23-06-2022
Op 24 juni wordt de Muziekdocent van het Jaar bekend. Dat gebeurt op de Christelijke Scholengemeenschap Buitenveldert in Amsterdam, de school van de muziekdocent van 2019, Petra Smit. In de afgelopen periode zijn vele honderden stemmen met motivatie uitgebracht. Op basis daarvan is een shortlist met acht genomineerden bekendgemaakt. De beste, meest bevlogen en inspirerende muziekdocent, die door zijn enthousiasme leerlingen mee weet te nemen en voor een positieve ‘vibe’ zorgt in de klas. Zo laat de Muziekdocent van het Jaar zich omschrijven. Iemand die niet alleen vanuit de theorie, maar vooral ook op basis van de praktijk en dus ook vanuit fun vertrekt. In de klas zelf maar wellicht ook door concerten te bezoeken, optredens te organiseren, flashmobs op poten te zetten, samen videoclips te bekijken of deze misschien wel zelf te maken. De verkiezing van de Muziekdocent van het Jaar is ontwikkeld door de Buma Music Academy, een initiatief van Buma Cultuur om muziekonderwijs op scholen terug te brengen en te moderniseren.
09-06-2022
Cultuurcoördinatoren op zowel primair als voortgezet onderwijs doen cultuuronderwijs ‘erbij’, naast hun werk als leerkracht of hun hoofdvak. Niet zo gek dus als in drukke tijden cultuur het onderspit delft. Immers, er moet gerekend worden, er zijn taalachterstanden die weggewerkt dienen te worden en toetsen die gehaald moeten worden. En dan schiet cultuuronderwijs er wel eens bij in. Kortom, het is lastig om cultuuronderwijs ingebed te krijgen in het schoolcurriculum. De training Cultuurcoördinator voortgezet onderwijs, die Kunstloc Brabant afgelopen jaar als pilot heeft georganiseerd, moet de cultuurcoördinator een handje helpen. Ook komend jaar staat deze training weer op de planning. Artikel dat in opdracht van Kunstgebouw door Ludette el Barkany geschreven is en verscheen eerder op de website van Kunstgebouw. Kunstgebouw en Kunstloc Brabant hebben de afsluiting van de training Cultuurcoördinator gezamenlijk georganiseerd voor de deelnemers uit Zuid-Holland en Noord-Brabant. Kunstloc Brabant
23-05-2022
Hebban in de Klas is een online platform waar leerlingen en docenten met elkaar als lezer verbonden zijn. Dit gratis leesbevorderingsinitiatief van Stichting CPNB en Stichting Lezen is voor het voortgezet onderwijs en start in september. Het is al mogelijk om mee te doen aan de pilot. Hebban in de Klas is ontwikkeld in samenwerking met docenten en maakt gebruik van de techniek achter de populaire lezerscommunity Hebban.nl. Het platform ondersteunt docenten in het bijhouden van de leeslijstadministratie en het leesdossier van de individuele leerling, biedt ruimte voor discussietopics, het delen van (nieuws)artikelen en verwerkingsopdrachten en stimuleert leerlingen tot het ontdekken van hun eigen leessmaak en –favorieten. Docenten kunnen meerdere klassen tegelijk beheren. Elke klas heeft een eigen klassenhomepage, waar de leerlingen en de docent met elkaar in contact komen.
19-05-2022
Met het aantreden van een nieuw kabinet zien we dat allerlei ontwikkelingen in een stroomversnelling komen. Omdat door de lange formatieperiode dit kabinet maar drie jaar de tijd heeft om allerlei plannen te realiseren, moet dat ook wel. Zowel op het gebied van het Nationaal Programma Onderwijs als de opzet van de rijke schooldag zijn er de afgelopen tijd belangrijke ontwikkelingen te melden. Ronald Kox, LKCA, bespreekt ze.
16-05-2022
Minister Wiersma (Primair en Voortgezet Onderwijs) heeft op 12 mei 2022 de Kamer geïnformeerd over het Masterplan basisvaardigheden. Met het Masterplan basisvaardigheden spreekt minister Wiersma de ambitie uit om de teruggang van de beheersing van de basisvaardigheden te keren en ervoor te zorgen dat ze aantoonbaar verbeteren. Het masterplan bestaat uit vijf pijlers. De minister wil deze pijlers de komende tijd samen met het onderwijsveld verder uitwerken. Wiersma roept in Masterplan basisvaardigheden op tot sterkere samenwerking tussen onderwijs en cultuursector. Stichting Lezen is verheugd over de belangrijke rol voor bibliotheken en leesconsulenten die zij als partner van het onderwijs hebben bij de leesontwikkeling van kinderen.
28-04-2022
In 2021 startte de derde periode van de landelijke regeling Cultuureducatie met Kwaliteit (CmK3). In vergelijking met de eerdere twee periodes, waarin de nadruk lag op het primaire onderwijs, is er nu meer ruimte voor het voortgezet onderwijs. Om te achterhalen welke wensen er zijn en waar de vo-scholen ondersteuning nodig hebben bij hun cultuuronderwijs, gaven de instellingen Kunstloc Brabant en Erfgoed Brabant opdracht tot een behoefteonderzoek. In dit artikel bespreken onderzoekers Karin van Dijk en Imke Donkers de belangrijkste uitkomsten: ‘Door dit onderzoeksproces kregen we meer bewustwording van hoe dingen in de praktijk werken. We voelen veel betrokkenheid bij de vraagstukken van de scholen, maar zien ook de kansen die er liggen’.
26-04-2022
Leraren leveren een onmisbare bijdrage aan de leesopvoeding van kinderen. Onderzoek van marktonderzoeksbureau GfK toont aan dat het overgrote deel van de leraren zich daarvan bewust is. Toch heeft maar iets meer dan de helft van de leraren in het basisonderwijs het gevoel voldoende tijd aan leesbevordering te kunnen besteden. In het voortgezet onderwijs is dat zelfs maar 34%. Verder geeft bijna 70% van de leraren in het basisonderwijs en 80% van de leraren in het voortgezet onderwijs aan extra middelen en ideeën voor leesbevordering enorm op prijs te stellen. De nieuwe campagne Springlezend, opgezet door de Leescoalitie, voorziet hierin door leraren een platform te geven waar ze inspiratie kunnen vinden én delen. De aftrap werd op 20 april gevierd door leraren en leerlingen in een trampolinepark in Hilversum. Bekende schrijvers brachten daarbij een ode aan de leraar die hen vroeger springlezend heeft gemaakt. Met Springlezend wil de Leescoalitie de belangrijke rol van leraren onderstrepen en goede voorbeelden van bevlogen leerkrachten en docenten voor het voetlicht brengen. Ook werd op 20 april de website lezeninhetpo.nl gelanceerd. Deze website biedt basisscholen alle informatie die nodig is om effectief leesonderwijs te realiseren.
14-04-2022
Zingen in een popkoor of beeldhouwen met speksteen: derdejaars leerlingen van alle Helmondse middelbare scholen kunnen kiezen uit een keur van workshops en voorstellingen tijdens Cultuurweek WAH?! Zes culturele instellingen in Helmond werken mee aan de eerste editie van de cultuurweek, die van 19 tot en met 22 april gehouden wordt: het Annatheater, Bibliotheek Helmond-Peel, Museum Helmond, Het Speelhuis, Kunstkwartier en De Cacaofabriek. De bedoeling is dat leerlingen daarna de weg naar cultuur in hun stad weten te vinden én beseffen hoe leuk en gevarieerd cultuur is. Annique van den Heuvel is betrokken namens CultuurContact. „De jeugd in Helmond mag weten dat ze ook in eigen stad terecht kunnen voor cultuur. En wat er allemaal valt onder de noemer cultuur: dat is echt geen elitaire hobby met alleen maar deftige schilderijen en klassieke muziek. Hiphop is ook cultuur, net als vloggen, diamond painting, noem maar op.”
07-04-2022
Een ict’er, een kunstenaar én een ondernemer in het docententeam – bij het profiel Dienstverlening en Producten Design (D&P Design), het breedste vmbo-profiel dat er bestaat, aan het Udens College werkt het uitstekend. Lees het pleidooi van Jason Hadzic en Christa Lasschuijt voor een breed samengesteld docententeam.
07-04-2022
In november 2014 gaf de toenmalige staatssecretaris van onderwijs Sander Dekker het startsein voor de ontwikkeling van een nieuw curriculum in het onderwijs, Onderwijs2032. Die titel was niet bedoeld om aan te geven dat we pas in 2032 een nieuw curriculum zouden hebben. Het was om aan te geven dat we dat jaar de eerste lichting examenkandidaten zouden hebben vanuit het nieuwe curriculum. Toch werd op 6 april 2022 het traject voor de vierde keer gewijzigd. Als het zo verdergaat lijkt het erop dat we pas in 2032 een nieuw curriculum hebben. Ronald Kox, leidinggevende cultuureducatie, LKCA, over de stand van zaken.
31-03-2022
Poëziedocenten Jos van Hest, Ineke Holzhaus en Ilonka Verdurmen stelden een werkbundel voor jongeren samen rondom het werk van de genomineerde dichters voor De Grote Poëzieprijs. Ontbinding van Piet Gerbrandy, Virgula van Sasja Janssen, Dagen in Huis van Roelof ten Napel, Vervoersbewijzen van Tijl Nuyts en Aarduitwrijvingen van Charlotte Van den Broeck zijn genomineerd voor de vierde editie van De Grote Poëzieprijs. De werkbundel is online te raadplegen.
07-03-2022
Tijdens het LKCAtelier van 31 maart leidt Michel Hogenes aan de hand van onderzoeken het thema ‘Ontwerpend Leren als didactisch concept voor Inclusieve cultuureducatie’ in. Aansluitend laten Floortje Smehuijzen van SoundLAB/ Muziekgebouw aan ’t IJ en Jacques van de Veerdonk van Watch that Sound zien hoe zij in de context van hun organisatie ontwerpend leren inzetten en daarmee bijdragen aan een inclusiever muziek- en mediaonderwijs.
03-03-2022
Dit najaar komt Evi VO beschikbaar, een monitoring- en zelfevaluatie-instrument voor cultuuronderwijs op middelbare scholen. Door met dit instrument te werken kan de ontwikkeling en borging van cultuureducatie op school worden versterkt. In het LKCAtelier van 17 maart informatie over het doel, de opzet en inhoud van het instrument.
03-03-2022
Het is een veelgehoorde wens in de cultuursector: een jonger en diverser publiek aantrekken. De behoefte tot een breder publiek zullen het Noordbrabants Museum, Design Museum Den Bosch, Van Abbemuseum Eindhoven, Stedelijk Museum Breda en Museum Helmond ook hebben vastgesteld. De vijf Brabantse musea sloegen de handen ineen en deden een gezamenlijke subsidieaanvraag bij het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en de Provincie Brabant om de komende jaren te werken aan een fundamentele en blijvende publieksverbreding, met name als het gaat om het bereiken en betrekken van vmbo-leerlingen. Sander Roovers is sinds mei 2021 Projectleider Publieksverbreding voor de vijf musea . Samen met zijn collega’s Manoah Salampessy en Eline Zwart gaat hij aan de slag met de opgave om meer vmbo’ers naar musea te trekken. Culturele vacatures sprak met hem. “Zo’n zestig procent van de middelbare scholieren volgt een vmbo-opleiding, dat is een gigantisch grote groep. Toch bezoekt maar een fractie van deze grote groep leerlingen het museum. Dat is erg jammer.” De programmering blijft hetzelfde en het museum als instituut verandert ook niet. Maar wat gaat er dan veranderen? Het educatieaanbod voor leerlingen en hun ervaring als ze in het museum zijn. “Denk dan bijvoorbeeld aan multizintuiglijke aspecten en meerstemmigheid tijdens een museumbezoek en rondleidingen die aansluiten bij de belevingswereld van de leerlingen.” Oftewel: het aanbod dat al bestaat niet zozeer aanpassen, maar interessanter maken voor leerlingen.
01-03-2022
Cultuurreporters kreeg in 2014 subsidie via de vmbo-regeling van het Fonds voor Cultuurparticipatie om een doorlopende leerlijn non-fictiefilm van 3 jaar te ontwikkelen en op scholen in te voeren. Het project begon op 6 scholen; op 3 daarvan hoort Cultuurreporters nu bij het vaste curriculum. Er hebben zich ook alweer nieuwe scholen gemeld. De leerlijn bestaat uit 10 blokken waarin leerlingen steeds een mini-docu of reportage maken, inclusief research, rondom een thema zoals: een familiegeschiedenis, een beroep, een campagne, nepnieuws. Een verslag van Annick Driessen.
17-02-2022
Educatie is een kerntaak van veel instellingen vanuit de sectorbrede missie om kunst en cultuur te delen met het publiek. Zowel het onderwijs als de wereld van jongeren wordt steeds digitaler. DEN deed daarom veldonderzoek onder educatoren en experts om in kaart te brengen hoe de sector te ondersteunen bij digitale cultuureducatie. Hoe pak ik digitale cultuureducatie aan? De coronapandemie maakt deze vraag nog relevanter. Hybride cultuureducatie biedt daarom interessante kansen. Vier concrete tips op basis van gesprekken met educatoren van diverse culturele instellingen uit heel Nederland.
17-02-2022
Kansengelijkheid is een probleem in Nederland. Het onderwijs werd lang gezien als de plek waar ongelijkheid werd bestreden. In de praktijk blijkt het een plek te zijn waar ongelijkheid verder wordt vergroot. Corona heeft dat nog verder versterkt. Niet voor niets wordt de komende jaren gewerkt aan herstel in het onderwijs via het Nationaal Programma Onderwijs. Maar het onderwijs is niet de enige partij die een rol speelt in gelijke kansen op ontwikkeling van de talenten van alle kinderen. Als scholen en aanbieders op het gebied van natuur, cultuur, wetenschap, sport en techniek beter samenwerken, kunnen alle kinderen en jongeren dichtbij huis hun talenten ontwikkelen. Sanne Scholten en Yuri Matteman roepen het nieuwe kabinet én de nieuwe gemeentebesturen op om te investeren in leerecosystemen.
10-02-2022
Om docenten in het vmbo te ondersteunen in hun rol als leesbevorderaar, is op 9 februari de bundel DraaiSTUK! gepresenteerd. In de bundel, samengesteld door de Leescoalitie, staan fragmenten uit recente jeugdboeken die geschikt zijn voor het vmbo. Als onderdeel van het Amsterdams Leesoffensief, krijgen alle vmbo-docenten in Amsterdam de bundel gratis toegestuurd. Wethouder Marjolein Moorman en schrijver en performer Babs Gons deelden de bundel uit aan docenten op het Ir. Lely Lyceum in Amsterdam-Zuidoost. Ook bezochten zij drie klassen om met leerlingen te praten over lezen en boeken. Dat het slecht gesteld is met de leesvaardigheid van Nederlandse kinderen is inmiddels algemeen bekend. Bijna een kwart van onze 15-jarigen is onvoldoende leesvaardig om goed mee te kunnen doen in de samenleving. Bovendien is het leesplezier van Nederlandse leerlingen het laagste ter wereld: ze vinden lezen geen plezierige, interessante of zinnige bezigheid en het merendeel leest alleen als het moet. Vooral jongens, leerlingen in het vmbo en het mbo en leerlingen met een migratieachtergrond blijven achter. De bundel DraaiSTUK! is samengesteld door de Leescoalitie, een samenwerkingsverband tussen Stichting Lezen, Stichting CPNB, Stichting Lezen & Schrijven, Literatuurmuseum / Kinderboekenmuseum, de Koninklijke Bibliotheek, de Vereniging van Openbare Bibliotheken en het Nederlands Letterenfonds.
08-02-2022
De ingrediënten voor effectief leesonderwijs zijn bekend. Waarom hebben kinderen en jongeren dan toch moeite met verdiepend lezen? Uit onderzoek van de Universiteit Leiden blijkt dat leraren vooral zelf een activerende leesles moeten samenstellen door de succesvolle elementen uit leesmethodes te combineren met andere activiteiten en didactisch handelen. School en leesbevorderingsinstanties, zoals bibliotheken en Stichting Lezen, moeten voor de randvoorwaarden zorgen. En ook ouders betrekken bij de lees- en taalontwikkeling van hun kinderen. Volgens de Leescoalitie onderstrepen de uitkomsten opnieuw dat effectief leesonderwijs mogelijk is. Maar dat hiervoor structureel beleid, middelen en goede randvoorwaarden nodig zijn.
03-02-2022
24 februari start voor de tweede keer het actieprogramma Werken aan Veranderdoelen in het Voortgezet Onderwijs. Hierin werken cultuurcoördinatoren, samen met een collega, directielid of intermediair, aan het verstevigen van de positie van cultuureducatie binnen het curriculum. Kunstloc Brabant blikt met een aantal deelnemers van de vorige editie terug op de stappen die ze hebben gezet: “Een school is een plek die rust en regelmaat wil creëren, terwijl wij met onze kunstvakken juist de boel willen opschudden. Dat levert soms weerstand op. Het actieprogramma bood ons handvatten hiermee om te gaan en door te zetten”.
27-01-2022
Als kind ging Vincent Koreman met zijn vader naar de actiefilm 20.000 Leagues under the sea, gevuld met zeemonsters, ontploffingen en laserstralen. Een magische en onvergetelijke gebeurtenis! 44 jaar later valt hem op dat veel filmeducatie zich richt op de werkelijkheid: op registratie, documentaire. Maar is film ook niet belangrijk om het onmogelijke te verbeelden?
20-01-2022
De resultaten van de Monitor de Bibliotheek op school mbo en pabo 2021-2022 zijn bekend. Op basis van deze resultaten passen onderwijsinstelling en Bibliotheek het leesbeleid en de activiteiten aan. Het leesgedrag van pabo-studenten in 2021 is vergelijkbaar met dat van 2020. Er zijn wel veel meer taaldocenten op de pabo in 2021 die iedere les aandacht besteden aan kinder- en jeugdliteratuur. Op het mbo gaan in 2021 meer studenten minstens een keer per maand of vaker naar de schoolbibliotheek. En er zijn in 2021 meer mbo-docenten Nederlands die vrij lezen op het programma hebben staan.
11-01-2022
De afgelopen jaren gaan steeds meer mbo-opleidingen aan de slag met cultuureducatie. Op basis van ervaringen van drie voorlopers – ROC Friese Poort, ROC Midden Nederland en ROC Zadkine – beschrijven we de kansen om in het mbo cultuureducatie een serieuze plek te geven. Acht handvatten voor duurzame verankering cultuureducatie in het mbo.
16-12-2021
Kunst is een mooi instrument om vooroordelen en discriminatie te bestrijden, vindt Elmar Noteboom, kunstdocent en oprichter van InDifferent. Met zijn totaal inclusieve beweging wil hij de sfeer op scholen veranderen.
16-12-2021
Van De Cultuur Loper tot Kunst uit het Vuistje tot de Culturele Ladekast: de programma’s voor cultuureducatie in het voortgezet onderwijs zijn talrijk. Maar wat past bij de richting die de scholen zelf uit willen? En waar vinden ze de juiste begeleiding? De nieuwe periode van de regeling Cultuureducatie met Kwaliteit die dit jaar startte, biedt vo-scholen de financiële ruimte om hun cultuureducatie naar een hoger plan te tillen. Robin Brugman, adviseur cultuureducatie voor het voortgezet onderwijs, en adviseur kunsteducatie Franny Meijer, beide van Kunstloc Brabant, wijzen hen de weg.
16-12-2021
Wat komt er kijken bij samenwerken? En wat zijn de gouden vuistregels voor een productieve en prettige samenwerking? Deelnemers van het LKCAtelier verkennen dat (uiteraard) samen en de belangrijkste opbrengsten heeft Bea Ros samengevat. Een inhoudelijke terugkoppeling van het LKCAtelier van 18 november 2021.
06-12-2021
Hoe kun je ook in het mbo cultuuronderwijs structureel inbedden in het curriculum? Om dat in beeld te brengen, deed LKCA onderzoek naar vier koplopers. Eén daarvan, ROC Zadkine, werkt nauw samen met culturele instellingen in Rotterdam. Bijzonder daarin is dat studenten een belangrijke vinger in de pap hebben. Bea Ros met de inhoudelijke terugkoppeling van LKCAtelier van 11 november.
29-11-2021
Door de scholensluiting in coronatijd hebben veel leerlingen achterstanden opgelopen. Om deze ‘vertragingen’ weg te werken, zette het ministerie van OCW het tweejarige Nationaal Programma Onderwijs (NPO) op. Met een riant bijbehorend budget van 8,5 miljard euro. Scholen krijgen zo’n 700 euro per leerling die ze naar eigen inzicht mogen besteden aan een van de bewezen effectieve interventies op de zogeheten menukaart. Dit leidt tot een toegenomen vraag naar cultuureducatie, al zetten scholen dit wel vooral in voor sociaal-emotionele doelen. Valt er niet meer te halen? Bea Ros met de inhoudelijke terugkoppeling van het LKCAtelier van 4 november.
23-11-2021
Het Fashion for Good Museum in Amsterdam lanceert het Circulaire Mode Programma. Dit is een mbo-programma speciaal voor scholen, ontwikkeld met steun van het VSBfonds en het Prins Bernhard Cultuurfonds. Het programma is bedoeld om studenten kennis te laten maken met duurzame mode. Ook zoomt het in op waarom de mode industrie moet veranderen in een circulair systeem en hoe de studenten hier zowel als consument als in het werkveld invloed op kunnen hebben, aldus het persbericht. “Mbo-ers zijn niet alleen een vaak vergeten doelgroep voor musea, mbo-studenten zijn ook de grootste groep op de toekomstige arbeidsmarkt,” aldus het Fashion for Good Museum. “Het is dus van groot belang om kennis met deze doelgroep te delen en de studenten te inspireren met een duurzame en circulaire ontwerp- en denkwijze.” Het Fashion for Good museum is een interactief modemuseum gericht op de toekomst van fashion. Het museum vertelt de verhalen achter de kleren die men draagt en hoe men met de juiste keuzes voor die kleren een positieve impact kan hebben op mensen en het milieu.
16-11-2021
Het online platform KultuurCentrale.nl heeft sinds 15 november een marktplein voor kunstenaars en het onderwijs. KultuurCentrale biedt een podium aan alle lokale zzp’ers, verenigingen en culturele organisaties die lessen, workshops en projecten kunnen verzorgen voor leerlingen op basisscholen, in het voortgezet onderwijs of de kinderopvang in Groningen. Voor leerkrachten biedt KultuurCentrale een ‘handig overzicht als ze op zoek zijn naar culturele activiteiten voor vakken als cultuureducatie, burgerschap of geschiedenis’. Het platform is een initiatief van KultuurLoket en Stichting Kunst & Cultuur die zich in de provincie Groningen inzetten voor cultuuronderwijs. Iedereen die betrokken is bij kunst en cultuur (professionals en amateurs) kan zich erbij aansluiten.
16-11-2021
Alle 15.000 studenten in aanraking te laten komen met cultuureducatie, dat is het streven van ROC Friese Poort. De school heeft een heldere visie en missie waarin brede vorming is gekoppeld aan kunst en cultuur. Om deze ambitie vanuit de organisatie handen en voeten te geven, is in 2018 het practoraat brede vorming ingericht.
10-11-2021
Dat de cultuursector zeker ook functies te bieden heeft voor mbo’ers, bleek wel uit de Community of Practice in Rotterdam. Negen culturele instellingen openden hun deuren voor studenten van ROC Zadkine en zo leerden ze over en weer een nieuwe wereld kennen. De Community of Practice (CoP) is ingezet als leergemeenschap buiten de bestaande onderwijskaders. Acht studenten van verschillende opleidingen, leerjaren en niveaus liepen van september 2019 tot februari 2020 stage. Uitgangspunt was een proces van co-creatie met aandacht voor de persoonlijke ontwikkeling van de student en aansluiting op de leerdoelen. Die draaide mee in verschillende werkzaamheden zoals het mede-organiseren van een festival of productie, (artistiek) onderzoek doen of meedraaien in bijvoorbeeld het project Boijmans in de klas.
03-11-2021
De Rijksoverheid stelt middels het Nationaal Programma Onderwijs (NPO) 11 miljard beschikbaar voor de bestrijding van de door corona opgelopen onderwijsachterstanden, maar instrumentaliseert en marginaliseert daarbij vakken als cultuureducatie. Dat stelt Paul Pos, hoofddocent kunsteducatie van de Willem de Kooning Academie / docent Master Kunsteducatie van Codarts, Rotterdam. Ook wat je niet meet, moet gewaardeerd worden in het onderwijs.
02-11-2021
De lockdowns hebben geleid tot omvangrijke leerverliezen. Deze staan voor leesvaardigheid bij basisscholieren gelijk aan zeven weken onderwijs, terwijl ze bij middelbare scholieren oplopen tot een half jaar.
27-10-2021
De expositie World Press Photo 2021 blikt terug op het bewogen nieuwsjaar 2020, met thema’s als Covid-19, Black Lives Matter, de klimaatcrisis en transgenderrechten. En is te zien in De Cacaofabriek in Helmond. Directeur Jochem Otten van De Cacaofabriek is opgetogen dat de tentoonstelling weer naar Helmond komt. In maart 2020 was de vorige editie van WPP er kort te zien „We ontvingen in het eerste weekend duizend bezoekers en de week daaropvolgend nog eens duizend.” Toen ging de deur dicht op verzoek van het RIVM en de rijksoverheid vanwege corona. Voor scholen uit het basis- en voortgezet onderwijs hebben De Cacaofabriek en scholenkoepel OBSH het project Blik op de wereld 2.0 opgezet. Leerlingen trekken in groepjes door de eigen wijk om samen één nieuwswaardig beeldverhaal te maken. Groepen 7 en 8 van basisscholen van OBSH zijn er dit schooljaar al mee aan de slag.
21-10-2021
Het Fonds voor Cultuurparticipatie ondersteunt al sinds 2013 cultuureducatieprojecten in het vmbo. Ook deze beleidsperiode heeft het fonds een regeling speciaal voor cultuureducatie in het vmbo, vso en praktijkonderwijs. In de afgelopen 9 jaar zijn bijna 200 projecten ondersteund voor ruim € 10 miljoen. Om stil te staan bij deze projecten en de mensen die het mogelijk maakten, heeft het fonds een publicatie gemaakt om terug te blikken op deze regelingen.
18-10-2021
Alle studenten van ROC Midden-Nederland (locatie Amersfoort) ervaring op laten doen met kunst en cultuur, dat is het streven van directeur Eric Holtman. De school werkt al een paar jaar nauw samen met Theater De Lieve Vrouw . Aanvankelijk alleen theater, maar sinds dit schooljaar is film erbij gekomen. De thema’s van de voorstellingen sluiten aan op de actualiteit en op de interesses van de MBO studenten. En daarmee dragen ze werkelijk bij aan de persoonlijke ontwikkeling en beroepsvaardigheden
13-10-2021
The Residents is een leerorkest. Kinderen leren er dubbel, want zoals bekend leert het bespelen van een instrument je leren: kleine stapjes maken, doelen stellen, voldoening ervaren, discipline. Naast individuele vaardigheden zijn er sociale, zoals naar elkaar luisteren, op je beurt wachten, samenwerken, verantwoordelijkheid dragen. ‘Niet talentontwikkeling, maar beleving’ is het credo van The Residents, het educatieproject van het Residentie Orkest. Een gesprek met Ruth van de Putte, hoofd Educatie.
06-10-2021
We kunnen de kansenongelijkheid in het onderwijs niet langer negeren, benadrukt programmamaker en mbo-docent Karim Amghar. Kunst- en cultuureducatie kunnen een belangrijke rol spelen in het keren van het tij. Hoe kunnen scholen en leraren hier concreet mee aan de slag?
16-09-2021
Wil jij werken aan cultuureducatie in het vmbo, vso of pro, of in het mbo? Sinds 15 september staat de nieuwe regelingen daarvoor van het Fonds voor Cultuurparticipatie open, waarin dat allemaal mogelijk is. De regeling Cultuureducatie vmbo vso pro, en de regeling Cultuureducatie mbo.
01-09-2021
Literatuurhistoricus Sander Bax ontwikkelde een lesmethode om leerlingen enthousiast te maken voor literatuurgeschiedenis. Op Radio 1 legt hij uit hoe zijn lesmethode werkt die leerlingen op de middelbare school aan het denken wil zetten over literatuur en literatuurgeschiedenis. Stimuleer leerlingen op de middelbare school om zelf na te denken over literaire werken door middel van dwarsverbanden met andere literatuur te leggen en de kunstzinnige werkwijze van de schrijver te analyseren. En maak ze zo enthousiast over literatuurgeschiedenis.
01-09-2021
Creativiteit is een belangrijke vaardigheid in het onderwijs. Maar hoe zorg je ervoor dat leerkrachten voldoende handvatten hebben om deze vaardigheid over te brengen? Wat is creativiteit precies, en hoe maak je creativiteit concreet en toepasbaar? Spel is hiervoor een mooi middel. Het LKCAtelier op 16 september is er aan gewijd.
10-08-2021
Buma Music Academy (BMA) werd in 2013 opgestart door Buma Cultuur om het gebrek aan structureel muziekonderwijs te compenseren. Inmiddels maken ruim 600 scholen in het voortgezet onderwijs gebruik van het modulaire muzieklessenpakket. Het afgelopen jaar stond het muziekeducatieplatform op een laag pitje door de pandemie, maar daar gaat verandering in komen. Buma Cultuur lanceert in augustus en september een grootse campagne om Buma Music Academy weer onder de aandacht te brengen. Buma Cultuur-directeur Frank Helmink. “We willen dat leerlingen van iedere school de mogelijkheid krijgen om live of online deel te nemen aan masterclasses. We hebben onder meer vanuit het Investeringsfonds Muziek een uitgebreid programma opgezet, waardoor artiesten en componisten samen met scholieren muziek gaan maken, schrijven en produceren.”
24-06-2021
Islamitische scholen en cultuureducatie, een onmogelijke combinatie? Zeer zeker niet. Maar het is wel nodig om je te verdiepen in achtergronden en waarden van de islam en de dialoog aan te gaan. Dit atelier biedt achtergrondinformatie en praktijkvoorbeelden. De inhoudelijke terugkoppeling van het LKCAtelier van 17 juni 2021.
22-06-2021
“Film beleven”, wat betekent dat eigenlijk? Welke film kies je voor jouw leerlingen? Waar vind je geschikte films voor jouw leerlingen? En waar vind je die films? Ga je naar de bioscoop, het filmtheater, of blijf je in je klaslokaal? En wat voor vragen kun je stellen om een gesprek op gang te brengen? Filmhub Midden heeft een tutorial waarin de vaardigheid “film beleven” wordt toegelicht.
07-06-2021
Het symposium ‘Kunst- en Cultuuronderwijs als Burgerschapsonderwijs’ werd op 27 mei (online) gehouden, de organisatie lag in handen van Lectoraat kunsteducatie AHK, Radboud Universiteit en LKCA in het kader van de UNESCO Week van de Kunsteducatie. De inleiding werd verzorgd door Hessel Nieuwelink, lector burgerschapsonderwijs aan de Hogeschool van Amsterdam. Na de plenaire lezing gingen de deelnemers in een van de vier interactieve deelsessies dieper in op de rol van kunst- en cultuureducatie in burgerschapsonderwijs. Daarbij zijn reflectie en discussie een wezenlijk onderdeel. Een verslag.
07-06-2021
Om de droom van een inclusief ecosysteem te realiseren, moeten we de oorzaken voor barrières in het huidige stelsel identificeren. Ook moeten we zicht krijgen op wat een lokaal of regionaal leerecosysteem nodig heeft om alle kinderen en jongeren te laten floreren. In de periode 2021-2024 doet LKCA hier onderzoek naar. Een onderdeel daarvan is een essayreeks. In de essays delen mensen hun kennis en ideeën over een inclusiever systeem met het werkveld. In het eerste essay Annelies Bartelink over het hoe en waarom van samenwerken. Fianne Konings gaat in haar essay naar de bron van de leerecosystemen, de ecologische systeemtheorie van Urie Bronfenbrenner.
03-06-2021
Docent Jacques Brooijmans geeft poëzie-essaylessen aan bovenbouw leerlingen VWO in Nederland en België. Hoe pakt hij dit aan?
20-05-2021
Cultuurcoördinatoren in het voortgezet onderwijs hebben steeds meer de behoefte aan aanvullende training om een gedegen en breed gedragen bijdrage te leveren aan het kwalitatieve cultuurbeleid van de school. Om aan die behoefte tegemoet te komen, hebben verschillende culturele steuninstellingen een training opgezet voor cultuurcoördinator in het VO. De eerste pilot start in september en LKCA ondersteunt hen bij dit initiatief.
19-05-2021
Er is nog veel onwetendheid over de verbinding van kunst en cultuur met levensovertuigingen. Wat is er wel en niet mogelijk met respect voor die overtuiging, hoe ver kan en mag je gaan? Je krijgt in het LKCAtelier van 17 juni voorbeelden van materiaal waarin cultuureducatie en de islam samenkomen. Ook leer je hoe je de dialoog aangaat bij botsende overtuigingen. Saida Franken en Agnes van der Sluijs gaan de dialoog aan over cultuuronderwijs en de islam
18-05-2021
Het Nederlands Film Festival vindt het heel belangrijk dat leraren aan de slag gaan met filmeducatie. Dit kan men doen met het programma van het NFF, maar doe het ook vooral op eigen initiatief. Om de leraar hierin te ondersteunen zet het festival 5 tips op een rij om aan de slag te gaan.
12-05-2021
Hoe zorg je ervoor dat de jongeren goed worden voorbereid op hun volwassen leven? Online technologieën zijn niet meer weg te denken uit onze maatschappij en die bieden ook veel kansen voor het onderwijs. Die actualiteit was voor LKCA reden om samen met Keimpe de Heer van Stichting Infutura drie kennisateliers over creatief makersonderwijs in te richten. Hierin werd vanuit verschillende perspectieven naar kunst en technologie gekeken. De belangrijkste inzichten, conclusies en kansen van de kennisateliers samengevat.
29-04-2021
Twee keer per jaar krijgen scholen die deelnemen aan de landelijke regeling Cultuureducatie met Kwaliteit de kans om plannen voor professionalisering in te dienen bij Kunstloc Brabant. Op 30 maart was de eerste indiendatum in 2021. Dat heeft geresulteerd in 20 inspirerende aanvragen. In totaal wordt er in deze periode circa € 35.000,- geinvesteerd in scholingstrajecten voor individuele leraren en lerarenteams. Deze investering loopt in lijn met wat er dit kalenderjaar aan provinciaal budget voor professionalisering beschikbaar is. Met deze impuls draagt Kunstloc Brabant bij aan de verankering van cultuureducatie in het primair en voortgezet onderwijs.
14-04-2021
Inclusie en gelijke kansen zijn urgente onderwijsthema’s. Daarom pleiten Gabriela Acosta Camacho en Ellen Oosterwijk ervoor het persoonlijke verhaal van leerlingen op te nemen in het geheel van de lesstof. Ze zijn op zoek naar best practices.
08-04-2021
Hoe kun je je kunstlessen relevanter, betekenisvoller en uitdagender maken? Geef je leerlingen opdrachten die een kunstenaar ook had kunnen bedenken. Of leen ze direct van kunstenaars. Een atelier vol voorbeelden en tips met de Wicked Arts Assignments van Melissa Bremmer en Emiel Heijnen als inspiratiebron. Bea Ros met de inhoudelijke terugkoppeling van het LKCAtelier van 1 april jl.
07-04-2021
“Kunstvakken zijn bij uitstek geschikt om betekenis te geven aan ervaringen die diepe indruk achterlieten, en ook om emoties een plaats te geven en te delen. Uit ervaring weten wij dat kinderen en jongeren die ervaringen heel goed kunnen vangen in bijvoorbeeld een songtekst, een fotoreeks of een ‘spoken word’-gedicht. Zo kunnen ze, naast al het geleerde, ook uiting geven aan de geleden eenzaamheid tijdens corona, de saaie weken thuis, de struggle om toch aan je huiswerk te gaan. Geholpen en gestimuleerd door een kunstvakdocent zullen er rake, ongemakkelijke, mooie en ontroerende dingen worden gemaakt.” Dat schrijft Maarten Bremer, onderwijsdeskundige. Reduceer de kunstvakken niet tot voetnoot. Dit n.a.v. de zorgen van minister Slob over de effecten van de coronacrisis op leerlingen van het basis- en middelbaar onderwijs. Het gevaar bestaat dat de aandacht daarbij bijna volledig uitgaat naar cognitieve vakken.
01-04-2021
Film in de Klas, het gezamenlijk initiatief van het Nederlands Film Festival, Schooltv, NPO Start en Netwerk Filmeducatie, introduceert Schoolfilm van de Maand. Elke maand wordt uit de collectie van Film in de Klas één film geselecteerd en samen met een lespakket beschikbaar gesteld. Docenten kunnen de film en het lespakket online of in de klas gebruiken voor het primair en voortgezet onderwijs. Film in de Klas werd vorig jaar gelanceerd om scholieren door heel het land met de Nederlandse film- en beeldcultuur in contact te brengen en hen bewust te leren kijken. Film in de Klas geeft docenten de mogelijkheid filmeducatie gemakkelijk in het onderwijs op te nemen. De films en lespakketten zijn gratis beschikbaar. De eerste film is Yulia & Juliet. In deze korte film van Zara Dwinger maken we kennis met twee tienermeiden die een lesbische relatie hebben.
10-03-2021
Voer concrete referentieniveaus in voor kunstzinnige oriëntatie in het primair onderwijs, adviseert Emiel Heijnen. Zet concrete stippen op de horizon die omschrijven wat leerlingen op een bepaald moment in de schoolloopbaan minimaal moeten weten en kunnen. Of durven we dat niet aan? Heijnen is lector kunsteducatie aan de Amsterdamse Hogeschool voor de kunsten.
10-02-2021
,We gaan het artistiek en creatief vermogen van de leerlingen stimuleren”, zegt Cécile Cooijmans van CultuurCompaan. Deze organisatie verzorgt het cultuuronderwijs op de Roosendaalse scholen voor basisonderwijs en voortgezet onderwijs. Nog meer dan al het geval was, komen de interesse en de behoeftes van de leerling centraal te staan. ,Ze gaan meer onderzoeken, meer initiatief nemen. Ze mogen bijvoorbeeld hun eigen materialen uitkiezen.” Door al deze vrijheden wordt het voor CultuurCompaan straks wel een stuk ingewikkelder om voor elke school een programma op te stellen. Daarom is Cooijmans heel blij met het gegeven dat de gemeente Roosendaal het budget voor cultuureducatie heeft opgehoogd. De informatiesessies die CultuurCompaan voor het onderwijs en de professionele cultuuraanbieders heeft georganiseerd zijn goed bezocht. Deze maand wordt er weer met de scholen en de zogeheten cultuurprofessionals gesproken.
12-01-2021
Het Koninklijk Concertgebouworkest en Schooltv werken aan een reeks bijzondere en leerzame muziekfilmpjes. Met de titel ‘Tussen je oren’ verschijnen vanaf januari 12 filmpjes, waarin kinderen de hoofdrol spelen. Door het Concertgebouworkest gespeelde klassieke meesterwerken roepen bij hen fantasieën op, die in de filmpjes tot leven komen. De muziek loopt uiteen van Mozart, Beethoven en Mahler tot Prokofjev, Stravinsky en Adams. Naast de kinderen en een acteur figureren ook enkele musici uit het orkest. Zo speelt in het eerste filmpje, ‘Fernando en Piazzolla’, concertmeester Liviu Prunaru mee, en in het tweede filmpje fluitist Julie Moulin. De filmpjes zijn te zien op het YouTube kanaal van het orkest. De reeks sluit aan op de campagne ‘Waar luister jij naar?’ waarmee het Concertgebouworkest sinds 2019 landelijk aandacht vestigt op klassieke muziek. ‘Tussen je oren’ kan onder meer in de les gebruikt worden door leerkrachten in het basis- en voortgezet onderwijs. Bij ieder filmpje worden lesbrieven gemaakt met meer informatie over het Concertgebouworkest, de componist, het gespeelde werk en het instrument dat in het filmpje centraal staat. De filmpjes geven aanleiding tot opdrachten waarin niet alleen muziek aan bod komt, maar ook onderwerpen als emoties, planeten, sprookjes en filosoferen.
16-12-2020
En weer gaan de scholen dicht. Op het onderwijs wordt een zware wissel getrokken. Minister Slob (OCW) maakt vanaf januari 2021 210 miljoen extra vrij voor scholen en mbo-instellingen om hulp in te kunnen zetten. Dit geld is bedoeld om de druk op de docenten en schoolleiders te verminderen, bijvoorbeeld bij schooluitval, en kan ingezet worden voor extra docenten en ondersteuners, maar ook voor meer gastlessen – onder andere op het gebied van cultuur en sport. De oproep van Ronald Kox, hoofd cultuureducatie bij LKCA: zet dit geld ook in voor cultuuronderwijs. Schoolbestuurders en penvoerders van Cultuureducatie met Kwaliteit, ga hierover in gesprek! ‘’ Mogelijk zorgt deze lastige periode voor een nieuwe, blijvende, ontwikkeling met meer verankering van én kansen voor cultuuronderwijs.”
30-11-2020
Basisschoolleerlingen uit Uden krijgen vanaf 2022 structureel kunst- en muziekles op school. Want ook Uden sluit zich aan bij Circle of Talent, een samenwerking tussen kunstencentra in Noord-Brabant om jong talent te 'scouten'. Juist culturele talenten zijn waardevolle, creatieve denkers en makers van de toekomst, die in de maatschappij, het bedrijfsleven en het onderwijs van toegevoegde waarde zijn, stelt Barbara Brouwer, directeur van Phoenix Cultuur in Meierijstad. Via dit leerprogramma krijgen kinderen en jongeren op de basisscholen en in het voortgezet onderwijs structureel kunstonderwijs waarin alle disciplines aan bod komen. Vervolgens kunnen ze in hun vrije tijd naar speciale talentklassen gaan en zo naar de topkunst, de kunstvakopleidingen, doorstromen. In Meierijstad volgen 15 kinderen zo de talentklas muziek en 7 de talentklas dans. Naast de lessen op hun eigen dansschool, muziekvereniging of band. Uden gaat nu als zesde plaats in Noord-Brabant meedoen met dit talentenprogramma. Het gaat Xpress heten. Kunst & Co, Phoenix Cultuur en cultuurpodium De Pul tekenden op 30 november een convenant voor Circle of Talent. De Pul gaat een belangrijke rol spelen, onder meer op het gebied van jongerenwerk en podiumfaciliteiten.
25-11-2020
In de derde periode Cultuureducatie met Kwaliteit (CmK) wordt het programma nadrukkelijk verbreed naar het voortgezet onderwijs en mbo. Welke uitdagingen en vraagstukken liggen er vanuit het onderwijs en culturele instellingen, afzonderlijk of in samenwerking? Dat staat centraal in het LKCAtelier op 10 december a.s
28-10-2020
Filmeducatie leert kinderen en jongeren bewust, kritisch en creatief om te gaan met de kracht van bewegend beeld en geluid. Welke kansen liggen er voor de werkpraktijk? Die vraag staat op 19 november in LKCAtelier centraal. Interessant voor leerkrachten PO en VO, ICC-trainers, cultuurcoördinatoren, kunstdocenten én beleidsmedewerkers.
20-07-2020
In reactie op de lijn die minister Slob (OCW) schetste in zijn brief van 10 juni heeft de Kamer ingestemd met het vervolg van Curriculum.nu. Het traject wordt zo voortgezet, dat het past binnen de huidige omstandigheden in tijden van corona. Het ministerie heeft SLO opdracht gegeven om – samen met leraren, lerarenopleiders en vakdidactici – aan de slag te gaan met het vervolgtraject. Hoe dit traject er precies gaat uitzien, is na de zomer bekend. De verwachting is dat vanaf november 2020 teams aan de slag gaan. Voor de start van hun werk moeten de teams wachten op het advies van een wetenschappelijke curriculumcommissie over de voorstellen van de ontwikkelteams. Hoe het er precies uit gaat zien voor het cultuuronderwijs is daardoor onduidelijk.