De bouw van het nieuwe schoenenmuseum in Waalwijk loopt vertraging op. Het gaat niet lukken om de deuren eind dit jaar te openen, zoals eerder gepland. Als alles meezit, gaat het museum begin februari 2022 open voor publiek. De vertraging is een stevige tegenvaller. Het is de gemeente veel waard om het schoenenmuseum voor de gemeenteraadsverkiezingen van maart 2022 te openen. Maar dat wordt nog een hele race tegen de klok. De grootscheepse verbouwing bij het Raadhuisplein is in november echt goed begonnen, twee maanden later dan oorspronkelijk de bedoeling was. Het wachten was op de benodigde omgevingsvergunning. Volgens wethouder John van den Hoven vergden die procedures meer tijd dan gedacht. Zonder grote tegenslagen is de bouw nu in oktober klaar. De opening van het museum laat dan nog even op zich wachten. De uiteindelijke inrichting van het complex kost ook aardig wat tijd.  Verder zal het museum met allerlei audiovisuele effecten nog uitgebreid getest worden, voordat het open gaat. Met deze miljoeneninvestering wil de gemeente het kwakkelende centrum in Waalwijk een flinke impuls geven. Het nu nog wat mistroostige pand bij het Krophollercomplex, moet straks een modern familiemuseum worden. 

De gemeente Veldhoven moet nog dit jaar met een gemeentebrede visie op de toekomst van de kerken komen. Dat stellen drie Veldhovense heemkundeverenigingen en de plaatselijke KBO-afdelingen in een oproep aan burgemeester en wethouders. De oproep is een reactie op het besluit van parochiebestuur Christus Koning om de H. Johannes de Doperkerk in Oerle en de H. Willibrorduskerk in Zeelst via de websitenFunda in Business te gaan verhuren. De parochie worstelt al jaren met de herbestemming van een aantal Veldhovense kerken. Vorige week riep cultuurhistoricus Gerard Rooijakkers de gemeente Veldhoven in een ingezonden brief in het Eindhovens Dagblad op om snel met een zogenoemde kerkenvisie te komen. Volgens Rooijakkers, in de jaren 90 conservator van museum 't Oude Slot, is het aan de gemeente om het initiatief te nemen voor het opstellen van zo'n toekomstvisie.

In april 2020 zag het er nog naar uit dat een kwart van de musea in dat jaar zou omvallen. Maar bijna alle musea hebben 2020 alsnog doorstaan. Dat blijkt uit onderzoek van de Museumvereniging, de brancheorganisatie van Nederlandse musea. Het blijkt dat noodsteun bijdraagt aan het voortbestaan van musea. Nu er door vaccinaties en sneltesten licht aan het eind van de tunnel gloort, hebben musea vooral behoefte aan voorspelbare afschaling van de bezoekbeperkende maatregelen zodra de coronacijfers daartoe ruimte bieden. Om verregaand verlies aan werkgelegenheid en inkomen te voorkomen, zijn toezeggingen nodig over voortzetting van generieke en sectorspecifieke noodsteun vanaf 1 juli. Bij een enquête van de Museumvereniging antwoordde 30,5% van de deelnemende musea dat ze tijdelijke contracten niet hebben verlengd. In de nabije toekomst denkt 23,5% tijdelijke contracten niet te verlengen, waardoor dit banenverlies verder zal oplopen. Voor het eerst meldden musea ook dat ze vaste medewerkers hebben ontslagen – dat gebeurde al bij ruim 10% van de deelnemers aan de enquête.

Eye Filmmuseum begint in september 2021 een nieuw traineeship-programma voor jonge filmrestauratoren en -collectiespecialisten. Het traineeship, opgezet in samenwerking met restauratiespecialist Haghefilm Digitaal, beslaat tien maanden en biedt drie jaar lang onderdak aan twee (jaarlijks wisselende) beginnende restauratoren en collectiespecialisten. Aan het traineeship kunnen 6 filmrestauratoren/filmcollectiespecialisten deelnemen. Het traineeship-programma, dat in september van start gaat, is mogelijk gemaakt door ondersteuning van het Gieskes-Strijbis Fonds en het Hendrik Muller’s Vaderlandsch Fonds.

Museum Krona in Uden heeft snode plannen voor 2021. Vanwege corona is nog veel onzeker maar het Udens museum wil nu echt doorpakken met spraakmakende exposities en nieuwe projecten. Die 20.000 bezoekers per jaar moeten eindelijk een keer gehaald worden, waar de Udense politiek al jaren om vraagt, vindt ook bestuursvoorzitter. Els Backx. Er kwamen in 2020 nog zo'n 6500 bezoekers, dat is niet slecht, maar wel aanmerkelijk minder dan de 17.000 bezoekers die in 2019 nog werden genoteerd.  Die politiek was eind 2020 wel zo aardig om het museum voor de komende vier jaar 80.000 euro te geven, 35.000 euro extra. Dat geld wil het museum met name gebruiken om de staf structureel te versterken met in elk geval een zakelijk leider en iemand voor de marketing en pr. Het Udens museum verwacht ook veel van het provinciale project om de kloosters van Noord-Brabant dit jaar voor het voetlicht te halen. Zo komt er een 300 km lang wandelpad dat van 's-Hertogenbosch, via de Abdij van Heeswijk naar de Zusters Birgittinessen in Uden, richting Megen en nog verder loopt. ,,Dat zal echt veel mensen extra naar Uden trekken", is de verwachting van Backx. Daarnaast verschijnt er dit voorjaar een kloostertuingids met bijbehorende fietstochten waarin vier bijzondere kloostertuinen in deze regio - Uden, Velp, Megen en St. Agatha - worden belicht. 

Na de coronacrisis zullen nog meer kerken leeg komen te staan. Wat doen we met deze toch zo beeldbepalende gebouwen? Met het boek Kerkgebouwen – 88 inspirerende voorbeelden van nieuw gebruik, uitgegeven in samenwerking met de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, bestaat voor sloop niet langer een excuus. Elke functie is denkbaar, toont dit abc van herbestemmingen, van appartement tot zorgcomplex. Maar uit de inventarisatie van herbestemde kerken blijkt dat de meeste een culturele of maatschappelijke functie hebben gekregen. De Volkskrant kiest 5 aansprekende voorbeelden, waaronder de Sint-Petruskerk, Vught en kloostercomplex Mariënhage, Domusdela, Eindhoven.

Om een beter beeld te krijgen van het religieus erfgoed in de gemeente, gaat de gemeente Tilburg een inventarisatie maken van kerken, kloosters en pastorieën. Samen met betrokken partijen en inwoners wil de gemeente vervolgens kijken of en hoe religieuze gebouwen op duurzame wijze herbestemd kunnen worden.

Kickstart Cultuurfonds, waar het Prins Bernhard Cultuurfonds aan bijdraagt, gaat de culturele sector opnieuw ondersteunen. Er is 20 miljoen euro beschikbaar gesteld voor de volgende fase van Kickstart Cultuurfonds. Vanaf 1 februari kunnen theaters, musea, muziekpodia en producenten van professionele podiumkunsten weer aanvragen indienen bij Kickstart Cultuurfonds. En deze keer ook voor livestreams van voorstellingen en tentoonstellingen.

Nu het kabinet de huidige lockdown heeft verlengd tot en met 9 februari, loopt het aantal dagen dat musea gesloten zijn vanwege de coronacrisis op tot 150. Maar musea worstelen met meer problemen. De sluitingen en heropeningen maken het vaststellen van de tentoonstellingskalender tot een ware beproeving.

Eind januari is er hopelijk zicht op het voorlopige ontwerp voor de uitbreiding van het Eindhoven Museum in de Genneper Parken. Er wordt dan een keuze gemaakt welke van de twee scenario's die momenteel nog in de race zijn verder wordt uitgewerkt. Vonk, zoals het nieuwe museum gaat heten is een uitbreiding van het huidige Prehistorisch dorp. De bedoeling is dat het museum ongeveer het dubbele aantal vierkante meters krijgt zodat er ook ruimte komt voor een collectie met Eindhovense historische stukken die nu nog in een depot staan. De voorkeur van veel betrokkenen is om het museum uit te breiden op de locatie waar nu nog rijschool Leeuw aan de Boutenslaan zit. Ook omdat deze variant de natuur in de Genneper Parken het minst aantast. Het is volgens de initiatiefnemers dan zelfs mogelijk extra meters groen toe te voegen ten opzichte van de huidige situatie. Het tweede scenario voorziet in een uitbreiding op de plek waar nu de Dahliatuin is gevestigd. Volgens Ward Rennen, directeur van het Eindhoven Museum, is het zelfs mogelijk dat er een soort combinatie van de twee scenario's wordt gekozen. Met Vonk moet Eindhoven eind 2024 een museum krijgen dat de geschiedenis van de stad vertelt. Het Prehistorisch dorp is dat in zekere zin ook maar daar ontbreekt de geschiedenis van pak weg de laatste 350 jaar. Vonk wordt een museum waar bezoekers actief aan meebouwen. In de voorbereiding mogen Eindhovenaren meedenken over welke onderdelen van de geschiedenis voorbij komen. In het uiteindelijke museum komt een  bouwschuur waar bezoekers meebouwen aan (technische) installaties die de geschiedenis mede vertellen. Oorspronkelijk was er voor Vonk een investering van 10,5 miljoen euro begroot. Inclusief zeven miljoen euro uit de Regio-envelop van het Rijk voor Brainport. Door de coronacrisis is een cofinanciering van 3,5 miljoen euro volgens Rennen niet realistisch. ,,We gaan nu uit van 8 miljoen euro met dus een cofinanciering van 1 miljoen euro. 

De monumentale Sint Jan aan de Markt in Roosendaal wordt getransformeerd tot dé nieuwe culturele hotspot van Roosendaal. Daarvoor wordt de kerk voor drie miljoen euro verbouwd: in de zijbeuken worden drie etages met zo’n twintig glazen werkruimtes gerealiseerd. Het middenschip krijgt een tribune en blijft beschikbaar voor activiteiten, zoals concerten en recepties. Verder krijgt de Sint Jan een zogeheten delivery-restaurant én een eigen stadsbrouwerij. Grootschalige dancefeesten zijn verleden tijd. Die verbouwing is semi-permanent: alle veranderingen zijn eenvoudig terug te draaien. Ook de Mariakapel wordt opgeknapt. Zodra de raad groen licht geeft (mogelijk nog dit kwartaal) kan de nieuwe Sint Jan in 2022 de deuren openen. Dat hebben het Cultuurcluster en de gemeente Roosendaal bekend gemaakt. Het Cultuurcluster kreeg de opdracht met MonumentenFonds Brabant én het bisdom een nieuwe invulling van de Sint Jan te bedenken. Die ‘nieuwe’ Sint Jan wordt straks een mix van culturele, sociaal-maatschappelijke én commerciële activiteiten. Zo worden het middenschip en de werkruimtes verhuurd aan vaste en flexibele partners. Er komt een aparte stichting voor de exploitatie, het MonumentenFonds blijft eigenaar. Die stichting zorgt voor de drie miljoen euro voor de verbouwing.

Het Mondriaan Fonds is het publieke fonds dat de ontwikkeling, presentatie en verbinding van beeldende kunst en erfgoed uit Nederland stimuleert. Dat doet het fonds dor financieel bij te dragen aan allerlei plannen. Van professionele ontwikkeling tot internationale presentaties, van prijsvragen tot erfgoedinnovatie. Alle bijdragemogelijkheden en activiteiten in de beleidsplanperiode ’21-’24 staan op deze webpagina

Het Mondriaan Fonds heeft zes aanvragen naar aanleiding van de Oproep Beladen Geschiedenis gehonoreerd. De Open Oproep is op initiatief van het Ministerie van OCW tot stand gekomen om het historisch bewustzijn te vergroten het beladen verleden zichtbaar en toegankelijk te maken. Het is belangrijk om recht te doen aan eerder onderbelicht gebleven delen van onze geschiedenis. Met deze Open Oproep wil het fonds initiatieven uit de samenleving versterken die dat doel voor ogen hebben.

Het Mondriaan Fonds heeft 20 aanvragen voor de Meerjarenprogrammering Musea en overige Erfgoedinstellingen toegekend. De aanvragen staan voor een grote diversiteit en geografische spreiding: van Enschede, Doesburg, Heerlen, Valkenswaard, Groningen tot Curaçao. De Bijdrage Meerjarenprogramma’s Musea en overige Erfgoedinstellingen is bestemd voor programma’s van musea en overige erfgoedinstellingen die op een aansprekende manier vorm en inhoud geven aan relevante ontwikkelingen op het gebied van hedendaagse beeldende kunst en cultureel erfgoed. Van 2019-2021 is extra geld beschikbaar voor archeologie, waarbij ook aandacht is voor restauratie van archeologische objecten. Zo ontving Stichting Museumpark Archeon Alpen aan de Rijn een bijdrage voor de restauratie van de Zwammerdamschepen en Stichting Eusebius Arnhem een bijdrage voor het toegankelijk maken van de grafkelders. Het Van Abbemuseum in Eindhoven werd gehonoreerd voor het project Pluriversal Micro Histories. Het Van Abbemuseum heeft een nieuwe visie ontwikkeld waarin het museum niet meer een algemeen, overkoepelend verhaal over De Kunstgeschiedenis vertelt, maar laat zien hoe in individuele levens en kleine geschiedenissen de grote bewegingen van de geschiedenis samenkomen. Het Nederlands Steendrukmuseum in Valkenswaard werd gehonoreerd voor een haalbaarheidsonderzoek naar de vraag of het mogelijk is om een LithoMuseum te realiseren en of daarvoor een toekomstige structurele basis kan worden gecreëerd. Het haalbaarheidsonderzoek is professioneel van opzet, er is een voorstudie gedaan, er zijn veel relevante partners bij betrokken en er is gekozen voor een interessante technologische invalshoek. Het Design Museum Den Bosch wordt gehonoreerd voor een publieksgerichte herinrichting van het museum. Ook het Museum Jan Cunen in Oss en het Eindhoven Museum werden gehonoreerd.

Podiumkunst.net gaat digitale samenwerking tot stand brengen tussen verschillende typen instellingen, van theatergroepen tot muziekarchieven. Door kennis en collecties te bundelen, wil het kunstenaars stimuleren om bezig te zijn met erfgoed en zich actief te verhouden tot het verleden van hun discipline. Podiumkunst.net richt zich daarbij specifiek ook op studenten aan de kunstvakopleidingen. Zo wil het platform het erfgoed van de podiumkunsten levend houden. In 2021 begint Podiumkunst.net onder meer meteen een aantal projecten om het bewustzijn over het belang van het digitaliseren van erfgoed te vergroten. Podiumkunst.net is een gezamenlijk initiatief van Theaterkrant, Stichting Theater in Nederland, Allard Pierson/De Theatercollectie, Nederlands Jazz Archief, Stichting Omroep Muziek, Muziekweb en Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid als penvoerder. Het initiatief komt voort uit de inspanningen om het erfgoed van de podiumkunsten te redden na de sluiting van de sectorinstituten, zoals Theater Instituut Nederland. De Raad voor Cultuur oordeelde positief over hun aanvraag en minister van Engelshoven (OCW) heeft dit advies overgenomen. Hiermee kan Podiumkunst.net van start. Eerder oordeelde de Raad al positief over de de aanvraag van Allard Pierson, die de Theatercollectie van het TIN nu beheert.

Het platform steffie.nl gaat musea toegankelijker maken voor mensen met een verstandelijke beperking. Meer dan 45 musea tekenden de samenwerkingsverklaring. Het Mondriaan Fonds, Prins Bernard Cultuurfonds en het Fonds voor Cultuurparticipatie steunt het initiatief. Als de musea straks weer heropenen, kunnen 1,4 miljoen mensen met een verstandelijke beperking zich laten verwonderen door museale collecties. Het project gaat van start in februari 2021 en de eerste versie is klaar in de zomer van 2021.

Ondanks de coronacrisis en vier maanden sluiting heeft het Nederlands Steendrukmuseum in Valkenswaard dit jaar een recordaantal bezoekers getrokken. Het museum verwelkomde bijna 10.000 mensen dankzij een bijzondere expositie over de Tsjechische Art Nouveau kunstenaar Alphonse Mucha.

Waar 2019 het beste jaar ooit was voor Nederlandse musea, werpt de coronacrisis ze in 2020 qua bezoekersaantallen decennia terug in de tijd. De bezoekcijfers zijn meer dan 65 % gedaald. Het totale aantal daalde van bijna 33 naar 9 miljoen.

Meerdere musea hebben ondanks de coronacrisis het jaar 2020 kunnen afsluiten zonder tekorten, blijkt uit een rondgang van NU.nl op 30 december langs musea en de Museumvereniging. Overheidssteun speelt hierbij een grote rol.

Op 1 februari 2021 gaat het loket van Kickstart Cultuurfonds opnieuw open. Producenten van professionele podiumkunsten, muziekpodia, musea en theaters kunnen dan een aanvraag indienen om aanpassingen aan de 1,5 metersamenleving door te voeren, zodat instellingen publiek veilig kunnen ontvangen en voorstellingen en tentoonstellingen corona-proof plaatsvinden. Kickstart Cultuurfonds is een tijdelijk fonds dat in 2021 circa 20 miljoen euro te besteden heeft. Het fonds is opgericht om de culturele sector te helpen zich aan te passen aan de veranderende omstandigheden die zijn ontstaan als gevolg van de coronamaatregelen. Instellingen die géén meerjarige exploitatiesubsidie krijgen van het ministerie van OCW, VWS of de Rijkscultuurfondsen in de periode in 2021 – 2024 komen voor ondersteuning in aanmerking

In Heerlen blazen wijkbewoners het vervallen Hofje van Sint Antonius nieuw leven in om saamhorigheid te kweken. Ze krijgen daarvoor subsidie binnen de regeling Vind elkaar in erfgoed. Verken de Faro-werkwijze van het Fonds voor Cultuurparticipatie. Hoe gaan ze te werk? Erfgoedparticipatie staat centraal in het Europese Verdrag van Faro. Het verdrag benadrukt de maatschappelijke waarde van erfgoed door actieve deelname daaraan.

VolkerWessels en het Rijksmuseum zijn een partnership voor tenminste drie jaar aangaan. VolkerWessels zal naast een jaarlijkse bijdrage ook graag haar expertise inzetten om de huisvesting van het museum te verduurzamen en hiermee bij te dragen aan het behoud en de toegankelijkheid van de collecties.

Het TextielMuseum sluit 2020 af met bijna 40.000 bezoekers. Door de noodgedwongen sluiting in het voorjaar en andere coronamaatregelen ontving het museum ruim de helft van de bezoekers ten opzichte van vorig jaar. Toen wist het museum bijna 75.000 bezoekers te trekken. Door het inzetten van online alternatieven bleef het museum het publiek zo goed mogelijk bedienen. Het digitaliseren van de kennis en expertise van het TextielLab maakte het voor kunstenaars en ontwerpers mogelijk om (deels) op afstand te werken. Zo kon in 2020 de ontwikkeling van circa 200 bijzondere kunstwerken, mode-collecties en designobjecten doorgang vinden. “We zijn de gemeente Tilburg, de Provincie Noord-Brabant en het Rijk zeer dankbaar voor de steunmaatregelen die ons dit jaar ademruimte boden om in razend tempo onze processen aan te passen en ons zo goed mogelijk voor te bereiden op het komende jaar. Cultureel ondernemen zit in ons DNA. Juist omdat we voor een groot deel afhankelijk zijn van eigen inkomsten, raken de gevolgen van de crisis ons hard. We zijn dan ook blij met de aankondiging dat de overheid ook in 2021 cultuur zal ondersteunen om het hoofd boven water te houden.” aldus directeur Errol van de Werdt.

Dit jaar vierden we dat Nederland 75 jaar geleden is bevrijd. Om de herinnering aan de Tweede Wereldoorlog levend te houden heeft staatssecretaris Paul Blokhuis van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) 15 miljoen euro beschikbaar gesteld. Daarmee maakt het Mondriaan Fonds 120 uiteenlopende projecten mogelijk. De projectvoorstellen komen van grote, maar zeker ook van kleine organisaties én van individuen. Via zes open oproepen konden zij een bijdrage voor hun activiteiten aanvragen. Via de zes open oproepen zijn 120 toekenningen positief beoordeeld en gehonoreerd. Daarvan komen er 4 projecten uit de open oproep Verbouwingen, 8 uit Herinrichtingen, 21 uit Vernieuwende Presentatievormen, 47 uit Grassroots, 24 uit Digitalisering en 16 uit Onderzoek. De focus ligt bij de laatste twee op vernieuwende methoden en technieken van onderzoek en digitalisering. De toekenningen laten verder een diverse manier van herdenken zien in een internationale context met soms een focus op de toenmalige koloniën.

Het Kröller-Müller Museum in Otterlo sluit 2020 af zonder verlies, ondanks dat het aantal bezoekers door de coronacrisis fors daalde van 405.000 in 2019 tot 173.000 dit jaar. "Door de steun van de overheid, zowel via de NOW-loonsteun als cultuurspecifieke steun, zal het museum 2020 niet met verlies afsluiten", aldus zakelijk directeur Frits de Vogel van het museum. "We zullen in 2020 ook middelen reserveren om de effecten van de coronacrisis in 2021 op te vangen."

Op 16 december beslist de rechtbank in Amsterdam of het schilderij Bild mit Häusern (1909) van Wassily Kandinsky moet worden teruggeven aan erfgenamen van de oorspronkelijke Joodse eigenaren. Het doek werd in oktober 1940, vijf maanden na de Duitse inval van Nederland, op een veiling in Amsterdam gekocht door het Stedelijk Museum Amsterdam. Omdat dit een gemeentelijk museum is, is de rechtszaak ook aangespannen tegen de stad Amsterdam. Volgens de normale juridische regels is de roof van kunst bij Joden tijdens het nazibewind (1933-1945) al lang verjaard. In 1998 werd evenwel internationaal afgesproken dat deze kunst alsnog moet worden teruggegeven. Nederland heeft in 2001 een speciale instantie opgericht om dit soort zaken te beoordelen: de Restitutiecommissie. Die heeft inmiddels 163 uitspraken gedaan. In ongeveer de helft van die zaken werd een claim toegewezen. Maar dat gold niet voor deze Kandinsky: dat verzoek wees de Restitutiecommissie in 2018 af. In het oordeel was ook de betekenis van het schilderij voor de collectie van het Stedelijk Museum Amsterdam meegewogen. Dat is volgens de critici in strijd met het principe dat iets moet worden teruggegeven als het geroofd is. De erfgenamen besloten in beroep te gaan bij de rechter.  De rechtbank stelt de erfgenamen op alle punten echter in het ongelijk. "Belangrijk is dat het toetsingskader van de rechter wettelijk beperkt is. Het gaat hier om een bindend advies van de Restitutiecommissie, waarbij zowel de gemeente als de erfgenamen zelf voorafgaand aan het onderzoek hebben aangegeven het bindend advies van de commissie te zullen accepteren."

Het Eindhoven Museum is tevreden over het aantal bezoekers dat dit jaar het Prehistorisch Dorp in Genneper Parken bezocht. Dat ligt met 31.000 een stuk lager dan vorig jaar toen nog 56.000 mensen het museum aan de Boutenslaan wisten te vinden. Twee maanden lang waren de deuren gesloten vanwege de lockdown in de coronacrisis. Ook daarna, vanaf juni, was het aantal bezoekers beperkt door de coronamaatregelen. Tevens meldt het museum dat in totaal nog eens 4500 Eindhovenaren het rondreizende Museum door de Stad bezochten. Directeur Ward Rennen is trots op de resultaten in een moeilijke tijd, zegt hij in een persbericht. Maar hij is ook realistisch. hield het museum het hoofd boven water dankzij diverse steunmaatregelen.

Bij musea is de teleurstelling over deze derde, verplichte tijdelijke sluiting groot. Want de impact van de sluiting is enorm voor alle vrijwilligers, werkenden en het publiek. Zodra dat weer mogelijk is, ontvangen musea heel graag bezoekers. Vooral uit de eigen regio zodat het aantal reisbewegingen nog beperkt kan blijven. Ontspannen en ontmoeten is bij het steeds langer voortduren van de coronacrisis van groeiend belang voor de samenleving. Het is van groot belang dat musea in staat worden gesteld om zich zo goed mogelijk voor te bereiden op de heropening per 20 januari aanstaande. Een zogenaamde routekaart draagt daarmee bij aan het aanpassingsvermogen van de sector en zodoende ook - voor zover mogelijk - aan het beperken van de schade en de vraaguitval. De schade van de pandemie voor de cultuursector tot en met 2021 wordt geschat op zo’n 4,5 miljard euro. Inmiddels is tot 1 juli 2021 circa 1,2 miljard aan noodsteun beschikbaar vanuit overheden, Rijkscultuurfondsen en private partijen, maar die steun bereikt niet altijd culturele organisaties - zoals musea - waar die voor bedoeld is. De Museumvereniging dringt aan op een aantal maatregelen die deze steun effectiever maken. Verder pleit de vereniging voor het instellen van een kapitaalkrachtig fonds om te investeren in de veerkracht en doorontwikkeling van de museumsector bijvoorbeeld door nieuwe verdienmodellen. Dit schrijft de Museumvereniging in een reactie op de lockdown, die op 14 december werd afgekondigd.

In heel veel gemeenten bouwen culturele instellingen, dag in dag uit, aan een blijvende binding met álle inwoners van die gemeente. De Museumvereniging is zeer dankbaar voor de coronanoodsteun die beschikbaar is gemaakt door o.m. de Tweede Kamer, het kabinet, en publieke en private fondsen. De vereniging doet een extra beroep op alle gemeenten: zorg dat die steun op de juiste plek terechtkomt: bij culturele organisaties zelf. Op 16 november werd bekend dat er vanuit het Rijk € 150 miljoen naar gemeenten gaat om ze in staat te stellen de cruciale lokale culturele infrastructuur te ondersteunen. In het bijzonder vraagt de Museumvereniging daarom de gemeenten ervoor te zorgen dat zij deze ondersteuning aan het Gemeentefonds toevoegt voor de eerste helft van 2021 en dat die ook echt naar cultuur gaat. Over de precieze invulling denkt de Museumvereniging graag met gemeenten mee.

De twee mozaïeken van het Cambreur College in Dongen, gemaakt door Marius de Leeuw, kunnen, wat het gemeentebestuur van Dongen betreft, na de voltooiing van de nieuwbouw van de school terugkomen op het terrein voor gebouw B. De gemeente Dongen zal onder voorwaarden meewerken aan dat plan. ,,De afspraak is dat we wel meewerken, maar geen financiële bijdrage doen. We willen ook niet opdraaien voor de onderhoudskosten’’, zegt wethouder van Boxtel. Een commissie kwam eerder dit jaar tot de conclusie dat het kunstwerk het beste achter het multifunctionele centrum De Cammeleur kan worden geplaatst. Maar volgens van Boxtel is dat geen optie meer. ,,Er is daar geen draagvlak voor bij de gebruikers van De Cammeleur en bij de architect van De Cammeleur. De mozaïeken kunnen daar niet in de gevel worden verwerkt en een losstaande positie heeft zou het uitzicht vanuit de glazen achterzijde verpesten’’.

Kempenmuseum De Acht Zaligheden in Eersel is met onmiddellijke ingang gesloten. Het bestuur nam deze ‘moeilijke beslissing’ om zo hopelijk het welzijn en de gezondheid van de vele, vooral oudere vrijwilligers te waarborgen. Dit naar aanleiding van het oplopende aantal coronabesmettingen. Naar alle waarschijnlijkheid heropent het museum op 6 januari

Per 1 januari aanstaande zullen 17 nieuwe adviseurs beeldende kunst en erfgoed de adviseurs poule van het Mondriaan Fonds versterken. Otto Snoek, Julius Thissen, Maziar Affrasiabi, Monika Dahlberg, Marleen Hartjes, Najah Aouaki, Sasha Dees, Jasper van Es, Elise ’t Hart, Colin Huizing, Richard Kofi, Arno van der Hoeven, Davida de Hond, Alex van Stipriaan, Luïcius Ardjuna Candotti, Michel Hommel, Benoît Mater maken vanaf het nieuwe jaar deel uit van de verschillende commissies die de aanvragen bij het Mondriaan Fonds beoordelen. Een selectiecommissie bestaande uit Clayde Menso (voorzitter), Amal Alhaag, Theo Jansen, Norah Karrouche en Mirjam Pragt maakte een selectie uit 448 sollicitaties. Bij haar keuze heeft de selectiecommissie in de eerste plaats gelet op expertise. Daarnaast was er aandacht voor kandidaten met een diverse samenstelling van mensen, in de breedste zin van het woord (discipline, achtergrond, vestigingsplaats, opleiding) .De leden worden in principe benoemd voor een periode van twee jaar. Van 18 adviseurs zal de benoemingstermijn per 1 januari verstrijken.

Museum Panorama Mesdag lijdt dit jaar als gevolg van de covid-crisis een verlies van bijna een miljoen euro en voorziet voor 2021 eveneens grote tekorten. Dit heeft een grote impact op de organisatie waardoor het museum is genoodzaakt van een aantal medewerkers afscheid te nemen en daarnaast te reorganiseren in uren en taken van het museumteam. Museumdirecteur Minke Schat: “Het is echt verschrikkelijk”. Het ondernemende museum is als particulier museum 100 procent afhankelijk van eigen inkomsten en daardoor extra hard getroffen door de crisis. Vorig jaar ontving het museum nog 140.000 bezoekers, dit jaar naar verwachting slechts 47.000. Een daling van 66 procent. Zonder maatregelen en extra financiële steun valt het doek in 2022.

In de derde aanvraagronde voor musea zijn 128 aanvragen voor de Compensatieregeling Coronacrisis Musea 7.500 bezoekers en meer positief beoordeeld en toegekend. De hoogte van een bijdrage varieert; bij de toekenning is een vast bedrag gehanteerd dat verband houdt met het gemiddelde aantal betalende bezoekers in 2017 en 2018. Deze bijdrage van het Mondriaan Fonds is bedoeld om tegemoet te komen aan de gederfde inkomsten als gevolg van Covid-19 in 2020. Daarmee komt de teller op 183 musea die in 2020 coronacompensatie kregen via het Mondriaan Fonds. Het doel van de compensatieregeling is musea als vitale onderdelen in de culturele infrastructuur in stand te houden. Met de compensatieregelingen geeft het Mondriaan Fonds uitvoering aan de Regeling aanvullende ondersteuning culturele en creatieve sector covid-19, het eerste steunpakket van de Minister van OCW. Binnen de aanvullende ondersteuning van het ministerie van OCW is voor musea 16 miljoen euro gereserveerd. Met drie compensatieregelingen voor de musea Musea >100.000 bezoekers, Musea 40.000-100.00 bezoekers en musea 7500 bezoekers en meer is in 2020, met een aanvulling uit eigen middelen van het Mondriaan Fonds, 17 miljoen euro besteed. Een tweede steunpakket voor de eerste helft van 2021 is reeds aangekondigd. Het Mondriaan Fonds zal hierin regelingen maken ter uitvoering van de 20 miljoen voor private musea en collecties van nationaal belang. De uitwerking volgt in het voorjaar van 2021. Gehonoreerde instellingen in Noord-Brabant : Kempenmuseum De Acht Zaligheden (Eersel), Stichting Kasteel Heeswijk (Dinther) , Bierbrouwerij de Roos (Hilvarenbeek), Stichting Brabants Museum Oud Oosterhout (Oosterhout), Stichting Speelgoed- en Carnavalsmuseum Op Stelten (Oosterhout), Museum Jan Cunen (Oss), Oorlogsmuseum Overloon (Overloon) , Museum Krona (Uden), Vincent van GoghHuis (Zundert).

Dit najaar staat in het teken van de herwaardering van de Beeldende Kunstenaarsregeling, kortweg de BKR. Het Gorcums Museum, het Purmerends Museum en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) laten vanaf december in 2 tentoonstellingen Nederlandse kunst zien die werd gemaakt dankzij de BKR. En er verschijnt een nieuwe publicatie ‘Een monument voor de BKR. De geschiedenis van een spraakmakende kunstenaarsregeling (1949-1987)', geschreven door conservator Fransje Kuyvenhoven.

Met een paar relatief kleine aanpassingen, die de gemeente  Zundert niets kosten, is de oude Rabobank in Zundert om te bouwen tot nieuwe, grote Van GoghGalerie.  Dat meldde directeur Ron Dirven van het Van GoghHuis onlangs tijdens de politieke Rondevergadering.  Het gebouw , eigendom van de gemeente, staat leeg. De gemeente wil het herbestemmen. Volgens de verschillende Van Goghstichtingen in Zundert biedt het pand een perfecte oplossing voor een ambitie die al leeft sinds de oprichting van het Van GoghHuis in 2008. Zundert wilde toen al een museum naast het Van GoghHuis met een bovenregionale uitstraling, niet alleen interessant is voor een (inter)nationaal publiek, maar ook voor landelijke financiële steun. In het kader van Van Gogh Brabant zijn afspraken gemaakt waar Nuenen en Etten-Leur al voortvarend mee aan de slag zijn gegaan. Voor Zundert is het de bedoeling dat het huidige Van GoghHuis wordt ingericht als erfgoedlocatie.  Dat betekent dat er weinig ruimte in Zundert overblijft voor exposities van de collectie van het Van GoghHuis. Die bestaat grotendeels uit werk dat hedendaagse kunstenaars als artist-in-residence in Zundert maakten. Kiest Zundert voor het museum, dan is er, aldus Dirven, ook ruimte voor exposities van bijvoorbeeld het corso of de Weeghreyse. Er is zelfs plek voor een bibliotheek. En dat: ,,Kost Zundert niets.” Want voor de 1,5 miljoen euro die de verbouwing kost: ,,Kunnen wij andere geldstromen aanboren", aldus Dirven.

De restauratie van De Markiezenhof in Bergen op Zoom is geslaagd. Het heeft in totaal 1,6 miljoen euro gekost, inclusief een overschrijding van 50.000 euro. ,,Dat is drie procent en niet veel voor zo'n groot project", stelt wethouder Barry Jacobs van de gemeente Bergen op Zoom.  Het Rijk en de provincie Noord-Brabant hebben 340.000 euro subsidie verstrekt. De laatste grote restauratie van het stadspaleis was ruim veertig jaar geleden.  Bij een grote inspectie in 2017 door architectenbureau Weyts en aannemer Cauweborgh/de Kok bleken dekstenen los te zitten, houtwerk aangetast en het schilderwerk schraal. Het complete dak was eveneens toe aan een grote opknapbeurt. Het werk is in fasen uitgevoerd door lokale bedrijven. Daarnaast hebben vier leerling restaurateurs in totaal 2000 euro stage kunnen lopen tijdens het project. 

Sinds 2007 vindt geen structureel onderzoek meer plaats naar herkomst van naziroofkunst en naar de oorspronkelijke Joodse eigenaren en hun erfgenamen. Dit is in strijd met internationale uitgangspunten, waaraan Nederland zich gecommitteerd heeft. Daarom moet het herkomstonderzoek zo snel mogelijk worden hervat. Daarnaast moet er een nieuw en eenduidig beoordelingskader komen voor verzoeken tot teruggave van de naziroofkunst. In dit beoordelingskader vindt geen afweging meer plaats tussen de belangen van de verzoekers en het belang van het museum. Betekenisvol herstel van onrecht moet het uitgangspunt van beleid zijn. Dat staat in het adviesrapport: “Streven naar Rechtvaardigheid” van de evaluatiecommissie restitutiebeleid naziroofkunst, dat op 7 december werd gepresenteerd door commissievoorzitter Jacob Kohnstamm. De evaluatiecommissie, ingesteld door de Raad voor Cultuur, evalueerde op verzoek van minister van Engelshoven (OCW) de juridische en morele aspecten van het restitutiebeleid en komt met aanbevelingen voor verbetering. Reeds in 2016 werd besloten om het restitutiebeleid in 2020 te evalueren.

Het Kempenmuseum de Acht Zaligheden in Eersel moet vernieuwen om meer publiek te trekken. Daarom is in 2018 gestart met een haalbaarheidsonderzoek naar de toekomstplannen van het Kempenmuseum. Daarbij is gekeken naar verschillende mogelijkheden. De optie waarvoor is gekozen is dat het museum op huidige locatie aan de Kapelweg blijft, in combinatie met een bezoekerscentrum in de oude buitenschuur. De ingang gaat dan naar de achterzijde van het terrein en er komt een bijbehorende themaroute. Ook is er een aanpassing nodig van het museumprofiel, vernieuwing van de expositie en is er extra steun nodig voor marketing en communicatie. Hoe het museum en bezoekerscentrum er precies uit komt te zien is nog niet precies duidelijk. Die plannen worden nog concreet uitgewerkt. Daarvoor stelde de gemeenteraad 60.000 euro beschikbaar. Een voorlopige schatting van de kosten is bijna 2 miljoen euro, maar wethouder Léon Kox verwacht dat de kosten lager uitvallen. Een deel van de kosten moet wordt gedekt door subsidies en partners. De bijdrage van de gemeente Eersel komt later aan de orde in de gemeenteraad.

Eén op de vier Nederlandse gebedshuizen wordt niet langer gebruikt voor religieuze doeleinden. Dit blijkt uit onderzoek van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) naar alle kerkgebouwen van Nederland. Van de 7.110 kerken, synagogen, moskeeën en tempels in Nederland zijn er 1.530 herbestemd en 295 staan op het punt een nieuwe functie te krijgen. Deze en vele andere gegevens van alle gebedshuizen in Nederland zijn te vinden in een boek en een gebedshuizendatabase die worden gepresenteerd binnen het Programma Toekomst Religieus Erfgoed, een samenwerking tussen acht partners die werken aan een duurzame toekomst voor alle gebedshuizen in Nederland.

Museum Klok & Peel heeft een overeenkomst gesloten met de Stichting Leergeld Asten-Someren. waardoor 65 gezinnen met een laag inkomen uit Asten en Someren een jaar lang gratis naar het museum kunnen. De Stichting Leergeld laat kinderen uit gezinnen met een laag inkomen méédoen, ook als 't om cultuur gaat. Klok en Peel maakte eerder al afspraken met maatschappelijke organisaties. Zo kunnen bewoners van woonzorgcentrum De Lisse in uit Asten het hele jaar door het museum bezoeken met een speciaal pasje.

‘Buiten de perken’ is de titel van het nieuwe beleidsplan van het Mondriaan Fonds. Het is gemaakt in opdracht van het ministerie van OCW, als onderdeel van het landelijke Cultuurbeleid 2021-2024. Elke vier jaar vindt zo een actualisering plaats. Eerst is een reeks rondetafelgesprekken gevoerd om feedback en ideeën te verzamelen met professionals en betrokkenen van binnen en buiten de kunstwereld. Die zijn verwerkt in het plan. Onder het motto ‘Laten we een toekomst bouwen buiten de perken’ ging het Mondriaan Fonds in november op online tour over het beleidsplan 2021-2024, steeds op een andere regio gericht. Er waren 5 van deze bijeenkomsten. Kunstdocent en radiocurator Femke Dekker interviewde medewerkers over de mogelijkheden bij het fonds, praatte met de regiomakelaars van het fonds en modereerde vragen die iedereen via de chat kon stellen. Kunstenaars, opdrachtgevers, medewerkers van musea en andere kunst- en erfgoedinstellingen sloten zich bij de tour aan. Het Mondriaan Fonds gaat vanaf 1 januari 2021 door met extra maatregelen, i.v.m. de pandemie. Regelingen worden minder complex en de titels ervan worden duidelijker. Het fonds gaat een ruimere opvatting van het kunstenaarschap hanteren. Er komt een aparte regeling voor curatoren, bemiddelaars en kunstbeschouwers. Het fonds gaat inzetten op nieuw publiek. Waarschijnlijk komt er voor een jaar extra budget om het Experimenteerreglement kunstenaarshonorarium voort te zetten. Een uitgebreid verslag.

In de plannen om leegstaande religieuze gebouwen in Oudenbosch weer tot leven te wekken was er een rol weggelegd voor woningcorporatie Woonkwartier. Toen de financiering niet haalbaar bleek, waren er stemmen in de gemeenteraad die de rol van Woonkwartier wilden verkleinen. De woningcorporatie zou de oorspronkelijke plannen niet waar kunnen maken en een meer betaalbare koers willen varen. Te beginnen met het afbreken van de kapel van Sint Anna. Directeur Ruud van den Boom geeft weerwoord.

Als de gemeente Bergen op Zoom meerdere cultuurhistorische panden gaat verkopen, breng ze dan onder in een Bergse stichting die de gebouwen onderhoudt en beheert zodat ze voor het nageslacht bewaard blijven. De VVD wil dat het college  van B&W die mogelijkheid onderzoekt en komt in de raadsvergadering van 17 december met een motie.

Het International Council of Museums heeft een vervolgrapport uitgebracht naar aanleiding van een eerder onderzoek in mei, waarin werd geconcludeerd dat bijna 13 procent van de musea over de hele wereld permanent zou kunnen sluiten vanwege de pandemie. Het onderzoek toont aan dat de situatie is verbeterd sinds het voorjaar. De pandemie heeft nog steeds grote gevolgen voor de instellingen. Meer dan de helft van de deelnemers aan het onderzoek voorspelt dat de programmering zal worden afgeschaald. Nog maar 6,1 procent denkt dat hun museum permanent zal moeten sluiten

Het CBS publiceert cijfers over musea in Nederland, het aantal bezoeken en kenmerken van bezoekers, werknemers, collecties en financiën over de periode van 2009 tot en met 2019. Deze aanvullende tabellenset is samengesteld op verzoek van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) en de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed. De tabellenset bevat 15 uitgebreide tabellen waarin de resultaten worden uitgesplitst naar regio (provincie, COROP, gemeente en gemeentegrootteklasse), type museum (beeldende kunst en overige musea), naar geregistreerde (BIS en overig geregistreerd) en niet geregistreerde musea, naar aard van de collectie (kunst, geschiedenis, natuurhistorie, bedrijf en techniek, volkenkunde, overig) en naar museumgrootte (klein, middelgroot en groot). Deze tabellenset is ook gedeeld met de Museumvereniging (MV). Met deze partij werkt het CBS samen in het samenstellen van de cijfers.

De musea zijn op 19 november weer open gegaan. Museumcontact zet de beperkingen die er zijn op een rij. Het Museumprotocol is geactualiseerd, versie 17 november 2020.

Monumentenwerkgroep Helmond maakt zich zorgen over de oprukkende hoogbouw in het centrum van Helmond. In een aangepast centrumperspectief voor Helmond wordt een stadshart geschetst waarin hogere gebouwen mogelijk zijn. De werkgroep vreest dat de gemeente hiermee een vrijbrief afgeeft voor projectontwikkelaars. ,,Dat beetje wat we hebben aan historische panden moeten we koesteren. Als je ze klem zet tussen appartementencomplexen is het beeld weg.” Wethouder Erik de Vries wijst er in een reactie op dat bescherming van de kleinschaligheid in het historische centrum juist het uitgangspunt is. ,We vinden het belangrijk mogelijkheden open te houden voor ontwikkelingen. Op enkele plekken kunnen we vier tot maximaal vijf bouwlagen toestaan.” Tegelijk wil het gemeentebestuur het centrum niet op slot zetten. Hij legt uit dat het centrumperspectief een visie is. Het is een potloodschets die aangeeft welke richting de stad op wil met zijn centrum. ,,De exacte invulling komt in het bestemmingsplan. Dat is juridisch bindend.”

De Museumvereniging heeft gereageerd de brief van minister van Engelshoven (OCW) over het tweede steunpakket cultuur van 482 miljoen euro én het advies van de Raad voor Cultuur ‘’Onderweg naar overmorgen.” Over de 150 miljoen euro die via gemeenten beschikbaar komt voor de ‘cruciale lokale culturele infrastructuur’, merkt de Museumvereniging op dat deze middelen bedoeld zijn voor gemeenten en zij zullen net als in het eerste steunpakket via het Gemeentefonds beschikbaar komen. “Vooralsnog is dit budget echter niet geoormerkt, waardoor nog niet zeker is gesteld dat deze middelen terechtkomen bij de instellingen, zoals musea, waarvoor het is bedoeld. De Museumvereniging roept daarom de Tweede Kamer op om dit budget te oormerken door een doeluitkering.” Helaas gaat minister van Engelshoven (nog) niet in op de weeffouten in de uitvoeringssystematiek waardoor noodsteun aan musea ongewenste en onbedoelde effecten heeft, zoals verlaging van de NOW. De Museumvereniging is blij met meerdere voorstellen in het advies van de Raad voor Cultuur die perspectief bieden voor de korte en lange termijn. “Het advies om de Basisinfrastructuur met 1 á 2 jaar te verlengen is met het oog op het volgende regeerakkoord van belang. Deze vierjarige cyclus is namelijk ook van toepassing op de regionale musea. De weerbaarheid van de sector wil de Raad voor Cultuur vergroten door pilots in de vorm van zogenaamde fields labs. Goed opdrachtgeverschap is dan cruciaal, maar blijft nu nog onderbelicht.” De Museumvereniging wil graag meedenken over hoe ook de field labs een succes kunnen worden.

Kickstart Cultuurfonds, waar het Prins Bernhard Cultuurfonds aan bijdraagt, gaat vanaf januari volgend jaar de culturele sector opnieuw ondersteunen. Het ministerie van Onderwijs Cultuur en Wetenschap (OCW) maakte op 16 november bekend dat zij 10 miljoen euro beschikbaar stelt voor de volgende fase van Kickstart Cultuurfonds. Ook private partijen in het fonds zullen voor deze nieuwe fase weer geld geven. Het toekennen van donaties aan culturele instellingen en projecten zal net als eerder dit jaar professioneel, vakkundig en snel worden uitgevoerd door de samenwerkende partners. Begin 2021 wordt er meer bekend over de besteding van het nu toegezegde bedrag van het ministerie van OCW aan het fonds.

De Museumvereniging luidde de noodklok. Uit een enquête bleek dat een tiental musea binnen een half jaar dreigt te sluiten, een kwart van de musea heeft nog voor hoogstens twaalf maanden vertrouwen in hun voortbestaan. Het Eindhovens Dagblad sprak met een aantal kleinere musea in Zuidoost-Brabant. Hoe staan zij ervoor? Minder activiteiten, minder bezoekers, minder inkomsten. Sommigen ontvingen financiële steun van gemeente, het Rijk, particuliere fondsen, anderen niet.

Het exacte bedrag is nog onbekend, maar nu is al duidelijk dat museum Klok & Peel in Asten dit jaar rode cijfers gaat noteren. Dat komt door de coronacrisis. Het Astense museum maakt sinds de opgelegde sluiting gebruik van de NOW-subsidie van de overheid en heeft bovendien zestig mille gekregen van het Mondriaanfonds. Desondanks zorgt corona voor ‘fors negatieve’ financiele cijfers, schrijft het tijdelijke bestuur in een update aan de lokale politiek. ‘Een mogelijk lichtpuntje is dat in november bekend wordt gemaakt hoe het nieuwe tweede steunpakket van meer dan 400 miljoen euro in de cultuursector verdeeld wordt, waarop ook wij hopelijk een beroep kunnen doen’, staat in de brief. ‘Tenslotte sluiten we niet uit dat ook de gemeenten nog geldmiddelen ontvangen voor lokale ondersteuning.’ Alle maatregelen rondom de coronacrisis hebben flinke impact op het bezoekersaantal van Klok & Peel. Normaal gesproken komen er jaarlijks tussen de veertig- en vijftigduizend bezoekers naar het museum. Het tijdelijke bestuur verwacht dit jaar op dertien- tot veertienduizend uit te komen.

“Breda is een rommelige museumstad. Over de museale geschiedenis van Breda zou je een goede roman kunnen schrijven: je hebt een Museum voor Volkenkunde gehad, een Bisschoppelijk Museum, een Breda’s Museum, De Beyerd, Graphic Design Museum, MOTI. Er is veel verknoeid, we hebben veel rommel moeten opruimen. We moeten deze stad zijn museale traditie teruggeven. We werken aan een museum waarin je eigenlijk het gevoel hebt dat het er altijd geweest is. Dat is het simpele doel. Als dat lukt, hebben we het goed gedaan.” Brabant Cultureel sprak met algemeen directeur Dingeman Kuilman van het Stedelijk Museum Breda over het beleidsplan 2021-2024.

Onlangs is de themakaart Groen Erfgoed uitgebreid met een nieuwe kaartlaag: de Rijksbeschermde groenaanleggen. Deze laat parken, tuinen en begraafplaatsen zien die beschermd zijn als rijksmonument. Hanneke Masselink-Duits pleit voor meer waardering voor het behoud van groen erfgoed.

Zo’n tien musea verwachten binnen een half jaar definitief te moeten sluiten door de coronacrisis. Ongeveer een kwart van de musea melden dat ze voor hoogstens twaalf maanden nog vertrouwen hebben in hun voortbestaan. Ondanks overheidssteun verwacht een aantal musea het niet te gaan redden. Terwijl de overheid ruimhartige steun heeft geboden komt het geld niet altijd daar terecht waarvoor het bedoeld is, doordat de uitvoering van verschillende noodsteunmaatregelen elkaar soms in de weg zit. Een voorbeeld: als een gemeente noodsteun geeft aan een museum wordt die steun vervolgens verrekend met de NOW en komt zo ten goede aan het Rijk. Daardoor kan een museum soms zelfs slechter af zijn dan zónder die gemeentelijke steun. Daardoor kan een museum soms zelfs slechter af zijn dan zónder die gemeentelijke steun. Dit weerhoudt gemeenten van het verlenen van noodsteun aan culturele organisaties. Hetzelfde doet zich voor wanneer gemeenten belastingen aan musea kwijtschelden of als een gemeente de huur verlaagt van een pand waarin een culturele organisatie gevestigd is: ook die goedbedoelde tegemoetkomingen worden verrekend met de steunmaatregel NOW. Dat blijkt uit een enquête van de Museumvereniging. Door de combinatie van én specifieke doeluitkeringen én het niet verrekenen van steunpakketten voor cultuur met de NOW kan het kabinet een impuls geven aan cultuur, stelt de Museumvereniging.

De Stichting Vrienden van Sint Jan de Doper klopt bij de gemeente Waalwijk aan voor financiële steun. De Sint Jan is sinds kort aangesloten bij het Grootste Museum van Nederland, gevormd door zeventien bijzondere kerken en synagogen in het hele land. Om de kerk vijf dagen per week open te houden, staat een ploeg van zo'n tachtig vrijwilligers klaar. Het vergt ook de nodige investeringen om aan de eisen van een 'museum’ te voldoen. Een forse kostenpost is de verlichting van het interieur. Zo is het leggen van kabels en leidingen in een monumentale kerk een ingewikkelde klus. Volgens voorzitter Ad van Heesbeen is met dit museumproject een bedrag van ruim 170.000 euro gemoeid, naast de normale lasten. Een groot deel van dat bedrag hoest de stichting Vrienden van Sint Jan de Doper zelf op, geholpen door giften en sponsors. Ze zit nu nog met een tekort van een kleine 53.000 euro. De stichting hoopt dat de gemeente Waalwijk eenmalig bijspringt. Binnenkort gaan beide partijen daarover in overleg. Ze legt ook nog een andere wens bij de gemeente neer. Een betere bewegwijzering naar de kerk. De stichting organiseert ook maandelijkse concerten, lezingen en (school) rondleidingen. De stichting wil ook nauw gaan samenwerken met het nieuwe schoenenmuseum en het Huis van Waalwijk om meer bezoekers naar het centrum te lokken.

Anouk van Heesch, de pas benoemde directeur, ziet enorme kansen voor het nieuwe schoenenmuseum in Waalwijk. Op papier zien de plannen voor het museum er fraai uit. Niet voor niets steekt de gemeente Waalwijk 10 miljoen euro in het project. Eind 2021 moet het museum de deur openen. Als het aan de gemeente ligt, wordt het dé blikvanger in het centrum. Er wordt ingezet op zo’n 30.000 bezoekers per jaar. De ambities zijn hoog, en daar schrikt ze niet voor terug. ,,Je ziet het in Tilburg met het TextielMuseum. Dat trekt ook mensen uit het hele land. Waarom zou dat in Waalwijk niet kunnen? Je hebt een prachtige collectie, mooie verhalen over de Langstraat. Je moet dat vooral op een aantrekkelijke manier zien te brengen.” Van Heesch ziet enorme kansen voor het museum. ,,Je hebt zo’n brede doelgroep. Ja, ook de jongeren”, benadrukt ze. ,,Kijk naar de cultuur van de sneakers, de wereld van de dutch design. Daar is wereldwijde interesse voor. Iedereen draagt schoenen en die zeggen veel over onze identiteit.” Ze verwacht meer partijen warm te krijgen voor het project, zoals ontwerpers, scholen en bedrijven. ,,Er is behoefte aan zo’n ontmoetingsplek met veel kennis bij elkaar. Het project kent een lange voorgeschiedenis, dat weet ik. Maar ik sta er blanco in. Dat is een groot voordeel. De ondernemers zien ook dat er in het Waalwijkse centrum nu echt iets gebeurt. Dan wil je aanhaken.”

Hoe laat je leerlingen zien dat er meer zit achter het werk van een schilder? Het Van Gogh Museum zet ze bijvoorbeeld aan het rekenen met ‘het teruggevonden kerkje’. Het museum heeft inmiddels zo’n 100 digitale lessen over Vincent van Gogh gemaakt voor zowel voortgezet- als basisonderwijs. Educator Sarah Broekhoven vertelt hoe ze dit aanpakt en waar je op kan letten.

Vanaf 2014 klaagden diverse studentes van de master Conservering en Restauratie van Cultureel Erfgoed over grensoverschrijdend gedrag van een docent: hij zou zeer aanrakerig zijn en maakte seksueel getinte opmerkingen. Doordat de klachten onvoldoende en niet centraal geregistreerd werden, zijn de meldingen van studenten uit verschillende lichtingen niet met elkaar in verband gebracht. Hierdoor zag de Universiteit van Amsterdam (UvA) onvoldoende in dat er mogelijk sprake was van een structureel probleem met de betreffende docent. Dit concludeert een externe onderzoekscommissie onder leiding van Marry de Gaay Fortman, die deze zomer door de universiteit werd aangesteld naar aanleiding van berichtgeving in NRC over de onveilige cultuur op de faculteit Geesteswetenschappen (FGW).

Musea zijn van 5 t/m 18 november verplicht gesloten, evenals theaters en bioscopen en andere niet-culturele instellingen. Wel is het mogelijk om alvast een museumbezoek te reserveren - met of zonder Museumkaart - voor bezoek vanaf 19 november. Het Museumprotocol draagt bij aan veilig en verantwoord museumbezoek. Op basis van nieuwe inzichten van het RIVM kunnen aanpassingen van het protocol noodzakelijk blijken. De meest recente versie van het protocol (ingang 4 november 22:00 uur) is te downloaden.

Op 3 november vond het officiële startsein voor de grootscheepse verbouwing van het pand bij het Krophollercomplex aan het Raadhuisplein in Waalwijk plaats. Na de verbouwing volgt de verdere museale inrichting. Ook zal het nieuwe Schoenenmuseum met allerlei audiovisuele effecten nog uitgebreid getest worden, voordat het open gaat. Het is de gemeente Waalwijk in ieder geval veel waard om de deuren voor de gemeenteraadsverkiezingen in maart 2022 te openen. Ruim tien miljoen euro investeert de gemeente Waalwijk in het nieuwe museum. Wethouder van den Hoven : "De eerste jaren staan wij garant voor een sluitende begroting door het verstrekken van extra subsidies. Dat is niet oneindig, want na een periode van vier tot vijf jaar moet het museum zelf in staat zijn om 'de broek op te houden', zoals dat heet. We hebben duidelijke afspraken gemaakt over de toekomst".

De aanhoudende nood in de culturele sector als gevolg van de corona-maatregelen is aanleiding voor de initiatiefnemers van het Kickstart Cultuurfonds om te onderzoeken of een vervolg van het fonds in 2021 mogelijk is. Over de beschikbaarheid van voldoende private en publieke middelen hiervoor wordt momenteel met het ministerie van OCW gesproken. Als dit tijdelijke fonds wordt voortgezet in 2021, zal dit opnieuw door een flexibele organisatie uitgevoerd worden die meebeweegt met de ontwikkelingen, gebruik maakt van inbreng van alle partners en in recordtempo en op professionele wijze aanvragen verwerkt en toekenningsbesluiten neemt. Kickstart Cultuurfonds is een initiatief van de BankGiro Loterij, VSBfonds, Prins Bernhard Cultuurfonds en de VandenEnde Foundation en werkt samen met Ammodo, Fonds 21, Fonds 1818, Stichting Droom en Daad, Zadelhoff Cultuur Fonds, Stichting Zabawas en het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW). Kickstart Cultuurfonds heeft in de afgelopen maanden 16 miljoen euro aan theaters, musea, muziekpodia en producenten gedoneerd, zodat zij zich kunnen aanpassen aan de anderhalve-meter-samenleving en publiek kunnen blijven ontvangen

De Museumvereniging heeft begrip voor een eventuele aanscherping van de coronamaatregelen. Directeur Mirjam Moll denkt dat de musea open zouden kunnen blijven. De ontwikkelde protocollen bieden veiligheid. Als het verkleinen van de groepsgrootte van 4 naar 2 gaat, is het openhouden van musea wel gek. Wel hoopt ze op meer perspectief. 'We moeten meer zicht krijgen op wanneer we weer kunnen gaan openen.' Ook vindt Moll dat er meer steun nodig is. 'We hebben anderhalf miljard euro toegezegd gekregen. Dat is mooi, maar niet genoeg.'

Onlangs vond het derde Schouder aan Schouder-webinar van de Museumvereniging plaats: Thema ditmaal : corona kans of hindernis om te verduurzamen? De directeur van Nemo Science Museum Michiel Buchel wees op wat een museum in het gebouw kan doen aan verduurzaming. Ook wees hij op het prikkelen van bezoekers om over duurzaamheid na te denken. Frits de Vogel zakelijk directeur van het Kröller-Müller Museum en voorzitter van de Stichting Verduurzaming Musea sprak over duurzaamheidscertificaten, die op dit moment aan 11 musea zijn verstrekt. Hij benadrukte dat het er niet omgaat waarmee je begint, maar dát je begint met verduurzamen. Voormalig voorzitter Harry van der Loo van Museum Klok en Peel vertelde over de vervanging van installaties en de isolatie van het gebouw waardoor er in een twee keer zo groot gebouw minder kilowatt dan voorheen wordt gebruikt. Mirjam Moll, directeur Museumvereniging, ging in op de rol van de vereniging als verbindingsofficier tussen de musea. Ze vertelde over een pilot die binnenkort start met een aantal rijksmusea. De kennis die daar wordt opgedaan, kan worden benut voor andere musea. Een verslag.

Een domper én een zware financiële dobber. Zo noemt directeur Charles de Mooij van het Noordbrabants Museum het nieuws dat alle musea mogelijk weer tijdelijk dicht moeten om het coronavirus te bezweren. De museumdirecteur heeft er een dubbel gevoel bij. “Ik snap dat een signaal aan de samenleving nodig is”, zegt hij. “Aan de andere kant, musea zijn nu niet de bron van het virus." Verschillende media meldden dat het kabinet onder meer overweegt de musea, theaters en bioscopen twee weken te sluiten. 3 november wordt daar meer over duidelijk in de persconferentie van premier Rutte en minister De Jonge. Vrezen voor het voortbestaan van zijn museum doet de directeur niet. Het museum ontvangt veel steun en de organisatie is financieel gezond. Maar om in Den Haag nog aan de bel te trekken om een sluiting te voorkomen, ziet De Mooij niet zitten. “Het is belangrijk dat ook wij als musea onze verantwoordelijkheid nemen", zegt hij. "Als het belangrijk is dat de hele samenleving twee weken op slot gaat, dan vind ik dat musea daar ook bij horen. Ik denk dat mijn meeste collega’s daar ook zo over denken. Het is erg, maar wat het zwaarst is, moet zwaar wegen.”

Via de Erfgoedwet worden 29 instellingen gesubsidieerd voor hun wettelijke taak voor het beheer van de (rijks)collectie. Vanaf 2021 worden deze instellingen ook gesubsidieerd voor publieksactiviteiten via de Erfgoedwet. Daarvoor zijn deze instellingen verplicht deel te nemen aan een visitatie in de periode 2021-2024. De minister van OCW is opdrachtgever voor deze visitatie en heeft het visitatiekader vastgesteld. De Museumvereniging (MV) heeft het visitatiekader opgesteld.

In plaats van een tour door het land organiseert het Mondriaan Fonds vijf online bijeenkomsten voor verschillende regio’s. Beeldend kunstenaars, bemiddelaars, opdrachtgevers, medewerkers van beeldende kunst- en erfgoedinstellingen en andere potentiële aanvragers zijn hiervoor van harte uitgenodigd. Tijdens de online bijeenkomst vertelt het fonds alle ins en outs van de nieuwe beleidsplanperiode 2021-2024. De online bijeenkomst voor Noord-Brabant en Zeeland vindt plaats op 18 november. Aanmelden en het insturen van vragen kan tot 11 november.

Het al lang durende gesprek over de restitutie van toegeeigende objecten uit voormalige koloniën komt mede dankzij activisten in een versnelling. Zullen de westerse musea eindelijk overstag gaan, vraagt Alix de Massiac zich af.

De gemeente Asten blijft het cultureel erfgoed bewaken. Een ruime meerderheid in de gemeenteraad wil gebruik maken van de Kerkenvisie regeling. Een kerkenvisie is een strategische visie op de toekomst van kerkgebouwen. In de jaren 2019-2021 biedt het ministerie van OCW ondersteuning om een kerkenvisie op te stellen.

Dankzij een bijdrage van ruim 44.000 euro kan Museum Helmond zorgen dat publiek ook tijdens de coronacrisis op een veilige manier exposities kan bezichtigen. Het geld komt van het Kickstart Cultuurfonds. „Deze toekenning is van cruciaal belang om Kasteel Helmond klaar te stomen voor de corona-uitdagingen van de 21ste eeuw. We maken van de nood een deugd. Niet alleen wordt de kasteelroute veiliger, ook maken we een nieuw en extra groot deel van het kasteel toegankelijk voor het publiek.”, zegt directeur Marianne Splint. Een overzicht van alle toekenningen aan musea door het Kickstart Cultuurfonds.

Museum De Wieger in Deurne heeft een donatie van € 15.100,00 ontvangen in de laatste ronde voor musea van het Kickstart Cultuurfonds. Voor de opening in juni zijn er al diverse aanpassingen gedaan, maar er bleken een aantal knelpunten te zijn. Zo is de publieksdoorstroming niet optimaal. Om dit beter te begeleiden wordt een coronasuppoost aangesteld die de bezoekers op efficiënte wijze de weg wijst en toeziet op naleving van de coronaregels. Daarnaast wordt horecavoorziening verplaatst waardoor meer ruimte ontstaat en komt er een tent op het terras zodat ook in de wintermaanden aan alle bezoekers een zitplaats aangeboden kan worden.

Sloop van beeldbepalende, religieuze panden in het hart van Oudenbosch is voor de hele gemeenteraad van Halderberge onbespreekbaar.  Een nieuwe bestemming geven aan de veelal leegstaande, verkommerde kloosterpanden kost echter miljoenen. Daarvoor zouden door vier partijen verantwoordelijk voor zijn: gemeente Halderberge, woningcorporatie Woonkwartier en aannemersbedrijf Van Agtmaal en de provincie Noord-Brabant. Het College van B&W stelde dat De grenzen van de budgetten al lang zijn bereikt.  Woonkwartier ziet geen kans om het in verval geraakte Mariabouw te transformeren tot een cultuurcluster voor theater, bibliotheek en musea. Maar maatschappelijke invulling is opgenomen in de clausule van de provincie. Cultuur voor woningbouw inruilen kan, maar dan ook geen subsidie. De woningcorporatie zit ook met de moeilijk te exploiteren kapel van Sint Anna in haar maag. Dat complex is eigendom van ZAB, een besloten vennootschap tussen Van Agtmaal en Woonkwartier.  Het college van B&W wilde daarom nieuwe kaders vast stellen. Met een andere functie voor de kapel van Saint Louis en de Mariabouw dan eerder was voorzien als cultuurcluster. De gemeenteraad wil de rol van Woonkwartier verkleinen en dat burgers nadrukkelijk betrokken worden bij de koerswijziging teneinde de plannen in alle opzichten haalbaar te maken.

Museum Krona wil verder groeien maar dat kan alleen als de gemeente Uden extra geld geeft. Het bestuur hoopt op 80.000 euro extra voor de komende vier jaar. Geld dat vooral nodig is om een zakelijk leider aan te stellen en de marketing en communicatie beter aan te pakken. Bestuursvoorzitter Els Backx lichtte haar wens op 14 oktober toe in de gemeentelijke commissie ruimte, economie en financiën. Ze wees op de verbouwing van twee jaar geleden, de nieuwe naam en koers van het museum en de 17.000 bezoekers die Krona in 2019 trok. Dat is in de buurt van de 20.000 bezoekers die de gemeente eerder als eis gesteld heeft voor de financiële steun. Het museum is door een te kleine staf te kwetsbaar. Met vier jaar lang 80.000 euro extra kan Krona volgens de voorzitter de broek zelf ophouden. Iets waar de politiek in Uden al jaren op aandringt. Bij de vaststelling van de begroting 2021, volgende maand, moet duidelijk worden of de politiek de wens van het museum honoreert.

Tijdens de persconferentie van 13 oktober van premier Rutte en minister de Jonge over de nieuwe coronamaatregelen werd duidelijk dat musea open mogen blijven voor publiek. Naast met name voortzetting en intensivering van huidige maatregelen zijn er enkele aanvullende maatregelen. De Museumvereniging zet ze op een rij. De vereniging heeft het protocol voor veilig en verantwoord museumbezoek aangepast, versie 15 oktober.

Beeldbrekers. Zo noemt het Van Gogh Museum een groep jongvolwassen professionals van alle walks of life die hun expertise inzetten om het museum inclusiever te maken. Om aansluiting te vinden bij een nieuwe generatie museumbezoekers schuiven deze jongeren aan bij vergaderingen, geven ze gevraagd en ongevraagd advies en organiseren ze zelf programmaonderdelen voor het museum, zoals de collectiepresentatie Grillige Groei die onlangs geopend is of de samenwerking met het modemerk Daily Paper. Wanneer is het Beeldbrekersproject geslaagd? Programmamanager Martin van Engel: „Mijn droom is dat alle zeventien van de Beeldbrekers op een of andere manier een vaste aanstelling krijgen bij het museum. Dat ik ze allemaal kan mailen op hun @vangoghmuseum-mailadres. Twee van de Beeldbrekers gaan nu al een paar uur per week aan de slag voor het socialemediateam. Als ze allemaal zo’n rol krijgen dan zijn deze jongeren en hun culturele achtergronden permanent ingebed in het museum.”

De dreigende afbrokkeling van de rijke religieuze architectuur van Oudenbosch houdt de gemoederen bezig. Inwoners mengen zich in de discussie om de hoogdravende plannen van het religieus erfgoed wegens geldgebrek af te schalen. Pijnpunt is vooral de gewijzigde randvoorwaarde waaronder het gemeentebestuur van Halderberge het pensionaat Sint Anna in de markt zet. Een potentiële koper krijgt de mogelijkheid de kapel en muziekschool te slopen. De ironie wil dat na jaren van lauwe interesse de gebruikers van het nieuwe cultuurcluster eindelijk op één lijn lagen, zij nu eendrachtig ten strijde trekken tegen de koerswijziging van het college. Voorafgaand aan het eerste raadsdebat over dit onderwerp, voerden negen insprekers het woord. Ook de zes raadsfracties deelden in de grote teleurstelling van de insprekers. Het project ligt in handen van gemeente Halderberge, bouwbedrijf Van Agtmaal en woningcorporatie Woonkwartier. De provincie Noord-Brabant stelt een aanzienlijke subsidie in het vooruitzicht mits in de Mariabouw tenminste enkele culturele instellingen zich er vestigen. Wethouder Mollen kon zich alle emoties goed voorstellen. ,,Ik ben ook Oudenbosschenaar, maar vasthouden aan het oorspronkelijk plan brengt onverantwoord veel meerkosten met zich mee.‘’

In opdracht van de provincie Noord-Brabant ontwikkelde C-mone in samenwerking met Kunstloc Brabant de ontwerpopdracht ‘Brabantse Kloostericonen’. Dit naar aanleiding van het Jaar van het Brabants Kloosterleven, dat door de provincie Noord-Brabant wordt georganiseerd . Ontwerpers en beeldend kunstenaars werden uitgenodigd een product te ontwerpen om de kloosterverhalen op een nieuwe manier te vertellen. Vijf makers gaan nu aan de slag.

De Museumvereniging is verheugd dat het advies van de Adviescommissie Nationaal Beleidskader Koloniale Collecties concrete handvatten voor een landelijk teruggavebeleid bevat. De vereniging onderschrijft de uitgangspunten die de commissie hanteert: rechtvaardigheid, gelijkwaardigheid en samenwerking. Ook in de werkwijze, met een onafhankelijke commissie die over verzoeken tot teruggave adviseert en een landelijk expertisecentrum, herkent de vereniging zich. De Museumvereniging ondersteunt het principe van onvoorwaardelijke teruggave van objecten uit voormalig door Nederland gekoloniseerde landen waarbij sprake was van onvrijwillig bezitsverlies. Samenwerking tussen voormalig door Nederland gekoloniseerde landen en Nederland zal de komende jaren gericht zijn op het gezamenlijk doen van onderzoek, het interpreteren en presenteren zodat nieuwe, complementaire en complete verhalen van een gezamenlijke geschiedenis kunnen ontstaan. Een tweede aspect van samenwerking betreft het uitbouwen van de eigen museale infrastructuur: per land verschillend met respect voor ieders unieke kennis en inbreng.

Onlangs vond het tweede webinar van de Museumvereniging plaats, dat deze keer geheel in het teken stond van diversiteit en inclusie. Onder leiding van moderator Aldith Hunkar gingen verschillende mensen van binnen en buiten de sector met elkaar in gesprek over dit onderwerp. Het webinar was opgebouwd langs de vier P’s uit de Code Diversiteit & Inclusie: Programma, Publiek, Partnerships en Personeel. Voor de P van Partners waren uitgenodigd projectleider Musea Bekennen Kleur (MBK) Aspha Bijnaar en directeur Centraal Museum Bart Rutten. Het samenwerkingsverband MBK, dat begin dit jaar is opgericht, groeit hard. De doelstelling van MBK is om erfgoedinstellingen duurzaam te verenigen in hun streven om diversiteit en inclusie te verankeren in het DNA van deze organisaties. Mirjam Moll, directeur van de Museumvereniging, gaf aan dat hoewel de vereniging het onderwerp al langere tijd op de agenda heeft staan er méér aan gedaan kan worden. “Om verandering te weeg te brengen heb je dragers nodig. Je moet het voelen.”, met deze woorden voegde zij een P aan het rijtje toe: de P van Persoonlijk. Een verslag.

Elke Veiligheidsregio kan vanaf 5 oktober strengere maatregelen vaststellen waar het gaat om doorstroomlocaties, zoals musea. Voor zogenoemde doorstroomlocaties, zoals musea, bibliotheken, en monumenten met een publieksfunctie, geldt een maximum aantal bezoekers. Het maximum aantal is afhankelijk van hoeveel bezoekers er op het beschikbare oppervlakte passen, uitgaande van 1,5 meter afstand van elkaar. Voor deze locaties dienen bezoekers vooraf per tijdvak te reserveren.  Er zijn (nog) geen uniforme werkwijze en criteria. De Museumvereniging raadt haar leden aan om zélf contact op te nemen met hun veiligheidsregio en zich te baseren op het Museumprotocol dat uitgaat van de RIVM-richtlijnen.

Erkenning van onrecht en de bereidheid om dit onrecht zoveel mogelijk te herstellen, dat moeten de uitgangspunten zijn van het beleid over de koloniale collecties in Nederlandse musea. Nederland moet daarom bereid zijn om in voormalige Nederlandse koloniën buitgemaakte cultuurgoederen onvoorwaardelijk terug te geven als het land van herkomst hier om vraagt. Dat staat in het adviesrapport van de Adviescommissie Nationaal Beleidskader Koloniale Collecties, dat op 7 oktober aan minister van Engelshoven (OCW) is overhandigd. Deze adviescommissie, onder voorzitterschap van Lilian Gonçalves-Ho Kang You, werd vorig jaar op verzoek van de minister ingesteld door de Raad voor Cultuur.

Twintig eindexamenleerlingen van de opleiding decoratie- en restauratieschilder van het SintLucas in Boxtel hebben van het parochiebestuur van de Sint-Lambertuskerk in Helmond de opdracht gekregen om de wandschilderingen op de zijpanelen in het dwarsschip van de kerk te restaureren. De afgelopen zes weken hebben ze onderzoek verricht. Historisch, bouwkundig, materiaaltechnisch en zelfs iconografisch. Oftewel: wat speelt zich op de afbeelding af? De komende twee weken formuleren de studenten een restauratieadvies en dan kan, na goedkeuring van het parochiebestuur, het echte werk beginnen. Docent Joep Dirckx is blij dat de studenten in deze tijd van online onderwijs in de kerk fysiek aan de slag kunnen.

Op 6 oktober organiseert het Rijksmuseum in samenwerking met TNO en de gemeente Amsterdam een webinar waarin ze de eerste resultaten van het project Unlock presenteren. Museumprofessionals kunnen zich hiervoor aanmelden. Het Rijksmuseum is (samen met Stage Entertainment en de Johan Cruijff Arena) een zogenaamde ‘proeftuin’ van TNO en de Gemeente Amsterdam waarin aan de hand van data en camera-opnames bezoekersstromen in kaart worden gebracht. Deze worden vervolgens gemodelleerd waarna het effect van verschillende maatregelen en interventies wordt gesimuleerd. Deze simulaties geven inzicht in het effect en de werking van verschillende maatregelen en interventies binnen het museum en in de buitenruimte en leidt tot een handelingsperspectief ten aanzien van het sturen van bezoekers. De grootste uitdaging voor musea is om in de 1,5 metersamenleving en binnen de RIVM-richtlijnen op een verantwoorde manier zoveel mogelijk bezoekers toe te laten.

De Museumtalentprijs is door de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) sinds 2017 ingesteld om verjonging en vernieuwing in de erfgoedsector te stimuleren. Deze aanmoedigingsprijs is bedoeld om jong talent in de museumsector in de schijnwerpers te zetten en kansen te bieden om zich door te ontwikkelen. Het gaat specifiek om jonge professionals (tot 32 jaar) die betaald werk verrichten aan één van de museale collecties in Nederland. De deadline voor het aanmelden van jonge professionals voor de Museumtalentprijs is 25 november 2020. De winnaar ontvangt een naar eigen wens in te vullen ontwikkeltraject ter waarde van 7.000 euro, gefinancierd door het Mondriaan Fonds. De andere finalisten ontvangen een bedrag van 3.000 euro, eveneens voor een persoonlijk ontwikkeltraject. De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed is namens het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap organisator van de talentprijzen.

Musea kunnen tot 19 oktober een aanvraag indienen voor een nieuwe compensatieregeling: de Compensatieregeling Coronacrisis Musea 7.500 en meer bezoekers. Het is de derde regeling voor musea uit het steunpakket van het Mondriaan Fonds om de beeldende kunst- en erfgoedsector te ondersteunen in de coronacrisis. De regeling is bestemd voor musea die financiële problemen hebben of verwachten te krijgen als gevolg van de maatregelen tegen de verspreiding van covid-19 en die in 2017 en 2018 gemiddeld minstens 7.500 betalende bezoekers hadden. De hoogte van de toekenning hangt af van het gemiddelde aantal betalende bezoekers per jaar en daarmee van een indicatie van de omvang van de gederfde inkomsten.

Van 1 t/m 30 oktober kunnen erfgoedorganisaties een aanvraag doen bij het Cultuurfonds voor educatieve projecten, zoals audiotours. Deze regeling is voor erfgoedorganisaties, die grotendeels afhankelijk zijn van de inzet van vrijwilligers.

Musea kunnen binnenkort bij het Mondriaan Fonds een aanvraag indienen voor een nieuwe compensatieregeling: de Compensatieregeling Coronacrisis Musea 7.500 en meer bezoekers. Het is de derde regeling voor musea uit het steunpakket van het Mondriaan Fonds om de beeldende kunst- en erfgoedsector te ondersteunen in de coronacrisis. De regeling is bestemd voor musea die financiële problemen hebben of verwachten te krijgen als gevolg van de maatregelen tegen de verspreiding van covid-19 en die in 2017 en 2018 gemiddeld minstens 7.500 betalende bezoekers hadden. De hoogte van de toekenning hangt af van het gemiddelde aantal betalende bezoekers per jaar en daarmee van een indicatie van de omvang van de gederfde inkomsten. Zodra musea een aanvraag kunnen indienen, zal dat via de website van het fonds worden gecommuniceerd.

Strengere maatregelen van kracht - ook voor musea. Dat schrijft de Museumvereniging n.a.v. de verscherpte maatregelen die zijn aangekondigd op 28 september door premier Rutte en minister de Jonge. Museumvereniging is blij dat er niet wordt teruggekeerd naar een periode van verplichte volledige sluiting. Voor museumbezoek wordt reserveren weer verplicht, online of telefonisch. Er zijn nieuwe regels betreffende horeca en zakelijke evenementen. Wat van kracht blijft, is het maximum aantal bezoekers per museum op basis van het oppervlak: 1 bezoeker of huishouden per 10 m2. Wél is het raadzaam om af te stemmen met de veiligheidsregio of het museumprotocol volstaat. Het protocol voor musea is aangepast.

De Eindhovense gemeenteraad komt sinds kort bijeen in een raadzaal die compleet is vernieuwd en waaruit kunst is gesloopt. De raad heeft nooit besloten dat dit moest, en hier is nooit in openbaarheid over gesproken. Raadslid Mary-Ann Schreurs wil nu snel van het college weten hoeveel deze operatie heeft gekost en vooral: wie zo nodig een nieuwe raadzaal wilde en waarom. Voor de raadzaal is opnieuw speciaal meubilair ontworpen en zijn grote nieuwe lampen opgehangen. Het lichtkunstwerk van Bert Staal en Matty Christensen, een deel ervan, fijn geweven matten van roestvrij staal, kostte alleen al 270.000 euro - is weggegooid. Dat het lichtkunstwerk van Bert Staal en Matty Christensen in de raadzaal van Eindhoven is gesloopt zonder dat de makers zijn gewaarschuwd is de schuld van de architect, zegt het college van B&W. Die zou 'verzuimd' hebben hen te informeren. Architect Rudy Uytenhaak zegt dat buiten hem tot sloop is besloten. Lida Calis en Ed Verstappen zijn twee van de 22 Eindhovense burgers die 19 jaar geleden hun handtekening beschikbaar stelden voor een kunstwerk van Matty Christensen in het stadhuis. ,,Wij stonden symbool voor alle Eindhovenaren in de stad. En dat symbool is nu gesloopt en weggegooid.”

De musea in Nederland hadden een recordaantal bezoeken in 2019: bijna 33 miljoen. Dat is 0,6 miljoen meer dan in 2018. Opvallend is dat de stijging vooral komt doordat de bezoeken van Museumkaarthouders verder toenamen tot 9,3 miljoen en kinderen meer naar musea gingen, in totaal bijna 2,2 miljoen keer. Dit bevestigt wat eerder al uit consumentenonderzoek bleek: ouders, grootouders en kinderen vinden een museumbezoek leuk en leerzaam. Tegelijk daalde in 2019 het aantal bezoeken door buitenlandse toeristen, met 0,2 miljoen, ondanks de groei van het buitenlands toerisme. Dit blijkt uit de jaarlijkse meting van de Museumvereniging, de brancheorganisatie van ruim 400 Nederlandse musea en uitgever van de Museumkaart. De leden van die vereniging draaien samen 95 procent van de omzet in Nederlandse musea. De Museumvereniging verwacht voor 2020 door de verplichte tijdelijke sluiting en de aanhoudende corona beperkende maatregelen een scherpe daling van het museumbezoek naar ongeveer 9 miljoen.

Erfgoed Gelderland, Erfgoed Brabant en Erfgoedhuis Zuid-Holland slaan de handen ineen om vrijwilligers(organisaties) in de erfgoedsector te ondersteunen. Samen gaan zij de bestaande website erfgoedvrijwilliger.nl uitbreiden en verbeteren. Erfgoedvrijwilliger.nl heeft de afgelopen jaren al veel vrijwilligers en organisaties in het Gelderse erfgoedveld geholpen. Dankzij subsidie van het Prins Bernhard Cultuurfonds kan het platform worden uitgebouwd, zodat nog meer instellingen er gebruik van kunnen maken. Kleine en grote erfgoedorganisaties in de drie provincies die op zoek zijn naar nieuwe vrijwilligers kunnen oproepen en vacatures plaatsen op erfgoedvrijwilliger.nl. Als de pilot met de drie erfgoedhuizen succesvol verloopt, kunnen ook andere provincies aanhaken bij het platform. Het streven is om een landelijke website te creëren dat hét startpunt is voor vrijwilligerswerk in de erfgoedsector

In juni 2020 werd Interactie en inclusie – trendrapport museum- en erfgoededucatie 2019 gepresenteerd en werd het eerste exemplaar in ontvangst genomen door Mirjam Moll, voorzitter van de Museumvereniging. Onlangs verscheen er een samenvatting inclusief reflecties op het rapport door Valentijn Rambonnet, Herman van Gessel en Marlous van Gastel (docenten cultureel erfgoed aan de Reinwardt Academie) en Aspha Bijnaar, initiatiefnemer van Musea bekennen kleur en algemeen directeur van de EducatieStudio.

Waarom het college van B&W van Bergen op Zoom maar liefst 15.000 euro aan het Popmonument als subsidie gaf, kon wethouder Patrick van der Velden niet duidelijk uitgelegd krijgen. Zo bleek tijdens een discussie in de gemeenteraad van Bergen op Zoom.

De provincie Noord-Brabant, gemeente Halderberge, Woonkwartier en aannemersbedrijf Van Agtmaal wilden de leegstaande religieuze gebouwen in Oudenbosch weer tot leven wekken. Maar de droom van het cultuurcluster Saint Louis spat uiteen nu het megaproject nog eens 1,7 miljoen euro duurder uitvalt. De Halderbergse wethouder Mollen : “Een exploitatie alleen voor culturele functies is niet sluitend te krijgen”. Daarom stelt het college van de gemeente Halderberge aan de gemeenteraad voor om nieuwe kaders vast te stellen. Dat betekent dat er gekeken gaat worden naar een andere functie voor de kapel van Saint Louis en de Mariabouw dat eerder was voorzien als cultuurcluster. Het betekent verder dat er meer mogelijkheden komen voor het herontwikkelen van St. Anna.

Op basis van de mededelingen tijdens van de persconferentie van 18 september heeft de Museumvereniging het Museumprotocol aangepast. Bijeenkomsten binnen musea én buiten het museum waarbij meer dan 50 mensen samenkomen zijn meldingsplichtige evenementen. De vereniging adviseert de leden te checken bij de eigen veiligheidsregio of er sprake is van verzwarende maatregelen, en die dan op te volgen.

Na vele jaren van discussie, plannenmakerij en voorbereidingen lijkt niets de bouw van het nieuwe schoen- en ledermuseum in Waalwijk meer in de weg te staan. Als alles meezit, opent het museum aan het Raadhuisplein eind 2021 de deuren. De gemeenteraad kwam donderdagavond 17 september met 8,8 miljoen euro over de brug. Eerder was al 1,7 miljoen euro beschikbaar gesteld voor de voorbereidende werkzaamheden. De raad toonde zich wel sterk verdeeld over de steun. D66, SGP, CU, PvdA en Lijst IJpelaar stemden tegen het voorstel. De partijen zijn niet tegen het museum, maar zetten vraagtekens bij de kosten en de financiële onderbouwing van alle plannen. De gemeente hoopt in ieder geval dat ook het bedrijfsleven het museum omarmt. Wethouder John van den Hoven beaamde dat er een groeiende betrokkenheid van ondernemers die kansen zien in het museum.

Een vaste onafhankelijke commissie werkt op verzoek van minister Vvn Engelshoven (OCW) aan een overkoepelende visie op een dynamische Collectie Nederland. De vraag hierbij is uiteindelijk welke cultuurgoederen door de overheid moeten worden beschermd voor volgende generaties. De Commissie Collectie Nederland is ingesteld door de Raad voor Cultuur en benoemd door de minister. Het voorzitterschap ligt in handen van Sybrand van Haersma Buma.

Alles staat in de startblokken voor de bouw van het nieuwe schoenenmuseum in Waalwijk. De gemeenteraad neemt op 17 september een besluit over de resterende investering van 8,8 miljoen euro. Na alle voorbereidingen snakt het museumbestuur naar de bouw. Brabants Dagblad sprak met bestuursvoorzitter Harrie de Werd. In het museum komen ook ruimtes voor horeca, bedrijfsleven, een maaklab en educatie. Civic Architects en Tinker Imagineers hebben zich respectievelijk beziggehouden met de bouw, uitstraling en indeling van het complex en het museale gedeelte. Eerder stelde de gemeenteraad al 1,7 miljoen euro beschikbaar voor de voorbereidende werkzaamheden.

Een tweede lichting die bestaat uit dertien musea en erfgoed instellingen sluit zich vanaf september aan bij het samenwerkingsverband Musea Bekennen Kleur. Met Musea Bekennen Kleur ontstaat in de museale wereld voor het eerst een platform waar musea diepgaand met elkaar in gesprek gaan over de vraag hoe de musea gezamenlijk diversiteit en inclusie gaan waarmaken.