Het HipHopHuis in Rotterdam is een het centrum voor creativiteit en ontwikkeling volgens de universele hiphopwaarden. Als hoofd marketing en communicatie wil Aïda Sium met de kracht van branding deze maatschappelijke waarden nog beter uitdragen. Cultuurmarketing sprak met haar over het centrum dat onlangs is opgenomen in de BIS, de culturele Basisinfrastructuur.

Voor veel mensen met een onzichtbare fysieke aandoening of chronische ziekte zijn cultuurbezoeken of deelname aan culturele activiteiten niet altijd toegankelijk of bereikbaar. Dat komt omdat zij een lage tolerantie hebben voor prikkels. Stichting Onbeperkt Genieten stimuleert prikkelarm aanbod en biedt o.a. trainingen aan. De stichting heeft de praktische gids Prikkelarm & Cultuur uitgegeven met daarin inhoudelijke achtergrondinformatie en praktische richtlijnen om direct aan de slag te gaan.

Een nieuw initiatief voor het scouten en ontwikkelen van films, Generation Inclusion genaamd, is op 14 april van start gegaan. Het project wordt financieel ondersteund door o.m. de publieke omroepen, Netflix, Amazon, YouTube en het Nederlands Filmfonds. Het project heeft als doel een nieuwe generatie makers de kans te bieden hun stem te laten horen in "verhalen waarin iedereen zich herkent". Om zoveel mogelijk diverse plannen te vinden, gaan scouts van Generation Inclusion in Nederland en in het Caribisch deel van het koninkrijk actief op zoek naar talenten. Geselecteerde deelnemers krijgen vier maanden de tijd om zichzelf en hun verhaal te ontwikkelen onder begeleiding van professionele (script)coaches. Daarnaast nemen ze deel aan trainingen, masterclasses een writersroom en netwerk events. Na vier maanden pitchen de deelnemers het ontwikkelde project aan de Generation Inclusion-partners. Bij interesse van een van de partners wordt het project doorontwikkeld en uiteindelijk geproduceerd.

Inclusie en gelijke kansen zijn urgente onderwijsthema’s. Daarom pleiten Gabriela Acosta Camacho en Ellen Oosterwijk ervoor het persoonlijke verhaal van leerlingen op te nemen in het geheel van de lesstof. Ze zijn op zoek naar best practices.

Het Nieuwe Instituut (HNI) presenteert samen met architect Afaina de Jong en kunstenaar Debra Solomon de invulling voor het Nederlandse paviljoen tijdens de Biennale di Venezia van dit jaar. Ze noemen de expositie een pleidooi voor verschil en meerstemmigheid, noodzakelijk om rechtvaardige, weerbare steden en samenlevingen te realiseren. Hoofdcurator Hashim Sarkis heeft de komende Biennale Architettura in Venetië als thema ‘How will we live together?’ meegegeven. Een vraag waarvan de pregnantie door de Covid-pandemie is benadrukt, doordat ze een vergrootglas houdt boven de onevenwichtige en onrechtvaardige manier waarop samenlevingen zijn vormgegeven. Echter, er gaat nog een kwestie vooraf aan Sarkis’ vraag, stelt Francien van Westrenen. Namelijk: wie en wat wordt allemaal tot die ‘we’ gerekend? ‘Who is We?’ Van Westrenen, hoofd Agentschap van HNI en curator van het Nederlandse paviljoen, merkt op dat ‘we’ weliswaar inclusiviteit suggereert, maar in de praktijk vaak een enkelvoudig perspectief vertegenwoordigt

De Auteursbond, de belangenvereniging voor schrijvers en vertalers,  reageert op de oproep zich uit te spreken over diversiteit en inclusiviteit naar aanleiding van de zaak Gorman-Rijneveld. In een nog te publiceren interview met Boekblad, het vakblad voor de uitgeverij en boekenwereld, spreekt Maria Vlaar, voorzitter van de Auteursbond, zich uit over de kwestie. Eén van de zorgen van de Auteursbond betreft de kwaliteit van de vertaling. ‘Vertalers zijn altijd dienstbaar aan de oorspronkelijke tekst en de auteur. Vertalen vereist allereerst vakmensen,’ benadrukt Vlaar. De Auteursbond probeert het onderwerp breed te benaderen en niet aan een specifiek voorval te koppelen. Belangrijker dan wie de vertaling uiteindelijk maakt, is de noodzaak meer vertalers van kleur op te leiden en een platform in het boekenvak te geven. De Auteursbond zal nieuw beleid ontwikkelen om meer schrijvers en vertalers van kleur te bereiken en kansen en zichtbaarheid te geven.

Krijgen we na de coronacrisis een steviger ‘Off-Broadway’-circuit in Nederland? Het is nog even afwachten, maar de komst van nieuwe initiatieven voor de innovatie van musical is hoopgevend. Een van die nieuwe initiatieven is NANOEK van muziektheatermaker Anouk Beugels. Met NANOEK wil Beugels ruimte scheppen voor experiment, maar ook een kloof tussen de opleidingen en het werkveld dichten. Op 20 juni vindt in De Balie een concertante lezing plaats van Lokroep, de eerste musical in de reeks van 3, gemaakt door jonge schrijvers en componisten . Een lezing van alle drie de projecten volgt in de eerste editie van het het O-Festival in Rotterdam. Opvallend is dat deze 3 musicals niet alleen de perspectieven van vrouwen centraal stellen, maar ook overwegend door vrouwen geschreven, gecomponeerd en geregisseerd worden. In een veld waar vrouwelijke makers ondervertegenwoordigd zijn, is dat een welkome ontwikkeling. Daarnaast wil Beugels de voorwaarden bevragen waarop musicals gemaakt worden. Jeroen van Wijhe sprak met haar.

Past het huidige cultuurbeleid eigenlijk nog bij de behoeften van deelnemers, beoefenaars, makers, andere professionals en de samenleving? Hoe komen we tot een meer inclusief cultuurbeleid? In het LKCAtelier van 22 april worden de huidige tekortkomingen van het cultuurbeleid verkend in relatie tot de behoeften uit de samenleving.

Onder meer aangezwengeld door de discussie rondom de Amanda Gorman-vertaling door Marieke-Lucas Rijneveld heeft de Translators Association in het Verenigd Koninkrijk zich uitgesproken over een aantal zaken rondom diversiteit en inclusiviteit. Eén van de standpunten is: 'iedereen moet iedereen kunnen vertalen'

Het vijfde webinar van de Museumvereniging stond in het teken van museale collecties en de vraag: staan ze midden in de samenleving? Onder leiding van moderator Aldith Hunkar werd er in drie blokken gesproken over museale collecties. Wat betekent het verzamelen, beheren en presenteren van collecties voor de toekomst, voor wie doen we dit eigenlijk en wat willen we ermee vertellen? Een verslag.

Spotify zet bewust een schijnwerper op de muziek van lokale en vrouwelijke artiesten. Hoofd van Spotify Benelux Wilbert Mutsaers zei onlangs tegen NU.nl dat Spotify daar waar het kan muziek van eigen bodem en vrouwelijke artiesten extra steunt met bijvoorbeeld playlists. "Het is onze taak om het lokale product op weg te helpen. Bij het maken van playlists overwegen we artiesten uit eigen land dan ook extra. Als wij die nieuwe Nederlandse of Belgische artiest niet pushen, dan ligt het niet voor de hand dat dit in IJsland of Nieuw-Zeeland wel gebeurt." Hij verwijst ook naar de coronacrisis waardoor optredens zijn weggevallen. Op Internationale Vrouwendag lanceerde Spotify in vijftig landen waaronder Nederland de nieuwe EQUAL Hub. Hierop wordt de nieuwste muziek en podcasts van vrouwelijke makers speciaal uitgelicht. Met de campagne wil Spotify het potentieel van vrouwelijke makers extra voeden. “Vrouwen zijn ondervertegenwoordigd in de muziekwereld, bij de artiesten, maar nog meer als songwriters en producers. Dat is al lange tijd het geval en daar hopen we langzaamaan wat verbetering in te kunnen brengen met extra steun bijvoorbeeld in playlists."

Voor nieuwkomers zijn werkervaring en netwerken heel belangrijk om soepel in te burgeren. Als culturele organisatie kun je hen hierbij helpen door ze een plek te geven als medewerker, stagiair, bestuurslid, vrijwilliger of kunstenaar. Een inspirerend verhaal van Hooman Nassimi over nieuwkomers betrekken bij je organisatie, met praktische tips om zelf toe te passen. Bea Ros met de inhoudelijke terugkoppeling van het LKCAtelier van 25 maart.

In de internationale filmwereld worden af en toe ‘sensivity readers’ of ‘diversity readers’ ingeschakeld. Wie googelt vindt deskundigen die hun diensten aanbieden op dit gebied, met uiteenlopende specialismen: ze maken deel uit van een minderheidsgroep, hebben een niet-binaire genderidentiteit of lijden aan een chronische ziekte. In de Nederlandse filmwereld lijkt het inschakelen van dit soort deskundigen alleen informeel te gebeuren. Houden Nederlandse scenarioschrijvers rekening met opmerkingen over representatie en stereotypering? NRC sprak met Ashar Medina, scenarist van misdaadserie Mocro Maffia, Sem de Jong, regisseur van Prins, Steffen Haars, van de New Kids films, en scenarist Aliefka Bijlsma,Zwanger & Co.

Bij haar tweede poging om de poëzie van de Amerikaanse dichter Amanda Gorman in Nederlandse vertaling uit te brengen, gaat uitgeverij Meulenhoff samenwerken met uitgeverij Wilde Haren. Deze start-up in de boekenwereld beroemt zich op inclusiviteit, zichtbaarheid en diversiteit. De uitgeverijen hebben niet bekendgemaakt wanneer de vertaling van Gormans werk zal verschijnen, noch welke vertaler de opdracht krijgt.

Hoe zie je in collecties terug dat niet iedereen dezelfde seksuele voorkeuren heeft of had? Het boekje ‘Queering the Collections’ is gemaakt voor musea en archieven die seksuele en genderdiversiteit in publieke collecties beter zichtbaar willen krijgen. Het bevat het verslag van het eerste internationale congres over dit onderwerp, een mini-lexicon met ‘regenboogwoorden’ en praktische tips en tricks. De uitgave is in 2016 samengesteld door Riemer Knoop en Lonneke van den Hoonaard van de Reinwardt Academie.

Hoe kijken we in onze samenleving naar cultuur? Is onze blik op cultuur wel ruim genoeg? En in hoeverre staan we open voor culturele praktijken die nu nog buiten ons blikveld liggen? LKCA wil kunstprofessionals en ondersteuningsinstellingen helpen om anders te leren kijken naar wat cultuur eigenlijk is of voor hen lijkt te zijn. In de blogreeks Culturele Praktijken wil LKCA de verbreding van het cultuurbegrip verkennen.

Per 2021 maken het Jeugdeducatiefonds en Méér Muziek in de Klas zich samen sterk voor muziekonderwijs op basisscholen waarvan meer dan de helft van de leerlingen opgroeit in armoede. De samenwerking is een spin-off van het MuziekopleidersAkkoord dat op 7 oktober 2020 werd ondertekend. Het Jeugdeducatiefonds tekende dit Akkoord mee om het belang van muziekonderwijs voor bij het fonds aangesloten scholen en hun leerlingen te onderstrepen.

Met de omstreden vertaling van Amanda Gormans gedicht The Hill We Climb maakt de sensitivityreader binnenkort zijn entree in Nederland. Wat doet zo iemand precies en waarom? En zitten we erop te wachten? En hoe denken schrijvers over de sensitivityreader? Literair vertaler Harm Damsma ziet weinig in de sensitivityreader als morele waakhond. Vertalers moeten recht doen aan de keuzes en intenties van de auteur, niet aan wat bepaalde lezers welgevallig is.

De aandacht voor vluchtelingenproblematiek in musea is de laatste jaren enorm toegenomen, maar hun benadering beperkt zich vaak tot thema’s en methoden die het beeld van ‘de vluchteling’ als een eenduidig stereotype in de hand werken. Volgens Susanne Boersma zullen ze op zoek moeten naar een manier die in de eerste plaats erkent dat het om mensen gaat. Alleen dan kunnen musea met succes bijdragen aan een ingewikkeld politiek en publiek debat.

Hoe geef je in de praktijk handen en voeten aan begrippen als kansengelijkheid, diversiteit en inclusie? Uit de eerste pilots van het project Cultuur@CruyffCourts blijkt deze interventie kansrijk. In het LKCAtelier van 15 april a.s. krijg je een beeld van de werkzame elementen uit het project.

Sarafina Paulina Bonita van Ast schrijft poëzie en maakt performances vanuit een intersectioneel perspectief. Sarafina nam deel aan de bijeenkomst Verkiezingen zijn niet genoeg! Kunstpraktijken als democratische vernieuwing, op 14 maart in het Stedelijk Museum en droeg er ook een tekst voor. Joram Kraaijeveld ging in gesprek met hen over hun werk in, met en voor de queer community, de gendered gaze en de voordelen van channelen.

De Stichting The Need for Legacy werd opgericht in 2020 en organiseert presentaties over theatermakers van kleur, houdt bijeenkomsten waarin gevestigde theatermakers in gesprek gaan met de jonge generatie en werkt aan de zichtbaarheid van de diversiteit in de Nederlandse theaterarchieven. In de toekomst hoopt de stichting de samenwerking met de toneelscholen te verduurzamen en ook dans en klassieke muziek bij hun missie te betrekken. Naomi van der Linden, actrice en bestuurslid van The Need for Legacy : “Ons doel is om mensen bewust te maken van die geschiedenis. Door samen een inclusieve geschiedenis te schrijven, creëer je ook de basis voor een diverse toekomst.” The Need for Legacy vroeg (in samenwerking met Internationaal Theater Amsterdam) aan beeldend kunstenaar Brian Elstak om een portret te maken van Rufus Collins, voor de galerij in de Amsterdamse Stadsschouwburg met portretten van theatermakers uit de Nederlandse theatercanon is te zien.

Kunst inzetten als onderdeel van geestelijke verzorging, als middel in de GGZ, of voor het bevorderen van inclusie. Sanne Scholten, directeur LKCA, hoopt dat het nieuwe kabinet is doordrongen van de waarde van cultuur in het leven van alle mensen in Nederland.

Zes jaar geleden was #OscarsSoWhite trending in de aanloop naar de moeder aller filmprijzengala’s. Maar in de tussenliggende jaren is er veel veranderd, ten goede. We staan nu zelfs aan de vooravond van het meest diverse prijzenseizoen ooit, met als apotheose de uitreiking van de Oscars op 26 april. Edo Dijksterhuis zet het op een rij.

Op de derde verdieping van OBA Oosterdok is het  IHLIA. IHLIA is dé erfgoedorganisatie op het gebied van lhbti in Nederland en heeft de grootste lhbti-collectie van Europa. Het archief verzamelt, bewaart en ontsluit relevante informatie over homoseksuele mannen, lesbische vrouwen, biseksuelen, transgenders, interseksuelen en hun geschiedenis, leefwereld en cultuur. Tijdens de Boekenweek wordt een speciaal door IHLIA samengestelde collectie met queer boeken toegevoegd aan het Huis van Alle Talen. In het kader van ‘tweestrijd’, het thema van de Boekenweek 2021 gaat Mounir Samuel in gesprek met Tofik Dibi en Simon(e) van Saarloos. Er wordt ingegaan op de representatie van lhbtqi+-personen en thema’s in literatuur. Hoe verhouden deze queer schrijvers zich tot de hetero- en cisnormatieve canon van literatuur? Tot in hoeverre beklemt of bevrijdt het gebrek aan representatie hun creatieve proces? Voelen zij een tweestrijd tussen het verantwoordelijkheidsgevoel om lhbtqi+-representatie te vergroten en een drang naar absolute creatieve vrijheid? Het programma wordt ingeleid door een columnvoordracht van Pim Lammers.

‘’ Woorden hebben een bepaalde waarde en brengen een lading met zich mee, dat kan met de tijd veranderen. Het gaat er bij inclusief taalgebruik om dat je je bewust bent van de impact van woorden. Inclusief taalgebruik is een continu empathisch proces dat we samen bepalen. Hoe? Door te luisteren, gesprekken te voeren en samen na te denken over woordgebruik, en die waar mogelijk aan te passen. “ Op 10 maart 2021 presenteerde Mounir Samuel de handreiking Waarden voor een nieuwe taal, in opdracht van de Code Diversiteit & Inclusie geschreven. De handreiking is te downloaden. Op 7 april vindt er een masterclass plaats.

Stichting Vrouwen in Beeld heeft bekendgemaakt dat het in samenwerking met Universiteit Utrecht een onderzoek is gestart naar genderongelijkheid in Nederlandse televisie- en filmindustrie. Uit pilotonderzoek is gebleken dat zowel voor als achter de camera de verhouding tussen vrouwen en mannen niet gelijkwaardig is. Het nieuwe onderzoek zal deze verschillen nader in kaart brengen en dient als basis om binnen de industrie het gesprek aan te gaan hoe dit verbeterd kan worden.

De expositie ‘Voices of Fashion : Black Couture, Beauty & Styles’ in het Centraal Museum in Utrecht gaat in op de witte blik waarmee decennialang mode is gepresenteerd, gedragen en verzameld. Op basis van jarenlang onderzoek door zwarte, witte en niet-zwarte personen van kleur, wordt geconstateerd dat de gevolgen van het koloniale verleden tot op de dag van vandaag doorwerken, óók in de modesystemen. De expositie laat de grote invloed van zwarte ontwerpers op de internationale mode zien, evenals de stereotyperingen die nog altijd rond zwarte mode, stijl en beauty bestaan. Curatoren Ninke Bloemberg, Janice Deul en Anne-Karlijn van Kesteren wilden bewust geen overzicht of tijdlijn schetsen van zwarte stijlen en ontwerpers, maar in plaats daarvan verschillende stemmen uit de geschiedenis van black fashion aan het woord laten. Om die reden is de tentoonstelling niet chronologisch ingedeeld maar op basis van brede thema’s, die als verbindende factor werken voor de verhalen van makers, merken en dragers.

Jorien Waanders is sinds september 2019 zakelijk directeur van het Bijlmer Parktheater, dat als slogan heeft: 'Theater van het nieuwe Nederland'. Ze vertelt onder meer over structuur aanbrengen in een creatieve organisatie en andere verhalen in het theater brengen

Het theoretisch kader Cultuur in de Spiegel werd alweer enige jaren geleden geïntroduceerd als fundament voor cultuuronderwijs. Hoe heeft dit gedachtengoed over cultureel bewustzijn en verbeelding zich verder ontwikkeld? In Cultuur+Educatie 56 aandacht voor de laatste stand van het onderzoek, van het jonge kind tot ouderenzorg.

Er zijn in Nederland nog geen banlieus of getto's. Maar ook Nederlanders trekken zich - uit eigen beweging of omdat ze niet anders kunnen - steeds vaker terug in homogene wijken. Dat gaat ten koste van de sociale veerkracht in de samenleving, stelt Dries Zimmermann, planoloog bij de gemeente Rotterdam. Voor zijn studie tot Master City Developer beschrijft hij in een essay zijn observaties én geeft hij drie adviezen om via gebiedsontwikkeling de sociale veerkracht weer te vergroten.

Wil je in je eigen organisatie samenwerken met nieuwkomers die uit alle hoeken van de wereld naar Nederland komen om hier te wonen, maar weet je niet zo goed hoe? Samen met Hooman Nassimi van New Faces wordt tijdens het LKCAtelier van 25 maart onderzocht wat er in jouw praktijk mogelijk is

Toen Siela Ardjosemito-Jethoe in de oudercommissie zat van de basisschool van haar kinderen, zette ze met de werkgroep kunst en cultuur in op diversiteit. Het culturele leven van de kinderen werd verbreed en verdiept. Nu is er weinig meer over van de plannen van toen. Hoe borg je aandacht voor culturele diversiteit?

Iedereen heeft vooroordelen, of je wilt of niet. Bewustwording helpt om te werken aan een daadwerkelijk inclusief en divers speelveld. Dit LKCAtelier van 25 februari was daarom gewijd aan impliciete vooroordelen en stereotypen: hoe werken ze en hoe omzeil je ze? Bea Ros met de inhoudelijke terugkoppeling.

LKCA streeft als landelijke kennispartner na dat iedereen mee kan doen op de werkvloer. Op 18 februari zette Sanne Scholten, directeur-bestuurder van LKCA, een handtekening onder het Charter Diversiteit om diversiteit binnen de organisatie te vergroten.

BBC Radio 3 gaat samen met een Britse onderzoeksinstelling, Arts and Humanities Research Council, financiële steun verlenen aan een project voor erkenning van klassieke componisten met diverse etnische achtergronden. Zeven onderzoekers gaan zich verdiepen in werk van diverse componisten uit de geschiedenis, die door de klassieke canon wellicht over het hoofd zijn gezien. Het onderzoek zal worden gebruikt als input voor de klassieke zender van de BBC, die later dit jaar een speciaal concert zal uitzenden waarin enkele van de betrokken componisten aan bod zullen komen.

Op 8 maart 2021 organiseert het Nederlands Film Festival een online bijeenkomst over diversiteit en inclusiviteit in de Nederlandse AV-sector. De sessie wordt georganiseerd in samenwerking met vertegenwoordigers van KLEUR, DAFF en EYE. NFF Extended is een platform van het Nederlands Film Festival, bedoeld om iedereen in de AV-sector het gehele jaar te informeren én te inspireren door bijeenkomsten over relevante, actuele en urgente onderwerpen.

Dansgezelschap Kalpanarts heeft zich ten doel gesteld om haar voorstellingen structureel meer en beter toegankelijk te maken voor geïnteresseerden binnen de groep doven en slechthorenden. Techniek wordt ingezet om muziek ook via andere zintuigen dan het gehoor te kunnen ervaren. Het dansgezelschap kreeg onlangs subsidie voor zijn project Dance on Mute, waarmee het een voortrekkersrol in de sector wil nemen. Het idee voor Dance on Mute ontstond tijdens het maken van de voorstelling Rocking Beethoven, naar aanleiding van de 250-jarige viering van de componist. ‘Tijdens het onderzoeken, was ik bezig met het feit dat Beethoven doof was. Het fascineerde me altijd al hoe een doof persoon zulke muziek kon maken’, legt artistiek leider en choreograaf Kalpana Raghuraman uit. De voorstelling kon door corona helaas niet gemaakt worden, maar het concept bleef.

Roze Filmdagen mag voor het negende jaar een korte Nederlandse film nomineren voor de Iris Prize (Cardiff). Op 19 februari maakte de organisatie haar shortlist voor deze prijs bekend. Korte films met een LGBTQ tintje staan hierbij centraal. Uit deze lijst wordt uiteindelijk één film voorgedragen aan de jury van de Iris Prize in Cardiff. De winnaar ontvangt £30.000 om een nieuwe film te maken. De films worden vertoond in het filmprogramma Made in Holland, dat tijdens Roze Filmdagen online in heel Nederland is te zien van 11 tot 21 maart 2021. Roze Filmdagen vindt dit jaar van 11- 21 maart plaats. Dit jaar is het filmfestival voor het eerst volledig online te zien.

In maart starten Het Zuidelijk Toneel, De Herman Brood Academie en muziekfestival Woo Nah! met het talentontwikkelingstraject Hiiipower. Het traject duurt een jaar en is bedoeld voor jongeren tussen de 16 en de 27 jaar die zich willen ontwikkelen als hybride (podium)kunstenaars. Hiiipower is in het leven geroepen voor ‘jongeren die houden van performance, muziek, een passie hebben voor de hiphopcultuur, graag op een podium willen staan en zin hebben om met gelijkgestemden aan de slag te gaan’, vertelt Ilrish Kensenhuis, hoofd educatie en publiekswerking van Het Zuidelijk Toneel. Het idee kwam voort uit de constatering dat er veel jonge mensen zijn die allerlei hybride vaardigheden in zich hebben, die niet altijd tot volle wasdom komen binnen kunstvakopleidingen en andere kunstinstellingen.

In oktober schreef het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie de Open Oproep Research, Act & Reflect uit. De oproep was gericht op grassroots platforms, collectieven en organisaties die met hun programma bijdragen aan een meer cultureel diverse en inclusieve creatieve industrie. De belangstelling voor de oproep was groot en uiteindelijk zijn 5 van de 39 ingediende voorstellen ondersteund. De Open Oproep Research, Act & Reflect vindt plaats tegen een achtergrond van maatschappelijk debat en protesten tegen systematische ongelijkheid en discriminatie. Het fonds constateert dat er in Nederland de afgelopen jaren initiatieven zijn ontstaan van makers en platforms die vanuit een 'geleefde ervaring' en persoonlijke drive thema's aansnijden en gevestigde systemen bevragen die binnen de ontwerpsector nog onvoldoende worden gezien en erkend. Voor veel partijen was het de eerste keer dat zij een aanvraag indienden bij het Stimuleringsfonds. De thematiek van de open oproep werd vanuit opvallend uiteenlopende perspectieven benaderd. Het onderzoeken van dekoloniaal denken kwam in veel aanvragen terug, ook in enkele van de positief beoordeelde voorstellen. Van de 39 in behandeling genomen subsidieverzoeken zijn er 13 positief beoordeeld. Vanwege het gelimiteerde budget van € 440.000 moest er worden geprioriteerd en werd de selectie teruggebracht tot 5. Het honoreringspercentage komt daarmee op 13%. Het budget voor deze oproep is afkomstig uit de covid-19-steunmaatregelen van het ministerie van Onderwijs Cultuur en Wetenschap.

Netflix heeft op 5 februari de 15 scenarioschrijvers bekend gemaakt die aan de slag mogen met het schrijven van hun filmscript voor de New Voices Script Contest. Met deze wedstrijd is Netflix samen met Scriptbank op zoek naar een nieuwe generatie scenarioschrijvers die vernieuwende en inclusieve verhalen te vertellen hebben. De jury, bestaande uit professionals uit de film- en televisiewereld, had maar liefst 550 ingezonden filmplannen om uit te kiezen. In juni 2021 worden de twee beste film scripts geselecteerd gemaakt en mogelijk doorontwikkeld tot een Netflix Original Film.

Welke rol speelt cultuur in de samenleving en op scholen? Het antwoord op die vraag luidt in Kenia anders dan in Nederland. Het dubbelinterview met Sami Gathii en Ben Hekkema levert interessante inzichten en lessen op voor hoe wij hier in Nederland naar kunst en cultuur kijken. Bea Ros met de inhoudelijke terugkoppeling op een LKCAtelier van 28 januari.

"Dans is overal in de samenleving van betekenis. In de onbekende werkelijkheid waarin we nu verkeren met een onzekere toekomst, is de rol van dansdocenten en -makers onmiskenbaar belangrijk voor het tonen van nieuwe perspectieven en scheppen van betekenis voor de kwaliteit van leven van mensen.'' 'Ontmoeten in beweging' is een publicatie over de betekenis van inclusie in de dans voor de opleiding ArtEZ bachelor. Docent Dans (BaDD). Ronja White en Wytske Lankester hebben hiervoor een inventarisatie gemaakt van praktijkvoorbeelden, organisaties, inspirators, literatuur, observaties, vragen en gedachten met betrekking tot dit thema.

Waarom werken er zo weinig vrouwen als architect? Merel Pit liet negentien vrouwelijke architecten en diverse deskundigen aan het woord in haar boek Mevrouw de Architect. Daaruit komt een beeld over de beroepsgroep naar voren van keihard werken, lange dagen maken, de weekenden doorhalen. En jezelf goed weten te positioneren. “Het is behoorlijk competitief. Wie mag er partner worden bij een bureau? Binnen een architectenbureau moet je je helemaal van ¬onderaf opwerken. Om mee te doen in die wereld wil je aangesproken worden op de kwaliteit van je werk, niet op het feit dat je een vrouw bent.” In het machowereldje ontbreekt het aan rolmodellen, zegt Merel Pit. En die zijn nodig. Het viel haar op dat de vrouwen die hun sporen al hebben verdiend in de architectuur – naast De Vries ook Francine Houben, Liesbeth van der Pol en Dikkie Scipio – zich in de interviews voor het boek makkelijker uitspreken over het onderwerp. “Zij kunnen niet meer als zeur worden weggezet, want ze hebben het heel knap gedaan.”

Zo’n 35 creatieve jongeren starten eind januari 2021 bij St. Joost School of Art and Design aan het programma NOLIMITS. Het programma is een samenwerking met de culturele instelling wedowe, en wordt ondersteund door Fonds voor Cultuurparticipatie. Het programma is voor creatievelingen vanaf 16 jaar die de ambitie, talent en potentie hebben om hun talenten te ontdekken als toekomstig kunstenaar of ontwerper, maar niet vanzelfsprekend de weg naar de kunstacademie weten te vinden. Dit kan komen door bijvoorbeeld een culturele achtergrond, sociaal-economische status, genderidentiteit, fysieke kenmerken, levensovertuiging of opleidingsniveau. De achterliggende gedachte van het programma is dat de kunstacademie nog geen evenwichtige afspiegeling van de samenleving is. Volgens Marjan Middelhoff, voorlichter van St. Joost School of Art & Design: ”Het is niet divers genoeg. En dat terwijl kunst juist een belangrijk middel is om te reflecteren op de maatschappij.”

De laatste jaren hebben het neoliberale marktdenken en de vooral in linkse kringen populaire identiteitspolitiek elkaar gevonden, ook in het denken over kunstbeleid. De gevolgen zijn desastreus. Kunst is een instrument geworden, een economisch instrument voor de liberalen, een instrument dat maatschappelijke cohesie moet bevorderen voor links. Het belang van inhoudelijke criteria en intrinsieke waarden wordt door beide stromingen weliswaar nog met de mond beleden, maar in werkelijkheid totaal verwaarloosd. Dat stelde Kees Vlaardingerbroek, artistiek leider van de NTR ZaterdagMatinee, in een opiniebijdrage. Onbedoeld wordt hiermee het draagvlak voor het subsidiëren van kunst ondergraven. Hij pleit voor een herstel van de waardering voor de intrinsieke betekenis van grote kunst en het respect voor de kunstenaar. Meer specifiek : erken ruimhartig het unieke belang van het genie in de muziek. Jochem Valkenburg, programmamanager muziek en muziektheater van het Holland Festival, reageert op het artikel van Vlaardingerbroek. Hij stelt dat de Westerse genieën veelvuldig op de internationale concertprogramma’s staan. Het gaat er hem om dat genialiteit vele definities en verschijningsvormen kent. En dat pluriformiteit de wereld, de muziek en onszelf kan verrijken. ‘Laten we hun dus vooral óók ruim baan (en subsidie) geven’.

Het thema het Fashion + Design Festival Arnhem dit jaar is ‘purpose’ en de deelnemers zullen opzoek gaan naar een nieuwe vorm van zingeving door middel van design. Denk bijvoorbeeld aan de rol van consumptie in ontwerpen. nieuwe vormen van repurposing en nieuwe vormen van genderneutraliteit. Om het thema vorm te geven heeft het festival diverse ontwerpers aangetrokken. Zo zijn de volgende namen al bevestigd: Sjaak Hullekes, Sarah Aphrodite, Jef Montes, Elsien Gringhuis, Mirte Engelhard, Fraenck, Erik Stehmann, Lenneke Wispelwey, Saskia van Drimmelen, Living Colour Collective en Pascale Gatzen. FDFA gebruikt voor het festival de tien dimensies van Kabbala om de veranderende focus van materieel naar immaterieel geluk en zingeving vorm te geven. Deze dimensies refereren naar consumptie, gelijkheid, ratio, emotie, empathie en zijn afgeleid van de Boom des Levens uit de Kabbalistische leer. De zevende editie van het Fashion + Design Festival Arnhem vindt van 4 juni tot en met 4 juli plaats. De organisatie zet een volledig corona-proof editie op poten.

Op 18 januari heeft de Europese Commissie de ontwerpfase van het nieuwe Europese Bauhaus-initiatief gelanceerd, dat eerder door president Von der Leyen in haar State of the Union-toespraak voor 2020 werd aangekondigd. Het Nieuwe Europese Bauhaus is een ecologisch, economisch en cultureel project, gericht op het combineren van design, duurzaamheid, toegankelijkheid, betaalbaarheid en investeringen om het Europese Green Deal te helpen realiseren. De kernwaarden van het New European Bauhaus zijn duurzaamheid, esthetiek en inclusiviteit. Het doel van de ontwerpfase is om via een co-creatie proces het concept vorm te geven ideeën onderzoeken, de meest urgente behoeften en uitdagingen identificeren en geïnteresseerde partijen met elkaar verbinden. Als onderdeel van de ontwerpfase zal de Commissie dit voorjaar de eerste editie van een Nieuwe Europese Bauhaus-prijs lanceren

Op verzoek van de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft het CBS op 20 december 2020 in het kader van de Barometer Culturele Diversiteit een dashboard gepubliceerd met cijfers over culturele diversiteit op de arbeidsmarkt. Dit geeft een beeld van de culturele diversiteit van de werkzame beroepsbevolking, werknemers, geregistreerde werkzoekenden en uitgestroomde gediplomeerde studenten in Nederland, onder meer uitgesplitst naar regio en bedrijfstak of beroepsgroep. Daarnaast kunnen organisaties (die via het CBS al een eigen barometer hebben laten uitvoeren) dit dashboard gebruiken ter vergelijking door hun eigen gegevens in te vullen in het dashboard. 20 december 2020.

De Volkskrant sprak met de directeur van het Stedelijk Museum Amsterdam, Rein Wolfs,o.m. over thematische presentaties, de white cube en diversiteit. ‘Ik denk dat in musea esthetische vragen altijd op de voorgrond blijven. Nu komen daar ethische vragen bij. De maatschappij brengt dat met zich mee: die kunstenaar, is die goed of fout? Ons dna is ethischer geworden. Ik vind dat heel juist.’

Sinds eind november vorig jaar is op arthouse-streamingplatform Picl plek ingeruimd voor Pepr, een podium voor zwarte makers en verhalen uit de Afrikaanse diaspora. Een gesprek met Peggy Gemerts, oprichter van de onafhankelijke distributeur Full Color Entertainment, die het platform oprichtte.

‘Vrouwelijke auteurs zijn vaak vernieuwers, maar in de literatuurgeschiedenissen zie je daar nauwelijks iets van terug. Want op een heel subtiele manier denken we allemaal dat vernieuwing hoort bij mannelijke auteurs en dus zijn literatuurgeschiedenissen vooral verhalen van witte, westerse mannen.’ Zorg voor meer diversiteit in de literaire canon, bepleiten schrijvers Fleur Speet, Jannah Loontjens en Manon Uphoff. Ze zijn lid van schrijverscollectief Fix dit, dat zich inspant voor meer diversiteit in de canon en het literaire veld. De website Fixdit.nu is vanaf 9 januari te bezoeken.

Om mensen met een beperking gelijkwaardiger te laten deelnemen aan festivals, is er een routekaart ontwikkeld. Het Themanetwerk Festivals en Evenementen van de Coalitie voor Inclusie in co-creatie heeft met verschillende organisaties, gemeenten en verenigingen met een verschillend type beperking samengewerkt om de routekaart te creëren. De routekaart wordt op 14 januari 2021 gepresenteerd aan de festivalbranche bij Eurosonic Noorderslag en is vanaf dan beschikbaar.

Het platform steffie.nl gaat musea toegankelijker maken voor mensen met een verstandelijke beperking. Meer dan 45 musea tekenden de samenwerkingsverklaring. Het Mondriaan Fonds, Prins Bernard Cultuurfonds en het Fonds voor Cultuurparticipatie steunt het initiatief. Als de musea straks weer heropenen, kunnen 1,4 miljoen mensen met een verstandelijke beperking zich laten verwonderen door museale collecties. Het project gaat van start in februari 2021 en de eerste versie is klaar in de zomer van 2021.

Hoewel Nederland grote, internationaal succesvolle architecten kent als Francine Houben (1955), Liesbeth van der Pol (1959) en Nathalie de Vries (1965) en bovendien vijftig procent van de huidige bouwkundestudenten vrouw is, denken veel mensen bij het woord architect nog steeds aan een man. In elk geval bleek vakblad De Architect zo te denken, toen het eind 2018 het congres De Kracht van de Nederlandse Architectuur organiseerde: er werden tien (witte) mannen uitgenodigd als sprekers. Dat was onbewust, bezwoer hoofdredacteur Harm Tilman toen hierover commotie ontstond in de architectuurwereld. En: vrouwelijke sprekers waren nu eenmaal ‘moeilijk te vinden’. Met haar boek Mevr. de architect wil architectuurjournalist Merel Pit deze situatie doorbreken, door vrouwelijke architecten te interviewen en zo zichtbaar te maken. De interviewserie verscheen eerder als rubriek op het onlineplatform Azine, dat Pit in 2019 oprichtte om een ‘nieuw perspectief op architectuur’ te bieden. De Volkskrant over het werk van vijf iconische vrouwelijke architecten.

De nieuwe commissie Inclusiviteit binnen ACT, de belangenvereniging voor acteurs, organiseerde onlangs een thema-avond Inclusiviteit. Een kort verslag.

De wereld van de klassieke muziek is ‘te wit’, klinkt het steeds vaker. De Volkskrant stelt vast dat in de programma’s van muziekinstellingen diversiteit een grotere rol is gaan spelen en sprak met 4 Nederlandse musici van kleur over hun ervaringen in een wereld die “per definitie conservatief” is. Hoe komt het dat er zo weinig zwarte musici in orkesten spelen? En waardoor kan dat veranderen?

Het aantal zwarte balletdansers neemt weliswaar gestaag toe, maar ze zijn nog steeds ver in de minderheid. Te vaak krijgen zwarte dansers nog te horen dat ze zich witter moeten schminken of niet passen in de esthetiek van het ballet. Ook de mythe dat de hogere wreef van een zwarte dansersvoet niet in spitzen zou passen heeft lang standgehouden. Als nieuwe choreograaf bij Het Nationale Ballet wil Sedrig Verwoert, zelf zwart en queer, de komende jaren onderzoeken ‘wat het betekent een zwarte danser te zijn bij een witte instelling’ en is vast van plan ‘het balletlijf in alles te gaan bevragen’.

IMPALA pleit voor meer diversiteit en inclusiviteit in de Europese onafhankelijke muzieksector. Om die ambitie kracht bij te zetten heeft de branchevereniging een diversity statement opgezet. De Nederlandse zustervereniging STOMP onderschrijft het handvest. Entertainment Business sprak erover met Kees van Weijen, president van IMPALA/STOMP.

Een jaar na de invoering van de Code Diversiteit en Inclusie is het tijd voor een impressie. Hoe is deze nieuwe code beleefd? Wat zijn de uitkomsten van de Scan D&I en hoe kunnen we die data interpreteren? Dat staat te lezen in ‘’LEF, verslag van het eerste jaar van de Code Diversiteit & Inclusie”. Het verslag bestaat uit vier delen. Het eerste deel gaat over de algemene bevindingen. Het tweede deel over strategie en beleid. In het derde deel over diversiteit en het laatste vierde deel gaat over inclusie.

Rotterdam heeft een bruisende culturele en creatieve sector. De gemeente Rotterdam heeft daarin een belangrijke rol als financier en beleidsmaker en moedigt een eerlijke manier van werken aan. In het beleid van de gemeente (met de speerpunten inclusiviteit, innovatie en interconnectiviteit) zijn dan ook een aantal kernwaarden van de Fair Practice Code terug te vinden. Said Kasmi is sinds juli 2018 namens D66 wethouder voor o.m. cultuur. Een gesprek over het gemeentelijk cultuurbeleid met in het bijzonder aandacht voor de wijze waarop de gemeente omgaat met het onderwerp Fair Pay.

Het project Kitchen's Light moedigt dove jongeren aan zich artistiek te ontwikkelen en jaagt uitwisseling met de reguliere cultuursector aan. In de maand waarin Nederlandse Gebarentaal (NGT) officieel werd erkend, hielden de deelnemers in de Tolhuistuin in Amsterdam een indringende performance in uiteenlopende stijlen. Het Fonds voor Cultuurparticipatie met Anja Hiddinga, artistiek en inhoudelijk leider van het project, en betrokkenen.

STUDIO i is een platform voor inclusieve cultuur, een initiatief van het Stedelijk Museum Amsterdam en het Van Abbemuseum te Eindhoven. De missie van STUDIO i is om een duurzame impuls te geven aan de toegankelijkheid en inclusie binnen het culturele veld. Voor STUDIO i deed Impact Centre Erasmus onderzoek naar hoe culturele organisaties de mate van inclusie en toegankelijkheid kunnen meten, evenals het effect van de inclusieve koers die culturele organisaties varen. De handleiding Groeien naar meer inclusie in de culturele sector: Van Theory of Change naar meetplan biedt handvatten voor medewerkers die verantwoordelijk zijn voor het stimuleren en monitoren van inclusie. De resultaten kunnen culturele organisaties helpen bij het optimaliseren van de inclusieve koers. Dit rapport is dan ook specifiek gericht op de medewerkers van culturele organisaties die verantwoordelijk zijn voor het implementeren, stimuleren en monitoren van inclusie. Hierbij kun je denken aan directie, HR managers of inclusiemedewerkers.

De expositie Say it Loud in het Bonnefantenmuseum in Maastricht is ontstaan uit Musea Bekennen Kleur, een samenwerkingsverband tussen verschillende Nederlandse musea met als doel om culturele diversiteit duurzaam te verankeren binnen de sector. Een geslaagd tentoonstelling, volgens Sarah van Binsbergen. Zeventien kunstenaars, van bekende namen als de Afro-Amerikaanse Kerry James Marshall en de Nederlands-Colombiaanse Raquel van Haver, zijn in het museum samengebracht voor een eerbetoon aan de antiracismebeweging.’’ Anders dan de titel doet vermoeden zijn hier namelijk niet zomaar wat trotse zwarte kunstenaars bij elkaar gezet bij wijze van ‘divers programmeren’. Veel meer dan over identiteit gaat het in deze tentoonstelling – die kunstenaars met heel uiteenlopende achtergronden samenbrengt– over het koloniale verleden en hoe dit verleden doorwerkt in het heden. Dat is een mooie invalshoek, het heeft weinig zin om iets over zwarte trots te zeggen als je niet ook laat zien welke krachten die trots structureel ondermijnen en eroderen.’’

De winnaars van de &Awards 2020 zijn op 27 november bekend gemaakt. Dans op Recept biedt danslessen speciaal voor mensen met Parkinson en hun mantelzorgers, vrienden en familie. Het project van de DeDansDivisie werd bekroond in de categorie ‘organisatie’ en kreeg naast de felbegeerde &Award een geldprijs van €20.000. Aiman Hassani, filmmaker en promotor van diversiteit in film en televisie, ontving de &Award Persoonsprijs en een bedrag van €5.000, omdat hij mensen in beweging brengt door middel van zijn films en interventies die hij geeft aan bedrijven en het onderwijs. De &Awards worden mogelijk gemaakt door de rijkscultuurfondsen.

Museum Klok & Peel heeft een overeenkomst gesloten met de Stichting Leergeld Asten-Someren. waardoor 65 gezinnen met een laag inkomen uit Asten en Someren een jaar lang gratis naar het museum kunnen. De Stichting Leergeld laat kinderen uit gezinnen met een laag inkomen méédoen, ook als 't om cultuur gaat. Klok en Peel maakte eerder al afspraken met maatschappelijke organisaties. Zo kunnen bewoners van woonzorgcentrum De Lisse in uit Asten het hele jaar door het museum bezoeken met een speciaal pasje.

Hoe divers is het Nederlandse literatuuronderwijs? Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat er een serieuze disbalans is tussen mannelijke en vrouwelijke, westerse en niet-westerse, Nederlandse en Vlaamse auteurs in de boekkeuzes die leerlingen maken. Jeroen Dera, literair criticus, docent en onderzoeker aan de Radboud Universiteit Nijmegen, licht toe.

Op 20 november verscheen het rapport ‘’Voorleesprojecten voor vluchtelingenkinderen: hoe kan de kracht van verhalen worden ingezet om de psychosociale gezondheid te versterken?”. Het rapport onderzoekt op welke manier voorlezen en activiteiten rond boeken en verhalen de veerkracht en het psychosociaal welbevinden van vluchtelingenkinderen kunnen versterken. Stichting Lezen beschouwt het als haar taak om alle kinderen de rijkdom van boeken te laten ervaren, en wil professionals daarom handvatten aanreiken om ook vluchtelingenkinderen waardevolle voorleeservaringen te bieden.

Marleen Hartjes is sinds 2009 werkzaam voor de educatieafdeling van het Van Abbemuseum te Eindhoven. Als projectleider stond ze aan de wieg van Studio i: een platform dat werkt aan een inclusievere cultuursector. Fair Practice Code sprak met haar over een van de vijf kernwaarden van de code : diversiteit. Hoewel Hartjes het zelf liever over inclusie heeft. Waarom dat onderscheid? “Diversiteit is een feit, maar inclusie is een keuze. (..)  Inclusie is een werkwoord en je moet er proactief mee aan de slag gaan. In de culturele sector is een groot deel van de bezoekers wit, hoogopgeleid, able-bodied, cis-gender, hetero, vrouw en 60 plus. Het personeel van deze organisaties behoort ook tot veel van deze categorieën. Getoonde kunstenaars zijn nog altijd hoofdzakelijk mannen. Op meerdere fronten wordt dus maar een klein deel van de Nederlandse samenleving vertegenwoordigd in de beeldende kunst. Er zijn een hoop andere stemmen aanwezig, maar die kregen tot voor kort geen kansen of podia om zo de kunstwereld diverser te maken. Dat is gelukkig nu wel gaande en ik hoop dat het geen trend is maar een duurzame verandering.”

De Trainingswijzer Diversiteit en Inclusie biedt een gevarieerd palet aan van organisaties die de cultuursector op het gebied van Diversiteit & Inclusie (D&I) kunnen ondersteunen.

In een speciale uitzending van Cultuurbrekers, op 17 november, blikte presentatrice Zoë Papaikonomou terug op het afgelopen veelbewogen jaar voor de kunst- en cultuursector met minister Ingrid van Engelshoven, baanbrekers uit de culturele sector en de cultuurwethouders van Amsterdam en Kampen. Verslaggeefster Vinny Tailor ging samen met cameraman Remko Geursen op bezoek bij Introdans in Arnhem. Wat is de functie van de code diversiteit & inclusie geweest in een jaar waar de sector zwaar te lijden had en nog heeft onder de coronacrisis? En welke invloed hebben de massale Black Lives Matter protesten gehad op diversiteit en inclusie binnen de sector?

Acteursbelangenvereniging ACT heeft een nieuwe Commissie Inclusiviteit. De recente ontwikkelingen omtrent Black Lives Matter en het initiatief KLEUR, een aanjager tot meer inclusiviteit van kleur in de Nederlandse televisie- en filmindustrie, leidden ertoe de voormalige diversiteitscommissie nieuw leven in te blazen en opnieuw richting te bepalen. De commissie gaat zich inclusiviteitsbreed inzetten voor acteurs. Het hokjes-denken op basis van culturele diversiteit, gender en seksuele geaardheid moet verdwijnen.

Sinds half september loopt de meerjarenregeling Samen cultuurmaken (2021-2024). Het doel van deze regeling is om drempels voor cultuurdeelname te slechten door samenwerking tussen de culturele sector en het sociale domein te bevorderen. Dit biedt óók kansen voor buitenschoolse cultuurdeelname vanuit het onderwijs. Bea Ros met de inhoudelijke terugkoppeling van het LKCAtelier van 12 november jl.

Voor lange tijd in de geschiedenis van de popmuziek hielden de meeste niet-heteroseksuele artiesten hun geaardheid ambigu of geheim. Anno 2020 lijkt het tij gekeerd. Dat is niet alleen belangrijk voor de muziekindustrie, maar ook voor de jongeren die met die muziek opgroeien, betoogt journalist Tim van Erp.

Tijdens een online bijeenkomst op 8 oktober presenteerde het ministerie van OCW de resultaten van een onderzoek naar toegankelijkheid in de cultuursector ‘’Onbeperkt Cultuur Beleven”, van bureau Significant APE. Deze presentatie is nu online te bekijken. Wat weten we al over de toegankelijkheid van de cultuursector? Welke drempels ervaren mensen met een beperking? En hoe waarborgen en bevorderen cultuurinstellingen toegankelijkheid?

Henri Drost luisterde naar het debat tussen de woordvoerders cultuur van Christen Unie, VVD, D’66 en Groen Links dat 12 november jl. plaatsvond. Het werd georganiseerd door LKCA, Kunsten ’92, het Fonds voor Cultuurparticipatie en de Boekmanstichting. Het debat werd geen enkel moment sprankelend, volgens Drost. In de discussie over het thema diversiteit kwam het niet tot een inhoudelijk gesprek over concrete plannen om dit doel te verwezenlijken, want meteen ging het over de disbalans in subsidiegelden tussen de Randstad en de rest van het land. Ook het tweede thema, ‘maatschappelijke opgaven’, leverde weinig op. Ook tijdens de discussie over het laatste thema ‘gelijke kansen’ (moet er meer geld naar cultuureducatie, of moeten er meer vakleerkrachten komen en welke rol spelen gemeenten daarbij?) bleef veel onduidelijk Een gemiste kans, want de verschillen tussen de cultuurplannen van de verschillende partijen zijn wel degelijk groot.

Berichtgeving over het verwijderen van boeken met Zwarte Piet uit bibliotheekcollecties heeft voor veel ophef gezorgd. Aanleiding voor de commotie was een artikel in het Algemeen Dagblad waarin Anton Kok, directeur van de Vereniging van Openbare Bibliotheken (VOB), het ‘logisch’ en ‘passend bij de tijdsgeest’ noemt dat bibliotheken kinderboeken met Zwarte Piet uit de collectie verwijderen. De VOB wijst in een reactie op het feit dat bibliotheken aansluiten bij de tijdgeest en dat het gaat om keuzes van de afzonderlijke lokale bibliotheken.

Afgelopen jaar hebben een groot aantal publieke en private organisaties zich samen met de culturele en creatieve sector gebogen over 10 grote maatschappelijke uitdagingen. De belangrijkste leeropbrengsten van het project IDOLS zijn gebundeld in een gelijknamig boekje dat op 11 november werd aangeboden aan minister van Engelshoven (OCW) die het programma mogelijk maakte. De problemen van morgen vragen om nieuwe inzichten en denkwijzen. Van biodiversiteit en obesitas tot inclusie en mantelzorg. De oplossingsgerichte denkkracht van de culturele en creatieve sector draagt nu al bij. Maar hoe die denkkracht beter kan worden gemobiliseerd, verdient meer aandacht. Juist daarover ging Project IDOLS* (Increasing Demand by Offering LearningS). Vooral de manier die meer recht aan de gecreëerde waarde doet stond centraal. Want dat was het doel van dit praktijkonderzoek: het vergroten van de taartpunt voor de culturele en creatieve sector door het organiseren en professionaliseren van opdrachtgeverschap. En een jaar na de start, blijkt dat relevanter dan ooit.

Hoe kijken de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, baanbrekers uit de culturele sector en wethouders terug op het afgelopen bewogen jaar als het gaat om diversiteit en inclusie? Op 17 november organiseert Pakhuis de Zwijger een speciale uitzending van Cultuurbrekers over 1 jaar Code Diversiteit & Inclusie. Wat is de functie van de code geweest in een jaar waar de sector zwaar te lijden had en nog heeft onder de coronacrisis? En welke invloed hebben de massale Black Lives Matter protesten gehad op diversiteit en inclusie binnen de sector?

‘’ Wij constateren bezorgd dat de titel New European Bauhaus inherent niet inclusief is. De grote culturele invloed en korte levensduur van slechts 14 jaar (1919-1933) maakten van het Bauhaus een voornamelijk westerse en eurocentrische legende. Bauhaus wordt gezien als het toppunt van modernisme; een kritische lezing van moderniteit verbindt het Bauhaus echter onvermijdelijk aan een verleden van kolonialistisch extractionisme en een toekomst van industrieel kapitalisme. Uw projecttitel is zowel westers als eurocentrisch van toon, en draagt de nalatenschap van een problematische historische context “.Ursula von der Leyen, de president van de Europese Commissie, heeft plannen aangekondigd om een nieuw Europees Bauhaus te ontwikkelen dat als drijvende kracht zal dienen om de Europese Green Deal tot leven te brengen. Het doel is om een culturele beweging te leiden die gebaseerd is op duurzaamheid, toegankelijkheid en esthetiek om de Europese Green Deal dichter bij de mensen te brengen en om het belang te onderstrepen van het een halt toeroepen van de vernietiging van onze ecosystemen. Een groep professionals, werkzaam in kunst en cultuur, ondersteunt dit project, maar heeft bezwaar tegen de term New European Bauhaus. De brief moet eind november worden aangeboden aan de EU.

De laatste tijd werkt de culturele sector hard aan inclusie, diversiteit en gelijke kansen. Denk aan de Code Diversiteit & Inclusie en aan de subsidieregeling Samen cultuurmaken van het Fonds voor Cultuurparticipatie binnen het Programma Cultuurparticipatie ’21-’24. Die regeling heeft als doel : actieve cultuurparticipatie toegankelijker maken voor zoveel mogelijk verschillende groepen mensen. Over de mate van cultuurparticipatie van mensen met een beperking, statushouders, kansarme jongeren en eenzame ouderen, en de drempels die ze daarbij ervaren, is uit onderzoek nog weinig bekend. Eenvoudigweg omdat ze niet of nauwelijks onderzocht worden. Maar uit onderzoek dat wel wordt gedaan, komt steevast een groep naar voren die significant minder aan kunst doet dan de gemiddelde Nederlander: jongens en mannen. Arno Neele, onderzoeker bij LKCA, komt met cijfers en vraagt zich af hoe dat komt.

Zes boeken staan er op de shortlist van de Jenny Smelik-IBBY Prijs 2020. De tweejaarlijkse prijs wil kinder- en jeugdboeken onder de aandacht  brengen ‘waarin culturele diversiteit een vanzelfsprekende rol speelt en waarin het beeld van de verschillende culturen opbouwend in plaats van problematiserend is.’ De winnaar ontvangt 2000 euro. De prijsuitreiking zal plaatsvinden op de jaarlijkse IBBY Vriendenmiddag op 6 november 2020.

Tien kunstenaars die als vluchteling in Nederland zijn gekomen ontvangen van het Mondriaan Fonds een bijdrage voor het opbouwen van hun praktijk. De toekenning is bestemd voor onderzoek, atelierhuur, materialen en apparatuur, deelname aan een residency, het inhuren van expertise of assistentie en presentaties. Samen met Cultuur+Ondernemen wordt ook een mentortraject aangeboden voor een jaar. Deze pilot wordt binnenkort geëvalueerd en naar aanleiding van de resultaten van de evaluatie wordt besloten of de pilot een vervolg krijgt. Eylem Aladogan begeleidt de uit Syrië afkomstige Yazan Maksoud en benoemt de wederkerige waarde: ‘Als je negatieve ervaringen achter je moet laten, is het vinden van nieuwe wegen eens zo belangrijk. Iedereen heeft een eigen verhaal, dat dat van de ander aanvult.’

Gebieden die inclusief én duurzaam zijn. Volgens Arnoud Leerling en Maarten Markus is eco-inclusieve gebiedsontwikkeling geen vanzelfsprekendheid. Om hier verandering in te brengen schetsen zij de contouren van een inclusieve duurzaamheidsagenda.

Outsider art is in zwang bij musea die pleiten voor diversiteit. Amber Bloos vraagt zich af of de term nu echt bijdraagt aan de erkenning van de kunstwerken van gemarginaliseerde mensen. Een pleidooi voor het losknippen van een schurend label.

IMPALA, belangenvereniging voor de diverse Europese onafhankelijke muziekmaatschappijen, pleit voor meer diversiteit en inclusiviteit in de Europese onafhankelijke muzieksector. Om die ambitie kracht bij te zetten heeft het een diversity statement opgezet. Als zusterorganisatie van IMPALA onderschrijft STOMP dit handvest. Kees van Weijen (IMPALA/STOMP): “Met het diversity statement van IMPALA willen wij ons als STOMP inzetten om meer diversiteit binnen de muziekindustrie te bewerkstelligen. Na een inventarisatie onder onze leden zullen wij de actiepunten nastreven om iedereen in de samenleving gelijke kansen te bieden. Wij staan er dan ook voor open om met partijen in gesprek te gaan om zo gezamenlijk de mogelijkheden verder uit te werken en de diversiteit te vergroten.” IMPALA pleit o.m. voor een nieuw programma met Europese en nationale prijzen om projecten of individuen die werken aan diversiteit onder de aandacht te brengen. Daarnaast wil de vereniging trainingen organiseren, relevante initiatieven in de muzieksector ondersteunen en leden helpen bij het aanvragen van EU-financiering voor relevante projecten.

„Er zit ook een risico aan die meer maatschappelijke koers. Je kunt ten eerste de plank misslaan. Daarnaast kun je tegenstand opwekken. Niet iedereen ziet zo graag dat het maatschappelijk debat het museum in wordt gebracht. Volgens hen moet het museum een harmonisch geheel van schoonheid, contemplatie, esthetiek en zuiverheid zijn. Ik zit meer in de richting dat het kunstwerk ook andere, meer maatschappelijke dingen te vertellen heeft. Zonder die eerste richting weg te laten overigens.” Gesprek met Rein Wolfs, directeur van het Stedelijk Museum Amsterdam, die vindt dat her museum meer maatschappelijk betrokken moet worden.

In het derde debat dat Eye samen met Da Bouce Urban Film Festival en jongerenplatform MovieZone organiseerde onder de vlag Black Films Matter, was de vraag: waarom krijgt zwarte cinema en krijgen makers van kleur structureel niet het podium dat ze verdienen? Na een algemene discussie over toegang tot de filmindustrie (8 juni) en een sessie over toegang tot filmopleidingen (5 juli) werd op 11 oktober gesproken over de filmselectie: wie bepalen de toegang tot de schermen, zowel op festivals als in de filmtheaters en bioscopen? Programmeurs zijn overwegend wit en mannelijk. Een verslag.

Is jullie theater van plan om urban podiumproducties te programmeren? Het Cultuurfonds stimuleert dit met de Urban producties garantieregeling. Vanaf 1 januari 2021 tot 15 februari 2021 kunnen theaters weer een aanvraag doen. Met deze regeling worden theaters gestimuleerd om (meer) urban producties op te nemen in de programmering. Zo kan nieuw publiek worden aangesproken en opgebouwd voor de langere termijn. Met deze regeling kan het mogelijke risico dat het podium loopt, worden verlaagd. Het gaat om een garantiebijdrage. Er wordt niet bijgedragen aan de productie zelf, maar de regeling biedt de theaters een vangnet.

Wat zijn de voorwaarden voor een inclusieve (Utrechtse) cultuursector, waarin iedereen zichzelf herkent, kan meedoen en zich thuis voelt? Acht& noemt 5 voorwaarden waarmee organisaties hun publieksbereik en -deelname succesvol hebben verbreed. Want met alleen beleidsstukken barstensvol termen als inclusie en diversiteit kom je er niet.

Iedere donderdag tussen 15.00 en 17.00 uur opent LKCA het online atelier om kennis op te doen, kennis te delen, te discussiëren over actuele onderwerpen. Op 8 oktober sprak Ronald Kox in het LKCAtelier met Paul Collard (oprichter van de Britse stichting Creativity, Culture and Education) en Richard Smolenaers (Mocca Amsterdam) over hoe cultuuronderwijs kan leiden tot meer kansengelijkheid. Paul Collard van CCE : ‘Als je kunstenaars samen met leraren aan de slag laat gaan, gaan leraren anders lesgeven. Daarbij gaat het niet om wat ze onderwijzen, maar hoe ze dat doen. Er komt ruimte voor creativiteit en dat zorgt voor dieper leren en daardoor betere leerprestaties bij leerlingen.’ Vooral leerlingen in achterstandssituaties profiteren van zo’n creatieve aanpak in de klas.

Beeldbrekers. Zo noemt het Van Gogh Museum een groep jongvolwassen professionals van alle walks of life die hun expertise inzetten om het museum inclusiever te maken. Om aansluiting te vinden bij een nieuwe generatie museumbezoekers schuiven deze jongeren aan bij vergaderingen, geven ze gevraagd en ongevraagd advies en organiseren ze zelf programmaonderdelen voor het museum, zoals de collectiepresentatie Grillige Groei die onlangs geopend is of de samenwerking met het modemerk Daily Paper. Wanneer is het Beeldbrekersproject geslaagd? Programmamanager Martin van Engel: „Mijn droom is dat alle zeventien van de Beeldbrekers op een of andere manier een vaste aanstelling krijgen bij het museum. Dat ik ze allemaal kan mailen op hun @vangoghmuseum-mailadres. Twee van de Beeldbrekers gaan nu al een paar uur per week aan de slag voor het socialemediateam. Als ze allemaal zo’n rol krijgen dan zijn deze jongeren en hun culturele achtergronden permanent ingebed in het museum.”

Kritische beschouwing van Cathelijne Tiel, kunsthistoricus en schrijver, over de Code Diversiteit & Inclusie. ‘’In het huidige beleid, waarin de Code D&I het belangrijkste ankerpunt is, wordt er te makkelijk uitgegaan van eenvoudige egalitaire overtuigingen zonder stil te staan op basis waarvan gelijk(waardig)heid gemeten wordt. De structuren die het ongelijkheidssysteem faciliteren blijven buiten beschouwing waardoor de verstoorde machtsrelaties worden gereproduceerd.” Ze pleit voor “een breder en complexer perspectief dat verder reikt dan de vier P’s. Het gaat hier namelijk om complexe politieke keuzes die de toekomst van de sector bepalen en die tegelijkertijd onlosmakelijk verbonden zijn met de maatschappij.”

De expositie Say it Loud in het Bonnefantenmuseum in Maastricht is sinds enkele dagen open. Het is een internationale groepstentoonstelling met kunstenaars die zich in hun werk verhouden tot onderwerpen die samenhangen met diversiteit, het koloniale verleden, de beeldvorming of de interpretatie hiervan. Artistiek directeur Stijn Huijts initieerde de tentoonstelling als onderdeel van het samenwerkingsverband Musea Bekennen Kleur. Minke van Schaik sprak hem over de tentoonstelling, zijn selectie, het initiatief Musea Bekennen Kleur en de rol van diversiteit binnen zijn organisatie.

Onlangs vond het tweede webinar van de Museumvereniging plaats, dat deze keer geheel in het teken stond van diversiteit en inclusie. Onder leiding van moderator Aldith Hunkar gingen verschillende mensen van binnen en buiten de sector met elkaar in gesprek over dit onderwerp. Het webinar was opgebouwd langs de vier P’s uit de Code Diversiteit & Inclusie: Programma, Publiek, Partnerships en Personeel. Voor de P van Partners waren uitgenodigd projectleider Musea Bekennen Kleur (MBK) Aspha Bijnaar en directeur Centraal Museum Bart Rutten. Het samenwerkingsverband MBK, dat begin dit jaar is opgericht, groeit hard. De doelstelling van MBK is om erfgoedinstellingen duurzaam te verenigen in hun streven om diversiteit en inclusie te verankeren in het DNA van deze organisaties. Mirjam Moll, directeur van de Museumvereniging, gaf aan dat hoewel de vereniging het onderwerp al langere tijd op de agenda heeft staan er méér aan gedaan kan worden. “Om verandering te weeg te brengen heb je dragers nodig. Je moet het voelen.”, met deze woorden voegde zij een P aan het rijtje toe: de P van Persoonlijk. Een verslag.

Het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) heeft onderzoek laten doen naar de toegankelijkheid van culturele instellingen voor mensen met een beperking. Met het eindrapport is uitvoering gegeven aan de motie van de Tweede Kamereleden Ellemeet (GL) en Asscher (PvdA). Belangrijkste adviezen. Het is belangrijk dat culturele organisaties samenwerken met mensen met een beperking. Zodat zij weten wat mensen met een beperking nodig hebben. Het is een goed idee voor culturele instellingen om te vragen wat hun ervaring is met het gebouw of met de voorstelling zelf. De mensen die werken bij een museum of theater kunnen leren over verschillende beperkingen. Zodat ze weten hoe ze met wensen van bezoekers om kunnen gaan. Culturele organisaties moeten ook meer samenwerken met elkaar. Brief aan de Tweede Kamer. Het Eindrapport ‘’Onbeperkt Cultuur Beleven”, van bureau Significant APE. Plus een samenvatting in eenvoudige taal.

Witte de With Centrum voor Hedendaagse Kunst (tijdelijk FKA WDW) gaat vanaf 27.1.2021 Kunstinstituut Melly heten. Zo maakte het centrum bekend. De nieuwe naam verwijst naar het kunstwerk ‘Melly Shum Hates Her Job’ uit 1990 dat aan de zijkant van het instituut hangt. Op een soort billboard is het lachende gezicht van Melly Shum te zien. Het is een foto van de Canadese kunstenaar Ken Lum (1956) waarin gespot wordt met blije reclameborden. In de zomer van 2017 laaide de discussie over de naam op nadat kunstenaars een brief hadden opgesteld waarin ze vroegen of een kunstinstelling wel kon opereren onder een besmette naam. Witte Corneliszoon de With (1599 tot 1658) is door zijn betrokkenheid bij de slavenhandel en strafexpedities in Jakarta omstreden.

Gendergelijkheid is een van de prioriteiten binnen de EU. In opdracht van Creative Europe is er een studie uitgevoerd over de genderkloof en ongelijkheid in de culturele en creative sector. Het doel van deze studie is om achtergrondinformatie en context te verschaffen over de specifieke uitdagingen waarmee vrouwen in de culturele en creatieve sector worden geconfronteerd. In het rapport wordt vooral aandacht besteed aan de huidige stand van zaken met betrekking tot vrouwen in de cultuursector, de genderkloof op de werkvloer en de onderliggende drijfveren van genderongelijkheid. De beschikbare kwantitatieve gegevens zijn in kaart gebracht voor de verschillende subsectoren binnen de CCS. Sinds september 2020 is er een bijgewerkte versie van deze studie beschikbaar die nu ook de audiovisuele en radiosector omvat.