De bioscopen in Europa komen duidelijk weer tot leven. Dat blijkt een eerste inventarisatie van de bezoek- en omzetcijfers in de grote landen door The Hollywood Reporter naar aanleiding van de start van het filmfestival van Cannes. Dat het filmpubliek ook in kleinere landen weer terugkeert blijkt onder meer uit de cijfers van de Belgische bioscopen. Volgens Comscore Box Office-cijfers zijn bijna 90% van de bioscoopzalen wereldwijd open.
In de zomer van 2020 kwam een groep professionals uit de Europese filmindustrie bijeen voor het oprichten van ARTEF, de Anti-Racisme Taskforce Europese Film. Met een brede en intersectionele benadering heeft ARTEF als belangrijkste doel het ontmantelen van racistische structuren en het bestrijden van alle vormen van racisme in de Europese filmindustrie. Het doel is een taskforce voor verandering te worden: door het bewustzijn te vergroten, door voorlichting en inzichten te bieden, door voorstellen te doen voor herziening van regelgeving, en door weerstand te bieden aan de industrie – vooral aan degenen die profiteren van geïnstitutionaliseerd. racisme. Workshopontmoetingen vonden online plaats tussen november 2020 en mei 2021 met gemiddeld veertig deelnemers per sessie uit heel Europa. ARTEF gaat met het organiseren van trainingsprogramma’s voor Europese filmprofessionals. Vooralsnog is er een basis gelegd voor toekomstige acties en worden alle Europese filminstellingen, inclusief de filmfestivals, filmopdrachtgevers, organisaties en filmcollectieven benaderd om lid te worden van ARTEF en zich in te zetten voor training, en hun bewustzijn om te zetten in daden.
Google's videokanaal YouTube en soortgelijke onlineplatforms zijn in principe niet aansprakelijk voor schending van de auteursrechten op content die gebruikers uploaden. Dat zou alleen het geval zijn als de exploitanten het publiek actief op de illegale filmpjes zouden wijzen, oordeelt het Europees Hof van Justitie. Zolang bijvoorbeeld YouTube niet weet dat één van zijn gebruikers auteursrechtelijk materiaal heeft gedeeld, kan het daar ook niet aansprakelijk voor worden gehouden. Zulke websites en diensten krijgen dan een uitzondering op hun aansprakelijkheid, maar wel onder bepaalde voorwaarden, stelt het Hof. YouTube is wél aansprakelijk op moment dat het weet dat een gebruiker illegaal auteursrechtelijk beschermd materiaal deelt, maar daar niks aan doet. Ook moeten de "passende technologische maatregelen" worden toegepast om het illegaal delen van auteursrechtelijk materiaal tegen te gaan. De creatieve industrie is al jaren in gevecht met onlineplatforms over illegale uploads en eist daar compensatie voor of op zijn minst dat niet-geautoriseerde content wordt verwijderd.
De Europese Unie maakt zich zorgen dat het aanbod aan Britse films en tv-series op z'n grondgebied té groot is, en wil actie ondernemen. Dat blijkt uit een document dat The Guardian kon inkijken. Het merendeel van de zendtijd op tv moet van Europese makelij zijn, en ook minstens 30 procent van de titels die via video on demand (VOD, platforms zoals Netflix en Amazon) te bekijken zijn, moet Europees zijn. Nu het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie is gestapt, zouden Britse films en tv-reeksen niet meer meegeteld mogen worden in die quota, dat blijkt uit een document dat verspreid werd onder verschillende diplomaten. Achterliggende redenering : Europese content, in het bijzonder uit kleinere landen, of in minder vaak gesproken talen, krijgt daardoor meer kansen. De productie van Brits drama zou er onder kunnen leiden. “De verkoop van de internationale intellectuele eigendomsrechten van Britse programma’s is een cruciaal onderdeel geworden voor de financiering van de producties in bepaalde genres, zoals drama", zegt Adam Minns, uitvoerend bestuurder van de Commercial Broadcasters Association (COBA).
De Europese Commissie heeft de eerste Creative Europe Cultuur-oproepen gepubliceerd op de Funding & Tenders Portal. 1. Europese kleinschalige samenwerkingsprojecten - deadline 7 september 2021 ;2. Europese middelgrote samenwerkingsprojecten - deadline 7 september 2021;3. Europese grootschalige samenwerkingsprojecten - deadline 7 september 2021; 4. Europese netwerken van culturele en creatieve organisaties - deadline 26 augustus 2021 ;5. Pan-Europese culturele entiteiten (orkesten) - 26 augustus 2021. Verder is er een cross-sectorale oproep gepubliceerd: Innovation Lab - deadline 5 oktober 2021. Bedoeld voor de ontwikkeling van innovatieve ideeën (tools/modellen/methodologieën) die kunnen worden toegepast in de audiovisuele sector en minstens één andere sector binnen de creatieve of culturele sector. Voor vragen , neem contact op met de Creative Europe Desk.
De Europese Commissie heeft de eerste MEDIA-oproepen gepubliceerd op de Funding & Tenders Portal. 1. TV & Online Content - deadline 25 aug 2021 ; 2. European Slate Development - deadline 25 aug 2021 ;3. European mini-Slate Development - deadline 21 augustus 2021 - (niet voor Nederland) ;3. Films on the Move (voorheen Selectieve Distributie) - deadline 24 aug 2021 ;4. European Festivals - deadline 24 augustus 2021 ;5. Networks of European Cinemas - deadline 10 augustus 2021 ;6. Markets & Networking - deadline 24 augustus 2021 ; 7. Talent & Skills - deadline 26 augustus 2021; 8. Audience Development and Film Education - deadline 5 oktober 2021 ; 9. European VoD Networks and operators - deadline 5 oktober 2021. Voor vragen, neem contact op met de Creative Europe Desk.
Op 10 mei 2021 vond de Nederlandse Hub vergadering van de #CulturaldealEU plaats. Tijdens deze bijeenkomst bracht het Europaplatform een groep samen om Europese culturele thema’s te bespreken en mogelijk een Nederlands hoofdstuk van de Cultural Deal for Europe te schrijven. Een van de hoofddoelstellingen van de Cultural Deal for Europe is om cultuur op alle beleidsdomeinen te ‘mainstreamen’. Deze domeinen strekken van de groene transitie tot de geopolitieke ambitie van Europa, de digitale transformatie en een waarden gedreven Unie. Het richt zich zowel op de bijdrage van cultuur aan de duurzame ontwikkeling van Europa als op het verschaffen van de middelen aan de sector om zijn volledige potentieel te realiseren. Praktisch houdt het in dat cultuur naast het aangewezen cultuurprogramma Creative Europe integraal onderdeel wordt van de vele andere Europese programma’s. Cultuur draagt namelijk bij aan een identiteit voor de Europese gemeenschap.
Het Europese inreisverbod en de uitzondering voor professionals in de culturele en creatieve sector. Samenwerken met een kunstenaar van buiten de EU? Een update over het Europese inreisverbod en de uitzonderingen, 1 juni 2021.
Europese wetgevers moeten de uitstoot van broeikasgassen van alle 250 miljoen bestaande gebouwen en alle nieuwbouw in de EU bijna tot nul terugbrengen. Zo kunnen ze de afspraken in het kader van het Klimaatakkoord van Parijs nakomen. Voor deze en andere ingrijpende beleidsmaatregelen pleiten wetenschappers benoemd door bij EASAC aangesloten nationale academies van wetenschappen in een nieuw rapport: Decarbonisation of buildings: for climate, health and jobs. Tot dusver heeft het EU-beleid zich geconcentreerd op het concept van 'bijna-energieneutrale gebouwen', waarbij de nadruk ligt op de vermindering van de energie die wordt verbruikt om het comfort van de gebruikers te vergroten. Volgens EASAC is dit achterhaald: "De cumulatieve broeikasgasemissies moeten de indicator zijn voor de beoordeling van de klimaateffecten van een nieuw gebouw of een renovatie. Dat is inclusief de door de bouwwerkzaamheden veroorzaakte opgeslagen emissies en de door het gebouw veroorzaakte exploitatie-emissies in de jaren ná de bouw/verbouwing. We hebben nog maximaal tien jaar om de opwarming van de aarde te beperken tot 1,5 oC. Daarom is het dringend noodzakelijk dat er zo min mogelijk opgeslagen broeikasgasemissies ontstaan bij renovaties, zodat we zoveel mogelijk bijna-energieneutrale gebouwen krijgen."
Op het Greenwich schiereiland in het zuidoosten van Londen is een nieuw Design District gepland. De wijk, waarvan de opening in fasen gaat, moet betaalbare werkruimten bieden voor mensen uit de mode-, tech- en ambachtelijke sector en daarbuiten. Acht architecten ontwierpen elk een paar gebouwen, wat een bonte groep van structuren oplevert - één heeft zelfs een basketbalveld op het dak.
Triodos Bank kan met Europese steun meer aan de culturele sector lenen. De Nederlandse bank heeft namelijk met het Europees Investeringsfonds, onderdeel van de Europese Investeringsbank (EIB), een speciale garantieovereenkomst getekend. Daardoor kan Triodos Bank de komende twee jaar tot 200 miljoen euro aan leningen verstrekken aan culturele en creatieve ondernemers in België, Nederland, Spanje en Duitsland. Het gaat om financiering voor bijvoorbeeld films en mediaproducties, kunstscholen, muziekfestivals, theaters en muziekproducties. Met de garanties verwacht Triodos Bank 250 bedrijven en instellingen op weg te kunnen helpen. De ondernemers krijgen zo toegang tot financiering tegen lagere rentetarieven of met beperktere zekerheidvereisten.
Na de goedkeuring van het werkprogramma voor het eerste jaar van het programma Creatief Europa 2021-2027 heeft de Europese Commissie op 26 mei nieuwe maatregelen genomen om de culturele en creatieve sectoren in Europa en elders te ondersteunen. In 2021 zal Creatief Europa een budget van ongeveer 300 miljoen euro - een nooit eerder gezien bedrag - toewijzen om professionals en kunstenaars uit alle culturele sectoren te helpen interdisciplinair en grensoverschrijdend samen te werken om nieuwe mogelijkheden te verkennen en nieuwe doelgroepen te bereiken. De goedkeuring legt de basis voor de eerste oproepen tot het indienen van voorstellen in het kader van het nieuwe programma. Deze oproepen staan open voor alle organisaties die in de betrokken culturele en creatieve sectoren actief zijn. De totale begroting van het programma bedraagt 2,4 miljard euro gespreid over zeven jaar: een stijging met 63 % vergeleken met de vorige begroting. Creatief Europa wil ook het concurrentievermogen van de culturele sectoren versterken en tegelijkertijd de inspanningen om groener, digitaler en inclusiever te worden ondersteunen. Vanwege de COVID-19-pandemie wordt bijzondere aandacht geschonken aan het versterken van de veerkracht en het herstel van de culturele en creatieve sectoren.
De Britse kunstsector verzet zich tegen de voorgestelde bezuinigingen van 50% op kunstvakken aan universiteiten. Het betreft studies in de volle breedte : muziek, theater en dans, kunst en vormgeving, mediastudies en archeologie. Het is duidelijk dat dergelijke drastische bezuinigingen de sector onmiddellijke schade zullen toebrengen wat betreft het aanbod van en de toegang tot kunstopleidingen - vooral voor mensen met lagere inkomens die afhankelijk zijn van overheidsfinanciering. De bewering van de minister van Onderwijs, Gavin Williamson, dat kunstopleidingen niet tot de "strategische prioriteiten" van de regering behoren, logenstraft de waarde van de kunsten voor het Verenigd Koninkrijk, zowel in economisch als in cultureel opzicht.
Een bericht over de stand zaken Creative Europe Cultuur 2021-2027. De eerste oproepen worden eind mei verwacht.
Het Europaplatform heeft, samen met de Taskforce culturele en creatieve sector, op 29 april jl. een brief aan vier Nederlandse ministers gestuurd. In de brief wordt ervoor gepleit om bij het indienen van de Nederlandse plannen voor het Europees Herstelfonds de culturele en creatieve sector als strategische sector aan te wijzen en daarvoor € 120 miljoen te bestemmen. Dit pleidooi sluit aan op een motie van het Europees parlement om 2% van het Europees Herstelfonds te bestemmen voor de culturele en creatieve sector.
Meer dan 300 Britse culturele organisaties hebben hun handtekening gezet onder een open brief, die 28 april verscheen in de krant The Times. Daarin roepen ze de Britse premier Boris Johnson op de douaneregels voor artiesten en kunstenaars te versoepelen. Het initiatief komt van de Incorporated Society of Musicians, een koepel van meer dan 10.000 musici. En dat is niet vreemd: veel musici werken internationaal en reizen regelmatig. Door de Brexit krijgen ze te maken met extra kosten en administratie. De ondertekenaars noemen dat een zeer urgent probleem, dat zal leiden tot verlies van werk en tot faillissementen. En ze missen een concreet plan om het op te lossen.
Op 27 maart werd in de Palau St Jordi Arena Barcelona een concert voor 4994 bezoekers zonder social distancing georganiseerd. Organisator Festivals per la Cultura Segura laat weten dat dit niet voor een hoger corona-besmettingsgevaar heeft gezorgd. De organisatie van het concert van de Spaanse band Love Of Lesbian, waar de 1,5 meter regel niet toegepast werd, heeft de resultaten bekend gemaakt. Bij het testen vooraf bleek dat zes tickethouders positief waren. Zij konden niet naar binnen. Na het analyseren van de data gegenereerd door de medische partners van de show, Germans Trias Hospital en de Fight Aids and Infectious Diseases Foundation, is de conclusie van Festivals per la Cultura Segura dat indoor concerten zonder social distancing het risico op besmetting niet verhogen.
Impala, de vereniging van onafhankelijke Europese platenmaatschappijen, lanceert een duurzaamheidsprogramma om de Europese onafhankelijke muzieksector te helpen verduurzamen. Het pakket bestaat uit een klimaatcharter, algemene doelstellingen en vrijwillige tools voor leden. De ambitie is om te streven naar een klimaatpositief lidmaatschap in 2030. Deze doelstellingen worden niet opgelegd, maar zijn op vrijwillige basis. Leden van Impala worden hierbij begeleid en krijgen trainingen om de klimaatdoelstellingen te behalen. In de Impala klimaatcharter zijn vijftien punten vastgelegd. In Nederland zal STOMP (Stichting Onafhankelijke Muziekproducenten) de doelstellingen verder uitrollen en verduidelijken.
De Federation of European Publishers (FEP) heeft onlangs een rapport uitgebracht over het effect van de pandemie op de Europese boekenmarkt over het hele jaar 2020. Conclusie: in alle landen een jaar met verliezen, maar die verliezen zijn minder groot dan in de zomer van 2020 werd verwacht.
In de Brexitdeal van december 2020 is geen rekening gehouden met Britse muzikanten die op tournee gaan door Europa. Britse artiesten kwamen in actie en schreven in een open brief zich door de overheid in de steek gelaten te voelen en vroegen (tevergeefs) om een uitzonderingspositie of een speciaal muzikantenpaspoort. Belastingadviseur Dick Moolenaar signaleert 2 problemen : „Britten mogen van iedere 180 dagen er 90 vrij door de EU reizen. In sommige landen zijn werkvergunningen nodig. In Nederland niet, daar kunnen Britten zes weken werken, dat moet voor bands geen probleem opleveren. Maar in sommige landen is dat anders. Het tweede probleem is dat het vrije verkeer van goederen is beëindigd. Als je met vracht van het Verenigd Koninkrijk naar Europa wilt, dan moet je een carnet [douaneformulier, red.] hebben en ook moet de vrachtwagen na drie optredens met alle spullen alweer terug naar Groot-Brittannië. Het is dus logischer voor kleine Britse bands om enkel met hun instrumenten als handbagage te reizen, want dat mag wel, of ze moeten een Europese vervoerder inschakelen.” Volgens schatting van de Musician’s Union werd Europa tot aan de coronacrisis jaarlijks door 2.000 Britse acts bezocht die daar 20.000 optredens gaven. Met een gemiddelde van achttien mensen, inclusief bandleden, die meewerkten per tour, zorgde dat voor ruwweg 30.000 arbeidsplaatsen. In Nederland, België, Frankrijk, Duitsland en veel andere landen zijn er geen vergunningen nodig, maar Spanje hanteert nog kosten voor visa, naast de eis voor vele documenten zoals inkomstenverklaringen en bankgegevens. Zonder het uitzicht op een deal tussen Europa en het Verenigd Koninkrijk roept de Britse live-industrie nu op tot verdragen tussen de Britten en afzonderlijke Europese landen om obstakels zoals in Spanje te verwijderen. Los van mogelijk minder aanbod van vooral kleinere Britse bands lijkt de Nederlandse concertbezoeker weinig van de Brexit te gaan merken; festivals Le Guess Who en Best Kept Secret zeggen tegen NRC vooralsnog niet veel problemen te verwachten. Voor Nederlandse bands die in het Verenigd Koninkrijk willen optreden, is de verwachting dat er ook weinig problemen zullen optreden. Wel moet er aan de grens voor 95 pond een Permitted Paid Engagement worden aangevraagd. Als een Nederlandse band in het Verenigd Koninkrijk wil optreden is er daarnaast een carnet nodig voor de instrumenten en apparatuur. “Het is nog steeds lastiger voor een Nederlandse band om in de VS op te treden dan in het Verenigd Koninkrijk. Een werkvergunning voor de VS kost meer tijd en geld, en kan geweigerd worden.”, zegt Moolenaar.
De Nederlandse musea zijn de honderd dagen sluiting inmiddels voorbij, de Belgische musea mochten na de eerste lockdown in mei als eerste van de culturele instellingen heropenen. Eind oktober moesten ze opnieuw dicht, maar sinds 1 december zijn ze onafgebroken toegankelijk. Reserveren gebeurt op voorhand per tijdslot, mondkapjes moeten op en bij ingangen staat telkens ontsmettingsgel. Michaël Mariën van het Gents Universiteitsmuseum : „Sinds we weer open zijn, is elke vakantie en elk weekend uitverkocht.” Sterker, de coronacrisis heeft een bijkomend voordeel: „We zien mensen die anders misschien niet naar het museum gingen nu wel komen. Omdat we als een van de weinige sectoren open hebben mogen blijven, zijn we op de radar gekomen als plek voor verstrooiing en vrijetijdsbesteding. We zien veel gezinnen met kinderen, en ook 15- tot 25-jarigen, voor een museum meestal juist de moeilijkste doelgroep.” Bart Ooghe, Museum voor Schone Kunsten Gent , zegt dat het internationale bezoek en dat van scholen en groepen een stuk minder is: „In plaats daarvan zien we gezinnen met kinderen en lokale bezoekers. Tijdens de kerstvakantie waren er zelfs meer bezoekers dan het jaar ervoor. We hebben over het algemeen genomen minder bezoekers, maar we hadden het erger gevreesd.” Het Bozar in Brussel is volgens directeur exposities Sophie Lauwers een plek geworden „voor familie-uitstapjes of om met vrienden af te spreken”. De Roger Raveel-tentoonstelling die er onlangs opende, was meteen voor een aantal weken uitverkocht. Een bijkomend voordeel, signaleren de musea: ze zetten versneld digitale stappen. Door corona is het bezoek aan de honderd grootste musea in de wereld vorige jaar met 77 procent afgenomen. Dat blijkt uit het jaarlijkse museumonderzoek van The Art Newspaper.
Duitsland experimenteert net als Nederland met het organiseren van culturele testevenementen tijdens de coronacrisis. De Berliner Philharmoniker, het beroemde filharmonisch orkest van Berlijn, trad op 20 maart voor het eerst in maanden op voor een publiek van zo'n duizend bezoekers. De tickets voor het concert waren binnen drie minuten uitverkocht. Voor de gelegenheid was naast het concertgebouw een coronatestlocatie ingericht. Daar onderging ongeveer de helft van het publiek een sneltest. De bezoekers kregen de testuitslag op hun telefoon en moesten die laten zien bij de ingang. De andere helft van het publiek ging vooraf naar andere testcentra.
Vrijheid is een voorwaarde om goede kunst te maken. Om die reden heeft de Akademie van Kunsten als lid van de European Alliance of Academies het Manifest van Berlijn ondertekend. Op 9 oktober 2020 werd in Berlijn een alliantie van Europese culturele academies opgericht. Ook de Akademie van Kunsten heeft zich hierbij aangesloten. De alliantie maakt zich hard voor vrijheid der kunsten en onderlinge solidariteit binnen de kunsten. Voorzitter van de Akademie van Kunsten Anne Vegter en coördinator wetenschap en kunst bij de KNAW Geertjan de Vugt schrijven in Boekman 126, die op 11 maart uitkwam, waarom dit belangrijk is.
Kunstenbond deelt twee interessante documenten met betrekking tot de Brexit. Het betreft een FAQ-brochure met eenvoudige en simpele antwoorden op tal van praktische vragen wanneer een podiumkunstenaar naar het Verenigd Koninkrijk gaat. En een uitgave van European Audiovisual Observatory die alle regels in relatie tot de Audiovisuele sector op een rij heeft gezet.
De cultuursector in andere EU-landen kampt door de coronacrisis met dezelfde problemen als in Nederland. Maar de oplossingen lopen uiteen. Correspondenten in Frankrijk, Duitsland, België, Spanje en Italië doen verslag.
Op 3 maart heeft de Britse regering 485,8 miljoen pond extra financiële steun voor de kunsten aangekondigd als onderdeel van een breder plan om de door een pandemie getroffen economie weer op gang te brengen. Voorafgaand aan de aankondiging zei minister van financiën Sunak dat de kunst- en cultuurindustrie een "belangrijke motor" van economische activiteit is, met meer dan 700.000 werknemers in het Verenigd Koninkrijk.
De publicatie EU funding for culture 2021-2027 van de Creative Europe Desk in Duitsland biedt een overzicht van 13 EU-programma's met financieringsmogelijkheden voor de culturele en creatieve sector in de periode 2021-2027. Cultuur wordt beschouwd als een belangrijke pijler van de EU omdat zij bijdraagt aan sociale cohesie, gemeenschapsgevoel en culturele diversiteit. Vandaar dat een groot aantal Europese financieringsinstrumenten open staan voor culturele en creatieve projecten.
Er zijn grote verschillen in de productiebudgetten van films in de Europese landen. Dat blijkt uit onderzoek van het European Audiovisual Observatory. De organisatie dook in de cijfers om meer inzicht te krijgen in de wijze waarop de films in Europa worden gefinancierd. Het EAO voerde het grootschalige onderzoek uit samen met de European Film Agency Research Network (EFARN). Het onderzocht 568 Europese speelfilms die in 2018 in de bioscoop werden uitgebracht. Het gemiddelde budget van een in 2018 uitgebrachte Europese fictiefilm bedroeg 1,93 miljoen euro. De twee belangrijkste financieringsbronnen waren duidelijk directe overheidsfinanciering en investeringen van omroepen, goed voor respectievelijk 26% en 21% van de totale financiering. Het procentuele aandeel van directe overheidsfinanciering in de filmfinanciering neemt af naarmate de marktomvang en het budgetvolume toenemen.
Theaterregisseurs in Europa waarschuwen voor de gevolgen van de coronacrisis op een nieuwe generatie theatermakers. Volgens het bestuur van de European Theatre Convention (ETC) bedreigt de pandemie niet alleen de levensvatbaarheid van theaters, maar brengt het ook de ontwikkeling van jonge makers in gevaar. Het bestuur verwacht dat het uitstellen en annuleren van veel uitvoeringen, grote invloed zal hebben op jonge artiesten. ‘Als theaters weer open kunnen, zullen ze een heel seizoen van voorstellingen moeten hervatten die waren afgelast of uitgesteld. Dat neemt tijd en ruimte in voor werk in ontwikkeling’, aldus het bestuur. De ETC verwacht dat die ‘productie-file’ op de komende drie tot vijf jaar invloed zal hebben.
Culturele locaties met 30% bezetting hebben een zeer laag infectierisico. Dit blijkt uit een onderzoek van de Technische Universiteit van Berlijn. Uit de resultaten bleek dat, indien ventilatie, sociale afstand en hygiënemaatregelen in acht worden genomen, een theater, een opera of een museum met 30% bezetting het laagste infectierisico heeft van alle onderzochte gesloten ruimten. In scholen bijvoorbeeld is het risico, zelfs als een klaslokaal slechts voor de helft bezet is en de leerlingen een mondmasker dragen, nog steeds bijna zes keer hoger dan in een theaterzaal die voor 30% bezet is.
KEA European Affairs heeft een update uitgebracht van de publicatie "Marktanalyse van de culturele en creatieve sector in Europa". Deze publicatie is in opdracht van het Europees Investeringsfonds (EIF) uitgevoerd, in het kader van de Europese garantiefaciliteit voor de culturele en creatieve sector (CCS). In deze marktanalyse wordt de groei van de Europese culturele en creatieve sector vóór de Corona pandemie inzichtelijk gemaakt. Tevens worden de belangrijkste trends geschetst op het gebied van: digitalisering en technologische innovatie, milieubewustzijn, nieuwe bedrijfsmodellen en op samenwerking gerichte manieren van werken. De belangrijkste motor achter de groei van de sector in Europa is de audiovisuele media en multimedia (AVM) sector.
Uit de nieuwste cijfers van het European Audiovisual Observatory blijkt dat VOD-inkomsten van €388,8 miljoen naar €11,6 miljard tussen 2010 en 2020. D.w.z. dat de inkomsten verdertigvoudigd zijn. NBF heeft een overzicht van de belangrijkste conclusies.
De Federation of European Screen Directors (FERA), een vereniging van Europese film- en tv-regisseurs, heeft wereldwijde streamingbedrijven opgeroepen om kijkcijfers te delen en filmmakers naar behoren te compenseren voor succes van hun producties op hun platforms.
Het lijkt er voorlopig op dat Britse orkesten niet meer kunnen toeren door de Europese Unie. Althans er is nog niets gekomen uit meerdere overlegrondes tussen drie betrokken partijen: Groot-Brittannië, de EU en de Associatie van Britse orkesten. Volgens de huidige regels mag een Brits orkest per tour maar twee plekken bezoeken in hetzelfde EU-lidstaat en moet vervolgens terugkeren naar huis. Deze maatregel maakt spelen op het Europese vasteland onbetaalbaar voor Britse orkesten, volgens hun belangenorganisatie, de Association of British Orchestras (ABO). Tenzij er een politieke doorbraak komt
Op 4 februari werd door de Duitse cultuurminister Grütters tijdens een persconferentie in Berlijn het 2e hoofdstuk van het zogeheten "Neustart Kultur"-programma gepresenteerd. Neustart Kulkur werd in juli vorig jaar gelanceerd met een financiële injectie van 1 miljard euro voor de Duitse culturele sector. Het programma bestaat uit 60 subprogramma's en steunt bioscopen, musea, theaters en andere podia en makers. Het doel is kunstenaars en kunstorganisaties bestaansmiddelen te bieden en investeringen in innovatie en digitalisering te stimuleren. Een dag eerder was de coalitie na vijf uur onderhandelen tot een akkoord gekomen om wederom 1 miljard euro uit te trekken voor deze nieuwe ronde.
Het programma i-Portunus, de mobiliteitsregeling van Creative Europe, heeft een nieuwe oproep gepubliceerd voor mobiliteit van makers en cultuurprofessionals. Deze oproep staat specifiek open voor architecten of professionals in de architectuur. Eind vorig jaar werden al oproepen geopend voor componisten, muzikanten en zangers, en voor literair vertalers. Half februari worden nog oproepen verwacht voor muziek en cultureel erfgoed. Architecten kunnen een aanvraag doen voor reis- en verblijf in het kader van internationale samenwerking, productiegerichte residentie en beroepsontwikkelingsactiviteiten. Deadline is 14 maart 2021.
Volgens de International Union of Cinemas (UNIC) zagen alle aangesloten landen de omzet van hun bioscoopkaartverkoop in 2020 ten opzichte van het succesjaar 2019 met 70,6% dalen. Wie daar de landen van de Europese Unie uitfiltert ziet daar een afname van 69%. Eerder was al bekend geworden dat het bioscoopbezoek internationaal flink te leiden heeft gehad onder de coronacrisis. In Duitsland, Frankrijk en Spanje werd rond de 70% minder verdiend aan kaartverkoop. In het Verenigd Koninkrijk en Ierland daalde de recette zelfs met ruim driekwart (76%). De landen die nog het beste uit de ellende tevoorschijn kwamen zijn Denemarken (-47%) en Rusland (-59%). Nederland deed het met -56% ook nog vrij goed. De reden voor die relatief goede prestatie ligt volgens UNIC in het lokale product. 'Met steun van de lokale distributeurs en producenten, wisten de nationale films nieuwe hoogtes te bereiken', aldus UNIC. In Denemarken bereikte de films van eigen bodem een marktaandeel van 49,4%. In Tsjechië was dat 46,4% en in Rusland 46,9%. Topscoorders afgelopen jaar waren Turkije met 80% en Italië met 57%. De Nederlandse film deed het naar omstandigheden ook nog vrij aardig en belandde in Europa met een marktaandeel van 21% lokaal product ergens in de middenmoot.
De publicatie Competition Culture in Europe 2017-2020 compileert de activiteiten en onderzoeks- en onderwijsprojecten op het gebied van prijsvragen in Europa. Hiermee wordt het vierjarig programma Competition Culture in Europe, geïnitieerd door Architectuur Lokaal, afgesloten. Twintig Europese landen waren betrokken bij de implementatie van het programma; in zes daarvan werden onderzoeksprogramma’s met studenten opgezet. Doel van het programma was de kwaliteit van de opdrachtverlening te verbeteren om hiermee bij te dragen aan de ontwikkeling van de Europese bouwcultuur door middel van de uitwisseling van kennis en ervaringen tussen Europese landen. Daarbij was er veel aandacht voor verbetering van de toegankelijkheid en transparantie van ontwerpwedstrijden in Europa. Gedurende vier jaar is er veel gedaan om wederzijds begrip tussen de verschillende nationale culturen te verbeteren. Het boek bundelt de vele activiteiten op het gebied van prijsvragen in Europa, inclusief onderzoeks- en onderwijsprojecten in de verschillende Europese landen.
Nu vrijwel ieder festival kiest voor een hybride vorm en liefhebbers door de bomen het digitale bos bijna niet meer zien, hebben vier festivals voor kortfilms besloten de krachten te bundelen. Het European Short Film Network bundelt de programma’s van de festivals in Oberhausen, Wenen, Poznan en het Nijmeegse Go Short Festival. Tussen 1 april en 30 juni aanstaande biedt het European Short Film Network direct toegang tot de ruim 300 titels van de vier deelnemende festivals. Het platform staat ook open voor andere festivals, mochten die zich willen aansluiten. Iedere week worden twee competitiefilms vrijgegeven zodat na twaalf weken het complete veld van 24 films de revue is gepasseerd. Op 21 juni, de avond van de kortste dag van het jaar, worden de prijzen uitgereikt. Het Nijmeegse Go Short (14 t/m 18 april) is als eerste festival aan de beurt. De selectie wordt later bekend gemaakt. Of het festival ook een analoge component krijgt, hangt af van de ontwikkeling van de pandemie.
Op 26 januari werd het EY rapport Europees herstel: de culturele en creatieve sector voor en na de coronacrisis gepresenteerd. Het onderzoek is gedaan in opdracht van het Europese koepel van Collectieve Beheersorganisaties GESAC en maakt duidelijk dat met een terugval in omzet van 31%, de culturele en creatieve sector zelfs meer heeft moeten inleveren dan het toerisme en de autobranche. De sector had te maken met een omzetdaling van 199 miljard euro. Vooral de podiumkunsten (-90 procent) en muziekindustrie (-76 procent) kregen het zwaar te verduren. Het verlies voor Nederland schat EY op ruim 30 procent. De verliezen zijn het grootst in Midden- en Oost-Europa, waarbij Bulgarije en Estland er negatief uitspringen met een min van 44 procent. Naast muziek en podiumkunsten was ook het verlies in onder meer de beeldende kunst, de boekensector en de architectuur fors. Het ging om dalingen van tussen de 20 en 40 procent. De enige branche die zich aan de malaise onttrok, was de game-industrie. Daar schoten de verkopen met gemiddeld 9 procent omhoog. In sommige sectoren werd online meer verdiend dan voorheen, maar dat kon de offline verkoop niet compenseren. De onderzoekers hebben gekeken naar de situatie in de 27 EU-landen en het Verenigd Koninkrijk. EY heeft het onderzoek uitgevoerd in opdracht van GESAC, de Europese koepel van auteursrechtenorganisaties, zoals het Nederlandse Buma/Stemra. Op basis van het rapport benadrukt GESAC de noodzaak van grootschalige overheidssteun, van een wettelijk kader dat investeren in de creatieve en culturele sector mogelijk maakt en van het inzetten van deze sectoren om groei in Europa aan te jagen.
Wat betekent het vertrek van het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie voor de culturele samenwerking tussen de EU en het Verenigd Koninkrijk?
Een groep Britse artiesten heeft een open brief geschreven naar de Britse regering. Zij hebben van hun regering geëist dat ze visumvrij mogen touren in de Europese Unie. De brief, opgesteld door de Incorporated Society of Musicians, werd onder andere geplaatst in The Times. Vanwege de Brexit is het voor Britse bands, artiesten en aanverwant personeel moeilijker en duurder geworden om in de EU op te treden. Zo zijn er onder andere visums en werkvergunningen nodig
Wat waren de hoofdpijndossiers in de muziekindustrie, die tijdens het conferentiegedeelte van ESNS 2021 werden besproken? Dat zijn er nogal wat: Brexit hangt als een zwaard van Damocles boven de Britse popsector. Het wegvallen van de live-industrie heeft vragen over streaminginkomsten nog prangender gemaakt. En bij wie komt de rekening van de crisis te liggen? 3voor12.vpro blikt terug.
Het programma Creative Europe MEDIA bestaat 30 jaar. Om dit te vieren heeft de Europese Commissie een communicatiecampagne gelanceerd met tevens aandacht voor het nieuwe Creative Europe MEDIA-programma (2021-2027). De inhoud van de campagne zal worden toegespitst op tien verschillende thema's die de audiovisuele industrie toelichten en zal in de eerste plaats vooral worden gebruikt voor sociale media met als doel jongeren en professionals uit de sector te bereiken. De website We All Love Stories zal regelmatig worden bijgewerkt met al het campagnemateriaal, promotievideo's, informatie over het nieuwe programma en afleveringen van de nieuwe Instagram-reeks "Achter de schermen van de Europese inhoud - Hoe EU-steun in verhalen verandert". Zodat het publiek beter begrijpt hoe de EU audiovisuele en filmprojecten ondersteunt.
Op 18 januari heeft de Europese Commissie de ontwerpfase van het nieuwe Europese Bauhaus-initiatief gelanceerd, dat eerder door president Von der Leyen in haar State of the Union-toespraak voor 2020 werd aangekondigd. Het Nieuwe Europese Bauhaus is een ecologisch, economisch en cultureel project, gericht op het combineren van design, duurzaamheid, toegankelijkheid, betaalbaarheid en investeringen om het Europese Green Deal te helpen realiseren. De kernwaarden van het New European Bauhaus zijn duurzaamheid, esthetiek en inclusiviteit. Het doel van de ontwerpfase is om via een co-creatie proces het concept vorm te geven ideeën onderzoeken, de meest urgente behoeften en uitdagingen identificeren en geïnteresseerde partijen met elkaar verbinden. Als onderdeel van de ontwerpfase zal de Commissie dit voorjaar de eerste editie van een Nieuwe Europese Bauhaus-prijs lanceren
Hoe de popsector zich straks ook weer opricht: corona heeft het festivalleven blijvend veranderd. Misschien gaan we zelfs toe naar meer hybride festivalconcepten, met een deels digitaal en een deels fysiek publiek. Europese festivalorganisatoren spraken die verwachting uit op Eurosonic, de Europese conferentie over popmuziek. Het coronajaar was rampzalig, maar 2020 is ook een leerschool van onschatbare waarde geweest, zei bijvoorbeeld Helen Sildna van het Estse festival Tallinn Music Week. ‘De sector zal door de ervaringen compleet evolueren, en niet alleen ten nadele.’ Robert van Gijsel over de online conferentie tijdens ESNS.
De winnaars van de Music Moves Europe Talent Awards 2021 zijn 15 januari bekendgemaakt op het digitale Nite Hotel-platform. De winnaars zijn Alyona Alyona (ua), Inhaler (ie), Julia Bardo (it), Lous and the Yakuza (be), Melenas (es), Rimon (nl), Sassy 009 (no) en Vildá (fi). De Public Choice Award 2021 ging naar de Oekraïense rapper Alyona Alyona. Dat werd publiekelijk aangekondigd door de Europese Commissaris voor Cultuur, Mariya Gabriel. Elke winnaar van deze eerste categorie ontvangt een geldprijs van €10.000, inclusief een zakelijk ondersteuningspakket dat door de partners van de prijs wordt verstrekt. Dit pakket bevat door deze organisaties geleverde diensten voor loopbaanontwikkeling. Als winnaar van de Public Choice Award ontvangt Alyona Alyona nog eens €5.000 en wordt ze uitgenodigd voor een live sessie in de opnamestudio van Deezer in Parijs.
Eurosonic Noorderslag (festival + conferentie) is van 13 t/m 16/1 online te volgen. In oktober 2020 besloot de organisatie dat de fysieke variant niet haalbaar was. Nederlandse acts namen concerten op in de Oosterpoort. Voor de opnamens moesten zij speciaal een verplichte coronasneltest doen. „Met de huidige coronamaatregelen in de hevige golf van besmettingen gaan wij in feite tegen de stroom in”, realiseert directeur Dago Houben zich. „Dan voel je een golf van onzekerheid gaan door de organisatie. Met een verplichte coronatest hebben we er echt een schepje bovenop gedaan - dit geeft een veilig gevoel.” ESNS moet dit jaar gezien worden als een mediaproductie. Voor de meeste tv-programma’s worden nu gasten getest. Door bij ESNS de drie concertzalen op te delen in afgeschermde ‘area’s’ en in te checken met een QR-code „kunnen we eventueel toch slecht besmettingsnieuws snel doorgeven aan de mensen die in dat gebied werkten”. Het met NPO 3FM gecreëerde (gratis) streamplatform met vier kanalen biedt best mogelijkheden. Festivalmanager Peter Sikkema denkt dat de concertregistraties straks flink meer bereik kunnen hebben in Europa. „Dat is onvermoede winst.” Programmeur Robert Meijerink van Eurosonic heeft het roer helemaal moeten omgooien om zijn „ecosysteem van Europees talent”, artiesten uit 36 landen, veilig te stellen. 189 acts zoals de Duitse Ava Vegas of Belgische Noémie Wolfs is met vele omroeppartners in Europa gevraagd om, tegen een vergoeding, eigen opnames te maken.
Eurosonic Noorderslag start op 13 januari. Alle aandacht voor talent in de Nederlandse popmuziek. Maar het voorbije jaar 2020 was anders. Het live circuit was een groot deel van het jaar dicht en de festivals vonden geen doorgang. Hoe spot en ontwikkel je talent in een volledig digitale wereld?
Groot-Brittannië en de Europese Unie zijn uit elkaar. Maar daarmee zijn de discussies nog niet voorbij. In december werd een petitie gelanceerd met een oproep tot vrij reizen voor o.m. musici en andere artiesten. Die is inmiddels meer dan 250.000 keer getekend. Britse artiesten die in landen van de EU willen optreden moeten voor iedere reis een visum aanvragen en een carnet aanschaffen voor hun instrument. Ook musici uit de Europese Unie die in het Verenigd Koninkrijk concerten willen geven hebben een visum nodig. De ondertekenaars zijn bang dat de kosten een probleem worden voor een bedrijfstak die het al financieel moeilijk heeft door de coronapandemie. Petities met meer dan 100.000 handtekeningen geven recht op een parlementair debat over het onderwerp. De regering heeft nog niet gereageerd, maar dat debat komt er dus. De Britse regering legde de schuld aanvankelijk bij Brussel, maar EU-bronnen vertelden aan de Britse krant The Independent dat het niet Brussel, maar Londen was die de deal afwees. Musici in Groot-Brittannië zijn daarom woedend.
De Raad van Bestuur van het Eurimages Fonds van de Raad van Europa heeft tijdens zijn 161ste vergadering, die online werd gehouden, besloten om steun te verlenen aan 17 speelfilmprojecten voor een totaalbedrag van €4.124.000. Het aandeel van de in aanmerking komende projecten met een vrouwelijke regisseur, bedroeg 44%; 38% van de geselecteerde projecten heeft een vrouwelijke regisseur er aan verbonden en er werd €1.354.000 aan deze projecten toegekend, wat 33% van het totale toegekende bedrag vertegenwoordigt. Het Belgisch Nederlandse speelfilmdebuut van Veerle Baetens Het Smelt (The Melting), gebaseerd op de bestseller van Lize Spit, werd gehonoreerd voor €310,000. Het Smelt is een co-productie van PRPL in Nederland en Savage Film in Belgie
De Europese Commissie, de 27 EU-lidstaten en het Europees Parlement zijn het eens geworden over het Meerjarig Financieel Kader (MFK 2021-2027) ter waarde van 1074,3 miljard euro. Dit is 16 miljard meer dan eerder deze zomer was afgesproken. Zo’n 15 miljard euro hiervan gaat naar de Europese programma's Creative Europe, Horizon Europe (opvolger van Horizon 2020 over Onderzoek en Innovatie), Erasmus+ (opleiding, onderwijs, jongeren en sport) en het nieuwe EU4-Health programma. De trialoogonderhandelingen zijn afgerond, nu is het nog wachten op de definitieve goedkeuring van de wetgevingsteksten door het Europees Parlement en de Raad. Creative Europe ontvangt 600 miljoen euro extra, waardoor het totaalbudget meer dan 2,4 miljard euro bedraagt voor de komende programmaperiode 2021-2027 (index 2020). Het budget van het huidige Creative Europe 2014-2020 was iets meer dan 1,4 miljard euro. Hieruit blijkt het toenemend belang dat Europa hecht aan cultuur en media want er zullen dus meer mogelijkheden voor ondersteuning komen
Het programma i-Portunus heeft twee oproepen geopend voor mobiliteit van artiesten en cultuurprofessionals. Deze oproepen staan specifiek open voor: componisten, muzikanten en zangers, liefst uit de genres klassiek, jazz en traditionele muziek, en literaire vertalers. Men kan zich aanmelden voor een korte uitwisseling in de context van internationale samenwerking, een residentie met als doel productie van een werk of i.v.m. activiteiten die van belang zijn voor de carrièreontwikkeling. Dit moet plaatsvinden tussen 1 juni en 30 november 2021, voor de duur van 7 tot 60 dagen. De oproep staat open voor individuele professionals én voor groepen van max. 5 personen. De oproep staat open voor alle deelnemende landen aan Creative Europe, waaronder het Verenigd Koninkrijk, en staat nadrukkelijk open voor professionals uit de Overzeese Landen en Gebieden (waaronder Aruba, Bonaire, Curaçao, Sint Maarten, Sint Eustasius en Saba). Deadline 28 februari 2021
Duitsland komt met een bijzonder plan om de cultuur- en evenementenbranche op gang te helpen. De sector mag voor de tweede helft van volgend jaar evenementen inplannen. Mochten ze vanwege corona toch uitvallen, dan neemt de staat de kosten over. Het Duitse ministerie van Financiën staat garant voor een bedrag van 2,5 miljard euro. Het geld wordt nu al uitbetaald, zegt BNR correspondent Derk Marseille. 'Voor dit soort voorstellingen moeten teksten worden geschreven en er moeten tours worden uitgedacht en het geld voor de hulp aan zelfstandigen is inmiddels op.'
De Europese Commissie heeft op 3 december een actieplan goedgekeurd ter ondersteuning van het herstel en de transformatie van de (nieuws) media- en audiovisuele sector. Deze sectoren, die hard door de Covid-crisis zijn getroffen, zijn van essentieel belang voor de democratie, de culturele diversiteit van Europa en de digitale autonomie. Via tien concrete acties richt het actieplan zich op het helpen van de mediasector om te herstellen van de Covid-crisis.
De Europese Commissie heeft de resultaten gepubliceerd van de tweede deadline voor MEDIA Ontwikkelingssteun (Individuele Projecten). In totaal ontvangen 71 Europese projecten uit 27 Europese landen een bedrag van bijna 3 miljoen euro. Uit Nederland ontvangt Submarine Docs 25.000 euro voor de documentaire Oasis en Rots Filmwerk ontvangt 50.000 euro voor de speelfilm A Fucked up Tribute to Mothely Love, een mislukt eerbetoon aan moederliefde. Voor de deadline in mei werden bij het agentschap 487 aanvragen ingediend, een aanzienlijke stijging (75%) ten opzichte van de vorige deadline en een stijging van 42% ten opzichte van de tweede deadline van de oproep in 2019. Het slagingspercentage was deze ronde daarom laag, slechts 15%. De stijging van het aantal aanvragen houdt waarschijnlijk verband met de coronacrisis; producenten moesten met een groot deel van hun activiteiten stoppen, waardoor meer tijd kwam voor de ontwikkeling van projecten en voor fondsenwerving.
De Europese muziekindustrie is een grote steunpilaar voor de Europese economie. Dat blijkt uit onderzoek dat Oxford Economics heeft uitgevoerd in opdracht van de International Federation of the Phonographic Industry (IFPI). Het onderzoek, met cijfers over 2018, laat niet alleen zien dat de muziekindustrie in Europa € 82 miljard in Bruto Toegevoegde Waarde bijdroeg aan het BBP en zorgde voor 2 miljoen banen, het toont ook aan dat de exportwaarde naar landen buiten de EU op bijna € 10 miljard staat. Volgens Frances Moore, chief executive van IFPI, laten deze cijfers duidelijk zien dat muziek een essentieel onderdeel is van de Europese cultuur. Om deze grote bijdrage van de muziekindustrie aan de EU duurzaam te houden is het volgens haar van groot belang dat muziekmakers en investeerders in de industrie eerlijk worden beloond. Dat kan bereikt worden door wet- en regelgeving die daar bij past, iets waar IFPI zich hard voor inzet.
Uit een onderzoek van de Universiteit van Manchester blijkt dat de Britse kunstscene de eerste twee jaar na het vertrek van het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie waarschijnlijk meer naar binnen gericht en minder internationaal zal worden. Instellingen zullen terughoudender zijn om Europese kunstenaars opdrachten te geven vanwege de onzekerheid over Brexit en de toekomstige reisbeperkingen, verzekerings- en verzendkosten. De onderzoekers voorspellen ook dat Engelse steden, waar een meerderheid van de bevolking voor Brexit heeft gestemd, het meest zullen lijden, zij verliezen miljoenen aan culturele financiering vanuit de EU. Dat brengt lokale kunstinstellingen in de problemen, aangezien lokale overheden in het Verenigd Koninkrijk minder aan cultuur besteden dan in welk ander Europees land dan ook.
Na maandenlang onderhandelen hebben onderhandelaars van het Europees Parlement, de Europese Raad en de Europese Commissie eindelijk een politiek akkoord bereikt over het Meerjarig Financieel Kader (MFK) 2021-2027. De langdurige onderhandelingen begonnen met een voorstel van de Europese Commissie in mei van dit jaar, waarna de staatshoofden en regeringsleiders in juli hun conclusies presenteerden. Deze werden echter door het Europees Parlement op belangrijke punten onvoldoende geacht. Het Parlement wilde met name de verlaging van de begroting voor toekomstige EU-programma's niet accepteren. Het nu bereikte akkoord bevat een verhoging van 16 miljard euro waarvan 15 miljard euro voor de Europese flagshipprogramma's Horizon, Erasmus+, Creative Europe en het nieuwe EU4-gezondheidsprogramma EU4Health. Creative Europe krijgt hiervan 600 miljoen euro en heeft daarmee een totaalbudget van 2,2 miljard euro voor de komende programmaperiode 2021-2027. Bijna een derde meer dan het commissievoorstel uit 2018 van 1,64 miljard (is 1,84 miljard euro, index 2020) en een toename van ruim de helft ten opzichte van het Creative Europe budget van 2014-2020.
‘’ Wij constateren bezorgd dat de titel New European Bauhaus inherent niet inclusief is. De grote culturele invloed en korte levensduur van slechts 14 jaar (1919-1933) maakten van het Bauhaus een voornamelijk westerse en eurocentrische legende. Bauhaus wordt gezien als het toppunt van modernisme; een kritische lezing van moderniteit verbindt het Bauhaus echter onvermijdelijk aan een verleden van kolonialistisch extractionisme en een toekomst van industrieel kapitalisme. Uw projecttitel is zowel westers als eurocentrisch van toon, en draagt de nalatenschap van een problematische historische context “.Ursula von der Leyen, de president van de Europese Commissie, heeft plannen aangekondigd om een nieuw Europees Bauhaus te ontwikkelen dat als drijvende kracht zal dienen om de Europese Green Deal tot leven te brengen. Het doel is om een culturele beweging te leiden die gebaseerd is op duurzaamheid, toegankelijkheid en esthetiek om de Europese Green Deal dichter bij de mensen te brengen en om het belang te onderstrepen van het een halt toeroepen van de vernietiging van onze ecosystemen. Een groep professionals, werkzaam in kunst en cultuur, ondersteunt dit project, maar heeft bezwaar tegen de term New European Bauhaus. De brief moet eind november worden aangeboden aan de EU.
Per 1 november 2020 is de Mediawet gewijzigd vanwege de implementatie van de herziene Europese Richtlijn audiovisuele mediadiensten. De herziening was nodig omdat de traditionele scheidslijn tussen lineaire mediadiensten (zoals publieke omroepen en commerciële zenders) en mediadiensten op aanvraag (on-demand, zoals Netflix) steeds meer is vervaagd. Daarnaast kijken we ook meer via videoplatforms (zoals YouTube). De wetswijziging zorgt ervoor dat de regulering van al deze diensten dichter bij elkaar wordt gebracht. De belangrijkste wijzigingen o.m. : videoplatformdiensten dienen zich nu ook aan de Mediawet te houden ; mediadiensten moeten Europese producties bevorderen. Het videoaanbod moet voor minstens 30 procent uit Europese producties bestaan ; videoplatformdiensten moeten passende maatregelen nemen om minderjarigen te beschermen tegen content die schadelijk voor hen kan zijn
Een groep van meer dan vijfhonderd Europese filmproducenten wil dat Amerikaanse streamingdiensten als Netflix en Amazon minstens 25 procent van hun Europese omzet investeren in lokale productiemaatschappen in Europa. Dat staat in een open brief, die op 15 oktober werd gepubliceerd. De lidstaten van de Europese Unie spraken af dat ze voor januari 2021 richtlijnen moeten hebben opgesteld die Amerikaanse streamingdiensten verplichten een deel van hun omzet te investeren in lokale productiemaatschappen. Een minimum wordt daarbij niet genoemd. Het staat de landen vrij om aparte afspraken te maken met de streamingdiensten. De groep filmproducenten vindt het onterecht dat Amerikaanse streamingdiensten niet worden verplicht om 25 procent van hun omzet te investeren in lokale maatschappijen. Deze plicht geldt wel voor de traditionele omroepen binnen de Europese Unie. Volgens de producenten is er daardoor "geen sprake van een gelijk speelveld".
Overheden, culturele instellingen en vertegenwoordigers van de film- en televisiesector hebben ondersteunende maatregelen ingevoerd om de sector door de coronacrisis te loodsen, soms met opmerkelijke verschillen tussen landen. Op pan-Europees niveau hebben de EU-leiders op 21 juli 2020 overeenstemming bereikt over een groot herstelplan voor Europa en een versterkte lange termijn begroting van de Europese Unie, waarmee de basis wordt gelegd voor een moderner en duurzamer Europa. Het nieuwe IRIS plus rapport van het European Audiovisual Observatory biedt een duidelijk overzicht van deze steunmaatregelen in Europa. De auteurs van het rapport concluderen dat sommige sectoren, zoals VoD, weliswaar hebben geprofiteerd van de toegenomen contentconsumptie tijdens de lockdowns, maar dat andere hun verliezen tellen - en die lijken aanzienlijk te zijn.
Het aantal corona-besmettingen blijft oplopen in Frankrijk en de huidige maatregelen blijken niet toereikend. President Macron kondigde 28 oktober een nieuwe lockdown aan die 30 oktober ingaat. Dat betekent dat bioscopen, theaters en musea moeten sluiten. De lockdown duurt vooralsnog tot 1 december. Duitsland voert een ‘lockdown light’ van vier weken in. Ook daar : bioscopen, musea, theaters en andere cultuurinrichtingen moeten sluiten.
De resultaten van de oproep Steun voor Festivals (26-2019 - tweede deadline) van Creative Europe Media zijn bekendgemaakt. Voor het eerst was het mogelijk om ook steun aan te vragen voor Europese netwerken van festivals binnen Actie 2 van de oproep. Resultaten Actie 1: Steun voor festivals. Van de 103 indieningen werden 34 festivals gehonoreerd uit 19 landen. Van de geselecteerde festivals zijn 19 algemene film festivals, gevolgd door 6 documentaire festivals, 6 korte film festivals en 3 animatie festivals. Uit Nederland werden er vier aanvragen ingediend en drie festivals gehonoreerd: IDFA, GoShort en IFFR. Resultaten Actie 2: Steun voor Europese Netwerken van festivals. Er werden 18 aanvragen uit 13 landen ingediend, waarvan 4 netwerken werden geselecteerd. In totaal bestaan deze netwerken uit 23 festivals uit 17 landen. Uit Nederland werd 1 aanvraag ingediend en gehonoreerd: het European Children’s Film Festival Network onder de coordinerende leiding van Cinekid.
IMPALA, belangenvereniging voor de diverse Europese onafhankelijke muziekmaatschappijen, pleit voor meer diversiteit en inclusiviteit in de Europese onafhankelijke muzieksector. Om die ambitie kracht bij te zetten heeft het een diversity statement opgezet. Als zusterorganisatie van IMPALA onderschrijft STOMP dit handvest. Kees van Weijen (IMPALA/STOMP): “Met het diversity statement van IMPALA willen wij ons als STOMP inzetten om meer diversiteit binnen de muziekindustrie te bewerkstelligen. Na een inventarisatie onder onze leden zullen wij de actiepunten nastreven om iedereen in de samenleving gelijke kansen te bieden. Wij staan er dan ook voor open om met partijen in gesprek te gaan om zo gezamenlijk de mogelijkheden verder uit te werken en de diversiteit te vergroten.” IMPALA pleit o.m. voor een nieuw programma met Europese en nationale prijzen om projecten of individuen die werken aan diversiteit onder de aandacht te brengen. Daarnaast wil de vereniging trainingen organiseren, relevante initiatieven in de muzieksector ondersteunen en leden helpen bij het aanvragen van EU-financiering voor relevante projecten.
Op 14 oktober stuurde het Europaplatform een brief naar de Nederlandse ministers betrokken bij het opstellen van de Nederlandse plannen voor het Europese herstelfonds (Recovery and Resilience Fund). Op 15 oktober worden de EU lidstaten geacht de eerste plannen voor het EU-herstelfonds in te dienen. De COVID-19 pandemie veroorzaakt naast grote opgaves in eigen land ook ongekende uitdagingen met in Europa tot 70% verlies van inkomsten voor de culturele en creatieve sector, inclusief cultureel erfgoed. Frankrijk heeft al aangekondigd dat in hun plan 2% voor de culturele en creatieve sector is bestemd. Veel andere landen volgen, waaronder ook Duitsland die cultuur opneemt in hun herstelplannen en de nadruk legt op het belang van cultuur voor Europese integratieprocessen. Dit zijn positieve signalen. Het Europaplatform ziet ook in de reeds bekendgemaakte nationale steunpakketten voor de Nederlandse culturele en creatieve sector – in totaal 1 miljard – een zeer positief signaal, en spreekt haar hoop uit dat deze lijn wordt doorgetrokken. Het Europaplatform is een samenwerking van Kunsten ’92, European Cultural Foundation, Culture Action Europe en Europa Nostra.
Gendergelijkheid is een van de prioriteiten binnen de EU. In opdracht van Creative Europe is er een studie uitgevoerd over de genderkloof en ongelijkheid in de culturele en creative sector. Het doel van deze studie is om achtergrondinformatie en context te verschaffen over de specifieke uitdagingen waarmee vrouwen in de culturele en creatieve sector worden geconfronteerd. In het rapport wordt vooral aandacht besteed aan de huidige stand van zaken met betrekking tot vrouwen in de cultuursector, de genderkloof op de werkvloer en de onderliggende drijfveren van genderongelijkheid. De beschikbare kwantitatieve gegevens zijn in kaart gebracht voor de verschillende subsectoren binnen de CCS. Sinds september 2020 is er een bijgewerkte versie van deze studie beschikbaar die nu ook de audiovisuele en radiosector omvat.
Live DMA heeft berekend dat de 2600 bij de Europese brancheorganisatie aangesloten podia en festivals dit jaar ruim €1,2 miljard minder aan inkomsten binnenkrijgen. Dit is een daling van 64% in vergelijking met 2019. Verder zijn er door de gevolgen van de Covid-19-pandemie 664.000 optredens minder geprogrammeerd dan vorig jaar. Dit is een daling van 70% in vergelijking met 2019. Het aantal bezoeken is afgenomen met 76%, oftewel 53 miljoen bezoeken minder dan in 2019.
Het Creative Europe programma blijft ook na dit jaar bestaan. Helaas lopen de definitieve goedkeuring en de uitrol van het nieuwe Creative Europe programma vertraging op. Oorzaken: de impact van de COVID-19-pandemie, de Brexit-perikelen – het Verenigd Koninkrijk gaat niet meer mee in het nieuwe programma – en het verlate akkoord van de EU-lidstaten over het Europees Meerjarig Financieel Kader (MFK), waarvan het Creative Europe 2021-2027-budget deel uitmaakt. Met dit laatste is een belangrijke stap genomen. Zodra het financieel akkoord later dit jaar door het Europees Parlement is goedgekeurd kan Creative Europe 2021-2027 zijn definitieve vorm krijgen. Op 1 januari 2021 start een nieuw zevenjarig Creative Europe programma. Creative Europe Desk met een vooruitblik.
Op 18 september werden de genomineerden voor de Music Moves Europe Talent Awards bekendgemaakt op het Reeperbahn Festival in Hamburg, Duitsland, in aanwezigheid van de Europese Commissaris voor Cultuur, Mariya Gabriel. Uit Nederland is de Amsterdamse zangeres Rimon genomineerd. Europese muziekliefhebbers zullen bepalen wie de Public Choice Award 2021 krijgt door te stemmen op een van de genomineerden. De stemperiode loopt van 18 september 2020 tot 7 januari 2021, uitsluitend via de website van Music Moves Europe Talent Awards. De winnaar van de Public Choice Award 2021 ontvangt een extra geldprijs van € 5.000,-. Alle zestien genomineerden worden beloond met promotiesteun en een optreden bij Eurosonic / Noorderslag. Uit deze zestien zal de jury acht winnaars kiezen. Elke door de jury geselecteerde winnaar ontvangt een prijs ter waarde van 10.000 euro, te besteden aan de promotie van hun internationale carrière.
Het conferentie en showcasefestival ESNS (Eurosonic Noorderslag) in Groningen gaat ook in 2021 door. De gevolgen van de COVID-19 pandemie zijn voor de muzieksector niet te overzien. Het wereldwijd stilleggen van het live-programma betekent een ongekend grote klap voor een ieder werkzaam in deze sector. ESNS 2021 vindt plaats van 13 tot en met 16 januari en wordt voorafgegaan door de European Music Weevk; een digitaal platform waarin een groot aantal partners de handen ineen slaan om (nieuwe) Europese muziek te promoten en de Europese live-muzieksector het podium te geven. Hiermee willen ESNS en haar partners een constructieve bijdrage leveren aan nieuwe toekomst voor Nederlandse en Europese popmuziek. In veel opzichten is de vijfendertigste editie anders dan voorgaande jaren. De huidige maatregelen in het bedwingen van de pandemie vereisen de nodige aanpassingen voor de fysieke editie, maar deze editie wordt breed ondersteund in een digitale vorm, zowel voor de conferentie als het showcasefestival. In alle gevallen is de focus op Europa groter dan ooit. Waar ESNS voorheen elk jaar een focusland belichtte, is dat jaar gekozen om het vizier op heel Europa te leggen.
Slechts 22 procent van regisseurs van een Europese feature film die tussen 2015 en 2019 in release ging, blijkt vrouw. Onder de scenaristen van die films blijkt 25 procent vrouw. Dat blijkt uit een onderzoek van het European Audiovisual Observatory naar vrouwelijke filmmakers en scenaristen. Het gaat dan om makers van films die in minstens één Europees land een release kregen. Verder was er in de drie onderzochte jaren nauwelijks verandering te bespeuren, melden de onderzoekers. Bovendien verhult het percentage dat het aantal vrouwelijke regisseurs in documentaire hoger ligt (28 procent) en in fictie dus nog iets lager, namelijk 17 procent.
De Europese Commissie heeft richtlijnen ingevoerd om lidstaten te helpen bij de implementatie van de herziene Audiovisual Media Services Directive. De richtlijnen bieden een praktisch instrument om de promotie van Europese audiovisuele werken te bevorderen en zo de culturele diversiteit en een grotere keuze voor de Europese consument te ondersteunen. Zij dragen ook bij tot een betere bescherming van de gebruikers van video-on-demand en video-sharingplatforms, met name minderjarigen, tegen haatdragende taal en schadelijke inhoud. De Commissie heeft twee reeksen richtlijnen goedgekeurd. De Richtlijn voor Europese werken. Deze zorgt er o.m. voor dat ten minste 30% van de Europese inhoud in hun catalogi wordt opgenomen en dat deze inhoud een prominente plaats krijgt. De Richtlijn voor video-sharingplatforms, die zich met name richt op schadelijke inhoud.
Het kabinet stelt gemeenten een bevoorschotting van € 60 miljoen beschikbaar om de lokale en regionale culturele sector te ondersteunen. Er is een factsheet beschikbaar die de gemeente helpt de ondersteuning te verlenen in lijn met de Europese staatssteunregels. De compensatie komt via de algemene uitkering in het gemeentefonds beschikbaar aan gemeenten, die op hun beurt subsidie kunnen verlenen aan de culturele instellingen die last hebben van de coronamaatregelen. Factsheet voor gemeentelijke steun aan cultuursector
Het Europees Hof van Justitie heeft 9 juli bepaald dat onlineplatformen als YouTube niet gedwongen kunnen worden om bepaalde privégegevens, zoals het email- en IP-adres te delen van illegale uploaders. De uitspraak volgt na een jarenlange zaak tussen het Duitse bedrijf Constantin Film en YouTube. Die eerste is houder van de exclusieve rechten op films als Parker en Scary Movie 5. In 2013 en 2014 werden deze films zonder toestemming naar YouTube geüpload en zouden tienduizenden keren zijn bekeken.
Het project ForwArt krijgt een subsidie van 4,2 miljoen euro van de Europese Commissie. Doel van het project is om te voorkomen dat jongeren in Tilburg Noord in de criminaliteit terechtkomen. Dat doet ForwArt met behulp van culturele activiteiten. ForwArt staat voor Moving forward with the power of art: from a place to hide to a place of pride. Culturele organisaties als Corpo Máquina, het Zuidelijk Toneel, Fashion Clash werken in dit initiatief samen met onderwijsgroep ROC, de politie, het jongerenwerk, woningcorporatie WonenBreburg, ontwikkelaar BPD, Omroep Tilburg en de gemeente Tilburg. De komende periode gebruiken de partijen om de plannen concreter te maken. De betrokkenen reageren blij.
De Nieuwsbrief van Kunsten92 van 7 juli 2020 gaat in op het Europees beleid inzake de coronacrisis en de culturele sector, en bevat een oproep van het Europaplatform. Het Europaplatform vindt het belangrijk dat Nederlandse organisaties aanspraak kunnen maken op de culturele budgetten binnen allerlei Europese fondsen. En hoewel het Europaplatform blij is met de oplossingen voor cultuur binnen de Europese programma’s, blijft de noodzaak van een sterk Creative Europe programma urgent. Het platform roept op in aanloop naar de vergadering van de Europese Raad op 17 en 18 juli de oproep tot verdubbeling van het Creative Europe budget te ondersteunen. Het Europaplatform is een initiatief van Kunsten ’92, European Cultural Foundation, Culture Action Europe en Europa Nostra en bestaat mede uit een aantal Nederlandse cultuur en erfgoedinstellingen die actief zijn in Europa.
Op 6 juli verscheen het rapport ‘’ The impact of the COVID-19 pandemic on the Cultural and Creative Sector’’. Het bevat een eerste analyse van de enorme impact van de COVID-19-pandemie op de culturele en creatieve sector (CCS). Het gaat in op de economische gevolgen van de pandemie voor de sector, waarbij de focus ligt op de baanzekerheid van de werknemers in de sector. Tevens bevat het een overzicht van de maatregelen die op internationaal, nationaal en lokaal niveau zijn genomen om de economische en sociale crisis aan te pakken. Het onderzoek van KEA European Affairs werd verricht in opdracht van de Raad van Europa.
De Europese bioscoopsector heeft momenteel weinig reden tot juichen: bioscopen mogen dan in een groot aantal landen weer open zijn, maar door strenge regels die de maximale zaalcapaciteit beperken komt het bezoek in veel gevallen slechts mondjesmaat op gang. Voor veel bioscopen en filmtheaters is de huidige situatie onhoudbaar. Hoe anders was de situatie in 2019, toen het bioscopen en filmtheaters juist enorm voor de wind ging. Nieuwe cijfers van de European Audiovisual Observatory blikken hierop terug. In totaal groeide de Europese box office met 6,3% naar 7,2 miljard euro, het op een na beste resultaat sinds 2015. Net als in 2018 bestaat de top 5 EU-lidstaten met de meest verkochte tickets (absolute aantallen) uit Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk, Duitsland, Spanje en Italië. De gemiddelde ticketprijs ligt in Nederland met € 9,14 boven het Europese gemiddelde (€ 7,20).
EUNIC Global heeft de impact van de coronacrisis geanalyseerd, en komt tot conclusie dat de culturele sector zich zal herstellen als samenwerking en ontmoeting centraal blijven staan.
Vorig jaar namen de Europese Commissie en het Europese Parlement een nieuwe Auteursrecht Richtlijn aan, o.m. met het doel grote internetplatforms als YouTube en Facebook te verplichten voortaan licenties te gaan betalen aan rechthebbenden. Zoveel media-aandacht en discussie als er vorig jaar over de Richtlijn was, zo stil lijkt, vooralsnog, de implementatie van de Richtlijn in de Nederlandse wet te verlopen. Nederland stemde tegen, maar is wel verplicht de regels in te voeren. Het invoeren van de Richtlijn, die makers expliciet het recht geeft op een proportionele of evenredige vergoeding, is wegens de coronacrisis extra urgent. Erwin Angad-Gaur (voorzitter van Platform Makers): "Home entertainment loopt tijdens de crisis gewoon door, terwijl alle optredens maanden stil lagen en nu voorzichtig, voorzichtig, binnen bijna onwerkbare beperkingen weer beginnen op te starten.(…) Google en Facebook verdienen ondertussen vrolijk door aan het werk van groepen makers die zonder inkomen thuis zitten”