23-03-2023

In april 2023 wordt een internationale call voor onderzoek op het raakvlak van cultureel erfgoed en klimaatverandering verwacht. De call richt zich op de gevolgen van klimaatverandering voor cultureel erfgoed en op mogelijkheden van cultureel erfgoed voor klimaatadaptatie, mitigatie en duurzame ontwikkeling. Kunnen we leren van het verleden om de interdisciplinaire uitdagingen met betrekking tot het klimaat aan te gaan? Dit is de eerste gezamenlijke call van de Joint Programming Initiatives Cultural Heritage and Global Change (JPICH) en Connecting Climate Knowledge for Europe (JPI Climate) en het Belmont Forum. Deze vooraankondiging is bedoeld om geïnteresseerden te informeren over de komst van deze call. Groepen partners vanuit verschillende disciplines en uit 3 tot 5 van de deelnemende landen (waaronder Nederland), kunnen onderzoeksvoorstellen indienen. De deadline is begin september.

23-03-2023

Pearle, Performing Arts Employers Association League Europe, en de European Festivals Association (EFA) hebben het boekje ‘The EU Green Deal and Live Performance Organisations’ gepubliceerd. Deze praktische gids legt de principes van de EU-klimaatdoelstellingen uit en helpt de lezer bij het identificeren van Green Deal-initiatieven die relevant zijn voor de live performance-sector. Op deze manier kunnen organisaties hun dagelijkse activiteiten afstemmen op de Europese klimaatdoelstellingen. Het moedigt de lezer ook aan om verschillende aspecten van het dagelijkse werk te screenen en de mentaliteit te veranderen om actief bij te dragen aan de EU-doelstelling om van Europa het eerste klimaatneutrale continent te maken tegen 2050. De publicatie behandelt alle gebieden van de EU Green Deal die van invloed zijn op de live-sector, van de circulaire economie tot energie-gerelateerde kwesties, duurzame mobiliteitsregelingen en groene financieringsstrategieën.

21-03-2023

Burgerbetrokkenheid is noodzakelijk voor een beter, effectiever en rechtvaardiger leefomgevingsbeleid. Alleen met de inbreng, ideeën en inzet van burgers en de steun voor en acceptatie van beleid door de samenleving kunnen we de grote veranderopgaven aangaan om Nederland toekomstbestendig te maken; of het nu om fossielvrije energie, klimaatadaptatie, de grote woningtekorten of een natuurvriendelijker landbouw gaat. In het PBL-rapport ‘Betrokken burgers – onmisbaar voor een toekomstbestendige leefomgeving’ staan acht signalen over hoe de overheid burgers beter bij de ontwikkeling en uitvoering van leefomgevingsbeleid kan betrekken. Burgerbetrokkenheid gaat over meer dan participatie : Versterk de kwaliteit van participatie; Neem weerstand serieus; Maak diversiteit van burgers uitgangspunt van beleid; Deel de feiten en zorg ervoor dat beleid begrijpelijk is;  Faciliteer burgerinitiatief en werk samen aan de opgaven; Maak duurzaam gedrag logisch, zorg voor een geschikte omgeving en context; Leer meer van de ervaringen met en de kennis van burgers. 

20-03-2023

Sectie-C in Eindhoven heeft zich in dertien jaar ontwikkeld tot een terrein waar 250 kunstenaars, ontwerpers, muzikanten, acteurs, schrijvers en ondernemers actief zijn. Verspreid ver zes hectare zijn de voormalige bedrijfsgebouwen van Stork Nolte elektrotechniek volop in gebruik. Het is óók een stenige omgeving, waar het zomers onbarmhartig heet kan zijn. Maar dat gaat veranderen, dankzij derdejaarsstudenten studenten van Tuin- en landschapsinrichting van de Yuverta mbo in Boxtel. Op 16 maart was in Punt C op het terrein de presentatie van de ideeën.,,In twintig weken hebben ze heel veel geleerd”, vertelt docent Leon Rodenburg. Yuverta heeft al langer contact met Focus Real Estate, sinds drie jaar eigenaar van Sectie-C. Operationeel directeur bij Focus Martine van Gerven is blij met het werk van de studenten. ,,Ze werken heel serieus en gemotiveerd. Het biedt ons de kans het terrein aantrekkelijker te maken. We hopen dat daardoor buurtbewoners gemakkelijker binnenlopen, bijvoorbeeld om het terras van café Ost te ontdekken.”

16-03-2023

In 2019 is het Programma Erfgoed Deal van start gegaan. In dit programma maken verschillende partijen afspraken over het behoud en het gebruik van erfgoed bij de grote ruimtelijke opgaven van dit moment. Staatssecretaris Uslu heeft samen met het Interprovinciaal Overleg en de Vereniging Nederlandse Gemeenten de verlenging van de Erfgoed Deal tot 2025 getekend. Het kabinet trekt hier 12,5 miljoen voor uit. In de geactualiseerde Erfgoed Deal ligt de focus op de hoofdthema’s landbouw en natuur, energie en economie, wonen en mobiliteit en water en bodem. Denk aan de inzet van middeleeuwse watermolenlandschappen om verdroging tegen te gaan. Aan de rijksmonumentale waterwerken in Groningen die helpen bij klimaatadaptatie, of aan het eeuwenoude cultuurlandschap in Fryslân dat inspiratie biedt om de biodiversiteit te vergroten. De Erfgoed Deal is een samenwerkingsverband tussen de ministeries van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, Binnenlandse Zaken, Infrastructuur en Waterstaat, en Landbouw, het Interprovinciaal Overleg, de Vereniging Nederlandse Gemeenten, Federatie Grote Monumentengemeenten, Federatie Instandhouding Monumenten, Natuurmonumenten, Staatsbosbeheer, LandschappenNL, het Rijksvastgoedbedrijf en de Federatie Ruimtelijke Kwaliteit.

09-03-2023

What Design Can Do (WDCD) heeft van de Nationale Postcode Loterij, een eenmalige schenking ontvangen van €500.000. D organisatie zal al deze bijdrage gebruiken om ontwerpers die bouwen aan een eerlijke en duurzame samenleving te helpen met kennis, ondersteuning en financiering. De bijdrage zal ook worden gebruikt om te blijven pleiten voor de kracht van design en ontwerpers voor klimaatactie bij overheden, academici, de particuliere sector en de consument wereldwijd. om haar werk tegen klimaatverandering middels ontwerp te ondersteunen.

09-03-2023

Eind vorig jaar verscheen OASE 112 Ecologie & Esthetiek. Hierin doet de redactie van het architectuurtijdschrift een poging, zo schrijft ze zelf, om het discours in de architectuur over het begrip ecologie (‘een gesprek over het besef dat onze handelingen hier, elders gevolgen hebben’) te verbinden aan het begrip esthetiek (‘hoe geef je vorm aan een complex geheel van vaak tegenstrijdige noden en verwachtingen’). Welbewust worden de begrippen ecologie en esthetiek niet ingeperkt of aan een strikte definitie onderworpen. Hun expliciete verbinding wordt wel afgezet tegen een architectuur die de nadruk legt op haar eigen autonomie als culturele discipline, geïllustreerd met een citaat van O.M. Ungers: ‘I think social problems cannot be resolved by architecture (..) you can only solve architectural problems’. De redactie stelt dat het vakgebied van de architect substantieel bijdraagt aan de wereldwijde milieucrisis en dat ook de architectuur als culturele activiteit zich zal moeten verhouden tot deze crisis. Jurjen Zeinstra bespreekt het nummer.

09-03-2023

Fred Schoorl neemt per april afscheid van de Branchevereniging Nederlandse Architectenbureaus (BNA). Zijn periode bij de BNA overspant een tijd tussen twee momenten van crisis. In het voorjaar van 2011 zat Nederland midden in een conjuncturele dip, twaalf jaar later gaat het economisch best goed met de nationale BV maar strijden de problemen rondom woningbouw, energietransitie en klimaat om de voorrang. Meer maatschappelijke impact van ruimtelijke ontwerpers. Dat is waar hij zich in de afgelopen twaalf jaar voor heeft ingezet. En met effect, zo laten verschillende gebiedsontwikkelingen in het land zien. Een gesprek over de ruimtelijke ontwerper als verbinder, verbeelder en vernieuwer.

09-03-2023

Verduurzaming, de aanpak van het woningtekort en ons aanpassen aan klimaatverandering vragen om grote ingrepen in onze leefomgeving. Daarom is het van belang dat het kabinet scherpere keuzes maakt dan nu gebeurt, zegt het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) in de Ruimtelijke Verkenning 2023. “De oplossingen voor een hele reeks urgente issues vragen allemaal ruimte en zullen de inrichting van het land op lange termijn ingrijpend veranderen. Een toekomstbestendig Nederland vergt decennialang vasthoudend omgevingsbeleid op alle bestuurlijke niveaus”, stelt David Hamers, een van de projectleiders van het onderzoek. ‘De ruimtelijke puzzel leggen is niet eenvoudig, want het Rijk heeft een aantal belangrijke keuzes nog niet gemaakt’, zegt Hamers. ‘De provincies tasten in het duister zolang het Rijk geen hoofdkeuzes maakt voor de ruimtelijke ordening in Nederland op de lange termijn.’ Die keuzes zijn er te maken op vele fronten, want de grote maatschappelijke transities die Nederland nu ondergaat brengen talloze ruimteclaims met zich mee. Denk aan de woningbouwopgave, het versterken van de natuur, de energietransitie, de circulaire economie, klimaatadaptatie en infrastructurele verbindingen. ‘Het moet allemaal tegelijk en vraagt allemaal ruimte. Kiezen is nu nog niet aan de orde. We willen de politiek dus oproepen om scherpere keuzes te maken voor een functionele ruimtelijke ordening’, aldus Planbureau voor de Leefomgeving

06-03-2023

Nieuwe, iconische stadsparken en kleinere koele plekken in de wijken in Tilburg. Burgemeester en wethouders willen daar structureel in investeren. Beginnend met 1,5 miljoen euro dit jaar, oplopend tot structureel vijf miljoen euro per jaar vanaf 2026. Straten in de binnenstad worden rap groener maar er moet véél meer gebeuren, vindt wethouder Rik Grashoff. Het valt niet meer uit te leggen dat Tilburg op de ranglijst met grootst aantal versteende wijken van Nederland op de zesde plaats staat. Terwijl er volgens hem volop plaats is voor flinke lappen groen en nieuwe parken. ,,Bij de herontwikkeling van het Textielmuseum kan de buitenruimte parkachtig worden ingericht”, geeft Grashoff als voorbeeld. Hij wijst op het ROC aan de Kasteeldreef iets verderop. Met stenen buitenruimte, stenen gebouw en dak van steen kan het bijna niet ‘steniger’ maar wel vele malen groener. Of neem het Boerhaaveplein aan de Spoorlaan, nu een parkeerplaats. Wat als je het parkeren elders opvangt en er een grote stadsvijver van maakt? En dat het dan samen met de Interpolistuin een nieuw stadspark wordt? Die laatste locatie wordt genoemd als één van de achttien mogelijke plekken voor nieuwe stadsparken in het plan ‘013 Parken’. Vergroening van het Besterdplein en Boerhaaveplein zijn daarin vooral nog gedachtegangen, zegt Grashoff. Daarnaast moet er een nieuwe wind gaan waaien in oude parken. Grashoff: ,,Parken waar we al jarenlang van denken ‘daar moeten we wat....’” Zo staat het stadspark Oude Dijk met stip bovenaan. Het park moet veiliger, toegankelijker en er moet eens goed gekeken worden naar de indeling en wat er groeit. Op twee staat het Wilhelminapark. ,,Eén van de oudste en mooiste parken, maar het begint echt sleets te worden.”

02-03-2023

Wat wil een landschap worden? Een gesprek met Rosanne van Wijk en Ronald Boer van kunstenaarscollectief de Onkruidenier. Over zout-inclusief denken, meebewegen met het water en hoe we kunnen leren van micro-organismen die overleven onder de meest extreme omstandigheden.Een interview in het kader van het event Artistiek veldwerk: Modder, mythes en moerasland op 16 maart op Amsterdam Science Park, een kick-off van het Landschapsfestival, dat plaatsvindt in het voorjaar van 2023. Het wordt georganiseerd door Waags Urban Ecology Lab. We gaan bouwen aan een meer biodiverse en natuur-inclusieve stad.

02-03-2023

Landschapsarchitect Eric-Jan Pleijster was onlangs te gast in het KAN Café, waar gesproken wordt over klimaatadaptief bouwen mét de natuur. Met zijn bureau LOLA (Lost Landscapes) geeft hij daar zelf vorm en inhoud aan. Exit de excelsheet-ecologie, welkom de georganiseerde wildernis. Zelfs in de stad. Pleijster gruwt van wat hij noemt ‘gemanicuurd groen’ met gemillimeterde gazons en steriele plantsoenen. “Beleving van natuur in de stedelijke omgeving zou meer centraal moeten staan”, zegt hij. René Didde tekende de visie van Pleijster op de bioreceptieve stedelijke omgeving op.

02-03-2023

Gemeenten en provincies spelen een belangrijke rol in de uitvoering van het klimaat- en energiebeleid. Daarom is het essentieel dat zij over de benodigde kennis, expertise én uitvoeringscapaciteit beschikken. Het kabinet trekt tot en met 2025 € 1,04 miljard uit om gemeenten en provincies hierbij te ondersteunen. Met dit geld kunnen zij extra personeel aantrekken, kennis vergroten en externe expertise in huis halen. Gemeenten en provincies kunnen de uitkering voor uitvoeringskosten voor het klimaatbeleid tussen 3 en 28 april aanvragen bij de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO).

21-02-2023

In opdracht van het Rijk werken provincies aan gebiedsplannen voor herstel en versterking van de natuur. Met name in de overgangszones rond het Natuurnetwerk kan ecologische winst worden geboekt als landbouw en natuur in een nieuwe balans worden gebracht. Om dat goed te doen is volgens hoogleraar Joks Janssen een actieve grondpolitiek noodzakelijk. Een grondbank, duurzame gronduitgifte en planologische regulering zijn essentiële onderdelen van zo’n politiek. Zonder dat, slaagt de transitie niet

21-02-2023

Reizend door het Nederlandse landschap realiseerde Hanna Prinssen, landschapsarchitecte bij Arcadis, dat eigenlijk alles in een bepaalde mate te maken heeft met energie. “Een landschap waarin voedsel wordt geproduceerd als energie voor de mens, de energie waarmee auto’s en treinen constant in beweging zijn, energie die de natuur laat groeien en bewegen in de wind, et cetera. De energietransitie is daarmee onderdeel van het landschap waarin we wonen. En ja, daar mogen we kritisch op zijn, want ons land is al behoorlijk vol. “ Ze las het boek ‘The Power of Landscape. Novel Narratives to Engage with the Energy Transition’’ waarin Sven Stremke, Dirk Oudes en Paolo Picchi betogen dat de energietransitie niet gaat over de technologie, maar over een omgeving in verandering. Op reis in Nederland beseft Prinssen dat als we het landschap als één energielandschap gaan zien (wat het dus in de praktijk ook is), gaan we het opwekken van duurzame energie ook ontwerpen als onderdeel van het landschap, in plaats van een extra toevoeging. Ze vertelt over de lessen zij nog meer trok uit het onlangs verschenen boek

09-02-2023

De EU en de Nederlandse overheid streven naar voldoende groen in en om steden. Op verzoek van de ministeries van BZK, LNV, IenW en VWS heeft het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) de studie Natuur in en om de stad gepubliceerd. Volgens deze studie zijn de voordelen van groen in de stad voor de verbetering van de leefbaarheid en gezondheid, klimaatadaptatie, biodiversiteit en economische aantrekkelijkheid voldoende aangetoond, maar kunnen effectiever worden gerealiseerd door groen te zien als natuur. Een effectieve nationale norm bestaat niet uit één kwantitatieve norm (zoals aantal vierkante meters groen), maar is gebaseerd op meerdere principes die sturen op lokaal passende natuur-inclusieve ontwikkelingen.

07-02-2023

De transitie naar een volledig circulaire bouweconomie in 2050 betekent dat de impact van de bouw op het milieu wordt verminderd, klimaatverandering wordt tegengegaan en de grondstoffen schaarste aangepakt. Op de korte termijn helpt het de sector om alvast voor te sorteren op de beleidsvoornemens van Minister voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening Hugo de Jonge voor de gebouwde omgeving. In de kamerbrief van 23 december 2022 maakte.  De Jonge zijn beleidsvoornemens op drie hoofdpunten bekend: 1. Aanscherpen en verbreden van de milieuprestatie-eis voor nieuwe gebouwen en verbreding van de eis naar verbouw; 2. Introduceren van normering CO₂-emissies van het materiaalgebruik in gebouwen; 3. Stimuleren van bouwen met biobased grondstoffen. Het onderzoek ’CarbonBased design – steps to zero’ geeft inzicht in de orde van grootte van de milieu-impact van 20 maatregelen en schetst wat nodig is om naar een nul-impact of positieve-impact op het milieu te komen. Het is duidelijk dat meerdere maatregelen gelijktijdig nodig zijn om de milieu-impact van een woongebouw drastisch te verlagen. LEVS architecten heeft in het afgelopen jaar een ontwerpmethodiek ontwikkeld om de CO2-uitstoot van zijn projecten te verminderen. Het resultaat heeft het bureau nu in boekvorm gepresenteerd. Het boek Carbon-based Design is zowel online als in print beschikbaar. LEVS maakt met zijn ontwerpmethodiek de materiaalgebonden uitstoot van een gebouw tijdens het ontwerpproces meetbaar. Dat doet het Amsterdamse bureau door de impact van bepaalde ontwerpkeuzes meetbaar te maken in het BIM-model, zodat al vroeg in het ontwerpproces kan worden gestuurd op een zo gering mogelijke voetafdruk.

02-02-2023

De Nederlandse kunstsector verduurzaamt in vergelijking tot buitenlandse instellingen traag en is slecht geïnformeerd over mogelijkheden tot klimaatadaptie. Musea en fondsen ontwikkelen nauwelijks tot geen beleid om de afspraken uit te voeren die in 2015 op de Klimaattop in Parijs zijn gesloten. Ook zijn de banden van musea in Nederland met de fossiele en/of vervuilende industrie nog steeds innig. Dat blijkt uit onderzoek dat NRC de afgelopen maanden deed naar de duurzaamheid van de beeldende kunstsector. Voor dat onderzoek sprak de krant met een kleine veertig vertegenwoordigers van musea, galeries, belangenverenigingen, kunsttransporteurs, kunstenaars en het Mondriaan Fonds. Ook doorzocht de krant tal van rapporten, jaarverslagen en vergeleek de krant de situatie in Nederland met die in het buitenland. Beeldende kunst heeft – vanwege de vele tentoonstellingen met klimaat-kritische kunst – een progressief imago. Maar ‘klimaatverantwoordelijkheid’ zit nog lang niet verankerd in het DNA van het Nederlands kunstbedrijf. In vrijwel alle meerjarenbeleidsplannen die de krant doorzocht, schittert het onderwerp door afwezigheid. Acht van de tien door NRC onderzochte musea nemen sponsoring aan van vervuilende bedrijven of financiële instellingen die investeren in fossiele industrie.

30-01-2023

Het blijft onrustig in de operawereld van Groot-Brittannië. Operahuis The English National Opera moet weg uit Londen. Dat is al een eerder gestelde eis van de Arts Council Engeland, een nationale instelling die kunstsubsidies verstrekt. Ook moeten operahuizen bezuinigen. Zes Britse operahuizen, waaronder het Royal Opera House en de Nationale Opera van Wales, plaatsten op 24 januari een statement. Ze vinden dat het beleid van de Arts Council niet gebaseerd is op een doordachte koers. Er moet onderzoek komen en eisen op basis daarvan een goede strategie. Overigens werd bekend dat ook het Royal Opera House zijn banden met het olieconcern British Petroleum (BP) verbroken. De beslissing volgt op protesten van een aantal milieugroepen over de financiering van diverse kunstinstellingen door de onderneming. Het Royal Opera House is daarmee, na onder meer de National Portrait Gallery en de Royal Shakespeare Company, een volgende Britse culturele instelling die het bedrijf de rug toekeert.

26-01-2023

Het ministerie van BZK heeft een hernieuwde handreiking decentrale regelgeving klimaatadaptief bouwen en inrichten uitgebracht. De handreiking is bedoeld om gemeenten, waterschappen en provincies te helpen met opgaven als hittestress, wateroverlast en de kans op overstromingen. Ook moet het de lagere overheden helpen met natuurinclusief bouwen. Het ministerie wil zo voorkomen dat de discussie bij lagere overheden blijft steken op de vraag of lokale regelgeving überhaupt mogelijk is. De handleiding is nadrukkelijk geen blauwdruk van regelgeving, aldus het ministerie.

24-01-2023

Op 17 februari organiseert BNO samen met CIRCO weer een Circular Design Class voor ontwerpers. Daarin ontdekken creatieve professionals alle mogelijkheden op het gebied van circulair ontwerpen. Maar waarom is de transitie naar circulaire businessmodellen eigenlijk interessant voor bedrijven? En welke impact kunnen designers maken in dit proces? Het belang van een circulaire economie is groot. Willen we in de toekomst beschikking hebben over voldoende en betaalbare materialen en grondstoffen, dan moet er nu iets veranderen. Door producten efficiënter te ontwerpen en materialen opnieuw te gebruiken, ontstaat er minder afval en wordt er minder CO2 uitgestoten. Daarnaast hoeven schaarse grondstoffen niet langer uitgeput te worden. Dit levert grote voordelen op voor het milieu en ook op zakelijk gebied ontstaan er innovatieve kansen die bedrijven toekomstbestendig maken.  BNO sprak o.m. met Petra Veen,  Het Kennisinstituut Duurzaam Verpakken (KIDV) en productontwerper Bas van der Meer over het belang van een circulaire economie en welke cruciale rol ontwerpers in de circulaire transitie kunnen spelen.

23-01-2023

Evenementenlocaties Ziggo Dome en AFAS Live en concertorganisator MOJO willen hun evenementen uiterlijk in 2030 klimaatneutraal en circulair organiseren. De bedrijven streven naar nul restafval en willen voor alle grondstoffen een bestemming vinden. Dat staat in een plan dat de bedrijven op 19 januari bekendmaakten tijdens Eurosonic Noorderslag (ESNS) in Groningen. Ze willen uitstoot stoppen en als dat niet lukt, de uitstoot compenseren.

23-01-2023

De provincie Noord-Brabant en het Cultuurfonds Noord-Brabant stellen in 2023 opnieuw budget beschikbaar voor kleinschalige projecten in Brabantse buurten. Er is voor deze periode € 300.000 om te verdelen. Het Buurtcultuurfonds helpt creatieve professionals om verandering in de wijk vorm te geven. Deze professionals zien kansen in de wijk, halen wensen op in de buurt en brengen de ideeën tot uitvoering. Met nieuwe en inspirerende denkrichtingen, vormen, beelden of acties helpen zij de gedeelde droom van bewoners te verbeelden, nieuwe creatieve oplossingen vorm te geven of het verlangen naar een levendigere, vitalere, groenere of fraaiere buurt aan te wakkeren. “Veel grote maatschappelijke uitdagingen vragen om samenwerking en draagkracht op buurtniveau. De energietransitie, vergroening, zorg, veiligheid en sociale samenhang: we moeten het samen doen. Creatieve professionals kunnen deze verandering zowel aanjagen als vormgeven. Daar dragen we graag aan bij via het Buurtcultuurfonds", aldus Stijn Smeulders, gedeputeerde Cultuur. Het Buurtcultuurfonds is bedoeld om ideeën te realiseren die bijdragen aan ontmoeting, samenwerken en samenleven. Binnen wijken, tussen generaties, culturen en kunstvormen én tussen stad en platteland.

15-12-2022

Er worden veel gegevens verzameld over en onderzoeken gedaan naar de culturele en creatieve sector. Maar wat zeggen die data en onderzoeken? Rogier Brom laat in het openingsartikel van ‘Boekman #133: Onderzoek en data’ zien dat indicatoren als publieksbereik of eigen inkomsten kunnen zorgen voor een eenzijdig perspectief op kwantitatief resultaat zonder oog voor de gevolgen ervan voor het beleid van een instelling. Hij benadrukt de noodzaak van langlopende monitoring om trends en ontwikkelingen binnen de verschillende sectoren beter in kaart te kunnen brengen.

13-12-2022

Linda Selena Boos verbaast zich over de manier waarop musea reageren op de acties van klimaatactivisten die zich onder andere vastlijmen aan schilderijen van oude meesters. Hoe kan het dat musea, die in hun programmering zo de verbinding met de actualiteit pogen op te zoeken, enkel uit onbegrip reageren als deze actualiteit zich binnen hun muren manifesteert? Op dit moment is er vooral aandacht voor de reacties van de musea, die zichzelf en de kunstwerken beschouwen als slachtoffers. Wat als deze acties niet door een protestgroep, maar door een performance art-collectief uitgevoerd zouden worden? Hoe anders zouden de reacties dan zijn?

13-12-2022

In deel XIII van de Mister Motley serie De Ontmoeting gaat Thomas van Huut met Lisette van Beek naar ‘Tenminste Houdbaar Tot’ in Museum Arnhem, een expositie met kunst over klimaatverandering. Van Beek doet aan de Universiteit Utrecht onderzoek naar de verbeelding van de toekomst in klimaatmodellen. Ze werkt regelmatig samen met kunstenaars. Welke rol spelen kunstenaars in inzichtelijk maken van de klimaatcrisis? En kunnen we die rol wel van hen vragen?

06-12-2022

Op 18 november kwam in Amsterdam een afvaardiging van de film- en AV-sector bijeen voor een Ronde Tafel Duurzaamheid. Tijdens dit rondetafelgesprek is een eerste actieplan opgesteld voor de verduurzaming van de Film- en AV-sector. Het draagvlak en enthousiasme hiervoor bleek groot onder de aanwezigen, die een brede vertegenwoordiging uit de productiesector vormden. Steeds sterker wordt in de Nederlandse film- en AV-sector de noodzaak gevoeld om duurzamer en groener te produceren. Vanuit de sector zelf kwam al eerder het initiatief van stichting Film for Future dat duurzaam filmen en het delen van kennis onder makers stimuleert. Hoge ogen tijdens het rondetafelgesprek gooide de case study van de film Narcosis die duurzaam is geproduceerd. Ook werden voorbeelden uit de televisiewereld gepresenteerd waaronder het werken met een CO₂-calculator. De Universiteit Utrecht onderzocht onder meer de uitstoot van enkele kleinere en grotere filmprojecten in Nederland. Deze varieerde van 17 tot 145 ton CO₂, met transport als een van de grootste bronnen van uitstoot. Cijfers uit het Verenigd Koninkrijk en Verenigde Staten laten zien dat de uitstoot van een grote tentpole filmproductie zelfs kan oplopen tot boven de 3.000 ton CO₂. Ter vergelijking, een gemiddeld Nederlands huishouden stoot jaarlijks zo’n 19 ton aan CO₂ uit. Op 18 november kwamen de deelnemers tot wensen en ideeën voor een eerste actieplan dat zich richt op drie speerpunten: (1) het vergroten van het draagvlak binnen de gehele sector, (2) het vergroten en toegankelijk maken van kennis en expertise, en (3) het realiseren van helderheid in kosten en financiering. Ideeën als een centraal loket voor het delen van kennis over het duurzame aanbod, het maken van collectieve afspraken met leveranciers, het opleiden van meer eco-managers en aandacht voor verduurzaming in film- en AV-opleidingen gingen over tafel. Met natuurlijk ook hele concrete voorbeelden als het stimuleren van carpoolen, slimme locatiekeuzes, de kledingbibliotheek en het hergebruik van decorstukken. De komende periode zullen de ideeën nader worden uitgewerkt en getoetst om binnen de sector tot concrete afspraken te komen. Bijgevoegd Infosheet duurzame filmproductie november 2022.

01-12-2022

In samenwerking met What Design Can Do (WDCD) heeft het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie het Creative Climate Collective gelanceerd, een groep van 18 architecten, ontwerpers en makers uit Egypte, Ghana, Kenia, Mali, Mozambique, Nederland en Zuid-Afrika om te pleiten voor een grotere rol voor vormgeving in de oplossingen voor de huidige klimaatongelijkheid. Tussen 10 en 12 november 2022 heeft het collectief op de 27e VN-klimaatconferentie (COP27) in het Egyptische Sharm-El-Sheikh deelgenomen aan paneldiscussies en presentaties en een expositie georganiseerd. Doel van het collectief is het vormen van allianties met andere stakeholders, het uitwisselen van ideeën en het verbinden van partijen uit verschillende regio’s van de wereld en sectoren. Een terugblik.

29-11-2022

Het kabinet voelt zich geroepen de regie te nemen in het klimaatbestendig en natuurvriendelijk inrichten van Nederland. Op 23 november kwam het eerste deel uit van de Nationale aanpak Klimaatadaptatie gebouwde omgeving. Hierin worden de plannen en voornemens samengevat voor de periode tot en met 2030. Nog eind dit jaar moet een 'landelijke meetlat' zijn opgesteld, die bepaalt wat nou eigenlijk verstaan wordt onder een groene en klimaatbestendige gebouwde omgeving. De maatlat zal doelen en normen formuleren voor projectbouw en de ruimtelijke ordening. Natuurinclusief (ver)bouwen wordt de norm, staat in de aanpak. Via de nu nog niet ingevoerde Omgevingswet moet dit straks wettelijk geregeld kunnen worden. Dit betekent in de praktijk onder meer dat bij nieuwbouw, grootscheepse renovatie en isolatie van spouwmuren rekening wordt gehouden met nesten van huismussen, gierzwaluwen en vleermuizen. Het Planbureau voor de Leefomgeving liet in een studie uit 2020 een terugloop zien van stedelijke soorten als mus, gierzwaluw, spreeuw en zwarte roodstaart. In 2025 moeten gemeenten, provincies en waterschappen stresstesten uitvoeren om te kijken waar in hun gebied eventuele problemen kunnen opduiken qua hitte, wateroverlast en droogte. Twee jaar later moeten gemeenten een uitvoeringsplan voor klimaatadaptatie op papier hebben. In het ruimtelijk beleid moet het water- en bodemsysteem leidend zijn, denk aan bodemdaling en de waterhuishouding van een gebied. Gemeenten en provincies zullen bij locatiekeuzes moeten motiveren hoe zij op die plek omgaan met klimaatverandering en bodemdaling. Vanaf 2025 moet een nu nog onbepaald percentage van een te bebouwen gebied flexibel worden ingericht met bijvoorbeeld flexwoningen of natuur, zodat dit deel van de grond eventueel dienst kan doen als extra waterberging.

29-11-2022

Museumdirecteuren spreken klimaatactivisten aan op (eventuele) schade aan kunstwerken, maar laten tegelijk hun musea sponsoren door fossiele bedrijven. De fossiele industrie, die de klimaatcrisis het meest aanjaagt, misleidt, al decennialang via marketing,  het feit dat zij de grootste veroorzaker van klimaatontwrichting, is. Bovendien vertraagt zij daarmee – ook nu nog – de transitie en schendt mensenrechten. Het is goed dat hier nu discussie over komt. Dat schrijven Sepp Eckenhaussen, Koen Bartijn, co-directeurs van Platform BK, Rosanne Rootert, campaigner van Reclame Fossielvrij, en Hiske Arts, campaigner van Fossielvrij NL

22-11-2022

De achteruitgang van de wereldwijde biodiversiteit is ‘hardnekkig’ en kan alleen worden gestopt door ingrijpende veranderingen. Met die boodschap komt het Planbureau voor de Leefomgeving in het rapport Exploring nature-positive pathways. “Met alleen natuurbeleid gaat het niet lukken om de mondiale doelen voor biodiversiteit te halen”, stelt het planbureau. De onderzoekers schrijven dat productie- en consumptiepatronen moeten veranderen. “Denk aan vermindering van vlees- en zuivelconsumptie, vermindering van voedselverspilling en verduurzaming van de landbouwproductie”, sommen ze op. Vaak leveren maatregelen die goed zijn voor de biodiversiteit ook gunstige effecten op voor het klimaat, aldus het PBL. Om de doelen dichterbij te brengen, zijn volgens het planbureau ook ‘de inzet en de innovatiekracht’ van bedrijven, steden en maatschappelijke organisaties nodig. Overheden moeten daar ‘richting aan geven’ en er geld voor uittrekken, voegen de opstellers van het rapport eraan toe.

21-11-2022

Philippe Van Cauteren, artistiek directeur van het Stedelijk Museum voor Actuele Kunst (SMAK) in Gent, roept op tot samenwerking tussen klimaatactivisten en musea. Dat zegt hij in "De wereld van Sofie" op de Vlaamse zender Radio 1. Tegelijk wijst hij ook op de kwetsbaarheid van de musea: "De meeste instituten en musea zijn kwetsbare instellingen die met heel weinig middelen, maar met gigantisch veel engagement iets proberen mogelijk te maken. In plaats van in oppositie te denken, laat ons elkaar ontmoeten." Dat activisten musea kiezen om actie te voeren, betekent voor Van Cauteren dat musea er toe doen. Activistische beweging Extinction Rebellion nam eerder deze week contact op met Van Cauteren om in dialoog te gaan. "Ik vond dat een heel open en inspirerend gesprek, waarbij we grondig en goed naar elkaar geluisterd hebben. In de eerste plaats waren ze nieuwsgierig naar mijn houding tegenover alles wat gebeurd is. Ten tweede heb ik aangevoeld dat het een soort oproep was om te kijken of de musea geen stem kunnen hebben." Tot wat dat gesprek precies heeft geleid, moet Van Cauteren nog bekijken.

17-11-2022

Het centrum van Waalwijk is voor miljoenen euro’s opgeknapt. Vooral de Markt en het Raadshuisplein zijn flink onder handen genomen. Het Vredesplein, aan de rand van het centrum, steekt daar nu schril bij af. Toch ligt het op een vrij prominente plek bij het theater en het busstation. De gemeente Waalwijk  wil meer pleinen en entrees in en rondom het centrum groener krijgen. Dat geldt dus ook voor het Vredesplein. Het gebied mag sowieso wat levendiger. Er is voor volgend jaar 75.000 euro beschikbaar gesteld om de eerste onderzoeken mogelijk te maken. Sander Knopper, directeur van theater De Leest, is blij met de plannen. ,,Ik heb enkele jaren geleden al eens aandacht gevraagd voor het Vredesplein”, vertelt hij. ,,Dat was in een gesprek met de vorige burgemeester (Nol Kleijngeld red.), toen de ambitieuze plannen voor het centrum naar buiten kwamen. Zou het niet goed zijn om het Vredesplein meteen mee te nemen, zo was het idee.” Knopper heeft in ieder geval wel wat ideeën, zoals een soort amfitheater (rond of ovaal openluchttheater, red.) bij het plein. ,,Dat klinkt misschien wat groot, maar ik denk dan aan een plek met een verhoging, die kan worden gebruikt voor optredens en waar mensen overdag kunnen zitten.” Ook de gemeenteraad ziet kansen voor het Vredesplein als een extra openluchtpodium in de stad. De daadwerkelijke aanpak van het plein laat overigens nog een tijd op zich wachten. De gemeente doet namelijk ook onderzoek naar een mogelijke verplaatsing van het busstation van het Vredesplein richting de Taxandriaweg. Het busstation ligt nu op een steenworp afstand van het theater. Van Knopper mag dat zo blijven, al snapt hij dat er meer belangen spelen. Het is ook niet zo dat het theater heel afhankelijk is van het busvervoer.

17-11-2022

De gemeente ‘s-Hertogenbosch ontvangt een forse financiële injectie van het Rijk voor de plannen in de spoorzone: 96,1 miljoen euro. Het grootste deel, 60 miljoen, is voor een vernieuwd station. Ook komt er een nieuwe verbinding over het spoor voor fietsers en voetgangers. Wethouder Mike van der Geld :,,Met onze plannen in de spoorzone maken we een grotere stad. We noemen het niet voor niks brede binnenstad. We geven ook antwoord op andere vraagstukken, zoals ‘hoe houden we droge voeten’ en ‘wat doen we tegen de hittestress’. Dat doen we dus door veel meer ruimte te geven aan het water.”

17-11-2022

De representatieve democratie negeert de rechten van niet-mensen stelselmatig. Een oefenrechtszaak, georganiseerd door de Ambassade van de Noordzee in het Vredespaleis in Den Haag, liet zien hoe we door vernieuwing in het recht tot een andere werkelijkheid kunnen komen. Daarmee wordt terloops een nieuwe – niet te onderschatten – rol voor ontwerpers blootgelegd.

14-11-2022

Klimaatneutraal in 2030, die ambitie spreken Eindhoven en Helmond samen uit bij hun deelname aan de Missie Europa. De twee steden geven wel meteen een winstwaarschuwing: zonder (financiële) hulp van het Rijk en Europa gaat het niet lukken. Eindhovens Dagblad sprak met de Eindhovense wethouder Rik Thijs en zijn Helmondse collega Arno Bonte. Klimaatneutraal in 2030, die ambitie spreken Eindhoven en Helmond samen uit bij hun deelname aan de Missie Europa. De twee steden geven wel meteen een winstwaarschuwing: zonder (financiële) hulp van het Rijk en Europa gaat het niet lukken. Eindhovens Dagblad sprak met de Eindhovense wethouder Rik Thijs en zijn Helmondse collega Arno Bonte. De gemeenten Groningen, Amsterdam, Utrecht, Eindhoven, Den Haag, Rotterdam en Helmond zijn zeven van honderd Europese steden die hulp krijgen van de Europese Unie om in 2030 klimaatneutraal te zijn. Eindhoven en Helmond zijn als duo-gemeente geselecteerd. Voor hun voorlopersrol ontvangen de steden onder meer een financiële bijdrage en makkelijker toegang tot andere fondsen. 

10-11-2022

Een boom in een rode Volkswagen of een stadsrif voor biodiversiteit. Kunstenaars, architecten en vormgevers lieten zich inspireren door natuur in de stad Tilburg. Hun werk is tot en met 20 november te zien in tentoonstelling Stad=Natuur in de LocHal. De onderwerpen zijn actueler dan ooit: hoe gaan we in stedelijke gebieden om met de verandering van het klimaat, hoe verbeteren we op die plekken de biodiversiteit en hoe verdelen we de beperkte ruimte tussen mensen, dieren en planten? Bas Moerman bezocht de expositie en sprak met bezoekers. Ook vroeg hij aan Anneke Moors, adviseur architectuur en vormgeving van Kunstloc Brabant, hoe de expositie is opgebouwd. . ,,Het is een doorlopend verhaal, verspreid over drie ‘kamers’. In de eerste staat het benutten van ruimte in de stad centraal. De tweede kamer besteedt aandacht aan het creëren van ruimte en in de derde laten we zien wat er gebeurt als we de regie loslaten.”

08-11-2022

Aan de vooravond van de conferentie van de Verenigde Naties over klimaatverandering (COP27), die 6 november begint, onthult een nieuw rapport dat de mode-industrie achterblijft bij haar doelstellingen om de uitstoot tegen 2030 te verminderen. Uit gegevens van Stand.earth's 2022 Fashion Supply Chain Emissions Report blijkt dat dit een jaar van toegenomen emissies is geweest, ondanks de zeer publieke toezeggingen en beloften van modebedrijven om de koolstofuitstoot van voorgaande jaren te verminderen. De mode-industrie is momenteel verantwoordelijk voor ongeveer 5-8 procent van de jaarlijkse klimaatemissies, waarbij sommige ondertekenaars van het klimaatakkoord er niet in slagen de emissiedatum van 2030 te halen als er niet snel veranderingen worden doorgevoerd. Stand.earth beoordeelde tien modebedrijven, waaronder American Eagle Outfitters, Fast Retailing, Gap Inc., H&M, Inditex, Kering, Lululemon, Levi Strauss & Co., Nike en VF Corp. Van de tien is alleen Levi's op schema om de uitstoot van zijn toeleveringsketen met 55 procent te verminderen ten opzichte van het niveau van 2018, in overeenstemming met het streven om de opwarming onder de 1,5°C te houden. Aan de andere kant heeft Lululemon zijn productie met 60 procent verhoogd ten opzichte van 2021.

08-11-2022

Adviesbureau Sweco laat zien dat circulaire stadsplanning de energiebehoefte en CO2-uitstoot van steden drastisch omlaag brengt. Een middelgrote Zweedse stad staat in nieuw onderzoek symbool voor de circulaire Europese stad van de toekomst. Het is 2040. In Näringen Circular City District worden huizen gebouwd met louter duurzame materialen. Zonnepanelen bedekken ieder stukje gevel dat niet in de schaduw ligt. Veel wordt met elkaar gedeeld: van auto’s tot woningen. Voedsel en elektriciteit worden lokaal geproduceerd en opgewekt. Nieuwe elektrische fietsen en drones bepalen het straatbeeld. Sweco toont aan dat circulaire steden in 2040 tot 75 procent van de totale energiebehoefte kunnen besparen (ten opzichte van 2022). De huidige CO2-uitstoot van steden kan met maar liefst 97 procent worden verlaagd. Het rapport reikt beleidsmakers, gebiedsontwikkelaars, ontwerpers en bedrijven verschillende handvatten aan voor de stad van de toekomst. De gebouwde omgeving speelt daarbij zeker een rol. Gedeelde ruimtes, deelmobiliteit en kleinere woningen zijn volgens het rapport belangrijke factoren in een circulaire stadstransformatie. Immers, minder woonruimte leidt tot minder materialen, minder energiegebruik, minder afval en dus tot minder uitstoot. Maar het gaat om meer: de hele manier van denken over circulariteit moet veranderen. Een circulaire levensstijl vraagt ook om sociale verandering, zeggen de onderzoekers.Op 7 februari 2023 vindt op de Faculteit Bouwkunde van de TU Delft het Symposium Circulaire Gebiedsontwikkeling plaats.

03-11-2022

Nederlanders waarderen groen in de woonomgeving vrijwel unaniem, maar lang niet altijd om dezelfde redenen als beleidsmakers. Kwaliteiten als klimaatadaptatie en duurzaamheid staan voor veel mensen bijvoorbeeld onderaan de prioriteitenlijst. Wel zijn er grote verschillen tussen verschillende doelgroepen. Dat blijkt uit onderzoek door MarketResponse. De resultaten kunnen gemeenten, corporaties en ontwikkelaars helpen met het maken van de juiste ontwerp- en communicatiekeuzes.

03-11-2022

De verandering van het klimaat gaat ons land transformeren. Wat betekent dit voor cultureel erfgoed? Kunnen we al onze rijksmonumenten, archeologische vindplaatsen, historische landschappen en tradities behouden? Waarschijnlijk niet. De zeespiegelstijging zal ons op lange termijn tot keuzes dwingen. Maar hoe kiezen we wat we behouden? Wie bepaalt dat? En welke prijs zijn we als samenleving bereid te betalen? Dit soort vragen staan centraal op het nieuwe platform ‘Klimaatverandering & Erfgoed’. De oprichters van het platform vertegenwoordigen een brede afspiegeling van de erfgoedsector. Het gaat om het College van Rijksadviseurs, MOOI Noord-Holland, het Kenniscentrum Immaterieel Erfgoed Nederland, Het Oversticht, Erfgoed Leiden en Omstreken, Slot Loevestein en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. De oprichters vonden elkaar in hun gedeelde zorgen over het ontbreken van een kritisch gesprek over de gevolgen van klimaatverandering op erfgoed.

01-11-2022

Het thema van de BNA Architectendag op 3 november is gericht op de grote en urgente maatschappelijke opgaven van het moment; klimaatverandering, biodiversiteit, stikstof, energietransitie, de wooncrisis, verstedelijking. “Die vragen om transities met impact op de gebouwde omgeving. Deze transities zijn complex, omdat dit vraagt om oplossingen op alle schaalniveaus en over alle sectoren heen. Voor het oplossen van deze maatschappelijke thema’s spelen ontwerpkracht, data, digitale technologie en industrialisatie een steeds belangrijke rol”, stelt de BNA.

31-10-2022

In 2017 ging Coldplay voor het laatst uitgebreid op wereldtournee. Daarna kondigde de band aan dat niet te doen bij een nieuw album, omdat ze geschrokken waren van de enorme uitstoot die een reis rond de wereld veroorzaakt. "We gaan uitzoeken hoe we dit niet alleen duurzaam kunnen doen, maar zelfs kunnen bijdragen aan het milieu", zei zanger Chris Martin destijds tegen BBC News. De band doet in toernees niet meer alle landen aan en kiest voor een aantal centrale punten. Zo staat Coldplay de komende weken acht keer op dezelfde locatie in Buenos Aires: dat scheelt het heen en weer vliegen en rijden van apparatuur en de bandleden. In juli 2023 staat Coldplay vier keer in de Johan Cruijff ArenA en worden België en Duitsland overgeslagen. De concerten in Buenos Aires zijn via livestreams te zien in bioscopen. Reizen doet de band nog steeds, maar naar eigen zeggen wel milieuvriendelijk. Een contract met het bedrijf Neste leidde ertoe dat de band beschuldigd wordt van 'greenwashing'. Zo milieuvriendelijk als de reizen volgens Coldplay en Neste zijn, zijn ze volgens de organisaties namelijk niet. Neste gebruikt weliswaar veel biobrandstoffen, maar maakt zich ook schuldig aan het kappen van bossen in Indonesië en Maleisië, bleek uit een studie van Friends of the Earth. De band maakt tijdens de tournee gebruik van een kinetische vloer: fans creëren zo een deel van de benodigde energie door te dansen. Voor ieder kaartje dat verkocht wordt, wordt een boom geplant, heeft de band toegezegd. Fans kunnen via een app vertellen hoe ze naar het concert komen en krijgen korting op merchandise als ze dat op een milieuvriendelijkere manier doen. Bijvoorbeeld als ze met een groep van minstens drie carpoolen of als ze gebruikmaken van openbaar vervoer. Ook een samenwerking met BMW kwam Coldplay op kritiek te staan. Het automerk levert veertig oplaadbare batterijen, die normaal gebruikt worden voor voertuigen, om het concert van stroom te voorzien. "BMW lobbyt om ervoor te zorgen dat auto's niet al in 2035 uitstootvrij moeten zijn, maar spant Coldplay voor zijn karretje om toch milieuvriendelijk over te komen", zei een woordvoerder van milieuorganisatie Sum of Us in The Guardian. Met zijn twaalfstappenplan hoopt Coldplay verschil te maken, maar ook  Chris Martin erkent dat de band er nog lang niet is. "Maar we zijn wel veel verder dan we zouden zijn als we onszelf nooit de vraag hadden gesteld hoe het beter kan."

31-10-2022

Axios vroeg aan verschillende klimaatactivisten hoe zij stonden tegenover de acties van de Britse actiegroep Just Stop Oil in musea. Oli Mould, Universiteit van Londen, neemt het op voor Just Stop Oil. Ook al zijn we het niet eens met hun tactiek, deze demonstranten verdienen onze solidariteit, meent James Greig.

31-10-2022

Het schilderij Meisje met de parel van Johannes Vermeer was op 27 oktober het doelwit van 3 Belgische milieuactivisten. De actievoerders droegen t-shirts met daarop de tekst Just Stop Oil. De Britse actiegroep zegt niets te maken te hebben met de actie van de drie Belgen. Vanuit de Nederlandse museumwereld is verontwaardigd gereageerd op de actie van klimaatactivisten in het Mauritshuis waarbij een man zijn hoofd vastlijmde aan de glasplaat voor Meisje met de parel. Ook staatssecretaris Uslu sprak zich uit : "Demonstreren is een groot goed en iedereen heeft het recht om een punt te maken. Maar alsjeblieft: laat ons gezamenlijk erfgoed met rust". Het aanvallen van weerloze kunstwerken is niet de juiste manier." Hoewel het Mauritshuis in een persverklaring vertelde dat het schilderij bij de actie niet is beschadigd, had dat ook anders kunnen aflopen, zegt Vera Carasso van de Museumvereniging. "Ze doen alsof ze weten waar ze mee bezig zijn, maar ook een schilderij achter glas kun je beschadigen. Ook een lijst kan heel kwetsbaar zijn." Omdat de meeste musea niet over hun veiligheidsmaatregelen praten, willen ze ook niet vertellen of de beveiliging nu wordt opgeschroefd. Volgens Carasso zijn de musea in ieder geval "extra alert" na deze actie. Ze zegt te vrezen dat de actie kan leiden tot "copycats". Maken musea in Noord-Brabant zich zorgen over de acties? Brabants Dagblad sprak met Noordbrabants Museum, Design Museum Den Bosch en Museum de Pont in Tilburg.

25-10-2022

De laatste weken zagen we klimaatactivisten peperdure schilderijen bekogelen met etenswaren om zo de aandacht te vestigen hun doel. Koepelorganisatie Museumvereniging noemt de acties in gesprek met NU.nl onacceptabel. "Het klimaat en een duurzame toekomst is voor musea en de museumvereniging een urgent thema. Musea doen veel aan verduurzaming en houden ook tentoonstellingen over klimaatverandering. Daarmee staan musea en klimaatactivisten naar mijn mening aan dezelfde kant", zegt directeur Vera Carasso van de Museumvereniging. "Tegelijkertijd spreken wij ons uit tegen de acties waarbij kunstwerken worden besmeurd. Onze hoofdtaak is juist die werken te behouden, daarom vinden wij het onacceptabel. We begrijpen dat het de bedoeling is dat het een actie is die pijn doet, maar richt het dan tegen degene die je moet bereiken."

25-10-2022

Er is een ontwerpende aanpak nodig om de Nederlandse delta in de toekomst veilig en leefbaar te houden. Onderzoekers, stedenbouwkundigen, landschapsarchitecten en ingenieurs maakten in het kader van de Redesigning Deltas-beweging vernieuwende ontwerpen voor vijf regio’s in Nederland. De voorstellen zijn onthuld op de Internationale Architectuur Biënnale in Rotterdam en ook online te zien. Moeten we de rivieren en de zee vrij spel geven en ons terugtrekken in verdichtte metropolen? Kunnen we de natuur de vrijheid geven om te bufferen in tijden van overvloed en schaarste? Gaan we bedrijven verplichten om hun grond op te hogen? Mensen vragen anders te wonen? Het is tijd om over zulke drastische ingrepen na te denken, vindt een groep onderzoekers die zich verenigde in de beweging Redesigning Deltas. TU Delft, Deltares, Erasmus Universiteit Rotterdam, de convergentie alliantie Resilient Delta, Wageningen Universiteit, PBL en IHE trekken hierin samen op met de praktijk.

25-10-2022

Het project Werklandschappen voor de Toekomst beoogt een grootschalige vergroening van bedrijventerreinen in Nederland te gaan realiseren. Groenere bedrijventerreinen zijn nog geen norm en ideeën hierover zijn nog versnipperd en worden niet landelijk vorm gegeven. Het voorstel Werklandschappen moet positieve effecten opleveren op het gebied van onder meer klimaatadaptatie, biodiversiteit en arbeidsproductiviteit. In Werklandschappen van de Toekomst werken dertig partijen, waaronder vier ministeries, de Stichting Kennisalliantie Bedrijventerreinen Nederland, Stichting Steenbreek en IVN Natuureducatie, samen. In de toekomst moeten zo risico’s van wateroverlast en hitte beperkt worden. Het kabinet draagt 26 miljoen euro bij uit het Nationaal Groeifonds.

20-10-2022

Klimaat staat bij de 200 afgestudeerden van de Design Academy hoog op de agenda. Hun werk is tijdens de Dutch Design Week te zien op een expositie in Eindhoven. NRC licht er vier projecten uit.

17-10-2022

Het rijksmonument de Gashouder in Amsterdam gaat vanaf november geen gas meer gebruiken en draait waar mogelijk op zelf opgewekte energie. Het gebouw is onderdeel van de voormalige Westergasfabriek, dat in 1883 werd gebouwd. In gasfabrieken werd uit steenkool stadsgas gemaakt. Tegenwoordig worden in de Gashouder evenementen georganiseerd. Het is een nieuwe grote stap in de duurzame ontwikkeling van het Westergasterrein. “Door deze stappen laten we met de Gashouder zien hoe je innovatief en duurzaam om kunt gaan met monumentaal erfgoed”, aldus Lennart Rottier van vastgoedbedrijf MILLTEN, en mede-eigenaar van Westergas. “Het rauwe industriële uiterlijk van dit monumentale pand en de beleving daarvan bij de bezoekers zijn bij de renovatie altijd leidend geweest. Hopelijk kan de Gashouder als cultuurpodium, en uiteindelijk het hele Westergasterrein, als energie-onafhankelijk cultuurdorp een voortrekkersrol innemen en andere plekken inspireren tot een duurzame toekomst.”

17-10-2022

De Nationale Opera heeft de rechten verkregen van Anoek Nuyens en Rebekka de Wit om hun bekroonde toneelstuk De zaak Shell te bewerken tot een opera. Deze opera zal tijdens het Opera Forward Festival 2024 in première gaan. The Shell Trial is een opera gebaseerd op de theatervoorstelling De Zaak Shell (2020) van theatermakers Rebekka de Wit en Anoek Nuyens. Een beetje onwerkelijk’ en ‘een grote eer’ vinden Nuyens en De Wit dat er van hun voorstelling nu een opera wordt gemaakt. Is er na al dit succes nog publiek voor de tekst? ‘Rebekka en ik zijn van mening dat het verhaal niet genoeg verteld kan worden’, zegt Anoek Nuyens. ‘Ik denk ook dat de verschillende media elkaar versterken. Er zijn best wat bezoekers na de stream naar het theater gekomen, waar ze het nog intenser ervoeren. Door deze opera komt de tekst misschien ook weer bij een heel ander publiek terecht. We zijn heel blij dat het nu in de hart van de opera, op het podium van de grote zaal, gespeeld gaat worden. De reguliere operabezoekers zijn toch anders dan het Frascati-publiek. Het is meer het zakelijke en politieke establishment van ons land en met die macht willen we juist het gesprek aangaan.’ De operamakers krijgen vrij spel bij het bewerken van de toneeltekst. De auteurs gaan dus niet meewerken aan het libretto. ‘Ze mogen doen wat ze willen, als ze de kern maar behouden: de klimaatcrisis als verantwoordelijkheids- en systeemcrisis.” Tweede voorwaarde van de auteurs was dat de opera ook achter de schermen haar best zou doen om zo klimaatneutraal mogelijk te produceren. Nuyens probeert haar eigen voorstelling ook steeds zo neutraal mogelijk op te voeren, met een zuinig lichtplan en groene eet- en reisoplossingen. ‘Ik vind dat we als sector allemaal een verantwoordelijkheid hebben, voor én achter het podium. Practice what you preach.’ Het geld dat Nuyens voor de rechten ontvangt, kan ze inzetten voor nieuwe langetermijnprojecten en -onderzoeken. ‘Die vallen in de huidige subsidiestructuren buiten de boot’. Ze werkt onder meer al een jaar aan een nieuwe voorstelling en dramaserie over staalgigant Tata Steel.

17-10-2022

Het Solar Pavillion was het sluitstuk van de Solar Biënnale, die ontwerper Marjan van Aubel samen met ontwerper Paulien van Dongen organiseerde in Rotterdam. Ze schreven een manifest en organiseerden bijeenkomsten waar bedrijven, overheden en ontwerpers samenkomen. ,,Ons manifest opent met de stelling: sharing is caring. Als solar designer móet je wel samenwerken. Techniek en esthetiek hebben elkaar hard nodig om ervoor te zorgen dat onze relatie met zonne-energie verandert. Van een puur technische toepassing tot iets dat mensen graag dichtbij zich hebben.” Van Aubel is ambassadeur van de Dutch Design Week. Het paviljoen wordt voor de manifestatie in Eindhoven neergezet. Anne van Wolfswinkel sprak met haar  over haar visie, die draait om de poëtische kracht van de zon.

13-10-2022

Het kan niet anders. Ook de cultuursector werkt mee aan de klimaatverandering. We veroorzaken haar door ons gedrag, we worden erdoor getroffen, ze beïnvloedt ons leven. Het is onvermijdelijk dat iedereen gaat nadenken over het klimaat. Kunstloc organiseert daarom dit najaar een programma onder de noemer Kunst & Klimaat, omdat het niet anders kan. Liesbeth Jans licht in haar blog een paar programmaonderdelen uit. Om te laten zien hoe kunstenaars op een positieve manier kunnen bijdragen aan de klimaatverandering, hoe ze ons bewustzijn scherpen, en vorm en inhoud kunnen geven aan nieuwe toekomstbeelden.

11-10-2022

Korte organisatorische lijnen, veel contact met bewoners en weinig bemoeienis vanuit het stadsbestuur. Met deze prijswinnende strategie vergroent Alkmaar de stad in rap tempo. In nog geen drie jaar is 30.000 m2 steen in de stad al veranderd in groen.

10-10-2022

De Nationale Opera is met de opera The Shell Trial genomineerd voor de Fedora Opera Prize: een internationale prijs die wordt toegekend aan de meest innovatieve opera-, ballet- en educatieprojecten. Deze opera zal tijdens het Opera Forward Festival 2024 in première gaan. The Shell Trial is een opera gebaseerd op de theatervoorstelling De Zaak Shell (2020) van theatermakers Rebekka de Wit en Anoek Nuyens. The Shell Trial is een nieuwe opera die ingaat op de context van de baanbrekende rechtszaak waarin oliegigant Shell werd geconfronteerd met hun verantwoordelijkheid voor de klimaatverandering. In deze productie gaat het echter niet alleen om de verantwoordelijkheid van één bedrijf. “Met The Shell Trial brengen we verschillende stemmen en perspectieven samen en confronteert De Nationale Opera zichzelf en het publiek met hun eigen rol en verantwoordelijkheid in de klimaatcrisis.” In samenwerking met coproducenten Gable Roelofsen en Romy Roelofsen van Het Geluid Maastricht hoopt De Nationale Opera met dit project “het gesprek op gang te brengen over de klimaatcrisis en de verantwoordelijkheid die wij allemaal delen voor de huidige en toekomstige gezondheid van onze planeet.” De Amerikaanse Pulitzerprijs-winnende Ellen Reid is de componist op een libretto van Roxie Perkins. Bij De Nationale Opera staat duurzaamheid hoog op de agenda en er wordt naar gestreefd om dit ook door te voeren in de productieprocessen. Voor The Shell Trial gaat de Nationale Opera nog een stap verder. Er zal een compensatieplan worden opgesteld en uitgevoerd om de ecologische voetafdruk van de productie te compenseren en maakt het artistieke team alle decors en kostuums met bestaande en gerecyclede materialen

06-10-2022

Op 28 september overhandigde een coalitie van maatschappelijke organisaties, provincies, waterschappen en bedrijven (verenigd in de Stichting Deltaplan Biodiversiteitsherstel) het Aanvalsplan Landschap aan de minister voor Natuur en Stikstof, Christianne van der Wal. Met dit plan wordt ingezet op 10% gebiedseigen landschaps­elementen bij de inrichting van het landelijk gebied. De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) is als onderdeel van het ministerie van OCW betrokken bij het realiseren van het Aanvalsplan. Die betrokkenheid bestaat uit een financiële bijdrage en het voeden van dit plan met kennis over het cultuurlandschap. De zorg voor ons landschap is een culturele opgave; door krachten te bundelen in dit Aanvalsplan wordt de landschappelijke kwaliteit en diversiteit van het Nederlandse landschap verhoogd. Het draagt bij aan het halen van onze Europese verplichtingen rondom biodiversiteit, de klimaatopgave en schoon water en biedt daarmee ook kansen voor verduurzaming van de landbouw. In 2030 moet de helft van deze ambitie zijn gerealiseerd, uiterlijk in 2050 moet het groen-blauwe raamwerk klaar zijn.

06-10-2022

Duurzaamheid en de festivalbranche. Een paar jaar geleden hadden die twee nog niet veel met elkaar gemeen. Na de coronaperiode waren de festivals deze zomer eindelijk terug. En hoe! Bezoekers werden niet alleen getrakteerd op fantastische programma’s, maar ook op nieuwe groene oplossingen. Elmay Claassen sprak erover met drie Brabanders uit de festivalbranche: Laura van de Voort, mede-oprichter van Green Events, een kennisplatform voor een duurzame evenementenindustrie, Nils Mevius, verantwoordelijk voor het horecabeleid tijdens theaterfestival De Parade in Eindhoven, en Remko Hermans van het Intents Festival, dat drie dagen dancefestival in Oisterwijk stond.

06-10-2022

Steden, regio's en bedrijven kunnen in theorie een hoop bijdragen aan het klimaatbeleid, maar in de praktijk valt dat tegen. Tot die conclusie komt onderzoeker Mark Roelfsema van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL), die hier promotieonderzoek naar heeft gedaan. Concreet brengen deze partijen de uitstoot van broeikasgassen met slechts 1,5 tot 2,5 procent extra omlaag in 2030, becijfert de onderzoeker. Op nationaal niveau gaapt vaak een gat tussen de beloftes die landen doen om de opwarming van de aarde te beperken en wat echt nodig zou zijn om aan de afspraken te voldoen. Dat wordt het 'ambitiegat' genoemd. Daarbovenop komt ook nog het 'implementatiegat', het verschil tussen belofte en uitvoering. Dezelfde fenomenen ziet Roelfsema bij steden, regio's en bedrijven. ‘Gezamenlijk beloven ze veel, maar als je kijkt naar wat ze echt doen, valt dat tegen.’

06-10-2022

Met elk alarmerend nieuwsbericht wordt de urgentie van de klimaatcrisis en de noodzaak om te verduurzamen duidelijker. Eerder bleek de motivatie om hiermee aan de slag te gaan hoog te zijn in de cultuursector, maar bleven in de uitvoering echt grote stappen uit. Hoe zit dat nu? Waar staat de cultuursector na twee jaar coronacrisis in zijn duurzame transitie? Wat is nodig voor de volgende stap, en wat kunnen we nu doen om samen door te pakken? Over deze vragen gaat de State of Sustainability, georganiseerd door de Boekmanstichting en Bureau 8080 op 27 oktober 2022 in Amsterdam.

06-10-2022

De Verkenners Charlotte Hopmans en Elsa van Dam onderzoeken voor Kunstloc Brabant het thema kunst & klimaat. Zij interviewen stakeholders en organiseren op 12 november een werkplaats waarin makers samen met leden van een minimaatschappij de toekomst gaan verbeelden. Elsa van Dam blogt erover.

04-10-2022

Ongeveer 80% van de totale voetafdruk van het Nederlandse rietkwintet Calefax wordt veroorzaakt door vliegreizen. Daar zetten de musici dus op in. Ze vermijden vluchten binnen Noordwest-Europa, voor zover het schema dit toelaat. En "van vliegreizen die niet te vermijden zijn" wordt de uitstoot deels gecompenseerd. Voor die compensatie legt Calefax vanaf september geld opzij, ruim een derde van de ticketprijs. En ze gaan onderzoeken hoe hun activiteiten nog schoner kunnen. Maar het is niet eenvoudig. “Natuurlijk is het belangrijk om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen”, schrijft het kwintet, “maar tegen welke prijs voor onze internationale carrière?” Die carrière willen ze duidelijk nog niet opgeven. De bekendmaking van het nieuwe milieubeleid deden ze vanuit Singapore, waar ze eind september op tournee zijn.

04-10-2022

Het Drents Museum nam onlangs 500.000 euro aan van de NAM. Dat geld wordt gebruikt voor de verbouwing van de museumentree. Een moreel verkeerde keuze, vindt Leo van Kampenhout, klimaatwetenschapper en coördinator bij actiegroep Extinction Rebellion Drenthe. omdat de olie- en gaswinning de wereld bedreigt.

27-09-2022

Veel kantoorpanden voldoen nog niet aan de wettelijke verplichting om vanaf volgend jaar minimaal het energielabel C te hebben. Dat meldt ABN AMRO na een analyse. Volgens de bank komt dat onder meer door de hoge investeringen, onduidelijke regelgeving en een gebrek aan personeel. Het gaat om veertig procent van de kantoorpanden. Volgens vastgoedspecialisten van ABN AMRO, die de analyse uitvoerde, gokken eigenaren erop dat de kans op een boete vooralsnog klein is vanwege een tekort aan handhavers.

27-09-2022

De groene stad van de toekomst is een open ‘spons’ die volledig in het landschap past, zegt architect en stedenbouwkundige Winy Maas. Maar zo ver zijn we nog lang niet. Voor nu geldt: binnenstedelijk werken aan een duurzame stedelijke omgeving. Want ook binnen de bestaande rode contouren liggen legio kansen. Het vergt wel visie, durf en leiderschap. Stadszaken sprak met Maas.

27-09-2022

Tot half oktober worden in de hal van de Centrale Bibliotheek in Rotterdam de maquettes tentoongesteld van acht Rotterdamse stadsparken die de komende jaren gerealiseerd moeten worden. Het gaat om een combinatie van bekende plekken die gaan vergroenen – Hofplein, Schouwburgplein, Westblaak, Hofbogen, Prins Alexanderplein – én nieuw te ontwikkelen parken: Rijnhavenpark, Nelson Mandelapark (in de Maashaven) en Getijdenpark Feyenoord. Zo wordt het Hofplein omgebouwd van een „verkeersmachine” tot een plek waar je kan verblijven. De opgave voor de stad is groot, vertelt Annemieke Fontein, hoofd landschapsarchitectuur bij Stadsontwikkeling en in die rol mede verantwoordelijk voor de uitvoering van deze stadsprojecten. In het coalitieakkoord van Leefbaar Rotterdam, D66, VVD en Denk van juni staat dat Rotterdam moet „transformeren van een grijze stad naar een groene stad”. Doel is in vier jaar twintig hectare te vergroenen. Daar mikte het college in de periode 2018-2022 ook op, volgens de gemeente kwam het uit op 21,5 hectare (bijna 30 voetbalvelden). De acht projecten kosten samen 360 miljoen euro.

22-09-2022

Door klimaatverandering en verdichting van steden komt de ontwikkeling van stadsnatuur in een stroomversnelling. Om steden leefbaar te houden en het hoofd te bieden aan hittestress, droogte, overstroming en afname biodiversiteit. De nieuwe expositie STAD = NATUUR, geïnitieerd door Kunstloc Brabant, in de LocHal vraagt aandacht voor de belangrijke rol die creatieve makers hebben in het vormgeven van de groene stad. Een expo met prikkelende kunstwerken en installaties die je laten meekijken door de ogen van kunstenaars, vormgevers en (landschaps)architecten en laten zien hoe zij bijdragen aan bewustzijn en innovatie. Simone Vos sprak met 3 exposanten over hun visie op stadsnatuur, vergroening en klimaatadaptatie.

22-09-2022

In steeds meer stedelijke bouwprojecten wordt bewust ruimte gemaakt voor de natuur. Dat is goed voor planten, dieren en de mens. Maar de praktijk is echter weerbarstig, blijkt uit onderzoek van de Wageningen University Research. We staan aan het begin van een transitie.

22-09-2022

Met een andere energieproductie, ander energiegebruik, andere veeteelt en ander landgebruik wil het kabinet voldoen aan de klimaatdoelen van 2030. Daarvoor zijn dan wel zonnepanelen, windparken, laadpalen, andersoortige stallen en energiezuinige apparaten nodig, die op hun beurt vragen op arbeidskrachten die de productie, de installatie en het onderhoud kunnen verzorgen. Precies daar dreigt een tekort te ontstaan, waarschuwen het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) en het Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA) van de Universiteit Maastricht. Vooral de vraag naar master-gediplomeerden in de werktuigbouwkunde, de bouwkunde, de civiele techniek en de architectuur zal toenemen

15-09-2022

Nederland staat voor grote investeringen in de energie-infrastructuur. De afgelopen maanden laten niet alleen onze afhankelijkheid van gas zien, maar ook dat betaalbare en betrouwbare energievoorzieningen van cruciaal belang zijn voor iedereen. Zonder een robuust energiesysteem stort de samenleving in elkaar. De stapsgewijze transformatie van een fossiel naar een duurzaam energiesysteem stelt veel nieuwe eisen aan het nationale energienetwerk. Volgens een nieuw advies van het College van Rijksadviseurs is de aanleg van deze nieuwe energiehoofdstructuur bepalend voor de ruimtelijke inrichting van Nederland.

15-09-2022

Kleding, tafels maar ook auto’s, gebouwen en zelfs complete steden – alles kan energie opwekken in de wereld van modeontwerper Pauline van Dongen en productdesigner Marjan van Aubel. Consumenten veranderen daarbij in actieve en zelfvoorzienende energieproducenten. Deze missie overstijgt inmiddels hun individuele praktijk. De zelfverklaarde ‘solar sisters’ willen kennisuitwisseling tussen internationale geestverwanten stimuleren. Van Dongen: “Overals werken mensen op een eilandje aan hun eigen projecten, net als wij deden eigenlijk.” Daarom organiseren zij in september van dit jaar de eerste Solar Biënnale in Het Nieuwe Instituut in Rotterdam. “Er zijn andere ontwerpers en activisten over de hele wereld die een inspirerend verhaal over zonne-energie vertellen. Die willen wij samenbrengen. Naast een hoofdtentoonstelling in Het Nieuwe Instituut in Rotterdam zijn er lezingen, workshops en netwerkbijeenkomsten.”

15-09-2022

Effecten van klimaatverandering zijn ook voor erfgoed zichtbaar. Het ministerie van OCW, en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed als onderdeel daarvan, werken samen met Europese partners aan dit thema. Een van de resultaten is een nieuw rapport met korte en krachtige aanbevelingen hoe om te gaan met klimaatverandering en cultureel erfgoed. Het rapport bevat ruim tachtig praktijkvoorbeelden afkomstig uit heel Europa.

15-09-2022

De coronapandemie heeft de cultuursector hard getroffen. Door de maatregelen konden publieksactiviteiten niet of nauwelijks plaatsvinden en veel makers konden het omzetverlies moeilijk opvangen. De crisis daagt ook uit tot herbezinning op de wereld na corona. Hoe kan de sector de grote uitdagingen van deze tijd tegemoet treden? Zoals een eerlijkere arbeidsmarkt, het terugdringen van maatschappelijke ongelijkheid of klimaatverandering. Tijdschrift Boekman Boekman #132: Cultuursector en de pandemie.

13-09-2022

Ambities te over in het nieuwe kunstcentrum Radius in Delft. Het nieuwe kunstcentrum is gevestigd in het voormalige pomphuis en ondergrondse waterbassin van de watertoren in Delft. Het eerste jaar staat in het teken van Climate of Concern. Een tentoonstellingsreeks die alarmerend is, maar ook oplossingen wil zoeken voor de problemen waar de mensheid voor staat. Domeniek Ruyters over de expositie. Charlotte Fijen bezocht er een eerdere expositie over de wereldwijde watercrises, Emotions are Oceans.

13-09-2022

Deze zomer zetten het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie en What Design Can Do samen een open oproep uit voor projecten gericht op klimaatverandering en deelname aan een Creative Climate Coalition tijdens de UN Climate Change Conference 2022 (COP27). De adviescommissie selecteerde uit de 26 ingediende aanvragen 8 projecten. De Creative Climate Coalition komt bijeen voor een driedaagse summit, van 10 t/m 12 november, tijdens COP27 in Sharm El-Sheikh, Egypte. De acht makers en ontwerpers die zijn geselecteerd via de Open Oproep Climate Action x Design komen samen met tien door What Design Can Do uitgenodigde impactvolle ontwerpers uit Afrikaanse landen (waarvan vijf uit Egypte). Het doel van de Creative Climate Coalition is het uitwisselen van verschillende perspectieven, ideeën en oplossingen voor diverse klimaatvraagstukken, het leggen van contacten voor de verdere ontwikkeling en implementatie van ontwerpprojecten, en het creëren van meer aandacht voor het benutten van ontwerpkracht bij het realiseren van de Sustainable Development Goals (SDG’s). De selectie omvat projecten op het gebied van architectuur, vormgeving en cross-overs tussen deze disciplines. Drie projecten zijn gericht op diverse watervraagstukken, waaronder waterzuivering, waterwinning en waterrecycling. Voor deze open oproep was een budget van € 56.000 beschikbaar. De maximumbijdrage per project bedroeg € 7.000.

12-09-2022

Klimaatverandering, biodiversiteitsverlies en de zorg om de leefbaarheid van de steden heeft de beleidsmatige aandacht voor groen bij gemeenten de afgelopen decennia op de kaart gezet. De coronacrisis gaf hier nog een extra impuls aan. Met de uitvoering worstelen veel gemeenten nog. Dat blijkt uit onderzoek van Wageningen University & Research (WUR).

12-09-2022

Openbaar stedelijk groen is veel effectiever tegen hitterisico’s voor kwetsbare groepen als het direct aan stedelijke woningen gekoppeld is, dan een stadspark in de openbare ruimte. Dat zegt Madeleen Helmer, projectleider hitteadaptatie van Klimaatverbond Nederland. Volgens Helmer wordt er bovendien té veel gekeken naar vergroening alleen. ‘Uit onderzoek van de Hogeschool van Amsterdam uit 2020 bleek dat 10 procent meer vergroening van de stad de temperatuur met een halve graad verlaagt. Dat is belangrijk, maar andere maatregelen zoals zonwering en ventilatie van de woning brengen meer verkoeling.’ Ze benadrukt dat een effectief hitteadaptatiebeleid primair moet worden ingestoken vanuit kwetsbare mensen en dan is de openbare ruimte niet de belangrijkste plek. Zo heeft een tachtigjarige die alleen woont in een goedkope en te hete doorzonwoning in de Utrechtse wijk Overvecht, volgens haar niet veel aan het omliggende groen.

12-09-2022

Nederland is de mondiale potstal geworden. Het stikstofprobleem, fosfaat-, het droogte- en het biodiversiteitsprobleem zijn geen geïsoleerde problemen. Alle genoemde uitdagingen ontmoeten elkaar in het ruimtelijke domein; een systeemverandering is nodig. De afgelopen vijf jaar zijn tal van ontwerpstudies gedaan die oplossingsrichtingen aandragen, maar deze lijken niet te landen. Dirk Sijmons roept op tot een meer activistische rol van landschapsliefhebbers tot professionals, van beroepsverenigingen tot rijksadviseurs om onze volksvertegenwoordigers van het landschapsbelang in de oververhitte discussie te overtuigen.

12-09-2022

Het College van Rijksadviseurs is aangesteld om het Rijk gevraagd en ongevraagd te adviseren over kwesties waar de kwaliteit van onze fysieke leefomgeving in het geding is. De stikstofopgave is onmiskenbaar zo’n kwestie. Het college heeft daarom zijn visie onder de aandacht gebracht bij de heer Remkes.

12-09-2022

Het College van Rijksadviseurs en de co-opdrachtgevers hebben de zes Young Innovators voor dit jaar uitgekozen. Zij gaan aan de slag met een ontwerpend onderzoek waarin ruimtelijke en maatschappelijke thema's elkaar versterken en nieuwe, inspirerende perspectieven bieden. Met dit Young Innovator programma koppelen de Rijksadviseurs jonge, talentvolle architecten, interieurarchitecten, stedenbouwkundigen en landschapsarchitecten aan grote ruimtelijke opgaven als klimaatadaptatie, energietransitie, duurzame verstedelijking & mobiliteit en transitie van de landbouw. De Young Innovators werken tot eind december aan de opgaven. Het verslag van de tussenpresentatie in oktober en de resultaten van het programma eind december worden via de website van het College van Rijksadviseurs gedeeld.

12-09-2022

Het ontbreekt in de culturele sector niet aan toewijding aan het klimaat, wel aan geld. Daarom zal meer financiële ruimte beter helpen richting een kleinere ecologische voetafdruk dan het invoeren van een nieuwe code, betoogt Eelco van der Lingen, directeur van het Mondriaan Fonds. Hij reageert op een suggestie van Maurice Seleky, hoofd communicatie & marketing en MT-lid bij het Amsterdam Museum, Chris Julien, onderzoeker bij Waag, en Maarten Bul, programmaleider en MT-lid bij het Fonds voor Cultuurparticipatie, die pleiten voor een Code Kunst & Klimaat. De bestaande Governance Code Cultuur, de Fair Practice Code en de Code Diversiteit & Inclusie “richten zich op een gezonde en representatieve culturele sector; iedereen in de sector heeft hierin een directe rol, rechten en verantwoordelijkheden. De staat van het klimaat is echter een veel breder maatschappelijk vraagstuk. Dat is van een andere orde.” schrijft van der Lingen. Hij pleit voor meer geld voor de codes FP en D&I, want de institutionele wil om stappen te zetten richting een kleinere ecologische voetafdruk is er al lang.

08-09-2022

Tijdens het Paradisodebat op  28 augustus jl. stelde een waaier aan prominente vertegenwoordigers uit het culturele en creatieve veld prikkelende vragen aan de aanwezige politici. In de komende weken licht Kunsten ’92 er een paar uit. Als eerste de vraag van Meta Knol, wier voorstel op 6 september ook verscheen in de Volkskrant Zij is ook geïnterviewd als onderdeel van het langetermijnproject KUNSTEN2030, waar Kunsten ’92 een visie voorlegt voor de toekomst van de culturele en creatieve sector. Bij de crises die Nederland parten spelen dienen we niet te kijken naar herstel maar naar transitie, schrijft Knol. Iedere burger moet daar tijd in steken. ‘Laten we de activist in ons wakker kussen.’

01-09-2022

De Nederlandse cultuursector kan veel meer bijdragen aan de klimaatdoelen van Parijs. Daarom moet er een Code Cultuur, Klimaat & Milieu komen, betogen Maurice Seleky, hoofd communicatie & marketing en MT-lid bij het Amsterdam Museum, Chris Julien, onderzoeker bij Waag, en Maarten Bul, programmaleider en MT-lid bij het Fonds voor Cultuurparticipatie. Jan Willem van Bokhorst, medeoprichter van Bureau 8080 dat als doel heeft de transitie naar een klimaatpositieve culturele en creatieve sector te versnellen, schrijft dat zo’n code onnodig is, hij vindt het niet de juiste vorm. ‘Het zal zelfs de transitie naar een sectorbreed klimaatbeleid vertragen. Helemaal als je, zoals de drie betogen, ook afspraken wil maken over de mate waarin het gesubsidieerde deel van de sector zich artistiek dient te verhouden tot het klimaat. Nooit doen. De autonomie over de inhoud is aan de makers. Ik heb er geen twijfel over dat het klimaat, zoals we dat nu al zien, de boventoon gaat voeren in de meeste uitingen van kunstenaars, ontwerpers en artiesten. “

19-07-2022

Het nieuwe Evia Film Project, georganiseerd door het filmfestival van Thessaloniki In Griekenland, biedt workshops, masterclasses, open debat, projects in progress en ontmoetingen tussen filmmakers, journalisten en AV-professionals. Het staat volledig in het teken van een groenere cinema: hoe kan de filmindustrie de verstrekkende gevolgen van klimaatverandering inperken? Doel is ervoor te zorgen dat schiereiland Evia – 300 kilometer ten zuiden van de thuishaven van het festival – zal uitgroeien tot een, in ieder geval jaarlijks, hart van Groene Cinema. Een verslag van Alexander Zwart.

23-06-2022

It’s about time. Zo luidt de titel van de tiende editie van de Internationale Architectuur Biennale Rotterdam (IABR). In het rapport uit 1972 schetsten wetenschappers en ondernemers, bekend geworen als de Club van Rome,  de mogelijke gevolgen van een exponentiële toename van bevolking, agrarische productie, extractie van grondstoffen, industriële productie, vervuiling en het verlies van biodiversiteit. Het rapport zorgde wereldwijd voor commotie en was het begin van milieubewustzijn. Tijdens de komende IABR wordt de balans na vijftig jaar opgemaakt. In de tentoonstelling worden historisch onderzoek (vanaf 1972), inspirerende praktijkvoorbeelden (anno 2022) en toekomstscenario’s (richting 2072) bij elkaar gebracht. “Dit overzicht schetst een beeld dat tegelijk zorgelijk en hoopvol is”, meldt de organisatie van de IABR. “Het werk dat in de tentoonstelling te zien is, documenteert de oorzaken en gevolgen van klimaatverandering en brengt ze in kaart. Zo ontstaat een hedendaags landschap dat de effecten van klimaatverandering weerspiegelt en oproept op deze geconstrueerde hyperrealiteit te reageren.”

23-06-2022

De nieuwbouwwijken die nu uit de grond gestampt worden zijn verre van klimaatadaptief, stelt Andy van den Dobbelsteen, hoogleraar climate design & sustainability aan TU Delft. Bouwers houden zich aan de regels, maar ook niet meer dan dat. Daarom lukt klimaatadaptief bouwen volgens hem alleen met scherpere regels. Binnenlands Bestuur sprak met hem.

23-06-2022

Geen monument, culturele voorziening of andere toeristische trekpleister, maar groen als het uithangbord van de stad. Met die aanpak probeert Breda de herkenbaarheid én de leefbaarheid te verbeteren. De groene koers heeft de gemeente Breda ingezet met het Bredaas Groenkompas. Breda moet in 2030 de eerste Europese stad in een park zijn. “Het Groenkompas bevat een heldere koers hoe Breda het komende decennium het bestaande groen wil beschermen en uitbreiden, hoe we zorgen dat er groen op pantoffelafstand is voor iedereen en waarbij groen niet de sluitpost, maar de leidraad bij ruimtelijke ontwikkelingen wordt,” zei toenmalig wethouder Paul de Beer vorig jaar tijdens de presentatie van de groene plannen.

23-06-2022

Grootschalig verduurzamen van woningen kan alleen als de vaak hoge kosten daarvan niet in een keer hoeven te worden betaald door woningeigenaren. Daarvoor zijn juridische en fiscale maatregelen nodig, stellen alle provincies en zestig gemeenten in een oproep aan de Rijksoverheid. De oproep aan het kabinet wordt mede ondersteund door de Vereniging Eigen Huis, Consumentenbond, Bouwend Nederland, Techniek Nederland, Stroomversnelling, de Nederlandse Verwarmingsindustrie en de Nederlandse Vereniging Duurzame Energie. In de brief geven zij aan dat er weliswaar op diverse plekken wordt gewerkt aan nieuwe oplossingen, maar die stuiten volgens de initiatiefnemer dikwijls op juridische belemmeringen.

14-06-2022

Onder leiding van de nieuwe directeur Rein Wolfs is het Stedelijk Museum Amsterdam de afgelopen twee jaar uitgegroeid tot een instelling die gretig uitdraagt hoe politiek correct ze is. Het wekt dus geen verbazing dat het museum nu komt met een vormgevingstentoonstelling over de klimaatcrisis: ‘It’s Our F***ing Backyard. Designing material futures’. Een expositie die de nadruk legt op alternatieve, minder schadelijke materiaalkeuzes. Daarvoor zijn tachtig ontwerpen geselecteerd. Van ontwerpers die zich met hergebruik bezighouden, met het ontwikkelen van duurzame materialen, met in onbruik geraakte technieken, of het aanwakkeren van milieubewustzijn. Het museum heeft bij de expositie gewerkt aan zijn ecologische footprint. Bij het tentoonstellingsontwerp van het Eindhovens bureau Envisions zijn alleen gebruikte of recyclebare materialen ingezet. Bovendien kocht het museum sommige ontwerpen aan, vertelde directeur Wolfs bij de opening, zodat daarvoor na afloop geen retourtransporten nodig zijn. Maar wat het museum wil duidelijk maken, blijft ongewis, schrijft Arjen Ribbens in het NRC. ‘Wat hebben de verantwoordelijke conservatoren voor met deze tentoonstelling over onze bedreigde achtertuin? Welk inzicht bieden zij de bezoeker?” De expositie roept vooral vragen op. Jeroen Junte in  De Volkskrant vindt het geen overtuigende expositie. Hij ziet  ‘heel veel producten op sokkels, een euvel waaraan zo veel designtentoonstellingen in het Stedelijk Museum lijden. Terwijl het bij materiaalexperiment nou juist niet gaat om dat ene eindproduct, maar om alternatieve productieketens. Waaraan het ook schort: een degelijke onderbouwing van de getoonde projecten.”

09-06-2022

Zac Taylor doet aan de TU Delft onderzoek naar de (financiële) risico’s van klimaatverandering voor de gebouwde omgeving. Samen met Manuel Aalbers, onderzoeker aan de Katholieke Universiteit Leuven, publiceerde hij eerder dit jaar het artikel ‘Climate Gentrification: Risk, Rent, and Restructuring in Greater Miami’. De conclusie van hun onderzoek: klimaatverandering heeft niet alleen ecologische en economische gevolgen, maar bepaalt ook de indeling en ontwikkeling van de stad. Klimaatgentrificatie is een van die (negatieve) ontwikkelingen waar gebiedsontwikkelaars serieus rekening mee moeten houden. In het onderzoek ‘Is flood risk already affecting house prices?’ van ABN-AMRO vragen onderzoekers zich af of de steeds grotere overstromingsrisico’s terug te zien zijn in de huizenprijzen en of Nederlandse huiseigenaren financieel gezien goed genoeg voorbereid zijn op de verandering van het klimaat.

09-06-2022

Minke Schönthaler studeert dit jaar af aan de docentenopleiding beeldende kunst en vormgeving van ArtEZ en schreef een essay over hoe beeldende kunst kan bijdragen aan een ander ecologisch mens- en wereldbeeld. Met als vertrekpunt haar eigen ervaring met de natuur reflecteert ze op de huidige relatie van de mensheid met de natuurlijke leefomgeving. Ze verwijst o.m. naar de ideeën van filosofen Bruno Latour en Timothy Morton, wetenschapper Robin Wall Kimmerer en kunstenaars Jasper Griepink en Olafur Eliasson.