05-06-2023

Het kan nog, kinderen en hun toekomstige leraren leesplezier bijbrengen, ziet kinderboekenschrijver en oud-basisschooldirecteur Jacques Vriens. Tien tips voor de basisschool en op de pabo.

05-06-2023

Theater naar het schoolplein halen, dat was het idee van Wonka Podia, een samenwerking tussen Het Parktheater, De Schalm, De Hofnar, Kattendans, Het Speelhuis en De Cacaofabriek. Honderd basisscholen in Eindhoven, Helmond, Veldhoven, Valkenswaard en Bergeijk krijgen de voorstelling ‘De monteur en het meisje’ voorgeschoteld, met educatiemateriaal dat ze vooraf in de klas bespreken. Bij de meeste voorstellingen komen leerlingen van verschillende scholen samen op één plein. Het vervoer is ook vanuit Wonka Podia geregeld. De buitenvoorstelling van de Eindhovense jeugdtheatergroep Wildpark gaat over de zoektocht naar geluk, waarbij Het Meisje in haar fantasie verschillende eilanden afgaat om geluk te vinden en diverse personages ontmoet. Het stuk is gebaseerd op een boek van Marit Törnqvist en is gemaakt door regisseur Luka Kooijmans en schrijver Nard Verdonschot, samen met Wildpark. Woody Veneman verzorgt de livemuziek. Simone Vos was bij de opvoering op het schoolplein van basisschool De Rungraaf in Eindhoven.

01-06-2023

Onderzoeksbureau PON & Telos heeft, in opdracht van Kunstloc Brabant, Erfgoed Brabant en vijf stedelijke organisaties voor cultuureducatie, onderzoek gedaan naar de voortgang van cultuuronderwijs op basisscholen en voortgezet onderwijs binnen Noord-Brabant. Kunst en cultuur kreeg flinke klappen in coronatijd, ook op scholen. Maar onderzoekers concluderen dat cultuuronderwijs, ondanks de nasleep daarvan, nog steeds stáát op scholen in Noord-Brabant die meedoen aan Cultuureducatie met Kwaliteit (CmK). Ze zien een solide verankering rondom visie, draagvlak, financiën en opgeleide cultuurcoördinatoren, ondanks werkdruk, het lerarentekort en de focus op het wegwerken van leerachterstanden rondom taal en rekenen. De monitor vond plaats in het kader van de regeling Cultuureducatie met Kwaliteit (CmK3), die door de partners gezamenlijk wordt uitgevoerd.

25-05-2023

Het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) en stichting Méér Muziek in de Klas verbreden hun samenwerking om de kansengelijkheid in het Nederlandse onderwijs te bevorderen. Met haar expertise, slagkracht en netwerk verbindt de stichting lokale initiatieven door heel Nederland aan het programma School en Omgeving van het ministerie van OCW. De stichting verlegt daarbij de focus van alleen muziek naar een gevarieerd buitenschools creatief aanbod om kinderen uit alle lagen van de samenleving dezelfde kansen te bieden. Om dit te realiseren, zal de stichting haar werkzaamheden uitbreiden en verrijken om kinderen en jongeren uit de genoemde doelgroep meer perspectief te bieden, met meer culturele en creatieve disciplines, zoals mode, koken, dans en toneel. Daarbij focust de stichting zich binnen ‘Méér Kunst en Cultuur in School en Omgeving’ nu, naast het basisonderwijs, eveneens op het voortgezet onderwijs. Het vernieuwde programma is gericht op lessen en activiteiten in de naschoolse omgeving. De subsidieregeling School en Omgeving van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) heeft als doel meer leerlingen een breed buitenschools aanbod te bieden, zoals sport, cultuur, natuur en techniek. Dit moet aansluiten bij de lokale behoefte en persoonlijke omgeving, zodat kinderen en jongeren zich optimaal kunnen ontplooien, ongeacht hun thuissituatie of achtergrond. Door een stimulerende omgeving te bieden, kunnen zij hun vaardigheden ontwikkelen, wat bijdraagt aan meer kansengelijkheid in het onderwijs en een gelijkwaardige deelname aan de maatschappij. Het programma ‘Méér kunst en cultuur in School en Omgeving’ werd 23 mei afgetrapt door erevoorzitter Koningin Máxima en minister Wiersma in Den Haag.

25-05-2023

Kan cultuureducatie helpen om het lerarentekort te dempen? Die vraag stond centraal tijdens twee rondetafelgesprekken. Mensen uit het po en vo verkenden samen mogelijke kansen en obstakels. Bea Ros maakte een inhoudelijk verslag van het LKCAtelier van 20 april. Tim Janssen (directeur OBS Oscar Carré en bestuurslid van Cultuurprofielscholen PO) vindt voor het basisonderwijs het inschakelen van kunstvakdocenten een goede optie. Zeker nu er extra middelen zijn, zoals de NPO-gelden. ‘Maar we willen wel bevoegde leraren hebben.’ Oftewel, de kunstvakdocent moet ook lesbevoegdheid hebben en een of meer dagdelen zelfstandig een klas kunnen draaien. Alleen zo kan hij of zij het team ontlasten. In het voortgezet onderwijs, dat al werkt met vakdocenten, gaat die vlieger niet op. CKV is ook geen tekortvak. Maar Kim Wannet (directeur IVKO en voorzitter Vereniging CultuurProfielScholen VO) ziet wel indirecte mogelijkheden: ‘We profileren ons als school die veel aan cultuur doet en dat helpt ons in de werving van leraren’, vertelt ze. ‘Een leraar Nederlands bijvoorbeeld ziet mogelijkheden voor literatuur. En veel bètadocenten zijn geïnteresseerd in de relatie tussen techniek en kunst.’ Kan het culturele veld ook voorzien in extra vakdocenten? Remco Littooij (VLS/VONKC) denkt van wel, als we de stille reserves weten aan te spreken. Uit onderzoek van twee jaar geleden blijkt dat slechts de helft van de kunstvakdocenten werkt voor of in het basisonderwijs. Om dit werk voor hen aanlokkelijker te maken zouden vakleerkrachten regionaal (meer) kunnen samenwerken, zodat ze zich minder een eenling voelen en collega’s hebben om mee te sparren.

25-05-2023

Op 10 mei presenteerde de Inspectie de jaarlijkse rapportage over de Staat van het Onderwijs. Net als voorgaande jaren ligt de focus op het tekortschieten bij de ‘basisvaardigheden’, met name op het niveau van taal en rekenen. Daarnaast is er aandacht voor het welzijn van leerlingen en het lerarentekort. Er staat in de rapportage, behalve bij een voorbeeld uit Ierland (waar muziek en film genoemd worden), geen woord over het leergebied Kunstzinnige Oriëntatie of een van de kunstdisciplines in het funderend onderwijs. Ronald Kox (LKCA): “Het is opvallend dat in de rapportage weliswaar wordt genoemd dat een afnemend welzijn de leerprestaties vermindert, maar dat niet de verbinding wordt gelegd met de eenzijdige nadruk op de ‘basisvaardigheden’. LKCA pleit al langer om breder te kijken naar mogelijkheden om de bestaande problemen aan te pakken en het onderwijs te verbeteren. In de Basis voor Cultuureducatie concludeerden we al dat we in het huidige systeem en stelsel waarschijnlijk niet komen tot structurele oplossingen. Om de kwaliteit van cultuuronderwijs te verbeteren stelden we onlangs nog voor om de kunstvakdocent ook in het primair onderwijs wettelijk te verankeren. Een bevoegde kunstvakdocent voor de klas levert ook een bijdrage aan het lerarentekort. De leerkracht kan zich dan meer richten op de andere leergebieden, waaronder de ‘basisvaardigheden’. Daarnaast spelen de kunstvakken ook een rol bij het verbeteren van het welbevinden van leerlingen en kunnen ze een bijdrage leveren aan andere leergebieden, zoals leesbevordering en taalontwikkeling. “

23-05-2023

Zowel de leesvaardigheid als het leesplezier van Nederlandse tienjarigen is tussen 2016 en 2021 gedaald. Dit blijkt uit het internationale leesvaardigheidsonderzoek PIRLS-2021, waarvan het Expertisecentrum Nederlands op 16 mei de resultaten heeft gepubliceerd. Niet langer scoren Nederlandse leerlingen boven het gemiddelde van Westerse landen. Ze presteren dus niet alleen minder goed dan voorheen, maar doen het ook minder goed in vergelijking met andere landen. ‘De resultaten bevestigen het beeld dat we al langer zien’, zegt Gerlien van Dalen, voorzitter van de Leescoalitie en directeur-bestuurder van Stichting Lezen. ‘Behalve in het voortgezet onderwijs zien we dat nu ook in het basisonderwijs de leesprestaties en de leesmotivatie afnemen. Begin mei wees de Staat van het Onderwijs, het jaarlijkse onderzoek van de Onderwijsinspectie, ook al uit dat te weinig leerlingen in het basisonderwijs het taalniveau halen dat nodig is om zonder problemen de overstap naar het voortgezet onderwijs te maken. We moeten er dus alles aan doen om deze trend te keren en volop in blijven zetten op leesbevordering.' “Wat ontbreekt, is een coherente aanpak die vertrekt vanuit een eenduidige visie waar iedereen zich achter zet. Onder wetenschappers en experten is er groeiende consensus over wat werkt: uitbouwen van een taalleesbeleid dat over alle vakken heen loopt, aandacht besteden aan kennisopbouw, werken met kwalitatieve (rijke) teksten, aanbieden van leesopdrachten die aansluiten bij de belevingswereld van de leerlingen, enzovoort. Die inzichten vinden echter versnipperd ingang in de onderwijspraktijk. De vele initiatieven van de afgelopen jaren, zoals landelijke leesoffensieven en acties van scholen en bibliotheken, hebben zeker hun impact op het onderwijs gehad. Maar het is zoeken naar hun onderlinge samenhang en daarom helpen ze de leraren onvoldoende om effectief leesonderwijs te geven.” Dat schrijven Jan Rijkers, voorzitter Vlaams-Nederlandse Taalraad,  en Kris Van De Poel, algemeen secretaris Taalunie. 

15-05-2023

Met de officiële opening van ‘De Vleerbieb’ in de brede school De Vleer in Etten-Leur, hebben nu bijna alle Etten-Leurse basisscholen een bibliotheek in huis. De schoolbibliotheek is een samenwerking tussen basisscholen en de Nobelaer, waarbij de leesconsulenten van het cultuurhuis de scholen ondersteunen. Volgens Ellen Broeders, directeur van De Hofstee, leefde het idee voor een eigen bibliotheek al langer bij de basisscholen van Etten-Leur. ,,We hebben toen het initiatief genomen om contact te leggen met de Nobelaer.” De scholen hebben flink geïnvesteerd in nieuwe boeken die op advies van en in samenwerking met de Nobelaer zijn ingekocht. Elke leerling krijgt een pasje en kan daarmee, volgens een rooster, boeken lenen. ,,Ze mogen niet mee naar huis”, vertelt juf Carin Lemmens van groep 5 van obs De Springplank. ,,Boeken moeten op school gelezen worden.” De bibliotheek, met boeken voor alle groepen, geldt door de inrichting met open kasten en dezelfde indeling met iconen, als voorportaal voor de ‘grote bibliotheek’ in De Nobelaer.

11-05-2023

Minister Wiersma (Primair en Voortgezet Onderwijs) informeerde op 10 mei de Tweede Kamer over het rapport 'Inventarisatie van de verrijkte schooldag'. De verrijkte schooldag kan alleen een succes worden als daar langjarige financiering voor komt. Dat is een van de uitkomsten van een inventarisatie. De verrijkte schooldag is onderdeel van het programma School en Omgeving, dat onderwijsminister Wiersma op de eerste dag van het huidige schooljaar lanceerde en in het teken staat van kansengelijkheid. De gedachte is dat alle kinderen ontplooiingsmogelijkheden krijgen als de school naast het reguliere curriculum samen met partners, zoals gemeenten, sportclubs en culturele organisaties, extra activiteiten organiseert. Die kunnen gericht zijn op sport en cultuur, maar bijvoorbeeld ook op huiswerkbegeleiding. Uit de eerste inventarisatie van bevindingen die in opdracht van het ministerie van OCW is uitgevoerd, komt onder andere naar voren dat het met tijdelijke subsidies niet gaat lukken om van de verrijkte schooldag een succes te maken. Er is langjarige financiering nodig ‘om een effectief programma uit te voeren waarmee een zo groot mogelijk deel van de doelgroep bereikt wordt’, zo staat in het rapport Inventarisatie verrijkte schooldag.

08-05-2023

Zoveel mogelijk kinderen in aanraking laten komen met theater en hen een fantastische ervaring bezorgen. Vanuit die gedachte staken de Wonka Podia (een samenwerkingsverband tussen zes podia in Eindhoven en regio, Het Parktheater, De Schalm, De Hofnar, De Kattendans, Het Speelhuis en de Cacaofabriek) de spreekwoordelijke koppen bij elkaar. Theaterdrempels verlagen, zodat meer mensen kunnen meedoen. Dat is de missie waar zij voor staan. Kinderen hebben hierbij speciale aandacht. Het zijn immers de theaterbezoekers van de toekomst. Theater ontroert, ontspant, zet aan het denken, confronteert, zorgt voor anders leren kijken. Zij gunnen dit elk kind. Omdat vervoer vaak een drempel blijkt, ontstond de gedachte van Wonka on Tour. Wonka Podia brengt gedurende negen weken theater naar de basisscholen in Eindhoven, Helmond, Veldhoven, Valkenswaard en Bergeijk. In die periode speelt Jeugdtheater Wildpark op tientallen schoolpleinen de voorstelling De monteur en het meisje. En dat maar liefst vijfenvijftig keer voor circa 330 klassen (groep 5 en 6) van zo’n 100 basisscholen. De cultuurcoaches van de vijf gemeentes waren uiteraard hierin betrokken. Zij zorgden onder meer voor uitnodigingen naar en communicatie met de scholen. Daarnaast krijgen alle deelnemende scholen een lespakket om in hun groep met de (thema’s van de) voorstelling aan de slag te kunnen gaan.

04-05-2023

Minister Wiersma wil weer meer grip op het onderwijs: ‘Wat autonomie en vrijheid heet, is eigenlijk de boel aan zijn lot overlaten’. Dat die houding van de overheid niet goed uitpakt voor het kunstonderwijs hebben we de afgelopen decennia kunnen zien, stelt Ronald Kox. Hij pleit voor een verplichte kunstvakdocent op iedere basisschool, werkt uit welke drempels moeten worden overwonnen én doet een oproep aan de Tweede Kamer.

02-05-2023

Vrij lezen is een van de vaakst voorkomende leesactiviteiten in het basisonderwijs. Toch is deze activiteit niet altijd effectief. Een professionele leergemeenschap van onderzoekers en onderwijsprofessionals ontwikkelde daarom enkele activiteiten om de betrokkenheid bij het vrij lezen te vergroten, met name onder ongemotiveerde lezers. Hun bevindingen zijn opgetekend in de nieuwe Stichting Lezen-publicatie ‘Weerzin tegen lezen of weer zin in lezen?’. Waar gemotiveerde lezers baat hebben bij vrij lezen, werkt deze activiteit voor ongemotiveerde lezers soms averechts. Deze leerlingen gaan onder invloed van vrij lezen juist minder lezen. Vermoedelijk besteden zij de tijd die gereserveerd wordt voor vrij lezen in de klas niet efficiënt. Ze raken bijvoorbeeld snel afgeleid of doen alsof ze lezen. Leerlingen die moeite hebben met lezen, hebben wat meer begeleiding nodig. Vrij lezen is voor hen het meest effectief wanneer dit wordt ‘verrijkt’ met goede ondersteuning en aanvullende activiteiten. In de publicatie ‘Weerzin tegen lezen of weer zin in lezen?’ wordt uit de doeken gedaan hoe je het vrij lezen (of ‘stillezen’) kunt verrijken.

13-04-2023

Mede op verzoek van de sector begon LKCA met het uitwerken van het beroepsprofiel van de kunstvakdocent in het basisonderwijs en de kinderopvang. Onderzoeksbureau Sardes ging aan de slag met deze opdracht. Het profiel geeft aan wat een ervaren kunstvakdocent (muziek, beeldend, drama, dans, audiovisueel, film, erfgoed) in het reguliere primair onderwijs zou moeten kunnen en kennen. Voor beginnende docenten kan het richting geven, ervaren docenten kunnen zich eraan spiegelen. Tijdens het LKCAtelier van 8 juni presenteert LKCA de hoofdpunten uit het beroepsprofiel van de kunstvakdocent in het basisonderwijs en de kinderopvang. Hoe zien we de verdere beroepsontwikkeling voor ons? En wat moet een ervaren kunstvakdocent in het reguliere primair onderwijs kennen en kunnen?

03-04-2023

Ook de Christoffelschool in Aalst krijgt geld van de gemeente Waalre om cultuuronderwijs in te kopen. Daarmee maken drie van de vijf basisscholen gebruik van de mogelijkheid om meer cultuurlessen te geven. De Meent en OBS Ekenrooi maken sinds 1 januari 2022 al gebruik van het budget, waarmee hun bestaande culturele activiteiten uitgebreid worden met het aanbod uit het provinciale lesprogramma Cultuurloper. Sinds 1 januari van dit jaar is de Christoffelschool daarbij aangesloten. De scholen kunnen nog eind 2024 gebruikmaken van het budget. De toevoeging van de Christoffelschool kost 9000 euro meer dan de 66.000 euro die Waalre heeft begroot voor het scholenbudget. Daarmee kost het gehele project nu 75.000 euro.

30-03-2023

In de gemeente Deurne mogen kinderen allerlei instrumenten uitproberen, een klarinet of schuiftrombone, bijvoorbeeld. Zo’n achthonderd kinderen uit de groepen 5 en 6 van alle basisscholen kunnen zelf ervaren hoe je muziek maakt op een instrument. Deze week is de landelijke Muziekweek. Afgetrapt wordt er in de Muziekmeule van Harmonie Excelsior in Deurne-Zeilberg. Leerlingen van diverse scholen luisteren er naar een gelegenheidsorkest met muzikanten van verschillende verenigingen. Aansluitend leggen de dirigenten Mari van Gils, Ralph Brummans en Maarten Manders op speelse wijze uit welke groepen instrumenten er zijn en hoe je er verschillende tonen mee kunt maken. Voorzitter Piet Aarts van Koninklijke Harmonie Deurne (KHD) : ,,Als een paar procent van al deze kinderen voor muziek kiest, dan is het goed”, vindt hij. ,,KHD heeft nog geen klagen met ruim tachtig muzikanten van wie een derde onder de dertig. Er zijn wel zorgen voor de toekomst.” Dat is ook de reden waarom Marie-José Maas en Marga van der Wallen, samen met de eerdergenoemde dirigenten, Muziekweek Deurne opgezet hebben. ,,Het is dé manier om alle kinderen kennis te laten maken met muziekinstrumenten. En het is nog leuk ook,” aldus Marie-José Maas. Op 30 maart komen nog een aantal scholen aan de beurt. De Muziekweek wordt 2 april afgesloten met een finale in het Cultuurcentrum in Deurne. Alle kinderen die dat willen mogen meespelen in een gelegenheidsorkest. Verder zijn er stands van alle muziekverenigingen in Deurne en kunnen kinderen zich aanmelden voor een vervolgafspraak.

28-03-2023

Voor interne cultuurcoördinatoren (icc’ers) die bezig zijn met een beleidsplan voor cultuuronderwijs, is er nu een geüpdatete versie van het Kompas Cultuuronderwijs. Daarmee kun je als team de culturele activiteiten van je school in kaart brengen. Ook kun je alle activiteiten op en buiten school verzamelen en ordenen over de verschillende kunstdisciplines, erfgoed en projecten, voor de verschillende groepen. Het Kompas Cultuuronderwijs kun je op twee momenten inzetten: om een beeld te krijgen van de bestaande situatie of van de gewenste situatie. Het kompas kan dus als hulpmiddel worden gebruikt bij het ontwikkelen van je visie, door de vlakken te gebruiken als beeld voor de situatie die in de komende jaren moet worden gerealiseerd. Als je die fase hebt uitgewerkt, fotografeer je het kompas. Daarna vul je het kompas nog een keer in met de bestaande situatie. Ook daar maak je een foto van. Natuurlijk kun je ook andersom werken. Als je beide foto’s naast elkaar legt, heb je in feite het fundament voor je beleidsplan cultuuronderwijs. Op de ene foto staat immers waar je nu staat en op de andere de situatie waar je naartoe wilt. Het beleidsplan moet beide situaties met elkaar verbinden. Als je samen met collega’s die beelden hebt gemaakt, is het vervolgens de taak van de cultuurcoördinator om die beelden te verwoorden in een visie en beleidsplan.

28-03-2023

Om ervoor te zorgen dat elke leerling goed leert lezen, schrijven en rekenen, komt er extra hulp en geld voor scholen. Minister Dennis Wiersma (primair en voortgezet onderwijs) trekt de komende twee schooljaren in totaal € 664 miljoen uit voor verbetering van de basisvaardigheden. Dat betekent een extra investering van € 108 miljoen per jaar. Hiermee bereikt de aanpak meer scholen, en dus veel meer kinderen. Samen met schoolleiders, leraren, ondersteuners en iedereen die in het onderwijs actief is, zet minister Wiersma vol in op het verbeteren van de basisvaardigheden van leerlingen. Naast lezen, schrijven en rekenen en wiskunde gaat het daarbij ook om digitale vaardigheden en burgerschap. Met het budget komen ongeveer 2.200 scholen in het basisonderwijs en voortgezet onderwijs in aanmerking voor hulp bij het verbeteren van de basisvaardigheden. Het gaat dan om ruim 650.000 leerlingen. Het geld gaat in eerste instantie naar scholen die dat het hardst nodig hebben. Gegevens van de Inspectie van het Onderwijs en het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) zijn daarbij leidend. Scholen die meedoen ontvangen € 500 per leerling per jaar. Dat geld moet worden besteed aan bewezen effectieve oplossingen, zoals extra lessen in kleinere groepjes, stimuleren van lezen, bijscholing van leraren of nieuwe lesmethodes. Scholen kunnen de subsidie verbetering basisvaardigheden 2023 vanaf 27 maart 2023 aanvragen. Dat loopt via DUS-I, Dienst Uitvoering Subsidies aan Instellingen. De aanvraagperiode sluit 14 april 2023. Uiterlijk 21 april 2023 horen scholen of ze in aanmerking komen, waarna het geld in de loop van juni 2023 wordt uitgekeerd.

23-03-2023

De digitale kalender Welkom in Oss, ontwikkeld door Museum Jan Cunen en Stadsarchief Oss, is bedoeld voor groep 6 tot en met 8 op scholen in de gemeente Oss en gaat over kunst en erfgoed. Het online project is op 20 maart gepresenteerd tijdens de onderwijsbijeenkomst van OKVO (Osse Kunstinstellingen voor het Onderwijs) in Museum Jan Cunen. De digitale scheurkalender is gratis en eenvoudig toegankelijk via het digitale schoolbord. Er horen kant-en-klare lesactiviteiten bij die geen extra voorbereiding vragen. Zo is er de creatieve opdracht: ontwerp een Kinderosje van Verdienste. Met de vraag: aan wie wil jij dat geven? Het concept is bedacht door het Kröller-Müller Museum. Dat won er in 2019 een internationale prijs voor museumeducatie mee. In coronatijd hebben Museum Jan Cunen en Stadsarchief gewerkt aan een Osse variant. Deze is getest en aangepast en nu klaar voor gebruik.

21-03-2023

Maar liefst 1500 Bredase schoolkinderen, verdeeld over vijf voorstellingen in het Chassé Theater in Breda, zien de opera Mijs met de Zwavelstokjes van theatergezelschap Holland Opera. Het stuk is gebaseerd op het bekende verhaal van het meisje met de zwavelstokjes, maar ook Roodkapje en Sneeuwwitje komen voorbij. Mijs is een visueel en inhoudelijk indrukwekkend stuk. Zes acteurs en muzikanten spelen het, ondersteund door een videowall en een beeldscherm. ,,Het Chassé Theater doet dit graag om deze kinderen een unieke theaterbelevenis te gunnen’’, zegt Lotte van Dongen, educator bij Chassé. Alle Bredase basisscholen werden uitgenodigd, 80 procent daarvan neemt deel. Een paar scholen kregen het niet ingepland in een toch al drukke maand, en voor kinderen in het speciaal onderwijs heeft de voorstelling te veel prikkels, verklaart ze de afwezigheid van sommige scholen. ,,Het kost de scholen niks, we betalen dit uit het Chassé Cultuurfonds. Ook het busvervoer, de grootste kostenpost. Basisscholen hebben jaarlijks per kind een budget van 21 euro voor culturele uitjes, dus dit kunnen ze niet zelf betalen.’’ Op de vraag naar het waarom, antwoord Van Dongen : “Deelnemen aan cultuur, of alleen maar het bekijken, is een belangrijke factor in je levensvreugde. Helaas is het bijvoorbeeld vanwege de kosten niet iedereen gegeven om dat te doen. We noemen deze serie ‘Venster op de wereld’. Het geeft de kinderen stof tot nadenken, ontroering, verwarring. Theater en film hebben het vermogen je mee te nemen naar een andere wereld. Groep 3 is een mooi startpunt, omdat er voor de oudere groepen al best een groot aanbod is.’’ Juf Femke Havermans: ,,Het verbaast me echt dat ze er zoveel uithalen; ieder kind haalt er op het eigen niveau iets anders uit. Wij als leerkrachten vinden het heel belangrijk dat ze in aanraking komen met cultuur. Dat is echt niet vanzelfsprekend. En we konden ons voorbereiden op deze voorstelling. De opera geeft ons ook genoeg stof voor het nabespreken.’’ ‘Venster op de Wereld’ was volgens Van Dongen al vóór corona opgezet, ,,maar niet zo groots als nu. We willen het jaarlijks laten terugkeren, we willen dat theater voor iedereen bereikbaar is.’’

20-03-2023

Onder Nederlanders bestaat het idee dat er steeds minder gelezen wordt en dan vooral door kinderen en jongeren. In het boekenvak is er de laatste jaren dan ook veel aandacht geweest voor leesbevordering. Wat doen ouders van jonge kinderen zelf om hun kinderen te stimuleren om te gaan lezen? Of vinden ze dat meer een taak voor scholen? En wat voegen campagnes als de Kinderboekenweek toe? De meest recente meting van het GfK-SMB-kwartaalonderzoek besteedt hier aandacht aan. Enkele conclusies : Van de groep ouders met kinderen onder de twaalf jaar onderneemt 96% – bijna iedereen dus – wel eens een leesactiviteit met kinderen. De meest uitgevoerde activiteit is voorlezen uit een boek: 71%. doet dit wel eens. Slechts een klein deel (11%) van de ouders van kinderen onder de twaalf ziet leesbevordering niet als een taak voor zichzelf, maar meer voor scholen. 25% van de doelgroep herkende de Kinderboekenweekcampagne en koppelde de campagne aan de Kinderboekenweek. Vergeleken met de benchmarkcijfers die GfK verzamelt is dit positief: de campagne scoort boven het gemiddelde van 22%. De campagne wordt goed gewaardeerd door ouders van jonge kinderen: men geeft aan dat de campagne leuk is, kinderen aanspreekt en aanzet tot actie. Van alle campagnes is de Kinderboekenweek veruit de bekendste onder ouders van kinderen onder de twaalf: 61% van de respondenten gaf aan het afgelopen jaar iets over de campagne te hebben gezien, gehoord of gelezen. Voor de Nationale Voorleesdagen is dit zo’n kwart van de respondenten. Van andere campagnes, zoals de Nationale Voorleeswedstrijd, Boekstart en Zomerlezen, heeft een kleiner deel iets gemerkt.

20-03-2023

Tweehonderd leerlingen van basisscholen in de Osse wijk Ruwaard exposeren 3D-tekeningen van hun wijk. Zij lieten zich inspireren door kunstenaar Jan Rothuizen, die hoogstpersoonlijk naar de opening komt op 23 maart. Rothuizen’s werk laat niet alleen zien wat er is, maar ook hoe mensen ermee omgaan en het ervaren. Vorig jaar fietste Rothuizen door Oss en maakte hij soortgelijke tekeningen in deze stad, waaronder een plattegrond vol met kleine tekeningen van gebouwen en grappige observaties. De gemeente Oss kocht de drie tekeningen aan voor de stadscollectie. Ook exposeerde Rothuizen in Museum Jan Cunen. Met de hulp van een museumdocent hebben de kinderen van acht groepen 7 en 8 de afgelopen tijd net zo naar hun wijk gekeken als Rothuizen en hun omgeving creatief vastgelegd. De kunst verbindt de kinderen met hun wijk.

20-03-2023

In zijn brief van 23 februari 2023 laat minister Wiersma aan de Tweede Kamer weten dat hij opdracht geeft om te starten met het ontwikkelen van de nieuwe kerndoelen voor alle leergebieden, waaronder kunst en cultuur. In de brief stelt Wiersma ook aanvullende eisen aan het curriculum en de leergebieden in relatie tot de vier basisvaardigheden, persoonsvorming en socialisatie. Deze eisen hoeven geen problemen op te leveren, maar het is wel goed om de komende tijd meer goede voorbeelden en combinaties van Kunst en Cultuur met andere leergebieden te ontwikkelen. Begin 2022 was al gestart met de kerndoelen voor taal en rekenen, en in het najaar van 2022 met de kerndoelen voor burgerschap en digitale geletterdheid. Omdat deze ontwikkeling goed op schema ligt ziet Wiersma nu ruimte om eerder dan in de oorspronkelijke planning voorzien te starten met de ontwikkelingen voor alle overige leerdoelen. “Het goede nieuws is dat er dus bijna vier jaar eerder met de ontwikkeling van de nieuwe kerndoelen begonnen gaat worden dan eerst in de planning van het ministerie stond. Het conceptadvies voor de examenstructuur is eind vorig jaar gereedgekomen, en de verwachting is dat deze binnenkort definitief is, waardoor er concreet gewerkt kan worden aan de uitwerking van het curriculum kunst en cultuur voor het hele funderend onderwijs. Met het advies van het ontwikkelteam Kunst en Cultuur ligt er een goede basis om te komen tot een doorlopende leerlijn en de ontwikkeling van vijf volwaardige examenvakken kunst (beeldend, muziek, theater, dans en film).” Aldus Ronald Kox, LKCA

16-03-2023

Bij de aanpak ‘Leraren als leesbevorderaars’ bespreken basisschoolleraren nieuwe jeugdboeken tijdens literatuurcirkels met hun team en onlinebijeenkomsten met collega’s van andere scholen. Daarvoor krijgen de leraren van groep 5-8 zes boeken naar keuze cadeau. Daarnaast ontvangen zij regelmatig berichten en inspiratiekaarten over boeken en leesbevordering. Volgens de deelnemende leraren draagt deze aanpak bij aan hun competenties als leesbevorderaar − met name aan hun kennis van recente jeugdliteratuur. De professionaliseringsaanpak ‘Leraren als leesbevorderaars’ is het resultaat van een ontwerpgericht onderzoek dat door onderzoekers én onderwijsprofessionals vanuit een kenniskring is opgezet en uitgevoerd. ‘We signaleerden dat leraren het lastig vinden om hun leerlingen passende boeken aan te raden omdat ze niet op de hoogte zijn van de inhoud van de boeken,’ aldus projectleider Wenckje Jongstra, associate lector Taalstimulering aan de Hogeschool KPZ. ‘We merkten bovendien dat er in schoolteams weinig gepraat wordt over (nieuwe) jeugdliteratuur en hoe deze literatuur ingezet kan worden in onderwijsactiviteiten.’

09-03-2023

Wil jij met je klas aan de slag met filmeducatie? Sara Bastiaanssen (Medewerker Educatie bij NFF) geeft twee handige tips voor leraren in het basisonderwijs. Tip 1 gaat over De Week van de Lentekriebels, die dit jaar van 20 t/m 24 maart plaatsvindt in het basis- en speciaal onderwijs. Het thema van dit jaar is "Wat vind ik fijn?". Een perfect moment om het met de leerlingen te hebben over verliefdheid en verkering. Er zijn vier korte films die een goed startpunt bieden om dat gesprek aan te gaan met leerlingen. Tip 2 is Filmyoga voor de allerkleinsten. Ga je een film kijken in je klas? Het NFF heeft een oefening die het festival vaak gebruikt als leerlingen naar het Nederlands Film Festival komen. Met filmyoga worden de zintuigen en filmkijk-spieren van de leerlingen op scherp gezet. Voor groep 1, 2 en 3 in het basisonderwijs.

02-03-2023

Leerlingen uit groep 3 en 4 doen twaalf weken op maandag na schooltijd mee aan het project met beeldende kunst, dans, drama en muziek. Professionele leerkrachten rouleren in die weken tussen de Maria Regina-, Kiezelrijk- en Gummarusschool in Steenbergen en Pius X in  Welberg. ,,We waren benieuwd naar de belangstelling”, vertelt Willian Heesters, directeur van de Maria Regina. ,,We dachten aan een groep van twintig leerlingen, maar het zijn twee groepen geworden.” Van de in totaal 170 aanmeldingen bij de vier scholen moesten er vijftig afvallen. ,,We willen de kinderen onder andere leren doorzetten, hun persoonlijkheid erin te leggen en hun talent te ontdekken”, legt Heesters uit. ,,Het eerste voorstel was muziek geven, maar de vier scholen wilden meer kunstdisciplines erbij. We zijn blij dat de gemeente meewerkte en er middelen voor heeft.”

02-03-2023

Het tekort aan leraren in het primair en voortgezet onderwijs neemt steeds verder toe; iets wat voorlopig van invloed blijft op het onderwijs. Het tekort aan pedagogisch medewerkers in de kinderopvang is nog groter. Hierdoor staan scholen en kinderopvang steeds meer open voor andersoortige oplossingen. Ook de Rijksoverheid zoekt intensief naar oplossingsrichtingen. Bijvoorbeeld door te onderzoeken hoe professionals met een ander arbeidsverleden sneller kunnen worden ingezet. Dat biedt kansen voor bevoegde kunstvakdocenten en voor (andere) professionals met een achtergrond in de kunst en cultuur. Wat zijn die kansen en hoe ziet dat eruit? Het LKCAtelier van 20 april gaat over deze problematiek.

21-02-2023

Het driejarig programma School en Omgeving is medio 2022 gestart en heeft als doel kansengelijkheid onder kinderen te vergroten door het stimuleren van een verrijkt schoolaanbod. Kinderen leren veel op school, maar hun ontwikkeling stopt niet zodra ze de schooldeur uitlopen. Kinderen leren óók wanneer ze naar de sportclub gaan, een instrument bespelen, als ze samen theater maken in de wijk of een museum bezoeken in een andere stad. LKCA heeft een kennispagina gemaakt met informatie over het programma, de uitvoering ervan, kansen die LKCA ziet voor cultuur in het buitenschoolse. Bovendien worden interessante publicaties gedeeld.

09-02-2023

Kinderen van dertien basisscholen in Breda krijgen vanaf 13 maart een ‘rijke schooldag’. Eén dag per week kunnen ze twee uur langer op school blijven om bezig te zijn met cultuur, sport, natuur of sociale ontwikkeling. Nicole van Son voelt zich uitverkoren. Ze is de voorzitter van de Bredase coalitie Rijke Schooldag, een samenwerkingsverband dat 6 ton subsidie kreeg van onderwijsminister Dennis Wiersma. De dertien basisscholen mogen meedoen aan een landelijke pilot voor de rijke schooldag, die erop gericht is om alle kinderen gelijke kansen te bieden. Alle kinderen in Breda gaan in principe evenveel uur per dag naar school. ,,Op sommige scholen zijn we in die zes uur heel veel bezig met het aanleren van basisvaardigheden als taal en rekenen”, vertelt Van Son. ,,Bijvoorbeeld vanwege een grote diversiteit in de klas of omdat er veel nieuwkomers op school zitten.” Het lukt dan niet om met heel veel andere activiteiten bezig te zijn, terwijl scholen die ontwikkeling wel gunnen aan kinderen, zegt Van Son. Samen met een coalitie van basisscholen, middelbare scholen, de gemeente Breda, de Nieuwe Veste, Breda Actief en Surplus Welzijn start in maart de rijke schooldag in Breda. Leerlingen van groep 3 tot en met 8 kunnen gratis één dag per week twee uur langer op school blijven. Daarbij krijgen ze extra activiteiten in vier thema’s: sport, cultuur, natuur en duurzaamheid en sociale ontwikkeling. De rijke schooldag is een pilot die drie jaar duurt.

07-02-2023

Uit een onderzoek van Sardes in opdracht van LKCA en Stichting Lezen blijkt dat cultuureducatie en leesbevordering goed aan elkaar zijn te koppelen zijn. Beide leergebieden kunnen van elkaar profiteren, waardoor de opbrengst voor leerlingen groter is. Het blijkt goed mogelijk om cultuureducatie en leesbevordering aan elkaar te koppelen. Dat kan op veel verschillende manieren. De voorbeelden uit de publicatie kunnen gebruikt worden als inspiratie. Deze voorbeelden bieden aanknopingspunten voor het op elkaar afstemmen van Cultuureducatie met Kwaliteit en de Bibliotheek op school.

31-01-2023

Leerlingen reageren enthousiast op de opdrachten die voortvloeien uit de twee verschillende tentoonstellingen die momenteel langs de basisscholen reizen in Noord-Brabant. Annelies Wijnen sprak met Anne-Marie Peeters, docent groep 5 op basisschool de Westhoek in Oosterhout over de expositie ‘Mijn plek is een zeepbel’ met werk van Noortje Haegens. De andere reizende tentoonstelling gaat om het kunstwerk ‘I don’t like pink’ van Lidwien van Noorden en heeft als thema ‘Lang leve planeet aarde’ en richt zich op de actualiteit. Inmiddels zijn er met advies van Kunstloc Brabant zes reizende tentoonstellingen ontwikkeld voor Brabantse basisscholen.

26-01-2023

Aan welke knoppen kun je als groepsleerkracht en schoolleiding draaien om het niveau van kunstzinnige oriëntatie te verbeteren? Om hierachter te komen, bekeek een groep onderzoekers bijna 300 wetenschappelijke onderzoeken en rapporten. Diederik Schönau was een van hen en deelt enkele gevonden inzichten.

26-01-2023

Stadsschouwburg Utrecht begint het jaar met een nieuwe samenwerking. Samen met de Brede School Overvecht en ZIMIHC wordt gestart met ‘Stadsschouwburg in de klas’: een onderwijsproject waarin talentontwikkeling, theater- en presentatievaardigheden en wereld- en beroepenoriëntatie centraal staan. Leerlingen van groep 7 of 8 van de basisscholen in Overvecht maken kennis met de wereld van het theater. In tien lessen krijgen de leerlingen een introductie op het vak drama door theaterdocente Elle van der Rijt. Daarnaast maken zij kennis met de verschillende bedrijfsonderdelen van een theater: de rol van de theaterprogrammeur, de impact van theatertechniek op een voorstelling, de marketing en communicatie, de kaartverkoop en de horeca. Daarover komen medewerkers van de Stadsschouwburg in de klas vertellen. De laatste les vindt plaats in de Stadsschouwburg, De leerlingen krijgen een rondleiding door het gebouw en sluiten de lessenreeks af met een performance op het grote podium.

24-01-2023

De dertien basisscholen in de gemeente Boxtel en CultuurBox Boxtel gaan door met programma Lokaal Kunstmenu. Na de eerste vijf jaar heeft elke school nu ook een eigen cultuurcoördinator doe al spil in het cultuuronderwijs werken. De samenwerking tussen scholen en CultuurBox is zo goed bevallen dat voor volgend schooljaar al de discipline beeldend is gekozen. ,,Wij merken dat de basisscholen, ook in het speciaal onderwijs, in hun jaarprogramma bewuste keuzes maken voor kunst en cultuur en daar ook verantwoordelijkheid in nemen”, aldus Gerry Roche, coördinator-intermediair kunst- en cultuureducatie CultuurBox. Roche regelt met haar collega Eefje van Boxtel letterlijk het lokaal kunstmenu: scholen vragen in de eenmaal gekozen discipline om raad en daad en actie van het duo. Volgend schooljaar dus in de discipline beeldend, dit jaar literatuur en dans en er is ook nog muziek, mediakunst, erfgoed en theater. Voor dertien scholen en in totaal zo’n 2.600 kinderen, waar de scholen zelf 7 euro per leerling voor betalen. Roche: ,,Of dat genoeg is? We zijn met elkaar in overleg om het met één euro te verhogen, want ook aan professionele gezelschappen en ZZP’ers hangt een steeds duurder prijskaartje. Het Lokaal Kunstmenu draait sinds vijf jaar naast de landelijke regeling Cultuureducatie met Kwaliteit van het Rijk en de gemeente. ,,Wat wij met het lokale menu aanvullend doen is het betaalbaar maken van professionele voorstellingen en tentoonstellingen doordat scholen de handen ineen te slaan. Als elke school bijvoorbeeld apart een voorstelling in moet kopen is dat te duur. Binnen de door de scholen gekozen discipline kijken wij wat mogelijk is en regelen wij vraag en aanbod. Als de scholen gezamenlijk een voorstelling of tentoonstelling gekozen hebben, regelen wij alles.” Roche en Van Boxtel bieden naast de voorstelling of tentoonstelling een keuzegids aan waarbij de scholen ook aanvullende workshops kunnen boeken, passend bij het programma en de thema’s van de school. CultuurBox werkt daarbij met zoveel mogelijk cultuurmakers uit Boxtel of de directe omgeving, passend en op maat van de school.

24-01-2023

Van 25 januari tot 4 februari zijn het de Nationale Voorleesdagen 2023, het grootste boekenfeest voor kinderen van 0 t/m 6 jaar. Het is de bedoeling dat tijdens deze elf dagen elke dag minstens 15 minuten voor de klas wordt voorgelezen. Ouders kunnen thuis natuurlijk ook mee doen. De Nationale Voorleesdagen is een initiatief van stichting CPNB. Over het doel van de dagen zegt de CPNB op hun website: “Ieder kind wordt blij van voorlezen. Het belang van dagelijks voorlezen aan kinderen is inmiddels bij ons allemaal bekend. Naast het bevorderen van leesplezier, helpt het bij de ontwikkeling van taalgevoel en uitbreiding van de woordenschat. Door veel voor te lezen wek je interesse in geschreven taal en bereid je je kind voor op het toekomstige leren lezen. Dat vertaalt zich uiteindelijk in betere leerprestaties op school. Bovendien ontwikkelen ze naast een beter taalgevoel ook hun empathisch vermogen. Daarom: voorlezen maakt je leuker!” 'Maximiliaan Modderman geeft een feestje' – van Joukje Akveld en Jan Jutte – is het Prentenboek van het Jaar 2023 en staat extra in de schijnwerpers. Hebban.nl sprak de schrijfster en tekenaar over Annie M.G. Schmidt, hun samenwerking en handjes die op vakantie gaan.

12-01-2023

Aan de slag met filmeducatie in de klas... Hoe doe je dat? Om jou als leraar hierin te ondersteunen heeft Sara Bastiaanssen (Medewerker Educatie bij NFF) een aantal tips voor je op een rij gezet.

13-12-2022

Twee jaar geleden startte Mediakunst.tech. Een project van NEMO Science Museum, Oyfo Techniekmuseum, mediakunstenaar Casper de Jong en LKCA. Het doel is om artistiek-onderzoekend vermogen en creatieve vaardigheden van kinderen te stimuleren. Dat gebeurt met binnen- en buitenschoolse activiteiten op het snijvlak van kunst, technologie en wetenschap. Inmiddels zijn er concrete activiteiten ontwikkeld, variërend van spelen met toeval tot en met bellen blazen. Een inhoudelijke terugkoppeling door Bea Ros van het LKCAtelier van 24 november jl.

12-12-2022

Tijdens een congres van COC Nederland en Rutgers over gender- en seksuele diversiteit in het primair onderwijs werd, op 3 november, de nieuwe website queerkinderboeken.nl gelanceerd. Op de website zijn kinderboeken te vinden die gender- en/of seksuele diversiteit als thema hebben of die genderstereotypen aan de kaak stellen. De boeken kunnen leerkrachten, ouders en andere opvoeders helpen om deze thema’s bespreekbaar te maken en om kinderen een inclusiever boekenaanbod te bieden. De website is een uitbreiding van het succesvolle queerboeken.nl, dat zich richt op jongeren vanaf twaalf jaar. Dit project is een samenwerking tussen COC Nederland, de Leescoalitie en IBBY-Nederland en wordt mede mogelijk gemaakt door De Versterking. De Taalunie ging in gesprek met medeoprichters Pim Lammers en Maartje Bolt over het hoe en wat van de website.

12-12-2022

Muziek in de klas is leuk, muziek maken op een echt podium nog leuker. Leerlingen van Helmondse basisscholen mochten op 8 december in de popzaal van de Cacaofabriek laten horen wat ze hebben geleerd. Daar kwamen verdeeld over de ochtend en de middag vierhonderd scholieren op af. Burgemeester Elly Blanksma, ambassadrice van ‘Meer muziek in de klas’, woonde het middagprogramma bij. Tien basisscholen, zowel regulier als speciaal onderwijs, kregen de afgelopen weken les van een student van de Academie voor Muziekeducatie in Tilburg. Tweedejaars studenten van Pabo de Kempel waren hier ook bij betrokken.

12-12-2022

Dertig keer voer dichter Rick Terwindt vorig jaar over het kanaal, waarbij hij 800 kinderen uit Meierijstad meenam. Ze maakten een reis die begon in het verleden, 200 jaar terug toen het kanaal met de spade werd uitgegraven. En het eindigde in het heden, tussen de vijf hoog opgestapelde containers van de terminal van Van Berkel, waar Terwindt milieukundig specialist is. Daar mochten ze na afloop van de excursie één voor één een lege zeecontainer binnenstappen. Als de deur achter ze dicht ging, mochten ze in het donker zeggen wat in ze opkwam. Uitgesproken woorden, gedachten. Over alles wat ze gezien en ervaren hadden. Rick Terwindt noteerde. En maakte er 29 gedichten van, per groep één. Die hingen een tijd in de bibliotheken in Meierijstad. Terwindt beloofde de kinderen van Meierijstad hun eigen dichtbundel bij de viering van 200 jaar Zuid-Willemsvaart. Nu is het klaar. Het heeft een houten kaft, zodat het een écht bewaarexemplaar is. Het boek wordt in ieder geval op 18 december overhandigd aan de gemeente ’s-Hertogenbosch, op de laatste dag van de tentoonstelling Dat Wat Blijft in het Noordbrabants Museum. Deze tentoonstelling gaat over verhalen die kunstenares Monique Broekman heeft opgehaald langs de Zuid-Willemsvaart. De eerste oplage met 200 stuks is beperkt, beseft Terwindt. ,,Dat is niet erg, voor mij is het project geslaagd. Het is ontstaan uit een goede samenwerking met scholen, bedrijven, de gemeente, de bieb en Cultuurkade. En voor ieder kind dat meedeed, is het kanaal gaan leven. Ze zijn gaan nadenken over de geschiedenis, maar ook over duurzaamheid en consumptie. Dan heb ik mijn doel bereikt.”

28-11-2022

Koningin Máxima woonde 23 november in het Muziekcentrum van de Omroep in Hilversum de ondertekening bij van het MuziekAkkoord speciaal onderwijs. In dit akkoord staat hoe het muziekonderwijs binnen vijf jaar verankerd wordt op alle 543 basisscholen speciaal onderwijs. Koningin Máxima is erevoorzitter van de stichting Méér Muziek in de Klas. Het doel van het akkoord is het stimuleren van structureel muziekonderwijs binnen het speciaal onderwijs in Nederland en het Caribisch Gebied. Speciaal onderwijs is bedoeld voor kinderen die vanwege lichamelijke, zintuiglijke of verstandelijke beperkingen extra zorg nodig hebben, of omdat ze problemen hebben met leren of gedrag. Muziekles kan die groep helpen om beter te leren en te focussen. Ook kunnen kinderen er empathischer en socialer van worden, zegt de stichting. Verder zou muziek hun geheugen en de herkenning van klanken en timing kunnen verbeteren. Hoeveel kinderen in het speciaal onderwijs muziekles krijgen is niet bekend. "We merken wel dat speciaal onderwijs extra aandacht nodig heeft", zegt Méér Muziek in de Klas. Muziekles geven op deze scholen vraagt speciale vaardigheden en er zijn te weinig leerkrachten die die vaardigheden hebben. Er moeten daarom ook meer opleidingsplekken komen. De komende vijf jaar zijn er verder inspiratiesessies, instrumentenpakketten voor scholen en introductielessen op maat. In november start een onderzoek onder scholen voor speciaal onderwijs over de impact van muziekonderwijs.

21-11-2022

Het duo Dorien Nannes en Maud Jacobs uit de onderbouw van de Amsterdamse basisschool Laterna Magica is tijdens de IDFA-Docentendag in Eye Filmmuseum uitgeroepen tot Filmleraar van het Jaar 2022. De vakjury van film- en onderwijsprofessionals vindt hen de meest aansprekende filmdocenten van Nederland. Het is de vijfde editie van Filmleraar van het Jaar die door Netwerk Filmeducatie is georganiseerd, nu voor het tweede jaar in samenwerking met International Documentary Film Festival Amsterdam (IDFA) in Eye Filmmuseum. Dorien Nannes en Maud Jacobs zijn gedurende één schooljaar (2022-2023) het boegbeeld voor filmeducatie in het onderwijs, ze winnen een jaarabonnement op Cineville en een Nationale Bioscoopbon ter waarde van 250 euro. Daarnaast winnen zij een bezoek naar een filmtheater of filmfestival naar keuze met hun klas. Ze nemen ook plaats in de jury van de verkiezing van 2023 en mogen als Teacher in Residence bij Netwerk Filmeducatie aan de slag om filmlessen te ontwikkelen voor hun eigen klas en om te delen met andere docenten. Docent aardrijkskunde René van de Veerdonk, Cambreur College in Dongen, werd uitgeroepen tot de publieksfavoriet.

10-11-2022

Welke mogelijkheden zijn er om kunst en technologie te combineren in het basisonderwijs? Hoe stimuleer je hiermee de creativiteit? Tijdens het  LKCAtelier van 24 november presenteert LKCA de tools en activiteiten die hiervoor zijn ontwikkeld en laat zien hoe docenten deze op school, de bso en/of thuis in kunnen zetten

07-11-2022

Tijdens een congres van COC en Rutgers over gender- en seksuele diversiteit in het primair onderwijs is de nieuwe website queerkinderboeken.nl gelanceerd. Op de website zijn kinderboeken te vinden die gender- en/of seksuele diversiteit als thema hebben of die genderstereotypen aan de kaak stellen. De boeken kunnen leerkrachten, ouders en andere opvoeders helpen om deze thema’s bespreekbaar te maken en om kinderen een inclusiever boekenaanbod te bieden. De website queerkinderboeken.nl is een uitbreiding van het succesvolle queerboeken.nl, dat zich richt op jongeren vanaf twaalf jaar.

13-10-2022

Jarenlang stond ‘De Eendengroep’ bij basisschool De Brembocht in Veldhoven. Door een herinrichting van het gebied moest het manshoge kunstwerk van kunstenaar Kees Keijzer wijken. Omdat het er niet meer terugkomt, ging de gemeente op zoek naar een nieuwe plek. ,,Het is een robuust kunstwerk dat ruimte nodig heeft. Je moet het van een afstandje kunnen bekijken. Daarom gaat het deel uitmaken van kunstroute Het Groene Lint dat het centrum van Eersel via een kunstwandelpad met het centrum van Eindhoven verbindt”, zegt Anette Redegeld, beleidsadviseur kunst en cultuur van de gemeente Veldhoven. Omdat de originele kleuren van het kunstwerk niet gedocumenteerd zijn, gaf dochter Anika van de inmiddels overleden Kees Keijzer toestemming om andere kleuren te gebruiken. Brede School Veldhoven schakelde ’t Kunsthuis in om kinderen van de basisschool bij het nieuwe ontwerp te betrekken. Uiteindelijk hebben kinderen van vijf basisscholen hebben hun creativiteit aangesproken voor een nieuwe uiterlijk van het kunstwerk. De kinderern werden begeleid door Nicole Verhoeven en Nicole van Herpen van ’t Kunsthuis. De kunstenaars hebben inmiddels een keuze gemaakt uit de ontwerpen en meegenomen in een definitief ontwerp van ‘De Eendengroep’. Dat is door hen inmiddels ‘Levensketen’ gedoopt. Het tweetal gaat nu ook nog de binnenkant van hun definitieve ontwerp verfraaien. ‘De Eendengroep’ staat in de opslag bij Kunstwacht in Delft. Wie het ontwerp van ’t Kunsthuis op het origineel aanbrengt, is nog onbekend.

10-10-2022

Wat kenmerkt een goede kunstvakdocent, nu en in de toekomst? Samen met het veld werkt LKCA aan actuele beroepsprofielen. Tijdens het LKCAtelier van 22 september brainstormden kunstvakdocenten samen over wat er nodig is om het primair onderwijs goed te bedienen. Een verslag van Bea Ros.

10-10-2022

Op 12 oktober aanstaande brengen 1500 leerlingen voor wie een theaterbezoek niet vanzelfsprekend is voor aanvang van Disney’s Aladdin in het AFAS Circustheater Scheveningen een nummer uit deze musical ten gehore. Deze bijzondere middagvoorstelling wordt mogelijk gemaakt door het gezamenlijke educatieprogramma van ABN AMRO Foundation en het Jeugdeducatiefonds met medewerking van Méér Muziek in de Klas en Jeugdfonds Sport & Cultuur. Dennis Wiersma, Minister van Primair- en Voortgezet Onderwijs en Hans Spekman, directeur Jeugdeducatiefonds, zijn hier ook bij aanwezig. Naast een gastles van ABN AMRO medewerkers met het thema ‘Wat wens ik?’ krijgen alle 1500 leerlingen van 36 verschillende scholen ook een speciaal ontwikkelde muziekles. De les, waarbij ze het nummer Arabische Nacht uit Disney’s Aladdin leren, wordt gegeven door muziekdocenten van Méér Muziek in de Klas. De scholen zijn geselecteerd door het Jeugdeducatiefonds. Het educatieprogramma is een initiatief van ABN AMRO Foundation. De Foundation organiseert programma’s en projecten waarbij hun medewerkers zich actief kunnen inzetten in de maatschappij. Als samenwerkingspartners richten de Foundation en het Jeugdeducatiefonds zich op het vergroten van kansen voor kinderen en jongeren. Zijn de kinderen na de muzieklessen en het musical bezoek enthousiast en willen zij wekelijks musical, zang- of danslessen volgen, maar is er thuis te weinig geld? Dan helpt het Jeugdfonds Sport & Cultuur door het lesgeld te betalen want elk kind verdient het om mee te doen en op een podium te stralen.

06-10-2022

Op 13 oktober organiseren LKCA en Fonds voor Cultuurparticipatie wederom en besloten CmK Meet-Up! met penvoerders. Deze editie geheel online. Centraal staat innovatie binnen CmK. Het LKCAtelier sluit aan bij deze Meet-Up. Want hoe kunnen we de jarenlange ervaring binnen CmK ten goede laten komen aan dit nieuwe programma School en Omgeving?

06-10-2022

De provincie Noord-Brabant heeft besloten om Fontys Kind & Educatie (pabo) subsidie te verlenen voor CLICK., een talentenprogramma voor cultuureducatie. Het talentenprogramma, dat samen met Cultlab is ontwikkeld, heeft als doel om docenten op het gebied van cultuureducatie te ondersteunen in hun ontwikkeling en werkpraktijk in de klas. De werving van basisschoolleerkrachten en kunstvakdocenten voor het talentenprogramma gaat nu van start. Fontys en Cultlab willen met het talentenprogramma ruimte bieden aan professionals die zich in het domein van cultuureducatie verder willen ontwikkelen, om zo cultuureducatie in het basisonderwijs te verbeteren. Het hogere doel is dat alle leerlingen in Noord-Brabant de kans krijgen om in contact te komen met kunst en erfgoed.

03-10-2022

Maak eens een masker, je eigen muziekinstrument of kruip in de huid van een theaterdirecteur. Het is maar een greep uit de uitdagingen die het cultuur-doe-boek van Wonka Podia in totaal 30.000 leerlingen van basisscholen gaat bieden. De Wonka Podia, waarin Parktheater, Speelhuis, Cacaofabriek, Schalm, Hofnar en Kattendans samenwerken, zijn deze week begonnen met de verspreiding van de boeken. Zodat scholieren in Eindhoven, Helmond, Veldhoven, Valkenswaard en Bergeijk thuis of in de klas zelf met cultuur aan de slag kunnen. ,Omdat we willen dat zo veel mogelijk inwoners uit de Brainportregio kunnen genieten. En kinderen zijn natuurlijk de bezoekers van de toekomst”, legt projectleider Monique van den Berg van Wonka Podia uit. Omdat de partners in Wonka Podia kinderen wat educatie willen bieden, maar ze tegelijkertijd ook willen stimuleren naar het theater te gaan, zijn verschillende thema’s in het kleurrijke doe-boek gebundeld. Ieder kind kan daar op zijn eigen niveau mee aan de gang. ,,Bovenbouwers kunnen dat vermoedelijk al behoorlijk zelfstandig. De kleintjes hebben waarschijnlijk wat meer hulp nodig van ouders, broertjes of zusjes of hun leerkracht”, aldus Van den Berg. Ook is er een Wonka-theaterkalender ontwikkeld waarop alle jeugdvoorstellingen van de betrokken theaters in dit seizoen zijn vermeld. Verder geven theatermakers tips en zijn er ook activiteiten bij andere cultuuraanbieders opgenomen in het doe-boek, zoals de bibliotheek.

22-09-2022

Het muziekproject Ready to Rock verzorgt gratis muzieklessen op basisscholen in de regio Helmond. Het bestaat inmiddels zeven jaar en is al die tijd al succesvol. Hoe de leerlingen spelen maakt eigenlijk niet zoveel uit. Het gaat er vooral om dát ze spelen. Een verrijkende ervaring voor kinderen die zonder dit project waarschijnlijk niet zo snel muziekles zouden krijgen. Sanne Tegelaer over het project.

22-09-2022

Hij heeft nogal wat losgemaakt, De Brief van onderwijsminister Wiersma. Ja hoor, wéér een nieuwe aanpak van de curriculumherziening. Wiersma : “Curriculum.nu is nu echt voltooid verleden tijd” en de focus moet liggen op ‘basisvaardigheden’: lezen, schrijven, rekenen, wiskunde en, in tweede instantie, maar ook tot de basis gerekend: digitale vaardigheden en burgerschap. Moeten kunstdocenten vrezen ondergesneeuwd te raken door de geambieerde focus op de zogenoemde ‘basisvaardigheden’ in het onderwijs? De Cultuurkrant peilde de mening van een paar spelers in het veld.

15-09-2022

De meeste muziekverenigingen merken het: het is steeds moeilijker om jeugdleden te vinden en binden. Steeds minder kinderen gaan op muziekles en dat is een zorgelijke ontwikkeling. Want als kinderen niet meer op muziekles gaan, kan straks niemand nog een instrument spelen. Hoe stil wordt het dan in onze dorpen en steden. Maar hoe enthousiasmeer je kinderen voor blaasmuziek? Hoe kom je als muziekvereniging de basisschool binnen? En als je al binnen bent: hoe haal je meer jeugdleden uit de blazersklas? Op die vragen hebben Jennemieke Snijders en haar team van de landelijke basisschoolmethode Muziek & Meer een antwoord gevonden. Zij hebben een speciaal lesprogramma ontwikkeld om harmonie en fanfare te verbinden met de basisschool. Het heet Muziek & Meer HaFa. Daarmee zet je muziekonderwijs en je vereniging op de kaart in de samenleving van nu.

15-09-2022

Op 45 locaties in Nederland hebben cultuurverenigingen een unieke kans om nauwer samen te werken met scholen/scholengemeenschappen te krijgen. Op dit moment loopt er namelijk een aanmeldfase voor het Voorloperstraject Rijke Schooldag. Met dit programma wil het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap een schooldag breder aankleden met sport, cultuur, huiswerkbegeleiding en soms ook gezonde voeding. Het uiteindelijke doel is om zo de kansengelijkheid in Nederland te vergroten. Gezinnen met kinderen die krap bij kas zitten kunnen immers minder geld besteden aan een sportvereniging, muziekles of gezonde voeding.

15-09-2022

Het onderwijs is voortdurend in beweging. Dat vraagt flexibiliteit van de professionals, want het vak verandert, de leerlingen veranderen en organisaties veranderen. LKCA speelt in op die veranderingen en wil een toekomstgericht beroepsprofiel van de kunstvakdocent samenstellen. Daar heeft het LKCA hulp bij nodig. Iedereen die werkzaam is in of voor het primair onderwijs of de kinderopvang, dan wprdt uitgenodigd een veldraadpleging op 22 september bij te wonen. Het beroepsprofiel van de kunstvakdocent in het primair onderwijs, inclusief IKC en BSO, wordt momenteel door onderzoeks- en adviesbureau Sardes herzien. De eerste resultaten daarvan worden met collega’s uit de praktijk besproken. Herken je het geformuleerde profiel? Is het relevant? Wat is overbodig en wat ontbreekt er nog?

25-07-2022

Stichting Koorplein Noord-Brabant stelt zich ten doel de kwaliteit van de vocale amateur-muziek bij kinderen en jeugdigen tot ca. 18 jaar in Noord-Brabant te bevorderen. Samen met Stichting Rooi Vol Koren organiseert de stichting op 9 oktober, tijdens Rooi Vol Koren, een optreden van een megakinderkoor in het centrum van Sint Oedenrode. Onder het motto ‘iedere basisschool een schoolkoor’ is aan componist Leo Aussems gevraagd vier liedjes te componeren voor de groepen 1-2, 3-4, 5-6 en 7-8. Gekwalificeerde muziekdocenten zijn ingehuurd en zullen gedurende vier weken in een wekelijkse muziekles van een halfuur alle groepen hun specifieke lied aanleren. Na vier weken verzamelt de hele school zich om uiteindelijk als één groot schoolkoor op te treden. Iedere groepscombinatie afzonderlijk zingt eerst het eigen lied, om dit vervolgens samen met alle andere groepscombinaties als een vierstemming quodlibet te zingen. Stichting Rooi Vol Koren en Stichting Koorplein Noord-Brabant zijn erg enthousiast om de basisscholen in Sint-Oedenrode dit project als pilot voor de hele provincie aan te mogen bieden.

19-07-2022

Mensen willen van nature leren, schrijft Sanne Scholten, directeur LKCA. Waarom hebben we in Nederland dan zulke slecht gemotiveerde leerlingen? Geef kinderen meer regie en ruimte voor, bijvoorbeeld, zelf iets creëren. Laat cultuureducatie daartoe nou volop kansen bieden …

28-06-2022

De muurbeschildering van de fietstunnel aan de Mgr. Smetsstraat in Dommelen nadert zijn voltooiing. De grauwe tunnelwanden worden opgevrolijkt met tekeningen van kinderen van de plaatselijke basisscholen De Belhamel, Schepelweyen en St. Martinus. Alles in fleurig Delfts blauw. Het is een project onder leiding van de Valkenswaardse kunstenaar Kiek Swinkels. ,,Met als bijzonderheid dat het een harmonisch geheel is van zoveel tekeningen, vervaardigd door zoveel kinderen en inhoudelijk passend bij deze omgeving.’’ De fietstunnel wordt medio volgende maand officieel geopend, samen met alle jeugdige ontwerpers. Het kunstproject in deze N69-tunnel is een gezamenlijk initiatief van de provincie en de gemeente met als doel het verfraaien van beide wanden door bijdragen van basisschoolkinderen uit Dommelen. Als thema’s kreeg de kunstenaar de lokale natuur en de geschiedenis aangereikt. Met als toelichting van de gemeente Valkesnwaard: ‘De reden hiervoor is dat er naar aanleiding van de aanleg van de nieuwe N69 archeologische opgravingen zijn gedaan en er met de Gebiedsimpulsprojecten geïnvesteerd wordt in de natuur en het landschap.’

23-06-2022

Minder dan de helft van de ruim 6.000 basisscholen in Nederland heeft een leescoördinator. Op de scholen met een leescoördinator beschikken de coördinatoren gemiddeld over minder uren per week dan op het rooster staat. Zij komen daardoor tijd te kort om hun taak goed uit te voeren. Dat blijkt uit onderzoek van Stichting Lezen onder schoolleiders en leescoördinatoren. Juist nu steeds duidelijker wordt om hoeveel expertise het leesonderwijs vraagt, blijkt de positie van de leescoördinator onder druk te staan.

23-06-2022

Kinderen een prachtig muzikaal moment aanbieden, op basis van tekeningen die zij zelf hebben gemaakt. Dat is het project ‘Tekenen voor vrijheid’, dat op 21 juni de eerste editie beleefde in Muziekgebouw Eindhoven. Met het project hoopt het Muziekgebouw andere doelgroepen te bereiken dan die gewoonlijk de concertzaal in Eindhoven bezoeken. Er wordt samengewerkt met steeds andere basisscholen, vooral in de zogeheten ‘krachtwijken’. Twee keer per jaar wordt het georganiseerd. ,Het was prachtig om te zien hoe de scholen het project hebben omarmd”, aldus directeur Edo Righini. ,,En de mensen van onze nieuwe afdeling inclusiviteit en duurzaamheid, speciaal projectleider Jessica Dassen, die het fantastisch hebben uitgewerkt.” Ook het deelnemende gezelschap Fuse begreep volgens Righini gelijk waar het om ging en hadden onmiddellijk ideeën rond het thema. ,,We proberen op een heel speelse manier, door de muziek, door de tekeningen, kinderen een mooi moment te geven en tegelijk ook stil te staan bij deze belangrijke thematiek. Nu - door de oorlog in Oekraïne - actueler dan ooit”, zegt Righini. Door kinderen uit de in totaal 36 klassen van de drie scholen zijn tekeningen gemaakt die later ‘tot leven zijn gewekt’ door een illustrator: een vogel gaat vliegen, een regenboog begint te schitteren. Die film is een heel groot scherm vertoond en het gezelschap Fuse speelde daarbij live muziek. ,,Dit een heel belangrijk project waar ik dan ook onmiddellijk ‘ja’ tegen heb gezegd. Omdat het een unieke kans is voor veel kinderen om een keer naar het Muziekgebouw te gaan en een concert mee te maken, is het thema ongelooflijk belangrijk”, zegt verantwoordelijk docent Sanne de Wert van basisschool Reis van Brandaan. ,,Het is ook leuk dat het klassieke muziek is. De kinderen vonden dat wel een beetje raar: ‘Maar is er dan geen zanger of een rapper?’ Maar ik weet dat het een bijzondere belevenis is, al die verschillende instrumenten… Ik kijk uit naar hun ervaring.”

21-06-2022

Een boek schrijven met 400 kinderen uit vijftien klassen, dat moet een chaos van jewelste worden. Maar niet als de stadsdichter van Meierijstad, Rick Terwindt, dat gaat regelen. Want samen schrijven, dat is nu juist zijn specialiteit. Hij maakte een poëtisch prentenboek samen met 400 kinderen uit Meierijstad, twee jaar geleden : 'Het is nu onderwater later’. Van het boek zijn er al duizenden verkocht en ook prinses Laurentien krijgt er één. Op 20 juni, bij de uitreiking van de Taalheldenprijs, een initiatief van de stichting Lezen en Schrijven, waarvoor Rick Terwindt ook zelf genomineerd is. De stichting heeft Rick Terwindt genomineerd juist vanwege de bijzondere manier waarop hij de samenwerking zoekt in zijn schrijven. Met laaggeletterden schreef hij op een grote muur. En op dit moment werkt hij aan een soortgelijk project als het onderwater-boek, waar geen 400 maar zelfs 800 kinderen uit Meierijstad aan meedoen, met als onderwerp de Zuid-Willemsvaart, die 200 jaar bestaat. Na een vaartochtje mogen de kinderen ieder twee regels tekst zeggen, gedachten die zomaar bij ze opkomen. Terwindt vormt ze vervolgens om tot één gedicht per klas. Die komen straks in de bibliotheek te hangen, en vormen samen een dichtbundel. Ook het prentenboek dat prinses Laurentien straks ontvangt, heeft een vervolg gekregen. Daar is een musical van gemaakt. Zodat de makers die er twee jaar geleden in groep 6 ermee aan de slag gingen, het nu in groep 8 kunnen opvoeren.

13-06-2022

De vaardigheid in begrijpend lezen bij leerlingen in het basisonderwijs (bo) en speciaal basisonderwijs (sbo) is deels nog onder niveau. Dat blijkt uit de eerste resultaten van een peiling naar leesvaardigheid onder leerlingen van groep 8. Deze peiling is in het voorjaar van 2021 onder regie van de Inspectie van het Onderwijs uitgevoerd. De peiling laat ook zien dat leesplezier en leeszelfvertrouwen kunnen bijdragen aan een grotere leesvaardigheid. Volgens De Leescoalitie bevestigen de resultaten de noodzaak van leesbevordering. Het ministerie van OCW onderkent ook de noodzaak van goed leesonderwijs, leesbevordering en de Bibliotheek op school. In mei publiceerde minister Wiersma in een Kamerbrief zijn opzet voor het Masterplan Basisvaardigheden voor het funderend onderwijs en staatssecretaris Uslu bracht recent een Hoofdlijnenbrief cultuur 2022 uit waarin het belang van leesbevordering en van een bibliotheekvoorziening in elke gemeente benadrukt werden.

09-06-2022

Cultuurcoördinatoren op zowel primair als voortgezet onderwijs doen cultuuronderwijs ‘erbij’, naast hun werk als leerkracht of hun hoofdvak. Niet zo gek dus als in drukke tijden cultuur het onderspit delft. Immers, er moet gerekend worden, er zijn taalachterstanden die weggewerkt dienen te worden en toetsen die gehaald moeten worden. En dan schiet cultuuronderwijs er wel eens bij in. Kortom, het is lastig om cultuuronderwijs ingebed te krijgen in het schoolcurriculum. De training Cultuurcoördinator voortgezet onderwijs, die Kunstloc Brabant afgelopen jaar als pilot heeft georganiseerd, moet de cultuurcoördinator een handje helpen. Ook komend jaar staat deze training weer op de planning. Artikel dat in opdracht van Kunstgebouw door Ludette el Barkany geschreven is en verscheen eerder op de website van Kunstgebouw. Kunstgebouw en Kunstloc Brabant hebben de afsluiting van de training Cultuurcoördinator gezamenlijk georganiseerd voor de deelnemers uit Zuid-Holland en Noord-Brabant. Kunstloc Brabant

02-06-2022

Het Jeugdeducatiefonds en ABN AMRO Foundation gaven SEO Economisch Onderzoek de opdracht om te onderzoeken welke factoren van invloed zijn op de schoolprestaties van leerlingen. In mei werden de resultaten gepubliceerd in het onderzoeksrapport ‘Gevolgen van kansenongelijkheid in Nederland’. Het onderzoek bevestigt het beeld dat ook in Nederland de kansen ongelijk verdeeld zijn. Er bestaan helaas grote verschillen in toegang tot de diverse hulpbronnen en dat heeft grote gevolgen voor de ontwikkelingskansen van kinderen en ook een effect op hun latere inkomen. In het LKCAtelier van 16 juni presenteert onderzoeker Henri Bussink de hoofdlijnen van het onderzoek. Vervolgens vindt er een gesprek plaats over wat er uit het onderzoek naar voren komt in relatie tot cultuureducatie en cultuurparticipatie.

23-05-2022

Vorig jaar heeft het kunstencentrum Waalwijk een proef gedaan met muzieklessen op drie basisscholen in de gemeente. Dat is zo goed bevallen dat nu negen scholen meedoen. Het MuziekAkkoord, zoals het officieel heet, is ondertekend door de scholen en het Kunstencentrum, en medeondertekend door de gemeente Waalwijk, Rabobank De Langstraat en de Lionsclub. Zij sponsoren de muzieklessen. ,,Daarnaast krijgen we een bijdrage van de stichting Meer Muziek in de Klas", zegt directeur van het centrum Francesco van Mierlo. ,,Het streven is dat elk kind op de basisschool een jaar muziekles krijgt", zegt hij. ,,Zo'n twintig lessen van een professionele docent.” Hoe de lessen eruit gaan zien is nog niet bekend, in overleg met de scholen wordt dat bepaald. Het plan is in ieder geval kinderen kennis te laten maken met verschillende instrumenten. Wethouder Dilek Odabasi van Waalwijk is blij met het akkoord

19-05-2022

Als wij met elkaar deze opgejaagde, gepolariseerde, geglobaliseerde, informatiemaatschappij willen ‘overleven’ zonder de hele aarde en elkaar naar de klote te helpen, zullen we anders moeten gaan denken, schrijft Muriël Besemer, hoofd van ITA Academy, de afdeling educatie van Internationaal Theater Amsterdam.. Zij ziet daarbij een belangrijke rol voor theatereducatie. Laat ons vanuit de kunsteducatie de echte vernieuwing in het onderwijs blijven prediken, omdat de toekomstige generaties dat verdienen. Dit artikel verscheen eerder als inleiding bij de speciale editie over theatereducatie van de Theaterkrant (mei 2022) over de ontwikkelingen in theatereducatie. De nadruk gaat van overdracht van kennis en ambacht steeds meer naar ‘menswording’: leerlingen, jongeren, of andere deelnemers de tools geven om door middel van kunst hun leven vorm te geven en te verrijken

19-05-2022

Met het aantreden van een nieuw kabinet zien we dat allerlei ontwikkelingen in een stroomversnelling komen. Omdat door de lange formatieperiode dit kabinet maar drie jaar de tijd heeft om allerlei plannen te realiseren, moet dat ook wel. Zowel op het gebied van het Nationaal Programma Onderwijs als de opzet van de rijke schooldag zijn er de afgelopen tijd belangrijke ontwikkelingen te melden. Ronald Kox, LKCA,  bespreekt ze.

16-05-2022

Minister Wiersma (Primair en Voortgezet Onderwijs) heeft op 12 mei 2022 de Kamer geïnformeerd over het Masterplan basisvaardigheden. Met het Masterplan basisvaardigheden spreekt minister Wiersma de ambitie uit om de teruggang van de beheersing van de basisvaardigheden te keren en ervoor te zorgen dat ze aantoonbaar verbeteren. Het masterplan bestaat uit vijf pijlers. De minister wil deze pijlers de komende tijd samen met het onderwijsveld verder uitwerken. Wiersma roept in Masterplan basisvaardigheden op tot sterkere samenwerking tussen onderwijs en cultuursector. Stichting Lezen is verheugd over de belangrijke rol voor bibliotheken en leesconsulenten die zij als partner van het onderwijs hebben bij de leesontwikkeling van kinderen.

12-05-2022

Museum Klok & Peel in Asten lanceert deze maand een bijzonder erfgoededucatieproject voor het basisonderwijs. Het gaat om het online pakket ‘Heavy Metal | Hoor de klokken luiden’ dat door alle basisscholen in Nederland gratis te gebruiken is. het leert kinderen over klokkenerfgoed. In Asten heeft openbare basisschool De Horizon al gefungeerd als pilot. In de voorbije maanden doorliepen ook de groepen 1 tot en met 8 van de Astense R.K. Basischool Voordeldonk het educatieproject met veel plezier. ‘Heavy Metal | Hoor de klokken luiden’ kon tot stand komen dankzij speciale subsidies van het Fonds voor Cultuurparticipatie en het VSBfonds.

12-05-2022

Kinderen die buiten school actief lezen, sport- of muziekles krijgen en wel eens een museum of theater bezoeken, presteren veel beter op de basisschool. Dit zorgt volgens nieuw onderzoek voor ongelijkheid met leerlingen die veel minder toegang hebben tot zulke hulpmiddelen. Op scholen waar kinderen weinig buitenschoolse activiteiten ondernemen, zijn de leerprestaties lager. Dat komt naar voren uit een onderzoek van bureau SEO Economisch Onderzoek onder scholen in heel Nederland. Een brede ontwikkeling, toegang tot voorzieningen en voldoende ontspanning blijken essentieel voor een geslaagde schoolperiode. Daar ontbreekt het nu nogal eens aan. Zo zijn museum- (21 procent) en theaterbezoek (17 procent) exclusieve activiteiten voor hun leerlingen in groep 5, volgens de honderden ondervraagde leerkrachten. Ook heeft slechts 15 procent van de kinderen muziekles, 37 procent heeft minder dan tien kinderboeken in bezit. Ongeveer de helft van alle kinderen bezoekt de natuur. En één op twintig kinderen heeft zelfs thuis geen eigen bed. Eerder bleek al dat de buurt en het gezin waarin kinderen opgroeien invloed hebben op hun kansen in het leven. Het onderzoek ‘Gevolgen van kansenongelijkheid’ laat nu ook zien dat de schoolprestaties daadwerkelijk lijden onder een gebrek aan leerzame activiteiten buiten schooltijd. ,,Er ontstaat ongelijkheid, omdat er grote verschillen zijn in welke mate ouders hun kinderen toegang kunnen bieden tot bijvoorbeeld cultuurbezoeken, kinderboeken of een eigen kamer”, aldus de onderzoekers.

10-05-2022

Onder leiding van de Bredase saxofoniste Naomi Adriaansz wordt het Jazz Project al dik tien jaar gehouden op basisscholen. Iedere keer opnieuw met een muzikale afsluiting in het Chassé Theater. Tot? ,,Tot corona. Twee jaar geleden hebben we de afsluiting moeten annuleren, vorig jaar was het online", zegt Adriaansz. Ze is blij dat het nu weer live in het theater is. ,,Hier kan niks tegen op.” Dit als voorbereiding op het jazzfestival dat met Hemelvaart aftrapt. In twee sessies, één in de ochtend, een ander in de middag, vindt de eindpresentatie plaats. Edine Wijnands met een verslag van de eindpresentatie op 9 mei.

03-05-2022

Kunnen kunstlessen kinderen stimuleren tot kritisch denken? De hedendaagse kunstpraktijk is vaak een platform voor engagement en kritische reflectie, maar bij de kunstvakken in het basisonderwijs worden leerlingen minder vaak uitgedaagd tot kritisch nadenken. Op sommige scholen is kunst vooral een plezierige, om expressie draaiende onderbreking van de schooldag, ter afwisseling van ‘de denkvakken’. Bovendien voelen veel leerkrachten zich onzeker om te werken met hedendaagse kunstwerken in de klas mede omdat actuele kunst een ontoegankelijk en conceptueel imago heeft. Dat imago klopt niet. Het concept authentieke kunsteducatie daagt leerkrachten uit om in de kunstles verbindingen te leggen met hedendaagse kunst en populaire cultuur, omdat daarmee ingegaan wordt op actuele thema’s en vragen. Dit vergroot de toegang en relevantie van actuele, hedendaagse kunst. Hedendaagse kunst- en mediabronnen stonden dan ook centraal in een lesson study die werd georganiseerd door LKCA, Lectoraat Kunsteducatie van de AHK en de Hogeschool van Amsterdam. Hieraan deden leerkrachten van 24 scholen mee, met hun groepen 7 en 8. Tijdens de lessen bekeken en bespraken leerlingen voorbeelden van nepnieuws. Daarna kregen zij de opdracht om hun eigen fake news te bedenken en te verspreiden. De resultaten stemmen hoopvol: leerlingen leren kritischer denken. Maak daarom in de kunstles meer gebruik van actuele bronnen, waaronder hedendaagse kunst, stellen Emiel Heijnen, Claartje van Tongeren en Huub Braam.

28-04-2022

Er valt meer uit een schooldag te halen dan momenteel gebeurt. Door de schooldag te verrijken stimuleer je dat alle kinderen hun talenten ten volle kunnen ontplooien. Wat is er nodig om te komen tot zo’n rijke schooldag? Ronald Kox met de inhoudelijke terugkoppeling van het LKCAtelier van 7 april. Zo’n schooldag biedt meer kansen voor álle kinderen.

26-04-2022

Leraren leveren een onmisbare bijdrage aan de leesopvoeding van kinderen. Onderzoek van marktonderzoeksbureau GfK toont aan dat het overgrote deel van de leraren zich daarvan bewust is. Toch heeft maar iets meer dan de helft van de leraren in het basisonderwijs het gevoel voldoende tijd aan leesbevordering te kunnen besteden. In het voortgezet onderwijs is dat zelfs maar 34%. Verder geeft bijna 70% van de leraren in het basisonderwijs en 80% van de leraren in het voortgezet onderwijs aan extra middelen en ideeën voor leesbevordering enorm op prijs te stellen. De nieuwe campagne Springlezend, opgezet door de Leescoalitie, voorziet hierin door leraren een platform te geven waar ze inspiratie kunnen vinden én delen. De aftrap werd op 20 april gevierd door leraren en leerlingen in een trampolinepark in Hilversum. Bekende schrijvers brachten daarbij een ode aan de leraar die hen vroeger springlezend heeft gemaakt. Met Springlezend wil de Leescoalitie de belangrijke rol van leraren onderstrepen en goede voorbeelden van bevlogen leerkrachten en docenten voor het voetlicht brengen. Ook werd op 20 april de website lezeninhetpo.nl gelanceerd. Deze website biedt basisscholen alle informatie die nodig is om effectief leesonderwijs te realiseren.

14-04-2022

De gemeente Bergeijk wil onder meer naschools muziekonderwijs gaan inzetten om opgelopen onderwijsachterstanden bij basisschoolkinderen in te halen, die werden veroorzaakt door de coronapandemie. De muzieklessen na school kunnen een impuls geven aan de sociaal-emotionele ontwikkeling van kinderen, schrijft de gemeente in een brief aan de gemeenteraad. En juist op dat gebied heeft de jeugd een inhaalslag te maken na de coronacrisis, vertelt wethouder Marko van Dalen. ,,We zien over het geheel genomen dat kinderen op reken - en taalniveau geen grote achterstanden hebben opgelopen in de coronaperiode.” Muziekschool Art4You zal de lessen gaan verzorgen. Een andere organisatie die aan de slag gaat met het verkleinen van coronagerelateerde onderwijsachterstanden is Bibliotheek de Kempen. Zij komt met een lesprogramma voor ouders, waarin zij kunnen leren hoe zij hun kinderen (beter) kunnen ondersteunen bij taal-en schoolactiviteiten. Daarnaast kunnen basisscholen gebruikmaken van een budget van 5000 euro om hun schoolplein zo in te richten dat die een educatief hulpmiddel wordt. Voor de uitvoering van de projecten trekt de gemeente 95.000 euro uit. Dat bedrag komt uit een speciaal budget dat gemeenten krijgen van het Rijk om tot 2025 corona-achterstanden bij leerlingen weg te werken.

07-04-2022

In november 2014 gaf de toenmalige staatssecretaris van onderwijs Sander Dekker het startsein voor de ontwikkeling van een nieuw curriculum in het onderwijs, Onderwijs2032. Die titel was niet bedoeld om aan te geven dat we pas in 2032 een nieuw curriculum zouden hebben. Het was om aan te geven dat we dat jaar de eerste lichting examenkandidaten zouden hebben vanuit het nieuwe curriculum. Toch werd op 6 april 2022 het traject voor de vierde keer gewijzigd. Als het zo verdergaat lijkt het erop dat we pas in 2032 een nieuw curriculum hebben. Ronald Kox, leidinggevende cultuureducatie, LKCA, over de stand van zaken.

07-04-2022

Zorgen dat kinderen met begrip kunnen lezen is waarschijnlijk de belangrijkste opdracht van het onderwijs. Zonder deze vaardigheid zijn kinderen niet in staat te leren van teksten. Daardoor kunnen zij niet alleen onvoldoende meedoen op school, maar kunnen ze ook niet voluit deelnemen aan de huidige informatiesamenleving. Maar, wat is leesbegrip eigenlijk? Hoe komt het tot stand? En, hoe kunnen leraren het leesbegrip van hun leerlingen bevorderen? Begrijpend lezen is een complex proces, waar vele factoren op van invloed zijn. Onderzoekers hebben zich vaak gespecialiseerd in een van die factoren. Ze richten zich bijvoorbeeld op de rol van achtergrondkennis, het belang van leesstrategieën of de invloed van motivatie. De beschikbare kennis is daardoor versnipperd. In de publicatie ‘De zeven pijlers van onderwijs in begrijpend lezen’ is deze kennis gebundeld. Leesexperts uit Nederland en Vlaanderen geven inzicht in theorie over, onderzoek naar en praktische toepassing van essentiële elementen van onderwijs in begrijpend lezen.

10-03-2022

Het nieuwe kabinet wil investeren in cultuureducatie, cultuurparticipatie en gelijke kansen. Eén van de manieren om dat te doen is door te investeren in de ‘Rijke Schooldag’. Hoe de Rijke Schooldag precies uitgewerkt moet worden is nog onduidelijk, maar natuurlijk ziet LKCA kansen en mogelijkheden om kunst en cultuur hierin een belangrijke rol te geven. Ronald Kox over de ontwikkelingen van de afgelopen jaren en de kansen voor de toekomst. In het LKCAtelier van 7 april wordt er ook gesproken over wat er onder een ‘rijke schooldag’ verstaan kan worden. Verrijking kan zowel plaatsvinden binnen de context van de huidige schooldag, als door de schooldag nadrukkelijk te verbinden met de buitenschoolse situatie. Welke belemmeringen en dilemma’s zijn er zoal?

07-03-2022

Tijdens het LKCAtelier van 31 maart leidt Michel Hogenes aan de hand van onderzoeken het thema ‘Ontwerpend Leren als didactisch concept voor Inclusieve cultuureducatie’ in. Aansluitend laten Floortje Smehuijzen van SoundLAB/ Muziekgebouw aan ’t IJ en Jacques van de Veerdonk van Watch that Sound zien hoe zij in de context van hun organisatie ontwerpend leren inzetten en daarmee bijdragen aan een inclusiever muziek- en mediaonderwijs.

17-02-2022

Educatie is een kerntaak van veel instellingen vanuit de sectorbrede missie om kunst en cultuur te delen met het publiek. Zowel het onderwijs als de wereld van jongeren wordt steeds digitaler. DEN deed daarom veldonderzoek onder educatoren en experts om in kaart te brengen hoe  de sector te ondersteunen bij digitale cultuureducatie. Hoe pak ik digitale cultuureducatie aan? De coronapandemie maakt deze vraag nog relevanter. Hybride cultuureducatie biedt daarom interessante kansen. Vier concrete tips op basis van gesprekken met educatoren van diverse culturele instellingen uit heel Nederland.

17-02-2022

Kansengelijkheid is een probleem in Nederland. Het onderwijs werd lang gezien als de plek waar ongelijkheid werd bestreden. In de praktijk blijkt het een plek te zijn waar ongelijkheid verder wordt vergroot. Corona heeft dat nog verder versterkt. Niet voor niets wordt de komende jaren gewerkt aan herstel in het onderwijs via het Nationaal Programma Onderwijs. Maar het onderwijs is niet de enige partij die een rol speelt in gelijke kansen op ontwikkeling van de talenten van alle kinderen. Als scholen en aanbieders op het gebied van natuur, cultuur, wetenschap, sport en techniek beter samenwerken, kunnen alle kinderen en jongeren dichtbij huis hun talenten ontwikkelen. Sanne Scholten en Yuri Matteman roepen het nieuwe kabinet én de nieuwe gemeentebesturen op om te investeren in leerecosystemen.

10-02-2022

Kinderen de rijkdom van taal laten ontdekken, daar gaat het kinderboekenschrijfster Anja Vereijken uit Nuenen om. Het komende halfjaar is ze als Schoolschrijver actief op De Vuurvogel in Helmond. Vereijken is voor het achtste jaar actief als Schoolschrijver. „Ik wil dat kinderen leren vertrouwen op hun eigen talent en creativiteit. Die worden niet altijd aangesproken op school, er wordt teveel gelet op de d's en t's. Hoe gaat mij erom wát ze opschrijven, niet hoe. Want in je hoofd kan en mag alles.” De Nuenense, schrijfster van kinderboeken zoals Net als Einstein en De koningin van het web, zag het effect al in de eerste les. „Als de kinderen bezig zijn met de kracht van verhalen, doet dat iets met ze.” Ze gaat in de klas aan de gang met creatieve lees- en schrijfoefeningen. De kinderen moeten bijvoorbeeld met elke letter van hun voornaam een eigenschap bedenken die bij hen past. Of ze schrijven een triolet, een achtregelig refreindicht. „Het schrijfplezier moet de rode draad zijn.”

08-02-2022

De ingrediënten voor effectief leesonderwijs zijn bekend. Waarom hebben kinderen en jongeren dan toch moeite met verdiepend lezen? Uit onderzoek van de Universiteit Leiden blijkt dat leraren vooral zelf een activerende leesles moeten samenstellen door de succesvolle elementen uit leesmethodes te combineren met andere activiteiten en didactisch handelen. School en leesbevorderingsinstanties, zoals bibliotheken en Stichting Lezen, moeten voor de randvoorwaarden zorgen. En ook ouders betrekken bij de lees- en taalontwikkeling van hun kinderen. Volgens de Leescoalitie onderstrepen de uitkomsten opnieuw dat effectief leesonderwijs mogelijk is. Maar dat hiervoor structureel beleid, middelen en goede randvoorwaarden nodig zijn.

27-01-2022

Als kind ging Vincent Koreman met zijn vader naar de actiefilm 20.000 Leagues under the sea, gevuld met zeemonsters, ontploffingen en laserstralen. Een magische en onvergetelijke gebeurtenis! 44 jaar later valt hem op dat veel filmeducatie zich richt op de werkelijkheid: op registratie, documentaire. Maar is film ook niet belangrijk om het onmogelijke te verbeelden?

16-12-2021

Een goed opgebouwde theaterles draagt bij aan een betere concentratie tijdens de taal- en rekenlessen, stelt Nanda Kling, theaterdocent, theatermaker en schrijver. Zij moedigt de politiek aan om theaterles, gegeven door vakbekwame theaterdocenten, een verplicht onderdeel te maken van het vak kunstzinnige oriëntatie.

16-12-2021

Wat komt er kijken bij samenwerken? En wat zijn de gouden vuistregels voor een productieve en prettige samenwerking? Deelnemers van het LKCAtelier verkennen dat (uiteraard) samen en de belangrijkste opbrengsten heeft Bea Ros samengevat. Een inhoudelijke terugkoppeling van het LKCAtelier van 18 november 2021.

09-12-2021

We verkwanselen onze talenten, schrijft Maurits Fondse, muzikant. Ons schoolsysteem is niet ingericht op het herkennen van talent voor de kunsten, laat staan op de ontwikkeling ervan. Om dat wel te kunnen, moeten docenten zelf talent hebben. Én oog voor talent.

09-12-2021

De Tilburgse cultuurmakers van Factorium merkten een aantal jaar geleden dat de basisscholen waarmee ze samenwerkten graag meer wilden doen met cultuur. Tegelijkertijd hoorden ze dat taalontwikkeling zoveel aandacht nodig had, dat er weinig tijd overbleef om aan cultuur te besteden. Zo ontstond het idee voor kunsttaalroutines, een werkvorm waarbinnen dans, muziek, drama, literatuur en beeldende kunst op gelijke voet staan met taal. De kern van de werkvorm is dat leerlingen tijdens de culturele activiteiten nieuwe begrippen leren, praten over emoties, expressieve taal gebruiken en zo hun taalvaardigheid uitbreiden met kennis die ze juist niet opdoen bij het lezen van een tekst.

29-11-2021

Door de scholensluiting in coronatijd hebben veel leerlingen achterstanden opgelopen. Om deze ‘vertragingen’ weg te werken, zette het ministerie van OCW het tweejarige Nationaal Programma Onderwijs (NPO) op. Met een riant bijbehorend budget van 8,5 miljard euro. Scholen krijgen zo’n 700 euro per leerling die ze naar eigen inzicht mogen besteden aan een van de bewezen effectieve interventies op de zogeheten menukaart. Dit leidt tot een toegenomen vraag naar cultuureducatie, al zetten scholen dit wel vooral in voor sociaal-emotionele doelen. Valt er niet meer te halen? Bea Ros met de inhoudelijke terugkoppeling van het LKCAtelier van 4 november.

23-11-2021

Als gevolg van bezuinigingen sluiten muziekscholen steeds vaker de deuren. Carla Lagarde-De Waal van Fontys Hogeschool voor de Kunsten betreurt dat, maar pleit ook voor een bredere kijk op muziekonderwijs. Het muziekonderwijs stond enige weken terug op de agenda door een documentaire van Zembla. “Zembla kijkt erg vanuit één domein. Namelijk de muziekscholen zoals ze vijfentwintig jaar geleden waren: volledig ingericht vanuit de (Westerse) klassieke muziek.”, zegt Lagarde-De Waal. “Om me heen zie ik overal prachtige initiatieven van bevlogen muziekdocenten die op innovatieve manieren burgers proberen te bereiken door middel van muziek. Dat kan zowel binnen als buiten de vertrouwde muziekschool.” (…) “Ook zie je dat steeds meer middelbare scholen licenties krijgen om als officiële Conservatorium-vooropleiding te dienen. En veel van onze alumni starten als ZZP’er een eigen muziekpraktijk waar ze met leerlingen aan de slag gaan.” Dat het Rijk jaren geleden al de gemeentelijke toelages voor muziekscholen inperkte, leidde ertoe dat veel stadsbesturen zochten naar alternatieven. “Zo ontstonden de centra voor de kunsten, waar een bredere kunsteducatie centraal staat. Meer de ‘ontmoeting’ tussen verschillende kunstdomeinen, waarvan muziek er één is.” De ‘oude’ muziekschool zet muziek een beetje op een eiland, en daar hoort het volgens Lagarde-De Waal niet. “Juist die interdisciplinariteit – de verbinding tussen bijvoorbeeld muziek en dans of tussen verschillende muziekstijlen – is een van de strategische doelen van onze Academy of Music and Performing Arts bij FHK.” Veel muziekonderwijs is via programma’s als ‘Meer muziek in de klas’ verschoven van muziek- naar basisschool. “Sommige centra voor de Kunsten zetten hun docenten structureel in om naar basisscholen te gaan. Hun aanbod sluit aan bij de behoefte en de belevingswereld van het kind, dat dan haast vanzelf naar een meegebracht instrument grijpt.”

17-11-2021

“Een vorm van ontwerpend leren is het componeren van muziek. Waarom zou het nodig zijn om eerst een muziekinstrument te leren spelen en noten te leren lezen? Leerlingen kunnen ook beginnen te experimenteren met klanken, en hiermee een eigen compositie maken. Als je kinderen hiervoor de juiste tools aanreikt, kan dit interessante resultaten opleveren. Het creëert bijvoorbeeld grotere betrokkenheid bij de leerlingen. In 2015 vergeleken wij klassen waarin werd gecomponeerd met klassen waarin de reproductie van muziek centraal stond. De uitkomst: het componeren van muziek leidt tot een significant hogere betrokkenheid bij muziekonderwijs. Daarmee kan het gezien worden als een betekenisvolle ontwerpactiviteit die als reguliere activiteit een plaats verdient binnen het vak muziek." Michel Hogenes pleit voor ontwerpend leren in het muziekonderwijs op de basisschool. Bijvoorbeeld door leerlingen te laten componeren. Want waarom zouden we ontwerpend leren alleen inzetten in de bèta-vakken? Michel Hogenes is verbonden aan de pabo van de Haagse Hogeschool en aan de Master Kunsteducatie van Codarts, Rotterdam.

16-11-2021

Het online platform KultuurCentrale.nl heeft sinds 15 november een marktplein voor kunstenaars en het onderwijs. KultuurCentrale biedt een podium aan alle lokale zzp’ers, verenigingen en culturele organisaties die lessen, workshops en projecten kunnen verzorgen voor leerlingen op basisscholen, in het voortgezet onderwijs of de kinderopvang in Groningen. Voor leerkrachten biedt KultuurCentrale een ‘handig overzicht als ze op zoek zijn naar culturele activiteiten voor vakken als cultuureducatie, burgerschap of geschiedenis’. Het platform is een initiatief van KultuurLoket en Stichting Kunst & Cultuur die zich in de provincie Groningen inzetten voor cultuuronderwijs. Iedereen die betrokken is bij kunst en cultuur (professionals en amateurs) kan zich erbij aansluiten.

16-11-2021

Kan je met hedendaagse politieke thema’s en actuele kunst aan de slag in de basisschool? Het antwoord is ja. Emiel Heijnen (lector Kunsteducatie AHK), Claartje van Tongeren (AHK) en Huub Braam (LKCA) onderzochten het. Samen met 24 scholen startten ze een onderzoeksproject om te verkennen hoe je meer actualiteit, creativiteit en kritisch denken in de kunstles brengt. Bea Ros met de inhoudelijke terugblik op het LKCAtelier van 21 oktober.

10-11-2021

Hoe kun je leerlingen kunst esthetisch laten ervaren? Tijdens haar afstuderen aan de Master Kunsteducatie ontdekte Debby Bos-Merién, projectleider Kunstgebouw, dat bestaande methodes, zoals Visual Thinking Strategies (VTS), Art-Based Learning (ABL), de methode van Terry Barrett (TBM) en Visible thinking (VT), daarvoor niet helemaal voldoen. Daarom ontwikkelde zij een nieuw instrument: de Guide to Connect. Hoe werkt het in de praktijk? Guide to Connect omvat 3 stappen. . 1. Verkennen. 2. Onderzoeken. 3. Verbeelden.

04-11-2021

De kunst- en cultuursector is flink op z’n kop gezet door corona. Ook op scholen is die verandering merkbaar. Nu de scholen weer een tijd vol in bedrijf zijn; wat is de functie van kunst op school? En hoe zet je kunst en cultuur in als pijler in het basisonderwijs en niet als iets ‘extra’s’ erbij? Marvin Corneille zette met een aantal collega’s de boven schoolse cultuureducatie op bij Stichting Openbare Basisscholen in Helmond. “Kunst en cultuur moeten geborgd zijn in het basisonderwijs. Het is belangrijk dat het kinderen, leerkrachten en culturele instellingen verrijkt.” Simone Vos sprak met hem.

03-11-2021

De Rijksoverheid stelt middels het Nationaal Programma Onderwijs (NPO) 11 miljard beschikbaar voor de bestrijding van de door corona opgelopen onderwijsachterstanden, maar instrumentaliseert en marginaliseert daarbij vakken als cultuureducatie. Dat stelt Paul Pos, hoofddocent kunsteducatie van de Willem de Kooning Academie / docent Master Kunsteducatie van Codarts, Rotterdam. Ook wat je niet meet, moet gewaardeerd worden in het onderwijs.

02-11-2021

De lockdowns hebben geleid tot omvangrijke leerverliezen. Deze staan voor leesvaardigheid bij basisscholieren gelijk aan zeven weken onderwijs, terwijl ze bij middelbare scholieren oplopen tot een half jaar.

02-11-2021

De Stichting Lezen is er om alle kinderen het plezier in lezen te laten ontdekken, zodat ze kunnen uitgroeien tot blijvende lezers. De stichting doet dat met een effectieve leesbevorderingsaanpak, zoals de Bibliotheek op school. Kinderboekenschrijvers zijn belangrijk voor deze aanpak. Zij schrijven immers de boeken die door de kinderen gelezen worden. Daarnaast hebben schrijvers een actieve rol binnen de Bibliotheek op school: als leesbevorderaars. De twee belangrijkste organisaties met een waaier aan activiteiten en lesprogramma’s met daarin een hoofdrol voor kinderboekenschrijvers en literatuur zijn De Schoolschrijver en De Schrijverscentrale. In een nieuwe brochure van de Stichting Lezen ‘De auteur als leesbevorderaar’ wordt het rijke aanbod van beide organisaties gepresenteerd. Stichting Lezen nodigt leerkrachten en bibliotheekmedewerkers uit om hiermee te ontdekken welk aanbod het beste past bij hun school of bibliotheek. Uit het onderzoek ‘Dichter bij de schrijver, dichter bij lezen’ blijkt dat kinderen na een goed voorbereid bezoek meer gaan lezen, en in veel gevallen ook andere boeken gaan lezen dan ze gewend zijn. De schrijver werkt als katalysator van leesmotivatie, dankzij het persoonlijke verhaal en het persoonlijk contact. De auteur kan ook via een andere weg als leesbevorderaar op school komen. Als expert in jeugdliteratuur én creatief schrijven is hij de verpersoonlijking van de verbondenheid tussen lezen en schrijven. Op basis van het onderzoek ‘Zo fijn dat het niet fout kan zijn’ staat vast dat creatief schrijven de betrokkenheid van kinderen bij het lezen van literaire teksten vergroot. In dit kader wijzen De Schrijverscentrale en De Schoolschrijver naar het inzetten van auteurs met financiering vanuit het Nationaal Programma Onderwijs.

27-10-2021

Zoals zoveel anderen had Gwen Sengers, programmeur en educator bij Schouwburg en Concertzaal Tilburg, een oppervlakkig beeld van hoogbegaafdheid. Dat veranderde radicaal toen ze samen met andere instellingen educatief theateraanbod voor het hoogbegaafdheidsonderwijs creëerde. Het bleek voor deze leerlingen een grote meerwaarde te hebben – als je het goed aanpakt. Wat is de beste aanpak als het gaat om cultuuronderwijs voor hoogbegaafde leerlingen?

27-10-2021

De expositie World Press Photo 2021 blikt terug op het bewogen nieuwsjaar 2020, met thema’s als Covid-19, Black Lives Matter, de klimaatcrisis en transgenderrechten. En is te zien in De Cacaofabriek in Helmond. Directeur Jochem Otten van De Cacaofabriek is opgetogen dat de tentoonstelling weer naar Helmond komt. In maart 2020 was de vorige editie van WPP er kort te zien „We ontvingen in het eerste weekend duizend bezoekers en de week daaropvolgend nog eens duizend.” Toen ging de deur dicht op verzoek van het RIVM en de rijksoverheid vanwege corona. Voor scholen uit het basis- en voortgezet onderwijs hebben De Cacaofabriek en scholenkoepel OBSH het project Blik op de wereld 2.0 opgezet. Leerlingen trekken in groepjes door de eigen wijk om samen één nieuwswaardig beeldverhaal te maken. Groepen 7 en 8 van basisscholen van OBSH zijn er dit schooljaar al mee aan de slag.