Een weg brengt je van A naar B, en liefst zo snel mogelijk. Maar met de N65 tussen Tilburg en 's-Hertogenbosch heeft de Provincie Noord-Brabant andere ambities. De rijksweg moet de mooiste van Noord-Brabant worden: een toegangspoort en een etalage voor Het Groene Woud en de vele (boom)kwekers in de omgeving. Een plek voor 'groene innovatie', zoals reductie van fijnstof en geluid door bomen en planten.

Al enkele jaren wordt er door een aantal kwekers verenigd in Greenport Midden Brabant nagedacht over een invulling van deze ambitie. Samen met Kunstloc, provincie en diverse organisaties zoals ZLTO, Streekhuis Het Groene Woud, Rijkswaterstaat en LIB is het werkatelier N65 als Etalage gestart waaraan kunstenaars en ontwerpers hebben deelgenomen. Inmiddels hebben twee ontwerpduo's groen licht gekregen om hun denkrichtingen verder te ontwikkelen.

Absorberende architectuur door Studio Eric Klarenbeek & Maartje Dros

Het ontwerp van Studio Eric Klarenbeek & Maartje Dros moet bijdragen aan de luchtkwaliteit in het gebied. In een omgeving met veel auto’s - zoals dat bij de N65 het geval is - heb je nu eenmaal last van veel fijnstof. Klarenbeek en Dros ontwikkelden een techniek om met mos de hoeveelheid fijnstof in de lucht te verlagen. 

Het duo werkt aan een absorberende moswand, die flexibel op verschillende plekken langs de N65 kan worden ingezet. Op korte termijn is alvast een bolconstructie met mos langs de weg te zien. Als de constructie van de moswand goed is uitgewerkt, dan kan dit idee ook op andere plekken in het land worden ingezet.

Absorberende architectuur door Studio Eric Klarenbeek & Maartje Dros
Absorberende architectuur door Studio Eric Klarenbeek & Maartje Dros

Groen Xylotheek door Krijn Christiaansen en Cathelijne Montens (KCCM)

Krijn Christiaansen en Cathelijne Montens ontwikkelden een GROEN Xylotheek. Een xylotheek is een houtverzameling van verschillende soorten bomen die vaak werd gebruikt bij botanische studies op hogescholen en universiteiten. Met de GROEN Xylotheek kunnen boom- en plantenkwekers van Greenport Midden Brabant nu letterlijk met hun eigen producten de boer op. Door te laten zien wat ze in huis hebben, hopen ze meer verbinding te leggen met de mensen uit hun omgeving. 

In de GROEN Xylotheek delen kwekers kennis over oplossingen die ze hebben voor maatschappelijke uitdagingen. Bijvoorbeeld over de opslag van CO2 om zo bij te dragen aan een oplossing voor het klimaatprobleem, over verdamping en over het watervasthoudend vermogen van groen om wateroverlast tegen te gaan of over verkoeling waardoor er minder airco’s nodig zijn. De Xylotheek kan op termijn ook worden verhuurd als Bed and Breakfast en als vergaderruimte. Andere mogelijkheden worden nog in beeld gebracht. 

Groen Xylotheek door Krijn Christiaansen en Cathelijne Montens (KCCM)

Werkatelier n65

Voorafgaand aan deze keuze van deze denkrichtingen vond een werkatelier plaats waarin boomkwekers en plantentelers met vijf kunstenaars aan de slag gingen. In co-creatie hebben ze omgevingsvraagstukken van de N65 op een andere manier benaderd. Door het uitwisselen van wensen en visies zijn de kwekers en kunstenaars tot denkrichtingen gekomen die leiden tot verdere samenwerking, innovatie en zichtbaarheid vanaf de weg. De denkrichtingen van Studio Klarenbeek & Maartje Dros en KCCM zijn geselecteerd door de leden van een klankbordgroep, bestaande uit Rijkswaterstaat, provincie Noord-Brabant, ZLTO, Streekhuis Het Groenewoud en Kunstloc. 

Rol van Kunstloc Brabant

De provincie en de kwekers hebben Kunstloc gevraagd een advies uit te brengen over de rol van kunsttoepassing in het versterken van de identiteit van de N65. Kunstloc heeft op onderdelen van de eerdere startnotitie van de boomkwekers en plantentelers rond de N65 inspirerende ideeën geschetst hoe kunst en vormgeving te integreren zijn bij de uitwerking van de vraagstukken in het gebied (‘Een Laan om te Ontdekken’, september 2014). kunstloc zet kunst en cultuur in als verbeeldende en verbindende factor die bijdraagt aan samenhang, innovatie en bewustzijn van het gebied rond de N65 en de kwekers.

Enkele voorstellen en adviezen van bkkc zijn in het bidbook opgenomen:

  • het ontwikkelen van inspirerende (groene) verblijfsplekken (LandArtSpots),
  • boomkunstwerken,
  • groene geluidswanden,
  • levende systemen die fijnstof afvangen of bijdragen aan het verbeteren van de luchtkwaliteit.

Kunstloc ziet ook een duidelijke inhoudelijke relatie met recreatie en toerisme, waarin de kwekerijgebieden de groene schakels vormen tussen nationale landschappen, natuurgebieden en landgoederen.

Kracht van co-creatie

Uit de co-creatie tussen de kunstenaars en de boomkwekers/plantentelers ontstaan uiteindelijk voorstellen voor kunstwerken, die de samenhang van het gebied vergroten, de kwekerijsector beter op de kaart zetten, bijdragen aan de belangstelling voor het snelweglandschap en aansluiten bij de reconstructie van de N65. Naast verfraaiing van de N65 versterken die kunstwerken ook de waarden van de natuur en het landschap van de N65 en de omgeving ervan.

In november 2015 presenteerden de kunstenaars hun ideeën en denkrichtingen. Er werd een selectie gemaakt van haalbare voorstellen en het vervolgtraject werd besproken. De ideeën en denkrichtingen zijn beschreven in de digitale publicatie 'Werkatelier N65'. Daarnaast kun je op Mestmag.nl het artikel 'Boom- en plantenkwekers, kunstenaars en ontwerpers slaan de handen ineen' lezen waarin Netty van de Kamp en Wout Hoogendijk vertellen over het Werkatelier.

Samenwerking

De kwekers:

  • Joost van den Oever
  • ​Aad Vermeer
  • Kees Burgmans
  • Kees van Iersel
  • Pieter Vugs

Klankbordgroep en betrokken partners van Werkatelier N65:

  • Kunstloc brabant
  • Rijkswaterstaat
  • Provincie Noord-Brabant
  • ZLTO
  • Streekhuis Het Groenwoud

In de media

Waarom een bijdrage uit de impulsgelden?

De ABC-commissie staat positief tegenover dit project, omdat in het plan aandacht is voor nieuw opdrachtgeverschap en samenwerking met partijen uit de niet-culturele sector. In het plan is aandacht voor nieuw opdrachtgeverschap aan kunstenaars en samenwerking met partijen uit het niet-culturele domein. 

Het projectplan en de volledige aanvraag lees je in het overzicht van de aanvragen onder nummer 383.

Meer weten over het koppelen van kunstenaars aan kwekers?

Neem contact met mij op.

Dit kan ook met impulsgelden

AIR De Missie

artist in residency op Park Zuiderhout
AIR De Missie

Impulsgelden 2022

mogelijk gemaakt met een bijdrage uit de impulsgelden
Impulsgelden 2022

Impulsgelden 2021

mogelijk gemaakt met een bijdrage uit de impulsgelden
Impulsgelden 2021

Paleis voor Volksvlijt

nieuwe publieksgroepen betrekken met volkstheater
Paleis voor Volksvlijt

De Kleinkijk Academie

kunst deel maken van dagelijkse praktijk gehandicaptenzorg
De Kleinkijk Academie

Effenaar Smart Venue | Poplab

innovatie in live-muziekbeleving
Effenaar Smart Venue | Poplab

Studio Juul Rameau

onderzoek naar helende kracht natuur
Studio Juul Rameau

Art in Oisterwijk

inzet op participatie
Art in Oisterwijk

Wildpark

versteviging organisatie en uitbreiden talentontwikkeling
Wildpark

Camilla Blue

augmented reality liveshow
Camilla Blue

Xavier van Delft | Verborgen Verhalen

animaties van Brabantse erfgoedverhalen
Xavier van Delft | Verborgen Verhalen

Gebiedsiconen N69

kunstwerken vertellen verhaal breuklijn
Gebiedsiconen N69

DeStijl@Tilburg

culturele identiteit regio belichten
DeStijl@Tilburg

Kamerata Zuid

professionalisering van de organisatie
Kamerata Zuid

Vantot | Sunseeker

dynamische straatverlichting
Vantot | Sunseeker

Filmeducatiehub Zuid

versterking filmeducatie en beeldgeletterdheid in het onderwijs
Filmeducatiehub Zuid

Zwermers

professionalisering van de organisatie
Zwermers

Minoux

artistieke en zakelijke doorontwikkeling
Minoux

Coup Cura | Mist

destigmatisering van verslaving
Coup Cura | Mist

Angela de Weijer

transitie van geluidskunstenaar naar componist
Angela de Weijer

New Order of Fashion

kennisdeling over circulaire mode
New Order of Fashion

GlasLab Den Bosch

expertisecentrum voor vlakglas
GlasLab Den Bosch

Sundaymorning@ekwc

verduurzaming eigen inkomsten
Sundaymorning@ekwc

Switch2Move

onderzoek naar effect dansinterventies
Switch2Move

Factorium Podiumkunsten | No Joke

nieuw trainingsprogramma voor urban talent
Factorium Podiumkunsten | No Joke

Nederlandse Breaking League

professionalisering urban infrastructuur
Nederlandse Breaking League

Zout (voorheen Zuiderlucht)

uitbreiding naar Noord-Brabant
Zout (voorheen Zuiderlucht)

Dansnest

professionalisering van organisatie
Dansnest

Stijn Peeters

versterken beeldende praktijk
Stijn Peeters

Café Theater Festival Tilburg

professionalisering en positionering
Café Theater Festival Tilburg

Gebouw-T | Young Creations

publiekswerking met jongeren
Gebouw-T | Young Creations

A.F.Th. van der Heijdenhuis

realisatie schrijvershuis
A.F.Th. van der Heijdenhuis

SEA Foundation

internationale werkbezoeken
SEA Foundation

PARK

interdisciplinair randprogramma
PARK

Spruit

professionalisering van organisatie
Spruit

KONT

uitbouwen werkmodus en verdienmodel
KONT

Nabuurs&VanDoorn

uitbreiding internationale netwerk
 Nabuurs&VanDoorn

De Creatieve Code

leerlijn creatief programmeren
De Creatieve Code

Dock Zuid

professionalisering van de organisatie
Dock Zuid

Tilt

professionaliseringsslag van literair productiehuis
Tilt

Zout (voorheen Hertog Zout)

versterking van positie ten opzichte van opdrachtgevers
Zout (voorheen Hertog Zout)

Sounding Bodies

helende werking van klassieke muziek
Sounding Bodies

Corpo Máquina

uitbreiding talentontwikkeling
Corpo Máquina

Tilburg Dansstad

internationale profilering
Tilburg Dansstad

Mathijs Leeuwis

zakelijke ontwikkeling van de beroepspraktijk
Mathijs Leeuwis

Grafisch Atelier Den Bosch

toekomstgericht ontwikkelplan
Grafisch Atelier Den Bosch

Dat wat blijft | Monique Broekman

nieuwe verbanden kunst en erfgoed
Dat wat blijft | Monique Broekman

Geertruidskerk

religieus erfgoed als cultureel platform
Geertruidskerk

Sound of Europe Festival

inhoudelijke en zakelijke doorontwikkeling
Sound of Europe Festival

Museum Krona

impulsbijdrage voor publieksverbreding
Museum Krona

Stormkamers | Tg Nomen

doorontwikkeling artistiek onderzoeksmiddel
Stormkamers | Tg Nomen

Kapellenbaan

een recreatieve route langs vier hedendaagse kunstkapellen
Kapellenbaan

ALL-EEN | MoveToMeet

verbinding tussen doven, slechthorenden en horenden
ALL-EEN | MoveToMeet

Bio Mirror

ontwerpend onderzoek naar stressverlagende materiaaloppervlakken
Bio Mirror

Kunst & Geluk

professionalisering binnen de zorg- en welzijnssector
Kunst & Geluk

Brabants Kempens Architectuur Netwerk | Buitenkans

platform voor ruimtelijke opgaven stad & land
Brabants Kempens Architectuur Netwerk | Buitenkans

Common Ground

kunst als motor ontwikkeling Landgoed Assisië
Common Ground

Autarkh III

van extreme metalband naar elektroakoestisch trio
Autarkh III

Agrivalley

ontwikkeling van een duurzame en hybride beroepspraktijk
Agrivalley

This is LOVSKI

het in de markt zetten van een nieuwe act
This is LOVSKI

Het Groote Hoofd

ontwikkeling professioneel theaterbedrijf
Het Groote Hoofd

Landkunst Dal van de Kleine Beerze

innovatief opdrachtgeverschap door landcoöperatie
Landkunst Dal van de Kleine Beerze

Minitopia

interventies en publicatie over nieuwe woonvormen
Minitopia

Popsport Brabant 2020

talentontwikkeling in de popmuziek
Popsport Brabant 2020

Bram Stadhouders

doorontwikkeling van succesvol makerschap
Bram Stadhouders

Kaapstad 2020

doorontwikkeling festivalorganisatie
Kaapstad 2020

RAUWKOST

professionalisering en lokale inbedding
RAUWKOST

Paviljoen Ongehoorde Muziek

bestendigen broedplaats voor kwetsbare muziek
Paviljoen Ongehoorde Muziek

Muzikale Broedplaats Paradox

artistieke invulling van makershuis
Muzikale Broedplaats Paradox

Brass 'n Woods Festival

nieuw publiek voor blaasmuziek
Brass 'n Woods Festival

BROET

professionalisering en herpositionering
BROET

Weeshuisjes

toolkit nieuwe bestemming voor verweesd erfgoed
Weeshuisjes

Kunstplan Ecodorp Boekel

kunst als inspiratie voor duurzaamheid
Kunstplan Ecodorp Boekel

Sannety | Lisanne van Hek

doorstart van muzikale carrière
Sannety | Lisanne van Hek

PLYGRND.city

jongeren inspireren met urban culture minidocumentaires
PLYGRND.city

Nationaal Monument Kamp Vught

aansluiting actualiteit met vernieuwde presentatie
Nationaal Monument Kamp Vught

Wij zijn 13

013 als relevante cultuurplek voor jongeren
Wij zijn 13

Eva van Pelt

verduurzaming artistieke en zakelijk beroepspraktijk
Eva van Pelt

Draaimolen Festival

doorontwikkeling en verdieping dancefestival
Draaimolen Festival

Aus Berlin

professionaliseringsslag met voorfinanciering
Aus Berlin

De Nieuwe Vorst

aan de slag met publiekswerking
De Nieuwe Vorst

The Dutch Institute of Food & Design

ontwikkelen platform voor food-designers
The Dutch Institute of Food & Design

Kunst aan de Groene Corridor

mensen betrekken bij leefomgeving
Kunst aan de Groene Corridor

Alexandra Crouwers

versterking internationale positie
Alexandra Crouwers

New Dutch Connections

nieuwe samenwerkingen en maatschappelijke partners
New Dutch Connections

Document Series | Kristel van Issum

nieuwe beroepspraktijk vormgeven
Document Series | Kristel van Issum

Nishant Bhola | World of Dance

moderne dans positioneren in multiculturele samenleving
Nishant Bhola | World of Dance

Theater van de Stad

participatie in programmering De Lievekamp
Theater van de Stad

Copper Views

ontwikkelen tot impactproducent
Copper Views

Superland | Matthijs Bosman

openbreken van de voedselketen
Superland | Matthijs Bosman

Artist in Residence platform Brabant

samenwerking tussen Artist in Residence programma's
Artist in Residence platform Brabant

Capella Brabant

nieuwe samenwerkingsprojecten en grotere naamsbekendheid
Capella Brabant

I like school and school likes me

kunstenaar neemt intrek in middelbare school
I like school and school likes me

Future Cities

verrijken ontwikkeling van mbo'ers
Future Cities

Cor Unum

professionaliseringslag
Cor Unum

Vonk

doorontwikkeling naar stabiele financieringsmix
Vonk

Cacao Expo

effect inzichtelijk maken van programmering
Cacao Expo

Theaterwerkplaats Tiuri

professionele bewegings-theaterwerkplaats
Theaterwerkplaats Tiuri

Garden of Resonance

verbinding kunst, wetenschap en techniek
Garden of Resonance

Brabant Menu

overbruggen gat tussen professioneel cultuuraanbod en vraag van scholen
Brabant Menu

Bureau Pees | Peter Dictus

productiehuis voor sociaal-maatschappelijk amateurtheater
Bureau Pees | Peter Dictus

IVC 2.0

platform voor het verrijken van klassieke zangkunst
IVC 2.0

De tijd van je leven

kunstactiviteiten tegen eenzaamheid ouderen
De tijd van je leven

Urbanlicious, back to the future

doorgaande leerlijn cultuureducatie voor vmbo
Urbanlicious, back to the future

LunaLunaLuna | Kultoer

theatrale installaties tijdens Tilburgse Kermis
LunaLunaLuna | Kultoer

Kings of Colors Festival

werken aan een sterk artistiek profiel
Kings of Colors Festival

Zwarte Vleugels | Niels Duffhues

versteviging van beroepspraktijk
Zwarte Vleugels | Niels Duffhues

De Fabriek

inzichtelijk maken van het creatieve proces
De Fabriek

Biënnale Kunst in de Heilige Driehoek

hedendaagse kunst verbinden met religieus en cultuurhistorisch erfgoed
Biënnale Kunst in de Heilige Driehoek

Jan van Duijnhoven

beroepspraktijk naar een hoger niveau tillen
Jan van Duijnhoven

Studio Gebroed

meerjarig ontwikkeltraject
Studio Gebroed

The Design of Spatial Well-being

onderzoek om ontwerpfilosofie te valideren
The Design of Spatial Well-being

Encounter | Joost van Wijmen

ontwikkelen geënsceneerde ontmoetingen
Encounter | Joost van Wijmen

Human Rights Tattoo

bouwen aan een verbeterd inkomstenmodel
Human Rights Tattoo

De Link

ontwikkeling van producerende rol
De Link

Make it - Jazz Festival Tilburg

versterken van organisatie en zichtbaarheid
Make it - Jazz Festival Tilburg

PopMonument on Tour

schaalvergroting door uitbreiding festivallocaties
PopMonument on Tour

N65 als etalage

koppel kwekers aan kunstenaars
N65 als etalage

Museum Jan Cunen

art-based learning als educatieve pijler
Museum Jan Cunen

Muziek uit de toren

educatief programma rondom de Lambertustoren
Muziek uit de toren

MASS production

professionaliseren van een brede beroepspraktijk
MASS production

Rosemary & Garlic

doorontwikkeling naar zelfvoorzienende act
Rosemary & Garlic

Canon Nederlandse Kunst in de Openbare Ruimte

aandacht voor bijzonder erfgoed in ons straatbeeld
Canon Nederlandse Kunst in de Openbare Ruimte

Dansen met de vijand

reizende expo over Roosje Glaser
Dansen met de vijand