Met een overvloed aan water of een groot tekort, in de Henriëttewaard in Den Bosch is het altijd wat met water. Met aan de ene kant rivieren die buiten hun oevers treden door extreme regenval en aan de andere kant problemen door periodes van droogte. Hoe organiseren we het watersysteem op een nieuwe manier zodat we antwoord geven op de toekomstige opgaven van de overvloeden en de tekorten aan water? Met deze Design Challenge zijn we voor deze wateruitdagingen op zoek gegaan naar visies en ontwerpen van duurzame oplossingen die tot de verbeelding spreken.
Het gebied
De Henriëttewaard maakt onderdeel uit van de Zuiderwaterlinie en de verdedigingslinie rond ‘s-Hertogenbosch. In het uitgestrekte gebied van ongeveer 100 hectare doorkruist de historische Linie 1629 het landschap. Maar, op dit moment doet de huidige situatie niet meer denken aan een deel van de Zuiderwaterlinie of de verdedigingslinie rond 's-Hertogenbosch. De Henriëttewaard, momenteel vooral een landbouwgebied, wordt omgeven door gegraven waterlopen met aan weerszijden nieuwe bebouwing.
Het streven is om dit gebied te behouden en tegelijkertijd te ontwikkelen en daarmee toegankelijk te maken voor publiek. De focus op natuurontwikkeling en mogelijke maatregelen om het risico van hoog water te verminderen zijn daarbij belangrijk. In de komende jaren is het doel van de gebiedsopgave om de directe omgeving te betrekken bij de hoogwateraanpak van 's-Hertogenbosch. Dit betekent dat er aanzienlijke hoeveelheden water worden opgeslagen en gecontroleerd afgevoerd. Bovendien biedt deze situatie kansen om het aanwezige erfgoed van Fort Crèvecoeur en delen van de Linie 1692 opnieuw zichtbaar te maken.
Foto: Deeluitsnede Linie 1629
Waarom deze Design Challenge?
De Henriëttewaard in Den Bosch schreeuwde om innovatieve ideeën en tot de verbeelding sprekende visies om de historische inundatievelden en structuren van de Zuiderwaterlinie te ontwikkelen. De genoemde partners verbinden dit erfgoed met de gebiedsopgave die voortkomt uit de noodzakelijke maatregelen als gevolg van de veranderende klimatologische omstandigheden.
Het watersysteem vereist creatieve inzichten om op een vernieuwende manier te worden georganiseerd en daarmee beter voorbereid te zijn op de toekomstige watergerelateerde uitdagingen. Het streven was dan ook niet naar oplossingen die niet alleen de rijke geschiedenis van de locatie respecteren, maar ook inspeelden op de hedendaagse en toekomstige behoeften zoals klimaatverandering.
Multidisciplinaire teams werkten nauw samen met de Alliantie Zuiderwaterlinie, Staatsbosbeheer, NVTL, TU Delft, Rijksdienst Cultureel Erfgoed, Waterschap Aa en Maas, Gemeente 's-Hertogenbosch, en de Provincie Noord-Brabant. Ze verkenden de unieke landschappelijke kenmerken van de Henriëttewaard, als integraal onderdeel van de Zuiderwaterlinie.
De Design Challenge
We zoeken voor dit ontwerpend onderzoek multidisciplinaire teams bestaande uit: kunstenaars, (landschaps)architecten, ontwerpers, makers, waterbouwkundigen, ecologen en erfgoeddeskundigen die een creatieve visie ontwerpen voor duurzame en klimaatbestendige wateruitdagingen. We zoeken naar ontwerpen die bijdragen aan verschillende doelen zoals: veiligheid, het terugdringen van de CO2-uitstoot, het verbeteren van de (bodem)waterkwaliteit, verbeteren van biodiversiteit en het vergroten van de beleefbaarheid van het landschap voor fietsers en voetgangers. Deze visies moeten een brede steun opbouwen voor transitie en tegelijkertijd verbindend, oplossingsgericht en inspirerend zijn. We zijn op zoek naar innovatie, creativiteit en de kracht van verbeelding.
Duik dieper in de Design Challenge 2024
Wil je meer weten over de Design Challenge?
Neem contact met op met Hermelinde van Xanten.
Meer weten over kunst en klimaat
Neem een kijkje op onze kennispagina!