Zoek bijvoorbeeld naar een activiteit of pagina

De komende drie weken vertelt Arne van Vliet, managing director van Europees adviesbureau voor cultuur BECCA Europe, over zijn ervaringen met het Europees cultuurbeleid en over Europese financiering voor culturele projecten. Deze week: Europese financiering voor culturele projecten. 

Geschreven door Arne van Vliet

Vorige week gaf ik een training in Amsterdam over het hoe en wat rond subsidie aanvragen bij de Europese Unie. Al bij de kennismaking verzuchtte een deelnemer: 'misschien moeten we er maar helemaal niet aan beginnen'. Die gedachte hoor ik vaker, zeker bij organisaties die nog weinig of geen ervaring hebben met het zoeken naar de juiste Europese programma's, regelingen en oproepen tot voorstellen ('Calls for Proposals', onthoudt die term). Het kan behoorlijk ontmoedigend zijn om het internet op te gaan op zoek naar een 'Europees potje' waar naar verluidt zoveel te halen zou zijn. Zelf startte ik ook from scratch in mijn eerste onderzoeksopdracht voor een cultureel samenwerkingsproject tussen Nederland en Marokko. Uren dwaalde ik door de vele webpagina's die de EU rijk is en met tientallen tabbladen geopend raakte ik af en toe de draad volledig kwijt. Inmiddels heb ik de logica ontdekt in de Europese financieringsmechanismen, want die is er zeker. Hieronder volgen een paar tips die helpen de bomen in het Europese financieringsbos te zien. Het kan behoorlijk ontmoedigend zijn om het internet op te gaan op zoek naar een 'Europees potje' waar naar verluidt zoveel te halen zou zijn.

Europese financiering: the basics

De logica begint bij het inzicht dat er grofweg twee categorieën Europese financieringsprogramma's zijn: decentrale en rechtstreekse. Het is namelijk zo dat het overgrote deel van het Europese budget wordt uitgegeven door de lidstaten zelf. Zo'n 80% van het Europese budget (van ongeveer 150 miljard per jaar) wordt via de zogenoemde Structuur- en Investeringsfondsen besteed. Deze worden beheerd door nationale of regionale overheidsinstanties, niet door de Europese Commissie in Brussel. Handig om te weten is dat bij de decentrale fondsen veel minder focus ligt op de zogenoemde ‘Europese dimensie', oftewel het aantal Europese samenwerkingspartners, in hoeverre een project ingaat op een Europabrede problematiek en of het economische verschillen tussen lidstaten verkleint. Bij de rechtstreekse programma's is de Europese dimensie veel meer van belang. Hier is het Creative Europe Programma een voorbeeld van, het financieringsprogramma voor de culturele en creatieve sector. Maar bijvoorbeeld ook het programma voor onderzoek en innovatie, Horizon2020 wordt door de Europese Commissie zelf beheerd, en zo zijn er nog een (groot) aantal. De Europese Unie werkt in zevenjarige cycli. Om de zeven jaar worden er nieuwe programma's ontwikkeld -zowel decentraal als rechtstreeks- die het budget vastzetten en in grote lijnen de prioriteiten bepalen voor de jaren die komen gaan. Op dit moment zitten we in de cyclus 2014-2020, met beleidsfocus “smart, sustainable and inclusive growth”. Dat klinkt net zo breed als het is, wat een gevolg is van de moeilijkheid om met 28 lidstaten een gemeenschappelijke agenda op te stellen. Op dit moment, begin 2016, wordt al nagedacht over de toekomstige programma's voor 2021-2027. Terwijl de politieke en maatschappelijke realiteit in Europa vooral de krant haalt en er veel onzekerheden zijn, gaat de beleidsontwikkeling gewoon door. Dit geldt dus ook voor het Europees cultuurbeleid. Met een beetje geluk (en lobby) zal er in 2021-2027 meer aandacht voor komen voor de culturele en creatieve sector, net als in deze periode ten opzichte van de vorige. Producties van culturele uitingen worden nauwelijks gesteund, projecten gericht op distributie, netwerkvorming en mobiliteit des te meer.

Speerpunten voor cultuur

Het budget voor het huidige Creative Europe programma voor de culturele en creatieve sector is namelijk met 9% gegroeid ten opzichte van zijn voorlopers. Meer dan de helft hiervan is bestemd voor de Europese filmsector (56%), ongeveer 30% gaat naar de (andere) culturele sectoren en de rest naar crosssectorale activiteiten. Ik schreef in het vorige artikel al dat het budget heel anders wordt verdeeld dan op nationaal niveau. Producties van culturele uitingen worden nauwelijks gesteund, projecten gericht op distributie, netwerkvorming en mobiliteit des te meer. De intentie is om met het beperkte budget (zo'n 210 miljoen per jaar) zoveel mogelijk grensoverschrijdende culturele activiteiten te financieren. Daarbij houdt de EU zich verre van artistieke criteria. De focus ligt op capaciteitsopbouw, mobiliteit en publieksbereik, waarbij beoordeeld wordt op relevantie, kwaliteit van de samenwerking en verspreiding van de resultaten. Dit betekent dat de EU het belangrijk vindt om projecten te ondersteunen die groot bereik en/of veel impact hebben. Dit kan echter meerdere invullingen krijgen. Zo zijn er grote Europabrede initiatieven zoals EuropaCinemas (filmcirculatie) en het European Talent Exchange Programme (mobiliteit van popartiesten). Maar ook ‘kleine' samenwerkingsprojecten in kunstniches zoals fotografie of sculptuur worden gesteund, omdat die een relatief grote impact hebben binnen hun Europese werkveld. 

Waar te beginnen

Het Creative Europe Programma is specifiek bedoeld voor de culturele en creatieve sector, maar voorbij Creative Europe zoeken naar EU financiering is vaak lastiger. In de verdere zoektocht voor culturele organisaties of projecten helpt het om de twee basics (decentraal-rechtstreeks, zevenjarencycli) in het achterhoofd te houden. Heeft het project een Europese dimensie? Zo niet, dan heeft het weinig zin om bij de rechtstreekse programma's te kijken, maar liggen er wellicht kansen bij de structuur- en investeringsfondsen. Kijk ook of het onderwerp/thema van het project of de visie van de organisatie aansluit bij een van de zevenjarige programma's, waarbij het hoofdthema leidend is. Is het een onderwijsorganisatie die iets met cultuur wil doen? Starten met onderwijs, en zoek dan op cultuur. Is het een toerismeproject met aandacht voor cultureel erfgoed en lokale werkgelegenheid? Starten bij toerisme, dan de andere thema's. Enzovoort. Door een bredere invulling te geven aan 'cultuur' zijn er raakvlakken met sociale cohesie, onderzoek en innovatie, werkgelegenheid, onderwijs, vestigingsklimaat, regionale ontwikkeling, toerisme, ontwikkelingssamenwerking, en daarmee met een behoorlijk aantal EU programma's. En als er geen kansen zijn: dat is ook nuttig om te weten.

Tegenwoordig staan er als ik een EU-subsidiescan maak maar een paar tabbladen open. Door gericht te zoeken volgens de logica die ik hierboven uiteen heb gezet is redelijk snel te vinden wat de EU-mogelijkheden voor culturele projecten zijn. En wat te doen als je een geschikte 'Call for Proposals' hebt gevonden? Dat volgt in het laatste artikel van dit drieluik over Europese financiering voor cultuur.

internationalisering

Europese subsidie voor Culture And Health platform

Kunstloc heeft met 14 internationale partners een succesvolle aanvraag gedaan voor een platform voor kunstenaars die samenwerken met zorg en welzijn.

1 juli 2024
Europese subsidie voor Culture And Health platform

Brabantse designers op de Milan Design Week

Vier Brabantse ontwerpers aan het woord over hun nieuwe werk, Milaan en internationalisering.

16 juni 2022
Brabantse designers op de Milan Design Week

Advies Ambitie Creatieve Topregio

Wat zijn mogelijke provinciale beleidskeuzes om Brabant door te ontwikkelen als creatieve topregio?

10 juni 2022
Advies Ambitie Creatieve Topregio

Regioprofiel | Internationalisering

Door samen te werken in BrabantStad bevordern we internationale uitwisseling en duurzame internationale samenwerking. Zo dragen we bij aan een sterke cultuursector.

4 november 2021
Regioprofiel | Internationalisering

Dutch Invertuals lanceert langgekoesterde online Academy

In het online Academy-programma van Dutch Invertuals wil het Eindhovense designplatform haar netwerk en kennis over grenzen heen tillen.

9 maart 2021
Dutch Invertuals lanceert langgekoesterde online Academy

DutchCulture brengt internationale ambities Brabantse makers verder

Er is een rijk initiatief in Brabant op het gebied van internationalisering. Voor veel makers en instellingen is het integraal onderdeel van hun praktijk en de potentie is groot.

18 september 2020
DutchCulture brengt internationale ambities Brabantse makers verder

Brabantse marketeers verleggen hun grenzen

Een stevigere internationale positie op het gebied van kunst en cultuur in Brabant. Hoe pak je dat aan?

14 juli 2020
Brabantse marketeers verleggen hun grenzen

Geslaagde marketeers geven boost aan ambitie internationalisering

Vijftien marketeers van culturele instellingen in Brabant zijn gisteren geslaagd voor de nieuwe Online Marketing Opleiding, ontwikkeld in het kader van Regioprofiel Cultuur BrabantStad.

23 juni 2020
Geslaagde marketeers geven boost aan ambitie internationalisering

Proeftuin Internationalisering in beeld

Vanuit de 112 initiatieven in de proeftuin zijn er samenwerkingsverbanden met 43 verschillende landen, op alle continenten.

28 mei 2020
Proeftuin Internationalisering in beeld

Tweede ronde Proeftuin Internationalisering goed benut

Voor 27 mooie en uiteenlopende plannen uit Breda, ’s‑Hertogenbosch, Helmond en andere gemeenten buiten de B5, is een totaalbedrag van €107.226 toegezegd.

19 maart 2020
Tweede ronde Proeftuin Internationalisering goed benut

Resultaten eerste ronde Proeftuin Internationalisering

Voor 63 grensoverschrijdende projecten uit de B5 en de rest van Brabant, en 15 opleidingsplekken online marketing, is een totaalbedrag van €418.729,50 toegezegd.

20 december 2019
Resultaten eerste ronde Proeftuin Internationalisering

Spreekuren proeftuin internationalisering

De sector blijkt blij met de mogelijkheden die de proeftuin biedt. Er zijn veel internationale plannen en deze kunnen vaak niet gerealiseerd worden.

15 november 2019
Spreekuren proeftuin internationalisering

CWF19: The future is now, kom uit die luie stoel

Meer dan 100 sprekers kwamen bijeen op Creativity World Forum. Robin Berkelmans kwam tot één conclusie: het is tijd om uit je luie stoel te komen.

5 november 2019
CWF19: The future is now, kom uit die luie stoel

BrabantDC

BrabantDC verbindt creatief en innovatief Brabant aan elkaar en aan de wereld.

10 oktober 2019
BrabantDC

Tweede Kenniscafé Internationalisering: Residenties

In Regioprofiel Cultuur BrabantStad worden residenties nadrukkelijk genoemd in relatie tot het bouwen aan stevigere internationale uitwisseling. AIR platform Brabant staat open voor aansluiting van nieuwe residenties.

8 oktober 2019
Tweede Kenniscafé Internationalisering: Residenties

Proeftuin Internationalisering: de stand van zaken

Nadenken over plannen voor gezamenlijk beleid met als doel de regio nog zelfbewuster, aantrekkelijker en internationaler te maken.

9 september 2019
Proeftuin Internationalisering: de stand van zaken

Terugblik Kenniscafé Internationalisering

Wat voor soort plannen wil BrabantStad onderzoeken als het gaat om samenwerken op het gebied van internationaal cultuurbeleid?

28 juni 2019
Terugblik Kenniscafé Internationalisering

OCW steunt internationalisering BrabantStad

BrabantStad ontvangt €400.000 van het ministerie van OCW voor de proeftuin Internationalisering. Dit voorstel is onderdeel van het regioprofiel Brabant Maakt Het!

17 mei 2019
OCW steunt internationalisering BrabantStad

OCW ondersteunt culturele vernieuwing in regio’s

BrabantStad start een proeftuin Internationalisering.

26 april 2019
OCW ondersteunt culturele vernieuwing in regio’s

Glow: Made in Eindhoven

Tegenwoordig kent Europa tientallen steden met een lichtfestival. In dit artikel wordt kort inzicht gegeven in de twee bekendste Nederlandse lichtfestivals, die ook internationaal hoge ogen gooien.

30 oktober 2018
Glow: Made in Eindhoven

Amateurkunstclubs de grens over

Je hoeft geen professionele organisatie te zijn om internationale projecten op te zetten. Ook amateurkunstclubs gaan geregeld de grens over.

29 augustus 2017
Amateurkunstclubs de grens over

Ambities over de grens? Lees eerst deze vijf succesverhalen

Nieuwe doelgroepen, andere inspiratie, meer kansen op financiering of gewoon als manier om je horizon te verbreden. Wellicht heb je ambities over de grens. Goed nieuws: Iris verzamelde ter inspiratie vijf Brabantse succesverhalen voor je.

22 augustus 2017
Ambities over de grens? Lees eerst deze vijf succesverhalen

Aan de slag met een Europese projectaanvraag, wat te verwachten?

Arne van Vliet, managing director van Europees adviesbureau voor cultuur BECCA Europe, vertelt over zijn ervaringen met het Europees cultuurbeleid en over Europese financiering voor culturele projecten.

12 april 2016
Aan de slag met een Europese projectaanvraag, wat te verwachten?

De bomen en het bos: Europese financiering voor culturele projecten

Arne van Vliet, managing director van Europees adviesbureau voor cultuur BECCA Europe, vertelt over zijn ervaringen met het Europees cultuurbeleid en over Europese financiering voor culturele projecten.

4 april 2016
De bomen en het bos: Europese financiering voor culturele projecten

De ruimte voor cultuur in het beleid van de Europese Unie

Arne van Vliet vertelt over zijn ervaringen met het Europees cultuurbeleid en over Europese financiering voor culturele projecten. Deze week: het waarom en hoe van Europees cultuurbeleid.

31 maart 2016
De ruimte voor cultuur in het beleid van de Europese Unie

Een onderzoek naar Brabant DC en de creatieve industrie

Brabant mag zich sinds enkele jaren lid noemen van het netwerk Districts of Creativity. Een goede aansluiting tussen de DC regio's en de creatieve industrie is logisch, zou je denken.

25 februari 2016
Een onderzoek naar Brabant DC en de creatieve industrie

De Internationale kracht van Brabant

Claire gaat op zoek naar wat het fonkelnieuwe Districts of Creativity Network beoogt met de stap op internationale gronden.

28 oktober 2014
De Internationale kracht van Brabant

Het is al snel goed

Veel makers en instellingen werken samen met andere makers en instellingen buiten Nederland. Wij waren nieuwsgierig naar de beweegredenen voor zo'n samenwerking.

21 augustus 2014
Het is al snel goed