Internationale ambities & impulsgelden
Brabant gaat internationaal. Steeds meer makers en organisaties in de kunst- en cultuursector verbreden hun blikveld. Ze richten hun ambities niet alleen maar binnen onze eigen landsgrenzen, maar ook daarbuiten. De impulsgelden stellen hen in staat om hun internationale ambities waar te maken. Hoe ziet dat er precies uit? Ter inspiratie nemen we in dit artikel drie goede voorbeelden onder de loep: Zwermers, Rosemary & Garlic en Nabuurs&VanDoorn.
artikel door Iris van den Boezem
In onze provincie valt veel moois te ontdekken op het gebied van kunst en cultuur. Dat delen we niet alleen met elkaar, binnen de provinciegrenzen, maar ook met de rest de wereld. De culturele sector is bij uitstek een internationale sector: de wereld is het speelveld van makers en culturele organisaties. Meer zichtbaarheid over de grens betekent meer bezoekers in onze provincie en een verbreding van het publiek en internationaal netwerk van makers en organisaties. Het provinciale impulsgeldenprogramma biedt Brabantse makers en organisaties de ruimte om kansen op internationaal vlak te onderzoeken en te benutten. Zo werken we aan een sterke infrastructuur voor de kunst- en cultuursector. Inmiddels maakte al een fiks aantal makers en organisaties hier gebruik van. Hieronder lichten we drie inspirerende voorbeelden uit.
Zwermers: “We trekken in steeds grotere cirkels de wereld in om telkens weer te landen in Tilburg.”
Zwermers is een Tilburgs performance-gezelschap, onder artistieke leiding van Inez Wolters en Paul van de Waterlaat. De mens en zijn omgeving staat centraal in het werk van Zwermers. Hoe verhoudt de mens zich tot andere mensen, dieren, dingen, huizen, waarden en normen? Interactie maakt het leven mooier, makkelijker en soms juist moeilijker. Het gezelschap bevraagt die relaties continu in haar werk.
Zwermers doorliep een kennisvouchertraject en ontvangt sinds 2020 subsidie impulsgelden. Eerder deed Zwermers ook al een succesvolle crowdfunding-campagne (met ondersteuning uit de impulsgelden).
Bouwen aan een internationaal netwerk
Voorafgaand aan de subsidieaanvraag impulsgelden doorliep Zwermers met behulp van een kennisvoucher uit het impulsgeldenprogramma een coachingstraject met Arthur Kok. Dat traject was gericht op professionalisering van hun organisatie. De aanvraag voor impulsgelden-subsidie die het gezelschap vervolgens deed, was daar een logisch vervolg op. De subsidie gebruikt Zwermers onder meer voor artistieke en zakelijke (kennis)ontwikkeling en voor onderzoek naar een hybride organisatiestructuur.
Het gezelschap bouwt sinds 2020 verder aan haar internationale netwerk. Daarvoor beginnen ze in buurlanden België en Duitsland, als basis voor verdere groei. Door te spelen op twee festivals in België (Theater op de Markt en de Gevleugelde Stad) en in een goed bezocht theater in Hannover (Theater an der Glocksee) toont Zwermers de voorstelling Pan~//Catwalk aan internationaal publiek. Daarnaast nodigen ze andere programmeurs uit tijdens hun verblijf in het buitenland, om hun netwerk in beide landen verder uit te breiden. Zo vergroot dit Brabantse gezelschap haar internationale zichtbaarheid en zet zij mede Brabant cultureel op de kaart.
foto: Jostijn Ligtvoet
Inez Wolters van Zwermers: “Over vijf jaar wil Zwermers een gevestigd internationaal performance-gezelschap zijn met een stevige thuisbasis in Tilburg en Brabant. 2020 is hierin een belangrijk en mooi jaar; we spelen met onze performance Pan~ // Catwalk in het hoofdprogramma van Oerol. Dat zorgt nu al voor meer zichtbaarheid. Daarnaast hebben we onze eerste internationale boekingen in België en Duitsland.
We willen vanaf nu elk jaar ‘uitzwermen’, zowel nationaal als internationaal, om telkens weer thuis te komen. Om hier, in Tilburg, opnieuw te creëren. Over vijf jaar zijn er hopelijk nog veel meer mede-Zwermers en trekken we in steeds grotere cirkels de wereld in om telkens weer te landen in Tilburg.”
Rosemary & Garlic: Internationale wegbereiders voor andere Brabantse bands
Folk, indie, singer-songwriter en zelfs elektronica: op Rosemary & Garlic valt eigenlijk geen label te plakken. Anne van den Hoogen (uit het Brabantse plaatsje Lith) wist zich via Popronde, het Brabantse talentontwikkelingsprogramma Proud of the South (voorloper van de Music Hub Brabant) en later de showcasefestivals Eurosonic/Noorderslag, SXSW (USA), The Great Escape (UK) en het Reeperbahn festival in Hamburg (DE) steeds vaker in de internationale kijker te spelen.
Rosemary & Garlic ontvangt sinds 2019 subsidie impulsgelden.
Data van internationale doelgroep
Tijd voor een extra stap vooruit, vond Rosemary & Garlic. En dan vooral een stap waarmee de band de internationale groei zelf nóg beter kan beïnvloeden. Met dat doel in het achterhoofd, vroeg Rosemary & Garlic in 2019 een subsidiebijdrage uit de impulsgelden aan. Hoe ging de band vervolgens te werk? Om te beginnen keken ze samen met data-analisten goed naar hun fans, luisteraars en potentieel publiek. Op basis daarvan kon Rosemary & Garlic haar richting bepalen. Conclusie was dat bij deze band, haar fans en haar muziek een persoonlijke aanpak past. Een aanpak, waarbij de band haar luisteraars echt leert kennen. Met de impulsgelden vergroten de bandleden hun eigen praktische kennis. Bijvoorbeeld over hoe je data vergaart en inzet, over internetmarketing en het werken aan een actieve fanbase.
En het heeft effect. Een mooi voorbeeld daarvan speelde zich afgelopen juni af, toen de band een live EP uitbracht. De plaat werd opgenomen in Hamburg en in Amsterdam. Dit album bereikte een grotere doelgroep, en het is ook nog eens via Noisetrade gratis - maar wel in ruil voor een e-mailadres - internationaal als download aangeboden. Dit leverde meer dan duizend blijvende abonnees uit verschillende landen op voor de nieuwsbrief.
De kennis die Rosemary & Garlic buiten onze landsgrenzen opdoet, deelt de band vervolgens weer met de Brabantse muzieksector. Bijvoorbeeld tijdens workshops en lezingen bij een bijeenkomst van talentontwikkelingstraject Music Hub Brabant en bij lokale initiatieven als Breda’s Most Wanted.
Manager Jasper van den Dobbelsteen:
"Rosemary & Garlic gebruikt de impulsgelden om de grote groep volgers, die de band al via onder andere Spotify bereikte, sterker aan zich te verbinden. Door nieuwe muziek op te nemen, door sterk te investeren in digitale marketing en kennis over data-onderzoek is de directe fanbase enorm gegroeid.”
Teun van Irsel - adviseur bij Kunstloc Brabant:
"Op het moment dat acts hun internationaal potentieel benutten zijn dat een soort wegbereiders voor anderen. Binnen de impulsgelden vinden we kennisdeling erg belangrijk. Rosemary & Garlic is vanwege de bijdrage uit de impulsgelden in staat om te experimenteren met een data-driven marketingmodel. Die aanpak is normaal binnen de context van een groot label, maar voor individuele artiesten is dit vaak lastig en kostbaar. Door de opgedane kennis te delen met het veld wordt deze manier van werken voor meer individuele artiesten bereikbaar."
Nabuurs&VanDoorn: Bouwen aan internationaal netwerk versterkt nationale positie
Kunstenaarsduo Inge Nabuurs en Erwin van Doorn timmert al een tijd internationaal aan de weg. Hun werk is eigenzinnig, met een bijzonder thematisch en formeel karakter. Persoonlijk, oprecht en confronterend. De laatste tijd concentreren ze zich op onder meer film, zeefdrukken, interventies en artist talks.
Nabuurs&VanDoorn ontving in 2017 subsidie impulsgelden en doorloopt momenteel een kennisvoucher-traject.
Internationale profilering op expertise
In 2017 ontvingen ze subsidie impulsgelden voor artistieke doorontwikkeling en zakelijke professionalisering van hun beroepspraktijk. Dankzij deze subsidie vergrootte Nabuurs&VanDoorn haar online én offline zichtbaarheid. Offline doordat er tijd kon worden gestoken in acquisitie voor nieuwe tentoonstellingslocaties. Zo breidde het duo bekendheid uit buiten haar bestaande netwerk. Daardoor kwam het kunstenaarsduo in beeld bij onder meer Documenta in Kassel (Duitsland), Onderzoeksplatform FILTER (Hamburg & Detroit), Black Box Visual Arts (Chili) en Centre d’Art Contemporaine (Genève).
Doordat Nabuurs&VanDoorn door nieuwe partijen werd uitgenodigd voor artistiek onderzoek, kon het duo bovendien nieuwe werken produceren en haar beroepspraktijk verstevigen. De website is dankzij de impulsgelden omgebouwd naar een online platform. Via dit publicatieplatform presenteert en verspreidt Nabuurs&VanDoorn experimentele kennis op de gebieden van kunst, cultuur en het publieke domein. Zo positioneert het duo zich internationaal als expert op dit vlak. Momenteel doorloopt het kunstenaarsduo een kennisvoucher-traject om met ondersteuning van een externe coach te werken aan een strategie om de gecreërde kansen te verzilveren.
Inge Nabuurs: “De toekenning van de subsidie impulsgelden was voor ons de start van een nieuwe ontwikkeling: het aanscherpen en realiseren van een langetermijnplanning en werken naar een stip aan de horizon. Het heeft gezorgd voor uitbreiding en versterking van ons internationale netwerk. Hierdoor ontstonden er nieuwe kansen voor samenwerkingen, die we ook al in de praktijk hebben gebracht. Dat deden we niet alleen vanuit ons atelier in Eindhoven, maar in 2017 onder meer in Kassel tijdens Documenta 14, in een kunstenaarskolonie in Frederiksoord (Drenthe), in Detroit en in Brussel. Mede dankzij impulsgelden konden we zo het project ‘Zwischenlandschaften 3’ produceren en doorontwikkelen.
Door aanwezig te zijn in het buitenland doen we kennis op en wisselen we kennis uit. Dat maakt ons ook weer interessant voor partijen uit het Nederlandse kunstklimaat. Een aantal van deze geïnteresseerden, zoals kunstenaars, galeries en musea, verwelkomden we inmiddels in onze studio. Mede dankzij de ondersteuning uit de impulsgelden hebben we een aantal duurzame, internationale relaties kunnen opbouwen.
Internationalisering gaat overigens niet alleen over het versterken en uitbreiden van je werk. Het gaat óók om de internationale aansluiting van je werk en de mate waarin jouw visuele taal wordt begrepen in andere landen. Er zijn meerdere niveaus waar je je op moet richten, om structurele veranderingen in gang te zetten. Dat is een continu proces.”
Impuls voor de cultuursector en voor Brabant
De subsidiebijdrage uit de impulsgeldenregeling biedt een maker of culturele organisatie de mogelijkheid een toekomstbestendige ontwikkeling in gang te zetten, bijvoorbeeld door te investeren in internationale samenwerkingen of presentatiemomenten. Het biedt hen de kans om (internationaal) te groeien en internationale bekendheid te verwerven. Dat versterkt niet alleen de eigen beroepspraktijk of organisatie, maar het levert ook kansen op voor onze provincie: ambassadeurs en internationale uitstraling voor de provincie, creatieve uitwisseling en samenwerking in en met onze provincie en nieuw publiek. Dat versterkt de Brabantse kunst- en cultuursector en stimuleert de ontwikkeling van creativiteit in Brabant. En dat is van belang, zeker voor een regio van kennis en innovatie. Zo beogen we een blijvend effect door middel van een tijdelijke impuls.
Het impulsgeldenprogramma sluit aan bij de provinciale en landelijke beleidsontwikkelingen op het gebied van internationalisering. Denk hierbij aan de proeftuin internationalisering binnen het Regioprofiel Cultuur BrabantStad (waarbij de B5-gemeenten, provincie en Kunstloc Brabant samenwerken) die een bijdrage ontvangt van het ministerie van OCW.
Meer makers en organisaties die aan hun internationale ambities werken met een subsidiebijdrage uit de impulsgelden
DansBrabant, Michiel van der Kley, Club Solo, 013 / WOO HAH!, Solar World Cinema, SEA Foundation, BioArt Laboratories, Cecilia Vissers, Stg. Kunst in de Heilige Driekhoek, Paul Bogaers, Charles van Otterdijk, Paul Segers, The Ruggeds, Jameszoo, PARK, Eindhoven Maker Faire, Martin & Inge Riebeek, TEMKO, ROBOT LOVE (Stg. Niet Normaal), De Fabriek, Manifestations (Stg. Art & Technology), Rogier Telderman / Stg. Powered by TINC, Ensemble VONK, Jan Koen Lomans, AIR Netwerk Brabant, International Vocal Competition, Lisanne van Hek, Jenny Ymker, Richard van Kruysdijk, Sander van Bussel / Stg. Human Rights Tattoo, Alexandra Crouwers, Mirte van Duppen, This is LOVSKI, Tilburg Dansstad, Monique Broekman, Stijn Peeters.
Een deel van deze makers en organisaties is na de subsidiebijdrage uit de impulsgelden doorgegroeid naar financiering door investeringsfonds Brabant C.
De impulsgelden zijn beschikbaar gesteld door Provinciale Staten van Noord-Brabant en zijn bestemd voor duurzame ontwikkeling van het Brabantse cultuursysteem. Het impulsgeldenprogramma bestaat uit verschillende financieringinstrumenten, waaronder de subsidie impulsgelden, kennisvouchers en crowdfunding. Kunstloc Brabant is in opdracht van de provincie onder meer verantwoordelijk voor de uitvoering van het impulsgeldenprogramma.
