Trends & Ontwikkelingen

Wetenschappelijk bewijs te over: kunst is goed voor de geestelijke en fysieke gezondheid. De kunst is nu, aldus bijzonder hoogleraar Janine Stubbe, een sterke lobby op te zetten om overheden en verzekeraars aan boord te krijgen. ‘Het is heel gek, we zien overal dat de effecten van muziek, theater, dans, beeldende kunst op het leven groot zijn, zowel bij actief als passief participeren, en toch is er vaak discussie over. Mensen zeiden na mijn benoeming: ha, fijn, eindelijk onderzoek. Maar er zijn wereldwijd al ongeveer 3.000 onderzoeken gedaan die de wetenschappelijke basis voor de evidentie onomstotelijk bewijzen!' 

Stubbe gaat onder andere de werkingsmechanismes van culturele interventies onderzoeken: waarom werkt het ene wel, het andere niet? Ook richt zij zich op de vraag waarom de grote meerwaarde van vaktherapie, zoals dans- en muziektherapie, ondanks de sterke wetenschappelijke onderbouwing nog onvoldoende wordt benut in de zorg. Stubbe ziet dat bepaalde stakeholders die belangrijk zijn voor de verankering van dergelijke interventies in de zorg – ‘met name verzekeraars en overheden, van gemeenteambtenaar tot ministerie’ – meer informatie nodig hebben. Daarom is een sterke, effectieve lobby één van de zaken waarvoor Stubbe zich als bijzonder hoogleraar wil inzetten.

In de eerste drie maanden van 2025 heeft Cultuurconnectie veel leden gesproken over het werken volgens de Wet DBA. Rond de 70 leden zijn tijdens de regionale bijeenkomsten in februari geïnformeerd. Ook verzorgden we voorlichtingssessies op locatie – voor MT-leden, medewerkers én zzp’ers. De actualiteit leeft: Cultuurconnectie krijgt bijna dagelijks vragen per mail of telefoon.

Een drietal uitdagingen komt uit de vragen en gesprekken met leden vaak naar voren. 1. Hoe om te gaan met zzp’ers die ondanks dat ze vanuit het gezichtspunt ‘ondernemerschap’ laag scoren (wat een indicatie Loondienst geeft vanuit dat gezichtspunt) niet in loondienst willen. 2. Daar waar organisaties kiezen om vacatures uit te gaan schrijven om (voormalig) zzp’ers in dienst te nemen, is de keuze wie men aanneemt een lastige en soms pijnlijke keuze. 3. Zzp’ers vinden dat ze er financieel te veel op achteruit gaan in loondienst. Cultuurconnectie vat haar antwoorden op deze vragen samen. 

Op 7 april 2025 ondertekende Cultuurconnectie de intentieverklaring om deelname aan de Nationale Coalitie tegen Eenzaamheid te bevestigen. Eén tegen eenzaamheid wil eenzaamheid bespreekbaar maken en tips bieden aan omstanders en mensen die te maken hebben met (beginnende) eenzaamheidsgevoelens. Rodinde Pauw, projectleider Eén tegen eenzaamheid van Ministerie van VWS: “Cultuur kan een belangrijke bijdrage leveren aan het verminderen van eenzaamheid, daarom zijn we blij dat Cultuurconnectie zich heeft aangesloten bij de Nationale Coalitie tegen Eenzaamheid.”

Cultuurconnectie zet zich, samen met haar leden en partners, in voor een sterke, toegankelijke en verbindende culturele sector. Door deel te nemen aan de Nationale Coalitie tegen Eenzaamheid draagt Cultuurconnectie bij aan initiatieven die eenzaamheid helpen verminderen door cultuurbeoefening. 

In maart 2025 is het Fonds voor Cultuurparticipatie een vernieuwende pilot gestart voor participatief/ trust-based financieren. Bij deze werkwijze ligt de beslissingsbevoegdheid (over kaders, financiering, etc.) bij diegene om wie het gaat, in dit geval de subsidieaanvrager. De pilot stelt ons in staat om de mogelijkheden en effecten van participatief financieren te onderzoeken. Met de inzichten bepalen we of en hoe deze werkwijze breder binnen het fonds kan worden geïmplementeerd. De pilot is gericht op (immaterieel) erfgoedgemeenschappen. 

Momenteel werkt het Fonds nog binnen een financieringssysteem met criteria en regels die dienen als leidraad voor zowel de aanvraagprocedure als de beoordelingswijze. Met de pilot participatief en trust-based financieren, adresseren we deze knelpunten en ontwikkelen we een meer toegankelijke en rechtvaardige financieringspraktijk. 

Het Tilburgse festival Roadburn barst weer los. Vier dagen metal in uiteenlopende soorten en maten. Van over de hele wereld komen liefhebbers af op een festijn dat meer is dan alleen muziek. „Het festival laat zien wat zich in de underground afspeelt”, zegt Walter Hoeijmakers.

„We zien de laatste tijd een opkomst van duistere folk”, aldus Walter Hoeijmakers, oprichter en programmeur van Roadburn. „Daarnaast spelen politieke ontwikkelingen een grote rol in de muziek die we programmeren. De geopolitieke verschuivingen en de polarisatie die daarvan het gevolg is, vormen een goede voedingsbodem voor spannende muziek. Jongeren willen iets tegenover die ontwikkelingen stellen. In de underground is er een opleving van punk, hardcore en duistere elektronica. Het is een tegenstem, muziek vanaf de barricades.”

Het festivalseizoen van 2024 is nog nauwelijks begonnen, maar verschillende grote festivals zijn al geannuleerd. Volgens Peter van der Aalst, promovendus aan de Academy for Leisure & Events van BUas, staat de sector onder grote druk. In reactie op een artikel van NRC licht hij toe wat er speelt en wat er nodig is. "Innovatie en samenwerking zijn nu belangrijker dan ooit."

Van der Aalst: “We zien dat de kosten op alle fronten stijgen: personeel, toeleveranciers en artiestengages. Daar bovenop komen strengere milieueisen en vergunningsvoorwaarden. Dat legt een enorme druk op organisatoren.” Ook het gedrag van bezoekers verandert, stelt Van der Aalst. Daarbij spelen externe factoren mee. Volgens Van der Aalst is het voor festivals essentieel om zich te onderscheiden. “Unieke belevingen zijn belangrijker dan ooit." 

The Mutoscope and Biograph Company werd opgericht in 1895 en was actief tot 1916. Deze Amerikaanse filmpionier produceerde vooral korte films op het afwijkende 68mm-formaat, waarvan een groot deel nu in bezit is van Eye Filmmuseum. Deze week werd bekend gemaakt dat het museaal bewaarde oeuvre is opgenomen in het Unesco Memory of the World Register.

Het gaat om een unieke verzameling breedbeeldfilms uit de collecties van Eye Filmmuseum, British Film Institute (BFI, Londen), Museum of Modern Art (MoMA, New York) en Centre national du cinéma et de l’image animée (CNC, Parijs). Van de driehonderd films bevindt het merendeel – zo’n twee derde – zich in de Eye-collectie. Die zijn grotendeels afkomstig uit de collectie van de Nederlandse filmpionier Willy Mullens. Het prestigieuze Memory of the World-programma staat landen bij in het bewaren en openbaar maken van documentair erfgoed met een uitzonderlijke betekenis voor de wereld. 

Bij de opleiding Ruimtelijk vormgeven van Sint Lucas – richting event, werken studenten aan echte opdrachten uit het werkveld. Hierdoor leren ze om te werken voor een klant, omgaan met wensen en verwachtingen, presenteren en krijgen ze een goed beeld van hoe het toekomstig werkveld eruit ziet. Eén van deze betrokken en enthousiaste opdrachtgevers is Museumpark Vonk in Eindhoven. Studenten kregen de opdracht om een ‘Vonk’ te ontwerpen: een interactief, folly-achtig object dat een historisch thema verbeeldt voor in het museumpark.

Directeur-bestuurder Ward Rennen: “Ik ben positief verrast over de kwaliteit van de concepten en ontwerpen van de studenten." Studenten gunnen iedereen zo’n goed en leerzaam project in de laatste fase van de opleiding.

Stichting Musical Awards is in het voorjaar van 2000 opgericht op initiatief van Joop van den Ende om de bijzondere prestaties van uitvoerende kunstenaars in musicalproducties te eren met een speciale musicalprijs. Hiertoe wordt een jaarlijks terugkerend gala georganiseerd, dat eveneens bedoeld is ter promotie van de musical in Nederland. Nominaties worden toegekend aan personen die in een bepaalde speelperiode een buitengewone creatieve of artistieke prestatie hebben geleverd in een musical. Op woensdag 16 april 2025 worden de winnaars bekendgemaakt tijdens het jaarlijkse Musical Awards Gala.

Op de lijst van genomineerden staan 14 studenten en alumni van de bacheloropleidingen Muziek- en Musicaltheater en de opleiding Master of Music van de Fontys Academy of the Arts. 

Jongeren vormen de belangrijkste doelgroep binnen het beleid van Fonds 21. Zij staan voor grote persoonlijke en maatschappelijke uitdagingen en maken in korte tijd veel belangrijke keuzes die van grote invloed zijn op hun toekomst. Juist in deze levensfase kunnen kunst en cultuur een krachtige rol spelen: door te confronteren, te inspireren en aan te zetten tot reflectie of actie. 

Om de zoektocht naar nieuwe vormen van publieksontwikkeling te stimuleren, biedt Fonds 21 een tijdelijke regeling voor aanvragers die worstelen met de vraag hoe zij jongeren écht kunnen bereiken en duurzaam aan zich kunnen binden. Met de regeling Cultuur voor Gen Z moedigt Fonds 21 culturele instellingen aan om te experimenteren met nieuwe benaderingen om jongeren (12-30 jaar) te betrekken bij programma, publiek én organisatie.

Op woensdag 12 maart nodigde Fonds 21 vijftien organisaties, voornamelijk grassroots-initiatieven, uit voor een bijeenkomst waarin kennismaking, uitwisseling en verbinding centraal stonden. Het zijn organisaties die zijn ontstaan van onderop, vaak uit een directe behoefte binnen een gemeenschap. Ze zijn lokaal geworteld, werken laagdrempelig en geven ze een stem aan groepen die anders minder gehoord worden. 

Uit de gesprekken kwamen verschillende verbeterpunten naar voren. Het aanvraagproces kan toegankelijker, termen en definities kunnen soms verwarrend zijn en de drempel om contact op te nemen wordt soms als hoog ervaren. 

Het bestuur van Theater De Speeldoos in Vught staat met de rug tegen de muur. Zonder financiële steun zal het theater per 11 juli definitief zijn deuren moeten sluiten. 1500 muziek- dans- en musicalleerlingen, de harmonie, het koor, verschillende theatergroepen en de lokale omroep staan dan op straat. Het is de gemeente Vught namelijk nog steeds niet gelukt om alternatieve huisvesting te vinden voor de gebruikers van De Speeldoos. 

In een brief gericht aan het college stelt het stichtingsbestuur de gemeente nu een ultimatum. ‘Het uitblijven van alternatieve huisvesting voor de vele gebruikers van De Speeldoos zet de activiteiten en de gebruikers wederom ernstig onder druk’. Om uit de impasse te komen en een stabiele toekomst voor de gebruikers en het personeel mogelijk te maken biedt het bestuur aan om De Speeldoos nog minstens drie jaar open te houden, ingaande per 1 juli.

Op 24 maart 2025 stuurden minister Beljaarts van Economische Zaken, minister Hermans van Klimaat en Groene Groei en minister Heinen van Financiën de kabinetsreactie op het Rli-advies ‘Waardevol regeren: sturen op brede welvaart’ naar de Tweede Kamer. In zijn reactie gaat het kabinet uitgebreid in op het begrip brede welvaart, hoe de overheid hierop stuurt en hoe zich dit verhoudt tot de vier aanbevelingen uit het advies. Het kabinet is van mening dat het de brede welvaart stimuleert langs de lijnen zoals die zijn vastgelegd in het hoofdlijnenakkoord en het regeerprogramma.

Het kabinet verwijst het kabinet naar de monitor Brede Welvaart (CBS) en de publicatie van factsheets Brede Welvaart. Cultuur is geen onderdeel van de monitor Brede Welvaart, wel van de factsheets. In de factsheets zijn de indicatoren cultuurbeoefening, cultuurparticipatie en tevredenheid cultureel aanbod in woonomgeving meegenomen. 

Het realisme in de Nederlandse schilderkunst lijkt het tij mee te hebben. Eerder dit jaar viel het de jury van de Koninklijke Prijs voor Vrije Schilderkunst al op dat steeds meer jonge kunstenaars een voorkeur hebben voor figuratie en realisme. En niet alleen in het Drents Museum met de tentoonstelling Gen F, een overzichtstentoonstelling van 75 jaar hedendaags realisme in Nederland; Museum MORE in Gorssel bestaat al tien jaar bij de gratie van het realisme in de kunst en geeft in de tijdelijke tentoonstelling Reality Check een overzicht van de afgelopen tien jaar realisme van Nederlandse bodem. Het roept de vraag op of realisme in de beeldende kunst na decennia in de marge weer booming is. En als dat zo is, wat zegt de heropleving van deze stroming dan over onze tijdgeest?

„Realisme is fris, jong en nieuw, en staat met beide benen in de wereld”, zegt Sito Rozema, conservator bij Museum MORE. Volgens Rozema komt het realisme weer op dankzij de globalisering. „Als je naar het verleden kijkt, zie je hoe realisme weer relevant wordt op omslagpunten in de geschiedenis, waarbij de neiging opkomt de kunst dichter bij het leven aan te laten sluiten.” Daarnaast zorgt digitalisering voor een verloren grip op de werkelijkheid dat leidt in de kunsten tot een soort tegenbeweging. „Terug naar die werkelijkheid, om daar weer verbinding mee te maken.”

De Nederlandse dichter Ester Naomi Perquin won de driejaarlijkse Paul Snoek-poëzieprijs met haar bundel Ongevraagd advies. De uitreiking vond plaats in Sint-Niklaas, de geboortestad van dichter Paul Snoek (1933-1981), naar wie de prijs is vernoemd. “Haar bundel belichaamt alles wat poëzie kan betekenen”, aldus de jury.

De jury kent de prijs toe aan een oorspronkelijk Nederlandstalige dichtbundel die door zijn kracht, zijn vitaliteit en eigentijdse karakter belangrijk wordt geacht. Perquin volgt met deze prijs namen als Stefan Hertmans en Charlotte Van den Broeck op. De Paul Snoekprijs, goed voor 4.000 euro, bekroont om de drie jaar een Nederlandstalige bundel.

Dinsdag werd bekendgemaakt dat Lantink (38) de nieuwe creatief directeur van Jean Paul Gaultier is, het modehuis waarvan hij al zijn hele leven fan is. Het modehuis werd in 1976 opgericht door Jean Paul Gaultier, het enfant terrible van de Franse mode. Sinds diens pensionering in 2020 wordt elk seizoen een andere jonge ontwerper uitgenodigd om een collectie te ontwerpen in de geest van Gaultier. De Franse ontwerper ziet in hem „de energie, durf en speelse modegeest die ik zelf had aan het begin van mijn reis”. Lantink is aangesteld als de permanente creatief directeur en gaat zowel ready-to-wear (in oplages geproduceerde kleren) als de couturelijn (op maat gemaakte en alleen op afspraak te bestellen kleren) ontwerpen.

Nooit eerder wisselden er zoveel modehuizen tegelijkertijd van ontwerpers. Bij Chanel, Gucci, Loewe, Balenciaga, Dior Men, Jil Sander, Bottega Veneta, Mugler, Versace, Céline en Maison Margiela debuteren de komende tijd nieuwe ontwerpers.

Op 12 april heropende het historische pand aan de Kloosterlaan 138 in Breda met een nieuwe naam en een feestelijke expositie. Het pand, dat sinds 1981 een broedplaats is voor hedendaagse kunst—eerst als Lokaal 01, daarna als Club Solo—krijgt een nieuw hoofdstuk. Een groep kunstenaars neemt het stokje over en zet de deuren open voor een bredere kunstbeleving. 

De aftrap van dit nieuwe tijdperk wordt gevierd met de eerste expositie: ‘Komma Samen’. Tijdens de expositie kunnen bezoekers de kunstenaars leren kennen middels banners, workshops, performance, poëzie en een openbaar, levend archief dat het verleden van het pand blootlegt. Maar er wordt niet alleen werk getoond; de bezoeker wordt steeds uitgenodigd om bij te dragen aan het collectieve geheel. Initiatiefnemer Simon Kentgens licht toe: “Met ‘Komma Samen’ bouwen we voort op de rijke geschiedenis van de Kloosterlaan 138. We plaatsen geen punt, maar juist een komma. Samen gaan we een nieuw hoofdstuk in, waarin we open zijn voor iedereen.”

Bij het vaststellen van de nieuwe cultuurnota 2025-2028 ‘Bouwen aan de culturele samenleving in Flevoland’ hebben Provinciale Staten structureel extra budget toegekend aan bibliotheken, talentontwikkeling podiumkunst en professionele podiumkunsten. 

Op advies van de adviescommissie Podiumkunsten hebben Gedeputeerde Staten veertien subsidieaanvragen kunnen honoreren. Hiermee draagt de provincie Flevoland bij aan talrijke producties in 2025 en 2026 op het gebied van muziek, dans, toneel, jeugdtheater en poëzie, verspreid door de gehele provincie. Vanuit het Innovatiefonds Bibliotheekfunctie draagt de provincie Flevoland bij aan initiatieven die de bibliotheekfunctie in Flevoland vernieuwen.

Van 13 april tot en met 13 oktober 2025 vindt Expo in Osaka, Japan plaats. Nederland neemt deel met een eigen paviljoen: een visitekaartje voor Nederlandse innovatie op het gebied van energie, klimaat, tuinbouw, voedsel en cultuur. Het Nederlandse paviljoen op Expo 2025 Osaka, ‘Common Ground’, is ontworpen door architectenbureau RAU, ingenieursbureau DGMR en designstudio Tellart. 

De Expo biedt de kans om Nederlandse kennis en innovatie aan een groot internationaal publiek presenteren en Nederland op de kaart te zetten als een goede samenwerkingspartner. Ook kunnen Nederlandse bedrijven en organisaties gemakkelijk nieuwe contacten leggen, niet alleen in Japan maar ook in de bredere regio Oost-Azië. Vooral op het gebied van voeding, gezondheid, energietransitie, hightech, digitalisering en in de creatieve sector liggen er veel kansen in deze regio.

Op dinsdag 8 april heeft het college in Alkmaar de Ontwikkelagenda Cultuur tot 2040 vastgesteld. Deze agenda volgt op de Cultuurvisie 2040 en het Uitvoeringsplan Cultuurvisie tot 2028. De Ontwikkelagenda is het stappenplan dat doorlopen wordt om meer ruimte te geven aan de culturele instellingen in Alkmaar. 

Het is een investering in een groeiende gemeente, in een sector die van grote betekenis is. Cultuur is belangrijk voor ons welzijn – het zorgt voor verbinding, laat ons ontspannen en is daarnaast ook van grote betekenis voor de lokale economie. De Ontwikkelagenda is niet alleen een praktische stap om de krapte op te lossen, maar ook een visie voor de toekomst. Alkmaar groeit, en cultuur groeit mee.

Het lied Keti Koti heeft de Willem Wilminkprijs voor het Beste Kinderlied 2025 gewonnen. Het lied, met tekst van Glynis Terborg, Desai Breeveld en Jurrian van Dongen, is gecomponeerd door Remko Rijpkema en wordt uitgevoerd door Joy Wielkens. De prijs werd maandagavond uitgereikt tijdens de slotavond van de Kindermuziekweek in theater De Kleine Willem in Enschede. Naast de juryprijs werd Keti Koti ook beloond met de publieksprijs. Die is gebaseerd op online stemmen én de stemmen van een Kinderjury, bestaande uit leerlingen van vijf basisscholen verspreid over Nederland.

Gemeente Eindhoven is van plan 1100 'veelal betaalbare woningen' te bouwen op de hoek van de Geldropseweg en de Hugo van der Goeslaan. De woningen zijn vooral bedoeld voor studenten, starters en één persoonshuishoudens. De nieuwbouw moet komen te liggen achter het woningbouwproject De Caai en moet samen met de andere nieuwbouw langs het kanaal – ook de Design Academie krijgt een locatie in de buurt – een 'cultureel district' gaan vormen. 

“Hier wordt bewust gekozen voor een niet-commerciële aanpak waardoor ruimte ontstaat voor een bijzondere invulling”, zo meldt het stadsbestuur. Daarmee wordt vooral gekozen voor culturele voorzieningen, ateliers en horeca. “Het district focust op permanente en betaalbare woon- en werkruimtes voor creatief en technisch talent, waardoor het een blijvende broedplaats wordt die talent in de stad vasthoudt”, zo schrijft het stadsbestuur in projectkader, een document waarin de eerste plannen uit de doeken worden gedaan.

 De provincie en de gemeenten in Groningen hebben een convenant getekend over het cultuuronderwijs. Er is afgesproken dat het niet uit moet maken op welke plek een kind in opgroeit, in de provincie Groningen krijgt iedereen goed cultuuronderwijs. Het is voor het eerst dat de gemeenten en provincie hun samenwerking op het gebied van cultuureducatie op deze manier voor langere tijd vastleggen. 

Als ieder kind in Groningen zich zowel binnen als buiten school cultureel kan ontwikkelen, draagt dit bij aan de gelijke kansen voor ieder kind. Daarvoor zijn sterke en toegankelijke lokale basisvoorzieningen voor cultuureducatie nodig. Dit vraagt ook om een vanzelfsprekende overgang tussen cultuuronderwijs binnen school en het cultuuraanbod in de omgeving van de school.

Anna Bouwman wordt de nieuwe directeur-bestuurder van Schouwburg en Concertzaal Tilburg. Ze volgt per 1 juli Rob van Steen op, die veertien jaar lang leiding gaf aan de organisatie. Bouwman was voorheen adjunct-directeur en hoofdprogrammeur van Zwolse Theaters en daar onder meer verantwoordelijk voor het Stadsfestival Zwolle. Ook werkte ze voor het voormalige Tropentheater, Festival Over ‘IJ en Stadsschouwburg Amsterdam.

Bij Schouwburg en Concertzaal Tilburg gaat ze de strategie richting 2028 verder vormgeven en versterken. In 2028 wil S&CT ‘een bruisend cultureel brandpunt zijn, een landelijk voorbeeld van hoe een schouwburg en concertzaal zich opnieuw kan uitvinden en zich kan positioneren in de stad’. 

Het AVROTROS-radioprogramma De Muziekfabriek van NPO Klassiek kwam van vrijdag 4 t/m zaterdag 12 april in actie om geld op te halen voor het Jeugdfonds. Sinds de slotuitzending  kwamen er nog steeds donaties binnen, wat ervoor heeft gezorgd dat het eindbedrag €100.733,34 is. Hiermee kan het jeugdfonds meer dan 2622 muzieklessen voor kinderen betalen. 

De Stichting Stadsgidsen Bergen op Zoom en het Markiezenhof intensiveren hun samenwerking om het culturele erfgoed van de stad te behouden én toegankelijk te maken voor een breed publiek. Deze samenwerking slaat een brug tussen vrijwilligerswerk en professionele erfgoedzorg. Omdat Stichting Stadsgidsen Bergen op Zoom een vrijwilligersorganisatie is en het Markiezenhof een professionele instelling, vullen beide partijen elkaar uitstekend aan. 

“De grootste, interactieve serie schoolconcerten ooit”. Zo noemen de initiatiefnemers het project dat 10 april start. Acht Nederlandse symfonieorkesten én twee theatergezelschappen hopen zo samen ruim 30.000 kinderen te bereiken met klassieke muziek. Daarvoor is een muziektheater-voorstelling ontwikkeld: Fanny & Nannerl take over! Acht Nederlandse symfonieorkesten, waaronder het Concertgebouworkest, gaan deze productie spelen op scholen in de eigen regio. 

Op 10 april begon het project bij het Rotterdams Phiharmonisch Orkest en Phion, het symfonieorkest van Oost-Nederland. In de komende seizoenen zullen andere orkesten het stokje overnemen. De orkesten noemen de samenwerking ‘uniek’. Door zo groot uit te pakken hopen ze meer aandacht te krijgen voor het belang van muziekonderwijs.

Drummer, componist en bandleider Sun-Mi Hong (1990) is de winnaar van de Paul Acket Award 2025. De in Nederland woonachtige Zuid-Koreaanse ontvangt de prijs tijdens het North Sea Jazz Festival, waar ze vrijdag 11 juli optreedt met haar kwintet. Met de Paul Acket Award ‘Artist Deserving Wider Recognition’, vernoemd naar de oprichter van North Sea Jazz, wil de organisatie aandacht geven aan uitzonderlijke jazzmuzikanten die meer erkenning en een groter publiek verdienen voor hun werk.

Het traditionele eenzijdige beeld van de vinylkoper is met enorme snelheid aan het veranderen. Zag je een jaar of tien geleden op Record Store Day veelal mannen van veertig plus met linnen tasjes diggen naar The Rolling Stones of Pearl Jam, anno 2025 liggen fans van Taylor Swift en Gracie Abrams in de rij voor de exclusieve releases.

Het is bizar om te zien wat een transformatie Record Store Day – en de platenzaak in het algemeen – de laatste jaren doorgemaakt. Wie tien jaar terug een winkel in liep voelde cultuur, ademde mooie muziek. Commerciële winkelcentrum-zaken als Music Store en Free Record Shop waren allemaal verdwenen, liefhebberswinkels bleven over. Maar toch had je vaak het gevoel dat de actuele muziekcultuur ontbrak. Geen Drake of Kanye West, geen Taylor Swift, geen muziek waar jonge mensen op af kwamen. Vinyl was iets voor mensen die het fysieke tijdperk nog hadden meegemaakt en dus nóg konden waarderen. En zo keek ook de industrie zelf ernaar. Toen een paar jaar terug een One Direction Record Store Day release verscheen, werd daar een beetje lacherig over gedaan. Toen vervolgens bloedfanatieke fans de winkels overvroegen krabde men zich toch achter de oren. De doorbraak richting een steeds jonger publiek kwam rond corona, en sindsdien neemt het elk jaar toe. 

KVB Boekwerk presenteert de Monitor Boekverkopers, die inzicht biedt in vier verschillende verkoopkanalen: boekhandels, ketenwinkels, webwinkels en overige verkooppunten. In 2024 stijgt het aantal bij CB aangesloten ketenwinkels flink, wat leidt tot een verschuiving in de populariteit en uniciteit van het aanbod. Tegelijkertijd blijven zelfstandige boekhandels en webwinkels hun positie behouden met een divers en gespecialiseerd aanbod.

Boekhandels onderscheiden zich door een combinatie van een uniek en populair assortiment. Boekhandels hebben relatief veel literair-culturele titels in het assortiment (62%). Ruim een kwart (27%) bestaat uit klassiekers: oudere literair-culturele titels. Met hun brede assortiment vervullen boekhandels daarmee ook een belangrijke presentatiefunctie: ze bieden een zorgvuldig geselecteerd aanbod voor het winkelend publiek.

Voor het eerst in 27 jaar is het weer zover: een Nederlandse film dingt mee in de competitie van Semaine de la Critique in Cannes. Rietveld van Sven Bresser is een van de zeven films in de competitie, die van 14 tot en met 24 mei plaatsvindt. Rietland is Bressers debuutfilm. Semaine de la Critique is het oudste officieuze bijprogramma van het filmfestival van Cannes. Het werd opgericht in 1962. Het programma is gewijd aan eerste en tweede films en staat bekend om z’n ontdekkingen. 

Beeld & Geluid gaat in samenwerking met Netflix digitaal lesmateriaal ontwikkelen rond de veelbesproken serie Adolescence. De serie wordt beschikbaar gesteld voor lesmateriaal voor het voortgezet onderwijs, om gesprekken over media-invloed en groepsdruk onder jongeren te stimuleren. Adolescence vertelt het indringende verhaal van een 13-jarige jongen die wordt beschuldigd van moord. De vierdelige dramaserie biedt een krachtig aanknopingspunt om in de klas in gesprek te gaan over thema’s als sociale media en de vorming van identiteit in de digitale leefwereld van jongeren. 

Beeld & Geluid is expert op het gebied van mediawijsheid en met digitaal lesmateriaal bij deze serie kunnen docenten actuele maatschappelijke kwesties op een toegankelijke manier bespreekbaar maken in de klas. Alle docenten in Nederland kunnen gratis gebruik maken van het digitale lesmateriaal van Beeld & Geluid. 

August Langhout uit Heerenveen heeft een prestigieuze categorie prijs gewonnen bij de Fine Art Photography Awards (FAPA) 2025. Zijn bekroonde fotoserie ‘Whispers in the Sky’ wist de jury te overtuigen in de categorie Foto-manipulatie en nodigt uit tot een dromerige verkenning van de stille dialogen in de natuur. De Fine Art Photography Awards trekken jaarlijks duizenden inzendingen van fotografen uit meer dan 100 landen. De jury, bestaande uit gerenommeerde kunstenaars en curatoren, selecteert winnaars op basis van artistieke visie, originaliteit en technische uitmuntendheid.