
Jan Baanstra, adviseur Cultuuradvies op Maat bij Kunstloc, stond twintig jaar aan het roer bij dansgezelschap De Stilte in Breda. In die jaren groeide het gezelschap uit tot een internationale instelling en initieerde Jan diverse festivals. Ook ging hij samenwerkingen aan met het onderwijs en de kinderopvang in Breda. Lobbyen is voor hem iets heel natuurlijks en zeker geen ‘vies woord’. “Lobbyen doe je altijd en gaat om een band opbouwen waarbij beide partijen iets aan elkaar hebben.”
Lobbyen in je eigen gemeente is met de gemeenteraadsverkiezing op 18 maart 2026 extra urgent. Hoe pak je dit volgens Jan aan?
Lobby gaat om een persoonlijke relatie die je voor lange tijd aangaat
“De Koninklijke route van lobbyen is dat je altijd eerst begint bij je ambtenaren. Leer de ambtenaren in je stad kennen. Zij zitten er het langst en veranderen niet elke vier jaar. Met hen bouw je een band op. En bij hen klop je vervolgens als eerste aan met jouw verhaal. Om zo uiteindelijk jouw verandering te bewerkstelligen. Pas als dit niet werkt ga je naar de wethouders, de statenleden of de landelijke politiek.”
Stap hierbij ook eens af op een ambtenaar met een ander beleidsterrein. Vaak gaat je hulpvraag over meer dan alleen cultuur. Dan kan het helpen om ook te lobbyen bij ambtenaren van bijvoorbeeld onderwijs, wonen of bijvoorbeeld economische zaken.”
Focus op het algemene belang
Vraag nooit expliciet om extra geld of een nieuwe plek voor specifiek jouw vereniging, maar benadruk in je verhaal wat jouw oplossing bijdraagt aan het algemene, bredere belang. Ik wilde bij De Stilte bijvoorbeeld dat dans een vast onderdeel werd van het Bredase onderwijs en de kinderopvang. Dit kreeg ik voor elkaar door het belang aan te tonen van dans voor het verbinden en samenbrengen van met name jonge kinderen. Zeker als ze nog niet kunnen praten. Mijn verhaal is dan niet ‘Geef de Stilte extra geld voor dans op kinderdagverblijven’, maar ‘Het is van algemeen belang voor de saamhorigheid van kinderen dat ze met dans in aanraking komen'.”
Kies een hulpvraag
“Durf te kiezen. Waarschijnlijk heb je meerdere dingen die je wilt veranderen en waar je voor wilt strijden. Maar maak je boodschap niet diffuus. Dus ga niet lobbyen voor meer dans in de kinderopvang, in de ouderenzorg en voor alle mindervermogende inwoners tegelijk. Maak een prioriteitenlijstje. Heb je er 10, kies er dan 1 en werk ze een voor een af.”
Ben pragmatisch
Ben pragmatisch bij het benaderen van politieke partijen met jouw verhaal. Jouw eigen politieke voorkeur is niet relevant bij het leggen van het contact. Stem jouw verhaal af op wat een partij wilt en probeer hierbij haakjes te vinden. Benader altijd eerst de coalitie (zij hebben de macht). Pas als zij jou niet verder kunnen helpen, ga je naar de oppositie.
Geef een duidelijke oplossing
“Maak in je verhaal heel helder wat je wilt en hoe jij de oplossing voor jouw probleem ziet. Geef duidelijk aan wat jij daarbij van hen nodig hebt. Wijd hierbij niet te veel uit. Je hebt 1 oplossing, 1 kernverhaal.”
Lobbyen is geen vies woord
“Lobbyen is eigenlijk vooral investeren in een fijne relatie met elkaar. Waarbij politici jouw kennis en expertise net zo hard nodig hebben als jij die van hen. Jij bent de ervaringsdeskundige waarbij jouw input hard nodig is voor het beleid dat ze gaan maken.”
Je hoeft niet voor alles te lobbyen
“Wil je geld voor een specifiek project? Ga eerst eens na of je in aanmerking kan komen voor de tal van subsidies en fondsen die er al bestaan. Lobbyen doe je als je echt een verandering nodig hebt voor een probleem dat je ziet.”
Kennis en inspiratie
Op 18 maart 2026 zijn de gemeenteraadsverkiezingen. Dit is een belangrijk moment voor de culturele sector, omdat veel financiering van de gemeente komt. Kunstloc deelde het afgelopen jaar veel kennis en praktische tips over hoe je jouw lobby in je eigen gemeente kunt aanpakken. Dit is allemaal terug te vinden op deze pagina.
Jan gaf op de lobby-ochtend op 20 november in het Werkwarenhuis in Den Bosch een lezing en workshop. Dit is een beknopte samenvatting van zijn verhaal.











