11-05-2023

In 2022 schreven het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie en CLICKNL voor de tweede keer de Open Call Innovatielabs uit. De oproep stond open voor vernieuwende en experimentele projecten om actuele opgaven in de culturele en creatieve sector het hoofd te bieden en de weerbaarheid van de sector te vergroten. De belangstelling voor de oproep was groot. Uit de 123 ontvangen projectvoorstellen zijn na twee selectierondes zeventien projecten geselecteerd. In de geselecteerde projecten worden actuele thema's aangesneden als inclusie, klimaatverandering, digitale transformatie en het (beter) benutten van de culturele en creatieve denk- en maakkracht bij maatschappelijke opgaven. In veel van de voorstellen staat een onderzoek centraal naar nieuwe manieren om kennis, content en data te delen. Daarbij gaat het bijvoorbeeld over archivering en het digitaal ontsluiten van erfgoed, de verkenning van nieuwe vormen van publieksinteractie en de ontwikkeling van nieuwe modellen voor interdisciplinaire uitwisseling en samenwerking. De komende maanden werken de zeventien initiatieven individueel aan de uitvoering van hun plannen, maar ze opereren ook als groep in het delen en breed toepasbaar maken van hun kennis en bevindingen. Het Stimuleringsfonds en CLICKNL organiseren een activiteitenprogramma dat in het teken staat van leren van en met elkaar. In vijf à zes werksessies worden de deelnemers uitgenodigd om mee te denken over de kansen en knelpunten van elkaars innovatieprojecten en zo elkaars deskundigheid te stimuleren. Het beschikbare budget van € 4.500.000 ondersteunt zeventien van de 27 positief beoordeelde aanvragen. De projecten die de hoogste gemiddelde eindscore op de criteria hebben behaald, maken deel uit van de selectie. Innovatielabs #2 is een vervolg op de eerste open call die is uitgezet in 2021 en heeft geleid tot de selectie van zestien projecten. De opbrengsten uit de eerste editie worden gezamenlijk gepresenteerd tijdens de Dutch Design Week 2023 (21 t/m 29 oktober) in Eindhoven. Het programma wordt gefinancierd uit het herstelplan voor de cultuursector.

11-05-2023

Nieuwe Instituut roept ontwerpers op die geïnteresseerd zijn in het testen van producten, systemen of diensten die bijdragen aan regeneratie in plaats van extractie en uitputting. Om dit mogelijk te maken introduceert het instituut een fysieke ‘testing-ground’ in de vorm van een nieuw soort retailmodel: New Store. Tijdens Dutch Design Week 2023 wordt een eerste fysieke vestiging van New Store geopend met een selectie van producten die uiteenlopende vormen van uitwisseling en ontmoeting verkennen die de "consumenten" op sociaal, economisch en ecologisch regeneratieve wijze voldoening zullen geven. Door middel van een reeks iteraties en samen met een groeiende groep ontwerpers en onderzoekers zal New Store worden getest en verder ontwikkeld. Eind 2024 zal New Store een permanente plek krijgen in het Nieuwe Instituut in Rotterdam. New Store maakt ook deel uit van een samenwerkingsprogramma met de Internationale Architectuur Biënnale Rotterdam (IABR) en The Seeking State.

11-05-2023

De overheid moet weer de regie pakken bij de ruimtelijke ordening van Nederland. Daar horen politieke in plaats van technocratische keuzes bij. Dat bepleitte minister Hugo de Jonge op 8 mei in de Nieuwe Kerk in Groningen tijdens de jaarlijkse Planologielezing. De minister durfde de voorspelling aan dat het de komende jaren in politiek Den Haag weer veel meer over ruimtelijke ordening zal gaan. ‘Omdat schaarse ruimte verdelen nu eenmaal een verdeelvraagstuk is, en je bij een verdeelvraagstuk bij uitstek zult moeten kiezen uit wat je belangrijker vindt en wat je dus voorrang wilt geven op andere dingen. Dat maakt het politiek.’ Dat politieke vraagstuk verwerd volgens De Jonge in de afgelopen decennia bijna tot een technisch vraagstuk. Maar dat gaat veranderen. ‘Er zullen besluiten worden genomen over wat we belangrijk vinden. Er zal politiek en publiek debat gevoerd worden.’ Met die woorden lijkt de minister gehoor te geven aan een oproep die het Planbureau voor de Leefomgeving begin maart deed: het Rijk moet scherpere ruimtelijke keuzes maken en normatieve kaders stellen voor de ruimtelijke toekomst van Nederland. Als dat niet gebeurt, waarschuwde het planbureau, lopen de provincies vast bij hun ‘ruimtelijke puzzel’. De Jonge erkende dat niet alle regio’s hebben meegeprofiteerd van de investeringen in het naoorlogse ruimtelijke beleid. ‘We moeten de steven ook wenden naar het oosten, het noorden en het zuiden. De kloof tussen Den Haag en de rest van het land moeten we verkleinen.’ Wederom echoot de minister hiermee onderzoek van het PBL. Dat concludeerde dat de decennialange ‘trickle down’-filosofie bij regionale ontwikkeling tot vrijwel niets had geleid. Sterke regio’s werden er sterker door, maar zwakkere profiteerden amper mee. Met ongelijkheid en maatschappelijke onvrede tot gevolg.

11-05-2023

Onlangs presenteerde het Rijk de ''Maatlat voor klimaatadaptieve groene Gebouwde Omgeving'. Danielle Freriks (BZK) en Eva Baron (IenW) waren intensief bij de ontwikkeling van dit nieuwe instrument betrokken. Ze gaan nader in op het waarom, het hoe en het voor wie.

09-05-2023

Hogeschool van Amsterdam benoemt José Teunissen als lector Fashion Design and Identity. Teunissen heeft een grote staat van dienst binnen de modewereld en het hoger onderwijs, en is sinds maart opleidingsmanager van het Amsterdam Fashion Institute (AMFI). In haar nieuwe rol gaat Teunissen zich ten eerste bezighouden met het onderwerp inclusiviteit in de mode. De laatste jaren is er groeiende aandacht voor dit onderwerp, en voor de dekolonisering van de modewereld. Bij het debat over dekolonisering hoort de essentiële vraag wat mode eigenlijk is, en wat daar wel en niet onder zou moeten vallen, licht Teunissen toe. “We gebruiken de term mode vooral voor kledingstijlen uit het Westen, terwijl culturen uit India of Zuid-Amerika net zo interessant kunnen zijn. Die stijlen worden vaak aangemerkt als ‘klederdracht of kostuum’, en zijn te vinden in musea voor volkenkunde. Binnen het mode-onderzoek is momenteel veel discussie over die hele classificatie.” Onze visie op mode veranderen is ook urgent, gezien de duurzaamheidsopgave waar we voor staan. Fast fashion leidt tot enorme overproductie (met schadelijke gevolgen) en dit systeem is inmiddels dolgedraaid. Als lector Fashion Design & Identity gaat Teunissen onderzoeken hoe digitalisering, internet en globalisering de mode (en haar waarden) veranderen. Daarbij kijkt zij specifiek naar de gevolgen voor dekolonisering en de-westernisering van de mode. Daarnaast richt Teunissen zich op innovatie ten behoeve van duurzaamheid, en daarin speelt digitalisering van het vakgebied een cruciale rol.

09-05-2023

“Empathie is een van de belangrijkste eigenschappen voor een Spreker. Wij kunnen ons als Spreker voor de Levenden enkel inlezen en inleven. Je moet jezelf uit de antropocentrische bubbel durven trekken door te observeren, aanschouwen, en zo bewust te worden van jouw leefgebied en de gewoontes en behoeftes van het niet-menselijke. Momenteel laat ik mij inspireren door Sue Donaldson en Will Kymlicka, twee Canadese filosofen. Zij hebben het over drie typen dieren: de echte wilde dieren, de gedomesticeerde dieren en de groep hier tussenin, de liminale dieren. Onder deze laatste groep valt bijvoorbeeld de koolmees. Dit vogeltje gaat haar gang met een bepaald aspect van wildness, in een omgeving die vooral voor mensen is vormgegeven. Bij het Nieuwe Instituut is een analyse gedaan welke liminale dieren zich in op, rond en mogelijk in het gebouw bevinden. Zonder dat wij deze dieren willen domesticeren, representeer ik hun belangen aan de vergadertafel. Zo zorgde ik er bijvoorbeeld voor dat er trapjes kwamen zodat jonge eendjes en andere zwemmende dieren zoals de egel, uit de vijver kunnen komen en niet meer verdrinken.” Ter gelegenheid van het eenjarig bestaan van de eerste Zoöp ter wereld, het Nieuwe Instituut in Rotterdam, sprak architect Willie Vogel met landschapsarchitect Maike van Stiphout. Zij is sinds een jaar Spreker voor de Levenden, een persoon die onbezoldigd het niet-menselijke representeert bij (bestuurs)vergaderingen. De Zoöp is een organisatiemodel dat samenwerking tussen mens en niet-mens waarborgt met als doel de belangen voor alle levenden te behartigen. Het initiatief hiervoor is vijf jaar geleden gestart door toenmalig Nieuwe Instituut directeur Guus Beumer en Nieuwe Instituut medewerker Klaas Kuitenbrouwer. Inmiddels bestaan er meer dan 20 proto-zoöps in binnen- en buitenland

09-05-2023

Jarenlang was ‘Nederland Distributieland’ het mantra. Het logistieke succes is te zien langs onze snelwegen en dorps- en stadsranden. Maar tijden zijn inmiddels drastisch veranderd. De periode van schijnbaar onbegrensde groei is voorbij. Beschikbare ruimte voor nieuwe logistieke terreinen is schaars, ook grondstoffen worden steeds schaarser en er is een groot tekort aan arbeidskracht. Rijksadviseur voor de Fysieke Leefomgeving Wouter Veldhuis: “Er moeten scherpe keuzes gemaakt worden. Zowel over het wat, waar als hoe. De logistieke sector en daarmee het ruimtebeslag moet veel meer aansluiten op wat onze samenleving in de toekomst nodig heeft. En dat is een duurzame circulaire economie waar nabijheid een belangrijke rol speelt.” Op 21 april organiseerde het College van Rijksadviseurs samen met DILAS (Dutch Industrial & Logistics Association) een Lagerhuisdebat over de toekomst van de logistiek in Nederland. Een debat met vertegenwoordiging van de grootste bedrijven uit de sector, gemeentes, provincies, rijksoverheid, wetenschap en onderwijs. Om een aantrekkelijk en vernieuwend verhaal rond logistiek uit te bouwen, de juiste investeringen te doen, kwaliteitseisen te stellen en randvoorwaarden vast te stellen voor ruimtelijk beleid en ontwerp, is samenwerking van overheid en bedrijfsleven nodig. Daarbij moet er bij alle keuzes mee rekening worden gehouden dat deze bijdragen aan het vastgestelde streven dat onze economie in 2050 circulair is en ontwikkelingen leiden tot maatschappelijk meerwaarde. Op basis van dit debat en diverse gesprekken met bedrijven, overheden, kennisinstituten en maatschappelijk middenveld, presenteert het College van Rijksadviseurs nu hoe zo’n verhaal over de toekomst van de logistiek er uit kan zien. De publicatie ‘Vandaag besteld, morgen circulair’ is daar een neerslag van. Nog voor de zomer brengt het College van Rijksadviseurs een advies uit.

09-05-2023

De Zaak Nu reageert op het ‘Advies aanvraag- en beoordelingsproces BIS 2025 – 2028’ dat de Raad voor Cultuur op 2 april jl. publiceerde. De Zaak Nu is blij met de positieve erkenning voor de grote verantwoordelijkheid die presentatie-instellingen hebben wat betreft het brengen van kwalitatief hoogwaardige, vernieuwende en internationaal resonerende hedendaagse beeldende kunst. Daarnaast juicht De Zaak Nu het advies toe om meer ruimte te organiseren in de regelingen van het Mondriaan Fonds om presentatie-instellingen steviger te financieren zodat enerzijds de kloof tussen het Mondriaan Fonds en de BIS minder groot wordt en anderzijds de instellingen zich met wat meer financiële ruimte kunnen richten op het inclusiever en duurzamer maken van hun organisaties en programma. Om de diverse codes grondig en gedegen te integreren zijn deze extra middelen onmisbaar. De Zaak Nu hoopt in de aanloop richting het nieuwe stelsel het huidige BIS stelsel tot op heden met de Raad voor Cultuur te kunnen evalueren. De belangrijkste punten uit de reactie in de brief aan de Raad voor Cultuur en het ministerie van OCW, d.d. 8 mei, : 1. Het publiceren van het ‘Beoordelingskader 2025-28’ in het najaar verdient aandacht; de tijd die resteert om plannen bij te stellen wordt erg kort. Instellingen hebben deze kaders eerder nodig met het oog op gedegen (inhoudelijke) voorbereidingen van de aanvragen. 2. De Codes overlappen elkaar soms en worden verschillend gewogen. De Zaak Nu heeft vraagtekens of deze diverse criteria en maatstaven daadwerkelijk zullen leiden tot de beoogde verlichting van de administratieve lasten of zullen leiden tot toenemende complexiteit bij zowel de aanvraag als verantwoording. 3. Bij integrale weging van de Codes kunnen doel en gevolg elkaar in de weg zitten. Bij consequente invoering van Fair Pay kan er minder worden geproduceerd, wat leidt tot minder contacturen met het publiek en een minder omvangrijk publiek wordt bereikt; impact wordt hierdoor anders gedefinieerd. 4. De beeldende kunstsector kampt net zoals andere domeinen met sterk toenemende energie-, productie- en huurkosten als gevolg van inflatie. Met de huidige budgetten kunnen instellingen de werknemers en kunstenaars moeilijk fair betalen zonder extra hulp van landelijke, regionale en lokale overheden. 5. Het idee van een generieke nulmeting heeft in de ogen van De Zaak Nu ook een keerzijde. Het benadeelt juist de instellingen die al geruime tijd bezig zijn om hun CO2 voetafdruk te beperken. Beter zou het zijn om de al genomen en nog te nemen maatregelen en doelen door de instellingen zelf te laten inventariseren en beschrijven. Kleine en middelgrote instellingen hebben bovendien niet de middelen om experts in te huren. 6. De Zaak Nu is blij met het advies om het bedrag van 500.000 euro toe te voegen aan het totale beschikbare budget voor presentatie-instellingen ter verbreding van het publieksbereik. 7. Covid veroorzaakt bij de instellingen nog steeds serieuze personele problemen. De Zaak Nu maakt zich zorgen over de vele nieuwe eisen die op korte termijn worden gesteld.

09-05-2023

Welke Europese film vinden wij als publiek de beste van het jaar? Het Europees Parlement wil dat graag weten in het kader van Europese filmpromotie. Om het eenvoudig te houden is er een voorselectie van vijf films. Tot 12 juni kan er gekozen worden voor de Lux Audience Award. De genomineerde films moeten namelijk ook aan een paar criteria voldoen: zij ‘maken ons bewust van huidige sociale en politieke issues, laten het publiek op een aansprekende manier participeren in debatten over Europa, en weerspiegelen de schoonheid en diversiteit van de Europese cinema’. De criteria hebben de voorselectie van de volgende vijf films opgeleverd: Alcarràs van Carla Simon; Burning Days van Emin Alper; Close van Lukas Dhont; Triangle of Sadness van Ruben Östlund; Will-o’-the-Wisp van João Pedro Rodrigues. Het woord ‘audience’ in de Lux Audience Award suggereert dat het publiek de winnaar bepaalt, maar dat is maar ten dele het geval. Om precies te zijn wegen de publieksstemmen voor precies de helft mee. Ook de leden van het Europees Parlement mogen stemmen, en hun scores bepalen de andere helft mee.

09-05-2023

De European Film Academy, de organisatie die onder andere de jaarlijkse European Film Awards uitreikt, is uitgebreid met een recordaantal van 462 nieuwe leden. De European Film Academy (EFA) telt momenteel 4600 leden uit 52 landen. Met de uitbreiding van het contingent filmprofessionals dat stemt over de European Film Awards, streeft de organisatie naar een meer diverse representatie. De helft van de nieuwe leden is vrouw en 1% identificeert zich als non-binair. Acht filmmakers met een Roma-achtergrond uit Hongarije, Groot-Brittannië, Duitsland, Oostenrijk, Kosovo en Zweden maken nu deel uit van de academie. En er is meer dan gebruikelijk gekozen voor editors, production designers, sound designers, componisten, haar- en make-upexperts en kostuumontwerpers. Negentien van de nieuwe leden komen uit Nederland, onder wie multimediakunstenaar Louis Hothothot, regisseur Dana Nechustan en documentairemaker Walter Stokman. De European Film Academy werd in 1989 opgericht en had toen een ledental van maximaal 99. Sinds de jaren 1990 is het aantal stemgerechtigden voor de Europese filmprijzen langzaam gestegen. Sinds 2020 is een kleine groeispurt ingezet en is het gezelschap zo’n 20% groter geworden

09-05-2023

Filmproducenten Iris Otten en Laurette Schillings hebben het initiatief Film For Future gelanceerd, dat zich inzet voor de inzet voor de verduurzaming van film- en televisieproducties. Otten en Schillings geloven dat de motivatie om te veranderen vanuit de industrie zelf moet komen en roepen daarom cast en crewleden op hun kennis te delen. Met deze informatie creëert Film For Future een voor iedereen toegankelijke database. Per departement is er informatie te vinden over duurzame leveranciers, werkprocessen en andere tips. Daarnaast stimuleert Film For Future makers al tijdens de ontwikkelingsfase om na te denken over klimaatbewuste thema’s en handelingen die ze in het verhaal kunnen verwerken. In samenwerking met Smarthouse Creative Impact Studio en FilmForward organiseert Film For Future workshops waarin schrijvers en regisseurs kennis opdoen en zich kunnen laten inspireren. Film For Future wordt ondersteund door Culturele Fonds Audiovisuele Producenten (CFAP) en het Nederlands Filmfonds.

09-05-2023

De Europese Commissie heeft op 4 mei een aanbeveling aangenomen over de bestrijding van online-piraterij op commerciële schaal van sport- en andere live-evenementen, zoals concerten en theatervoorstellingen. Hierin spoort zij de lidstaten, de nationale autoriteiten, de houders van rechten en aanbieders van tussenhandelsdiensten aan doeltreffende, evenwichtige en passende maatregelen te nemen om de ongeoorloofde doorgifte van dergelijke streaming tegen te gaan met volledige inachtneming van de grondrechten en de regels inzake de bescherming van persoonsgegevens. De strijd tegen online-piraterij draagt bij tot de versterking van het concurrentievermogen van de sport- en creatieve sector in de EU. Sport en live-evenementen bevorderen een divers Europees cultureel landschap, brengen burgers samen en creëren een gemeenschapsgevoel. De organisatie van dergelijke evenementen en de rechtstreekse uitzending ervan vereisen aanzienlijke investeringen, maar zorgen ook voor economische groei en werkgelegenheid. Ongeoorloofde streaming kan leiden tot een aanzienlijk verlies aan inkomsten voor uitvoerende kunstenaars, organisatoren en uitzenders van sport- en andere live-evenementen, waardoor de levensvatbaarheid van de door hen aangeboden diensten wordt ondermijnd.

09-05-2023

Documentairemaker Walter Stokman vond het hoog tijd worden, en nu ziet hij het eindelijk gebeuren: een „opstand onder documentairemakers, die voortkomt uit jarenlang opgespaarde onvrede.” Aanvoerder is documentairemaker Monique Nolte, bekend van hitdocumentaire ‘Het beste voor Kees’ over de autistische Kees Momma. Zij vertelde aan NRC, 1 april 2023, waarom zij haar vervolgdocumentaire ‘Kees vliegt uit’ niet aan de publieke omroep maar aan streamingdienst Videoland, eigendom van RTL, verkocht. „Als maker binnen het publieke bestel kun je niet leven van het maken van documentaires”, zei Nolte. „Je verdient bijna niets, ook niet als de film een succes wordt.” Nolte kreeg bijval van vele makers. „Ik word sindsdien voor allerlei bijeenkomsten uitgenodigd om verder te praten over de beloning van documentairemakers”, zegt ze.  Dutch Directors Guild organiseerde een besloten bijeenkomst met Nolte in Het Ketelhuis, waar zo’n tachtig makers op af kwamen om te bespreken hoe hun positie kunnen verbeteren. Daar werd besloten een gezamenlijke brief aan de NPO te sturen. Niet alleen de kwestie rondom Nolte’s documentaire, maar ook de woorden van Jelle Peter de Ruiter, hoofd documentaire van KRO-NCRV, maakten veel filmmakers woedend. „De NPO betaalt makers niet om iemand te volgen”, zei De Ruiter. „We betalen voor een film, niet voor persoonlijke betrokkenheid. En het is inderdaad zo dat je van documentaires maken niet kunt leven. Dat geldt zelfs voor beroemde makers als Heddy Honigmann. Iedereen doet er iets bij, het is geen fulltime baan.” Al snel reageerde De Ruiter op de commotie. „Als het NRC-interview een constructieve en brede discussie veroorzaakt over de positie van makers dan juich ik dat van harte toe”, schreef hij op LinkedIn. „Ik sta vierkant achter de makers”, aldus De Ruiter, die benadrukte wel degelijk te weten „hoe kwetsbaar de positie van freelance makers is”. „Je bent als documentairemaker bereid om heel veel voor niks te doen”, vertelt Niki Padidar, filmmaker. Ook zij besloot zich de afgelopen weken uit te spreken op sociale media. Een regisseur doet research, gaat langs bij hoofdpersonen, schrijft scripts, en ga zo maar door, zegt Padidar. „Juist die persoonlijke betrokkenheid bij een documentaire maakt dat je zwak staat in de onderhandeling over je beloning. Zo wordt dit systeem in stand gehouden. Makers krijgen vaak maar een klein deel van alle tijd die ze aan een film besteden betaald.” Sunny Bergman herkent het probleem. “Vorig jaar lag mijn inkomen op minimumniveau”, zegt ze. „De dagprijs voor regisseurs is al in geen tijden gestegen, ondanks de inflatie. Dat leidt tot de vreemde situatie dat de regisseur vaak een lager dagloon verdient dan de camera- en geluidsmensen en editors.” Een ander probleem is volgens Bergman dat de onbetaalde voorbereidingsfase lang duurt. “Er gaat eindeloos veel tijd zitten in het schrijven van aanvragen voor fondsen. Dat is onbetaald werk en vaak gaat het project niet eens door.” Frans Bromet zegt dat het basisbedrag van de omroepen, 35.000 euro, voor het hele project, onvoldoende is om een film van te financieren, dus een documentairemaker moet bijna altijd extra geld zoeken en zeer zuinig opereren. De magere beloning is des te kwalijker omdat makers vaak ook al hun rechten moeten afstaan aan de omroep, zegt Padidar. „Dat gaat over exploitatierechten maar ook over auteursrechten. Dus als je documentaire een succes wordt, zie je daar niets van terug, en heb je ook niks meer over je film te zeggen. Een omroep kan hem bijvoorbeeld aanpassen zonder jouw toestemming, of fragmenten voor een ander doeleinde gebruiken.” De NPO reageerde schriftelijk op vragen van het NRC. De NPO hecht veel belang aan goede contracten en eerlijke tarieven voor alle makers die bijdragen aan alle mooie content voor de publieke omroep. VPRO-hoofdredacteur Sarah Sylbing reageerde telefonisch: „De regisseurs zijn vaak de slechtst betaalde personen die meewerken aan een film. Het is oneerlijk dat makers zo weinig verdienen en we moeten als sector goed nadenken over hoe we dat beter kunnen regelen.” Sylbing vindt dat er méér geld moet komen voor ontwikkeling. De makers die NRC sprak hadden ook klachten over de starheid van het NPO Fonds: makers moeten hun film tot in het kleinste detail moeten beschrijven. Verder zien makers te weinig bewegingsvrijheid bij de omroepen en te veel macht bij de overkoepelende NPO. De macht over de budgetten in Hilversum zou bij een te klein clubje liggen, en de voorkeuren van die mensen zouden zwaarder wegen dan de ideeën van makers.

09-05-2023

Kinderboekenschrijver Annet Huizing is de winnaar van de Premio di Letteratura per Ragazzi ‘Fondazione Cassa di Risparmio di Cento’ 2023, de prijs voor het beste oorspronkelijke of vertaalde Italiaanse kinderboek. Ze ontving de prestigieuze ‘Premio Cento’ of ‘Cento-prijs’ voor Het Pungelhuis (Lemniscaat, 2020), vertaald in het Italiaans door Anna Patrucco Becchi als La casa del contrabbandiere (La Nuova Frontiera, 2022). Het is het tweede jaar op rij dat een Nederlands kinderboek de Premio Cento wint – vorig jaar was dat Anna Woltz met Mijn bijzonder rare week met Tess, ook in vertaling van Becchi. ‘Een roman van grote originaliteit en stijl waarin de stemmen van de personages met elkaar verweven zijn tot een stilstaand landelijk portret dat gedwongen wordt om in het reine te komen en vrede te sluiten met hun verleden, voor een nieuwe toekomst die beschikbaar is voor nieuwe generaties,’ aldus de jury van de Premio Cento. De Italiaanse vertaling van Het Pungelhuis is ondersteund door het Nederlands Letterenfonds met een ‘Translation Grant’. De winst van Annet Huizing is in lijn met de opvallende populariteit van Nederlandse kinder- en jeugdliteratuur in Italië de laatste jaren. FuturoPresente, een internationale campagne die de hedendaagse Nederlandse jeugdkunsten in Italië op de kaart zet, draagt hier aan bij. In het kader van dit programma presenteert een selectie van Nederlandse theatermakers, schrijvers, illustratoren, choreografen en filmmakers zich aan het Italiaanse publiek en professionals. FuturoPresente is een programma van het Nederlands Letterenfonds, Fonds Podiumkunsten, See NL, Fonds voor Cultuurparticipatie samen met de Nederlandse ambassade en het consulaat-generaal in Italië.

09-05-2023

De laatste keer dat de Opzij Literatuurprijs werd uitgereikt was alweer in 2019. Toen won Roxane van Iperen met haar boek ’t Hooge Nest (Lebowski). Het Nederlands feministisch maandblad roept na vier jaar weer uitgeverijen op om boeken in te sturen voor de nieuwe editie van de prijs. De OPZIJ Literatuurprijs was een prijs die jaarlijks werd uitgereikt. Bazarow sprak met Marleen Hogendoorn, hoofdredacteur Opzij. “De reden dat de prijs afgelopen jaren niet werd uitgereikt had voor een deel te maken met corona,” vertelt Hogendoorn. “Ik was zelf niet de hoofdredacteur in die periode. Daarnaast kreeg de vorige hoofdredacteur (Marianne Verhoeven/TvH) in die tijd te maken met ziekte waarna ze uiteindelijk overleed aan een tumor. Dat was een hele heftige tijd, het overlijden had grote impact op de hele redactie. Vorig jaar bestonden we bijvoorbeeld 50 jaar, maar door deze omstandigheden vonden we het vieren hiervan ook niet passend.” Waarom wil het blad de prijs nu weer uitreiken? “We vinden het een belangrijke prijs, want er zijn niet zoveel prijzen voor vrouwelijke schrijvers. Het is naast mooi ook nodig dat er een bekroning gegeven wordt aan de meest invloedrijke vrouw van het jaar. We zien vaker dat mannelijke auteurs de aandacht krijgen, we willen die balans optimaliseren en meer vrouwelijke schrijvers op het podium zetten.” De boeken die ingestuurd worden voor 2023, moeten voldoen aan de volgende voorwaarden: Verschenen van 1 januari 2022 tot en met maart 2023; Geschreven door een vrouw; Fictie of non-fictie; Draagt bij aan de bewustwording, emancipatie en ontplooiing van vrouwen; aangrijpend vanwege de literaire kwaliteit en/of de impact op onze maatschappij. Het blad vraagt lezers en online volgers om hulp bij het kiezen van de publieksprijs, waarna een professionele jury zich buigt over de juryprijs. Tot en met 26 mei kunnen uitgevers boeken opsturen. Hogendoorn: “Hoe de uitreiking en de prijs zelf eruit gaan zien, is nog niet duidelijk. Wel vragen we uitgevers een bijdrage van 30 euro te betalen bij het insturen van een boek, om zo de prijs en het feestelijke moment mogelijk te maken.”

09-05-2023

De Zuidelijke Afdeling van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde organiseerde op 22 april een bijzondere bijeenkomst in Roermond, een saluut aan het vrouwelijk schrijverschap. Dit in de geest van eerdere pleidooien (door het collectief Fixdit) om een podium te bieden aan vrouwelijke auteurs. Tijdens deze bijeenkomst spraken Hannie van Horen (over vrouwelijke troubadours), Lizet Duyvendak (over Joke van Leeuwen), Adri Gorissen (over Marie Koenen) en Herman Simissen (over Nicolette Smabers). Voor de inleiding van het programma tekende dichter Emma Crebolder. MdNL publiceert de tekst van Crebolder : Een inleiding over vrouwelijk schrijverschap.

09-05-2023

Schrijver en columnist Nicolien Mizee is vanaf najaar 2023 de nieuwe gastschrijver van de Universiteit Leiden. Het (jaarlijkse) gastschrijverschap van de Universiteit Leiden biedt studenten en docenten de mogelijkheid om in aanraking te komen met een schrijver of schrijfster van naam. Met iemand die zelf literatuur maakt en die gewend is op een andere manier om zich heen te kijken en te formuleren dan aan de universiteit gebruikelijk is. De duur van het gastschrijverschap is in de regel drie maanden per (academisch) jaar. In haar collegeserie onderzoekt Nicolien Mizee hoe we in deze tijd van sensitivity readers en (online) bedreigingen, zelfcensuur kunnen voorkomen. Culturele gevoeligheden zijn van alle tijden. Boeken zijn verboden, verbrand, en schrijvers verbannen of vermoord. Ook muziek kon ‘entartet’ zijn. Kortgeleden werd in Leiden gevraagd een schilderij met sigarenrokende heren uit de openbare ruimte te verwijderen. Het grootste gevaar van censuur schuilt volgens Mizee in zelfcensuur: niet meer durven denken wat je denkt. Hoe ontkomen we daaraan? Door vaagpraat te vermijden en zo exact mogelijk te formuleren. Een schrijver die zich daarop toelegt, zonder zich te bekommeren om het effect van zijn woorden, zal vanzelf proza schrijven dat verrast, shockeert of als humoristisch wordt ervaren. Eerlijkheid tegenover onszelf is noodzakelijk om te ontstijgen aan de eenheidsworst der algemeen geaccepteerde meningen, aldus Mizee. Dat betekent allerminst dat alles wat wordt geschreven ‘echt gebeurd’ moet zijn: volgens haar adagium ‘echt gebeurd is een begin’ leren we particuliere ervaringen zowel van nabij als van een afstand te beschouwen. Vast onderdeel van het gastschrijverschap is ook een publiekslezing, de Albert Verwey-lezing, die de schrijver in november 2023 zal geven.

09-05-2023

‘Het lied van ooievaar en dromedaris’ van Anjet Daanje is de winnaar van de Libris Literatuur Prijs 2023. Dat werd bekendgemaakt op 8 mei in tv-programma Nieuwsuur, live vanuit Felix Merites. Het was voorspeld en inderdaad, ook deze prominente was voor Anjet Daanje. Eerder won het boek ook al de Boekenbon Literatuurprijs 2022 en de titel Beste Groninger Boek 2023. De winnaar van de 30e Libris Literatuur Prijs ontving uit handen van Alexander Rinnooy Kan, de voorzitter van de Stichting Literatuur Prijs, een bedrag van €50.000,- en de bronzen legpenning.  De jury omschrijft Daanjes boek als ‘een roman van ‘internationale allure die grens- en genreoverstijgend is. Die ernstig is en speels. Analytisch en toch ook romantisch. En die een ode is aan de verbeelding; je zou zelfs kunnen zeggen: een ode aan de literatuur zelf’. In haar dankwoord draagt Daanje haar prijs op aan Emily Brontë, de Engelse schrijfster van de wereldberoemde roman Wuthering Heights, op wie het verhaal geïnspireerd is. Het lied van ooievaar en dromedaris gaat over Eliza May Drayden, schrijfster van een geruchtmakende roman in het negentiende-eeuwse Yorkshire. In de roman, die drie eeuwen beslaat, staan steeds andere personages centraal die allemaal een link hebben met Eliza May. De lezer leert Eliza May kennen via de levens van anderen, en via biografieën en verhandelingen over haar en haar roman, die in eerste instantie verguisd wordt, maar later door steeds meer mensen als een meesterwerk wordt gezien. Daanje focust dus niet zozeer op Eliza Mays leven, maar op de mythe die na haar dood over haar ontstaat.

09-05-2023

De shortlist voor de NBD Biblion Gouden Strop 2023 is bekend. Nadat in april een longlist van tien spannende boeken bekend werd gemaakt, heeft de jury het aantal kanshebbers voor de belangrijkste thrillerprijs van Nederland teruggebracht tot vijf genomineerden: Gauke Andriesse met Dodelijke gelijkenis (Volt); Gerrit Barendrecht met De Ripper Connectie (Luitingh-Sijthoff); Mathijs Deen met De Hollander (Alfabet Uitgevers); John Kuipers met Musserts schaduw (Cargo);Charles den Tex met De Repair Club (Harper Collins). De uitreiking van de NBD Biblion Gouden Strop vindt plaats op 25 mei, in Bibliotheek Neude te Utrecht. Die middag worden ook de NBD Biblion Schaduwprijs (prijs voor het beste debuut) en de Hebban Thrillerprijs uitgereikt. De winnaar van de NBD Biblion Gouden Strop ontvangt een cheque ter waarde van € 10.000 en een beeld van kunstenaar Marianne van den Heuvel. De genomineerden op de shortlist die buiten de prijs vallen ontvangen een cheque ter waarde van € 500,-. De winnaar van de NBD Biblion Schaduwprijs ontvangt een cheque van € 1.000 en een litho van ‘de Schaduw’ van Daan Jippes.

09-05-2023

In 2021 deelden ruim 4000 vertalers in de algemene boekenmarkt een gezamenlijke omzet uit vertaalwerk tussen de € 13,2 miljoen en € 27,5 miljoen. Om dit inzicht ook te geven voor vertalers presenteert KVB Boekwerk dit jaar de cijfers over omzet uit vertaalwerk binnen de totale algemene boekenmarkt. Hieronder verstaat KVB Boekwerk de vergoeding per woord, royalty’s en subsidies van het Letterenfonds. Bij dit onderzoek heeft KVB Boekwerk de afspraken tussen vertalers en uitgevers uit het modelcontract als uitgangspunt genomen. Voor slechts een deel van de vertalers geldt dat de inkomsten uit het vertaalwerk substantieel genoeg zijn om van vertalen hun voornaamste beroepsactiviteit te maken. Op basis van de resultaten waren er in 2021 tussen de 240 en 410 vertalers die met inkomsten uit vertaalwerk meer dan een minimumloon konden verdienen. Het aantal vertalers binnen de Algemene boekenmarkt dat er een primair inkomen mee kan verdienen ligt tussen de 40 en 200. Hun inkomen lag tussen de € 54.000 en de € 67.000. Naast alle vertalers in de Nederlandstalige algemene boekenmarkt, zijn vertalers van literair-culturele titels geanalyseerd, gebaseerd op de selectie van literair-culturele NUR-codes. Deze groep is uitgesplitst naar twee genres. 1. de gehele oorspronkelijk Nederlandstalige algemene boekenmarkt; en 2. het literair-culturele segment daarbinnen, en deze wordt tevens uitgesplitst naar fictie en kinderboeken. Ten opzichte van 2020 zijn deze inkomsten voor de algemene boekenmarkt met 6% gestegen. Vertalers van literair-culturele titels verdienden samen echter 6% minder dan in 2020. Ook vergeleek KVB Boekwerk de vertalers met de auteurs. De inkomsten van literair-culturele vertalers zijn sinds 2018 gedaald. Het aantal vertalers in deze categorie is dan ook gekrompen.

09-05-2023

De belangrijkste missie van The Gospel Agency is om de zichtbaarheid van black music te vergroten binnen de Nederlandse muziekindustrie. Met dat in het achterhoofd neemt het boekingskantoor het initiatief voor de eerste Black Music Appreciation Month in juni. “Het is goed dat je eraan herinnerd wordt wie de mensen zijn die het voorwerk hebben gedaan”, legt initiatiefnemer George O. Janssen uit. Volgens Janssen is er nog altijd te weinig erkenning voor de muziek die van gospel afstamt en hij hoopt daar meer zichtbaarheid aan te geven met de Black Music Appreciation Month, die hij voor zich ziet als een Europese feestmaand. “We hebben doelen op het gebied van het wegwijs maken van mensen en educatie. Dat laatste doen we met tools voor scholen en educatiemateriaal voor muzieklessen. We willen ervoor zorgen dat die muziek meer gedraaid wordt en dat het ook benoemd wordt.” Want juist aan erkenning van makers van kleur ontbreekt het wat Janssen betreft nog. “Er zijn geen rolmodellen die ownership hebben over hun eigen cultuur. Alles wordt bepaald door raden van bestuur, die geen affiniteit hebben met die cultuur. Ze proberen het te structureren, maar ze missen de binding met hoe het is om het te leven.” Janssen vindt dat de podia, radiozenders en conferenties nog altijd ‘te wit’ programmeren. “Waar ik tegenaan loop, is dat ik als organisatie niet echt wordt gezien. Er zijn zoveel gekleurde mensen bezig met muziek, maar ik zie ze te weinig in de panels, ik zie ze bijna nooit een eigen podia hebben en ik zie ze nooit in het publiek van de conferenties. Als je hen geen ruimte geeft, kunnen ze er nooit komen. Black music culture in Europa moet ook de kans krijgen om fouten te kunnen maken.”

09-05-2023

Meer dan andere awardshows geeft Buma Music in Media Awards een vrij accuraat beeld van hoe een specifiek deelsegment van de Nederlandse muziekindustrie erbij ligt. In dit geval – zoals de naam al aangeeft – het segment mediacomponisten. Op basis van het beeld dat de lijst genomineerden en winnaars schetst, is te concluderen dat er veel goed gaat, maar dat er nog wel stappen genomen kunnen worden. Entertainment Business sprak met Maartje Glas, General Manager Buma Music in Motion, het platform waar de uitreiking van de Buma Music in Media Awards onder valt. Glas: “Wij zoeken daarvoor onder meer samenwerkingen met tal van partners. Dat gaat letterlijk van film- tot podcasts­festivals. Zonder onszelf op de borst te willen kloppen, kunnen we wel stellen dat er via ons netwerk door de jaren heen vrij veel connecties gelegd zijn. We hebben als matchmaker de afgelopen jaren ruim 350 gesprekken kunnen faciliteren tussen componisten en mediamakers. Op die manier heeft Buma Music in Motion dus actief bij kunnen dragen aan de groei van dit specifieke vakgebied.” Dat uit zich in de genomineerden- en winnaarslijst. Deze laten een grote verscheidenheid aan media uit binnen- en buitenland laat zien die gebruik maken van het werk van Nederlandse componisten. Hetzij in opdracht, dan wel in sync. Glas : “De groei is zonder meer zichtbaar. Enerzijds omdat er gewoon meer media bij komen – denk bijvoorbeeld aan podcasts, maar ook tv-¬series, games en trailers – maar ook in genres waar je eerst nog niet zo veel Nederlandse componisten in zag werken, zoals horror en sciencefiction. Natuurlijk houden we dat soort ontwikkelingen hoe dan ook goed in de gaten, maar je ziet dat de awards ook een ijkmoment zijn geworden waarop bepaalde trends zichtbaar zijn. Zo zie je onder meer dat op sync-gebied sommige muziek echt een lang leven heeft en een nummer als KITTY KITTY van De Staat voor het tweede jaar op rij genomineerd is omdat het nu weer in andere ¬media is gebruikt.” Een trend die heel voorzichtig de kop opsteekt is een lichte groei in het aantal vrouwelijke componisten in het vakgebied. Glas : “Voor ons is dat een serieus aandachtsgebied. Hoe dan ook is slechts 14 procent van de leden van Buma Stemra een vrouw en het aandeel vrouwelijke componisten dat de afgelopen 10 jaar muziek voor mediaproducties heeft gecomponeerd ligt echt heel laag. Dat heeft enerzijds te maken met een gebrek aan rolmodellen, maar anderzijds ook door een soms nog altijd achterblijvend aanbod. Je ziet dat dit jaar Ella van der Woude is genomineerd voor haar werk aan de score van horrorfilm ‘Moloch’, maar het was voorheen uitzonderlijk dat makers van dergelijke genrefilms naar vrouwelijke componisten kijken.”

09-05-2023

Ticketswap heeft een onderzoek uitgevoerd onder meer dan 2.000 Nederlandse respondenten tussen 16 en 54 jaar die regelmatig naar evenementen gaan over de tweedehands ticketmarkt. 66% van de respondenten overweegt tickets via de tweedehands ticketmarkt te kopen. De overige 33% geeft echter aan bang te zijn voor niet-werkende tickets of te hoge prijzen. Zo heeft de helft van de Nederlanders weleens fraude meegemaakt of kent iemand die er slachtoffer van is geweest. Bijna 70% is dan ook van mening dat de tweedehands ticketmarkt veiliger moet worden en ook is bijna 70% voor het instellen van een prijslimiet in de tweedehands ticketmarkt. 35% is van mening dat de tweedehands ticketmarkt verbetert door het verbieden van dynamic pricing, de prijsstrategie waarbij ticketbedrijven de prijzen laten afhangen van vraag en aanbod. Wanneer mensen tweedehands tickets willen kopen, doet 30% dat het liefst direct via vrienden. Ruim een kwart van de respondenten noemt TicketSwap als eerste keuze voor het kopen van tweedehands tickets en 19% geeft voorkeur aan het primaire ticketbedrijf.

09-05-2023

Blaasorkesten leggen voor meer dan de helft van hun speeltijd lichte muziek op de lessenaars, terwijl de elementaire kennis om de diverse lichte muziekstijlen goed uit te voeren in veel gevallen ontbreekt. Tijd dus om de kundigheid op dit gebied bij te spijkeren. In samenwerking met de lichte muziekspecialisten Jos Pommer en Patrick Curfs hebben Musidesk Rijnbrink en de Muziekbond Gelderland-Flevoland een traject uitgestippeld om de uitvoeringspraktijk van lichte muziek bij blaasorkesten naar een hoger plan te tillen. Musidesk houdt op 28 oktober in samenwerking met de Muziekbond Gelderland-Flevoland het Hanzefestival Gelderland, een beoordelingsfestival toegespitst op lichte muziek. Geen strijd om punten en prijzen, maar een heel traject dat is uitgestippeld om de deskundigheid op het gebied van de lichte muziek te verbeteren. Zo is er voorafgaand aan het festival - op 2 juni - een inspiratiesessie voor de dirigenten van de deelnemende orkesten. Hierin worden artistiek-inhoudelijke zaken uitgelicht, zodat de deelnemers straks op het festival goed beslagen ten ijs komen. Maar ook na het festival houden de juryleden Jos Pommer en Patrick Curfs contact met de deelnemers om hen verder te begeleiden. “Lichte muziek is nog steeds onderbelicht in de Nederlandse blaasmuziek”, zegt Pommer. “Het gezegde ‘onbekend maakt onbemind’ is hierbij van toepassing. Er is koudwatervrees om de zaak serieus op te pakken. Dat komt ook door een gebrek aan vakkennis. Muzikanten krijgen niet de juiste informatie om de muziek goed uit te voeren.”

09-05-2023

Heb ik de juiste tools? Hoe kan ik aan meer data komen? En als ik dan al die data heb verzameld, wat kan ik er dan concreet mee? Het zijn vragen waar veel instellingen tegenaan lopen. De taskforce publieksdata vroeg Sara Oomen om een aantal organisaties die werken met het Culturele Doelgroepenmodel verder op weg te helpen door middel van een quick scan.

09-05-2023

De grondlegger van de Jacques de Leeuw Prijs, de prijs die sinds 2002 jaarlijks wordt uitgereikt aan de twee meest getalenteerde afstudeerders van Fontys Hogeschool voor de Kunsten, is in 2021 overleden, maar zijn naam leeft voort in deze unieke prijs die de doorontwikkeling van getalenteerde jonge makers mogelijk maakt en een investering is in de carrière van net afgestudeerde kunstenaars en kunstvakdocenten. Op 12 april presenteerden de elf genomineerde studenten van Fontys Hogeschool voor de Kunsten zich aan de vakjury. Hiermee is de editie 2023 begonnen die op 29 juni eindigt met de prijsuitreiking; twee studenten winnen dan een geldbedrag van 10.000 euro, een van de educatie opleidingen, en een van de opleidingen Performing & Design. Vanaf het moment dat studenten genomineerd worden gaan ze een heel traject in tot aan de uitreiking. Zo krijgen ze presentatietrainingen, hebben ze interviews met de vakjury, komen ze meer en meer in contact met het werkveld en werken ze met elkaar aan een performance die te zien is tijdens de prijsuitreiking op 29 juni in Schouwburg Tilburg.

09-05-2023

Hbo-afgestudeerden doen het in de regel nog steeds goed op de arbeidsmarkt. Dat blijkt uit de jaarlijkse HBO-Monitor van het Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA) van de Maastricht University. Belangrijkste conclusie uit de monitor: hbo-opgeleiden van de lichting 2019/2020 hebben bijna allemaal werk; vier van de vijf werken op het hbo-niveau waarvoor ze zijn opgeleid en meer dan 60% heeft al een vaste baan. “Het is opvallend hoe goed het gaat met deze groep hbo’ers die de arbeidsmarkt opkwam toen de COVID-19 pandemie in volle gang was”, zegt dr. Barbara Belfi, projectleider HBO-Monitor bij het ROA. Volgens de openbare ‘factsheet’ is de werkloosheid het laagst in de sectoren onderwijs en gezondheidszorg (0,5 en 1,6 procent), terwijl de werkloosheid onder afgestudeerden van sociale studies, economie, kunst en agro & food rond de 3,5 procent zweeft. Maar dat is dus inclusief deeltijders, en ook inclusief Ad’ers én masters. Wederom vinden afgestudeerden uit de sector kunst het minst snel werk. Wel vinden afgestudeerden uit de sector kunst in 2022 beduidend vaker een baan direct na afstuderen (71%) dan in 2021 (62%). Terwijl bijna een kwart van de afgestudeerden in 2021 meer dan drie maanden nodig had om de eerste baan te vinden, geldt dit in 2022 voor 18% van de afgestudeerden. Het bruto maandloon is anderhalf jaar na afstuderen 3.201 euro voor alle mogelijke groepen hbo’ers. Afgestudeerden van voltijdstudies komen uit op 3.072 euro, terwijl deeltijders 3.913 euro verdienen. Uit de vergelijking tussen de sectoren blijkt wel dat kunstenaars relatief het minst verdienen (2.077 euro), waar de andere sectoren allemaal boven de drieduizend euro per maand uitkomen. In de bètatechniek gaat het om 3.573 euro per maand. Maar dat gaat dus om afgestudeerden van alle niveau (ook Ad’ers en masters), inclusief voormalige deeltijders.

09-05-2023

Het aantal buitenlandse studenten in het Nederlandse hoger onderwijs steeg dit collegejaar met 7 procent: veel minder dan in eerdere jaren. De basisbeurs, de Brexit en de oorlog in Oekraïne speelden daarbij een rol. Dit blijkt uit nieuw onderzoek van Nuffic, de internationaliseringsorganisatie voor het onderwijs. Het is een trendbreuk met eerdere jaren. Vorig collegejaar bedroeg het groeipercentage nog 12 procent. Zo’n 85 duizend internationale studenten gaan momenteel naar de universiteit en bijna 37 duizend volgen een studie aan een hogeschool. In het hbo trekken opleidingen in het economische domein de meeste buitenlandse studenten. Percentueel gezien scoort het domein Taal en Cultuur het hoogst. Bij de universiteiten zijn de opleidingen in de sector Behavioural & Social Sciences het populairst. Al tellen de university colleges relatief de meeste internationals. De Universiteit van Amsterdam telt in absolute aantallen nog altijd de meeste internationals. Fontys is de enige hogeschool in de top tien. Maar relatief staat de Universiteit Maastricht bovenaan: daar is meer dan de helft van de studentenpopulatie international.

09-05-2023

Kunstenaar/ontwerper Pei-Ying Lin en wetenschapper Yi-Ching Huang krijgen een Mingler Scholarship. Voor hun project ‘Field Guide to the Artificial Intelligence Bestiary’ ontvangen zij 10.000 euro. Lin en Huang onderzoeken hoe zij AI-modellen kunnen vatten in een modern bestiarium, waarin zij de modellen benaderen als onbekende organismes. Hiervan maken zij een interactieve ‘veldgids’ die in maart 2024 verschijnt. Kunstmatige intelligentiemodellen zijn er inmiddels in vele toepassingen. Het meest bekend zijn ChatGPT, DALL-E en Midjourney. Hoe de AI-modellen werken is voor de gebruiker vaak een raadsel. En hoe we ons tot AI verhouden is volop in beweging. Lin en Huang sluiten met hun project aan bij die actualiteit. "Nu AI steeds ingewikkelder wordt, ontstaan er nieuwe eigenschappen en kenmerken die niet meer herkenbaar zijn op het niveau van de algoritmen", stellen Lin en Huang. "De effecten daarvan werken door van de virtuele in de fysieke wereld en worden zo buitengewoon geavanceerd dat we in de buurt komen van systemen die gevoelens hebben. Als mens worden we opnieuw geconfronteerd met onbekende semi-levende wezens die we alleen kunnen begrijpen door er op een nieuwe manier naar te kijken.” Om AI-modellen beter te begrijpen, benaderen Lin en Huang deze als onbekende organismes. Ze categoriseren AI-modellen en verbeelden deze in een hedendaags bestiarium. Daarbij maken ze gebruik van methodes uit artistiek en wetenschappelijk onderzoek. Het Mingler Scholarship is bedoeld voor kunstenaars en wetenschappers die samen een onderzoeksproject willen starten. Het scholarship wordt toegekend door de Akademie van Kunsten en De Jonge Akademie. Het bedrag wordt beschikbaar gesteld door Stichting Niemeijer Fonds.

09-05-2023

Onderzoekers worden opgeroepen om voorstellen in te dienen voor de call ‘Climate & Cultural Heritage (CCH): Collaborative research to address urgent challenges’. Op 16 mei kunnen geïnteresseerden tijdens een online informatiesessie meer te weten komen over de call en via het Matchmaking platform andere onderzoekers ontmoeten. Deadline voor indienen van onderzoeksvoorstellen is 8 september 2023. De call richt zich op de gevolgen van klimaatverandering voor cultureel erfgoed en op mogelijke bijdragen aan klimaatadaptatie, mitigatie en duurzame ontwikkeling door kennis over cultureel erfgoed. Wat kunnen we leren van het verleden om de interdisciplinaire uitdagingen met betrekking tot het klimaat aan te gaan? Deze call stimuleert transdisciplinair onderzoek op het snijvlak van cultureel erfgoed en klimaatverandering, bevordert samenwerking van de onderzoeksgemeenschap in verschillende regio's, en draagt bij aan kennisontwikkeling en erfgoed- en klimaatbeleid op mondiaal niveau.

09-05-2023

Het Leeuwarder festival en productiehuis Explore The North heeft een eigen hub op de komende editie van festival Oerol op Terschelling. Er wordt nieuw werk gepresenteerd van jonge talenten die verbonden zijn aan het productiehuis.

09-05-2023

Het eerste deel van het programma van Muzikantendag 2023 is bekend.  Denk aan panels, flitscollege’s, clinics en demospreekuren. Op 27 mei is de Melkweg in Amsterdam dé plek waar muzikanten kennis opdoen en hun netwerk uitbreiden. Ook staat Muzikantendag 2023 in het teken van jonge makers die een volgende stap in hun carrière willen zetten.

09-05-2023

Een kunstenaar kun je best minder betalen: ze doen tenslotte werk dat ze leuk vinden. Het is een van de hardnekkige aannames die de creatieve sector niet vooruithelpt, ontdekte arbeidssocioloog Petar Marčeta in een onderzoek ‘Generalisaties over werk in de culturele en creatieve sector nader bekeken’. Op 10 mei presenteert Marčeta de resultaten op een conferentie samen met Wike Been, een socioloog van de RUG. Marčeta sprak voor zijn proefschrift met architecten en ontwerpers in Nederland en het Verenigd Koninkrijk. Folia interviewt Marčeta over lage salarissen, veel overuren en niet ingeloste verwachtingen over autonomie.

08-05-2023

15 creatieve professionals ontvangen van het Prins Bernhard Cultuurfonds Noord-Brabant een financiële bijdrage voor het aangaan van een artistiek project, experiment of maakproces. De Nieuwe Makers regeling geeft ruimte, tijd en vertrouwen aan startende makers zodat zij zich een aaneengesloten periode volledig kunnen focussen op hun project. Per aanvraag is € 4.000 toegekend. Makers uit alle kunstdisciplines konden begin dit jaar een aanvraag doen. Met deze laagdrempelige regeling wil het Cultuurfonds startende, creatieve professionals ook zonder rechtsvorm via een financiële bijdrage de mogelijkheid bieden om tijd ‘te kopen’ en te doen waar ze goed in zijn: onderscheidend werk maken, componeren of schrijven bijvoorbeeld. De geselecteerde makers wonen en werken in Brabant, zijn maximaal vijf jaar geleden afgestudeerd aan een kunstopleiding (mbo/hbo) en ontvangen geen financiële bijdrage vanuit een van de Brabantse talenthubs.

08-05-2023

In juni opent Filmhuis Breda de deuren van een eigen vaste locatie in Breda Botanique. Eén probleem: het filmhuis mist nog een deel van de financiën om de benodigde filmapparatuur aan te schaffen. Daarom zijn ze een crowdfunding gestart.

08-05-2023

Wat mag er allemaal wel of niet in het Waalwijkse Schoenenkwartier? De discussie daarover heeft flink wat stof doen opwaaien. De partij Samen Waalwijk riep op de afscheidsreceptie van oud-wethouder John van den Hoven te verplaatsen, omdat een receptie in het Schoenenkwartier in strijd zou zijn met de vergunning. Maar het college legt dat verzoek naast zich neer. Alles gaat volgens de regels, zo benadrukt het. En dus is de bijeenkomst op 9 mei gewoon in het Schoenenkwartier. Over de evenementen in het museum is de gemeente duidelijk. Horeca-activiteiten zijn enkel toegestaan bij bijeenkomsten die op één of andere manier een link hebben met het Schoenenkwartier. ,,Sommige aanvragen zijn complex”, erkent het college. Bij twijfel moet het museum met de gemeente overleggen. Maar volgens het college gaat dit bij de afscheidsreceptie van Van den Hoven niet op. De gemeente mag zelf namelijk wel gebruik maken van het Schoenenkwartier, net als van haar eigen gemeentehuis. Al moet ze het museum wel afhuren. ,,Een receptie voor een eigen bestuurder is niet in strijd met de bestemming”, stelt het college. ,,Het is een besloten bijeenkomst waar bezoekers niet voor hun drankjes betalen. Hiervoor is dus ook geen alcoholvergunning nodig.” Anouk van Heesch, voormalig directeur van het museum, voelt zich beschadigd door de hele discussie. Volgens haar heeft het college ten onrechte beweerd dat onder haar leiding wel ‘illegale’ evenementen zijn gehouden. De gemeente erkent dat haar optreden achteraf niet erg handig is geweest. ,,Het is zeker niet de bedoeling om de voormalige directeur te beschadigen”, geven burgemeester en wethouders nu aan, in reactie op vragen van Samen Waalwijk. Het college verklaarde eerder dat er in het verleden wel evenementen in het museum zijn gehouden, die niet aan de benodigde vergunning voldeden. Deze zouden dateren uit de tijd van Van Heesch, zo viel uit zijn reactie op te maken. Volgens Samen Waalwijk kreeg de oud-directeur zo een trap na, en de fractie eiste opheldering. Om welke evenementen ging het nu precies? Opvallend genoeg moet het college dat antwoord schuldig blijven. ,,Wij hebben enkel het signaal ontvangen dat er slechts enkele evenementen zijn gehouden, die afweken van de vergunning”, stelt het. De gemeente zegt niet te kunnen achterhalen welke bijeenkomsten dat waren. Volgens Van Heesch was ze er altijd scherp op dat de evenementen aan de regels voldeden. En ze is ervan overtuigd dat dit ook zo was. ,,Als voormalig directeur heb ik namelijk wél keurig een lijstje bijgehouden van alle activiteiten en het aantal bezoekers.” Nadere uitleg van de gemeente heeft zij ook niet vernomen. De gemeente Waalwijk zegt binnenkort contact op te nemen met haar. ,,Er is niet handig gecommuniceerd”, beaamt een woordvoerder.

08-05-2023

Waalwijk blijft in beeld voor grote evenementen. De gemeente Waalwijk ziet geen reden om de ambities bij te stellen. De partij Samen Waalwijk vreest de gevolgen van de nieuwe koers, die gevaren wordt bij evenementen. Jongerencentrum Tavenu speelt nu een veel minder grote rol bij dit soort festiviteiten. Samen Waalwijk zet grote vraagtekens bij die keuze. Volgens het college trekt de partij echter verkeerde conclusies en schetst ze een veel te somber beeld. De organisatie van evenementen is in handen gekomen van centrumondernemers en vastgoedeigenaren, verenigd in de BIZ (Bedrijven Investerings Zone). En daar heeft de gemeente alle vertrouwen in. Het klopt dat de gemeente nieuwe (subsidie)afspraken heeft gemaakt met Tavenu. Maar dat het jongerencentrum helemaal geen rol meer mag spelen bij de organisatie van evenementen, is volgens hen niet waar. De Tavenu mag zelfs grote evenementen organiseren, alleen niet meer met subsidiegelden voor het jongerenbeleid, zo is de duidelijke boodschap. Andere partijen zouden het jongerencentrum ook kunnen ‘inhuren’ voor activiteiten of evenementen. Het is volgens het college aan de Tavenu om die opdrachten wel of niet aan te nemen. Bij het jongerencentrum zelf zien ze daar weinig ruimte meer voor. Volgens Samen Waalwijk is de culturele rol van het jongerencentrum fors uitgekleed en betekent dit een flinke verschraling van het jongerenwerk. Ook hier zijn burgemeester en wethouder het niet mee eens. “De Tavenu krijgt nog wel degelijk subsidie voor het organiseren van (culturele) activiteiten voor en door jongeren, zoals dans en muziek. Daarnaast nemen zij deel aan drie grote evenementen binnen de gemeente.” De gemeente staat nog pal achter de gekozen koers. Ze verwacht dat meer jongeren worden bereikt, nu de Tavenu bijvoorbeeld meer scholen bezoekt. ,,Dat zorgt ervoor dat het gebouw van Tavenu uiteindelijk nog intensiever wordt gebruikt door jongeren, die daar hun eigen evenementen organiseren.”

08-05-2023

Museum Krona in Uden, voorheen Museum voor Religieuze Kunst, viert het 50 jaar bestaan met drie jubileumexposities. Onder de bezielende leiding van Léon van Liebergen als eerste conservator bouwde het vanaf de jaren 70 een reputatie als kunstkabinet voor religieuze kunst op. Sinds het einde van de jaren 80 helt het aanbod steeds meer over naar ‘religieus maar niet per se kerkelijk’ en verzamelt en presenteert Krona hedendaagse kunst. Mari van Rossem sprak met Krona-conservator Wouter Prins. ,De laatste jaren hebben we die koers versterkt en breder ingevuld, laten we dus ook spiritualiteit en religie de combinatie aangaan met moderne kunst. We willen vrijdenkers zijn, zoals veel kloosterlingen vaak ook te werk gaan. En dat doen we op een heel bijzondere plek: in Nederland is er geen enkel ander museum dat deel uitmaakt van een bewoond abdijcomplex. Nog altijd wonen en leven er vijf zusters Birgittinessen in het klooster waaraan wij vastzitten.” Het was in 1970/1971 een expositie over laatgotische kunst in Het Noordbrabants Museum die als kiem fungeerde voor de latere, Udense evenknie. ,,Die tentoonstelling met beeldhouwkunst uit de periode 1480-1530 gaf nieuwe inzichten in beelden die veelal uit kerken en kloosters stamden. Het zette met name een aantal Udenaren, onder wie de kunstminnende burgemeester Gerard Schampers, op het spoor van een eigen museum.” (…) ,,Hij onderhield goede contacten met de Udense zusters die door minder aanwas meer ruimte in hun abdij vrij kregen. Omdat het bisdom Den Bosch geen eigen onderkomen voor zijn eigen kerkelijke kunst had, was één en één snel twee. In 1973 zag de stichting het licht, een jaar later kreeg het museum een grote bruikleen uit Amsterdam met vooral beelden die zo’n honderd jaar eerder van Uden naar het Rijksmuseum waren verhuisd. Een mooi begin.” Inmiddels is er volop in en rondom het museum verbouwd: al snel werd de oude abdijboerderij erbij getrokken, onder het maaiveld kwam opslagplek en exporuimte, de kruidentuin werd in de looproute opgenomen en het paviljoen zorgde voor een nog modernere uitstraling. Op 13 mei opent het museum met z’n zeventig vrijwilligers met de expositie Krona als hoofdzaak. Daarin staan, uitgaande van het kroontje van de zusters, vooral weelderige, frivole hoofddeksels centraal. De tweede expositie heeft het visioen als uitgangspunt en de slottentoonstelling showt Krona’s eigen kroonjuwelen. Prins: ,,We gaan de bezoeker tot ver in 2024 aangenaam verrassen.”

08-05-2023

Op de bestaande gymzaal van de Bossche Vakschool prijkt binnenkort - verdeeld over drie muren - de grootste muurschildering van de stad. Het straatkunstplatform Kings of Colors heeft drie kunstenaars (Marcus ‘Gomad’ Debie, Martin Plag, Gart Smits) weten te strikken om het project te verwezenlijken. Binnen het ontwerp, dat doorspekt is met symboliek, staan zowel de diverse vakgebieden als de leerlingen centraal. Projectleider Jan-Henk van Ieperen, tevens artistiek leider van Kings of Colors: „Al in 2020 zijn we benaderd door Rothuizen Architecten uit Middelburg. Dit jaar vieren we ons stalen jubileum. We hebben al vele projecten gerealiseerd. Dit huzarenstukje is letterlijk én figuurlijk een van onze hoogtepunten.” Zakelijk leider Stefan van Ham tot slot: „Deze vorm van kunst is een interessant middel om verhalen te vertellen op een manier die een brede doelgroep aanspreekt. In dit geval staat dus straks het verhaal van de Bossche Vakschool op de muren te lezen.”

08-05-2023

Het Brabants Boek Present, een initiatief van literair productiehuis Tilt en het Prins Bernhard Cultuurfonds Noord-Brabant, is toe aan de eerste lustrumeditie. Henk van Straten, Jeroen Thijssen, Vrouwkje Tuinman en Simone Atangana Bekono gingen Forugh Karimi voor. Wie van 2 tot en met 10 september minimaal 15 euro besteedt in een van de deelnemende Brabantse boekhandels – en dat zijn ze bijna allemaal – krijgt Nargis van Karimi cadeau. De Veghelse auteur, die geboren is in een AZC en opgroeit in een warm en liefdevol gezin in Nederland, is inmiddels twaalf jaar werkzaam als psychiater en psychotherapeut in haar eigen praktijk in ’s-Hertogenbosch. Haar vorig jaar verschenen succesvolle debuutroman De moeders van Mahipar vertelt het verhaal van een Afghaanse moeder en zoon die in Nederland een nieuw bestaan opbouwen. Annemiek Steenbekkers sprak met haar.

08-05-2023

Zoveel mogelijk kinderen in aanraking laten komen met theater en hen een fantastische ervaring bezorgen. Vanuit die gedachte staken de Wonka Podia (een samenwerkingsverband tussen zes podia in Eindhoven en regio, Het Parktheater, De Schalm, De Hofnar, De Kattendans, Het Speelhuis en de Cacaofabriek) de spreekwoordelijke koppen bij elkaar. Theaterdrempels verlagen, zodat meer mensen kunnen meedoen. Dat is de missie waar zij voor staan. Kinderen hebben hierbij speciale aandacht. Het zijn immers de theaterbezoekers van de toekomst. Theater ontroert, ontspant, zet aan het denken, confronteert, zorgt voor anders leren kijken. Zij gunnen dit elk kind. Omdat vervoer vaak een drempel blijkt, ontstond de gedachte van Wonka on Tour. Wonka Podia brengt gedurende negen weken theater naar de basisscholen in Eindhoven, Helmond, Veldhoven, Valkenswaard en Bergeijk. In die periode speelt Jeugdtheater Wildpark op tientallen schoolpleinen de voorstelling De monteur en het meisje. En dat maar liefst vijfenvijftig keer voor circa 330 klassen (groep 5 en 6) van zo’n 100 basisscholen. De cultuurcoaches van de vijf gemeentes waren uiteraard hierin betrokken. Zij zorgden onder meer voor uitnodigingen naar en communicatie met de scholen. Daarnaast krijgen alle deelnemende scholen een lespakket om in hun groep met de (thema’s van de) voorstelling aan de slag te kunnen gaan.

08-05-2023

Het Weverijmuseum Geldrop is in het bezit van een ultramoderne, computergestuurde weefmachine. Met de machine wordt het veel makkelijker om meer ontwerpen en dessins te weven. Het gaat om een zogeheten jacquardmachine. Dat zijn stoffen met ingeweven dessins. De computergestuurde machine draait nu langs eeuwenoude weefgetouwen in Geldrop. De weefmachine is samen met EE Exclusives uit Heeze aangekocht. Het bedrijf gaat er het jacquard ontwerp voor textielvormgevers, studenten én de eigen museumcollectie op draaien. Het Weverijmuseum in Geldrop is vier dagen per week ‘in bedrijf’. De hypermoderne weefmachine draait naast historische machines van meer dan een eeuw oud. ‘Zo ervaart de bezoeker niet alleen de rijke textielhistorie uit de regio maar ook de mogelijkheden van nu en de toekomst', aldus het museum. Het museum Het museum werkt al langer samen met het familiebedrijf. Zo is een aantal machines die in het Weverijmuseum draait geschonken door EE Labels en zijn oud-medewerkers van het bedrijf nu actief als vrijwilliger in de weefhal van het museum.

08-05-2023

Podium Klassiek Eindhoven bestaat inmiddels alweer zo'n acht jaar. Het initiatief werd destijds genomen door een aantal muziekliefhebbers die al langer de wens hadden om naast het Muziekgebouw iets kleinschaligers op te zetten voor kamermuziek. ,,Een pianist, een trio, een gitarist, maar altijd kamermuziek", zo vertelt bestuurslid Otto Dieleman. ,,Het initiatief sloeg aan en de Oude Rechtbank waar het Podium begon, werd al snel te klein en De Kazerne was een aantrekkelijk alternatief. ,,De zaal daar is immers beduidend groter, maar intiem genoeg om muzikanten en publiek dicht bij elkaar te brengen. En dat lukte, want tot de uitbraak van het coronavirus zaten we met steevast zo’n honderd bezoekers vrijwel altijd vol. We hebben in die jaren echt een naam opgebouwd en vormen een aantrekkelijk podium voor kamermuziek.” Zoals elke culturele instelling ging ook Podium Klassiek in coronatijd door een paar moeilijke jaren. Het eerste weer ‘vrije’ seizoen heeft de concertreeks alweer tot op twee derde van het oude niveau gebracht, aldus Dieleman. Op 7 mei voor het laatst in De Kazerne. Want de concerten verhuizen naar de kapel van DomusDela. Het eerste zomerconcert van Podium Klassiek Eindhoven in DomusDela is op 25 juni.

08-05-2023

Battles, voorstellingen, workshops, feesten en showcases. Tijdens de 5e editie van Urban Dans Dagen, nog tot en met 14 mei, op diverse locaties in Eindhoven, o.m. het Parktheater, Pand P en Dynamo, worden de muren weggehaald tussen streetdance, hiphop, breakdance en theater. ,,Het wordt tijd dat urban dans niet meer als kinderkunst bestempeld wordt, maar als een volwassen kunstvorm”, vindt artistiek leider André Grekhov. Anita Vliegenberg was er voor het ED bij en sprak o.m. met Grekhov. ,,Na Amsterdam, Rotterdam en Den Haag is Eindhoven een stad waar mensen naar urban dans gaan kijken in het theater. In andere steden zoals bijvoorbeeld Enschede gebeurt dat niet. Daar wordt het niet geprogrammeerd door theaters. Dat is misschien te verklaren omdat jongeren naar de grote steden verhuizen, maar ook in kleinere steden zijn zeker subculturen”. Samen met Isèle Claassens is Grekhov de kartrekker om urban dans het theater in te krijgen. En hoewel het in Eindhoven goed gaat, mogen er best wat meer mensen langskomen. Juist de mensen die andere disciplines niet zo goed kennen en die misschien wel heel verbaasd zijn om ineens spoken word in een hiphop-battle te horen. En misschien wordt het rauwe van streetdance wel een stuk gelikter op een podium in een theater.

08-05-2023

Er wordt serieus werk gemaakt van straatkunst in Helmond. Deze maand kan weer een muurschildering worden opgenomen in de Street art route. Zes kunstwerken van Museum Helmond worden vertaald in een mural. Kunstenaars van De Strakke Hand zijn momenteel bezig om de werken een plek te geven op de Kasteelpoort. Zo verschijnt er straks een afbeelding van werk van ‘ijzer- en vuurschilder’ Herman Heijenbrock (1871-1948). Zijn oeuvre staat in het teken van arbeiders, industrie en nijverheid. Maar ook moderner werk van Bert Loerakker, een foto en een still uit een video lenen zich voor deze muurschildering. ,,We brengen het museum naar buiten. De zes werken zijn heel verschillend en laten zien hoe divers de collectie van het museum is”, zegt Guus van Oorschot van Carat. De stichting zet zich in om kunst en cultuur voor iedereen toegankelijk te maken. De mural op de Kasteelpoort is de zesde die ze de stad geeft. Over een dikke week zal de Kasteelpoort-mural klaar zijn. Als het aan Stichting Carat ligt worden veel meer plekken in Helmond verfraaid met street art. Van Oorschot: ,,Er staan nog een hoop muren op onze lijst. We willen een paar flinke handtekeningen achterlaten in de stad.”

08-05-2023

Bibliotheek Helmond en het Kunstkwartier hebben de afgelopen maanden onderzocht hoe ze intensief samen kunnen werken. En of dat wellicht op één locatie kan. Uitweiden over de conclusies doet bibliotheekdirecteur Robin Verleisdonk nu nog niet. Wel is duidelijk dat een eventuele samenvoeging op voorhand geen gemakkelijke klus is. Verleisdonk wil in elk geval dat dit jaar een keuze wordt gemaakt waarmee beide instellingen weer jaren vooruit kunnen. De bibliotheek is sinds 2011 gevestigd aan de Watermolenwal. ,,Is het tijd voor een nieuwe fase? Dat is aan de gemeente”, aldus de directeur. ,,We staan open voor ontwikkelingen, ook op een andere locatie. Zolang het maar een laagdrempelige locatie is met ruimte voor onze activiteiten. Voorlopig zitten we goed op deze plek.” Dat de pandemie voorbij is blijkt ook uit het aantal bezoeken dat omhoog schoot van 128.000 naar 211.000, zo blijkt uit het jaarverslag. ,,De tijd van enkel boeken uitlenen is voorbij. De transformatie van een uitleenfabriek naar een maatschappelijke en educatieve bibliotheek werd in 2022 met vernieuwde energie weer opgepakt.” Verder werden er vorig jaar Informatiepunten Digitale Overheid geopend in Asten, Someren en Helmond. Daar kunnen inwoners terecht met vragen over bijvoorbeeld het inloggen met DigiD of het aanvragen van een toeslag. Verleisdonk noemt ook de veranderingen die de oorlog in Oekraïne met zich meebrengt. Dat zorgde onder meer voor flinke prijsstijgingen. Je huis verwarmen kost steeds meer geld. De bibliotheken startte daarom het project ‘warme kamers’, waarin iedereen welkom was om in een bibliotheek te komen werken of studeren. Mede hierdoor hebben de vier bibliotheken in Helmond, Deurne, Asten en Someren in 2022 in totaal ruim 210.000 bezoekers gehad. Dat zijn aantallen die voor corona ook werden gehaald, aldus Verleisdonk.

08-05-2023

Muzikale en culturele instellingen in de gemeente Helmond moeten meer met elkaar aan tafel om tot een goede afstemming van programma’s te komen. Zes betrokkenen uit de branche onderzoeken het komende halfjaar wat de mogelijkheden zijn. Oud-wethouder Frans Stienen, nu interim-voorzitter van het Theo Driessen Instituut, heeft de zes om zich heen verzameld, die dat gaan doen.  Het gaat om horecaman Geert Blenckers, Theo van de Veer van het Kunstkwartier, Wim Strijbosch van de Cacaofabriek, componist en tekstschrijver Udo Holtappels, René Coolen van de Lambertusconcerten en Annique van den Heuvel van Cultuur Contact. ,Veel gezelschappen hebben zorgen”, aldus Stienen. ,,Daarom onderzoeken we of er een beheerstichting kan komen die overkoepelend kijkt naar dit onderwerp. Afstemming hierover is van belang. Het Theo Driessen Instituut kijkt bijvoorbeeld veel naar jazz en folk, maar wij moeten niet gaan doen wat het Muziekcafé en Lokaal 42 doen.” De zorgen zijn ook bekend bij wethouder Marita van Lierop. Binnenkort zitten Stienen en de zes vertegenwoordigers uit de branche bij haar aan tafel om de problematiek voor het eerst te bespreken.

08-05-2023

Moya, Museum Of Young Art, op het Galvanitasterrein in Oosterhout doet mee aan de internationale h3h Biënnale 2023 met een nieuw kunstinitiatief voor jongeren, getiteld Face Yourself. Jongeren tussen de 12 en 18 jaar worden uitgedaagd een zelfportret in collagevorm op te sturen, legt Servaas Roelandse van Moya uit. ,,Het is een oproep aan alle Brabantse jongeren. In het werk laat je zien wie je bent, wat je voelt, wat je vindt en wat je doet. Hoe je dit doet is helemaal aan jou. Probeer uit te blinken in originaliteit.” Alle ingezonden zelfportretten worden tentoongesteld op de Biënnale. Uit de inzendingen worden vervolgens door een deskundige jury vijf jongeren geselecteerd. In de jury zitten onder anderen Hendrik Driessen (oud-directeur De Pont), Rebecca Nelemans (curator Biënnale), Majke Husstege (curator) en Geert Kollau (directeur museum Moya). De vijf geselecteerde jonge kunstenaars krijgen een masterclass, een materialenbudget en een artist-in-residence in museum Moya. Gedurende de h3h Biënnale werken zij hier aan een nieuw ‘meesterwerk’.

08-05-2023

De gemeente Tilburg wil de komende tien jaar het aantal kunstwerken gestaag uitbreiden zodat de stad voor eigen inwoners, maar ook voor toeristen, interessant en verrassend is. Dat staat beschreven in de ‘Visie Cultuur in de Openbare Ruimte’. De gemeente heeft de ambitie met buitenkunst internationaal hoge ogen te gooien. De stad kende eerder initiatieven voor buitenkunst: het Masterplan voor Beeldende Kunst in 1984 en KORT in 2007. Dat leidde tot een aanwas van werken in de stad, ook die de gemoederen bezig houden, zoals het Draaiend Huis. Door bezuinigingen en politiek verschil van mening kwam abrupt een eind aan de groei. Met CuPuDo, dat staat voor Cultuur in het Publieke Domein, is enkele jaren terug weer een voorzichtige start gemaakt. Stadsbewoners werden bij de plannen betrokken of dienden zelf plannen in. Dat leidde onder meer tot de uitkijktoren bij Moerenburg. Die inbreng van burgers wordt voortgezet, dat moet het draagvlak bevorderen. Wethouder Marcelle Hendrickx: “De buitencollectie die er nu al is willen we zichtbaarder maken, het verhaal ervan vertellen en de samenhang laten zien. Dat kan met een campagne, maar ook met symposia. We beschouwen alle werken in de stad als één collectie, zoals ook De Pont een collectie heeft. Die collectie breiden we uit, maar we kunnen ook werken verplaatsen.” In de ‘Visie’ staat het prille idee voor een openbaar depot beschreven. Kunst die (tijdelijk) niet op straat staat, komt in het depot terecht en burgers kunnen daar een kijkje nemen. Een nieuw te ontwikkelen Stadslab speelt een belangrijke rol. Dat is een onafhankelijk bureau dat zichtbaar zal zijn in de stad. Het is de bedoeling dat het Stadslab nog in 2023 opengaat. De gemeente is nog op zoek naar een goede locatie. De medewerkers van het lab gaan in de stad, dorpen en wijken op zoek naar ideeën, adviseren burgers en kunstenaars en uiteindelijk de gemeente. Met toekomstige kunstwerken wil de gemeente aansluiten bij actuele thema’s als inclusie, duurzaamheid en water, maar ook bij de geschiedenis van een wijk of plek. De wethouder realiseert zich dat burgers zich irriteren als een kunstwerk het niet doet of er verwaarloosd bij staat. Het repareren van werken die stuk zijn of aangetast krijgt prioriteit. De Tilburgse collectie met buitenkunst zal worden aangevuld met Het Wiel van kunstenaar Gerrit van Bakel (1942 – 1984). Dat beeld stond lange tijd bij het voormalig kantoor van de PNEM aan de Ringbaan-Noord. Na sloop van het gebouw van het energiebedrijf lag het kunstwerk vele jaren in de opslag. Het wordt nu bij een Tilburgs metaalbedrijf gerestaureerd. Het Wiel zal na restauratie worden uitgeleend aan Hi-Lo, een festival met beeldende kunst aan de Waddenzee. Mogelijk dit jaar, anders volgend jaar, is het werk te zien bij Nieuwe Statenzijl in Groningen. Daarna keer het terug naar Tilburg. De gemeente heeft meerdere plekken op het oog. Voor het uitwerken van de nieuwe visie heeft de gemeente vorig jaar een structureel bedrag van 470.000 euro uitgetrokken. Dat geld is bedoeld voor nieuwe kunstwerken, maar ook voor het Stadslab. Dat lab is onafhankelijk en kan landelijke fondsen benaderen om geld voor kunstprojecten binnen te halen. De gemeente zelf kan dat niet. Ook is het de bedoeling een percentage van uitgaven voor nieuwbouw in de stad te reserveren voor kunst. Behalve vaste kunstwerken denkt de wethouder aan vluchtige performances in de stad die bezoekers niet snel zullen vergeten. Kunstenfestival Kaapstad speelt daar een grote rol in. In mei wordt er in de gemeenteraad gesproken over cultuur in het publieke domein.

08-05-2023

NRC sprak met Hasna Bajraktarevic. Zij is sedert 2005 beheerder van de kunstcollectie van de Tweede Kamer, als eerste ooit. Ze zorgt voor het onderhoud, de aankopen en regelt de bruiklenen en cureert tentoonstellingen. Daarvoor wás er ook niet echt een kunstcollectie, vertelt ze. Ongeveer twintig jaar geleden kreeg de Tweede Kamer „in één klap” zo’n duizend kunstwerken van de heringerichte Collectie Nederland, die er tot die tijd ook verantwoordelijk voor was. De werken waren tot dat moment in bruikleen, en het beheer van die kunstwerken een „bijzaakje”, maar toen werd een echte beheerder wel nodig. Bajraktarevic adviseert de vijf Kamerleden die de Kunstcommissie vormen: Salima Belhaj (D66), Lucille Werner (CDA), Caroline van der Plas (BBB), Pim van Strien (VVD) en Olaf Ephraim (Groep van Haga). Zij besluiten over de aankoop van nieuwe werken, schrijven opdrachten voor nieuw werk uit en denken mee over de kunstinrichting. De collectie bevat nu zo’n 1.500 werken. „Helaas niet een heel rijke collectie”, zegt Bajraktarevic. „Zo’n 10 procent kun je hoogwaardig noemen.” In het ondergrondse depot naast de parkeergarage van de tijdelijke Tweede Kamer huist onder andere een breed uiteenlopende verzameling geschenken van hoogwaardigheidsbekleders, maar ook schilderijen en litho’s die tussen 1965 en 1987 gemaakt zijn, vanuit de Beeldende Kunstenaars Regeling: de BKR. Om de parlementaire kunstgeschiedenis ook met het publiek te delen, opent 11 mei een tentoonstelling, Dit is de Kamer. Werken uit de kunstcollectie worden dan in de entreehal van de Tweede Kamer gepresenteerd. Overigens kunnen Kamerleden bij haar terecht om iets te lenen voor op hun werkkamer. Sinds 2012 koopt de Kamer zelf kunstwerken aan. Eén per jaar, ongeveer. Dat zijn altijd kunstenaars die in Nederland wonen, „want dit is het huis van de Nederlandse volksvertegenwoordiging”. En het zijn vaak werken van jonge, beginnende kunstenaars. De Kunstcommissie vond het onlangs tijd worden voor een uitgebreider aankoopbeleid. De collectie moet een duidelijkere identiteit krijgen, zo is het idee. Democratie, gelijkheid, individualiteit: de werken moeten iets te maken hebben met „thema’s die in de samenleving leven”, zegt Bajraktarevic, die nu aan het nieuwe collectiebeleid werkt.

08-05-2023

Het kabinet wil het verlaagde btw-tarief van 9% voor cultuur (bijvoorbeeld podia, boeken, musea en bioscopen) mogelijk schrappen. Onder regie van het ministerie van Financiën maakt het kabinet met het ministerie van OCW een inventarisatie van verschillende opties en de gevolgen, om hier met Prinsjesdag een besluit over nemen, aldus de Voorjaarsnota. Voor Kunsten’92 is dat een verkeerde maatregel op een verkeerd moment. De belangenvereniging noemt een aantal overwegingen. Een hoger btw-tarief is juist in strijd met de toegankelijkheidsdoelstelling van het kabinet. Het lage btw-tarief kent meerdere doelen naast cultuurpolitieke doelstellingen. Zo is het bijvoorbeeld voor de podiumkunsten bedoeld als een kostencompensatiemaatregel en voor de musea ook bedoeld om mede de regionale economie en toerisme te versterken. Onlangs verscheen een rapport van Dialogic en Significant Ape in opdracht van het Ministerie van Financiën, Directie Algemene Fiscale Politiek : ‘Evaluatie van het verlaagde btw-tarief’. Het kabinet, zo zegt Kunsten’92, shopt het selectief uit het rapport, in de Voorjaarsnota staat dat het kabinet alleen wil gaan kijken naar doelmatigheid en niet naar doeltreffendheid. Voor cultuur concluderen de onderzoekers in het rapport dat doelmatigheid niet is vast te stellen, maar ook dat voor bioscopen, podiumkunsten en musea het lage btw-tarief waarschijnlijk wel doeltreffend is. De timing van het kabinet is ook selectief. Het btw-rapport verscheen net nadat de raadpleging over de toekomst van fiscale regeling was gesloten. In 2024 volgt een studie naar de btw-vrijstellingen. Vrijstellingen en verlaagd tarief moet je in samenhang bezien. Een recente brief van het kabinet aan de Tweede Kamer over het mislopen van btw-opbrengsten, waarbij vrijstellingen en laag tarief ook samen worden besproken, laat zien dat het financiële belang voor de overheid van de vrijstellingen vijf keer zo groot is als dat van het verlaagde tarief. Onder de btw-vrijstellingen vallen ook veel cultuurgoederen zoals kunstonderwijs aan personen tot 21 jaar en het werk van componisten, schrijvers, cartoonisten en journalisten.

08-05-2023

Mocht de btw op cultuur omhooggaan naar 21 procent dan heeft dat grote gevolgen voor de gehele sector, schrijft Anna van Leeuwen in haar column in De Volkskrant. En zeker ook voor bezoekers van musea. Een toegangskaartje voor het Rijksmuseum zou bijvoorbeeld 2,50 euro duurder worden. Ten minste: als het museum zo’n btw-verhoging helemaal durft door te berekenen aan bezoekers. In een onderzoek uit 2008 is becijferd dat bij een toepassing van het gewone btw-tarief (toen nog 19 procent) museumbezoek met 4 procent zou dalen. Ook kunstvoorwerpen vallen onder het lage btw-tarief. Daar gaat het om veel grotere bedragen dan 2,50 euro. Het is moeilijk uit te leggen als een schilderij honderden euro’s duurder wordt. Hiervan gaan kunstenaars zeker de dupe worden. Het plan cultuur zwaarder te belasten (of eigenlijk ‘gewoon’ te belasten) is niet nieuw. Sterker nog, in 2011 is een btw-verhoging op kunstvoorwerpen en podiumkunsten doorgevoerd. Dat werd per juli 2012 weer teruggedraaid. ‘Cultureel gezien was het een aderlating voor de Nederlandse beschaving’, zei toenmalig D66-leider Alexander Pechtold er terugblikkend over.

04-05-2023

Op 2 april heeft de Raad voor Cultuur (RvC) zijn Advies aanvraag- en beoordelingsprocedure BIS-advies 2025-2028 gepubliceerd. Op basis van meerdere gespreksronden, waaronder een fysieke bijeenkomst voor het brede veld in Utrecht op 11 april, en een online bijeenkomst voor Leden en Vrienden op 18 april, heeft Kunsten ’92 op 1 mei de woordvoerders cultuur in de Tweede Kamer en aan de Staatssecretaris Cultuur en Media een formele reactie gestuurd op het advies. Kunsten ’92 vindt dat de raad een helder advies heeft geschreven. Alle onderwerpen die Kunsten ’92 belangrijk vindt, zoals inclusie, fair practice, governance, duurzaamheid en grensoverschrijdend gedrag krijgen aandacht. De vraag is echter of het geheel aan instapeisen, criteria en codes ook leidt tot een werkbaar en vruchtbaar beoordelingskader. Kunsten ’92 noemt zeven aandachtspunten. 1. De beoordelings- en regeldrang van de raad oogt (te) groot. De voorstellen tot versimpeling lijken echter nauwelijks op te wegen tegen de voorstellen die leiden tot verzwaring van administratieve lasten. 2. Het advies werpt behoorlijke drempels op voor nieuwkomers en daarmee mogelijk ook voor nieuwe publieksgroepen. Eeb reflectie op de noodzaak van nieuwe spelers en ruimte voor vernieuwing, innovatie en op de categorie ontwikkelinstellingen, wordt door Kunsten’92 gemist. 3. Er wordt nauwelijks een verbinding gelegd met gemeentelijk, provinciaal en Europees cultuurbeleid. 4. De regio is onderbelicht. Ondanks eerdere adviezen waarin juist de afstemming tussen raad en regio centraal staat, komt dit nu in het advies van de raad nauwelijks nog aan bod, op een algemene oproep na om de beoordelingskaders van rijk, gemeenten en fondsen op elkaar af te stemmen. 5. Kunsten ’92 vraagt zich af wat de consequenties zijn van de kosten die gepaard gaan met de ambities rond bijvoorbeeld duurzaamheid en Fair Pay. De financiële consequenties eenvoudigweg op het bordje van het culturele veld leggen gaat in deze tijd van stijgende kosten onherroepelijk tot ongelukken leiden. 6. Betrokkenheid bij maatschappelijke transities is iets anders dan het criterium ‘maatschappelijke betekenis’. Als criterium hier werkt ze vernauwend en het gevaar ontstaat dat het kunst puur instrumenteel maakt. Kunsten ’92 pleit voor ruimte en middelen om hier verdere invulling aan te geven. 7. Het advies van de raad dd. 2 april jl. over de rolverwarring tussen bovensectorale ondersteunende instellingen en departementen wordt herkend. Kunsten ’92 ondersteunt het advies om deze rolverwarring op te heffen en deze helder te krijgen.

04-05-2023

Nous Faes is het niet eens met de stelling van Hester van Santen onlangs in het NRC, dat BBB, de winnaar van de Provinciale Staten Verkiezingen, op het cultuurdossier eerder links dan rechts zou zijn. “De gedeelde noemer van de cultuurparagraaf is dat BBB hecht aan een laagdrempelig aanbod waar elke politieke partij wel voorstander van is en dat hij daar tot op zekere hoogte ook de portemonnée voor wil trekken. Maar een flinke investering in bijvoorbeeld kunstenaarshonoraria en fair practice door instellingen, waar vanuit de sector al jaren op wordt aangedrongen, of in project- en impulsregelingen voor kunstenaars, staat niet op het programma.” Faes wijst ook op de benodigde stelselherziening, waarin een betere afstemming van Rijk, provincies en gemeenten kan worden gerealiseerd. “Een eerste poging mondde onder Van Engelshoven uit in een aantal regionale proeftuinen, waar cultuurregio’s naar eigen inzicht plannen voor maakten. Je zou denken dat de Raad voor Cultuur de evaluatie hiervan aangrijpt om een voorstel te doen voor de cultuurplanperiode 2025-2028, maar daar zwijgt hij over, alsof hij zich schaamt. Toch is het niet aannemelijk dat BBB wacht tot de raad in 2029 de stelselherziening in kannen en kruiken heeft en zich een hele cultuurplanperiode namens ‘de regio’ verbijt over het geld dat naar de Randstad gaat.” Het ligt voor de hand dat het de fondsen zijn die in de onderhandelingen tussen Rijk, provincies en gemeenten in de vuurlinie terecht zullen komen en dat daar het eerst een bestuurlijke ‘heroverweging’ of ‘beleidsaanpassing’ volgt. Mocht het kabinet vallen en BBB zijn zegetocht landelijk voortzetten, dan komt ook internationalisering op de tocht te staan, aldus Faes.

04-05-2023

In het regeerakkoord is afgesproken dat er een arbeidsongeschiktheidsverzekering komt voor alle zelfstandigen. In april heeft Minister van Gennip in een brief aan de Kamer de uitwerking van deze plannen opgetekend. De plannen zijn een voorproefje van het wetsvoorstel, dat deze zomer openbaar wordt. De verplichte AOV voor zelfstandigen gaat op zijn vroegst ingevoerd worden in 2027. De bezwaren die de Kunstenbond eerder maakte zijn met deze uitwerking niet weggenomen. De belangrijkste drie punten waarop de Kunstenbond de plannen toetst zijn betaalbaarheid, keuzevrijheid en toegankelijkheid. Op alle drie de punten is veel aan te merken. De bezwaren die Kunstenbond bij de introductie van de plannen hadden, zijn nog niet weggenomen. De Kunstenbond stelt deze verplichte AOV niet te betalen is. Een recente peiling bevestigt dit: 56% van de respondenten geeft als reden dat ze geen AOV hebben omdat dit te duur is. Door inflatie lopen de kosten al hoog op en die zijn lang niet altijd door te berekenen. Het zou problematisch zijn als daar nog eens 8% AOV-premie bovenop moet komen. De budgetten van gesubsidieerde instellingen worden vooralsnog niet extra verhoogd om deze kosten op te vangen – dat zou wel moeten. Doorberekening van kosten aan het publiek is ook geen makkelijke optie omdat dit leidt tot vraaguitval. De plannen van de minister beperken de keuzevrijheid. De wachttijd (de periode voordat de arbeidsongeschiktheidsuitkering begint) wordt standaard 1 jaar. Kiezen voor 2 jaar is geen optie meer, terwijl de premie lager is bij een langere wachttijd. De vrijstelling voor de landbouwsector komt te vervallen en alle zzp’ers die winstaangifte inkomstenbelasting doen, vallen onder de verzekering. Ook de opt-out mogelijkheid staat onder druk: dat kan alleen als je evenveel betaalt en minimaal dezelfde dekking neemt als de verplichte verzekering. Bovendien waarschuwt de minister dat er ook een kans is dat er helemaal geen opt-out komt. De culturele en creatieve sector is met 50% zpp de sector met het grootste percentage zzp’ers: ongeveer 150.000 zijn het er. Een derde van die groep doet geen winstaangifte en is resultaatgenieter. Het kabinet ziet dat deze groep in de culturele sector een substantieel inkomen haalt uit resultaat, maar biedt hen geen mogelijkheid zich te verzekeren. Verdien je als zzp’ers flink meer dan het minimumloon, dan ben je ook nog steeds aangewezen op een verzekeraar. En combineer je een baan met werken als zelfstandige, of werk je afwisselend in loondienst of als zelfstandige, dan hou je ook verzekeringsproblemen.

04-05-2023

Doorstromen van mbo naar hbo blijkt lastig in de praktijk. De laatste jaren neemt het aantal studenten dat succesvol overstapt steeds verder af, blijkt uit onderzoek van ResearchNed uit 2020 Het aantal mbo’ers dat het hoogste niveau haalt is weliswaar sterk gestegen, maar een steeds kleiner deel vervolgt zijn opleiding daarna. Dat baart zorgen, schrijven de onderzoekers, ‘omdat in het mbo relatief veel eerstegeneratiestudenten studeren en studenten met een (niet-westerse) migratieachtergrond. De emancipatorische functie van het hbo lijkt door de afnemende doorstroom minder doeltreffend te worden. Na een creatieve opleiding aan het mbo ligt de wereld niet bepaald aan je voeten, maar doorstromen naar het hbo is vaak lastig. Op verschillende plekken in het land wordt gewerkt aan oplossingen, zo blijkt uit een rondgang langs een aantal spelers in het werkveld. Vera Spaans sprak met een aantal betrokkenen. Marieke Gervers, die opleidingsmanager was bij een aantal creatieve opleidingen bij het mbo in Amsterdam : . ‘Op het mbo is heel veel diversiteit. De studenten hebben veel verschillende achtergronden, en hun ouders kennen soms de weg in het Nederlandse onderwijssysteem niet. Dat speelt allemaal mee. Terwijl die studenten het talent hebben om het andere verhaal te vertellen en dat moet de samenleving horen.’ Wat gaat er dan mis? Gervers: ‘Alumni zeiden: we hebben het geprobeerd, maar we voelden ons niet gezien in het werkveld, door potentiële opdrachtgevers. En het hbo was niet wat ik zocht. Dus uiteindelijk komen ze terecht in een andere sector. Heel goed, zegt de samenleving dan, je hebt nuttig werk. Maar ik denk: shit, jij had een heel andere missie in het leven.’ Het hbo, stelt Gervers vast, sluit doorgaans beter aan bij havisten dan bij mbo’ers. ‘Na het mbo ben je gewoon nog niet klaar voor de arbeidsmarkt. In elk geval niet in de creatieve hoek. In deze sector bestaat meer dan de helft van de mensen uit zzp’ers. Het is een grillige sector zonder grote werkgevers om zaken mee te doen. De mbo-opgeleide makers snappen gewoon vaak nog niet hoe de hazen lopen. Naast de skills moet je ook het netwerk hebben om je ertussen te wurmen, want anders gaan alle mooie opdrachten – die zijn er genoeg – naar de mensen die al verder zijn dan jij.’ Gervers besloot een alternatief op te zetten naast het hbo, toegespitst op de ontwikkelbehoefte van creatieve mbo-gediplomeerden: de Amsterdame stichting sQuare in 2018: een broedplaats voor creatieve makers én een private exameninstelling. In Rotterdam wordt op een heel andere manier gekeken naar hoe mbo en hbo beter op elkaar kunnen aansluiten. Wilma Franchimon en Winfried Houtman staan aan de wieg van Cultuur&Campus in Rotterdam, een cultuurproject dat van de kunstopleidingen van de stad meer één geheel moet maken. De kunstonderwijsinstellingen zitten in Rotterdam -Noord, terwijl in Zuid diverse mbo-opleidingen gevestigd zijn. Winfried Houtman, ambtenaar bij de gemeente Rotterdam en kwartiermaker van Cultuur&Campus: ‘We willen uiteindelijk dat in Zuid de hele onderwijsketen aanwezig is. Dus dat je in je eigen buurt niet alleen naar de basis- en de middelbare school kunt, maar dat je er daarna ook alle vervolgopleidingen kunt doen, mbo, hbo én universiteit. Dat verlaagt de drempel om door te leren.’ ‘Mbo en hbo kunnen sowieso veel leren van elkaar’, vindt Marlies Weeting van Rijn IJssel. ‘Ik hoor dat mbo’ers die doorstromen naar het hbo al veel beter weten wie ze zijn en waar ze voor staan dan de havo- en vwo-leerlingen bij wie ze in de klas komen. Tegelijk vinden ze het ook pittig: het hbo is wel een tandje erbij. Mede daarom is het goed dat studenten tijdens hun mbo-opleiding al zeven weken stage lopen aan het hbo.’

04-05-2023

Zzp’ers bouwen geen pensioen op via een werkgever en dienen daarom zelf plannen te maken voor later. Het programma Oog voor Impuls stimuleert zzp’ers in de culturele en creatieve sector om een gezonde beroepspraktijk te ontwikkelen, met onder meer een pensioenvoorziening. Ter ondersteuning heeft het Ministerie van OCW voor een bepaalde periode een stimuleringsbudget vrijgemaakt. De regeling staat open voor zzp’ers in de culturele en creatieve sector die voor hun pensioen sparen via een lijfrenterekening of lijfrenteverzekering. Zzp’ers in de sector die ook een baan in loondienst hebben en vrijwillig extra sparen via een pensioenfonds, kunnen ook een aanvraag doen. Lees voor extra informatie goed de spelregels door. Met de regeling ‘Nu voor Later’ kun je als zzp’er vanaf 17 april een tijdelijke bijdrage krijgen voor de opbouw van je pensioenvoorziening.

04-05-2023

De leden van het JongeMakersPlatform van de Raad voor Cultuur voelen een verantwoordelijkheid om zelf bij te dragen aan verduurzaming, maar wijzen er ook op dat verduurzaming iets is wat structureel moet worden opgepakt. Dat bleek tijdens een gesprek met de raad over dit onderwerp. De makers vertelden over hoe zij er in hun maakpraktijk en leven rekening mee proberen te houden, maar dat duurzame keuzes vaak ook duur zijn en dat zij toch al moeite hebben om rond te komen. De jonge makers discussieerden ook over de noodzaak van samenwerking om tot verduurzaming te komen. Bewustzijn van de noodzaak tot verduurzaming is er vaak wel. Nu gaat het om gedragsverandering en die moet in gezamenlijkheid gebeuren, was een van de conclusies. De raad werkt momenteel aan een advies over verduurzaming van de culturele en creatieve sector en de media. Het advies wordt verwacht in juni.

04-05-2023

Staatssecretaris Van Ooijen (VWS), minister Dijgraaf (Onderwijs, Cultuur en Wetenschap), minister Van Gennip (Sociale Zaken en Werkgelegenheid), minister Wiersma (Primair en Voortgezet Onderwijs) en staatssecretaris Uslu (Cultuur en Media) informeren de Tweede Kamer over maatregelen ter bevordering van de positie van jongeren. In de brief van 13 april 2023 ook een paragraaf over de cultuurdeelname van jongeren.

04-05-2023

De Open Oproep Mentale gezondheid jongeren ontving in totaal 102 aanvragen. Dit is helaas meer dan het beschikbare budget van € 565.000 euro. Om toch meerdere aanvragen te kunnen honoreren, stelt de VMBO regeling € 200.000 euro beschikbaar. Beide regelingen richten zich op dezelfde doelgroep, namelijk (kwetsbare) jongeren. Met dit extra budget kan het Fonds voor Cultuurparticipatie naar verwachting ruim 20 extra aanvragen behandelen.

04-05-2023

Op 6 april publiceerde de werkgroep die door OCW gevraagd was om de vakkenstructuur van de kunstvakken in het vo te vereenvoudigen haar definitieve advies. Het advies is een belangrijke stap in het proces naar een totale herziening van het curriculum. De voorgestelde herziening maakt het volgens het LKCA ook makkelijker om samen te werken in de regio voor een breed examenaanbod in de kunstvakken. Het Culturele en Kunstzinnige Vorming (CKV) is op dit moment voor alle leerlingen van vmbo, havo en vwo een verplicht onderdeel. Daarnaast kunnen ze op veel vo-scholen examen doen in één of meerdere kunstvakken. Daarbij verschillen de mogelijkheden. De ene school biedt andere kunstvakken aan dan de andere school. En als ze wel hetzelfde kunstvak aanbieden, kan de ene school de ‘nieuwe stijl’-variant aanbieden en de andere school de ‘oude stijl’-variant. De belangrijkste elementen van het advies van de werkgroep zijn: Voorzie keuzevakken van een uniforme indeling en structuur. Dat betekent dat elk keuze-examenvak een deel praktijk en een deel theorie krijgt; bied voor vmbo, havo en vwo eenzelfde set keuze-examenvakken kunst aan; geef de verschillende keuzevakken binnen alle schoolsoorten en leerwegen dezelfde naam; voeg de discipline ‘film’ toe als apart keuze-examenvak voor de bovenbouw van vmbo, havo en vwo.

04-05-2023

Minister Wiersma wil weer meer grip op het onderwijs: ‘Wat autonomie en vrijheid heet, is eigenlijk de boel aan zijn lot overlaten’. Dat die houding van de overheid niet goed uitpakt voor het kunstonderwijs hebben we de afgelopen decennia kunnen zien, stelt Ronald Kox. Hij pleit voor een verplichte kunstvakdocent op iedere basisschool, werkt uit welke drempels moeten worden overwonnen én doet een oproep aan de Tweede Kamer.

04-05-2023

De Make it Circular Challenge, door What Design Can Do  gelanceerd in samenwerking met de IKEA Foundation in oktober 2022, vroeg ontwerpers om oplossingen voor een meer circulaire samenleving te creëren en de negatieve effecten van klimaatverandering aan te pakken. De internationale jury selecteerde de 13 winnaars uit een shortlist van 50 kansrijke genomineerden. De winnende projecten wisten de jury te overtuigen door de verwachtingen op alle vijf de criteria van de wedstrijd te overtreffen: impact, creativiteit & ontwerp, haalbaarheid, schaalbaarheid en teamwork. Winnaars zijn o.a. Alterist Marketplace (Verenigd Koninkrijk), een platform voor geüpcyclede producten, Mujō (Mexico), een biologisch afbreekbare verpakking gemaakt van zeewier, Landless Food (Hongarije), een project dat het potentieel van microalgen onderzoekt om uitgestorven smaakfamilies te regenereren, Saathi (India) biologisch afbreekbaar maandverband van bananenvezel en Craste (India) dat met behulp van circulaire vezeltechnologie verpakkingen maakt van gewasresten. Elk van de dertien winnende teams ontvangt €10.000 aan financiering en krijgt toegang tot een ontwikkelingsprogramma dat hen zal helpen om hun projecten tot een succes te maken. Dit programma omvat onder andere het ontwikkelen van een levensvatbaar businessmodel, het uitvoeren van een impactbeoordeling en het opbouwen van een netwerk van contacten en partners.

04-05-2023

De deelnemende meubelmerken vermijden heikele kwesties als energieschaarste, stijgende grondstofprijzen en klimaatverandering. Na de akelige coronajaren is het weer business as usual. Wat er te zien is? Veel fantasierijke producten en zintuigelijke ervaringen, zoals een thuisparfum van slimme algoritmes en een privéjet van oude jeans. Jeroen Junte bezocht de Milan Design Week 2023. En na afloop kwam hij met de belangrijkste trends. Ook BNO's projectmanager Dewi van de Klomp en jurist Jordi Vreeling bezochten de Milaan Design Week. Hun terugblik.

04-05-2023

Een duurzamere bouwpraktijk begint met een ontwerptransitie. Zo werken we samen met bouwpartners naar een praktijk toe waarbij gebouwen vrijwel geen CO₂ meer uitstoten en materiaalkringlopen gesloten worden. Architecten willen duurzaam ontwerpen en spelen een sleutelrol in de benodigde ontwerptransitie. Aanscherping van bouwregelgeving kan dan een middel zijn om alle partijen in de keten op één lijn te krijgen en echt te kunnen versnellen. Nieuwe wetgeving moet echter wel integraal en praktisch uitvoerbaar zijn.

04-05-2023

““Ik denk dat alleen de ontwerpers die, even plat gezegd, simpele output moeten draaien zich zorgen moeten maken. Want als je ontwerpen alleen maar ziet als een eindresultaat, zoals een pakkend beeld afleveren of een eenvoudige drinkbeker ontwerpen, dan is dat iets wat een kunstmatige intelligentie ook kan. Sowieso goedkoper en vaak nog sneller ook. Maar als je ontwerpen ziet als een proces van meerdere stappen, beginnend met inspiratie, research doen, het uitdenken van een concept, overleg met de opdrachtgevers, prototypes bouwen, het testen bij de gebruikers, dan is er minder reden voor zorg. Zo’n proces doorlopen, dat kan een kunstmatige intelligentie niet. Nu niet en de komende jaren voorlopig ook nog niet.” Dat zegt Laurens Vreekamp op de vraag of ontwerpers bang moeten zijn voor AI. In 2022 publiceerde hij The Art Of AI. Hierin verkent hij de mogelijkheden die kunstmatige intelligentie biedt aan journalisten, ontwerpers en andere mediamakers. Automatisch beelden zoeken in je eigen archief. Illustraties genereren met tekst, alternatieve teksten bedenken voor eren publicatie of prototype, automatische transcripties maken van tientallen geluidsopnames tegelijk – de mogelijkheden van kunstmatige intelligentie zijn eindeloos voor media professionals.

04-05-2023

Architecten behoren traditioneel gezien niet tot een beroepsgroep met een sterke vakbond: net als bij andere beroepen in het culturele werkveld is het gebruikelijker om jezelf te zien als zelfstandig ondernemer, die eerdaags een eigen bureau zal starten. Zo vereenzelvigen architecten zich liever met hun baas dan met de positie van de werknemer. Hoe staat het met de positie van werknemers in de architectuurpraktijk? Hoe zien werknemers hun eigen positie en wat is er nodig om onderlinge solidariteit in de praktijk te verbeteren? Catherine Koekoek en Veerle Alkemade lazen de publicatie  ‘Can this be? Surely this cannot be? Architectural Workers Organising in Europe’ van Marisa Cortright en concluderen dat een duurzamere architectuurpraktijk alleen mogelijk is door je lot als werknemer in de architectuur te verbinden aan de internationale arbeidersbeweging.

04-05-2023

Kunstmatige intelligentie lijkt bezig aan een niet te stuiten opmars. Zelfs acteur Harrison Ford lijkt ermee te kunnen verjongd, om zo opnieuw als Indiana Jones te schitteren op het witte doek. Ook partijen in de gebouwde omgeving krijgen ermee te maken. Architecten zouden overbodig worden en datzelfde lot lijkt gebiedsontwikkelaars boven het hoofd te hangen. Of toch niet? Walter Bokern brengt de mogelijkheden van ChatGPT in beeld.

04-05-2023

Tijdens de scout nights, die dit voorjaar plaatsvonden op vijf locaties verspreid over het land, pitchten 59 jonge makers hun werk om in aanmerking te komen voor een beurs van het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie. Uit alle pitches zijn 25 projecten geselecteerd voor de tweede ronde van de Regeling Talentontwikkeling. Net als voorgaande jaren zijn de aanvragers veelzijdige makers. Ze verhouden zich niet tot slechts één discipline, maar zetten verschillende media in om werk te maken en te delen met publiek. De geselecteerde makers overtuigden de jury met de kwaliteit van hun werk, omgevingsbewustzijn en positionering, ontwikkelvermogen, en het potentieel onderscheidend vermogen van hun werk binnen de creatieve industrie. De jury is te spreken over de duidelijke artistieke signatuur van de geselecteerde makers en de koppeling die zij maken met de inhoudelijke thema’s. De makers die tijdens de scout nights zijn geselecteerd ontvangen elk € 1.000 voor het opstellen van een ontwikkelplan waarmee ze de tweede fase van de Regeling Talentontwikkeling instromen. In deze tweede ronde worden de ontwikkelplannen beoordeeld door de adviescommissie van de regeling, samen met de plannen van makers die in de eerste fase van de Regeling Talentontwikkeling werden geselecteerd. De definitieve selectie van makers die een talentontwikkelingsbeurs van € 25.000 van het Stimuleringsfonds ontvangen, wordt deze zomer bekendgemaakt.

04-05-2023

In de eerste ronde Digitale cultuur van 2023 zijn door het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie 22 voorstellen geselecteerd. Het beschikbare budget van € 350.000 was niet toereikend om alle 27 positief beoordeelde aanvragen te honoreren. Daarom heeft prioritering plaatsgevonden. De procedure die hierbij is gehanteerd, staat omschreven in de Regeling Digitale cultuur. Na prioritering zijn dus 5 projecten buiten de selectie gevallen. In deze ronde valt qua thematiek op dat veel aanvragen zich proberen te verhouden tot spirituele en transcendentale ervaringen en vormen van therapie waarin technologie een (faciliterende) rol speelt. In veel projecten komt ook kunstmatige intelligentie voor, in zowel het onderwerp, de tool, als de methodiek. Deze trend was de voorgaande rondes al merkbaar. Ook is er, in tegenstelling tot de vorige ronde, een groot aantal aanvragen op het gebied van games positief beoordeeld. Daarnaast wordt game als medium of methodiek in andere positief beoordeelde aanvragen toegepast door makers van buiten de gamesector.

04-05-2023

In de eerste ronde Architectuur van 2023 zijn 17 voorstellen geselecteerd. De voorstellen waren van hoge kwaliteit. Het beschikbare budget van € 350.000 was niet toereikend om alle 33 positief beoordeelde aanvragen te honoreren. De adviescommissie heeft daarom moeten prioriteren. De procedure die hierbij is gehanteerd, staat omschreven in de Regeling Architectuur van het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie. Na prioritering zijn dus 16 positief beoordeelde projecten buiten de selectie gevallen. Naast de opnieuw terugkerende overkoepelende thema’s, zoals huisvesting, duurzame materiaalontwikkeling, de toekomst van het Nederlandse landschap en de omgang met klimaatverandering in de stad, zijn er deze ronde ook een aantal interessante nieuwe onderwerpen te ontdekken. Een daarvan is de houding of benadering ten aanzien van de onzekere toekomst die voor ons ligt. Vanuit de noodzaak om onze leefwereld voor te bereiden op de ingrijpende gevolgen van het onvermijdelijke denken aanvragers in scenario’s. Wat is de rol van ontwerpers in die voorbereiding? Een ander terugkerend thema is de rol van materialiteit binnen de (interieur)architectuur. Van het nadenken over duurzaamheid en hergebruik binnen het interieur, de mogelijkheden voor het toepassen van duurzame materialen én systemen in de herbestemming van erfgoed tot de hyperfocus op de ontwikkeling en positie van kalkhennep als bouwmateriaal. Daarnaast wordt het belang van architectuurkritiek voor de verrijking en ontwikkeling van het vak in verschillende aanvragen benadrukt. Binnen deze projecten wordt de nadruk gelegd op het openen van het gesprek, het bieden van verschillende perspectieven en het betrekken van een breder publiek

04-05-2023

Dit jaar werd voor de achtste keer de Selection of Dutch Photography Award uitgereikt tijdens het netwerkdiner in Capital C in Amsterdam. Uit de shortlist van twintig fotografen benoemde de jury Iris Haverkamp Begemann met haar serie ‘I Went on a Holiday from a Country You Fled From’ tot winnaar van SO 2023. De SO 2023 Student Award ging naar Katerina Motylova en het publiek koos massaal voor het werk van Eelco Wortman.

04-05-2023

Conservatoren fotografie van het Rijksmuseum Mattie Boom en Hans Rooseboom ontvingen op 11 april in New York de AIPAD Award 2023.. Ze zijn de eerste internationale winnaars van deze Amerikaanse prijs. Boom en Rooseboom krijgen de award omdat ze zich al decennia lang inzetten om fotografie bij een groot publiek onder de aandacht te brengen. De Association of International Photography Art Dealers (AIPAD) kent de award jaarlijks toe aan toonaangevende mensen uit de wereld van de fotografie. De prijs werd uitgereikt tijdens de opening van de jaarlijkse Photography Show presented by AIPAD, een van de belangrijkste fotografiebeurzen ter wereld.

04-05-2023

De Museumvereniging wijst op een onafhankelijk onderzoek voor en samen met de museumsector, in samenwerking met een consortium van 6 Europese universiteiten. Het onderzoek, uitgevoerd in 2023, geeft Europese musea de kans hun publiek op een toegankelijke en pragmatische manier te bevragen en hun resultaten anoniem te benchmarken - vergelijken - met vergelijkbare musea. In een evenwichtige en gepersonaliseerde vragenlijst kunnen musea hun publiek op een makkelijke en toegankelijke manier bevragen en betrekken. Zo kunnen ze peilen hoe hun publiek de verschillende aspecten van het museum ervaart, hoe ze het aanbod beoordelen en welke impact het museum heeft op hun welzijn. Naast bezoekers kunnen de musea ook vragen stellen aan vroegere bezoekers en niet-bezoekers. Het onderzoek start op 1 juni 2023 en duurt tot begin januari, na de kerstvakantie. Vanwege de de grootschalige en efficiënte aanpak zijn de deelnamekosten toegankelijk. Tot 30 juni is het voor musea mogelijk zich aan te melden.

04-05-2023

De Universiteit van Florence deed onderzoek naar esthetische ervaringen in kunstmusea. Hoe reageert een bezoeker op een schilderij waarop alleen de basisgegevens staan (kunstenaar, titel, jaartal, techniek) en hoe reageert een bezoeker wanneer er meer uitleg wordt gegeven over de achtergrond of bij het uitlichten van details? Heeft meer informatie consequenties voor de kunstbeleving? Het korte antwoord erop is: ja. De onderzoekers gingen uit van dertig studenten die een modern museum bezochten waarbij ze alleen de basisgegevens meekregen. Na een maand keerden ze allemaal terug naar het museum: tien van hen kregen exact dezelfde informatie, twintig kregen meer achtergrondverhalen en uitleg bij dezelfde schilderijen. De proefpersonen die meer uitleg kregen, bekeken elk kunstwerk langer en intensiever dan de eerste keer dat ze waren geweest en de informatie niet hadden. De tien met de summiere gegevens keken opvallend veel minder lang naar de werken dan bij hun eerste bezoek. Naast tijdsduur was er ook lichamelijk verschil: de kijkers met de gedetailleerde informatie hadden verwijde pupillen en de EDA-respons (verhoogde transpiratieniveau van de huid) is actiever. De groep van twintig bezoekers verklaarde bij het tweede bezoek met meer uitleg ook dat ze nu meer positieve emoties hadden dan bij het eerste bezoek. Bijkomend voordeel: de werken werden begrijpelijker. Het was overigens niet zo dat de uitleg van invloed was op hun esthetische waardering. Meer kennis ergens van hebben leidt dus niet tot meer esthetische waardering, maar wel tot een meer voldane esthetische ervaring.

04-05-2023

In opdracht van De Zaak Nu, belangenvereniging voor presentatie- en postacademische instellingen voor beeldende kunst, heeft het onderzoeksbureau SiRM, Strategies in Regulated Markets een evaluatieonderzoek gedaan naar het gebruik van de Richtlijn Functie- en Loongebouw voor presentatie-instellingen (hierna: Richtlijn) die in 2019 werd geïntroduceerd. Op basis van dit onderzoek is de Richtlijn op belangrijke punten geactualiseerd. Belangrijke aanpassingen in de Richtlijn zijn onder meer: gebaseerd op het loon- en prijspeil 2023, nadere beschrijving van de functieniveaus, herijking van de minimale loonbedragen (met als referentiekader de cao Toneel en Dans), toevoeging van periodieken, verdere uitwerking van arbeidsvoorwaarden voor werknemers, opname van flexicurity met betrekking tot zzp’ers, update van vrijwilligers- en stagevergoedingen. Uit een van de conclusies van het onderzoek blijkt dat de leden van De Zaak Nu een aanzienlijk economisch belang vertegenwoordigen en dat de grote inzet van vrijwilligers (22%) een grote betrokkenheid toont van de samenleving bij de presentatie-instellingen voor beeldende kunst. Dringend punt van zorg is het feit dat met het oog op de diverse Codes die als belangrijke beoordelingscriteria zijn opgenomen in het Advies aanvraag- en beoordelingsproces Culturele basisinfrastructuur 2025-2028 van de Raad voor Cultuur het betreffende evaluatieonderzoek aangeeft dat instellingen niet in staat zijn om de loonbedragen uit de Richtlijn te betalen. Daadwerkelijke Fair Pay vergt hogere subsidie bijdragen van alle overheden om iedereen die in de sector werkt naar behoren te betalen en het mogelijk te maken om te komen tot een gezonde en duurzame herontwikkeling van de sector. De Richtlijn Functie- en Loongebouw wordt breed toegepast door presentatie-instellingen. Daarnaast blijkt er ook veelvuldig buiten de sector beeldende kunst gebruik van te worden gemaakt, zoals door de sector Letteren en in de Creatieve Industrie.

04-05-2023

De toekenningen van de eerste ronde van de Open Oproep Herdenkingsjaar Slavernijverleden van het Mondriaan Fonds zijn bekend. Het Mondriaan Fonds ontving voor de Open Oproep 1 miljoen euro, wat evenredig werd verdeeld over twee aanvraagrondes. In totaal zijn er in de eerste ronde ruim 150 aanvragen aan een onafhankelijke commissie voorgelegd. Hiervan ontvangen 15 initiatieven een bijdrage. De initiatieven variëren in vorm, doelgroep en onderwerp. Allemaal besteden ze op eigen manier aandacht aan het Nederlands slavernijverleden. De activiteiten zullen plaatsvinden tijdens het Herdenkingsjaar dat loopt van 1 juli 2023 tot en met 1 juli 2024. Gehonoreerd werden: Fundashon Museo Tula, IJswater Films in co-productie met Tulsa Studio’s, Karolien Helweg, Marjet Zwaans, Mathieu Wijdeven, Mateo Vega, Rakesh Kanhai, Ruben La Cruz, Sites of Memory Stichting, Soraya Pol, Stichting Comite Herdenking Javaanse immigratie (Stichji), Stichting Rancho, The Black Archives (New Urban Collective), Untold, Wintertuin Curaçao.

04-05-2023

In de tiendelige podcast Kunst is Collectief, de speciale voorjaarsreeks van Kunst is Lang, gaat presentator Luuk Heezen tien weken lang een uur de diepte in met steeds een ander collectief. Waarom werken ze samen? Hoe ziet hun samenwerkingsstructuur eruit? Noemen ze zichzelf wel een collectief? Hoe verhouden de afzonderlijke leden zich tot het geheel? Hoe neem je gezamenlijk beslissingen? Kun je eigenaarschap delen? Kunst is Collectief is een initiatief van Mister Motley en ArtEZ Collective Making. Vanaf 10 mei te beluisteren.

04-05-2023

Lucie Fortuin schrijft over kunstenaars die de gevolgen van menselijk handelen op de lange termijn invoelbaar maken. Aan de hand van atelier- en tentoonstellingsbezoeken duikt ze in het idee van geologische tijd: de tijd waarin bergen groeien, aardplaten verplaatsen en rivieren verleggen. Wat brengt het ons om de tijd op zo een grote schaal te benaderen? Auteur Robert Mcfarlane, schrijver van het veelbesproken boek Underland: A Deep Time Journey (2019), en filosoof Roman Krznaric, die over het thema het boek The Good Ancestor (2020) schreef, hopen met het begrip diepe tijd de verwevenheid tussen mens en aarde voelbaar te maken. Dat nieuwe ecologisch besef zou ons vervolgens ‘betere voorouders’ maken voor de tijd die na ons ligt.

04-05-2023

Na de overweldigende indrukken van nieuwigheid, blijft Cécile Verwaaijen met een dubbel gevoel achter na haar bezoek aan het recent heropende Koninklijk Museum voor Schone Kunsten in Antwerpen. ‘Dolend door een labyrint van de pas geverfde zalen vol oude meesters, werd ik overvallen door een enorme teleurstelling. Waar waren de vrouwelijke kunstenaars in dit enorme museum?’ (…) ‘Het moet gezegd dat gewone burgers in voorgaande eeuwen niet zo veel ruimte tot protest hadden, maar zelfs in mijn begintijd als jonge kunstenaar – eind 20e eeuw – stonden er geen mannelijke kunstenaars op om zich uit te spreken tegen de disbalans tussen man en vrouw. Inmiddels weten we dat vrijwel alle beroemde mannelijke kunstenaars ook vrouwelijke kunstenaars in hun vriendenkring hadden, maar ze, als het erop aankwam, geen ruimte voor hen hebben gemaakt. Heeft niet iedereen altijd de verantwoordelijkheid om ondanks het heersende systeem zelf kritisch te kijken naar hoe de zaken worden verdeeld en naar het eigen aandeel daarin? Door het systeem aan te wijzen als de boosdoener, worden alle mannen die in dit patriarchale systeem floreerden en geld verdienden, ontheven van hun eigen verantwoordelijkheid. En precies daarom is het ook zo lastig om als gemarginaliseerde groep in verzet te komen, want naar wie ga je met je teleurstelling of boosheid? Er is geen route, geen aanspreekpunt, geen rugdekking en dus hebben wij, vrouwelijke kunstenaars, geleerd weg te kijken en te zwijgen.’

04-05-2023

In rechtReeKs neemt de Kunstenbond een juridisch onderwerp onder de loep dat essentieel is voor de beroepspraktijk van de kunstenaar. Dit keer gaat advocaat Jet Hootsmans aan de slag met een vraag die zij kreeg van een kunstenaar die diens tekenstijl wil beschermen.

04-05-2023

Ben je curator, beschouwer of beeldend kunstenaar met internationale ambities? Wil je meer inzicht in het internationale beeldende kunstveld? En je internationale netwerk verbreden? Misschien is de oriëntatiereis naar Centraal-Amerika van 15 tot en met 27 oktober 2023 iets voor jou. Het Mondriaan Fonds organiseert jaarlijks een oriëntatiereis voor beeldend kunstenaars, curatoren en beschouwers op het gebied van beeldende kunst naar buitenlandse regio’s die interessante ontdekkingskansen bieden. Het primaire doel van de reis is een overzicht te geven van de hedendaagse beeldende kunst in het desbetreffende land, de belangrijkste spelers te introduceren en de deelnemers kennis te laten maken met de mogelijkheden van uitwisseling. Zo ontstaat er een internationale samenwerking en dialoog tussen de beeldende kunstprofessionals. Deadline 19 juni.

04-05-2023

“Wat ik probeer te zeggen: artistieke productie staat niet los van kunnen produceren. De fase van artistiek produceren (maken, creëren) in het kunstenaarsproces kan niet los besproken worden van artistiek kunnen-produceren of maken. En dat ‘kunnen’ produceren, vormen we samen. Ik geloof dat alle posities en functies die we in de kunst bekleden, bijdragen aan artistieke productie als geheel.” Witte Rook vroeg Liza Voetman te reageren op twee podcast-afleveringen in de reeks Proces is een Octopus. Dit essay is onderdeel van het project Proces is een Octopus. In dit project onderzoeken kunstenaar Nele Brökelmann en Witte Rook hoe we het proces van de kunstenaar kunnen definiëren. Het project bestaat uit een achtdelige podcastserie en vier beschouwende essays.

04-05-2023

Organisaties Art is A Guaranty en Cultuur+Ondernemen organiseerden een aantal Artist Meetings waar werd gesproken over het versterken van de onafhankelijke positie van beeldend kunstenaars. Kunstenaars onderzochten samen met experts hoe ze hun onafhankelijke maatschappelijke en economische positie kunnen verstevigen en uitbreiden. BK-informatie komt met een aantal korte weergaven van een van de verslagen die Cultuur+Ondernemen maakte van de bijeenkomsten. Dit keer over de kunstmarkt: hoe steekt de kunstmarkt in elkaar én hoe kan je erop inspelen? Van belang is te beseffen dat er niet sprake is van één kunstmarkt, maar van verschillende kunstmarkten: van het veilingcircuit tot topgaleries en de lokale kunstuitleen. Bovendien staan kunstmarkten staan niet op zichzelf, maar functioneren binnen verschillende soorten economieën, namelijk de aandachtseconomie, de symbolische economie, virale economie, relationele economie en de winner-takes-all-economie. Wat zijn dat?

04-05-2023

Henk Visch is de winnaar van de Wilhelminaring 2023. De jury koos unaniem voor de Eindhovense kunstenaar en noemt zijn werk ‘onconventioneel, tijdloos en van een geniale eenvoud.’ ‘Zijn androgyne mensfiguren leveren al sinds de jaren tachtig op lichtvoetige wijze commentaar op de condition humaine,’ aldus het juryrapport. ‘Zijn beelden lijken dan weliswaar mensfiguren, of een been, ze zijn tegelijk afkomstig van een andere planeet, van een droomwereld. Visch’ mensfiguren zijn geen helden op paard of voetstuk, ze liggen of staan gewoon op de grond. Daardoor ontstaat een directe relatie met de kijker.’De Wilhelminaring is een landelijke oeuvreprijs die sinds 1998 elke 2 jaar wordt toegekend aan een vooraanstaande Nederlandse beeldhouwer. Op 30 september wordt de prijs aan Henk Visch uitgereikt in het CODA Museum in Apeldoorn. De gemeente Apeldoorn geeft de winnaar van de Wilhelminaring na de uitreiking de opdracht een beeld te maken voor het Sprengenpark.

04-05-2023

De gemeente Tilburg voelt de noodzaak om een nieuwe visie op cultuur in het publieke domein te ontwikkelen en heeft Arno van Roosmalen de opdracht gegeven daar invulling aan te geven. In mei zal de gemeenteraad van Tilburg deze nieuwe visie hopelijk vaststellen. Als extern adviseur houdt Van Roosmalen zich eveneens bezig met zogenoemde ‘lopende zaken’ die de bestaande kunstwerken in de openbare ruimte betreffen. Denk aan restauraties, herplaatsingen en burgerinitiatieven. Het zijn er enkele tientallen. Esther van Didden ging samen met Van Roosmalen, door Tilburg. Ze zien veel goede en interessante kunstwerken, waaronder Het Draaiend Huis van John Körmeling. Wat opvalt is dat er sprake is van een visie op cultuur in het publieke domein. Van Roosmalen vertelt dat juist het begrip cultuur rekenschap geeft van het feit dat kunstuitingen in de openbare ruimte meer divers zijn geworden in hun verschijningsvorm. Kunst kan tijdelijk zijn, interactief, een theatraal aspect hebben, enzovoort. Door ook voor het begrip ‘publiek domein’ te kiezen, wil hij aangeven dat de openbare ruimte verder strekt dan louter de fysieke ruimte van straten, pleinen en parken. Het gaat wat hem betreft ook om publiek toegankelijke gebouwen zoals een station of een theater, en om de digitale publieke ruimte. De visie vertrekt vanuit het idee dat kunst bijdraagt aan het collectief eigenaarschap van een betekenisvolle publieke ruimte. Van Roosmalen schetst zijn ideaalbeeld van een publieke ruimte die steeds opnieuw bevraagd kan en mag worden: door kunstenaars in de praktijk, door burgers in het dagelijks leven, door denkers met ideeën en door bestuurders met een open blik.

04-05-2023

Al vijfentwintig jaar begeeft kunstinstelling MU in Eindhoven zich in de buitengebieden van de kunst, van graffiti tot bio-art en van AI tot eco-feministische performances. MU viert het jubileum in stijl: met een onvoorspelbaar programma rond hybriditeit. MU noemt zichzelf niet voor niets ‘Hybrid Art House’. Vier maanden lang is er een steeds veranderend programma met performances, lezingen en installaties. “Om onszelf, ons publiek en veel van de kunstenaars met wie we in de loop der jaren gewerkt hebben uit te dagen, doen we dat niet in een expositie zoals je die van MU gewend bent. Hybrid Tales For Hybrid Times wordt een speelse collage, een shapeshifting ervaring waarin uiteenlopende disciplines en artistieke praktijken gecombineerd worden tot een voortdurend veranderend programma van installaties en performances, films en talks, scherpzinnige vrolijkheid en blijmoedige radicaliteit. Dus drop in for anything at anytime dan leggen we samen een fundament voor de toekomst.” Opening 5 mei. 

04-05-2023

Het bustebeeld van Gerard Philips, een schepping van de Nijmeegse kunstenaar Andreas Hetfeld, is op 1 mei aan betonplaten bevestigd. Het kunstwerk dat door Philips aan de stad Eindhoven wordt aangeboden ter gelegenheid van het 130-jarig bestaan van het concern in 2021 staat voorlopig in het Gloeilampplantsoen op het voormalige Philips-complex Strijp-T. Meer dan 100.000 laspunten waren er nodig om het 8 meter brede en 7 meter hoge, en 23.000 kilo zware, kunstwerk te realiseren. De komende dagen wordt nog gewerkt aan de belichting van het kunstwerk door het Eindhovense bedrijf Signify, Philips’ voormalige lichtdivisie. Het beeld is gebouwd op een scheepswerf in Millingen aan de Rijn. Daar ging het kunstwerk op 29 april op per schip op transport naar Zaltbommel. Duizenden passanten aanschouwden de tocht van 62 kilometer over de Waal. Het beeld wordt op 15 mei officieel onthuld.

04-05-2023

Op de gemeentewerf In Helmond staan kunstwerken die even weg moeten voor bouwwerkzaamheden, of die beschadigd zijn, of waarvoor nooit een nieuwe bestemming is gevonden. Samen met Woonpartners is voor een aantal beelden weer een plek buiten gevonden bij of aan gebouwen van de corporatie. ,,We zetten ons allemaal in om de buurt en de openbare ruimte mooi en leuk te houden. Het is fijn dat we elkaar op deze manier gevonden hebben”, zegt Henri van Hout van Woonpartners, een woningcorporatie in Helmond met circa 7.400 woningen. Het Eindhovens Dagblad was erbij toen op 2 mei Zittend vrouwtje’ . een gerestaureerde beeld met nieuwe sokkel geïnstalleerd in de achtertuin van appartementengebouw Rozenhof. De sokkel waar het opstond verzakte en een grasmaaier reed het vrouwtje aan, waardoor het beeld een ‘arm’ verloor.

04-05-2023

De organisatie van het Fout Doorfestival in Helmond, gepland voor 13 mei, heeft echter besloten om het muziekfestival te verplaatsen naar Eindhoven. Nieuwe plek, de IJzeren Man, en een nieuwe datum: 22 juli. ,,We hebben te weinig tickets verkocht, het risico was te hoog om dit zo door te laten gaan”, zegt René Smeets van organisator Ivent Friends. ,,Terwijl de kosten 25 tot 30 procent zijn gestegen. Nu alles zoveel duurder is geworden, kijken mensen kritischer waaraan ze hun geld willen uitgeven.” Foutdoor beleefde in september een verregende editie. ,,We hadden 4300 tickets verkocht, er kwamen 2000 bezoekers. Mensen zeggen dan niet meteen ‘we kopen weer een kaartje'. We gingen bewust nu naar mei, omdat we vorig jaar aan het eind van het seizoen zaten. En dan zijn er al zo veel festivals geweest. Misschien was dat een inschattingsfout.” De gemeente Helmond wil overigens niet meer dat er een festival wordt gehouden op de locatie Berkendonk. Om de natuur niet te belasten. Smeets hoopt in Eindhoven meer publiek te trekken. ,,De IJzeren Man had de agenda vol, maar daar kwam een datum vrij. Dit is in de stad en wél aan het water.” Het gros van de artiesten ‘verhuist mee’, niet iedereen kan op die datum. ,,We hebben als vervanger Marco Schuitmaker kunnen boeken, van de hit Engelbewaarder.

04-05-2023

De zestiende editie van het Storioni Festival in Eindhoven breidt sterk uit en zal dit jaar plaatsvinden gedurende twee weken, van 15 tot en met 28 mei. Dit biedt de mogelijkheid om nieuwe ambities waar te maken op het gebied van kwaliteit, talentontwikkeling en maatschappelijke impact. Met de uitbreiding en verbreding van het programma weet het Storioni Festival laagdrempeligheid te combineren met een hoge kwaliteit. Het kamermuziekfestival is een initiatief van het gelauwerde Storioni Trio. Het trio wil met bijzondere concerten, gedurfde programmering en topmusici de liefde voor kamermuziek delen met zoveel mogelijk mensen. Niet voor niets is het thema van deze editie Klankverwanten - ‘ontmoeting en vriendschap’. Het festival maakt kamermuziek toegankelijk voor iedereen. Daarom ligt in de eerste week, van 15 tot en met 21 mei, de focus op maatschappelijke projecten, talentontwikkeling en educatie. Nieuw is een speciaal ‘Outreach’-programma voor eenzame ouderen en jongeren met een fysieke of mentale uitdaging. Deze week mondt op 20 mei uit in een grande finale: het gratis toegankelijke stadsevenement Music in the Streets. Dit is een waar festijn met 80 openbare concerten en workshops door professionals en amateurs in de binnenstad van Eindhoven. In de tweede festivalweek, van 24 tot en met 28 mei, vinden de grote publieksconcerten plaats op bijzondere locaties in en om de stad.

04-05-2023

Choreografe Jija Sohn ontwikkelde tussen 2019 en 2021 haar werk met steun van PLAN Brabant. Aan het eind van haar traject bij PLAN sprak Manu van Kersbergen met haar, o.a. over het werken binnen het Europese kunstveld als Japans/Koreaanse choreograaf en over haar mooie praktijk, waarin ze beweging en zorg combineert. PLAN is onderdeel van Talenthub Brabant en wordt ondersteund door OC&W en Stichting Dioraphte.

04-05-2023

Op 11 augustus 1973 werd hiphop geboren op een legendarisch feest in New York in het appartement van Cindy en Clive Campbell. Nu, 50 jaar later wordt hiphop niet alleen wereldwijd, maar ook 25 jaar hiphop danstheater in Nederland gevierd. Reden genoeg voor de Nederlandse Dansdagen om dit jubileum te vieren tijdens het festival want het omarmt de dansstijl al jaren en hiphop maakt steeds meer haar intrede naar het podium. Speciaal voor deze editie zal het festivalprogramma vol staan met bijzondere, gerenommeerde en opkomende dansers en makers uit de hiphop scene, waaronder ISH Dance Collective, Cherish Menzo, Ruben Chi, Dalton Jansen en Simon Bus. Daarnaast zullen de artistiek leiders van twee van de belangrijkste hiphop festivals in Nederland, Tyrone van der Meer (The Notorious IBE) en Andrey Grekhov (Open Your Mind) samen met de Nederlandse Dansdagen weer een niet te missen battle organiseren. Ambassadeur van de Nederlandse Dans 2023 is Wennah Wilkers. Wilkers is een Filipijnse danseres en choreograaf die de grenzen opbreekt tussen hedendaagse en urban dans. Als er iemand hiphop anno 2023 belichaamt qua dans, is het Wennah. In 2018 is ze afgestudeerd aan de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten en sindsdien verspreidt ze haar authentieke danstaal in de theaters en in cyphers. Ze is onderdeel van de house dance crew XGEN, waarmee ze op internationaal niveau actief is. De Nederlandse Dansdagen vinden dit jaar plaats van 29 september tot en met 5 oktober 2023.

04-05-2023

Theatermaker, beeldend kunstenaar en liedjesschrijver Steef de Jong wordt binnenkort onderscheiden met de Johan Kaart Prijs. De Jong maakte de afgelopen jaren indruk met producties als De Dappere Soldaat en Steefs O. Show. De prijs wordt 10 juli op feestelijke wijze overhandigd in theater DeLaMar. De Johan Kaart Prijs wordt jaarlijks uitgereikt aan een theatermaker die een belangrijke bijdrage heeft geleverd aan het Nederlandse theateramusement. De Jong zette recentelijk op geheel eigen wijze het genre operette weer op de kaart. De jury is lovend over De Jong, die naast zijn acteer-, schrijf- en zangkwaliteiten ook nog eens een begenadigd decorbouwer is. "Hij is als maker authentiek, maar verliest in zijn eigenzinnigheid nooit de kwaliteit uit het oog. Met voorstellingen als Operetta Land en Steefs O. Show zette hij een eerste stap naar de grote zalen, waardoor hij de mogelijkheid krijgt om een nog groter publiek aan zich te binden. Een belangrijke nieuwe ontwikkeling in zijn carrière, die juist nu de Johan Kaart Prijs verdient."

04-05-2023

De toonaangevende cabaretfestivals als Cameretten, het Leids Cabaretfestival en het Amsterdams Kleinkunst Festival zitten in de Randstad. Voor Hermes Ahmadi, zelf ook cabaretier en stand-upcomedian, reden om in het zuiden van het land een nieuw festival te beginnen. Meer dan dertig jonge cabaretiers uit Nederland en België schreven zich in voor het Tilburgs Cabaret Festival. Twaalf zijn er geselecteerd. Zij proberen de harten winnen van publiek, jury en theaterprogrammeurs. De eerste voorronde is op 6 mei. Ahmadi woont in Eindhoven, maar zijn keuze om het evenement in Tilburg te houden ligt voor de hand. Bij de Tilburgse bioscoop Cinecitta organiseert en presenteert hij al Nederlandstalige en Engelstalige comedyavonden. Volgens Ahmadi staan de deelnemers te popelen om hun kans te wagen. ,,Veel jonge cabaretiers konden lange tijd niet optreden vanwege de pandemie en ze moeten juist vlieguren maken, optreden voor publiek en opvallen bij programmeurs van theaters.” De formule van het evenement is vergelijkbaar met die van de grote cabaretfestivals. De voorrondes zijn bij de Schouwburg en 11 mei bij Factorium in Tilburg. Daar treden steeds zes deelnemers op, elk tien minuten. De jury bepaalt welke acht doorgaan naar de halve finales. Die zijn 20 mei bij bioscoop Cinecitta en 26 mei bij de Nachtzuster in het Tilburgse ateliercomplex Carré. De finale met vier cabaretiers is 3 juni in de grote zaal van Cinecitta. Ahmadi: ,,Er is zowel een juryprijs als een publieksprijs. De jury let op presentatie, de inhoud, het verhaal, de grappigheid en de persoonlijkheid.” De winnaar krijgt een cheque. Pas op de finale-avond zal blijken wel bedrag daarop staat ingevuld. Elke voorronde en halve finale zijn er andere juryleden. Zij zitten gewoon in de zaal.

04-05-2023

Voor de liefhebbers van onder meer musicals, theatervoorstellingen, cabaret, dans en concerten bestaat sinds een half jaar de Podiumpas. "Uit onze data blijkt dat pashouders gemiddeld vier tot zeven keer vaker naar voorstellingen en concerten gaan dan zonder Podiumpas. In de afgelopen zes maanden is de Podiumpas ongeveer twintigduizend keer gebruikt", zegt projectleider Marte Lalleman. De pashouders vullen met hun bezoek daarmee de stoelen die eerder leeg bleven. Lalleman ziet ook dat pashouders vaker iemand meenemen zonder pas. Daarnaast gaan ze naar voorstellingen die ze anders niet zouden bezoeken. Dat levert podia nieuwe bezoekers op, zegt ze. Het idee voor de Podiumpas speelt al zeker tien jaar, maar kreeg in 2017 voor het eerst vorm met een aantal pilots in de Randstad. Na een succesvol jaar werd de pilot uitgebreid naar Overijssel, Zuid-Limburg en Noord-Brabant. De coronacrisis zorgde voor een gedwongen pauze in de uitrol van Podiumpas. Sinds november 2022 is de pas door heel Nederland te gebruiken. De 2.200 mensen die momenteel een Podiumpas bezitten, kunnen de aangesloten podia onbeperkt bezoeken voor onder meer musicals, theatervoorstellingen, cabaret, dans en concerten. Zij betalen daarvoor een vast bedrag van 35 euro per maand. Daarin verschilt de Podiumpas met We Are Public, leden daarvan kunnen voor 18 euro per maand een selectie bezoeken van voorstellingen, concerten, films, exposities en festivals. Een kanttekening bij Podiumpas is dat je kaartjes pas dertig dagen voor een voorstelling kunt reserveren. De kans dat je een populaire show kunt bezoeken met de pas is daardoor klein. Momenteel zijn 43 podia aangesloten. Volgens Lalleman is het een kwestie van geduld voordat de keuze groter wordt. "We zijn een kleine organisatie en willen de samenwerking met elk theater zo gedegen en goed mogelijk uitrollen. We groeien gestaag met de podia die zich aansluiten." De Vereniging van Schouwburg- en Concertgebouwdirecties (VSCD), die 152 podia vertegenwoordigt, staat positief tegenover de Podiumpas. "Als branchevereniging moedigen we alle initiatieven toe die voor 'nieuw' publiek zorgen", zegt VSCD communicatiemedewerker Timos Krabben. Krabben zegt dat een deel van de podia die zich nog niet hebben aangesloten bij Podiumpas onderzoekt hoe de pas zich verhoudt tot We Are Public. "Dat initiatief hebben podia al omarmd. Bij sommigen bestaat de zorg dat We Are Public mogelijk in de verdrukking komt", zegt Krabben. Daarnaast vindt een aantal podia het werken met de Podiumpas nog erg intensief doordat er geen online tickets gereserveerd kunnen worden. De organisatie achter de Podiumpas laat weten dat ze werkt aan een optie voor online reservering. Die mogelijkheid moet er vanaf september zijn.

04-05-2023

Rick Engelkes en zijn bedrijf Waterfront Entertainment hebben vier weken langer de tijd gekregen om te reageren op het besluit van het Fonds Podiumkunsten dat Engelkes 3,7 miljoen euro aan coronasteun moet terugbetalen. Dat laat een woordvoerster van Waterfront Entertainment desgevraagd weten aan het ANP. Een maand geleden meldde het Noordhollands Dagblad dat het bedrijf van Engelkes een deel van de ontvangen coronasteun moet terugbetalen. De musicalproducent had in eerste instantie vier weken de tijd om op het besluit te reageren, maar hij heeft nu dus vier weken extra gekregen. Het productiebedrijf ontving in totaal 4.392.780 euro aan coronasteun. De financiële steun was bedoeld om de culturele sector te helpen toen voorstellingen en concerten niet konden doorgaan door de coronamaatregelen.

04-05-2023

Bijna de helft van de gamers zou graag meer games willen spelen die zijn gebaseerd op tv-programma’s en films. Dat blijkt uit Deloitte’s jaarlijkse Digital Media Trends-rapport.Uit het Deloitte-rapport bleek verder dat 49% van de gamers nieuwe muziek ontdekt tijdens het spelen van videogames. Verder werd gekeken naar sociale interactie onder gamers. 40% van de respondenten die behoren tot Gen Z (geboren tussen 1997-2009) en Millennials (1983-1996) zeggen dat ze socialer zijn via videogames dan in de fysieke wereld. 49% van deze twee leeftijdsgroepen zegt ook dat ze zich beter voelen over hun zelfbeeld in videogames, en volgens 73% vergroot succes in videogames hun zelfvertrouwen. Slechts 19% van de Gen X (1966-1982), Boomers (1947-1965) en Matures (1946 en daarvoor) voelt zich beter over hun zelfbeeld tijdens het gamen, terwijl 47% meer zelfvertrouwen heeft als ze een game succesvol hebben afgerond.

04-05-2023

De vraag naar gratis en light streamingdiensten groeit gestaag onder consumenten die op zoek zijn naar budgetvriendelijke entertainmentopties. Dit soort diensten biedt een uitgebreid aanbod van films en tv-programma’s zonder (hoge) maandelijkse kosten, wat ze aantrekkelijk maakt voor mensen die af willen van kabelabonnementen of niet bereid zijn te betalen voor premium streamingdiensten zoals Netflix en HBO Max. Ondanks dat er bij gratis en light streamingdiensten advertenties worden getoond om inkomsten te genereren, accepteren gebruikers deze in ruil voor kosteloze toegang tot de content of een lagere maandelijkse prijs. Bovendien bieden sommige van deze diensten live tv-zenders en sportevenementen aan, wat ze nog aantrekkelijker maakt voor kijkers. Een belangrijke factor die bijdraagt aan de groei van deze diensten is de toename van “cord-cutters” – mensen die kabelabonnementen opzeggen en overstappen naar streamingdiensten. Daarnaast zorgen prijsverhogingen bij premium streamingdiensten ervoor dat meer mensen op zoek gaan naar betaalbare alternatieven. Hoewel het onwaarschijnlijk is dat gratis en light streamingdiensten grote spelers zoals Netflix en Disney+ zullen vervangen, wordt verwacht dat ze een blijvende rol zullen spelen in het streaminglandschap. Naarmate de concurrentie op de streamingmarkt toeneemt, zullen consumenten profiteren van een ruimere keuze en meer betaalbare opties voor hun contentbehoeften.