Hoe kunst helpt het leven elke dag te blijven vieren

Geestelijk verzorger José Krijnen en welzijnsprogrammamaker Fen van der Kruit voelen zich bevoorrecht om bij Zuiderhout te mogen werken. ‘Hier wordt echt tijd en geld vrijgemaakt voor de zingeving en het welzijn van de bewoners’. We bieden een zo gevarieerd mogelijk programma aan waarbij iedereen op het eigen niveau genoeg uitdaging krijgt. Dus niet alleen sjoelen en kaarten maar ook veel bewegingsactiviteiten, er is een moestuin, we houden kookactiviteiten en er zijn bijeenkomsten met poëzie, filosofie. We zetten ook breed in op kunst en halen professionele kunstenaars naar Zuiderhout. Dat bevalt zo goed dat we vanaf dit jaar kunstenaars hier zelfs drie maanden willen laten wonen. Dus een artist in residence”. 

Zijn werk hing tijdens de expositie van de audioportretten van Soundtreks prominent in het het Stedelijk Museum Breda. “Vlak naast de ingang, als blikvanger”, zegt hij trots. Ja, Kehrana en Irene hadden daar de tekst ‘Ik ben geen kleurenman’ bij gezet. Het gekke is namelijk, ik maak heel kleurrijk werk, maar ik ben eigenlijk behoorlijk kleurenblind.” Inmiddels weten verschillende kunstenaars Zuiderhout met hun projecten goed te vinden. En José en Fen zeggen nergens nee tegen. “Kunstenaars werken graag met ons samen en wij vinden dat alleen maar cadeautjes. Kom maar op!” Zo deden ze ook mee aan Tijd van je leven vanuit de Nieuwe Veste en hebben ze een aantal kunstenaars nu als zzp’ers in dienst. “Als het project maar niet betuttelend is en het iedereen hier in zijn/haar waarde laat, vinden wij alles goed. Het levert altijd iets op en verandert de kijk van ons en de bewoners.” 

Kunstenaar trekt in bij Zuiderhout  

Nu vinden ze het tijd voor nog meer diepgang en duurzame samenwerkingen. Dit in de vorm van een ‘Artist in Residence’ (kunstenaar in huis). Een kunstenaar dus die op Zuiderhout gaat wonen. Drie maanden lang, drie verschillende kunstenaars per jaar voor tien jaar lang. Ook bieden ze een vers afgestudeerden van AKV|St.Joost een maand een snuffelresidentie. “Ja we zijn lekker ambitieus”, lacht José. “Maar ik ben ervan overtuigd dat het een enorme meerwaarde heeft als een kunstenaar hier ook echt woont. Je leert elkaar dan goed kennen, doet mee met het reilen en zeilen hier in huis, met alle activiteiten en rituelen. En dit is natuurlijk een prachtige plek, met dat buitengebied en het missiehuis. Dan krijgt een samenwerking echt diepgang’. Ze geven de kunstenaars als uitgangspunt een onderzoeksvraag mee: “Wat is de betekenis van religie/spiritualiteit in het hedendaagse leven” en hebben als voorwaarde dat er genoeg interactie is met bewoners. “Iemand moet echt de verbinding aangaan en minstens 1 keer per week iets met bewoners ondernemen.” Verder is de kunstenaar vrij en krijgt hij kost en inwoning, een honorarium, een productiebudget, een expositie en een publicatie in het Stedelijk Museum Breda.  

“Dat we dit aandurven komt ook door het advies en de steun vanuit Kunstloc Brabant, vooral Atty Bax. Zij heeft ons geholpen om het professioneel aan te pakken. Een goede onderzoeksvraag te formuleren maar ook bijvoorbeeld het formeren van een klankbordgroep en een selectiecommissie met externe deskundigen. We worden voor dit nieuwe plan ondersteund met subsidie en advies uit de Impulsgelden. Dat geeft echt vertrouwen en mogelijkheden. Ook zijn we heel blij met de samenwerking met het Stedelijk Museum Breda. De curator, Marjolein van der Ven, gaat tijdens de expositie een link leggen naar de prachtige collectie Cultureel Erfgoed.” Ze willen uiteindelijk dat alle disciplines aan bod komen, iets met fotografie, schrijven, dans, computerkunst (“speciaal voor broeder Wiro”, lacht José). In september 2020 start de eerste ‘kunstenaar in huis’. “Spannend of we het allemaal gaan halen, we leggen de lat voor ons zelf zoals altijd hoog, maar het mooie is, in al die jaren is er eigenlijk nog niets niet gelukt.” Het plan is ook om een kunstenaar uit missieland Indonesië uit te nodigen. “Prachtig idee”, knikt mevrouw Beekes. “Daar ga ik eens een goed gesprek over mijn geboorteland mee voeren.”