Trends & Ontwikkelingen

Robert De Niro haalde dinsdag tijdens de openingsavond van het filmfestival in Cannes hard uit naar de Amerikaanse president Donald Trump. „In mijn land vechten we als een gek voor de democratie die we te lang voor lief hebben genomen”, zei de Amerikaanse acteur bij de ontvangst van een prijs voor zijn gehele oeuvre. De Niro ziet een verband tussen kunst en democratie. „Kunst is inclusief, het brengt mensen samen. Kunst omarmt diversiteit”, benadrukte de 81-jarige acteur. En wijzend naar Donald Trump: „Daarom is kunst een bedreiging voor autocraten en fascisten.” 

De Niro benoemde in zijn toespraak dat Trump de afgelopen maanden budgetten voor kunstinstituten, mensenrechtenorganisaties en onderwijs heeft geschrapt. Daarna benoemde hij de extra heffingen die de Amerikaanse president wil invoeren op films die buiten de VS zijn gemaakt. „Laat dat eens indalen”, aldus de tweevoudig Oscarwinnaar. „Je kan geen prijs op creativiteit plakken, maar wel een heffing.”

Ivna Esajas roept met haar werk „vragen op over hoe we ons als mensen in de steeds individualistischere samenleving tot elkaar en de geschiedenis verhouden”, aldus de jury van de ABN AMRO Kunstprijs, die deze dinsdag is uitgereikt. ‘Een wereld waarin alles gelijkwaardig lijkt en in elkaar overvloeit en waarin niets zonder elkaar lijkt te kunnen bestaan.” Met deze woorden prijst de jury van de ABN AMRO Kunstprijs het werk van kunstenaar Ivna Esajas, die deze dinsdag tot dertiende winnaar van deze jaarlijkse prijs voor vrouwelijk talent werd uitgeroepen. Esaja ontvangt 10.000 euro, de bank koopt een werk van haar aan en in november heeft het Stedelijk Museum in Amsterdam een expositie met haar werk. 

De beste studenten van acht Nederlandse conservatoria betraden zaterdag 10 mei het podium van de Azijnfabriek in 's-Hertogenbosch voor de finale van de Conservatorium Talent Award (CTA) 2025. De Conservatorium Talent Award 2025 gaat naar vibrafonist Antonin Jaccard van het Koninklijk Conservatorium Den Haag. Naast de titel ontvangt Jaccard een geldprijs van € 5.000, beschikbaar gesteld door het Cultuurfonds Noord-Brabant. De Mingus-prijs, vernoemd naar jazzlegende Charles Mingus en bedoeld voor de meest veelbelovende componist, werd toegekend aan Ketija Ringa Karahona van het Conservatorium van Amsterdam voor de compositie New Blues. 

De winnaars van de Mingus-prijs en de Ruud Bos Challenge zijn automatisch geselecteerd als Composer in Residence en Arranger in Residence bij het Paradox Jazz Orchestra.

Minister Bruins (OCW) geeft antwoord op Kamervragen naar aanleiding van het manifest 'Artiesten met een beperking aan zet'. Het manifest bevat de constatering van de initiatiefnemers dat mensen met een beperking nauwelijks te zien zijn op podia. De Tweede Kamerleden Westerveld en Mohandis (beiden GroenLinks-PvdA) hadden de vragen gesteld.

Ook de minister vindt dat de positie en ontwikkeling van artiesten met een beperking meer aandacht en erkenning verdient. Het ministerie neemt zijn verantwoordelijkheid door randvoorwaarden te stellen en kaders te scheppen. Wel is de culturele sector op de eerste plaats zelf verantwoordelijk voor een inclusieve en toegankelijke sector.

Het moet een kloof dichten, het forse geldbedrag dat het Cultuurfonds investeert in de creatieve stroming The Culture. Die jonge, eigenzinnige beweging wordt door de traditionele kunstsector namelijk vaak niet begrepen. The Culture laat zich kenmerken door eigenzinnige, autodidactische, jonge makers die vaak in de stad wonen en niet zelden een migratieachtergrond hebben. Er zitten schilders en fotografen tussen, maar ook artiesten die kunst maken die door meer traditionele beleidsmakers niet als zodanig wordt gezien: spoken word-performers, rappers of mode-ontwerpers bijvoorbeeld.

The Culture is nauw verwant aan hiphopcultuur, die eveneens op straat ontstond en breder is dan alleen muziek. Denk: streetwear-mode, breakdance, graffiti. Het exacte aantal makers binnen The Culture is onbekend, wereldwijd zullen het er duizenden zijn. Die community bestaat uit tal van deelgemeenschappen, verspreid over verschillende plekken. Na een rapport van Unesco dat in 2023 wees op het belang en de invloed van The Culture besloot het Cultuurfonds er dit voorjaar 1,5 miljoen euro in te investeren over de komende vijf jaar. Het doel is dat de kloof tussen deze makers en de traditionele Nederlandse cultuurwereld wordt gedicht. 

Drie kunstenaars werkzaam in Nederland ontvangen een werkbeurs van CultureAndHealth Platform om hun samenwerking met de zorg- en welzijnssector te versterken. Kunstloc Brabant is partner van het CultureAndHealth Platform en bouwt de komende jaren mee aan een platform voor kunstenaars in Europa, die werken op het snijvlak van welzijn en gezondheid. Het doel is om deze beroepspraktijk te versterken. De werkbeurs is hier een onderdeel van.

De belangstelling voor de regeling Co-creatie – Instellingen was overweldigend. In twee dagen ontvingen we aanvragen voor meer dan 3,5 miljoen euro, bijna vier keer zoveel als het beschikbare budget. Dat laat zien hoeveel behoefte er is aan dit soort ondersteuning. Helaas betekent het ook dat we geen nieuwe aanvragen kunnen aannemen. Daarom kun je op dit moment geen aanvraag meer indienen.

In Noorwegen worden ambachten gekoesterd. Kunstenaars krijgen er steun en de vrijheid om te experimenteren. Dat levert veel moois op. Ceramic Brussels is de eerste internationale beurs voor hedendaagse kunst die helemaal gewijd is aan keramiek. De beurs, die vorig jaar zijn eerste editie beleefde, zet dit jaar de schijnwerpers op Noorse keramiek. Met maar liefst vijf Noorse galeries, die samen twintig Noorse kunstenaars vertegenwoordigen. Van jong en opkomend tot gevestigd en beroemd.

‘In Noorwegen is er veel steun voor de kunsten’, vertelt Hege Henriksen, directeur van Norwegian Crafts, een organisatie die in 2012 is opgericht om ambachtelijke kunsten in Noorwegen te stimuleren en ondersteunen en ze internationaal te promoten. De steun van de overheid begint echter al daarvoor, zegt Henriksen. Bij het onderwijs. ‘Hoger onderwijs is bij ons gratis, zodat het voor iedereen bereikbaar is en de studieschuld waarmee mensen aan hun carrière beginnen beperkt blijft.' Anders dan in andere Europese landen, waar momenteel vooral wordt gekort op ambachtsonderwijs, is de aandacht voor opleidingen in textielontwerp, metaalbewerking en keramiek enorm.  

Komend schooljaar loopt de coronasteun, de grootste kapitaalinjectie die het onderwijs ooit heeft gekregen, op z’n einde. Bij de ene school doet het wegvallen van de steun meer pijn dan bij de andere. Uitzonderlijk is dat scholen niet verplicht zijn verantwoording af te leggen over de manier waarop zij de coronasteun hebben besteed. Om enige richting te geven aan wat het oplossen van de leerachterstanden behelst, publiceerde het ministerie een ‘menukaart’ met opties variërend van ‘technieken voor begrijpend lezen’ tot ‘sportieve activiteiten’ en ‘cultuureducatie’.

Sinds 2021 voert gemeente Maashorst het landelijke programma Cultuureducatie met Kwaliteit (CmK) uit. Met hulp van cultuurpartner Xpress is cultuureducatie in korte tijd ingevoerd op basisscholen en het voortgezet onderwijs. De eerste positieve resultaten zijn inmiddels bekend. 80% van de scholen vindt cultuureducatie deskundig en belangrijk. 

Het CmK3-programma in Maashorst laat sterke groei en samenwerking zien. Het aantal deelnemende scholen groeide van 11 naar 23, met 323 leerkrachten en 4741 leerlingen – ruim het dubbele van de verwachting. Maashorst gaat door met cultuureducatie en wil het enthousiasme voor cultuuronderwijs op scholen vasthouden.

Theater Hanzehof in Zutphen krijgt een ingrijpende metamorfose als het aan het stadsbestuur ligt. De deur moet straks openstaan voor meer dan alleen een avondje theater. Denk aan een kop koffie op het terras, muziekles, een taalcursus of een middag jammen met vrienden. De gemeenteraad moet nog wel akkoord gaan met de miljoeneninvestering. De gemeente huurde het prestigieuze architectenbureau Mecanoo in voor het ontwerpen van een nieuwe culturele hotspot.

De resultaten van de HBO-Monitor 2024 en de bijbehorende Kunsten-Monitor zijn bekendgemaakt en geven inzicht in de arbeidsmarktpositie en tevredenheid van afgestudeerden. Net als in 2023 vindt 77% van alle hbo-afgestudeerden een baan in de eigen of een verwante richting. Hbo’ers met een diploma uit de sector gezondheidszorg (89%) en de sector onderwijs (88%) vinden het vaakst een baan in hun eigen vakgebied, terwijl dit percentage het laagst is voor afgestudeerden uit de sector kunst (62%).

Het grootste deel van de hbo-afgestudeerden (78%), geeft aan dat de aansluiting tussen de gevolgde opleiding en de huidige functie voldoende tot goed is. Net als in eerdere jaren zijn afgestudeerden uit de sector onderwijs en gezondheidszorg het meest tevreden over de aansluiting, met respectievelijk 88% en 84%. Van de afgestudeerden uit de sector kunst geeft 63% aan dat de aansluiting voldoende of goed is. De werkloosheid is het hoogst onder afgestudeerden uit de sector kunst (6,5%). 

Op 6 mei 2025 tekende minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, Eppo Bruins, de toetredingsbrief van Nederland tot het Enlarged Partial Agreement (EPA) van het erfgoedprogramma European Institute of Cultural Routes (ECR) van de Raad van Europa. Na een jaar als waarnemend lid, markeert dit het begin van een actieve rol binnen het Europese netwerk dat cultuur en erfgoedtoerisme over grenzen heen verbindt.

Het erfgoedprogramma ECR werd in 1987 gelanceerd door de Raad van Europa als een model voor internationale samenwerking op het gebied van cultuur, toerisme en erfgoed. Het programma maakt samenwerking mogelijk tussen nationale, regionale en lokale overheden. Doel van het programma is om het gedeelde Europese erfgoed zichtbaar te maken en te promoten via thematische routes, en daarbij duurzaam toerisme te stimuleren. 

De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) coördineert het Nederlandse lidmaatschap. Nederland zal voortaan deelnemen aan alle vergaderingen en activiteiten van de Governing Board en de Annual Board van de EPA en zal stemrecht hebben bij de beoordeling van nieuwe of vernieuwde culturele routes. In totaal zijn er momenteel 48 gecertificeerde Europese Culturele Routes. Enkele daarvan doen ook Nederland aan. 

Sinds kort hangen op acht Amsterdamse scholen beeldschermen die het nieuwste aanbod van film, festivals, muziek, en kunst en theater pluggen bij het jonge publiek. Het idee komt van cultureel ondernemer Marc Nelissen. “Het grootste probleem van de culturele sector is vergrijzing. Niet voor Paradiso misschien, maar wel voor alle theaters. Een ouder publiek is een doodlopende weg.” Wat de theaters nodig hebben is een nieuw, jong publiek, zoals scholieren. 

Nelissen biedt de schermen aan in samenwerking met CJP, CultuurConnex en Stichting Promotie Theater en Concertbezoek (SPTC). Scholen betalen zo’n 500 euro per jaar voor de service, dat uit de bijdrage van CJP moet komen. De door AI gegenereerde informatie komt van culturele agenda 1erang.nl. 

Hoe gaat het verder met de ontwikkeling van het voormalige Pieter Baan Centrum aan de Gansstraat in Utrecht? Volgens de plannen van de gemeente moet daar, naast woningen, een 'bruisende creatieve broedplaats' komen. Maar de huidige kunstenaars lopen weg of moeten vierkante meters inleveren. De nieuwe eigenaar wil ondertussen een aanpassing van het bouwplan.

De bibliotheek, het theater, muziek- en danslessen, lokale verenigingen en een café onder één dak; in Brabant kom je deze combinatie steeds vaker tegen. Deze zogenoemde multifunctionele organisaties (mfo’s) combineren verschillende culturele functies in één gebouw. Een strategische, praktische of politieke overweging, of een mix ervan. Brabant loopt hierin voor op andere provincies in Nederland, met twintig procent van alle mfo’s in ons land. Hoe ziet zo’n organisatie er in de praktijk uit? De directeuren van De Voorste Venne in Drunen, Nieuwe Veste in Breda en Cultureel Centrum Elckerlyc in Hilvarenbeek delen hun ervaringen. 

Zowel de aanpak van biodiversiteit als het cultuurbeleid zijn door de gemeenteraad van Buren een trede hoger gezet dan het voorstel van B&W. Dat bleek tijdens de besluitvormende raadsvergadering in Maurik. Ook al moet de gemeente er dieper voor in de buidel tasten, de gemeenteraad nam in meerderheid geen genoegen met de ‘te geringe ambities’ van het college. 

Door een aangenomen amendement van GB, CDA, PvdA-GL en D66 (alleen VVD stemde tegen) is het cultuurbeleid geüpgraded. Structureel wordt hier daarom nog eens honderdduizend euro voor uitgetrokken en in de jaren 2026 tot 2028 incidenteel 75.000 euro, waar de algemene reserve voor wordt aangesproken. Cultuur is voor de samenleving van zeer groot belang, vindt de raad. 

De gemeente Nijmegen werkt de komende jaren aan diverse kunstprojecten, die komen te staan op prominente locaties in de stad. Volgens het college van B&W moet kunst in de openbare ruimte een goede afspiegeling zijn van de stad en haar inwoners, met daarbij veel aandacht voor cultuurhistorie.

"We vinden het belangrijk dat alle inwoners met kunst in aanraking kunnen komen, en niet alleen als ze de binnenstad bezoeken. Kunst in de openbare ruimte is voor veel mensen toegankelijk, want het staat op straat en is gratis. Met dergelijke kunstwerken vergroten we de aantrekkingskracht van Nijmegen voor bewoners en bezoekers," aldus het college in de 'Uitvoeringsagenda Kunst in de openbare ruimte 2025-2028'.

Op woensdag 7 mei 2025 is het eerste kunstwerk langs de snelfietsroute F50 tussen Veghel en Uden onthuld. Met het kunstwerk van Florentijn Hofman zet de provincie de toon voor een nóg fijnere fietsbeleving in Brabant. Om de omgeving nog aantrekkelijker te maken, is gekozen om kunst een onderdeel te laten zijn van de infrastructuur. Samen met de gemeente Meierijstad, Kunststichting Meierijstad en Kunstloc Brabant heeft de provincie zich ingezet voor het realiseren van deze kunst langs de route.

Bregtje Radstake wordt per 1 juni 2025 de nieuwe zakelijk directeur van Via Zuid, de talentontwikkelingsorganisatie voor nieuwe makers in Limburg. Ze volgt dan Ton Driessen op, die de functie acht jaar vervulde en afgelopen december zijn vertrek aankondigde. Radstake was eerder onder meer artistiek coördinator bij Het Zuidelijk Toneel en hoofd programma bij Theater aan de Parade. Daarmee brengt ze een rijke achtergrond mee op zakelijk gebied en in het begeleiden en ondersteunen van makers.

Naar aanleiding van de moties Werner en de Kamerbrief 'Toegankelijkheid in de culturele en creatieve sector voor mensen met een beperking' hebben de ontwerpbureaus Greenberry & Zeewaardig de opdracht gekregen om een Kennispunt Toegankelijke Cultuur te ontwerpen. De afgelopen jaren is samen met ervaringsdeskundigen, belangenorganisaties, culturele organisaties, het ministerie van OCW onder begeleiding van ontwerpbureau’s Greenberry en Zeewaardig een ontwerpende aanpak een co creatief proces doorlopen. Hieruit is een advies gekomen. 

Minister Bruins laat nu in een kamerbrief weten hoe hij het advies verder gaat uitvoeren, waarbij €500.000 is gereserveerd voor de implementatie en uitvoering van de plannen. Er komt een Kennispunt Toegankelijke Cultuur, dat bedoeld is om instellingen in de cultuursector handvatten te bieden hoe zij toegankelijker en inclusiever kunnen worden voor onder andere mensen met een beperking.

De Raad voor Cultuur adviseert om de subsidieperiode voor culturele instellingen en fondsen structureel aan te passen van vier naar acht jaar. Dit biedt meer ruimte voor artistieke vernieuwing en stimuleert samenwerking en verdieping. Ook verlaagt het de administratieve lasten en versterkt het de positie van instellingen als samenwerkingspartner voor cofinanciering en nieuwe initiatieven. Naast deze aanpassing benadrukt de raad het belang van betere afstemming tussen het cultuurbeleid van overheden. Hij pleit ervoor om dit vast te leggen in de Wet op het specifiek cultuurbeleid.

Met deze twee aanbevelingen levert de raad in een brief aan minister Eppo Bruins van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) input voor de brief over cultuursubsidies vanaf 2029, die dit voorjaar verwacht wordt. Kunsten ’92 is positief over het advies van de raad. De voorstellen zijn in lijn met een aantal onderdelen in het Vijfpuntenplan dat  Kunsten ’92 op 25 april heeft gepubliceerd, zoals ‘de doelstellingen van cultuurbeleid wettelijk vastleggen’ en ‘werk als één overheid samen en verleng daartoe de beleidscyclus naar een periode van acht jaar’.

Fotograaf en videojournalist Bram Janssen heeft de Zilveren Camera Publieksprijs gewonnen met zijn indringende foto ‘Oleksii Yukov brengt de doden naar huis’. De prijs werd uitgereikt door voorzitter Remco Dolstra bij de opening van de Zilveren Camera-tentoonstelling in De Oostkerk in Middelburg. Volgens Dolstra laat de tentoonstelling dit jaar een opvallende verschuiving zien: ‘Er staat een nieuwe generatie fotografen op. We zien meer verdiepende verhalen, zowel groot als klein, en ook met andere invalshoeken. Waar we de afgelopen jaren letterlijk in de oorlog zaten, zien we nu meer op de verhalen eromheen. De foto van Bram Janssen is daar een treffend voorbeeld van.’ 

In 2024 zetten we met het Fonds voor Cultuurparticipatie belangrijke stappen richting onze opdracht van OCW: cultuur toegankelijk maken voor iedereen. Dit gebeurde via programma’s als Maak het grenzeloos, Vind elkaar in cultuur en Maakplaats voor cultuur, gericht op vernieuwing, inclusie en educatie. Ook bereidden we ons inhoudelijk en organisatorisch voor op de nieuwe beleidsperiode 2025–2028, met focus op co-creatie, cultuureducatie en amateurkunst.

Onderzoek speelde een centrale rol in leren en verbeteren, met meerdere evaluaties en strategische verkenningen. Daarnaast werkten we actief aan spreiding van middelen, regionale samenwerking (o.a. in Caribisch Nederland), en het versterken van de culturele infrastructuur in het hele Koninkrijk.

Tien dagen vol filmpremières en filmsterren op de rode loper, toegejuicht door drommen fans. Dinsdag begint het filmfestival van Cannes; al decennia een plek vol schoonheid én controverse. Tot zaterdag 25 mei vindt de 78ste editie plaats van het Festival de Cannes. Voor het grote publiek is de uitreiking van de Oscars misschien de meest in het oog springende gebeurtenis in filmland, met sterren op de rode loper en een groot prijzengala. Maar ook al worden de Oscars sinds enkele jaren vaker uitgereikt aan meer serieuze films, waarbij de artistieke kwaliteit en niet de populariteit bepalend is voor de keuze van prijswinnaars, het festival van Cannes is het absolute hoogtepunt: een podium waar tien dagen lang de beste films van de wereld te zien zijn. Die selectie roept elk jaar weer net zoveel vraagtekens als applaus op – net als bij de Oscars – maar dat Cannes al decennia de positie van het beste festival bezet houdt, op de voet gevolgd door het festival van Venetië, dat zegt wel iets.

Om aan de groeiende vraag naar toegangskaarten te blijven voldoen, wil Muziekgebouw Eindhoven (MGE) de capaciteit van de grote Hertog Jan Zaal met zo’n 850 stoelen uitbreiden. Ook het luchtklimaatsysteem is na zo’n dertig jaar dringend aan vervanging toe. Directeur Edo Righini, die deze week overigens zijn vertrek aankondigde, heeft de gewenste uitbreiding bij de gemeente aangekaart. Die is het verzoek volgens Righini met de eigenaren van het complex, 3W Real Estate en AT Capital, aan het bespreken.  „Onze bezettingsgraad zit op dit moment op 90 procent, dat betekent dat van elke drie concerten er twee uitverkocht zijn en de derde ook bijna. Als we aantrekkelijk willen blijven programmeren en de concurrentie met andere zalen willen aangaan, moeten we gewoon meer plek kunnen bieden.”

Museum More en Gorssel hebben elkaar in tien jaar tijd gevonden. Het museum is uitgegroeid tot een publiekstrekker die niet alleen kunst biedt, maar ook levendigheid in het dorp brengt. Gorssel is in tien jaar tijd volledig gewend geraakt aan de duizenden bezoekers die het jaarlijks trekt: ongeveer 200.000 per jaar. Dat had niemand gedacht toen Museum More tien jaar geleden de deuren opende. Het dorp merkt het direct als Museum More tussen twee tentoonstellingen in zit. Dan wordt het net iets te stil. 

Op 8 mei 2025 heeft president Donald Trump Carla Hayden ontslagen als directeur van de Library of Congress, een van de grootste bibliotheken ter wereld. Hayden, benoemd door Barack Obama in 2016, was de eerste vrouw en eerste Afro-Amerikaan in deze functie. Haar ontslag, via een korte e-mail zonder verdere toelichting, leidde tot scherpe reacties vanuit de Amerikaanse media en culturele sector. Volgens het Witte Huis is Hayden ontslagen vanwege haar inzet voor diversiteit, gelijkheid en inclusie (DEI). Ook zou Hayden “ongepaste” boeken voor kinderen beschikbaar hebben gesteld. 

Het ontslag van Hayden past in een breder patroon van de Trump-regering om culturele instellingen te hervormen. Eerder deze week traden meerdere senior medewerkers van de National Endowment for the Arts af, en er zijn plannen om de financiering voor culturele programma’s drastisch te verminderen. 

In Venetië opent dit weekend de Architectuurbiënnale, 's werelds meest toonaangevende tentoonstelling voor architectuur. Het is dé ontmoetingsplek voor architecten, kunstenaars en stedenbouwkundigen, maar dit jaar ook voor ecologen en AI-experts. In deze tweejaarlijkse gigantische manifestatie kunnen bezoekers twee grote terreinen en andere locaties in Venetië bezoeken die in het teken staan van architectuur. Op een van die locaties staan landenpaviljoens, waar ook Nederland zich presenteert.

Met het thema ‘Intelligens. Natural. Artificial. Collective.’ heeft de Italiaanse architect en ingenieur Carlo Ratti, dit jaar artistiek directeur van de biënnale, landen gevraagd om met oplossingen te komen voor klimaatadaptatie. In totaal doen er zo'n 750 kunstenaars, ontwerpers en architecten mee aan de architectuurtentoonstelling. 

Drummer John Engels heeft de eerste Lifetime Achievement Edison ontvangen. De jazzdrummer ontving de speciale prijs tijdens een concert in het Bimhuis in Amsterdam ter ere van zijn 90ste verjaardag, komende week. Engels is sinds 1953 professioneel drummer en speelde met een groot aantal internationale (jazz-)iconen zoals Boy Edgar, Nina Simone, Chet Baker, Stan Getz, Toots Thielemans en Ray Brown.

Met de opening van migratiemuseum Fenix, donderdag door koningin Máxima, wordt duidelijk hoe de Rijnhaven is uitgegroeid tot een culturele hotspot. Van het Nieuwe Luxor tot Theater Walhalla, rondom het water is van alles te beleven. Deze culturele instellingen gaan de handen ineenslaan, want de Rijnhaven moet ‘het tweede centrum van Rotterdam’ worden. Rondom de Rijnhaven is langzamerhand een ‘cultureel cluster’ ontstaan. Kijk maar: het Nieuwe Luxor (met café Dox), Lantaren/Venster, Verhalenhuis Belvédère, Theater Walhalla, Conny Janssen Danst…. en later opent ook eens nog het nieuwe Fotomuseum in pakhuis Santos. Dat is al met al behoorlijk wat cultuur. Met als kers op de taart: Fenix. Donderdag 15 mei wordt het migratiemuseum door koningin Máxima geopend. Het gebouw past in het rijtje van de Markthal en het Depot. Maar deze keer op Zuid, aan de Rijnhaven.

De Raad voor Cultuur brengt 12 mei advies uit aan minister Eppo Bruins over de herziening van de rijkssubsidies voor cultuur. Het adviesorgaan komt met twee concrete maatregelen. Ten eerste moet de subsidieperiode verlengd worden, van vier naar acht jaar. Het tweede advies is dat de overheden beter moeten samenwerken. Het advies lijkt een soort verwaterde versie van de grote stelselherziening die de Raad voor Cultuur anderhalf jaar geleden voorstelde. Maar voorzitter Kristel Baele ziet het anders: het advies dat nu wordt uitgebracht, kan een tussenstap zijn. „Het zijn bouwblokjes die wel in de geest van dat advies zijn.”

Het probleem dat opgelost moet worden: het huidige subsidiestelsel remt vernieuwing en zorgt te weinig voor toegankelijkheid van cultuur, constateerde toenmalig staatssecretaris Gunay Uslu (D66) al in 2023. Vanuit het Rijk wordt jaarlijks 560 miljoen euro verstrekt aan cultuursubsidies. Deels rechtstreeks vanuit het ministerie van OCW, deels via de zes rijkscultuurfondsen, zoals het Mondriaanfonds, Letterenfonds en Fonds Podiumkunsten, en rechtstreeks vanuit OCW. De nieuwe vierjarige cyclus, 2025-2028, is net van start.

De culturele sector in Eindhoven moet veel meer geld krijgen toebedeeld. Dat is niet alleen nodig vanwege de groei van de stad, maar ook om het huidige niveau en de kwaliteit te behouden. Die nadrukkelijke boodschap gaven de culturele en creatieve instellingen in Eindhoven aan de lokale politiek donderdagavond mee tijdens een speciale bijeenkomst in Muziekgebouw Eindhoven. 

Muziekgebouw-directeur Edo Righini en bibliotheek-directeur Albert Kivits benadrukten mede namens hun collega-directeuren het belang van een gezond cultureel klimaat in Eindhoven, met het oog op de gemeenteraadsverkiezingen in maart volgend jaar. Het belangrijkste is wat hen betreft dat de sector structureel versterkt wordt. Want, zo hielden zij de uitgenodigde politici voor, het culturele budget in Eindhoven per inwoner ligt gemiddeld zo’n 20 procent lager dan in de vijf andere grote steden Amsterdam, Rotterdam, Den Haag, Utrecht en Groningen.