De Akademie van Kunsten benadrukt, in een reactie op de troonrede, waarin het grote maatschappelijke belang van kunst en cultuur werd genoemd, dat de toepassing van de Fair Practice Code niet door de crisis naar de achtergrond mag verdwijnen. Een fundamentele verbetering van de inrichting van de arbeidsmarkt voor alle werkenden in de sector moet daarom hoog op onze agenda blijven staan

Een halfjaar na de sluiting die de cultuurwereld platlegde, krabbelen instellingen en kunstenaars moeizaam op. Wat blijkt: de grote ontspanning in de kunstwereld, zonder maakdwang en internationale concurrentie, opent ook nieuwe mogelijkheden. Alex Burghoorn signaleert 3 tendensen.

Floris Alkemade is door de bewindspersonen van BZK gevraagd om langer aan te blijven als Rijksbouwmeester vanwege een aantal projecten waarbij de continuïteit van belang is, zoals een aantal studies naar woningbouw en verdere concretisering van projecten als Panorama Nederland, Groningen en de renovatie van het Binnenhof. Tevens biedt deze verlenging ruimte aan een nieuwe rijksbouwmeester om huidige werkzaamheden en verantwoordelijkheden goed over te kunnen dragen.

Het meldpunt ongewenste omgangsvormen, Mores.online is ruim twee jaar geleden gestart in de podiumkunsten-, film- en televisiesector. De organisatie zet uiteen wat de ontwikkelingen zijn en geeft uitleg over de regeling Mores.online.

Na vele jaren van discussie, plannenmakerij en voorbereidingen lijkt niets de bouw van het nieuwe schoen- en ledermuseum in Waalwijk meer in de weg te staan. Als alles meezit, opent het museum aan het Raadhuisplein eind 2021 de deuren. De gemeenteraad kwam donderdagavond 17 september met 8,8 miljoen euro over de brug. Eerder was al 1,7 miljoen euro beschikbaar gesteld voor de voorbereidende werkzaamheden. De raad toonde zich wel sterk verdeeld over de steun. D66, SGP, CU, PvdA en Lijst IJpelaar stemden tegen het voorstel. De partijen zijn niet tegen het museum, maar zetten vraagtekens bij de kosten en de financiële onderbouwing van alle plannen. De gemeente hoopt in ieder geval dat ook het bedrijfsleven het museum omarmt. Wethouder John van den Hoven beaamde dat er een groeiende betrokkenheid van ondernemers die kansen zien in het museum.

Het conferentie en showcasefestival ESNS (Eurosonic Noorderslag) in Groningen gaat ook in 2021 door. De gevolgen van de COVID-19 pandemie zijn voor de muzieksector niet te overzien. Het wereldwijd stilleggen van het live-programma betekent een ongekend grote klap voor een ieder werkzaam in deze sector. ESNS 2021 vindt plaats van 13 tot en met 16 januari en wordt voorafgegaan door de European Music Weevk; een digitaal platform waarin een groot aantal partners de handen ineen slaan om (nieuwe) Europese muziek te promoten en de Europese live-muzieksector het podium te geven. Hiermee willen ESNS en haar partners een constructieve bijdrage leveren aan nieuwe toekomst voor Nederlandse en Europese popmuziek. In veel opzichten is de vijfendertigste editie anders dan voorgaande jaren. De huidige maatregelen in het bedwingen van de pandemie vereisen de nodige aanpassingen voor de fysieke editie, maar deze editie wordt breed ondersteund in een digitale vorm, zowel voor de conferentie als het showcasefestival. In alle gevallen is de focus op Europa groter dan ooit. Waar ESNS voorheen elk jaar een focusland belichtte, is dat jaar gekozen om het vizier op heel Europa te leggen.

Een vaste onafhankelijke commissie werkt op verzoek van minister Vvn Engelshoven (OCW) aan een overkoepelende visie op een dynamische Collectie Nederland. De vraag hierbij is uiteindelijk welke cultuurgoederen door de overheid moeten worden beschermd voor volgende generaties. De Commissie Collectie Nederland is ingesteld door de Raad voor Cultuur en benoemd door de minister. Het voorzitterschap ligt in handen van Sybrand van Haersma Buma.

Hoe vraag je Europese subsidies aan? Hoe vind je speellocaties China? En andere vragen. Makers met internationale ambities kwamen op 10 september naar DutchCulture on Tour – editie Brabant in de Tilburgse LocHal.

Nieuwsbrief van Regioprofiel Brabant met aandacht voor DutchCulture on Tour, Stand van zaken gezamenlijke CmK-aanvraag, en Start Brabantse plannen cultuurparticipatie, dd. 16 september 2020.

Het kostte hem twee keer zoveel voorbereidingstijd als andere jaren, maar artistiek leider Jacques van Meel is ervan overtuigd dat Roosendaal Danst! ook tijdens de coronacrisis een sterke editie neer gaat zetten. ,,Het wordt een bijzondere editie”, zegt Van Meel opgewekt. Zondag opent het festival, maar het zwaartepunt ligt in het weekeinde van 25 t/m 27 september, met optredens van jong, oud, professionals,  amateurs in allerlei (internationale) dansvormen en -culturen, om te tonen dat dans Roosendaal verbindt.

Musiceren in tijden van corona is lastig, ondervindt Koninklijke Harmonie Sophia’s Vereeniging uit Loon op Zand. ,,Waar doen we het voor? We missen een stip aan de horizon.” Want optredens zijn zeer ongewis. En bij een repetitie zit iedereen mijlenver uit elkaar. ,We zitten in een spagaat”, zegt voorzitter Peter Essers. ,,Optreden, daar doe je het als muzikant voor. Dus, heel graag. Maar ons gezelschap is heel groot, dus zullen we uit moeten wijken naar de Koepelhal. Dat kost meer geld. Om financieel rond te komen, zullen de muziekliefhebbers veel meer moeten betalen, want er mogen niet 600 maar ongeveer 250 mensen bij zijn. Zijn ze daartoe bereid? Durven we dat financiële risico te lopen?”

De toneelgroepen De Kring uit Someren-Eind en De Heidespelers uit Someren-Heide zijn bezig met de repetities van hun jaarlijks toneelstuk, in coronatijd met aanpassingen zowel voor spelers als regisseur.

In de vierde editie van het jaarlijkse magazine Kont wordt de stad Eindhoven door vijf teams bestudeerd en besnuffeld, als ware de stad een baby. Dat levert een verrassende en ook nog eens heel fraaie editie op.

De meesten lopen er gehaast langs op de trap of bij de garderobe. Of ze staan er met de rug naar toe, een koffie of een biertje in de hand. Maar de Tilburgse schouwburg herbergt een bijzondere kunstcollectie en wil die ook graag laten zien. Daarom staan er dit seizoen een paar rondleidingen op het programma.

Alles staat in de startblokken voor de bouw van het nieuwe schoenenmuseum in Waalwijk. De gemeenteraad neemt op 17 september een besluit over de resterende investering van 8,8 miljoen euro. Na alle voorbereidingen snakt het museumbestuur naar de bouw. Brabants Dagblad sprak met bestuursvoorzitter Harrie de Werd. In het museum komen ook ruimtes voor horeca, bedrijfsleven, een maaklab en educatie. Civic Architects en Tinker Imagineers hebben zich respectievelijk beziggehouden met de bouw, uitstraling en indeling van het complex en het museale gedeelte. Eerder stelde de gemeenteraad al 1,7 miljoen euro beschikbaar voor de voorbereidende werkzaamheden.

Voor het eerst sinds lange tijd is er in Deurne een uitgebreide serie van afspraken gemaakt over de cultuursector. Op verzoek van de gemeenteraad stelde wethouder Marinus Biemans het afgelopen jaar een nieuw CultuurKader samen voor de hele gemeente. Hij oogstte er veel lof mee tijdens de vergadering van de raad deze week. Alle politieke partijen kunnen zich vinden in de waarde die cultuur nu officieel heeft voor Deurne. De Deurnese cultuursector werd jarenlang hard getroffen door bezuinigingen vanwege acute financiële nood van de gemeente. De afgelopen jaren krabbelden veel instellingen er weer een beetje bovenop en dankzij extra subsidies ontstaan er ook steeds meer nieuwe initiatieven. En nu is er dus ook een CultuurKader. Oftewel een hele set van regels die gelden voor de manier waarop de gemeenteraad en burgemeester en wethouders omgaan met culturele onderwerpen.

Tussen de 15 en 25 miljoen euro. Dat zou de gemeente ’s-Hertogenbosch dit jaar verliezen aan de coronapandemie. Inmiddels is er meer duidelijkheid én geld van het Rijk. De rekening is fors bijgesteld, maar het verlies is nog altijd 5 tot 6 miljoen. Volgend jaar wordt een nadeel van 4 tot 10 miljoen verwacht. Wethouder Jan Hoskam van financiën: ,,Opluchting is een groot woord, maar het valt dus mee. Met dank aan de Bossche zomer.’’

Cultuur Eindhoven en SIDN fonds roepen ontwerpers (uit de regio Eindhoven) op die hun expertise willen inzetten om samen met een technisch team te werken aan de verbetering van design, gebruiksvriendelijkheid en toegankelijkheid van een bestaand, door SIDN fonds ondersteund, project. Het doel van de open call is het stimuleren van samenwerking tussen techneuten/developers en ontwerpers om zo de impact van veelbelovende projecten te vergroten. Deadline 11 oktober.

Voor de sloop van het afdak boven de entree van het Theater aan de Parade in ’s-Hertogenbosch was geen sloopvergunning nodig omdat het een ondergeschikt onderdeel van het gebouw is. ,,En door de sloop ontstaat er geen ruimte of gat in het gebouw in het beschermd stadsgezicht, want dan is wél een vergunning nodig.’’ Wethouder Huib van Olden blijft er bij dat de juridische regels gevolgd zijn, maar voegt er ook aan toe dat het ‘handiger was geweest om de sloop eerder te melden’.

Al bijna vijftig jaar leest Carel Peeters voor de nu 80-jarige VN. Lezen is voor hem een organische aangelegenheid geworden en schrijvers exemplarische voorbeelden van de menselijke uniciteit.

Een kroket uit de muur, een tientje uit de flappentap, een chocoladereep uit de automaat; binnenkort kun je ook een kort verhaal uit een machine trekken. Bij de start van het literatuurfestival ILFU op 24 september wordt de eerste verhalenmachine van Nederland in gebruik genomen. Tot het assortiment behoren korte verhalen van onder anderen Remco Campert, Manon Uphoff, Lévi Weemoedt, Herman Koch, A.L. Snijders, Esther Gerritsen en Maarten Biesheuvel. De verhalen worden gratis ter beschikking gesteld. Tijdens het ILFU staat de verhalenmachine op dagelijks een andere plek in Utrecht. Het festival streeft ernaar dat andere steden in Nederland spoedig volgen.

Op 9 september vond de eindpresentatie plaats van #NieuweStukken in het Bijlmer Parktheater. De teksten van de tweede lichting schrijvers werden gepresenteerd op het toneel. De schrijvers Nassira Rahmouni, Nedra Arsenovic-Kenzari, Aries Sporkslede, Rosita Dameri, Arturo Desimone, Siham Amghar, Careline Peerwijk, Smita Gayadin, Onias Landveld en Roziena Aida hebben een traject van een aantal maanden doorlopen. Onderdeel hiervan was het volgen van workshops van de Tekstsmederij. Daarnaast werkten ze met een coach aan hun teksten. In het Bijlmer Parktheater werden fragmenten uit de theaterteksten opgevoerd door acteurs. #NieuweStukken is een subsidieregeling van het Fonds Podiumkunsten in samenwerking met het Nederlands Letterenfonds voor beginnende schrijvers om nieuwe verhalen te schrijven voor het podium.

BKNL, het overlegorgaan voor de beeldende kunst, stuurde op 7 september een brief naar minister van Engelshoven (OCW) om de blijdschap kenbaar te maken over de extra 482 mln. euro die het kabinet vrijmaakt voor cultuur om de steun van de afgelopen maanden door te zetten. BKNL wil graag bijdragen aan de uitwerking van het tweede steunpakket. Daarom brengt het overlegorgaan een aantal punten van Corona-zorg onder de aandacht, die specifiek aan de beeldende kunstsector raken, en draagt hierbij ook oplossingen aan. BKNL pleit ervoor het Experimenteerreglement Kunstenaarshonoraria voort te zetten als randvoorwaarde voor opdrachtbeleid voor kunstenaars. BKNL pleit ervoor te borgen dat huurders gehoord worden in de compensatieregeling voor verhuurders. BKNL pleit ervoor de SBI-code 9003 op te nemen, zodat beeldende kunstenaars niet uitgesloten worden van toegang tot de lastencompensatieregeling TVL. KNL bepleit het aanvullen van het aankoopbudget bij het Mondriaan Fonds voor aankopen door musea voor een vitale collectie Nederland, en voor het tijdelijk fiscaal aftrekbaar maken van kunstaankopen door particulieren bij galeries die deelnemen aan de KunstKoopregeling. BKNL vraagt aandacht voor kunstbeurzen en kunstmanifestaties als onderdeel van een levendige culturele infrastructuur.

''Wat heeft de coronacrisis je getoond over het culturele veld? ‘Je ziet de kwetsbaarheid ervan: ontmoeting ligt aan de basis van kunst- en cultuurbeleving. Zonder contact betekent het – bij ons althans – allemaal niet zo veel. Wat je ook merkt is hoe kwetsbaar je als kleine organisatie bent. Als HipHopHuis zijn wij vrij klein en tegelijkertijd groter dan de gemiddelde grassroots-organisatie. We hebben iets van 10 fte, maar we delen ieder jaar honderd kerstpakketten uit: we hebben ontzettend veel vrijwilligers en freelancers. Op het moment dat ik ziek werd, kon het schip gelukkig blijven varen, omdat een aantal vaste collega’s taken over konden nemen. Maar er zijn ook heel veel mensen in onze sector die met drie mensen een hele organisatie dragen. Als er dan een persoon weg valt, is het gat te groot.’ Theaterkrant sprak met Aruna Vermeulen, HipHopHuis in Rotterdam, over de coronacrisis, de gevolgen en de rol van de kunst.

De Nederlandse cultuursector heeft zwaar te lijden onder de coronacrisis. De schreeuw om staatssteun is daarom niet verrassend. Het lijkt een herhaling van zetten: al in 2010 en 2011 streden Nederlandse kunstenaars voor subsidie. Maar in werkelijkheid is sindsdien alles veranderd: het pleidooi voor het intrinsieke belang van kunst maakte plaats voor de claim dat de sector ‘economisch innovatief’ is. Aldus Marit van de Warenburg en Thomas van Gaalen.

Het Muziekgebouw moet waarschijnlijk afscheid nemen van een deel van de vaste medewerkers. Volgens de Eindhovense concertzaal is de reorganisatie nodig, omdat de inkomsten door de coronacrisis fors teruglopen. Hoeveel mensen er precies moeten vertrekken is niet duidelijk. Gedwongen ontslagen worden niet uitgesloten. Het Muziekgebouw voert momenteel gesprekken met de ondernemingsraad en medewerkers. “De huidige situatie is helaas niet houdbaar. We kunnen maar een kwart van het normale aantal bezoekers ontvangen”, vertelt Marcia van den Wildenberg, manager bij het Muziekgebouw.

Bij de verdeling van de provinciale subsidies in het kader van BrabantStad voor de periode 2021-2024 vielen eenentwintig cultuurinstellingen buiten de boot, ondanks een positief advies. Daardoor dreigt geheel of gedeeltelijk het doek te vallen voor deze organisaties die actief zijn op het gebied van theater, muziek, dans, literatuur en beeldende kunst. In een brandbrief aan het bestuur van de provincie Noord-Brabant doen zij een dringende oproep aan de politici om extra geld beschikbaar te stellen.

Tijdens de Statendag van 25 september 2020 staat o.m. een informerende bijeenkomst op het programma : Nieuw beleidskader Vrije Tijd, Cultuur en Sport, waarin Provinciale Staten van Noord-Brabant worden geïnformeerd over het proces om te komen tot een nieuw beleidskader Vrije Tijd, Cultuur en Sport 2021 – 2023 en een nieuw beleidskader 2030 voor cultuur, sport, recreatie en toerisme. Vervolgens kunnen de woordvoerders input geven voor de nieuwe beleidskaders. Bijbehorend document : Statenmededeling Ontwikkeling beleidskader Vrije Tijd, Cultuur en Sport 2021-2023.

De Koningin Elisabethzaal in Antwerpen en de stadsschouwburg in Kortrijk mogen voortaan meer bezoekers ontvangen in tijden van corona. Vlaams minister van Cultuur Jan Jambon (N-VA) zet het licht op groen, na een positief advies van het evenementenloket. “Het is de allereerste schouwburg in Vlaanderen die een upgrade krijgt”, zegt schepen van Cultuur van Kortrijk Axel Ronse (N-VA). In Vlaanderen kunnen maximaal tweehonderd mensen naar binnen om een culturele activiteit bij te wonen, maar elke zaal mag een uitzondering aanvragen. De instellingen in Antwerpen en Kortrijk mogen nu maximaal 300 mensen toelaten.

Alfred Birney, Hans Goedkoop en Susan Smit zetten zich dit najaar in voor de campagne Nederland Leest. Ze gaan het gesprek aan over boeken, het thema Kleine geschiedenis, grote verhalen en het bijbehorende geschenkboek. Tijdens Nederland Leest ontstaan uit één boek duizend gesprekken. Dit jaar krijgen lezers door heel Nederland Het zwijgen van Maria Zachea van Judith Koelemeijer cadeau van de (lokale) bibliotheek. Er liggen ruim 200.000 exemplaren klaar voor bibliotheekbezoekers in november.

Het programma van AFFR 2020 is bekend. Verspreid over drie locaties in Rotterdam biedt de twaalfde editie van het Architectuur Filmfestival Rotterdam van 7 tot en met 11 oktober een breed scala aan films, debat én – voor het eerst – muziektheater over stad en architectuur. De openingsavond is meteen een hoogtepunt van het festival, belooft de organisatie: een speciaal gebouwde drive-in cinema in het Rotterdamse havengebied met de Nederlandse première van de fascinerende documentaire ‘Spaceship Earth’ uit 2020 van regisseur Matt Wolf.

Een film draaien met Covid-regels is niet eenvoudig. Onafhankelijke films in de Verenigde Staten zetten nu de standaard voor Hollywood: kleine cast en crew, en een ‘Health Security Officer’ die mag ingrijpen als het mis dreigt te gaan. De grote studiofilms hebben hun productie in de meeste gevallen alleen kunnen oppakken wanneer zij in het buitenland kunnen filmen en met andere coronamaatregelen te maken hebben.

De meeste producten zijn hoofdzakelijk vanuit visueel oogpunt ontwikkeld. Hoe kom je als ontwerper in de belevingswereld van iemand die slecht ziet of hoort, of een andere beperking heeft?

Tijdens de coronacrisis klinkt er veel kritiek op gestapeld wonen. Terecht, want een appartement zonder buitenruimte wordt in deze tijd een gevangenis. Maar ook zonder de bedreigingen van een wereldwijd virus zou gestapeld wonen veel prettiger, gezonder en duurzamer moeten. Hoogbouw kan groen én pandemie-proof. Blog van architect Bart Mispelblom Beyer.

Van 18 t/m 20 september vindt in Amsterdam het designevenement GLUE plaats. Met meer dan 80 deelnemers biedt dit driedaagse event bescheiden objecten en de fun van alledaags design maar ook vintage lampen en de nieuwe duurzame jeansstof Dry Indigo.

De stad staat onder druk. Maar ook in de stad zijn er mogelijkheden om weerbaar te worden tegen klimaatverandering. Waag organiseert een landelijke hackaton De Groene Stad op 30 september. Stadmakers, natuurexperts, studenten, onderzoekers, kunstenaars, stadsboeren, ontwerpers, techneuten, ondernemers, projectontwikkelaars en beleidsmakers aan de slag met uitdagingen op het gebied van: bovengronds vergroenen met ondergronds ruimtegebrek; met participatie meer biodiversiteit in de stad; de waarde van groen in stedelijke planning; met groen weerbaarder tegen de klimaatcrisis.

Panorama Nederland toert al geruime tijd door Nederland en biedt velen inspiratie om na te denken over de toekomst van ons land. De tour wordt afgesloten met een online event van 21-24 september. Hoe maken we bestaande woonwijken – gebouwd in de jaren 60 – 70 en 80 - klaar voor de toekomst? Dat was de centrale vraag in de ontwerpprijsvraag Panorama Lokaal. 21 teams maakten plannen voor zeven locaties: Bargeres in Emmen, Haarlem Schalkwijk, Julianadorp in de gemeente Den Helder, Rotterdam Beverwaard, Tilburg-Noord, Westwijk in Vlaardingen en Mosterdhof in Westervoort. Op 24 september worden online de winnende teams bekendgemaakt.

Architect Marc Koehler is een van de gezichten van een generatie architecten die zich naast het ontwerpen van gebouwen ook bezighoudt met het (mede)ontwikkelen ervan. Met het concept Superlofts maakt hij modulaire complexen waarin bewoners zelf hun eigen loftwoning kunnen afbouwen. Leon Sebregts sprak met hem.

Vanaf 16 september is de Handreiking Tool voor bepaling gunningscriteria (v/h De EMVI-TOOL’) beschikbaar. Deze handreiking is tot stand gekomen in nauwe samenwerking tussen Nevi en de brancheorganisaties BNA, Cumela, MKB INFRA en Techniek Nederland. Deze tool biedt de inkooppraktijk een overzichtelijk afwegingskader voor de bepaling van gunningscriteria die innovatiegericht en duurzaam inkopen bevorderen. De tool is in de praktijk uitvoerig getest door inkopers en ondernemers en daarbij positief beoordeeld. Gebruik van de tool wordt van harte aanbevolen door de opstellers om de inkooppraktijk verder te professionaliseren. De Handreiking geeft invulling aan de actiepunten 16 en 17 van de Actieagenda Beter Aanbesteden. Het project Beter Aanbesteden is een initiatief van het Ministerie van Economische Zaken.

Arna Mačkić, architect,  schreef een essay voor Architectuur in Nederland Jaarboek 2019/2020 over de representatie van mensen met een migratieachtergrond in de Nederlandse architectuur. Deze column is deel 1 van een drieluik, de volgende delen worden respectievelijk 21 en 28 september gepubliceerd. In het drieluik benadert ze het thema vanuit drie verschillende invalshoeken: representatie bij architectenbureaus, in het onderwijs en de effecten van de ondervertegenwoordiging van mensen met een migratie-achtergrond voor de gebouwde omgeving. Deel 1: representatie bij architectenbureaus.

Klimaatverandering, het verlies van biodiversiteit en landdegradatie vormen een steeds grotere bedreiging voor ons welzijn. De tijd begint te dringen om daar iets tegen te doen en 'woorden in daden om te zetten'. De studie Inzichten uit mondiale milieuverkenningen van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) geeft een samenvatting van de hoofdboodschappen van vijf mondiale milieuverkenningen op het gebied van klimaat, landgebruik, biodiversiteit en grondstoffengebruik. Hieruit zijn lessen getrokken voor Nederlandse duurzaamheidstransities.

Als het aan het kabinet ligt, gaat de nationale overheid weer een actieve rol spelen bij de ruimtelijke ordening en gebiedsontwikkelingen in Nederland. Dat blijkt uit de Nationale Omgevingsvisie (NOVI) die minister Ollongren (BZK) op 11 september naar de Tweede Kamer heeft verstuurd. De visie spreekt onder meer over de oprichting van een Rijksontwikkelbedrijf en de selectie van 14 gebieden waar het Rijk (meer) de regie neemt bij de ontwikkeling.

Sinds kort zijn de urban arts vertegenwoordigd in de BIS, de basisinfrastructuur, het ‘landbrede’ netwerk van bestuurlijke en facilitaire voorzieningen, die in Nederland als onmisbaar worden beschouwd in een goed functionerende samenleving. Als zodanig nemen voortaan urban arts & artists de hun toekomende plaats in het Nederlands cultuurlandschap in. Is dat aanleiding om de vlag uit te steken? Zo ja, door en voor wie? Janny Donker beantwoordt de vraag.

Het Nederlandse theaterlandschap bestaat de laatste decennia steeds meer uit ‘makende spelers’: acteurs die zichzelf ook expliciet als theatermaker beschouwen. Bij aanvang van het maakproces hebben ze nog geen script en er zit geen regisseur in de studio klaar die ze vertelt wat er van hen verwacht wordt. Integendeel: ze bedenken hun eigen concept en spelen het materiaal dat ze zelf ontwikkelen. Met de opkomst van die makende spelers ontstond er ook een nieuw soort vertakking binnen het regisseurschap: een eindregisseur. Maar wat houdt dat eigenlijk in: eindregie? Welke ruimte neemt een eindregisseur en welke juist niet? Is het een ondankbare taak in de marge van een maakproces, of een onmisbare blik van buitenaf? NRC sprak o.m. met Suze Milius en Jetse Batelaan, die eindregies verzorgden.

‘’De afgelopen jaren is vaak beweerd dat er in de kunst geen dominante stromingen meer bestaan, maar loop even rond op In the Presence of Absence en je beseft dat alle werken gaan over dezelfde onderwerpen die het artistieke debat sinds enkele jaren domineren: het herinterpreteren van de geschiedenis, emancipatie van mensen die te weinig worden gehoord, (gewenste) maatschappelijke veranderingen. En die thema’s worden ook nog eens gepresenteerd met eenzelfde dwingende vanzelfsprekendheid als de oude avant-gardes dat altijd deden.’’ Het kan prima: goede, actuele kunst die ook de veelkantigheid van de dingen laat zien, volgens Hans den Hartog Jager. Dat bewijst de expositie ‘In the Presence of Absence’, met voorstellen voor de collectie van het Stedelijk Museum Amsterdam.

Black Album / White Cube: A Journey into Art and Music is een tentoonstelling van de grote namen en grote aantallen (35 kunstenaars, tweehonderd werken, Richard Prince, Anton Corbijn, Arthur Jafa, Cyprien Gaillard). De expositie in de Kunsthal Rotterdam wil laten zien hoe popmuziek en beeldende kunst elkaar beïnvloeden. Wat blijkt: dat gebeurt in positieve maar ook in negatieve zin. George Vermij over de tentoonstelling.

Als onderdeel van de maatregelen om het coronavirus tegen te gaan kunnen musea ook stappen nemen op het gebied van ventilatie. Deze maatregelen staan vanzelfsprekend naast de bekende adviezen van de Rijksoverheid, het RIVM en de richtlijnen uit het museumprotocol over de aanpak in tijden van corona en de afstand- en hygiëneregels. In afstemming met de sectie Veiligheidszorg en Facility Management enkele wetenschappelijke inzichten en praktische adviezen voor musea over ventilatie.

Een tweede lichting die bestaat uit dertien musea en erfgoed instellingen sluit zich vanaf september aan bij het samenwerkingsverband Musea Bekennen Kleur. Met Musea Bekennen Kleur ontstaat in de museale wereld voor het eerst een platform waar musea diepgaand met elkaar in gesprek gaan over de vraag hoe de musea gezamenlijk diversiteit en inclusie gaan waarmaken.

Het Brooklyn Museum in New York brengt werk uit de collectie naar de veiling, om met de opbrengst de eigen bedrijfsvoering te kunnen betalen, met name de zorgtaken rondom het collectiebeheer. Het museum stelt hiertoe gedwongen te zijn door de teruglopende inkomsten ten gevolge van de coronapandemie. De Amerikaanse Museumvereniging heeft musea toestemming gegeven tot dit soort fondswerving over te gaan, waar ze voorheen het museum hiervoor sancties zou opleggen.

In Nederland ontvangen op dit moment vier culturele instellingen financiële steun van de fossiele industrie. Dat zijn het Drents Museum (NAM), Groninger Museum (Gasunie en GasTerra), NEMO (Shell) en Rijksmuseum Boerhaave (Shell). Het lijstje was eerst langer. Onder andere het Tropenmuseum, het Mauritshuis en het Concertgebouw en Van Goghmuseum hebben in de afgelopen twee jaar hun sponsordeals – soms stilletjes, soms publiekelijk – stopgezet. Zoë Dankert sprak met Andreas Blühm, directeur van het Groninger Museum, Harry Tupan, directeur van het Drents Museum, en Daniela Paes Leão en Teresa Borasino, vertegenwoordigers van Fossil Free Culture NL, een collectief van kunstenaars en activisten, die strijden tegen sponsordeals tussen de fossiele industrie en culturele instellingen. Waarom heeft de fossiele industrie interesse in de cultuurwereld?

Stel dat je jongeren meer boeken wil laten lezen, wat doe je dan? Verplichten, zeggen sommigen. De Max Havelaar uit hun buurt houden en alles zo lollig mogelijk maken, zeggen anderen. ' Ik geloof dat Bas Steman de enige echte manier heeft gevonden: jongeren laten zien dat lezen een verrijking van het leven is.'' Marc van Oostendorp over het boek van Steman Lekker boekie! Zo wordt lezen (weer) leuk

¿LEZEN! is het thema van het DRONGO talenfestival op 2 en 3 oktober. Met een uitroepteken én een vraagteken. Want wie het veld van ontlezing, laaggeletterdheid en leesonderwijs overziet, ontkomt niet aan de vraag waaróm het zo slecht gaat met lezen in Nederland. Tientallen organisaties en duizenden mensen zetten zich vol passie in om dat tij te keren. Ís boeken lezen wel zo belangrijk voor nieuwe generaties, nu er zoveel andere kanalen beschikbaar zijn om verhalen en informatie te delen? Is de crisis in het boekenvak grotendeels aan de boekenwereld zelf te danken? Het festival laat zien dat de oplossingen voor de leescrisis voor het oprapen liggen. In tientallen online presentaties en webinars kan de bezoeker kennismaken met recent onderzoek, nieuwe initiatieven en leermethoden. Het festival wordt dit jaar voor de 9e keer georganiseerd, en wordt vanwege Covid-19 geheel online gehouden.

De Grote Poëzieprijs bekroont in 2021 de beste Nederlandstalige bundel van het afgelopen jaar met € 25.000 en is dé prijs voor de Nederlandstalige poëziebundel. Aan de prijs zijn inspirerende publieksprogramma’s en educatieve trajecten verbonden die naast de genomineerde bundels en dichters tevens een beeld geven van de actuele stand van zaken van poëzie in het Nederlands taalgebied. De Grote Poëzieprijs 2021 wordt toegekend aan een bundel Nederlandstalige poëzie, voor het eerst in boekvorm gepubliceerd bij een gerenommeerde uitgever dan wel in eigen beheer, in een oplage van minimaal 250 exemplaren met ISBN-registratie, in de periode 1 januari 2020 – 31 december 2020. Inzenden voor De Grote Poëzieprijs 2021 kan vanaf 1 september 2020.

Op 15 september heeft de Mediafederatie een brief gestuurd aan het ministerie van Financiën. Met deze brief reageert de Mediafederatie op het onderzoek dat in opdracht van het ministerie door het CBS is uitgevoerd naar de prijsontwikkeling van digitale publicaties. De Mediafederatie merkt onder meer op dat het CBS-onderzoek alle prijzen van boeken en nieuwsproducten op één hoop gooit. Daardoor valt niet te achterhalen welke prijzen wel zijn meegenomen en welke niet. Concluderend stelt de Mediafederatie dat men de uitkomsten van het CBS-onderzoek niet goed kan plaatsen. Het is te vroeg om conclusies te trekken over de consumentenprijzen van e-boeken als gevolg van de btw-verlaging.

Met het plaatsen van het beeld ‘Unie van Haaren’ van Jo Gijsen (1943-2017) nadert de Jo Gijsen-route in de Beerzen haar voltooiing. Gijsens weduwe Marian voelt zich ‘hartstikke trots’.

Het documentairefestival Beholders Meierijstad telt dit jaar méér films dan vorig jaar, zal naar verwachting een dubbel aantal bezoekers trekken én is opgetrokken naar vijf dagen. Kaarten zijn al te koop. Het festival wordt gehouden van 7 tot en met 11 oktober gehouden wordt op 12 locaties in de gemeente Meierijstad. Bijzondere locaties ook, van Kleingeld in Zijtaart, De Loop’r in Boskant en camping 't Goei Leven in Eerde tot het City Theater in Schijndel en de Koekbouw in Veghel. ,,Dat maakt het zo leuk", zegt Willem Wouters, organisator van Beholders. ,,Je kunt een grote documentaire bekijken in een klein dorp. Dat geeft een bijzondere ambiance.” Waren er vorig jaar 18 locaties en 29 documentaires, nu zijn er 12 locaties en maar liefst 35 films te zien. Na de film volgt er onder leiding van een gastheer of gastvrouw, waaronder oud-burgemeester Jetty Eugster van Schijndel, wereldreiziger Rick Versteegh en acteur Tim Haars, een gesprek met de maker van de documentaire. En is er ruimte voor mensen om vragen te stellen en in gesprek te gaan. Waren er vorig jaar filmmakers uit Tsjechië, Rusland, Hongarije, Italië en noem maar op, dit jaar wordt het vanwege corona iets minder internationaal.

Het jaarlijks terugkerende theaterfestival Windkracht, dat in april zou plaatsvinden, staat deze week op de planken. Tot 18 september zijn in totaal 18 voorstellingen in ’t Spectrum in Schijndel en 1 voorstelling op de Noordkade in Veghel te zien van leerlingen van Phoenix Cultuur. Dit jaar doen er 113 leerlingen mee aan de theaterproductie met 11 verschillende verhaallijnen verdeeld over 19 voorstellingen. De voorstellingen zijn geschreven door de theatermakers en docenten van theaterafdeling van Phoenix Cultuur, met behulp van enkele gastschrijvers. Ook de theater- en musicalleerlingen mochten meedenken en meewerken aan hun stuk.

Het toneelseizoen van 1994-1995 staat te boek als een ‘kantelpunt’ in de theatergeschiedenis: vanaf dat moment werden er ‘in de Nederlandse theaters meer teksten van eigen bodem gespeeld dan teksten van buitenlandse komaf’. Dat klinkt als een geweldige triomf. Dit betekende dat het Nederlandse theater voor het eerst in de historie ‘geen import- maar een productiecultuur was’. Kester Freriks over het boek In reprise. Tweeëntwintig Nederlandse en Vlaamse toneelstukken om opnieuw te bekijken. Onder redactie van Rob van der Zalm, Anja Krans, Bart Ramakers en Veronika Zangl.

Hoe leg je de link tussen erfgoed en burgerschapsonderwijs? De Digitale Scheurkalender Burgerschap zet vmbo-leerlingen via kunst- en cultuursnacks aan het denken over zaken als democratie, vrijheid en identiteit. Een inspirerend concept met aansprekend lesmateriaal voor bijvoorbeeld Nederlands, maatschappijleer of een mentorles. Annemarie Hogervorst van Kunstgebouw en Iris Brandts van Erfgoedhuis Zuid-Holland leggen uit hoe zij dit ontwikkelden.

Pas afgestudeerden van verschillende muziektheater- en musicaltheateropleidingen krijgen toch de kans te laten zien wat ze kunnen. Op 4 november (Theaters Tilburg), 14 november (Theater de Stoep) en 30 november (DeLaMar Theater) tonen ze gezamenlijk de diversiteit van het muziektheatergenre. Samen met o.a. Willemijn Verkaik, Noortje Herlaar en Edwin Jonker bezingen zij een theatrale toekomst waarin ‘later al lang is begonnen’. De gastartiesten verschillen per voorstelling waardoor elke avond opnieuw een verrassing is.

Dirigent Ruben de Grauw vertelt in BN De Stem over het nieuwe initiatief van het Sacramentskoor: Kooracademie Breda. De vierjarige opleiding richt zich op kinderen van 4 t/m 12 jaar.

Cultuur+Educatie, jrg. 19 (2020), nr. 54, onder gastredactie van Evert Bisschop Boele en Ineke Haakma,is gewijd aan de eerste bevindingen uit hun onderzoeksprogramma Curious Minds – Kunsteducatie, gericht op een nieuwe didactiek voor kunstonderwijs, waarin de talentontwikkeling van leerlingen centraal staat.

Opstarten na een hele lange stilte: voor veel koren, ensembles, vocalgroups en muziektheatergroepen is dat niet eenvoudig. Natuurlijk snakken ze ernaar om weer samen te zingen, maar anderzijds zijn er leden die het nog niet aandurven. De locatie is vaak de oorzaak van die pijnlijke spagaat. Daarom wordt er flink gezocht naar (tijdelijke) andere locaties. Denk daarbij verder dan het traditionele repetitielokaal.

De schade die corona aanricht in de kunstensector is groot. Dat is duidelijk. Maar moeten we onszelf blijven presenteren als noodlijdende sector, vraagt Pieternel Fleskens zich af. ‘Laten we het juist hebben over de mooie en essentiële kanten van de kunst’. Fleskens is werkzaam bij de Jan van Eyck Academie, waar zij verantwoordelijk is voor het deelinstituut Onderzoek & Educatie.

In overeenstemming met artikel 26 lid 3 van de Kaderwet adviescolleges biedt minister van Engelshoven (OCW) de Tweede en Eerste Kamer het werkprogramma 2020-2021 van de Raad voor Cultuur aan.

In 2021 vindt een beleidsdoorlichting van artikel 14 over cultuur van de Rijksbegroting plaats. Het doel van die beleidsdoorlichting is om niet alleen terug te kijken voor verantwoording, maar ook om lessen en inzichten te formuleren voor toekomstig beleid. In een brief aan de Tweede Kamer licht minister van Engelshoven (OCW) deze nog te verrichten beleidsdoorlichting toelicht. De algemene doelstelling is het bevorderen van een sterke, pluriforme, toegankelijke en kwalitatief hoogwaardige cultuursector en de bescherming van erfgoed. De verantwoordelijkheid van de minister is verankerd in onder meer de Wet op het specifiek cultuurbeleid en de Erfgoedwet. De minister is verantwoordelijk voor het scheppen van voorwaarden voor het in stand houden, ontwikkelen en sociaal en geografisch spreiden van cultuuruitingen.

Beantwoording van minister van Engelshoven (OCW) van Kamervragen van Ellemeet (GL) en Van den Berge (GL) over het bericht Ook kunstenaars in Oost-Nederland hekelen scheve verdeling kunstsubsidie

Voor de COVID-19 pandemie, gaf de podium- en festivalsector popartiesten een soort structuur en perspectief. Er was een idee waar ze waren in hun carrière en wat de volgende te maken stap was. Popfestivals en poppodia vormden het startpunt, voordat artiesten een stap verder op de carriereladder konden nemen. Een grotere festivaltent; een grotere zaal in dezelfde venue; een grotere venue, misschien zelfs een voetbalstadion.

Antwoord van minister van Engelshoven (OCW) op vragen van het Kamerlid Kwint (SP) over diverse berichten aangaande ontslagen bij poppodia en andere culturele instellingen.

Hoe schadelijk is vrouwenhaat en seksisme in hiphop-teksten en -videoclips? Waarom krijgen vrouwelijke artiesten op dagelijkse basis zoveel shit over zich heen, en is er nul ruimte voor ze? Het is een wirwar van complexe problemen, maar juist daarom is het belangrijk om eens serieus te bespreken in Nederland. Wat moeten we daar nou mee? Uitgebreid artikel van Timo Pisart.

Shell is gestopt als sponsor van het Concertgebouw. Het oliebedrijf benadrukt dat het alleen lid was van de businessclub. Een woordvoerder geeft aan dat Shell zelf een streep heeft gehaald door het lidmaatschap. Begin dit jaar zijn alle ‘sociale en culturele partnerschappen’ nog eens tegen het licht gehouden. “Het Concertgebouw paste daar niet meer in.” Het bedrijf kiest ervoor om zich te associëren met wetenschap, techniekonderwijs en duurzame ondernemers. Ook het Concertgebouw stelt dat het een eenzijdig besluit is van Shell. Directeur Simon Reinink erkent wel dat het in deze tijd vervelend is om een sponsor te verliezen. “Maar sponsoren heroverwegen bij voortduring hun sponsorbeleid.” Het vertrek staat los van de acties van de klimaatactivisten die afgelopen najaar protesteerden tegen de sponsorrelatie met het Concertgebouw.

Vernieuwen, maar ook trouw blijven aan je oorsprong. Zo heeft het Zuilens Fanfare Corps zijn imago nieuw leven ingeblazen. Met resultaat: de muziekvereniging werd opgenomen in de Utrechtse cultuurnota 2021-2024. Dat is zéér ongebruikelijk in hafabra-land. Een gesprek met euphoniumspeler Thijs Hazeleger, die sinds 2008 als artistiek leider intensief heeft meegewerkt aan de innovatieslag.

De Norddeutsche Philharmonie Rostock,, het orkest van de stad Rostock, is het eerste orkest van Duitsland dat de musici in corona-tijd weer laat spelen zonder afstand te houden en zonder mondkapjes. Op 13 september was het zover. Er zaten 70 orkestleden op het podium. Het uitgangspunt is: iedereen testen. De musici worden de komende maanden structureel gecheckt en alleen virusvrije orkestleden mogen het podium op.

Directeuren van elf grote Haagse culturele instellingen roepen de gemeenteraad op om niet een deel van hun subsidies naar kleine gezelschappen over te hevelen. In een gezamenlijke brief stellen onder meer het Paard, het Nationale Theater en het Residentie Orkest dat dit voornemen namelijk rampzalig zou zijn voor de continuïteit en kwaliteit van gezichtsbepalende instellingen in de stad en voor de hele Haagse culturele infrastructuur. 'Deze situatie vraagt om investeringen, niet om kortingen.' De instellingen wijzen erop dat het beeld dat ze duur zijn en al veel subsidie ontvangen niet klopt. De kosten zijn hoog omdat onder andere de gebouwen waarin ze zetelen vaak groter en duurder in onderhoud zijn. Het beheren van collecties, wat veel bij veel instellingen een taak is, kost veel geld. Ook zijn ze vaak opdrachtgever aan kleinere culturele instellingen en creatieve ondernemers in Den Haag en spelen zo een cruciale rol op het culturele veld.

In een reactie schrijft de Museumvereniging dat op Prinsjesdag 2020 de regering het belang van kunst en cultuur voor de samenleving onderstreept. De Museumvereniging is verheugd dat de eerder aangekondigde overheveling van de budgetten voor de Rijksmusea naar de Erfgoedwet per 2021 definitief bevestigd is. Hiermee krijgen de rijksmusea het (financiële) vertrouwen om hun collecties te blijven ontsluiten voor het publiek. Ook is nu officieel dat in elke provincie musea voor extra publiekstaken worden opgenomen in de Basisinfrastructuur 2021-2024 (BIS). Hiermee is jaarlijks 3 miljoen euro gemoeid. Bovendien is in de BIS ruimte gemaakt voor het beheren, behouden en ontsluiten van de verweesde sectorcollecties podiumkunsten en grafische vormgeving. En ook museale ondersteunende instellingen, presentatie- en ontwikkelinstellingen zijn in de BIS opgenomen. Al met al ontstaat zo, samen met de bijdragen voor post-academische instellingen een keten, die bijdraagt aan een vitale (museum)sector.

Architectuur Lokaal krijgt definitief geen subsidie toegewezen vanuit de Culturele Basisinfrastructuur (BIS). Minister van Engelshoven (OCW) heeft het advies van de Raad voor Cultuur overgenomen. Het Nieuwe Instituut (HNI) en de IABR krijgen wel ieder een bedrag vanuit de BIS. Dat het belang van de stichting in het vakgebied wel wordt onderschreven, blijkt onder meer uit het feit dat het College van Rijksadviseurs deze zomer bezwaar tegen het subsidieadvies aantekende bij de minister. Ook de BNA deed onlangs een klemmend beroep op van Engelshoven om alsnog een BIS-subsidie toe te kennen aan Architectuur Lokaal.

Eindhoven krijgt twee miljoen voor de vestiging van het Future Lab Next Nature Network. Dat werd bekend tijdens Prinsjesdag. Minister van Engelshoven (OCW) trekt er in de periode 2021 tot 2024 jaarlijks een half miljoen voor uit. Met deze overheidssteun kan Next Nature het futurelab gaan vormgeven. Dat gaat ze samen doen met gevestigde partijen als de Dutch Design Foundation, de Technische Universiteit Eindhoven, Design Academy Eindhoven, MU Hybrid Art House en het Van Abbemuseum. ,,Het futurelab draagt bij bij aan de ontwikkeling van de designsector in de stad", vindt cultuur en design wethouder Monique List. ,,Tijdens de Dutch Design Week kan je hier als inwoner en bezoeker van de stad niet omheen. Met de rijksbijdrage kunnen we nu een plek creëren waar je het hele jaar kan zien en ervaren welke rol design en technologie spelen bij allerlei maatschappelijke vraagstukken.”

De Raad voor Cultuur feliciteert alle culturele instellingen die voor de komende vier jaar rijkssubsidie ontvangen in de Culturele basisinfrastructuur 2021-2024 (BIS). Op 15 septembermaakte minister van Engelshoven (OCW) bekend dat ze de adviezen van de raad overneemt voor toekenning van jaarlijks bijna 200 miljoen euro. Daarnaast heeft de minister op verzoek van de Tweede Kamer extra geld vrijgemaakt, waardoor dansgezelschap Scapino alsnog wordt toegelaten tot de BIS. Popfestival Eurosonic Noorderslag en Future Lab Next Nature Network ontvangen een projectsubsidie van de minister. De raad is blij met de extra ruimte die hierdoor is ontstaan en feliciteert ook deze instellingen met dit goede nieuws.

De coronacrisis hakte er onevenredig hard in bij de cultuursector. En de kritiek op hoe minister  van Engelshoven (OCW) daarmee omging, was lang niet mals. Inmiddels zijn er twee steunpakketten van in totaal 728 miljoen euro. Hoe kijkt de minister terug op deze turbulente periode? De Volkskrant sprak met haar. In het laatste halfjaar van haar ministerschap wil van Engelshoven de kunsten helpen ‘wendbaarder en weerbaarder’ uit de coronacrisis te komen. De Raad voor Cultuur, haar belangrijkste adviseur, zet daar binnenkort de mogelijkheden voor op een rij. Want als de sluiting iets duidelijk heeft gemaakt, dan is het hoe kwetsbaar culturele instellingen na het afgelopen decennium zijn, zegt ze. Kleine reserves, grote afhankelijkheid van eigen inkomsten en een overweldigende hoeveelheid zzp’ers.

Wat betekent Prinsjesdag voor de podiumkunsten? Het kabinet voegt de komende vier jaar 15 miljoen euro toe aan het Fonds Podiumkunsten (FPK) om kaalslag onder theater-, dans- en muziekgezelschappen te voorkomen.

De coronacrisis duurt nu al maanden en veel theatergezelschappen en artiesten vinden nieuwe manieren om binnen de coronamaatregelen toch voorstellingen te kunnen spelen voor publiek. Voor dansers ligt dat echter nog wat moeilijker: hoe dans je zonder elkaar te mogen aanraken? Daarom geldt voor het Nederlands Dans Theater een speciaal coronaprotocol, waardoor ze op het toneel geen afstand meer hoeven te houden. De dansers laten in een video aan NOS weten dat ze erg blij zijn dat ze weer samen mogen dansen. Zo zegt een van de dansers: "Ik voelde me een beetje verloren. Dat ik niet met m’n collega’s kon dansen. Het is heel moeilijk om zelf die inspiratie te vinden als je gewoon thuiszit.” Het protocol is al sinds 1 juli actief, en geldt ook voor acteurs.

Bij theaterproducent Dommelgraaf Cornelissen/Impact Entertainment zijn tien mensen ontslagen. Met medewerkers zijn wel afspraken gemaakt over een mogelijke terugkeer als de situatie in theaters weer is genormaliseerd.

De VSCD ( Vereniging van Schouwburg- en Concertgebouwdirecties ) pleit net als de Raad voor Cultuur voor versoepeling van de 1,5 meterregel, zoals bijvoorbeeld in Oostenrijk. Anders dan de Raad ziet de VSCD graag zo snel mogelijk één landelijke norm ingevoerd, waarbij de veiligheidsregio’s zo nodig lokaal afwijken. Het vaststellen van een landelijke norm, van een schaakopstelling (stoel om stoel), gebruik van mondkapjes bij verplaatsing en reserveringsplicht, kan er voor zorgen ervoor dat de podiumkunstensector  enigszins werkend blijft. De VSCD is blij met de oproep van de Raad voor Cultuur aan minister van Engelshoven (OCW) om ook steun te verlenen aan de ongesubsidieerde producenten. Zij vormen ruim 80% van het aanbod op de VSCD-podia.

ACT acteursbelangen reikt elk jaar de ACT Award uit aan een persoon of instelling die zich verdienstelijk heeft gemaakt voor acteurs. Tijdens het theatergala op 13 september 2020 werd de award uitgereikt. Vanwege de Corona maatregelen werd al voor het gala de bekendmaking aan Ernestine Comvalius gedaan door Noraly Beyer en is het geheel tijdens het gala via een video getoond. De winnaar van 2020 is een vrouw die zich jarenlang heeft ingezet in een van de meest kleurrijke theaters in Nederland. Met tomeloze energie ingespannen om ervoor te zorgen dat er een echt theater kwam op een plek waar het niet zo voor de hand lag. Het Bijlmer Parktheater werd een plek van ontmoeting, in de breedste zin van het woord. Door een diverse programmering en door een podium te zijn voor verhalen die nergens anders verteld werden. Zowel in jeugdtheater als het reguliere theater.

Op 13 september werd de vakjuryprijs Het Gouden Hert – door makers, voor makers t.w.v. €1000 – uitgereikt aan de beste Gelderse korte film. Filmmaakster Marlies Smeenge won deze felbegeerde filmprijs met haar korte documentaire ‘Traag naar de Hemel’. Nena Tijsma kreeg van de jury een special mention voor haar film ‘Stoet’, die gemaakt is in het kader van de Gelderland Film Pitch.

Het ontwerpen en inrichten van een goede bioscoopzaal is niet eenvoudig. Deze maand is een geactualiseerde versie verschenen van het boek How to Design a Cinema Auditorium van de Noorse schrijver Rolv Gjestland. De nieuwe versie is tot stand gekomen met hulp van de International Union of Cinemas (UNIC).

Het International Film Festival Rotterdam (IFFR) heeft laten onderzoeken wat zijn toegevoegde waarde in 2020 was op de economie van Rotterdam. PwC heeft berekend dat de 49ste festivaleditie van IFFR de stad tussen de 9,8 en 16,1 miljoen euro aan extra economische stimulans heeft opgeleverd. Ook draagt het festival volgens de studie bij aan de goede reputatie van Rotterdam. Naast de impact op Rotterdam onderzoekt IFFR ook zijn internationale impact. De resultaten van dat onderzoek volgen later dit jaar.

De wereldwijde omzet van populaire streamingsdiensten zoals Netflix, Amazon en Videoland zal in 2020 voor het eerst de bioscoopinkomsten overstijgen. PwC’s Global Entertainment & Media Outlook 2020-2024 voorspelt dat de omzet voor bioscopen met 66 procent zal dalen; tegelijkertijd vertoont de streamingsector een ongekende groei – geschat op 26 procent – door corona en de introductie van nieuwe aanbieders zoals Disney+. ‘Producenten experimenteren met nieuwe modellen waarbij het bioscoopwindow wordt overgeslagen’, analyseert Casper Scheffer, entertainment- en media-expert bij PwC.

De Production Incentive voor hoogwaardige tv-series van het Filmfonds heeft zijn succes – drie jaar na introductie als pilotregeling – ruimschoots bewezen. De producentenverenigingen NAPA en NCP bepleiten daarom structurele inbedding van deze regeling inclusief toereikend budget. De toegevoegde waarde van deze economische stimuleringsmaatregel staat buiten kijf: productie en populariteit van kwaliteitsseries zijn toegenomen; elke geïnvesteerde euro genereert € 4 tot 4,5 aan bestedingen in Nederland; bijdragen zijn een belangrijke voorwaarde om internationale coproducties te kunnen realiseren; juist nu heeft de audiovisuele sector behoefte aan continuïteit en ambitieus langetermijnbeleid ; structurele inbedding van deze regeling, inclusief een budget van jaarlijks € 12,5 miljoen, is daarvoor noodzakelijk.

Het nieuwe initiatief KLEUR wil de inclusiviteit van makers van kleur in de Nederlandse audiovisuele sector versnellen en zet het onderwerp op de agenda met de online NFF-panelsessies Over kleur gesproken en The Art of Making Film. De online panelsessies maken deel uit van de NFF Conferentie Life As We Know It die op 29 september plaatsvindt. Aanvullend presenteert het Nederlands Film Festival (NFF) samen met KLEUR Het Ongemakkelijke Gesprek op www.filmfestival.nl. Dit zijn gesprekken tussen witte makers en makers van kleur, aan de hand van concrete voorbeelden uit hun eigen werk. Het zijn respectvolle uitwisselingen over wat ze zien en meemaken, de hindernissen die zij tegenkomen en hoe zij dat ieder afzonderlijk ervaren.

De komende weken zijn bepalend voor de toekomst van onze culturele en creatieve sector. De miljoenennota op Prinsjesdag en de verdeling van noodsteun zijn onderwerp van het politieke debat. De Creatieve Coalitie heeft een filmpje gemaakt waarmee we de sector nog eens duidelijk tegen een economische meetlat leggen, gepubliceerd op 11 september.

“De inhoud van de twee corona-steunpakketten legt een pijnlijk hiaat bloot: we hebben in Nederland wel een kunstbeleid maar geen kunstenaarsbeleid. Bij het kunstbeleid wordt teveel gedacht vanuit de instituties, niet vanuit het werk van de kunstenaar. Bij de steun aan culturele instellingen wordt uitgegaan van een trickle-downeffect. Een deel van de budgetten zou via de instellingen naar kunstenaars doorstromen. Maar het meeste geld blijft bij de instellingen hangen. Zij moeten overleven. En de meeste kunstenaars werken niet voor de ondersteunde instellingen. Bovendien is tweederde zzp’er. “ Joost Heinsius en Henk Krijnen, adviseurs/onderzoekers in de culturele en sociale sector, pleiten voor een kunstenaarsbeleid in het hart van kunstbeleid.

Ben je actief in het culturele en/of sociale domein en werk je eraan om cultuurdeelname zo toegankelijk mogelijk te maken voor bepaalde doelgroepen? Dan is de regeling Samen cultuurmaken wellicht van belang. De regeling van het Fonds voor Cultuurparticipatie is vanaf 15 september geopend. De regeling is onderdeel van het Programma Cultuurparticipatie '21-'24. Dat bestaat uit drie onderdelen die nauw met elkaar zijn verweven: deze subsidieregeling om initiatieven te ondersteunen, kennisdeling om deze duurzaam te kunnen maken en het zichtbaar maken van cultuur waarbij cultuurmakers en hun beleving centraal staan. Naast het Fonds zijn het ministerie van OCW en LKCA partner in het programma.

Voor geïllustreerde kinder- en jeugdliteratuur die zich door een bijzondere kwaliteit van tekst en beeld onderscheidt van het reguliere aanbod, is voor uitgevers bij het Letterenfonds een subsidiebijdrage beschikbaar. Bij de bepaling van die kwaliteit is de relatie tussen tekst en beeld van belang. De uitgave moet een bijdrage leveren aan de ontwikkeling van originele Nederlands- en Friestalige kinder- en jeugdliteratuur. Deadline voor de vierde ronde is 2 november.

De aanvraagmogelijkheid van 2020 voor de regeling Literair grensverkeer leverde 10 aanvragen op. Vijf aanvragen zijn gehonoreerd voor een totaalbedrag van € 55.430. Alle aanvragen zijn voorgelegd aan een Vlaams-Nederlandse adviescommissie. Een subsidie voor een project literair grensverkeer bedraagt per project minimaal 5.000 euro en maximaal 12.500 euro. Aan de volgende organisaties zijn subsidies toegekend voor hun projecten: Theater Malpertuis voor In de naam van de waarheid: € 6.250 ; Poëzieclub voor Prijs de Poëzie: € 12.500 ; Stichting Wintertuin voor Schrijfwerkplaats voor nieuwkomers: € 11.680 ; Poëziecentrum voor Poëzieweek: € 12.500 ; - Tilt uit Tilburg voor Tilt & Memento Woordfestival: € 12.500. De subsidieregeling Literair grensverkeer is bedoeld om leesbevorderende of literaire projecten/initiatieven te ondersteunen die de duurzame uitwisseling van kennis en expertise in het letterenveld stimuleren tussen de verschillende delen van het Nederlandse taalgebied. De regeling is een samenwerking tussen Literatuur Vlaanderen, de Nederlandse Taalunie en het Nederlands Letterenfonds.

De Europese Literatuurprijs viert haar tienjarig bestaan met twee bekroningen: Meer dan een broer van David Diop en vertaler Martine Woudt is door de studentenjury geselecteerd als winnaar van de Europese Literatuurprijs 2020. De vakjury bekroont Lente van Ali Smith, het derde deel van haar ‘seizoenskwartet’ dat is vertaald door Karina van Santen en Martine Vosmaer. Beide prijzen worden op 7 november op het Crossing Border Festival uitgereikt. De Europese Literatuurprijs bekroont de beste hedendaagse Europese roman die het voorgaande jaar in Nederlandse vertaling is verschenen. Uniek aan de prijs is dat zowel auteur (€10.000) als vertaler (€5.000) wordt geëerd. De keuze van de vakjury en de studentenjury zijn gelijk gedoteerd. De Europese Literatuurprijs is een initiatief van het Nederlands Letterenfonds, Academisch-cultureel centrum SPUI25, weekblad De Groene Amsterdammer en Athenaeum Boekhandel. De prijs wordt financieel mogelijk gemaakt door het Lira Fonds, de De Lancey & De La Hanty Foundation en het Nederlands Letterenfonds.

De eerstvolgende deadline van de regeling Filmfestival van het Filmfonds is 13 oktober. Een filmfestival dat als doel heeft het stimuleren van de verspreiding, kennisontwikkeling, profilering en promotie van de professionele film in Nederland. Het festival vindt plaats in Nederland en er moet worden samengewerkt met private en publieke (lokale) partners die in belangrijke mate meefinancieren in de kosten van het festival. Er kan aangevraagd worden voor een projectsubsidie.

Teledoc Campus is een samenwerkingsproject van NPO, CoBO, het NPO-fonds en het Filmfonds voor de ontwikkeling van documentaire talent in Nederland. Teledoc Campus staat open voor kwaliteitsdocumentaires met een cinematografisch en onconventioneel karakter. Teams van jonge regisseurs en producenten krijgen binnen Teledoc Campus de gelegenheid ervaring op te doen, waarna de sprong naar volwaardige, lange producties kan worden gemaakt. Binnen dezelfde kaders - televisie en bioscoop- waarin zij later zullen opereren, krijgen die makers nu de kans hun talenten te ontplooien. Eerstvolgende deadline 12 oktober.

13 oktober is de deadline voor 2 regelingen van het Filmfonds. Voor de regeling Realisering mainstream speelfilm en lange animatiefilm, waarbij de aanvraag wordt voorgelegde aan een commissie, en de regeling Realisering Screen.nl voor de realisering van een majoritaire Nederlandse speelfilm via één van de filmconsulenten van het fonds.