Al het cultuurnieuws uit Brabant en de rest van Nederland op een rijtje. Wil je wekelijks een overzicht van deze Trends & Ontwikkelingen ontvangen per mail? Meld je dan aan voor onze Trends & Ontwikkelingen nieuwsbrief!
Trends & Ontwikkelingen
Alle artikelen
Brief van Kunsten '92 aan minister Heinen: behoud Creative Europe
Namens het Europaplatform van Kunsten ’92 roept Kunsten '92 in een brief aan minister Heinen van Financiën op om te zorgen dat Creative Europe als zelfstandig programma wordt behouden. Vele kunstenaars en cultuurprofessionals in heel Europa hebben een oproep ondertekend aan de Europese Commissie om het programma Creative Europe te behouden én te versterken in het volgende MFK. Bovendien hebben 27 EU-ministers van Cultuur, waaronder minister Eppo Bruins, een brief ondertekend waarin zij de Europese Commissie oproepen om Creative Europe zelfstandig te laten bestaan in het volgende MFK.
Laat onze minister zorgen dat dit weliswaar kleine maar impactvolle programma zelfstandig blijft en niet wordt ondergebracht bij grotere thematische fondsen. In dat laatste geval zal Creative Europe zijn effectiviteit verliezen.

Advies meerjarige cultuursubsidies overhandigd aan het Leidse college
Wethouder Yvonne van Delft (Cultuur) in Leiden heeft het advies over de toekenning van de meerjarige cultuursubsidies 2026-2028 ontvangen. Het advies werd overhandigd door Pieter van Adrichem, voorzitter van de onafhankelijke adviescommissie cultuur. De commissie adviseert het college om ruim zes miljoen euro aan subsidie per jaar toe te kennen aan een selectie van culturele organisaties en makers in Leiden. Het is de eerste keer dat Leiden werkt met het nieuwe subsidiestelsel voor cultuur, dat bestaat uit drie onderdelen.
07-08-2025,
Bron: Gemeente Leiden
Nieuwe culturele hotspot in Enschede komt er toch
Op donderdag 10 juli hebben de gemeente Enschede, de Bibliotheek Enschede-Haaksbergen, Concordia en Theater Sonnevanck een intentieovereenkomst ondertekend voor de ontwikkeling van Het Warenhuis. Een levendige culturele ontmoetingsplek in het voormalige V&D-pand in de binnenstad. Deze overeenkomst is een belangrijke stap op weg naar een definitief samenwerkingsplan. Dat moet leiden tot de realisatie van het vernieuwde onderkomen voor de drie instellingen. Het Warenhuis gaat het heten en het komt in het monumentale V&D-pand op kruispunt De Graaff. Het pand is al markant, maar het krijgt een bijzondere look & feel.
BRUIS: van bankgebouw naar cultureel centrum
Het voormalige bankgebouw aan de Markt in Bladel is door GROUP A, in samenwerking met Fabrique en ABT, getransformeerd tot een cultureel centrum. Onder de naam BRUIS biedt dit nieuwe kloppend hart voor cultuur, ontmoeting en gemeenschap een theaterzaal, bibliotheek, café en ruimte voor meer dan 45 verenigingen. BRUIS is een voorbeeld van duurzame herbestemming. De bestaande structuur van het bankgebouw is grotendeels behouden.
Het Rotterdamse vastgoedimperium van de stichting Droom en Daad dijt steeds verder uit
De stichting Droom en Daad, geleid door ex-Rijksmuseumdirecteur Wim Pijbes, opent in Rotterdam de ene na de andere culturele hotspot. De gemeente is er blij mee. NRC onderzoekt welke prijs de stad betaalt. Met zijn schijnbaar ongelimiteerde geldbronnen bouwt Droom en Daad landmarks in de stad en behoedt het panden – zoals het Veerhuis – voor totaal verval. De keerzijde is dat uitgewerkte voorstellen van anderen – gevestigde culturele instellingen of burgers – afketsen.
07-08-2025,
Bron: NRC
Papendrecht gaat niet bezuinigingen op sport en cultuur
De gemeenteraad van Papendrecht heeft donderdagavond besproken om de komende tijd niet te gaan bezuinigingen op sport en cultuur. Op initiatief van D66 werd besloten om sportverenigingen en culturele initiatieven te ontzien, wanneer er in het najaar gesproken gaat worden over bezuinigingen die de komende jaren wellicht nog nodig zijn. Omdat sport en cultuur aantoonbaar bijdragen aan gezondheid, participatie, educatie, welzijn en het verminderen van eenzaamheid, vindt D66 dat verder korten op bijdragen vanuit de gemeente aan sport en cultuur, niet gewenst is.
07-08-2025,
Bron: Het Kontakt
Metropole Orkest vanaf 2026 orkest-in-residence van Muziekgebouw Eindhoven
Het Metropole Orkest verbindt zich vanaf 2026 als orkest-in-residence aan Muziekgebouw Eindhoven. Beide organisaties ondertekenden op vrijdag 27 juni het plan om intensiever samen te gaan werken. Dit biedt een unieke kans om muziek, technologie en maatschappelijke impact samen te brengen in een duurzame, strategische samenwerking waaruit meerdere maatschappelijke projecten zullen voortvloeien.
Eindhoven is in razendsnel tempo uitgegroeid tot een innovatieve en culturele hotspot van internationale allure. De afgelopen jaren heeft Muziekgebouw Eindhoven een indrukwekkende transitie doorgemaakt, waarbij het zich heeft gepositioneerd als gidsende concertzaal in Nederland en als een toekomstgerichte, inclusieve en financieel gezonde culturele speler in het hart van de Brainport-regio. Burgemeester Jeroen Dijsselbloem: “Het Metropole is een internationaal toporkest. Deze samenwerking is een prachtige stap in de schaalsprong van het cultureel aanbod in onze stad.”
Kunst als middel om gebiedstransities te doorgronden, de IJsselbiënnale laat zien hoe
Waterbeheer, de toekomst van het agrarisch gebied, mobiliteit en nog een serie ruimtelijke opgaven komen samen in het stroomdal van de IJssel, op de flanken van de Veluwe en de Sallandse Heuvelrug. Tijdens de vierde editie van de IJsselbiënnale reflecteren kunstenaars van ver en dichtbij op deze ruimtelijke transities in de ‘IJsselvallei’. “We willen meedoen in de Champions League van de buitententoonstellingen.”
07-08-2025,
Bron: Gebiedsontwikkeling
Creatieve makers worden Utrecht ‘uitgedreven’, dus wordt noodklok geluid
In een stad met de grootste kunstopleiding van Nederland hebben kunstenaars, muzikanten en andere creatieve makers het steeds moeilijker. Sterker nog, ze worden ‘Utrecht uitgedreven’, vindt het zogeheten Broedplaatsennetwerk, dat de noodklok luidt. Cultureel ondernemer en coördinator van het Broedplaatsennetwerk Marije de Bruin wijst erop dat Utrecht met de HKU (4400 studenten) de grootste kunstopleiding van Nederland in huis heeft. „En dan is er steeds minder plek voor mensen die na hun opleiding aan de slag willen. Zo wordt de stad veel minder leuk.”
07-08-2025,
Bron: Algemeen Dagblad
Herbestemming Petruskerk Vught is een groot succes, maar stijgende kosten zetten toekomst onder druk
Het is een van de mooiste herbestemde kerken van het land en trekt jaarlijks zo’n 200.000 bezoekers. Toch zijn er serieuze zorgen over de toekomst van ontmoetingscentrum DePetrus: de kosten lopen op, de inkomsten blijven achter en een van de huurders moet gedwongen vertrekken. De stijging van uitgaven komt deels doordat DePetrus steeds meer bezoekers trekt.
07-08-2025,
Bron: Brabants Dagblad
FRISO brengt kunst, muziek en creativiteit naar het stationskwartier van Ede
De voormalige Frisokazerne in Ede krijgt een nieuwe bestemming: een bruisende culturele plek vol kunst, muziek en creativiteit. Drie culturele organisaties – Museum DE BASIS, Akoesticum en Redrum – slaan de handen ineen en vormen samen FRISO. Afgelopen donderdag gaf de gemeenteraad, met het vaststellen van de Perspectiefnota 2026-2029, officieel groen licht voor de volgende fase.
Wethouder Karin Bijl (cultuur): “Met FRISO zetten we een grote stap in de culturele ontwikkeling van Ede. De raad heeft nu besloten dat we hiermee door kunnen – dat is goed nieuws voor de gemeente, voor makers én voor publiek.”
06-08-2025,
Bron: Gemeente Ede
NVPI Film lanceert dashboard met bezoekdata bioscoopfilms
NVPI Film heeft onlangs het NVPI Film Dashboard gelanceerd. Het dashboard is ontwikkeld op verzoek van het Nederlands Filmfonds. Via het dashboard zijn data over bezoekersaantallen en de vertoning van alle, in Nederland uitgebrachte bioscoopfilms van de laatste tien jaar toegankelijk gemaakt voor de filmsector.
Het Filmfonds stimuleert dat je al vanaf de fase scenario-ontwikkeling als maker goed nadenkt over je beoogde publiek en de positionering van je film ten opzichte van het bestaande filmaanbod. Meer informatie hierover vind je op de website bij Zicht op Publiek.
Sport verbindt? Kunst doet dat minstens zo krachtig
Dat sport verbroedert is inmiddels een gevleugelde uitspraak. Maar dat is niet altijd geval, gezien de vele geweldsincidenten rondom grote sportevenementen. Hoe anders is dat bij theatervoorstellingen en muziekfestivals. Wat Janine Stubbe, hoogleraar Arts & Wellbeing aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, betreft is het tijd om de slogan wat breder te trekken. Bij kunst draait het niet om winnen, maar om delen. In plaats van rivaliteit biedt kunst ruimte aan meervoudige perspectieven.
06-08-2025,
Bron: de Volkskrant
Hete zomer op het podium: artiesten protesteren, 'maar er zijn grenzen'
De festivalzomer van 2025 is heet. Niet alleen stijgen de temperaturen soms tot grote hoogte, ook de uitgesproken politieke statements van acts en artiesten zorgen geregeld voor heetgebakerde discussies. Waar ligt de grens tussen artistieke vrijheid en opruiing? En hoe gaan festivals om met de groeiende spanningen? De vele politieke statements brengen festivals en poppodia soms in een lastig parket, erkennen de twee grootste brancheverenigingen uit de sector.
06-08-2025,
Bron: RTL
Steeds meer muziek op Spotify is gemaakt door AI
Op streamingdiensten staat steeds meer muziek die niet is gemaakt door artiesten, maar door AI. Sommige artiestprofielen lijken net echt, compleet met bandfoto’s en een biografie. Bij een recente AI inspectie door Deezer bleek onlangs bijna een op de vijf nieuwe nummers in de muziekbibliotheek afkomstig van AI. Waarschijnlijk ligt het werkelijke percentage nog veel hoger, want de inspectiesoftware detecteert niet alle AI-muziek.
Deezer-topman Lanternier: “AI is niet per definitie goed of slecht.” Nee, niet per definitie, maar Deezer ontdekte dat 70 procent van de muziek die geheel door AI is gemaakt frauduleus is. Het is niet moeilijk om je een toekomst voor te stellen waarin de rol van de artiest volledig wordt uitgehold.
06-08-2025,
Bron: Trouw

Trump stapt – weer – uit Unesco
Sinds de jaren zeventig hebben de VS een draaideurverhouding met de VN-organisatie. Vorige week zegde president Donald Trump het Amerikaanse Unesco-lidmaatschap op. Dat deed hij omdat de organisatie ‘woke culturele en sociale doelen steunt’ die volgens regeringswoordvoerder Anna Kelly ‘in strijd zijn met onze ‘America first’-buitenlandpolitiek’. Kelly hekelde ook de Israël-kritische houding van Unesco, en noemde het ‘hoogst problematisch’ dat de VN-organisatie Palestina sinds 2011 erkent als lidstaat.
Arbeidsmarkt in beeld: nulmeting Platform ACCT
Een toekomstbestendige arbeidsmarkt in de culturele en creatieve sector begint bij inzicht. Met die overtuiging heeft Platform ACCT kennis- en dienstencentrum CAOP een nulmeting laten uitvoeren naar inkomenszekerheid, inzetbaarheid en informatievoorziening van werkenden en werkverstrekkers. Deze nulmeting vormt een vertrekpunt voor beleidsontwikkeling en vernieuwing. Ze biedt feitelijke onderbouwing van wat velen in de sector al aanvoelden: werkenden tonen veel inzet en veerkracht, maar stuiten structureel op knelpunten in inkomenspositie, duurzame inzetbaarheid en toegang tot betrouwbare informatie.
Digitaal leiderschap: de sleutel tot een toekomstbestendige cultuursector
Digitaal leiderschap is nodig om de digitale transformatie van culturele instellingen in goede banen te leiden. Maar wat houdt digitaal leiderschap eigenlijk in? DEN sprak drie directeuren uit de cultuursector over hoe zij digitaal leiderschap in de praktijk brengen. Daarnaast deelt Maaike Verberk, directeur van DEN, haar visie op digitaal leiderschap en vertelt ze waarom nu het moment is om koers te bepalen richting een succesvolle en integrale digitale transformatie. Tenslotte dook DEN in de vakliteratuur.
Statement VNPF: Vrije expressie vraagt om bescherming, ook als het wrijving veroorzaakt
De VNPF heeft een statement naar buiten gebracht naar aanleiding van de gebeurtenissen bij Paradiso in de nacht van 7 op 8 juli. De culturele sector, popcultuur in het bijzonder, is van oudsher een ruimte voor vrije meningsuiting, artistieke expressie en maatschappelijke dialoog. De culturele sector, popcultuur in het bijzonder, is van oudsher een ruimte voor vrije meningsuiting, artistieke expressie en maatschappelijke dialoog. Tegelijk zijn er grenzen. Soms is die grens helder; regelmatig vraagt het om zorgvuldige afweging.
De gebeurtenissen bij Paradiso (Amsterdam) in de nacht van 7 op 8 juli, waarbij gemaskerde personen met een dreigend spandoek probeerden druk uit te oefenen op een aangekondigd optreden, laten zien dat de vrijheid van programmeren geen vanzelfsprekendheid is. Zulke intimidatie vindt de VNPF (Vereniging Nederlandse Poppodia en -Festivals) onacceptabel.
05-08-2025,
Bron: Popcoalitie
Onderzoek laat zien hoe Nederlandstalige hiphop bijdraagt aan welzijn
Rap is regelmatig rauw, direct en soms confronterend, maar het is ook een bron van troost, herkenning en motivatie. Uit recent onderzoek, gepubliceerd in het Tijdschrift Sociologie, blijkt dat Nederlandstalige rapmuziek een belangrijke rol speelt in het persoonlijke welzijn van luisteraars. Veel luisteraars herkennen zich in thema’s als kwetsbaarheid, persoonlijke worstelingen, sociale relaties, en het streven naar succes. Ze gebruiken de muziek om hun stemming te reguleren, zichzelf te motiveren en emoties te verwerken.
Mark Leenhouts krijgt Martinus Nijhoff Vertaalprijs
De Cultuurfonds Vertaalprijs Martinus Nijhoff 2025 gaat naar vertaler Mark Leenhouts voor zijn vertalingen uit het Chinees. Dat is bekendgemaakt in het radioprogramma De Taalstaat. Aan de prijs is een bedrag verbonden van 50.000 euro.
Het Cultuurfonds reikt jaarlijks de Cultuurfonds Vertaalprijs Martinus Nijhoff uit. De Vertaalprijs is de belangrijkste Nederlandse onderscheiding voor vertalers. De prijs is ingesteld ter nagedachtenis aan de dichter en vertaler Nijhoff, lid van het bestuur van het Cultuurfonds en werd voor het eerst uitgereikt in 1955.
Schrijvers boos op Meta; boeken gebruikt voor chatbots
Nederlandse auteurs zijn boos op Meta, dat hun boeken zonder toestemming zou hebben gebruikt om AI te trainen. De teksten kwamen uit LibGen, een illegale database met miljoenen titels, die volgens Nieuwsuur is ingezet bij de ontwikkeling van Meta’s chatbot. De Auteursbond onderzoekt juridische stappen. De Auteursbond riep getroffen auteurs op zich te melden. Inmiddels zijn er ruim zeshonderd meldingen binnengekomen.
Dancefestival Mysteryland slaat editie van volgend jaar over
Mysteryland, een van de grootste Nederlandse dancefestivals, gaat volgend jaar niet door. Het festival neemt een pauze en wil zichzelf opnieuw uitvinden nu het tegen alsmaar stijgende kosten aanloopt. "We hebben de verhalen allemaal langs zien komen de laatste tijd: evenementkosten zijn hoog en de behoeften van bezoekers veranderen", zegt directeur Anna Wijntjes tegen 3voor12. "We gaan dus kijken naar zowel de kosten als de inhoudelijke invulling van het festival."
05-08-2025,
Bron: NOS
Zorgen om opening Nederlands Fotomuseum na ontslag van directeur
Rotterdamse raadsleden maken zich in toenemende mate zorgen over de situatie bij het Nederlands Fotomuseum, waar directeur Birgit Donker onlangs vrij plotseling is ontslagen. Het is onduidelijk of het gaat lukken om eind september de deuren te openen van pakhuis Santos.
Eerder zei cultuurwethouder Said Kasmi (D66) er vertrouwen in te hebben dat het nieuwe onderkomen van het Fotomuseum, pakhuis Santos op Katendrecht, eind september volgens planning opent. Maar de fracties van Leefbaar Rotterdam, VVD en SP zijn daar niet zo zeker van. Een teken aan de wand is dat de Raad van Toezicht er desgevraagd geen duidelijkheid over kan geven: „Binnen korte tijd komen we hier met een mededeling over. Op dit moment is de openingsdatum voor mij onduidelijk’’, laat een woordvoerder weten.
Zijn stickers de nieuwe graffiti?
Naar het voorbeeld van de jaarlijkse tuinvogeltelling is het wellicht tijd voor een jaarlijkse stickertelling, waarbij mensen hun eigen straat op en neer lopen op zoek naar stickers. Want hoewel officiële cijfers ontbreken, lijkt de sticker al geruime tijd bezig aan een indrukwekkende opmars, en zijn de vele soorten plakplaatjes niet meer weg te denken uit het Nederlandse straatbeeld. Zijn stickers de nieuwe graffiti? De Volkskrant inventariseerde de mooiste en zocht de makers daarvan op. Hoe werken ze en wat drijft ze?
05-08-2025,
Bron: de Volkskrant

Nieuwe subsidie Leesbevordering van het Nederlands Letterenfonds
Vanaf 1 augustus opent het Nederlands Letterenfonds de nieuwe regeling Leesbevordering. Door deze regeling kunnen organisaties subsidie aanvragen voor activiteiten zoals leesclubs en workshops creatief schrijven. De regeling volgt op een succesvolle pilot in 2024 en wordt van 2025 tot en met 2028 gefinancierd door het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) met een jaarlijks budget van € 850.000. Aanvragen kunnen worden ingediend tot en met woensdag 3 september 2025.
Nieuwe avond voor cultureel Tilburg: de Tilburg Culture Awards
Het zijn toch vaak ‘de gebruikelijke winnaars’ die in de prijzen vallen en het ontbreekt aan één grote avond vol cultuur (en met een rode loper). Daar komt verandering in met de nieuwe Tilburg Culture Awards. „Dit wordt de start van het culturele seizoen en een goed moment om terug te blikken.”
Dat vertelt Tyrone Tjon-A-Loi. Tilburg heeft heel wat culturele prijzen, maar daardoor is het cultuurveld ook versnipperd geraakt. De gemeente benaderde Tjon-A-Loi om een nieuw evenement op poten te zetten, waarbij onder andere het talent van het jaar en de maker van het jaar worden bekroond. De opzet is een feestelijke awardshow, met optredens en een uitbundige naborrel. Daarmee moet het dé jaarlijkse viering van de Tilburgse cultuursector worden.
05-08-2025,
Bron: Brabants Dagblad
Is het echt zo gezellig, of maken al die vrolijke muren de burger juist monddood?
Ooit zaaiden kunstenaars sporen van paddenstoelen, die door het asfalt heen zouden breken. Nu is streetart in musea te zien, of moeten kunstenaars letterlijk ondergronds de tunnels in, omdat bovengronds dezelfde kleurige vrolijke streetart verschijnt.
Nee, zeiden een paar bewoners van de Bredase wijk Heusdenhout vorige maand. Niet nóg een muurschildering. Dat is een opvallend tegengeluid tussen alle optimistische graffiti-en-street-art-nieuwsberichten door. De keerzijde waar de Bredase bewoner naar verwijst, is onderdeel van de wat weggeëbde discussie over kunst als middel tegen verloedering en voor gentrificatie. Ook verschilt de stilistische uitvoering nauwelijks: street art wordt zó innig omarmd, dat het artistieke leven eruit geperst is.
Nederland krijgt er in één klap ruim veertig rijksmonumenten bij
860 houten prefabwoningen kreeg Nederland van Europese landen na de Watersnoodramp in 1953. Ze waren groot, goed geïsoleerd en geliefd. 42 ervan worden nu rijksmonumenten.
De Raad voor Cultuur adviseert om 42 geschenkwoningen en een dorpshuis uit de periode na de Watersnoodramp van 1953 aan te wijzen als rijksmonument. Het gaat om houten prefab-woningen van hoge kwaliteit die kort na de ramp door onder meer Noorwegen, Zweden, Finland en Oostenrijk zijn geschonken aan Nederland. De woningen vormen een zichtbare en tastbare herinnering aan de ramp, de grote gevolgen daarvan en de internationale hulpactie die daarmee op gang kwam.
Indemniteitsregeling vijf jaar verlengd
De indemniteitsregeling wordt verlengd tot eind 2030. Met deze regeling neemt de Nederlandse staat een deel van het risico van een belangrijk bruikleen op zich. Zo kunnen instellingen gemakkelijker kostbare voorwerpen uit buitenlandse collecties of niet openbaar toegankelijke privécollecties laten zien in tijdelijke tentoonstellingen.
Raad voor Cultuur: borg kerndoelen Verdrag van Faro in beleid
De Raad voor Cultuur geeft op verzoek van demissionair minister Bruins van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap zijn zienswijze op het Verdrag van Faro. Dit Europese verdrag benadrukt het belang om erfgoed te verbinden met mensen en met de samenleving als geheel.
De raad ondersteunt de vertaalslag naar drie kerndoelen voor de Nederlandse erfgoedpraktijk: zorg dat meedoen en meebeslissen meer gemeengoed wordt, verbind erfgoed aan sociaal-maatschappelijke doelen en bied ruimte aan verschillende opvattingen over erfgoed en aan de kennis van burgers. Daarbij benadrukt hij dat borging van deze doelen in beleid op alle niveaus en goede afstemming tussen Rijk en decentrale overheden belangrijk is voor een goede implementatie in de praktijk.
04-08-2025,
Bron: Raad voor Cultuur
Raad voor Cultuur adviseert over aanwijzing eerste Post 65-monumenten
De Raad voor Cultuur heeft op verzoek van demissionair minister Bruins van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap advies uitgebracht over het concept aanwijzingsprogramma voor twaalf rijksmonumenten uit de periode 1965–1990, ook wel bekend als Post 65. In deze jaren werden in Nederland maar liefst vier miljoen objecten gerealiseerd.
Om te voorkomen dat waardevol erfgoed uit deze periode ongezien of willekeurig verdwijnt, is meer kennis, erkenning én draagvlak nodig. Met het aanwijzingsprogramma wil de minister een eerste stap zetten richting meer positieve aandacht, waardering en behoud van dit relatief jonge erfgoed.
04-08-2025,
Bron: Raad voor Cultuur
Eindhovense graffitispuiter onder druk om een protestleus te verwijderen
Agenten zetten afgelopen zondag een Eindhovense graffitispuiter onder druk om een protestleus te verwijderen. Woensdag deed hij een tweede poging, zich beroepend op artistieke vrijheid en vrijheid van meningsuiting. Althans, dat probeerde hij. Zijn tekst werd overgeschilderd door de gemeente Eindhoven.
04-08-2025,
Bron: NRC