In het kader van de iktoon-campagne in juni sprak Mestmag.nl met een lokaal coördinator op het gebied van amateurkunst. Want waar houdt een coördinator zich dagelijks mee bezig? En hoe zorgt een coördinator er met uitwisseling, innovatie en organisatie voor dat amateurkunst bloeit? Daarnaast vertellen twee amateurkunstbeoefenaars over hun drijfveren en ambities.
- Geschreven door Rosa Lee Szarzynski
Stichting TooN!
Mark Tittulaer is de drijvende kracht achter Stichting TooN!. Hij is sinds de start van TooN! in 2016 werkzaam voor de stichting die een basisvoorziening is voor de gemeente Gilze en Rijen op het gebied van kunsteducatie, amateurkunst en cultuurparticipatie. Aangezien Mark tevens de enige medewerker is, heeft hij een uitgebreid takenpakket. “Als coördinator onderhoud ik contacten met het verenigingsleven en help ik hen als ze vragen hebben of ergens tegen aanlopen met een cultureel project. Daarnaast organiseer en coördineer ik de lokale activiteiten rond Kunstweek en de iktoon-campagne: de maand van de amateurkunst. Ook onderhoud ik alle marketing en communicatie, zoals de website . Sinds kort ben ik ook relatiebeheerder in Gilze en Rijen voor Het Jeugdcultuurfonds Brabant. Deze stichting wil dat ook kinderen uit gezinnen waar weinig geld is lessen op kunst en cultuurgebied kunnen volgen. Daarvoor probeer professionals die met kinderen werken aan me te binden. Ik zoek steeds naar nieuwe mogelijkheden door er af en toe op uit te gaan en een kijkje te nemen in andermans keuken.”Mark: “Ook houd ik in de gaten of het aanbod aan kunstzinnige lessen op peil blijft en voldoet aan de vraag van de markt. Ik onderzoek, jaag aan, verbind, initieer, organiseer, informeer en adviseer. Zodra ik 'witte vlekken’ in het aanbod kunsteducatie signaleer of verneem dat activiteiten dreigen te verdwijnen, kom ik in actie. Ik kijk dan met lokale aanbieders wie dat gedeelte wil en kan oppakken. Mocht dat niet haalbaar zijn, dan kijk ik buiten de gemeentegrenzen voor een aanbieder of TooN! initieert het zelf en huurt een docent in. Zo ontdekte ik dat kinderen heel graag willen leren programmeren: het zelf maken van games, apps of websites. Ik heb daarvoor samenwerking gezocht met Bibliotheek Theek 5. We zijn toen gestart met CoderDojo: een plek waar kinderen met hulp van vrijwilligers gratis leren programmeren. Dat is wereldwijd al een succes en nu ook in Rijen.”
CoderDojo in Rijen | Theek 5
Samenwerken
Ook het onderhouden en uitbreiden van een netwerk speelt binnen de organisatie een belangrijke rol. “Vaak heb ik meerdere overleggen per week met werkgroepen of samenwerkingspartners over culturele projecten en activiteiten. Af en toe bezoek ik een bijeenkomst van bijvoorbeeld DOKc, LKCA, Kunstbalie of Community Art Brabant. Ook nodig ik graag anderen uit om te kijken wat we voor elkaar kunnen betekenen.” Verder heeft Mark contact met allerlei verenigingen: van harmonieverenigingen tot theaterscholen, ook om het aanbod van de verschillende kunstdisciplines te bewaken. “Vorig jaar besloot een vereniging in Gilze te stoppen met hun dans- en musicalactiviteiten. Toen heb ik contact gezocht met een lokale dansschool. De eigenaresse zag mogelijkheden om musicallessen te verzorgen en samen zijn we op zoek gegaan naar een docent. Zo hebben we samen die kunstdiscipline weten te behouden.”[blockquote text="“We zijn toen gestart met CoderDojo: een plek waar kinderen met hulp van vrijwilligers gratis leren programmeren. Dat is wereldwijd al een succes en nu ook in Rijen.” – Mark Tittulaer " show_quote_icon="yes"]Ondanks dat Mark acteert in een netwerk van en voor culturele instellingen, organisaties en ondernemers in Zuid-Nederland, blijft samenwerken lastig. “Elke gemeente voert een ander subsidiebeleid uit. Zo komt de ene gemeente wel tegemoet in de kosten van bijvoorbeeld muziekles en onze gemeente weer niet. Daarentegen gaat samenwerken op projectniveau een stuk makkelijker”, legt Mark uit. Maar welke stappen onderneemt hij om ervoor te zorgen dat het toch lukt? “Ik probeer om andere partijen, vaak de amateurverenigingen als een dans- of theaterschool, het grotere belang in te laten zien door met een concreet plan te komen. Veel verenigingen kampen met ledenverlies en afnemende betrokkenheid van leden. Dus dan organiseer je zoiets om er hopelijk nieuwe leden mee te werven. Eerst denken de amateurverenigingen dat het teveel werk is, maar als ik ze ervan kan overtuigen dat we door samenwerking de taken kunnen verdelen en een groter publiek kunnen bereiken, dan lukt het vaak wel.” Mark vervolgt: “Doordat ik samenwerk met andere partijen, kan ik gebruik maken van hun community en boor ik een nieuw publiek aan waardoor een activiteit beter zichtbaar wordt. Daar schort het binnen de gemeente nog weleens aan. Dat is ook de reden waarom ik voor de iktoon-campagne een krant maak, waarin alle activiteiten rondom amateurkunst staan vermeld.“
Gilze Rijen Toont
Sky High in Harmony
Sky High in Harmony is één van de projecten die uit de samenwerkingen is voortgekomen. Hierbij krijgen jeugdmuzikanten die op B-niveau spelen de kans om op te treden tijdens het Orkest van de Koninklijke Luchtmacht op 24 november a.s.. Voor het project werkt Mark samen met vijf muziekverenigingen uit de ABG-Gemeente (Alphen-Chaam, Baarle-Nassau en Gilze en Rijen). Het kunstencentrum KunstPodium uit Dongen verzorgt de projectdirigent. “Het project is ontstaan doordat muziekverenigingen moeite hebben met het werven van nieuwe jonge muzikanten, onder andere door het imago van de harmonie. Deelnemers die nog geen lid zijn van een vereniging, repeteren de komende maanden bij één van de vijf muziekverenigingen die meedoen om hopelijk lid te worden bij één van de orkesten. Daarnaast is het belangrijk dat bestaande jeugdleden een uitdaging blijven hebben en zich verder kunnen ontwikkelen. Door jongeren deze kans te bieden en door amateurkunstenaars te koppelen aan professionals, hopen we om die doelen te bereiken.”
Fusie
Binnenkort staat er ook een fusie op de planning. “Toen ik startte waren er drie aparte initiatieven in de gemeente om ervoor te zorgen dat kinderen actief bezig zijn met kunst en cultuur. De inwoners, scholen en verenigingen begrepen niet hoe het precies zat. Daarnaast zag ik dat andere gemeenten het vaak ook bij één organisatie onderbrengen, waardoor ik aanzet gaf om de krachten te bundelen” legt Mark uit. Van onderlinge spanning is geen sprake. “Ik vind het vooral een mooi vooruitzicht. Er is maar een kleine groep mensen bij betrokken, waarmee ik al een tijdje dezelfde kantoorruimte deel. Al is het ook geen heilige graal. We hopen hiermee duidelijkheid te scheppen voor iedereen in Gilze en Rijen, maar daarmee neemt de interesse en participatie in kunst en cultuur niet vanzelf toe. Om de interesse en participatie te laten toenemen, ontwikkelen we laagdrempelige activiteiten en projecten. Hierbij proberen we kunstdisciplines te combineren en verbinding te zoeken met andere sectoren, zoals onderwijs, zorg en het bedrijfsleven. Zo creëer je nieuw aanbod en bereik je nieuwe doelgroepen en dus meer deelnemers.”
TooN! gaat per 1 januari 2019 samen met Cultuurplaats verder als één organisatie voor kunst, cultuur en educatie onder de naam Cultuurplaats. Mark: “Allemaal om kinderen en volwassenen met plezier hun kunstzinnige passie te laten beoefenen.”
Pop-up theater Ratatouille
Amateurkunstbeoefenaars
Musicalspeelster Marielle Gosens (46) is één van die amateurkunstbeoefenaars uit Gilze en Rijen. Doordat ze in haar jeugd balletles kreeg en in koren zong, ontwikkelde ze een passie voor musicals. “Ik vind het heerlijk om even uit de dagelijkse sleur van mijn baan als administratief medewerker los te komen en een heel ander type neer te zetten of om gewoon lekker te dansen en te zingen. In 2007 heb ik meegedaan aan de musical Stijlloos in Gilze. Daarna speelde ik in onder andere Annie, Chicago, Grease en Belle en ’t Beest. In Annie speelde ik samen met mijn dochter, het was ontzettend bijzonder om met haar op het podium te staan!”Marielle is al jaren actief bij verschillende theaterscholen. Eerst zat ze bij TheaterRijk in Rijen en momenteel is ze lid van Spot! Theater Goirle en Theaterschool Babzz in Rijen. “Ik heb geleerd om de spanning van: ‘Wat vinden ze ervan?’ en ‘Doe ik het goed?’ los te laten. Nu heb ik meer zelfvertrouwen, zet ik een knop om en ga ik er helemaal voor.” Wat zijn haar toekomstplannen? “Vorig jaar kwam mijn droom al uit: optreden in Cultureel Centrum Jan van Besouw. Van de gezellige sfeer in de groep en de lessen en uitvoeringen krijg ik altijd veel energie. Ik ben tevreden met hoe het gaat. Hopelijk kan ik mijn hobby nog heel lang blijven uitoefenen. Voor diegenen die ook in een musical willen spelen, raad ik aan om een vereniging te zoeken die bij je past.”
Marielle Gosens als Miss Hannigan in 'Annie'
Ander talent
Er zijn in Brabant meer grote amateurkunstverenigingen. Zo kan jong en oud terecht bij het CKE, het huis voor amateurkunst en cultuureducatie in Eindhoven, voor een gevarieerd aanbod van lessen, cursussen, open podia, expertmeetings en huurruimtes. Hiermee wil CKE de creativiteit en verbeeldingskracht zoveel mogelijk aanwakkeren en voor ontmoetingen zorgen.
Kai Bodewitz (17) kreeg zes jaar lang muziek- en zangles bij het CKE. “Ik was op zoek naar een muziekschool waarbij ik me kon oriënteren op muziek en instrumenten. Na drie lessen begon ik met zangles. Dat was geweldig. Ik genoot ontzettend van een docent die er voor iedereen in mijn groep was en de samenzang klonk altijd fantastisch. Ook leerde ik om noten te lezen en mijn stem te trainen. Hierdoor begon ik zelf liedjes te schrijven, die ik nu gebruik in mijn voorstelling ‘Doe FF Gewoon’, die ik in de afgelopen twee jaar heb geschreven samen met regisseurs Oscar de Boer en Renee Frankhuizen. De voorstelling is een mix van cabaret en muziek. De rode draad van het verhaal is liefde. Ik wil aan mensen meegeven dat de dingen die wij normaal vinden af en toe helemaal niet normaal zijn. Dat je je dromen moet waarmaken en je moet doen waar je je goed bij voelt.”Het jonge talent vindt een plek waar amateurkunst tot bloei kan komen zeer belangrijk. “Een stichting zoals het CKE kan iedere muzikant of theatermaker gebruiken. Je staat op prachtige podia en kan hierdoor mooie samenwerkingen opbouwen. Zij gaven me het extra steuntje in de rug dat ik nodig had om door te groeien. Zo leerde ik steeds meer.” Kai gaat in de toekomst graag verder als cabaretier. “Ik droom ervan om in Carré op te treden. Als je daar staat dan ben je binnen. Ik wil doorgroeien in het vak, in uitverkochte zalen staan en mensen verwonderen met iets dat ze nog nooit hebben gezien. Zodat mensen mij later onthouden als een cabaretier die ze heeft laten lachen en huilen met mooie verhalen en liedjes. Maar voor nu wil ik er vooral één en al van genieten.”
Kai Bodewitz in 'Doe ff gewoon'
Ruim zes miljoen Nederlanders doen aan amateurkunst. Maar mensen kennen hen vooral als juf, opa of accountant, niet als toneelspeler, pianist of vlogger. Daar komt met de iktoon-campagne in de maand juni verandering in. Heel Nederland is dan het podium van alle amateurkunstenaars. Vanaf vrijdag 1 juni 2018 is er op meer dan duizend locaties in meer dan 200 gemeenten kunst te zien. In kunstencentra, ateliers en buurthuizen, maar ook thuis, op straat en in winkels. In de festivalagenda kun je zien wat er bij jou in de buurt te zien is.
