Trends & Ontwikkelingen

Nooit eerder organiseerden bibliotheken zoveel activiteiten als vorig jaar. Bovendien groeide het aantal leden en het aantal uitgeleende boeken. Het beleid van vorige kabinetten lijkt te werken. De 133 Nederlandse bibliotheekorganisaties organiseerden vorig jaar 406 duizend activiteiten. Dat blijkt uit nieuwe cijfers van het CBS. Het is een stijging van 84 procent ten opzichte van 2019, het jaar voor de coronapandemie. In 2023 waren er bovendien 3,6 miljoen mensen lid van de bibliotheek, 5 procent meer dan een jaar eerder. ‘Van de jeugd is inmiddels zo’n zeventig tot tachtig procent lid’, zegt Luuk Hovius van het CBS. ‘In tijden van ontlezing is dit ontzettend goed nieuws.’

Al met al hebben bibliotheken het tij weten te keren na jaren van bezuinigingen, teruglopende ledenaantallen en locaties die als gevolg hiervan de deuren sloten. Het waren met name de financiële injecties van het vorige kabinet die ervoor zorgden dat bibliotheken weer springlevend zijn, na een periode dat ze ten dode waren opgeschreven.

De afgelopen maanden waren intensief voor het Fonds voor Cultuurparticipatie en zeker niet minder voor de instellingen en organisaties die een aanvraag voor meerjarige subsidie hebben ingediend. Het is altijd een spannende tijd waarin de toekomst van vele culturele instellingen wordt bepaald. Directeur van het FCP Barbara de Greeff geeft haar reactie in een column. 

Met € 30,5 miljoen aan beschikbaar budget en een totaal van € 111 miljoen aan aanvragen, stond het FCP voor een grote uitdaging. ‘In deze ronde hebben we 47 van de 167 ingediende aanvragen kunnen honoreren. Dit betekent dat een aanzienlijk aantal instellingen, ondanks hun waardevolle werk, buiten de boot is gevallen. Dat ook enkele genres hard zijn getroffen is een pijnlijke uitkomst van een secuur proces. We zijn ons zeer bewust van deze realiteit. Elke afwijzing is een teleurstelling, zowel voor de betrokken organisatie als voor ons als Fonds. We realiseren ons dat elke beslissing grote impact heeft op de mensen, instellingen en soms zelfs de infrastructurele ketens die het culturele landschap van Nederland vormgeven.'

De Kunstenbond en de Creatieve Coalitie ziet opeenstapelingen van voorgenomen beleid met mogelijk elkaar versterkende negatieve gevolgen, zo waarschuwen ze de Tweede Kamer aan de vooravond van debat. De stapeling van beleidsmaatregelen rond zzp’ers heeft negatieve gevolgen voor de toch al kwetsbare positie van zzp’ers in de creatieve en culturele sector. Daarom is het belangrijk om een impacttoets uit te voeren om in kaart te brengen wat de gevolgen zijn van verschillende beleidsvoornemens op het verdienvermogen van de vele zzp’ers in deze sectoren. 

Zonder florerende culturele plekken geen bloeiende steden. Broedplaatsen, culturele hotspots, cultuurhuizen, makersplaatsen en wijkpaleizen houden onze steden, wijken en buurten levendig. Ze zorgen ervoor dat steden en hun inwoners zich kunnen blijven ontwikkelen. Maar hoe realiseer je nu eigenlijk een succesvolle culturele plek?

Het winkelcentrum Amsterdamse Poort, op de grens van Bijlmermeer en kantorengebied Amstel III, ondergaat een metamorfose – 35 jaar na de opening. Rinske Brand ging kijken en nam vooral de culturele component van de aanpak onder de loep. 

De Nederlandse theaters hebben in 2023 een stevig herstel doorgemaakt na de zware jaren van de coronapandemie. Dit maakt de VSCD, de Vereniging van Schouwburg- en Concertgebouwdirecties, vandaag bekend in de presentatie van de jaarcijfers over 2023. Uit die cijfers blijkt dat de 156 bij de VSCD aangesloten podia in 2023 10,4 miljoen bezoeken hebben gehad voor 31 duizend voorstellingen. 

Hiermee zijn de cijfers bijna weer op het niveau van voor de zware coronajaren. Tijdens de pandemie werden er logischerwijs veel lagere aantallen bezoeken genoteerd, omdat de zalen delen van het jaar dicht waren of veel minder publiek dan gebruikelijk mochten ontvangen. Ter vergelijking: in 2022 waren er 7,7 miljoen bezoeken, in 2021, het jaar vol lockdowns, slechts 1,9 miljoen, en in 2020 4,9 miljoen bezoeken. Met de hoge bezoekcijfers van 2023 stelt de VSCD dat de sector goed is hersteld van de coronapandemie, ook al worden de hoge cijfers van het recordjaar 2019, toen er 12,3 miljoen bezoeken werden genoteerd, nog niet gehaald.

De ‘boekenpetitie van CPNB, KBb en GAU die in recordtijd ruim 300.000 handtekeningen verzamelde tegen de btw-verhoging op boeken, wordt in de Tweede Kamer geëxposeerd. Een ruim twee meter hoog boek van kinderboekenschrijver Francine Oomen met de fictieve titel Hoe overleef ik 21% btw op boeken? staat centraal opgesteld.

Vanaf vanmiddag wordt tot en met februari een tentoonstelling georganiseerd ‘De stem van de Burger’, daar worden allerlei objecten en documenten getoond die ooit als petitie zijn aangeboden aan Kamerleden en belanghebbenden in de Tweede Kamer. De boekenpetitie maakt onderdeel uit van deze tentoonstelling.

De boekensector zal samen met een breed bondgenootschap van organisaties uit de sport-, evenementen-, logies-, media- en cultuursector op Prinsjesdag actievoeren tegen de btw-verhogingen. Een keur aan getroffen makers, journalisten, sporters en ondernemers zal zich in Den Haag roeren die dag.

Met de erotische bioscoophit Blue Movie werd begin jaren zeventig de filmcarrière van Pim de la Parra gelanceerd. Als de helft van het rebellenduo Pim & Wim schudde hij de Nederlandse cinema wakker. Vrijdag overleed de regisseur na een kort ziekbed in Paramaribo. 

Met zijn vaste compaan Wim Verstappen en Turks fruit-regisseur Paul Verhoeven staat hij te boek als een sleutelfiguur in de kraamjaren van de moderne Nederlandse cinema, cineasten die leven bliezen in een oersaai, overgestructureerd filmklimaat, zoals columnist en oud-filmcriticus Jan Blokker ooit stelde.

De la Parra behoorde tot de eerste lichtingen studenten van de in 1958 opgerichte Filmacademie in Amsterdam. De vrijheid blijheid van flowerpower vertaalden de jonge cineasten in een reeks provocatieve speelfilms die sterk bijdroegen aan het „opblazen”, zoals Verstappen het noemde, van de Centrale Commissie voor de Filmkeuring.

Uitbundig kun je zijn kunst gerust noemen. Controversieel zelfs, zeker dat van de afgelopen paar jaar. Maar ook grof of vunzig. Schoppend tegen het systeem bracht Peter Klashorst (1957-2024) zijn leven door. Zijn overpeinzingen, onvrede of drang om te veranderen knalde hij in schreeuwende kleuren op het doek. Hij schilderde politieke statements, doodskoppen, piemels en vrouwen. Heel veel blote vrouwen. “Eigen schuld, dikke bult,” zei hij in een interview met De Wereld Draait Door in 2014 toen hij net was gediagnostiseerd met aids. Afgelopen woensdag overleed hij aan de ziekte, waar na verloop van tijd ook nog tuberculose bij was gekomen. Klashorst werd 67 jaar.

Begin jaren tachtig studeerde Klashorst cum laude af van de Gerrit Rietveld Academie. Met zijn graad op zak, wendde Klashorst zich tot het brutale neo-expressionisme van die tijd: met de kwast de gevestigde orde te lijf. Niet veel later richtte hij met enkele vakbroeders, onder wie Jurriaan van Hall, het kunstenaarscollectief After Nature op. De mannen wilden meer gaan werken naar waarneming. Gewoon verven wat je ziet, in plaats van je te laten leiden door heersende kunststromingen. Toen het collectief in ’95 uit elkaar viel, vertrok Klashorst naar Afrika, naar eigen zeggen om mensen te schilderen die nooit geschilderd worden. Zijn zoektocht naar “het kosmopolitische” bracht hem onder anderen in Senegal, Gambia en Kenia.

Heerlen wil graag culturele hoofdstad van Europa worden in 2033. De ambitie is het probleem niet, maar is er ook genoeg geld om die droom waar te maken? De gemeente twijfelt, nu Heerlen de komende jaren flink moet bezuinigen. Je kunt een euro maar een keer uitgeven, en dat noopt tot scherpe keuzes, erkent cultuurwethouder Jordy Clemens. In Heerlen is inmiddels een kwartiermaker aan de slag die onderzoekt of en hoe de ambities van Heerlen realistisch zijn. De wethouder wil volgend jaar duidelijkheid hebben over een eventuele kandidatuur.

De gemeente Den Haag en het Rijk investeren de komende jaren 215.000 euro in cultuurparticipatie voor inwoners van Zuidwest. Met dit geld kunnen zij meedoen aan verschillende activiteiten. Volgens de initiatiefnemers zou de investering moeten bijdragen aan een bredere culturele interesse van de inwoners en het maken van nieuwe contacten. De eerste investeringen waren succesvol.

Mensen worden naar klassieke muziek getrokken als bijen naar de bloemen, ziet Ewa Maria Wagner. Cultuur slaat bruggen en heelt wonden. Waarom toch daarop bezuinigen? Een klassiek openluchtconcert op de Hilversumse Markt trapte behalve het nieuwe seizoen van het Radio Filharmonisch Orkest ook het allereerste cultuurfestival van de mediastad af. Op het podium gonsde Tsjaikovski alweer in de spotlights, maar om mijn hart werd het donker. Ik realiseerde me dat in de drieëndertig jaar dat ik als musicus in Nederland werk, het politieke bewustzijn wat cultuur en klassieke muziek betreft niet is veranderd. De kansen van de volgende generatie jonge musici zien er somber uit. 

Het concert was afgelopen, het publiek jubelde. Bij de borrel op het plein hoorde ik enthousiaste luisteraars hun indrukken met elkaar delen. Een van hen sprak me spontaan aan. Hij vertrouwde mij toe dat hij al jaren in Nederland woonde maar pas sinds hij de klassieke muziek hier ontdekt had, van Nederland ging houden. „Muziek is helend.” En toch, ieder jaar houden mijn collega’s en ik rondom Prinsjesdag ons hart vast of wij, musici, van de politiek de mogelijkheid krijgen door te gaan met ons werk.

BumaStemra is in gesprek met met partijen die overwegen om met hulp van AI-muziek te gebruiken. Die gesprekken werden eerder gevoerd op basis van de eerder door BumaStemra gepubliceerde principes. Op 1 augustus is de Europese AI-act in werking getreden. In het najaar staan twee evenementen op de planning met AI als hoofdthema. 

Op 9 september ondertekenden Pictoright, Lira en de Koninklijke Bibliotheek een nieuwe overeenkomst. Deze maakt het online zetten van kranten en tijdschriften (periodieken) mogelijk, die niet meer in de handel zijn. Het is een nationale koepelovereenkomst geworden zodat ook andere Nederlandse erfgoedinstellingen kunnen toetreden. De overeenkomst gaat in op 1 januari 2025.

Op zondag 1 september 2024 vond de 23ste editie plaats van het Paradisodebat. Edo Dijksterhuis maakte een verslag. In het openingswoord schetsten Kunsten ’92-voorzitters Anne Breure en Jeroen Bartelse de zorgen van de kunst- en cultuursector. In het hoofdlijnenakkoord van het nieuwe kabinet staat niets over cultuur, maar de financiële bijlage bevatten een aantal maatregelen die Bartelse beschreef als ‘sluipmoordenaar’: verhoging van de btw voor kunst en cultuur van 9 naar 21 procent, beperking van de giftenaftrek en verhoging van de kansspelbelasting waardoor loterijen worden geraakt die geld geven aan cultuur. Daar komt bij dat in de recente subsidieronde voor de podiumkunsten 59 organisaties ondanks een positieve beoordeling onder de zaaglijn zijn beland en dat er serieuze gaten dreigen te vallen in de culturele infrastructuur.

De Kunsten ’92-voorzitters deden drie oproepen aan publiek en politiek. Ten eerste, om kunst en cultuur te behouden als vrijplaats. Ten tweede, om het systeem van subsidieverdeling te vernieuwen, de looptijd te verlengen van vier tot zes jaar en te zorgen dat organisaties niet plotsklaps uit het stelsel kunnen worden gegooid. En tenslotte, om niet te korten op kunst en cultuur, maar juist te investeren in een sector die de Nederlandse economie jaarlijks €26 miljard oplevert en meer dan 400 duizend banen omvat.

Datagedreven werken is een van de belangrijkste onderwerpen binnen digitale transformatie. Door gebruik te maken van bewijs, feiten en inzichten verbeter je je werk stap voor stap. Wanneer je de behoeften en wensen van je publiek echt begrijpt, kom je veel verder dan wanneer je veranderingen probeert aan te brengen op basis van aannames. Vijf stappen om je digitale strategie naar een hoger niveau te tillen: Verken aannames met data, leer meer over je doelgroep, denk aan uitkomsten en ervaringen, verbeter je besluitvorming, maak impact meetbaar. 

TalentHub Next is naast het traject voor film, documentaire en animatie nu ook gestart met een nieuw talenttraject met volledige focus op XR (eXtended Reality). Flora Lemmens, Tim van Nielen, Hazal Erturkan, Eva Kröse en Joris de Jong horen bij de eerste lichting. Zij zijn bezig met indrukwekkende VR- en XR-projecten. 

Meer inzicht in jezelf, kwetsbaarheid durven tonen en op een fijnere en meer open manier communiceren. Dat is zomaar een greep uit de opbrengsten van de opleiding ‘Creatief Leiderschap’ die vijftien makers uit TalentHub Brabant volgden. In juli 2024 ontvingen ze hiervoor hun post-hbo-certificaat na een persoonlijke presentatie over hun ontwikkelingen.

De subsidieregeling Levendig Brabant 2023/2024 van de provincie Noord-Brabant is een groot succes. Het plan is vele malen overtekend, blijkt uit de evaluatie die naar Provinciale Staten is gestuurd: de provincie kreeg 217 aanvragen, waarvan er 68 toegekend werden. Met de pilots Levendig Brabant steunt de provincie kleinschalige initiatieven uit Brabant die cultuur, erfgoed, sport en vrijetijd verbinden. Een goed voorbeeld is het project ‘Bosch BuitenSpel’, een theaterproductie waarin sportverhalen van Bossche vrijwilligers tot leven komen. Deze productie wordt opgevoerd als een fietstocht langs sportlocaties en is gericht op het bereiken van nieuwe doelgroepen.

“Ik ben blij dat dit initiatief succesvol blijkt”, zegt gedeputeerde Bas Maes (cultuur, erfgoed, sport en vrijetijd). “Levendig Brabant is een belangrijk onderdeel van ons provinciaal beleid. Waarbij voorop staat dat iedereen telt, de kans krijgt zich te ontwikkelen en deel te nemen aan de samenleving. Met het leggen van verbanden tussen cultuur, sport, erfgoed en vrijetijd is een breed, divers en laagdrempelig aanbod gecreëerd. Hiermee hebben we veel mensen bereikt, ook de Brabander die hier anders misschien niet mee in aanraking zou komen.”

Op 1 januari 2025 gaat de Belastingdienst volledig handhaven op schijnzelfstandigheid. Bedrijven en organisaties die mensen als zzp’er inhuren voor werk dat zij niet zelfstandig uitvoeren, kunnen dan weer een boete en naheffingen krijgen. Daarbij geldt een overgangsperiode van 1 jaar waarin werkgevers en werkenden nog geen vergrijpboete krijgen als zij kunnen bewijzen dat zij stappen zetten tegen schijnzelfstandigheid. De opheffing van het handhavingsmoratorium is een van de maatregelen die het kabinet neemt om schijnconstructies te bestrijden en draagt bij aan meer zekerheid op de arbeidsmarkt.

Vandaag waarschuwden Kunsten '92, het Cultuurfonds en de VNG dat met het voorgenomen cultuurbeleid van het kabinet een kaalslag van 350 miljoen euro voor onze sector dreigt. Ook Cultuurconnectie, de branchevereniging voor cultuureducatie en participatie, maakt zich zorgen. Onze leden zijn voor een belangrijk deel afhankelijk van gemeentelijke financiering om activiteiten te blijven organiseren en toegankelijk te houden. Het voorgenomen beleid zorgt voor een negatief effect op de culturele infrastructuur, iets waar we eerder al voor waarschuwden.

Een sterke, toegankelijke cultuursector doet veel voor een gezonde samenleving. Investeringen zijn hard nodig. Er zijn veel domeinen die om aandacht vragen, maar juist cultuurparticipatie kan een positieve bijdrage leveren aan andere maatschappelijke opgaven zoals jeugdzorg, vergrijzing, sociale isolatie en zorg. 

Op Prinsjesdag maakt minister Bruins o.a. de subsidies voor de culturele basisinfrastructruur (bis) bekend. Er is ruim meer afgewezen dan toegekend, zelfs instellingen met een positief advies krijgen soms niks uitgekeerd. Bij de Rijkscultuurfondsen, die ondersteuning bieden naast de bis, speelt hetzelfde. Gemeentes en provincies hebben ook te maken met knellende begrotingen en bezuinigingen. Het cultuurbudget lokaal verhogen kan dus ook niet zomaar.

Veel zzp’ers maken zich daarnaast zorgen over de aanpak van schijnzelfstandigheid en de invoering van een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering. De Kunstenbond blijft lobbyen voor maatregelen die zzp’ers daadwerkelijk helpen. Zo stuurden we op 11 september, samen met de Creatieve Coalitie, een Position paper over onze zorgen naar de Tweede Kamer. 

Maar de grootste bedreiging is volgens de Kunstenbond de aangekondigde btw-verhoging. Politiek is nooit een gelopen race. Schade voorkomen is beter dan schade herstellen. De Kunstenbond voert daarom actie: houd deze kaalslag tegen! 

Het was een droom die begon met een prijs in euro’s. 3.500 euro – voor dat bedrag zouden deelnemende galeries een stand moeten kunnen huren. En dan zouden ze op de kunstbeurs niet alleen duurdere, mid-career en gearriveerde kunstenaars hoeven te tonen, maar vooral ook beginnende, net afgestudeerde of pas opkomende kunstenaars. De initiatiefnemers willen een beurs waar het nu eens geen big business is.

Deze donderdag opent de eerste editie van NAP+, een kunstbeurs in een voormalige garage in de buurt van station Amsterdam Sloterdijk. Initiatiefnemers zijn twee Amsterdamse galeriehouders, Sara Lang (Lang Art) en David van Doesburg (Stigter Van Doesburg), hun galeries zitten bij elkaar om de hoek. Aan NAP+ doen 38 galeries mee (36 stands). Ze komen uit het hele land, maar ook uit Duitsland, Italië, Groot-Brittannië en Denemarken.

Een internationale ngo en mensen uit de museumwereld van Soedan slaan alarm vanwege de grootschalige plundering van het Nationale Museum van Soedan. Volgens een bron binnen het museum zijn er tienduizenden objecten gestolen.

Het Nationale Museum van Soedan wordt beschouwd als een van de belangrijkste van Afrika. Het heeft een collectie van meer dan honderdduizend objecten, waaronder de grootste Nubische archeologische collectie ter wereld. Het museum kan putten uit het rijke verleden van Soedan, waaronder dat van het koninkrijk Kush, dat rond 1070 v.Chr. ontstond, en de dominante machten van die tijd uitdaagde. Na Egypte heeft Soedan de grootse verzameling historische cultuurschatten op het continent. 

Isber Sabrine, hoofd van Heritage for Peace: „We bereiden een verzoek aan Interpol en andere politieorganisaties voor om de criminelen en hun buit op te sporen”, zegt Sabrine. „Die oproep gaat ook naar de politie en het ministerie van Cultuur in Nederland, want dat land kent een markt voor gestolen kunst- en historische voorwerpen.”

Aanstaande zondag reikt de Vereniging voor Schouwburg- en Concertgebouwdirecties (VSCD) tijdens het Nederlands Theaterfestival voor het eerst een nieuwe, belangrijke prijs uit: de Theo d’Or voor de meest grensverleggende podiumprestatie. Wat bedoelt de VSCD met deze omschrijving, die woeste beelden oproept?

Tijdens het Gala van het Nederlands Theater maakt de Nederlandse Toneeljury bekend wie deze onderscheiding het afgelopen seizoen heeft verdiend, naast de winnaars van andere prestigieuze toneelprijzen. Voor het eerst is het klassieke, binaire onderscheid tussen mannen en vrouwen losgelaten. In deze genderneutrale opzet maken vier mensen kans op ‘de Theo d’Or voor de indrukwekkendste acteerprestatie in een dragende rol’, vier op ‘de Theo d’Or voor de indrukwekkendste acteerprestatie in een bijdragende rol’ en vier op ‘de Theo d’Or voor meest grensverleggende podiumprestatie’.

Schrijver en theatermaker Abdelkader Benali: ‘Deze prijs is bedoeld voor personen die op innovatieve wijze hun podiumpersoonlijkheid vormgeven. Met deze prijs wordt betracht die personen te bekronen, die pionierend te werk gaan en een nog veelal onbetreden en grensverleggend pad bewandelen.’ Makende spelers zijn hiermee eindelijk goed te bekronen.’

Sinds de oprichting in 2013 heeft het Ambacht in Beeld Festival een bijzondere plek verworven in de harten van ambachtslieden en het publiek. Door middel van aandacht voor ambachtelijke beroepen helpt het festival cultureel erfgoed te bewaren en door te geven. Inmiddels heeft het festival niet alleen in Nederland, maar op internationaal niveau aanzien gekregen. Met evenementen in steden als New York, Brussel en Londen blijft het festival groeien.

Ambacht in Beeld Festival biedt ambachtslieden een platform om hun vakkennis te delen met het publiek, waardoor er meer waardering en bewustzijn ontstaat. Deze samenwerking met lokale en internationale ambachtslieden en partnerorganisaties is cruciaal voor het succes. En het festival heeft effect: deelnemende ambachtslieden ontmoeten nieuwe klanten, mensen die een vervolgworkshop bij ze willen volgen en soms stagiairs en zelfs opvolgers.

Staatssecretaris Idsinga (Fiscaliteit en Belastingdienst) geeft antwoord op vragen over btw-verhogingen op boeken, cultuur, sport en logies. De vragen kwamen van de Tweede Kamerleden Vijlbrief, Paternotte, Rooderkerk, Paulusma en Sneller (allen D66) aan de minister van Financiën, de staatssecretaris van Financiën (Fiscaliteit en Belastingdienst) en de ministers van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en van Economische Zaken en de staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (Jeugd, Preventie en Sport) over de btw-verhogingen op boeken, cultuur, sport en logies. (ingezonden 15 juli 2024)

Idsinga geeft onder andere aan dat de tariefswijziging (afschaffing van het verlaagde BTW-tarief) een structurele opbrengst van € 2.331 miljoen oplevert en dat de tariefswijziging daarnaast bijdraagt aan een vereenvoudiging van het belastingstelsel. Voor de voorgenomen btw-verhoging is geen specifieke impactanalyse verricht. De staatssecretaris wil de negatieve gevolgen van de verhoging van het btw-tarief bovendien niet verder onderzoeken. 

De Creatieve Coalitie en Kunstenbond wenden zich nu tot de Tweede Kamercommissie van Sociale Zaken & Werkgelegenheid. Donderdag 12 september vindt een commissiedebat plaats over het zzp-beleid. “Het is noodzakelijk om een gedegen beeld te krijgen van de gevolgen van het beleid voor zzp’ers in onze sector,” aldus De Creatieve Coalitie en de Kunstenbond in de position paper. “Voer een impacttoets uit zodat de gevolgen van het kabinetsbeleid op het verdienvermogen en de bestaanszekerheid van zzp’ers in kaart wordt gebracht.”

In 2023 zette het Fonds Podiumkunsten een jaar lang de spotlight op hedendaagse Nederlandse jeugdkunsten in Italië. Het internationale programma 'FuturoPresente, was een initiatief van het Nederlands Letterenfonds, het Fonds Podiumkunsten, SEE NL en het Fonds voor Cultuurparticipatie, samen met de Nederlandse ambassade en het consulaat-generaal in Italië.

Een selectie van Nederlandse theatermakers, schrijvers, illustratoren, choreografen en filmmakers presenteerde zich aan het Italiaanse publiek en professionals uit de sector, met als doel het netwerk tussen de landen te versterken, nieuwe samenwerkingen aan te gaan en ervaringen te delen. Er ligt nu een verslag met daarin een korte terugblik op dit internationale, multidisciplinaire programma.

Aandacht voor leesopvoeding blijft nodig in Nederland. Uit het PIRLS-onderzoek van 2021 blijkt dat de leesvaardigheid én het leesplezier van Nederlandse tienjarigen tussen 2016 en 2021 is gedaald. In de meest recente themameting van het GfK-SMB-kwartaalonderzoek* naar lees-, leen- en koopgedrag van de Nederlandse consument ligt de focus op leesopvoeding. Wat doen ouders van kinderen tot 12 jaar aan leesopvoeding en welke drempels ervaren zij? 

Een groot deel van de ouders in Nederland neemt actief deel aan de leesopvoeding van hun kinderen. 82% van de ouders leest tenminste wekelijks samen met hun kind; 65% doet dit zelfs dagelijks. Ouders die zelf veel lezen, lezen ook vaker met hun kind. De frequentie van het voorlezen is sinds 2017 niet veranderd – ook toen las 82% van de ouders wekelijks voor. Ouders van jongere kinderen (0-5 jaar) lezen vaker voor aan hun kinderen: 77% doet dit minstens drie keer per week, vergeleken met 28% van de ouders van kinderen van 6-12 jaar.

Een aanzienlijk deel van de ouders (41%) zou graag meer tijd besteden aan de leesopvoeding. Vooral ouders van kinderen van 6-12 jaar ervaren drempels om dit te doen, zoals de afleiding van schermen (49%) en andere activiteiten (47%), en het idee dat hun kind lezen saai vindt (23%).

Theatermakers Sue-Ann Bel en Hali Neto hebben de BNG Bank Theaterprijs 2024 ter waarde van 45 duizend euro gewonnen voor de voorstelling Let’s Go Barbie van Maas theater en dans. Dat werd gisteren bekendgemaakt in Theater Bellevue tijdens het Nederlands Theater Festival. Het bedrag kan worden gebruikt om de voorstelling te hernemen of ter investering in een nieuwe productie.

Volgens de jury hebben Bel en Neto met de achtplusvoorstelling Let’s Go Barbie een indrukwekkende voorstelling gemaakt die zowel jong als oud weet te boeien. De BNG Theaterprijs is bedoeld om opkomend theatertalent tot 35 jaar te stimuleren.

“Ontwerpers zijn in staat vooruit te kijken en zien mogelijkheden: hoe kan je materiaal beter gebruiken? Hoe delen we de openbare ruimte in, hoe gaan we om met logistiek en mobiliteit, hoe houden we steden leefbaar, hoe bouwen we huizen die toekomstbestendig zijn? Hoe kan een ontwerp van betekenis zijn voor een gelijkwaardiger samenleving?”

Groot voordeel is dat ontwerpers in staat zijn zaken in beeld te brengen, zegt Miriam van der Lubbe. “In plaats van visies en beleidsstukken te schrijven, kunnen ze het voor de toeschouwer tastbaar maken, beleefbaar maken, een perspectief schetsen met beeld of film. Waardoor mensen geïnspireerd raken. Je kan nog zo’n fantastisch plan hebben, als je het foeilelijk presenteert, bereik je er echt niets mee.”

Haar missie als creatief hoofd van de Designweek is om te zorgen dat bezoekers en ontwerpers elkaar goed begrijpen en weten te vinden. Wat niet meevalt met die 2500 ontwerpers op 120 locaties. “Mensen kunnen verdwalen in de veelheid.” Er zijn daarom vijf missies geformuleerd: Leefbare planeet, Leefomgeving, Gezondheid en Welzijn, Gelijkwaardige Samenleving en Digitale Toekomst. Die moeten het publiek overzicht bieden.

De Dutch Design Week vindt dit jaar plaats van 19 t/m 27 oktober in Eindhoven, er nemen dit jaar 2500 ontwerpers uit binnen- en buitenland deel. De bezoekers worden op 120 locaties in de stad overstelpt met producten, installaties, technische vindingen, plannen en concepten die opvallend vaak een duurzame inslag hebben