De Vlaamse dichter en schrijver Peter Verhelst krijgt de Constantijn Huygens-prijs 2021 voor zijn oeuvre. ‘We kennen hem als iemand die zich niet graag binnen de omheining van een label of een genre plaatst,’ schrijft de jury. ‘Het is literaire onrust die naar een geheel eigen universum leidt, soms prachtig intuïtief, soms donker, kritisch en pulserend.’ De prijs wordt op 23 januari 2022 uitgereikt op het festival Winternachten.  Dan worden ook de winnaars bekendgemaakt van de andere Haagse Literatuurprijzen: de F. Bordewijk-prijs voor proza, de Jan Campert-prijs voor poëzie en de tweejaarlijkse Nienke van Hichtum-prijs voor jeugdliteratuur. Aan de Constantijn Huygens-prijs is een bedrag van 12.000 euro verbonden.

Op 5 en 12 november organiseert het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie lezingen in het kader van de Open Oproep Toekomstbestendig landelijk gebied. In de lezingen zoekt het fonds de verdieping op omtrent de thema's van de open oproep. In de lezing 'Toekomstbestendig landelijk gebied – what's going on' van 5 november wordt gekeken naar het landschapsecologisch systeem en hoe gerelateerde uitdagingen kunnen helpen bij een duurzame en toekomstbestendige inrichting van het landelijk gebied. De lezing 'Toekomstbestendig landelijk gebied – Circulaire systemen en korte ketens' van 12 november staat in het teken van de experimenten die zich afspelen binnen de Taskforce Korte Keten en Voedselbos Ketelbroek. Beide bieden relevante handvatten voor het denken over en ontwerpen aan de toekomst van het landelijk gebied.

De Amsterdamse Kunstraad heeft op 14 oktober een gevraagd advies aangeboden aan de gemeenteraad over de aangepaste aanvragen van de instellingen in de Amsterdamse Basisinfrastructuur (Amsterdam Bis) in het Kunstenplan 2021-2024. In dit advies besteedt de kunstraad aandacht aan de nog lang doorwerkende gevolgen van de coronapandemie op de kunst- en cultuursector van Amsterdam. De subsidieaanvragen voor de Amsterdam Bis 2021-2024 zijn voor de uitbraak van het coronavirus opgesteld en in de plannen is zodoende geen rekening gehouden met de gevolgen ervan. Daarom is de instellingen gevraagd uitleg te geven over de aangepaste plannen en prestaties. De kunstraad concludeert naar aanleiding hiervan dat veel instellingen in de overlevingsmodus zitten. Er zijn grote verliezen geleden, voor publiek is er nog steeds een drempel om naar culturele evenementen te gaan en jonge makers krijgen minder goed voet tussen de deur omdat er vanwege de lockdowns een stuwmeer is ontstaan van producties die nog in première moeten gaan. Een gezamenlijk vertrouwen is nodig om de kunst- en cultuursector weer in het zadel te helpen. Instellingen moeten de kans krijgen zich, zonder prestatiedruk, te hernemen en in te spelen op de verander(en)de situatie. Er moet rust komen voor artistieke ontwikkeling en ruimte voor de mogelijke ad hoc aanpassingen die de toekomst brengt. Het artistieke proces moet belangrijker blijven dan publieksaantallen, instellingen moeten daarom gestimuleerd blijven risicovol te programmeren.

Hoe zorgen we er voor dat cultuur geen bijzaak is? Om de waarde van kunst en cultuur naar voren te schuiven is het van belang om de banden met politici en ambtenaren aan te halen. Lobbyen noemen we dat, en op lokaal niveau kunnen we dat allemaal. De tips die Marije Brinkhorst (Stichting Lobby Lokaal), Heleen Volman (Corpo Maquina), Bas Verberk (raadslid D66) en Gertjan Endedijk (DOKc) inbrachten bij het Kunstloc Brabant webinar ‘Iedereen kan lobbyen’, van 14 september jl.

Moeten we binnen- of buitenstedelijk bouwen om te voldoen aan de woningvraag? Ontwikkelaars en bouwers gaan voor bouwen in het groen, maar volgens architectenbureau KAW is dat nergens voor nodig. De bestaande stad biedt met slimme transformatie en inspelen op stedelijke trends voldoende ruimte.

Culturele organisaties in Nijmegen die de afgelopen tijd gebruik hebben kunnen maken van een subsidie vanuit de provincie Gelderland, hoeven er niet op te rekenen dat de gemeente Nijmegen wegvallende subsidies gaat compenseren. Dat zei wethouder Noël Vergunst (GroenLinks). Cilia Daemen (GroenLinks) trok aan de bel bij de wethouder naar aanleiding van signalen van het jeugdtheater en in het bijzonder Theatergroep Kwatta. “De provincie is binnen cultuur scherp aan het kiezen en deel van de provinciale subsidies gaan wegvallen. Dat betekent dat er meerdere Nijmeegse cultuurorganisaties een deel van hun inkomsten zien wegvallen. Wij zijn bezorgd over de positie van het jeugdtheater. Dat is een plek voor jong talent waar bestaande organisaties zoals Theatergroep Kwatta al jarenlang expertise heeft opgebouwd en voorstellingen maakt die goed gewaardeerd worden. Zij geven dat ze door het wegvallen van de provinciale subsidie en een eerdere Rijkssubsidie misschien wel gaan verdwijnen.”

Van Zaanstad tot Aalsmeer en van Hoorn tot Gooise Meren. De provincie Noord-Holland en de gemeenten steunen 46 culturele instellingen in Noord-Holland met ruim € 4,4 miljoen. Het geld wordt verdeeld onder 26 musea, 10 (pop)podia, 5 filmhuizen, 2 festivals en 3 andere culturele instellingen. De namen van de instellingen en de bedragen die zij ontvangen zijn bekendgemaakt. In 2020 stelde de provincie al € 10 miljoen beschikbaar om de gevolgen van de coronacrisis te verzachten. Met het bedrag uit dit Noodfonds en een forse bijdrage van de gemeenten (gemeenten dragen 35% bij) was het eind 2020 al mogelijk om 100 instellingen ondersteuning te geven. Geld dat nog over was is nu verdeeld. Gemeenten hebben wederom samengewerkt en in regionaal verband culturele instellingen voorgedragen voor een bijdrage uit het fonds.

Voor het 3e kwartaal is € 51,5 miljoen gereserveerd voor schade en inkomstenderving van de culturele sector. De VNG heeft met het ministerie van BZK afgesproken onderzoek te laten doen over deze periode om beter inzicht te krijgen. Dit is nodig om de gereserveerde middelen ook daadwerkelijk te krijgen. Eind oktober zullen de eerste onderzoeksresultaten bekend zijn. Aan de hand daarvan gaat de VNG het gesprek met het ministerie voeren. De VNG vraagt gemeenten om niet te wachten met noodzakelijke uitgaven voor schade en continuering van de culturele sector.

Op 1 oktober bracht de Raad voor Cultuur een werkbezoek aan Utrecht. Het werkbezoek stond in het teken van cultuurmakers en de verbinding tussen de stedelijke cultuurregio Utrecht en landelijk cultuurbeleid. Voorzitter Kristel Baele: “Hier is in de praktijk zichtbaar wat je met samenwerking kunt bereiken. Wat een prachtig cultureel ecosysteem ontstaat er als initiatieven elkaar versterken.” Een kort verslag.

‘Het cement voor de samenleving’. Zo omschrijft demissionair minister van Engelshoven (OCW) de amateurkunst. Hoe kunnen we voorkomen dat dit cement broos en brokkelig wordt? Aanbevelingen daarvoor zijn te vinden in het net verschenen onderzoeksrapport Revitalisering van de amateurkunst. Tijdens de landelijke bijeenkomst Amateurkunstondersteuning op 24 september 2021 ontstonden met dit rapport in de hand de eerste contouren van een Deltaplan. Bea Ros doet verslag van de bijeenkomst.

Amateurkunstgroepen hebben het moeilijk en door de coronacrisis zijn de problemen verergerd. De overheden moeten daarom na de jarenlange bezuinigingen adequate integrale ondersteuning voor hen gaan bieden, zo stelt Adviesbureau BMC in een recent rapport. Demissionair cultuurminister van Engelshoven (OCW) heeft het rapport van BMC eind september in ontvangst genomen. Ze sprak daarbij haar waardering uit voor de sector en riep beleidsmakers en andere overheden op de aanbevelingen te bestuderen. Maar het Rijk zou snel meer kunnen doen bijvoorbeeld met de verruimde opbrengst vanuit kansspelen. De meeste bestaande landelijke loterijen moeten hun opbrengst verdelen in prijzen, belastingen en goede doelen. De BankGiroLoterij was financieel ondersteuner van met name de professionele cultuur en de VriendenLoterij was er o.a. voor (sport)clubs: per 16 augustus jl. zijn zij samengegaan in de VriendenLoterij. Voorts is er per 1 oktober jl. door de Wet kansspelen op afstand/koa een uitbreiding via het online-gokken met 4 Nederlandse en 6 buitenlandse bedrijven. Het is nog onduidelijk waar de extra inkomsten naar toe gaan: de amateurkunst zou volgens Cultureon nadrukkelijk een kanshebber moeten zijn.

De Museumvereniging voert voor musea een collectieve belangenbehartiging. Het is de taak van musea zélf om te lobbyen bij hun eigen provincie of gemeente. Om musea te helpen bij de lobby voor de aankomende gemeenteraadsverkiezingen in 2022 heeft de vereniging de Handleiding Lobbyen 2022 gemaakt. Deze handleiding geeft medewerkers van musea handvatten voor hun lobby bij de gemeente.

Op 30 september werd tijden een bijeenkomst in Nagele het boek 'Anders Denken, Durven Doen' gepubliceerd. Nagele in de gemeente Noordoostpolder is in Nederland koploper energietransitie. Bestaande woningen zijn van het gas af. Zonnecollectoren op platte daken leveren energie aan een ondergronds waterbekken. In de zomer gaat de temperatuur van het water richting kookpunt en in de winter staat het water energie af voor verwarming van woningen en een schoolgebouw. Zo eenvoudig kan het zijn. Toch moest drie jaar lang letterlijk alles uit de kast worden gehaald om dit te bereiken. Wat deze ogenschijnlijk kinderlijke eenvoud zo complex maakt is opgetekend in het boek 'Anders Denken, Durven Doen' van NederLandBovenWater (NLBW). NLBW adresseert de lessen aan het nieuwe kabinet. De energietransitie in Nagele kwam op gang door de prijsvraag Energielab Nagele, die Coöperatie Energiek Nagele in 2017 samen met Architectuur Lokaal heeft uitgeschreven.

Er is opnieuw een grote financiële tegenvaller bij het plan voor de ambitieuze verbouwing van Museum Boijmans Van Beuningen in Rotterdam. Een beoogde investering van 40 miljoen euro door vastgoedbedrijf de Welgelegen Groep in onder meer een aangebouwd paviljoen voor hedendaagse kunst gaat niet door. „Het is een gemiste kans voor de gemeente”, zegt Pieter de Boer van het investeringsbedrijf van Perridon, de Welgelegen Groep, aan de telefoon. Volgens De Boer is er drie jaar gesproken met de gemeente en nauwelijks onderhandeld. „Dat gevoel hebben wij zeker niet. Dat vinden we ook jammer”, zegt De Boer. „Laat ik vooropstellen dat het niet aan onze inzet heeft gelegen.” Museum Boijmans is bijna tien jaar lang gesloten voor een grote asbestsanering, renovatie en verbouwing tot eind 2028. De totale kosten zijn 259 miljoen euro, waarvan de gemeente 171 miljoen euro bijdraagt. Maar op de benodigde externe financiering van 88 miljoen euro, ontbreekt nog steeds 75 miljoen euro. Financiering voor een „kwaliteitsslag” of herinrichting van het achterliggende Museumpark is er voor zover bekend ook nog niet. Boijmans is eerder een bijdrage van zeker 80 miljoen euro misgelopen van de filantropische stichting Droom en Daad, zo bleek uit onderzoek van NRC. Uiteindelijk hebben de gemeente en de Welgelegen Groep elkaar „op zakelijke gronden” niet kunnen vinden, schrijft het Rotterdamse college. Overheidsgeld uitgeven moet publiek te verantwoorden zijn en dat zou hier gezien de kosten niet het geval zijn geweest, aldus de brief. De vraag is of een nieuw kunstpaviljoen er komt.

Welcome to The Village keert niet terug in de Groene Ster, het recreatiegebied vlak buiten Leeuwarden waar het festival sinds haar oprichting plaatsvond. De afgelopen jaren is er veel te doen geweest over Welcome to The Village en de andere festivals in de Groene Ster. Een nieuwe, vaste locatie is er nog niet, maar de komende jubileumeditie van WTTV zal in de binnenstad van Leeuwarden plaatsvinden. “Een droomscenario zou zijn dat we een gebied kunnen betrekken waar we vast mogen blijven, dat we kunnen ontwikkelen en volledig duurzaam kunnen maken, maar waar we ook door het jaar heen activiteiten kunnen organiseren. Een beetje zoals Paradigm in Groningen, of Thuishaven in Amsterdam.’ vertelt artistiek leider Eva van Netten. Festival eilân heeft een omgevingsvergunning gekregen van de gemeente Terschelling. De volgende stap voor het festival dat in de zomer van 2022 plaats moet vinden, is het aanvragen van de evenementenvergunning. In 2019 werd de eerste editie van het festival nog verboden door de rechter. De zaak was aangespannen door de Stichting Ons Lansingerland. De stichting was van mening dat het evenement schadelijk zou zijn voor de omliggende natuur, en de rechter ging daar vervolgens in mee. Ook zouden er volgens de rechter gebreken zijn in de verleende omgevingsvergunning.

Op het International Literature Festival Utrecht (ILFU) heeft wethouder Anke Klein de C.C.S. Cronestipendia 2021 uitgereikt aan Mariken Heitman, Lotte Dondorp en Yentl van Stokkum. Het C.C.S. Cronestipendium is een beurs van de gemeente Utrecht voor beloftevolle Utrechtse auteurs. Zij krijgen ieder 3.000 euro om een volgende publicatie mogelijk te maken.

De winnaar van de NFF Debuutcompetitie 2021 die de Filmprijs van de Stad Utrecht heeft ontvangen is Vincent de Boer. Met zijn animatiefilm The Stroke ontvangt de debuterende regisseur dankzij de gemeente Utrecht een bedrag van €7.500,-, een oorkonde en het beeld De Gouden Berg van kunstenaar Noor Nuyten. Het Nederlands Film Festival en de gemeente Utrecht willen met deze competitie talentontwikkeling en vernieuwing van beeldcultuur stimuleren.

De instellingen in de Rotterdamse Culturele Basis (RCB) willen zich actief inzetten voor meer diversiteit en inclusie op de werkvloer. Daarom ondertekenen zij op Diversity Day, 5 oktober 2021, het Charter Diversiteit. De RCB bestaat uit: De Doelen, Kunsthal, Luxor Theater, Maritiem Museum Rotterdam, Museum Boijmans Van Beuningen, Rotterdams Philharmonisch Orkest, Theater Rotterdam en Theater Zuidplein. De ondertekening van het handvest vindt plaats in het Maritiem Museum Rotterdam tijdens een middagprogramma, waarbij de instellingen hun plannen voor diversiteit en inclusie toelichten. Ook wethouder Kasmi van Onderwijs, Cultuur en Toerisme is hierbij aanwezig. Na ondertekening gaat iedere partij aan de slag met een plan van aanpak. Met de ondertekening wil de RCB gezamenlijk de verantwoordelijkheid nemen voor een diverse culturele sector in Rotterdam.

Kunst en cultuur kwamen er tijdens de lockdowns meestal bekaaid vanaf in het onderwijs. Na schooltijd was de ruimte voor ontplooiing eveneens beperkt. Tijd om de schade te repareren, vinden Ronald Kox en Marlies Tal, LKCA. En om ons echt bewust te worden van de waarde van cultuur voor het welbevinden van de jeugd. Een oproep aan schoolbesturen en wethouders, investeer in cultureel aanbod voor jongeren

Begin oktober organiseert het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie twee lezingen in het kader van de Open Oproep Ruimte voor klimaat en energie. In de lezingen zoekt het fonds de verdieping op omtrent de thema's van de open oproep. In de lezing 'Klimaat en energie als ontwerpopgave' van 8 oktober wordt besproken hoe ontwerp kan helpen om processen rondom klimaatmitigatie en -adaptatie te versnellen. In de lezing 'Klimaat en energie – what's going on' van 15 oktober belichten twee experts hoe we ervoor staan, en wat de grootste (ruimtelijke) uitdagingen de komende decennia zijn. De lunchlezingen zijn online en voor iedereen toegankelijk, ook als u niet deelneemt aan de Open Oproep Ruimte voor klimaat en energie.

Gebiedsontwikkelingen waarbij gemeente en markt samen voor grote maatschappelijke impact zorgen en die die excelleren in leefbaarheid, gebruikswaarde, beleving en duurzaamheid maken kans op de NEPROM-prijs.  De prijs wordt jaarlijks uitgereikt aan overheidsinstanties en risicodragende marktpartijen die gezamenlijk een locatie in Nederland ontwikkelen. Kanshebbers zijn locaties die grote maatschappelijke impact op de omgeving hebben en die excelleren in leefbaarheid, gebruikswaarde, beleving en duurzaamheid. Verder moet sprake zijn van ‘voorbeeldige samenwerking’ tussen overheid en markt. De onderscheiding heeft betrekking op het gehele ontwikkelproces en op het bereikte resultaat. Dit jaar zijn de genomineerden Kerckebosch in Zeist, Strijp-R in Eindhoven, Little C in Rotterdam, DeHallen in Amsterdam en Grote Markt Oostzijde Groningen. De jury is van mening dat deze vijf projecten goede voorbeelden zijn van samenwerking tussen overheden en marktpartijen, en dat de projecten ook architectonisch, stedenbouwkundig en commercieel uitblinken. Tijdens de Dag van de Projectontwikkeling op 25 november wordt de winnaar bekendgemaakt.

In Den Haag wordt per hoofd onder het nationale gemiddelde besteed aan kunst en cultuur. Hierop verscheen in Den Haag Centraal op 24 juni 2021 het artikel ‘Haagse cultuur in geldnood’ waarin een verzoek wordt gedaan om jaarlijks 18,8 miljoen euro meer aan cultuur te besteden. Gewezen wordt ook op het zwakke middenkader: de startende kunstenaars en de kleinere kunstinstellingen zijn de dupe door de tekorten en het daarnaast moeten voldoen aan Fair Practice code. Welke plannen hebben verschillende partijen voor de kunst en cultuur sector en hoe kijkt het zogenoemde ‘zwakke middenkader’ hiernaar? Hoe definieert men het middenkader en waar is behoefte aan? Wie worden om advies gevraagd? Wat zijn de consequenties van de tekorten, ontstaat meer samenwerking of concurrentie? En wat betekent dit voor jongeren en jongeren cultuur in de stad Den Haag? Waar zet het college van B&W op in? Dat stond centraal op 21 september bij Nest in Den Haag. Rogier Brom bezocht de avond en reflecteerde op de culturele kaalslag in Den Haag

Het voormalige VNCO keurmerk, dat gemeenten inzicht gaf in de kwaliteit van bedrijfsvoering van de circusondernemingen, wordt binnenkort nieuw leven ingeblazen. Circuspunt heeft de oude richtlijnen herzien en nieuwe maatstaven toegevoegd om het keurmerk een solide basis te geven met een meerwaarde voor de ondernemingen én voor de gemeenten. Bedrijfsvoering blijft een belangrijk aspect, maar is uitgebreid met eisen betreffende o.a. veiligheid, dierenwelzijn en duurzaamheid. Tijdens een bijeenkomst op 4 oktober gaat Circuspunt in gesprek met gemeenten over het conceptplan voor het nieuwe keurmerk. Gemeenten kunnen zich per mail aanmelden.

Minister van Engelshoven (OCW) stuurt het rapport 'Revitalisering van de amateurkunst. Investeren in een betere ondersteuningsstructuur' naar de Tweede Kamer. Zij geeft in de brief van 24 september een korte toelichting. ‘’Ik heb het LKCA gevraagd dit onderzoek uit te laten voeren naar aanleiding van de motie van het lid Geluk-Poortvliet cs. In deze motie wordt de regering verzocht te onderzoeken hoe de structurele ondersteuning van amateurkunstverenigingen kan worden versterkt. Zoals ik u vorig jaar heb geïnformeerd heeft de start en uitvoering van het onderzoek in verband met de coronacrisis langer geduurd. In het rapport wordt de behoefte aan ondersteuning bij amateurkunstgroepen nader in beeld gebracht. Daarnaast worden in het rapport aanbevelingen gedaan om te komen tot een betere ondersteuningsstructuur voor de amateurkunst. De beleidsreactie op dit onderzoek ontvangt uw Kamer van een volgend kabinet.’

De ondersteuning van amateurkunstgroepen is zeer divers, verbrokkeld en ontoereikend. Er is meer samenhang en slagkracht nodig om amateurkunstgroepen de steun te bieden die ze nodig hebben. BMC heeft samen met het veld adviezen opgesteld om de ondersteuning van amateurkunst te revitaliseren. Met concrete voorstellen voor een samenhangende aanpak landelijk, provinciaal en lokaal, voor de korte én langere termijn.

Position paper van VNG en IPO voor het Tweede Kamerdebat cultuur en corona op 28 september a.s.  Gemeenten en provincies geven de Kamerleden  enkele aandachtspunten mee voor dit wetgevingsoverleg. Ze pleiten voor de verlenging van de noodsteun aan de cultuursector en te borgen dat die steun (ook) terecht komt bij de zzp’ers en makers. Ze stellen voor om samen met provincies en gemeenten op te trekken om een herstelplan voor de cultuursector op te stellen en het gesprek over de toekomst en de transformatie van de sector te starten.

De invoering van de Omgevingswet leidt mogelijk tot meer milieucriminaliteit. De vrees bestaat dat handhaving lastiger wordt, omdat straks voor economische activiteiten eenvoudiger een vergunning te krijgen is. Die waarschuwende woorden staan in het Dreigingsbeeld Milieucriminaliteit 2021 dat minister Grapperhaus van Veiligheid en Justitie aan de Tweede Kamer stuurde. Onder andere politie, Openbaar Ministerie, inspecties en Omgevingsdiensten diepen in het rapport negen vormen van milieucriminaliteit uitgediept. In een aparte paragraaf wordt aandacht besteed aan wat er door veranderende regelgeving de komende jaren op dat vlak te verwachten valt. Ook de opkomst van de circulaire economie wordt als risico aangemerkt.

De gemeente Amsterdam komt met geld over de brug voor een ‘structurele oplossing’ om de stadsdichter te betalen en diens activiteiten te behouden. Dat schrijft wethouder Touria Meliani (Kunst & Cultuur) eind augustus in reactie op een brandbrief van een verzameling van stads- en dorpsdichters. Zij spraken er schande van dat Amsterdam zijn dichter dreigde te verliezen. De gemeenteraad vroeg de wethouder afgelopen januari al om de brief te beantwoorden. In 2018 trok de gemeente haar financiële bijdrage in. In de tussentijd werd de huidige dichter Gershwin Bonevacia tijdelijk betaald door twee particuliere partijen (Het Parool en De Kleine Komedie) en de Stichting Literaire Activiteiten Amsterdam (Slaa). Ook zij vreesden voor het einde van de stadsdichter in Amsterdam. ‘De stadsdichter vindt voortaan organisatorisch onderdak bij de Slaa,’ schrijft Meliani. De Slaa is opgenomen in het Kunstenplan 2021-2024 en ontvangt hieruit subsidie. ‘De gemeente zal extra middelen ter beschikken stellen voor het honorarium van de stadsdichter en de borging van de activiteiten.’ Slaa zal samenwerken met de ‘culturele partners’ van Amsterdam om de gedichten te publiceren en presenteren.

In Den Haag verzamelen veertien dansorganisaties zich onder de naam Den Haag Danst. De samenwerking tussen de organisaties, variërend van reeds gevestigde instituties tot nieuwkomers, moet het mogelijk maken om Den Haag als de dansstad van Nederland verder te profileren. Met elkaar maken en presenteren ze voorstellingen, festivals en workshops en ontwikkelen ze educatieve activiteiten.

In de documentaire Tussen blauwe golven en groene corridor volgen kunststudenten van hogeschool ArtEZ de besluitvorming rondom het kunstwerk de Blauwe Golven van Peter Struycken, opgeleverd in 1977, dat volgens de gemeente Arnhem moest verdwijnen en plaatsmaken voor een park. Het onderzoek naar de Blauwe Golven werd opgezet door kunstenaar Hans van Houwelingen. De studenten van ArtEZ en een aantal jonge kunstenaars spraken twee jaar lang alle betrokkenen: de kunstenaar (teleurgesteld in het onderhoud, verder nog steeds tevreden met het kunstwerk), (aankomend) kunsthistorici, specialisten kunst in de openbare ruimte, gemeenteraadsleden, omwonenden, wethouders en juristen. Het Arnhemse verwaarloosde kunstwerk staat niet op zichzelf, vertelde conservator Simone Vermaat van de Rijksdienst Cultureel Erfgoed. Volgens haar is het ‘stiekem wel een beetje het beleid’ om kunst te verwaarlozen en vervolgens te ‘roepen dat het te kostbaar is om op te knappen’. Van Houwelingen kent het getouwtrek maar al te goed. Hij monteerde de paar honderd uur materiaal van de studenten tot een onthullende documentaire. Hoewel de gemeenteraad uiteindelijk in 2019 tegen de sloop van de Blauwe Golven stemde, is Van Houwelingen er niet gerust op. Volgens hem staat kunst in de openbare ruimte in het hele land onder druk. Hij ziet openbare kunst steeds vaker speelbal worden van lokale politiek. Van Houwelingen merkt dat jonge kunstenaars werken in de openbare ruimte niet meer als optie zien, met de documentaire wil hij het tij keren.

Op Congres- en concertgebouw de Doelen in Rotterdam wordt het platte dak van 2.581m² bedekt met een grote variatie aan groen. Er komt ook een systeem voor waterberging met een capaciteit van 300m³, dat zorgt voor opvang van water. De gemeente Rotterdam zet samen met partners een nieuwe stap in de verduurzaming van het Rotterdamse dakenlandschap. Rotterdam heeft ruim 18 km2 aan platte daken, vaak ongebruikt. ,,Het is fantastisch dat we het grote dak van de Doelen beter gaan benutten. Het wordt een groene oase in het centrum. Het dak vangt regenwater op bij hevige buien en draagt bij aan verkoeling als heet is. Daar heeft iedereen profijt van’’, zegt wethouder Bas Kurvers (Bouwen en Wonen).

Amsterdam krijgt een particulier museum voor hedendaagse kunst op de Zuidas. Op 15 september stemde de gemeenteraad van Amsterdam in met het plan voor een ‘toonaangevend internationaal museum’ in het gebouw waar eerder de rechtbank was gevestigd. In eerste instantie werd het ‘gegeven paard’ door de gemeenteraad ‘in de bek gekeken’. Sommige fracties waren overvallen door het plan, aangezien de gemeente al sinds 2019 in gesprek bleek met de Hartwig Art Foundation. Desondanks moest het besluit over het museum nu onder tijdsdruk worden genomen, vanwege de aankoopdeadline van de voormalige rechtbank op 1 december. De verkoop verloopt via het Rijksvastgoedbedrijf, waardoor de gemeente een lagere prijs betaalt dan het geval zou zijn op de vrije markt. Alsnog gaat het om een investering van 26,8 miljoen euro. Naast de tijdsdruk speelde ‘de schijn van belangenverstrengeling’, zo meldde hoogleraar integriteit Rob van Eijbergen (VU) in De Telegraaf. Rob Defares, die veel verschillende doelen steunt, is namelijk een belangrijke donateur van D66, de partij van wethouder Everhardt. De wethouder liet de krant weten niet op de hoogte te zijn van deze donaties en probeerde zo ook de zorgen in de raad weg te nemen. Op 14 september ontving de raad een brief van een brief waarin elf Amsterdamse culturele instellingen lieten weten dat ze verwachten dat het kunstcentrum op de Zuidas Amsterdam ‘steviger op de kaart zet als stad met een cultureel aanbod van wereldklasse’.

De ondersteuning van amateurkunstgroepen is zeer divers en versnipperd. Wat zijn de sterktes en waar zijn lacunes? De publicatie ‘’Inventarisatie ondersteuning amateurkunstgroepen” is bedoeld voor landelijke, provinciale en lokale ondersteuners om elkaar beter te vinden en te benutten en als impuls om de ondersteuningsstructuur te verbeteren. Enkele conclusies : Disciplinegerichte ondersteuning op landelijk niveau door koepelorganisaties en andere ondersteuners is in de afgelopen decennia flink terug gelopen. Per provincie is de aandacht voor amateurkunstondersteuning heel verschillend. Dit hangt samen met het beleid van een provincie en een eventuele opdracht aan een steuninstelling. Er lijkt een kentering te ontstaan, met bijvoorbeeld het Programma Cultuurparticipatie. In de Inventarisatie is in meer dan 2/3 van de gemeenten geen ondersteuning van amateurkunstgroepen gevonden, terwijl amateurkunstgroepen juist voor de lokale samenleving grote waarde hebben. In samenwerking met Koornetwerk Nederland, Huis voor de Kunsten Limburg, Kunstloc Brabant, Scholen voor de Kunst Amersfoort, Amsterdams Fonds voor de Kunsten, Art-Fact Tilburg en Cultuurmakelaar Oldenzaal organiseert LKCA op 24 september de tweede landelijke netwerkbijeenkomst voor Amateurkunstondersteuning in 2021.

De Rotterdamse wethouder Kasmi maakte zich zorgen om de cultuursector in Rotterdam als het steunpakket van het Rijk zou stoppen op 1 oktober. Met name niet-gesubsidieerde instellingen en makers worden geraakt als dat gebeurt. Daarom is er besloten om de steun in Rotterdam te verlengen. Tot eind 2021 gaat er drie miljoen euro naar gesubsidieerde culturele organisaties en een miljoen euro naar private culturele organisaties. Kasmi : ,,We hebben de afgelopen anderhalf jaar miljoenen in de culturele sector gestoken, maar we kunnen ons niet veroorloven dat in het zicht van de haven alsnog instellingen noodgedwongen de deuren moeten sluiten door het uitblijven van steun van het Rijk.”

Het kabinet maakt geld vrij voor gemeenten zodat zij extra toezichthouders kunnen aannemen voor de handhaving van de coronatoegangsbewijzen. Dat maakte demissionair premier Mark Rutte dinsdag bekend. Vanaf 25 september zijn coronatoegangsbewijzen nodig om toegang te krijgen tot de horeca, theaters, festivals en professionele sportwedstrijden. Bedrijven en organisaties worden zelf verantwoordelijk dat zij klanten en bezoekers controleren op een coronapas. Gemeenten krijgen volgens Rutte met het geld 'extra handjes' om te controleren of dit ook goed gebeurt. Hij waarschuwde dat cafés gesloten kunnen worden als ze niet goed controleren op de coronatoegangsbewijzen. In Nieuwsuur reageerde voorzitter Hubert Bruls van het Veiligheidsberaad op de nieuwe maatregelen. 'We gaan echt niet elke bezoeker van een café nu persoonlijk controleren', aldus Bruls. 'Dat hebben we nooit gedaan. Daar hebben we geen mensen voor, dat gaat nu ook niet gebeuren.' De 25 burgemeesters van de veiligheidsregio's zullen voorlopig vooral kijken naar mogelijke excessen bij horecaondernemers. Bij excessen moet vooral gedacht worden aan controles bij horecaondernemers die nu al zeggen niet te zullen controleren op een coronabewijs vanaf 25 september, lichtte Bruls toe.

Een van de pilaren van de Omgevingswet is het bijbehorende digitale stelsel. Deze door data gedreven omgeving moet het leven van alle betrokkenen bij gebiedsontwikkeling makkelijker maken. Advocaat Jan Reinier van Angeren analyseert in de serie ‘data & gebiedsontwikkeling’ minutieus welke rol data krijgt binnen de Omgevingswet, inclusief de juridische haken en ogen.

De Hartwig Art Foundation is een project van miljonair Rob Defares. Defares wil een museum voor moderne kunst in het voormalige gebouw van de Rechtbank van Amsterdam vestigen, en belooft via de Hartwig Art Foundation de gemeente daarvoor een marktconforme huur te betalen. ‘Een plek waar tentoonstellingen worden georganiseerd én kunstwerken worden geproduceerd,’ aldus de raadsbrief. De kunst die er gemaakt wordt, wordt geschonken aan de Collectie Nederland. De gemeente Amsterdam heeft er wel oren naar. Politiek gezien rammelt het verhaal aan alle kanten en daar stelden enkele progressieve fracties in de Amsterdamse gemeenteraad terecht kritische vragen over. Ruben Koops van Het Parool vindt het vreemd dat het linkse college met Defares in zee wil gaan. Defares is eigenaar van handelshuis IMC dat, vooral in crisistijd, honderden miljoenen euro’s per jaar verdient met high frequency trading, flitshandel. De gemeenteraad van Amsterdam nam in 2017 een motie aan om te onderzoeken of de ‘verfoeide flitshandel’ niet belast zou kunnen worden, een stapje in de strijd van links tegen brievenbusbv’s en andere uitwassen van het internationale grootkapitaal die de stad kapot maken.

Het aantal museumbezoeken is in 2020 als gevolg van corona met 60 procent gedaald, naar 13,2 miljoen. Een jaar eerder was dat nog 33 miljoen. Voor 2021 verwacht de Museumvereniging een nog verdere daling naar 9,7 miljoen bezoeken. De daling van buitenlands bezoek was zelfs 82 procent: van 10 miljoen in 2019 naar 1,8 miljoen in 2020.  Het aantal medewerkers in vaste dienst, freelancers, vrijwilligers en stagiairs daalde van 41.800 naar 35.000 personen. Dit blijkt uit Museumcijfers 2020, de jaarlijkse branchecijfers van de Museumvereniging. Hoofdoorzaken van de dalingen zijn de verplichte sluitingen van musea, de beperkingen van het maximaal aantal mensen in het museum en de krimp van het toerisme. In 2020 is er al 149 miljoen euro aan coronasteun naar musea gegaan. Mede daardoor zijn de grotere musea het jaar in de regel goed doorgekomen, meldt de vereniging. Kleinere musea ontvingen in verhouding echter weinig steun, en moesten vaak interen op de reserves. Opvallend is dat het grootste deel van de steun vanuit de rijksoverheid kwam. Ondanks dat de helft van de musea een gemeente als hoofdfinancier heeft, kwam slechts 8 procent (12 miljoen euro) van de steun vanuit gemeenten. In 2020 was er 120 miljoen euro beschikbaar voor gemeenten om de lokale cultuur te ondersteunen. De Museumvereniging doet een dringend appèl op het kabinet voor blijvende sectorspecifieke noodsteun vanaf het vierde kwartaal én 2022. Om de crisis door te komen, zijn tot de zomer van 2022 sowieso extra investeringen nodig. NRC sprak met Jan van Kooten, directeur van de Museumvereniging.  

De provincie Noord-Holland en de Noord-Hollandse gemeenten steunen met 4.460.000 euro 46 culturele instellingen die door de COVID-19 maatregelen in acute financiële nood zijn gekomen. Zita Pels, gedeputeerde Cultuur: “Gelukkig hebben veel theaters, musea en andere instellingen hun deuren weer kunnen openen. Maar er zijn nog veel beperkingen die gevolgen hebben voor de programmeringen en de inkomsten. Wij verwachten dat de gevolgen van COVID-19 ook zeker nog in het najaar 2021 en in geheel 2022 een ernstige bedreiging vormen voor het voortbestaan van het cultuuraanbod in Noord-Holland. Ik ben blij dat wij met het provinciale noodfonds en een cofinanciering van de Noord-Hollandse gemeenten de culturele sector nogmaals een steun in de rug kunnen geven.”

Het nieuwe Haagse cultuurhuis Amare is op 2 september overgedragen aan het Nederlands Dans Theater (NDT), het Residentie Orkest en het Koninklijk Conservatorium. Amare is echter nog niet af ; de meeste concerten zijn er pas vanaf november. Tot die tijd worden ruimtes nog steeds getest en ingericht. Er steken nog snoeren uit muren, de garderobe en het restaurant zijn nog niet ingericht – net zoals de meeste publieksruimtes en kantoren dat niet zijn. Het merendeel van de 1.200 leerlingen van het conservatorium gaat ook pas over enkele maanden over naar dit nieuwe onderkomen. Amare moet „van de stad” worden, is wat verschillende sprekers bij de overdracht zeggen. Het complex staat er midden in, naast het stadhuis. Wethouder Mulder noemt het cultuurcomplex „pas een succes als iedere Hagenees is geweest”. Financieel moet dat ook wel: het cultuurbudget van de stad werd verhoogd met 2,7 miljoen euro om het verwachtte exploitatietekort op te vangen, en Amare kostte met 223,3 miljoen euro fors meer dan de 177,4 miljoen die beschikbaar was gesteld

Het wordt wennen voor raadsleden, als de Omgevingswet volgens de laatste planning per 1 juli 2022 wordt ingevoerd. Veel van de vertrouwde aanpak in het ruimtelijk domein gaat op de schop. Niet langer zijn er straks voor tien jaar vastliggende bestemmingsplannen van kracht, waaraan een sterke sturing ten grondslag ligt door de raad. De Omgevingswet werkt met kerninstrumenten in een beleidscyclus. De wet is daarmee een continu proces. De raadspolitiek faalde bij de decentralisaties van het sociaal domein. Gaat dat straks bij de Omgevingswet beter, vraagt Trees van der Schoot, adviseur ruimtelijke ordening, zich af in een essay.

Renée Steenbergen, die al jaren onderzoek doet naar private geldstromen in de kunst, verzet zich in een opinieartikel in het NRC tegen de ondersteuning van de gemeente Amsterdam van het Museum of Contemporary Art (MCA), het privémuseum dat Rob Defares van de Hartwig Art Foundation, samen met Beatrix Ruf, de ex-directeur van het Stedelijk Museum, die vanwege belangenverstrengeling moest vertrekken, wil beginnen in de voormalige rechtbank in Amsterdam-Zuid. Ze vindt dat de gemeente te veel risico's op zich neemt door het pand aan te kopen en vervolgens te verhuren. Laat Defares maar alles zelf betalen, als hij zo graag een eigen museum wil oprichten. ‘Ander groot bezwaar is natuurlijk, dat we al een museum voor moderne en hedendaagse kunst hebben in de hoofdstad: het Stedelijk. Dat kampt bovendien met een veel te krap budget. Waarom dan geld geven aan een nieuw initiatief, in plaats van het bestaande fatsoenlijk te financieren?' En wat gebeurt er als Defares het over tien jaar voor gezien houdt? Ze wijst op de grilligheid van particuliere verzamelaars. Volgens haar investeert de ware mecenas in de bestaande structuur voor de beeldende kunst.

Het nieuws dat volgens het CBS de economie weer op het niveau is van voor de coronacrisis, geldt helaas niet voor de cultuursector. Die krimpt alleen maar. De toch al magere reserves zijn op, werknemers (veelal zzp’ers) zijn ontslagen en hebben in een andere sector werk gevonden waardoor veel creatief kapitaal verloren is gegaan. Het toerisme ligt op zijn gat en veel culturele bezoekers aarzelen nog om zich weer onder mensen te begeven. Kortom: van herstel is nog lang geen sprake. Dat is een groot probleem. Want voor de werkgelegenheid, de leefbaarheid en talentontwikkeling van Nederland is een levensvatbare cultuursector van cruciaal belang. De steun vanuit het Rijk aan culturele sector moet blijven doorgaan. Anders zullen enkele musea en poppodia wellicht voorgoed hun deuren moeten sluiten. “Als gemeenten kunnen we deze enorme verliezen niet compenseren en ook niet alleen het herstel op gang brengen. “ Dat schrijven de cultuurwethouders van de vier grote steden.

Onlangs is de Omgevingswet met een half jaar uitgesteld. De wet moet per 1 juli 2022 intreden, dus gebiedsontwikkelingen krijgen toch snel met deze nieuwe wet te maken. Wel blijft de daadwerkelijke impact voor gebiedsontwikkelingen soms nog wat abstract. In een online themasessie ging het programma Stedelijke Transformatie daarom op zoek naar de concrete gevolgen van deze wet, met een nadruk op de procedures.

Er zijn plannen voor een nieuw museum in het oude gebouw van de rechtbank aan de Parnassusweg op de Zuidas in Amsterdam. Hiervoor wil de gemeente Amsterdam het gebouw verwerven van de huidige eigenaar, het Rijksvastgoedbedrijf. De Hartwig Art Foundation wil in het deels monumentale pand een internationaal museum voor hedendaagse kunst vestigen, op eigen kosten en risico. De Zuidas, waar behalve gewerkt ook gewoond wordt, krijgt er hiermee een culturele hotspot bij. De gemeenteraad moet nog instemmen met de plannen. Het museum bouwt geen eigen collectie op. Het Museum of Contemporary Art (MCA) wil ‘host’ zijn voor kunstenaars. Een selectie van de kunst die zij er maken, wordt geschonken aan de Collectie Nederland. Dat komt zowel de kunstenaars ten goede als het Nederlands cultureel erfgoed. De Hartwig Art Foundation wil zo een bijdrage leveren aan de collecties van de toekomst.

Het Stedelijk Museum in Amsterdam  moet het in 1940 gekochte schilderij Bild mit Häusern van Wassily Kandinsky teruggeven aan de erfgenamen. Die voeren sinds 2013 een juridische strijd om het werk terug te krijgen. ‘Vanwege het grote tijdsverloop en het belang van herstel van onrecht zullen we het werk retourneren zonder nieuwe tussenkomst van de Restitutiecommissie. Als stad hebben we een geschiedenis en daarmee een grote verantwoordelijkheid hoe om te gaan met het onrecht en het onherstelbare leed dat de Joodse bevolking is aangedaan in de Tweede Wereldoorlog. De gemeente Amsterdam heeft de morele plicht om hiernaar te handelen. Het college staat voor een rechtvaardig en duidelijk restitutiebeleid, dat in de kern zo veel mogelijk teruggaven van kunst aan de rechtmatige eigenaren of de erven van de eigenaren mogelijk maakt,’ aldus de gemeente Amsterdam.

De grote woningbouwopgave zorgt ervoor dat de druk op het Nederlandse landschap alleen maar toeneemt. Bouwers en ontwikkelaars staan voor een grote uitdaging om deze nieuwe gebiedsontwikkelingen in harmonie met natuur en biodiversiteit vorm te geven. Aan de hand van drie voorbeelden ( Vogelenzang in Rhenen, Haverleij in ’s-Hertogenbosch, Weespersluis in Weesp) laat ontwikkelaar BPD zien hoe zij deze uitdaging aangaan.

Door de coronacrisis heeft de dynamiek in de retailmarkt een draai van 180 graden gemaakt. Waar vóór aanvang van de crisis vooral middelgrote centra en buurtcentra het zwaar hadden, staan nu de centra van grote steden onder druk. Dagelijkse centra (van 9,1 naar 8,4 procent) en meubelboulevards (van 6,7 naar 6,3 procent) zien de leegstand dalen. In de zeventien grootste binnensteden neemt de leegstand juist toe, van 7,9 naar 8,3 procent. De reden? Consumenten kiezen er door corona steeds vaker voor om drukte te vermijden en dichtbij huis hun spullen te halen. Dat is goed voor de dagelijkse centra, maar niet zo goed voor de grote binnensteden, die ook nog eens lijden onder de daling van het aantal toeristen. De ombouw van leegstaande winkelpanden naar woon- en kantoorfuncties is een andere verklaring voor de algemene daling en de verschillen tussen de grote steden en kleinere centra. In de eerste maanden van 2021 werd 5 procent van de leegstaande winkelpanden getransformeerd tot woonplaats of kantoor: 6 procent in kleine centra, 4 procent in grote centra. Aldus onderzoeksbureau Locatus.

Het is met de noodsteunmaatregel voor ‘niet-gesubsidieerde culturele instellingen’ in Rotterdam behoorlijk mis gegaan. Bij het merendeel van de 40 locaties die zich ervoor hebben aangemeld heeft dit veel negatieve reacties opgeleverd, zodat hun eindconclusie is dat de regeling te gecompliceerd was, de criteria te streng en te beperkt qua reikwijdte. De aanvraag bleek zó ingewikkeld gemaakt te zijn dat er voor de meeste organisaties, die zelf hun boekhouding doen, bijna geen beginnen aan was om de juiste cijfers te leveren zonder extra kosten te maken. Het blijkt uit de brief die de leeszaal Rotterdam West en de organisatie Cultuur Concreet aan de wethouders Kasmi (Cultuur) en Van Gils (Financiën) hebben gestuurd.

Als gemeente een biodiversiteitsplan opstellen, is dat een slim idee? En wat is goed om vooraf te weten voor je zo’n plan opstelt? Ede was in 2019 een van de eerste gemeenten met een beleidsplan voor biodiversiteit. Een gesprek met Carlo van Rijswijk, al 20 jaar ecoloog bij de gemeente, hoe hij terugkijkt op het maken van het plan en de uitvoering tot nu toe.

Ruim 6 miljoen liter regenwater opgevangen, een rijke flora en fauna en een effectief middel tegen hittestress. Zes jaar na aanleg van het eerste kleine stadsbos laten Wageningse onderzoekers de meerwaarde van Tiny Forests in Nederland zien.

‘We moetens ons kapot schamen voor het landschap dat we hebben gemaakt’, verzuchtte Yvonne Lub, directeur van het Podium voor Architectuur Haarlemmermeer en Schiphol toen Tijs van den Boomen haar de fietskaart liet zien die hij op haar verzoek had gemaakt. Rondje Schiphol is een fietstocht van 42 kilometer langs stroomslurpers en verdwenen dorpen, oude forten en nieuwe kerken, gigantische loodsen en postzegelparkjes.

Een bedrijventerrein vergroenen of 'verblauwen'. Mooi gezegd. Maar hoe pak je dat aan als gemeente, als parkmanagement of als onderneming? Vijf stappen op weg naar een groen-blauwe inrichting. En de casus BIZ Grote Polder in Zoeterwoude aat het goede voorbeeld zien.

In april maakten de grote steden Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht bekend budget vrij te maken om de Parade te kunnen behouden op hun vaste locaties. In totaal ging het om 425.000 euro. Normaal gesproken komt het festival rond zonder subsidie, maar de organisatie luidde de noodklok. Bij het toekennen van het geld noemde de Amsterdamse wethouder Touria Meliani (Kunst en Cultuur) de Parade ‘een belangrijk rondtrekkend festival voor Amsterdams talent dat we graag voor de stad behouden’. Toch gaat de 31ste editie van de Parade Amsterdam dit jaar niet door. Het rondreizende theaterfestival zou van 13 augustus tot en met 29 augustus plaatsvinden, maar door strengere corona-eisen krijgt de organisatie geen vergunning. In Amsterdam was een van de eerste opties om het theaterfestival in vertrouwde vorm te laten doorgaan, met gebruik van Testen voor Toegang, maar dat mag niet binnen de huidige maatregelen. Ook een versie waarbij maximaal 1750 bezoekers een eigen vaste zitplaats hebben en een apart kaartje kopen voor het terrein en een voorstelling, geeft volgens de gemeente een te hoog risico op verkeer tussen mensen.

Muzikanten, producers en geluidskunstenaars kunnen bij de gemeente Utrecht subsidie aanvragen voor muziekstudio’s. De subsidie kan gebruikt worden om investeringen te doen: voor de aanschaf van geluidswerend materiaal tot de complete nieuwbouw van een cluster studio’s. Tot 50 procent van de investering wordt door de gemeente vergoed. “We willen dat Utrecht een thuisbasis voor muzikale makers blijft”, zegt wethouder Anke Klein. “Daarom investeren we in de sector. Voor beginnende artiesten tot en met de grote namen die internationaal doorbreken.” Vanaf eind augustus kan de subsidie aangevraagd bij de gemeente

Jarenlang waren zijn ‘Havenwerken’ naast de Markthal aan de Binnenrotte in Rotterdam een bezienswaardigheid. Maar het kleurrijke kunstwerk van Florentijn Hofman moest weg en stond in opslag bij de gemeente Rotterdam totdat hij er een nieuwe bestemming voor zou vinden. Wat blijkt nu? Het werk is door midden geslepen, omdat het anders niet vervoerd kon worden. En dat terwijl Hofman een ‘plan van aanpak’ had gemaakt hoe het werk te vervoeren. ,,We hebben duidelijke afspraken gemaakt. Ik heb werkelijk alles voorgekauwd. Waar de rekken het beste konden worden opgeslagen, hoe ze vervoerd moesten worden en vooral ook wie dan voor dat transport zou kunnen zorgen. Het zijn gewoon toffe werken die jaren hebben gestaan, waar veel mensen plezier aan hebben beleefd. Mijn werk verdient wel iets meer respect dan de manier waarop er nu mee is omgegaan.’’ Liefst zeven jaar konden bezoekers zijn werk bezichtigen. ,,In al die tijd is er nooit iets gebeurd. Geen ongeval, geen schade of wat dan ook’’, benadrukt Hofman. Groot was zijn verbazing dan ook toen de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) in maart van dit jaar het werk afkeurde, nadat een klacht binnenkwam en de instantie op onderzoek uitging. Conclusie: het voldeed niet aan de eisen, was te gevaarlijk.

Voor de Nachtvisie van de gemeente Amsterdam onderzocht Atlas Research de nachtcultuur in de hoofdstad. Het doel van dit onderzoek was het afbakenen van het concept nachtcultuur, het aanbod en bezoek van de nachtcultuur in kaart brengen, en de waarde van de nachtcultuur inschatten voor de stad. De Amsterdamse nachtcultuur bestaat uit alle kunst en cultuur die tussen 22:00 en 6:00 wordt aangeboden, waaronder bijvoorbeeld nachtclubs en muziekpodia, en de ontmoetingsplaatsen die voornamelijk een sociale rol vervullen in het nachtleven, waaronder cafés en bars. Met deze definitie zijn 541 nachtvenues geteld, waarvan ruim de helft in het centrum gevestigd is. Verder telt Amsterdam 85 festivals en evenementen die verbonden zijn met de nachtcultuur, die voornamelijk elektronische dancemuziek op het programma hebben staan. Naar schatting kwamen in 2019 1,5 miljoen bezoekers naar Amsterdam voor de nachtcultuur. Het onderzoek richt zich op economische waarde,  gebruikswaarde,  optiewaarde en sociale waarde.

De toekomstige gebruikers van Amare zijn niet akkoord gegaan met de oplevering van het gebouw. Vanaf 1 juli zouden het Residentie Orkest, het Koninklijk Conservatorium en het Nederlands Dans Theater hun intrek nemen in het nieuwe Haagse cultuurcomplex.  Maar in een brief aan de gemeenteraad schrijven wethouder Anne Mulder (Financiën en Stadsontwikkeling, VVD) en Robert van Asten (Cultuur, D66) dat zij bericht hebben gekregen van de vier kunstinstellingen dat zij dit nog niet zullen doen. De gemeente Den Haag heeft daarom zelf de oplevering van het gebouw ook nog niet aanvaard. De reden daarvoor houden de wethouders geheim „om de contractuele positie van de gemeente niet te schaden”. Als de aannemer het complex niet op 1 juli zou opleveren, zou een boeteclausule ingaan.

De gemeente Groningen heeft in maart het tweede steunpakket voor de culturele sector vastgesteld met een totaalbudget van 3,6 miljoen euro. Met dit tweede gemeentelijke steunpakket worden culturele instellingen, ondernemers, zzp’ers en amateurkunst-verenigingen ondersteund omdat zij een belangrijke rol spelen in onze gemeente voor inwoners en bezoekers. De afgelopen maanden heeft het college alle aanvragen binnengekregen en beoordeeld. Onderdeel van het steunpakket was een noodfonds voor culturele ondernemers met een belangrijke rol in de culturele infrastructuur. Het college heeft besloten alle zes ondernemers die een aanvraag hebben ingediend coronasteun te verlenen om hun coronaschade te compenseren over 2020 en 2021. Dit zijn EM2, het MON, OOST, Paradigm, het Viadukt en de Wolkenfabriek. Zij ontvangen in totaal 277 duizend euro. Niet alle middelen uit het Noodfonds zijn uitgegeven waardoor er ook financiële ruimte is voor het ondersteunen van culturele activiteiten van instellingen, waarvoor extra culturele zzp’ers worden aangetrokken. Ook wil het college in september een nieuwe ronde van het snelloket bij de Kunstraad faciliteren en maakt hiervoor 150 duizend euro vrij. De gemeente verwacht in het najaar van 2021 weer met een steunpakket voor kunst en cultuur te komen, dat ook gericht zal zijn op herstel en weerbaarheid van de Groningse cultuursector. De gemeente ontvangt hiervoor middelen van het rijk.

Wonen en zorg is een belangrijke opgave. Daarom organiseerden drie architectuurcentra drie programma’s waarin zij lokale initiatieven op het gebied van wonen en/met zorg in hun gemeenten presenteerden. Het Zwols Architectuur Podium (ZAP), het Centrum voor Architectuur en Stedenbouw Tilburg (CAST) en Babel Zaans architectuurplatform spraken met wethouders, bewoners, architecten en verschillende organisaties over Knarrenhoven, struikelblokken en de magische mix. De symposia volgen op de prijsvraag WHO CARES die eerder werd uitgeschreven door Rijksbouwmeester Floris Alkemade in samenwerking met de Raad voor Volksgezondheid & Samenleving en Architectuur Lokaal. De prijsvraag leverde pareltjes aan innovatieve en toekomstgerichte plannen op die inspireren tot verdere ontwikkeling en er werd een Community of Practice opgericht. Margot de Jager, Architectuur Lokaal, tekende vanuit de symposia een scala aan initiatieven op.

Kwalitatief goed cultuuraanbod voor ouderen is belangrijk binnen iedere gemeente. Alleen een ‘knutseluurtje’ is niet genoeg. Daarom roepen Fenna van Hout (LKCA) en Jeroen van Dijk (Fonds voor Cultuurparticipatie) gemeenten op om te blijven investeren in de samenwerking tussen het culturele en sociale domein. Met het subsidieprogramma van het Fonds voor Cultuurparticipatie Age Friendly Cultural Cities is daarmee een begin gemaakt.

Cultuur is van belang, daarover zijn de meeste politieke partijen het eens. Maar op woensdag 16 maart 2022 valt er echt wat te kiezen. Het LKCA publiceert een handreiking richting gemeenteraadsverkiezingen 2022 met daarin vier verschillende opvattingen over cultuureducatie en -participatie, mogelijke culturele ambities van gemeenten en voorbeeldboodschappen voor de lokale context.

Het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie wil ruimtelijk beleid op alle schaalniveaus met elkaar verbinden en versterken en lanceert hiervoor de nieuwe Voucherregeling Ruimtelijk Ontwerp. De regeling heeft een looptijd van een jaar en sluit inhoudelijk aan bij de grote opgaven uit de Nationale Omgevingsvisie (NOVI). Het biedt ruimte aan circa 200 innovatievouchers, waarmee decentrale overheden en semipublieke organisaties extra ontwerpkracht kunnen inschakelen bij het verkennen en het versterken van hun beleid. Met de vouchers kunnen zij aan ruimtelijke ontwerpers en onderzoekers een opdracht verstrekken voor een ontwerpend onderzoek naar de lokale consequenties van die grote opgaven. Voor de selectie van vouchervoorstellen schrijft het fonds in 2021 acht open oproepen uit. De Open Oproep Toekomstbestendig landelijk gebied is de vierde in die reeks. Geïnteresseerde (semi)publieke organisaties, zoals gemeenten, provincies, waterschappen, woningbouwcorporaties, zorginstellingen en uitvoeringsorganisaties - maar ook regionale samenwerkingsverbanden tussen deze partijen - kunnen samen met ruimtelijk ontwerpers en onderzoekers een aanvraag voor een innovatievoucher indienen. Culturele instellingen kunnen als coördinator in een dergelijk ontwerpend onderzoek eveneens optreden als aanvrager. Indienen kan vanaf 1 juli tot en met 30 september 2021 indienen.

Om de continuïteit van de evenementensector in Rotterdam te waarborgen laat wethouder Kasmi de structurele financiële ondersteuning vanuit de gemeente en Rotterdam Festivals voorlopig doorlopen. Aanvullend heeft Rotterdam Festivals een innovatiebudget beschikbaar gesteld ter ondersteuning van de organisatoren om bestaande evenementen coronaproof te kunnen realiseren. De gemeente Rotterdam wil culturele organisaties zo veel mogelijk behouden. Daarom wordt de noodsteun Cultuur verder uitgebreid naar amateurverenigingen en privaat gefinancierde culturele organisaties. Wethouder Kasmi antwoordt hiermee op een pleidooi van raadslid Walgenbach (D66).

Cultuurherstel is een nieuw platform waar financiële kennis- en cultuurorganisaties worden samengebracht. Via Cultuurherstel kunnen culturele organisaties in Noord-Holland met behulp van een coach hun financiële basis versterken en zo nodig een lening afsluiten. Het platform is een samenwerking met Cultuur+Ondernemen en is mogelijk gemaakt door de provincie Noord-Holland en gemeente Amsterdam.

Mensen moeten er rekening mee houden dat grote evenementen dit jaar niet kunnen doorgaan. Dat is een uitkomst van het overleg van de burgemeesters in het Veiligheidsberaad. 'Het festivalseizoen zal veel beperkter zijn', concludeert voorzitter Hubert Bruls. Als er veel inzet van hulpdiensten wordt gevraagd, zullen burgemeesters dit keer niet snel een vergunning afgeven. De burgemeesters vinden dat politiemensen, ambulancepersoneel en andere hulpverleners eindelijk recht hebben op rust.

Begin juni hebben de 44 grootste gemeenten (G40 en G4) opnieuw aandacht gevraagd voor de warmtetransitie van de gebouwde omgeving. Samen met maatschappelijke organisaties en marktpartijen presenteren de gemeenten zeven concrete stappen. Karin Dekker, wethouder in Assen en voorzitter Themagroep Duurzaamheid van de G40 : ‘Onze gemeenten en partners zijn hard bezig om de gebouwde omgeving te verduurzamen. Bij de uitvoering hebben we steun en dekking van het Rijk nodig. Om te beginnen vragen we om duidelijkheid over het budget voor 2022. Dat is tot op heden nog niet geregeld en de motor dreigt stil te vallen. Daarnaast hebben we een concreet pakket ontwikkeld met mogelijke maatregelen die helpen om de doelstellingen uit het Klimaatakkoord realiseren.’

De Haagse culturele instellingen willen dat de gemeente jaarlijks 18,8 miljoen euro meer aan cultuur gaat besteden. Dat schrijven de verzamelde instellingen in een deze week verzonden brief aan de politieke partijen als ‘input voor de verkiezingsprogramma’s’. “We willen de tweede cultuurstad van Nederland zijn, maar hoeveel geven we daar eigenlijk aan uit?”, zegt Arjen Lakerveld, voorzitter van het Directieoverleg Podiumkunsten in een toelichting. “Te weinig,” vult Bas van Nooten (Directieoverleg Haagse Musea) aan. “Met de huidige 56,2 miljoen per jaar geeft Den Haag 103 euro per inwoner uit aan cultuur. Dat is minder dan het landelijk gemiddelde van 106 euro en veel minder dan de andere grote steden uitgeven, inclusief Utrecht, dat op 115 euro zit.” Door het sowieso al te lage budget en de coronacrisis zijn ‘het weerstandvermogen van veel instellingen en inkomens van makers en talenten verder uitgehold’. Dat leidt er mede toe dat het toch al zwakke ‘middenkader’ nog zwakker is geworden. ‘De inventiviteit en doorontwikkeling van kleine instellingen en startende kunstenaars wordt in de kiem gesmoord door de voortdurende zorgen over de beperkte financiële mogelijkheden,’ aldus de brief. En dan is er nog de wens om kunstenaars een eerlijke beloning (‘Fair Practice Code’) te geven. Dat lukt niet door het tekort aan middelen.

Een stad waar je schaduw en gezond buitenwater vindt bij hitte en droogte. Een stad waar kelders droog en wegen toegankelijk blijven, ook als het extreem hard regent. Een stad met groene daken, groene gevels en groene straten die hitte en regen opvangt, regenwater vasthoudt en gebruikt voor bomen en planten. Dit zijn enkele doelen uit de Visie Klimaatadaptatie die de gemeente Utrecht heeft vrijgegeven voor inspraak. Daarin staan de maatregelen die nodig zijn om Utrecht voor te bereiden op extreem weer door klimaatverandering.

Het Rijk ratificeerde het VN-verdrag Handicap in 2016. Met deze bekrachtiging kregen gemeenten de verplichting om een ‘lokale inclusie-agenda’ op te stellen. Dit is een agenda waarin een gemeente samen met ervaringsdeskundige inwoners vastlegt hoe zij gaan werken aan een samenleving waarin elke inwoner, met en zonder beperking, mee kan doen. Uit een onderzoek van de VNG en Movisie komen drie categorieën gemeenten naar voren. Een deel van de gemeenten is goed bezig met het verdrag, een deel wil wel maar loopt daarbij tegen obstakels aan, en een deel is eigenlijk nog niet begonnen. In deze gemeenten wordt om ‘allerlei redenen’ geen prioriteit aan de implementatie gegeven.

De gemeente Lelystad en Windplanblauw gaan geld beschikbaar stellen voor verenigingen op gebied van sport en cultuur die willen verduurzamen. Dat gebeurt met geld uit de zogenaamde gebiedsgebonden bijdrage. Het bestuur van Windplanblauw en het college van de gemeente Lelystad hebben dit samen besloten. Windplan Blauw is een windpark van circa 250 MW in de noordwest-hoek van Flevoland (gemeenten Dronten en Lelystad). Het geld komt vrij in de vorm van een subsidie die ze kunnen aanvragen. Gebleken is dat gebleken dat sport- en cultuurverenigingen vaak moeite hebben hun vereniging duurzamer te maken zonder daarvoor de contributies te verhogen. De subsidie komt op deze manier ten goede aan de verenigingen én hun leden. Met de subsidie kunnen verenigingen bijvoorbeeld energiebesparende maatregelen treffen voor bijvoorbeeld het clubhuis.

De noodzakelijke renovatie kost 170 miljoen, de gewenste verbouwing met een nieuw paviljoen voor hedendaagse kunst in de tuin ruim 259 miljoen, maar na aanvankelijke instemming wil de gemeenteraad van Rotterdam nu eerst nieuw onderzoek (het derde) naar de verbouwingsplannen van Museum Boijmans van Beuningen, mede omdat de kosten van een aantal plannen nog niet beraamd zijn. De geplande heropening in 2028 dreigt niet gehaald te worden.

Op 1 juli organiseren het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie en de Nederlandse Vereniging voor Tuin- en landschapsarchitectuur (NVTL) twee onlinewerkbijeenkomsten in het kader van de Open Oproep Prachtige productielandschappen. Tijdens deze interactieve werkbijeenkomsten wordt er gesproken door ontwerpers en samenwerkingspartners over ontwerpend onderzoek als methodiek bij de aanpak van transitieopgaven rondom Nederlandse productielandschappen. Met deze open oproep nodigt het fonds coalities van provincies, gemeenten, gebiedsontwikkelaars, grondeigenaren, energiebedrijven, netwerkbeheerders, voedselproducenten, natuurorganisaties, erfgoedspecialisten en (collectieven van) bewoners uit om samen met ontwerpers te werken aan nieuwe strategische visies of ontwerpvoorstellen voor de transitie van ons productielandschap. Voor de bijeenkomsten dient men zich aan te melden.

Het Eindhovens Dagblad doet onderzoek naar beelden die uit de openbare ruimte zijn verdwenen. Slechts een handjevol ligt in de opslag. Andere sculpturen of plastieken zijn weg en niemand weet waar ze zijn.

Tijdens de algemene ledenvergadering op 16 juni 2021 hebben de leden van de VNG zich uitgesproken over de beoogde nieuwe datum voor de inwerkingtreding van de Omgevingswet en over de stijgende kosten die de wet met zich meebrengt. De motie is met grote meerderheid aangenomen. De gemeente Moerdijk heeft samen met vijf andere gemeenten deze motie ingediend. De motie bestaat uit twee delen. In het eerste deel van de motie wordt het VNG bestuur opgedragen om alles in het werk te stellen om te zorgen dat de wet echt op 1 juli 2022 in werking kan treden. Daarbij wordt het bestuur gevraagd om duidelijke afspraken met de minister te maken voor de haalbaarheid van de datum. Het tweede deel van de motie ging over de financiën van de Omgevingswet. De motie vraagt de VNG om alles wat in haar macht ligt te doen om in 2022 een compensatie te krijgen voor de stijgende invoeringskosten. Daarnaast vraagt de motie om op de financiële evaluatiemomenten in 2022, 2023 en 2027 al voorlopige compensatie te krijgen als blijkt dat de terugverdientijd van 10 jaar op die momenten niet haalbaar blijkt.

Met een kleine € 2 miljard per jaar zijn gemeenten veruit de belangrijkste financier van cultuur. In combinatie met het aflopen van de huidige BIS-periode in 2024 reden genoeg om samen met medeoverheden, fondsen en het culturele veld te reflecteren op de positie van gemeenten in het toekomstig cultuurbestel. Na het plenaire deel volgen deelsessies over verschillende onderwerpen met onder meer: wet- en regelgeving, de rol van de stedelijke cultuurregio’s en de verbinding tussen landelijk en lokaal cultuurbeleid. De VNG organiseert deze online bijeenkomst op 7 juli.

De gemeente Utrecht wil het mogelijk maken om op allerlei onconventionele plekken in de stad culturele activiteiten te organiseren. Denk hierbij aan nachtclubs, bibliotheken, leegstaande panden en kerken. Hierdoor wordt het aantal podia in Utrecht tijdelijk uitgebreid. Veel programma’s zijn vanwege de coronamaatregelen uitgesteld. Daardoor is veel werk niet getoond en is er in de huidige programmering weinig ruimte voor activiteiten. Met de nieuwe subsidie voor organisatoren van deze activiteiten, wil de gemeente de capaciteit in de stad tijdelijk flink vergroten. Daarnaast gaat de gemeente ook investeren in toekomstige cultuurmakers. In samenspraak met een aantal creatieve vakopleidingen is besloten zichtbaarheid te geven aan talenten van de opleidingen. De HKU, het MBO Creative College, de Herman Brood Academie en het Nimeto krijgen elk naar rato van het aantal studenten een budget om hiervoor een programma te maken en hun alumni intensiever te begeleiden naar de beroepspraktijk. De programmeerregeling en het geld voor het alumnitraject maken onderdeel uit van het Utrechts Herstel & Innovatie pakket dat de gemeente op 7 april bekend maakte. Dit pakket omvat verschillende regelingen van in totaal € 7,5 miljoen. Het gaat om geld van het Rijk beschikbaar voor behoud en herstel van de Utrechtse culturele sector.

Om mee te doen in de nieuwe economie zetten steeds meer steden in op innovatiedistricten. Het liefst met grote tech-bedrijven. Onderzoeker Wouter Jan Verheul vraagt zich naar aanleiding van de negende MCD Great Urban Books lezing, die op 19 april werd georganiseerd in Pakhuis de Zwijger, van socioloog Sharon Zukin af in hoeverre overheden daar goed aan doen

Onlangs is er in de Taskforce culturele en creatieve sector besloten om de uitvraag naar coronasteun door gemeenten op te starten. Doel is om de uitvoeringspraktijk in kaart te brengen van gemeenten die rijkssteun voor dit doel hebben ontvangen. De sector wil graag onderbouwd in kaart brengen of, en hoe, de steun bij lokale culturele organisaties terecht gekomen is en wat het effect is van de coronasteun op de (financiële) positie van lokaal gefinancierde organisaties. De gegevens worden tevens gebruikt om in kaart te brengen wat er in de toekomst nodig is voor het noodzakelijke corona-herstelplan. De uitvraag vindt plaats onder diverse soorten culturele organisaties, zowel amateur als professioneel, en ziet op de periode van medio maart 2020 tot en met 31 mei 2021.

Door de pandemie teren organisaties en professionals in de cultuursector in op hun reserves. Vernieuwing en krachtenbundeling kunnen helpen om wendbaar en weerbaar te blijven. Provincie Zeeland en de Zeeuwse gemeenten willen deze ontwikkeling versnellen met behulp van de regeling ‘Samen in Zee’. Deze regeling is bedoeld om initiatieven te ondersteunen die helpen om de culturele sector in Zeeland toekomstbestendig te maken. Binnen de regeling Samen in Zee is geld beschikbaar (van 5.000 tot 50.000 euro) voor projecten die de culturele sector in Zeeland vernieuwen en/of versterken.

Gemeenten kunnen zich gaan aanmelden voor de BNG Bank Erfgoedprijs 2022: de prijs voor de gemeente die het best met zijn erfgoed*omgaat en daar op inspirerende wijze zijn inwoners bij betrekt. Het Erfgoedplatform van Kunsten ’92 wil met deze prijs goede voorbeelden delen en andere gemeenten inspireren. De BNG Bank Erfgoedprijs ter waarde van € 25.000 wordt mogelijk gemaakt door hoofdsponsor BNG Cultuurfonds en wordt al sinds 2010 jaarlijks uitgereikt.

Awakenings Festival gaat ook dit jaar niet door. Het techno- en housefestival, dat normaal jaarlijks in juni in Spaarnwoude is en al was verplaatst naar september, krijgt geen toestemming van de gemeente Haarlemmermeer. Veel evenementen zijn vanwege corona naar het najaar verplaatst, zegt een woordvoerder van de gemeente Haarlemmermeer. “Maar dan zijn er al evenementen als Mysteryland en de Formule 1. We hebben dan niet genoeg hulpdiensten beschikbaar om al die evenementen door te laten gaan. De politie heeft afgelopen jaar al veel overuren gedraaid, terwijl er nauwelijks ruimte is om verlof op te nemen.”

Natuurinclusieve gebiedsontwikkelingen worden de laatste jaren steeds meer gemeengoed. Maar om echt impact te kunnen maken, moeten deze ontwikkelingen op een projectoverstijgend niveau worden gecoördineerd en geregisseerd. Een belangrijke rol is hierbij weggelegd voor de grote gemeenten. Rotterdam geeft het goede voorbeeld. De onlangs verschenen studie De groenblauwe groeidiamant van de gemeente Rotterdam wil concrete handvatten geven aan een integrale vergroeningsstrategie voor de stad. Het samenbrengen van een verscheidenheid aan (meetbare) indicatoren is daarbij een belangrijke stap. Een betere onderbouwing van investeringen in groen en blauw draagt immers bij aan goede besluitvorming

De gemeente Almere start in Kruidenwijk een proefproject waarbij bewoners zelf woningen aan hun buurt kunnen toevoegen die voorzien in de eigen behoefte. Almere zorgt voor de ondersteuning van maximaal vijftien initiatiefnemers. De pilot komt voort uit het Woningbouwatelier om vernieuwende woonvormen te verkennen en mogelijk te maken. Wethouder Froukje de Jonge: ‘‘Mensen organiseren hiermee zelf de ruimte om te wonen op een manier die bij hen en de buurt past. Bij succes in Kruidenwijk is dit een goede manier om met kwaliteit woningen aan wijken die al langer bestaan toe te laten voegen. Het bijzondere is dat inwoners zelf voorstellen waar, wat en met wie zij in hun eigen wijk willen bouwen.”

De Utrechtse gemeenteraad gaat geld vrijmaken voor een nieuw ventilatiesysteem in de Grote Zaal van TivoliVredenburg. Het college van B&W vroeg de raad in mei om geld vrij te maken voor de verbouwing en dat is dus gebeurd. Het ventileren van gebouwen krijgt sinds de zomer extra aandacht, omdat ventilatie kan helpen bij het voorkomen van besmettingen. De gemeente heeft onderzoek gedaan naar hoe het in haar eigen gebouwen met de ventilatie gesteld is. Daaruit kwam de Grote Zaal van TivoliVredenburg naar voren als risicogeval. Om hoeveel geld het precies gaat is nog niet duidelijk.

Mensen laten deelnemen aan de samenleving door cultuur dichterbij te brengen. Dat is het doel van de Cultuurankers in de regio Haaglanden. In de proeftuin werkten zeventien culturele instellingen en vijf gemeenten samen aan dat doel. Maatwerk is één van de succesfactoren, maar er zijn meer elementen die een rol spelen. Bea Ros met de inhoudelijke terugkoppeling van het LKCAtelier van 20 mei jl.

Op 31 mei 2021 is, door juryvoorzitter Hedy d’Ancona, voor de laatste keer de BNG Bank Lang Leve Kunstprijs uitgereikt aan Houten. Deze gemeente heeft zich, samen met partners Aan de Slinger en van Houten&co, het beste als Age Friendly Cultural City ontwikkeld. Het aanbod is vernieuwend: er zijn verschillende kunstdisciplines betrokken bij de voorstelling De Vlinder. Er is sprake van een goede balans tussen artistiek niveau en sociale cohesie. Het bestuurlijk draagvlak is aanwezig in de cultuur- en zorg/welzijnsportefeuille. Er ligt een prima ambitie om de ervaringen van dit programma in te vlechten in het Uitvoeringsplan ‘21-‘22. Het Fonds voor Cultuurparticipatie voerde tussen 2016-2021 het programma ‘Age Friendly Cultural Cities’ uit. Hiermee moedigden ze gemeenten aan om het kunst- en cultuuraanbod van, voor en door ouderen te ontwikkelen en verduurzamen. De aan dit programma verbonden BNG Bank Lang Leve Kunstprijs ter waarde van 20.000 euro is vier keer uitgereikt. Met de subsidieregeling Samen Cultuurmaken blijft het Fonds voor Cultuurparticipatie projecten ondersteunen waarin het culturele en sociale domein samenwerken, ook voor ouderen. 

Het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie wil ruimtelijk beleid op alle schaalniveaus met elkaar verbinden en versterken en lanceert hiervoor de nieuwe Voucherregeling Ruimtelijk Ontwerp. De regeling heeft een looptijd van een jaar en sluit inhoudelijk aan bij de grote opgaven uit de Nationale Omgevingsvisie (NOVI). Het biedt ruimte aan circa 200 innovatievouchers, waarmee decentrale overheden en semipublieke organisaties extra ontwerpkracht kunnen inschakelen bij het verkennen en het versterken van hun beleid. Met de vouchers kunnen zij aan ruimtelijke ontwerpers en onderzoekers een opdracht verstrekken voor een ontwerpend onderzoek naar de lokale consequenties van die grote opgaven. Voor de selectie van vouchervoorstellen schrijft het fonds in 2021 acht open oproepen uit. De Open Oproep Ruimte voor klimaat en energie is de derde in die reeks. Deze oproep richt zich op de ruimtelijke implicaties van lokale en regionale klimaat en energiemaatregelen. Bij de inrichting van onze fysieke leefomgeving zullen wij als gevolg van klimaatverandering in toenemende mate rekening moeten houden met extreme weersomstandigheden. Tegelijkertijd moeten wij onze energievoorziening duurzamer organiseren om die gevolgen zoveel mogelijk te beperken. Beide opgaven hebben een enorme ruimtelijke impact en dat leidt regelmatig tot schurende belangen. Er kan doorlopend ingediend worden vanaf 1 juni t/m 31 augustus 2021. Budget bedraagt € 500.000. Circa 25 voorstellen worden geselecteerd. Geïnteresseerde (semi)publieke organisaties, zoals gemeenten, provincies, waterschappen, corporaties, uitvoeringsorganisaties en overkoepelende regionale samenwerkingsverbanden, kunnen samen met ruimtelijk ontwerpers en onderzoekers, en vice versa, een aanvraag voor een innovatievoucher indienen. Culturele instellingen kunnen als coördinator in een dergelijk ontwerpend onderzoek eveneens optreden als aanvrager.

De beoogde inwerkingtredingsdatum van de Omgevingswet wordt met een half jaar verplaatst naar 1 juli 2022. Dit geeft het Rijk, gemeenten, provincies, waterschappen en uitvoeringsorganisaties meer ruimte om de implementatie van de wet op een zorgvuldige en verantwoorde wijze af te ronden. Dat meldt minister Ollongren van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties in een brief aan beide Kamers. De Omgevingswet wordt voor de derde keer uitgesteld. Aanvankelijke intredingsdatum was 1 januari 2021, die vervolgens werd verplaatst naar 1 januari 2022. Redenen voor eerdere uitstellen waren het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO) en de coronacrisis.

De renovatie van het Museum Boijmans Van Beuningen gaat ruim 2,5 jaar langer duren dan gepland. De deuren zouden eigenlijk tot februari 2026 gesloten blijven, maar dat duurt nu tot november 2028, laat de gemeente Rotterdam weten. Niet alleen de duur van de renovatie valt anders uit dan verwacht, ook de kosten blijken een stuk hoger te liggen. Het renovatie- en nieuwbouwplan moet rond de 259 miljoen euro kosten, terwijl eind vorig jaar nog van 223,5 miljoen euro werd uitgegaan. Architecte Francine Houben heeft het plan ook aangepast. De verbouwing van Boijmans kan verder nog juridische kosten met zich meebrengen. Mecanoo en de gemeente willen de glazen Robbrecht en Daem-vleugel (2003) aan de voorzijde weer verwijderen. Over dit conflict met de Belgische architecten dreigt nog altijd een rechtszaak. Ook is er nog geen overeenstemming over het afbreken van het paviljoen (1991) aan de achterzijde van architect Hubert-Jan Henket.

Er zijn meer dan zesduizend kerkgebouwen in Nederland, maar die worden niet meer zo veel bezocht dus er is minder geld voor bijvoorbeeld onderhoud. In de kerkenvisie kunnen gemeenten afspreken welke gebouwen als kerk blijven fungeren en welke een andere functie krijgen. Kloosters, kapellen en begraafplaatsen kunnen ook worden meegenomen. 101 gemeenten krijgen dit jaar de decentralisatie-uitkering kerkenvisie, meldt Toekomst Religieus Erfgoed. De kerkenvisie is een strategisch plan voor de toekomst van kerkgebouwen en het indienen kon van 2019 tot 2021. 139 gemeenten kregen de uitkering al eerder dus hiermee komt het totaal op 240.

De Commissie Collectie Nederland (CCN), ingesteld door de Raad voor Cultuur en benoemd door de minister van OCW, onderzoekt het rijksbeleid dat gaat over de bescherming van waardevolle cultuurgoederen, verzamelingen en ensembles. Voor het formuleren van een visie op de Collectie Nederland is het van groot belang te weten waaruit de Collectie Nederland bestaat. De term wordt al decennia gebruikt, maar een centraal inzicht in de typen collecties roerend cultureel erfgoed die Nederland rijk is, ontbreekt. De commissie heeft daarvoor de hulp van gemeenten nodig. De gemeenten wordt gevraagd een enquête in te vullen.

Zoals eerder is vastgesteld in de Cultuurnota 2021-2024 krijgen de Drentse gemeenten ook in deze periode een bijdrage van de provincie Drenthe in het kader van de Culturele Impuls. Volgens een verdeelsleutel, waarin ook het aantal inwoners per gemeente een rol speelt, verdeelt de provincie per jaar € 240.000 over de 12 Drentse gemeenten. Met de culturele impuls moedigt de provincie gemeenten aan om in te blijven zetten op een bloeiend lokaal cultuurklimaat. Gemeenten zijn vrij het geld te besteden aan projecten die zij belangrijk vinden. De enige voorwaarde die de provincie stelt, is dat de gemeenten eenzelfde bedrag bijpassen en dus niet bezuinigen.

De Rotterdamse Denktank New Deal Cultuur heeft aanbevelingen gedaan om de Rotterdamse cultuursector weerbaarder, wendbaarder en veerkrachtiger uit de coronacrisis te laten komen. Het adviesrapport van de Denktank is door voorzitter Mariëtte Hamer op 12 mei overhandigd aan cultuurwethouder Said Kasmi. De Denktank geeft aanbevelingen aan het gemeentebestuur en de cultuursector zelf via drie lijnen: continueren van noodsteun, inzetten van een vliegwiel om de cultuursector zo snel mogelijk weer op gang te brengen en inzetten op transitie door te investeren in innovatie.

Het schilderij ‘Bild mit Häusern’ van Wassily Kandinsky zorgt voor een hoogoplopend conflict tussen het Stedelijk Museum en de erfgenamen van de oorspronkelijke eigenaren. Al sinds 2012 voeren de erfgenamen een juridische strijd om het werk terug te krijgen, dat in de jaren twintig door de familie is aangeschaft voor zo’n 500 gulden. De gemeente Amsterdam, officieel eigenaar van het kleurrijke olieverfschilderij, spreekt van ‘mogelijke roofkunst’. De directeur van het Stedelijk Museum, Rein Wolfs, betoogde eind vorig jaar in de rechtbank nog dat het werk ‘ter goede trouw’ is aangeschaft in oktober 1940. Voor 160 gulden belandde het werk in het museum. Volgens Wolfs was dat ‘normaal onder die omstandigheden’. Esther Voet, hoofdredacteur van het Nieuw Israëlitisch Weekblad (NIW) is momenteel bezig met een essay over roofkunst. In Goedemorgen Nederland zegt zij dit soort situaties te herkennen. “Je ziet het bij meer musea.”. Daarbij verwijst ze naar het conflict tussen de gemeente Eindhoven en een joodse familie ook over een Kandinsky. Eind vorig jaar adviseerde een evaluatiecommissie van de Raad van Cultuur minister van Engelshoven (OCW) nog om ‘ruimhartig terug te geven’ aan de nabestaanden van Joodse eigenaren.

In verschillende Nederlandse gemeenten zijn coronamaatregelen genomen om specifiek de professionele makers te ondersteunen. BK - Informatie verzamelde enkele voorbeelden.

Tot voor kort werden monumenten aangewezen door enkel architectuurhistorici en erfgoedexperts. Maar de laatste tijd zien we een verschuiving in macht: steeds meer inwoners hebben inspraak op het erfgoed dat op de gemeentelijke monumentenlijst staat. Ze worden opgeroepen om zelf objecten aan te wijzen of mogen kiezen uit een lijst. Een goede ontwikkeling? En wat gebeurt er met de rol van de erfgoedexpert?

De gemeente Utrecht reserveert een half miljoen euro voor de evenementenbranche. De evenementensector is één van de zwaarst getroffen branches tijdens de coronacrisis. Daarnaast moeten organisatoren extra kosten maken om hun evenement corona-proof te organiseren. Dit is vaak een extra drempel om hun evenement te laten plaatsvinden. Voor deze kosten kunnen nu ook culturele evenementen en activiteiten subsidie aanvragen, die voorheen geen financiële steun vanuit de gemeente kregen. Utrechtse evenementen tussen 1 juli en 31 december 2021 komen voor de subsidie in aanmerking. Utrecht hoopt dat er met deze ondersteuning deze zomer op een veilige manier meer te beleven is in de stad. Voor de inhoud en voorwaarden van deze evenementensubsidie, heeft de gemeente overlegd met vertegenwoordigers van de sector, waaronder de Vereniging Evenementen Utrecht. Dit overleg heeft geleid tot twee subsidieregelingen. De eerste regeling is voor culturele evenementen die in normale omstandigheden georganiseerd worden zonder subsidie. De tweede regeling is voor evenementen die cultuur niet als hoofdthema hebben, maar die wel een plek bieden aan culturele activiteiten.

Om de culturele sector zo goed mogelijk te ondersteunen laat de gemeente Assen de € 1,132 miljoen aan coronamiddelen van het Rijk voor cultuur geheel ten goede komen aan culturele instellingen, zzp’ers en amateurorganisaties. Het meeste geld gaat naar de instellingen, die in het geval van het Drents Museum en DNK tonnen aan inkomsten zijn misgelopen in de eerste helft van 2021. Verder vindt de gemeente het belangrijk om culturele zzp’ers en amateurorganisaties te ondersteunen. Zij zijn een cruciaal onderdeel van de lokale culturele infrastructuur.