Het onderwijsprogramma ‘In mijn buurt’ benut de kracht van dat verhaal én de ontmoeting tussen jong en oud. Inmiddels werken veel meer buurten met het onderwijsprogramma. Landelijk zijn 25 buurtteams actief. De kern vormt de intergenerationele ontmoeting waarbij leerlingen ouderen thuis interviewen over de Tweede Wereldoorlog, het koloniale verleden of migratie. Er zijn al zo’n 1.400 verhalen verzameld met deze interviews. Bea Ros met de Inhoudelijke terugkoppeling van het LKCAtelier van 8 april.

De Henri van Abbe Stichting keert zich tegen het voornemen van de gemeente Eindhoven om het preHistorisch Dorp in de Genneper Parken uit te breiden. Daarmee volgt de Eindhovense erfgoedorganisatie een groep omwonenden en natuurclub Trefpunt Groen.

De gemeente Etten-Leur verkoopt de Van Goghkerk en kosterswoning voor 276.500 euro aan de Van Goghs Sites NV. Die organisatie krijgt er eenmalig 350.000 euro bij om het achterstallig onderhoud van de kerk weg te kunnen werken. Daarna kost het gebouw de gemeente nog 36.000 euro per jaar, een bedrag van nul euro subsidie (zoals de gemeenteraad eigenlijk wilde) is niet mogelijk volgens het college van B en W. De deal zal de gemeente naar verwachting de komende 25 jaar altijd nog een totaalbedrag van bijna twee miljoen euro besparen. Al vele jaren wordt gesproken over de verkoop van de Van Goghkerk en de bijbehorende kosterswoning aan de Stichting van Gogh Etten-Leur. Sinds 2018 werd onderhandeld met de door de provincie Noord-Brabant opgerichte NV Van Gogh Sites, die het cultureel erfgoed van Vincent van Gogh in Brabant wil exploiteren en onderhouden. De gemeente denkt met de overeenkomst Etten-Leur cultureel beter op de kaart wordt gezet, ‘een toegevoegde waarde voor ondernemend Etten-Leur'

Enkele tientallen gemeenten hebben inmiddels een omgevingsvisie vastgesteld, veel gemeenten zijn nog bezig met het inrichten van hun omgevingsvisie. Erfgoed gaat onderdeel uitmaken van de omgevingsvisie. Hoe zorgen de erfgoedspecialisten dat zij in een vroeg stadium aan tafel zitten bij de omgevingsteams? Wat moeten zij doen en wat laten? Hoe kunnen zij zorgen dat het belang van erfgoed effectief in de omgevingsvisie wordt geïntegreerd? Welke aanbevelingen kunnen worden gedaan aan gemeenten die nog werken aan het opstellen van hun omgevingsvisie? Gesprek met erfgoed- en ruimtespecialisten van de vier gemeenten Leiden, Stichtse Vecht, Rheden en Zwolle, die ambitieus aan het werk zijn gegaan om erfgoed een plek te geven in de omgevingsvisie.

Deelnemende musea zijn de kaartverkoop voor het experiment met sneltesten gestart. Vanaf 19 april kan het publiek in beperkte capaciteit bij zeventien musea in heel Nederland terecht. Ieder museum zal maximaal drie dagen open zijn. In totaal zijn er zo'n 37.000 kaarten beschikbaar. Mensen kunnen met het nummer van hun Museumkaart een tijdvak reserveren op museum.nl.

De waarde en de maatschappelijke rol van erfgoed veranderen: erfgoed speelt een steeds grotere rol bij welzijn en het bevorderen van sociale cohesie. Er vindt een verschuiving plaats van top-down naar bottom-up, van kennisoverdracht naar co-creatie. Denk aan het participatief herwaarderen van museale collecties, een nieuwe leven geven aan brugwachtershuisjes en andere lege panden door lokale initiatiefnemers of het meewerken van vrijwilligers aan archeologische vondsten. Dit heeft gevolgen voor de werkpraktijk van de erfgoedprofessional. Hoe betrek je burgers bij jouw opgave? Hoe kun jij initiatieven van anderen ondersteunen? Hoe zet je erfgoed in bij maatschappelijke vraagstukken? Hoe verzamel je verschillende perspectieven? Onder het motto ‘samen denken – samen doen – samen werken’ organiseert de ErfgoedAcademie, net als vorig jaar, twee erfgoedparticipatie-labs. De deelnemers bepalen mede de thema’s van de labs, of praktijkwerkplaatsen, en gaan over vraagstukken waar veel erfgoedprofessionals in de praktijk tegenaan lopen. De labs starten op 11 mei. Inschrijven is mogelijk tot en met 16 april.

Kunnen musea digitale bezoeken écht rendabel maken? En moet dit wel het hoofddoel zijn van hun digitale content en de interactie met de doelgroep? Internationaal kunstblad The Art Newspaper gaat in op deze vragen in de nieuwste editie, en wekt de suggestie dat de museumsector er wellicht goed aan zou doen om de nadruk van hun digitale content te verschuiven van het passieve richting de interactieve en educatieve ervaring.

De Stichting Vincent van Gogh Etten-Leur heeft tot doel Etten-Leur op de kaart te zetten als Van Gogh gemeente en een breed (inter)nationaal publiek kennis te laten nemen van het feit dat Etten in 1881 een omslag betekende in het leven van Vincent van Gogh. De stichting wil de kerk na aankoop door de Van Gogh Sites nv. gaan huren. De onderhandelingen over de verkoop van de kerk zijn bijna afgerond. ,,Langzamerhand naderen we de fase dat we er met beide onderhandelingsteams uit zijn", zegt voorzitter Lex Besselink van de Stichting Vincent van Gogh Etten-Leur. ,,Daarna zal het college van burgemeester en wethouders een voorstel doen aan de gemeenteraad. Die heeft het laatste woord. Bij een ‘nee’ gaat het niet door.”

Het voormalige GGD-gebouw aan de Ringbaan West van de Tilburgse architect Jos Bedaux is aangewezen als beschermd gemeentelijk monument door het college van B en W in Tilburg. De gemeente vindt het van belang het pand te behouden vanwege ‘het oeuvre van de architect Jos Bedaux.’ Sinds verhuizing van de GGD in december 2020 staat het forse pand leeg, en zoekt de gemeente naar een nieuwe gebruiker. Volgens wethouder Oscar Dusschooten (vastgoed) zijn er al gesprekken met een meerdere partijen en zijn er veel plannen, maar bevinden deze zich wel in een ‘heel vroeg stadium'. Dusschooten: ,,Maar dat we van het pand nu een gemeentelijk monument maken, maakt voor de toekomstige invulling en de plannen die er zijn niet zo veel uit. Wel is het uiteraard belangrijk dat rekening wordt gehouden met de monumentale waarden van het gebouw.”

Het verzoek van een Joodse familie om teruggave van een schilderij van Kandinsky uit het Van Abbemuseum komt door een beslissing van de gemeente Eindhoven mogelijk in een stroomversnelling. De gemeente  Eindhoven wil dat nieuwe, versoepelde regels over de teruggave van roofkunst worden toegepast bij de herbeoordeling van het verzoek van de familieleden.

De gemeente Bergen op Zoom moet fors bezuinigen. Bij het Markiezenhof werken te veel mensen. Daarom gaat het aantal betaalde banen fors omlaag, van 24 voltijdsbanen naar acht à tien. Zo kan er 900.000 euro op jaarbasis worden bespaard. ,,Zoals het nu is, is het onbetaalbaar”, zegt wethouder Patrick van der Velden. De gemeenteraad bespreekt de plannen op 7 april.

Het vijfde webinar van de Museumvereniging stond in het teken van museale collecties en de vraag: staan ze midden in de samenleving? Onder leiding van moderator Aldith Hunkar werd er in drie blokken gesproken over museale collecties. Wat betekent het verzamelen, beheren en presenteren van collecties voor de toekomst, voor wie doen we dit eigenlijk en wat willen we ermee vertellen? Een verslag.

Musea kunnen veilig en verantwoord open blijkt uit de ervaringen van 2020 met het anderhalvemeterprotocol. In aanvulling daarop gaan zeventien musea in de week van 19 april open voor een pilot met sneltesten. Mensen met een Museumkaart kunnen die musea bezoeken als ze een kaartje voor een tijdvak reserveren en een negatieve sneltest laten zien. Deze sneltest kan gratis worden gedaan bij deelnemende testcentra.

Voorlopig blijft de gemeente Eindhoven eigenaar van het Albert van Abbehuis. Maar definitief is dat niet. Wethouder Yasin Torunoglu legt de rekening voor dit besluit bij de raad neer. Een motie die D66, GroenLinks, LPF en Christenunie werd aangenomen. De gemeenteraad zal de kosten voor onderhoud (een kleine 700.000 euro) en exploitatie zelf moeten zoeken. De hoop van de familie Van Abbe is daarmee uitgekomen.

De ‘meteoriet Uden’ is met een gewicht van zo'n 700 gram de oudst geregistreerde ruimtesteen van Nederland. De kei ligt nomaliter in het depot bij het Noordbrabants Museum, maar na 180 jaar is hij nu te zien in Museum Krona in Uden. Half december was de expositie romdom de ‘’meteoriet’’ ingericht en opgebouwd voor de opening op 19 december toen vlak daarvoor op 15 december de lockdown werd afgekondigd en het museum zijn deuren moest sluiten. Voor de tweede keer op rij viel daarmee een expositie in duigen want in maart vorig jaar dwarsboomde corona ook al de grote Rembrandt-tentoonstelling. Dat  de kleine expositie rondom de meteoriet moet worden afgebroken, heeft alles te maken met de volgende grote tentoonstelling die in aantocht is. Een overzicht van de kunstenaar Marc Chagall waarvoor het hele museum nodig is en bruikleenstukken uit het buitenland komen. Ook die tentoonstelling is al een keer opgeschoven en kon nu niet meer wachten.

ClubHouse is een digitaal clubhuis vol ‘kamers’ waar digitale gesprekken worden gevoerd, waarbij er openbare kamers zijn waar iedereen naar binnen kan gaan en mee kan luisteren met het gesprek en besloten kamers. In de laatste ruimtes kun je alleen als je daarvoor uitgenodigd bent. Waar bijvoorbeeld Instagram zich richt op foto’s en TikTok op video’s richt deze app zich op live audio – nauw aansluitend op de groeiende populariteit van podcasts. Is ClubHouse ook interessant voor een museum? Clubhouse kan een hele interessante tool zijn om in het voortraject op inhoud en kennis potentiële bezoekers van een komende (online) event aan je te binden en enthousiast te maken.

Als het aan het Eindhovense stadsbestuur ligt, kan het Museum Vonk / Prehistorisch dorp uitbreiden op het terrein van autorijschool De Leeuw. Met de uitbreiding moeten er in plaats van 55.000 zo’n 130.000 jaarlijks naar het park komen. Het stadsbestuur omarmt het plan. “Als het gaat om cultuurhistorie is dit een goed plek en van grote waarde voor stad. Het is belangrijk voor het voorzieningenniveau van de regio”, zegt wethouder Monique List. Het College van B&W stelt voor om de helft van het terrein van de autorijschool beschikbaar te stellen voor het museum. De andere helft wordt dan teruggegeven aan de natuur in de Genneper Parken. De gemeente stelt wel voorwaarden aan de uitbreiding. Zo moet er groen bijkomen, onder meer dus om een deel van het De Leeuw-terrein weer te beplanten. Ook de gebouwen die museum Vonk neerzet, moeten duurzaam zijn. Daarnaast mag er maar een evenement per jaar buiten worden gehouden en moet het aantal parkeerplekken bij het museum worden beperkt. Het gebruik van de fiets en de bus, met mogelijk een nieuwe halte, moet worden aangemoedigd. Verder moet de extra horeca die er komt, aan eisen voldoen. Natuurorganisatie Trefpunt Groen en bewoners zijn kritisch over het plan.

De Nederlandse musea zijn de honderd dagen sluiting inmiddels voorbij, de Belgische musea mochten na de eerste lockdown in mei als eerste van de culturele instellingen heropenen. Eind oktober moesten ze opnieuw dicht, maar sinds 1 december zijn ze onafgebroken toegankelijk. Reserveren gebeurt op voorhand per tijdslot, mondkapjes moeten op en bij ingangen staat telkens ontsmettingsgel. Michaël Mariën van het Gents Universiteitsmuseum : „Sinds we weer open zijn, is elke vakantie en elk weekend uitverkocht.” Sterker, de coronacrisis heeft een bijkomend voordeel: „We zien mensen die anders misschien niet naar het museum gingen nu wel komen. Omdat we als een van de weinige sectoren open hebben mogen blijven, zijn we op de radar gekomen als plek voor verstrooiing en vrijetijdsbesteding. We zien veel gezinnen met kinderen, en ook 15- tot 25-jarigen, voor een museum meestal juist de moeilijkste doelgroep.” Bart Ooghe, Museum voor Schone Kunsten Gent , zegt dat het internationale bezoek en dat van scholen en groepen een stuk minder is: „In plaats daarvan zien we gezinnen met kinderen en lokale bezoekers. Tijdens de kerstvakantie waren er zelfs meer bezoekers dan het jaar ervoor. We hebben over het algemeen genomen minder bezoekers, maar we hadden het erger gevreesd.” Het Bozar in Brussel is volgens directeur exposities Sophie Lauwers een plek geworden „voor familie-uitstapjes of om met vrienden af te spreken”. De Roger Raveel-tentoonstelling die er onlangs opende, was meteen voor een aantal weken uitverkocht. Een bijkomend voordeel, signaleren de musea: ze zetten versneld digitale stappen. Door corona is het bezoek aan de honderd grootste musea in de wereld vorige jaar met 77 procent afgenomen. Dat blijkt uit het jaarlijkse museumonderzoek van The Art Newspaper.

De gemeenteraad in Eindhoven is hopeloos verdeeld over de toekomst van het Albert van Abbehuis. Daarom houdt wethouder Yasin Torunoglu vast aan de optie om de villa te verkopen, met een culturele bestemming.

Het beloofde een publiekstrekker te worden, maar het Groninger Museum lijdt fors verlies met The Rolling Stones Unzipped. De grote tentoonstelling kon nauwelijks worden bezocht vanwege de coronapandemie. Volgens directeur Andreas Blühm loopt de schade in de ‘tonnen’. Tot zijn verdriet is de hoop op nog een verlenging vervlogen: de expositie over de beroemde popgroep is bijna twee maanden langer blijven staan, maar moet na 18 april echt doorreizen naar Marseille. Doordat de huidige lockdown tot en met 20 april duurt, is heropening definitief van de baan. Een deel van de verliezen zal het Groninger Museum zelf opvangen: dankzij de succesvolle tentoonstelling in 2016 over David Bowie, die 200.700 bezoekers trok, was er een reserve. Blühm gaat nu overleggen met gemeente en provincie of zij de rest van het verlies voor hun rekening willen nemen. Later werd bekend dat het museum met het management van de Rolling Stones overeenstemming heeft bereikt om de tentoonstelling in 2023 terug naar Groningen te halen.

De Bijdrage Internationale Samenwerkingsprojecten Erfgoedinstellingen van het Mondriaan Fonds is bestemd voor een of meerdere Nederlandse erfgoedinstellingen die samenwerken met buitenlandse erfgoedinstellingen in onderzoeksprojecten op gezamenlijke collectiegebieden. Het is ook mogelijk om een bijdrage voor de ontwikkelfase van een project aan te vragen, daarbij kan worden gedacht aan reis- en verblijfkosten van onderzoekers en conservatoren en kosten voor het presenteren van de onderzoeksresultaten in Nederland. De eerstkomende deadline is 26 april.

Uit drie geselecteerde plannen voor de herontwikkeling van de oude Helvoirtse Dr. Landmanschool koos een door de gemeente Vught aangestelde jury onlangs een project met een culturele inslag onder de noemer Huis voor Vincent. Er zou een permanente tentoonstelling over Helvoirt en haar geschiedenis met de Van Goghs moeten komen, met daarnaast een podium voor kunstenaars om te creëren en exposeren. Maar daar is niet iedereen blij mee.

De gemeente Heusden gaat de religieuze instellingen in de gemeente betrekken bij het opstellen van een Kerkenvisie. Dat wordt wel een lightversie, met vooral een praktische insteek. Dat laten burgemeester en wethouders weten aan Heusden één, de politieke partij die de kwestie aankaartte. Rijk en provincie dringen ook aan op een dergelijke visie en stellen er geld voor beschikbaar. Voor Heusden gaat het om een bedrag van 25.000 euro, voor een tot negentien kerken zo meldt het college. Heusden ziet overigens niet zoveel in een erfgoednota, ,,die mogelijk in de la terechtkomt.”. Wat Heusden betreft wordt het religieus erfgoed in de gemeente in kaart gebracht; het gaat dan niet alleen om kerken maar ook om bijvoorbeeld wegkapelletjes. Belangrijk onderwerp zal zijn hoe dat erfgoed toekomstbestendig gemaakt kan worden. Ook wil Heusden kijken naar de relatie tussen de gebouwen en de omgeving waar ze staan, en naar de rol die kerken kunnen vervullen in een dorp of wijk.

Het landelijke Cuypersgenootschap doet een klemmend beroep op het kerkbestuur van de Sint-Jan in 's-Hertogenbosch om museum De Bouwloods niet te sluiten.  Het genootschap is verontrust over de plannen tot opheffing van het museum, schrijft secretaris Leo Dubbelaar in een brief aan het kerkbestuur. Die brief is ook gestuurd naar het Bossche college van B en W en de gemeenteraad en het bestuur van Monument Sint-Jan. Volgens het genootschap heeft het museum ‘een ook op Europees niveau unieke verzameling bouwsculptuur en bouwfragmenten’.  ,,Sluiting van het museum en verplaatsen of vervreemden van de collectie heeft grote consequenties voor de collectie historische bouwfragmenten, tekeningen, beelden en modellen die tijdens meer dan 150 jaar restauratiewerken werd verzameld", aldus Dubbelaar. Het genootschap onderschrijft de kritiek die de stichting  ’s-Hertogenbossche Monumentenzorg vorige week uitte.  ‘De verzamelingen in De Bouwloods maken integraal en onvervreemdbaar deel uit van het rijksmonument de kathedrale basiliek van Sint-Jan Evangelist’. 

Culturele verenigingen in financiële nood kunnen aankloppen bij de gemeente Bergen op Zoom. Die heeft 1,4 miljoen euro uit het coronafonds van het Rijk ontvangen. Via de subsidieregeling ‘Corona Noodfonds Culturele Organisaties Bergen op Zoom 2020-2022’’, is het college van Burgemeester en Wethouders voornemens om de verliezen van non-profit organisaties in de culturele sector te compenseren.  Het college vraagt de raad haar oordeel te geven over deze bestemming aan het cultuurveld en het instellen van een subsidieplafond.

Museum Hermitage Amsterdam vreest eind dit jaar als gevolg van de coronacrisis met een gat van ruim 1 miljoen euro te zitten. Daarom vraag het museum het publiek om financiële steun.Het museum aan de Amstel dat geen vaste collectie heeft en het vooral van de exposities moet hebben, heeft nooit structurele subsidie gekregen.

Vevag Vastgoedbeheer en Braaksma & Roos Architectenbureau hebben de prijsvraag voor de herontwikkeling van de Oude Dr. Landmanschool in Helvoirt gewonnen. Het vroegere schoolpand en de naastgelegen directeurswoning worden herbestemd tot het Huis voor Vincent. In de gebouwen komen diverse nieuwe functies, zoals een Van Gogh-expositie en -winkel, een educatieve keuken en woonfuncties. De prijsvraag is vorig jaar door de gemeente Haaren uitgeschreven. Door de gemeentelijke herindeling heeft de gemeente Vught dit project vanaf 1 januari voortgezet. Zoals door Haaren is vastgelegd in het reglement volgt de gemeente de uitspraak van de jury. De gemeente heeft dan ook een voorlopig gunningsbesluit genomen om een verkoopovereenkomst te sluiten met de winnaar zodat ‘Het Huis voor Vincent’ uitgevoerd kan worden.

Hoe zie je in collecties terug dat niet iedereen dezelfde seksuele voorkeuren heeft of had? Het boekje ‘Queering the Collections’ is gemaakt voor musea en archieven die seksuele en genderdiversiteit in publieke collecties beter zichtbaar willen krijgen. Het bevat het verslag van het eerste internationale congres over dit onderwerp, een mini-lexicon met ‘regenboogwoorden’ en praktische tips en tricks. De uitgave is in 2016 samengesteld door Riemer Knoop en Lonneke van den Hoonaard van de Reinwardt Academie.

Erfgoed wordt steeds vaker ingezet als middel voor een beter welzijn en een betere fysieke en mentale gezondheid. Het bestrijdt eenzaamheid, motiveert jongeren en prikkelt mensen met dementie. In Noord-Brabant, Nederland en Vlaanderen bestaan veel organisaties, netwerken en projecten die zich bezighouden met erfgoed, welzijn en gezondheid. Toegankelijkheid speelt een belangrijke rol bij erfgoed, welzijn en gezondheid. Om een project te laten slagen is het van groot belang dat de locatie en de activiteit zowel fysiek als digitaal goed toegankelijk zijn. Informatie over organisaties, tips, handreikingen en advies over toegankelijkheid staat op een speciale pagina van Erfgoed Brabant Academie.

De Stichting ’s-Hertogenbossche Monumentenzorg  wil dat het kerkbestuur van de Sint-Jan ‘met élan en enthousiasme Museum De Bouwloods met zijn belangrijke collecties integraal behoudt en ontwikkelt tot een eigentijds museum en bezoekerscentrum voor de kathedraal’. Daarmee reageert voorzitter Henk van Beers op het verhaal in het Brabants Dagblad van 23 maart jl. waarin vice-voorzitter Jan Pommer van het kerkbestuur uitlegde dat er een streep gaat door de museumplannen en de Bouwloods zodanig wordt opgeknapt dat er nog wel een deel van de kerkcollectie te zien is, maar de loods naast de kathedraal vooral een informatie- en bezoekerscentrum moet worden die ook commercieel verhuurd kan worden. Van Beers in een brief aan het kerkbestuur, het college van B en W, de gemeenteraad, Stichting Nationaal Monument Sint-Jan en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed: ,,Dat is een ernstige ingreep met consequenties voor de collectie historische bouwsculptuur die tijdens meer dan 150 jaar restauratiewerken is verzameld. Het gaat om een unieke collectie van Europees niveau, een van de meest bijzondere collecties historische bouwsculpturen die wij kennen.’’ In de ogen van de stichting maakt de collectie ‘integraal en onvervreemdbaar’ deel uit van het Rijkmonument,  de kathedrale basiliek. ,,Het verdwijnen doet afbreuk aan de betekenis van de kathedraal als monument van alle Nederlanders.’’ 

Van de afgelopen 372 dagen was het Museum Klok & Peel in Asten er 189 geopend. Het geplande bezoekersaantal van ruim veertigduizend werd door alle coronamaatregelen bij lange na niet gehaald: de teller stokte na slechts 15.000. Hierdoor zou het museum normaal gesproken met een tekort van 180.000 euro kampen, maar door goed gebruik te maken van allerlei regelingen bedraagt de min slechts 1725 euro.

Al jarenlang wordt erover gepraat, maar nu is het dan eindelijk zover: de voormalige koepelgevangenis in Breda staat te koop. Het iconische gebouw wordt door het Rijk van de hand gedaan. Bieders kunnen zich vanaf 23 maart inschrijven. Het hele koepelcomplex moet in één keer openbaar worden verkocht. Voorwaarde is dat geïnteresseerden ervaring hebben met de herontwikkeling van soortgelijke projecten. Wie het pand wil kopen, wordt gevraagd ideeën aan te dragen. Als die worden goedgekeurd mogen partijen meedoen aan de biedingsfase, die in februari 2022 begint.

Maak kennis met ontmoetingsonderwijs, een nieuwe manier van leren. Niet de lesboeken maar de ontmoeting tussen jong en oud staat hierbij centraal. Minka Bos en Mark Schep van Stichting In mijn Buurt vertellen je in dit LKCAtelier van 8 april over deze aanpak.

Om de gevolgen van de coronacrisis op te vangen stelt het ministerie van OCW budget beschikbaar voor musea en andere collectiebeherende erfgoedinstellingen. Heb je als museum of erfgoedinstelling te maken met een mogelijke inkrimping van het personeelsbestand door covid-19 maatregelen? En gaat het om medewerkers voor collectiebeheer, collectieonderzoek of educatie? Of zoek je iemand die de collectie op een andere manier kan belichten of presenteren? Misschien biedt de Coronaregeling Medewerkers Collectiebeleid uitkomst. Met deze regeling biedt het Mondriaan Fonds ondersteuning bij het op peil houden van de personele bezetting of het aantrekken van nieuw erfgoedtalent. De deadline voor aanvragen is 19 april. Voor vragen over deze regeling is er op 29 maart een speciaal spreekuur

De kilometerslange vestingwerken in 's-Hertogenbosch worden de komende tijd gerenoveerd. Onder andere de Spinhuis-, Noord-, Muntel- en Kasterenwal zijn of worden nog aangepakt. Verval dreigt en dus moet er gerenoveerd worden. De gemeente vervangt het voeg- en beschadigde metselwerk, zodat de vestingwerken er weer jaren tegenaan kunnen. Een hele klus. Op dit moment zijn er werkzaamheden aan het verlengde van de Kasterenwal bij de Citadellaan. De Kasterenwal was, samen met de Buitenhaven, Oliemolensingel, Noordwal en Muntelwal, een van de muren waar enkele jaren flink wat discussie om was. 's-Hertogenbosch kreeg voor die muren in eerste instantie geen subsidie van de overheid. De gemeente zou onvoldoende aangetoond hebben dat er verval dreigde voor de beschermende muur die nog vóór de vestingwerken zit. Later kreeg de gemeente gelijk bij de Raad van State en kon de subsidie alsnog in ontvangst genomen worden.

Honderd hoogtepunten uit de beeldende kunst komen samen op de tentoonstelling Na de Jacht. Oude en jonge kunst vullen elkaar aan in Rijksmuseum Twenthe. Met bijdragen van het Mondriaan Fonds en andere fondsen bouwde het  museum de afgelopen jaren aan een veelzijdige collectie. Nu maakt het museum de balans op van tien jaar verzamelen en kan, zodra de musea weer openen, het publiek door de zalen mee op een tijdreis. Spektakelstuk is de aanwinst van John Constable (1776 – 1837), het enige werk van deze beroemde Engelse schilder in een publieke Nederlandse collectie. Het landschap Gezicht op Hampstead Heath: Child’s Hill, met in de verte Harrow (1824). Samen met de Constable en een tien jaar eerder verworven schilderij van Thomas Gainsborough vormen deze schilderijen een groep waarmee het museum optimaal het verhaal kan verbeelden over de internationale invloed van de Hollandse landschapschilderkunst. Voor het uitbreiden van de collectie hedendaagse kunst ontving het museum van het Mondriaan Fonds een bijdrage Collectieprogramma’s. Bij de tentoonstelling verschijnt een publicatie die ingaat op de invalshoeken en uitgangspunten bij de keuzes van de laatste tien jaar. Het museum werd overigens in 2018 voor miljoenen euro's opgelicht door internetcriminelen bij een eerdere aankooppoging van het schilderij van Constable.

Zijn films uit de beginperiode van cinema dan in kleur? Ja, dat zijn ze. Hoewel veel films uit de periode 1895-1925 in kleur zijn gemaakt, werden ze door filmarchieven geconserveerd in zwart-wit, vooral omdat het goedkoper was en nog geen kennis voorhanden hoe dit anders te doen. Maar er speelt nog iets anders. Invloedrijke cinefielen en critici – in Nederland indertijd gegroepeerd rond de Filmliga – lijden aan chromofobie, een afkeer van kleur. Kleur is spektakel dat afleidt van het door hun gekoesterde ideaal van film als kunstvorm. En kunstfilms horen in zwart-wit, waarbij de werkelijkheid geabstraheerd wordt. Dus is het geen punt om films in zwart-wit te bewaren in filmarchieven. Dit gaat echter voorbij aan de werkelijkheid. Er bestaan schattingen dat een eeuw geleden zo’n 80 tot 90 procent van de gehele filmproductie gekleurd was. André Waardenburg over een misverstand.

In het jaarverslag 2020 belicht het Mondriaan Fonds de reikwijdte van publieke investeringen in beeldende kunst en cultureel erfgoed. 2020 was een uitzonderlijk jaar in vele opzichten. Het was bekend dat het intensief zou worden, als laatste jaar van de cultuurplanperiode 2017-2020, waarin nieuwe regelingen en beleidsvoornemens voorbereid zouden worden. Wat we niet wisten was dat een virus Nederland plat zou leggen, met grote onzekerheden tot gevolg voor velen binnen de beeldende  kunst en erfgoedsector. Dat gaf het fonds als een van de zes Rijkscultuurfondsen een bijzondere extra taak: de zorg voor het behoud van de culturele infrastructuur. Dit bijzondere jaar vindt zijn weerklank in het jaarverslag, zonder voorbij te gaan aan alles wat 2020 speciaal had gemaakt als er geen corona was geweest. Met o.m. een terugblik op de viering van 75 jaar vrijheid en een reeks open oproepen met nieuwe mogelijkheden, in aanvulling op reguliere bijdragen. Het Mondriaan Fonds ontving in 2020 3117 aanvragen, waarvan 1834 werden gehonoreerd voor een bedrag van € 71.502.379. De extra maatregelen in verband met covid-19 en de open oproepen hadden meer aanvragen tot gevolg. De resultaten komen in dit jaarverslag uitgebreid aan bod. Aanvragers vertellen het verhaal over hun project en gaan in op het belang van publieke investeringen in kunst en erfgoed. Bijgevoegd de jaarrekening.

De gemeente Eindhoven moet het Albert van Abbehuis aan de Bilderdijklaan in Eindhoven, voor zoveel mogelijk geld verkopen en de opbrengst besteden aan de cultuur in de stad. Dat is het compromisvoorstel van de familie Van Abbe. ,,We willen geen ruzie maken. Daarom komen we met een constructief voorstel waar iedereen blij van wordt", aldus Albert van Abbe III, de kleinzoon van de gelijknamige schenker, namens de familie. Het Albert van Abbehuis (momenteel onder leiding van MAD emergent art center) is al een vijftal jaren een expositie en projectruimte en heeft in deze periode een kleine 200 kunstenaars en designers een podium geboden en een sterk netwerk weten op te bouwen. Het werkt als een experimenteel podium en geeft de ruimte aan zowel startende als meer gevestigde kunstenaars en designers uit Eindhoven en de regio. Bij sluiting van het Albert van Abbehuis dreigt er cultureel een verdere verschraling door het opnieuw verdwijnen van een podium voor kunst en design in Eindhoven. Albert Van Abbe schonk in 1957 het statige Van Abbehuis aan Gemeente Eindhoven. Er is een schenkingsovereenkomst waarin staat dat ‘begiftigde’(de gemeente) ‘aan het geschonken onroerend goed in overleg met de schenker een bestemming zal worden gegeven die de verdere culturele ontwikkeling van de stad Eindhoven beoogt’. De familie Van Abbe doet 23 maart tijdens een inspraakmogelijkheid in de gemeenteraad ook een oproep om dit plan B, deze ‘gulden middenweg’ te kiezen als oplossing voor de impasse rond het huis.  Op 30 maart 2021 geeft de raad dan een advies aan wethouder Yasin Torunoglu over de toekomst van de villa. 

Dé plekken voor Van Gogh zijn het Van Gogh Museum en Kröller-Müller Museum. Voor de Brabantse jaren van Van Gogh kun je naar Het Noordbrabants Museum in 's-Hertogenbosch. Dat heeft zijn Van Gogh-collectie vernieuwd en uitgebreid. Het Noordbrabants Museum is de enige plek in Noord-Brabant waar je schilderijen van Vincent van Gogh kan zien. Dat was bescheiden, maar het Bossche museum heeft zijn presentatie grondig vernieuwd en uitgebreid met een aantal nieuwe bruiklenen. Op de bovenverdieping beschikt Van Gogh (1853-1890) nu over een ruime zaal waarmee het verhaal van de kunstenaar in Brabant ruimhartiger verteld kan worden. Er zijn  twaalf 'Brabantse’ werken te zien, waarvan er vijf eigendom zijn van het museum.

Het Nieuwe Instituut heeft een unieke interieurmaquette van architect en kunstenaar Theo van Doesburg verworven. Het is een ontwerp voor Café-restaurant Aubette, een van de belangrijkste architectuurprojecten van De Stijl, de kunstbeweging waar Theo van Doesburg het boegbeeld van was. Met dit radicale ontwerp maakte Van Doesburg geen onderscheid meer tussen architectuur en schilderkunst. De verwerving is mogelijk gemaakt door een bijdrage van het Mondriaan Fonds, de Vereniging Rembrandt en Galerie Gmurzynska. Een symbool van de nieuwe koers die het als multidisciplinair erfgoedinstelling wil gaan varen, volgens de NRC.

De aandacht voor vluchtelingenproblematiek in musea is de laatste jaren enorm toegenomen, maar hun benadering beperkt zich vaak tot thema’s en methoden die het beeld van ‘de vluchteling’ als een eenduidig stereotype in de hand werken. Volgens Susanne Boersma zullen ze op zoek moeten naar een manier die in de eerste plaats erkent dat het om mensen gaat. Alleen dan kunnen musea met succes bijdragen aan een ingewikkeld politiek en publiek debat.

Demissionair minister van Engelshoven van OCW lanceerde op 15 maart de Nationale Strategie Digitaal Erfgoed 2021-2024. Ze benadrukte dat de update van de eerste versie van de strategie uit 2015 noodzakelijk was vanwege de verdere digitalisering van de maatschappij en de impact hiervan op ons erfgoed. De uitvoering is sinds 2015 belegd bij partners binnen het Netwerk Digitaal Erfgoed (NDE). Een nieuw en belangrijk punt in de geactualiseerde strategie is het opnemen van erfgoed van de kunstensector en de creatieve industrie. Digitale archieven van cultuurproducerende instellingen vormen steeds vaker een bron voor nieuwe artistieke producten, bieden nieuwe inzichten in het creatieproces en zijn een inspiratiebron voor makers, van kunstenaars tot ontwerpers. De geactualiseerde versie sluit nog beter aan bij de digitale transformatie.

87 musea verspreid over heel Nederland ontvangen 2,5 miljoen euro van Kickstart Cultuurfonds om hun museumgebouw of tentoonstelling coronaproof te maken en straks publiek weer op een veilige manier te kunnen ontvangen. De donaties variëren van 2.700 euro voor het Industrieel Museum Zeeland in Sas van Gent tot 90.264 euro voor het Cobra Museum in Amstelveen voor onder meer extra voorzieningen en aanpassingen tijdens de tentoonstelling ‘Frida Kahlo & Diego Rivero. A Love Revolution’. Voor het eerst kunnen musea dit jaar ook aanvragen voor extra, corona-gerelateerde marketing en communicatie en voor online programmering/streaming. De tweede ronde voor musea start op 10 mei.

De partijen zijn er uit, de bouwers staan klaar. Het leed met de lege Jozefkerk in Geldrop is na 11 jaar bijna geleden. Binnen enkele weken worden de contracten en vergunning getekend. Een financiële crisis, monumentenvoorschriften, de aanwezigheid van vleermuizen en toen nog de coronacrisis zorgden eerder voor vertraging op vertraging. De mondelinge overeenstemming over verhuur van de Jozefkerk en de gemeentelijke vergunning is er Eigenaren en ontwikkelaars van de kerk zijn sinds 12 jaar Patrick Houtakkers (Houtabouw uit Geldrop) en Maycke Tielemans (Haagdijk Projectontwikkeling, Eindhoven). Zij gaan de kerk verbouwen. Er komen dertig appartementen in voor ouderen met dementie en voor jongeren die er onder begeleiding kunnen wonen. Ook komen er een ruimte voor dagbesteding en een klein restaurant. Huurder van die ruimten wordt Futuris, een Eindhovense zorginstelling die in Waalre ook al een soortgelijk project heeft. De gemeente Geldrop-Mierlo gaat nog met de ontwikkelaars overleggen over het aanlichten van de kerk. Het gebouw uit 1932 van de architecten B. Koldewey en C. van Moorsel heeft een monumentale status.

De gemeente Heusden moet aan de slag met een Kerkenvisie. Politieke partij Heusden één vindt in elk geval dat de gemeente moet onderzoeken of zoiets van de grond kan komen. In Heusden zijn vrij de Rooms-Katholieke kerken in Heusden-vesting en in Herpt onttrokken aan de eredienst, verkocht en deze kerken hebben een andere bestemming gekregen. De Rooms-Katholieke kerk op Vlijmen-Vliedberg is enkele jaren geleden gesloopt en maakte plaats voor appartementen. ook de voormalige Hervormde kerk in bijvoorbeeld Hedikhuizen kreeg jaren geleden een andere bestemming. In de omringende gemeenten is beleid al ingezet. Waalwijk werkt al een Visie Religieus Erfgoed en Loon op Zand heeft recent besloten ermee aan de slag te gaan.

Wereldwijd zijn er miljoenen liefhebbers van het werk (en leven) van Vincent van Gogh. Maar slechts een handvol heeft de mogelijkheid om naar Van Goghplekken en -musea te reizen. Binnenkort kunnen zij wel het Zundertse Van GoghHuis bezoeken. De organisatie werkt namelijk aan een virtueel museum. Ron Dirven : ,,Aan het nieuwe virtuele museum worden allemaal extra’s gekoppeld. Digitaal kunnen we dingen doen, die fysiek niet haalbaar zijn. We kunnen het echte oude geboortehuis van Van Gogh herbouwen en tot leven brengen, originele werken tonen waar Zundert hem toe inspireerde, maar die wij niet bezitten. We kunnen bezoekers meenemen op een wandeling door de omgeving. Ze laten reizen naar andere Van Goghplekken. En ga zo maar door.” Het Van GoghHuis ontving inmiddels 25.000 euro van het landelijke Kickstart Cultuurfonds om het project uit te gaan voeren. In september hoopt Dirven de eerste virtuele bezoekers te kunnen ontvangen.

De kans dat het Van Abbemuseum in Eindhoven een topstuk van schilder Wassily Kandinsky kwijtraakt, is verder gegroeid door nieuwe regels over teruggave van roofkunst uit de nazitijd. Na stevige kritiek op het Nederlandse beleid heeft minister van Engelshoven (OCW) de nieuwe, vereenvoudigde en ruimhartigere beoordelingscriteria eind vorige week naar de Tweede Kamer gestuurd. Grof gezegd moet voortaan alleen nog in ‘voldoende mate aannemelijk’ zijn dat de oorspronkelijke eigenaar het kunstwerk onvrijwillig is verloren door omstandigheden die verband houden met het naziregime. ,,Het is de enige vraag die nog relevant is en we kunnen dat inmiddels aantonen. Alle andere vragen zijn niet meer relevant’’, reageert Hester Bergen uit Amsterdam namens de erfgenamen van een Joods echtpaar die de gemeente Eindhoven als eigenaar van het schilderij Blick auf Murnau mit Kirche van Kandinsky officieel hebben gevraagd om teruggave. Al zeker zes jaar probeert de familie het schilderij weer in bezit te krijgen. De Restitutiecommissie die in Nederland over roofkunst oordeelt, bepaalde drie jaar geleden nog dat er onvoldoende aanwijzingen zijn dat het schilderij onvrijwillig uit de collectie is verdwenen. 

In het advies van de commissie-Kohnstamm en de Raad voor Cultuur over de evaluatie van het restitutiebeleid van nazi-roofkunst, pleit de commissie-Kohnstamm onder meer voor een aangepast beoordelingskader voor teruggave. Minister van Engelshoven (OCW) neemt deze aanbevelingen over. Tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn in Europa op grote schaal cultuurgoederen van veelal Joodse eigenaren geroofd. Het restitutiebeleid biedt oorspronkelijke eigenaren en hun erfgenamen de mogelijkheid cultuurgoederen terug te krijgen, die zij door het naziregime onvrijwillig hebben verloren. Sinds 2001 kunnen verzoeken tot restitutie worden voorgelegd aan de onafhankelijke Restitutiecommissie.. Het advies om herkomstonderzoek rond naziroofkunst zo snel mogelijk te laten hervatten moet nog wachten op een reactie. De Museumvereniging onderschrijft de noodzaak tot herijking van het beleidskader voor restitutie van naziroofkunst, waarbij menselijkheid, transparantie en welwillendheid leidend dienen te zijn. Musea vertrouwen op de zorgvuldigheid van de restitutiecommissie om in geval van een claim op een kunstwerk een bindend advies te geven.  

De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) en de Rijksbouwmeester hebben op 11 maart een openbare prijsvraag uitgeschreven: 'Sublieme schoonheid | sublieme duurzaamheid. Oproep voor het verduurzamen van iconische stadskerken’. Negen stadskerken staan model voor de ontwerpvoorstellen. De competitie wordt georganiseerd in samenwerking met Architectuur Lokaal. Teams van professionals uit de ontwerpdiscipline, de duurzaamheid- en de erfgoedexpertise kunnen aan de prijsvraag deelnemen. De vraag aan de teams is om met inspirerende, innovatieve en nog niet bestaande ontwerpvoorstellen te komen: oplossingen die bijdragen aan de substantiële verduurzaming van iconische stadskerken. De aanmeldingstermijn sluit op 13 april 2021.

Astrid Jacobs zet als hoofd publiek bij Museum De Lakenhal Leiden in op het bouwen van een sterk merk met ‘gelijkwaardigheid’, ‘meerstemmigheid’ en ‘in het moment’ als belangrijkste pijlers. Cultuurmarketing sprak met haar.

ICOM International doet opnieuw een consultatieronde om uiteindelijk in 2022 te kunnen stemmen over een nieuwe internationaal geldende museumdefinitie. Nederland is gevraagd om vóór 10 april twintig kernconcepten te kiezen die in elk geval in de nieuwe definitie thuis horen inclusief een korte toelichting wat er onder elk kernconcept wordt verstaan. ICOM Nederland nodigt daarom uit om mee te praten via de open Zoom-sessies op 23 en 25 maart.

De Club van Elf, waarin 24 toonaangevende dagrecreatiebedrijven zijn verenigd waaronder onder andere het Rijksmuseum, Van Gogh Museum, Openluchtmuseum en Spoorwegmuseum, vraagt in een brief van 4 maart ministers van Engelshoven, Van ’t Wout, Schouten, De Jonge en staatssecretaris Keijzer om spoedige opening van professionele dagrecreatie. In de sector staan 60.000 getrainde medewerkers paraat om gasten opnieuw op 1,5 meter te ontvangen in een gecontroleerde omgeving met de juiste hygiëne maatregelen en duidelijke communicatie.

Cultuur- en erfgoedinstellingen in de provincie Groningen kunnen de komende vier jaar weer een beroep doen op een subsidie voor amateurkunst, cultuurparticipatie en erfgoed. Jaarlijks is er een budget van 455.000 euro beschikbaar. In 2021 komt daar eenmalig 182.000 euro bij uit het Coronafonds van de provincie. De regeling is de opvolger van het Incidenteel Cultuurbudget (ICB). Met de regeling wil de provincie instellingen aanmoedigen om nieuw cultuuraanbod te maken. Net als bij de regeling ICB richt de provincie zich weer op het stimuleren van actieve deelname aan amateurkunst. ‘Daarnaast geeft deze subsidieregeling ruimte voor vernieuwende culturele activiteiten die zich richten op inwoners die nu niet of nauwelijks deelnemen aan kunst en cultuur.’

De voormalige Pastoor van Arskerk en bijbehorende gebouwen in de Bredase buurtschap Lies zijn in beeld om te worden verbouwd. Dat blijkt uit een besluit dat burgemeester en wethouders van Breda naar de gemeenteraad hebben gestuurd. Daarin staat ook dat het college het idee op zich wel ziet zitten, maar ook dat de ontwikkelaar van het plan, Samen Wonen Vastgoed, nog wel aan enkele randvoorwaarden moet voldoen voordat hij aan de slag kan met de verbouwing. Naast een restauratie van het Rijksmonument is het de bedoeling dat er ook twintig ‘verblijfunits’ worden bijgebouwd. Die zijn bedoeld voor de opvang van ‘zorgcliënten’. De kerk wordt aangepast, zodat er ruimte komt voor circus-, toneel- en dansgezelschappen om te oefenen. Voor hen wordt ook logies binnen het complex geregeld

In het kader van extra coronamaatregelen heeft het ministerie van OCW budget beschikbaar gesteld voor musea en andere collectiebeherende erfgoedinstellingen. Met de Coronaregeling Medewerkers Collectiebeleid biedt het Mondriaan Fonds ondersteuning bij het op peil houden van de personele bezetting of het aantrekken van nieuw erfgoedtalent. Heb je als museum of erfgoedinstelling te maken met een mogelijke inkrimping van het personeelsbestand door de coronacrisis? En gaat het om medewerkers voor collectiebeheer, collectieonderzoek of educatie? Misschien biedt de Coronaregeling Medewerkers Collectiebeleid uitkomst. Vanaf half maart kan worden aangevraagd. 

Het Nijmeegse Valkhofmuseum is gered. De gemeenteraad ging 3 maart akkoord met een reddingsplan van 16 miljoen euro. Aan de steun wordt wel als eis gesteld dat het museum in de toekomst niet meer bij de gemeente aanklopt om gaten in de begroting te dichten. De gemeente koopt het gebouw voor 4,9 miljoen euro. Maar dat geld komt in de loop der jaren terug, omdat het museum huur gaat betalen. Daarnaast betaalt de gemeente 11 miljoen euro mee aan een grondige verbouwing.

Onlangs vond het vierde Schouder aan Schouder-webinar van de Museumvereniging plaats, dat deze keer geheel in het teken van de Museumkaart stond. Er werd teruggeblikt op het ontstaan van de Museumkaart 40 jaar geleden. Daarna werd besproken waarom het voeren van de kaart voor het de meeste musea wél financieel interessant is en voor sommige minder. Verder werd aangestipt dat de Museumkaart kan helpen om de toegankelijkheid van musea te vergroten en een diverser publiek te trekken. Een verslag.

Op 3 maart is er een brief uitgegaan, namens De Zaak Nu, presentatie-instellingen voor beeldende kunst, Nationale Monumentenorganisatie, Federatie Instandhouding Monumenten en de Museumvereniging, naar minister van Engelshoven (OCW), minister van ’t Wout van Economische zaken en Klimaat en minister de Jonge van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Daarin stellen deze organisaties dat de musea, opengestelde monumenten en presentatie-instellingen voor beeldende kunst op een verantwoorde en veilige manier kunnen openen voor publiek. Cultuurbezoek is volgens de WHO voor iedereen gezond, omdat het beleven van kunst en erfgoed het algehele welbevinden bevordert. Er zijn strikte protocollen voor bezoekers, leveranciers en medewerkers. ‘’Zo kan bezoek aan doorstroomlocaties alleen op afspraak door vooraf een tijdslot te reserveren; spreiding van bezoek over de week helpt daarbij. Hierdoor kan de anderhalve meter goed gehandhaafd worden.” Er is ook een financieel-economische reden om te heropenen. De publieksinkomsten van opengestelde monumenten en musea zijn in hoge mate seizoenafhankelijk en worden vooral in de periode april t/m oktober gerealiseerd. Normaal gesproken starten in het voorjaar nieuwe tentoonstellingen en presentaties waarin ook nu volop geïnvesteerd is en die kunnen bijdragen aan het beperken van het verlies aan inkomsten over 2021.

Van 1 maart t/m 30 april kunnen erfgoedorganisaties bij het Prins Bernhard Cultuurfonds een aanvraag doen voor educatieve projecten of apparatuur die erfgoedvrijwilligers ondersteunen in hun werkzaamheden. Deze regeling is voor erfgoedorganisaties, waarvan de vrijwilligers het kloppend hart vormen. In 2020 zijn er twee succesvolle regelingen uitgevoerd, waarmee verrassende en innovatieve projecten zijn gesteund. De nieuwe regeling is de derde regeling.

Op 1 maart is de site Toneelmuseum.nl geopend. Deze website is een initiatief van oud-medewerkers Peter Voorloop (inhoud) en Roel Bogaards (website) van het Nederlands Theater Instituut. Het TIN werd in 2013 slachtoffer van de betuiningen van staatssecretaris Halbe Zijlstra (VVD). Hij stopte de subsidie. Pas na een ijlingse reddingsactie kon de collectie worden ondergebracht bij de Universiteit van Amsterdam. De site toont de geschiedenis van de instellingen die een rol hebben gespeeld bij de totstandkoming van de omvangrijke toneel/theater collectie die is ondergebracht bij het Allard Pierson en beheerd wordt door de stichting Theater in Nederland. Op advies van de Raad voor Cultuur is de theatercollectie door minister van Engelshoven (OCW) sinds 1 januari opgenomen in de Basis Infrastructuur (BIS) die vaste subsidies verleent aan de belangrijkste theaterinstellingen van het land. Volgens het door de minister overgenomen advies heeft Allard Pierson zich de afgelopen jaren „een gedegen hoeder” betoont. Zo zijn het behoud en beheer van de collectie in elk geval verzekerd voor de komende vier jaar.

Dance museum Our House wordt gevestigd aan de Amstelstraat 24-26 in Amsterdam, waar ooit de iT huisde en nu club AIR zit. Het idee is dat club AIR - eigendom van Sander Groet, Niels de Geus en Sjoerd Wynia - een soort hybride werking krijgt: ’s nachts een club, overdag onderdeel van de expositie. ‘We gaan het verhaal vertellen met story telling, video-installaties, lichtinstallaties. Een van die installaties is zo groot als de dansvloer van de oude iT. We gaan er op een toffe manier mee stoeien.’’, zegt Jeroen Jansen.

Demissionair minister van Engelshoven (OCW) vindt het van belang dat de uitgangspunten van het Verdrag van Faro meer bekendheid en uitwerking krijgen in Nederland. Dat schrijft zij in een brief waarin ze de Tweede Kamer informeert over de beleidsmatige mogelijkheden om uitvoering te geven aan het verdrag. Het Verdrag van Faro van de Raad van Europa stelt de mens centraal en biedt grondslagen voor het ondersteunen van burgerinitiatieven, het inzetten van de sociale waarde van erfgoed en het overbruggen van de kloof tussen gemeenschappen, erfgoedinstellingen en overheden.

Het verzet tegen de komst van museum VONK naar Genneper Parken in Eindhoven is groot in omliggende woonwijken. Een online petitie ’Getekend! Skôn stukske Eindhoven, moet zo blijven’ tegen de voorgenomen uitbreiding van het  Eindhoven Museum, op het terrein naast het PreHistorisch Dorp aan de Boutenslaan, oogstte in luttele weken tijd 1800 handtekeningen. Maar de meningen zijn verdeeld. Op social media wordt ook hier en daar tegengas gegeven door mensen die de komst van VONK juist toejuichen.  Volgens de plannen wordt het PreHistorisch dorp uitgebreid met één of twee gebouwen, om vanaf 2024 onderdak te kunnen bieden aan VONK. Dat museum belicht de ontstaansgeschiedenis van de stad, de industrialisatie en de groei, maar biedt bijvoorbeeld ook ruimte aan de collectie van het vroegere Museum Kempenland. Initiatiefnemer Michèl Koonen had dat succes nooit verwacht, zegt hij.  Tegenstanders vrezen dat met de komst van VONK een flinke ‘hap’ wordt genomen uit het kwetsbare groengebied. Koonen wijst in dat verband onder meer op de recente uitbreiding van de Genneper Hoeve. ,,Daar waren we niet op tegen: de kapschuur en de schuur staan ten dienste van de natuur. Maar bij een uitbreiding van het museum, staat de natuur ten dienste van het museum.”

Het Rijksmuseum heeft een BREEAM-NL In-Use duurzaamheidscertificaat ontvangen met een ‘outstanding’ beoordeling (5 sterren). Hiermee is het Rijksmuseum het eerste museum ter wereld dat voor het beheer van een bestaand gebouw de hoogste haalbare score krijgt. BREEAM staat voor Building Research Establishment Environmental Assessment Method. Deze internationale certificeringsmethode voor duurzaamheid beoordeelt onder meer het gebruik van energie, water en afval. Duurzaamheid staat bij steeds meer musea op de agenda en een aantal zijn net als het Rijksmuseum BREEAM-NL In-Us-gecertificeerd.

Met enige regelmaat worden in Nederland bekende kunstwerken geroofd, veelal schilderijen uit musea. Het Wetenschappelijk Onderzoeks- en Documentatiecentrum (WODC) deed hiernaar onderzoek en publiceerde de resultaten in de nieuwe editie van Justitiële verkenningen over ‘Trends in kunstcriminaliteit’. Kunstcriminaliteit heeft veel meer verschijningsvormen dan enkel kunstroof. Zo vallen fraude, vervalsing en vandalisme ook onder kunstcriminaliteit en daarnaast zijn er vormen van criminaliteit die aan kunst gerelateerd zijn, zoals witwassen, gijzeling en afpersing. In een artikel over de aanpak van kunstcriminaliteit op Europees niveau wordt geconstateerd dat de opsporing en vervolging van daders niet eenvoudig is. Ook de aanpak van de Nederlandse politie als het gaat om criminele praktijken in de kunst-, antiek- en cultuurgoederenhandel wordt besproken. Er zijn grote bedragen gemoeid met de criminaliteit gerelateerd aan kunst, antiek of cultuurgoederen en dat ook de criminele belangen groot zijn. De netwerken erachter hebben soms verbinding met georganiseerde misdaadgroeperingen zoals de maffia of met financiering van terrorisme. Daarnaast komt ook kunstvandalisme aan de orde. Dit heeft recent een nieuwe dimensie gekregen. Agressie tegen cultuurgoederen (iconoclasme) is nu vaak politiek, ideologisch gemotiveerd, zoals recente aanvallen op standbeelden van bijvoorbeeld koloniale gezagsdragers laten zien.

Op verzoek van de minister van OCW heeft de evaluatiecommissie restitutiebeleid nazi-roofkunst onder leiding van Jacob Kohnstamm onderzoek gedaan naar het restitutiebeleid in Nederland. Onlangs heeft de commissie het rapport ‘Streven naar rechtvaardigheid’ uitgebracht. De commissie Kohnstamm adviseert het restitutiebeleid op een aantal punten aan te passen. De gemeente Amsterdam omarmt deze aanbevelingen. Dit kan gevolgen hebben voor het Stedelijk Museum Amsterdam. Hoewel half december de Amsterdamse rechtbank bepaalde dat de gemeente Amsterdam het schilderij Bild mit Häusern (1909) van Wassily Kandinsky niet hoefde terug te geven aan de erven Lewenstein, vindt de gemeente dat er vraagtekens bij dat besluit zijn te plaatsen. Burgemeester Femke Halsema en cultuurwethouder Touria Meliani (GroenLinks) willen dat er opnieuw wordt gekeken naar het verzoek van de erfgenamen Lewenstein.

Er wordt gewerkt aan een plan voor de toekomst van Kempenmuseum de Acht Zaligheden in Eersel. Zo moet het museum worden vernieuwd en moet er een bezoekerscentrum komen. Eind vorig jaar stelde de gemeenteraad in Eersel 60.000 euro beschikbaar om de plannen concreet uit te werken. Eindhovens Dagblad sprak met bestuursleden Ad van Hout en Gerrit van der Weijst. Het museaal profiel van het museum gaat op de schop. De nadruk ligt nu op het agrarische leven in de periode 1850-1950. Maar De Kempen is breder dan het agrarische leven. Het brede Kempenverhaal van 1800 tot nu moet naar voren komen in de Kempencanon. ,,Hoe we dat precies gaan doen, wordt nog onderzocht. Het kan chronologisch en aan de hand van thema’s.” Onderwerpen waar aan wordt gedacht zijn religie, volksverhalen, onderwijs, industrialisatie en criminalisering. In het onderzoek wordt ook gekeken naar de toegangsroute, duurzaamheid, de ingang en de financiën.

De Koepel in Breda gaat nu echt in de verkoop. Naar verwachting kan de openbare verkoop met voorselectie in het eerste kwartaal van 2021 starten. De resultaten van de markt- en stadsconsultatie zijn bekend. Aan de hand hiervan heeft de gemeente Breda een Nota van Uitgangspunten van het koepelcomplex vastgesteld. Zodra het Rijksvastgoedbedrijf gereed is met de voorbereidingen wordt de openbare verkoop gestart.

De evaluatie van de Subsidiereling instandhouding monumenten (Sim) biedt kansen om deze regeling op een aantal punten te verbeteren. Dat staat in een brief van de Raad voor Cultuur aan demissionair minister van Engelshoven (OCW). De minister had de raad gevraagd om aanbevelingen in het kader van deze evaluatie.

Adviseur van Kunstloc Brabant Liesbeth Jans blogt over kloosterwaarden: de waarden die we nodig hebben om een goede samenleving te zijn. Dit n.a.v. het Jaar van het Brabants Kloosterleven, dat recent geopend werd. .

Na de gloeilamp en de halogeenlamp gaat per 1 september 2021 de fameuze TL-buis in de ban. Veel TL-lampen voldoen namelijk niet aan de efficiëntie-eisen van de in 2019 gepubliceerde herziene Europese Ecodesign-maatregel. Net als bij de andere uitgefaseerde lichtbronnen is ledverlichting een logisch alternatief, ook voor musea. Musea gebruiken TL-buizen vaak om daglicht te simuleren of ze worden toegepast als algemene verlichting in werkruimtes. Er zijn ook kunstenaars die TL-buizen in hun installaties hebben verwerkt. Er kan dus een probleem ontstaan als kapotte buizen aan vervanging toe zijn en er geen TL-buis meer te koop is. TL-buizen kun je vervangen door ledbuizen, maar de TL-armaturen moeten daarvoor worden aangepast en de installatie opnieuw gekeurd. Ook de lichtverdeling van led is anders waardoor de efficiëntie, lichtkwaliteit en het comfort waarschijnlijk niet optimaal zijn. De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed raadt daarom aan om, als de TL-installatie toch aan verbetering of vervanging toe is, over te stappen op led-armaturen of ledpanelen

Foto’s op aluminium; foto’s zonder lijst; ingekleurde foto’s: hoe bewaar je die voor de toekomst? Zestien museale collecties, de Universiteit van Amsterdam en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed hebben hun krachten gebundeld in het project ‘Collectiekennis 2.0 / Fotografie’. Dit op initiatief van Stichting Behoud Moderne Kunst (SBMK), die eerder een gezamenlijk onderzoek leidde naar conservering van plastics in kunstcollecties. Met een bijdrage van het Mondriaan Fonds en andere cultuurfondsen ontwikkelen de musea methoden om kunstfotografie te monitoren, samen met UvA-studenten die zich specialiseren in restauratie en conservering

Met een stapel handtekeningen voor burgemeester Marcel Delhez onderstreepte de Veldhovense KBO op 16 februari nogmaals dat de gemeente Veldhoven snel werk moet gaan maken van een gemeentebrede visie op de toekomst van de kerken. Dat wethouder Hans van de Looij de gemeenteraad onlangs liet weten dat de gemeente die kerkenvisie inderdaad wil laten opstellen, betekent volgens de KBO niet dat de ‘missie’ nu al geslaagd is. KBO hoopt dat de gemeente de regie wil nemen, al zijn ze daar wel sceptisch over. Aanleiding voor die scepsis zijn uitlatingen van wethouder Van de Looij. Die zei vorige week nog dat het uiteindelijk aan het parochiebestuur en het bisdom is om te besluiten wat er met de gebouwen gaat gebeuren.

Het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap is nog aan het onderzoeken hoe uitvoering gegeven kan worden aan de aangenomen Kamermotie van december 2020. De motie roept de regering op om een inventarisatie te maken van welke kunstwerken in de koninklijke paleizen van de overheid zijn en welke van de koning of leden van de koninklijke familie zelf. Dat is nu onduidelijk. Zembla ging in op onderzoek uit

DutchCulture presenteert in samenwerking met de Boekmanstichting een podcastdrieluik over 50 jaar internationaal cultuurbeleid. In tijden waarin corona internationale samenwerking nagenoeg stil heeft gelegd, blikken deze podcasts niet alleen terug maar ook vooruit op de belangrijkste ontwikkelingen. Afl. 2. gaan historicus en senior onderzoeker bij het Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde Esther Captain en kunstenaar en curator Richard Kofi in gesprek over internationaal erfgoed. Hoe gaan we anno 2021 om met de paradox rond koloniaal erfgoed? Waarom is de term gedeeld erfgoed problematisch? Wat is het perspectief van de wetenschap, curatoren en kunstenaars hierop?

Het Nieuwe Instituut nodigt ontwerpers, onderzoekers, archiefbeheerders en beleidsmakers uit om op 4 maart van gedachten te wisselen over het erfgoed van het ontworpen landschap. Waardevol archiefmateriaal gaat nu verloren omdat een beleidsstrategie of concrete opvangplek ontbreekt. Maar wat is een werkbare oplossing die past bij deze tijd en de middelen die er zijn? Hoe kunnen we stapsgewijs toewerken naar een Collectie Nederlandse Tuin- en Landschapsarchitectuur? In 2018 kaartte het College van Rijksadviseurs haar zorgen aan over het beheer en ontsluiting van de archieven van tuin- en landschapsarchitecten bij minister van Engelshoven (OCW). De Rijksadviseurs stelden in een brief dat - gelet op de beeldbepalende en culturele betekenis van deze discipline voor onze leefomgeving - het te betreuren is dat richtlijnen en beleid voor de archieven van de tuin- en landschapsarchitecten ontbreken. Het materiaal dat bewaard wordt in het Nationaal Archief, Het Nieuwe Instituut, Speciale Collecties WUR, regionale archieven en stadsarchieven is zeer waardevol maar geeft slechts een gefragmenteerd beeld van de Nederlandse tuin- en landschapsarchitectuur. Om te kunnen voortbouwen op het verleden en dat als tijdsbeeld en cultuurdaad een rol te laten spelen in vernieuwing, is het van belang waardevol materiaal duurzaam te bewaren en ontsluiten. Het Nieuwe Instituut is daarom in opdracht van het Ministerie van OCW een onderzoek gestart naar een mogelijk verzamelbeleid ten aanzien van tuin- en landschapsarchitectuurarchieven. Het onderzoek mondt uit in een advies dat in mei 2021 wordt aangeboden aan de minister.

Het nieuwe netwerk en platform Podiumkunst.net brengt verschillende digitale collecties op het gebied van de podiumkunsten samen. Voor het platform wordt samengewerkt door uiteenlopende typen instellingen, van theatergroepen tot muziekarchieven. Het platform wil (de relaties tussen) hun collecties beter zichtbaar en vindbaar maken en een inspiratiebron zijn voor kunstenaars, ontwerpers en publiek.

Wil de overheid een actiever, meer betrokken beleid voor de bescherming van roerend cultureel erfgoed, dan moet ze de bescherming anders inrichten. Dat stelt de Commissie Collectie Nederland in een advies aan demissionair minister van Engelshoven (OCW). Zij betrok deze commissie vorig jaar bij de evaluatie van de Erfgoedwet. De commissie adviseert onder andere om het Nationaal Aankoopfonds te verdubbelen en de doelstellingen ervan wettelijk te verankeren. Het beschikbare budget in dit fonds moet worden verhoogd van 50 naar 100 miljoen euro: 50 miljoen voor de grote aankopen van musea via het Mondriaan Fonds, 35 miljoen voor aankopen in het kader van bescherming en 15 miljoen voor schadedekking in het geval van bruiklenen. Op dit moment wordt het Nationaal Aankoopfonds gebruikt voor meer dan alleen aankopen De commissie adviseert tevens om particulier bezit en publieke toegankelijkheid in de omschrijving op te nemen. Ook de bescherming van erfgoed dat naar het buitenland dreigt te verdwijnen, moet volgens de commissie anders worden geregeld. Verder adviseert de commissie om nieuwe criteria te formuleren voor welk erfgoed voor bescherming door de overheid in aanmerking komt. Het zou moeten gaan om ‘onvervangbare’ en ‘cultuurhistorisch of maatschappelijk onmisbare’ cultuurgoederen, verzamelingen en ensembles. De bestaande criteria ‘van uitzonderlijke schoonheid’ en ‘van wetenschappelijk belang’ kunnen vervallen. Deze worden namelijk meegenomen in de weging van het cultuurhistorisch en maatschappelijk belang. De Museumvereniging is positief over het tussenadvies .

Voortaan werkt het Mondriaan Fonds met vaste voorzitters voor de adviescommissies. Dyonna Benett, Femke Haijtema, Jorrit Kelder, Kees Zandvliet, Marisa Monsanto, Peter van der Es en Robert Jan Verhagen vormen samen het vaste voorzittersteam. De zeven leden zijn professionals uit het hele land en nemen een indrukwekkende hoeveelheid expertise en uiteenlopende achtergronden mee naar de vergadertafel. Door met vaste voorzitters te gaan werken wordt de verbinding tussen het veld en het fonds nog sterker en constanter. Het Mondriaan Fonds is er van overtuigd dat het voorzittersteam het fonds zal versterken door de komende jaren actief en duurzaam te bouwen aan een werkwijze waarin de kennis, het collectieve geheugen en de inhoud binnen de commissies verbreed, vergroot en bestendigd wordt. De vaste voorzitters zullen elk tientallen vergaderingen per jaar op het gebied van beeldende kunst en cultureel erfgoed voorzitten en toezien op een uniforme werkwijze binnen alle commissies.

Op 15, 16 en 17 maart 2021 vinden de Tweede Kamerverkiezingen plaats. Erfgoedvereniging Heemschut zocht uit wat de partijprogramma’s zeggen over erfgoed.

De gemeente Eindhoven wil de Steentjeskerk terug hebben van beoogd koper Kolen Holding BV. Die wil daar zeker niet aan meewerken. En dus komt er een rechtszaak over het eigendom van het monumentale gebouw aan de Sint-Anthoniusstraat.

‘’Het museum is bij uitstek een plek waar resonantie wordt gezocht. Je wordt aangeraakt door iets dat buiten jezelf staat, een schilderij, een beeld, een gebruiksvoorwerp uit het verleden, een creatie voor de toekomst.’’ NRC publiceert een ingekorte versie van een lezing, die Bas Heijne heeft uitgesproken op de online nieuwjaarsbijeenkomst van de Museumvereniging. Heijne geeft aan dat een museum een plek is waar resonantie wordt gezocht. Hij voorspelt na de coronacrisis een enorme toeloop naar musea. Juist door die honger naar betekenisvol museumbezoek.

Voor een deel van de Nederlandse musea is het helemaal niet aantrekkelijk om uit (corona)geldnood een deel van hun personeel te ontslaan. Voor musea die een zogeheten gemeente-cao hebben, is zo'n reorganisatie namelijk erg duur. Dat blijkt uit een rondgang van NU.nl langs musea, de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) en de Museumvereniging.

De oorspronkelijke bevolking van de koloniale gebieden is onrecht aangedaan door het tegen hun wil in bezit nemen van cultuurgoederen, aldus het kabinet in reactie op het advies Koloniale collecties en erkenning van onrecht van de Raad voor Cultuur en de Commissie Nationaal Kader Koloniale Collecties onder voorzitterschap van Lilian Gonçalves – Ho Kang You. Demissionair minister Van Engelshoven: “Het koloniaal verleden is een onderwerp dat vele mensen nog dagelijks persoonlijk raakt. We moeten daarom zorgvuldig omgaan met koloniale collecties. Ik vind het belangrijk dat de koloniale collecties toegankelijk zijn en vanuit verschillende perspectieven de daaraan verbonden verhalen vertellen. Dit kan ook een pijnlijke confrontatie met het onrecht uit ons verleden betekenen, een onrecht dat zich soms nog dagelijks laat navoelen. Geroofde cultuurgoederen horen daarbij niet in de Rijkscollectie thuis. Als een land dat wil, geven we het terug.” De Museumvereniging ondersteunt het principe van onvoorwaardelijke teruggave van objecten uit voormalig door Nederland gekoloniseerde landen waarbij sprake was van onvrijwillig bezitsverlies.

Er is een burgerpanel in oprichting, bevestigt wethouder Mike Hofkens van de gemeente Geertruidenberg. ,,Het is een voorwaarde die al in 2015 door de gemeenteraad is gesteld en die wij hebben overgenomen. Deze week worden de panden daadwerkelijk in de markt gezet. Burgers gaan meepraten over de binnengekomen plannen.” Verkoop of verhuur? Belangrijk is vooral de vraag wát geïnteresseerden willen doen met de rijks monumentale panden op de Markt. Het burgerpanel gaat meedenken over de nieuwe invulling van De Schattelijn en de panden Markt 32 t/m 38. De gemeente is gehecht aan haar monumentale panden, maar de hoge kostenpost van met name theater de Schattelijn drukt zwaar op de begroting. Dat De Schattelijn per se een theater moet blijven, is uiteindelijk weggestemd door de raad.

De tweede netwerkbijeenkomst 'Kunst in de openbare ruimte' zal als webinar plaatsvinden. En er valt iets te vieren: 'Het Stappenplan kunst in de openbare ruimte. Een leidraad voor beheer en behoud'  is af. Dit zal op dit 4 februari kort gepresenteerd worden. De online bijeenkomst wordt georganiseerd door de RCE projectgroep Kunst in de openbare ruimte. Het stappenplan geeft praktische informatie voor het beheer en behoud van kunst in de openbare ruimte. Het gaat in op probleemsituaties waar eigenaren, beheerders en andere betrokkenen mee te maken kunnen krijgen. Aan bod komen onder andere onderhoud, documentatie, waardering, risicomanagement, schade en restauratie.

Mensen met een Museumkaart hebben in 2020 4,9 miljoen bezoeken gebracht aan musea. Dit is bijna een halvering van het bezoek ten opzichte van 2019, toen er 9,3 miljoen bezoeken waren. Opvallend is ook de samenstelling van de bezoekers; kinderen en hun families met een Museumkaart gingen in 2020 in verhouding vaker naar een museum. In 2020 waren musea ruim zestien weken verplicht gesloten. Bovendien mogen door de anderhalve meter sinds 1 juni in de meeste musea veel minder mensen naar binnen. Daardoor was het onvermijdelijk dat het aantal museumbezoeken daalde. Overigens zal het aantal bezoeken door mensen zonder Museumkaart nog sterker zijn gedaald, onder meer doordat er veel minder buitenlandse toeristen naar Nederland kwamen (van 20 miljoen in 2019 naar 7 miljoen in 2020). De precieze cijfers over de verkoop van losse kaarten in musea worden later dit jaar bekend gemaakt. Dit blijkt uit gegevens van de Museumvereniging, uitgever van de kaart.

In de Erfgoedvisie van Meierijstad staat hoe de gemeente de komende jaren haar ‘parels’ wil behouden en versterken. De gemeente telt 125 rijksmonumenten, bijna 300 gemeentelijke monumenten en 850 beeldbepalende en cultuurhistorisch waardevolle objecten. Tijdens een REB commissie vergadering werd geconcludeerd dat er een ambitieuze visie uitspreekt, maar dat zo'n visie uitvoeren geld en tijd kost. Er is maar een ambtenaar, die zich ermee bezighoudt. Zorgen waren er ook over handhaving. Want als je prachtig erfgoed binnen je gemeentegrenzen hebt, hoe zorg je er dan voor dat de eigenaren daar ook goed mee omgaan? Zou het niet leuk zijn als er in Meierijstad voortaan een Erfgoedpluim wordt uitgereikt? Dat idee opperde politieke partij Lokaal. Die pluim zou dan moeten zijn voor mensen of organisaties die bijdragen aan het behoud van bijzonder erfgoed in de gemeente Meierijstad.

De jaarlijkse Nieuwjaarsbijeenkomst van de Museumvereniging vond op 25 januari plaats in het Kunstmuseum Den Haag. Ruim 700 mensen uit de sector waren aanwezig bij de onlinebijeenkomst. Tijdens de bijeenkomst zijn de 10 jaar Museumcijfers gepresenteerd door directeur van de Museumvereniging, Mirjam Moll. Ze sprak over het einde van een tijdperk. De verwachting is dat de cijfers tot zeker 2023 niet op het niveau van voor de coronacrisis zullen komen. Als de coronacrisis gevolgd wordt door een economische crisis kan het herstel zelfs langer duren. Waar musea op dit moment behoefte aan hebben is perspectief. Verlenging van de noodsteun ook na 1 juli is nu belangrijk. Moll sloot af met de wens dat als basisscholen weer opengaan musea, ondanks dat zij dan waarschijnlijk nog gesloten zijn, de deuren op afspraak mogen openen voor basisschoolklassen. Demissionair minister van Engelshoven (OCW) sprak haar bewondering uit voor de sector. Ze benadrukte de veerkracht van museummedewerkers. Publicist Bas Heijne sprak over het belang van een museum, een plek waar resonantie wordt gezocht; je aangeraakt wordt door iets uit het verleden. Hij voorspelt na de coronacrisis een enorme toeloop naar musea.

Tijdens een online informatiebijeenkomst over Vonk, zoals het Eindhoven Museum na de uitbreiding moet gaan heten, op 21 januari werden er 174 vragen grsteld. Er zijn 2 scenario’s voor Vonk, een samenvoeging van het huidige PreHistorisch Dorp en een uitbreiding waarvoor de gemeente Eindhoven nog een locatie moet kiezen. Bij scenario 1 wordt vooral gebruikgemaakt van het huidige terrein van rijschool Leeuw en bij scenario 2 wordt de grond van de Dahliatuin bij het museum getrokken. In beide gevallen moet de gemeente dus wel op zoek naar een alternatieve locatie voor of Leeuw of de Dahliatuin. De bijeenkomst was georganiseerd door museumdirecteur Ward Rennen, projectleider Linda Blaauboer en landschapsarchitect Marco Vermeulen. Omwonenden en museum kwamen niet tot elkaar.

De plannen met de voormalige kerk St. Jan zijn buitengewoon goed ontvangen door de gemeenteraad van Roosendaal. De St. Jan moet na Cultuurcentrum Bovendonk de tweede ‘cultuurtempel’ van de stad worden. Op termijn wordt graffitihal The Loods de derde. De kerk staat op de plek waar volgens historici de stad Roosendaal in de dertiende eeuw is ontstaan. Het opknappen van de kerk gaat veel geld kosten. De St. Jan is eigendom van de NV Monumentenfonds Brabant. De wethouder stond open voor allerlei suggesties van de raad. Verschillende fracties wilden weten waarom de gemeente Roosendaal het gebouw niet koopt. Wethouder Toine Theunis antwoordde dat koop goedkoper is dan huur. Maar momenteel is koop niet aan de orde. ,,Er is momenteel een discussie gaande over het Monumentenfonds. De nieuwe gedeputeerde van Cultuur wil er van af.” Hij doelt op gedeputeerde Eric de Bie (FvD).

De bouw van het nieuwe schoenenmuseum in Waalwijk loopt vertraging op. Het gaat niet lukken om de deuren eind dit jaar te openen, zoals eerder gepland. Als alles meezit, gaat het museum begin februari 2022 open voor publiek. De vertraging is een stevige tegenvaller. Het is de gemeente veel waard om het schoenenmuseum voor de gemeenteraadsverkiezingen van maart 2022 te openen. Maar dat wordt nog een hele race tegen de klok. De grootscheepse verbouwing bij het Raadhuisplein is in november echt goed begonnen, twee maanden later dan oorspronkelijk de bedoeling was. Het wachten was op de benodigde omgevingsvergunning. Volgens wethouder John van den Hoven vergden die procedures meer tijd dan gedacht. Zonder grote tegenslagen is de bouw nu in oktober klaar. De opening van het museum laat dan nog even op zich wachten. De uiteindelijke inrichting van het complex kost ook aardig wat tijd.  Verder zal het museum met allerlei audiovisuele effecten nog uitgebreid getest worden, voordat het open gaat. Met deze miljoeneninvestering wil de gemeente het kwakkelende centrum in Waalwijk een flinke impuls geven. Het nu nog wat mistroostige pand bij het Krophollercomplex, moet straks een modern familiemuseum worden. 

De gemeente Veldhoven moet nog dit jaar met een gemeentebrede visie op de toekomst van de kerken komen. Dat stellen drie Veldhovense heemkundeverenigingen en de plaatselijke KBO-afdelingen in een oproep aan burgemeester en wethouders. De oproep is een reactie op het besluit van parochiebestuur Christus Koning om de H. Johannes de Doperkerk in Oerle en de H. Willibrorduskerk in Zeelst via de websitenFunda in Business te gaan verhuren. De parochie worstelt al jaren met de herbestemming van een aantal Veldhovense kerken. Vorige week riep cultuurhistoricus Gerard Rooijakkers de gemeente Veldhoven in een ingezonden brief in het Eindhovens Dagblad op om snel met een zogenoemde kerkenvisie te komen. Volgens Rooijakkers, in de jaren 90 conservator van museum 't Oude Slot, is het aan de gemeente om het initiatief te nemen voor het opstellen van zo'n toekomstvisie.

In april 2020 zag het er nog naar uit dat een kwart van de musea in dat jaar zou omvallen. Maar bijna alle musea hebben 2020 alsnog doorstaan. Dat blijkt uit onderzoek van de Museumvereniging, de brancheorganisatie van Nederlandse musea. Het blijkt dat noodsteun bijdraagt aan het voortbestaan van musea. Nu er door vaccinaties en sneltesten licht aan het eind van de tunnel gloort, hebben musea vooral behoefte aan voorspelbare afschaling van de bezoekbeperkende maatregelen zodra de coronacijfers daartoe ruimte bieden. Om verregaand verlies aan werkgelegenheid en inkomen te voorkomen, zijn toezeggingen nodig over voortzetting van generieke en sectorspecifieke noodsteun vanaf 1 juli. Bij een enquête van de Museumvereniging antwoordde 30,5% van de deelnemende musea dat ze tijdelijke contracten niet hebben verlengd. In de nabije toekomst denkt 23,5% tijdelijke contracten niet te verlengen, waardoor dit banenverlies verder zal oplopen. Voor het eerst meldden musea ook dat ze vaste medewerkers hebben ontslagen – dat gebeurde al bij ruim 10% van de deelnemers aan de enquête.

Museum Krona in Uden heeft snode plannen voor 2021. Vanwege corona is nog veel onzeker maar het Udens museum wil nu echt doorpakken met spraakmakende exposities en nieuwe projecten. Die 20.000 bezoekers per jaar moeten eindelijk een keer gehaald worden, waar de Udense politiek al jaren om vraagt, vindt ook bestuursvoorzitter. Els Backx. Er kwamen in 2020 nog zo'n 6500 bezoekers, dat is niet slecht, maar wel aanmerkelijk minder dan de 17.000 bezoekers die in 2019 nog werden genoteerd.  Die politiek was eind 2020 wel zo aardig om het museum voor de komende vier jaar 80.000 euro te geven, 35.000 euro extra. Dat geld wil het museum met name gebruiken om de staf structureel te versterken met in elk geval een zakelijk leider en iemand voor de marketing en pr. Het Udens museum verwacht ook veel van het provinciale project om de kloosters van Noord-Brabant dit jaar voor het voetlicht te halen. Zo komt er een 300 km lang wandelpad dat van 's-Hertogenbosch, via de Abdij van Heeswijk naar de Zusters Birgittinessen in Uden, richting Megen en nog verder loopt. ,,Dat zal echt veel mensen extra naar Uden trekken", is de verwachting van Backx. Daarnaast verschijnt er dit voorjaar een kloostertuingids met bijbehorende fietstochten waarin vier bijzondere kloostertuinen in deze regio - Uden, Velp, Megen en St. Agatha - worden belicht. 

Na de coronacrisis zullen nog meer kerken leeg komen te staan. Wat doen we met deze toch zo beeldbepalende gebouwen? Met het boek Kerkgebouwen – 88 inspirerende voorbeelden van nieuw gebruik, uitgegeven in samenwerking met de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, bestaat voor sloop niet langer een excuus. Elke functie is denkbaar, toont dit abc van herbestemmingen, van appartement tot zorgcomplex. Maar uit de inventarisatie van herbestemde kerken blijkt dat de meeste een culturele of maatschappelijke functie hebben gekregen. De Volkskrant kiest 5 aansprekende voorbeelden, waaronder de Sint-Petruskerk, Vught en kloostercomplex Mariënhage, Domusdela, Eindhoven.

Kickstart Cultuurfonds, waar het Prins Bernhard Cultuurfonds aan bijdraagt, gaat de culturele sector opnieuw ondersteunen. Er is 20 miljoen euro beschikbaar gesteld voor de volgende fase van Kickstart Cultuurfonds. Vanaf 1 februari kunnen theaters, musea, muziekpodia en producenten van professionele podiumkunsten weer aanvragen indienen bij Kickstart Cultuurfonds. En deze keer ook voor livestreams van voorstellingen en tentoonstellingen.

Nu het kabinet de huidige lockdown heeft verlengd tot en met 9 februari, loopt het aantal dagen dat musea gesloten zijn vanwege de coronacrisis op tot 150. Maar musea worstelen met meer problemen. De sluitingen en heropeningen maken het vaststellen van de tentoonstellingskalender tot een ware beproeving.