TIMETUBE is een nieuw kunstwerk van Rob Sweere dat het militaire erfgoed tot leven wekt door de verbeelding van de Linnen Stad in Oirschot.
Verscholen in de bossen bij Oirschot liggen de resten van een militair kamp uit 1832. Wandelaars lopen er nietsvermoedend aan voorbij. Zij beseffen niet dat hier destijds tienduizend soldaten verbleven, vanwege de afscheiding van België van het Koninkrijk der Nederlanden. Dit bijzondere deel van ons militaire erfgoed is bij de meesten onbekend. En onbekend maakt onbemind heeft men in de gemeente Oirschot gedacht. Daarom werd beeldend kunstenaar Rob Sweere uit Arnhem gevraagd een eigentijdse verbeelding te geven aan het legerkamp dat hier eens was, als onderdeel van een gebiedsontwikkeling waarin recreatie en toerisme een grotere rol gaan spelen.
foto: Rob Sweere
Linnen Stad
Het Nederlands legerkamp heeft maar twee jaar bestaan. De soldaten brachten hier in opdracht van Koning Willem I twee zomers door tussen 1832-1834. De Belgische Opstand in 1830 vormde lange tijd een pijnlijke aangelegenheid in de geschiedenis van ons land. De inwoners van het zuidelijke deel van het Koninkrijk der Nederlanden waren begin negentiende eeuw ontevreden over de manier waarop ze werden behandeld. In 1830 riep het Voorlopige Bewind de staat België uit. Het Koninkrijk der Nederlanden werd hierdoor een stuk kleiner en kreeg een nieuwe zuidgrens. Koning Willem I was echter niet van zins dit zomaar over zijn kant te laten gaan. Onder de leus Te wapen! mobiliseerde hij alle dienstplichtigen en schutterijplichtigen. Het leger richtte een oefenkamp bij Oirschot in, de zgn. ‘linnen stad’, vernoemd naar de lange rijen witte tenten die er stonden opgesteld.
Archeologische site
Dit alles speelde zich af op een groot open veld. Het kamp was maar liefst twee kilometer lang. Met in het midden de zgn. Prinsentent. Tegenwoordig is het een bos zonder enige verwijzing naar dit grote kamp. Er zijn veel kleine artefacten van het kamp gevonden en door archeologisch onderzoek is het kamp ontdekt en blijken sporen van grote delen van het kamp goed bewaard te zijn. Vandaag de dag is het gebied nog steeds bedoeld voor militaire oefeningen en behoort het terrein tot Defensie. Bij de op handen zijnde herinrichting van het gebied zal er rekening worden gehouden met de toegekende status van nationale archeologische site. Het kunstwerk van Rob Sweere legt in de Prinsentent een directe verwijzing naar het verleden en in de lange lijn van poorten is het militaire erfgoed en het bos zoals het nu is tegelijkertijd te ervaren.
foto: Rob Sweere
TIMETUBE
De kunstwerken van TIMETUBE willen de bezoekers van het bos een directe beleving van het kamp geven. Het ontwerp bestaat uit maar liefst 45 onderdelen. Het eerste element, een RVS ovalen bord staat als markering van de route aan het zandpad, het beginpunt van het kamp. Via een lange rij van in totaal 44 aluminium poorten in de vorm van een ingang van een tent, worden bezoekers door het bos geleid. Om de 30 meter bevindt zich een poort op de lijn, precies in de richting waar de tenten stonden. De bogen markeren de punten en locaties van de strakke indeling van het voormalige lange, smalle kamp zoals tenten, kookgaten, latrines en kantinas.
foto: Rob Sweere
De apotheose is de verrijzenis van de Prinsentent, die refereert naar de maarschalkstent van Koning Willem I, die midden in het legerkamp stond. Rob Sweere heeft dit kunstwerk precies op de locatie geplaatst van de oorspronkelijke tent. De Prinsentent volgt de buitenlijnen van de originele tent uitgevoerd in witgecoat aluminium. In het midden staat een grote staftafel. Op het stalen tafelblad is de oorspronkelijke tekening van het kamp uit 1832 uitgelaserd. Deze tekening biedt veel informatie over hoe het kamp er oorspronkelijk uitgezien heeft. Sweere heeft de tekening als inspiratiebron gebruikt. Als je over het bospad loopt, bevind je je in de wereld van vandaag. Als je de rij poorten volgt, betreed je de TIMETUBE en beweeg je je naar het verleden.
foto: Rob Sweere
Samenwerking Gemeente Oirschot en Kunstloc Brabant
Gemeente Oirschot gaf Kunstloc Brabant de opdracht een kunstproject te organiseren rond het voormalige militaire legerkamp. Het is nadrukkelijk de bedoeling geweest dat er geen reconstructie van het kamp zou worden gemaakt. Maar dat eigentijdse verbeelding de geschiedenis weer beleefbaar en herkenbaar moest maken. Kunstloc Brabant begeleidde het proces artistiek-inhoudelijk. Voor de opdracht werden vier kunstenaars uitgenodigd om een schetsontwerp te maken en uiteindelijk heeft een kunstcommissie, waarin ook Defensie en de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed vertegenwoordigd waren, de keuze op het ontwerp van Rob Sweere laten vallen.
foto: Rob Sweere
Opdrachtgevers en uitvoering
Het permanente kunstwerk TIMETUBE is gemaakt in opdracht van de gemeente Oirschot & het ministerie van Defensie. RCE (Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed) was nauw betrokken.
Grafisch ontwerp van het bord en de grote tafel door Ruud Willems.
Constructie door Fons Snelder en zijn team.
De rij poorten begint langs weg De Hanenberg in Oostelbeers (precieze locatie). Kijk voor meer informatie op de website van Rob Sweere.
foto: Rob Sweere
Meer weten over het tot leven brengen van (militair) erfgoed?
Ik hoor graag van je.
