Inmiddels telt Nederland bijna 10.000 gecertificeerde cultuurcoördinatoren. Hoe is de spreiding over de provincies? Zijn mannen nog steeds sterk ondervertegenwoordigd, zoals in 2015 het geval was? Hoe is de aanwas, kiezen jonge leerkrachten ook voor de cursus? Ter ere van het 15-jarig jubileum is LKCA in de cijfers gedoken. Enkele conclusies : mannen vormen 10% van de opgeleide icc’ers. Dit percentage is al jaren stabiel, terwijl het aandeel mannelijke leerkrachten in het PO de laatste jaren daalde. Mannen zijn nog steeds ondervertegenwoordigd onder cultuurcoördinatoren. In Noord-Brabant zijn de afgelopen vijftien jaar in absolute zin de meeste cultuurcoördinatoren opgeleid: in totaal 1670. Ten opzichte van het aantal leerlingen in de provincie (op basis van de leerlingentelling van 1 oktober 2019) gaan Groningen en Drenthe aan kop.
Hoe bevorderen we gelijke kansen in het onderwijs? En hoe kan cultuureducatie daar aan bijdragen? Wat zou de overheid moeten doen om dit tot een succes te maken? Richting de Tweede Kamerverkiezingen wil LKCA dit debat stimuleren. Onder meer met een reeks podcasts. Luister naar het gesprek tussen Anthony Heidweiller (Vocal Statements) en Machteld de Jong (Lector InHolland).
In het voorjaar van 2020 is door de gezamenlijke culturele en creatieve sector gewerkt aan aanbevelingen voor de verkiezingsprogramma’s van de politieke partijen. Op welke wijze dragen kunst, cultuur, en de creatieve sector (inclusief erfgoed en cultuureducatie) bij aan ons welzijn en onze welvaart? En aan de kwaliteit van ons onderwijs en aan een gezonde democratie? Wat moeten de politieke partijen opnemen in hun verkiezingsprogramma’s? Inmiddels hebben de programmacommissies de input ontvangen. De Tweede Kamerverkiezingen vinden plaats op 17 maart 2021.
Naar aanleiding van een aantal wijzingen in de maatregelen die van toepassing zijn op Presentatie- en Postacademische instellingen, is het Protocol aangepast. dd. 7 oktober 2020.
Het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) heeft onderzoek laten doen naar de toegankelijkheid van culturele instellingen voor mensen met een beperking. Met het eindrapport is uitvoering gegeven aan de motie van de Tweede Kamereleden Ellemeet (GL) en Asscher (PvdA). Belangrijkste adviezen. Het is belangrijk dat culturele organisaties samenwerken met mensen met een beperking. Zodat zij weten wat mensen met een beperking nodig hebben. Het is een goed idee voor culturele instellingen om te vragen wat hun ervaring is met het gebouw of met de voorstelling zelf. De mensen die werken bij een museum of theater kunnen leren over verschillende beperkingen. Zodat ze weten hoe ze met wensen van bezoekers om kunnen gaan. Culturele organisaties moeten ook meer samenwerken met elkaar. Brief aan de Tweede Kamer. Het Eindrapport ‘’Onbeperkt Cultuur Beleven”, van bureau Significant APE. Plus een samenvatting in eenvoudige taal.
Overzicht van de prioriteiten van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) voor de jaren 2021-2025, gepubliceerd op 24 juli. Plus de toelichting.
Directeur Jolanda Jansen maakte 20 augustus bekend dat Rotterdam Ahoy 40 procent van het vaste personeel moet ontslaan. ‘Een bloedbad, ik vind het dramatisch.’ Ze pleit voor meer steun voor de evenementenbranche.
Vanaf dit najaar krijgt Maastricht een nieuwe theaterzaal erbij: M-theater. In de Zuidhal van MECC Maastricht wordt een pop-up theater gerealiseerd dat coronaproof is en veilig voor bezoekers en artiesten. Het theater biedt plaats aan 1250 bezoekers. Voor dit project hebben Theater aan het Vrijthof en MECC Maastricht de handen in elkaar geslagen. De initiatiefnemers hopen op deze manier in de culturele sector tegemoet te komen aan de nood aan speelplekken met voldoende bezoekerscapaciteit waarbij de 1,5 meter afstand- en de coronamaatregelen in acht worden genomen. Het nieuwe M-theater zal minimaal 25 extra voorstellingen presenteren, naast de voorstellingen in Theater aan het Vrijthof.
In de verkenning van het NPO-fonds naar talentontwikkeling heeft het fonds de afgelopen periode gesproken met ruim tachtig vertegenwoordigers uit de sector, variërend van jonge en mid career makers tot ervaren coaches, producenten, eindredacteuren en omroepdramaturgen, vertegenwoordigers van de NPO tot opleiders en andere betrokkenen bij talentontwikkeling. Op dit moment werkt het fonds een beperkt aantal nieuwe regelingen uit die aansluiten bij de belangrijkste bevindingen uit de verkenning. Deze conceptregelingen worden samen met verdere kaders na de zomer besproken met de NPO, de omroepen en fondsen. Daarnaast wil het fonds de conceptregelingen voorleggen aan een klankbordgroep van regisseurs, scenaristen en producenten.
Technologische ontwikkelingen hebben de laatste tien jaar een enorme vlucht genomen. De Mediawet kon daarbij natuurlijk niet achterblijven. Daarom wordt de Mediawet 2008 flink aangepast. De verwachting is dat de nieuwe Mediawet in het najaar van 2020 in werking treedt. Dit zijn de belangrijkste aankomende wijzigingen van de Mediawet.
In reactie op de lijn die minister Slob (OCW) schetste in zijn brief van 10 juni heeft de Kamer ingestemd met het vervolg van Curriculum.nu. Het traject wordt zo voortgezet, dat het past binnen de huidige omstandigheden in tijden van corona. Het ministerie heeft SLO opdracht gegeven om – samen met leraren, lerarenopleiders en vakdidactici – aan de slag te gaan met het vervolgtraject. Hoe dit traject er precies gaat uitzien, is na de zomer bekend. De verwachting is dat vanaf november 2020 teams aan de slag gaan. Voor de start van hun werk moeten de teams wachten op het advies van een wetenschappelijke curriculumcommissie over de voorstellen van de ontwikkelteams. Hoe het er precies uit gaat zien voor het cultuuronderwijs is daardoor onduidelijk.
Waarom is er subsidie nodig om bevoegde groepsleerkrachten bij te scholen in de kunstvakken? Biedt de pabo te weinig kennis en kunde voor deze vakken? Liesbeth Kleuver analyseert opleiding en praktijk en vraagt zich af wat er nodig is om kunstvakonderwijs structureel te verbeteren.
In het voorjaar van 2020 is door de gezamenlijke culturele en creatieve sector gewerkt aan aanbevelingen voor de programmacommissies van de politieke partijen: wat moeten zij opnemen in hun verkiezingsprogramma’s voor de Tweede Kamerverkiezingen in maart 2021? Vanwege de coronacrisis is hier nog niet veel ruchtbaarheid aan gegeven, maar de programmacommissies hebben de input inmiddels ontvangen. Na de zomer zal Kunsten92 prominenter gaan inzetten op de verkiezingen in 2021. Drie documenten. De input vanuit de Federatie Creatieve Industrie en Kunsten92 De input vanuit de gezamenlijke organisaties voor cultuureducatie en -participatie. De input vanuit het Erfgoedplatform van Kunsten92.
Minister van Engelshoven (OCW) biedt de Tweede Kamer de tussenrapportage Onderzoek toegankelijkheid culturele instellingen voor mensen met een beperking aan. Het onderzoek geeft uitvoering aan de motie van de leden Ellemeet (GL) en Asscher (PvdA) waarin zij de regering verzochten te onderzoeken hoe het gesteld is met de toegankelijkheid van cultuurinstellingen en wat mogelijke belemmeringen zijn voor mensen met een beperking. Fase 1 van het onderzoek betreft een inventarisatie van relevante literatuur. Het geeft inzicht in mogelijke belemmeringen voor mensen met een beperking bij een bezoek aan een culturele instelling of bij het beoefenen van cultuur. Later, voor eind september 2020, volgt fase 2, van het onderzoek, waarin de ervaringen van zowel mensen met een beperking als van culturele instellingen worden onderzocht door middel van interviews en klantreizen.
Als kunstenaar Rob Scholte zijn schuld aan de gemeente Den Helder niet inlost, wordt zijn kunstcollectie verkocht. Dat heeft de gemeente de kunstenaar gemeld. In april 2018 is het Rob Scholte Museum bij het treinstation in het stadscentrum ontruimd. De kunstcollectie is daarbij in beslag genomen en op een speciale plek opgeslagen. Scholte heeft een schuld van zo’n vijf ton aan de gemeente Den Helder. Hij heeft geen geld om die schuld te betalen.
63 Utrechtse organisaties krijgen de komende vier jaar (2021-2024) in totaal 13,85 miljoen euro aan cultuursubsidies. Een adviescommissie van de gemeente Utrecht beoordeelde 85 aanvragen op basis van de cultuurnota Kunst kleurt de stad en maakte een selectie. Die adviezen en aanbevelingen neemt het college nu over. “Volgens het rapport van de Adviescommissie Cultuurnota zorgen de plannen van 63 Utrechtse culturele organisaties samen voor een kleurrijk, veelzijdig en kwalitatief hoogstaand cultuuraanbod, waarbij er voor iedereen wat te genieten, te beleven of te doen is”, zegt de gemeente.
Vier van de vijf zzp'ers blijven boven het bestaansminimum na drie maanden geen inkomen te hebben gehad. Dat blijkt uit een simulatie van het CBS, op basis van gegevens uit 2018. Deze zzp'ers hebben voldoende buffer aangelegd om het langer uit te houden in crisistijden, zegt Peter Hein van Mulligen, hoofdeconoom bij het CBS.
De ruimtelijke opgaven in Nederland zijn dermate groot én ingewikkeld, dat een andere manier van sturen noodzakelijk is. Dat is de kern van de publicatie Nieuw sturingsconcept voor de inrichting van Nederland. Het eerste exemplaar van deze publicatie van de hoogleraren gebiedsontwikkeling Friso de Zeeuw en Co Verdaas werd op 2 juli aangeboden aan minister Ollongren (BZK). De woningbouwopgave, de energietransitie, mobiliteit, de toekomst van het landelijk gebied, duurzame economische groei en klimaatadaptatie: dát zijn de zes grote opgaven waar Nederland voor staat. Daarover bestaat weinig discussie, iets wat ook blijkt uit de inhoudelijke totstandkoming Nationale Omgevingsvisie (NOVI). ‘Het Rijk neemt de regie’, ‘We gaan meer dan voorheen sturen op de ruimtelijke ordening van Nederland’; het zijn de meest opmerkelijke uitspraken van minister Ollongren tijdens het webinar : De NOVI – werken aan de toekomst van Nederland.
Zzp is tegenwoordig dé arbeidsvorm bij uitstek. Volgens de Dutch Creative Council zo’n veertig procent van de creatieve industrie. Toch was het niet altijd zo. Economische ontwikkelingen en overheidsbeleid hebben gezorgd voor een explosieve toename van individueel opererende ontwerpers.
Mister Motley vroeg Rita Ouédraogo een jaar geleden: ‘’Hoe kunnen wij omgaan met inclusiviteit en een meer dekoloniale werkwijze toepassen? Hoe keek ik daarnaar?’’ Haar antwoord hierop was ‘het doen van iets structureels’ en een belangrijke vraag daarbij is: voor wie wil je inclusief zijn, oftewel, wie is je publiek? Als ik dat ben, wat zou ik dan willen lezen? Wie zijn mensen die mij inspireren en mij helpen nadenken over hoe je je plek kan vinden in de kunstwereld. Wie maken unapologetic werk, houden hun hoofd boven water en kunnen toch samenwerken met instituten die vaak bureaucratisch, log en wit zijn.’’ Ouédraogo start daarom een interviewserie waarin ‘’op intersectionele wijze’’ onderzocht wordt hoe toegankelijk de Nederlandse kunstwereld is, voor zowel kunstenaar, student, professional als bezoeker. Een eerste gesprek, met Amal Alhaag, een onafhankelijk curator, o.m. van Sonsbeek 20->24.
De definitieve selectie van de fictieprojecten van de eerste editie van de Videoland Academy is rond. Vier projecten onder het thema Grounded Sci-Fi gaan de volgende fase in waarin het scenario wordt geschreven en waar de makers worden gematcht aan een producent om hun films verder te ontwikkelen. De gerealiseerde films gaan in première tijdens het Nederlands Film Festival 2021 en zijn daarna ook te zien bij Videoland. Naast de vier fictieprojecten wordt in september ook het True Crime documentaire drieluik bekendgemaakt die door ondersteuning van de Videoland Academy gemaakt gaat worden. Scenarioschrijvers en documentairemakers kunnen zich nog t/m 15 juli 2020 inschrijven voor de tweede editie van Videoland Academy. De thema’s voor deze tweede editie zijn “Modern Fantasy” voor fictie en “Familie” voor documentaire.
Minister van Engelshoven (OCW) geeft haar beleidsreactie op het briefadvies 'Nederlands verdient meer' van de Koninklijke Nederlandse Akademie voor Wetenschap (KNAW) en het rapport 'Talen Centraal' van het Nationaal Platform voor de Talen. De minister geeft de opleidingen een duwtje in de rug, maar ze moeten zichzelf uit het moeras trekken met sectorplannen, vernieuwde curricula en een voorlichtingscampagne, schrijft de Utrechtse universiteitskrant. ‘Laat ze zichzelf redden’ is van Engelshovens motto over al haar beleidsterreinen, concludeert Marc van Oostendorp.
Halfjaarlijks kijkt Voor de kunst terug op wat er allemaal is gebeurd op het crowdfunding platform. Dit jaar is anders dan anders: het coronavirus, musea, theaters en concertzalen die deuren moesten sluiten, maar ook mooie alternatieven online, veerkrachtige makers en fantastische donateurs. Opvallend : juni 2020 was de beste maand ooit op voordekunst. Er werd in totaal 515.012 euro opgehaald in juni met de meeste donaties ooit, 9.828 donaties. Daarnaast ondersteunde de donateurs niet alleen de makers op voordekunst, maar gaven ze samen ook meer dan 10.000 euro fooi aan voordekunst bij het doneren aan projecten. Brabantse donateurs lijken kunst- en cultuur initiatieven hartelijk te willen steunen. In totaal werd er vanuit de provincie Noord-Brabant al meer dan 100.000 euro gedoneerd aan campagnes op voordekunst tussen maart en juni, de tijden dat de lockdown van kracht was. Het is daarmee de derde provincie met de meeste donaties.
Theaterkrant maakte een rondgang langs een aantal producenten en gezelschappen, waardoor de toneelliefhebber een goede indruk heeft van wat er op de planken komt te staan. Alle geraadpleegde partijen benadrukken dat de programmering tot de kerst min of meer vaststaat, maar dat voorstellingen in 2021 onder voorbehoud zijn. Theater produceren was nog nooit zo ingewikkeld. Opvallend is dat er komend seizoen meerdere seriebespelingen in theaters zijn, onder meer van Oostpool en Club Guy & Roni. Dit werd mogelijk omdat er gaten ontstonden in de programmering bij schouwburgen. Daarnaast worden voorstellingen die aanvankelijk bedoeld waren voor de kleine zaal nu soms in de grote zaal gespeeld vanwege de verminderde capaciteit. Ook worden diverse voorstellingen twee keer op een avond gespeeld. De flexibiliteit bij het produceren is enorm.
Mede naar aanleiding van de Brandbrief Creatieve Coalitie/Kunstenbond is er een regeling tot stand gekomen voor wat de regering “flexibele arbeidskrachten” noemt. Kunstenbond denkt eerder in termen van freelancers/verloonden maar in de essentie draait het om dezelfde categorie flexibel werkenden. Kunstenbond is met de tot stand gekomen regeling helemaal niet tevreden. De regeling is niet toereikend om de (financiële) gevolgen van de coronamaatregelen voor deze groep mensen enigszins te compenseren. Toch helpen alle beetjes. Aanvragen van de TOFA ( Tijdelijke Overbruggingsregeling voor Flexibele Arbeidskrachten ) kan t/m 12 juli.
De NOW wordt verlengd tot 1 oktober 2020. NOW 2.0 is aan te vragen vanaf 6 juli en loopt over de maanden juni t/m september. BNO zet alle informatie voor ontwerpers op een rij.
De kwaliteit en de prestaties van de rijksmusea moeten periodiek worden getoetst door onafhankelijke deskundigen. De Raad voor Cultuur vindt dat een onafhankelijke organisatie de uitvoering van deze toetsing voor haar rekening moet nemen. Dat staat in een advies aan minister Van Engelshoven (OCW) over de visitatie van rijksmusea. Minister en Museumvereniging hadden tot nu toe voor ogen dat de Museumvereniging zelf de visitatie van de rijksmusea zou uitvoeren. De raad vindt dat in strijd met de regels van good governance. De raad stelt een gesprek voor met de minister en de Museumvereniging over de invulling van de visitatie.
Het Filmfonds ondersteunt eigenzinnige, artistieke minoritaire coproducties ( speelfilm, lange animatiefilm of documentaire ) met kans op internationale festivalselectie en distributie, met een substantiële creatieve en technische inbreng van Nederland. Europese coproducenten en coproducties met landen waarmee een coproductie overeenkomst is afgesloten krijgen prioriteit. De eerstvolgende deadline van de regeling Realisering minoritaire coproductie is 24 augustus.
Vanaf 6 juli kunnen aanvragen worden ingediend voor de Compensatieregeling Coronacrisis Musea 40.000 – 100.000 bezoekers. De regeling van het Mondriaan Fonds is bestemd voor musea die financiële problemen hebben of verwachten te krijgen als gevolg van de maatregelen tegen de verspreiding van covid-19, en die over 2017 en 2018 gemiddeld tussen de 40.000 en 100.000 betalende bezoekers hadden. De deadline is 27 juli.
In 2021 bieden het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie en het Mondriaan Fonds opnieuw vier werkperioden aan in de artist-in-residence Re-creatie bij zorgorganisatie Reinaerde. Ontwerpers en kunstenaars met een interesse voor projecten in een maatschappelijke context kunnen tijdens de werkperiode een project ontwikkelen dat het instellingsterrein De Heygraeff meer verbindt met de (recreatieve) omgeving. De fondsen roepen ontwerpers en kunstenaars op om hiervoor uiterlijk 31 augustus 2020 een voorstel in te dienen. De artist-in-residence Re-creatie opende in januari 2020 haar deuren en vormt het hart van een programma dat is ontwikkeld door kunstenaars en social designers Sjaak Langenberg en Rosé de Beer. Op De Heygraeff wonen 166 mensen met een ernstige verstandelijke en/of lichamelijke beperking die 24 uurszorg nodig hebben.
Het is teleurstellend dat het kabinet geen concrete acties heeft verbonden aan de Kamerbreed gedeelde zorgen over de gemeentelijke financiën. Dat stelt de VNG in reactie op het Kamerdebat van 1 juli , waarin minister Ollongren van Binnenlandse Zaken geen enkele toezegging wilde doen om de financiële nood van gemeenten te lenigen.
Oproep van het Filmfonds : studeer jij dit jaar nog vóór 1 september af als regisseur of videokunstenaar met een documentaire, fictie- of animatiefilm aan een film- of kunstacademie (bachelor)? Stuur dan je eindexamenfilm in en maak kans op een realiseringsbijdrage voor je volgende film. Het Nederlands Filmfonds reikt dit jaar voor de 13e keer de Filmfonds Wildcards uit. Met het bedrag van €50.000 krijgen de winnaars de kans om een nieuwe documentaire, fictiefilm of animatiefilm te maken met een eigen onderwerp en zelfgekozen cast en crew. Daar bovenop wordt er een bedrag van maximaal €2.500 beschikbaar gesteld voor coaching én maximaal €8.500 voor de producen. Deadline 22 september 2020. Het formulier zal vanaf 1 augustus t/m 22 september beschikbaar zijn.
De Museumvereniging pleit voor een passend herstelplan voor álle musea: ongeacht grootte, type collectie, vestigingsplaats of wijze van financiering. Om musea wegwijs te maken, heeft de vereniging een overzicht gemaakt van de verschillende beschikbare steunmaatregelen die afgelopen tijd in het leven zijn geroepen om organisaties - waaronder musea - te compenseren voor de geleden inkomstenderving. Visual, gepubliceerd op 6 juli 2020.
Het nieuwe protocol voor de instrumentale muzieksector is van kracht. Belangrijkste wijziging is dat de afstand tussen blazers verkleind kan worden naar minimaal 1,5 meter radiaal. Voor fluiten/piccolo blijft de 2 meterregel gelden. Versie 02072020
Het coronavirus heeft nog steeds grote gevolgen voor onze samenleving en economie. Op 6 juli is daarom de tweede aanvraagperiode NOW ingegaan. Werkgevers kunnen tot en met 31 augustus 2020 opnieuw een tegemoetkoming NOW aanvragen. Hierdoor kunnen zij hun werknemers doorbetalen. De tweede tegemoetkoming NOW is voor een periode van 4 maanden. Elke werkgever kan NOW aanvragen; het maakt niet uit of hij eerder al NOW heeft aangevraagd.
Gewoonlijk zouden theaters nu hun deuren sluiten voor het zomerreces, maar drie directeuren besloten van de nood een deugd te maken. De Volkskrant sprak met de directeuren van Chassé Theater Breda, Wilmink Theater en Muziekcentrum Enschede, en Parkstad Theaters Limburg, Heerlen en Kerkrade, die in de zomer open zijn.
Kunsten92 heeft het in zijn nieuwsbrief over de stemming over de moties in de Tweede Kamer op 2 juli jl. De Taskforce culturele en creatieve sector is zeer teleurgesteld over het feit dat de motie Asscher c.s. om een herstelpakket te ontwikkelen voor de kunst en cultuursector is verworpen. Deze motie van de PvdA, medeondertekend door D66,GroenLinks, SP en Partij voor de Dieren, kreeg tijdens het debat ‘oordeel Kamer’ en maakte een zeer gerede kans om aangenomen te worden. De compensatie voor de bezuiniging van € 8,6 miljoen bij het Fonds Podiumkunsten is nog niet opgelost. Ook zijn er geen extra middelen vrijgemaakt voor Fair Practice. Na de stemmingsuitslagen worden de eerder door het kabinet gewekte verwachtingen niet waargemaakt. De situatie in de culturele en creatieve sector is nog steeds zeer nijpend. Het feit dat de motie voor een herstelplan is verworpen wil niet zeggen dat het van de baan is. De taskforce gaat ervanuit dat aan onderdelen van het herstelplan wordt doorgewerkt en blijft zich inzetten om voor het plan bredere steun en financiering te verwerven.
Wie de adviezen voor de culturele Basisinfrastructuur (BIS) 2021-2024 van het Rijk en de meerjarige adviezen van grote gemeenten bekijkt, ziet dat actuele beeldende kunst er een weeskind is, verdwaald als een mier tussen reuzen. Dat betreft zowel het aantal instellingen, als de jaarlijks toebedeelde miljoenen. Ook in eerdere adviezen zijn de verhoudingen zoek. Onder verwijzing naar voortschrijdende interdisciplinariteit of (alternatief) naar de Covid-19 situatie die om collegiale solidariteit vraagt, wordt deze ene vraag niet snel gesteld: hoe komt het dat beeldende kunst zo slecht op het netvlies van minister, parlement en wethouders staat? Toch is het een vraag die meer dan ooit relevant is. Beleid neigt naar een generieke aanpak en oplossingen - en daarbij wordt een mier eenvoudig onder de voet gelopen. Een analyse van Nous Faes.
Hoe werd er op 2 juli gestemd over de moties die werden ingediend bij het notaoverleg over Cultuur en corona II op 29 juni?
Lobby voor herstelplan culturele en creatieve sector loopt door. Nieuwsbrief Kunsten92 , 2 juli 2020.
N.a.v. de persconferentie d.d. 24 juni 2020 is het protocol voor Presentatie- en Postacademische instellingen en het bijbehorende Addendum Publiek Programma en Bijeenkomsten op 1 juli aangepast.
Ouderen en cultuurprofessionals zijn hard getroffen door de coronapandemie. De culturele projecten waarin zij samenkomen, zijn dubbelhard geraakt. En dat terwijl er de laatste decennia heel veel co-creatieve communities zijn ontstaan waarin ouderen, professionals en mantelzorgers samenwerken aan kunst en cultuur. Als het huidige beleid met de bijhorende gezondheid beschermende maatregelen voor ouderen wordt voortgezet, zullen de effecten van deze co-creatieve communities verloren gaan en zullen kwetsbaarheid, eenzaamheid en gevoelens van zinloosheid onder de groeiende groep ouderen toenemen. Welke inzichten hebben beleidsmakers nodig om dit ten goede te keren? Crétien van Campen, als wetenschappelijk strateeg Kwaliteit van leven verbonden aan het Sociaal en Cultureel Planbureau, gaat er nader op in.
In de beleidsbrief ‘Van coronacrisis naar duurzaam herstel’ draagt het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL ) suggesties en voorbeelden aan om met het herstelbeleid de hardnekkige problemen met gevolgen voor de kwaliteit van de leefomgeving aan te pakken. Voorbeelden daarvan zijn de uitstoot van broeikasgassen, klimaatverandering en klimaatadaptatie, het verlies aan biodiversiteit en verspillend grondstoffengebruik. Ook kan het herstelbeleid bijdragen aan de aanpak van problemen op de woningmarkt, de arbeidsmarkt en mobiliteit.
Dankzij een positieve beschikking van het ministerie van OCW op een projectplan kan het Platform Arbeidsmarkt Culturele en Creatieve Toekomst de komende tijd volop aan de slag met het uitwerken van het programma Permanente Persoonlijke Ontwikkeling (PPO). Deze regeling stelt werkenden in de culturele en creatieve sector in staat continu te blijven leren en ontwikkelen in het kader van professionalisering. Het programma wordt samen met de werkenden en de werkgevers in de sector doorontwikkeld. De eerste focus is nu gericht op het inrichten van een digitaal ontwikkelportaal, toegankelijk voor alle werkenden en werkzoekenden binnen de sector. Minister van Engelshoven (OCW) stelt in principe een bedrag van 19 miljoen euro beschikbaar. De sector zal hier langzamerhand ook zelf aan moeten gaan bijdragen. In september 2020 zal het ontwikkelportaal live staan.
Cultuur+Ondernemen bestaat in juli 2020 precies tien jaar. Christianne Rugl, adviseur communicatie, kijkt terug en stelt vast dat de werkelijke geschiedenis veel verder terugvoert en opvallend urgent voelt.
De situatie waarin we ons nu bevinden vraagt om vernieuwende oplossingen. Nu is het moment om je creativiteit in te zetten en lef te tonen. Om zaken net wat anders aan te pakken. Hoe zet je nu die creativiteit, die aan de culturele sector wordt toegedicht, in om je werk te verkopen of onder de aandacht te brengen? Ben Wiegman, projectmedewerker van Cultuur + Ondernemen, over de 4 methoden om de denkpatronen te doorbreken en die creativiteit aan te boren.
Wie mikt op innovatie en transformatie blijft, wie bezig is met behoud verdwijnt. Op social media, geschreven pers, tv etc. is het een brandende kwestie: hoe benutten we deze crisis als katalysator voor transformatie? Inmiddels is ook duidelijk: deze crisis gaat verder dan Covid-19. Er staat de culturele sector een nog grotere uitdaging te wachten: de recessie die we er gratis en voor niets bij krijgen. Een longread van Boris Franssen.
Hedendaagse musea zijn divers, kritisch en staan open voor verandering. ‘’ Het vaart op alles wat de globalisering bracht – internationale kunstenaars, bezoekers en geld – maar wil ook kritisch zijn op de gevolgen van die mens-, energie- en geldverslindende wereld. In het beste geval kun je zeggen dat het steelt van de rijken om kunst te tonen aan allen, maar vaker past het museum wel op dat de kunst niet al te hard bijt in de hand die het voedt.’’ Het is moeilijk voor musea om in dit tijdsgewricht te opereren. Kan 2020 een keerpunt zijn?
Ingrid van Frankenhuyzen schreef op 24 mei een artikel over de inkomensongelijkheid in de culturele sector. Schrijnend in deze tijd van coronacrisis, waarin zovelen inkomen moeten ontberen. Ze reageert op een reactie en reflecteert over een hoe deze ongelijkheid kan worden opgelost
Met het combineren van woningbouw en herbebossing valt veel winst te behalen, bepleiten Vincent Lokin (Kernteam Coalitie Bos & Hout) en Harry Boeschoten (Staatsbosbeheer – Programmadirecteur Groene metropool). Zowel voor de gezondheid en welzijn van bewoners als de businesscase voor woningbouwontwikkeling.
De 21e eeuw kent grote uitdagingen: het weer wordt extremer, de zeespiegel stijgt, de biodiversiteit neemt af en er is een nijpend tekort aan woningen. Deze uitdagingen concentreren zich vaak in steden. Overheden, bedrijven en burgers hebben grote ambities waarmee ze deze uitdagingen willen aangaan, maar het bijbehorende budget is vaak beperkt. In het boek Reinventing Multifunctionality: innovation through integration beschrijven adviseurs Jurgen van der Heijden en Denise de Blok van AT Osborne hoe deze ambities gerealiseerd kunnen worden op een manier die juist geld oplevert. Hoe deze aanpak werkt belichten ze aan het voorbeeld van Waterplein Oudenbosch in de gemeente Halderberge.
Na de eerste branchebrede schrik over de coronacrisis durft een deel van de architectenbureaus weer voorzichtig optimistisch te zijn. Er is sprake een sterk wisselend beeld voor dit jaar: van verrassende continuïteit en business as usual tot het wegvallen van meer dan de helft van de omzet. Een derde draait nog goed, een derde heeft wat problemen en een derde worstelt. Er is veel zorg over de middellange termijn, in lijn met de economische prognoses voor de bouw. Er blijft onverminderd zorg bestaan over het wegvallen en uitblijven van nieuwe opdrachten op langere termijn. Dit blijkt uit de tweede corona-quickscan van de BNA onder haar leden.
Om de creatieve sector tijdens de coronacrisis direct te kunnen ondersteunen keert Pictoright een eenmalige bescheiden bijdrage voor productiekosten uit aan haar individueel aangeslotenen en is er eenmalig €350.000,- beschikbaar gesteld door het ministerie van OCW. Het bedrag van OCW wordt ingezet voor diverse projecten binnen het beroepsveld van de door Pictoright vertegenwoordigde disciplines, te weten ontwerp & illustratie, fotografie en beeldende kunst. Deadline aanvragen is 2 augustus 2020
De Taalunie en LKCA, het Landelijk Kennisinstituut voor Cultuureducatie en Amateurkunst, werken samen aan het in kaart brengen van de manieren waarop taal- en muziekonderwijs elkaar kunnen versterken. Onderzoeks- en adviesbureau Sardes is gevraagd om praktijkervaringen met de samenwerking tussen taal- en muziekonderwijs te beschrijven en te analyseren, voor zowel het basisonderwijs als voor enkele lerarenopleidingen in Nederland en in Vlaanderen. De voorlopige resultaten van dit onderzoek werden gepresenteerd tijdens een tweede expertbijeenkomst die plaatsvond in het HipHopHuis (Rotterdam).
Door de coronamaatregelen kregen de meeste studenten in het mbo de afgelopen weken thuisonderwijs en het lijkt erop dat dit ook na de zomer nog deels zo blijft. Gelukkig bedachten diverse musea alternatieve educatiemogelijkheden. Tips en inspiratie voor (burgerschaps)docenten en educatiemedewerkers van andere musea om cultuureducatie in het mbo op een andere manier te kunnen invullen.
De film ''De beentjes van Sint-Hildegard'' is populair in heel Nederland. Opvallend, want de voertaal in deze relatiekomedie is Twents. Maar misschien draagt die Twentse touch juist bij aan het succes. Volgens een vaak geciteerde theorie zijn lokale verhalen juist universeel. Marc Veerkamp sprak met scenarioschrijvers en regisseurs over de stelling : hoe regionaler je verhaal, des te universeler.
Op 30 juni is een herziene versie van het COVID-19-protocol voor de Nederlandse audiovisuele sector gepubliceerd. Het kabinet heeft besloten dat per 1 juli de regels om verspreiding van het coronavirus tegen te gaan, verder verruimd worden. Naar aanleiding hiervan heeft de werkgroep, in overleg met het Ministerie van OCW, het protocol op enkele punten herzien. Dit betekent dat naast werkzaamheden in de categorieën LOW en MEDIUM RISK, nu ook weer HIGH RISK-werkzaamheden zijn toegestaan, onder de voorwaarde dat de in dit geactualiseerde protocol benoemde voorzorgsmaatregelen worden toegepast.
Karima el Bouchtaoui is projectleider Theater Inclusief. In dit project zijn 19 theaters en gezelschappen aangesloten die aan de hand van de Code Diversiteit en Inclusie worden begeleid. Ze vertelt over haar werkzaamheden en nodigt iedereen uit te reageren zodat de missie gelijke kansen en deelname aan de maatschappij ook binnen de cultuursector handen en voeten kunnen worden gegeven
‘’ Deze cultuurperiode was zwanger van de belofte dat de urban arts en popmuziek volwaardig zouden toetreden tot de culturele basisinfrastructuur (BIS) van Nederland. Die hoop lijkt met het advies van de Raad voor Cultuur vervlogen. Een kleine 0,5% van het podiumkunst budget gaat naar urban arts. De popmuziek komt er zo mogelijk nog slechter vanaf met een verwaarloosbaar aandeel van 0,15%. Het beleid werkt niet, want het systeem is stuk. Maar vergeet de impact op de makers, de artiesten, deze keuze is voor ons allemaal gemaakt, ook voor u.’’ Met het statement ‘Is dít cultuur voor iedereen?’ wil Summer Dance Forever (SDF) aandacht vragen voor het uitblijven van het inwilligen van de belofte. Vele organisaties en personen uit de culturele sector hebben het statement inmiddels onderschreven.
De versoepelingen die vanaf 1 juli ingaan, bieden voor veel sectoren weer enige ruimte om te ondernemen, maar voor de clubs & nightlifebedrijven is er nog steeds geen perspectief; zij moeten tot tenminste 1 september de deuren gesloten houden. Dit is niet langer uit te leggen. Daarom wordt op 1 juli door een kleine afvaardiging van ondernemers en vertegenwoordigers van het ‘Nachtbelang’ op een ludieke manier een manifest en protocol aangeboden aan de Tweede Kamer namens alle Clubs & Nightlife bedrijven in Nederland. Om deze actie te versterken, zetten alle clubs en discotheken vandaag om 12 uur de deuren open en laten zij een muzieknummer horen. Met deze noodkreet willen Club & Nightlife-exploitanten aandacht vragen voor de impact van het coronavirus op hun sector en een heropening op 1 augustus 2020. Veel ondernemers staan op dit moment namelijk voor zeer moeilijke keuzes als het gaat om ontslagen of bedrijfsbeëindiging.
Het grote live publieksonderzoek (uitgevoerd in 2019) is gepubliceerd. Het rapport bevat cijfers over o.a. de bezoekfrequentie en -motieven van concerten en festivals, de favoriete podia en festivals en over een aantal terugkerende discussiepunten. Waarom bezoeken we popconcerten en –festivals? En hoe vaak doen we dat? Wat is het favoriete poppodium van de livemuziek consument, en het favoriete festival? Hoe denkt de concertbezoeker over smartphonegebruik tijdens de show? En storen we ons tijdens concerten nu echt massaal aan kletsende medebezoekers? POPLIVE is een grootschalig onderzoeksproject naar livemuziek dat plaatsvindt van 2017 tot 2021 aan de Erasmus Universiteit en Hogeschool Rotterdam. Er wordt samengewerkt met de VNPF en MOJO Concerts BV. Het project wordt gesubsidieerd door de NWO als onderdeel van de Topsector Creatieve Industrie.
Het tweede economische noodpakket is heel goed, toch komen er steeds meer weeffouten boven water die dringend reparatie vergen. Dat schrijven VNO-NCW en MKB-Nederland op 30 juni in een brief aan de Tweede Kamer. Ze roepen de Tweede Kamer op zich hard te maken voor alle ondernemers die nu ten onrechte nog buiten de boot van de steunmaatregelen vallen.
“Om ondernemers tegemoet te komen die menen onder een onjuiste SBI-code geregistreerd te staan bij KvK, waardoor zij niet in aanmerking komen voor de TOGS, hebben we een maatwerkprocedure ingericht. Ondernemers kunnen hier een melding van maken bij de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO.nl). RVO.nl toetst in samenwerking met KvK deze verzoeken op redelijkheid en billijkheid en aan de hand van de economische activiteit waarmee de onderneming in het Handelsregister staat ingeschreven. Hiermee worden dus individuele ondernemers geholpen die in een identieke situatie verkeren als ondernemers die al onder de TOGS vallen. Inmiddels zijn een kleine vijfduizend meldingen van ondernemers via deze maatwerkaanpak positief beoordeeld.” Uit een brief, d.d. 30 juni, van staatssecretaris Keijzer aan de Tweede Kamer met een toelichting over de moties Tegemoetkoming Ondernemers Getroffen Sectoren COVID-19 (TOGS).
“Onze zorgen werden tijdens het cultuurdebat gedeeld door meerdere politieke partijen zoals D66, CDA, VVD, GroenLinks, SP en de PvdA. Echter, wij ervaren dat ondanks het tonen van haar gemeende medeleven en begrip, onze minister van cultuur niet de acute maatregelen neemt die dringend nodig zijn om de makers die nu van ieder inkomen verstoken zijn per direct te helpen. De minister laat ons dus vallen. Ze zegt tegen de Kamer: “ik zal u kort voor Prinsjesdag informeren over de plannen”. Ze lijkt niet voor ogen te hebben dat “weer drie maanden verder” er voor veel van ons gewoon niet inzit.” Uit een open brief van de Creatieve Coalitie aan minister van Engelshoven (OCW). De Creatieve Coalitie roept de regering op om verantwoordelijkheid te nemen en voor de zomer iets te doen voor die duizenden werkenden in de cultuursector die tot nu toe niet of onvoldoende ondersteund zijn. Plus de brief van de Creatieve Coalitie, voorafgaand aan het debat op 29 juni.
LKCA, Huis voor de Kunsten Limburg, Koornetwerk Nederland en KNMO onderzochten de financiële gevolgen van de coronacrisis voor de kunsteducatie en actieve cultuurparticipatie. 42% van de verenigingen geeft aan financiële schade te hebben geleden ; gemiddeld zo’n 3.576 euro per vereniging. Slechts 7% een heeft gebruik kunnen maken van de financiële steunregelingen van het rijk. Kunstdocenten konden gebruik maken van financiële steunregelingen, met name de Tozo. De docenten die aan individuen lesgeven konden hun praktijk gedeeltelijk nog wel online voortzetten. Met name voor degenen die werken met groepen en verenigingen kwam alles tot stilstand. 69% van de docenten en artistiek begeleiders had financiële schade, de artistiek begeleider gemiddeld 5084 euro, de kunstdocent gemiddeld 3562 euro. 60% van de kunsteducatie-instellingen wist nog wel zijn lessen online voort te zetten. Men liep inkomsten mis bij bijdragen van cursisten/deelnemers, omzet uit optredens, voorstellingen en exposities, opbrengsten uit verhuur en horeca. 68% van de organisaties betaalden de artistiek begeleiders (deels) door, en 74% betaalden de docenten (deels) door. Ook de huur van oefen-/les-/repetitieruimte bleef voor 62% een dure kostenpost. Meer dan de eenmanszaken en de verenigingen hebben deze organisaties een beroep kunnen doen op de financiële steunregelingen van het rijk. Ondanks de steun was er nog steeds sprake van forse financiële schade bij driekwart van de instellingen, gemiddeld 29.900 euro.
De NAPK heeft voor de branche van podiumkunstproducenten een protocol opgesteld waarmee organisaties weer kunnen starten met het veilig en verantwoord repeteren. Dit protocol is het eerste deel van een meerfasenprotocol; de komende tijd werken we aan het deel dat betrekking heeft op presenteren. Protocol podiumkunsten, versie 30.06.2020
Het Protocol heropening poppodia kent een nieuwe editie (versie 5, ingaande per 1 juli 2020). Er zijn enkele wijzigingen aangebracht conform de nieuwe richtlijnen van de overheid. Per 1 juli geldt bijvoorbeeld geen maximum aantal bezoekers meer, onder bepaalde voorwaarden. Een overzicht van de nieuwe en eerdere versies.
De aangekondigde versoepelingen rondom evenementen die tijdens de meest recente persconferentie van premier Rutte en minister De Jonge zijn gepresenteerd, zijn een rechtstreeks gevolg geweest van de gesprekken die vanuit de VVEM zijn gevoerd met de diverse ministeries. Dat neemt echter niet weg dat er nog altijd reden tot zorg is. Het voortbestaan van de evenementenbranche staat nog altijd op het spel. Daarom blijven steunmaatregelen nodig. VVEM werkt hard aan protocollen, waardoor er op korte termijn heel misschien nog meer mogelijk zal kunnen zijn, uitgaande van alle door de overheid opgelegde voorzorgsmaatregelen. ‘’Maar tot we als branche weer volledig kunnen opereren, kunnen we ook niet om extra noodmaatregelen heen. Vandaar dat vrijdag 26 juni wederom een presentatie naar de ministeries is gestuurd, waarin de stand van zaken andermaal verduidelijkt wordt, samen met een nieuwe steunvraag. Deze branche moet tot ver in de toekomst investeringen doen om evenementen te kunnen organiseren.”
‘’De minister gaf in haar eerste termijn aan dat ze niet mogen laten gebeuren dat in de culturele sector te veel omvalt: `daar sta ik voor en daar knok ik voor’. Ze gaf voorbeelden vanuit provincies waarin de sector bezig is om slim samen te werken, maar daarbij gaf ze ook aan dat de sector steun nodig heeft om van a. naar b. te komen. Met Prinsjesdag geeft ze hier helderheid over. Ook wil ze met Prinsjesdag komen met een `reflectie op de positie van jonge makers én mid-careers in het nieuwe bestel’. Uit de verslaggeving van NAPK van het cultuurdebat op 29 juni.
Tijdens het cultuurdebat op 29 juni bood minister van Engelshoven (OCW) een verrassende opening door aan te geven dat er nog extra middelen nodig zijn voor de cultuursector. Zij liet daarbij in het midden of dit om de generieke steunmaatregelen ging of om een volgend steunpakket voor cultuur. De steun aan Scapino en Eurosonic Noorderslag (ESNS) gaat ten koste van Nationaal Museaal Aankoopfonds, stelt de Museumvereniging in en reactie op het debat. Het aankoopfonds is bedoeld voor aankopen, internationale bruiklenen en behoud van collectiestukken uit de Wet tot Behoud van Cultuurbezit (WBC). Met name dat laatste, aankoop door de overheid voor behoud van collectiestukken, is een zeer reëel risico nu de continuïteit van veel musea onder druk is komen te staan door de coronacrisis. Hoopvol is dat PvdA, GL, SP en D66 samen een motie indienden die oproept om een herstelpakket te ontwikkelen voor de kunst- en cultuursector. Dit sluit aan bij het pleidooi van de Museumvereniging samen met de Taskforce voor een herstelplan voor de culturele en creatieve industrie.
De evenementensector is van start gegaan met het opzetten van een zogenaamd fieldlab programma om bij te dragen aan een eventuele versoepeling van de maatregelen tegen de verspreiding van het coronavirus. Het programma is een initiatief van de gehele sector, van zakelijke tot publieksevenementen en van cultuur tot sport. Zij zijn verenigd in het EventPlatform en de Alliantie van Evenementenbouwers. Het betreft diverse onderwerpen zoals luchtkwaliteit, consumentengedrag, vervoer, bezoekersaantallen per m2, etc. Het fieldlab programma is daarbij mede opgezet samen met wetenschappers en kennisinstellingen, de Topsectoren Creatieve Industrie en Live, Sciences & Health en CLICKNL. Daarbij wordt het programma ondersteund door de ministeries van VWS, OCW, EZK en JenV
Het advies van de Raad voor Cultuur aan minister van Engelshoven (OCW) voor de basissubsidie (BIS 2021-2024) aan Zuid-Hollandse culturele instellingen is uit balans. In een brandbrief van de provincie Zuid-Holland wordt gepleit voor een eerlijkere verdeling van gelden en meer financiële hulp van het Rijk. Aanleiding is ook de coronacrisis. Daardoor is het voor bijvoorbeeld dansgezelschappen culturele instellingen nog moeilijker geworden de eindjes financieel aan elkaar te kunnen knopen.
Op 29 juni debatteerde de Tweede Kamer met minister van Engelshoven (OCW) over corona en de cultuur en BIS. ‘Lodewijk Asscher (PvdA) vroeg het kabinet ‘een herstelpakket te ontwikkelen voor de kunst- en cultuursector en de Kamer hierover uiterlijk op Prinsjesdag te informeren’ en de minister noemde dat ‘een steun in de rug’, schrijft de Volkskrant. En haar streven is nu: ‘Wat kunnen we maximaal doen om binnen de nieuwe ruimte (van anderhalve meter) een verdienmodel te ontwikkelen.’ In samenwerking met de Raad voor Cultuur heeft de minister een stappenplan opgezet om met ‘field labs’ in de zomer al uit te dokteren hoe culturele instellingen met beperkt bezoek zoveel mogelijk omzet kunnen draaien. Dat staat ook in haar antwoord op een brief van de Raad voor Cultuur van 18 mei, waarin ze schreef over een ‘’wendbare en weerbare sector’’. Het ongecorrigeerd stenogram van het debat.
Op 29 juni debatteerde de Tweede Kamer met minister van Engelshoven (OCW) over corona en de cultuur en BIS. Minister van Engelshoven gaf de Tweede Kamer een voorzet. Als er moties ingediend zouden worden waarin het kabinet wordt opgeroepen om Scapino Ballet en popfestival Eurosonic Noorderslag te redden, dan zou zij die opdracht uitvoeren. En dat gebeurde. De moties van het CDA (Scapino) en D’66 (ESNS) krijgen steun. De dekking komt uit het fonds waaruit musea nieuwe aankopen kunnen doen. Op 2 juli wordt erover gestemd. De grote vraag of er nog meer geld beschikbaar komt dan de 300 miljoen euro die het kabinet eerder vrijmaakte om de culturele sector door de coronacrisis heen te slepen, bleef onbeantwoord. Verslagen van NRC en Cultureel Persbureau. De ingediende moties.
Mkb-ondernemers, in onder meer horeca, recreatie, evenementen, kermissen, podia en theaters, die direct geraakt zijn door de diverse kabinetsmaatregelen om het coronavirus in te dammen, kunnen vanaf 30 juni 2020 de Tegemoetkoming Vaste Lasten mkb (TVL) aanvragen. Bedrijven krijgen afhankelijk van de omvang van het bedrijf, de hoogte van de vaste kosten en de mate van omzetderving een tegemoetkoming voor hun vaste lasten tot een maximum van 50.000 euro voor juni tot en met september 2020.
In september begint Design Academy Eindhoven in samenwerking met de Parade aan een programma waarin de anderhalve meter-maatregel voor de cultuursector verder wordt bestudeerd. Binnen een halfjaar moet er een plan zijn ontwikkeld voor de sector. Er komt in september een mini-Parade naar Eindhoven als vervanging voor de ‘echte’ die eigenlijk op 29 juni zou openen.
Minister van Engelshoven (OCW) beantwoordt vragen van het Tweede Kamer lid Asscher, PvdA, over de anderhalve meter in de audiovisuele sector, naar aanleiding van het krantenbericht 'Films maken op afstand niet te doen; erken acteur als contactberoep'.
De culturele en creatieve sector heeft ruimte nodig om weerbaar en wendbaar uit de huidige crisis komen. Daarvoor zijn naast diverse steunmaatregelen ook innovaties nodig die de sector als geheel voorbereiden op verschillende scenario’s en de te verwachten economische terugslag. Dat schreef de Raad voor Cultuur op 18 mei in een brief aan minister van Engelshoven (OCW). Op 26 juni antwoordde de minister in een brief. Ze schrijft dat ze graag samen met de Raad en de gehele sector optrekt om met elkaar een beter inzicht te krijgen in de feitelijke situatie, de weerbaarheid van de sector in verschillende scenario’s en om samen te werken aan behoud van de culturele infrastructuur. Dat proces ziet er als volgt uit: 1. Verkenning (tot 15 juli). In overleg met OCW verkent de Raad de opzet en inrichting van de toekomstscenario’s en de aanpak, onderzoekt welke partijen moeten worden betrokken en stelt een definitieve planning op. 2. Ontwerp (15 juli tot september). De Raad inventariseert de initiatieven in de sector en betrekt hier in ieder geval de ondersteunende instellingen bij. 3. Reflectie (september). De Raad deelt de uitkomsten uit de uitwerking van de toekomstscenario’s en de fieldlabs van de evenementensector met in ieder geval een brede afvaardiging van de sector, bestuurlijke partners, de zes Rijksfondsen en private fondsen en vraagt een reflectie op deze uitkomsten. Ook het ministerie zal een reflectie geven. 4. Advies (oktober-november). De Raad stelt zijn advies op en doet op basis van de eerste uitkomsten en ervaringen concrete voorstellen voor de eventuele inrichting van een aantal aanvullende fieldlabs.
KNMO heeft een overzicht gemaakt van de versoepelingen per 1 juli die van invloed zijn op de amateur muzieksector.
Het ministerie van Onderwijs, Cultuur & Wetenschap stelt via Cultuur+Ondernemen € 30 miljoen beschikbaar voor de Cultuur Opstart Lening. Deze lening maakt deel uit van het pakket van € 300 miljoen aanvullende ondersteuning voor cultuur van het ministerie van OCW. De lening stelt culturele en creatieve organisaties in staat te investeren in de opstart van het nieuwe seizoen. Aanvragen voor de lening kunnen vanaf 29 juni 12.00 uur worden ingediend bij Cultuur+Ondernemen.
Het college van burgemeester en wethouders van Zwolle geeft een financiële impuls aan de culturele sector in Zwolle. Het geld, in totaal 250.000 euro, is bestemd voor Zwolse culturele initiatieven, cultuurmakers en culturele zelfstandigen. Met het extra bedrag wil de gemeente het culturele leven in Zwolle weer op gang krijgen, zodat zij ook na de crisis kan blijven bijdragen aan de veerkracht en vitaliteit van de stad. Net als veel andere sectoren in de stad is de gehele culturele sector in Zwolle hard getroffen door de coronacrisis. Deze financiële impuls is de tweede in een set van gemeentelijke steunmaatregelen voor de culturele sector. De gemeente en de provincie Overijssel willen ook bijdragen aan het Noodfonds van het ministerie van OCW, waar de grote Zwolse culturele instellingen De Fundatie, Hedon, Zwolse Theaters en het Fraterhuis aanspraak op kunnen maken.
Van dichtbij zien accountants in de kunst- en cultuursector hoe de coronacrisis huishoudt in musea, schouwburgen, orkesten, dans- en theatergezelschappen en festivals. Van de een op de andere dag stopte de omzet uit tickets. "In de hele sector vraagt men zich af hoe ze de rekeningen moeten betalen en businessmodellen overeind kunnen houden", zegt Frank van der Noll van accountantskantoor Berghout + MAS. "Acute liquiditeit is nu de eerste zorg." Eind mei bedroeg het totale omzetverlies al bijna een miljard euro (969 miljoen), zo berekende een taskforce. De sector kan dit niet zelf opvangen, stelt Bastiaan Vinkenburg, sectorleider kunst & cultuur bij Berenschot. "We hebben pas onderzoek gedaan bij meer dan honderd podia. Die hebben een gezamenlijk vermogen van slechts twintig miljoen euro. Subsidies dekken alle kosten net af, maar risicokapitaal is er bijna niet." "Houd maar rekening met filmhuizen en theaters die nooit meer opengaan", zegt Vinkenburg. "Orkesten of theatergezelschappen krijgen de nodige subsidie, maar de podia, moeten het vooral hebben van ticketverkoop en horeca. Ik vrees dat een derde van de podia het niet zal redden."
Minister van Engelshoven (OCW) vindt méér steun naar kunst en cultuur niet nodig. Kleinere podia, bioscopen en musea dreigen nu om te vallen, stellen drie fractievoorzitters in de Tweede Kamer, Lodewijk Asscher (PvdA), Jesse Klaver (GroenLinks) en Lilian Marijnissen (SP).
’ De PVV zal over het Afrikaans beginnen en Nederland overal boven willen hebben, en alle serieus te nemen partijen zullen samen, via moties, de vage lappendeken die de BIS nu al is geworden, nog vager maken. Komen de gevraagde (minstens 40) miljoenen er structureel bij? Ik denk het niet. Het zal bij wat incidentele goedmakertjes blijven. “ Wijbrand Schaap kijkt vooruit naar het Tweede Kamer debat op 29 juni over o.m. de BIS.
Dit jaar konden kunstinstellingen voor het eerst een aanvraag indienen om een zogenoemde ontwikkelinstelling in de culturele basisinfrastructuur van het Rijk (BIS) te worden. De nieuwe functie is bedoeld voor instellingen die werken aan de ontwikkeling van talent en het verdiepen of verder ontwikkelen van een discipline of genre. De minister stelde 15 ontwikkelplekken in, waarvoor 69 subsidieaanvragen binnenkwamen. Op 4 juni bracht de Raad voor Cultuur haar advies over deze aanvragen uit. In een brief aan minister Van Engelshoven (OCW) en de Raad voor Cultuur uiten een veertigtal ontwikkelinstellingen hun kritiek op het subsidieadvies dat de Raad onlangs over hen uitbracht. ‘Tijdsdruk en een te laag budget lijken tot een advies te hebben geleid dat niet overal op even transparante wijze tot stand is gekomen en dat onzorgvuldigheden en onduidelijkheden bevat.’
Het regent dezer dagen brandbrieven vanuit culturele hoek. De coronacrisis raakt de kunsten fors en op 29 juni debatteert de Tweede Kamer over de eerder gegeven noodsteun van 300 miljoen euro. Volgens de cultuursector is dit veel te weinig. Maar er is nóg een reden waarom de politiek met klachten wordt bestookt: op de agenda staat ook het recente advies van de Raad voor Cultuur over de culturele basisinfrastructuur 2021-2024, de zogeheten ‘Bis’. Daarin worden zwaarwegende aanbevelingen gedaan over welke instellingen de komende vier jaar rechtstreeks subsidie van het Rijk moeten krijgen. De Volkskrant over de belangrijkste kwesties, de festivals, het Holland Festival, Scapino Ballet en de ontwikkelinstellingen.
Minister van Engelshoven (OCW) informeert op 24 juni middels een brief de Tweede Kamer over de uitvoering van de aangenomen moties over cultuur. Daarbij gaat zij in op maatregelen voor de culturele en creatieve sector in verband met de gevolgen van de coronacrisis.
De popmuziek is eindelijk doorgedrongen tot het hart van de kunstsubsidies. Toch roept dat in de popwereld meer vragen dan vreugde op. Want waarom deed maar één band een aanvraag voor de BIS en wordt het internationaal aangeschreven Eurosonic Noorderslag negatief beoordeeld? Alex Burghoorn sprak met betrokkenen over het subsidiëren van de popmuzieksector.
De Zaak Nu constateert dat een groot aantal van de aanvragers werd beoordeeld met een ‘ja, mits’ of een ‘nee, tenzij’. De belangenvereniging vraagt zich af of het systeem en/of proces voldoende transparant is geweest en of de gestelde criteria duidelijk genoeg waren. Zo zijn de extra, geoormerkte gelden voor verbreding van het publieksbereik bij presentatie-instellingen niet beoordeeld en moeten de aanvragers, binnen een zeer korte termijn, opnieuw de aanvraag procedure doorlopen. Daarnaast merkt De Zaak Nu op dat adviezen en aanvragen niet altijd op elkaar aansluiten. De individuele adviezen bevatten onduidelijkheden en verschillende discrepanties. Bij de adviezen met betrekking tot de regeling Ontwikkelinstellingen wordt vrijwel alleen ingegaan op talentonwikkeling, educatie en participatie maar niet op de voorwaarden verdieping en/of verdere ontwikkeling van een discipline of genre binnen die discipline aan de hand van onderzoek. De Zaak Nu wil wat betreft de ontwikkelinstellingen graag lering trekken uit deze eerste ronde, het groot aantal aanvragen toont de behoefte aan de regeling maar het laag aantal beeldende kunst gerelateerde positieve adviezen noopt de vereniging zich de vraag te stellen wat er in een volgende ronde beter kan worden gedaan zodat de positie van de beeldende kunst in de BIS verstevigd wordt. Uit de reactie van De Zaak NU, belangenvereniging van de presentatie-instellingen op het advies van de Raad voor Cultuur
Op 25 juni is de Compensatieregeling Coronacrisis Musea > 100.000 bezoekers van het Mondriaan Fonds gepubliceerd. Musea die voor deze regeling in aanmerking komen kunnen vanaf nu een aanvraag indienen; de deadline is 10 juli om 17:00 uur. Het Mondriaan Fonds biedt met deze regeling tijdelijk aanvullende ondersteuning aan regionale musea met een landelijke uitstraling die financiële problemen hebben als gevolg van covid-19. Hiermee geeft het Mondriaan Fonds uitvoering aan de Regeling aanvullende ondersteuning culturele en creatieve sector covid-19 van de minister van OCW. Dit is de uitwerking van het steunpakket van 300 miljoen. Doel van de compensatieregeling is om musea als vitale onderdelen in de culturele infrastructuur in stand te houden en de werkgelegenheid in de sector zoveel mogelijk te waarborgen. Hiervoor is een budget van 16 miljoen beschikbaar. De regeling is bedoeld als een gelijkwaardige matching op de aanvullende middelen die gemeenten en provincies hebben gekregen om culturele instellingen te ondersteunen in deze crisis. Voor musea met 40.000 – 100.000 betalende bezoekers per jaar wordt op dit moment een aanvullende compensatieregeling ontwikkeld vanuit de eigen middelen van het Mondriaan Fonds.
Er is veel kritiek op de laatste adviezen van de Raad voor Cultuur. Wijnand Schaap stelt (wederom) voor om te kiezen voor het ‘’Duitse’’ model, waarbij de centrale overheid zich vooral op erfgoed en nationale waardes richt, terwijl de kunst lokaal en regionaal wordt geproduceerd, geconsumeerd en waar nodig gesubsidieerd. Naast de vier grote steden in de randstad zijn dat Arnhem-Nijmegen, Brabantstad, Zeeland, Zuid-Limburg (Maastricht/Parkstad), Twente en Groningen. Dat zijn regio’s die genoeg publiek hebben, en een prettig vestigingsklimaat voor makers. Een stadstheater bijvoorbeeld kan met een brede programmerings- en productieopdracht een programma samenstellen waarin kwetsbare, commerciële en educatieve kunst een plaats vinden.
‘’De raad schreef dit jaar een ‘zwetende zwoegende sector’ te zien. Dat is begrijpelijk, als je je bedenkt aan hoeveel voorwaarden, kwantitatieve resultaten, codes en kwaliteitseisen voldaan moet worden. Het zorgt voor een bureaucratisch netwerk van elkaar beconcurrerende instellingen die met het grootste gemak roepen dat ze zo goed samenwerken. Het zorgt voor het benoemen van doelstellingen op het gebied van diversiteit en inclusiviteit zonder nog maar één gesprek gevoerd te hebben met de mensen over wie het gaat.’’ Het verdelen van subsidies door de Raad voor Cultuur is niet meer van deze tijd, stellen zes invloedrijke personen uit de cultuurwereld. ‘Wie vooruit wil, wie wil veranderen, kiest ervoor nu eerst scherp te analyseren, te luisteren en te kijken.’
Wat betekenen de versoepelingen voor de cultuursector? Brief van minister de Jonge (VWS) aan de Tweede Kamer, d.d. 25 juni 2020.
Het loslaten van het maximum aantal bezoekers per zaal met de 1,5 meter bepaling biedt slechts mogelijke extra ruimte aan de grotere zalen, circa 15% van het totale zalen bestand. Dat betekent dat 85% van de zalen hier niet mee geholpen is. In Nederland heeft een bioscoopzaal gemiddeld tussen de 150 en 160 zitplaatsen. Door de 1,5 meter bepaling kunnen er dan slechts 50 bezoekers worden toegelaten per zaal. Deze zalen hebben dus niets aan het loslaten van het maximum aantal bezoekers per zaal. Het loslaten van het maximum aantal bezoekers per zaal met de 1,5 meter bepaling biedt slechts mogelijke extra ruimte aan de grotere zalen, circa 15% van het totale zalen bestand. Dat betekent dat 85% van de zalen hier niet mee geholpen is. In Nederland heeft een bioscoopzaal gemiddeld tussen de 150 en 160 zitplaatsen. Door de 1,5 meter bepaling kunnen er dan slechts 50 bezoekers worden toegelaten per zaal. Deze zalen hebben dus niets aan het loslaten van het maximum aantal bezoekers per zaal. Een oplossing is dat bezoekers op iedere rij mogen plaatsnemen en dat de 1,5 meter bepaling alleen geldt tussen de bezoekers op een rij. Bezoekers kijken immers een kant op en bioscopen beschikken over ventilatiesystemen, waarbij verse lucht de zaal wordt ingeblazen. Wanneer er niets wijzigt per 1 juli is dat dramatisch voor het overgrote deel van de bioscopen en filmtheaters met naar alle waarschijnlijkheid faillissementen tot gevolg. Aldus de Nederlandse Vereniging van Bioscopen en Filmtheaters.
Zelf een boek uitgeven is ongekend populair tijdens de coronacrisis. Auteurs – en met name freelancers – grijpen het relatief rustiger moment aan om hun eigen boek te schrijven en te publiceren. Online uitgeefplatform Pumbo.nl ziet het volume met ruim 45% toenemen de laatste 3 maanden. Naast schrijven maakt ook het lezen van boeken een flinke groei door. Pumbo.nl ziet zowel de zakelijke als de particuliere bestellingen toenemen. Auteurs worden daarbij steeds slimmer in het promoten van hun boek. De coronacrisis noopt hen om anders te denken, de traditionele boeklancering is bijvoorbeeld ingeruild voor een online webinar.
Er komt vanaf 1 juli serieus ruimte om weer naar een concert te gaan. Niet in een volle zaal, maar toch in elk geval niet meer in een zo goed als lege. Dat is de belangrijkste conclusie van de versoepeling die het kabinet op 24 juni afkondigde. Het plan dat de Brabanthallen eerder lanceerde - een theaterzaal voor duizend bezoekers - kan doorgaan. Bij grote zalen als AFAS Live en Ziggo Dome kunnen ze niet wachten om aan de slag te gaan. ‘’Natuurlijk is de zitcapaciteit niet wat je zou willen, maar rekening houdend met anderhalve meter kunnen we 1200 zitplaatsen kwijt’ , zegt AFAS Live directeur Brigitte de Winter. Danny Damman van Ziggo Dome, dat straks misschien wel 3.000 bezoekers binnen kan laten : “”Je kunt weer starten, de geluidsman kan weer een beetje omzet draaien, je kunt je merk levend houden. ‘’ Hij maakt zich wel zorgen over de toekomst als de NOW regeling weg zou vallen. Voor festivals in september lijkt de hoop definitief vervlogen. ‘Hier kunnen wij niks mee.’, zegt Milo van Buijtene, Draaimolen in Tilburg., toen hij hoorde dat buitenfestivals na 1 juli geen maximum capaciteit hebben, maar dat zitten verplicht is. ‘En dat is lastig op een dance festival.’’ ‘’Als kort voor september alsnog verdere versoepeling komt, zal dat voor ons te laat zijn.”
Welke plek neemt duurzaamheid in binnen het (cultuur)beleid van culturele organisaties en overheden, en welke best practices zijn er te onderscheiden? Om een antwoord op deze onderzoeksvraag te vinden, analyseerden de Boekmanstichting en Bureau 8080 jaarverslagen en beleidsplannen van de 87 culturele organisaties die in de huidige beleidsperiode (2017-2020) deel uitmaken van de culturele basisinfrastructuur (BIS), en cultuurnota’s van de 44 grootste gemeenten. De resultaten laten zien dat de aandacht voor duurzaamheid en de klimaatcrisis zowel bedrijfsmatig als kunstinhoudelijk de laatste jaren duidelijk is toegenomen, maar dat activiteiten op dit gebied veelal nog wel kleinschalig of incidenteel zijn
Op 29 juni wordt er in de Tweede Kamer gedebatteerd over het BIS-advies van de Raad voor Cultuur en cultuur in tijden van corona. VNPF heeft de input die is geleverd door o.a. de Popcoalitie, IPO (Interprovinciaal Overleg) en de VNPF bijeengebracht.