01-06-2023

Onderzoeksbureau PON & Telos heeft, in opdracht van Kunstloc Brabant, Erfgoed Brabant en vijf stedelijke organisaties voor cultuureducatie, onderzoek gedaan naar de voortgang van cultuuronderwijs op basisscholen en voortgezet onderwijs binnen Noord-Brabant. Kunst en cultuur kreeg flinke klappen in coronatijd, ook op scholen. Maar onderzoekers concluderen dat cultuuronderwijs, ondanks de nasleep daarvan, nog steeds stáát op scholen in Noord-Brabant die meedoen aan Cultuureducatie met Kwaliteit (CmK). Ze zien een solide verankering rondom visie, draagvlak, financiën en opgeleide cultuurcoördinatoren, ondanks werkdruk, het lerarentekort en de focus op het wegwerken van leerachterstanden rondom taal en rekenen. De monitor vond plaats in het kader van de regeling Cultuureducatie met Kwaliteit (CmK3), die door de partners gezamenlijk wordt uitgevoerd.

01-06-2023

Tijdens de European Mental Health Week staat LKCA extra stil bij het belang van mentaal welzijn. Jarno Korf (25) vertelt over zijn voorstelling Laat Het Licht Aan, waarmee hij langs scholen reist. Laat Het Licht Aan is gebaseerd op zijn ervaringen met depressie, PTSS en psychische hulpverlening. ‘Er was een hele klas in tranen omdat een klasgenoot net zelfmoord had gepleegd. Ze begrepen ineens beter wat hij had doorgemaakt.’

25-05-2023

Het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) en stichting Méér Muziek in de Klas verbreden hun samenwerking om de kansengelijkheid in het Nederlandse onderwijs te bevorderen. Met haar expertise, slagkracht en netwerk verbindt de stichting lokale initiatieven door heel Nederland aan het programma School en Omgeving van het ministerie van OCW. De stichting verlegt daarbij de focus van alleen muziek naar een gevarieerd buitenschools creatief aanbod om kinderen uit alle lagen van de samenleving dezelfde kansen te bieden. Om dit te realiseren, zal de stichting haar werkzaamheden uitbreiden en verrijken om kinderen en jongeren uit de genoemde doelgroep meer perspectief te bieden, met meer culturele en creatieve disciplines, zoals mode, koken, dans en toneel. Daarbij focust de stichting zich binnen ‘Méér Kunst en Cultuur in School en Omgeving’ nu, naast het basisonderwijs, eveneens op het voortgezet onderwijs. Het vernieuwde programma is gericht op lessen en activiteiten in de naschoolse omgeving. De subsidieregeling School en Omgeving van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) heeft als doel meer leerlingen een breed buitenschools aanbod te bieden, zoals sport, cultuur, natuur en techniek. Dit moet aansluiten bij de lokale behoefte en persoonlijke omgeving, zodat kinderen en jongeren zich optimaal kunnen ontplooien, ongeacht hun thuissituatie of achtergrond. Door een stimulerende omgeving te bieden, kunnen zij hun vaardigheden ontwikkelen, wat bijdraagt aan meer kansengelijkheid in het onderwijs en een gelijkwaardige deelname aan de maatschappij. Het programma ‘Méér kunst en cultuur in School en Omgeving’ werd 23 mei afgetrapt door erevoorzitter Koningin Máxima en minister Wiersma in Den Haag.

25-05-2023

Kan cultuureducatie helpen om het lerarentekort te dempen? Die vraag stond centraal tijdens twee rondetafelgesprekken. Mensen uit het po en vo verkenden samen mogelijke kansen en obstakels. Bea Ros maakte een inhoudelijk verslag van het LKCAtelier van 20 april. Tim Janssen (directeur OBS Oscar Carré en bestuurslid van Cultuurprofielscholen PO) vindt voor het basisonderwijs het inschakelen van kunstvakdocenten een goede optie. Zeker nu er extra middelen zijn, zoals de NPO-gelden. ‘Maar we willen wel bevoegde leraren hebben.’ Oftewel, de kunstvakdocent moet ook lesbevoegdheid hebben en een of meer dagdelen zelfstandig een klas kunnen draaien. Alleen zo kan hij of zij het team ontlasten. In het voortgezet onderwijs, dat al werkt met vakdocenten, gaat die vlieger niet op. CKV is ook geen tekortvak. Maar Kim Wannet (directeur IVKO en voorzitter Vereniging CultuurProfielScholen VO) ziet wel indirecte mogelijkheden: ‘We profileren ons als school die veel aan cultuur doet en dat helpt ons in de werving van leraren’, vertelt ze. ‘Een leraar Nederlands bijvoorbeeld ziet mogelijkheden voor literatuur. En veel bètadocenten zijn geïnteresseerd in de relatie tussen techniek en kunst.’ Kan het culturele veld ook voorzien in extra vakdocenten? Remco Littooij (VLS/VONKC) denkt van wel, als we de stille reserves weten aan te spreken. Uit onderzoek van twee jaar geleden blijkt dat slechts de helft van de kunstvakdocenten werkt voor of in het basisonderwijs. Om dit werk voor hen aanlokkelijker te maken zouden vakleerkrachten regionaal (meer) kunnen samenwerken, zodat ze zich minder een eenling voelen en collega’s hebben om mee te sparren.

25-05-2023

Op 10 mei presenteerde de Inspectie de jaarlijkse rapportage over de Staat van het Onderwijs. Net als voorgaande jaren ligt de focus op het tekortschieten bij de ‘basisvaardigheden’, met name op het niveau van taal en rekenen. Daarnaast is er aandacht voor het welzijn van leerlingen en het lerarentekort. Er staat in de rapportage, behalve bij een voorbeeld uit Ierland (waar muziek en film genoemd worden), geen woord over het leergebied Kunstzinnige Oriëntatie of een van de kunstdisciplines in het funderend onderwijs. Ronald Kox (LKCA): “Het is opvallend dat in de rapportage weliswaar wordt genoemd dat een afnemend welzijn de leerprestaties vermindert, maar dat niet de verbinding wordt gelegd met de eenzijdige nadruk op de ‘basisvaardigheden’. LKCA pleit al langer om breder te kijken naar mogelijkheden om de bestaande problemen aan te pakken en het onderwijs te verbeteren. In de Basis voor Cultuureducatie concludeerden we al dat we in het huidige systeem en stelsel waarschijnlijk niet komen tot structurele oplossingen. Om de kwaliteit van cultuuronderwijs te verbeteren stelden we onlangs nog voor om de kunstvakdocent ook in het primair onderwijs wettelijk te verankeren. Een bevoegde kunstvakdocent voor de klas levert ook een bijdrage aan het lerarentekort. De leerkracht kan zich dan meer richten op de andere leergebieden, waaronder de ‘basisvaardigheden’. Daarnaast spelen de kunstvakken ook een rol bij het verbeteren van het welbevinden van leerlingen en kunnen ze een bijdrage leveren aan andere leergebieden, zoals leesbevordering en taalontwikkeling. “

11-05-2023

Minister Wiersma (Primair en Voortgezet Onderwijs) informeerde op 10 mei de Tweede Kamer over het rapport 'Inventarisatie van de verrijkte schooldag'. De verrijkte schooldag kan alleen een succes worden als daar langjarige financiering voor komt. Dat is een van de uitkomsten van een inventarisatie. De verrijkte schooldag is onderdeel van het programma School en Omgeving, dat onderwijsminister Wiersma op de eerste dag van het huidige schooljaar lanceerde en in het teken staat van kansengelijkheid. De gedachte is dat alle kinderen ontplooiingsmogelijkheden krijgen als de school naast het reguliere curriculum samen met partners, zoals gemeenten, sportclubs en culturele organisaties, extra activiteiten organiseert. Die kunnen gericht zijn op sport en cultuur, maar bijvoorbeeld ook op huiswerkbegeleiding. Uit de eerste inventarisatie van bevindingen die in opdracht van het ministerie van OCW is uitgevoerd, komt onder andere naar voren dat het met tijdelijke subsidies niet gaat lukken om van de verrijkte schooldag een succes te maken. Er is langjarige financiering nodig ‘om een effectief programma uit te voeren waarmee een zo groot mogelijk deel van de doelgroep bereikt wordt’, zo staat in het rapport Inventarisatie verrijkte schooldag.

04-05-2023

Op 6 april publiceerde de werkgroep die door OCW gevraagd was om de vakkenstructuur van de kunstvakken in het vo te vereenvoudigen haar definitieve advies. Het advies is een belangrijke stap in het proces naar een totale herziening van het curriculum. De voorgestelde herziening maakt het volgens het LKCA ook makkelijker om samen te werken in de regio voor een breed examenaanbod in de kunstvakken. Het Culturele en Kunstzinnige Vorming (CKV) is op dit moment voor alle leerlingen van vmbo, havo en vwo een verplicht onderdeel. Daarnaast kunnen ze op veel vo-scholen examen doen in één of meerdere kunstvakken. Daarbij verschillen de mogelijkheden. De ene school biedt andere kunstvakken aan dan de andere school. En als ze wel hetzelfde kunstvak aanbieden, kan de ene school de ‘nieuwe stijl’-variant aanbieden en de andere school de ‘oude stijl’-variant. De belangrijkste elementen van het advies van de werkgroep zijn: Voorzie keuzevakken van een uniforme indeling en structuur. Dat betekent dat elk keuze-examenvak een deel praktijk en een deel theorie krijgt; bied voor vmbo, havo en vwo eenzelfde set keuze-examenvakken kunst aan; geef de verschillende keuzevakken binnen alle schoolsoorten en leerwegen dezelfde naam; voeg de discipline ‘film’ toe als apart keuze-examenvak voor de bovenbouw van vmbo, havo en vwo.

13-04-2023

Evi is een evaluatie-instrument voor cultuureducatie in het onderwijs. De tool bestaat uit een vragenlijst over de huidige stand van zaken en over de ambities van een school met betrekking tot cultuuronderwijs en uit een analyse van de antwoorden. De uitkomst van deze analyse geeft aan waar de school op dit moment staat en biedt kansen om in gesprek te gaan over een nieuwe stip op de horizon voor cultuureducatie op school. Evi geeft ook tips op maat over hoe de school het cultuuronderwijs kan verbeteren. Evi PO is inmiddels al een paar jaar bekend in het basisonderwijs. Er is hard gewerkt aan eenzelfde evaluatie-instrument voor cultuureducatie in het voortgezet onderwijs. Met resultaat, want afgelopen januari is Evi VO gelanceerd. Evi VO levert scholen inzicht op in het huidige cultuuronderwijs, zowel op organisatorisch als inhoudelijk niveau. Voor de penvoerders en intermediairs Cultuureducatie met Kwaliteit (CmK) biedt Evi VO inzicht in hoe cultuuronderwijs georganiseerd is binnen de scholen en waar ontwikkelwensen zijn. In het Evi-dossier kan een school of intermediair in één oogopslag zien aan welke doelstellingen wordt gewerkt en of de doelstellingen van het cultuuronderwijs consistent worden uitgevoerd. Met consistent wordt bedoeld dat een doelstelling is opgenomen in de visie van de school, dat er activiteiten zijn om de doelstelling te halen, dat er deskundigheid is bij de teamleden en dat er wordt samengewerkt met leerlingen en externe partners. Aan de hand van het Evi-dossier kan ook bepaald worden waar wensen liggen voor doorontwikkeling

28-03-2023

Creativiteit is relevant voor het functioneren op de werkvloer, op school en als mens. De rol van creatieve vermogens in het toekomstige werk lijkt te groeien. In een whitepaper geeft LKCA een onderbouwing voor het belang van creatief vermogen voor mbo-studenten. Besteedt de mbo-sector voldoende aandacht aan de ontwikkeling van creatieve vermogens van studenten? En wat is de rol van kunst en cultuur daarbij? Het literatuuronderzoek is uitgevoerd door Onderwijs124 in opdracht van LKCA.

28-03-2023

Om ervoor te zorgen dat elke leerling goed leert lezen, schrijven en rekenen, komt er extra hulp en geld voor scholen. Minister Dennis Wiersma (primair en voortgezet onderwijs) trekt de komende twee schooljaren in totaal € 664 miljoen uit voor verbetering van de basisvaardigheden. Dat betekent een extra investering van € 108 miljoen per jaar. Hiermee bereikt de aanpak meer scholen, en dus veel meer kinderen. Samen met schoolleiders, leraren, ondersteuners en iedereen die in het onderwijs actief is, zet minister Wiersma vol in op het verbeteren van de basisvaardigheden van leerlingen. Naast lezen, schrijven en rekenen en wiskunde gaat het daarbij ook om digitale vaardigheden en burgerschap. Met het budget komen ongeveer 2.200 scholen in het basisonderwijs en voortgezet onderwijs in aanmerking voor hulp bij het verbeteren van de basisvaardigheden. Het gaat dan om ruim 650.000 leerlingen. Het geld gaat in eerste instantie naar scholen die dat het hardst nodig hebben. Gegevens van de Inspectie van het Onderwijs en het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) zijn daarbij leidend. Scholen die meedoen ontvangen € 500 per leerling per jaar. Dat geld moet worden besteed aan bewezen effectieve oplossingen, zoals extra lessen in kleinere groepjes, stimuleren van lezen, bijscholing van leraren of nieuwe lesmethodes. Scholen kunnen de subsidie verbetering basisvaardigheden 2023 vanaf 27 maart 2023 aanvragen. Dat loopt via DUS-I, Dienst Uitvoering Subsidies aan Instellingen. De aanvraagperiode sluit 14 april 2023. Uiterlijk 21 april 2023 horen scholen of ze in aanmerking komen, waarna het geld in de loop van juni 2023 wordt uitgekeerd.

27-03-2023

De achttiende editie van de Dag van de Literatuur werd op 23 maart officieel geopend door staatssecretaris van Cultuur en Media, Gunay Uslu. In een vraaggesprek met presentator Özcan Akyol benadrukt zij het belang van lezen: “Lezen is de beste investering in jezelf: je leert beter praten, scherper denken, je prikkelt je fantasie en je leert jezelf kennen. Je gaat er je leven lang plezier van hebben.“ Bijna 3.500 leerlingen en hun docenten uit de bovenbouw van het voortgezet onderwijs, het mbo en het hbo waren aanwezig bij het literatuurfestival in de Doelen in Rotterdam. Het programma is multidisciplinair: ze maken kennis met 29 auteurs, zoals Abdelkader Benali, Gershwin Bonevacia, Hanna Bervoets, Ronald Giphart, Sholeh Rezazadeh en Splinter Chabot. Een verslag van NRC

21-03-2023

Buma Music Academy is het muziekonderwijsproject van Buma Cultuur. Het doel van Buma Music Academy is muziek in het voortgezet onderwijs de plek en aandacht te geven die het verdient. Met onder andere inspiratiepakketten en workshops biedt Buma Music Academy actueel en vernieuwend onderwijsmateriaal aan dat naadloos aansluit bij de belevingswereld van jongeren. Naast het uitgebreide lesmateriaal voor het hele schooljaar, staat de maand maart in het teken van masterclasses op scholen. Als leerling op het voortgezet onderwijs kan er van alles door je heen gaan. Bijvoorbeeld het gevoel van prestatiedruk en je wel of niet ergens thuis voelen. Muziek kan hierbij helpen. Denk aan het uiten van je gevoelens, je gehoord voelen en verbinding maken met mede-leerlingen. Daarom gaan in maart artiesten langs scholen die lid zijn van Buma Music Academy om masterclasses te geven. LAKSHMI gaf op het Koning Willen 2 College in Tilburg een songwriter-masterclass en Caza gaf op de Terra in Meppel een interactieve workshop over de geschiedenis van hiphop, dancehall en reggae. Ook leerde hij de leerlingen raplyrics schrijven. De masterclasses zorgden voor openheid waarbij de leerlingen zonder schaamte en vol lef zichzelf lieten zien. Aanmelden voor de masterclasses kan vanaf nu. Docenten binnen het voortgezet onderwijs voor de vakken CKV of muziek kunnen zich aanmelden als lid van Buma Music Academy. Een lid kan gebruik maken van inspiratiepakketten, lesmateriaal, workshops. Ook is er eventuele nascholing beschikbaar.

20-03-2023

Sectie-C in Eindhoven heeft zich in dertien jaar ontwikkeld tot een terrein waar 250 kunstenaars, ontwerpers, muzikanten, acteurs, schrijvers en ondernemers actief zijn. Verspreid ver zes hectare zijn de voormalige bedrijfsgebouwen van Stork Nolte elektrotechniek volop in gebruik. Het is óók een stenige omgeving, waar het zomers onbarmhartig heet kan zijn. Maar dat gaat veranderen, dankzij derdejaarsstudenten studenten van Tuin- en landschapsinrichting van de Yuverta mbo in Boxtel. Op 16 maart was in Punt C op het terrein de presentatie van de ideeën.,,In twintig weken hebben ze heel veel geleerd”, vertelt docent Leon Rodenburg. Yuverta heeft al langer contact met Focus Real Estate, sinds drie jaar eigenaar van Sectie-C. Operationeel directeur bij Focus Martine van Gerven is blij met het werk van de studenten. ,,Ze werken heel serieus en gemotiveerd. Het biedt ons de kans het terrein aantrekkelijker te maken. We hopen dat daardoor buurtbewoners gemakkelijker binnenlopen, bijvoorbeeld om het terras van café Ost te ontdekken.”

20-03-2023

In zijn brief van 23 februari 2023 laat minister Wiersma aan de Tweede Kamer weten dat hij opdracht geeft om te starten met het ontwikkelen van de nieuwe kerndoelen voor alle leergebieden, waaronder kunst en cultuur. In de brief stelt Wiersma ook aanvullende eisen aan het curriculum en de leergebieden in relatie tot de vier basisvaardigheden, persoonsvorming en socialisatie. Deze eisen hoeven geen problemen op te leveren, maar het is wel goed om de komende tijd meer goede voorbeelden en combinaties van Kunst en Cultuur met andere leergebieden te ontwikkelen. Begin 2022 was al gestart met de kerndoelen voor taal en rekenen, en in het najaar van 2022 met de kerndoelen voor burgerschap en digitale geletterdheid. Omdat deze ontwikkeling goed op schema ligt ziet Wiersma nu ruimte om eerder dan in de oorspronkelijke planning voorzien te starten met de ontwikkelingen voor alle overige leerdoelen. “Het goede nieuws is dat er dus bijna vier jaar eerder met de ontwikkeling van de nieuwe kerndoelen begonnen gaat worden dan eerst in de planning van het ministerie stond. Het conceptadvies voor de examenstructuur is eind vorig jaar gereedgekomen, en de verwachting is dat deze binnenkort definitief is, waardoor er concreet gewerkt kan worden aan de uitwerking van het curriculum kunst en cultuur voor het hele funderend onderwijs. Met het advies van het ontwikkelteam Kunst en Cultuur ligt er een goede basis om te komen tot een doorlopende leerlijn en de ontwikkeling van vijf volwaardige examenvakken kunst (beeldend, muziek, theater, dans en film).” Aldus Ronald Kox, LKCA

13-03-2023

„Is iemand van jullie al eens naar de opera geweest?”, vraagt theaterdocente Daphne van Ommen aan leerlingen van havo 4 van het Novalis College, Eindhoven. Nee, niemand van de pakweg twintig jongeren. De gezichten vertrekken van afschuw. Ouwe meuk, dat is het idee dat ze van opera hebben. Het Haagse gezelschap Opera2Day wil een jong publiek betrekken bij het opera-genre. Rondom een uitvoering van Don Quichot in het Parktheater in Eindhoven laten ze leerlingen van het Novalis College aldaar een verhaal schrijven over deze Spaanse edelman. De groep gaat later deze maand naar de uitvoering. Van Ommen verzorgt de eerste van twee workshops waarin de leerlingen verhalen gaan schrijven. De verhalen krijgen een plek in de uitvoering. Overigens heeft Opera2Day heeft de handeling naar het heden verplaatst. De ridder is nu eigenaar van een beursgenoteerd bedrijf. Zijn paard is een cateringkarretje. De schildknaap Sancho Panza werkt in het archief van het bedrijf. In deze versie zijn de molens reusachtige ventilatoren. De muziek is geschreven door de Italiaanse componist Vanni Moretto die eerder al met Opera2Day werkte. Hij is te rade gegaan bij repertoire uit middeleeuwen en barok. René van Peer van het ED was bij de eerste workshop en sprak met leerlingen.

09-03-2023

Film is in staat om ons een diversiteit aan perspectieven te tonen, maakt nieuwsgierig naar andere perspectieven en speelt een grote rol in hoe wij de wereld ervaren. Actuele thema’s zoals genderdiversiteit, klimaatverandering, migratie en culturele diversiteit zijn veelvuldig het centrale onderwerp van films. Hierdoor is film bij uitstek een prachtig medium om sociaal maatschappelijke thema’s te bespreken met leerlingen en studenten, en de diversiteit aan perspectieven op deze onderwerpen te belichten. Via filmeducatie ga je met leerlingen het gesprek aan over de onderwerpen uit de films, en hoe deze onderwerpen middels filmische middelen getoond worden. Hoe komt de film op je over, wat maakt de film bij je los, en welke keuzes zijn er door de maker gemaakt om dit gevoel over te brengen? Direct aan de slag met filmeducatie in burgerschapsonderwijs? Het Nederlands Film Festival licht enkele korte films met lesmateriaal toe.

02-03-2023

Een groep leerlingen van Curio Prinsentuin Andel (VMBO/MBO), ongeveer 180 derdeklassers, bezoeken deze week verschillende locaties in Woudrichem om hen in contact te brengen met kunst en cultuur. ,,En dat hebben we graag georganiseerd toen we daarover benaderd werden”, vertelt Nel Boer van de stichting KunstinAltena. ,,Zo’n samenwerkingsproject is erg mooi. Wellicht krijgt het een vervolg en ontstaat er belangstelling voor kunst en cultuur.” Docent Michiel Scheffer begeleidt de groep. ,,Omdat de leerlingen in Andel overal vandaan komen is er voor gekozen om de kunst- en cultuuractiviteiten in één week te houden. Met onder meer deze ontdekkingstocht, voorstellingen op school en een praktische dag waarop ze zelf aan de slag kunnen. Zo halen we de cultuur naar Andel.”

02-03-2023

Het tekort aan leraren in het primair en voortgezet onderwijs neemt steeds verder toe; iets wat voorlopig van invloed blijft op het onderwijs. Het tekort aan pedagogisch medewerkers in de kinderopvang is nog groter. Hierdoor staan scholen en kinderopvang steeds meer open voor andersoortige oplossingen. Ook de Rijksoverheid zoekt intensief naar oplossingsrichtingen. Bijvoorbeeld door te onderzoeken hoe professionals met een ander arbeidsverleden sneller kunnen worden ingezet. Dat biedt kansen voor bevoegde kunstvakdocenten en voor (andere) professionals met een achtergrond in de kunst en cultuur. Wat zijn die kansen en hoe ziet dat eruit? Het LKCAtelier van 20 april gaat over deze problematiek.

02-03-2023

Burgerschap krijgt een steeds prominentere plek in het onderwijs. Voor minister Wiersma vormt dit leergebied de kern van het onderwijs, samen met taal, rekenen en digitale vaardigheden. In Nederland dreigt de beschikbare tijd voor kunst en cultuur opnieuw onder druk te komen te staan. Laten we een voorbeeld nemen aan de Duitsers: Zij erkennen dat kunst en cultuur essentieel zijn voor de algemene vorming. Ronald Kox, specialist cultuureducatie LKCA, maakt zich zorgen over de beschikbare tijd voor kunst en cultuur in het onderwijs.

02-03-2023

Op 23 maart staat tijdens het LKCAtelier de MBO Card met budget centraal. Wat kun je ermee? Met actuele informatie en inspirerende voorbeelden voor culturele instellingen, gemeenten en mbo-scholen.

21-02-2023

Het driejarig programma School en Omgeving is medio 2022 gestart en heeft als doel kansengelijkheid onder kinderen te vergroten door het stimuleren van een verrijkt schoolaanbod. Kinderen leren veel op school, maar hun ontwikkeling stopt niet zodra ze de schooldeur uitlopen. Kinderen leren óók wanneer ze naar de sportclub gaan, een instrument bespelen, als ze samen theater maken in de wijk of een museum bezoeken in een andere stad. LKCA heeft een kennispagina gemaakt met informatie over het programma, de uitvoering ervan, kansen die LKCA ziet voor cultuur in het buitenschoolse. Bovendien worden interessante publicaties gedeeld.

31-01-2023

Afgelopen jaar hebben Kunstloc Brabant en Erfgoed Brabant reflectiekaarten voor het voortgezet onderwijs ontwikkeld, die vanaf nu te bestellen zijn. De reflectiekaarten geven handvatten om met leerlingen te reflecteren op lesstof die aansluit bij culturele activiteiten of de actualiteit. Sinds 2019 bieden de organisaties reflectiekaarten aan als hulpmiddel voor het primair onderwijs. Deze worden veel gebruikt door scholen en intermediairs in heel Noord-Brabant. Nu kunnen de kaarten ook in het voortgezet onderwijs ingezet worden.

31-01-2023

Mbo-scholen met een mbo-cultuurkaart krijgen van de rijksoverheid een cultuurbudget. Daarmee kunnen hun studenten bijvoorbeeld naar musea gaan, theatervoorstellingen bezoeken of naar een concert. Dat hebben minister Robbert Dijkgraaf (Onderwijs) en staatssecretaris Gunay Uslu (Cultuur) bekendgemaakt tijdens een rondleiding met mbo-studenten in het Rijksmuseum. In totaal is er € 5 miljoen beschikbaar voor het mbo-cultuurbudget. Op elke mbo-cultuurkaart komt € 10,25 te staan. Veel mbo-opleidingen en sommige gemeenten hebben aangegeven dat bedrag te verdubbelen. Het is de bedoeling dat studenten zoveel mogelijk klassikaal culturele activiteiten ondernemen, bijvoorbeeld in het kader van burgerschapsonderwijs. Het geld is besteedbaar bij culturele instellingen in Nederland. In totaal zijn er meer dan 1.200 culturele instellingen aangesloten bij de Cultuurkaart. Veel van deze instellingen hebben een specifiek aanbod ontwikkeld voor het mbo. Het betreft de komende twee jaar een pilot die wordt gemonitord en geëvalueerd.

12-01-2023

Leerlingen binnen het voortgezet onderwijs hebben in 2022 het hoogste aantal culturele activiteiten ondernomen in tien jaar tijd. In totaal werden er in 2022 1.164.140 culturele activiteiten ondernomen. Wel is er een verschil in regio te zien. Zo ligt het deelnamepercentage in Zeeland op bijna 94%, en ondernemen dus vrijwel alle leerlingen activiteiten. Terwijl in Friesland de scholen achterblijven met een deelnamepercentage van 63%. In totaal doen meer dan 700.000 jongeren van 926 scholen mee aan de Cultuurkaart. De 1,2 miljoen activiteiten werden bij 1.161 verschillende culturele instellingen ondernomen. Gemiddeld onderneemt een leerling dus 1,6 activiteit in een schooljaar. Het Hofstad Lyceum uit Den Haag was de school die de meeste activiteiten aanbood. In totaal werden daar zo’n 70 verschillende activiteiten in groepsverband ondernomen. Het type activiteit kan bijvoorbeeld een museumbezoek zijn van een klas, een theaterworkshop op de school zelf of een bezoek aan een concertzaal door een individuele leerling. Kleinkunstig uit Zwolle, die vooral workshops op scholen aanbiedt, was de meest aangevraagde culturele instelling

12-01-2023

Aan de slag met filmeducatie in de klas... Hoe doe je dat? Om jou als leraar hierin te ondersteunen heeft Sara Bastiaanssen (Medewerker Educatie bij NFF) een aantal tips voor je op een rij gezet.

15-12-2022

Op 23 november werd de CJP MBO Card met budget feestelijk gelanceerd in het auditorium van ROC Mondriaan in Den Haag. Experts en stakeholders voerden een geanimeerd gesprek over hoe de CJP MBO Card met budget en cultuureducatie voor alle mbo-studenten gestimuleerd kan worden. CJP en LKCA hadden Karim Amghar uitgenodigd om dit gesprek te leiden. Als burgerschapsdocent en ambassadeur voor kansengelijkheid stimuleert Amghar cultuur in het mbo. Aan het gesprek werd deelgenomen door Walter Groenen (directeur CJP), Hans Schutte (bestuursvoorzitter ROC Mondriaan), Sara Knijff (plaatsvervangend directeur Erfgoed en Kunsten van OCW) en Rozemarijn Schouwenaar (specialist Cultuureducatie LKCA). Een verslag.

08-12-2022

Monitoring- en zelfevaluatie-instrument Evi komt ook beschikbaar in een editie voor het voortgezet onderwijs. Daarmee kunnen adviseurs Cultuureducatie met Kwaliteit ook vo-scholen helpen om gericht te werken aan steviger cultuuronderwijs. Evi geeft scholen inzicht in hoe cultuuronderwijs er bij hen voorstaat. Anke Koenraadt, adviseur cultuureducatie Kunstloc Brabant, licht toe.

01-12-2022

Op 3 november 2022 vond de Dag van de Literatuurkritiek plaats in De Brakke Grond in Amsterdam. Het thema was ‘kopzorgen in de klas’: hoe kan literatuur een aanleiding zijn om het te hebben over de psychische kwetsbaarheid van leerlingen en de volwassenen in hun leven? Kan literatuur(kritiek) helpen te onderzoeken op welke manier mentale problemen verbonden zijn met je afkomst of het maatschappelijke model waarin je leeft? Zeven sprekers deelden hun visie op deze vragen in een persoonlijk statement. De Dag van de Literatuurkritiek werd georganiseerd door deBuren en literair-kritisch platform deReactor.

28-11-2022

Tijdens de pandemie is het aantal lezers gestegen en op TikTok bespreken boekenwurmen met duizenden volgers in video's wat ze lezen. Maar mogen deze bejubelde boeken ook op de leeslijst op de middelbare school? Maar wat is belangrijker: leesplezier of wát je leest? Volgens BookTokker Noah de Campos Neto zijn leeslijsten niet meer van deze tijd. De boeken gaan niet over het leven van nu en volgens hem heeft dat een demotiverende werking. “Docenten moeten oude ideeën loslaten en openstaan voor verandering.” Liselotte Idema sprak ook met Jeroen Dera, universitair docent Nederlandse Letterkunde, Radboud Universiteit en Babette Mulders, docent Nederlands op het Etty Hillesum Lyceum in Deventer.

28-11-2022

Sinds 2016 kunnen mbo-studenten met korting naar musea en andere culturele activiteiten. Ze kunnen hiervoor gebruikmaken van de MBO Card. De komende twee jaar komt er op deze kortingspas ook een geldbedrag te staan dat de kaarthouder kan besteden aan een culturele activiteit. Vlak voor de start hiervan op 23 november, sprak MBO-today met CJP-directeur Walter Groenen. “Eigenlijk hadden we de MBO Card mét budget al in 2016 willen invoeren’, vertelt Groenen. ‘Die systematiek is vanaf het begin onze doelstelling geweest, met als voorbeeld de Cultuurkaart voor het voortgezet onderwijs – een groot succes. Maar de toenmalige onderwijsminister, Jet Bussemaker, vond een kaart met cultuurtegoed toen nog een stap te ver. Ze wilde culturele instellingen de tijd gunnen om programma’s en dergelijke te ontwikkelen die echt aansluiten bij de behoefte van de mbo-student. Dat is de laatste jaren volop gebeurd. Grote culturele instellingen als het Rijks en Museum Boijmans Van Beuningen hebben echt goed nagedacht hoe zij hun aanbod kunnen laten aansluiten op het beroepsonderwijs, de verschillende opleidingsniveaus in het mbo en de belevingswereld van deze studenten. Bij het Boijmans is er bijvoorbeeld een programma dat ingaat op hoe elk mens met een eigen blik naar iets – in dit geval kunst – kijkt. Daarover kun je met elkaar dan het gesprek aangaan over wederzijds begrip: we kijken naar hetzelfde, maar zien toch wat anders.’ ‘Dergelijke programma’s slaan een brug tussen de culturele sector en het mbo. Een verbinding die versterkt wordt doordat de mbo-instellingen op een vergelijkbare manier naar de culturele sector kijken: wat kunnen de musea, theaters en andere culturele instellingen nou betekenen in ons vakonderwijs dan wel in ons burgerschapsonderwijs? ‘Op die verbinding kunnen we verder bouwen’, benadrukt Groenen

21-11-2022

Het duo Dorien Nannes en Maud Jacobs uit de onderbouw van de Amsterdamse basisschool Laterna Magica is tijdens de IDFA-Docentendag in Eye Filmmuseum uitgeroepen tot Filmleraar van het Jaar 2022. De vakjury van film- en onderwijsprofessionals vindt hen de meest aansprekende filmdocenten van Nederland. Het is de vijfde editie van Filmleraar van het Jaar die door Netwerk Filmeducatie is georganiseerd, nu voor het tweede jaar in samenwerking met International Documentary Film Festival Amsterdam (IDFA) in Eye Filmmuseum. Dorien Nannes en Maud Jacobs zijn gedurende één schooljaar (2022-2023) het boegbeeld voor filmeducatie in het onderwijs, ze winnen een jaarabonnement op Cineville en een Nationale Bioscoopbon ter waarde van 250 euro. Daarnaast winnen zij een bezoek naar een filmtheater of filmfestival naar keuze met hun klas. Ze nemen ook plaats in de jury van de verkiezing van 2023 en mogen als Teacher in Residence bij Netwerk Filmeducatie aan de slag om filmlessen te ontwikkelen voor hun eigen klas en om te delen met andere docenten. Docent aardrijkskunde René van de Veerdonk, Cambreur College in Dongen, werd uitgeroepen tot de publieksfavoriet.

21-11-2022

Alle Duitse jongeren die in 2023 achttien jaar worden, krijgen komend jaar een tegoed van 200 euro voor culturele activiteiten cadeau. De minister van Cultuur en Media Claudia Roth (Groenen) en minister van Financiën Christian Lindner (FDP) hebben het plan onlangs in de Bondsdag gepresenteerd. Walter Groenen, directeur van het Cultureel Jongeren Paspoort (CJP), ziet een dergelijk plan voor Nederland ook wel zitten. "Ik vind het buitengewoon interessant", vertelt hij aan Editie NL. In Nederland krijgen leerlingen tussen de 12 en 18 jaar 15,75 per jaar. "Het gaat in totaal om 90 euro, verspreid over zes jaar. Daarbij krijgen ze ook een CJP-kortingspas. Deze bestaat al sinds 1999. " Met dat geld kunnen scholieren culturele activiteiten ondernemen. Maar boeken of platen kopen kunnen ze er niet mee. Groenen vindt het goed dat het gaat om een periode van zes jaar. "Dat is goed voor de smaakontwikkeling. In één keer al het geld uitgeven aan één uitje doet misschien ook iets minder recht aan de cultuurontwikkeling." De Duitse en Franse cultuurpassen zijn specifiek gericht op de mentale gezondheid van jongeren, die mogelijk een knauw heeft gekregen van de coronapandemie. In Nederland is er volgens het Fonds voor Cultuurparticipatie ook veel aandacht voor de mentale gezondheid van jongeren. "Het ministerie van OCW neemt dat heel serieus en denkt ook dat het deelnemen aan cultuur helpt bij het ontwikkelen van mentale veerkracht. Denk bijvoorbeeld aan muziek- of dansles.", zegt directeur-bestuurder Hedwig Verhoeven. "Jongeren die cultuur toch al niet zo interessant vinden zullen met het geld al gauw naar de bioscoop gaan. Dat is uiteraard prima. Maar het zelf deelnemen aan cultuur blijkt pas echt een gunstig effect te hebben op de ontwikkeling en mentale gezondheid.” Het fonds verstrekt subsidies aan projecten van organisaties voor jongeren die cultuurdeelname stimuleren. 

17-11-2022

Staatssecretaris Uslu (OCW) geeft antwoorden op Kamervragen over de pilot voor de mbo-card voor studenten in het middelbaar beroepsonderwijs (mbo). Met deze kaart kunnen zij met korting naar culturele instellingen of evenementen. Het Tweede Kamerlid Kwint (SP) had de vragen gesteld. Bij de antwoorden zit een beslisnota.

14-11-2022

De teksten die leerlingen in het literatuuronderwijs moeten lezen, zijn meestal niet de teksten die zij willen lezen. Wetenschappers van de Radboud Universiteit Nijmegen  en Tilburg University ontwikkelden daarom samen met docenten Nederlands de negendelige lessenreeks ‘De grenzen van literatuur’ voor 4 havo en vwo. In deze lessenreeks analyseren en beoordelen leerlingen fragmenten uit teksten gekozen door henzelf en hun docenten. Deze lessenreeks sprak zowel de (sociale) motivatie als de literaire competentie van leerlingen aan. De lessenreeks beoogt om leerlingen aan te sporen om hun leeservaring onder woorden te brengen, om literaire concepten toe te leren passen bij hun tekstinterpretatie en om hun literatuuropvatting te leren beargumenteren. Door leerlingen inspraak te geven in de tekstkeuze, en door ze in groepjes te laten discussiëren, willen de ontwikkelaars niet alleen de literaire competentie van de leerlingen vergroten, maar ook hun (sociale) motivatie.

03-11-2022

Eind september presenteerde de werkgroep die door OCW gevraagd was om de vakkenstructuur van de kunstvakken in het vo te vereenvoudigen haar conceptadvies. Het advies is een belangrijke stap in het proces naar een totale herziening van het curriculum. De 4 belangrijkste stellingen uit het conceptadvies : Maak CKV in alle onderwijsvormen onderdeel van het gemeenschappelijk deel en sluit dat af met een schoolexamen. Op havo en vwo is CKV dan ook onderdeel van het combinatiecijfer. Maak vijf kunstvakken (muziek, beeldend, dans, theater en film), met 50% praktijk en 50% theorie, die afgesloten worden met een centraal examen. Zorg dat het theoretische gedeelte uit drie onderdelen bestaat: theorie passend bij de kunstdiscipline, kunstanalyse van alle kunstdisciplines en kunsten in context. Zorg voor samenhang en mogelijkheden voor verbinding tussen de vakken en biedt ruimte voor diversiteit en inclusie. De voorgestelde herziening maakt het volgens het LKCA ook makkelijker om samen te werken in de regio voor een breed examenaanbod in de kunstvakken.

01-11-2022

Na twee jaren met een (deels) virtueel programma, organiseren deBuren en literair-kritisch platform deReactor opnieuw een volledige nascholingsdag voor middelbare schooldocenten Nederlands. Tijdens de Dag van de Literatuurkritiek op 3 november delen auteurs en literatuurcritici dit jaar hun visie op literatuuronderwijs. Dat zijn o.m. Dean Bowen, Daan Heerma van Voss, Manon Uphoff en Annelies Verbeke. Zij brengen allen een plenair statement, waarna ze in kleinere groepen met docenten aan de slag gaan aan de hand van leesfragmenten of lesmethoden. Het thema is : kopzorgen in de klas. Hoe kan literatuur een aanleiding zijn om het te hebben over de psychische kwetsbaarheid van leerlingen en de volwassenen in hun leven? Kan literatuur(kritiek) helpen te onderzoeken op welke manier mentale problemen verbonden zijn met je afkomst of het maatschappelijke model waarin je leeft? Hoe toon je kwetsbaarheid en hoe ga je ermee om als iemand die toont?

27-10-2022

Hoewel we met één klik muziek kunnen streamen, blijft vinyl immens populair – ook bij jongeren. In 2020 haalde de muziekindustrie voor het eerst sinds tijden meer omzet uit de verkoop van vinyl dan uit de verkoop van cd’s, zo blijkt uit cijfers van NVPI. Het zijn met name jongeren die meer vinyl zijn gaan kopen. Buma Music Academy, een initiatief van BUMA Cultuur, heeft daarom in nauwe samenwerking met Record Store Day en Record Industry een lespakket gemaakt voor het voortgezet onderwijs. In een interactieve lessenreeks ontdekken leerlingen de magie van vinyl. Het lespakket over vinyl neemt leerlingen mee op reis vanaf de uitvinding van de lp tot en met het huidige streamingtijdperk. Het lespakket kan ingezet worden in de bovenbouw van alle niveaus, zowel bij het vak Muziek als CKV. Voor de eindopdracht gaat de leerling zelf aan de slag met een generatieonderzoek. Als creatieve afsluiter ontwerpen leerlingen cover art voor hun favoriete album.

22-09-2022

Hij heeft nogal wat losgemaakt, De Brief van onderwijsminister Wiersma. Ja hoor, wéér een nieuwe aanpak van de curriculumherziening. Wiersma : “Curriculum.nu is nu echt voltooid verleden tijd” en de focus moet liggen op ‘basisvaardigheden’: lezen, schrijven, rekenen, wiskunde en, in tweede instantie, maar ook tot de basis gerekend: digitale vaardigheden en burgerschap. Moeten kunstdocenten vrezen ondergesneeuwd te raken door de geambieerde focus op de zogenoemde ‘basisvaardigheden’ in het onderwijs? De Cultuurkrant peilde de mening van een paar spelers in het veld.

22-09-2022

Gina Sanches doceert Kunst & Cultuur aan eerste- en tweedejaars op een middelbare vernieuwingsschool. Als docent heeft ze het idee dat ze haar leerlingen vaker iets moet ‘ontleren’ dan ‘aanleren’. Ontscholen in een schoolsysteem, hoe doe je dat? De vraag nam ze mee de kunstles in, waardoor er een geheel nieuwe wereld voor haar openging: een tussenruimte voor en van leerlingen, normaliter verboden terrein voor docenten.

22-09-2022

Aan de start van het nieuwe schooljaar en midden in de Boekenweek van Jongeren presenteren Stichting CPNB en Stichting Lezen een nieuw leesbevorderingsproject: Hebban in de Klas. Dit is een laagdrempelig leesplatform voor het voortgezet onderwijs, waar leerlingen en docenten in een beschermde omgeving als lezers met elkaar verbonden zijn. Het idee voor Hebban in de Klas komt van Emma Kustermans, zelf docent Nederlands. Het platform wordt gratis aangeboden aan scholen. Sinds de testperiode begin deze maand, doen er al 350 klassen en daarmee ruim 4500 leerlingen mee. Nu het project officieel is gestart ontvangen docenten Nederlands een startpakket met een lesbrief en een poster voor een kickstart van hun schooljaar vol boeken.

20-09-2022

“Wat kan ik als bibliothecaris zonder budget doen voor schrijversbezoeken op middelbare scholen?” De Schrijverscentrale geeft tips.

20-09-2022

De meerderheid van de docenten Nederlands staat leerlingen toe om young adult-boeken te lezen voor hun leeslijst in de bovenbouw van havo (78%) en vwo (63%). Dit blijkt uit een onlangs afgeronde studie van promovenda Linda Ackermans van de Radboud Universiteit onder 158 docenten Nederlands. Young adult-boeken vergroten de leesmotivatie van leerlingen, aldus de docenten. Daarnaast zijn deze boeken voor leerlingen herkenbaar, en ze kunnen een brug vormen naar de literatuur voor volwassenen.

15-09-2022

De Maatschappij der Nederlandse Letterkunde heeft de Elise Mathilde Essayprijs 2022 toegekend aan Melchior Vesters voor zijn essay ‘Vrolijk verzet’. De prijs bestaat uit een oorkonde en een geldbedrag van 10.000 euro. De prijsuitreiking vindt op 15 oktober plaats tijdens de zgn. Laureatenmiddag. ‘Vrolijk verzet’ werd door de jury gekozen als het beste essay, vanwege de betrokkenheid van de auteur bij jonge lezers en zijn doordenken van de relevantie van lezen in het onderwijs, waarbij hij reflecteert op zijn positie als leraar en op hoe literatuur ingezet kan worden. Vesters studeerde Nederlands en Literary Studies in Leiden en werkt momenteel als docent Nederlands aan het Veurs Lyceum, school voor mavo, havo, atheneum en gymnasium in Leidschendam.

15-09-2022

Op 45 locaties in Nederland hebben cultuurverenigingen een unieke kans om nauwer samen te werken met scholen/scholengemeenschappen te krijgen. Op dit moment loopt er namelijk een aanmeldfase voor het Voorloperstraject Rijke Schooldag. Met dit programma wil het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap een schooldag breder aankleden met sport, cultuur, huiswerkbegeleiding en soms ook gezonde voeding. Het uiteindelijke doel is om zo de kansengelijkheid in Nederland te vergroten. Gezinnen met kinderen die krap bij kas zitten kunnen immers minder geld besteden aan een sportvereniging, muziekles of gezonde voeding.

19-07-2022

Mensen willen van nature leren, schrijft Sanne Scholten, directeur LKCA. Waarom hebben we in Nederland dan zulke slecht gemotiveerde leerlingen? Geef kinderen meer regie en ruimte voor, bijvoorbeeld, zelf iets creëren. Laat cultuureducatie daartoe nou volop kansen bieden …

05-07-2022

Vanaf september 2022 kunnen mbo-instellingen deelnemen aan de pilot met een budget voor kunst- en cultuuractiviteiten. Vanaf het najaar kan het budget worden besteed. Edith Huis in 't Veld werkt aan een project dat erop is gericht om de MBO Card betekenisvol in te zetten. Netwerk Filmeducatie sprak met haar.

30-06-2022

In het nieuwste nummer van Nederlandse Letterkunde publiceren Jeroen Dera en Eva Keulen de resultaten van hun onderzoek naar de leesbevorderingscampagne De Weddenschap, die aan de hand van filmpjes van rolmodellen leerlingen in het vmbo moeten aanzetten tot lezen. Dera en Keulen evalueerden de jubileumcampagne van 2020-2021 aan de hand van enquêtes die afgenomen werden bij docenten en leerlingen. “Zeer opvallend in de leerling enquêtes was dat leerlingen die vaker boeken lazen, minder geneigd waren mee te doen aan De Weddenschap toen ze eenmaal wisten dat Famke Louise en Jeangu Macrooy leescoach waren. Het ligt voor de hand dat leerlingen die toch al lezen, het punt niet zien van een deelname aan een leesbevorderingscampagne. Intussen werden deze leerlingen ook nauwelijks geënthousiasmeerd over de boeken die in de startfilm werden voorgesteld. In die zin lijkt het erop dat de campagne noch de lezende vmbo-leerling, noch de niet-lezende vmbo-leerling aanspreekt.” In het jubileumjaar van De Weddenschap waren DIO, Famke Louise en Jeangu Macrooy de leescoaches die leerlingen moesten enthousiasmeren om drie boeken te lezen. DIO was het onbekendst en Famke Louise werd door het merendeel van de leerlingen stom gevonden. Ook de docenten vonden haar het minst geschikt om boeken aan te prijzen, terwijl ze wel redelijk positief oordeelden over DIO en Jeangu Macrooy. De onderzoekers bevelen dan ook aan ‘om leerlingen in volgende edities van deze leesbevorderingscampagne (nog) explicieter te betrekken bij de selectie van leescoaches en na te gaan welk imago de beoogde coaches onder de doelgroep hebben.’  Jeroen Dera, universitair docent Nederlandse Letterkunde aan de Radboud Universiteit, licht het onderzoek toe in het radioprogramma De Taalstaat. Volgens Gerlien van Dalen,  directeur van de Stichting Lezen, die de campagne organiseert,  zijn het vmbo en mbo een moeilijke doelgroep om aan het lezen te krijgen en probeert de stichting op velen manieren om de trend van ontlezing te keren. "We nemen de resultaten en aanbevelingen ter harte en kijken in al onze campagnes wat er beter kan."

30-06-2022

Buma Music Academy (BMA) werd in 2013 opgestart door Buma Cultuur om het gebrek aan structureel ­muziekonderwijs te compenseren. Inmiddels maken ruim 600 scholen in het voortgezet onderwijs gebruik van het ­modulaire muzieklessenpakket. Buma Cultuur-directeur Frank Helmink: “We willen dat leerlingen van iedere school de mogelijkheid krijgen om live of online deel te nemen aan masterclasses. We hebben een uitgebreid programma opgezet, waardoor artiesten en componisten samen met scholieren muziek gaan maken, schrijven en produceren. Dit is muziekonderwijs zoals iedereen dat graag hadden willen hebben!” Het afgelopen schoolseizoen was. vooral het project Maak ‘t / Deel ’t erg succesvol. Buma Cultuur lanceerde vorig jaar Maak ’t / Deel ’t, een van de zes deelprojecten van het initiatief NieuweMuziekMaken.nl, het platform gefinancierd uit de tweede tranche Steunfonds Rechtensector vanuit het ministerie van OCW. Er werden werkbijdragen voor compositieopdrachten beschikbaar gesteld aan (pop)acts, bands, producers, componisten en tekstschrijvers. Helmink: “Dit project is inmiddels vol op stoom en het Buma Music Academy muziekonderwijs op middelbare scholen wordt overladen met relevant, verrassend en uitdagend lesmateriaal. Lesmateriaal dat niet alleen goed valt bij docenten, maar vooral bij leerlingen. Scholieren, die de afgelopen twee coronajaren (vrijwel) geen muziekles kregen en nu door 24 artiesten en bands van nú, onder wie Bente, Froukje, Banji, Massi, Caza en Dread Pitt, werden en worden geïnspireerd en meegenomen in het maakproces van – ieder twee – nieuwe songs.” “Het is van cruciaal belang (geweest) voor de continuïteit van de carrières van 24 jonge en veelbelovende acts/artiesten en heeft 48 nieuwe songs opgeleverd, waarvan onderdelen van het maakproces inzetbaar zijn voor educatieve doeleinden. Verder motiveert het docenten; de content is namelijk, echt, actueel en urgent. Maar bovenal zorgt het ervoor dat jongeren, die door de pandemie in combinatie met hun leeftijd, nog nooit een concert/show bezocht hebben, nieuwsgierig worden naar de live ervaring!”

27-06-2022

Tineke van Dijk is de Muziekdocent van het Jaar 2022. Zij is muziekdocent aan het Ichtus College in Veenendaal. Tineke van Dijk liet de andere zeven genomineerden daarmee achter zich. In de afgelopen periode zijn vele honderden stemmen met motivatie uitgebracht. Op basis daarvan ontstond een shortlist met acht genomineerden. Deze zijn allemaal muziekdocenten die op hun school dagelijks het verschil maken voor hun leerlingen. De jury was van Tineke van Dijk bijzonder onder de indruk. Zelfs binnen dit ijzersterke veld van genomineerden sprong zij er bovenuit. De verkiezing van de Muziekdocent van het Jaar is ontwikkeld door Buma Music Academy, een initiatief van Buma Cultuur om muziekonderwijs op scholen terug te brengen en te moderniseren.

09-06-2022

Cultuurcoördinatoren op zowel primair als voortgezet onderwijs doen cultuuronderwijs ‘erbij’, naast hun werk als leerkracht of hun hoofdvak. Niet zo gek dus als in drukke tijden cultuur het onderspit delft. Immers, er moet gerekend worden, er zijn taalachterstanden die weggewerkt dienen te worden en toetsen die gehaald moeten worden. En dan schiet cultuuronderwijs er wel eens bij in. Kortom, het is lastig om cultuuronderwijs ingebed te krijgen in het schoolcurriculum. De training Cultuurcoördinator voortgezet onderwijs, die Kunstloc Brabant afgelopen jaar als pilot heeft georganiseerd, moet de cultuurcoördinator een handje helpen. Ook komend jaar staat deze training weer op de planning. Artikel dat in opdracht van Kunstgebouw door Ludette el Barkany geschreven is en verscheen eerder op de website van Kunstgebouw. Kunstgebouw en Kunstloc Brabant hebben de afsluiting van de training Cultuurcoördinator gezamenlijk georganiseerd voor de deelnemers uit Zuid-Holland en Noord-Brabant. Kunstloc Brabant

23-05-2022

Hebban in de Klas is een online platform waar leerlingen en docenten met elkaar als lezer verbonden zijn. Dit gratis leesbevorderingsinitiatief van Stichting CPNB en Stichting Lezen is voor het voortgezet onderwijs en start in september. Het is al mogelijk om mee te doen aan de pilot. Hebban in de Klas is ontwikkeld in samenwerking met docenten en maakt gebruik van de techniek achter de populaire lezerscommunity Hebban.nl. Het platform ondersteunt docenten in het bijhouden van de leeslijstadministratie en het leesdossier van de individuele leerling, biedt ruimte voor discussietopics, het delen van (nieuws)artikelen en verwerkingsopdrachten en stimuleert leerlingen tot het ontdekken van hun eigen leessmaak en –favorieten. Docenten kunnen meerdere klassen tegelijk beheren. Elke klas heeft een eigen klassenhomepage, waar de leerlingen en de docent met elkaar in contact komen.

19-05-2022

Met het aantreden van een nieuw kabinet zien we dat allerlei ontwikkelingen in een stroomversnelling komen. Omdat door de lange formatieperiode dit kabinet maar drie jaar de tijd heeft om allerlei plannen te realiseren, moet dat ook wel. Zowel op het gebied van het Nationaal Programma Onderwijs als de opzet van de rijke schooldag zijn er de afgelopen tijd belangrijke ontwikkelingen te melden. Ronald Kox, LKCA,  bespreekt ze.

16-05-2022

Minister Wiersma (Primair en Voortgezet Onderwijs) heeft op 12 mei 2022 de Kamer geïnformeerd over het Masterplan basisvaardigheden. Met het Masterplan basisvaardigheden spreekt minister Wiersma de ambitie uit om de teruggang van de beheersing van de basisvaardigheden te keren en ervoor te zorgen dat ze aantoonbaar verbeteren. Het masterplan bestaat uit vijf pijlers. De minister wil deze pijlers de komende tijd samen met het onderwijsveld verder uitwerken. Wiersma roept in Masterplan basisvaardigheden op tot sterkere samenwerking tussen onderwijs en cultuursector. Stichting Lezen is verheugd over de belangrijke rol voor bibliotheken en leesconsulenten die zij als partner van het onderwijs hebben bij de leesontwikkeling van kinderen.

28-04-2022

In 2021 startte de derde periode van de landelijke regeling Cultuureducatie met Kwaliteit (CmK3). In vergelijking met de eerdere twee periodes, waarin de nadruk lag op het primaire onderwijs, is er nu meer ruimte voor het voortgezet onderwijs. Om te achterhalen welke wensen er zijn en waar de vo-scholen ondersteuning nodig hebben bij hun cultuuronderwijs, gaven de instellingen Kunstloc Brabant en Erfgoed Brabant opdracht tot een behoefteonderzoek. In dit artikel bespreken onderzoekers Karin van Dijk en Imke Donkers de belangrijkste uitkomsten: ‘Door dit onderzoeksproces kregen we meer bewustwording van hoe dingen in de praktijk werken. We voelen veel betrokkenheid bij de vraagstukken van de scholen, maar zien ook de kansen die er liggen’.

26-04-2022

Leraren leveren een onmisbare bijdrage aan de leesopvoeding van kinderen. Onderzoek van marktonderzoeksbureau GfK toont aan dat het overgrote deel van de leraren zich daarvan bewust is. Toch heeft maar iets meer dan de helft van de leraren in het basisonderwijs het gevoel voldoende tijd aan leesbevordering te kunnen besteden. In het voortgezet onderwijs is dat zelfs maar 34%. Verder geeft bijna 70% van de leraren in het basisonderwijs en 80% van de leraren in het voortgezet onderwijs aan extra middelen en ideeën voor leesbevordering enorm op prijs te stellen. De nieuwe campagne Springlezend, opgezet door de Leescoalitie, voorziet hierin door leraren een platform te geven waar ze inspiratie kunnen vinden én delen. De aftrap werd op 20 april gevierd door leraren en leerlingen in een trampolinepark in Hilversum. Bekende schrijvers brachten daarbij een ode aan de leraar die hen vroeger springlezend heeft gemaakt. Met Springlezend wil de Leescoalitie de belangrijke rol van leraren onderstrepen en goede voorbeelden van bevlogen leerkrachten en docenten voor het voetlicht brengen. Ook werd op 20 april de website lezeninhetpo.nl gelanceerd. Deze website biedt basisscholen alle informatie die nodig is om effectief leesonderwijs te realiseren.

14-04-2022

Zingen in een popkoor of beeldhouwen met speksteen: derdejaars leerlingen van alle Helmondse middelbare scholen kunnen kiezen uit een keur van workshops en voorstellingen tijdens Cultuurweek WAH?! Zes culturele instellingen in Helmond werken mee aan de eerste editie van de cultuurweek, die van 19 tot en met 22 april gehouden wordt: het Annatheater, Bibliotheek Helmond-Peel, Museum Helmond, Het Speelhuis, Kunstkwartier en De Cacaofabriek. De bedoeling is dat leerlingen daarna de weg naar cultuur in hun stad weten te vinden én beseffen hoe leuk en gevarieerd cultuur is. Annique van den Heuvel is betrokken namens CultuurContact. „De jeugd in Helmond mag weten dat ze ook in eigen stad terecht kunnen voor cultuur. En wat er allemaal valt onder de noemer cultuur: dat is echt geen elitaire hobby met alleen maar deftige schilderijen en klassieke muziek. Hiphop is ook cultuur, net als vloggen, diamond painting, noem maar op.”

07-04-2022

Een ict’er, een kunstenaar én een ondernemer in het docententeam – bij het profiel Dienstverlening en Producten Design (D&P Design), het breedste vmbo-profiel dat er bestaat, aan het Udens College werkt het uitstekend. Lees het pleidooi van Jason Hadzic en Christa Lasschuijt voor een breed samengesteld docententeam.

07-04-2022

In november 2014 gaf de toenmalige staatssecretaris van onderwijs Sander Dekker het startsein voor de ontwikkeling van een nieuw curriculum in het onderwijs, Onderwijs2032. Die titel was niet bedoeld om aan te geven dat we pas in 2032 een nieuw curriculum zouden hebben. Het was om aan te geven dat we dat jaar de eerste lichting examenkandidaten zouden hebben vanuit het nieuwe curriculum. Toch werd op 6 april 2022 het traject voor de vierde keer gewijzigd. Als het zo verdergaat lijkt het erop dat we pas in 2032 een nieuw curriculum hebben. Ronald Kox, leidinggevende cultuureducatie, LKCA, over de stand van zaken.

31-03-2022

Poëziedocenten Jos van Hest, Ineke Holzhaus en Ilonka Verdurmen stelden een werkbundel voor jongeren samen rondom het werk van de genomineerde dichters voor De Grote Poëzieprijs. Ontbinding van Piet Gerbrandy, Virgula van Sasja Janssen, Dagen in Huis van Roelof ten Napel, Vervoersbewijzen van Tijl Nuyts en Aarduitwrijvingen van Charlotte Van den Broeck zijn genomineerd voor de vierde editie van De Grote Poëzieprijs. De werkbundel is online te raadplegen.

07-03-2022

Tijdens het LKCAtelier van 31 maart leidt Michel Hogenes aan de hand van onderzoeken het thema ‘Ontwerpend Leren als didactisch concept voor Inclusieve cultuureducatie’ in. Aansluitend laten Floortje Smehuijzen van SoundLAB/ Muziekgebouw aan ’t IJ en Jacques van de Veerdonk van Watch that Sound zien hoe zij in de context van hun organisatie ontwerpend leren inzetten en daarmee bijdragen aan een inclusiever muziek- en mediaonderwijs.

03-03-2022

Dit najaar komt Evi VO beschikbaar, een monitoring- en zelfevaluatie-instrument voor cultuuronderwijs op middelbare scholen. Door met dit instrument te werken kan de ontwikkeling en borging van cultuureducatie op school worden versterkt. In het LKCAtelier van 17 maart informatie over het doel, de opzet en inhoud van het instrument.

03-03-2022

Het is een veelgehoorde wens in de cultuursector: een jonger en diverser publiek aantrekken. De behoefte tot een breder publiek zullen het Noordbrabants Museum, Design Museum Den Bosch, Van Abbemuseum Eindhoven, Stedelijk Museum Breda en Museum Helmond ook hebben vastgesteld. De vijf Brabantse musea sloegen de handen ineen en deden een gezamenlijke subsidieaanvraag bij het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en de Provincie Brabant om de komende jaren te werken aan een fundamentele en blijvende publieksverbreding, met name als het gaat om het bereiken en betrekken van vmbo-leerlingen. Sander Roovers is sinds mei 2021 Projectleider Publieksverbreding voor de vijf musea . Samen met zijn collega’s Manoah Salampessy en Eline Zwart gaat hij aan de slag met de opgave om meer vmbo’ers naar musea te trekken. Culturele vacatures sprak met hem. “Zo’n zestig procent van de middelbare scholieren volgt een vmbo-opleiding, dat is een gigantisch grote groep. Toch bezoekt maar een fractie van deze grote groep leerlingen het museum. Dat is erg jammer.” De programmering blijft hetzelfde en het museum als instituut verandert ook niet. Maar wat gaat er dan veranderen? Het educatieaanbod voor leerlingen en hun ervaring als ze in het museum zijn. “Denk dan bijvoorbeeld aan multizintuiglijke aspecten en meerstemmigheid tijdens een museumbezoek en rondleidingen die aansluiten bij de belevingswereld van de leerlingen.” Oftewel: het aanbod dat al bestaat niet zozeer aanpassen, maar interessanter maken voor leerlingen.

01-03-2022

Cultuurreporters kreeg in 2014 subsidie via de vmbo-regeling van het Fonds voor Cultuurparticipatie om een doorlopende leerlijn non-fictiefilm van 3 jaar te ontwikkelen en op scholen in te voeren. Het project begon op 6 scholen; op 3 daarvan hoort Cultuurreporters nu bij het vaste curriculum. Er hebben zich ook alweer nieuwe scholen gemeld. De leerlijn bestaat uit 10 blokken waarin leerlingen steeds een mini-docu of reportage maken, inclusief research, rondom een thema zoals: een familiegeschiedenis, een beroep, een campagne, nepnieuws. Een verslag van Annick Driessen.

17-02-2022

Educatie is een kerntaak van veel instellingen vanuit de sectorbrede missie om kunst en cultuur te delen met het publiek. Zowel het onderwijs als de wereld van jongeren wordt steeds digitaler. DEN deed daarom veldonderzoek onder educatoren en experts om in kaart te brengen hoe  de sector te ondersteunen bij digitale cultuureducatie. Hoe pak ik digitale cultuureducatie aan? De coronapandemie maakt deze vraag nog relevanter. Hybride cultuureducatie biedt daarom interessante kansen. Vier concrete tips op basis van gesprekken met educatoren van diverse culturele instellingen uit heel Nederland.

17-02-2022

Kansengelijkheid is een probleem in Nederland. Het onderwijs werd lang gezien als de plek waar ongelijkheid werd bestreden. In de praktijk blijkt het een plek te zijn waar ongelijkheid verder wordt vergroot. Corona heeft dat nog verder versterkt. Niet voor niets wordt de komende jaren gewerkt aan herstel in het onderwijs via het Nationaal Programma Onderwijs. Maar het onderwijs is niet de enige partij die een rol speelt in gelijke kansen op ontwikkeling van de talenten van alle kinderen. Als scholen en aanbieders op het gebied van natuur, cultuur, wetenschap, sport en techniek beter samenwerken, kunnen alle kinderen en jongeren dichtbij huis hun talenten ontwikkelen. Sanne Scholten en Yuri Matteman roepen het nieuwe kabinet én de nieuwe gemeentebesturen op om te investeren in leerecosystemen.

10-02-2022

Om docenten in het vmbo te ondersteunen in hun rol als leesbevorderaar, is op 9 februari de bundel DraaiSTUK! gepresenteerd. In de bundel, samengesteld door de Leescoalitie, staan fragmenten uit recente jeugdboeken die geschikt zijn voor het vmbo. Als onderdeel van het Amsterdams Leesoffensief, krijgen alle vmbo-docenten in Amsterdam de bundel gratis toegestuurd. Wethouder Marjolein Moorman en schrijver en performer Babs Gons deelden de bundel uit aan docenten op het Ir. Lely Lyceum in Amsterdam-Zuidoost. Ook bezochten zij drie klassen om met leerlingen te praten over lezen en boeken. Dat het slecht gesteld is met de leesvaardigheid van Nederlandse kinderen is inmiddels algemeen bekend. Bijna een kwart van onze 15-jarigen is onvoldoende leesvaardig om goed mee te kunnen doen in de samenleving. Bovendien is het leesplezier van Nederlandse leerlingen het laagste ter wereld: ze vinden lezen geen plezierige, interessante of zinnige bezigheid en het merendeel leest alleen als het moet. Vooral jongens, leerlingen in het vmbo en het mbo en leerlingen met een migratieachtergrond blijven achter. De bundel DraaiSTUK! is samengesteld door de Leescoalitie, een samenwerkingsverband tussen Stichting Lezen, Stichting CPNB, Stichting Lezen & Schrijven, Literatuurmuseum / Kinderboekenmuseum, de Koninklijke Bibliotheek, de Vereniging van Openbare Bibliotheken en het Nederlands Letterenfonds.

08-02-2022

De ingrediënten voor effectief leesonderwijs zijn bekend. Waarom hebben kinderen en jongeren dan toch moeite met verdiepend lezen? Uit onderzoek van de Universiteit Leiden blijkt dat leraren vooral zelf een activerende leesles moeten samenstellen door de succesvolle elementen uit leesmethodes te combineren met andere activiteiten en didactisch handelen. School en leesbevorderingsinstanties, zoals bibliotheken en Stichting Lezen, moeten voor de randvoorwaarden zorgen. En ook ouders betrekken bij de lees- en taalontwikkeling van hun kinderen. Volgens de Leescoalitie onderstrepen de uitkomsten opnieuw dat effectief leesonderwijs mogelijk is. Maar dat hiervoor structureel beleid, middelen en goede randvoorwaarden nodig zijn.

03-02-2022

24 februari start voor de tweede keer het actieprogramma Werken aan Veranderdoelen in het Voortgezet Onderwijs. Hierin werken cultuurcoördinatoren, samen met een collega, directielid of intermediair, aan het verstevigen van de positie van cultuureducatie binnen het curriculum. Kunstloc Brabant blikt met een aantal deelnemers van de vorige editie terug op de stappen die ze hebben gezet: “Een school is een plek die rust en regelmaat wil creëren, terwijl wij met onze kunstvakken juist de boel willen opschudden. Dat levert soms weerstand op. Het actieprogramma bood ons handvatten hiermee om te gaan en door te zetten”.

27-01-2022

Als kind ging Vincent Koreman met zijn vader naar de actiefilm 20.000 Leagues under the sea, gevuld met zeemonsters, ontploffingen en laserstralen. Een magische en onvergetelijke gebeurtenis! 44 jaar later valt hem op dat veel filmeducatie zich richt op de werkelijkheid: op registratie, documentaire. Maar is film ook niet belangrijk om het onmogelijke te verbeelden?

20-01-2022

De resultaten van de Monitor de Bibliotheek op school mbo en pabo 2021-2022 zijn bekend. Op basis van deze resultaten passen onderwijsinstelling en Bibliotheek het leesbeleid en de activiteiten aan. Het leesgedrag van pabo-studenten in 2021 is vergelijkbaar met dat van 2020. Er zijn wel veel meer taaldocenten op de pabo in 2021 die iedere les aandacht besteden aan kinder- en jeugdliteratuur. Op het mbo gaan in 2021 meer studenten minstens een keer per maand of vaker naar de schoolbibliotheek. En er zijn in 2021 meer mbo-docenten Nederlands die vrij lezen op het programma hebben staan.

11-01-2022

De afgelopen jaren gaan steeds meer mbo-opleidingen aan de slag met cultuureducatie. Op basis van ervaringen van drie voorlopers – ROC Friese Poort, ROC Midden Nederland en ROC Zadkine – beschrijven we de kansen om in het mbo cultuureducatie een serieuze plek te geven. Acht handvatten voor duurzame verankering cultuureducatie in het mbo.

16-12-2021

Kunst is een mooi instrument om vooroordelen en discriminatie te bestrijden, vindt Elmar Noteboom, kunstdocent en oprichter van InDifferent. Met zijn totaal inclusieve beweging wil hij de sfeer op scholen veranderen.

16-12-2021

Van De Cultuur Loper tot Kunst uit het Vuistje tot de Culturele Ladekast: de programma’s voor cultuureducatie in het voortgezet onderwijs zijn talrijk. Maar wat past bij de richting die de scholen zelf uit willen? En waar vinden ze de juiste begeleiding? De nieuwe periode van de regeling Cultuureducatie met Kwaliteit die dit jaar startte, biedt vo-scholen de financiële ruimte om hun cultuureducatie naar een hoger plan te tillen. Robin Brugman, adviseur cultuureducatie voor het voortgezet onderwijs, en adviseur kunsteducatie Franny Meijer, beide van Kunstloc Brabant, wijzen hen de weg.

16-12-2021

Wat komt er kijken bij samenwerken? En wat zijn de gouden vuistregels voor een productieve en prettige samenwerking? Deelnemers van het LKCAtelier verkennen dat (uiteraard) samen en de belangrijkste opbrengsten heeft Bea Ros samengevat. Een inhoudelijke terugkoppeling van het LKCAtelier van 18 november 2021.

06-12-2021

Hoe kun je ook in het mbo cultuuronderwijs structureel inbedden in het curriculum? Om dat in beeld te brengen, deed LKCA onderzoek naar vier koplopers. Eén daarvan, ROC Zadkine, werkt nauw samen met culturele instellingen in Rotterdam. Bijzonder daarin is dat studenten een belangrijke vinger in de pap hebben. Bea Ros met de inhoudelijke terugkoppeling van LKCAtelier van 11 november.

29-11-2021

Door de scholensluiting in coronatijd hebben veel leerlingen achterstanden opgelopen. Om deze ‘vertragingen’ weg te werken, zette het ministerie van OCW het tweejarige Nationaal Programma Onderwijs (NPO) op. Met een riant bijbehorend budget van 8,5 miljard euro. Scholen krijgen zo’n 700 euro per leerling die ze naar eigen inzicht mogen besteden aan een van de bewezen effectieve interventies op de zogeheten menukaart. Dit leidt tot een toegenomen vraag naar cultuureducatie, al zetten scholen dit wel vooral in voor sociaal-emotionele doelen. Valt er niet meer te halen? Bea Ros met de inhoudelijke terugkoppeling van het LKCAtelier van 4 november.

23-11-2021

Het Fashion for Good Museum in Amsterdam lanceert het Circulaire Mode Programma. Dit is een mbo-programma speciaal voor scholen, ontwikkeld met steun van het VSBfonds en het Prins Bernhard Cultuurfonds. Het programma is bedoeld om studenten kennis te laten maken met duurzame mode. Ook zoomt het in op waarom de mode industrie moet veranderen in een circulair systeem en hoe de studenten hier zowel als consument als in het werkveld invloed op kunnen hebben,  aldus het persbericht. “Mbo-ers zijn niet alleen een vaak vergeten doelgroep voor musea, mbo-studenten zijn ook de grootste groep op de toekomstige arbeidsmarkt,” aldus het Fashion for Good Museum. “Het is dus van groot belang om kennis met deze doelgroep te delen en de studenten te inspireren met een duurzame en circulaire ontwerp- en denkwijze.” Het Fashion for Good museum is een interactief modemuseum gericht op de toekomst van fashion. Het museum vertelt de verhalen achter de kleren die men draagt en hoe men met de juiste keuzes voor die kleren een positieve impact kan hebben op mensen en het milieu.

16-11-2021

Het online platform KultuurCentrale.nl heeft sinds 15 november een marktplein voor kunstenaars en het onderwijs. KultuurCentrale biedt een podium aan alle lokale zzp’ers, verenigingen en culturele organisaties die lessen, workshops en projecten kunnen verzorgen voor leerlingen op basisscholen, in het voortgezet onderwijs of de kinderopvang in Groningen. Voor leerkrachten biedt KultuurCentrale een ‘handig overzicht als ze op zoek zijn naar culturele activiteiten voor vakken als cultuureducatie, burgerschap of geschiedenis’. Het platform is een initiatief van KultuurLoket en Stichting Kunst & Cultuur die zich in de provincie Groningen inzetten voor cultuuronderwijs. Iedereen die betrokken is bij kunst en cultuur (professionals en amateurs) kan zich erbij aansluiten.

16-11-2021

Alle 15.000 studenten in aanraking te laten komen met cultuureducatie, dat is het streven van ROC Friese Poort. De school heeft een heldere visie en missie waarin brede vorming is gekoppeld aan kunst en cultuur. Om deze ambitie vanuit de organisatie handen en voeten te geven, is in 2018 het practoraat brede vorming ingericht.

10-11-2021

Dat de cultuursector zeker ook functies te bieden heeft voor mbo’ers, bleek wel uit de Community of Practice in Rotterdam. Negen culturele instellingen openden hun deuren voor studenten van ROC Zadkine en zo leerden ze over en weer een nieuwe wereld kennen. De Community of Practice (CoP) is ingezet als leergemeenschap buiten de bestaande onderwijskaders. Acht studenten van verschillende opleidingen, leerjaren en niveaus liepen van september 2019 tot februari 2020 stage. Uitgangspunt was een proces van co-creatie met aandacht voor de persoonlijke ontwikkeling van de student en aansluiting op de leerdoelen. Die draaide mee in verschillende werkzaamheden zoals het mede-organiseren van een festival of productie, (artistiek) onderzoek doen of meedraaien in bijvoorbeeld het project Boijmans in de klas.

03-11-2021

De Rijksoverheid stelt middels het Nationaal Programma Onderwijs (NPO) 11 miljard beschikbaar voor de bestrijding van de door corona opgelopen onderwijsachterstanden, maar instrumentaliseert en marginaliseert daarbij vakken als cultuureducatie. Dat stelt Paul Pos, hoofddocent kunsteducatie van de Willem de Kooning Academie / docent Master Kunsteducatie van Codarts, Rotterdam. Ook wat je niet meet, moet gewaardeerd worden in het onderwijs.

02-11-2021

De lockdowns hebben geleid tot omvangrijke leerverliezen. Deze staan voor leesvaardigheid bij basisscholieren gelijk aan zeven weken onderwijs, terwijl ze bij middelbare scholieren oplopen tot een half jaar.

27-10-2021

De expositie World Press Photo 2021 blikt terug op het bewogen nieuwsjaar 2020, met thema’s als Covid-19, Black Lives Matter, de klimaatcrisis en transgenderrechten. En is te zien in De Cacaofabriek in Helmond. Directeur Jochem Otten van De Cacaofabriek is opgetogen dat de tentoonstelling weer naar Helmond komt. In maart 2020 was de vorige editie van WPP er kort te zien „We ontvingen in het eerste weekend duizend bezoekers en de week daaropvolgend nog eens duizend.” Toen ging de deur dicht op verzoek van het RIVM en de rijksoverheid vanwege corona. Voor scholen uit het basis- en voortgezet onderwijs hebben De Cacaofabriek en scholenkoepel OBSH het project Blik op de wereld 2.0 opgezet. Leerlingen trekken in groepjes door de eigen wijk om samen één nieuwswaardig beeldverhaal te maken. Groepen 7 en 8 van basisscholen van OBSH zijn er dit schooljaar al mee aan de slag.

21-10-2021

Het Fonds voor Cultuurparticipatie ondersteunt al sinds 2013 cultuureducatieprojecten in het vmbo. Ook deze beleidsperiode heeft het fonds een regeling speciaal voor cultuureducatie in het vmbo, vso en praktijkonderwijs. In de afgelopen 9 jaar zijn bijna 200 projecten ondersteund voor ruim € 10 miljoen. Om stil te staan bij deze projecten en de mensen die het mogelijk maakten, heeft het fonds een publicatie gemaakt om terug te blikken op deze regelingen.

18-10-2021

Alle studenten van ROC Midden-Nederland (locatie Amersfoort) ervaring op laten doen met kunst en cultuur, dat is het streven van directeur Eric Holtman. De school werkt al een paar jaar nauw samen met Theater De Lieve Vrouw . Aanvankelijk alleen theater, maar sinds dit schooljaar is film erbij gekomen. De thema’s van de voorstellingen sluiten aan op de actualiteit en op de interesses van de MBO studenten. En daarmee dragen ze werkelijk bij aan de persoonlijke ontwikkeling en beroepsvaardigheden

13-10-2021

The Residents is een leerorkest. Kinderen leren er dubbel, want zoals bekend leert het bespelen van een instrument je leren: kleine stapjes maken, doelen stellen, voldoening ervaren, discipline. Naast individuele vaardigheden zijn er sociale, zoals naar elkaar luisteren, op je beurt wachten, samenwerken, verantwoordelijkheid dragen. ‘Niet talentontwikkeling, maar beleving’ is het credo van The Residents, het educatieproject van het Residentie Orkest. Een gesprek met Ruth van de Putte, hoofd Educatie.

06-10-2021

We kunnen de kansenongelijkheid in het onderwijs niet langer negeren, benadrukt programmamaker en mbo-docent Karim Amghar. Kunst- en cultuureducatie kunnen een belangrijke rol spelen in het keren van het tij. Hoe kunnen scholen en leraren hier concreet mee aan de slag?

16-09-2021

Wil jij werken aan cultuureducatie in het vmbo, vso of pro, of in het mbo? Sinds 15 september staat de nieuwe regelingen daarvoor van het Fonds voor Cultuurparticipatie open, waarin dat allemaal mogelijk is. De regeling Cultuureducatie vmbo vso pro, en de regeling Cultuureducatie mbo.

01-09-2021

Literatuurhistoricus Sander Bax ontwikkelde een lesmethode om leerlingen enthousiast te maken voor literatuurgeschiedenis. Op Radio 1 legt hij uit hoe zijn lesmethode werkt die leerlingen op de middelbare school aan het denken wil zetten over literatuur en literatuurgeschiedenis. Stimuleer leerlingen op de middelbare school om zelf na te denken over literaire werken door middel van dwarsverbanden met andere literatuur te leggen en de kunstzinnige werkwijze van de schrijver te analyseren. En maak ze zo enthousiast over literatuurgeschiedenis.

01-09-2021

Creativiteit is een belangrijke vaardigheid in het onderwijs. Maar hoe zorg je ervoor dat leerkrachten voldoende handvatten hebben om deze vaardigheid over te brengen? Wat is creativiteit precies, en hoe maak je creativiteit concreet en toepasbaar? Spel is hiervoor een mooi middel. Het LKCAtelier op 16 september is er aan gewijd.

10-08-2021

Buma Music Academy (BMA) werd in 2013 opgestart door Buma Cultuur om het gebrek aan structureel muziekonderwijs te compenseren. Inmiddels maken ruim 600 scholen in het voortgezet onderwijs gebruik van het modulaire muzieklessenpakket. Het afgelopen jaar stond het muziekeducatieplatform op een laag pitje door de pandemie, maar daar gaat verandering in komen. Buma Cultuur lanceert in augustus en september een grootse campagne om Buma Music Academy weer onder de aandacht te brengen. Buma Cultuur-directeur Frank Helmink. “We willen dat leerlingen van iedere school de mogelijkheid krijgen om live of online deel te nemen aan masterclasses. We hebben onder meer vanuit het Investeringsfonds Muziek een uitgebreid programma opgezet, waardoor artiesten en componisten samen met scholieren muziek gaan maken, schrijven en produceren.”

07-07-2021

Demissionair minister van Engelshoven (OCW) gaat extra investeren in het cultuuronderwijs voor studenten binnen het beroepsonderwijs. In een brief, waarin ze  reageert op de vragen en opmerkingen uit het schriftelijk overleg over de brief van 8 juli 2020 over cultuuronderwijs in het middelbaar beroepsonderwijs (mbo), kondigt ze aan om door te gaan met de MBO Card. De minister komt daarmee tegemoet aan de Kamerbrede motie van oktober 2020 om de MBO Card te behouden. De minister breidt ook het programma Cultuureducatie met Kwaliteit uit naar het mbo. Daarbij zal het ministerie door middel van een pilot onderzoeken of de MBO Card – net als de Cultuurkaart – van een budget moet worden voorzien. De minister vindt het belangrijk dat jongeren zich ook binnen het beroepsonderwijs kunnen blijven ontwikkelen op cultureel vlak. Zij ziet in de MBO Card een krachtig instrument om studenten op laagdrempelige wijze in contact te brengen met cultuur. De minister ziet ook een rol weggelegd voor kunst en cultuur binnen het curriculum, zoals in het vakonderwijs of het vak burgerschap. Daarom gaat de minister door middel van een pilot onderzoeken of een MBO Card met budget drempelverlagend werkt om om culturele activiteiten in het onderwijs te integreren.

24-06-2021

Islamitische scholen en cultuureducatie, een onmogelijke combinatie? Zeer zeker niet. Maar het is wel nodig om je te verdiepen in achtergronden en waarden van de islam en de dialoog aan te gaan. Dit atelier biedt achtergrondinformatie en praktijkvoorbeelden. De inhoudelijke terugkoppeling van het LKCAtelier van 17 juni 2021.

22-06-2021

“Film beleven”, wat betekent dat eigenlijk? Welke film kies je voor jouw leerlingen? Waar vind je geschikte films voor jouw leerlingen? En waar vind je die films? Ga je naar de bioscoop, het filmtheater, of blijf je in je klaslokaal? En wat voor vragen kun je stellen om een gesprek op gang te brengen? Filmhub Midden heeft een tutorial waarin de vaardigheid “film beleven” wordt toegelicht.

07-06-2021

Het symposium ‘Kunst- en Cultuuronderwijs als Burgerschapsonderwijs’ werd op 27 mei (online) gehouden, de organisatie lag in handen van Lectoraat kunsteducatie AHK, Radboud Universiteit en LKCA in het kader van de UNESCO Week van de Kunsteducatie. De inleiding werd verzorgd door Hessel Nieuwelink, lector burgerschapsonderwijs aan de Hogeschool van Amsterdam. Na de plenaire lezing gingen de deelnemers in een van de vier interactieve deelsessies dieper in op de rol van kunst- en cultuureducatie in burgerschapsonderwijs. Daarbij zijn reflectie en discussie een wezenlijk onderdeel. Een verslag.

07-06-2021

Om de droom van een inclusief ecosysteem te realiseren, moeten we de oorzaken voor barrières in het huidige stelsel identificeren. Ook moeten we zicht krijgen op wat een lokaal of regionaal leerecosysteem nodig heeft om alle kinderen en jongeren te laten floreren. In de periode 2021-2024 doet LKCA hier onderzoek naar. Een onderdeel daarvan is een essayreeks. In de essays delen mensen hun kennis en ideeën over een inclusiever systeem met het werkveld. In het eerste essay Annelies Bartelink over het hoe en waarom van samenwerken. Fianne Konings gaat in haar essay naar de bron van de leerecosystemen, de ecologische systeemtheorie van Urie Bronfenbrenner.

03-06-2021

Docent Jacques Brooijmans geeft poëzie-essaylessen aan bovenbouw leerlingen VWO in Nederland en België. Hoe pakt hij dit aan?

20-05-2021

Cultuurcoördinatoren in het voortgezet onderwijs hebben steeds meer de behoefte aan aanvullende training om een gedegen en breed gedragen bijdrage te leveren aan het kwalitatieve cultuurbeleid van de school. Om aan die behoefte tegemoet te komen, hebben verschillende culturele steuninstellingen een training opgezet voor cultuurcoördinator in het VO. De eerste pilot start in september en LKCA ondersteunt hen bij dit initiatief.

19-05-2021

 Er is nog veel onwetendheid over de verbinding van kunst en cultuur met levensovertuigingen. Wat is er wel en niet mogelijk met respect voor die overtuiging, hoe ver kan en mag je gaan? Je krijgt in het LKCAtelier van 17 juni voorbeelden van materiaal waarin cultuureducatie en de islam samenkomen. Ook leer je hoe je de dialoog aangaat bij botsende overtuigingen. Saida Franken en Agnes van der Sluijs gaan de dialoog aan over cultuuronderwijs en de islam