst. Maar hoe zit dit bij de zzp’ers? 95 zzp’ers die in het afgelopen jaar werkzaam waren als marketeer voor minstens 1 culturele organisatie beantwoordden in oktober 2020 vragen van het jaarlijkse Cultuurmarketing Onderzoek naar trends en ontwikkelingen in het cultuurmarketing vakgebied. Er is een grote diversiteit te zien in jaren dat de respondenten werkzaam zijn als zzp’er. Ruim driekwart (76.6%) van de respondenten geeft aan zichzelf als senior te zien. Ook freelancers kregen een harde klap te verduren door de coronacrisis. Ruim een derde (35.9%) van de respondenten verloor in 2020 meer dan de helft van hun opdrachten. Toch is een carrièreswitch voor de meesten niet aan de orde.
Musea en theaters werden in ‘coronajaar’ 2020 gemiddeld gewaardeerd met een 8,5. Nooit scoorden de culturele instellingen hoger. Dat blijkt uit onderzoek door Hendrik Beerda Brand Consultancy in samenwerking met de universiteit van Amsterdam. Tussen de eerste en tweede lockdown voelden cultuurbezoekers zich vooral zeer veilig binnen de museum- en theatermuren. Wat bezoekers betreft zijn verdere corona-aanscherpingen bij podia en musea daarom volstrekt onnodig. Ook de rust in zalen en gangen droeg bij aan de hogere waardering. Bezoekers blijken zeer bereid musea en theaters aan te bevelen bij vrienden en familie. Hoe reageren theaters en musea in West Noord-Brabant op de resultaten van het onderzoek?
Hoe laat je bezoekers ervaren dat een cultuurbezoek veilig is? En hoe ga je om met alle communicatie over tijdelijke sluitingen en openingen? Cultuurmarketing sprak met het Concertgebouw, Imagine IC, Museumplein Limburg en PAARD over communicatie in crisistijd.
Corona kaapte 2020 en zette de cultuursector op zijn kop. Cultuurmarketing vroeg 8 marketeers welke inzichten dit jaar hen bracht.
Veel culturele organisaties zijn sinds maart hard geraakt door de coronapandemie. Hoe blijf je nu genoeg publiek bereiken en op andere manieren inkomsten verkrijgen? Ben Wiegman van Cultuur + Ondernemen bespreekt zeven verdienmodellen met het accent op nieuwe inkomsten. Ook zoomt hij in op kansen: fysiek, digitaal en hybride.
De impact van de coronacrisis op de cultuursector was in 2020 groot: minder budget, een verschuiving van werkzaamheden, maar ook veel innovatieve oplossingen. De belangrijkste resultaten van het Cultuurmarketing Onderzoek 2020.
Er komt een nieuwe stadskunstenaar voor Helmond. Maar wie de nieuwe cultuurambassadeur van de stad wordt, zal pas volgend jaar bekend zijn. Volgens een woordvoerder van de gemeente Helmond heeft dat te maken met het coronavirus. ‘We zijn aan het kijken hoe we voor 2021 invulling kunnen geven aan het stadskunstenaarschap tijdens deze coronaperiode. De stadskunstenaar vervult een rol waarbij hij/zij verbinding zoekt met de stad. Dat blijft altijd het uitgangspunt'. De termijn van Tahné Kleijn zit er eind dit jaar op. De Helmondse fotografe was de eerste die voor een periode van twee in plaats van één jaar stadskunstenaar mocht zijn in Helmond.
Jon Heemsbergen bespreekt in deze blog de kansen voor marketeers om in tijden van crisis nieuwe dingen uit te proberen en structurele problemen aan te pakken.
Sinds april dit jaar is de culturele sector in een wervelwind beland. Als een van de meest getroffen sectoren door de coronacrisis, staat hen ook nu nog een onzekere tijd te wachten. Theaters en podia zijn weer dicht, voor musea moet je vooraf reserveren. En grote festivals verkeren nog in totale onzekerheid. Nu de culturele sector minder op ‘evenementenniveau’ marketing kan voeren, ligt een verschuiving naar cultuurmarketing voor de hand. Aldus Floor van Elsen van Buro Dertig.
De Bredase Cultuurnacht, die gewoonlijk jaarlijks op een winterse zaterdag eind januari duizenden cultuursnuivers trekt, is verplaatst naar maart. Bovendien gaat het evenement niet één avond en nacht, maar drie dagen duren. De reden hiervoor is de pandemie. Deze editie kent meer aanpassingen dan alleen de verlenging en de veranderde data. Zo zullen er dit keer minder, maar wel grotere locaties deelnemen. Om bezoekers de kans te bieden veilig cultuur te snuiven, komen er vaste routes langs de verschillende onderdelen. In kleine groepjes wordt het publiek daar langs geleid.
De maatregelen om verspreiding van het coronavirus tegen te gaan hebben grote impact op de culturele sector. Op cultuurmakers van alle leeftijden en niet in de laatste plaats op de mogelijkmakers van cultuureducatie en –participatie, grote én kleine organisaties. Er heerst grote onzekerheid bij de verenigingen en cursusinstituten over hoe lang gaat het duren en daarmee de vrees dat leden, vrijwilligers, deelnemers en cursisten ernstig teruglopen. En dat het voortbestaan van de vele centra, koren, erfgoedgemeenschappen, dansscholen etc. bedreigd wordt. Daarom start de landelijke campagne #weblijvenbezig. De campagne helpt herinneren dat cultuurmaken plezier, geluk en gezondheid brengt. Laat zien dat het nog steeds mogelijk is en hoe dat veilig kan. Hiermee hoopt de campagne verenigingen, groepen en kunst- en cultuurcentra te ondersteunen en tools te geven om hun achterban aan hen te blijven verbinden. De campagne is een initiatief van het Fonds voor Cultuurparticipatie en het LKCA.
Bij veel culturele organisaties is content(marketing) door corona ineens op de kaart komen te staan. In haar blog gaat contentmarketingexpert Irma Machielse in op de vraag of het produceren van meer content ook betekent dat contentmarketing daadwerkelijk effectiever is geworden.
“Dit is hét moment om te experimenteren. Welke nieuwe vormen van cultuur kunnen we bedenken, die passen bij onze veranderende wereld?” Onder de noemer ‘Never waste a good crisis’ riep Concordia in Enschede lokale makers op om hier met hen over na te denken. Om met producties te reageren op de huidige situatie. “Makers in de cultuursector zijn bij uitstek bezig met vernieuwing. Hun creativiteit kunnen we heel goed gebruiken om de sector als geheel beter wendbaar te maken.” Cultuur + Ondernemen sprak met Willem Jaap Zwart, directeur van multidisciplinaire kunstinstelling Concordia in Enschede. Sinds ruim een half jaar experimenteert zijn organisatie - die bestaat uit een filmhuis, een theater en een expositieruimte, kunstuitleen en winkel - succesvol met verschillende online en hybride voorstellingen en evenementen. Het verdienmodel draait niet alleen om winst, maar juist om de binding met het publiek en om het maken van impact, zegt hij.
A Spectator is an Artist Too gaat over hoe mensen in musea kunst kijken en beleven, aan de hand van foto’s van museumbezoekers zelf. De publicatie toont en becommentarieert hoe kunstmusea veranderen en hoe museumbezoekers zich steeds vrijer en creatiever gaan gedragen. Kunstenaars creëren, maar het publiek maakt het werk af. Het boek is samengesteld en geschreven door Johan Idema, gebaseerd op een unieke selectie uit de honderdduizenden foto’s die museumbezoekers wereldwijd de afgelopen jaren online publiceerden. Een schurend maar ook verhelderend boek volgens Jeroen Junte.
In september 2020 dansten de dansers van Nederlands Dans Theater (NDT) het programma ‘Endlessly Free’ in het Zuiderstrandtheater in Den Haag. In de zaal mochten vanwege de coronamaatregelen slechts 178 mensen aanwezig zijn. Online keken er meer dan 3000 mensen mee. Het dansgezelschap zet hiermee in op een strategie met een combinatie van fysiek en digitaal theaterbezoek. De eerste ervaringen met digitale livestreams wijzen op een succesvol nieuw businessmodel. Hoe pakt NDT dat aan?
Het Internationaal Theater Amsterdam speelde op 30 oktober voor het eerst een voorstelling die gelijktijdig op internet was te zien. Een exercitie die vooraf de nodige nervositeit met zich meebracht. “Voor zo’n groot gezelschap als ITA is het niet rendabel om voor de maximaal toegestane 30 man te spelen. Maar denk niet dat de rechtstreekse internetuitzending een gevolg is van het uitbreken van de plaag. ‘Wij zijn hier al 1,5 jaar mee bezig’, onthult Wouter van Ransbeek, een van de drie directeuren van ITA. Oorspronkelijk zou een ander toneelstuk, De stille kracht, dit najaar live worden gestreamd in 140 bioscopen. Daarvoor was een externe productiemaatschappij aangetrokken. Maar de coronacrisis gooide roet in het eten. ‘Het is een groeimarkt.’, zegt van Ransbeek. Ervaringen in het buitenland leren dat met livestreams veel meer mensen kunnen worden bereikt. En misschien nog wel belangrijker: er kan nieuw publiek mee worden aangeboord.
Door de coronamaatregelen krijgt de cultuursector momenteel extra harde klappen. Hierdoor zijn de meeste makers en podia meer bezig met overleven dan met het nadenken over de toekomst. Toch is het belangrijk dat de cultuursector niet stil blijft zitten. Net als veel andere sectoren trouwens. De cultuursector zou deze crisis moeten aangrijpen om versneld te digitaliseren. Kleine en grote spelers kunnen dan gaan profiteren van de mogelijkheden van digitale technologieën en nog beter aansluiten op het publiek dat zich steeds mee online oriënteert. Aldus Maurits Kreijveld, futuroloog en strategisch adviseur.
De komende jaren veranderen de behoeften en de manieren waarop het toekomstige publiek aan cultuur zal deelnemen. Eén van de manieren om toekomstbestendigheid van de langetermijnvisie van een instelling of individuele maker te toetsen óf te ontwikkelen is door scenario’s te gebruiken. DEN maakte samen met professionals van binnen en buiten de sector vier scenario’s over het cultuurpubliek van de toekomst. De scenario’s zijn gericht op de vragen: Hoe ziet in de toekomst het cultuurpubliek eruit? Wat beschouwen ze als cultuur en hoe beleven ze cultuur (zowel passief als actief) gezien de toenemende digitale transformatie in de samenleving? Deze scenario’s helpen na te denken over veranderingen en de betekenis ervan voor de cultuursector. Het doel van deze toekomstscenario’s is om de kansen en uitdagingen te benoemen en vervolgens handelingsperspectieven te definiëren. Hiermee vergroot de cultuursector haar weerbaarheid en wendbaarheid.
Theatergezelschap Vis à Vis bracht als gevolg van de coronacrisis veranderingen aan in prijs, plaats en promotie, maar hield vast aan haar product: voorstelling ROBOT.
Als gevolg van de coronacrisis is Beeld en Geluid snel overgestapt op een volledig online aanbod. Hoe hebben zij geïnnoveerd en wat waren hierbij de positieve effecten, struikelblokken en leerpunten?
Uit onderzoek van Terra Nova blijkt dat bezoekers tevreden zijn met de manier waarop coronaprotocollen worden toegepast door de theater- en concertpodia. Een podiumbezoek leidt vaak tot herhaalbezoek en meer vertrouwen in de sector.
Aan de vooravond van de 66ste Kinderboekenweek is het boek Uit elkaar, geschreven door Bette Westera en geïllustreerd door Sylvia Weve, bekroond met de Gouden Griffel, de prijs voor het best geschreven kinderboek van 2020. Westera en Weve ontvingen eerder dit jaar voor Uit elkaar ook al de Woutertje Pieterse Prijs. In 2015 ontving Westera een Gouden Griffel voor haar boek Doodgewoon. Een dubbele bekroning, met zowel de Gouden Griffel als Woutertje Pieterse Prijs, is pas twee keer eerder voorgekomen: bij Lampje van Annet Schaap en dus met Doodgewoon van Bette Westera. Hup Herman!, geschreven en geïllustreerd door Yvonne Jagtenberg, is bekroond met het Gouden Penseel, de prijs voor het best geïllustreerde kinderboek van 2020. Vorig jaar ontving Jagtenberg het Gouden Penseel voor haar boek Mijn wonderlijke oom.
Het Rotterdams Philharmonisch Orkest (RPhO) heeft in de loop der jaren internationale bekendheid vergaard en ontvangt van zowel binnen- als buitenlandse pers erkenning. Het bezoekersaantal stijgt jaarlijks en bereikte bijna de 180.000 in 2017. Toch zag de organisatie mogelijkheden voor verbetering in het bereik van nieuw publiek en heeft daarom tijdens het jubileumjaar in 2018 de campagne ‘Kennen wij elkaar al?’ gelanceerd. Het orkest werd met deze campagne door de vakjury genomineerd voor een Cultuurmarketing Award in de categorie Merk en Loyaliteit.
Er lijkt een ramp gaande in de cultuursector. Kan marketing helpen om weer op te starten en de coronacrisis te overleven? Zeker, zeggen de experts. Onder meer door het publiek te verleiden, kortingen bij media te bedingen, fundraising campagnes op te zetten en online innovatie. ,,Maar de tijd dat je naar 40.000 mensen een gedrukte programmabrochure stuurt is voorbij."
Door de coronamaatregelen is de uitdaging van de boekhandel om de aandacht van klanten te grijpen alleen maar groter geworden. Het contact in de winkel is immers sterk beperkt. Klanten vinden op andere manieren hun weg naar een volgend boek: de ‘coronaklantreis’. Met het oog op het belangrijke vierde kwartaal onderzochten KVB Boekwerk en Stichting Marktonderzoek Boekenvak hoe koopgedrag veranderd is. Dit geeft inzicht in hoe uitgevers en boekverkopers zich kunnen inzetten om, ondanks noodzakelijke aanpassingen, verbinding te kunnen houden met lezers. In de samenvatting van het onderzoeksrapport staan enkele belangrijke resultaten. Het onderzoek geeft vooral verdieping aan wat binnen het boekenvak al bekend is over de boekenkoper. Voor het eerst is de boekenkoper zelf aan het woord en dat levert relevante inzichten op, die het beeld over de klantreis aanscherpen.
Uit publieksonderzoek van Het Concertgebouw en TivoliVredenburg blijkt dat 96% van de bezoekers van de eerste concerten na de heropening aangeeft zich veilig te voelen dankzij de doorgevoerde maatregelen. Ook geven bezoekers aan dat een concertbezoek in de 1,5 meterconcertzaal een ‘VIP-gevoel’ geeft en niet alleen veilig, maar ook ontspannen voelt.
De afgelopen tijd waren dingen die als ‘normaal’ worden gezien ineens niet meer mogelijk. Zoals naar de film gaan. Gelukkig zijn bioscopen en filmtheaters sinds 1 juni jl. weer (beperkt) open en kunnen filmliefhebbers weer genieten van een film op het grote doek. Vanuit een gedeelde passie voor film en om de branche te ondersteunen, bundelt de Nederlandse filmbranche de krachten voor een gezamenlijk doel; Nederlanders nog meer enthousiasmeren om naar de film te gaan in deze zomer waarin veel mensen vakantie zullen vieren in eigen land. De Nederlandse filmbranche komt daarom met een unieke, gezamenlijke campagne: ganaardefilm.nl. De campagne is een initiatief van de Nederlandse filmbranche bestaande uit alle filmdistributeurs aangesloten bij branchevereniging FDN, alle bioscopen en filmtheaters aangesloten bij branchevereniging NVBF, Nationale bioscoopbon, Holland Filmnieuws, NL Filmfonds, NVPI, Film.nl Nicam, CFAB/Sekam, het Nederlands Film Festival, Cineville en Jean Mineur Mediavision. Filmdistributeurs Nederland
Poppodium 013 in Tilburg ontwikkelde in 2016 een grootschalige TV-campagne om zijn programmering onder de aandacht te brengen. Deze is door de marketeers in de afgelopen jaren doorontwikkeld tot een brede online publiekscampagne. Cultuurmarketing ging in gesprek met Emiel Haring, projectleider van de campagne en hoofd marketing bij het poppodium. Hij vertelt over het merk 013 en hoe de voordelen van online marketing in 2019 zijn ingezet.
Het culturele bezoek ziet er anders uit. Reinigingsmiddelen, aangepaste routes en minder bezoekers die per keer naar binnen mogen zijn de nieuwe realiteit. Cultuuraanbieders pasten zich in sneltreinvaart aan en experimenteren inmiddels met nieuwe presentatievormen. Dat vraagt ook om een nieuwe aanpak voor het bezoekersonderzoek. Of zijn een paar aanpassingen in bestaande enquêtes voldoende? Cultuurmarketing organiseerde een online talk waarin deelnemers vraagstukken rondom bezoekersonderzoek in coronatijd uitwisselden.
Door de coronamaatregelen is de traditionele voorverkoop bij veel podia opgeschort. Marketeers worstelen met de vraag of zij alsnog een brochure zullen uitbrengen en of publiek zich al wil vastleggen. Hoe kunnen marketeers nu een impuls aan hun omzet geven? De strippenkaart is een mooi middel om bezoekers hun betrokkenheid te laten tonen én podia het mogelijk onstuimige najaar door te helpen.
De Vlaamse dichter Maud Vanhauwaert en de Nederlandse dichter Rodaan Al Galidi reageerden enthousiast op de uitnodiging om voor de Poëzieweek 2021 het Poëziegeschenk te schrijven. Het thema is ‘Samen’ en de auteurs bepalen dan ook samen hoe ze het zullen aanpakken. De Poëzieweek start op 28 januari 2021 in Vlaanderen en Nederland met Gedichtendag en duurt tot en met 3 februari. Tijdens de Poëzieweek is het Poëziegeschenk verkrijgbaar in de deelnemende Vlaamse en Nederlandse boekhandels. De coördinatie van de Poëzieweek 2021 voor Vlaanderen ligt bij Poëziecentrum (Gent), het contact in Nederland loopt via Awater/ Stichting Poëzieclub .
Theaters, musea, poppodia, bioscopen en andere culturele instellingen kunnen als gevolg van de anderhalve meter-maatregelen aanzienlijk minder publiek ontvangen. Welke gevolgen heeft dat voor toegangsprijzen en toegankelijkheid? Cultuurmarketing bracht cultuurprofessionals online samen om met elkaar in gesprek te gaan over nieuw prijsbeleid.