De Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) ontving de afgelopen periode veel vragen over de omvang en mogelijkheden van de coronacompensatie voor de lokale cultuur. Om gemeenten te helpen bij het vormgeven van deze steun aan de cultuursector brengt de VNG een informatiegids uit, die in opdracht van VNG door adviesbureau Berenschot is samengesteld. De gids geeft meer duidelijkheid over de hoogte van de coronacompensatie aan gemeenten en de financiële situatie van diverse typen lokale culturele instellingen. De handreiking kwam tot stand in samenwerking met medewerkers van gemeenten, de VNG en uit de cultuursector. De gids heeft aandacht voor de kenmerken van de diverse cultuursector ten aanzien van structuur; financiering en werkgelegenheid, de noodsteun die voor de cultuursector beschikbaar is en de vorm en omvang daarvan; voorbeelden van gemeentelijke steunmaatregelen, ook in relatie tot staatssteun; perspectief voor de cultuursector na de coronacrisis, aan de hand van een scenarioverkenning van Berenschot; agenda’s voor gesprekken tussen gemeenten en het veld over actuele vraagstukken. Verder bevat de gids links naar actuele informatie en goede gemeentelijke voorbeelden.

Edam-Volendam is een gemeente met uiteenlopende mentaliteiten en grote culturele verschillen tussen de kernen. Dat maakt de uitdaging des te groter om voor senioren uit de hele gemeente cultureel aanbod op maat te maken. Met het project Oude Meesters lijkt dat gelukt te zijn. ‘De nieuwe generatie senioren wil niet beziggehouden maar geprikkeld worden.’ De gemeente is deelnemer van het Age Friendly Cultural City-programma van het Fonds voor Cultuurparticipatie

Het Centrum Beeldende Kunst (CBK) Groningen heet sinds 22 februari Kunstpunt Groningen. De organisatie laat met de naamsverandering zien een nieuwe weg te zijn ingeslagen. Naast het ontwikkelen en het beheer van kunst op straat en de kunstuitleen, staat de knooppuntfunctie centraal. ‘Als knooppunt verbinden we kunst, kunstenaars, publiek, scholen, instellingen en bedrijven met elkaar. Zo bouwen we samen aan kunststad Groningen’, licht directeur Paula Lambeck in een persbericht toe. Op de website zijn video’s, blogs, informatie over kunst lenen, kunst op straat, kunst op school en Groninger kunstenaars te vinden. Kunstenaars kunnen er terecht voor open calls, nieuws en om een portfolio van hun werk aan te maken. Beeldende kunstinstellingen tonen hun activiteiten op deze site.

Het voortbestaan van het Museum het Valkhof wordt bedreigd nu in de Nijmeegse gemeenteraad twijfelt over een bijna 16 miljoen euro kostend reddingsplan. Komt dat geld er niet, dan valt het doek voor het Valkhof in zijn huidige vorm. ‘Dat zou eeuwig zonde zijn’, vindt Hedwig Saam, directeur. Het gesteggel over het reddingsplan is de zoveelste episode in wat zo langzamerhand het drama van het Valkhof mag heten. Saam is de vierde directeur in vier jaar. Bezoekersaantallen blijven achter, financiële tekorten stapelen zich op, het gebouw is verouderd en toe aan renovatie. Er is weinig steun voor het plan dat GroenLinkswethouder Noël Vergunst onlangs presenteerde. In 2017 noemde bureau Berenschot het Valkhof het stiefkindje onder de regionale musea in Nederland: geen uitstraling, geen visie, geen populaire tentoonstellingen. Hoe dat komt? Jan van Laarhoven, twee keer interim-directeur van het Valkhof en jarenlang directeur van het Noordbrabants museum, zegt dat er geen goede exposities zijn gemaakt omdat de financiën ontbraken. De Gelderse museumdeskundige Liesbeth Tonckens: ‘Je bent ook afhankelijk van je omgeving. Doet Nijmegen wel genoeg voor zijn museum? Wordt het uitgedragen naar buiten? Staat het bestuur ervoor open? Dat heeft ook iets te maken met de cultuur in de stad.’ De plannen voor het Valkhof komen op 3 maart in de gemeenteraad.

Twentse gemeenten ontvingen vanuit het Rijk vier miljoen extra voor de lokale culturele infrastructuur. Waar blijft dat geld? Waarvoor eind vorig jaar gevreesd werd, lijkt te gebeuren: het geld wordt op de rekening van de gemeenten gestort en blijft daar staan. Het rijksgeld is niet ‘geoormerkt’ en hoeft dus niet per se te worden uitgegeven aan ondersteuning van cultuurinstellingen. Bewust, zei minister van Engelshoven (OCW) op de kritiek: dan kunnen gemeenten zonder veel gedoe zelf zorgen dat het geld op de goede plek komt. „We zien helaas regelmatig dat niet goed gaat”, zegt Jan Brands van Cultuurconnectie. „En dat baart ons grote zorgen.” Hij zit ook in de landelijke taskforce die OCW over het onderwerp adviseert. „Het probleem is dat er op dit geld geen etiket geplakt is. Ja, die miljoenen zijn voor onze sector bedoeld, maar komen bij gemeenten niet als zodanig binnen.” In Almelo en de meeste andere gemeenten vloeit het geld nu rechtstreeks in de algemene portemonnee, waaruit de gemeente van alles kan betalen. De vrees van Cultuurconnectie wordt bevestigd door een onderzoek van het bureau Berenschot. Bastiaan Vinkenburg van Berenschot dook onlangs nog in de wijze waarop cultuurcompensatie in Utrecht, wordt besteed. „Daar blijkt wel uit dat de zorgen terecht zijn”, zegt Vinkenburg. „Vooral kleinere gemeenten worstelen hiermee, omdat cultuur daar minder prioriteit heeft. In grotere steden gaat het redelijk goed.” Navraag bij de Almelose wethouder cultuur Alex Langius leert dat er nog niet echt een duidelijk plan op tafel ligt. Hij bevestigt dat die 441.000 euro inderdaad in de algemene middelen is opgenomen. Net als het geld dat vorig jaar voor cultuur naar Almelo werd overgemaakt. In Enschede wordt volop gewerkt aan een steunpakket voor de culturele sector, meldt verantwoordelijk wethouder Jeroen Diepemaat. Om gemeenten enigszins op weg te helpen, werken Bastiaan Vinkenburg en bureau Berenschot momenteel samen met de VNG aan een gids. „In die gids beschrijven we zo duidelijk mogelijk hoe gemeenten precies met de noodsteun vanuit Den Haag om kunnen gaan. En daar hoort de cultuurcompensatie zeker bij.” De gids moet aan het einde van deze maand klaar zijn.

Op verzoek van de minister van OCW heeft de evaluatiecommissie restitutiebeleid nazi-roofkunst onder leiding van Jacob Kohnstamm onderzoek gedaan naar het restitutiebeleid in Nederland. Onlangs heeft de commissie het rapport ‘Streven naar rechtvaardigheid’ uitgebracht. De commissie Kohnstamm adviseert het restitutiebeleid op een aantal punten aan te passen. De gemeente Amsterdam omarmt deze aanbevelingen. Dit kan gevolgen hebben voor het Stedelijk Museum Amsterdam. Hoewel half december de Amsterdamse rechtbank bepaalde dat de gemeente Amsterdam het schilderij Bild mit Häusern (1909) van Wassily Kandinsky niet hoefde terug te geven aan de erven Lewenstein, vindt de gemeente dat er vraagtekens bij dat besluit zijn te plaatsen. Burgemeester Femke Halsema en cultuurwethouder Touria Meliani (GroenLinks) willen dat er opnieuw wordt gekeken naar het verzoek van de erfgenamen Lewenstein.

Lokale culturele instanties moeten vooral zelf aan de bel trekken om een deel van de extra corona-subsidie binnen te halen die het Rijk beschikbaar heeft gesteld. Dat stelt Henk Schoute, voorzitter van het Zeeuws Cultureel Overleg (ZCO). Hij heeft zijn twijfels of de 2,6 miljoen euro die de dertien Zeeuwse gemeenten hebben gekregen wel op de goede plek terecht zal komen.

BNA Onderzoek heeft samen met ARCAM de publicatie ‘Het Stadsranden-lab – nieuwe typologieën voor de kreukelzones van de stad’ gelanceerd. Precies een jaar na de start van de ontwerpstudie ‘Het Stadsranden-lab’ zijn de resultaten nu te lezen in een magazine. Stadsranden zijn geen officiële zones in het gemeentebeleid, ze zijn niet omkaderd, en dat maakt ze interessant. De rafelranden of kreukelzones van de stad bieden nog ruimte voor verandering. Op plekken waar de gebouwde omgeving en het landschap elkaar ontmoeten, gebeurt van alles. Hier is ruimte voor verdichting, vergroening, nieuwe typologieën en sociale verbindingen. Kern van het magazine vormen de visies die vijf ontwerpteams vorig jaar hebben ontvouwd voor de randen van Amsterdam.

Nog sneller dan in andere Nederlandse steden grijpt in Lelystad de vergrijzing om zich heen, met alle problematiek van dien. Het culturele aanbod in de jonge stad houdt daarmee geen gelijke tred. Reden voor de gemeente Lelystad om te participeren in het Age Friendly Cultural City-programma van het Fonds voor Cultuurparticipatie. ‘Via kunst en cultuur herontdekken ouderen hun eigen creativiteit. Bovendien is het een medicijn tegen eenzaamheid.’

De verdeling van de Haagse kunstsubsidies ligt nog steeds zwaar onder vuur. Twee bezwaarmakers kregen al gelijk van de gemeentelijke Adviescommissie Bezwaarschriften: het festival Crossing Border en het orkest Ciconia Consort. Veel andere procedures tegen de subsidietoekenning voor de periode 2021-2014 komen er nog aan. Daaronder bevinden zich die van de acht grootste culturele instellingen van de stad. Zelden raakte een ‘Kunstenplan’ zó omstreden. In elk geval vier partijen in de gemeenteraad – Hart voor Den Haag, VVD, PvdA en HSP – eisen opheldering van wethouder Robert van Asten (D66, cultuur).

Utrechtse raadspartijen D66, Student & Starter, PvdA en GroenLinks willen dat de gemeente Utrecht gaat onderzoeken of ook culturele bedrijven met een winstoogmerk in aanmerking kunnen komen voor noodsteun vanwege de coronacrisis. Daaronder vallen onder meer de nachtclubs, galeries en boekhandels in de stad.

Kunstenaarsinitiatief W139 in Amsterdam veilt werk van ongenoemde kunstenaars voor het eigen voortbestaan. Het initiatief ontbeert per 2021 gemeentelijke subsidie. Een benefietveiling plus een gift van dertien musea geeft lucht aan W139, een van de laatste plekken voor beeldende kunst in de binnenstad van Amsterdam. In totaal is er 78 duizend euro opgehaald.

Cultuur als middel om langer vitaal te blijven was in Oldenzaal al in beeld, toen de stad zich besloot aan te sluiten bij het Age Friendly Cultural Cities-programma van het Fonds voor Cultuurparticipatie. Onder de noemer Twents Zilver koppelden de organisatoren ouderen vaak één-op-één aan kunstenaars. Vandaaruit tonen de ouderen hun nieuwe vaardigheden aan elkaar. AFCC rolt als een sneeuwbal door Oldenzaal. Zelfs in coronatijd.

De RRKC (Rotterdamse Raad voor Kunst en Cultuur)  heeft op 9 februari aan het college van B&W en de culturele sector van Rotterdam een advies uitgebracht over corona en cultuur. Het advies, ‘Cultuur in transitie‘, beschrijft veranderingen en interventies om de Rotterdamse kunst- en cultuursector sterker uit de coronacrisis te laten komen – op korte én langere termijn. Het advies kwam tot stand met input van vier denksessies met ruim 40 Rotterdamse makers en instellingen. De diverse en representatieve samenstelling van de denksessies klinkt direct door in het advies Cultuur in transitie

Hoe zorgen we dat cultuur op de politieke agenda komt? Wat houdt dat in lobbyen? Landelijk, maar vooral in de eigen gemeente. Nu is de tijd om de partijen voor de gemeenteraadsverkiezingen van 2022 te overtuigen van de urgentie van cultuur. Bea Ros met de inhoudelijke terugkoppeling van het LKCAtelier van 4 februari.

De verhuizing van philharmonie zuidnederland naar de Theresiakerk in Maastricht kan doorgaan. Op 9 februari stemde de Maastrichtse gemeenteraad in met de plannen om het kerkgebouw geschikt te maken als repetitieruimte voor het orkest. Dat betekent dat begonnen kan worden met het verbeteren van de akoestiek en geluidsisolatie van de kerk. De ruimten onderin het gebouw worden ingericht als kantoor, muziekbibliotheek en opslagruimte voor instrumenten. Met de verbouwing is een bedrag van bijna twee miljoen euro gemoeid. Die kosten komen voor rekening van de gemeente Maastricht, provincie Limburg, het Elisabeth Strouven Fonds, de philharmonie zuidnederland en de stichting Jeugd- en Verenigingsbelangen Sint Theresia. Voor de verbouwing en exploitatie van de kerk draagt het kerkbestuur het economisch eigendom over aan de Stichting Jeugd- en Verenigingsbelangen Sint Theresia. Momenteel huist philharmonie zuidnederland nog in het Theater aan het Vrijthof, maar die locatie werd vorig jaar afgekeurd door de arbodienst en was bovendien veel te klein. Het orkest repeteerde jarenlang in het Theater aan het Vrijthof, maar sinds de fusie tussen het Limburgs Symphonie Orkest en het Brabants Orkest is de repetitieruimte te klein geworden. Bijkomend voordeel van de verhuizing is dat ook de eredienst voor de Theresiakerk behouden blijft en dat het Theater aan het Vrijthof meer ruimte heeft om voorstellingen in te plannen.

De gemeente Den Haag moet de subsidieaanvraag van Crossing Border opnieuw laten beoordelen. Dat stelt de bezwaarschriftencommissie van de gemeente. Het Haagse literatuur- en muziekfestival had daar bezwaar ingediend tegen de manier waarop de subsidieaanvraag was verlopen. En kreeg gelijk. Volgens de onafhankelijke Adviescommissie bezwaarschriften (Acb) was er bij het beoordelen van de aanvraag van Crossing Border sprake van belangenverstrengeling. Het is het tweede bezwaar dat is gegrond verklaard door de Acb. Vorige week werd strijkorkest Ciconia Consort in het gelijk gesteld.

Twee Amsterdamse raadsleden stellen voor kunstwerken in gemeentebezit te verkopen om de cultuursector in de hoofdstad te helpen. Het voorstel bewijst de noodzaak van overheidsbescherming van kunstbezit bij lagere overheden, vindt Sybrand van Haersma Buma van de Commissie Collectie Nederland.

Op het jubileumsymposium van het vakblad BK Informatie stond dit jaar kunst in de openbare ruimte centraal. Er was al een online database van honderd sleutelwerken aangelegd en er vond een middag plaats met meerdere panels, waar gesproken werd over de vele kwesties en veranderingen waarmee kunstenaars en bemiddelaars te maken hebben. Minke van Schaik keek online mee. Ze zag hoe kunstenaars zich aan de omstandigheden weten aan te passen, maar niet zonder steun van bemiddelaars kunnen.

Weer is er gedoe rond de Haagse kunstcommissie die het gemeentebestuur van Den Haag adviseert over subsidies voor kunst- en cultuurinstellingen. De voorzitter van de kunstcommissie heeft volgens de Adviescommissie bezwaarschriften de schijn van belangenverstrengeling en vooringenomenheid gewekt bij het advies over het strijkorkest Ciconia Consort. De kwestie draait om de subsidieaanvraag van Ciconia Consort. De aanvraag werd een paar maanden geleden door de kunstcommissie afgewezen. Daarop diende het orkest een bezwaar in. Volgens Cicornia is er sprake van belangenverstrengeling omdat commissievoorzitter Johannes Leertouwer als dirigent van het Nieuwe Philharmonie Utrecht (NPU) een concurrent is van het Haagse strijkorkest. Bovendien zou Leertouwer vooringenomen zijn omdat hij vier jaar eerder ook al zeer negatief oordeelde over de subsidieaanvraag van Ciconia. Een paar maanden geleden raakte een ander commissielid om dezelfde reden in opspraak. De Haagse gemeenteraad is geschrokken.

Het Berlijnplein in Leidsche Rijn Centrum in Utrecht gaat op de schop. Op het plein moeten in 2025 verschillende culturele instellingen en buitenruimtes verrijzen, zo maakte wethouder Anke Klein (D66, cultuur) bekend. De gemeente Utrecht investeert 45,2 miljoen euro om het gebied een groot cultureel centrum te maken.

De komende vier jaar komt er 7,3 miljoen beschikbaar voor cultuureducatie in Noord-Brabant. Het Fonds voor Cultuurparticipatie heeft deze rijksbijdrage toegekend voor de derde periode van de landelijke regeling Cultuureducatie met Kwaliteit. De provincie Noord-Brabant en 54 gemeenten verdubbelen dit bedrag om in te zetten op professionalisering, kansengelijkheid en de verduurzaming van het cultuurcurriculum op scholen

Onlangs sprak Liesbeth Jans, adviseur kunst en samenleving van Kunstloc Brabant, tijdens een paneldiscussie ter gelegenheid van het jubileumsymposium van BK-Informatie over Kunst in de openbare ruimte over de rol van bemiddelaar. Wat houdt die rol van bemiddelaar precies in? Waarom is die rol vaak onmisbaar? Jans blogt hierover. Kunstloc Brabant wordt wekelijks benaderd door makers, gemeenten, maatschappelijke organisaties en bedrijven en vervult vervolgens de rol van bemiddelaar die vraag en aanbod bij elkaar brengt.

Station Noord (werkend vanuit Grand Theatre), Hit the North (vanuit Eurosonic Noorderslag) en Up North (vanuit Popfabryk) krijgen nog een jaar twee ton, respectievelijk 54 duizend en 52 duizend euro van We the North, het vierjarige cultuurprogramma van de drie noordelijke provincie en de steden Groningen, Leeuwarden, Assen en Emmen. In de voorbije periode 2017-2020. maakte We the North, met de provincie Groningen als uitvoerend orgaan, telkens hetzelfde bedrag over, gelijk opgaand met de vierjaarlijkse cultuurperiode. De regeling is nu voor één jaar verlengd, in afwachting van een nieuw besluit voor de periode erna.

Ballast Nedam Development ontwikkelt in Rotterdam Tuinbuurt Vrijlandt, een nieuwe inbreidingswijk met 290 woningen. Eind 2021 start de bouw. Femke Jochems (Vogelbescherming Nederland), Jasper Nijveldt en Joep Meijer (Karres en Brands landschapsarchitectuur en stedenbouw) en Maarten Wittens (Ballast Nedam Development) vertellen over natuurinclusief en klimaatadaptief bouwen op een financieel haalbare manier. Neem bijvoorbeeld een stadsecoloog in de arm.

Zonder extra geld en bevoegdheden gaat het de veertig middelgrote gemeenten niet lukken om tot 2030 genoeg wijken van het aardgas af te halen en met een duurzamere bron te verwarmen. "De huidige middelen en instrumenten zijn simpelweg niet toereikend", waarschuwt stedennetwerk G40. Daar maken steden als Eindhoven, Alkmaar, Amersfoort, Tilburg en Maastricht deel van uit. De G40-gemeenten doen nu een appél op de landelijke politiek. Na 17 maart wordt er een nieuwe kabinet geformeerd. Landelijk moet commitment over het van aardgas afhalen duidelijk worden bevestigd. Ook moeten de formerende partijen afspraken maken over extra middelen voor gemeenten en bewoners en over regelgeving die gemeenten in staat stelt aardgas uit te faseren.

Het is niet zo gek dat veel festivals doorschuiven naar september. Hoe later in het seizoen, hoe groter de kans dat de coronacrisis zo ver onder controle is dat het door kan gaan. In september is het meestal nog vrij warm, ideaal voor buitenevenementen. En er komt een garantiefonds. Maar naast de volle agenda voor liefhebbers, die straks het risico lopen twee festivals waarvoor ze nu al een kaartje hebben in één weekend te zien vallen, zijn er de logistieke problemen voor de festivals. De branchevereniging van poppodia en -festivals VNPF maakt zich er zorgen om, en inventariseert wie van hun leden in die maand met hun festival plaatsvinden en willen gaan plaatsvinden. Naast festivals verschuiven ook podia hun aanbod. Jolanda Jansen, directeur van Ahoy en woordvoerder van de Alliantie van Evenementenbouwers, noemt het ‘een uitdaging’ en is bang te maken te krijgen met beperkte middelen van toeleveranciers; „Denk aan podia, tenten, techniek en niet te vergeten: mensen. Je hebt ook nog de schema’s van artiesten, de beschikbaarheid van terreinen, gemeentelijke diensten als politie, vergunningen enzovoorts.” Ook gemeenten zien knelpunten.

Er moet meer aandacht en ondersteuning komen voor amateurkoren en -muziekgezelschappen. Dat geldt ook voor de dirigenten, docenten en andere begeleiders die er als zzp’er actief zijn. Dat stellen Koornetwerk Nederland en KNMO, de Nederlandse koepels voor respectievelijk de koorsector en de muziekverenigingen in Nederland. De twee koepels dringen er bij gemeenten nog eens op aan om de 150 miljoen euro die het kabinet heeft toegezegd (als onderdeel van het tweede grote steunpakket voor de culturele sectoren) vooral ook te bestemmen voor de amateursector. Dat geldt ook voor de 68 miljoen euro die nog beschikbaar kwam uit het compensatiepakket voor medeoverheden van het ministerie van BZK. Verenigingen kunnen ook zelf bij hun gemeente aankloppen, bijvoorbeeld aan de hand van een vragenlijst die daar speciaal voor is ontwikkeld. Professionals kunnen als zzp’er weliswaar een beroep doen op de TOZO-regeling, maar de partnertoets gooit vaak roet in het eten. Juist in de culturele sector zijn veel partners allebei zzp’er, maar er is slechts één TOZO-uitkering per huishouden toegestaan.

Op 20 januari vond het door BK – Informatie georganiseerde symposium 'Kunst in de openbare ruimte' plaats. Iedereen die een ticket heeft kan de opnames online terugkijken tot eind februari 2021. Anderen kunnen contact opnemen met BK – Informatie om het terug te zien. Een overzicht van de 6 sprekers en het onderwerp dat ze inbrachten.

De CDA, PVDA, D66, GroenLinks en Partij voor de Dieren roepen in hun verkiezingsprogramma’s op tot meer stadsparken. Maar het ene park is het andere niet. Wat maakt een stadspark aantrekkelijk? Stadszaken sprak met experts in dit vakgebied. Berdie Olthof (Feddes/Olthof Landschapsarchitecten), Kyra Kuitert (Bureau KM en auteur van het handboek ‘Prettige Plekken’) en Egbert Roozen (directeur van Branchevereniging VHG) komen allemaal tot dezelfde conclusie: een stadspark aanleggen is maatwerk. Toch zijn er enkele voorwaarden waar elk stadspark aan zou moeten voldoen.

,,Het is voor ons vijf voor twaalf’’, zegt woordvoerster Nadine van Pinxteren van theaterfestival De Parade. Vanwege de coronacrisis heeft het rondreizende festival de afgelopen zomer nergens zijn tenten kunnen opzetten. ,,Dat betekende toen storm voor ons. Nu zijn we, om te overleven, aan het watertrappelen.’’ Als Den Haag, Rotterdam, en Amsterdam het festival niet binnen enkele maanden ook de helpende hand toesteken, gaat De Parade dit jaar kopje onder. Dat betekent een streep door hét zomeruitje van honderdduizenden Nederlanders. De gemeente Utrecht stelde vorig jaar anderhalve ton in het vooruitzicht, maar wel op voorwaarde dat ook de andere drie grote steden meebetalen waar De Parade in 2021 voor de dertigste keer zijn opwachting zou maken. Van Pinxteren: ,,Van Amsterdam weten we dat ze aan een regeling werken naar het voorbeeld van Utrecht. Daar hebben we vertrouwen in. Wat Den Haag en Rotterdam betreft hebben we nog geen zekerheid. Maar we moeten 1 maart toch wel weten waar we aan toe zijn, we hebben het geld nodig om te kunnen opstarten.’’

Cultuurconnectie, de brancheorganisatie voor cultuureducatie, amateurkunst en volksuniversiteitswerk, roept haar leden op om in gesprek te gaan met hun gemeente over het aanwenden van de rijkssteun voor cultuur. In een voorbeeldbrief doet Cultuurconnectie een beroep op de gemeenten in Nederland om, vanuit de extra financiële ondersteuning die voor cultuur door het rijk aan gemeenten is toegewezen, deze middelen ook daadwerkelijk te besteden aan cultuur en hiermee cultuureducatie, cultuurparticipatie (of amateurkunst) en volksuniversiteitswerk financieel te steunen.

De Gezonde Stad Index 2020 laat zien dat Groningen op gezondheid veruit het beste scoort van alle 20 onderzochte grote Nederlandse steden. John Boon, hoofd landschapsarchitectuur en groene stad bij Arcadis, raadt andere steden aan gezondheid centraal te stellen in beleid en vooral actie te nemen om de leefomgeving in hun gemeenten gezonder te maken.

Kunsten ’92 heeft op 12 januari aan alle burgemeesters van Nederland een brief gestuurd met de oproep om de middelen die hun gemeente ontvangt daadwerkelijk aan cultuur ten goede te laten komen. Zoals bekend heeft het kabinet, in verband met de coronapandemie, voor gemeenten extra steunpakketten uitgetrokken voor cultuur. In 2020 gaat het om € 120 miljoen en voor 2021 om € 150 miljoen ten behoeve van ondersteuning van de lokale culturele infrastructuur. Daarbij heeft het kabinet vanwege de snelheid in samenspraak met de VNG gekozen voor een decentralisatie-uitkering. De brief geeft aan dat met deze noodsteun via het Gemeentefonds de colleges van B&W en de gemeenteraden dus in staat zijn om hun culturele organisaties te ondersteunen in deze moeilijke tijden. Ook minister van Engelshoven (OCW) heeft gemeenten hiertoe opgeroepen. Kunsten’92 publiceerde ook een lijst met de budgetten coronasteun die per gemeente is toegekend

Koornetwerk Nederland roept gemeenten in Nederland op om hun amateurkoren financieel te ondersteunen uit de 150 miljoen euro die ze van het Rijk krijgen. De koepel doet die oproep omdat het lokale bestuur soms niet lijkt te beseffen dat ook in de amateursector geld omgaat. Er zijn professionals aan het werk – dirigenten, regisseurs, repetitors of andere begeleiders – die als zzp’er hard geraakt worden door de coronapandemie. Waar ze doorbetaald krijgen, wordt de clubkas van de koren weer flink getroffen en dat bij een afnemend ledenaantal.

De Koninklijke Nederlandse Muziek Organisatie (KNMO), overkoepelend orgaan en vertegenwoordiger van de vele honderden amateur-muziekverenigingen, roept op 23 december gemeenten in Nederland via een brief aan de wethouder Cultuur, met klem op om haar sector financieel te steunen vanuit de extra ondersteuning van 150 miljoen euro die ze van het rijk toegewezen hebben gekregen. De KNMO adviseert verenigingen zelf initiatief te nemen en een wethouder te benaderen.

De Friese amateurmuziekverenigingen willen weten waar de 17,3 miljoen euro aan financiële steun en de latere aanvullende pakketten voor de culturele sector in Friesland is beland. Er is een brief gestuurd aan alle gemeenten door de Organisatie van Muziekverenigingen Fryslân (OMF).Door de maatregelen tegen corona zijn de muziekverenigingen in de provincie hard getroffen, zegt voorzitter Johan Meesters. De kosten lopen namelijk wel door, zonder dat de verenigingen inkomsten krijgen uit onder meer optredens of huis-aan-huisverkoopacties. Een aantal gemeenten ondersteunt verenigingen structureel met subsidies. Maar er zijn ook gemeenten waarin dat niet gebeurt, zoals in De Fryske Marren en Leeuwarden. Bij de OMF zijn tweehonderd verenigingen aangesloten. Naar schatting hebben die gezamenlijk zo’n 10.000 leden.

Het Moving Art Centre Amsterdam (MACA) opent komend voorjaar de deuren. Het MACA, op het NDSM-terrein in Amsterdam-Noord, biedt zo’n vijftig werkplekken voor audiovisuele producties, workshops, montage, fotoshoots en meer, bedoeld voor kunstenaars die zich bezighouden met film en daaraan gelieerde kunstdisciplines. De oprichting van de broedplaats beantwoordt de roep om ruimte voor verdieping en experiment. Die is volgens velen onvoldoende aanwezig in de bestaande opleidingen en talentontwikkelingstrajecten. MACA werkt samen met verschillende organisaties uit de nationale en internationale filmindustrie. Het MACA is ook een filmatelier, een ontmoetingsplek waar regisseurs, editors, scenaristen, decorbouwers, sound-designers, componisten, animators en anderen samenkomen om te werken en kennis uit te wisselen. MACA beschikt daarnaast over een presentatieplek voor en door professionals, waar previews, concerten, lezingen, eindexamenpresentaties, VR-installaties en Q&A’s kunnen plaatsvinden. Het startbudget is gefinancierd door Bureau Broedplaatsen, Eye Filmmuseum, het Prins Bernhard Cultuur Fonds en Stichting CFAP, en wordt aangevuld met een lening van de Triodos Bank. MACA is een tijdelijk initiatief. Na acht jaar vertrekt de organisatie, met achterlating van een goed geoutilleerde gebouw. Afhankelijk van de bestemmingsplannen van de gemeente Amsterdam voor dit gebied, is het mogelijk dat daarna een nieuw tijdelijk initiatief er gebruik van kan maken.

In opdracht van de gemeente Den Helder zal de kunstcollectie van het voormalig Rob Scholte museum executoriaal verkocht worden. De executoriale verkoop van de kunstcollectie zal medio januari 2021 van start gaan. De executoriale verkoop is inmiddels door de deurwaarder aangezegd. De opbrengsten van de verkoop zullen naar rato worden verdeeld tussen de openstaande opeisbare vorderingen van de gemeente en van Friedberg & Mahn Advocaten.

Nu steeds meer winkels sluiten, zijn steden naarstig op zoek naar een alternatief om leegstand te voorkomen. Transformeren is tijdrovend, kostbaar en risicovol. Rinske Brand pleit er daarom voor te experimenteren met wat het beste past bij een specifieke plek. Zij geeft vijf argumenten voor wat zij ‘placetesting’ noemt en doet dat aan de hand van voorbeelden uit de praktijk. “Bij deze tijd past een methode die helpt om het uiteindelijke concept voor een gebied gaandeweg te ontwikkelen.”

Op dit moment hebben organisatoren van festivals andere kopzorgen dan het verkrijgen van een evenementenvergunning. Het coronavirus heeft de complete festivalsector platgelegd en de hoop is gevestigd op een vaccin, zodat er in 2021 meer mogelijkheden gaan komen. Toch doen organisatoren er goed aan om nu al vooruit te kijken naar de vergunningaanvraag voor volgend jaar, zeggen Rachel Hoeneveld en Laurien Mulder, advocaten overheidsrecht bij Pot Jonker Advocaten in Haarlem. Volgens de advocaten worden de regels voor een evenementenvergunning steeds ingewikkelder en zijn de besluitvormingsprocedures niet altijd vooraf voldoende kenbaar. “De criteria waar organisatoren aan moeten voldoen, evenals de argumenten bij selectie en de verwerkingsduur van een aanvraag, zijn vaak niet duidelijk”, stellen zij. Vorig jaar hebben diverse festivalorganisatoren hun evenement op het laatste moment moeten afblazen vanwege problemen rondom de vereiste vergunningen. Een van de bekendste voorbeelden is eilân van organisator Mojo. Volgens de advocaten zal dit steeds vaker gaan gebeuren, als organisatoren blijven vertrouwen op de oude gang van zaken.

Voorlopig vallen er in Nijmegen geen culturele podia om, verwacht wethouder cultuur Noël Vergunst (GL). Uit een dit najaar door de gemeente Nijmegen georganiseerde enquête onder vijftig culturele organisaties, zegt geen van de respondenten op korte termijn in het voortbestaan bedreigd te worden door Covid-19. Vooral ingehuurd personeel vangt de klappen op, er zijn financiële reserves, al is het natuurlijk niet duidelijk hoe lang die volstaan. Vergunst: ‘Natuurlijk is het lastig, niemand staat er goed voor, maar ze redden het wel. De NOW en de Tozo zijn daarbij heel belangrijk. De gemeente zelf komt ook over de brug: met cofinanciering bij de rijkssteun, er is een coronafonds voor de kleinere instellingen. In 2020 ging er 2,4 miljoen extra naar de podia, voor 2021 staat al 1,3 miljoen klaar. Vergunst: ‘We willen de infrastructuur op peil houden, maar die zal wel transformeren. De sector moet wendbaar en weerbaar worden. Hoe is nog niet duidelijk, daar praten we met de instellingen over. Misschien kleinere of meer hybride producties, of een andere organisatie.’ Er is een nieuw fonds waar 360.000 euro beschikbaar voor speciale producties.

Na vijf jaar voorbereiding staat Arnhem op het punt een ingrijpende verbouwing van het vooroorlogse Stadstheater in gang te zetten, zodat de nationaal toonaangevende theater- en dansgroepen Oostpool en Introdans er kunnen intrekken. De gemeenteraad stemt naar verwachting op 16 december in met een voorstel voor ‘passende, eigentijdse en toekomstbestendige huisvesting’ dat 73 miljoen euro kost. De grootscheepse verbouwing is het sluitstuk van een reeks renovaties van Arnhemse culturele instituten. Eerder zijn filmtheater Focus, bibliotheek Rozet en concertgebouw Musis al vernieuwd. De uitbreiding van Museum Arnhem is in volle gang. Met hogeschool voor de kunsten Artez heeft Arnhem ook opleidingen theater en mode in huis.

Er komt een steunpakket van ruim € 2,3 miljoen voor cultuur en de vrijetijdseconomie in de provincie Groningen. Zelfstandigen in de culturele sector kunnen vanaf begin 2021 aanspraak maken op het stimuleringspakket van de provincie. Er is ruim € 1,15 miljoen voor makers in de creatieve sector om nieuwe cultuuruitingen te maken. Zelfstandigen kunnen geld krijgen voor scholing om mee te kunnen met de ontwikkelingen in de cultuursector. Er komt ook financiële steun voor instellingen die getroffen zijn door de coronacrisis. Hoeveel steun een instelling ontvangt, hangt af van de subsidierelatie die er met de provincie Groningen bestaat. Voor culturele instellingen die hoofdzakelijk subsidie ontvangen van de provincie is ruim € 390.000 beschikbaar. Als de gemeente verantwoordelijk is, heeft de provincie eenzelfde bedrag beschikbaar om mee te betalen. Het Groninger Museum krijgt € 306.000 voor de geleden schade.

Op 16 december beslist de rechtbank in Amsterdam of het schilderij Bild mit Häusern (1909) van Wassily Kandinsky moet worden teruggeven aan erfgenamen van de oorspronkelijke Joodse eigenaren. Het doek werd in oktober 1940, vijf maanden na de Duitse inval van Nederland, op een veiling in Amsterdam gekocht door het Stedelijk Museum Amsterdam. Omdat dit een gemeentelijk museum is, is de rechtszaak ook aangespannen tegen de stad Amsterdam. Volgens de normale juridische regels is de roof van kunst bij Joden tijdens het nazibewind (1933-1945) al lang verjaard. In 1998 werd evenwel internationaal afgesproken dat deze kunst alsnog moet worden teruggegeven. Nederland heeft in 2001 een speciale instantie opgericht om dit soort zaken te beoordelen: de Restitutiecommissie. Die heeft inmiddels 163 uitspraken gedaan. In ongeveer de helft van die zaken werd een claim toegewezen. Maar dat gold niet voor deze Kandinsky: dat verzoek wees de Restitutiecommissie in 2018 af. In het oordeel was ook de betekenis van het schilderij voor de collectie van het Stedelijk Museum Amsterdam meegewogen. Dat is volgens de critici in strijd met het principe dat iets moet worden teruggegeven als het geroofd is. De erfgenamen besloten in beroep te gaan bij de rechter.  De rechtbank stelt de erfgenamen op alle punten echter in het ongelijk. "Belangrijk is dat het toetsingskader van de rechter wettelijk beperkt is. Het gaat hier om een bindend advies van de Restitutiecommissie, waarbij zowel de gemeente als de erfgenamen zelf voorafgaand aan het onderzoek hebben aangegeven het bindend advies van de commissie te zullen accepteren."

In september sloten de vier Amsterdamse coalitiepartijen (GL, D66, PvdA en SP) een akkoord waarin ter waarde van honderden miljoenen euro’s bezuinigd werd en allerlei ambities en prioriteiten over boord gingen. Dat was nodig omdat de pandemie grote effecten heeft op de financiën van de gemeente Amsterdam. Zo zijn er dit jaar vanwege corona nauwelijks toeristen, waardoor de toeristenbelasting en de parkeerinkomsten gekelderd zijn. Instellingen die slachtoffer van deze bezuinigingen zouden worden, zoals OBA, het Amsterdamse Bostheater en Museum Het Schip, worden nu toch ontzien. Ook de voorgenomen bezuiniging van 1 miljoen euro op culturele broedplaatsen, werkplekken voor kunstenaars, is van de baan. De vier bestuurspartijen kiezen er nu voor om de scherpe kantjes van de bezuinigingen te halen. “Amsterdam gaat door een moeilijke tijd en dan moet je oog hebben voor de dingen die misgaan in de plannen,” zegt D66-leider Reinier van Dantzig. Door met een stofkam door de begroting te gaan, zijn de vier partijen met het geld gekomen om deze verzachting te betalen. Onder meer de reserve Zuidas wordt ingezet, en een restje geld uit de subsidieregeling voor oude dieselauto’s. Het geld voor de bibliotheken komt vrij omdat de nieuwe bieb op de Zuidas, OBA-Next, pas in 2027 wordt opgeleverd waardoor die investering uitgesteld kan worden, schrijft wethouder Meliani.

In heel veel gemeenten bouwen culturele instellingen, dag in dag uit, aan een blijvende binding met álle inwoners van die gemeente. De Museumvereniging is zeer dankbaar voor de coronanoodsteun die beschikbaar is gemaakt door o.m. de Tweede Kamer, het kabinet, en publieke en private fondsen. De vereniging doet een extra beroep op alle gemeenten: zorg dat die steun op de juiste plek terechtkomt: bij culturele organisaties zelf. Op 16 november werd bekend dat er vanuit het Rijk € 150 miljoen naar gemeenten gaat om ze in staat te stellen de cruciale lokale culturele infrastructuur te ondersteunen. In het bijzonder vraagt de Museumvereniging daarom de gemeenten ervoor te zorgen dat zij deze ondersteuning aan het Gemeentefonds toevoegt voor de eerste helft van 2021 en dat die ook echt naar cultuur gaat. Over de precieze invulling denkt de Museumvereniging graag met gemeenten mee.

De gemeente Heerlen heeft 1,9 miljoen euro extra van het Rijk gekregen om de cultuursector in de stad overeind te houden in de huidige coronacrisis. Begin volgend jaar wordt in overleg met de culturele sector bekeken hoe het geld precies wordt verdeeld. "Het is de bedoeling dat de extra middelen niet alleen gaan naar grote instellingen zoals het Parkstad Limburg Theater en poppodium Nieuwe Nor. Maar ook naar individuele makers en amateurkunst verenigingen. Tot de kleinste aan toe", aldus wethouder Jordy Clemens (SP). "Want ze hebben het allemaal erg zwaar." Wel geeft hij aan dat het Parkstad Limburg Theater een flink deel van het extra budget zal opslokken. Simpelweg vanwege de grootte. Van de 1,9 miljoen is 1,5 miljoen afkomstig van het ministerie van OCW. De overige 4 ton komt van het ministerie van Binnenlandse Zaken.

Op 10 december heeft de Amsterdamse Kunstraad een ongevraagd advies uitgebracht over de coronasteun van de gemeente Amsterdam. Het advies is een reactie op de brief Steunmaatregelen voor de culturele sector met de resultaten van fase 1 en fase 2 in bijlage, die op 2 december jl. naar de gemeenteraad is gestuurd. In het briefadvies doet de kunstraad een voorzet voor de verdeling van coronasteun voor de cultuursector in fase 3

In aansluiting op de Hoofdlijnen Kunst en Cultuur 2021-2024 presenteerde het Amsterdams Fonds voor de Kunst (AFK) op 7 december zijn beleidsplan voor de komende kunstenplanperiode, onder voorbehoud van bespreking in de gemeenteraad. Vanuit onze vernieuwde missie 'Fantastische kunst voor alle Amsterdammers', wil het fonds bijdragen aan een culturele wereldstad waar iedereen de kans heeft kunst te ervaren of beoefenen.

Er komt 386.000 euro beschikbaar voor de cultuur in Vlissingen. Het geld is bedoeld om de ergste coronaschade te compenseren. Maar is vier ton genoeg? Wethouder Rens Reijnierse van Cultuur heeft geen antwoord op die vraag. "Het geld is bedoeld om de infrastructuur in de lucht te houden." Hij roept iedereen op een verzoek in te dienen. "Ik doe een oproep aan iedereen die meent hiervoor in aanmerking te komen." Omroep Zeeland sprak met culturele instellingen in de stad.

Rotterdam heeft een bruisende culturele en creatieve sector. De gemeente Rotterdam heeft daarin een belangrijke rol als financier en beleidsmaker en moedigt een eerlijke manier van werken aan. In het beleid van de gemeente (met de speerpunten inclusiviteit, innovatie en interconnectiviteit) zijn dan ook een aantal kernwaarden van de Fair Practice Code terug te vinden. Said Kasmi is sinds juli 2018 namens D66 wethouder voor o.m. cultuur. Een gesprek over het gemeentelijk cultuurbeleid met in het bijzonder aandacht voor de wijze waarop de gemeente omgaat met het onderwerp Fair Pay.

Het Planbureau voor de Leefomgeving heeft een rapport gepubliceerd waarin de veerkracht van de Nederlandse binnensteden onderzocht wordt, als vervolg op het eerste rapport over dit onderwerp uit 2015. Uit het onderzoek komt de conclusie dat corona een ‘ongekende druk op de economische vitaliteit van de binnensteden zet, maar ook dat deze veerkrachtig genoeg zijn om op termijn de gevolgen van de coronapandemie te doorstaan.’ Uit het onderzoek blijkt dat de winkelleegstand in binnensteden nu hoger is (10,8 procent) dan het Nederlandse gemiddelde (7,5 procent). Er zijn echter belangrijke verschillen tussen typen binnensteden: in het ‘bruisende’ profiel is de winkelleegstand zelfs gedaald. Dit duidt, aldus het rapport, op een ‘trendmatige divergentie’ tussen binnensteden. Er wordt overigens wel een forse toename van winkelleegstand verwacht, ruim 40 procent meer. De verwachte impact van corona zal echter per binnenstad variëren. De sterkere binnensteden, Amsterdam voorop, krijgen de hardste klappen. Op de lange termijn kan de situatie in de zwakkere binnensteden zorgelijker zijn, omdat corona daar bestaande negatieve trends versterkt, hoewel deze gemeenten vaak al bezig zijn de aanwezige problemen aan te pakken

Dertig Haagse culturele instellingen hoeven over de coronaperiode geen huur te betalen.. Dat heeft cultuurwethouder Robert van Asten bekendgemaakt. Het gaat om instellingen met een culturele functie die huren via de gemeente, dus ook culturele broedplaatsen, ateliers en een deel van de onderhuurders in zogenoemde cultuur-verzamelpanden. Het totaal aan financiële steun in 2020 aan de Haagse cultuursector komt hiermee op 6,4 miljoen euro. Minister van Engelshoven (OCW) liet vorige maand in een brief aan de Tweede Kamer weten dat het kwijtschelden van de huur toch niet als omzet wordt gezien.

Duizend euro voor 52 amateurkunstorganisaties, extra budget voor kunstenaars via cultuurplatform Schakel025, ondersteuning van diverse beeldende kunst initiatieven en een tegemoetkoming voor Rozet: dit is een greep uit het brede pakket aan steunmaatregelen voor de culturele sector dat burgemeester en wethouders van Arnhem op 3 december bekend heeft gemaakt. Door de beschikbare financiële middelen op deze manier te verdelen, ondersteunt het college de sector in de volle breedte: zowel professionele instellingen en makers, als de amateurkunst. Enerzijds is er geld nodig voor noodhulp om de sector nu overeind te houden en zichtbaar te blijven, anderzijds zet het college vanaf 2021 vol in op het stimuleren van innovatie. Minister van Engelshoven (OCW) maakte in mei van dit jaar 300 miljoen euro vrij voor de culturele sector en daarna nog twee keer 60 miljoen. De gemeente Arnhem heeft daarvan in totaal ruim 1,4 miljoen euro ontvangen.

Op 1 december heeft de Tweede Kamer over een aantal moties rondom de Omgevingswet gestemd. Eén van de aangenomen moties roept op tot het indienen van het Koninklijk Besluit (KB), de laatste stap waarmee de voorgenomen datum van inwerkingtreding definitief wordt. De afgelopen jaren zijn alle onderdelen van de Omgevingswet behandeld in beide Kamers. Het sluitstuk van de behandeling van het wettelijk stelsel is de voorhang van het KB. Het KB stelt de definitieve inwerkingtredingsdatum van de Omgevingswet vast. De motie Regterschot riep de regering op het KB nog deze maand voor de hangen, zodat de Tweede Kamer op korte termijn kan instemmen met de voorgenomen datum op 1 januari 2022. Dit geeft gemeenten duidelijkheid bij hun laatste voorbereidingen voor de inwerkingtreding. Op dit moment is nog niet bekend wanneer de minister het KB daadwerkelijk gaat voorhangen in de Kamer. Ook de Eerste Kamer moet instemmen met het inwerkingtredings-KB. Twee andere moties die zijn aangenomen gingen over de kosten die de invoering van de Omgevingswet met zich meebrengt. De motie Smeulders verzoekt de regering om de wet budgetneutraal in te voeren en de motie Van Eijs roept op om zorg te dragen voor voldoende middelen voor de invoering van de wet. Deze beide moties van de Tweede Kamer onderschrijven de motie die door de leden van de VNG is aangenomen tijdens de ALV van 25 september. Het uitgangspunt van deze motie is dat de VNG het Rijk oproept extra middelen beschikbaar te stellen als blijkt dat de Omgevingswet niet budgetneutraal ingevoerd kan worden. Hieraan ligt een lopend onderzoek ten grondslag.

Twee jaar gelden sloegen zeven Rotterdamse culturele instellingen - de Doelen, International Film Festival Rotterdam (IFFR), Jeugdtheater Hofplein, Kunsthal Rotterdam, Museum Boijmans Van Beuningen, Rotterdams Philharmonisch Orkest en Scapino Ballet Rotterdam -, onder het motto ‘samen sterker’, de handen sloegen om nalaten aan cultuur in Rotterdam een impuls te geven. Het initiatief is open voor alle culturele instellingen binnen het Cultuurplan van Rotterdam en inmiddels hebben ruim vijftig instellingen zich aangemeld. Op 2 december startte officieel de campagne Ik was hier, namens Stichting Toegift Rotterdam. De 50 instellingen zetten zich gezamenlijk in om publiek bewust te maken van de mogelijkheid om middels een nalatenschap kunst en cultuur in Rotterdam te ondersteunen en door te geven aan een volgende generatie.

De Limburgse gemeenten krijgen ruim 9,5 miljoen euro om culturele instellingen in 2021 te ondersteunen. Het gaat om een totaalbedrag van 9.612.467 euro uit een bijdrage van de Rijksoverheid van 150 miljoen euro voor alle Nederlandse gemeenten in verband met de coronapandemie. Maastricht krijgt bijna 2 miljoen euro, de hoogste bijdrage. Mook en Middelaar krijgt het kleinste deel : net geen 9500 euro. De verdeling van de ruim 9,5 miljoen euro onder de 31 Limburgse gemeenten is gebaseerd op de uitgaven van deze gemeenten op het gebied van (pop)podia, gezelschappen, musea, kunst- en cultuureducatie, beeldende kunstinstellingen, filmtheaters, amateurkunstinstellingen en festivals. Hoe hoger de culturele uitgaven van een gemeente, des te hoger de rijksbijdrage.

Groningen, Nijmegen en Maastricht zijn opeenvolgend de gezondste steden van ons land. Dat concludeert ingenieursbureau Arcadis. Voor de Gezonde Stad Index 2020 bracht het bedrijf voor twintig gemeentes in kaart hoe zij scoren op het gebied van gebouwde omgeving, buitenruimte, mobiliteit, milieu en gemeenschap.

Het nieuwe museum dat in Almere moet komen, gaat niet voor 2025 open. Dat werd op 26 november duidelijk tijdens de Politieke Markt. Kwartiermaker Denise de Boer gaf een presentatie over de plannen voor het nieuwe museum. De tijd tot en met december 2022 wordt gebruikt om plannen uit te werken en de goedkeuring te krijgen van de gemeenteraad en provincie Flevoland. De drie daaropvolgende jaren worden uitgetrokken voor de ontwikkeling en voorbereidingen voor het museum. Als alles goed gaat en goedgekeurd wordt, moet dan in 2025 begonnen worden met de realisatie van het museum. Voor die tijd kunnen bezoekers van de Floriade wel al de dependance van het museum bezoeken. Op het terrein van de wereldtuinbouwtentoonstelling komt een paviljoen waar bezoekers alvast een voorproefje kunnen krijgen. Studio Ossidiana gaat dat duurzame drijvend kunstpaviljoen ontwerpen.

Museumdirecteuren van acht musea vragen in een open brief in Het Parool de gemeente Amsterdam om kunstenaarsinitiatief W139 te redden van de sluiting die dreigt. Als er niks gebeurt, verliest W139 met ingang van volgend jaar 75 procent van zijn financiering. 'Als plekken als W139 niet meer bestaan, tonen onze musea straks alleen nog maar een gefossiliseerd verleden.' De directeuren doen een oproep voor een extra investering vanuit de lokale overheid en staan paraat om zelf ook te helpen. 'In het belang van het geestelijk welzijn van alle Amsterdammers – kunst voedt de ziel weten we beter dan ooit in coronatijd – mogen we dit niet laten gebeuren.'

Muzee Scheveningen en het nieuw opgerichte Podium Noord hebben een positief advies gekregen om alsnog als Haagse Cultuuranker in aanmerking te komen voor een subsidie in het Meerjarenbeleidsplan Kunst en Cultuur 2021-2024. Daarbij gaat het om de invulling van de Cultuurankers Scheveningen en Haagse Hout. Voor de openluchttheaterfunctie van het Zuiderparktheater kwam de adviescommissie niet tot een definitieve keuze, omdat zowel de plannen van het huidige Zuiderparktheater en poppodium PAARD niet aan alle criteria voldoen. Het Haagse college neemt op basis van de adviescommissie op 8 december een definitief besluit wie alsnog in aanmerking komt voor de subsidie. Eerder kregen Muzee Scheveningen, het Diamanttheater en het Zuiderparktheater een negatief advies. Hierdoor dreigden de Cultuurankers Scheveningen en Haagse Hout en het Zuiderparktheater in het Meerjarenbeleidsplan Kunst En Cultuur 2021-2024 verloren te gaan. Om dat te voorkomen werd een zogenoemde Open Call uitgeschreven, waarin culturele instellingen alsnog plannen konden indienen om in aanmerking te komen voor een structurele subsidie.

De gemeente Amsterdam komt begin 2021 met een ‘breed herstelplan’ voor de cultuursector. Daarvoor worden de resterende middelen uit de noodkas ingezet, én het budget dat Amsterdam van het Rijk krijgt uit het tweede steunpakket voor de cultuursector. Om het herstelplan vorm te geven en te zorgen dat het geld terechtkomt waar het hardst nodig is, vraagt de gemeente de financiële gegevens en inschattingen van de verliezen van alle culturele instellingen op. Helaas zal het niet genoeg zijn om iedereen te helpen. Daarom blijft Amsterdam in gesprek met het Rijk en de provincie Noord-Holland over extra steun.

De Anton Wachterprijs is gered. Het Centraal Comité 1945 dat de prestigieuze tweejaarlijkse literatuurprijs voor het beste romandebuut organiseert, houdt op te bestaan, maar burgemeester Roel Sluiter van Harlingen beloofde bij de 21ste uitreiking aan Annemarie Haverkamp dat de gemeente zich erover gaat ontfermen. De gemeente Harlingen zal de prijs samen met de lokale bibliotheek en Boekhandel Van der Velde continueren.

De Rotterdamse gemeenteraad is uiterst kritisch over het functioneren van de Rotterdamse Raad voor Kunst en Cultuur (RRKC), het officiële adviesorgaan van de gemeente. Dat bleek op 26 november bij de stemming over het Cultuurplan 2021-2024, de subsidieverdeling voor de sector die is gebaseerd op advies van de RRKC. „Een heel aantal culturele instellingen” zegt „onjuist” te zijn beoordeeld in het advies, constateert de gemeenteraad in een motie die bijna unaniem werd aangenomen. De gemeenteraad stemde ook voor een onderzoek naar de optimale vorm voor „onafhankelijk Rotterdams cultureel advies”. Er moet in andere gemeenten gekeken worden of andere manieren om subsidie te verdelen beter werken. Tot die tijd wil de gemeenteraad dat de RRKC gaat praten met culturele instellingen over het advies en fouten rectificeert. Verder moeten instellingen vóór publicatie van het advies wederhoor krijgen om te kunnen reageren.

Vanaf 1 januari ontvangen 12 Rotterdamse culturele organisaties financiële ondersteuning vanuit de Impulsregeling Cultuur. Deze nieuwe subsidie van de gemeente Rotterdam is bedoeld voor nieuwe culturele organisaties uit Rotterdam die willen doorgroeien. De organisaties ontvangen de subsidie twee jaar. Voor de komende twee jaar zijn dat: cultureel centrum Buitenplaats Brienenoord, theatergezelschap HipSick, dansschool Misiconi, theatergezelschap Mooi Weer & Zo, theatergezelschap Onderwater Producties, podium en werkruimte Paviljoen aan het Water, expositieruimte RIB Art, filmfestival en filmplatform Roffa Mon Amour, muziekfestival Rotterdam Bluegrass Festival, talentontwikkelingsplatform Talentz Skool, theatergezelschap Theater Macabre en dansgezelschap Teddy Shouldn’t Smoke. Wethouder Kasmi : ‘Met deze nieuwe regeling krijgen ze de financiële middelen om te investeren in hun bedrijfsvoering, publieksbereik en artistieke inhoud. Dat is een mooie opstap om in de toekomst door te kunnen groeien naar subsidie uit het Cultuurplan.’ De impulsregeling wil de flexibiliteit, innovatie en professionaliteit versterken van relatief nieuwe instellingen in de culturele sector. Tegelijkertijd zet de nieuwe regeling een stap naar een meer weerbare kunstensector.

In totaal 40 musea, podia, festivals en andere instellingen krijgen een bijdrage van de provincie Drenthe om de gevolgen van de coronacrisis op te vangen. Gedeputeerde Staten hebben €170.000 beschikbaar gesteld voor extra noodsteun om de culturele basisinfrastructuur in de 12 Drentse gemeenten overeind te houden. De gemeenten hebben zelf de instellingen voorgedragen die dit steuntje in de rug krijgen. Op de lijst staan bijvoorbeeld het Shakespeare Theater in Diever, Hello Festival in Emmen en Cultureel café De Amer.

Het Overleg Amsterdamse Clubs (OAC) vraagt cultuurwethouder Touria Meliani om 6,5 miljoen euro financiële steun. De nachtclubs en poppodia zijn inmiddels al acht maanden gesloten. “We zitten nu al krap, maar als we straks open kunnen en bijvoorbeeld uitgestelde huur moeten terugbetalen, is het geld echt nodig om ons hoofd boven water te houden.” , zegt voorzitter Pieter de Kroon. Tot nu toe is er geen extra steun geweest voor de nachtsector, regelingen als de Tegemoetkoming Vaste Lasten daargelaten. De gemeente Amsterdam is blij dat de financiële schade in kaart is gebracht. De Amsterdamse cultuurwethouder Meliani wil kijken naar nieuwe initiatieven die de clubs kunnen organiseren zodra er versoepelingen zijn, zoals evenementen op grote veilige buitenlocaties. De OAC staat open voor dergelijke evenementen. Ook in Rotterdam is de nood hoog voor nachtondernemers in de cultuur. Maar de Rotterdamse cultuurwethouder Kasmi heeft toegezegd dat vanuit het tweede steunpakket van het Rijk geld gaat naar de uitgaanssector. Hoeveel precies is nog niet bekend

"Een goede omgevingskwaliteit" is naast veiligheid en gezondheid opgenomen in de maatschappelijke doelstelling van de Omgevingswet. Het is voor het eerst dan zo’n brede kwaliteitsdoelstelling zo centraal in een wet is opgenomen. Waar komt deze kwaliteitsdoelstelling vandaan? Hoe heeft zich het waarborgen van kwaliteit in de loop der jaren ontwikkeld? Onder de Omgevingswet krijgen gemeenten de opdracht om de zorg voor de omgevingskwaliteit naar eigen inzicht in te vullen. Hoe dienen gemeenten dit vorm te geven? Wat is de geschiedenis achter de ontwikkeling van het stelsel van omgevingskwaliteit, dat door invoering van de Omgevingswet weer een nieuwe fase ingaat? Adviseur bij Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied Wim Mulder stelde samen met de VNG, de Federatie Ruimtelijke Kwaliteit en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed de ‘Handreiking adviesstelsel omgevingskwaliteit’ op.

De provincie Noord-Holland en de gemeenten steunen de culturele instellingen in Noord-Holland met ruim € 11 miljoen. De namen van de instellingen en de bedragen die zij ontvangen zijn bekendgemaakt. Het geld wordt verdeeld onder 35 musea, 17 podia, 7 bibliotheken, 6 festivals en 35 andere culturele instellingen. Een restantbedrag van € 3,5 miljoen blijft beschikbaar voor 2021. Voor de zomer heeft de provincie Noord-Holland een bedrag van € 10 miljoen beschikbaar gesteld om de gevolgen van de coronacrisis te verzachten. De provincie heeft met de gemeenten besproken welke instellingen ondersteuning kunnen gebruiken. Gemeenten hebben samengewerkt en in regionaal verband culturele instellingen voorgedragen voor een bijdrage uit het fonds. De steun is er om de coronacrisis door te komen. Er staan geen Amsterdamse projecten op de lijst. “Veel Amsterdamse instellingen kunnen een beroep doen op het steunpakket van OCW en het eigen Amsterdamse noodfonds. Daarom is vooral gekeken naar instellingen buiten de hoofdstad. “, aldus een woordvoerder van de provincie

Clubs en poppodia zijn al meer dan acht maanden gesloten, maar lijken nauwelijks op de radar als het gaat om noodsteun en aandacht. Terwijl er veel mensen werkzaam zijn in de nachtcultuur en het dé plek is voor ontmoeting, ontlading en ontdekking. Omdat talentontwikkeling in de nachtcultuursector stilstaat en velen zich laten omscholen, gaat creatief kapitaal en talent verloren, waarschuwen wethouders uit Amsterdam, Rotterdam en Utrecht.

Directeur Arno van Roosmalen moet weg bij de Haagse kunstinstelling Stroom, meldt NRC. Zijn positie is onhoudbaar na de NRC-publicatie over grensoverschrijdend gedrag door kunstenaar Julian Andeweg, die bij Stroom exposeerde. Van Roosmaken wordt nalatigheid verweten, omdat hij volgens de krant niet accuraat zou hebben gereageerd op een voorval met een kunstenaar in 2009 en het later aan Stroom gemelde geweld van Julian Andeweg jegens vrouwen, waar hij in een email op was geattendeerd. Stroom zelf geeft een andere verklaring voor het vertrek in een bericht op de eigen website. Het bestuur van Stroom was al langer in gesprek met van Roosmalen over de invulling van zijn directeurschap binnen Stroom. Dit gesprek leidde tot de wederzijdse conclusie dat de standpunten hieromtrent zodanig uit elkaar liggen dat een afscheid onvermijdelijk is. “Hoewel de recente (negatieve) media-aandacht weliswaar helemaal losstaat van het inhoudelijke karakter van het gesprek tussen bestuur en de heer Van Roosmalen en van deze beslissing, heeft dit op de organisatie Stroom vanzelfsprekend een grote impact gehad en daarmee het proces tussen het bestuur en de heer Van Roosmalen versneld. “

In heel Nederland schrijven gemeentes rode cijfers en het muziekonderwijs is daar vaak de dupe van. In onder meer Sittard-Geleen, Dantumadiel, Goirle, Bergen op Zoom en Hoogeveen wordt de financiering afgebouwd of helemaal stopgezet. In Goirle gaat het lokale kunstencentrum daarom door als private cultuureducatieschool. In Hoogeveen verdwijnt de lokale muziekinstelling helemaal. Cultuurconnectie, de branchevereniging voor cultuureducatie, stelt op basis van eigen onderzoek dat Nederland in 2007 nog 245 muziekscholen en centra voor de kunsten telde. In 2018 is dat aantal met 121 gehalveerd. Als oorzaak noemt de vereniging fusies tussen centra, maar ook bezuinigingen spelen een rol. “Zeker de laatste jaren, vanaf 2010”, zegt directeur Jan Brands.

Hoewel het broedplaatsenbeleid een van de speerpunten was van het Amsterdamse college van B&W is, werd vorig jaar al besloten het budget van 3,5 miljoen euro met 800.000 euro te korten. Nu komt daar hoogstwaarschijnlijk nog eens een miljoen euro aan structurele bezuinigingen bovenop.Of een nieuw college over twee jaar verder wil met broedplaatsen, valt nog te bezien. Wat wel vaststaat, is dat er broedplaatsen verloren gaan. Dat schrijven Kunstenbond en Platform Beeldend Kunst in een opinie artikel in Het Parool. Ze vrezen dat twintig jaar broedplaatsbeleid op basis van tijdelijkheid en uitdijende gentrificatie op zijn einde loopt. Ze verwijten de gemeente een gebrek aan visie.

Minister van Engelshoven (OCW) heeft op 16 november in een brief aan de Tweede Kamer de 414 miljoen euro aan coronasteun voor de culturele sector uitgewerkt. Onderdeel van dit tweede steunpakket voor de cultuursector is 150 miljoen euro voor gemeenten om daarmee de lokale infrastructuur te ondersteunen. Het is nodig, zegt het LKCA, om de lokale politiek te activeren om er zo voor te zorgen dat het geld uit het steunpakket ook echt aan cultuur, cultuurparticipatie en cultuureducatie wordt besteed. Omdat de middelen ook aan andere dingen uitgegeven kunnen worden, ondanks het verzoek van de minister om het echt aan cultuur te besteden. Om gemeenteraadsleden te helpen, heeft het LKCA een aantal voorbeeldvragen opgesteld. Plus een aantal ideeën over hoe de coronasteun lokaal kan worden ingezet voor cultuureducatie en cultuurparticipatie.

De gemeente Utrecht biedt twee jaar subsidie aan acht uiteenlopende cultuurinitiatieven uit Utrecht. De initiatieven Appeltaartconcerten, ISM&HEIT, Mooie Woorden, Sounds Like Touch, Pynarello, iona&rineke, Kunstbende Utrecht en Catching Cultures Orchestra hebben een positief advies ontvangen van een onafhankelijke adviescommissie. Ze ontvangen samen 360.000 euro subsidie. De nieuwe subsidieregeling voor twee jaar biedt relatief jonge partijen in de cultuursector de mogelijkheid om laagdrempeliger in aanmerking te komen voor meerjarige ondersteuning.  Deze tweejarige subsidie is een aanvulling op de vierjarige subsidieregeling, die in het kader van de Cultuurnota 2021-2024 wordt verstrekt. “De tweejarige regeling is gericht op het bieden van een basis voor professionele makers en nieuwe culturele initiatieven, waardoor deze zich in continuïteit kunnen doorontwikkelen”, aldus de gemeente.

De Museumvereniging en Kunsten '92 dringen, in hun reacties op het tweede steunpakket, dat op 16 november is aangekondigd door minister van Engelshoven (OCW) is aangekondigd, er op aan dat de € 150 miljoen voor gemeenten via een doeluitkering (= specifiek geoormerkt) voor cultuur beschikbaar wordt gesteld, zodat de middelen ook daadwerkelijk ten goede komen aan makers en instellingen. De VNG zegt in een reactie dat de zorgen vanuit de cultuursector onterecht zijn en onderschrijft het argument van minister van Engelshoven over administratieve rompslomp. "Gemeenten doen er alles aan om geld ook daadwerkelijk daar te laten terechtkomen waar het bedoeld is”. "Gemeenten zijn met 2 miljard euro de grootste subsidieverstrekker aan de culturele sector. Het is juist in ons belang en dat van onze inwoners om culturele instellingen te behouden."

De voorbereiding van de omvangrijke Omgevingswet verloopt niet goed. Er zijn problemen met het nieuwe digitale systeem dat eraan ten grondslag ligt en ook de gemeenten moeten nog veel werk verzetten voordat ze de nieuwe werkwijze kunnen invoeren. Dat concludeert het bureau ICT-toetsing (BIT) in een advies aan minister Kajsa Ollongren (Binnenlandse Zaken). Ondanks de zorgen houdt het BIT vast aan de beoogde inwerkingtreding op 1 januari 2022 van de wet, die het omgevingsrecht moet vereenvoudigen. Ollongren heeft daar ook vertrouwen in. Ze neemt de aanbevelingen over, schrijft ze aan de Tweede Kamer. In de nieuwe Omgevingswet worden tientallen wetten en honderden regels over de inrichting van het landschap gebundeld. Alle lagere overheden gaan dan op dezelfde manier werken met onder meer vergunningen en omgevingsplannen. Dat moet het voor mensen en bedrijven onder meer makkelijker maken om verbouwingen en evenementen te regelen. De wet zou eigenlijk in 2019 ingaan maar is door de complexiteit al twee keer uitgesteld.

Het tweede steunpakket van € 482 miljoen voor de culturele en creatieve sector is bedoeld om makers en artiesten aan het werk te houden. Instellingen hebben de verantwoordelijkheid om werk te generen voor regisseurs, scriptschrijvers, acteurs, ontwerpers, muzikanten, kunstenaars en theatermakers en alle andere makers in de culturele en creatieve sector. Dit steunpakket is een vervolg op het eerste steunpakket van € 300 miljoen voor cultuur voor 2020. Het tweede steunpakket zal ingezet worden in de eerste helft van 2021. Naast de € 482 miljoen is er ook € 40 miljoen extra uitgetrokken voor vrije theaterproducenten. De sector kan ook een beroep doen op de algemene steunmaatregelen (NOW, TVL, Tozo. Naast de verlenging van het eerste steunpakket met nieuwe accenten voor makers en artiesten, volgen nog een aantal nieuwe maatregelen. O.m. Er gaat € 150 miljoen stelt gemeenten in staat om de cruciale lokale culturele infrastructuur te ondersteunen. Tevens komt er € 11,2 miljoen beschikbaar om instellingen die jong talent begeleiden, te ondersteunen voor een half jaar. Het gaat om instellingen waarvan de activiteiten een positieve beoordeling kregen van de Raad voor Cultuur of één van de zes rijkscultuurfondsen, maar waar geen budget voor beschikbaar is. Minister van Engelshoven (OCW) stuurde op 16 november een brief over het tweede steunpakket aan de Tweede Kamer.

Zo’n tien musea verwachten binnen een half jaar definitief te moeten sluiten door de coronacrisis. Ongeveer een kwart van de musea melden dat ze voor hoogstens twaalf maanden nog vertrouwen hebben in hun voortbestaan. Ondanks overheidssteun verwacht een aantal musea het niet te gaan redden. Terwijl de overheid ruimhartige steun heeft geboden komt het geld niet altijd daar terecht waarvoor het bedoeld is, doordat de uitvoering van verschillende noodsteunmaatregelen elkaar soms in de weg zit. Een voorbeeld: als een gemeente noodsteun geeft aan een museum wordt die steun vervolgens verrekend met de NOW en komt zo ten goede aan het Rijk. Daardoor kan een museum soms zelfs slechter af zijn dan zónder die gemeentelijke steun. Daardoor kan een museum soms zelfs slechter af zijn dan zónder die gemeentelijke steun. Dit weerhoudt gemeenten van het verlenen van noodsteun aan culturele organisaties. Hetzelfde doet zich voor wanneer gemeenten belastingen aan musea kwijtschelden of als een gemeente de huur verlaagt van een pand waarin een culturele organisatie gevestigd is: ook die goedbedoelde tegemoetkomingen worden verrekend met de steunmaatregel NOW. Dat blijkt uit een enquête van de Museumvereniging. Door de combinatie van én specifieke doeluitkeringen én het niet verrekenen van steunpakketten voor cultuur met de NOW kan het kabinet een impuls geven aan cultuur, stelt de Museumvereniging.

De kosten voor de bouw van het Haagse onderwijs- en cultuurcomplex Amare zijn door het gemeentebestuur steeds lager voorgesteld dan ze in werkelijkheid waren. Dat concludeert de Rekenkamer van Den Haag. Voor het complex, waar volgend jaar het Residentie Orkest, het Nederlands Dans Theater, het Koninklijk Conservatorium en het Zuiderstrandtheater in moeten komen, werd in 2014 177,4 miljoen euro beschikbaar gesteld. Dat bedrag werd in 2018 verhoogd tot 210,9 miljoen euro. De Rekenkamer raamt de werkelijke kosten inmiddels op 223,3 miljoen euro. Maar het college informeerde de gemeenteraad daar niet over, terwijl het een informatieplicht heeft

De acht grootste Haagse kunstinstellingen krijgen anderhalf procent minder subsidie dan eerder gedacht. Dat geld komt ten goede aan achttien instellingen die anders geen of veel minder geld zouden krijgen, waaronder Crossing Border, TodaysArt, The Dutch Don't Dance Division, Lonneke van Deth Dans en Theater Branoul en Rabarber. De Haagse gemeenteraad heeft op 5 november ingestemd met een voorstel van de VVD, PvdA en Hart voor Den Haag. De raad brengt daarmee een belangrijke verandering aan in het advies van een speciale commissie voor de verdeling van de subsidies voor de culturele instellingen in Den Haag de komende vier jaar. De Haagse wethouder Robert van Asten (D66, cultuur) had de partijen steeds ontraden het voorstel in te dienen. Hij benadrukte steeds dat de manier waarop de partijen hun plan financierden niet correct zou zijn. De grote instellingen zouden het geld ook niet kunnen missen. Daarnaast zou het juridisch niet in orde zijn en kunnen leiden tot rechtszaken. De indieners bestreden dat laatste. Van Asten wilde het advies van de commissie, op drie uitzonderingen na, volgen. Zo vond hij het Scheveningse museum Muzee te belangrijk voor de wijk, is het Engelstalige theatergezelschap STET belangrijk voor het aanbod voor expats, en bepaalde een legaat dat de gemeente verplicht is Museum Bredius in stand te houden. De wethouder trok daar nog eens 1,8 miljoen euro voor uit, boven op de 56 miljoen euro die voor kunstsubsidies was gereserveerd. Daar kwam, na debat met de gemeenteraad, nog eens vier ton bij. Verder wilde hij niet gaan. Van Asten vreest dat de grote instellingen juridische stappen nemen als zij worden gekort. „Een potentieel risico van een dikke 2 miljoen”, zei hij een dag eerder.

Het reddingsplan van een meerderheid in de Haagse gemeenteraad voor kleine en middelgrote culturele instellingen in de stad, kan leiden tot een claim van ruim twee miljoen euro. Daarvoor waarschuwde de Haagse wethouder Robert van Asten (D66, cultuur) op 4 november tijdens het debat over de verdeling van de cultuursubsidies voor de komende vier jaar. De wethouder wil de komende dagen nog in gesprek met de partijen die het voorstel steunen om hen ervan te overtuigen er niet mee in te stemmen, zei hij na afloop van de discussie. Op 5 november wordt er gestemd over het plan. Dan moet blijken of de ruime steun overeind is gebleven. Dutch Don't Dance Division, Lonneke van Leth Dans en Crossing Border zijn de instellingen die het meest gaan profiteren van de operatie waarbij een flinke meerderheid in de Haagse gemeenteraad toch geld naar kleinere en middelgrote culturele organisaties wil laten gaan.

“Amsterdam is uniek vanwege zijn lange traditie van tegencultuur aan de rafelranden van de stad, zoals Garage Noord, Nieuw en Meer en Sexyland,” stelt cultuurwethouder Touria Meliani. “Op deze plekken ontstaat spontaan kunst, kunnen mensen zichzelf zijn en wordt cultuur gezamenlijk beleefd, zonder onnodige bemoeienis van buitenaf. Met de Expeditie Vrije Ruimte willen we dit soort plekken beschermen en in de toekomst meer ruimte geven.” De gemeente Amsterdam gaat in de komende tijd tien tot twintig locaties al dan niet tijdelijk beschikbaar stellen voor initiatieven van burgers. Met de groei van de stad wordt ruimte voor dit soort initiatieven steeds schaarser.

Een ruime meerderheid in de Haagse politiek wil dat een flink aantal kleinere culturele instellingen waarvan de subsidie zou worden geschrapt, alsnog de komende vier jaar geld van de gemeente blijft krijgen. Daarom houden ze vast een aan voorstel om de grotere culturele instellingen iets minder subsidie te geven en dat vrijgekomen bedrag over de kleinere instellingen, die straks hun subsidie dreigen te verliezen, uit te smeren. Op 4 november tijdens een gemeenteraadsvergadering over de verdeling van het geld komen PvdA en VVD met een voorstel daartoe en die partijen zeggen nu steun te hebben van Hart voor Den Haag, GroenLinks, HSP, Partij voor de Dieren, NIDA en de Partij voor de Toekomst. Daarmee lijkt die ruimte meerderheid van de raad in aanvaring te komen met wethouder Robert van Asten (D66, cultuur). De wethouder staat op het standpunt dat de gemeenteraad niet kan tornen aan een advies van een speciale commissie over de verdeling van de subsidies omdat dit mogelijk juridische en financiële consequenties heeft voor de gemeente Den Haag.

Op 2 november begint het jaarlijkse literatuur- en muziekfestival Crossing Border in Den Haag, dat dit jaar tot en met 8 november zal duren. In die week wordt ook duidelijk of dit na 28 jaar de laatste keer is. Want de gemeente Den Haag neemt deze week een definitief besluit over het voorstel van de adviescommissie om de subsidie te staken. Omdat het festival dit jaar alleen online plaatsvindt, de schrijvers en musici treden op zonder publiek, zou het een weinig glorieus slotakkoord zijn. „Het is sowieso een spannende week”, zegt Michel Behre, directeur van Crossing Border. „Het kan ook zijn dat er dinsdag een lockdown komt, waardoor alle theaters sluiten.” Behre : „De wethouder heeft een technocratische manier van naar kunst kijken. Hij praat over participatie, het middensegment, maar je wil het toch gewoon over kunst hebben? De kern van de zaak is dat je artistiek-inhoudelijk de boel op orde moet hebben.” Op basis van bezoekcijfers en aandacht in de (internationale) pers zit dat volgens Behre wel goed, en dat wordt in het advies erkend. „Wij willen een mooi festival maken, de gemeente wil cultuur goed brengen, je bent allemaal van goede wil. Je kunt toch niet een heel festival elimineren op basis van bedrijfsvoering?”

De gemeente Utrecht trekt 3 miljoen euro uit om instellingen in de cultuur- en erfgoedsector te helpen die financiële schade hebben opgelopen door de uitbraak van het coronavirus. De gemeente bood al eerder financiële steun, toen de sector in het voorjaar vanwege het coronavirus de deuren moest sluiten. De noodsteun geldt voor instellingen die van groot belang zijn voor de stad. Met de steun kunnen zij de resterende tekorten voor 2020 compenseren en doorgaan met hun (herziene) activiteiten. De noodsteun is in eerste instantie gericht op gesubsidieerde instellingen. Daarnaast kunnen niet-gesubsidieerde instellingen zonder winstoogmerk deze noodsteun aanvragen, zolang de gemeente niet de enige partij is die bijdraagt. Deze instellingen moeten minstens 25 procent van de aangevraagde noodsteun ontvangen van andere partijen. Zo kan de gemeente zien dat er draagvlak is voor de instelling.

Provincie Noord-Holland heeft samen met de Noord-Hollandse gemeenten plannen gemaakt voor het provinciale noodfonds van 10 miljoen euro. De verwachting is dat dit najaar 100 instellingen financiële ondersteuning krijgen. Een restantbedrag blijft beschikbaar voor 2021. Vanuit Noord-Holland Noord zijn door 14 gemeenten 47 instellingen voorgedragen voor een bedrag van € 3.120.000 (provinciaal budget). Inclusief 35% gemeentelijke matching gaat het om een budget van € 4.800.000. Vanuit de MRA gemeenten zijn door 23 gemeenten 53 instellingen voorgedragen voor een bedrag van € 4.072.000 (provinciaal budget). Inclusief de 35% gemeentelijke matching gaat het om een budget van € 6.265.000. In november maakt de provincie bekend welke instellingen een steun in de rug krijgen en hoeveel geld zij ontvangen

In Rotterdam komt het veel voor dat oude gebouwen zoals kantoren, scholen en winkels worden omgezet naar woningen. Ruim een derde van de in 2019 opgeleverde huizen in de gemeente had daarvoor een andere functie. In Rotterdam kregen vorig jaar 1905 oude gebouwen een nieuw leven als woonhuis, het meest van het land. Daarna volgen Amsterdam (1320) en Den Haag (875). Ook Capelle aan den IJssel valt op. Driekwart van de in 2019 opgeleverde woningen had daarvoor een andere functie. Dat meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).

Bijna achthonderd kunstenaars staan in de rij voor een atelierruimte in Rotterdam. Door ‘tegenstrijdig beleid van de gemeente’ dreigt de stad zijn positie als creatieve hotspot kwijt te raken. “Begin dit jaar stonden opvallend veel oude schoolgebouwen in Rotterdam op Funda. De SKAR werd als bieder afgewezen, omdat het voorbehoud van financiering dat zij moet maken niet wordt ingewilligd”, zegt Sandro Setola, voorzitter van Kaus Australis. Zes van de tien kunstenaars behorend tot het collectief Kaus Australis staan aan het einde van deze maand op straat. ,,Het tegenstrijdige beleid van de gemeente maakt het ons bijna onmogelijk. Enerzijds is drie jaar geleden afgesproken dat de gemeente zich zou inspannen voor een verdriedubbeling van het aantal atelierruimtes in de stad, anderzijds wordt in het vastgoed het zoekproces bemoeilijkt. Onder aan de streep worden we er als kunstsector niet veel wijzer van.”, zegt Setola. Sinds een paar maanden worden de antikraakpanden, veelal oude buurtcentra en schooltjes waarin kunstenaars zijn gehuisvest, in een recordtijd door de gemeente van de hand gedaan. ,,Als stichting staan we geregeld buitenspel. Wij leggen niet zomaar 5 of 6 ton op tafel. Zo’n dertig panden hebben we de afgelopen jaren weten te huren van de gemeente en particulieren, maar dat aantal is onvoldoende. De vraag naar atelierruimtes is twee keer zo groot als het aanbod. Als Rotterdam die leuke stad wil blijven, moet de gemeente nu handelen. Anders gaan de kunstenaars elders hun heil zoeken.”, zegt Olof van de Wal, directeur van de SKAR Stichting Kunst Accommodatie Rotterdam

“Hebben alle kinderen in uw gemeente deze toegang? Is muziek of theater in het onderwijsprogramma van de basisscholen opgenomen? Biedt het voortgezet onderwijs creatieve vakken aan? Is het buitenschoolse aanbod toegankelijk voor kinderen van ouders die weinig geld te besteden hebben?”. Cultuurconnectie, Kunstenbond/Ntb en Alternatief voor Vakbond doen een oproep aan gemeentebesturen en raadsleden. Zij maken zich ernstige zorgen over de beperkte toegankelijkheid van kunsteducatie voor jongeren. “Investeer in de toekomst van de jeugd in uw gemeente!”

Amsterdam is nog steeds aantrekkelijk voor beginnende kunstenaars van overal. Er staan bekende musea, er zijn relatief veel galeries en kunstpodia, en de postacademische kunstopleidingen Rijksakademie, De Ateliers en het Sandberg Instituut staan internationaal hoog aangeschreven. Maar de aantrekkingskracht verandert, vinden de kunstinstellingen uit het zgn. middenveld. Dat bestaat uit podia als de Appel, Framer Framed en Stichting NDSM, die beeldende kunstenaars in hun ontwikkeling helpen o.m. door het geven van opdrachten en het organiseren van exposities. Het grootste probleem is de huisvesting van nieuwe kunstenaars die naar Amsterdam komen. Ruimtenood remt niet alleen nieuw talent af, maar brengt ook de kunstpodia zelf in moeilijkheden. Ze moeten regelmatig verhuizen en leven vaak met de onzekerheid van een tijdelijk contract. De instellingen zijn gebaat bij lange termijn subsidiëring

In juli maakte IFFR festivaldirecteur Vanja Kaludjercic bekend dat de organisatie bezig was de plannen van het jubilerende Rotterdamse filmfestival aan te passen aan de gevolgen van Covid19. Eind deze maand verwacht het festival meer duidelijkheid te kunnen geven, zegt een woordvoerder. Onlangs werd bekend dat de gemeente Rotterdam eenmalig 250.000 euro extra subsidie uitkeert voor de komende editie. Dat geld is bestemd voor het jubileumprogramma Cinema Outside Cinema, door de gemeente omschreven als een „opvallend mediageniek programma”. Verspreid over Rotterdam komen er meerdere interactieve en audiovisuele programma’s in de buitenlucht. Deze zijn dag en nacht zichtbaar en door de organisatie van het IFFR speciaal ontwikkeld met de coronamaatregelen in het achterhoofd. „Cinema Outside Cinema moedigt aan tot een verantwoord, fysiek bezoek aan het IFFR en de stad, ook en juist als de coronamaatregelen van kracht zijn”, schrijft het college aan de raad.Want ondanks corona wil de gemeente nog steeds bezoekers en toeristen naar Rotterdam trekken. En het IFFR is een belangrijke trekker. Onlangs publiceerde het festival  cijfers over zijn toegevoegde waarde in 2020 voor de economie van Rotterdam.

De gemeente Den Helder mag een in een depot opgeslagen collectie van kunstenaar Rob Scholte op 12 oktober niet laten veilen. Dat heeft de kortgedingrechter in Alkmaar op 7 oktober bepaald. De gemeente wilde de collectie laten veilen om zo een openstaande schuld van Scholte van ruim een half miljoen euro te kunnen innen. Scholtes advocaten Friedberg en Mahn hebben al eerder beslag gelegd op de kunstwerken van Rob Scholte, omdat hij zijn advocaatkosten niet meer kon betalen. De raadslieden zijn dus de oudste beslagleggers, zegt de rechter, en dus moeten zij eerst de kans krijgen om iets van de goederen te verkopen. De goederen uit het Rob Scholte Museum hadden bovendien niet verhuisd mogen worden van de speciale opslag van het bedrijf Imming in De Goorn naar veilighuis BVA Auctions, oordeelt de rechter.

De provincie en de gemeente Groningen maken zich de komende jaren samen sterk voor een breed en aantrekkelijk aanbod van cultuur in de stad Groningen en ommelanden. Zij vinden cultuur van grote waarde voor Groningen en trekken hier beide ruim 11 miljoen per jaar voor uit. Dat is te lezen in de cultuurnota’s die op 6 oktober zijn vastgesteld. De nota’s volgen op de kadernota cultuur. De basis van de cultuurnota is het advies van de Kunstraad Groningen. Op een aantal punten hebben de provincie en de gemeente andere keuzes gemaakt. Ook de coronacrisis was hierbij van invloed. Instellingen krijgen daardoor bijvoorbeeld een hogere subsidie dan door de Kunstraad wordt geadviseerd. Verder is er goed gekeken naar de subsidieverhoudingen tussen provincie en gemeente.

Met de invoering van de strengere coronaregels, mogen in binnenruimtes maximaal 30 personen aanwezig zijn. Veiligheidsregio’s kregen van het kabinet de mogelijkheid om voor die regel ontheffingen te verlenen in gebouwen ‘die van groot belang zijn voor de regio’. De keuze in Utrecht voor TivoliVredenburg, Stadsschouwburg, Paardenkathedraal en de Jaarbeurs zorgde ook voor discussie. De gemeente Utrecht is nu naar buiten gekomen met documenten die laten zien welke adviezen aan de veiligheidsregio zijn gegeven, want hoe kwam die keuze tot stand?

Architectuur Lokaal analyseerde hoe gemeenten de begrippen omgevingskwaliteit en participatie invullen in hun omgevingsvisie. Het resultaat: gemeenten worstelen met het begrip omgevingskwaliteit, en er is sprake van een parade aan participatievormen: ansichtkaarten, schetsboeken, enquêtes en tekenwedstrijden. Er spreken goede intenties uit de visies, maar de weg is nog lang.

De Kunstraad Groningen roept de provincie Groningen en de gemeente Groningen, vooruitlopend op de bekendmaking deze week van besluiten over de cultuurprogramma’s voor de komende vier jaar, op een ‘extra stapje’ te zetten voor de culturele instellingen in Groningen. Die besluiten zijn gebaseerd op uitgebrachte adviezen van de raad. ,,Alleen met extra middelen kan Groningen een brede en duurzame culturele sector in stand houden.” Afgelopen zomer constateerde de raad een gebrek aan geld om alle positief beoordeelde instellingen te kunnen steunen. Met name de klassieke muziek in Groningen zou hierdoor geraakt worden. ,,Soms vielen ook kwalitatief goed presterende instellingen buiten de boot”, memoreert de raad. De extra middelen zijn ook nodig om de bedrijfsvoering van de cultuursector in Groningen duurzaam te houden. Het gaat daarbij vooral om een eerlijke honoraria.

Poppodium Het Podium in Hoogeveen is vanaf november af te huren via AirBnB. Dat is niet zomaar een ludieke actie, zegt directeur Pieter-Bas Rebers. Het gaat ook om de symboliek van verhuren via AirBnB. „Op AirBnB kun je je huis verhuren als het leeg staat. Ons huis is leeg, neem het over. Het poppodium kan niet op een rendabele wijze publiek ontvangen. Het wordt ons onmogelijk gemaakt om te doen waar we voor staan. Nu wij ons publiek niet gelukkig kunnen maken, proberen we op een andere manier te helpen.” De verhuring is daarmee wat hem betreft vooral een stevig signaal: naar de gemeente Hoogeveen, naar de veiligheidsregio’s en naar het kabinet. Artiesten die Het Podium huren, mogen er wat Rebers betreft ook slapen. Doel van de verhuring is niet per se geld verdienen. „Ik ben al blij als ik een fractie van mijn vaste lasten kan terugverdienen.”, zegt Rebers. Opmerkelijk is dat Rebers tevens directeur is van Theater De Tamboer, waarmee Het Podium een fusie-organisatie vormt. De Tamboer heeft wel ontheffing gekregen.