01-06-2023

Het slavernijverleden laat nog steeds sporen achter. Niet alleen in de randstad en grote steden, maar ook in bijvoorbeeld de Achterhoek en Noord-Brabant. Hoe kunnen ook kleinere gemeenten in het komende herdenkingsjaar aandacht besteden aan de doorwerking van ruim 200 jaar Nederlandse mensenhandel en uitbuiting? Cissy Gressmann van Bitterzoet Erfgoed en Dineke Stam van onder meer Mapping Slavery en Sporen van slavernijverleden in Gelderland spreken daarover in het LKCAtelier op 22 juni.

01-06-2023

“Een verplaatsing van het Van Gogh Museum zou een belangrijke eerste stap zijn in een rechtvaardiger verdeling van cultuurgelden over heel Nederland. Uiteraard is dit niet de enige instelling die zou moeten verplaatsen om elke regio te laten ‘meetellen’. Maar het is wel een symbolisch en belangrijk begin. “ Het Van Gogh Museum viert haar 50-jarig bestaan op 2 juni met diverse activiteiten en een festival op het Museumplein onder het thema ‘50 jaar inspiratie’. De festiviteiten zouden ook het begin kunnen zijn van een belangrijke discussie: Staat het Van Gogh Museum in Amsterdam wel op de goede plek? Maarten Koreman vindt dat Het Van Gogh Museum verplaatst moeten worden naar de provincie Noord-Brabant. Koreman doet PhD onderzoek naar de toekomst van het platteland. Hij kijkt hierin onder meer naar culturele evenementen.

30-05-2023

Rinske Jurgens gaat 1 juni aan de slag bij het Schoenenkwartier in Waalwijk als directeur-bestuurder. ,,Ik zie zoveel potentie", stelt ze. ,,Als het Schoenenkwartier zijn vleugels uit slaat, zijn de mogelijkheden eindeloos.” Volgens haar moet het museum blijven vernieuwen, en zich op de kaart zetten. Jurgens zoekt daarbij de samenwerking met medewerkers, vrijwilligers en ‘vrienden’ van het museum, maar ook met makers, kunstenaars, onderwijs en bedrijfsleven. Jurgens was het afgelopen jaar ‘hoofd museumzaken’ bij het Textielmuseum in Tilburg. De twintig jaar daarvoor was ze bij heel wat musea werkzaam, zoals het Historisch Museum Den Briel, Museum voor Communicatie in Den Haag, Maritiem Museum in Rotterdam en de stichting Nationaal Museum voor Wereldculturen. Ook was Jurgens betrokken bij de verbouwing van de entree van het Stedelijk Museum Amsterdam.

25-05-2023

Op 16 mei kwamen vertegenwoordigers van een aantal musea die subsidie ontvangen vanuit de Basisinfrastructuur (BIS) bij elkaar om projectopbrengsten uit te wisselen. Aanleiding voor deze bijeenkomst was een inventarisatie door Petra Berghorst, student Master Kunsteducatie aan de HKU. Berghorst inventariseerde de websites en beleidsplannen van twaalf regionale musea die een subsidie van € 250.000 kregen in het kader van deze BIS. De Raad voor Cultuur wil met meer geografische spreiding van de BIS-instellingen, de culturele infrastructuur over het hele land versterken. Bij de inventarisatie is gekeken naar de vier P’s uit de Code Diversiteit en Inclusie: Programma, Publiek, Partners en Personeel. Kennisdeling is een voorwaarde van deze subsidie. De belangrijkste ontwikkelingen uit de inventarisatie: Musea kijken nóg beter naar welke doelgroepen relevant voor hen zijn (bijvoorbeeld jongeren, ouderen, buurtbewoners), ook in de directe omgeving van het museum; Om nieuw publiek te trekken werken musea samen met vertegenwoordigers uit dat publiek; Het accent in educatie verschuift van kennisoverdracht naar beleven, ervaren en maken; Activiteiten verschuiven steeds meer van binnen naar buiten het museum en naar andere tijdstippen (avondopenstelling). Tijdens de bijeenkomst besprak cultuurparticipatie onderzoeker Amalia Deekman van LKCA de periodiek terugkerende stappen van impactmeting. De musea kregen extra budget voor hun activiteiten en een belangrijke vraag die volgt is dan: wat heb je met dat budget gedaan? Vragen die in een meting ingebed moeten worden, zijn: wie zijn er niet, wie komen er niet, met wie werken we niet samen? En wat ga je vervolgens doen? Het gaat dus niet alleen om harde cijfers, maar ook om inhoudelijke vragen.

25-05-2023

Naomi Hille en Anousjka Röben, werkend onder de naam SKUA Studio, gaan naar eigen zeggen goed op oude ambachten. Ze staan bekend om hun uitgesproken hak- en plateauschoenen, die ze maken met behulp van traditionele schoenmaaktechnieken. Logisch dus dat ze meteen goede maatjes werden met medewerkers van het Schoenenkwartier in Waalwijk, die als vaklieden regelmatig in het Maaklab te vinden om te demonstreren hoe je met de hand schoenen maakt. Terwijl op dezelfde plek ook de nieuwste apparatuur staat om digitaal te experimenteren. En dat is wat Hille en Röben deden, de mogelijkheden van digitale vormgeving onderzoeken met behulp van 3D-scan en -printtechnieken. ,,Ontzettend vet om te mogen uitzoeken en niet alleen over geld na te hoeven denken. Zo'n plek is totaal uitzonderlijk. Digitaal kan er nog zoveel meer, hebben we ontdekt. Dat krijg je nooit uit een traditionele mal. Als je dat door kunt trekken naar schoenontwerpen in games, zijn de mogelijkheden eindeloos.’’ Het resultaat van hun en andere ‘snuffelstages’ is nu te zien tijdens de nieuwe wisselexpositie Cutting Edges. ,We zijn nu een jaar open en willen graag van het Maaklab een plek maken voor onderzoek, kennisuitwisseling en vernieuwing’’, vertelt curator Marijke Bruggink, zelf een ervaren schoenontwerper en onder meer ontwikkelaar van het merk Lola Pagola. Bij elk van de zes podia - in totaal zes jonge, maar vaak al succesvolle ontwerpers kregen toegang tot de Waalwijkse werkplaats - is een koppeling gemaakt met een schoen uit de huidige collectie van het museum. Bruggink: ,,Het verhaal van deze makers is behalve dat ze in het Maaklab bestaande en nieuwe technieken combineren ook laten zien dat een schoen duurzamer, inclusiever en lokaler kan zijn. Via contacten met de vakopleidingen (niet alleen tot schoenmaker, maar bijvoorbeeld ook mode-ontwerp, red.) en kunstacademies komen ze hier terecht. We zien dat dat begint te wortelen, ook al is de bereikbaarheid van Waalwijk, zonder treinverbinding en station, soms wat lastig.’’

25-05-2023

De koper van de Van Gogh Kerk in Etten-Leur bleef dezelfde: de door de provincie Noord-Brabant opgerichte Van Gogh Sites NV waarmee opnieuw werd onderhandeld. Dat leidde tot een voorstel dat financieel gunstiger uitpakt voor de gemeente Etten-Leur en daar is de gemeenteraad blij mee. De verkoopprijs van het gebouw werd weliswaar verlaagd van 267.500 naar 195.000 euro, maar de lening van 1,2 miljoen aan de NV werd geskipt en daarmee ook het plan voor een glazen aanbouw. Verder werd de jaarlijkse exploitatiebijdrage van de gemeente verlaagd naar 10.000 euro. Voor toekomstig onderhoud van de kerk krijgt de NV 350.000 euro mee, net als in het vorige voorstel. Er waren nog enkele vragen in de gemeenteraad. Het CDA vroeg zich af waarom de gemeente geen subsidie-aanvraag bij het rijk heeft ingediend voor onderhoudskosten, waardoor misschien een nog gunstiger resultaat mogelijk was geweest. Diverse fracties maken zich zorgen over het feit dat maar met één gegadigde gesproken is, namelijk de NV Van Gogh Sites. ,,Hoe groot is de kans dat deze overeenkomst juridisch stand houdt?”, vroegen partijen zich af, verwijzend naar het zogeheten Didam-arrest. Dat is een uitspraak van de Hoge Raad uit 2021 die bepaalt dat overheden alle belangstellenden dezelfde kansen moet bieden bij vastgoedtransacties. Het college acht de kans niet groot dat er na de verplichte Didam-publicatie een betere partij de vinger op zou steken. B en W gaan verder met de verkoop van de kerk, met inachtneming van de raadsopmerkingen en zetten volgens de gemeentewoordvoerster ‘binnen nu en enkele weken’ vervolgstappen. Het oude Raadhuis gaat los van de kerk ook in de verkoop. De Heemkundekring uitte daarover nogmaals haar zorgen in een brief aan de raad.

25-05-2023

Het Waalres Museum moet het roer flink omgooien. Het bestuur moet kritisch kijken naar de eigen collectie, de indeling van het gebouw en het vergrijzende vrijwilligersbestand. Het museum moet professioneler werken en meer samenwerken met andere culturele organisaties in Waalre. Het zijn maar enkele adviezen uit een onderzoeksrapport van Kunstloc Brabant, dat vorig jaar onderzoek deed naar de toekomst van het museum in Waalre-dorp. Met de adviezen heeft de gemeente Waalre drie toekomstscenario's geschetst voor het museum, waar de gemeenteraad op 23 mei over vergaderde. B&W geeft het museum een jaar de tijd om zelf de koers te veranderen. Een ‘laatste kans’ voor het museum, dat eenmalig 18.000 euro krijgt om een professional aan te stellen die een toekomstplan maakt, inclusief mogelijkheden voor sponsoren en andere manieren om geld binnen te halen. Daarnaast moet er een professioneel ontwerper komen die het museum zo inricht dat ruimtes voor verschillende doeleinden gebruikt kunnen worden. Uiterlijk in het eerste kwartaal van 2024 moet het plan klaar zijn. Daarna gaat de gemeente kijken of het plan acceptabel is. Zo ja, dan krijgt het museum jaarlijks 85.000 euro subsidie. Blijkt het plan niet goed genoeg, dan gaat er geen subsidie naar het museum en wordt de huidige subsidie van 10.000 euro per jaar, stopgezet. PvdA vond dat als het museum niet levensvatbaar is, er wel een plan B moet zijn. In de overige twee scenario's wordt de subsidie zonder laatste kans stopgezet of trekt de gemeente fors de knip, zodat het museum professionals kan inhuren, maar dat wil B en W niet. In een vierde scenario dat het museumbestuur zelf aandraagt, blijft de huidige koers waar het bestuur nog altijd van overtuigd is, overeind en vraagt het museum jaarlijks 30.000 euro om te groeien. Ook dat geval ziet het gemeentebestuur niet zitten. De hele gemeenteraad volgt de voorkeur van het college.

25-05-2023

Een particulier steunt het Rijksmuseum de komende jaren met een bedrag van 12,5 miljoen. Het gaat daarmee om de grootste particuliere geldschenking die het Amsterdamse museum ooit ontving. De begunstiger steunt al tien jaar de jaarlijkse beeldententoonstelling in de Rijksmuseumtuinen. Dankzij de extra schenking kan het Rijksmuseum deze traditie naar eigen zeggen ook het komende decennium voortzetten.

23-05-2023

De komende maanden gaat het Mondriaan Fonds on tour. Het fonds bezoekt alle provincies en organiseren een online programma voor het Caribisch deel van het Koninkrijk. Lokale beleidsmakers cultuur en professionals uit de beeldende kunst- en erfgoedsector zijn van harte uitgenodigd. De eerste 4 bestemmingen van de tour zijn bekend. Op 12 juni is het fonds in het Design Museum Den Bosch. In de ochtend is er een inloopspreekuur. Collega’s van het Mondriaan Fonds zijn van 11.00 – 12:30 uur aanwezig. Iedereen kan binnenlopen zonder afspraak om kennis te maken, vragen te stellen en ervaringen uit te wisselen. In de middag, van 14.00 – 16:30 uur, is er een plenaire bijeenkomst waarbij het fonds in gesprek gaat met lokale spelers uit het beeldende kunst- en erfgoedveld en uitgelegd wordt wat het Mondriaan Fonds doet voor deze sector.

23-05-2023

Filmkrant doet verslag van de openbare collegereeks This is Film! Film Heritage in Practice, een reeks lezingen plus films die Eye Filmmuseum in samenwerking met de Universiteit van Amsterdam organiseert. Met gastsprekers over audiovisuele archivering in wereldwijd perspectief. Cricket en film zijn volgens Shivendra Singh Dungarpur (1969), oprichter en directeur van de Film Heritage Foundation, de grote liefdes van India. Op 10 mei 2023 deelde hij vol enthousiasme zijn passie voor het filmisch erfgoed van zijn geboorteland in het vijfde openbare college van This Is Film! Een verslag.

16-05-2023

Het vervoersproject Culturele Mobiliteit wordt volgend schooljaar uitgebreid met Museum Stad Appingedam en het Noordelijk Archeologisch Depot in Nuis. Scholen kunnen nu kiezen uit negen culturele bestemmingen. Het busvervoer naar de geselecteerde musea wordt tegen sterk gereduceerde prijs aangeboden, waardoor een educatief programma op locatie voor alle scholen mogelijk is. Het project Culturele Mobiliteit wordt uitgevoerd door Stichting Kunst & Cultuur en gefinancierd door de provincie Drenthe, de provincie Groningen en gemeenten in Groningen. Alle partijen vinden het belangrijk dat alle kinderen in Groningen op locatie kennismaken met de rijke historie van de provincie Groningen en de kunst in het Groninger Museum. Leren in een museum gebeurt niet alleen formeel, maar ook informeel. Door het bezoek en door te kijken en te doen. Door de verhalen, voorwerpen of kunstobjecten uit het museum ontwikkelen de leerlingen zich op cultureel gebied. De uitbreiding van het project Culturele Mobiliteit betekent niet dat er meer geld beschikbaar is. De scholen hebben alleen meer keus uit het aantal aangeboden programma’s. Jaarlijks is er financiële ruimte om ongeveer 6.000 leerlingen te vervoeren.

15-05-2023

Na een half jaar verbouwen is Stedelijk Museum Breda op 13 mei weer opengegaan. Voor een miljoen euro zijn de zalen opgeknapt en is het museum van een nieuw ontwerp en nieuwe inrichting voorzien. De nieuwe inrichting straalt rust uit. In de drie grote benedenzalen krijgen de foto’s van de uit Breda afkomstige kunstenaar Ruud van Empel alle ruimte. De muren en de panelen zijn paars, blauw en roze. ,,Op speciaal verzoek van de kunstenaar”, zegt directeur Dingeman Kuilman. ,,Bij de volgende expositie passen we de kleuren weer aan.” De rustige aanpak zie je in het hele museum terug. De nieuwe granulaatvloer dempt het geluid en overal zijn doorkijkjes die voor een open gevoel zorgen. Dat geldt voor de wisseltentoonstelling van Van Empel, maar ook voor de ode aan het Breda van de 19de eeuw met de expositie Ambitie en Verlangen. Kuilman: ,,Als het museum helemaal klaar is, hebben we een opzet die je nergens anders terugziet. We richten ons op kunst en lokale geschiedenis. We doen dat voor jong en oud op een zo toegankelijk mogelijke manier met kunst en informatie voor volwassenen en animaties, spelletjes, kijkdozen en creatieve opdrachten voor kinderen. Het nieuwe museum is een ideaal uitje voor de hele familie.” Qua geschiedenis zoomt het museum in op twee bloeiperiodes van Breda, de 16de eeuw met de Nassaus en de 19de eeuw met de industrialisatie van Breda onder meer met de Kwatta, Backer en Rueb en de suikerfabriek en meteen de kunstzinnige reactie daarop van schilders met een romantische blik op een idyllisch verleden. Daarnaast zijn er altijd wisseltentoonstellingen. Kuilman: ,,Ik vind dat we er als museum trots op mogen zijn dat we dit allemaal voor elkaar hebben gekregen. We hebben specialisten ingehuurd, maar we kunnen heel veel zelf. Met deze vernieuwing kunnen we tien jaar vooruit.” Aan de tentoonstelling De Nassaus van Breda die op 9 juni opengaat, wordt hard gewerkt. Iedere grote zaal heeft een aandachtstrekker zoals het vijf meter hoge schaalmodel van de Grote Kerk uit 1669 en het model van het Turfschip van Breda van 4 bij 1,5 meter. De Bredase ontwerper Roel Geurts van ontwerpbureau Opera Amsterdam is verantwoordelijk voor de vormgeving van de Nassautentoonstelling.

11-05-2023

De gemeente Deurne ondersteunt culturele projecten die het verhaal van Deurne vertellen. Om deze initiatieven te steunen heeft de gemeente 23.500 euro geserveerd. Tot 1 juni heeft men de tijd om de cultuursubsidie ‘Verhaal van Deurne’ aan te vragen. Het kan heel divers zijn: zowel projecten die teruggrijpen op de historie van Deurne als projecten die het Deurne van nu of de toekomst verbeelden komen in aanmerking. Wel moet minimaal één organiserende partij in Deurne gevestigd zijn en moet er een samenwerking zijn met minimaal twee andere organisaties.

09-05-2023

Onderzoekers worden opgeroepen om voorstellen in te dienen voor de call ‘Climate & Cultural Heritage (CCH): Collaborative research to address urgent challenges’. Op 16 mei kunnen geïnteresseerden tijdens een online informatiesessie meer te weten komen over de call en via het Matchmaking platform andere onderzoekers ontmoeten. Deadline voor indienen van onderzoeksvoorstellen is 8 september 2023. De call richt zich op de gevolgen van klimaatverandering voor cultureel erfgoed en op mogelijke bijdragen aan klimaatadaptatie, mitigatie en duurzame ontwikkeling door kennis over cultureel erfgoed. Wat kunnen we leren van het verleden om de interdisciplinaire uitdagingen met betrekking tot het klimaat aan te gaan? Deze call stimuleert transdisciplinair onderzoek op het snijvlak van cultureel erfgoed en klimaatverandering, bevordert samenwerking van de onderzoeksgemeenschap in verschillende regio's, en draagt bij aan kennisontwikkeling en erfgoed- en klimaatbeleid op mondiaal niveau.

08-05-2023

Wat mag er allemaal wel of niet in het Waalwijkse Schoenenkwartier? De discussie daarover heeft flink wat stof doen opwaaien. De partij Samen Waalwijk riep op de afscheidsreceptie van oud-wethouder John van den Hoven te verplaatsen, omdat een receptie in het Schoenenkwartier in strijd zou zijn met de vergunning. Maar het college legt dat verzoek naast zich neer. Alles gaat volgens de regels, zo benadrukt het. En dus is de bijeenkomst op 9 mei gewoon in het Schoenenkwartier. Over de evenementen in het museum is de gemeente duidelijk. Horeca-activiteiten zijn enkel toegestaan bij bijeenkomsten die op één of andere manier een link hebben met het Schoenenkwartier. ,,Sommige aanvragen zijn complex”, erkent het college. Bij twijfel moet het museum met de gemeente overleggen. Maar volgens het college gaat dit bij de afscheidsreceptie van Van den Hoven niet op. De gemeente mag zelf namelijk wel gebruik maken van het Schoenenkwartier, net als van haar eigen gemeentehuis. Al moet ze het museum wel afhuren. ,,Een receptie voor een eigen bestuurder is niet in strijd met de bestemming”, stelt het college. ,,Het is een besloten bijeenkomst waar bezoekers niet voor hun drankjes betalen. Hiervoor is dus ook geen alcoholvergunning nodig.” Anouk van Heesch, voormalig directeur van het museum, voelt zich beschadigd door de hele discussie. Volgens haar heeft het college ten onrechte beweerd dat onder haar leiding wel ‘illegale’ evenementen zijn gehouden. De gemeente erkent dat haar optreden achteraf niet erg handig is geweest. ,,Het is zeker niet de bedoeling om de voormalige directeur te beschadigen”, geven burgemeester en wethouders nu aan, in reactie op vragen van Samen Waalwijk. Het college verklaarde eerder dat er in het verleden wel evenementen in het museum zijn gehouden, die niet aan de benodigde vergunning voldeden. Deze zouden dateren uit de tijd van Van Heesch, zo viel uit zijn reactie op te maken. Volgens Samen Waalwijk kreeg de oud-directeur zo een trap na, en de fractie eiste opheldering. Om welke evenementen ging het nu precies? Opvallend genoeg moet het college dat antwoord schuldig blijven. ,,Wij hebben enkel het signaal ontvangen dat er slechts enkele evenementen zijn gehouden, die afweken van de vergunning”, stelt het. De gemeente zegt niet te kunnen achterhalen welke bijeenkomsten dat waren. Volgens Van Heesch was ze er altijd scherp op dat de evenementen aan de regels voldeden. En ze is ervan overtuigd dat dit ook zo was. ,,Als voormalig directeur heb ik namelijk wél keurig een lijstje bijgehouden van alle activiteiten en het aantal bezoekers.” Nadere uitleg van de gemeente heeft zij ook niet vernomen. De gemeente Waalwijk zegt binnenkort contact op te nemen met haar. ,,Er is niet handig gecommuniceerd”, beaamt een woordvoerder.

08-05-2023

Museum Krona in Uden, voorheen Museum voor Religieuze Kunst, viert het 50 jaar bestaan met drie jubileumexposities. Onder de bezielende leiding van Léon van Liebergen als eerste conservator bouwde het vanaf de jaren 70 een reputatie als kunstkabinet voor religieuze kunst op. Sinds het einde van de jaren 80 helt het aanbod steeds meer over naar ‘religieus maar niet per se kerkelijk’ en verzamelt en presenteert Krona hedendaagse kunst. Mari van Rossem sprak met Krona-conservator Wouter Prins. ,De laatste jaren hebben we die koers versterkt en breder ingevuld, laten we dus ook spiritualiteit en religie de combinatie aangaan met moderne kunst. We willen vrijdenkers zijn, zoals veel kloosterlingen vaak ook te werk gaan. En dat doen we op een heel bijzondere plek: in Nederland is er geen enkel ander museum dat deel uitmaakt van een bewoond abdijcomplex. Nog altijd wonen en leven er vijf zusters Birgittinessen in het klooster waaraan wij vastzitten.” Het was in 1970/1971 een expositie over laatgotische kunst in Het Noordbrabants Museum die als kiem fungeerde voor de latere, Udense evenknie. ,,Die tentoonstelling met beeldhouwkunst uit de periode 1480-1530 gaf nieuwe inzichten in beelden die veelal uit kerken en kloosters stamden. Het zette met name een aantal Udenaren, onder wie de kunstminnende burgemeester Gerard Schampers, op het spoor van een eigen museum.” (…) ,,Hij onderhield goede contacten met de Udense zusters die door minder aanwas meer ruimte in hun abdij vrij kregen. Omdat het bisdom Den Bosch geen eigen onderkomen voor zijn eigen kerkelijke kunst had, was één en één snel twee. In 1973 zag de stichting het licht, een jaar later kreeg het museum een grote bruikleen uit Amsterdam met vooral beelden die zo’n honderd jaar eerder van Uden naar het Rijksmuseum waren verhuisd. Een mooi begin.” Inmiddels is er volop in en rondom het museum verbouwd: al snel werd de oude abdijboerderij erbij getrokken, onder het maaiveld kwam opslagplek en exporuimte, de kruidentuin werd in de looproute opgenomen en het paviljoen zorgde voor een nog modernere uitstraling. Op 13 mei opent het museum met z’n zeventig vrijwilligers met de expositie Krona als hoofdzaak. Daarin staan, uitgaande van het kroontje van de zusters, vooral weelderige, frivole hoofddeksels centraal. De tweede expositie heeft het visioen als uitgangspunt en de slottentoonstelling showt Krona’s eigen kroonjuwelen. Prins: ,,We gaan de bezoeker tot ver in 2024 aangenaam verrassen.”

08-05-2023

Het Weverijmuseum Geldrop is in het bezit van een ultramoderne, computergestuurde weefmachine. Met de machine wordt het veel makkelijker om meer ontwerpen en dessins te weven. Het gaat om een zogeheten jacquardmachine. Dat zijn stoffen met ingeweven dessins. De computergestuurde machine draait nu langs eeuwenoude weefgetouwen in Geldrop. De weefmachine is samen met EE Exclusives uit Heeze aangekocht. Het bedrijf gaat er het jacquard ontwerp voor textielvormgevers, studenten én de eigen museumcollectie op draaien. Het Weverijmuseum in Geldrop is vier dagen per week ‘in bedrijf’. De hypermoderne weefmachine draait naast historische machines van meer dan een eeuw oud. ‘Zo ervaart de bezoeker niet alleen de rijke textielhistorie uit de regio maar ook de mogelijkheden van nu en de toekomst', aldus het museum. Het museum Het museum werkt al langer samen met het familiebedrijf. Zo is een aantal machines die in het Weverijmuseum draait geschonken door EE Labels en zijn oud-medewerkers van het bedrijf nu actief als vrijwilliger in de weefhal van het museum.

04-05-2023

De Museumvereniging wijst op een onafhankelijk onderzoek voor en samen met de museumsector, in samenwerking met een consortium van 6 Europese universiteiten. Het onderzoek, uitgevoerd in 2023, geeft Europese musea de kans hun publiek op een toegankelijke en pragmatische manier te bevragen en hun resultaten anoniem te benchmarken - vergelijken - met vergelijkbare musea. In een evenwichtige en gepersonaliseerde vragenlijst kunnen musea hun publiek op een makkelijke en toegankelijke manier bevragen en betrekken. Zo kunnen ze peilen hoe hun publiek de verschillende aspecten van het museum ervaart, hoe ze het aanbod beoordelen en welke impact het museum heeft op hun welzijn. Naast bezoekers kunnen de musea ook vragen stellen aan vroegere bezoekers en niet-bezoekers. Het onderzoek start op 1 juni 2023 en duurt tot begin januari, na de kerstvakantie. Vanwege de de grootschalige en efficiënte aanpak zijn de deelnamekosten toegankelijk. Tot 30 juni is het voor musea mogelijk zich aan te melden.

02-05-2023

Hebben westerse landen de morele plicht de kunst die ze ooit meenamen uit hun voormalige koloniën te restitueren? Het teruggeven van roofkunst staat de laatste jaren volop in de belangstelling. Maar hoe zit dat met films? De term ‘rooffilm’ wordt nog niet echt gebruikt. Aan het eind van de Tweede Wereldoorlog nam het Russische leger bijvoorbeeld films mee uit Berlijnse archieven, maar dat zijn uitwassen (andere kunst werd wél veelvuldig geroofd in de Tweede Wereldoorlog, door Duitsers en Russen). En als er al iets terug is te geven, wat komt daar dan voor in aanmerking? Bij beeldende kunst is er meestal één origineel, maar bij film is dat lastiger. Het originele cameranegatief komt nog het dichtst in de buurt, maar die zijn niet altijd bewaard gebleven. Wel zijn er kopieën die in diverse archieven terecht zijn gekomen en die meestal sporen bevatten van hun (distributie)geschiedenis: ondertitels, nasynchronisatie, leaders van een distributeur, coupures door mogelijke censuur et cetera. Bovendien kun je tegenwoordig vrij makkelijk een digitale kopie maken van gewenste titels, waardoor van teruggave in materiële zin überhaupt geen sprake is. Het oorspronkelijke filmmateriaal blijft (meestal) eigendom van het filmarchief dat het legaal verkreeg, bewaart en conserveert. Dit soort filologische en filosofische kwesties speelt op de achtergrond bij het vierde openbare college in de reeks This is Film!, waarvan ‘activating the archive’ dit jaar het thema is. De aan de California State University verbonden Chileense academicus José Miguel Palacios is te gast. Hij vertelt over zijn project (dat resulteerde in een proefschrift) de ongeveer 230 in diverse landen door Chileense ballingen gemaakte films terug naar te krijgen Chili. Dat vergt velerlei inspanningen, maar eerst moet het corpus films vastgesteld worden. Om welke titels gaat het en waar liggen ze? En zijn de filmarchieven die ze beheren bereid ze terug te geven of een kopie te maken en deze te sturen? Artikel in het kader van de verslaglegging van de openbare collegereeks This is Film! Film Heritage in Practice, een reeks lezingen plus films die Eye Filmmuseum in samenwerking met de Universiteit van Amsterdam organiseert. Met gastsprekers over audiovisuele archivering in wereldwijd perspectief.

02-05-2023

Het museum over het leven van schilder Vincent van Gogh in Nuenen heropende op 18 april. In een 2,5 keer zo groot gebouw, met het complete verhaal achter de Aardappeleters én speelse lichtinstallaties, gedoneerd door ASML. De uitbreiding van het Vincentre was praktisch nodig. Het aantal bezoekers uit binnen- en buitenland liep op tot 17.000 per jaar. „We groeiden uit onze jas, zoveel mensen uit de hele wereld willen in de voetsporen van Vincent stappen”, duidt Van der Heiden. Het museum hoopt op een verdubbeling van dat aantal bezoekers. De nieuwe naam, Van Gogh Village Museum. moet daarbij helpen. Vincentre klonk creatief, maar viel onvoldoende op. Nu de naam Vincent van Gogh letterlijk in de museumnaam zit, ziet de toerist dat simpelweg sneller in Google en andere informatiebronnen. Nieuws is het Vincents Lichtlab. Met dank aan chipmachinefabrikant ASML staan hier vijf grote ‘lichtproeven’. Die zijn uit te voeren door de jongere bezoeker - of wie dan ook die nieuwsgierig is naar hoe dat nou praktisch werkt met licht, kleur, perspectief, beeld en brein.

02-05-2023

Het Waalwijkse museum Schoenenkwartier toont een expositie die de eeuwenoude ambacht van het maken van schoenen onder de aandacht brengt. Niet geheel onbelangrijk, want recente ontwikkelingen zoals 3D-printen en het hergebruiken van oude sneakers dagen de bestaande dynamiek van de ambacht uit, zo schrijft het Schoenenkwartier in een persbericht. De expositie, die de naam ‘Cutting Edges’ draagt, werpt een licht op hoe schoenen gemaakt worden en herdefinieert de manier waarop deze worden ontworpen, geproduceerd en gebruikt. Voor de tentoonstelling doken zes ontwerpers het ‘Maaklab’ van het Schoenenkwartier in om ieder aan zijn of haar eigen creaties te werken. De ontwerpers werden ondersteund door vaklieden van het Schoenenkwartier en combineerden bestaande en nieuwe technieken. Al hun werken kregen een podium in de tentoonstelling die samples, schoenonderdelen en complete schoenen uitstalt.

01-05-2023

Vier jaar dicht en nog steeds geen plan; dat is de deplorabele tussenstand van de verbouwing van Museum Boijmans Van Beuningen. In de bouwcommissie van de Rotterdamse gemeenteraad werd de ‘ontwerp-pauze’ besproken die het college op 6 april afkondigde met als doel: kostenbeheersing en het herstellen van de beroerde verhoudingen tussen gemeente, architect en museum. De kosten zouden tientallen miljoenen hoger liggen dan de 223 miljoen euro die was uitgetrokken, en de tussentijdse adviezen waren negatief, op dat van de klankbordgroep na, volgens wethouder Maarten Struijvenberg. De directie en de raad van toezicht van Museum Boijmans reageerden publiekelijk en negatief. Die publieke tussenstand viel ook niet goed bij architect Francine Houben. „Ik voelde dat het ontwerp niet op zijn kwaliteit werd beoordeeld”, zegt ze in een reactie. „Het was alsof ze een dolk in mijn rug staken.” Ze was nog met alle partijen in overleg over het voorlopig ontwerp. In het verbouwings- en renovatieproces waren de verhoudingen ernstig verstoord geraakt, zo zelfs dat de museumdirectie van de gemeente (eigenaar van pand én collectie) al meer dan een jaar geen rechtstreeks contact mocht hebben met de architect. Inmiddels heeft Ina Klaassen, de directeur van het museum die na het vertrek van Sjarel Ex afgelopen september alleen verder ging, weer rechtstreeks contact met architect Houben. Dat is onderdeel van de aanpak van wethouder Struijvenberg, die naar eigen zeggen twee prioriteiten heeft in dit dossier: kostenbeheersing en het herstellen van de verhoudingen tussen gemeente, museumorganisatie en architect. Hij benadrukte tijdens de commissievergadering – waar Klaassen en Houben ook bij waren – dat het besluit van de tussenstap samen met de twee andere partijen is genomen. De kostenbeheersing is complex, omdat die samenhangt met hoe ingrijpend en ambitieus de verbouwing kan zijn. De grootste kostenoverschrijdingen zitten volgens de ramingen in de renovatie en verbouwing van het oudste deel, het rijksmonument van Van der Steur, en de aanleg van een logistiek centrum achter het museum. Dat is een vurige wens van het museum omdat voorheen publiek, afval, aanvoer en kunst door dezelfde ingang moesten. Er zijn nog steeds allerlei varianten voor de renovatie. Een grote vraag is nu of het budget van 223 miljoen euro heilig zal zijn voor dit college. Dat zou immers een ‘goedkoop-is-duurkoop’-situatie kunnen opleveren; een betaalbaar compromis waar iedereen over tien jaar ongelukkig mee is.

01-05-2023

Staatssecretaris Uslu zal het Verdrag van Faro ondertekenen. Daarmee committeert Nederland zich aan de afspraken in het verdrag over de maatschappelijke waarde van cultureel erfgoed. Het verdrag is opgesteld door de Raad van Europa en benadrukt een perspectief op erfgoed waarin mensen en hún relatie met erfgoed centraal staan. Dit als aanvulling op de investering die veel Europese landen – net als Nederland – de afgelopen decennia deden in het erfgoed zelf en de kwaliteit van erfgoedzorg. Voor de uitvoering is € 6 miljoen beschikbaar.

13-04-2023

Samen met het Valkhof Museum in Nijmegen wil Museum Arnhem graag 'ontgrenzen', wat een poging is het museum (de collectie) te ontsluiten voor 'het publiek van de toekomst'. In How dare you make me feel this way, de eerste tentoonstelling in dit kader, beziet Museum Arnhem zichzelf vanuit 'bredere genderperspectieven'. De expositie is op een bijzondere manier tot stand gekomen: de tentoonstelling is samengesteld door personen uit de trans en queer gemeenschap zonder museale of curationele achtergrond. Vanaf begin 2022 kwamen samenstellers Alara, Jip, Larisa, Sarjon, Storm, Zacquel en Dexter op uitnodiging van Museum Arnhem en onder begeleiding van kunstenaar en museum-professional Julius Thissen op regelmatige basis bij elkaar om leven, kunst, trans- en queerness te bespreken. Deze ontmoetingen gingen, volgens de tentoonstellingstekst, over ‘plezier, pijn, verwondering over zichzelf en de wereld, hun eeuwenoude geschiedenis en bedreigde en rijke toekomst, en het verschil tussen identiteit en politiek verzet.’ Op basis van de gesprekken dook de groep in het depot, en werden werken uit de collectie samengebracht met niet eerder in het museum vertoonde kunstenaars. Dagmar Bosma bezoekt de tentoonstelling en vraagt zich af of de nieuwe zienswijze het museum daadwerkelijk gaat veranderen.

13-04-2023

Met de Vermeer expositie maakt het Rijksmuseum, o.m. door een tv programma, van de kunsttentoonstelling een evenement. Het zorgt voor reuring in het museum. En dát is niet uniek. Ook het Boijmans Depot in Rotterdam en het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen maken van een bezoek aan een kunstmuseum steeds meer een spektakel: niet met blockbusters, maar met vernieuwende museale vormen. Wat de blockbuster en deze nieuwe museale vormen delen is de kritiek: de kunst zou in het gedruis het onderspit delven. Boijmans Depot is een van de eerste publiek toegankelijke kunstopslagen ter wereld. Het Depot ontdoet het kunstwerk van de plechtige presentatie en presenteert het aansprekend voor wat het is: kwetsbaar en kostbaar materiaal. Het KMSKA tuigde het Antwerpse museumgebouw uit de negentiende eeuw op met een voor een kunstmuseum ongebruikelijke hoeveelheid interactieve installaties. Daarmee tilt Het KMSKA de klassieke publieksbegeleiding (rondleiding, speurtocht, audiotour) naar een nieuw niveau. Het verandert daarmee, net als Boijmans, de complete ervaring van het museum: je moet niet gek opkijken als in de zaal met landschappen een kind in een Pompejaans-rode decor-rots klimt, om vanaf de top de landschapsschilderijen te aanschouwen. Zowel Boijmans Depot als KMSKA trekken veel publiek. Kunst als publiekstrekker, kunst die wordt omlijst met tv-programma’s, virtual reality en een ‘ervaring’ als het Depot: het is sjiek om daar als kunstliefhebber een beetje op neer te kijken. En dat gebeurt ook. Presenteer Vermeer niet „als fastfood”, bepleitte kunsthistoricus Renée Steenbergen in NRC. Kunsthistoricus en museumdirecteur Chris Dercon vatte die kritiek scherp samen in kunsttijdschrift HART. Hij noemt KMSKA en Boijmans „typisch voor onze spektakelcultuur”, instituties die lijden onder het „theatrale”. Dercon is wel blij dat de nieuwe generatie conservatoren en museumdirecteurs „ongebreideld nadenken over het performatieve, over participatie, over democratisering. Daar komt zeker iets goeds uit.” Thomas van Huut prefereert een museum dat bruist en leeft, dan een gestolde tijdcapsule voor een selecte groep liefhebbers. Het spektakel is een hulpmiddel, een schijnwerper die wordt gericht op iets wat kwetsbaar is, iets wat mooi is, iets wat moeilijk te begrijpen, maar de moeite waard is. Zonder twijfel gaan er in de spektakelcultuur ook dingen verloren, schrijft hij. Dat ziet bij de Vermeer-expositie en in het KMSKA. Het Depot bewijst, volgens van Huut, dat je in een interactief museum ook complexe onderwerpen kunt behandelen door bijvoorbeeld een onderzoeksproject naar kolonialisme in de eigen collectie te presenteren, en onlangs de magistrale film Sunshine State van Steve McQueen, een gelaagd, urgent en pijnlijk kunstwerk over onder meer racisme.

13-04-2023

Er zijn veel indringende verhalen die Martin en Inge Riebeek laten zien in de tentoonstelling Telling Stories in Museum W in Weert. Ze hebben een vijftiental video’s uit hun reeks The Essential geselecteerd, om hier in twee zalen van het museum de confrontatie aan te gaan met belangrijke thema’s uit de door katholiek gedachtegoed gekleurde collectie van het museum. Domeniek Ruyters over hoe een museum hedendaagse kunst slim aanwendt om de collectie los te weken uit de traditie die haar heeft gevormd.

13-04-2023

Erfgoedinstellingen die met vrijwilligers (willen) werken, kunnen in aanmerking komen voor de Open Oproep Erfgoedvrijwilligers. Er kan aangevraagd worden voor plannen die de inzet en betrokkenheid van vrijwilligers bij het (im)materieel cultureel erfgoed bevorderen door het professionaliseren van het vrijwilligersbeleid en het overdragen en verdiepen van (inhoudelijke)kennis, waarden en netwerken. Het Mondriaan Fonds vindt de betrokkenheid van vrijwilligers van groot belang voor het draagvlak en de betekenis van (im)materieel cultureel erfgoed en het ambacht. Vrijwilligers zijn vaak onmisbaar voor het voortbestaan van dit erfgoed en vormen een belangrijke schakel in het bewaren van kennis en het informeren van publiek. Op deze manier dragen vrijwilligers eraan bij dat erfgoed breed wordt gedragen in de maatschappij. Deadline 5 juni.

13-04-2023

Op de startbijeenkomst in Pakhuis de Zwijger op 3 april werkten de ruim 20 aanjagers van de nieuwe Museumnetwerken – allen museummedewerkers - aan het doel van hun netwerk en dachten zij na over waarom zij op aard zijn. Relevantie creëren is een belangrijk doel voor succes, zo leerden ze van schrijver en coach Kiki Verbeek tijdens deze middag. De komende weken werken de aanjagers samen verder aan de opstart van hun netwerk. De 7 netwerken: Presentatie & Educatie, Collectie & Informatie, Personeel & Organisatie, Marketing & Communicatie, Partnerships & Development, Finance & Control en Facilitaire Zaken & Veiligheid staan in het teken van kennisdeling, verbinding en ontwikkeling. Voor ieder netwerk zijn inmiddels aanjagers benoemd, die er samen voor gaan zorgen dat medenetwerkgenoten met elkaar in contact komen. Op de startbijeenkomst bleek hoe waardevol het is mensen uit hetzelfde vakgebied te ontmoeten. De aanjagers vonden direct herkenning bij elkaar en hun vraagstukken. Zij hopen ditzelfde effect binnenkort te kunnen bereiken met de leden. De behoefte aan kennisdelen is groot in de museumsector. Als brancheorganisatie wil de Museumvereniging hier graag een aanjagende rol in spelen met de Museumnetwerken. Zij delen kennis met elkaar en zijn voor de Museumvereniging ook belangrijke voelsprieten ‘in het veld’.

11-04-2023

De Theaterencyclopedie ontstond in 2011 vanuit het voormalig Theater Instituut Nederland, en is ondertussen met bijna 250.000 pagina’s uitgegroeid tot een belangrijke informatiebron over de Nederlandse theatergeschiedenis. De Theaterencyclopedie bevat al de Canon van het Nederlandse theater en tekstuele tijdlijnen van verschillende theatergenres. Tot voor kort waren dit alleen op zichzelf staande teksten. De wens was om deze teksten op een mooie manier weer te geven, en een daadwerkelijke visuele tijdlijn te creëren. De Tijdlijn Opera, waarop de belangrijke ontwikkelingen in ruim drie eeuwen operageschiedenis te zien zijn, is daarvan het eerste resultaat. Er wordt gewerkt om andere tijdlijnen toe te voegen over cabaret, dans en toneel. Veel mensen weten het wellicht niet, maar de theatercollectie van het voormalig Toneelmuseum is nog steeds intact. Tegenwoordig is het onderdeel van het Allard Pierson en de erfgoedcollecties van de Universiteit van Amsterdam. De Theaterencyclopedie werkt nauw met deze collectie samen, bijvoorbeeld als het gaat om voorstellingsgegevens van ruim 88.000 premières.

11-04-2023

De gemeente Moerdijk werkt de komende maanden aan een cultuur- en erfgoednota, die eind dit jaar het daglicht ziet. Eerst wordt input verzameld uit het cultureel veld. ,,Jullie weten als geen ander wat goed gaat, wat beter kan en wat er eventueel nieuw bij moet’’, sprak wethouder Danny Dingemans op een eerste bijeenkomst met vertegenwoordigers uit cultuur- en erfgoedorganisaties. Cultuur en erfgoed zijn volgens hem in ruime mate aanwezig. Nadeel is dat verenigingen veelal uitgaan van eigen kracht, met als risico dat alles versnipperd raakt. De uitgestrektheid van een gemeente met elf dorpen speelt nauwe samenwerking niet in de hand. Een professionele cultuurcoördinator zou hier een goede rol in kunnen spelen. Tijdens de bijeenkomst, waar de erfgoedorganisaties in de meerderheid waren, werd er gepleit voor het samenbrengen van bijvoorbeeld eigen theater- en muziekproducties in een centrale ‘cultuurtempel’. Een plek ook waar bands, orkesten en theatergroepen kunnen repeteren en podiumkunsten plaats hebben. ,,Elke keer een sporthal ombouwen tot theater is ook niet zaligmakend”, aldus cultuurcoach San Vermaas. Specifieke locaties bleven achterwege, al is in het verleden het voormalige Ketelhuis van Zevenbergen geopperd. Een rode draad viel op de startbijeenkomst niet altijd te ontdekken, omdat anderen weer aandacht vroegen voor het in stand houden van alle dorpshuizen. Erg concreet was het verzoek van het Zevenbergs theater De Schuur om de luchtventilatie in de zaal aan te pakken. Aan vier tafels kwamen als thema's erfgoed, evenementen, jeugd- en talentontwikkeling en accommodaties aan bod. Wethouder Dingemans en zijn collega Bennie Blom moedigden de gesprekspartners aan bij alle ambities geen financiële barrières op te werpen. Op 29 juni worden de deelnemers bijgepraat over de suggesties waar de gemeente Moerdijk mee verder gaat.

11-04-2023

De Steentjeskerk in Eindhoven krijgt mogelijk later dit jaar een tijdelijke invulling. Eigenaar Kolen praat met een geïnteresseerde huurder. Wie de Steentjeskerk mogelijk gaat huren, wil woordvoerder Robert van Boxtel van de Kolen Holding nog niet zeggen. Eerst wil de eigenaar zeker weten dat de deal doorgaat. De gebruiker kan er terecht zolang Kolen met de gemeente Eindhoven plannen maakt voor de kerk. Dat duurt nog wel enige tijd; eerder slaagden de gemeente en Kolen er niet in overeenstemming te bereiken over de toekomstige bestemming. Dat was wel nodig om de verkoop uit 2013 definitief te maken. De gemeente probeerde daarop de koopovereenkomst te ontbinden, maar de rechter stak daar een stokje voor. De partijen moesten daarom weer het gesprek aangaan over de toekomst.

06-04-2023

De raad van toezicht van het Noordbrabants Museum erkent dat er fouten zijn gemaakt rond het adviseurschap van Charles de Mooij. In een persbericht over zijn terugtreden als directeur stond niet dat hij nog drie jaar zou aanblijven als adviseur, waarvoor hij een riante vergoeding krijgt. ‘Het is ongelukkig dat in het persbericht de suggestie is gewekt dat De Mooij bij het museum zou vertrekken’, zegt voorzitter Eric van Schagen van de raad van toezicht. Hij erkent dat de 750 duizend euro die in 2021 voor de ‘seniorenregeling’ van De Mooij was gereserveerd, niet ten laste van het Ambitiefonds van het museum had mogen komen. De raad van toezicht werd hiervoor, zo onthulde de Volkskrant, op de vingers getikt door de provincie Noord-Brabant. Van Schagen trad op 1 januari 2022 aan als voorzitter van de raad van toezicht, drie dagen voordat het persbericht werd uitgebracht over het terugtreden van De Mooij als directeur. In 2021 had de toenmalige raad van toezicht goedkeuring verleend aan diens driejarig adviseurschap. Hoewel Van Schagen niet bij het persbericht en de overeenkomst met De Mooij was betrokken, gaat hij met zijn raad van toezicht de gebeurtenissen evalueren. ‘De fouten kunnen zeker worden aangerekend. Of dit betekent dat je daar conclusies aan moet verbinden, dat hebben we nog niet met elkaar besproken.’ Doordat de regeling met De Mooij niet mocht worden betaald vanuit het Ambitiefonds, komt die nu ten laste van de algemene reserve. Volgens Van Schagen worden de kosten over een aantal jaren uitgesmeerd. De financiële positie van het museum staat al¬ ¬onder druk doordat de energierekening met 460 procent is gestegen en de provinciale subsidie vanaf volgend jaar met 200 duizend euro wordt gekort. De raad van toezicht blijft echter achter de regeling met De Mooij staan, die volgens Van Schagen ook moeilijk juridisch is aan te vechten. ‘Je kunt de regeling niet eenzijdig terugdraaien. We denken ook dat het werk dat hij levert als adviseur waarde heeft voor het museum en dat daar een vergoeding tegenover staat die je in de kosten mag en moet meenemen.’

06-04-2023

De renovatie en nieuwbouw van Museum Boijmans Van Beuningen, sinds 2019 gesloten, in Rotterdam dreigt nog eens 30 tot 75 miljoen euro duurder uit te vallen dan geraamd. Het ontwerp is daarom tijdelijk stilgelegd, meldt het stadsbestuur van Rotterdam op 6 april aan de gemeenteraad. De tegenvallers hebben vooral te maken met de aanleg van een transporttunnel onder het Museumpark voor laden en lossen en met het restaureren en renoveren van het oudste deel van het museum, het rijksmonument Van der Steur uit 1935. Het vernieuwde ontwerp van Boijmans is gemaakt door Francine Houben van het internationale architectenbureau Mecanoo uit Delft. ‘De komende periode onderzoeken partijen gezamenlijk op welke manier en op welke onderdelen het ontwerp kan worden aangepast’, schrijft wethouder Struijvenberg aan de gemeenteraad. Dat besluit is genomen in samenspraak met het museum en Mecanoo. Voor de zomer moet er duidelijkheid zijn over de voortgang.

03-04-2023

Het geheel gerenoveerde voormalige woonhuis van de schilder Jeroen Bosch, Het Huis van Bosch, in ’s-Hertogenbosch, maakt een start met hindernissen. Overlast van stof, geluid en water door de bouwactiviteiten heeft invloed op de exploitatie van het museum. Het aantal bezoekers over 2022 blijft steken op 8400. Er worden zo’n 25.000 bezoekers per jaar verwacht, het moet groeien tot een toeristische trekpleister. Sinds vorig jaar april heeft Het Huis van Bosch niet op volle sterkte kunnen draaien, laat de organisatie weten. De initiatiefnemer van het museum Jo Timmermans wijst liever op de goede samenwerking met het Jheronimus Bosch Art Center aan de Hinthamerstraat. Ook daarvan is hij de exploitant. Bezoekers van het JBAC kunnen een combiticket kopen en zo ook Het Huis van Bosch bezoeken.En er staan lovende reacties in het gastenboek. Op het Internet is de organisatie maar moeilijk te vinden. Digitaal kaartjes reserveren leverde Conny van den Hout uit ’s-Hertogenbosch in ieder geval verwarring op. Onder de naam Jeroen Bosch Huis Museum heeft  Bosschenaar Johannes van Rooij in de middeleeuwse kelders zijn eigen kunstcollectie hangen die op aanvraag te bezoeken is.

03-04-2023

In het Van Goghkerkje in Zundert zijn de hybride NFT’s (non-fungible token) van het Hongkongse bedrijf appreciator.io gepresenteerd. Door de aankoop van zo’n NFT koop je een certificaat dat je de rechtmatige eigenaar maakt van een uniek, digitaal object. De verkoop is een samenwerking tussen de Van Gogh Sites Foundation en Tomas Concept + Creation; de opbrengsten komen ten goede aan Van Gogh Brabant. Op 29 maart was de 170ste geboortedag van Van Gogh. Janne Heling, die familie is van Van Gogh, reikte de eerste exemplaren van de nieuwe Atlas Van Gogh in Brabant uit. In deze atlas worden 46 Van Gogh-monumenten beschreven, verspreid over de gehele provincie. Deze monumenten of plekken, bijvoorbeeld zijn geboorteplek in Zundert en kerkjes waar zijn vader dominee was, zijn ook de inspiratiebron voor een serie digitale kunstobjecten die sinds oktober in de markt gezet worden. Speciaal voor deze dag waren de drie initiatiefnemers nu samen in Zundert. ,,We hebben deze monumenten als uitgangspunt genomen en gelinkt aan nieuwe technologie”, vertelt Tomas Snels van Tomas Concept + Creatio. Er werd gekeken naar de omgeving, naar de door Van Gogh zo geroemde natuur. Bladeren van bomen, een tastbaar object van een plek waar Vincent is geweest. Zo’n blad vormt de basis van een compleet pakket. ,,We scannen zo’n blad in en digitaliseren dit. We maken er een 3D-scan van, we componeren er muziek omheen, we zorgen voor een prikkelend totaalpakket. Het is environmental storytelling.” Van de NFT’s zijn diverse edities te koop, met een waarde variërend van 750 tot 10.000 dollar. Bij de duurste variant krijgt de koper een chique giftbox. De Atlas Van Gogh in Brabant is te koop in de boekwinkel.

03-04-2023

Vincent en Theo in een innige omarming. Midden op het Vincent van Goghplein in Zundert staat een fraaie sculptuur van Ossip Zadkine. Bij het Vincent van GoghHuis wordt er nu gebroed op een nieuwe, zelfstandige sculptuur van de schilder. Een Vincent-beeld dat dichtbij het Zadkine-werk moet komen, tegenover de oude kosterwoning. De Vlaamse kunstenaar Johan Tahon heeft een nieuw beeld ontworpen. Zijn imposante, metershoge gipsen model van Vincent staat nu in de benedenruimte van het Van GoghHuis. Het Vincent van GoghHuis hoopt Tahons werk volgend jaar in brons te realiseren. ,,Dan is het zestig jaar geleden dat Zadkine’s werk is onthuld”, vertelt directeur-conservator Ron Dirven. ,,De 21e eeuw verdient zijn eigen Van Gogh-sculptuur. We zijn al een crowdfunding actie gestart waarvoor unieke Van Gogh-werken van Tahon te koop worden aangeboden.” Vooruitlopend op de realisatie van het nieuwe monument vindt er vanaf  2 april een solo-expositie van Tahon plaats in het Vincent van GoghHuis. De fascinatie voor Van Gogh zit diep bij de Vlaming. In Zundert toont Tahon speciaal vervaardigde sculpturale portretten van Van Gogh. Grote gipsen bustes en keramische sculpturen van zijn karakteristieke hoofd, maar waarin hij ook zonnebloemen en Van Goghs geboortehuis heeft verwerkt. Mark van der Voort sprak met de kunstenaar.

03-04-2023

Met de aanwijzing, die overigens nog niet definitief is, van een twintigtal wooncomplexen tot gemeentelijk monument wil de gemeente Eindhoven waardevolle panden uit de periode 1940-1965 gaan beschermen. Dit nu de druk op de woningmarkt toeneemt en Eindhoven de komende jaren fors wil groeien. De gemeente heeft een gespecialiseerd adviesbureau meer dan zeventig woongebouwen en -complexen laten bekijken. Uit die quickscan blijkt dat ruim twintig complexen ‘zeer hoog scoren op monumentale waarden’, schrijven burgemeester en wethouders in een brief aan de gemeenteraad. Alle eigenaren zijn inmiddels op de hoogte gebracht van het voornemen tot aanwijzing. Ook erfgoedorganisaties Henri van Abbe Stichting en Stichting Bescherming Wederopbouwerfgoed Eindhoven zijn geïnformeerd. Ze kunnen net als de eigenaren een zienswijze indienen.

03-04-2023

Hoe kan het Paleis-Raadhuis meer open en toegankelijk gemaakt worden voor alle Tilburgers? De gemeente Tilburg wil het paleis van koning Willem II een huiskamer van de stad te maken. Er moeten activiteiten en bijeenkomsten worden gehouden, waarin het thema ‘levendige democratie’ een rode draad vormt. Inwoners worden uitgenodigd om mee te denken en mee te praten over allerlei onderwerpen die de stad aangaan. Maar in de huidige vorm nodigt het paleis aan het Willemsplein daar nog niet toe uit. De gemeente wil daarom kijken of er fysieke aanpassingen mogelijk zijn om het Rijksmonument een meer open karakter te geven. De gemeente heeft daarom het architectenbureau Braaksma&Roos ingeschakeld. De architecten zijn in eerste instantie alleen gevraagd om mee te denken over de invulling van het gebouw en de fysieke aanpassingen die daarbij nodig en mogelijk zijn. ,,Braaksma&Roos gaan ons in deze fase ondersteunen, uitdagen, kritisch bevragen en inspireren”, zo laat het college weten. Als uit die samenwerking een plan voortkomt, moet er eerst een aanbesteding uitgeschreven worden voor de architect die het plan mag uitvoeren. Dan is het wel mogelijk dat daaruit opnieuw Braaksma&Roos naar voren komt.

30-03-2023

De gemeenteraad van Etten-Leur besloot in 2021 om de Van Goghkerk te verkopen, samen met het Oude Raadhuis en vergadercentrum aan de Markt. De gemeente stond op het punt om die verkoop officieel in gang te zetten toen de provincie Noord-Brabant zich meldde. Of Etten-Leur wel goed bij zijn hoofd was, maar dan op een nette manier. Dus werd er opnieuw overlegd en onderhandeld, met dit resultaat. Het college is bevoegd om te besluiten tot verkoop aan de Van Gogh Sites NV (waarvan de provincie Noord-Brabant de belangrijkste geldschieter is), maar de raad mag er nog best wat van vinden. Ook mag zich alsnog een andere koper melden, al kan wethouder Jean Pierre Schouw zich met geen mogelijkheid voorstellen dat die met een voor de gemeente Etten-Leur interessanter bod of plan kan komen. Er gelden ook veel beperkingen voor gebruik van het pand. De kerk mag bijvoorbeeld niet verbouwd worden tot woningen en er mag geen horecazaak in komen. De kerk blijft behouden voor Etten-Leur, het eigendom gaat met hulp van de provincie over naar de NV en daar komen voortaan ook de kosten voor het onderhoud te liggen. Het cultureel Van Gogh Kerk-erfgoed blijft daardoor beschermd en behouden voor Etten-Leur. De enige kosten die de gemeente zelf nog heeft zijn de subsidies voor activiteiten van de Stichting Van Gogh Etten-Leur en het Toeristisch Informatie Punt.

30-03-2023

Jongeren weten het museum steeds beter te vinden. De pogingen van musea om zich meer op deze doelgroep te richten, hebben succes, zegt de Museumvereniging. In de eerste maanden van dit jaar was het aantal bezoeken van kinderen tot 13 jaar met een Museumkaart aan een museum drie keer zo hoog als in dezelfde periode van 2019. In de categorie 19-25 jaar was sprake van een verdubbeling. Ook de groep 26-45 jarigen, vaak de ouders van de jongste bezoekers, komen meer. Er hebben nu ruim 1,4 miljoen Nederlanders een museumjaarkaart en dat waren er nog nooit zoveel. Het aantal ligt 2,7 procent hoger dan in 2019. Het aantal is inclusief de speciale kaart voor kinderen, de Museumkidskaart. Hoewel de cijfers over het toegenomen bezoek van jongeren alleen betrekking hebben op de eerste maanden van dit jaar, denkt de Museumvereniging dat deze ontwikkeling doorzet. “Dit is echt fantastisch nieuws. We hadden al de indruk dat deze trend zichtbaar was en kregen daarvan ook berichten uit de musea, maar dat het zo spectaculair zou zijn, dat gaat onze verwachtingen te boven. Musea doen er alles aan om juist nieuwe generaties enthousiast te krijgen voor hun collecties en programma’s en wij ondersteunen dat met de Museumkaart, het platform Museum.nl en natuurlijk tijdens de jaarlijkse Museumweek. Dit jaar maken we ambassadeurs van onze kaarthouders en nodigen we ze uit om hun Museumkaart aan iemand anders uit te lenen en zo gratis het museum te laten ervaren. Het museum is tenslotte van én voor iedereen.” aldus Vera Carasso, directeur Museumvereniging. De cijfers over het bezoek komen aan de vooravond van de Museumweek, die op 1 april begint.

30-03-2023

Om een slag te maken op het gebied van duurzaamheid is Museum De Wieger in Deurne de verlichting aan het vervangen door ledlampen. Ook op de benedenverdieping zorgen ledspotjes nu voor het licht. De nieuwe verlichting is deels betaald door De Vrienden van De Wieger, een groep donateurs. Ook was er nog geld over uit de budgetten voor eerdere exposities.

30-03-2023

Het Noordbrabants Museum in ’s-Hertogenbosch komt in het najaar van 2023 met een grote tentoonstelling over vijf generaties Brueghel. Er zullen ongeveer tachtig werken te zien zijn van telgen uit de familie Brueghel. De werken in Brueghel: de familiereünie komen uit gerenommeerde collecties in heel Europa en Noord-Amerika.

30-03-2023

Brabants Dagblad sprak met interim -directeur van het Waalwijkse Schoenenkwartier Mechtild van den Hombergh. Haar klus zit er bijna op. De baan van directeur bij het Schoenenkwartier in Waalwijk blijkt in trek. Het museum kan kiezen uit tientallen sollicitanten. Mechtild van den Hombergh kan zich die interesse wel voorstellen. De hoop is dat de opvolger van oud-directeur Anouk van Heesch in juni begint. Hij of zij start in ieder geval niet op nul. ,,Er is ook dit jaar weer veel werk verzet. We kunnen simpelweg niet wachten: de drukke tijden voor de musea breken aan.” Van den Hombergh vindt dat de hele discussie over het wel of niet terecht verlengen van het contract van Van Heesch wel lang genoeg heeft geduurd. ,Ik merk dat gevoel ook bij anderen. Een hele grote groep mensen wil door om er samen iets moois van te maken.” En die houding verdient volgens haar het museum ook. ,,Er is zoveel werk verzet door bestuur, oud-directeur, medewerkers, vrijwilligers en gemeente. Het resultaat mag er zijn. Een aanwinst voor de stad. Nu moet er aan een gezonde toekomst worden gewerkt.” Het Schoenenkwartier wacht wat dat betreft een belangrijk jaar. Na de opening vorig jaar juni kwamen er in een half jaar tijd ruim 16.000 betalende bezoekers over de vloer. Het streven is om dit jaar op zo’n 30.000 gasten uit te komen. ,,Dat is spannend”, geeft Van den Hombergh toe. ,,Bezoekers, bezoekers, bezoekers: ik merk hoeveel me dat nu bezighoudt. Het verschilt nogal. Je ziet in de weekenden vaak veel mensen, soms zijn er doordeweeks hele groepen, maar het kan ook rustig zijn. En dan denk je: waar blijven ze nou? Ook dat hoort bij een museum als deze. Dat moet je niet meteen zenuwachtig maken.” De kunst is om veel mensen te lokken, maar ook terug te laten keren. In aanloop naar de opening is een duidelijke koers uitgezet: een interactief museum met oog voor verleden, heden en toekomst. Met een bijzondere collectie, kenniscentrum, maaklabs en horeca. Het Schoenenkwartier hoopt door speciale activiteiten, workshops, bijeenkomsten en wisseltentoonstellingen nog meer bezoekers over de vloer te krijgen. Van oud tot jong, van museumliefhebbers, studenten, makers tot ondernemers. De wisselexpositie Cutting Edge opent in mei. De bezoekers maken kennis met allerlei bestaande en nieuwe technieken om schoenen en andere leren producten te maken, met soms baanbrekende, duurzame oplossingen. Later dit jaar volgt nog een tijdelijke tentoonstelling met bijzondere, internationale objecten van gekookt leer (Cuir Bouilli). ,,Daarvoor zijn we nog fondsen aan het werven. Zo’n expositie kost nogal wat. Het in bruikleen nemen van een collectie-onderdeel, het ontwerp, transport, maar ook de op- en afbouw en het onderhoud. Het licht, de temperatuur: alles moet goed zijn.” Het museum start binnenkort de zoektocht naar een nieuwe conservator, als opvolger van Inge Specht. Het waarmaken van de ambities van het museum wordt een pittige klus voor de nieuwe directeur, de vaste staf van zo’n 15 medewerkers en de 75 vrijwilligers. Het museum krijgt jaarlijks 1,2 miljoen euro subsidie van de gemeente, maar er zijn veel meer inkomstenbronnen nodig. Van den Hombergh is positief gestemd. ,,Waalwijk profiteert al van het Schoenenkwartier. Horeca, winkels, andere monumenten: ze zien het aantal bezoekers toenemen. We willen nog meer optrekken met partijen, zoals de Sint Jan en het Huis van Waalwijk. Denk aan arrangementen. De stad Waalwijk heeft echt iets te bieden. Het mag allemaal wel wat minder bescheiden.”

30-03-2023

Directeur Errol van de Werdt laat een ambitieus (verbouw-)plan achter waar zijn opvolger Jochem Otten graag mee aan de slag gaat. Het TextielMuseum in Tilburg moet nog dynamischer en toegankelijker worden. “De jeugd wil iets beleven.’’ Het museum is er om samen iets te beleven. ,,En dus moeten we die beleving nog dynamischer maken. Zelf doen maakt honderd keer meer indruk dan iemand anders iets zien doen.’’ Dat jongeren als ze wat ouder worden een poos niet naar het museum gaan, is niet erg volgens Otten. ,,Ze geven als ze weer wat ouder zijn en zelf kinderen hebben het museumbezoek vanzelf weer door. We vinden het daarom belangrijk dat het TextielMuseum zich in de toekomst ook meer richt op gezinnen en dat kinderen ook zelf aan de slag kunnen.’’ Errol van de Werdt gaat officieel met pensioen, maar heeft al een aantal nieuwe bestuursfuncties en projecten in zijn agenda. Onder zijn leiding werd sinds 2012 in Tilburg een professionaliseringsslag gemaakt en werden diverse prijzen in de wacht gesleept. Wat in ontwikkelplek TextielLab wordt gemaakt - het kloppend hart van het museum waar jaarlijks ruim 250 kunst-, mode- en designprojecten worden uitgevoerd - gaat de hele wereld over. Van de Werdt: ,,We gaan nu weer naar een piek toe, zoals we eerder een keer 78.000 bezoekers hebben gehaald. Ons laaggemiddelde ligt op 60.000 per jaar. De ambitie is 100.000+.’’ Te behalen met zowel extra functionaliteit als een grondige verbouwing van het complex dat bestaat uit de voormalige wollenstoffenfabriek van Mommers, de naastgelegen voormalige fabrieksstraat van Dröge, bijbehorende kantoorvilla’s en bijgebouwen. ,,Het complex is best naar binnen gekeerd’’, stelt Van de Werdt. ,,Met de rug naar de buurt. Niet heel uitnodigend. Dat moet anders. Door een andere ingang te maken, met overkappingen en door het gebruik van etalages. Maar bijvoorbeeld ook door een laagdrempelig repaircafé voor textiel in te richten.’’ Met Francien Houben is niet de minste architect aan het werk gezet. Binnen de muren moet het ‘museum in bedrijf’ worden verbreed naar een culturele broedplaats in de vorm van een campus, en een plek voor ontmoeting, dialoog en debat met meer tentoonstellingsruimte. ,,Met meer oog voor de veranderende samenleving, globalisering en digitalisering.’’ Komend najaar wordt het plan vol vertrouwen in een goede afloop aangeboden aan de gemeenteraad. Met als voorzichtige stip op de horizon qua uitvoering: ,,Op zijn vroegst 2027’’, aldus Van de Werdt. ,,Na de Piushaven en de Spoorzone kan Tilburg nog een enorme sprong maken. Waar het om gaat is verbinding maken, met de buurt, met het museumkwartier en met het station en de Spoorzone door middel van een mooi aangelegde looproute.’’ ,,Ik ben het in hoofdlijnen zeer eens met dit plan’’, stelt Jochem Otten. Een verbouwing is zo’n moment waarop je álles in een organisatie in samenhang onder de loep neemt. “ Je definieert opnieuw waar je voor staat, wat dat zegt over de beleving die je nastreeft, wie je doelgroepen zijn en hoe het pand, de organisatie en de systemen dan moeten functioneren.’’

30-03-2023

De BoerBurgerBeweging is de grote winnaar van de verkiezingen voor Provinciale Staten. Wat wil die partij? „Kunst en cultuur spelen een belangrijke rol in de leefbaarheid van het platteland”, zegt de Zeeuwse akkerbouwer Antje Dees over de standpunten van haar partij. „Kunst en cultuur geven maatschappelijke binding en maken Zeeland aantrekkelijker als vestigingsplaats.”. Dees schreef mee aan de cultuurparagraaf in het provinciale verkiezingsprogramma van de partij. Daarin wordt opgeroepen tot „meer steun en waardering voor waardevolle private musea, podia, theaters en plaatselijke streekeigen festivals”. Ook wil de Zeeuwse BBB dat de Zeeuwse musea meer scholen kunnen ontvangen en buitenlandse wisseltentoonstellingen binnenhalen. Landelijk pleit de BBB voor meer aandacht voor kunst en cultuur in de klas, en afschaffing van de btw op culturele activiteiten. En vooral vindt de partij dat cultuursubsidies ‘eerlijker’ verdeeld moeten worden, zodat er meer geld beschikbaar komt voor het platteland. De BBB-visie op kunst en cultuur past meer bij die van de midden- en linkse partijen, schrijft Hester van Santen in het NRC. Wat betekent de opkomst van de BBB voor het provinciaal cultuurbeleid? Die vraag is om nog een reden nu relevant: provincies pleiten ervoor dat zij meer invloed krijgen op het culturele leven – juist om ook de regio’s te ondersteunen. „Het landelijk cultuurbeleid [heeft] te weinig oog voor regionale en lokale behoeften”, schreven de provincies afgelopen december aan staatssecretaris Uslu. De provincies staan wat betreft cultuuruitgaven ver achter de gemeenten, met 325 miljoen euro. „Dat betekent vooral dat provincies die vinden dat ze te weinig aan cultuur doen, er meer aan moeten gaan uitgeven”, zegt onderzoeker Bastiaan Vinkenburg van bureau Berenschot die deze cijfers op een rij zette. Berenschot onderzocht in opdracht van het Interprovinciaal Overleg (IPO) het cultuurbeleid van provincies. Het rapport ‘’Op weg naar herpositionering’’ (november 2022) is kritisch: ze concluderen dat de samenwerking tussen rijk, provincies en gemeenten hapert. De rol van de provincies is „passief”. De provincies willen daarom dat die rol versterkt wordt. Officieel hoeft een provincie niet veel met kunst en cultuur. Wettelijke taken heeft de provincie vooral voor erfgoed, zoals monumentenzorg en behoud van archeologische vondsten. Maar verder zijn de wettelijke taken van provincies beperkt, en daardoor functioneren gemeenten, provincie en rijk voor de cultuursector niet voldoende als één overheid, schrijven de onderzoekers. En provincies varen grotendeels hun eigen koers, zo zijn er provinciale musea en orkesten. Het rapport onderscheidt negen soorten taken die provincies op zich zouden kúnnen nemen, van innovatie of ondersteuning tot een directe rol als subsidieverlener. De provincies pleiten ervoor om die rollen vast te leggen: deels in de wet, deels in schriftelijke afspraken die elke provincie met het rijk maakt. uist door het ontbreken van duidelijk omschreven taken kan de omgang met cultuur van provincies na elke statenverkiezingen omslaan. Dat gebeurde in 2019, toen Forum voor Democratie de grootste partij werd in Noord-Brabant: er werd geen gedeputeerde voor cultuur benoemd. Vinkenburg: „Dat is een schrikbeeld voor de cultuursector, dat het onderwerp echt van de agenda verdwijnt. Het kwam niet zover omdat het provinciebestuur viel, maar er stonden in Noord-Brabant forse bezuinigingen op stapel.” Een provinciale coalitie met de BBB kan dus wel degelijk zelf besluiten om meer steun te verlenen aan kunst en cultuur. Vooral voor plattelandsgemeenten zou een sterker provinciaal cultuurbeleid een voordeel zijn, denkt Marielle Hendriks, directeur van het Erfgoedhuis Zuid-Holland. In november 2022 publiceerde het CBS cijfers over de cultuuruitgaven van alle provincies en gemeenten. Daaruit bleken grote verschillen tussen de provincies. Hendriks denkt dat de BBB juist iets kan betekenen voor de landelijke woonplaatsen die soms over het hoofd gezien worden. Een van de terreinen waar gaten ontstaan als provinciaal beleid ontbreekt, is ondersteuning voor cultuureducatie en-participatie, zoals kunst in de klas of amateurorkesten. Het Landelijk Kennisinstituut Cultuureducatie en Amateurkunst (LKCA) publiceerde onlangs een rapport met de veelzeggende titel ‘Er is strikt genomen geen rol’. Dat concludeert dat ambtenaren sterke behoefte hebben aan houvast: ze willen af van de onzekerheid van tijdelijke ondersteuningsregelingen, en betere afspraken over de taken van rijk, provincies en gemeenten. „Als je niet stuurt vanuit het rijk, kunnen provincies ervoor kiezen om geen beleid te voeren rond cultuureducatie en -participatie”, zegt LKCA-onderzoeker Luud Goossens. Dat de opkomst van de BBB zal leiden tot meer geld en ruimte voor provinciaal cultuurbeleid, lijkt echter nog lang niet zeker. Veel hangt immers af van landelijke politieke besluiten over de rol van de provincies in het cultuurstelsel en regionale spreiding van landelijke subsidies. Maar vooral hoe de coalities worden gevormd. Gaan die vanwege het stikstof beleid over rechts dan kan dat “ertoe leiden dat provincies hun kerntaken voor kunst en cultuur inperken, in plaats van versterken.”, aldus Berenschot-onderzoeker Bastiaan Vinkenburg.

27-03-2023

De afgelopen weken vonden de eerste twee sessies plaats van This is Film! Film Heritage in Practice. Met gastsprekers over audiovisuele archivering in wereldwijd perspectief. ‘Activating the Archive’ is dit jaar het thema. Eye Filmmuseum organiseert dit samen met de Universiteit van Amsterdam, waar Film Heritage een studievak is. ‘Activating’ heeft daarbij een dubbele betekenis. Het gaat er niet alleen om de archieven leven in te blazen, maar ook om de activistische rol die het beeldmateriaal kan hebben, en de aansluiting bij sociale en politieke ontwikkelingen. Leo Bankersen was bij de tweede sessie, getiteld Dispossessed Archives, op 22 maart, en de eerste, op 8 maart. Een verslag.

23-03-2023

In april 2023 wordt een internationale call voor onderzoek op het raakvlak van cultureel erfgoed en klimaatverandering verwacht. De call richt zich op de gevolgen van klimaatverandering voor cultureel erfgoed en op mogelijkheden van cultureel erfgoed voor klimaatadaptatie, mitigatie en duurzame ontwikkeling. Kunnen we leren van het verleden om de interdisciplinaire uitdagingen met betrekking tot het klimaat aan te gaan? Dit is de eerste gezamenlijke call van de Joint Programming Initiatives Cultural Heritage and Global Change (JPICH) en Connecting Climate Knowledge for Europe (JPI Climate) en het Belmont Forum. Deze vooraankondiging is bedoeld om geïnteresseerden te informeren over de komst van deze call. Groepen partners vanuit verschillende disciplines en uit 3 tot 5 van de deelnemende landen (waaronder Nederland), kunnen onderzoeksvoorstellen indienen. De deadline is begin september.

23-03-2023

De Museumvereniging heeft de herziene versie van de LAMO (Leidraad Afstoten Museale Objecten) gepubliceerd. In 2022 richtte de Museumvereniging een speciale werkgroep op om advies te geven hoe de LAMO (2016) te herzien. De groep benadrukte dat vertrouwen de basis moet zijn en dat de leidraad dus niet onnodig belemmerend moet werken. Ook werden er inhoudelijke voorstellen gedaan over onder meer over de verruiming van de mogelijkheden tot bulkafstoting, vereenvoudigde afstoting en afstoting aan andere erfgoedinstellingen. In de herziene versie (2023) is er ook aandacht voor afstoting van digitaal materiaal, in serie geproduceerde objecten, natuurhistorische collecties, objecten uit koloniale context en werk van levende kunstenaars.

23-03-2023

De digitale kalender Welkom in Oss, ontwikkeld door Museum Jan Cunen en Stadsarchief Oss, is bedoeld voor groep 6 tot en met 8 op scholen in de gemeente Oss en gaat over kunst en erfgoed. Het online project is op 20 maart gepresenteerd tijdens de onderwijsbijeenkomst van OKVO (Osse Kunstinstellingen voor het Onderwijs) in Museum Jan Cunen. De digitale scheurkalender is gratis en eenvoudig toegankelijk via het digitale schoolbord. Er horen kant-en-klare lesactiviteiten bij die geen extra voorbereiding vragen. Zo is er de creatieve opdracht: ontwerp een Kinderosje van Verdienste. Met de vraag: aan wie wil jij dat geven? Het concept is bedacht door het Kröller-Müller Museum. Dat won er in 2019 een internationale prijs voor museumeducatie mee. In coronatijd hebben Museum Jan Cunen en Stadsarchief gewerkt aan een Osse variant. Deze is getest en aangepast en nu klaar voor gebruik.

23-03-2023

Op 26 maart presenteert Jellie Dekker tijdens Cinedans, een dansfilmfestival in filmmuseum Eye in Amsterdam, de lancering van een project voor een archief van dansfilms – met een hartelijke uitnodiging aan archieven en makers om hun materiaal te delen. Cinedans focust voornamelijk op hedendaagse producties en ontwikkelingen. Het heeft sinds de oprichting in 2003 een eigen archief opgebouwd van films. Met name sinds de jaren negentig heeft de dansfilm een hoge vlucht genomen, in Nederland met makers als Clara van Gool en Noud Heerkens als liefhebbers die cinematografische juweeltjes afleverden. In samenwerking met festivaldirecteur Martine Dekker werkt Dekker aan de ontsluiting van het Nederlandse dansfilmarsenaal, een register waarin alle dansfilms en -fragmenten (registraties, adaptaties en dansfilms) en hun vindplaatsen staan opgetekend. Via de sites van archieven, Cinedans, de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten en Podiumkunst.net zal het te raadplegen zijn. Op termijn, zegt Jellie Dekker, worden programma’s met volledige dansfilms samengesteld. Op 26 maart vertoont het festival de krenten, oud én nieuw, uit de pap. Een deel van de titels in het register zal direct online te bewonderen zijn. Veel historisch televisiemateriaal als dansfilms, -portretten en -documentaires echter wordt door de publieke omroep niet digitaal openbaar toegankelijk gemaakt. Deels, vermoedt Dekker, een kwestie van rechten. „Maar vaak zijn die al lang geleden afgekocht.” Voorlopig blijft zo een gang naar instituut Beeld & Geluid de enige manier om dat deel van ons gezamenlijke danserfgoed te kunnen zien.

21-03-2023

Museum Beelden aan Zee ontvangt een grote schenking van Stiftung Arp uit de nalatenschap van de Duits-Franse beeldhouwer en dichter Jean (Hans) Arp (1886-1966). De schenking omvat 21 gipsen beelden en een bronzen sculptuur. In de komende vijf jaar zal het museum het onderzoek voortzetten naar de biografie van de afzonderlijke sculpturen van Arp. Dit onderzoek zal onder meer leiden tot een tentoonstelling in museum Beelden aan Zee. Het museum bezat geen werk van de beeldhouwer. Een goede Arp is voor het museum te duur en zijn gipsen beelden waren niet eens te koop; voor zijn dood liet de kunstenaar vastleggen dat die niet op de markt mogen worden gebracht. De Stiftung Arp heeft een groot deel van haar gipsen verzameling aan vier musea geschonken: Naast Museum Beelden aan Zee aan het Nasjonalmuseet in Oslo (het nationaal kunstmuseum van Noorwegen), het Barbara Hepworth Museum in zuidwest-Engeland (dat deel uitmaakt van Tate in Londen) en het Nasher Sculpture Center in de Amerikaanse staat Texas. Mogelijk komt er nog een Japans museum bij. De Stiftung Arp houdt zelf ook beelden en doet mee aan het onderzoek. Beelden aan Zee is volgens directeur Brigitte Bloksma om twee redenen uitgekozen: het herbergt een wetenschappelijk instituut en het heeft een ‘Gipsotheek’, een open depot met gipsen beelden die belangrijk waren bij de totstandkoming van moderne beeldhouwkunst in Nederland. Bij de schenking speelde het Gerhard-Marcks-Haus, een beeldenmuseum in het Duitse Bremen, een grote rol. Dat organiseerde een jaar geleden een tentoonstelling met alle gipsen beelden van de Stiftung Arp. Bloksma: ‘Dat museum en de stichting wilden graag dat we mee gingen doen aan verder onderzoek.’ De selectie van de beelden voor de vier musea verliep tamelijk bizar. “Stiftung Arp hield een loterij. Geen museum wist wat het zou krijgen, om ervoor te zorgen dat alle partners deze schenking op dezelfde grond zouden accepteren. Wij zijn er heel goed uitgekomen. We hebben fenomenaal mooie gipsen gekregen.”

21-03-2023

De subsidieregeling Levendig Brabant (onderdeel van Pilots Levendig Brabant) is er voor toekomstbestendige initiatieven die werken aan maatschappelijke opgaven door de verbinding te leggen tussen cultuur, erfgoed, sport en vrijetijd. De provincie Noord-Brabant verdubbelt het door derden ingelegde bedrag. (minimaal €10.000 en maximaal € 50.000). Vanaf 10 mei 2023 kan er subsidie worden aangevraagd. Privaatrechtelijke rechtspersonen of een samenwerkingsverband tussen privaatrechtelijke rechtspersonen kunnen voor initiatieven die zorgen voor het leggen van de verbinding tussen twee of meer sectoren cultuur, erfgoed, sport en vrijetijd een subsidie ontvangen.   Het gaat om  projecten die eraan bijdragen dat er in Noord-Brabant voor iedereen iets te beleven is, ook voor doelgroepen die nu minder goed bereikt worden.

21-03-2023

Sinds de Sint Jan de Doper in Waalwijk is aangesloten bij het Grootste Museum van Nederland, is het er druk geworden in de kerk. Bij de start in 2020 had het museum zo’n 1500 bezoekers. Vorig jaar waren het er ineens ruim 10.000. ,,De eerste maanden van dit jaar zien we de bezoekersaantallen opnieuw verdubbelen.”, volgens Max van Mierlo van de Stichting Vrienden van Sint Jan. Voor de promotie van de kerk heeft de stichting de handen ineen geslagen met het Regionaal Bureau voor Toerisme en het Schoenenkwartier. ,,We moeten onze krachten bundelen, een totaalpakket aanbieden.” Onlangs stonden vrijwilligers van de Sint Jan op een beurs. ,,Vrouwenverenigingen, historische verenigingen, patiëntenverenigingen, zomerscholen. Er waren zoveel partijen die interesse hadden.” De dagen na de beurs stroomden de vragen binnen, zegt Ad van Heesbeen van de stichting. De stichting zit volop plannen, o.m. activiteiten voor de jeugd en het openstellen van de toren. Alles in goed overleg met het parochiebestuur. Tien jaar geleden stond de Sint Jan er heel anders voor. Het bisdom wilde de kerk aan de eredienst onttrekken. Het was onbetaalbaar om de kerk in stand te houden. De brief aan de parochianen bleek uiteindelijk de redding van de Sint Jan. Vrienden van de Sint Jan en vele anderen gingen aan de slag: subsidies en donaties stroomden binnen en het bisdom liet zich overtuigen.

20-03-2023

Hoe kun je tóch een beeld krijgen van een 17de-eeuws schilderij als je visueel beperkt bent? Hoe zorg je ervoor dat iemand die blind is zich wél een voorstelling kan maken van hoe het kasteel van Helmond eruitziet? Het zijn slechts twee van de vragen waarop Museum Helmond het antwoord heeft gevonden. ,,Met een reliëfwerk en een 3D-model van het kasteel kunnen blinde bezoekers op de tast een goede indruk krijgen”, zegt Rosie Lelivelt, coördinator van het museum. ,,Naast de replica van het schilderij van Anna Maria van Reuschenberg kunnen mensen ook stoffen voelen die corresponderen met de jurk op het schilderij. En mensen die door het museum lopen, begrijpen nu beter hoe het gebouw is opgebouwd. De reacties die we krijgen zijn hartverwarmend. Mensen worden echt weer blij van een uitje.” Museum Helmond heeft zich anderhalf jaar geleden als doel gesteld om zo toegankelijk mogelijk te worden. Al langer geleden was er actie ondernomen om mindervaliden zo goed mogelijk te ontvangen, maar het aantal ‘doelgroepen’ is fors uitgebreid. Mensen die doof of blind zijn, bezoekers met autisme, maar ook dementerenden en anderstaligen kunnen voortaan allemaal terecht bij de twee culturele instellingen in de stad. Verschillende hulpmiddelen, zoals een gebarentaal tour en een voorbereidboekje, helpen mensen over de drempel. Medewerkers kregen er speciale trainingen voor. ,,Er blijven mensen die om gezondheidsredenen niet naar het museum kunnen komen”, zegt Lelivelt. ,,Ook daarvoor hebben we een alternatief ontwikkeld: Buitengewoon. Kasteelgidsen brengen dan een bezoek aan een zorgcentrum of instelling. Ze nemen bijzondere voorwerpen mee, halen herinneringen op en voeren gesprekken.” Deze stap in inclusiviteit heeft het museum gemaakt na contacten met de Stichting Ongehinderd en gesprekken met belanghebbenden en organisaties.

16-03-2023

In 2019 is het Programma Erfgoed Deal van start gegaan. In dit programma maken verschillende partijen afspraken over het behoud en het gebruik van erfgoed bij de grote ruimtelijke opgaven van dit moment. Staatssecretaris Uslu heeft samen met het Interprovinciaal Overleg en de Vereniging Nederlandse Gemeenten de verlenging van de Erfgoed Deal tot 2025 getekend. Het kabinet trekt hier 12,5 miljoen voor uit. In de geactualiseerde Erfgoed Deal ligt de focus op de hoofdthema’s landbouw en natuur, energie en economie, wonen en mobiliteit en water en bodem. Denk aan de inzet van middeleeuwse watermolenlandschappen om verdroging tegen te gaan. Aan de rijksmonumentale waterwerken in Groningen die helpen bij klimaatadaptatie, of aan het eeuwenoude cultuurlandschap in Fryslân dat inspiratie biedt om de biodiversiteit te vergroten. De Erfgoed Deal is een samenwerkingsverband tussen de ministeries van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, Binnenlandse Zaken, Infrastructuur en Waterstaat, en Landbouw, het Interprovinciaal Overleg, de Vereniging Nederlandse Gemeenten, Federatie Grote Monumentengemeenten, Federatie Instandhouding Monumenten, Natuurmonumenten, Staatsbosbeheer, LandschappenNL, het Rijksvastgoedbedrijf en de Federatie Ruimtelijke Kwaliteit.

16-03-2023

Het Rijksmuseum brengt samen met Philips levensechte replica's van Vermeers schilderijen naar verpleeghuizen en seniorencomplexen door heel Nederland. Op 15 maart was de aftrap bij Zorgcirkel Novawhere in Purmerend. Met dit initiatief kunnen mensen die niet in de gelegenheid zijn zelf naar het museum te gaan, toch kennismaken met Vermeer. Verpleeghuizen en seniorencomplexen die hierin interesse hebben, kunnen zich aanmelden via de website van het Rijksmuseum.

16-03-2023

Onlangs heeft de Museumvereniging met de vakbonden in de museumsector een nieuwe cao afgesloten. De nieuwe Museum cao voorziet met terugwerkende kracht in een structurele salarisverhoging van 5% per 1 januari 2023, plus een structurele nominale verhoging van €100 bruto per maand. Voor de werknemers in schalen 1 t/m 7 gaat die extra verhoging in vanaf 1 april en voor de schalen daarboven vanaf 1 juli. Naast loonafspraken is er ook overeenstemming bereikt over onder andere duurzame inzetbaarheid (invoering van een zogenaamde 80-90-100-regeling), een herziening van het functiehandboek en een mogelijkheid tot zelf roosteren. Daarvoor is artikel 7 aangepast.

16-03-2023

Voorzitter Marius Strijbosch van de Erpse heemkundekring Erthepe heeft de primeur: hij kreeg als eerste de Erfgoedpluim van de gemeente Meierijstad. De gemeente beloont daar vanaf dit jaar inwoners en organisaties, die zich op inzetten voor het behoud van het erfgoed en monumenten. Wethouder Johan van Gerwen reikte de pluim op 14 maart uit aan Strijbosch tijdens de jaarvergadering van de Heemkundekring. Erthepe maakte onder voorzitterschap van Strijbosch een flinke groei door en realiseerde een groot aantal projecten. Marius Strijbosch leverde ook een grote bijdrage geleverd aan de totstandkoming en het functioneren van het Platform Erfgoed Meierijstad en hij bijna dertig jaar lid geweest van de gemeentelijke Monumentencommissie.De Erfgoedpluim Meierijstad is een kunstwerk in de vorm van een schaal van gegoten aardewerk, ontworpen door keramist Olav Slingerland, met medewerking van de vrijwilligers van de Fabriekswinkel op de Noordkade in Veghel.

14-03-2023

Het Stedelijk Museum Amsterdam en ABN AMRO gaan een meerjarig partnerschap aan met als doel gelijke kansen en inclusie binnen de culturele sector te bevorderen. ABN AMRO volgt Rabobank op als partner uit de financiële sector. ABN AMRO omarmt onder andere het succesvolle Blikopeners-programma. Het Stedelijk neemt jaarlijks 15 nieuwe Blikopeners uit heel Amsterdam aan. De open-minded jongeren zijn tussen de 15 en 19 jaar, van scholieren tot studenten en starters, die een jaar lang werken bij het museum. De Blikopeners hebben letterlijk een open 'blik' en een open mind voor kunst, vormgeving en het museum. Zij openen 'blikken' van anderen door hun persoonlijke kijk op kunst te delen. Ook verbindt ABN AMRO zich aan de doelstelling van het Stedelijk om een betere representatie van vrouwelijke kunstenaars in het museum te krijgen. De bank ondersteunt de komende jaren een aantal tentoonstellingen van vrouwelijke makers. Daarnaast zet ABN AMRO zich in om de verduurzaming van het Stedelijk te versnellen. ABN AMRO ondersteunt het Stedelijk bij het aanscherpen van haar milieubeleid. ABN AMRO volgt Rabobank op als partner uit de financiële dienstverlening. Rabobank Amsterdam was sinds 2011 hoofdsponsor van het museum, maar sinds 2021 als sponsor verbonden. Het contract met Rabobank liep januari 2023 af.

14-03-2023

Het Mondriaan Fonds heeft in 2022 bijgedragen aan een gezonde sector in een moeilijke tijd. Het jaar kenmerkt zich door de nasleep van de coronacrisis en de impact van de oorlog in Oekraïne. Ook is de culturele sector nog meer naar het eigen functioneren gaan kijken; de waarde van arbeid, de noodzaak van een veilige werkplek, het waarborgen van gelijkheid. In het jaarverslag over 2022 kijkt het fonds terug naar wat er is bereikt. Van de verduurzaming van rondvaartboot de Grobol tot een onderzoek naar milieuvervuilende blockchain technologie. Van een kunstfestival gericht op doven en slechthorenden tot en met een aankoop van een Caspar van Wittel uit 1714. Van een nieuwe lichting kunstenaars op Prospects tot en met de Nederlandse inzending op de Biënnale van Venetië. Het Mondriaan Fonds draagt graag bij aan al deze uiteenlopende plannen van kunstenaars, musea, instellingen, kunstpodia, beschouwers en curatoren. Samen maken zij het aanbod divers en daarmee de sector sterk.

13-03-2023

Het opknappen van het religieus erfgoed In Oudenbosch is een miljoenenproject. Nu vraagt het college van burgemeester en wethouders van Halderberge weer om een forse investering. De kosten zitten ditmaal niet zozeer in de gebouwen zelf, maar in het gebied eromheen. De gemeente wil namelijk ook de openbare ruimte in het centrum van het koepelstadje onder handen nemen. De gemeenteraad heeft eind 2021 al bijna 3 miljoen euro beschikbaar gesteld om zes gebieden opnieuw in te richten, waaronder het plein voor de basiliek, het Jan Gielenplein, het Aloysiushof en de ruimte rondom de kapel van Saint Louis en de Mariaschool. Nu vraagt het college nog eens om een investering van zo’n 1,8 miljoen. Die extra kosten zijn vooral te wijten aan hogere personeel- en materiaalkosten in de bouwsector, maar ook ligt er inmiddels voor de meeste deelgebieden een ontwerp. Daardoor is nu beter duidelijk wat de gemeente kwijt is aan bijvoorbeeld klimaatmaatregelen en de inrichting van de buitenruimte. Het doel is om het centrum van Oudenbosch veiliger en aantrekkelijker te maken voor inwoners en bezoekers. Én om het centrum zodanig in te richten dat het bijdraagt aan een samenhangend geheel rondom alle religieuze gebouwen in Oudenbosch. Voor de renovatie van de kapel van Sint Anna mag de gemeenteraad ook weer de portemonnee trekken: voor een bedrag van 616.200 euro. Deels door gestegen bouwkosten, maar ook omdat de architect terug moest naar de tekentafel om te voldoen aan de eisen van de monumentencommissie. Hij moest ook een nieuwe plek zoeken voor de brandtrap. Verder is in 2021 besloten om de zogenoemde 'tuinkamer’, die grenst aan de kapel, onderdeel te maken van het project Kapel Sint Anna. Het college wijst erop dat deze investering zich later terugbetaalt, want hierdoor ontstaat meer ruimte om te verhuren. In de kapel kunnen allerlei maatschappelijke instanties terecht, zoals de bibliotheek, de heemkundekring, het toerismepunt, vluchtelingenwerk en de KBO.

13-03-2023

Na jaren van discussie en plannen die het niet haalden ligt er nu een voorstel voor de toekomstige omgeving van het Evoluon in Eindhoven. Met steun uit allerlei hoeken, blijkt uit een eerste inventarisatie. Blikvangers, naast het iconische gebouw zelf, moeten de twee torens worden van respectievelijk maximaal 90 en 45 meter hoog. Dat is beter dan een veelvoud aan kleinere bouwwerken die het zicht op het Evoluon zouden onttrekken, klinkt het in de stad. Volgens architect Stefan de Bever gaan de plannen de goede kant op. Hij is de zoon van Leo de Bever die met ir. Kalff in opdracht van Philips het Evoluon ontwierp. ,,De locaties waar volgens de kaders in de toekomst mag worden gebouwd, had mijn vader ook al voor ogen toen hij in de jaren 80 zelf plannen maakte voor uitbreiding van het Evoluon.” De Bever was als adviseur aangehaakt bij de planvorming. ,,Ik heb wel het idee dat er naar mijn inbreng is geluisterd. Ik heb mijn poot stijf gehouden en er zijn ook tal van tussenplannen van tafel geveegd.” Hoewel de partijen in de gemeenteraad de nieuwe kaders nog moeten bespreken in de fractie, klinken ze nu positief. Hoopvol is ook Wilbert Seuren, voorzitter van erfgoedorganisatie Henri van Abbe Stichting : ,,Ik ben vooral blij met het gezamenlijk perspectief dat een tijd geleden ver te zoeken was. Nu is het afwachten hoe de uitwerking er straks uitziet. Ook daar moet op het gebied van architectuur ambitie worden getoond. En er mag niks worden gesloopt tot het hele plan klaar is. Wij blijven het met belangstelling kritisch volgen.” De plannen gaan verder dan alleen de bouw van twee torens. Die zijn vooral nodig om de ontwikkeling van het gebied financieel haalbaar te houden. Zo kan museum Futurelab/Next Nature straks gratis van het Evoluon gebruikmaken en wordt ook het park eromheen openbaar en opnieuw ingericht. Daarvoor zijn er nog twee scenario’s. Directeur van Futurelab/Next Nature Koert van Mensvoort is meer dan opgetogen dat het iconische gebouw straks weer definitief opent voor publiek. Van meet af aan was hij betrokken bij de planontwikkeling.

13-03-2023

De gemeente Eindhoven moet in zijn drang om snel meer woningen te bouwen en te groeien zijn geschiedenis niet vergeten. Naoorlogse gebouwen met betekenis mogen niet verloren gaan zeggen de Wederopbouwstichting en de Henri van Abbestichting. In een brief aan het gemeentebestuur schrijven ze dat nieuwe ontwikkelingen ‘ernstig afbreuk dreigen te gaan doen aan het kostbare culturele erfgoed dat zijn historie heeft in eerdere ( grote) veranderingen in de stad'. Concreet noemen de stichtingen het World Trade Center, het Esplanadegebouw en de voormalige Nederlandsche Bank/politiebureau aan de Begijnenhof, twee Woenselse kerken en het monument voor Philips-slachtoffers uit de oorlog op Strijp-S. Die zouden allemaal plaats moeten maken voor nieuwbouw, schrijven de voorzitters Harrie van Helmond (Wederopbouw) en Wilbert Seuren (Van Abbestichting).

13-03-2023

Een steun in de rug voor de Gemertse ondernemer Bas van de Laar: de provincie Noord-Brabant is bereid om hem 4,5 miljoen euro te lenen voor het opknappen en een nieuwe invulling (o.m. een vijfsterrenhotel) geven van het kasteel Gemert. Daarmee is het financiële plaatje rond. Van de Laar krijgt hiermee het bedrag dat hij had gevraagd aan de provincie, zo geeft een woordvoerder van gedeputeerde Stijn Smeulders aan. Het gaat om een ‘mogelijke’ lening, omdat er nog formaliteiten moeten worden afgerond. De provincie benadrukt dat de lening wordt verstrekt onder marktconforme voorwaarden. ‘Er is daarom geen sprake van staatssteun’. Van de Laar heeft de financiering nu rond. ,,Het totaalbedrag bestaat uit eigen vermogen, de lening van de provincie, het Nationaal Restauratie Fonds en nog een derde partner. Een mooi consortium bij elkaar.” Om hoeveel geld het in totaal gaat, zegt hij niet. De provincie Noord-Brabant zegt dat haar besluit een ‘positief signaal is’ aan de andere geldschieters. ,,Dat werkt twee kanten op, iedere financier wil weten dat het rond is”, aldus Van de Laar. Is de toezegging van de provincie wat dat betreft cruciaal? ,,Nee, dat niet. We hadden nog andere mogelijkheden. Maar dit is echt een steuntje in de rug.” Het is voor de provincie belangrijk dat het kasteel van Gemert op een goede manier behouden blijft. ,,Het kasteel staat op de lijst van Rijksmonumenten en behoort tevens tot een van de meest prominente cultuurhistorische waardevolle erfgoederen van Brabant.”, aldus de woordvoerder.

09-03-2023

Na een eerste editie in 2022 trekken Grasnapolsky en NOORDWOORD in 2023 opnieuw samen op in de ondersteuning van literair talent. Tijdens het festival Grasnapolsky op 12 maart presenteren jonge dichters uit Nederland en Duitsland hun werk waarin streektaal centraal staat. In juni treden ze nog een keer op voor publiek tijdens het poëziefestival Dichters in de Prinsentuin. De provincie Groningen draagt € 27.000 subsidie bij vanuit de regeling Amateurkunst, cultuurparticipatie en erfgoed. Het project En Je Noemt Het/Het Grensland van stichting NOORDWOORD is een productie waarin streektaal centraal staat. Nederlandse en Duitse dichters uit het grensgebied nemen hun publiek mee in de woorden, klanken en sferen van de streektaal. In de week voorafgaand aan het festival Grasnapolsky is er een uitwisseling tussen Nederlandse en Duitse dichters waarin ze de optredens gezamenlijk voorbereiden. Met een overzicht van alle door de provincie Groningen gehonoreerde projecten.

09-03-2023

De Kunstenbond is sociale partner in de Museum cao. De vakbond zat vorige maand voor het eerst aan tafel bij de onderhandelingen voor de cao Musea, die al maanden waren vastgelopen. Na de komst van de Kunstenbond aan de onderhandeltafel ontstond er een andere dynamiek, waardoor het mogelijk bleek om toch tot een goed akkoord te komen. Half februari werd het langverwachte onderhandelingsakkoord voor de cao 2023 met een positief advies aan de leden van de Kunstenbond voorgelegd, die inmiddels unaniem vóór hebben gestemd. Een overzicht van de afspraken en het proces.

09-03-2023

In de afgelopen twintig jaar werd de Bulletje en Boonestaak Schaal door Het Stripschap uitgereikt aan dertig stripmakers die aan de wieg hebben gestaan van de Nederlandse strip, waaronder grote namen als Jan van Haasteren en Dik Bruynesteyn. Op 6 maart viel de 31e Bulletje en Boonestaak Schaal ten deel aan het Allard Pierson en in het bijzonder aan conservator stripcollectie Jos van Waterschoot. Van Waterschoot nam de prijs in ontvangst uit handen van Tamar Frankfurther, de dochter van P. Hans Frankfurther die met het Stripdocumentatiecentrum Nederland in 1971 de basis legde voor de huidige stripcollectie van het Allard Pierson. Deze is uitgegroeid tot een van de grootste stripcollecties van Nederland en ook internationaal een begrip. De collectie bevat niet alleen vele duizenden stripalbums maar ook het originele materiaal van stripmakers, waaronder al het werk van Jan Kruis, Peter van Straaten en Gerrit de Jager.

07-03-2023

Vanuit een gedeelde passie voor kunst, natuur en design bezegelen autofabrikant Hyundai en het Van Gogh Museum het achtste jaar van hun partnership met de inzet van twee elektrische auto’s gehuld in details van meesterwerken van Van Gogh. Door op een duurzame manier de kunst en het verhaal van Vincent van Gogh naar mensen toe te brengen, wil Hyundai bijdragen aan de toegankelijkheid van het museum dat dit jaar zijn vijftigjarig bestaan viert.

07-03-2023

Het verhaal van de Nassaus van Breda moet een grote publiekstrekker van het vernieuwde Stedelijk Museum Breda worden. Het museum hoopt met deze expositie veel publiek van boven de Moerdijk en uit België te trekken. Directeur Dingeman Kuilman: ,,Veel mensen kennen het verhaal over de Bredase Nassaus nog niet. Het is een fascinerend verhaal over een familie die spectaculaire paleizen bouwt en Breda tot bloei brengt, over gelukkige en mislukte huwelijken, het begin van de Tachtigjarige Oorlog en de beroemde list met het turfschip.” De Nassau-expositie toont bijzondere objecten zoals boeken uit de bibliotheek van Engelbrecht II en Hendrik III, het oudste stadsgezicht van Breda, een maquette van het paleis van Hendrik III en Mencia en een vier meter hoge zeventiende-eeuwse replica van de toren van de Grote Kerk met een werkend carillon. Kuilman: ,,Er is veel voorwerk gedaan. De historische feiten en de verhaallijnen zijn uitgezocht, veel objecten en schilderijen zijn geselecteerd, maar alles moet nu samen komen. We maken niet alleen de twee vaste tentoonstellingen, maar ook een nieuwe huisstijl en een nieuwe website. Ondertussen zijn we bezig met het programma van volgend jaar.” Stedelijk Museum Breda heeft een tweetrapsopening. Op 13 mei opent de tentoonstelling van de Bredase kunstenaar Ruud van Empel en Ambitie & Verlangen, de tentoonstelling over de Bredase 19de eeuw. Op 10 juni is de opening van de Nassaus van Breda.

06-03-2023

De werkgroep ‘Vrouwen van het Rijksmuseum’ telt en inventariseert, doet onderzoek en vult de database aan. ‘Tot nu toe stond het Rijksmuseum niet bekend om veel aandacht voor vrouwen’, zegt Jenny Reynaerts. ‘Het grootste deel van de collectie is gemaakt door mannen. Maar met de tentoonstellingen over slavernij, Indonesië en Zuid-Afrika, hebben we de afgelopen jaren meer aandacht gekregen voor diversiteit.’ ‘Een noodzakelijke inhaalslag’, noemt Reynaerts het project. Zij was tot nu toe conservator 19de-eeuwse schilderkunst en is vanaf 1 maart vrijgemaakt om de werkgroep te leiden. Inmiddels lopen er verschillende onderzoeken in drie categorieën: makers, afgebeelde vrouwen, en vrouwen achter de schermen, zoals schenkers en conservatoren. Vragen als ‘Wie is de maker?’ of ‘Wie is de schenker?’ blijken lang niet altijd zo eenvoudig te beantwoorden. Aan een prent werken bijvoorbeeld vaak meerdere personen mee, zoals de ontwerper, lithograaf, de drukker en de uitgever. Vrouwelijke schenkers zitten bovendien vaak ‘verstopt’ achter de handtekening van hun man: vrouwen konden tot 1957 geen officiële documenten ondertekenen. ‘Wat we doen lijkt soms wel detectivewerk’, aldus Reynaerts. Het project loopt tot 2026. Naast het onderzoek en de nieuwe teksten en verhalen komt er ook een boek. En elk jaar rond Internationale Vrouwendag een symposium. Wat er daarna bereikt moet zijn? Dat de aanwezigheid van vrouwen in het Rijksmuseum permanent en vanzelfsprekend is, antwoord Reynaerts. ‘Mijn doel is dat deze kennis geborgd wordt, zodat we over tien jaar niet opnieuw dezelfde vragen hoeven te stellen.’ Het symposium ‘Shattered Ceilings’, wordt op 7 maart gehouden. Het onderzoeksproject   is een partnerschap aangegaan met Chanel. 

06-03-2023

Museum ’t Oude Slot in Veldhoven sluit tussen 13 maart en 4 april de deuren omdat de houten balkenconstructie van de museumgebouwen moet worden aangepakt. ,,Het moest een keer gebeuren en we hadden het misschien ook wel kunnen doen zonder dicht te gaan, maar we dachten: waarom zouden we het ingewikkeld maken?", vertelt museumdirecteur Hans Sonnemans.

02-03-2023

Een schilderij van Kandinsky dat het Van Abbemuseum in Eindhoven vorig jaar afstond omdat het ging om roofkunst, is op 1 maart geveild voor ruim 37 miljoen euro. Het doek was het pronkstuk tijdens een veiling van Sotheby’s in Londen. Wie de nieuwe eigenaar is, is niet bekend. De opbrengst was wat lager dan verwacht. Er werd gerekend op een bedrag van circa 42 miljoen euro. Het geld zal worden verdeeld onder in totaal dertien erfgenamen van de joodse familie die het schilderij vorig jaar terugkreeg. De familie wil het geld onder andere gebruiken voor verder onderzoek naar de kunstcollectie die hun (over)grootouders in de Tweede Wereldoorlog is kwijtgeraakt. In september kwam de Restitutiecommissie die in Nederland oordeelt over roofkunst in een heroverweging tot de slotsom dat het bezitsverlies onvrijwillig moet zijn geweest. Het schilderij moest terug naar de familie.

02-03-2023

Op 15 maart vinden de Provinciale Statenverkiezingen plaats. Van onze provincies wordt steeds meer verwacht. Duurzame ruimtelijke ontwikkeling, een veilige en schone leefomgeving, een vitaal platteland, natuurbeheer, goede regionale bereikbaarheid en een florerende regionale economie zijn grote opgaven voor elke provincie. De roep om een goede voorouder te zijn wordt steeds luider. Brede welvaart is een zwaarwegend uitgangspunt voor beleid. De aanpak van deze grote transities vraagt om een integrale visie en politieke moed. Kunsten ’92 ontwikkelde samen met de Federatie Creatieve Industrie een visie met actiepunten: ‘Cultuur maakt Nederland, Nederland maakt cultuur!’, als input voor de coalitieakkoorden. Deze is aan (toekomstige) gedeputeerden en Statenleden gestuurd, en aan de ambtenaren op de provinciehuizen. De visie bouwt voort op de New Creative Deal. In het pamflet ‘Erfgoed als uitgangspunt!’ kan men lezen hoe erfgoed en de erfgoedsector kunnen bijdragen aan een oplossing voor deze grote uitdagingen. Het is nù aan de provincies om verder inhoud en vorm te geven aan een sterk erfgoedbeleid.

02-03-2023

Het Schoenenkwartier blijft de politieke partijen in Waalwijk vragen oproepen. Na kritische vragen van Samen Waalwijk trekt nu de ChristenUnie aan de bel. Fractievoorzitter Jan van Groos vindt ruim een half jaar na de opening nog veel onduidelijk. Hij zoomt vooral in op de financiële positie van het Schoenenkwartier. Volgens hem slinkt de gemeentelijke reservepot voor het museum wel erg hard als alle gegevens kloppen. Begin 2022 zou daar nog zo’n 2 miljoen inzitten, nu nog 475.000 euro, zo luidt zijn conclusie. En als dat klopt, hoe kan dat dan? Het museum gaf eerder aan dat het openingsjaar met een klein positief saldo is afgesloten. Toch moest het bij de gemeente aankloppen voor een extra subsidie van bijna 180.000 euro. Er zou een dreigend tekort zijn ontstaan door het vertrek van Van Heesch. De ChristenUnie wil nu weten of een deel van de 180.000 euro is gebruikt om bijvoorbeeld de nog openstaande overuren van Van Heesch te betalen. Dat zou blijken uit een brief van de oud-directeur. ‘Het gaat om ruim 30.000 euro voor reguliere kosten, zoals salaris, vakantiegeld, vakantiedagen en eindejaarsuitkering’, stelt de partij. ‘Als zij was gebleven, waren die kosten toch ook gemaakt? Met andere woorden, is het openingsjaar eigenlijk niet afgesloten met een tekort van 30.000 euro?’ Het museum zelf wil nog niet op de financiële vragen van de ChristenUnie reageren. Het kijkt nog welke informatie het kan of moet delen. De ChristenUnie is verder benieuwd naar de opslag van de museumstukken die niet naar het nieuwe pand meeverhuisden. Volgens het museum is daarvoor een goede oplossing. Van de twee panden aan de Elzenweg is er nog één in gebruik voor de opslag van onder meer oude machines. Een deel van de collectie, vooral schoenen en leder, ligt veilig opgeborgen in een klimaatkast bij Hizkia in Den Haag. Volgens het museum zijn die kosten gewoon opgenomen in de begroting.

02-03-2023

Met een investering van 100.000 euro per jaar, wil de gemeente Moerdijk het culturele leven oppeppen. Er zijn meer dan vijftig clubs die zich binnen de gemeente op de een of andere manier bezig houden met cultuur, maar enige samenhang ontbreekt. Daarom moet er allereerst een notitie komen die richting geeft aan iedereen die met cultuur bezig is. ,,We koesteren ons cultureel erfgoed en ons verenigingsleven’’, schrijven burgemeester en wethouders in een brief waarin ze de gemeenteraad om financieel akkoord vragen. ,,De komende vier jaar komt er wat ons betreft een breed cultuurbeleid dat gericht is op de eigen inwoners en dat een link heeft met toerisme. We willen ook bekijken hoe we ons erfgoed verder kunnen ontwikkelen.” Ambtenaren hebben al uitgestippeld hoe de nota het best vorm kan krijgen: het begint komende maanden met gesprekken met fotoclubs, koren, harmonieën, bieb, heemkundekringen en wie zich verder met cultuur bezig houden. Dan volgt een enquête en na de zomer een eerste evaluatie. In november moet de Cultuur- en Erfgoednota klaar zijn. Op dit moment focust de gemeente op sociale doelen, als het gaat om cultuur. ,,Een van de sociale doelen is dat culturele verenigingen bijdragen aan de sociale structuur in onze kernen", schrijven B en W in een plan van aanpak dat de route aangeeft naar de nieuwe nota. ,,De focus bij erfgoed ligt vooral op het uitvoeren van wettelijke taken voor bescherming en behoud. De samenhang tussen cultuur en erfgoed en evenementen, toerisme en recreatie, ontbreekt.” Die situatie geeft te weinig houvast. ,,Er ontbreken kaders zodat we elke vraag vanuit inwoners en organisaties afzonderlijk moeten beoordelen. De gemeente Moerdijk is toe aan ‘een maatje groter denken'.”

02-03-2023

De stichting Sint Jan Roosendaal heeft 375.000 euro subsidie ontvangen voor de verduurzaming van de kerk aan de Markt. Die wordt dit jaar verbouwd tot cultuurtempel. Overigens is er voor de verbouwing nog steeds geen vergunning van de gemeente Roosendaal. Directeur Jan-Hein Sloesen van het Cultuurcluster Roosendaal, waarvan de St. Jan onderdeel is, zegt: ,,Maandag 3 oktober ging de Subsidieregeling duurzaam maatschappelijk vastgoed van start. Bedoeld om eigenaren van maatschappelijk vastgoed te stimuleren met verduurzamen. Het gaat dan om gebouwen, zoals scholen, zorginstellingen en Rijksmonumenten. De St. Jan is zo'n Rijksmonument.” Het projectteam heeft die dag direct een plan gemaakt en een aanvraag ingediend. De andere dag bleek dat er veel meer subsidie was aangevraagd dan de 150 miljoen euro die beschikbaar was. De St. Jan kwam door de loting en moest de concurrentie aangaan met heel veel andere aanvragers. Vorige week werd bekend dat de stichting het maximale bedrag dat is aangevraagd, krijgt uitgekeerd. De kerk biedt op 11 en 12 maart een podium aan een groot dansspektakel. In het kader van de erfgoedparade brengen dansers en freerunners van Ropes Aligned  zowel binnen als buiten het kerkgebouw de voorstelling ‘Dans naar de Hemel’. ‘’De erfgoedparade' is een initiatief van de Vriendeloterij en BOEi om iconische gebouwen op een andere manier in beeld te brengen.

28-02-2023

In een tijd waarin sponsoren van musea meer dan ooit onder een vergrootglas liggen, organiseren de Ethische Codecommissie voor Musea en de Museumvereniging op 24 april een hybride seminar over ethische keuzes bij fondsenwerving. Kunstenaars, media en de maatschappij mengen zich in het debat over welke sponsoring wel en niet aanvaardbaar is. Wat vinden de musea zelf? Waarom en tegen welke keuzes lopen ze aan bij het vormgeven van hun beleid? Met de nieuwe ICOM Standards on Fundraising in de hand – die adviseert beleid te formuleren op fondsenwerving – onderzoeken we het nut en de noodzaak van standpunten innemen en de dilemma's die de musea tegenkomen tijdens dit proces

28-02-2023

Maatschappelijke onrust uit zich soms in demonstraties en protestacties bij collectiebeherende organisaties. Zij raken daar bedoeld of onbedoeld bij betrokken. De veiligheid van de objecten kan op dat moment in gevaar komen. Ook op de organisatie zelf heeft zo’n actie impact. Hoe bereid je je als organisatie hierop voor? En wat levert een goed evaluatieproces achteraf op? De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed organiseert op 30 maart in het Mauritshuis de conferentie Collectieveiligheid bij protestacties. De bijeenkomst is bedoeld voor medewerkers van collectiebeherende organisaties.

27-02-2023

Na een aantal jaren van leegstand gaat het oude raadhuis van Sint-Michielsgestel aan het Petrus Dondersplein nu echt in de verkoop. Het in de etalage zetten van dit bijzondere pand gebeurt niet zomaar. Een speciaal team gaat na een kijkdag beoordelen welke creatieve plannen er worden ingediend door potentiële kopers. ,,Het is een bijzonder gebouw op een bijzondere plek. Daarom willen we ook dat degene die straks het pand van de gemeente koopt er ook iets heel moois mee gaat doen. Zeg maar iets wezenlijks toevoegt aan het centrum van Sint-Michielsgestel. We laten ons verrassen door alle potentiële kopers en welke plannen ze straks indienen”, zegt wethouder Bert van Druenen. Astrid Weps van de gemeente Sint-Michielsgestel legt uit hoe het in grote lijnen werkt. ,,Het hele proces van de verkoop moet zo transparant mogelijk verlopen. Iedereen met ideeën of plannen kan zich melden. Tijdens een speciale kijkdag kunnen ze door het oude raadhuis lopen en zo veel foto’s maken als ze willen. En als ze vragen hebben, mogen ze die schriftelijk indienen. Alle vragen worden daarna beantwoord en anoniem gemaakt en voor iedereen gepubliceerd. Iedereen heeft zo gelijke kansen op dezelfde informatie.”

27-02-2023

Musea zouden niet alleen moeten worden gefinancierd uit de culturele pot van de provincie Friesland. Het geld moet ook vanuit andere maatschappelijke opgaven die kant opgaan. Dat zegt Kris Callens, directeur van het Fries Museum. Momenteel maakt de provincie Friesland 4,2 miljoen euro vrij voor de culturele sector. Dit bedrag wordt verdeeld over acht musea in Friesland. Het leeuwendeel gaat naar het Fries Museum. Callens stipt aan dat deze subsidie ook bedoeld is voor bijvoorbeeld sport en onderwijs. "Het begrip 'cultuur' is in Fryslân daarom erg breed", zegt hij, en maakt een vergelijk met Limburg. "Daar gaat 20 miljoen euro naar drie musea. Een heel verschil met hier dus." Callens benadrukt: "Ik ben er niet voor dat het aantal van acht musea wordt teruggeschroefd. Maar mij lijkt het verstandig dat de financiering voor de musea ook uit andere potjes komt. Denk bijvoorbeeld aan die van landbouw." Volgens de directeur is wat de gemeenten aan cultuur uitgeven geen vetpot. "Daarbij heeft de provincie de neiging om lokale initiatieven te steunen. Dat is een nobel streven, maar je moet er wel voor blijven zorgen dat de ruggengraat van de deze sector overeind blijft. De regionale functie moet je goed in het oog blijven houden."

23-02-2023

Hoe staat het met de ontwikkeling van het buitenmuseum bij Oud Herlaer in Sint-Michielsgestel? Eigenaar Brabants Landschap pakt elke keer een onderdeel beet van het historische complex Huize Haanwijk in Sint-Michielsgestel, met twee pachtboerderijen, binnenplaats, toegangspoort, het bakhuis en de wederopbouwschuur. Intussen zijn Huize Haanwijk, de wederopbouwschuur waar nu museum Romeins Halder in zit én het naastgelegen bakhuisje al onder handen genomen. Tot aan de zomer van dit jaar werkt De Bont aan de restauratie van de twee pachtboerderijen (huisnummers 1a en 2 en de huisnummers 3 en 3a). Brabants Landschap heeft voor deze laatste restauratie een subsidiebedrag van 400.000 euro gekregen van de provincie Noord-Brabant voor het opknappen van deze zeventiende-eeuwse monumenten. Het opknappen van de lange tuinmuur tussen Huize Haanwijk en sociale tuinderij de Scheve Schup volgt dan. Met liefst ook nog de komst van een moestuin, zoals die er in het verre verleden ook een was. Daarna komt nog de restauratie van Oud Herlaer in de agenda te staan. En juist op die plek willen Brabants Landschap en het Noordbrabants Museum een samenwerkingsverband aangaan. Het is de bedoeling dat de oude langgevelboerderij met koestal en kasteelplaats getransformeerd wordt tot een museaal landschap met een beeldenpark, expositieruimte met werkplek voor kunstenaars, ontvangstruimte voor bezoek en een beheerderswoning of dienstwoning. Om dat ook allemaal passend te krijgen in het buitengebied is er een nieuw bestemmingsplan nodig. En daar zet gemeente Sint-Michielsgestel nu een aantal stappen in. Het ontwerp is vlak voor de jaarwisseling ter inzage gelegd.

23-02-2023

In de dagelijkse beeldenstroom uit Oekraïne, van gebombardeerde flats en brandende boerderijen, zou je ze bijna over het hoofd zien: al die kapotgeschoten musea, theaters, bibliotheken, monumenten en zelfs orthodoxe kerken. Vorige week bevestigde de VN-cultuurorganisatie Unesco formeel de schade aan zeker 86 gebouwen van artistieke of historische waarde, aan 19 monumenten, aan 12 bibliotheken en aan 105 kerken. Tragische nevenschade door afzwaaiers? De Oekraïense autoriteiten geloven dat allang niet meer. Zij voeren de moedwillige vernietiging van cultuurinstellingen aan als bewijs van de werkelijke reden achter Vladimir Poetins ‘speciale militaire operatie’: Oekraïne en zijn cultuur voor eens en altijd uitwissen. Want, zo redeneert de baas van het Kremlin, Oekraïne bestaat niet, heeft nooit bestaan en zal niet meer bestaan als het aan hem ligt. Dat het moedwillig vernietigen van de cultuur van een ander land een oorlogsmisdaad is, zal de Russische president duidelijk een worst zijn. Ook al is het vastgelegd in het Verdrag van Den Haag uit 1954. Maar ook mensen werden uitgewist: Joeri Kerpatenko (48), de dirigent van het Cherson Symphonie Orkest en een gevierd accordeonist, werd een halfjaar geleden in zijn huis doodgeschoten, nadat hij had geweigerd op te treden voor de nieuwe – inmiddels alweer verjaagde – bestuurders. Kinderboekenschrijver Volodymyr Vakulenko uit Charkov overkwam hetzelfde als Joeri Kerpatenko. Verder sneuvelden er een honderdtal Oekraïense kunstenaars door de bombardementen in de steden, of aan het front. Onder hen bevonden zich de balletgrootheden Oleksandr Sjapoval en Artjom Datsisjin. Volgens Marjana Vartsjoekk, museumdirecteur in Kiev, waren het zeker geen toevallige slachtoffers. ,,Het vernietigen van onze cultuur is het doel waar de Russen naar streven. Cultuur en taal versterken onze taal, ze herinneren ons aan onze geschiedenis. Dat is de reden waarom de Russen onze monumenten, onze musea en onze geschiedenis bombarderen. Dat is waar ze tegen vechten.”

23-02-2023

Het Weverijmuseum Geldrop toont het rijke Geldropse textielverleden met nauwelijks budget en vrijwillige medewerkers. Om de toekomst te borgen is een flinke professionalisering nodig, met een realistische exploitatiebegroting. Onder leiding van interim-directeur Jolijn Brouwers staat het museum voor de grote sprong voorwaarts. Brouwers : “We zijn bijzonder omdat we als enige het universele verhaal over textiel en ambacht vertellen. Dat moet zeker tienduizend bezoekers per jaar kunnen trekken.” (…) “Ik verdiep me nu in de vraag wat er nodig is om de toekomst in te gaan. De inbreng van de gepensioneerde wevers loopt af, gezien hun leeftijd. We zijn in een tijd beland waarin andere dingen gevraagd worden. Meer professionaliteit. Meer geld ook. Ik stond er versteld van dat het museum helemaal geen exploitatiesubsidie krijgt. Het draait nu op verkopen in de museumwinkel, entreegelden, vrijwilligers. En op zuinigheid. Er is een trendbreuk nodig. We hebben bij de gemeente aangeklopt voor een exploitatiesubsidie. In mei verwachten we daar uitsluitsel over” Een van de doelen van het museum is kinderen bewustmaken van de verbondenheid met het weverijverleden. In dat kader past het grote theedoekenproject. Het thema is: ‘Geldrop-Mierlo, textiel in verleden, heden, toekomst’. Tweehonderd leerlingen uit groepen 8 van vijf Geldropse en één Mierlose basisscholen doen er aan mee. Vijf kunstenaars gaan ze begeleiden. Samen met hen gaan de leerlingen theedoeken ontwerpen. Het theedoekenproject gaat vooraf aan een expositie (14 juli-27 augustus) over keukentextiel. Naast werk van textielontwerpster en gastcurator Mariëtte Wolbert zijn er dan nog meer van de scholierenontwerpen te zien.

23-02-2023

In totaal maakt de VriendenLoterij ruim 980.000 euro over aan culturele instellingen in Noord-Brabant: een kleine 147.000 euro naar Nationaal Monument Sint-Jan, ruim 212.000 euro naar het Van Abbemuseum in Eindhoven en dus iets meer dan 621.000 euro naar Het Noordbrabants Museum. ,,We zijn ontzettend trots om een bijdrage te kunnen leveren aan de cultuursector in Noord-Brabant en kijken uit naar de prachtige museumbezoeken, tentoonstellingen en evenementen in het komende jaar’’, stelt Jonne Arnoldussen, managing director bij de VriendenLoterij. Door de deelname van 1,1 miljoen mensen aan de loterij is er over 2022 opgeteld een bedrag van 134,8 miljoen euro beschikbaar. Dat gaat naar 57 culturele partners en meer dan 3500 clubs en verenigingen.

23-02-2023

Het schilderij Bild mit Häusern (1909) van Wassily Kandinsky (1866-1944) is na bemiddeling van een groot veilinghuis verkocht voor ruim zestig miljoen euro aan een particuliere verzamelaar. Betrokkenen bij de verkoop hebben dit tegenover NRC verklaard. Tot eind februari vorig jaar hing het schilderij in het Stedelijk Museum Amsterdam. De gemeente Amsterdam, formeel eigenaar van het doek, overhandigde het topstuk aan de erven van de laatste Joodse eigenaar. Die had het in oktober 1940 naar een Amsterdams veilinghuis gebracht. Daar ging het voor 160 gulden onder de hamer. De verkoopprijs maakt deze Kandinsky het meest waardevolle schilderij dat ooit in Nederland is gerestitueerd. Na een slepende strijd die negen jaar duurde, wordt de opbrengst van het schilderij verdeeld over verschillende betrokken partijen.

21-02-2023

Voor het opnieuw tot leven wekken van de feministische klassieker Gebroken spiegels van Marleen Gorris uit 1984 was het werk van Eye's filmrestaurateur Jan Scholten onmisbaar. In een podcast vertelt hij hoe de restauratie verliep. Dankzij de restauratie kan iedereen Gebroken spiegels opnieuw beleven, thuis op de Eye Film Player. Scholten : “De restauratie van Gebroken spiegels is namelijk nog mooier dan bezoekers het destijds vanuit hun rode stoel zagen. Dat zit zo: in de analoge tijd kregen bioscopen altijd een kopie van het originele negatief voor vertoningen, dus het was een duplicaat die op het witte doek werd geprojecteerd. Het dupliceren van analoge film betekent kwaliteitsverlies. De kleur is minder, de scherpte is minder, de briljantie is minder.” Voor restauraties werkt hij met wat er in het Eye-archief voor handen is. Bij voorkeur zijn dat de scans van het originele negatief. “Dat is het materiaal dat tijdens het filmen op de locatie is geschoten en rechtstreeks uit de camera werd gedraaid. Als dat in het archief zit en niet gigantisch beschadigd is, ben je als restaurateur heel erg blij.” Zo’n negatief gaat eerst naar het lab van Haghefilm. Helemaal mooi als de lijsten van de kleursamenstelling per shot van toentertijd beschikbaar zijn, want bij Haghefilm kunnen ze deze gegevens van analoog overzetten naar digitaal. “Je krijgt daarmee de identieke kleuren terug en bereikt een sublieme grading.” Dit was het geval bij Gebroken spiegels, want zowel het originele negatief als de kleurenlijsten waren te vinden in het archief van Eye. Film vliegt normaal gesproken met 24 beelden per seconde door de projector. Maar het getrainde oog van Jan – sinds 2009 restaurateur bij Eye – onderscheidt vuil, strepen, perforaties en scheurtjes bij een snelheid van 36 beelden per seconde. Jan scant het negatief, maakt notities. Dan gaat het de digitale workflow in en retoucheert hij de onvolkomenheden met software. Voor Gebroken spiegels had hij daar vijf dagen voor nodig.

20-02-2023

Drie landgoederen in de gemeente Zundert krijgen de status Van Gogh-monument, maar het Zundertse raadhuis raakt die status juist kwijt, net als het kostershuis in Etten-Leur. ,,Het zijn niet de originele gebouwen", verklaart Ron Dirven, directeur-conservator van het Vincent van GoghHuis in Zundert. Dirven schreef samen met Helewise Berger, conservator van het Noordbrabants Museum, een biografie over de wereldberoemde kunstschilder, die op 30 maart wordt gepresenteerd in Zundert. Dirven: ,,Het boek heet Atlas Van Gogh in Brabant en voert de lezer langs alle plekken in Brabant die voor Van Gogh belangrijk waren. Vanuit die plekken vertellen we zijn levensverhaal.” Het bestuur van de Stichting Vincent van Gogh Etten-Leur ligt niet wakker van het verlies van de monumentenstatus van het kostershuis, dat tegenwoordig fungeert als Vincent van Gogh Informatiecentrum. Bestuursvoorzitter Lex Besselink: ,,Het verhaal blijft overeind staan: toen Van Gogh uit België terugkwam ging hij naar Etten, waar zijn ouders woonden. Hier heeft hij zich voor het eerst bij een gemeente laten inschrijven als kunstschilder. En voor toeristen zal het niet veel uitmaken. Het woninkje staat op dezelfde plek als de originele woning. Van Gogh zal er ongetwijfeld wel eens langs en misschien ook binnen zijn gelopen. Je kunt alleen niet zeggen dat het er ook stond ten tijde van Van Gogh.” Bij de gemeente Zundert was niemand beschikbaar voor een inhoudelijke reactie.

20-02-2023

Het Schoenenkwartier ziet een boegbeeld vertrekken. Conservator Inge Specht stopt na 26 jaar bij het Waalwijkse schoenenmuseum. “Na ruim 26 bevlogen jaren heb ik het besluit genomen om het Schoenenkwartier te verlaten en mijn talenten op nieuwe manieren te gaan benutten”, schrijft ze. “Ik heb een enorme lading theoretische én praktische kennis opgedaan: niet alleen over schoenen en de Langstraat maar ook over het neerzetten van een aansprekend museumconcept.” Ze vertrekt half april. ,,Bij zo’n besluit spelen allerlei zaken. Maar kort gezegd, wordt het tijd voor een volgende stap.” Ze wil er verder niet veel over kwijt. ,,Ik zit niet te wachten op nieuwe onrust. Het museum met z’n medewerkers en vrijwilligers heeft behoefte aan rust. Ik ga ook niet met ruzie weg.” Politieke partij Samen Waalwijk wil in ieder geval opheldering over het vertrek van twee ‘cruciale’ krachten bij het Schoenenkwartier. Volgens haar heeft niet alleen Specht haar ontslag aangeboden, maar ook de technisch beheerder van het museum. De partij beweert dat hun besluit te maken heeft met de ‘slechte sfeer’ en een gebrek aan vertrouwen in bestuur, de Raad van Toezicht en gemeente. Ze vraagt zich af wat dit betekent voor de toekomst van het museum. Volgens haar valt er met hun vertrek een belangrijk fundament onder het Schoenenkwartier weg, en kan de gemeente zich niet langer meer afzijdig houden. Ook al mengt ze zich normaal niet in personeelszaken. Het Waalwijkse college moet nog reageren op de vragen van de partij. Het museum moet nu ook het vertrek van de conservator opvangen. ,,Dat is spijtig, maar het is iedereen z’n goed recht om een keer iets anders te gaan doen”, stelt interim-directeur Mechtild van den Hombergh. ,,Inge heeft veel voor het museum betekend. Maar het is niet zo dat de toekomst van het Schoenenkwartier nu aan een zijden draadje hangt. We hebben veel kwaliteit in huis. Met het vertrek van Inge verdwijnt haar kennis ook niet. Ze zal op één of andere wijze verbonden blijven aan het Schoenenkwartier.” Specht was niet blij met het vertrek van Van Heesch. Of dit een rol speelde bij haar besluit om te stoppen, zegt Van den Hombergh niet te weten. ,,Maar er speelt niets geheimzinnigs.”

20-02-2023

Staatssecretaris Gunay Uslu heeft de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) de opdracht gegeven om een aanwijzingsprogramma voor de periode 1965 – 1990, het zogenaamde Post 65 erfgoed, op te starten. Vanwege de grote ruimtelijke opgaven waar Nederland anno 2023 voor staat en de impact daarvan op het erfgoed, is door de staatssecretaris besloten dat een aanwijzingsprogramma Post 65 nu nodig is. Post 65 erfgoed kan zo een positieve en inspirerende rol spelen in die transitie waar we de komende jaren mee te maken krijgen. Dat is belangrijk, omdat ook deze periode karakteristiek en uitzonderlijk erfgoed kent, dat de moeite waard is te behouden voor toekomstige generaties. De aandacht voor dit erfgoed wordt bovendien dringend, omdat er steeds vaker sprake is van sloop van gebouwen uit deze periode. Staatssecretaris Uslu geeft aan dat het programma Post 65 een gezamenlijke verantwoordelijkheid is. Om lokale overheden en belangenorganisaties daarmee te helpen heeft de RCE een Handreiking borging Post 65 opgesteld. Deze helpt bij het waarderen van Post 65 erfgoed.

20-02-2023

De expositie Musical Up Close in de Kunstlinie Almere toont de kostuumhistorie en rekwisietenrijkdom van enkele decennia musical in Nederland. Het was een grote droom van musicalkenners Marco de Koning, oprichter van het pr-bureau Royal Promotions, en Rudy Hellewegen, producent en musical company manager, om ervoor te zorgen dat waardevolle kostuums niet zouden verstoffen op een zolder of weggegooid worden. Hellewegen: ‘Eigenlijk zouden we zoiets als een Musicalmuseum willen oprichten, maar dat is te serieus en er is geen gebouw. Toen we in coronatijd hoorden dat veel acteurs hun zolders en garages aan het opruimen waren, zijn we actief op sociale media, bijvoorbeeld Instagram, gaan zoeken naar spullen en vroegen we er ook doelbewust om. Zo konden we een rijke collectie bijeenbrengen.’ De Koning en Hellewegen beschouwen hun pop-upmuseum als een ‘archief’ van de musical waarin kostuums de hoofdrol vertolken. Als een voorstelling eenmaal is afgelopen, verdwijnt al gauw 90 procent van de kostuums, dat is jammer. De Koning beschikt over een loods die ‘het Mekka van musicalliefhebbers is’, zoals hij het formuleert. Zijn verzameling trok ook de aandacht van de theatercollectie van Bijzondere Collecties, met wie De Koning soms samenwerkt. ‘We hebben bijvoorbeeld een aantal van ‘onze’ spullen uitgeleend voor hun expositie over Annie M.G. afgelopen jaar.’ De opslagloods vormt ook de thuisbasis van deze tentoonstelling.

16-02-2023

Romances, thrillers en komedies werden vroeger allemaal gedraaid op nitraat. Het materiaal is slijtagegevoelig en extreem brandbaar, waardoor bioscopen voor 1950 regelmatig in vlammen opgingen. Nitraatfilms worden om die reden al lang niet meer afgespeeld. Maar waarom worden ze dan nog wel bewaard? NU.nl sprak met Frank Roumen, sectormanager Collectie bij Eye Filmmuseum in Amsterdam. Eye bezit ongeveer 30.000 blikken met nitraatfilm. Vanwege het explosiegevaar en omdat bij verbranding chemische stoffen vrijkomen, kunnen de films niet worden opgeslagen in het museum. Daarom worden ze bewaard in drie zwaarbeveiligde opslagruimten in de duinen van Overveen, Castricum en Heemskerk.

16-02-2023

KPN en het Rijksmuseum verlengen hun samenwerking tot en met maart 2025. Joost Farwerck, CEO van KPN en hoofddirecteur Taco Dibbits van het Rijksmuseum, maakten dit bekend tijdens de start van de tentoonstelling Vermeer ten overstaan van één van de beroemdste werken van de kunstenaar, Het straatje. Hoofdsponsor KPN en het Rijksmuseum zijn al 10 jaar samen.

16-02-2023

De gemeenten Arnhem, Nieuwegein, Roosendaal en Weert zijn genomineerd voor de BNG Bank Erfgoedprijs 2023, met het thema: Groen erfgoed. De jury van de BNG Bank Erfgoedprijs werkt sinds 2022 ieder jaar met een thema. In de editie van 2023 ligt de focus op Groen erfgoed. De centrale vraag is daarbij: hoe wordt groen erfgoed – getuige de steeds veranderende relatie tussen mens en natuur – binnen gemeenten gewaarborgd en bewaard, en hoe geeft het vorm aan de toekomst van onze gemeenten? De BNG Bank Erfgoedprijs is de prijs voor de gemeente die het best met zijn erfgoed omgaat en daar op inspirerende wijze zijn inwoners bij betrekt. Het Erfgoedplatform van Kunsten  ’92 wil met deze prijs goede voorbeelden delen en andere gemeenten inspireren. De BNG Bank Erfgoedprijs ter waarde van € 25.000 wordt mogelijk gemaakt door hoofdsponsor BNG Cultuurfonds en wordt al sinds 2010 jaarlijks uitgereikt.

16-02-2023

De Wieger is naarstig op zoek naar vrijwilligers. Het Deurnese museum heeft nieuwe plannen om meer bezoekers te trekken, maar komt daarvoor menskracht tekort. Woordvoerder Henny Cleef noemt geen concreet aantal extra handjes dat het museum nodig heeft. ,,Maar het zijn er nooit genoeg.” Het bestuur kan nu rekenen op een slordige zestig vrijwilligers, maar zoekt er meer. De Wieger wil de wijken en dorpen in, om de bewoners naar het museum aan de Oude Liesselseweg te lokken. ,,Dat kost veel tijd en energie", weet Cleef. Het museum heeft nog meer plannen. Zo wordt hardop gedacht over een muzikale dag in het thema van Het Dorp van Wim Sonneveld. Ook een kunstmarkt in De Wieger en rondleidingen door de vernieuwde museumtuin worden serieus besproken. Ook wil het museum de banden aanhalen met de eigen groep donateurs. Cleef ,,We willen de kring vrienden van De Wieger uitbreiden.”

14-02-2023

Er is een onderhandelaarsakkoord museum cao bereikt. Op 9 februari zijn werkgevers en vakbonden tot een voorlopig onderhandelaarsakkoord gekomen. Dat meldt de Museumvereniging. De volgende stap is dat dit resultaat gedeeld wordt met de achterbannen van alle partijen. Op 1 maart aanstaande wordt bekend of de achterbannen akkoord zijn gegaan.

14-02-2023

De vergunning voor de verbouw van de rijksmonumentale kerk van Maria Boodschap tot 19 huurappartementen ligt in Goirle eindelijk klaar. ,Blij dat een nieuwe stap is gezet in dit lange traject.” Zo reageert projectontwikkelaar Patrick ’s Gravemade op het besluit van het College van B& W van Goirle om de vergunning te verlenen. Twee jaar geleden zette de raad het licht al op groen. Volgens wethouder Liselotte Franssen (Lijst Riel Goirle) smacht de buurt ook naar de nieuwe bestemming. De kerk werd al in 2010 door de parochianen verlaten. De laatste vertraging had er volgens ’s Gravemade mee te maken dat de gemeentelijke monumentencommissie nog overtuigd moest worden: ,,Dat is ons gelukt.” Maar dat geldt niet voor de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed, waarvan het negatief advies nu door het college terzijde wordt gelegd. Bezwaar is ook te verwachten uit de hoek van heemkundigen en erfgoedbeschermers. Daartoe behoort de Eindhovense architect Stefan de Bever, wiens grootvader Cees de Bever vlak voor de oorlog de kerk op de hoek van de Tilburgseweg en Van Malsenstraat tekende. De Bever vindt net als de Rijksdienst dat het appartementenplan niet getuigt van ‘respect voor dit gaaf en uniek object’, dat een belangrijke plek inneemt in het oeuvre van zijn opa. Daartoe behoort ook de Goirkese kerk in Tilburg. Volgens ’s Gravemade is wel degelijk tegemoet gekomen aan kritiek vanuit historische hoek. Stefan de Bever houdt echter zijn bedenkingen: ,,We hebben aangeboden mee te denken over herontwikkeling, zoals dat gebeurt bij het Clarissenklooster in Eindhoven, een ander rijksmonument van mijn grootvader. Maar in Goirle bleek geen communicatie mogelijk.”

13-02-2023

Een schilderij van Kandinsky dat het Van Abbemuseum in Eindhoven vorig jaar kwijtraakte omdat het ging om roofkunst, wordt op 1 maart geveild. De joodse familie die het schilderij heeft teruggekregen, laat het doek verkopen door veilinghuis Sotheby’s in Londen. De opbrengst zal worden verdeeld onder in totaal dertien erfgenamen. De familie wil het geld onder andere gebruiken voor verder onderzoek naar de kunstcollectie die hun (over)grootouders in de Tweede Wereldoorlog is kwijtgeraakt.

13-02-2023

Vier Brabantse culturele instellingen, waaronder Het Noordbrabants Museum en Erfgoed Brabant, krijgen vanaf 2024 fors minder subsidie. De provincie bezuinigt bijna zes ton op jaarlijkse toelages. Erfgoed Brabant levert bijna 250.000 euro subsidie in. Dat is zo’n 10 procent van de totale bijdrage van de provincie. De consequenties zijn nog niet helemaal te overzien, stelt directeur Patrick Timmermans. ,,Maar dat we moeten reorganiseren, staat vast.” Personeel van Erfgoed Brabant is deze week verteld ook rekening te houden met eventuele gedwongen ontslagen. De erfgoedorganisatie heeft ook last van oplopende kosten, bijvoorbeeld voor energie. In het geval van Erfgoed Brabant is het voorschot voor hun pand in de Bossche binnenstad opgehoogd van 11.000 naar 82.000 euro. Timmermans: ,,Minder budget, meer kosten. We hebben een fors probleem. Dit raakt ons snoeihard.”. Erfgoed Brabant kijkt uit naar andere locaties. De bezuinigingen op cultuur komen nog uit de koker van VVD, CDA, Forum voor Democratie en Lokaal Brabant. Die coalitie zette, onder aanvoering van Forum, het mes in cultuursubsidies. Het huidige provinciebestuur heeft de besparing deels teruggedraaid. Zo zien de culturele instellingen nog wel kansen in incidentele giften van de provincie. Timmermans heeft zijn hoop ook gevestigd op de Provinciale Statenverkiezingen van maart. Naast Erfgoed Brabant moeten ook Het Noordbrabants Museum (verlaging van 200.000 euro), Monumentenwacht Noord-Brabant (120.326 euro) en Monumentenhuis Brabant (20.485 euro) een flinke veer laten. Van de ruim 8 miljoen euro die de vier instellingen gezamenlijk aan subsidie kregen, is in 2024 zo’n 7,5 miljoen euro over. Het Noordbrabants Museum zegt de gevolgen van de bezuinigingen nog niet precies te kunnen inschatten. ,,Maar we streven naar maatregelen die mensen zo min mogelijk treffen”, stelt directeur Jacqueline Grandjean. Ze benoemt de fors hogere energiekosten, loonstijgingen en duurdere materialen. ,,Dat daarbovenop nu een bezuiniging komt vanuit de provincie, is voor ons natuurlijk lastig.” Als een verrassing kwam de mededeling van de provincie niet, zegt ook Harrie Maas, directeur van Monumentenhuis Brabant: “Tien procent minder, in een tijd dat alles duurder wordt. Het zou logisch zijn om er dan wat bij te krijgen, maar wij worden gekort. Als we minder krijgen, kunnen we niet hetzelfde blijven doen.”

09-02-2023

Om de kerken, kloosters, pastorieën, patronaatsgebouwen en al het andere religieuze erfgoed in Oosterhout in de toekomst te behouden, moet meer worden ingezet op gezamenlijk gebruik en samenwerking. Dat staat in de Kerkenvisie. Dat is de Oosterhoutse vertaling van een landelijk project waarin kerkelijk erfgoed in kaart wordt gebracht in combinatie met toekomstwensen. Het rapport is tot stand gekomen na overleg tussen gemeente Oosterhout, de Catharinaparochie, de Protestantse Gemeente Oosterhout en andere partijen. Oosterhout zou zich bijvoorbeeld meer kunnen profileren als orgelstad. De orgelconcerten op het Maarschalkerweerdorgel in de basiliek Sint Jan in combinatie met de ambiance eromheen hebben potentie om uit te groeien tot een trekpleister op niveau’, zo valt te lezen. ‘Een klinkend visitekaartje.’ Vermoedelijk nog dit kwartaal wordt een vacature voor een stadsorganist opengesteld. Over de Heilige Driehoek wordt gesteld dat op gepaste wijze moet worden gepoogd het te verbinden met de binnenstad. Daar liggen ‘koppelkansen’. Het zou bovendien een 30 kilometerzone moeten worden. Religieus erfgoed kan bovendien zichtbaarder worden gemaakt, ‘bijvoorbeeld door het letterlijk en figuurlijk in de schijnwerpers’ te zetten. Of via lesprogramma’s op scholen, zowel in het basis- als voortgezet onderwijs. De gemeenteraad van Oosterhout praat op 28 februari over de Kerkenvisie.