25-05-2023

Bijna de helft van alle zzp’ers in de culturele en creatieve sector heeft geen enkele voorziening voor arbeidsongeschiktheid. Soms zijn ze er nog niet aan toegekomen, vaak vinden zij het te duur. Met de regeling ‘Zelfverzekerd’ kun je als zzp’er in de culturele en creatieve sector vooralsnog tot eind juni een deel van je kosten voor een arbeidsongeschiktheidsvoorziening vergoed krijgen. Is een arbeidsongeschiktheidsvoorziening de kosten en de moeite waard? Platform ACCT licht toe.

25-05-2023

Ben jij een opdrachtgever in de culturele en creatieve sector? Via de regeling ‘Zekere Zaak’ kan je nu een financiële bijdrage ontvangen om een opdracht aan een zzp’er om te zetten naar werk in dienstverband. Door Zekere Zaak vond deze transitie de afgelopen drie maanden al bij bijna 100 organisaties plaats.

25-05-2023

Als zelfstandige of freelancer in cultuureducatie of amateurkunst is het niet altijd vanzelfsprekend voor welke activiteiten je een financiële vergoeding krijgt. Hoe zit dat bijvoorbeeld bij jou als je een repetitie voor een koor of muziekgezelschap voorbereidt? Of een les of cursus? Krijg je reistijd vergoed? En ga je in je eigen tijd naar vergaderingen of vallen die binnen je betaalde uren? Om zicht te krijgen op de betaalde en niet-betaalde werkzaamheden van werkenden in opdracht binnen cultuureducatie en amateurkunst, is er een vragenlijst opgesteld. De vragenlijst is een initiatief van opdrachtgevers, werkgevers- en werknemersorganisaties, Platform ACCT (Arbeidsmarkt Culturele en Creatieve Toekomst) en andere belangenorganisaties voor kunstprofessionals, waaronder de Kunstenbond. Samen werken zij aan een sterkere arbeidsmarktpositie voor werkenden in de culturele en creatieve sectoren, bijvoorbeeld door adviestarieven op te stellen.

25-05-2023

In het algemeen lijkt het beter te gaan met het kleinbedrijf. De problemen door hoge energieprijzen, personeelstekorten en de toelevering van producten zijn afgenomen in het vierde kwartaal van 2022. Toch kan alsnog ruim de helft van de ondernemers niet goed rondkomen. Dat heeft zijn weerslag op hun mentale en fysieke gesteldheid. Eén op de zes ondernemers heeft burn-outklachten. De culturele sector staat er relatief het slechtste voor. De culturele sector loopt sterk uit de pas in omzet en ondernemersinkomen. 51% heeft een omzet onder de €1.500,- en 56% verdient onder bijstandsniveau. Ook de groeiverwachtingen in de culturele sector zijn fors lager dan in andere sectoren. De sector kent ook het hoogste aantal ondernemers dat wil stoppen, gevolgd door de horeca. Opvallend is dat de culturele sector het best in staat is hun rekeningen op tijd te betalen. Samen met de zakelijke dienstverlening, die van alle sectoren de beste nettomarges kent. Bijna de helft van de ondernemers heeft behoefte aan extra kapitaal voor investeringen. In de culturele sector is deze behoefte het laagste, maar nog altijd 31%. De behoefte is het grootst bij starters, (sterk) groeiende ondernemers en ondernemers die herstellen van de corona perikelen. Cultuur+Ondernemen deed mee aan de 9e editie van Kleinbedrijf Index, een onderzoek naar de economische situatie van zzp’ers en kleine ondernemingen.

04-05-2023

In het regeerakkoord is afgesproken dat er een arbeidsongeschiktheidsverzekering komt voor alle zelfstandigen. In april heeft Minister van Gennip in een brief aan de Kamer de uitwerking van deze plannen opgetekend. De plannen zijn een voorproefje van het wetsvoorstel, dat deze zomer openbaar wordt. De verplichte AOV voor zelfstandigen gaat op zijn vroegst ingevoerd worden in 2027. De bezwaren die de Kunstenbond eerder maakte zijn met deze uitwerking niet weggenomen. De belangrijkste drie punten waarop de Kunstenbond de plannen toetst zijn betaalbaarheid, keuzevrijheid en toegankelijkheid. Op alle drie de punten is veel aan te merken. De bezwaren die Kunstenbond bij de introductie van de plannen hadden, zijn nog niet weggenomen. De Kunstenbond stelt deze verplichte AOV niet te betalen is. Een recente peiling bevestigt dit: 56% van de respondenten geeft als reden dat ze geen AOV hebben omdat dit te duur is. Door inflatie lopen de kosten al hoog op en die zijn lang niet altijd door te berekenen. Het zou problematisch zijn als daar nog eens 8% AOV-premie bovenop moet komen. De budgetten van gesubsidieerde instellingen worden vooralsnog niet extra verhoogd om deze kosten op te vangen – dat zou wel moeten. Doorberekening van kosten aan het publiek is ook geen makkelijke optie omdat dit leidt tot vraaguitval. De plannen van de minister beperken de keuzevrijheid. De wachttijd (de periode voordat de arbeidsongeschiktheidsuitkering begint) wordt standaard 1 jaar. Kiezen voor 2 jaar is geen optie meer, terwijl de premie lager is bij een langere wachttijd. De vrijstelling voor de landbouwsector komt te vervallen en alle zzp’ers die winstaangifte inkomstenbelasting doen, vallen onder de verzekering. Ook de opt-out mogelijkheid staat onder druk: dat kan alleen als je evenveel betaalt en minimaal dezelfde dekking neemt als de verplichte verzekering. Bovendien waarschuwt de minister dat er ook een kans is dat er helemaal geen opt-out komt. De culturele en creatieve sector is met 50% zpp de sector met het grootste percentage zzp’ers: ongeveer 150.000 zijn het er. Een derde van die groep doet geen winstaangifte en is resultaatgenieter. Het kabinet ziet dat deze groep in de culturele sector een substantieel inkomen haalt uit resultaat, maar biedt hen geen mogelijkheid zich te verzekeren. Verdien je als zzp’ers flink meer dan het minimumloon, dan ben je ook nog steeds aangewezen op een verzekeraar. En combineer je een baan met werken als zelfstandige, of werk je afwisselend in loondienst of als zelfstandige, dan hou je ook verzekeringsproblemen.

04-05-2023

Doorstromen van mbo naar hbo blijkt lastig in de praktijk. De laatste jaren neemt het aantal studenten dat succesvol overstapt steeds verder af, blijkt uit onderzoek van ResearchNed uit 2020 Het aantal mbo’ers dat het hoogste niveau haalt is weliswaar sterk gestegen, maar een steeds kleiner deel vervolgt zijn opleiding daarna. Dat baart zorgen, schrijven de onderzoekers, ‘omdat in het mbo relatief veel eerstegeneratiestudenten studeren en studenten met een (niet-westerse) migratieachtergrond. De emancipatorische functie van het hbo lijkt door de afnemende doorstroom minder doeltreffend te worden. Na een creatieve opleiding aan het mbo ligt de wereld niet bepaald aan je voeten, maar doorstromen naar het hbo is vaak lastig. Op verschillende plekken in het land wordt gewerkt aan oplossingen, zo blijkt uit een rondgang langs een aantal spelers in het werkveld. Vera Spaans sprak met een aantal betrokkenen. Marieke Gervers, die opleidingsmanager was bij een aantal creatieve opleidingen bij het mbo in Amsterdam : . ‘Op het mbo is heel veel diversiteit. De studenten hebben veel verschillende achtergronden, en hun ouders kennen soms de weg in het Nederlandse onderwijssysteem niet. Dat speelt allemaal mee. Terwijl die studenten het talent hebben om het andere verhaal te vertellen en dat moet de samenleving horen.’ Wat gaat er dan mis? Gervers: ‘Alumni zeiden: we hebben het geprobeerd, maar we voelden ons niet gezien in het werkveld, door potentiële opdrachtgevers. En het hbo was niet wat ik zocht. Dus uiteindelijk komen ze terecht in een andere sector. Heel goed, zegt de samenleving dan, je hebt nuttig werk. Maar ik denk: shit, jij had een heel andere missie in het leven.’ Het hbo, stelt Gervers vast, sluit doorgaans beter aan bij havisten dan bij mbo’ers. ‘Na het mbo ben je gewoon nog niet klaar voor de arbeidsmarkt. In elk geval niet in de creatieve hoek. In deze sector bestaat meer dan de helft van de mensen uit zzp’ers. Het is een grillige sector zonder grote werkgevers om zaken mee te doen. De mbo-opgeleide makers snappen gewoon vaak nog niet hoe de hazen lopen. Naast de skills moet je ook het netwerk hebben om je ertussen te wurmen, want anders gaan alle mooie opdrachten – die zijn er genoeg – naar de mensen die al verder zijn dan jij.’ Gervers besloot een alternatief op te zetten naast het hbo, toegespitst op de ontwikkelbehoefte van creatieve mbo-gediplomeerden: de Amsterdame stichting sQuare in 2018: een broedplaats voor creatieve makers én een private exameninstelling. In Rotterdam wordt op een heel andere manier gekeken naar hoe mbo en hbo beter op elkaar kunnen aansluiten. Wilma Franchimon en Winfried Houtman staan aan de wieg van Cultuur&Campus in Rotterdam, een cultuurproject dat van de kunstopleidingen van de stad meer één geheel moet maken. De kunstonderwijsinstellingen zitten in Rotterdam -Noord, terwijl in Zuid diverse mbo-opleidingen gevestigd zijn. Winfried Houtman, ambtenaar bij de gemeente Rotterdam en kwartiermaker van Cultuur&Campus: ‘We willen uiteindelijk dat in Zuid de hele onderwijsketen aanwezig is. Dus dat je in je eigen buurt niet alleen naar de basis- en de middelbare school kunt, maar dat je er daarna ook alle vervolgopleidingen kunt doen, mbo, hbo én universiteit. Dat verlaagt de drempel om door te leren.’ ‘Mbo en hbo kunnen sowieso veel leren van elkaar’, vindt Marlies Weeting van Rijn IJssel. ‘Ik hoor dat mbo’ers die doorstromen naar het hbo al veel beter weten wie ze zijn en waar ze voor staan dan de havo- en vwo-leerlingen bij wie ze in de klas komen. Tegelijk vinden ze het ook pittig: het hbo is wel een tandje erbij. Mede daarom is het goed dat studenten tijdens hun mbo-opleiding al zeven weken stage lopen aan het hbo.’

04-05-2023

Zzp’ers bouwen geen pensioen op via een werkgever en dienen daarom zelf plannen te maken voor later. Het programma Oog voor Impuls stimuleert zzp’ers in de culturele en creatieve sector om een gezonde beroepspraktijk te ontwikkelen, met onder meer een pensioenvoorziening. Ter ondersteuning heeft het Ministerie van OCW voor een bepaalde periode een stimuleringsbudget vrijgemaakt. De regeling staat open voor zzp’ers in de culturele en creatieve sector die voor hun pensioen sparen via een lijfrenterekening of lijfrenteverzekering. Zzp’ers in de sector die ook een baan in loondienst hebben en vrijwillig extra sparen via een pensioenfonds, kunnen ook een aanvraag doen. Lees voor extra informatie goed de spelregels door. Met de regeling ‘Nu voor Later’ kun je als zzp’er vanaf 17 april een tijdelijke bijdrage krijgen voor de opbouw van je pensioenvoorziening.

04-05-2023

Minister Wiersma wil weer meer grip op het onderwijs: ‘Wat autonomie en vrijheid heet, is eigenlijk de boel aan zijn lot overlaten’. Dat die houding van de overheid niet goed uitpakt voor het kunstonderwijs hebben we de afgelopen decennia kunnen zien, stelt Ronald Kox. Hij pleit voor een verplichte kunstvakdocent op iedere basisschool, werkt uit welke drempels moeten worden overwonnen én doet een oproep aan de Tweede Kamer.

04-05-2023

Architecten behoren traditioneel gezien niet tot een beroepsgroep met een sterke vakbond: net als bij andere beroepen in het culturele werkveld is het gebruikelijker om jezelf te zien als zelfstandig ondernemer, die eerdaags een eigen bureau zal starten. Zo vereenzelvigen architecten zich liever met hun baas dan met de positie van de werknemer. Hoe staat het met de positie van werknemers in de architectuurpraktijk? Hoe zien werknemers hun eigen positie en wat is er nodig om onderlinge solidariteit in de praktijk te verbeteren? Catherine Koekoek en Veerle Alkemade lazen de publicatie  ‘Can this be? Surely this cannot be? Architectural Workers Organising in Europe’ van Marisa Cortright en concluderen dat een duurzamere architectuurpraktijk alleen mogelijk is door je lot als werknemer in de architectuur te verbinden aan de internationale arbeidersbeweging.

01-05-2023

Meer Nederlanders hebben zich vorig jaar bij de Kamer van Koophandel (KvK) ingeschreven en zijn voor zichzelf begonnen. Uit cijfers die de Kamer van Koophandel op 13 april bekendmaakt blijkt dat in het eerste kwartaal dit jaar 12,6 procent meer ondernemingen staan ingeschreven. Het overgrote deel daarvan betreft zzp’ers. Meer zelfstandigen kwamen er vooral bij in de sectoren horeca (29 procent), detailhandel (25,5 procent), zakelijke diensten (21,9 procent) en cultuur, sport en recreatie (20,6 procent). Bij de financiële instellingen (-18,3 procent), groothandel (-10,5 procent) en land- en tuinbouw (-1,5 procent) nam het aantal starters het sterkst af. Tussen alle getallen zitten forse uitschieters, vooral in de cultuursector. Bijvoorbeeld in de deelsectoren ‘beoefening van podiumkunst’ en ‘dienstverlening voor uitvoerende kunst’ (licht- en geluidstechnici, marketing en dergelijke). Daar steeg tijdens de eerste drie maanden van dit jaar het aantal starters met respectievelijk 62 en 71 procent ten opzichte van het eerste kwartaal van 2022. Niet dat ineens al het personeel in de podiumkunsten voor zichzelf wil beginnen. In het eerste kwartaal van vorig jaar waren nog veel beperkende coronamaatregelen van kracht. Theaters bijvoorbeeld mochten pas op 18 februari de anderhalve meter regel loslaten. Tot 26 januari 2022 waren zij zelfs dicht. De sterke stijging laat dus vooral zien dat deze delen van de cultuursector terugveren naar het oude normaal en dat er geen angst meer is voor nieuwe sluitingen. Tijdens de pandemie koos een aantal mensen in de cultuursector voor ander werk in loondienst. Deze zelfstandigen keren nu terug in de cultuursector. Toch is niet alleen de terugkeer naar het oude normaal verantwoordelijk voor de stijging van het aantal zzp’ers. Voor zowel de cultuursector als andere sectoren geldt dat (parttime) zzp-schap aantrekkelijk blijft. De KvK maakte ook bekend dat in het eerste kwartaal van dit jaar 57 procent meer bedrijven failliet gingen. Ook dat is een inhaaleffect van corona, toen veel bedrijven nog werden gesteund met overheidsmaatregelen.

01-05-2023

Als de overheid muziekles niet ondersteunt, krijgen muziekdocenten slechter betaald en zijn de lessen duurder. Dat blijkt uit een inventarisatie van muziekles in Nederland, gedaan door onderzoekers van het Prins Claus Conservatorium in Groningen en het ArtEZ Conservatorium in Zwolle. De inventarisatie in de zes noordelijke en oostelijke provincies ( (Drenthe, Groningen, Friesland, Flevoland, Overijssel en Gelderland). In het rapport worden lestarieven in de verschillende provincies met elkaar vergeleken. Ook is gekeken naar de arbeidspositie, opleiding en honorering van muziekdocenten. Tenslotte is er geïnventariseerd in hoeverre de gemeenten uit het zoekgebied het ondersteunen van naschools muziekonderwijs tot hun taak rekenen. Conclusie is dat er in de sector naschoolse muziekeducatie veel muziekdocenten werken en er nog steeds veel muziekscholen zijn. Wel zijn de verschijningsvormen veranderd. Hoewel er dus op dit moment geen sprake is van de veelbesproken ‘kaalslag’, zijn er wel degelijk serieuze zorgen voor wat betreft de financiële toegankelijkheid en bereikbaarheid van aanbod, met name in minder stedelijk gebied, en ook rond de honorering van docenten en de aanwas van nieuwe docenten. De toegankelijkheid van muzieklessen staat onder druk nu de overheid zich steeds verder heeft teruggetrokken uit het naschoolse kunst- en muziekonderwijs. Dat wringt vooral voor mensen buiten de steden, en gezinnen met een laag inkomen. „De markt voor docenten is echt mager”, zegt lector kunsteducatie Evert Bisschop Boele over de resultaten. „Het is een beetje overleven.” Lector Bisschop Boele en Imre Kruis – die aan het conservatorium in Groningen en bij ArtEZ les geeft in muziekpedagogiek – begonnen hun telling vanwege het ontbreken van harde gegevens over muziekeducatie in Nederland. Alle lopende inventarisaties, zoals van het CBS, zijn de afgelopen jaren beëindigd omdat de los-vaste organisaties van kunst- en muziekdocenten te lastig bereikbaar bleken voor onderzoek. Veel docenten hebben, na het verdwijnen van door gemeente gesubsidieerde muziekscholen, als zzp’er hun lessen voortgezet, in meer of minder georganiseerde verbanden. De onderzoekers vonden in de zes provincies nog 30 muziekscholen met docenten in loondienst, en bijna 150 verbanden van zzp’ers. Die zzp’ers verdienen gemiddeld 41 euro per uur. Dat is doorgaans niet de eerlijke betaling (fair pay) die staatssecretaris Gunay Uslu probeert in te voeren in de cultuursector. Om uit te komen op een cao-loon zou het zzp-uurtarief moeten oplopen van 40 euro voor muziekdocenten zonder ervaring naar 62 euro met twintig jaar ervaring. „Docenten vinden het moeilijk om door de jaren heen hun tarieven te verhogen”, zegt onderzoeker Imre Kruis. „Daardoor lopen ze steeds achter de feiten aan.” Overheden vragen doorgaans van gesubsidieerde instellingen, ook gemeentelijke muziekscholen, dat ze hun personeel eerlijk betalen. In de praktijk is echter vaak niet duidelijk wat ‘eerlijk’ voor zzp’ers inhoudt, zegt Karin Boelhouwer van de Kunstenbond. „Als instellingen zeggen dat ze eerlijk betalen, geloven gemeenteambtenaren dat. Ik voer regelmatig gesprekken met ambtenaren over hoe je fair pay echt regelt.” De afgelopen jaren ontwikkelde het Platform ACCT, dat in opdracht van het ministerie van OCW aan de invoering van eerlijke betaling werkt, de Digipacct-tool. Daarmee zijn cao-lonen (zoals van de Cao Kunsteducatie) om te rekenen naar redelijke zzp-tarieven. Zowel Boelhouwer als de Groningse onderzoekers pleiten ervoor om die rekenmethode te hanteren. Imre Kruis: „Ook omdat die laat zien dat ervaring beloond zou moeten worden.” De Groningers verwachten echter dat veel muziekdocenten hun tarief niet zomaar verhogen tot die norm, omdat muziekles – vooral privéles – dan te duur wordt voor veel gezinnen. „Dan is fair pay wel geregeld, maar toegankelijkheid niet”, zegt Evert Bisschop Boele. „De toegankelijkheid staat echt onder druk. Als we dat als samenleving niet willen, moeten we muziekles ondersteunen.” De inventarisatie laat zien dat zzp-docenten bij muziekscholen mét overheidssubsidie 11 euro per uur meer verdienen dan elders, en dat leerlingen er ruim 5 euro per uur minder betalen. Kruis en Bisschop Boele waarschuwen ook dat een tekort aan muziekdocenten aan het ontstaan is, vooral in plattelandsgebieden. Volgens hen komt dat deels doordat bestaande muziekdocenten overstappen naar een baan met betere inkomsten. Ook zien ze dat er te weinig nieuwe docenten bijkomen. Het vak lijkt daarom te vergrijzen. In hun rapport noemen ze als voorbeeld dat in de noordelijke provincies de meeste blokfluitdocenten bijna met pensioen gaan, en er geen vervangers zijn. Zo ontstaan er buiten de steden steeds meer ‘witte vlekken’ in het aanbod van muziekles.

13-04-2023

Het kabinet is van plan om een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zzp'ers en dus ook beeldend kunstenaars door te voeren. Deze zou dan op z'n vroegst ingevoerd worden in 2027. Na het versneld afbouwen van de zelfstandigenaftrek, zou de verplichte AOV een nieuwe lastenverzwaring voor zzp'ers en dus ook beeldend kunstenaars betekenen. BOK toont aan waarom een nieuwe kostenpost voor zzp'ers die een beroep hebben waarbij zij per definitie zelfstandigen zijn, zoals beeldend kunstenaars, zeer onverstandig is.

11-04-2023

De Kunstenbond heeft gereageerd op het advies van de Raad voor Cultuur over de aanvraag- en beoordelingsprocedure BIS-advies 2025-2028. De Raad voor Cultuur wil alle BIS-instellingen verplichten om per 1 januari 2025 collectieve tariefafspraken voor alle werknemers en zzp’ers te hebben en zich hieraan te houden. De Kunstenbond kan zich hier alleen maar bij aansluiten. Na jarenlange lobby heeft de Kunstenbond immers voor elkaar gekregen dat collectief onderhandelen en het maken van tariefafspraken nu ook voor zzp’ers mogelijk is. Na deze verworvenheid is het belangrijk om dit recht zo snel mogelijk in de praktijk te gaan brengen. De Raad vindt het daarnaast van belang dat instellingen realistisch begroten en dit goed toelichten. In eerdere beoordelingsrondes heeft de Raad vaak begrotingen aangetroffen die uitgingen van schijnbaar onrealistische, onvoldoende onderbouwde toenames van (eigen) inkomsten. De Kunstenbond juicht het toe als de Raad voor Cultuur dit dus niet langer door de vingers zal zien. De Kunstenbond ziet in de noodzaak van een nieuw stelsel, net zoals de Raad voor Cultuur, geen reden om eerlijke betaling van werkenden uit te stellen. De sector had voor de huidige cultuurperiode 2021-2024 de opdracht om – stapsgewijs – de inhoud van de Fair Practice Code te vertalen naar concreet beleid. “Deze broodnodige omslag naar ‘toepassen’ moeten we juist nu van de sector vragen; eerlijke betaling is noodzakelijk om een stevig fundament onder de sector te leggen, waarop verder kan worden gebouwd. De implementatie van de drie codes duldt dus geen uitstel”, volgens de vakbond. De Kunstenbond is met het ministerie in gesprek om de waardering voor cultuur, naast meer overheidsfinanciering, ook op andere manieren mogelijk te maken en te stimuleren. Dit kan door economische stimuleringsmaatregelen, fiscale maatregelen en verbetering in het auteurscontractenrecht. De Kunstenbond pleit voor een subsidiestelsel waarin naast de instellingen, cultuurmakers veel meer centraal komen te staan.

04-04-2023

De Internationale Arbeidsorganisatie van de Verenigde Naties (ILO) ging dit jaar voor het eerste sinds 2014 weer specifiek over de culturele en creatieve sector. Er werden verschillende afspraken over de verbetering van de arbeidsmarktpositie van cultuurwerkers gemaakt. De Kunstenbond was als enige vertegenwoordiger van Nederlandse werkenden aanwezig bij een technische bijeenkomst over de toekomst van werk in de culturele en creatieve sector. De nu overeengekomen ILO-conclusies vormen een extra instrument in het dagelijks werk van de Kunstenbond. Ze verplichten overheden namelijk om: afspraken te maken en/of wetgeving op te stellen om te lange werktijd te verminderen; te zorgen voor uitgebreide, adequate en duurzame sociale zekerheid en pensioenregelingen voor alle werkenden, ongeacht hun contractsvorm (dus ook zzp’ers); te zorgen dat er stevig wordt ingezet op het mogelijk maken van een leven lang ontwikkelen, deels ook door de overheid gefinancierd; te zorgen dat het gebruik van AI op een ‘op de mens gerichte’ wijze wordt ingezet en dus als aanvulling op onze menselijke inzet en creativiteit, níet met het doel dit te vervangen – inclusief het recht op toestemming voor gebruik; te bevorderen dat er veel minder op informele basis (zonder contract) werk wordt verstrekt en aanvaard, omdat dit bij werkenden vaak leidt tot onzekerheid en afwezigheid van eerlijke voorwaarden.

04-04-2023

Het kabinet heeft het advies van de SER van 2 juni 2021 voor een beter werkende arbeidsmarkt (SER-MLT) in overleg met sociale partners technisch uitgewerkt en zet het wetgevingstraject nu in gang. Dat heeft minister Van Gennip van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) de Tweede Kamer 3 april in een brief laten weten. De maatregelen moeten zorgen voor meer inkomenszekerheid voor specifieke groepen, bijvoorbeeld door een einde te maken aan eindeloze ketens van tijdelijke contracten. Voor werkgevers biedt het maatregelenpakket meer wendbaarheid in geval van crisis en ziekte en lagere WW-premies voor contracten die in hun aard ‘vast’ zijn. ‘Het gaat om een integraal, samenhangend pakket waarvan de onderdelen ook zoveel mogelijk in samenhang moeten worden ingevoerd’, aldus grote werkgeversorganisaties als VNO-NCW, MKB-Nederland en LTO. In de Kamerbrief schrijft Van Gennip hoe ze dit voor elkaar wil krijgen.  “Er moet ruimte zijn voor ondernemerschap, maar uitgangspunt blijft dat structureel werk in loondienstverband moet plaatsvinden”, zei minister Van Gennip tegen ZiPconomy.

23-03-2023

In februari 2023 publiceerde de Autoriteit Consument & Markt (ACM) een nieuwe leidraad voor tariefafspraken voor zzp'ers die diensten leveren door middel van eigen arbeid. De leidraad is in het bijzonder bedoeld voor zzp’ers die een relatief laag inkomen, een onzekere bestaans- en inkomenspositie en een zwakke onderhandelingspositie hebben.

16-02-2023

Professionals werkzaam in de culturele en creatieve sector kunnen een aanvraag doen bij het programma Permanente Professionele Ontwikkeling, ook wel Werktuig PPO genoemd. Heb je vanwege de beperkende maatregelen tijdelijk een baan buiten de sector? Ook dan kan je een aanvraag doen. Werktuig PPO stimuleert de professionele ontwikkeling en de loopbaankansen van werkenden en werkzoekenden in de sector. Dat kunnen mensen zijn in verschillende functies bij van culturele en creatieve organisaties. Ook zelfstandigen die geregistreerd staan onder één van de bedrijfstakken van kunst, erfgoed, media of creatieve industrie kunnen een aanvraag doen. Werktuig PPO is er niet voor mensen die in de creatieve of culturele sector willen gaan werken en niet over de juiste kwalificaties (minimaal MBO 4) beschikken. De aanvraag van een boekhouder voor een opleiding tot fotograaf bijvoorbeeld maakt geen kans op een bijdrage. Werktuig PPO loopt tot eind 2024. Daarna zal de sector (organisaties en werkenden) zelf de middelen voor permanente professionele ontwikkeling op dienen te brengen. Het bestuur van Platform ACCT, waarin werkgevers/opdrachtgevers en werknemers/zelfstandigen vertegenwoordigd zijn, heeft van het ministerie van OCW het budget en de opdracht gekregen om het programma PPO uit te voeren. PPO kent 3 regelingen; twee voor professionals en één voor organisaties. Naast Werktuig PPO  zijn dat nog LoopbaanAPK (voor professionals) en Digitale Transformatie (organisaties)

16-02-2023

De Rijksoverheid wil toepassing van de Wet DBA en het in (vaste) dienst nemen van (schijn)zelfstandigen in de culturele sector ondersteunen en heeft hiervoor een stimuleringsbudget vrijgemaakt. De regeling Zekere Zaak binnen het programma Oog voor Impuls stimuleert organisaties vanaf 1 december 2022 om die transitie (zzp’ers in dienst nemen) in gang te zetten. Heb je als werk- of opdrachtgever in het afgelopen jaar een zzp’er ingehuurd die je nu in dienst wilt nemen? Dan kan je een tegemoetkoming vragen. Die bestaat uit : een eenmalige stimuleringsbijdrage van € 1.000,- en een tegemoetkoming voor de werkgeverslagen van 23% van het brutosalaris voor een periode van maximaal 12 maanden. De tegemoetkoming kan worden aangevraagd voor arbeidsovereenkomsten die na 1 juli 2022 zijn aangegaan. De regeling geldt momenteel tot en met 30 juni 2023 (of zolang het budget reikt) en staat open voor iedere organisatie in de culturele of creatieve sector.

16-02-2023

Ben jij een zzp’er in de culturele en creatieve sector? Heb jij een plan voor hoe je rond gaat komen als je onverhoopt ziek of arbeidsongeschikt wordt? Met een arbeidsongeschiktheidsverzekering of een schenkkring heb je een vangnet voor het geval je niet meer in staat bent om te werken. Een broodfonds kan helpen om voor de kortere termijn reserves op te bouwen. Je kunt zelf kiezen voor welk deel van je inkomen je een vangnet nodig hebt. Volgens het CBS heeft bijna de helft van alle zzp’ers in de culturele en creatieve sector geen enkele voorziening voor arbeidsongeschiktheid. Het programma Oog voor Impuls stimuleert zzp’ers in de culturele en creatieve sector om hier iets aan te doen. Met de regeling ‘Zelfverzekerd’ kun je tijdelijk een bijdrage krijgen voor de kosten van een verzekering, fonds of schenkkring voor ziekte en arbeidsongeschiktheid. Al 3000 zzp’ers gingen je voor. “De regeling Zelfverzekerd heeft mij over de drempel getrokken om eindelijk eens goed te kijken naar een gezond financieel vangnet voor als ik onverhoopt arbeidsongeschikt raak. Ik merk dat het mij rust biedt en vertrouwen geeft voor een stabiele toekomst”, vertelt Jurgen van Tolie. In zijn dagelijkse praktijk is hij werkzaam als projectleider en artistiek leider bij Die Weltbühne, een stichting die op projectbasis voorstellingen maakt. Zelfverzekerd is mogelijk gemaakt door het Ministerie van OCW. De bijdrage bestaat uit een vergoeding van 50% van de maandelijkse kosten van een voorziening, voor maximaal 12 maanden. Ga je voor het eerst een voorziening voor arbeidsongeschiktheid regelen? Dan kan je in aanmerking komen voor een aanvullende stimulansbonus van € 120,-, als tegemoetkoming voor de afsluitkosten. Je kunt de bijdrage aanvragen zodra jouw afsluiting of deelname rond is.

09-02-2023

Werkenden en werkzoekenden kunnen een STAP-budget van maximaal € 1.000 per jaar aanvragen voor scholing en ontwikkeling. Deze subsidie kan worden gebruikt voor een training, cursus of opleiding. De subsidie heet STAP, wat staat voor STimulering Arbeidsmarkt Positie. Op 28 februari 2023 kan het STAP-budget (Stimulering ArbeidsmarktPositie) weer worden aangevraagd.

02-02-2023

Op 1 februari was staatssecretaris Uslu van Cultuur te gast bij de Kunstenbond en de Creatieve Coalitie voor een gesprek over fair pay en de positie van makers op de arbeidsmarkt. Een schrijnend voorbeeld van de slechte arbeidsmarktpositie van makers, die in alle culturele deelsectoren te zien is, werd onlangs duidelijk uit de resultaten van een onderzoek naar fair pay in de popmuziek. De uitkomst van dit onderzoek was schokkend: de kloof tussen de huidige praktijk en een redelijke fair pay norm is gemiddeld 75%. Om de positie van makers te verbeteren is kunstenaarsbeleid nodig: cultuurbeleid waarbij de maker centraal staat. Het huidige cultuurbeleid is te eenzijdig gericht op instellingen en plaatst de – vaak flexibel werkende – makers en uitvoerenden in een afhankelijke positie. Volgens de belangenorganisaties levert dit een kwetsbare positie op voor de werkende. Dit leidt tot slechte contracten, oneerlijke beloning, grote risico’s op ongezonde werkdruk en grensoverschrijdend gedrag. Daarnaast leidt het tot onevenredige schade bij crises, zoals bij corona en bij de stijging van energieprijzen. Volgens de Kunstenbond en de Creatieve Coalitie zit de structurele oplossing in het concreet maken en handhaven van de breed omarmde Fair Practice Code en Code Diversiteit en Inclusie: handhaafbare afspraken over gelijke kansen, betere beloningen en eerlijke contracten. Hierin spelen de sociale partners een belangrijke rol, maar ook de staatssecretaris. Zij heeft een voorwaardenscheppende en een regisserende taak, en kan als financier ook de naleving van deze codes afdwingen en handhaven. De Kunstenbond en de Creatieve Coalitie hebben in hun gesprek met de staatssecretaris aangedrongen op invoering van verplichtende maatregelen om fair pay en fair practice na te komen en cultuurmakers in het toekomstige beleid centraal te stellen. Ook voor het waarmaken van andere ambities van de staatssecretaris op het gebied van cultuureducatie en – participatie is herstel van de arbeidsmarkt en verbetering van de positie van de cultuurmakers en kunstprofessionals een essentiële voorwaarde.

02-02-2023

Op 17 januari 2023 vond in Veem House for Performance het symposium ‘De Kunst van het Maken’ plaats, georganiseerd door onderzoeksjournalist en Platform BK-bestuurslid Renée Steenbergen, Veem House en Platform BK. Aanleiding: het recent verschenen boek van Steenbergen over systeemfouten in de kunst- en cultuursector die al langer spelen, maar door de coronacrisis zichtbaarder zijn geworden. En zes voorstellen om het systeem anders in te richten en deze problemen bij de wortel aan te pakken waardoor de praktijken van kunstenaars en makers centraal komen te staan. In de introductie gaf Steenbergen een korte samenvatting van de systeemkritiek die in haar boek De Kunst van Anders uitgebreid besproken worden, zoals het feit dat instellingen centraal staan in het cultuurbeleid wat het lastig maakt voor individuele makers om direct geld te werven en de uitgebreide verantwoordingen die na het ontvangen van een subsidie aangeleverd moeten worden waaruit voornamelijk wantrouwen spreekt. De nadruk op groei en productiviteit hebben geleid tot onderbetaling van twee-derde van de sector, onder wie veel freelance cultuurwerkers. De kunstwereld is een lage lonensector geworden en dat is beschamend. Ze deed de oproep om tijdens het symposium onze collectieve denkkracht in te zetten om tot concrete voorstellen ter verbetering en innovatie te komen, in plaats van uitgebreide analyses waarom het huidige systeem niet goed functioneert. De nood is simpelweg te hoog onder de duizenden on(der)betaalde makers en cultuurwerkers die overgeleverd zijn aan zzp-overeenkomsten. De middag was opgedeeld in drie panels – de makers, instellingen en vermogensfondsen – om vanuit verschillende posities binnen de sector te komen tot hervormingen om de maakpraktijk centraal te stellen. Een verslag door Esmee Schoutens. En een verslag van Wijbrand Schaap. 

16-01-2023

Zzp’ers in de culturele en creatieve sector hebben onevenredige schade geleden door coronamaatregelen en gebrekkige steunverlening. De Kunstenbond stelde de Staat deze zomer met een sommatiebrief aansprakelijk, maar de Staat wees eind augustus aansprakelijkheid af. Daarop besloot de Kunstenbond om een rechtszaak tegen de Staat aan te spannen, samen met negen gedupeerde leden. Begin december ging de dagvaarding de deur uit en inmiddels is de Staat officieel voor de rechter gedaagd door de Kunstenbond. Het duurt naar verwachting nog een paar weken voordat de Kunstenbond een formele reactie krijgt op de dagvaarding, die uit een behoorlijk pak papier bestaat.

16-01-2023

“Vanaf 2025 is er structureel extra budget voor fair pay,” aldus staatssecretaris Gunal Uslu in NRC, 10 januari jl. “Instellingen die gesubsidieerd worden hebben dan budget om zzp’ers beter te betalen. Ik kan nog niet zeggen of ik dat als harde subsidievoorwaarde ga opleggen, instellingen worden al gek van alle hokjes die ze moeten afvinken, maar het extra geld is wel daarvoor bedoeld.” Podium, NPO Klassiek, vroeg de Kunstenbond en Kunsten '92 om een reactie. Beide geven aan blij te zijn met de positiviteit en het enthousiasme van de staatssecretaris, en hoe ze empathie zoekt bij de politiek. Maar er zijn ook zorgen. Extra geld voor de makers, dat klinkt de secretaris van Kunsten '92, Marianne Versteegh, als muziek in de oren: “Meer steun voor makers is noodzakelijk. We zijn daarentegen wel nieuwsgierig hoe dat gaat uitpakken. Want, hoewel het fijn is dat het publiek weer terugkomt, en het daarmee lijkt alsof we de coronaperiode achter ons hebben gelaten, dat geldt zeker niet voor de makers. Zij ervaren nog steeds een achterstand in inkomsten”. Dat beaamt ook Karin Boelhouwer, belangenbehartiger kunsteducatie en orkesten bij de Kunstenbond. “De overheidssteun gaat nog te vaak naar de instellingen en komt niet terecht bij de individuele makers. Dat moet veranderen. Ik pleit voor een systeem waarbij de makers zelf invloed hebben op dat proces. Ze worden nog steeds niet fair betaald. Ik vind de opmerking van Uslu dat ze pas in 2025 serieus werk wil gaan maken van fair pay en het nog niet verplicht wil stellen, erg zorgwekkend."

12-01-2023

Het kabinet wil dat organisaties geen zzp’ers meer kunnen inzetten in werk dat als ‘organisatorisch ingebed’ gezien kan worden. Tenzij iemand expliciet voldoet aan een aantal ondernemerscriteria. Die criteria en ook de definitie van ‘inbedding’ worden in 2023 uitgewerkt. Minister Van Gennip heeft de contouren bekend gemaakt van haar plannen om duidelijker te maken hoe het onderscheid gemaakt kan worden tussen een werknemer en een zzp’er. Wanneer werk organisatorisch is ingebed in een organisatie, dan kan dat in beginsel alleen als werknemer gedaan worden. Niet via een zzp contract. Tenzij de zelfstandige kan aantonen dat de persoon voldoet aan een aantal criteria voor zelfstandig ondernemerschap. Dat schrijft de minister in een brief aan de Tweede Kamer.

10-01-2023

Het is tijd de mythe van cultureel ondernemerschap te ontkrachten. Cultureel ondernemerschap is een vaag begrip dat structuurproblemen afwentelt op individuele kunstenaars en vaak haaks staat op fair practice. Gebruik in plaats daarvan termen die de werkelijke situatie waarin kunstenaars zich bevinden beschrijven: freelancers, kunstwerkers en culturele werkers. Dat schrijft Jue Yang in een essay.

13-12-2022

Het pensioenstelsel moet zo worden ingericht dat alle werkenden voor een goed pensioen kunnen sparen. Een goed inkomen voor nu, straks en later is een maatschappelijke uitdaging waar we met z’n allen in Nederland voor staan. Hoe zit dat voor zzp’ers in de creatieve en culturele industrie? Afgelopen zomer is er met meer dan 60 diverse culturele en creatieve zzp’ers gesproken en nu is het tijd om kaders voor de oplossingsrichtingen vast te stellen. Dit wordt gedaan met een vragenlijst. Hoe meer zzp’ers deze vragenlijst invullen, des te relevanter wordt de uitkomst van dit project. De vragenlijst zal beschikbaar zijn tot 9 januari 2023. Daarna wordt er gestart met de analyse. Het  project  De Kunst Van Later wordt mede mogelijk gemaakt door het programma Innovatielabs, dat een impuls geeft aan nieuwe veerkracht in de culturele en creatieve sector. In het innovatielab onderzoeken en ontwerpen Muzus, Motivaction, Think+DO en 3310 School for Millenials in co-creatie handvatten voor zzp'ers om hun oudedagsvoorziening slim te regelen. Dit programma wordt uitgevoerd door het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie en CLICKNL in opdracht van het ministerie van OCW.

13-12-2022

Platform ACCT, het arbeidsmarktplatform van de culturele sector, heeft budget gekregen om de arbeidsmarktpositie van werkende te verbeteren. Hiervoor heeft het twee regelingen ingericht: De Zelfverzekerd regeling is bedoeld als stimulans om zzp-ers of werkenden met een hybride beroepspraktijk in de creatieve en culturele sector zich te verzekeren tegen arbeidsongeschiktheid. Zzp’ers die een arbeidsongeschikheidsverzekering (AOV) afsluiten kunnen hiervoor een tegemoetkoming krijgen van 120 euro (eenmalig) plus een jaar lang de helft van de maandelijkse kosten, met een maximum van 50 euro per maand. De Zekere Zaak regeling is bedoeld ter ondersteuning van het in (vaste) dienst nemen van (schijn)zelfstandigen in de culturele en creatieve sector.