Zoek bijvoorbeeld naar een activiteit of pagina

De lidmaatschappen bij fanfares en harmonieën lopen terug. Er zijn verschillende onderzoeken gedaan naar de redenen voor deze terugloop. Mogelijke verklaringen zijn de generatieverschuiving, terugloop en verdwijnen van subsidies, maar ook de verminderde zichtbaarheid van fanfares en harmonieën in het straatbeeld. Maar er is ook goed nieuws! Want juist door deze krimp worden fanfares en harmonieën creatief in het werven van nieuwe leden. In dit artikel noemen we vijf van deze slimme manieren.

Maar eerst een stukje achtergrond over dit onderwerp. Volgens Judith Ensel, Coördinator & Cultuuraanjager bij Art-fact, servicepunt voor amateurkunst in Tilburg, ligt de verminderde zichtbaarheid van fanfares en harmonieuen vooral aan het veranderde beleid. Een van de voorwaarden voor subsidiëring is professionalisering van de muziekverenigingen. Die professionalisering houdt onder andere in dat fanfares en harmonieën steeds vaker enkel in schouwburgen en theaters te horen zijn, met de familie en bekenden van de muzikanten als grootste doelgroep. Jongeren uit families waar geen muziek gemaakt wordt, komen soms nooit in aanraking met muziekverenigingen.

Maar is het dan zo belangrijk dat fanfares en harmonieën blijven bestaan? Zou het niet beter zijn als deze muziekverenigingen stoppen en vrede hebben met de vergrijzing? Natuurlijk niet, stelt Sophie de Ruijter, die afstudeert als muziekdocent, na een studie dwarsfluit aan het conservatorium van Maastricht te hebben afgerond. Muziek maken, en zeker musiceren in groepsverband biedt leden zoveel. Naast het leren bespelen van een instrument is ook het sociale aspect erg belangrijk. Verlegen mensen komen langzaam uit hun schulp, de muzikanten vinden een uitdaging in het aanleren van een muziekstuk, en net als bij voetbal is de ‘derde helft’ voor veel mensen een extra reden om naar de repetitie te komen. Leonie Wassink en Marleen van Tetering schreven zelfs een onderzoek over de effecten van muziekonderwijs.

16935

Vijf manieren waarop fanfares en harmonieën de jeugd interesseren

1. Samenwerking met het basisonderwijs en kunstcentra
 

Jan van Bommel, hoofd muziekopleidingen binnen Fanfare de Vooruitgang uit Stiphout stelt dat samenwerkingen met scholen en kunstencentra zorgen voor meer zichtbaarheid. Zowel de scholen als de leerlingen raken vertrouwt met muziek en cultuur. De fanfare wacht niet tot leerlingen naar hen komen, zij laten actief zien wat we als muziekvereniging te bieden hebben.

‘Al in 2006 initieerde onze fanfare met Kunstkwartier het project ‘Muziek met een Staartje’ op beide Stiphoutse basisscholen. Inmiddels hebben zo’n 15 basisscholen in Helmond aan dit project meegedaan. In 2010 is de samenwerking structureel uitgebreid in de ‘Gouden Driehoek‘.’ Ook Jolanda Rooijakkers vertelt over het belang van samenwerkingen met het onderwijs. ‘Elk jaar houdt de opleiding van onze Stichting Muziekopleiding Oefening & Uitspanning (SMO O&U) in Beek en Donk een wervingsactie in samenwerking met de vier basisscholen in Beek en Donk. Het ene jaar verrichten we een kleine activiteit op de scholen, zoals een instrumentencarrousel of instrumentenparade. Leerlingen mogen dan verschillende instrumenten uitproberen, vaak is dit hun eerste kennismaking met een instrument. Na deze actie kan men zich inschrijven voor een proefles of aanmelden voor lessen.’ Om de twee jaar houden zij een grote activiteit waarbij muziekdocenten van O&U in een periode van twee maanden naar de basisscholen gaan om lessen te verzorgen in onder andere zang, AMV en/of het geven van een workshop.

2. Betrek de jeugd actief bij bestuurszaken

Sophie de Ruijter geeft aan dat het betrekken van de jeugd bij beslissingen over de vereniging een goed middel kan zijn om de jeugd te interesseren. Wanneer zij mogen meebeslissen over welke muziekstukken er gespeeld worden en waar er wordt opgetreden voelen zij zich meer betrokken. Daarnaast leert de ‘oudere garde’ van de jongeren hoe zij social media kunnen inzetten om meer jeugd te bereiken. Veel harmonieën hebben een muziekcommissie die aandraagt welke stukken er geleerd zullen worden. Zorg dus voor een aantal jeugdleden in deze commissie om fris te blijven.

Wanneer ik merk dat een leerling moeite heeft met een bepaald stuk stel ik er vaak iets tegenover.

3. Coole stukken

Steeds vaker werken harmonieën en fanfares samen met een bekende band, DJ of artiest. Door concerten te geven in samenwerking met een bekend persoon wordt niet alleen de doelgroep groter, maar komt er ook meer publiek in aanraking met fanfaremuziek. Want de fanfare speelt allang niet meer enkel marsen, ook coole stukken, aldus Sophie. ‘Wanneer ik merk dat een leerling moeite heeft met het bestuderen van een bepaald stuk stel ik er vaak iets tegenover. Bijvoorbeeld dat zij een nummer van Lady Gaga mogen instuderen, als die moeilijke etude (Een etude is in de muziek een oefenstuk dat wordt gespeeld om de techniek van de musicus op een hoger niveau te brengen. Het aan het Franse étude ontleende woord betekent studie) erin zit. Dit motiveert leerlingen zeker!’

4. Laat die oude lesmethoden eens los en verfris!

Volgens Sophie kan je op scholen en muziekscholen niet meer aankomen met het zingen van Vader Jacob in canon. Kijk eens naar nieuw lesmateriaal en nieuwe muziek om de aandacht van kinderen te krijgen. Speel in op hun belevingswereld. Een leuk voorbeeld is het stuk The Typewriter, waarbij elk kind een eigen taak krijgt. De een klapt, de ander stampt op de grond en een derde rinkelt een belletje. Kijk hier voor de uitleg.

Wanneer je even zoekt, is er een heleboel ‘hip’ lesmateriaal te vinden. Een muziekstuk leren met de symbolen van Angry Birds? Geen punt!

5. Zorg tijdens muziekfestivals en concerten voor speciale kinderactiviteiten

Op het Eindhovense openluchtfestival voor klassieke muziek Muziek op de Dommel is sinds vorig jaar een kindermuziektuin te vinden. Kinderen tot 12 jaar maken hier kennis met muziek tijdens diverse op muziek gerichte spellen, opdrachten en activiteiten. Centraal in de Kindermuziektuin staat komende editie (7 juni 2015) een levensgrote zonnewijzer die meteen de functie heeft van muziekinstrumentenspel. Daarnaast kunnen kinderen zelf muziekinstrumenten uitproberen, hangt er muziekmemory in de bomen, kunnen ze door zonlicht juist te richten muziek uit de hele wereld horen, is er een dj workshop klassiek is cool en zijn er diverse optredens en andere doe-activiteiten voor kinderen. Daarnaast horen en zien de kinderen optredens van fanfares en harmonieën uit de regio.

Door kinderen spelenderwijs in aanraking te laten komen met muziek, wordt hun interesse aangewakkerd. Wanneer ze dan meteen zien wat je met muziek kunt bereiken, zullen ze sneller geneigd zijn om voor een muziekopleiding binnen een fanfare of harmonie te kiezen.

5. Zorg tijdens muziekfestivals en concerten voor speciale kinderactiviteiten

Maartje Vos-Swinkels

Cultureel ondernemer De Museumdocent

amateurkunst

Het belang van het Brabantse verenigingsleven

Wat is de kracht van samen cultuur maken en wat doet het verenigingsleven voor de lokale gemeenschap?

25 november 2024
Het belang van het Brabantse verenigingsleven

Theater De Lievekamp: Er als theater zijn voor je hele stad

Theater De Lievekamp is er vóór en dóór je hele stad!

5 december 2023
Theater De Lievekamp: Er als theater zijn voor je hele stad

Kunst en rouw: ‘Herinneringen zorgen ervoor dat een dierbare voortleeft’

Drie makers vertellen hoe ze illustraties en fotografie gebruiken om gevoelens en verhalen rondom rouw uit te drukken.

28 november 2023
Kunst en rouw: ‘Herinneringen zorgen ervoor dat een dierbare voortleeft’

Kunst als essentieel onderdeel van ieder mens bij Corpo Máquina

Choreografisch platform Corpo Máquina maakt kunst en dans toegankelijker voor iedereen.

21 november 2023
Kunst als essentieel onderdeel van ieder mens bij Corpo Máquina

Een jaar lang inspiratie: Kunst voor iedereen

Met een kalender zetten we twaalf bevlogen initiatiefnemers in de spotlight die kunst toegankelijk maken voor iedereen.

16 november 2023
Een jaar lang inspiratie: Kunst voor iedereen

Meer dan alleen je beperking bij Speels Collectief

Theatergezelschap Speels Collectief maakt theater toegankelijk voor iedereen.

7 november 2023
Meer dan alleen je beperking bij Speels Collectief

Blog | Ode aan mijn vereniging

Adviseur Erica Gruyters over de magie van het muziek maken met zo’n 40 andere leden, ook in tijden dat het even wat minder gaat.

23 mei 2023
Blog | Ode aan mijn vereniging

Herken drempels voor cultuurparticipatie

Veel mensen in onze samenleving ervaren drempels om deel te nemen aan cultuur. Met het kennen-willen-kunnen-doen-model leer je deze drempels sneller herkennen, zodat je vervolgens iets kan doen om ze te verlagen.

8 februari 2023
Herken drempels voor cultuurparticipatie

Cultuur voor alle Brabantse Jeugd

Kinderen, tieners en jong volwassenen worstelen toenemend met stress en zwaarmoedigheid. Waarom is cultuur voor jonge mensen zo’n goed antigif tegen angst, onzekerheid en gebrek aan hoop?

8 november 2022
Cultuur voor alle Brabantse Jeugd

Ready to Rock maakt van muziekeducatie meer dan een succesverhaal

Het muziekproject Ready to Rock verzorgt gratis muzieklessen op basisscholen in de regio Helmond. Een verrijkende ervaring voor kinderen.

31 augustus 2022
Ready to Rock maakt van muziekeducatie meer dan een succesverhaal

De kracht van kunst: 'Mijn handen zetten op het doek wat ik voel en wat ik wil zeggen'

Het derde portret in een reeks waarin Brabanders vertellen wat het maken van kunst met ze doet.

10 februari 2022
De kracht van kunst: 'Mijn handen zetten op het doek wat ik voel en wat ik wil zeggen'

Cultuur als middel tegen eenzaamheid

Hoe kunst, design en architectuur kunnen bijdragen aan de beperking van eenzaamheid.

8 oktober 2021
Cultuur als middel tegen eenzaamheid

Wet Bestuur en Toezicht Rechtspersonen

Checklists, stappenplannen en invuldocumenten die helpen helder te krijgen wat de WBTR voor gevolgen heeft voor jouw stichting of vereniging.

25 juni 2021
Wet Bestuur en Toezicht Rechtspersonen

Zelfvertrouwen zonder kaders

In deze cultuurparticipatie-reeks zoomen we in op één van de parels in onze provincie op het gebied van cultuurparticipatie: Pruts & Klooi.

18 maart 2021
Zelfvertrouwen zonder kaders

Verbinding tussen jong en oud

In deze cultuurparticipatie-reeks zoomen we in op één van de parels in onze provincie op het gebied van cultuurparticipatie: KRACHTVOER.

11 maart 2021
Verbinding tussen jong en oud

Spreekbuis voor de creatieve ziel

In deze cultuurparticipatie-reeks zoomen we in op één van de parels in onze provincie op het gebied van cultuurparticipatie: Ixeg Waxie.

2 maart 2021
Spreekbuis voor de creatieve ziel

Kunst brengt je in het nu

In deze cultuurparticipatie-reeks zoomen we in op één van de parels in onze provincie op het gebied van cultuurparticipatie: Beeld-kracht Oisterwijk.

25 februari 2021
Kunst brengt je in het nu

Toneel met een gouden randje

Hoe jongeren hun talenten ontdekken in het Annatheater in Helmond; regisseuse Lavinia Germano en vier jonge spelers delen hun ervaring.

16 februari 2021
Toneel met een gouden randje

iktoon: Margriet danst door heel Europa

Margriet heeft het syndroom van Down. Ze doet aan moderne dans en wordt door gezelschappen uit heel Europa uitgenodigd om te dansen.

25 juni 2020
iktoon: Margriet danst door heel Europa

Landelijk Programma Cultuurparticipatie ’21-‘24

Cultuurparticipatie is van en voor iedereen! Het Ministerie van OCW stelt de komende vier jaar geld ter beschikking voor een landelijk programma.

19 juni 2020
Landelijk Programma Cultuurparticipatie ’21-‘24

Realistische portretten met een knipoog

Karin Neijenhuis werkt als communicatieadviseur bij de gemeente, maar besteedt een groot deel van haar vrije tijd aan haar passie: schilderen.

8 juni 2020
Realistische portretten met een knipoog

“In je eentje ga je harder, maar samen kom je verder”

deDansPunt. is de koepelorganisatie voor amateurdans in Brabant en focust op de artistieke kant van dans. Maar hoe pak je dit aan?

12 mei 2020
“In je eentje ga je harder, maar samen kom je verder”

Kamerdebat: ‘Individuele kunstlessen weer toegestaan’

Individuele kunstlessen zijn weer toegestaan, mits je dat met anderhalve meter afstand organiseert. Dat zegde minister Van Engelshoven toe in het cultuurdebat op 28 april.

29 april 2020
Kamerdebat: ‘Individuele kunstlessen weer toegestaan’

Dukebox maakt een gezamenlijke vuist in brabant

DUKEBOX heeft de laatste jaren uiteenlopende projecten opgezet waarin zij samenwerken met partners binnen én buiten de urban scene.

28 april 2020
Dukebox maakt een gezamenlijke vuist in brabant

Aanvraag adhesieverklaring Talent in de Regio

Talent in de Regio is een subsidieregeling van het Fonds voor Cultuurparticipatie. Om in aanmerking te komen moet je aangedragen worden door de provincie. Het is nu mogelijk een adhesieverklaring aan te vragen.

21 april 2020
Aanvraag adhesieverklaring Talent in de Regio

Terugblik Bijeenkomst Cultuurparticipatie in Zuid-Nederland

Cultuur en sociaal domein, een uitdagende samenwerking. We kwamen bij elkaar om te sparren over het hoe en waarom. Hoe kunnen we de synergie vergroten? Welke belangen spelen? Wat heb je nodig?

11 maart 2020
Terugblik Bijeenkomst Cultuurparticipatie in Zuid-Nederland

Vind betrokken bestuursleden met deze 9 tips

Een reeks praktische tips van verenigingen met een krachtig bestuur.

23 november 2019
Vind betrokken bestuursleden met deze 9 tips

Op weg naar een succesvolle samenwerking

Waarom moeilijk doen als het samen kan? Lees ons inspiratieboekje vol tips en aandachtspunten voor de cultuursector en het onderwijs.

10 oktober 2019
Op weg naar een succesvolle samenwerking

Vrijwilligers werven en behouden

Wie krijg je zo gek om zich in te spannen voor jouw vereniging? In dit artikel geven we 10 tips voor voldoende organisatiekracht.

10 oktober 2019
Vrijwilligers werven en behouden

9 tips om jongeren te bereiken

Jongeren warm maken voor kunst is niet makkelijk. Ga je de investering aan? Benut dan deze tips en kansen.

10 oktober 2019
9 tips om jongeren te bereiken

Korenveld

Er is in Brabant een mooie traditie van koren, maar het voortbestaan hiervan is geen vanzelfsprekendheid. Om ons sterk te maken voor de kwaliteit van de koorzang ondersteunen wij het platform Korenveld.

8 oktober 2019
Korenveld

Circle of Talent: ecosysteem voor talentontwikkeling

Talentontwikkeling is een ecosysteem dat je moet voeden, onderhouden en waarin je gezamenlijk moet investeren. Barbara Brouwers, directeur van Phoenix Cultuur, over de Circle of Talent.

6 februari 2019
Circle of Talent: ecosysteem voor talentontwikkeling

Ik toon, jij toont, hij toont, wij tonen

In het kader van iktoon spraken we met een lokaal coördinator op het gebied van amateurkunst, en met twee amateurkunstbeoefenaars over hun drijfveren en ambities.

12 juni 2018
Ik toon, jij toont, hij toont, wij tonen

Kweekvijver met jong en muzikaal talent

Wat zijn de drijfveren en toekomstdromen van jonge Brabantse muzikanten?

27 februari 2018
Kweekvijver met jong en muzikaal talent

De plannen van nieuwkomers in de subsidieregeling hedendaagse cultuur

Dit jaar kregen instellingen voor amateurkunst, naast instellingen in de professionele kunst, voor het eerst een provinciale subsidie voor 4 jaar, in plaats van per jaar. Negentien instellingen in de amateurkunst zagen hun subsidieverzoek gehonoreerd. Ook binnen de professionele kunsten zijn nieuwkomers te ontdekken in de subsidieregeling hedendaagse cultuur. Mestmag.nl vroeg naar de plannen van de nieuwkomers.

22 december 2017
De plannen van nieuwkomers in de subsidieregeling hedendaagse cultuur

iktoon

Elk jaar kun jij je in de maand juni laten zien als kunstenaar! Er is van alles mogelijk, de invulling bepaal jijzelf. Bundel je krachten met andere initiatieven en neem contact met ons op.

30 november 2016
iktoon

Jeugdfonds Cultuur Brabant

Het Jeugdfonds Cultuur Brabant ondersteunt kinderen en jongeren die om financiële redenen niet actief aan kunstbeoefening kunnen doen. Om zoveel mogelijk kinderen te kunnen helpen, gaat het fonds samenwerkingen aan met Brabantse gemeenten.

30 november 2016
Jeugdfonds Cultuur Brabant

Dansend Brabant in een wereld vol 'swarming'

Vernieuwingen tonen, mensen verbinden, partners betrekken en meegaan met de tijd: dat is waar koepelorganisatie deDansPunt voor staat.

8 november 2016
Dansend Brabant in een wereld vol 'swarming'

Een vrijdagavond bij de harmonie

Koninklijke Harmonie Oefening en Uitspanning uit Beek en Donk - een van de beste harmonieën in Noord-Brabant - viert dit jaar haar 125-jarig bestaan.

14 april 2016
Een vrijdagavond bij de harmonie

Ons dorp nieuw leven inblazen

De muzikale traditie is in Brabant en Limburg al eeuwenlang onverwoestbaar. Harmonie en fanfare horen bij het Zuiden.

14 april 2016
Ons dorp nieuw leven inblazen

Moet de harmonie niet gewoon op de schop?

Sophie de Ruijter deed afgelopen schooljaar onderzoek naar het jeugdlid van een harmonie.

16 september 2015
Moet de harmonie niet gewoon op de schop?

Om te vermenigvuldigen moet je delen

Stel je voor dat jij als amateur-koorzanger samen kunt werken met de Nederlandse top, dat zou toch geweldig zijn?

19 juni 2015
Om te vermenigvuldigen moet je delen

Vijf manieren waarop fanfares en harmonieën de jeugd interesseren

Juist door de krimp worden fanfares en harmonieën creatief in het werven van nieuwe leden. In dit artikel noemen we vijf van deze slimme manieren.

10 februari 2015
Vijf manieren waarop fanfares en harmonieën de jeugd interesseren

Uniek in Nederland: Stichting Beeldende Vrijetijdskunst

Heel veel mensen hebben geen besef van wat een vrijetijdskunstenaar kan.

28 januari 2015
Uniek in Nederland: Stichting Beeldende Vrijetijdskunst