23-05-2022
Vorig jaar heeft het kunstencentrum Waalwijk een proef gedaan met muzieklessen op drie basisscholen in de gemeente. Dat is zo goed bevallen dat nu negen scholen meedoen. Het MuziekAkkoord, zoals het officieel heet, is ondertekend door de scholen en het Kunstencentrum, en medeondertekend door de gemeente Waalwijk, Rabobank De Langstraat en de Lionsclub. Zij sponsoren de muzieklessen. ,,Daarnaast krijgen we een bijdrage van de stichting Meer Muziek in de Klas", zegt directeur van het centrum Francesco van Mierlo. ,,Het streven is dat elk kind op de basisschool een jaar muziekles krijgt", zegt hij. ,,Zo'n twintig lessen van een professionele docent.” Hoe de lessen eruit gaan zien is nog niet bekend, in overleg met de scholen wordt dat bepaald. Het plan is in ieder geval kinderen kennis te laten maken met verschillende instrumenten. Wethouder Dilek Odabasi van Waalwijk is blij met het akkoord
19-05-2022
Als wij met elkaar deze opgejaagde, gepolariseerde, geglobaliseerde, informatiemaatschappij willen ‘overleven’ zonder de hele aarde en elkaar naar de klote te helpen, zullen we anders moeten gaan denken, schrijft Muriël Besemer, hoofd van ITA Academy, de afdeling educatie van Internationaal Theater Amsterdam.. Zij ziet daarbij een belangrijke rol voor theatereducatie. Laat ons vanuit de kunsteducatie de echte vernieuwing in het onderwijs blijven prediken, omdat de toekomstige generaties dat verdienen. Dit artikel verscheen eerder als inleiding bij de speciale editie over theatereducatie van de Theaterkrant (mei 2022) over de ontwikkelingen in theatereducatie. De nadruk gaat van overdracht van kennis en ambacht steeds meer naar ‘menswording’: leerlingen, jongeren, of andere deelnemers de tools geven om door middel van kunst hun leven vorm te geven en te verrijken
19-05-2022
Met het aantreden van een nieuw kabinet zien we dat allerlei ontwikkelingen in een stroomversnelling komen. Omdat door de lange formatieperiode dit kabinet maar drie jaar de tijd heeft om allerlei plannen te realiseren, moet dat ook wel. Zowel op het gebied van het Nationaal Programma Onderwijs als de opzet van de rijke schooldag zijn er de afgelopen tijd belangrijke ontwikkelingen te melden. Ronald Kox, LKCA, bespreekt ze.
16-05-2022
Minister Wiersma (Primair en Voortgezet Onderwijs) heeft op 12 mei 2022 de Kamer geïnformeerd over het Masterplan basisvaardigheden. Met het Masterplan basisvaardigheden spreekt minister Wiersma de ambitie uit om de teruggang van de beheersing van de basisvaardigheden te keren en ervoor te zorgen dat ze aantoonbaar verbeteren. Het masterplan bestaat uit vijf pijlers. De minister wil deze pijlers de komende tijd samen met het onderwijsveld verder uitwerken. Wiersma roept in Masterplan basisvaardigheden op tot sterkere samenwerking tussen onderwijs en cultuursector. Stichting Lezen is verheugd over de belangrijke rol voor bibliotheken en leesconsulenten die zij als partner van het onderwijs hebben bij de leesontwikkeling van kinderen.
12-05-2022
Museum Klok & Peel in Asten lanceert deze maand een bijzonder erfgoededucatieproject voor het basisonderwijs. Het gaat om het online pakket ‘Heavy Metal | Hoor de klokken luiden’ dat door alle basisscholen in Nederland gratis te gebruiken is. het leert kinderen over klokkenerfgoed. In Asten heeft openbare basisschool De Horizon al gefungeerd als pilot. In de voorbije maanden doorliepen ook de groepen 1 tot en met 8 van de Astense R.K. Basischool Voordeldonk het educatieproject met veel plezier. ‘Heavy Metal | Hoor de klokken luiden’ kon tot stand komen dankzij speciale subsidies van het Fonds voor Cultuurparticipatie en het VSBfonds.
12-05-2022
Kinderen die buiten school actief lezen, sport- of muziekles krijgen en wel eens een museum of theater bezoeken, presteren veel beter op de basisschool. Dit zorgt volgens nieuw onderzoek voor ongelijkheid met leerlingen die veel minder toegang hebben tot zulke hulpmiddelen. Op scholen waar kinderen weinig buitenschoolse activiteiten ondernemen, zijn de leerprestaties lager. Dat komt naar voren uit een onderzoek van bureau SEO Economisch Onderzoek onder scholen in heel Nederland. Een brede ontwikkeling, toegang tot voorzieningen en voldoende ontspanning blijken essentieel voor een geslaagde schoolperiode. Daar ontbreekt het nu nogal eens aan. Zo zijn museum- (21 procent) en theaterbezoek (17 procent) exclusieve activiteiten voor hun leerlingen in groep 5, volgens de honderden ondervraagde leerkrachten. Ook heeft slechts 15 procent van de kinderen muziekles, 37 procent heeft minder dan tien kinderboeken in bezit. Ongeveer de helft van alle kinderen bezoekt de natuur. En één op twintig kinderen heeft zelfs thuis geen eigen bed. Eerder bleek al dat de buurt en het gezin waarin kinderen opgroeien invloed hebben op hun kansen in het leven. Het onderzoek ‘Gevolgen van kansenongelijkheid’ laat nu ook zien dat de schoolprestaties daadwerkelijk lijden onder een gebrek aan leerzame activiteiten buiten schooltijd. ,,Er ontstaat ongelijkheid, omdat er grote verschillen zijn in welke mate ouders hun kinderen toegang kunnen bieden tot bijvoorbeeld cultuurbezoeken, kinderboeken of een eigen kamer”, aldus de onderzoekers.
10-05-2022
Onder leiding van de Bredase saxofoniste Naomi Adriaansz wordt het Jazz Project al dik tien jaar gehouden op basisscholen. Iedere keer opnieuw met een muzikale afsluiting in het Chassé Theater. Tot? ,,Tot corona. Twee jaar geleden hebben we de afsluiting moeten annuleren, vorig jaar was het online", zegt Adriaansz. Ze is blij dat het nu weer live in het theater is. ,,Hier kan niks tegen op.” Dit als voorbereiding op het jazzfestival dat met Hemelvaart aftrapt. In twee sessies, één in de ochtend, een ander in de middag, vindt de eindpresentatie plaats. Edine Wijnands met een verslag van de eindpresentatie op 9 mei.
03-05-2022
Kunnen kunstlessen kinderen stimuleren tot kritisch denken? De hedendaagse kunstpraktijk is vaak een platform voor engagement en kritische reflectie, maar bij de kunstvakken in het basisonderwijs worden leerlingen minder vaak uitgedaagd tot kritisch nadenken. Op sommige scholen is kunst vooral een plezierige, om expressie draaiende onderbreking van de schooldag, ter afwisseling van ‘de denkvakken’. Bovendien voelen veel leerkrachten zich onzeker om te werken met hedendaagse kunstwerken in de klas mede omdat actuele kunst een ontoegankelijk en conceptueel imago heeft. Dat imago klopt niet. Het concept authentieke kunsteducatie daagt leerkrachten uit om in de kunstles verbindingen te leggen met hedendaagse kunst en populaire cultuur, omdat daarmee ingegaan wordt op actuele thema’s en vragen. Dit vergroot de toegang en relevantie van actuele, hedendaagse kunst. Hedendaagse kunst- en mediabronnen stonden dan ook centraal in een lesson study die werd georganiseerd door LKCA, Lectoraat Kunsteducatie van de AHK en de Hogeschool van Amsterdam. Hieraan deden leerkrachten van 24 scholen mee, met hun groepen 7 en 8. Tijdens de lessen bekeken en bespraken leerlingen voorbeelden van nepnieuws. Daarna kregen zij de opdracht om hun eigen fake news te bedenken en te verspreiden. De resultaten stemmen hoopvol: leerlingen leren kritischer denken. Maak daarom in de kunstles meer gebruik van actuele bronnen, waaronder hedendaagse kunst, stellen Emiel Heijnen, Claartje van Tongeren en Huub Braam.
28-04-2022
Er valt meer uit een schooldag te halen dan momenteel gebeurt. Door de schooldag te verrijken stimuleer je dat alle kinderen hun talenten ten volle kunnen ontplooien. Wat is er nodig om te komen tot zo’n rijke schooldag? Ronald Kox met de inhoudelijke terugkoppeling van het LKCAtelier van 7 april. Zo’n schooldag biedt meer kansen voor álle kinderen.
26-04-2022
Leraren leveren een onmisbare bijdrage aan de leesopvoeding van kinderen. Onderzoek van marktonderzoeksbureau GfK toont aan dat het overgrote deel van de leraren zich daarvan bewust is. Toch heeft maar iets meer dan de helft van de leraren in het basisonderwijs het gevoel voldoende tijd aan leesbevordering te kunnen besteden. In het voortgezet onderwijs is dat zelfs maar 34%. Verder geeft bijna 70% van de leraren in het basisonderwijs en 80% van de leraren in het voortgezet onderwijs aan extra middelen en ideeën voor leesbevordering enorm op prijs te stellen. De nieuwe campagne Springlezend, opgezet door de Leescoalitie, voorziet hierin door leraren een platform te geven waar ze inspiratie kunnen vinden én delen. De aftrap werd op 20 april gevierd door leraren en leerlingen in een trampolinepark in Hilversum. Bekende schrijvers brachten daarbij een ode aan de leraar die hen vroeger springlezend heeft gemaakt. Met Springlezend wil de Leescoalitie de belangrijke rol van leraren onderstrepen en goede voorbeelden van bevlogen leerkrachten en docenten voor het voetlicht brengen. Ook werd op 20 april de website lezeninhetpo.nl gelanceerd. Deze website biedt basisscholen alle informatie die nodig is om effectief leesonderwijs te realiseren.
14-04-2022
De gemeente Bergeijk wil onder meer naschools muziekonderwijs gaan inzetten om opgelopen onderwijsachterstanden bij basisschoolkinderen in te halen, die werden veroorzaakt door de coronapandemie. De muzieklessen na school kunnen een impuls geven aan de sociaal-emotionele ontwikkeling van kinderen, schrijft de gemeente in een brief aan de gemeenteraad. En juist op dat gebied heeft de jeugd een inhaalslag te maken na de coronacrisis, vertelt wethouder Marko van Dalen. ,,We zien over het geheel genomen dat kinderen op reken - en taalniveau geen grote achterstanden hebben opgelopen in de coronaperiode.” Muziekschool Art4You zal de lessen gaan verzorgen. Een andere organisatie die aan de slag gaat met het verkleinen van coronagerelateerde onderwijsachterstanden is Bibliotheek de Kempen. Zij komt met een lesprogramma voor ouders, waarin zij kunnen leren hoe zij hun kinderen (beter) kunnen ondersteunen bij taal-en schoolactiviteiten. Daarnaast kunnen basisscholen gebruikmaken van een budget van 5000 euro om hun schoolplein zo in te richten dat die een educatief hulpmiddel wordt. Voor de uitvoering van de projecten trekt de gemeente 95.000 euro uit. Dat bedrag komt uit een speciaal budget dat gemeenten krijgen van het Rijk om tot 2025 corona-achterstanden bij leerlingen weg te werken.
07-04-2022
In november 2014 gaf de toenmalige staatssecretaris van onderwijs Sander Dekker het startsein voor de ontwikkeling van een nieuw curriculum in het onderwijs, Onderwijs2032. Die titel was niet bedoeld om aan te geven dat we pas in 2032 een nieuw curriculum zouden hebben. Het was om aan te geven dat we dat jaar de eerste lichting examenkandidaten zouden hebben vanuit het nieuwe curriculum. Toch werd op 6 april 2022 het traject voor de vierde keer gewijzigd. Als het zo verdergaat lijkt het erop dat we pas in 2032 een nieuw curriculum hebben. Ronald Kox, leidinggevende cultuureducatie, LKCA, over de stand van zaken.
07-04-2022
Zorgen dat kinderen met begrip kunnen lezen is waarschijnlijk de belangrijkste opdracht van het onderwijs. Zonder deze vaardigheid zijn kinderen niet in staat te leren van teksten. Daardoor kunnen zij niet alleen onvoldoende meedoen op school, maar kunnen ze ook niet voluit deelnemen aan de huidige informatiesamenleving. Maar, wat is leesbegrip eigenlijk? Hoe komt het tot stand? En, hoe kunnen leraren het leesbegrip van hun leerlingen bevorderen? Begrijpend lezen is een complex proces, waar vele factoren op van invloed zijn. Onderzoekers hebben zich vaak gespecialiseerd in een van die factoren. Ze richten zich bijvoorbeeld op de rol van achtergrondkennis, het belang van leesstrategieën of de invloed van motivatie. De beschikbare kennis is daardoor versnipperd. In de publicatie ‘De zeven pijlers van onderwijs in begrijpend lezen’ is deze kennis gebundeld. Leesexperts uit Nederland en Vlaanderen geven inzicht in theorie over, onderzoek naar en praktische toepassing van essentiële elementen van onderwijs in begrijpend lezen.
10-03-2022
Het nieuwe kabinet wil investeren in cultuureducatie, cultuurparticipatie en gelijke kansen. Eén van de manieren om dat te doen is door te investeren in de ‘Rijke Schooldag’. Hoe de Rijke Schooldag precies uitgewerkt moet worden is nog onduidelijk, maar natuurlijk ziet LKCA kansen en mogelijkheden om kunst en cultuur hierin een belangrijke rol te geven. Ronald Kox over de ontwikkelingen van de afgelopen jaren en de kansen voor de toekomst. In het LKCAtelier van 7 april wordt er ook gesproken over wat er onder een ‘rijke schooldag’ verstaan kan worden. Verrijking kan zowel plaatsvinden binnen de context van de huidige schooldag, als door de schooldag nadrukkelijk te verbinden met de buitenschoolse situatie. Welke belemmeringen en dilemma’s zijn er zoal?
07-03-2022
Tijdens het LKCAtelier van 31 maart leidt Michel Hogenes aan de hand van onderzoeken het thema ‘Ontwerpend Leren als didactisch concept voor Inclusieve cultuureducatie’ in. Aansluitend laten Floortje Smehuijzen van SoundLAB/ Muziekgebouw aan ’t IJ en Jacques van de Veerdonk van Watch that Sound zien hoe zij in de context van hun organisatie ontwerpend leren inzetten en daarmee bijdragen aan een inclusiever muziek- en mediaonderwijs.
17-02-2022
Educatie is een kerntaak van veel instellingen vanuit de sectorbrede missie om kunst en cultuur te delen met het publiek. Zowel het onderwijs als de wereld van jongeren wordt steeds digitaler. DEN deed daarom veldonderzoek onder educatoren en experts om in kaart te brengen hoe de sector te ondersteunen bij digitale cultuureducatie. Hoe pak ik digitale cultuureducatie aan? De coronapandemie maakt deze vraag nog relevanter. Hybride cultuureducatie biedt daarom interessante kansen. Vier concrete tips op basis van gesprekken met educatoren van diverse culturele instellingen uit heel Nederland.
17-02-2022
Kansengelijkheid is een probleem in Nederland. Het onderwijs werd lang gezien als de plek waar ongelijkheid werd bestreden. In de praktijk blijkt het een plek te zijn waar ongelijkheid verder wordt vergroot. Corona heeft dat nog verder versterkt. Niet voor niets wordt de komende jaren gewerkt aan herstel in het onderwijs via het Nationaal Programma Onderwijs. Maar het onderwijs is niet de enige partij die een rol speelt in gelijke kansen op ontwikkeling van de talenten van alle kinderen. Als scholen en aanbieders op het gebied van natuur, cultuur, wetenschap, sport en techniek beter samenwerken, kunnen alle kinderen en jongeren dichtbij huis hun talenten ontwikkelen. Sanne Scholten en Yuri Matteman roepen het nieuwe kabinet én de nieuwe gemeentebesturen op om te investeren in leerecosystemen.
10-02-2022
Kinderen de rijkdom van taal laten ontdekken, daar gaat het kinderboekenschrijfster Anja Vereijken uit Nuenen om. Het komende halfjaar is ze als Schoolschrijver actief op De Vuurvogel in Helmond. Vereijken is voor het achtste jaar actief als Schoolschrijver. „Ik wil dat kinderen leren vertrouwen op hun eigen talent en creativiteit. Die worden niet altijd aangesproken op school, er wordt teveel gelet op de d's en t's. Hoe gaat mij erom wát ze opschrijven, niet hoe. Want in je hoofd kan en mag alles.” De Nuenense, schrijfster van kinderboeken zoals Net als Einstein en De koningin van het web, zag het effect al in de eerste les. „Als de kinderen bezig zijn met de kracht van verhalen, doet dat iets met ze.” Ze gaat in de klas aan de gang met creatieve lees- en schrijfoefeningen. De kinderen moeten bijvoorbeeld met elke letter van hun voornaam een eigenschap bedenken die bij hen past. Of ze schrijven een triolet, een achtregelig refreindicht. „Het schrijfplezier moet de rode draad zijn.”
08-02-2022
De ingrediënten voor effectief leesonderwijs zijn bekend. Waarom hebben kinderen en jongeren dan toch moeite met verdiepend lezen? Uit onderzoek van de Universiteit Leiden blijkt dat leraren vooral zelf een activerende leesles moeten samenstellen door de succesvolle elementen uit leesmethodes te combineren met andere activiteiten en didactisch handelen. School en leesbevorderingsinstanties, zoals bibliotheken en Stichting Lezen, moeten voor de randvoorwaarden zorgen. En ook ouders betrekken bij de lees- en taalontwikkeling van hun kinderen. Volgens de Leescoalitie onderstrepen de uitkomsten opnieuw dat effectief leesonderwijs mogelijk is. Maar dat hiervoor structureel beleid, middelen en goede randvoorwaarden nodig zijn.
27-01-2022
Als kind ging Vincent Koreman met zijn vader naar de actiefilm 20.000 Leagues under the sea, gevuld met zeemonsters, ontploffingen en laserstralen. Een magische en onvergetelijke gebeurtenis! 44 jaar later valt hem op dat veel filmeducatie zich richt op de werkelijkheid: op registratie, documentaire. Maar is film ook niet belangrijk om het onmogelijke te verbeelden?
16-12-2021
Een goed opgebouwde theaterles draagt bij aan een betere concentratie tijdens de taal- en rekenlessen, stelt Nanda Kling, theaterdocent, theatermaker en schrijver. Zij moedigt de politiek aan om theaterles, gegeven door vakbekwame theaterdocenten, een verplicht onderdeel te maken van het vak kunstzinnige oriëntatie.
16-12-2021
Wat komt er kijken bij samenwerken? En wat zijn de gouden vuistregels voor een productieve en prettige samenwerking? Deelnemers van het LKCAtelier verkennen dat (uiteraard) samen en de belangrijkste opbrengsten heeft Bea Ros samengevat. Een inhoudelijke terugkoppeling van het LKCAtelier van 18 november 2021.
09-12-2021
We verkwanselen onze talenten, schrijft Maurits Fondse, muzikant. Ons schoolsysteem is niet ingericht op het herkennen van talent voor de kunsten, laat staan op de ontwikkeling ervan. Om dat wel te kunnen, moeten docenten zelf talent hebben. Én oog voor talent.
09-12-2021
De Tilburgse cultuurmakers van Factorium merkten een aantal jaar geleden dat de basisscholen waarmee ze samenwerkten graag meer wilden doen met cultuur. Tegelijkertijd hoorden ze dat taalontwikkeling zoveel aandacht nodig had, dat er weinig tijd overbleef om aan cultuur te besteden. Zo ontstond het idee voor kunsttaalroutines, een werkvorm waarbinnen dans, muziek, drama, literatuur en beeldende kunst op gelijke voet staan met taal. De kern van de werkvorm is dat leerlingen tijdens de culturele activiteiten nieuwe begrippen leren, praten over emoties, expressieve taal gebruiken en zo hun taalvaardigheid uitbreiden met kennis die ze juist niet opdoen bij het lezen van een tekst.
29-11-2021
Door de scholensluiting in coronatijd hebben veel leerlingen achterstanden opgelopen. Om deze ‘vertragingen’ weg te werken, zette het ministerie van OCW het tweejarige Nationaal Programma Onderwijs (NPO) op. Met een riant bijbehorend budget van 8,5 miljard euro. Scholen krijgen zo’n 700 euro per leerling die ze naar eigen inzicht mogen besteden aan een van de bewezen effectieve interventies op de zogeheten menukaart. Dit leidt tot een toegenomen vraag naar cultuureducatie, al zetten scholen dit wel vooral in voor sociaal-emotionele doelen. Valt er niet meer te halen? Bea Ros met de inhoudelijke terugkoppeling van het LKCAtelier van 4 november.
23-11-2021
Als gevolg van bezuinigingen sluiten muziekscholen steeds vaker de deuren. Carla Lagarde-De Waal van Fontys Hogeschool voor de Kunsten betreurt dat, maar pleit ook voor een bredere kijk op muziekonderwijs. Het muziekonderwijs stond enige weken terug op de agenda door een documentaire van Zembla. “Zembla kijkt erg vanuit één domein. Namelijk de muziekscholen zoals ze vijfentwintig jaar geleden waren: volledig ingericht vanuit de (Westerse) klassieke muziek.”, zegt Lagarde-De Waal. “Om me heen zie ik overal prachtige initiatieven van bevlogen muziekdocenten die op innovatieve manieren burgers proberen te bereiken door middel van muziek. Dat kan zowel binnen als buiten de vertrouwde muziekschool.” (…) “Ook zie je dat steeds meer middelbare scholen licenties krijgen om als officiële Conservatorium-vooropleiding te dienen. En veel van onze alumni starten als ZZP’er een eigen muziekpraktijk waar ze met leerlingen aan de slag gaan.” Dat het Rijk jaren geleden al de gemeentelijke toelages voor muziekscholen inperkte, leidde ertoe dat veel stadsbesturen zochten naar alternatieven. “Zo ontstonden de centra voor de kunsten, waar een bredere kunsteducatie centraal staat. Meer de ‘ontmoeting’ tussen verschillende kunstdomeinen, waarvan muziek er één is.” De ‘oude’ muziekschool zet muziek een beetje op een eiland, en daar hoort het volgens Lagarde-De Waal niet. “Juist die interdisciplinariteit – de verbinding tussen bijvoorbeeld muziek en dans of tussen verschillende muziekstijlen – is een van de strategische doelen van onze Academy of Music and Performing Arts bij FHK.” Veel muziekonderwijs is via programma’s als ‘Meer muziek in de klas’ verschoven van muziek- naar basisschool. “Sommige centra voor de Kunsten zetten hun docenten structureel in om naar basisscholen te gaan. Hun aanbod sluit aan bij de behoefte en de belevingswereld van het kind, dat dan haast vanzelf naar een meegebracht instrument grijpt.”
17-11-2021
“Een vorm van ontwerpend leren is het componeren van muziek. Waarom zou het nodig zijn om eerst een muziekinstrument te leren spelen en noten te leren lezen? Leerlingen kunnen ook beginnen te experimenteren met klanken, en hiermee een eigen compositie maken. Als je kinderen hiervoor de juiste tools aanreikt, kan dit interessante resultaten opleveren. Het creëert bijvoorbeeld grotere betrokkenheid bij de leerlingen. In 2015 vergeleken wij klassen waarin werd gecomponeerd met klassen waarin de reproductie van muziek centraal stond. De uitkomst: het componeren van muziek leidt tot een significant hogere betrokkenheid bij muziekonderwijs. Daarmee kan het gezien worden als een betekenisvolle ontwerpactiviteit die als reguliere activiteit een plaats verdient binnen het vak muziek." Michel Hogenes pleit voor ontwerpend leren in het muziekonderwijs op de basisschool. Bijvoorbeeld door leerlingen te laten componeren. Want waarom zouden we ontwerpend leren alleen inzetten in de bèta-vakken? Michel Hogenes is verbonden aan de pabo van de Haagse Hogeschool en aan de Master Kunsteducatie van Codarts, Rotterdam.
16-11-2021
Het online platform KultuurCentrale.nl heeft sinds 15 november een marktplein voor kunstenaars en het onderwijs. KultuurCentrale biedt een podium aan alle lokale zzp’ers, verenigingen en culturele organisaties die lessen, workshops en projecten kunnen verzorgen voor leerlingen op basisscholen, in het voortgezet onderwijs of de kinderopvang in Groningen. Voor leerkrachten biedt KultuurCentrale een ‘handig overzicht als ze op zoek zijn naar culturele activiteiten voor vakken als cultuureducatie, burgerschap of geschiedenis’. Het platform is een initiatief van KultuurLoket en Stichting Kunst & Cultuur die zich in de provincie Groningen inzetten voor cultuuronderwijs. Iedereen die betrokken is bij kunst en cultuur (professionals en amateurs) kan zich erbij aansluiten.
16-11-2021
Kan je met hedendaagse politieke thema’s en actuele kunst aan de slag in de basisschool? Het antwoord is ja. Emiel Heijnen (lector Kunsteducatie AHK), Claartje van Tongeren (AHK) en Huub Braam (LKCA) onderzochten het. Samen met 24 scholen startten ze een onderzoeksproject om te verkennen hoe je meer actualiteit, creativiteit en kritisch denken in de kunstles brengt. Bea Ros met de inhoudelijke terugblik op het LKCAtelier van 21 oktober.
10-11-2021
Hoe kun je leerlingen kunst esthetisch laten ervaren? Tijdens haar afstuderen aan de Master Kunsteducatie ontdekte Debby Bos-Merién, projectleider Kunstgebouw, dat bestaande methodes, zoals Visual Thinking Strategies (VTS), Art-Based Learning (ABL), de methode van Terry Barrett (TBM) en Visible thinking (VT), daarvoor niet helemaal voldoen. Daarom ontwikkelde zij een nieuw instrument: de Guide to Connect. Hoe werkt het in de praktijk? Guide to Connect omvat 3 stappen. . 1. Verkennen. 2. Onderzoeken. 3. Verbeelden.
04-11-2021
De kunst- en cultuursector is flink op z’n kop gezet door corona. Ook op scholen is die verandering merkbaar. Nu de scholen weer een tijd vol in bedrijf zijn; wat is de functie van kunst op school? En hoe zet je kunst en cultuur in als pijler in het basisonderwijs en niet als iets ‘extra’s’ erbij? Marvin Corneille zette met een aantal collega’s de boven schoolse cultuureducatie op bij Stichting Openbare Basisscholen in Helmond. “Kunst en cultuur moeten geborgd zijn in het basisonderwijs. Het is belangrijk dat het kinderen, leerkrachten en culturele instellingen verrijkt.” Simone Vos sprak met hem.
03-11-2021
De Rijksoverheid stelt middels het Nationaal Programma Onderwijs (NPO) 11 miljard beschikbaar voor de bestrijding van de door corona opgelopen onderwijsachterstanden, maar instrumentaliseert en marginaliseert daarbij vakken als cultuureducatie. Dat stelt Paul Pos, hoofddocent kunsteducatie van de Willem de Kooning Academie / docent Master Kunsteducatie van Codarts, Rotterdam. Ook wat je niet meet, moet gewaardeerd worden in het onderwijs.
02-11-2021
De lockdowns hebben geleid tot omvangrijke leerverliezen. Deze staan voor leesvaardigheid bij basisscholieren gelijk aan zeven weken onderwijs, terwijl ze bij middelbare scholieren oplopen tot een half jaar.
02-11-2021
De Stichting Lezen is er om alle kinderen het plezier in lezen te laten ontdekken, zodat ze kunnen uitgroeien tot blijvende lezers. De stichting doet dat met een effectieve leesbevorderingsaanpak, zoals de Bibliotheek op school. Kinderboekenschrijvers zijn belangrijk voor deze aanpak. Zij schrijven immers de boeken die door de kinderen gelezen worden. Daarnaast hebben schrijvers een actieve rol binnen de Bibliotheek op school: als leesbevorderaars. De twee belangrijkste organisaties met een waaier aan activiteiten en lesprogramma’s met daarin een hoofdrol voor kinderboekenschrijvers en literatuur zijn De Schoolschrijver en De Schrijverscentrale. In een nieuwe brochure van de Stichting Lezen ‘De auteur als leesbevorderaar’ wordt het rijke aanbod van beide organisaties gepresenteerd. Stichting Lezen nodigt leerkrachten en bibliotheekmedewerkers uit om hiermee te ontdekken welk aanbod het beste past bij hun school of bibliotheek. Uit het onderzoek ‘Dichter bij de schrijver, dichter bij lezen’ blijkt dat kinderen na een goed voorbereid bezoek meer gaan lezen, en in veel gevallen ook andere boeken gaan lezen dan ze gewend zijn. De schrijver werkt als katalysator van leesmotivatie, dankzij het persoonlijke verhaal en het persoonlijk contact. De auteur kan ook via een andere weg als leesbevorderaar op school komen. Als expert in jeugdliteratuur én creatief schrijven is hij de verpersoonlijking van de verbondenheid tussen lezen en schrijven. Op basis van het onderzoek ‘Zo fijn dat het niet fout kan zijn’ staat vast dat creatief schrijven de betrokkenheid van kinderen bij het lezen van literaire teksten vergroot. In dit kader wijzen De Schrijverscentrale en De Schoolschrijver naar het inzetten van auteurs met financiering vanuit het Nationaal Programma Onderwijs.
27-10-2021
Zoals zoveel anderen had Gwen Sengers, programmeur en educator bij Schouwburg en Concertzaal Tilburg, een oppervlakkig beeld van hoogbegaafdheid. Dat veranderde radicaal toen ze samen met andere instellingen educatief theateraanbod voor het hoogbegaafdheidsonderwijs creëerde. Het bleek voor deze leerlingen een grote meerwaarde te hebben – als je het goed aanpakt. Wat is de beste aanpak als het gaat om cultuuronderwijs voor hoogbegaafde leerlingen?
27-10-2021
De expositie World Press Photo 2021 blikt terug op het bewogen nieuwsjaar 2020, met thema’s als Covid-19, Black Lives Matter, de klimaatcrisis en transgenderrechten. En is te zien in De Cacaofabriek in Helmond. Directeur Jochem Otten van De Cacaofabriek is opgetogen dat de tentoonstelling weer naar Helmond komt. In maart 2020 was de vorige editie van WPP er kort te zien „We ontvingen in het eerste weekend duizend bezoekers en de week daaropvolgend nog eens duizend.” Toen ging de deur dicht op verzoek van het RIVM en de rijksoverheid vanwege corona. Voor scholen uit het basis- en voortgezet onderwijs hebben De Cacaofabriek en scholenkoepel OBSH het project Blik op de wereld 2.0 opgezet. Leerlingen trekken in groepjes door de eigen wijk om samen één nieuwswaardig beeldverhaal te maken. Groepen 7 en 8 van basisscholen van OBSH zijn er dit schooljaar al mee aan de slag.
20-10-2021
Is ‘schoolnabij muziekonderwijs’ de toekomst? ,,Dat zou best wel eens kunnen", zegt Alphons van Stenis, directeur van MDM Vught. De organisatie die muzieklessen verzorgt in Theater de Speeldoos en sinds kort óók in basisschool Misha de Vries in Vught. Eén op de vier leerlingen van de basisschool maakt gebruik van deze muzieklessen. Waarom niet gewoon in Theater de Speeldoos, dé locatie voor buitenschoolse muziekeducatie van MDM? ,,Géén van deze kinderen volgde tot nu toe lessen bij MDM”, schetst Alphons van Stenis, directeur van MDM. ,,We zien dat ‘schoolnabij muziekonderwijs’ een drempel kan wegnemen. Het voelt vertrouwder en is voor ouders en kinderen makkelijker te organiseren.” De toekomst van Theater de Speeldoos, die volgens de plannen tegen de vlakte gaat, speelt volgens hem hierbij geen rol. Naast de locatie speelt mee dat de lessen voor een gereduceerd tarief worden aangeboden. De kinderen kunnen volgens Van Stenis kiezen tussen een individuele les of een les die in tweetallen gevolgd wordt. Laurens Peeters, directeur van de basisschool.,,Wij zien de samenwerking als een aanvulling op het reguliere culturele aanbod van muziek, drama en literatuur op de school.”
13-10-2021
The Residents is een leerorkest. Kinderen leren er dubbel, want zoals bekend leert het bespelen van een instrument je leren: kleine stapjes maken, doelen stellen, voldoening ervaren, discipline. Naast individuele vaardigheden zijn er sociale, zoals naar elkaar luisteren, op je beurt wachten, samenwerken, verantwoordelijkheid dragen. ‘Niet talentontwikkeling, maar beleving’ is het credo van The Residents, het educatieproject van het Residentie Orkest. Een gesprek met Ruth van de Putte, hoofd Educatie.
06-10-2021
We kunnen de kansenongelijkheid in het onderwijs niet langer negeren, benadrukt programmamaker en mbo-docent Karim Amghar. Kunst- en cultuureducatie kunnen een belangrijke rol spelen in het keren van het tij. Hoe kunnen scholen en leraren hier concreet mee aan de slag?
16-09-2021
Het LKCAtelier van 21 oktober gaat over authentieke kunsteducatie in de praktijk. Actuele vraagstukken koppelen aan hedendaagse kunst en populaire cultuur is wat authentieke kunsteducatie inhoudt. En met het ontwerpmodel van Emiel Heijnen (lector Kunsteducatie AHK) ontwerpt een docent zelf dergelijke procesgerichte kunstlessen.
16-09-2021
Kinderen vooral hun gang laten gaan. Iets goed of fout doen bestaat niet meer, omdat de creativiteit uit de kinderen zelf komt. Dat is de kern van het nieuwe Cultuuronderwijs in de gemeente Roosendaal. Op basisschool De Linde in Nispen stonden de betrokken partijen op 15 september stil bij de succesvolle, nieuwe aanpak. Tot op heden deden vijftien scholen mee aan het project dat door de gemeente en de provincie wordt ondersteund. Dit schooljaar zijn dat 27 basisscholen en het Jan Tinbergen College. ,,Wij geven hier thematisch onderwijs", zegt schooldirecteur Corine Jacobsz. ,,Wat je hier ziet is de creatieve uiting van dat thema. Het thema ‘Huis en Thuis’ komt in alle disciplines terug, niet alleen bij bijvoorbeeld geschiedenis en aardrijkskunde. We behandelen zo'n zes thema's per jaar.”. De kinderen gaan zelf op zoek met hun eigen materialen. Jacobsz: ,,Als kinderen zelf dingen opzoeken of zelf dingen ontdekken, dan beklijft de stof veel beter.” De begeleiding vandaag is in handen van Anneke Wijn. Zij is op De Linde geplaatst door CultuurCompaan, die het culturronderwijs Rosendaal vorm geeft. Scholen kunnen gebruik maken van een heel scala aan deskundigen van CultuurCompaan. Van een beeldend kunstenaar tot een trompettist, van een danser tot een beeldhouwer. De gemeente en de provincie hebben samen 120.000 euro beschikbaar gesteld voor cultuureducatie in Roosendaal.
01-09-2021
Creativiteit is een belangrijke vaardigheid in het onderwijs. Maar hoe zorg je ervoor dat leerkrachten voldoende handvatten hebben om deze vaardigheid over te brengen? Wat is creativiteit precies, en hoe maak je creativiteit concreet en toepasbaar? Spel is hiervoor een mooi middel. Het LKCAtelier op 16 september is er aan gewijd.
26-08-2021
In een opinieartikel in de Volkskrant noemt jeugdboekenauteur Jacques Vriens tien manieren om kinderen aan het lezen te krijgen. Leesplezier kweken bij kinderen begint bij veel leesonderwijs, dat met enthousiasme wordt gegeven. Van ouders kun en mag je hierbij niet te veel verwachten, vindt hij. Aanbeveling 8 : ‘’Op pabo’s en lerarenopleidingen wordt ‘Kennis van de kinder- en jeugdliteratuur en leesbevordering’ een vak dat gedurende de hele opleiding wordt gegeven. Studenten lezen minimaal zestig kinder- en jeugdboeken: klassiekers, pulp. literatuur, graphic novels, prentenboeken etcetera.”
24-06-2021
Islamitische scholen en cultuureducatie, een onmogelijke combinatie? Zeer zeker niet. Maar het is wel nodig om je te verdiepen in achtergronden en waarden van de islam en de dialoog aan te gaan. Dit atelier biedt achtergrondinformatie en praktijkvoorbeelden. De inhoudelijke terugkoppeling van het LKCAtelier van 17 juni 2021.
22-06-2021
“Film beleven”, wat betekent dat eigenlijk? Welke film kies je voor jouw leerlingen? Waar vind je geschikte films voor jouw leerlingen? En waar vind je die films? Ga je naar de bioscoop, het filmtheater, of blijf je in je klaslokaal? En wat voor vragen kun je stellen om een gesprek op gang te brengen? Filmhub Midden heeft een tutorial waarin de vaardigheid “film beleven” wordt toegelicht.
21-06-2021
In 2021-2024 gaan ook in Caribisch Nederland basisscholen werken volgens Cultuureducatie met Kwaliteit. Wat maakt cultuureducatie hier uniek? Directeur Rosabel Blake vertelt hoe stichting Gateway to Success de methode op Sint Eustatius invoert.
07-06-2021
Het symposium ‘Kunst- en Cultuuronderwijs als Burgerschapsonderwijs’ werd op 27 mei (online) gehouden, de organisatie lag in handen van Lectoraat kunsteducatie AHK, Radboud Universiteit en LKCA in het kader van de UNESCO Week van de Kunsteducatie. De inleiding werd verzorgd door Hessel Nieuwelink, lector burgerschapsonderwijs aan de Hogeschool van Amsterdam. Na de plenaire lezing gingen de deelnemers in een van de vier interactieve deelsessies dieper in op de rol van kunst- en cultuureducatie in burgerschapsonderwijs. Daarbij zijn reflectie en discussie een wezenlijk onderdeel. Een verslag.
07-06-2021
Om de droom van een inclusief ecosysteem te realiseren, moeten we de oorzaken voor barrières in het huidige stelsel identificeren. Ook moeten we zicht krijgen op wat een lokaal of regionaal leerecosysteem nodig heeft om alle kinderen en jongeren te laten floreren. In de periode 2021-2024 doet LKCA hier onderzoek naar. Een onderdeel daarvan is een essayreeks. In de essays delen mensen hun kennis en ideeën over een inclusiever systeem met het werkveld. In het eerste essay Annelies Bartelink over het hoe en waarom van samenwerken. Fianne Konings gaat in haar essay naar de bron van de leerecosystemen, de ecologische systeemtheorie van Urie Bronfenbrenner.
02-06-2021
Het huidige muziekonderwijs op de basisscholen is te vrijblijvend. Laten we het voortaan niet hebben over Méér Muziek, maar over Góed Muziekonderwijs in de Klas. Muziek op school is toch zeker geen vrijetijdsbesteding maar een serieus leerdomein? Anthony Zielhorst, roept de nieuwe minister van onderwijs op: investeer in muziekonderwijs op de pabo’s én faciliteer een vakspecialist op iedere school.
26-05-2021
Jammer genoeg zijn er niet veel dramaprojecten speciaal voor kleuters. Hoe ontwikkel je activiteiten die aansluiten bij hun ontwikkeling en wat is de rol van de theaterkunstenaar? Team EigenWijs van De Domijnen Educatie in Limburg zorgde voor een dramamethode speciaal voor de allerkleinsten.
25-05-2021
De Federatie Auteursrechtbelangen biedt al enige jaren een gratis onderwijspakket aan voor groepen 7 en 8 basisonderwijs: 'Wijs met media omgaan', geproduceerd door KlasseTV. Onlangs is een nieuwe les gelanceerd rondom het thema 'de musical', die goed aansluit bij waar veel scholen in deze periode mee bezig zijn.
19-05-2021
Er is een sterke variatie in het aantal uren en de invulling van kunstvakken op de pabo. Waar komt die variatie vandaan? Wat betekent dit voor de kunstvakbekwaamheid van de toekomstige leerkracht? In een besloten bijeenkomst voor pabodocenten wordt er gekeken naar de verschillende rollen van de leerkracht en de consequenties daarvan voor de pabo-opleiding. Aanleiding voor deze online bijeenkomst op 16 juni is het promotieonderzoek van Piet Hagenaars en een inventarisatie die LKCA deed naar de positie van kunst en cultuur op de pabo’s. Deelname aan deze bijeenkomst is gratis.
19-05-2021
Er is nog veel onwetendheid over de verbinding van kunst en cultuur met levensovertuigingen. Wat is er wel en niet mogelijk met respect voor die overtuiging, hoe ver kan en mag je gaan? Je krijgt in het LKCAtelier van 17 juni voorbeelden van materiaal waarin cultuureducatie en de islam samenkomen. Ook leer je hoe je de dialoog aangaat bij botsende overtuigingen. Saida Franken en Agnes van der Sluijs gaan de dialoog aan over cultuuronderwijs en de islam
18-05-2021
Het Nederlands Film Festival vindt het heel belangrijk dat leraren aan de slag gaan met filmeducatie. Dit kan men doen met het programma van het NFF, maar doe het ook vooral op eigen initiatief. Om de leraar hierin te ondersteunen zet het festival 5 tips op een rij om aan de slag te gaan.
12-05-2021
Hoe zorg je ervoor dat de jongeren goed worden voorbereid op hun volwassen leven? Online technologieën zijn niet meer weg te denken uit onze maatschappij en die bieden ook veel kansen voor het onderwijs. Die actualiteit was voor LKCA reden om samen met Keimpe de Heer van Stichting Infutura drie kennisateliers over creatief makersonderwijs in te richten. Hierin werd vanuit verschillende perspectieven naar kunst en technologie gekeken. De belangrijkste inzichten, conclusies en kansen van de kennisateliers samengevat.
12-05-2021
Koningin Máxima bezocht op 11 mei als erevoorzitter van de stichting Méér Muziek in de Klas ECI Roermond, waar verschillende afspraken werden bekrachtigd voor structureel muziekonderwijs in Noord-Brabant, waaronder het MuziekAkkoord Goirle. Daarnaast werd, op gepaste wijze binnen de huidige coronamaatregelen, gevierd dat het goed gaat met het muziekonderwijs in de hele provincie Limburg waar in 2018 een Akkoord werd getekend. Met een MuziekAkkoord voor Tilburg en ‘s-Hertogenbosch in het vizier werken binnenkort drie van de vijf grote steden in Noord-Brabant aan muziekonderwijs op hun basisscholen. Samen met de kleinere regio’s Boxtel, Waalwijk en de gemeente Altena én de gebieden waar men zich al actief inzet voor structureel muziekonderwijs (Meierijstad en Hilvarenbeek) is binnenkort een derde van de Brabantse scholen bezig met muziekonderwijs.
04-05-2021
Friesland koos tijdens de afgelopen periode van het programma Cultuureducatie met Kwaliteit voor een verbinding tussen taal, kunst en cultuur. De focus ligt daarbij op taal als expressie en bron van plezier. Want je kunt ook buiten het boekje werken aan geletterdheid. Bea Ros met de inhoudelijke terugkoppeling van het LKCAtelier van 22 april.
29-04-2021
Twee keer per jaar krijgen scholen die deelnemen aan de landelijke regeling Cultuureducatie met Kwaliteit de kans om plannen voor professionalisering in te dienen bij Kunstloc Brabant. Op 30 maart was de eerste indiendatum in 2021. Dat heeft geresulteerd in 20 inspirerende aanvragen. In totaal wordt er in deze periode circa € 35.000,- geinvesteerd in scholingstrajecten voor individuele leraren en lerarenteams. Deze investering loopt in lijn met wat er dit kalenderjaar aan provinciaal budget voor professionalisering beschikbaar is. Met deze impuls draagt Kunstloc Brabant bij aan de verankering van cultuureducatie in het primair en voortgezet onderwijs.
15-04-2021
In de Staat van het Onderwijs 2021 pleit de Inspectie van het Onderwijs voor meer aandacht voor basisvaardigheden in het onderwijs en het verkleinen van de kansenongelijkheid. Dit pleidooi sluit naadloos aan op wat Stichting Lezen en de Leescoalitie in hun Oproep tot een ambitieus leesoffensief stellen: goed kunnen lezen is van wezenlijk belang voor schoolsucces, persoonlijke ontwikkeling en de samenleving in het algemeen
15-04-2021
“Negen jaar geleden had Nederland ruim vijftienhonderd bibliotheeklocaties, inclusief alle mini-vestigingen en afhaalpunten. Twee jaar geleden waren dat er al een kleine vijfhonderd minder. In diezelfde periode zijn er wel meer bibliotheekvestigingen op scholen geopend. Maar die hebben als nadeel dat ze in de weekenden en vakanties vaak dicht zijn. En als nadeel voor de makers van de kinderboeken dat veel van die schoolbibliotheken geen leengeld afdragen.” De helft van de scholen in Nederland heeft geen schoolbibliotheek. En in sommige gemeentes is ook geen gewone bibliotheek. Als je kinderen aan het lezen wil krijgen, is ruime toegang tot boeken wel de eerste vereiste, betoogt Manon Sikkel, kinderboekenambassadeur.
13-04-2021
De Friese aanvraag voor de landelijke regeling MuziekMatch van het ministerie van OCW is gehonoreerd met een bedrag van 50.000 Euro. De MuziekMatch is een financiële impuls voor publieke én private partijen om samen te werken aan structureel muziekonderwijs op de basisscholen in de provincie. Meer dan tachtig Friese partners als scholenkoepels en muziekverenigingen ondertekenden in 2018 het convenant Méér Muziek in de Klas Lokaal Fryslân, waarin staat dat elk kind, binnen zijn eigen leef- en woonomgeving, gelijke kansen krijgt om zijn of haar muzikale identiteit te ontwikkelen, talent te ontplooien en leerprestaties te verbeteren. Met het Muziekakkoord zijn er vervolgens afspraken gemaakt over de manieren waarop deze belofte waar kan worden gemaakt, waaronder deskundigheidsbevordering voor leerkrachten en vakdocenten, ondersteuning bij het ontwikkelen van lesprogramma’s op de scholen en het gezamenlijk organiseren van optredens. Het muziekonderwijs kan de steun goed gebruiken, zegt Thijs Oud van Keunstwurk. "De afgelopen jaren hebben we wel wat klappen gehad met het muziekonderwijs na schooltijd. Ook de muziekscholen en -verenigingen hebben het lastig. Dan is het mooi dat je het onderwijs kunt steunen op de scholen zelf."
08-04-2021
Hoe kun je je kunstlessen relevanter, betekenisvoller en uitdagender maken? Geef je leerlingen opdrachten die een kunstenaar ook had kunnen bedenken. Of leen ze direct van kunstenaars. Een atelier vol voorbeelden en tips met de Wicked Arts Assignments van Melissa Bremmer en Emiel Heijnen als inspiratiebron. Bea Ros met de inhoudelijke terugkoppeling van het LKCAtelier van 1 april jl.
07-04-2021
“Kunstvakken zijn bij uitstek geschikt om betekenis te geven aan ervaringen die diepe indruk achterlieten, en ook om emoties een plaats te geven en te delen. Uit ervaring weten wij dat kinderen en jongeren die ervaringen heel goed kunnen vangen in bijvoorbeeld een songtekst, een fotoreeks of een ‘spoken word’-gedicht. Zo kunnen ze, naast al het geleerde, ook uiting geven aan de geleden eenzaamheid tijdens corona, de saaie weken thuis, de struggle om toch aan je huiswerk te gaan. Geholpen en gestimuleerd door een kunstvakdocent zullen er rake, ongemakkelijke, mooie en ontroerende dingen worden gemaakt.” Dat schrijft Maarten Bremer, onderwijsdeskundige. Reduceer de kunstvakken niet tot voetnoot. Dit n.a.v. de zorgen van minister Slob over de effecten van de coronacrisis op leerlingen van het basis- en middelbaar onderwijs. Het gevaar bestaat dat de aandacht daarbij bijna volledig uitgaat naar cognitieve vakken.
01-04-2021
Geef als sector één actiepunt mee aan de formateur van het nieuwe kabinet, schrijft onderzoeker Dirk Monsma: Benoem kunstdocenten binnen de vaste formatie van ieder schoolteam in het primair onderwijs. Zet daarvoor alle tijdelijke regelingen om in structureel geld voor de kunstdocent.
01-04-2021
Film in de Klas, het gezamenlijk initiatief van het Nederlands Film Festival, Schooltv, NPO Start en Netwerk Filmeducatie, introduceert Schoolfilm van de Maand. Elke maand wordt uit de collectie van Film in de Klas één film geselecteerd en samen met een lespakket beschikbaar gesteld. Docenten kunnen de film en het lespakket online of in de klas gebruiken voor het primair en voortgezet onderwijs. Film in de Klas werd vorig jaar gelanceerd om scholieren door heel het land met de Nederlandse film- en beeldcultuur in contact te brengen en hen bewust te leren kijken. Film in de Klas geeft docenten de mogelijkheid filmeducatie gemakkelijk in het onderwijs op te nemen. De films en lespakketten zijn gratis beschikbaar. De eerste film is Yulia & Juliet. In deze korte film van Zara Dwinger maken we kennis met twee tienermeiden die een lesbische relatie hebben.
25-03-2021
Basisscholen en bibliotheken kunnen tot 1 juli 2021 tot 500 euro korting krijgen als ze een professionele kinderboekenschrijver live voor de klas boeken als finale van De Schoolschrijver-lesprogramma’s. Deze schrijvers – oftewel Schoolschrijvers – zijn ware rolmodellen, die op kinderen en leerkrachten enthousiasme overdragen voor boeken, en die als geen ander kunnen lesgeven in verhalen schrijven. Deze kortingsactie wordt mogelijk gemaakt door het Nederlands Letterenfonds. Het fonds vergoedt de auteurshonoraria, waardoor de all-in tarieven voor onze lesprogramma’s nu zeer voordelig zijn en schrijvers ondersteund worden in hun waardevolle werk
25-03-2021
Per 2021 maken het Jeugdeducatiefonds en Méér Muziek in de Klas zich samen sterk voor muziekonderwijs op basisscholen waarvan meer dan de helft van de leerlingen opgroeit in armoede. De samenwerking is een spin-off van het MuziekopleidersAkkoord dat op 7 oktober 2020 werd ondertekend. Het Jeugdeducatiefonds tekende dit Akkoord mee om het belang van muziekonderwijs voor bij het fonds aangesloten scholen en hun leerlingen te onderstrepen.
10-03-2021
Voer concrete referentieniveaus in voor kunstzinnige oriëntatie in het primair onderwijs, adviseert Emiel Heijnen. Zet concrete stippen op de horizon die omschrijven wat leerlingen op een bepaald moment in de schoolloopbaan minimaal moeten weten en kunnen. Of durven we dat niet aan? Heijnen is lector kunsteducatie aan de Amsterdamse Hogeschool voor de kunsten.
10-02-2021
Om alle basisscholieren in de gemeente Roosendaal kennis te laten maken met de talloze sportieve en creatieve activiteiten in hun eigen omgeving, is jaargang 2021 van Sjors Creatief en Sjors Sportief van start gegaan. ‘Roosendaal is een heel creatieve en een heel sportieve stad, dus je kunt uit ontzettend veel activiteiten kiezen', schrijven de wethouders Toine Theunis en René van Ginderen in het voorwoord van het boekje, dat aan alle kinderen beschikbaar wordt gesteld. In dat boekje staat ook hoe de organisaties achter Sjors - en dat zijn Sport Service Noord-Brabant en CultuurCompaan - omgaan met de coronaregels.
10-02-2021
,We gaan het artistiek en creatief vermogen van de leerlingen stimuleren”, zegt Cécile Cooijmans van CultuurCompaan. Deze organisatie verzorgt het cultuuronderwijs op de Roosendaalse scholen voor basisonderwijs en voortgezet onderwijs. Nog meer dan al het geval was, komen de interesse en de behoeftes van de leerling centraal te staan. ,Ze gaan meer onderzoeken, meer initiatief nemen. Ze mogen bijvoorbeeld hun eigen materialen uitkiezen.” Door al deze vrijheden wordt het voor CultuurCompaan straks wel een stuk ingewikkelder om voor elke school een programma op te stellen. Daarom is Cooijmans heel blij met het gegeven dat de gemeente Roosendaal het budget voor cultuureducatie heeft opgehoogd. De informatiesessies die CultuurCompaan voor het onderwijs en de professionele cultuuraanbieders heeft georganiseerd zijn goed bezocht. Deze maand wordt er weer met de scholen en de zogeheten cultuurprofessionals gesproken.
03-02-2021
De icc-cursus vierde vorig jaar het 15-jarige bestaan en inmiddels telt Nederland bijna 10.000 gecertificeerde cultuurcoördinatoren. Welke rol speelt en welk belang heeft de cultuurcoördinator bij de ontwikkeling van cultuuronderwijs in het primair onderwijs? Dat is te lezen in het magazine Cultuurcoördinator NL 2020. Wat beweegt icc-trainers? Wat willen zij vooral meegeven aan cultuurcoördinatoren in opleiding? Hoe zijn al die cultuurcoördinatoren verdeeld over het land, en zijn mannen nog steeds sterk ondervertegenwoordigd zoals in 2015 het geval was? Hoe geef je als cultuurcoördinator vorm aan de verschillende rollen en competenties? En wat komt erbij kijken als je bovenschools cultuurcoördinator bent?
12-01-2021
Het Koninklijk Concertgebouworkest en Schooltv werken aan een reeks bijzondere en leerzame muziekfilmpjes. Met de titel ‘Tussen je oren’ verschijnen vanaf januari 12 filmpjes, waarin kinderen de hoofdrol spelen. Door het Concertgebouworkest gespeelde klassieke meesterwerken roepen bij hen fantasieën op, die in de filmpjes tot leven komen. De muziek loopt uiteen van Mozart, Beethoven en Mahler tot Prokofjev, Stravinsky en Adams. Naast de kinderen en een acteur figureren ook enkele musici uit het orkest. Zo speelt in het eerste filmpje, ‘Fernando en Piazzolla’, concertmeester Liviu Prunaru mee, en in het tweede filmpje fluitist Julie Moulin. De filmpjes zijn te zien op het YouTube kanaal van het orkest. De reeks sluit aan op de campagne ‘Waar luister jij naar?’ waarmee het Concertgebouworkest sinds 2019 landelijk aandacht vestigt op klassieke muziek. ‘Tussen je oren’ kan onder meer in de les gebruikt worden door leerkrachten in het basis- en voortgezet onderwijs. Bij ieder filmpje worden lesbrieven gemaakt met meer informatie over het Concertgebouworkest, de componist, het gespeelde werk en het instrument dat in het filmpje centraal staat. De filmpjes geven aanleiding tot opdrachten waarin niet alleen muziek aan bod komt, maar ook onderwerpen als emoties, planeten, sprookjes en filosoferen.
17-12-2020
Hoe kunnen culturele instellingen bijdragen aan doorlopende leerlijnen cultuuronderwijs in het basisonderwijs? Fianne Konings onderzocht dit in haar proefschrift, met Cultuur in de Spiegel als theoretisch kader. Zij ontwikkelde daarbij drie instrumenten voor analyse, richtlijnen, ontwerp en evaluatie.
16-12-2020
En weer gaan de scholen dicht. Op het onderwijs wordt een zware wissel getrokken. Minister Slob (OCW) maakt vanaf januari 2021 210 miljoen extra vrij voor scholen en mbo-instellingen om hulp in te kunnen zetten. Dit geld is bedoeld om de druk op de docenten en schoolleiders te verminderen, bijvoorbeeld bij schooluitval, en kan ingezet worden voor extra docenten en ondersteuners, maar ook voor meer gastlessen – onder andere op het gebied van cultuur en sport. De oproep van Ronald Kox, hoofd cultuureducatie bij LKCA: zet dit geld ook in voor cultuuronderwijs. Schoolbestuurders en penvoerders van Cultuureducatie met Kwaliteit, ga hierover in gesprek! ‘’ Mogelijk zorgt deze lastige periode voor een nieuwe, blijvende, ontwikkeling met meer verankering van én kansen voor cultuuronderwijs.”
10-12-2020
Docenten in het mbo geven zelf invulling aan het keuzedeel Expressief Talent. Keuzedeel Expressief Talent bestaat uit twee delen. In deel A leren studenten hun eigen talenten en interesses in de verschillende kunstdisciplines ontdekken, om vervolgens in deel B te leren hoe ze die kunnen inzetten tijdens creatieve activiteiten met de doelgroep waar ze later mee gaan werken. Veel docenten vinden het lastig deel B zó vorm te geven, dat de activiteiten verdieping krijgen en afgestemd zijn op de doelgroep. LKCA ging op 17 november samen met mbo-docenten op zoek naar handvatten.
30-11-2020
Basisschoolleerlingen uit Uden krijgen vanaf 2022 structureel kunst- en muziekles op school. Want ook Uden sluit zich aan bij Circle of Talent, een samenwerking tussen kunstencentra in Noord-Brabant om jong talent te 'scouten'. Juist culturele talenten zijn waardevolle, creatieve denkers en makers van de toekomst, die in de maatschappij, het bedrijfsleven en het onderwijs van toegevoegde waarde zijn, stelt Barbara Brouwer, directeur van Phoenix Cultuur in Meierijstad. Via dit leerprogramma krijgen kinderen en jongeren op de basisscholen en in het voortgezet onderwijs structureel kunstonderwijs waarin alle disciplines aan bod komen. Vervolgens kunnen ze in hun vrije tijd naar speciale talentklassen gaan en zo naar de topkunst, de kunstvakopleidingen, doorstromen. In Meierijstad volgen 15 kinderen zo de talentklas muziek en 7 de talentklas dans. Naast de lessen op hun eigen dansschool, muziekvereniging of band. Uden gaat nu als zesde plaats in Noord-Brabant meedoen met dit talentenprogramma. Het gaat Xpress heten. Kunst & Co, Phoenix Cultuur en cultuurpodium De Pul tekenden op 30 november een convenant voor Circle of Talent. De Pul gaat een belangrijke rol spelen, onder meer op het gebied van jongerenwerk en podiumfaciliteiten.
29-10-2020
Het Platform Toekomst van Arbeid pleit voor de brede schooldag en een andere inrichting van het onderwijs. Ronald Kox, hoofd cultuureducatie bij LKCA, is hier allang groot voorstander van. Het biedt veel meer kansen voor cultuureducatie, en vermindert de kansenongelijkheid. Wat let ons?
28-10-2020
Filmeducatie leert kinderen en jongeren bewust, kritisch en creatief om te gaan met de kracht van bewegend beeld en geluid. Welke kansen liggen er voor de werkpraktijk? Die vraag staat op 19 november in LKCAtelier centraal. Interessant voor leerkrachten PO en VO, ICC-trainers, cultuurcoördinatoren, kunstdocenten én beleidsmedewerkers.
22-10-2020
Inmiddels telt Nederland bijna 10.000 gecertificeerde cultuurcoördinatoren. Hoe is de spreiding over de provincies? Zijn mannen nog steeds sterk ondervertegenwoordigd, zoals in 2015 het geval was? Hoe is de aanwas, kiezen jonge leerkrachten ook voor de cursus? Ter ere van het 15-jarig jubileum is LKCA in de cijfers gedoken. Enkele conclusies : mannen vormen 10% van de opgeleide icc’ers. Dit percentage is al jaren stabiel, terwijl het aandeel mannelijke leerkrachten in het PO de laatste jaren daalde. Mannen zijn nog steeds ondervertegenwoordigd onder cultuurcoördinatoren. In Noord-Brabant zijn de afgelopen vijftien jaar in absolute zin de meeste cultuurcoördinatoren opgeleid: in totaal 1670. Ten opzichte van het aantal leerlingen in de provincie (op basis van de leerlingentelling van 1 oktober 2019) gaan Groningen en Drenthe aan kop.
12-10-2020
Iedere donderdag tussen 15.00 en 17.00 uur opent LKCA het online atelier om kennis op te doen, kennis te delen, te discussiëren over actuele onderwerpen. Op 8 oktober sprak Ronald Kox in het LKCAtelier met Paul Collard (oprichter van de Britse stichting Creativity, Culture and Education) en Richard Smolenaers (Mocca Amsterdam) over hoe cultuuronderwijs kan leiden tot meer kansengelijkheid. Paul Collard van CCE : ‘Als je kunstenaars samen met leraren aan de slag laat gaan, gaan leraren anders lesgeven. Daarbij gaat het niet om wat ze onderwijzen, maar hoe ze dat doen. Er komt ruimte voor creativiteit en dat zorgt voor dieper leren en daardoor betere leerprestaties bij leerlingen.’ Vooral leerlingen in achterstandssituaties profiteren van zo’n creatieve aanpak in de klas.
08-10-2020
Op 7 oktober tekenden alle conservatoria en pabo’s van Nederland het MuziekopleidersAkkoord. Daarin leggen zij een samenwerking van twaalf jaar vast. Met dit Akkoord, een initiatief van LOBO, Netwerk Muziek, Netwerk Muziekdocenten Pabo, Opleiders Overleg Docent Muziek en de stichting Méér Muziek in de Klas, werken de instituten toe naar duurzaam en kwalitatief goed muziekonderwijs in de lerarenopleidingen, waardoor de leerkrachten en vakleerkrachten van de toekomst goed toegerust en gemotiveerd zijn om muziekonderwijs aan te bieden in het primair onderwijs.
07-10-2020
De passie voor de kunsten overbrengen op de leerkrachten van de toekomst. Dat is een van de doelen van de samenwerking tussen Fontys Pabo Veghel en CHV Academy, Circle of Talent Meierijstad. Om dit doel te bereiken krijgen de Pabo studenten workshops van kunstprofessionals van CHV Academy en gaan ze stage lopen in de kunstlessen op de basisscholen in Meierijstad. Alle kunstdisciplines komen in deze lessen aan bod, muziek, beeldend, theater en dans.
30-09-2020
Nicolette Arets ontwikkelde voor haar onderzoek bij de Fontys-master Educational Needs een leeshulpmiddel voor kinderen en won daarmee een prijs. Onder de noemer ‘Hoe thuis lezen leuk, afwisselend, en leerzaam wordt’, won Arets de scriptiewedstrijd 10XBETER! van Kennisplaza. Uitgeverij Malmberg gaat de Letterbak daadwerkelijk uitgeven. Haar ‘Letterbak’ draagt bij aan de oplossing van een actueel probleem: de ontlezing bij Nederlandse kinderen. Tijdens haar masteronderzoek bleek dat ouders betrekken bij het ontwikkelen van de leesvaardigheid van hun kind een goede impuls kan zijn. Een spelelement zou daarbij het beste werken. Na het testen van een aantal prototypes kwam daaruit de Letterbak voort. Die bezorgt kinderen plezier bij het lezen, stelt Arets. Arets’ Letterbak komt overigens alleen beschikbaar voor scholen. Dat betekent dat het niet in de winkels te koop zal zijn.
23-09-2020
Op 20 juni 2019 maakte Méér Muziek in de klas samen met het ministerie van OCW en het Fonds voor Cultuurparticipatie bekend dat alle pabo’s deelnemen aan de regeling Professionalisering muziekonderwijs pabo’s. De opleidingsinstituten hebben besloten een langetermijnsamenwerking aan te gaan; een essentiële stap op weg naar muziekonderwijs voor álle basisschoolkinderen in Nederland. Dit wordt op 7 oktober 2020 bezegeld met het MuziekopleidersAkkoord.
20-07-2020
In reactie op de lijn die minister Slob (OCW) schetste in zijn brief van 10 juni heeft de Kamer ingestemd met het vervolg van Curriculum.nu. Het traject wordt zo voortgezet, dat het past binnen de huidige omstandigheden in tijden van corona. Het ministerie heeft SLO opdracht gegeven om – samen met leraren, lerarenopleiders en vakdidactici – aan de slag te gaan met het vervolgtraject. Hoe dit traject er precies gaat uitzien, is na de zomer bekend. De verwachting is dat vanaf november 2020 teams aan de slag gaan. Voor de start van hun werk moeten de teams wachten op het advies van een wetenschappelijke curriculumcommissie over de voorstellen van de ontwikkelteams. Hoe het er precies uit gaat zien voor het cultuuronderwijs is daardoor onduidelijk.
16-07-2020
Ook de komende vier jaar blijven gemeenten in Noord-Brabant fors investeren in cultuureducatie. 44 van de 56 gemeenten met minder dan 90.000 inwoners geven aan deel te willen nemen aan de landelijke regeling Cultuureducatie met Kwaliteit 2021-2024. De deelname betekent dat deze gemeenten bereid zijn tot een gezamenlijke investering van 9 ton in cultuureducatie. Ook het Rijk en de provincie Noord-Brabant investeren. Dat komt neer op een jaarlijks totaalbedrag van minimaal 2,5 miljoen euro dat beschikbaar is voor cultuureducatie in het onderwijs. En dat bedrag kan nog verder oplopen.
14-07-2020
Met een bedrag van circa € 500.000 per jaar, 4 jaar lang, staat de provincie Noord-Brabant ervoor garant dat elk kind in Noord- Brabant cultuuronderwijs kan krijgen. De provincie reserveert dit geld voor het programma Cultuureducatie met Kwaliteit (CmK). Dit programma is een vierjarige matchingsregeling van de Rijksoverheid, die erop gericht is cultuureducatie duurzaam in het curriculum van het (basis)onderwijs te verankeren. De rijksoverheid stelt per inwoner € 0,79 beschikbaar, in Noord-Brabant komt dat neer op een totaalbedrag van ruim € 1,8 miljoen. De provincie en de gemeenten moeten dit bedrag met eenzelfde bedrag matchen. Het grootste gedeelte hiervan wordt door de gemeenten betaald, en waar een kleinere gemeente niet het volledige matchingsbedrag kan bijdragen wordt de rest door de provincie aangevuld.
07-07-2020
De Blazersklas van basisschool Het Palet in Hapert heeft de Brabantse voorronde van het NPO3 programma ‘Lang Leve de Muziek Show’ gewonnen. Ze gaan in september een gooi doen naar de Nederlandse titel. Op het Kerst Muziekgala 2020 treden de Paletmuzikanten, samen met de andere provinciewinnaars, op in het grootste schoolorkest van Nederland. Daarbij is koningin Maxima aanwezig, als erevoorzitter van het project Méér Muziek in de Klas. De prijs was een grote verrassing voor de ruim twintig Hapertse basisscholieren uit de groepen 5, 6 en 7. De school werkt nu drie jaar samen met de plaatselijke Muziekvereniging Kunst Adelt en Muziekschool Art4U om muziekonderwijs te promoten. Alle kinderen mogen kiezen uit een blaas - of percussie-instrument dat ze acht weken mee naar huis krijgen. Dankzij de lessen leren ze in die periode voldoende om samen met de harmonieorkest een optreden te kunnen verzorgen. Daarna kunnen ze kiezen om door te gaan in de Blazers- of Slagwerkklas.
01-07-2020
De Taalunie en LKCA, het Landelijk Kennisinstituut voor Cultuureducatie en Amateurkunst, werken samen aan het in kaart brengen van de manieren waarop taal- en muziekonderwijs elkaar kunnen versterken. Onderzoeks- en adviesbureau Sardes is gevraagd om praktijkervaringen met de samenwerking tussen taal- en muziekonderwijs te beschrijven en te analyseren, voor zowel het basisonderwijs als voor enkele lerarenopleidingen in Nederland en in Vlaanderen. De voorlopige resultaten van dit onderzoek werden gepresenteerd tijdens een tweede expertbijeenkomst die plaatsvond in het HipHopHuis (Rotterdam).