Het gesprek op een prikkelende manier aangaan, mensen aan het denken zetten en laten zien dat ook lastige of minder gangbare thema’s bespreekbaar zijn. Dat doen de Brabantse kunstenaars Justin Ugochukwu (1998), Lisa de Koning (1999) en Daantje Bons (1988) allemaal op hun eigen manier. Dat hun werk de kijker niet onberoerd laat, is één ding dat zeker is.
Geschreven door Simone Vos
Daantje Bons images are like an angry middle finger in the middle of a field of daisies and buttercups, staat op de ‘About me’-pagina van beeldend kunstenaar en fotograaf Daantje Bons (oorspronkelijk) uit Terheijden. Ze onderzoekt onderwerpen als seksualiteit, vrouwelijk- en mannelijkheid in haar werk. Vaak zijn zelfportretten haar uitgangspunt. “Er zit een laagje activisme in mijn werk. Ik schop graag tegen bestaande denkbeelden in de maatschappij aan. Ik vind het belangrijk om de vrijheden die we hebben als mens, te bewaken. Het is niet ‘Ik vind dit’, maar ik stel vragen. Wat is ons nou aangeleerd in het kijken naar seksualiteit, mannelijk- en vrouwelijkheid? Niet belerend, maar met een suggestie”, zegt Daantje.
Rose Lips van Daantje Bons
Plagen
“Dat doe ik graag met middelen waarmee mensen zich kunnen identificeren. Ik gebruik veel pasteltinten in mijn werk, die wekken de suggestie lief en zacht te zijn. Schattig ook”, gaat ze verder. “Bijvoorbeeld bij het beeld Roselips, een gekanteld beeld dat lijkt op een vulva. Ik speel met die suggestie en dat zet aan het denken: Hoe aangeleerd ben je? Hoe verhoud je je daartoe? Het laat jou iets zien dat er niet is, je wordt betrapt op je eigen gedachten. Dat vind ik leuk; een beetje plagen. Dit beeld heeft op de cover van de LINDA gestaan in 2019, dat vind ik heel mooi. Daarmee bereik ik een groot publiek. Uit mijn eigen bubbel, het beeld verspreiden is goed.”
Until we meet again van Lisa de Koning
Angst voor de dood
Ook beeldend kunstenaar Lisa de Koning uit Dinteloord speelt in haar werk met die schattigheid en de confrontatie erna. Ze doet mee aan het talentontwikkelingstraject jump! en onderzoekt daarin ook die manier van werken. Ze experimenteert veel met wol en textiel. “Voor mijn afstudeerwerk voor St. Joost in Breda heb ik twee gigantische poppen gemaakt die aan een tafel zitten. Ze lijken heel schattig en knuffelbaar, maar als je eenmaal bij het werk staat, gaat het eigenlijk over mijn angst voor de dood. Bij het werk lag een boek, The End, waarin verhalen van klasgenoten staan, over hoe ze de dood zien. Daarnaast lag er een formulier met de vraag: ‘Als je je comfortabel genoeg voelt, zou je met mij je visie willen delen over de dood?’”, vertelt Lisa.
Praten over een lastig onderwerp
“Die angst voor de dood heb ik al mijn hele leven, ik vind het idee dat je alleen doodgaat zo naar. Daarom vind ik dat we er meer over moeten praten. Veel mensen vinden het een lastig onderwerp. Ik wil met mijn kunst iets veranderen, het gesprek aangaan met anderen. Dat doe ik ook met het laatste werk dat ik heb gemaakt: Until we meet again. Een heel groot pluchen konijn en een kleine knuffel, geïnspireerd op het witte pluche van mijn overleden hond. Het ‘in slaap vallen’ met een knuffel kent iedereen wel, dat is het idee erachter. Mijn hond gaf mij altijd veel support. Daar verwijst dit werk naar. Ik vind het gesprek aangaan over het werk belangrijk, dat geeft mij inzichten in wat mensen denken. Die verhalen wil ik ook delen, niet alleen die van Lisa de kunstenaar.”
The Last Dinner with me van Lisa de Koning Foto: Robert Glas
Verhalen vertellen
Voor beeldend kunstenaar Justin Ugochukwu, recent afgestudeerd aan St. Joost in Breda, is fotografie de basis van zijn werk. Daarnaast maakt hij installaties en sculpturale kunst en werkt hij bij het collectief Breek en Stichting Muziekwerf in Rotterdam. Alles om kunst in de maatschappij te krijgen. “Toen ik net begon met fotograferen, was het vooral een toffe kunstvorm, een mooie manier om mensen te leren kennen en te reizen. Totdat ik bevriend raakte me een documentaire fotograaf. Hij werkte veel meer intuïtief en dat paste mij ook goed”, vertelt Justin.
“We begonnen met het fotograferen van Black Lives Matters protesten en deelden die. Ook thuis besprak ik met mijn ouders dat ik meer met fotografie wilde en uiteindelijk ben ik aan St. Joost gaan studeren. Ik wil verhalen vertellen met mijn werk. Begin altijd met mijn camera, onderzoek met fotografische beeld. Maar als ik een nieuwe techniek of andere kunstvorm erbij in kan zetten, doe ik dat graag”, vertelt hij.
Unwoven, unwritten van Justin Ugochukwu
Koloniaal nalatenschap
“Mijn afstudeerwerk is een verkenning van mezelf, mijn eigen identiteit en die van mijn voorouders. Unwoven, Unwritten belicht hoe koloniale nalatenschappen voortleven in de hedendaagse samenleving. Het stelt de vraag hoe deze geschiedenissen de identiteiten van diasporagemeenschappen nu beïnvloeden”, gaat Justin verder.
“Ik deed al onderzoek naar de afkomst van mijn ouders; mijn vader is Nigeriaans en mijn moeder Indisch. Ik ben met een Indische familie opgegroeid, heb een Nigeriaans uiterlijk en ben in een Nederlandse cultuur groot geworden. Die mix van verschillende culturen wilde ik verder ontdekken. Bij mijn vooronderzoek stuitte ik op het gebruik van batik. Een hele oude waxprint techniek uit Azië. Toen de Nederlanders Indonesië kolonialiseerden, is die techniek gekopieerd. Die stoffen verkochten ze uiteindelijk in West-Afrika, waar ze voorbijkwamen richting Nederland. Zo zijn die doeken dus ook in Nigeria terechtgekomen en werd het daar heel groot. De grootste speler in de markt is nog altijd Vlisco in Helmond.”
Unwoven, unwritten van Justin Ugochukwu
Zwijgen doorbreken
“Ik vond dit zo’n bizar gegeven; die driehoek van landen was net als mijn identiteit. Ik wilde daar iets mee doen. Ik heb twee grote doeken gemaakt, maar het project is nog lang niet af. Op de afstudeerexpositie konden bezoekers de kleden aanraken en van dichtbij bekijken.
“Als het gaat over taboes doorbreken; het Indisch zwijgen is natuurlijk een groot thema in de maatschappij. De Indische gemeenschap die liever niet praat over vroeger. Ik vind het heel belangrijk dat het wordt besproken. Ik merk dat mijn afstudeerproject ook wat losmaakt bij mijn familie. Daar komen trauma’s naar boven en gesprekken op gang."
Verleden verwerken
"Die impact is zo belangrijk, we moeten het verleden verwerken om verder te kunnen. Ze hebben nooit de ruimte gevoeld om erover te praten, dus daar moet echt aandacht naar toe.
Daarnaast had mijn moeder graag kunstenares willen worden vroeger, maar dat kon toen niet. Zij heeft de kans niet gekregen, maar mijn zus en ik wel. Daarom vind ik ook dat ik in mijn werk zulke thema’s moet bespreken, zeker in de wereld waarin we nu leven. Ik wil graag verandering in gang zetten met mijn werk. Het gaat over mij en mijzelf uiten, maar daarmee het gesprek aangaan, is heel goed.”
Lees meer over makers in Brabant
Laat je inspireren
Kunstloc Brabant maakt inspiratieverhalen waarin we goede voorbeelden uit Noord-Brabant uitlichten. Verhalen die laten zien wat de waarde van kunst en cultuur is voor onze provincie en haar inwoners. Met deze verhalen willen we beleidsmakers en het culturele veld inspireren en helpen bij het maken van hun beleid.
Heb je een tip of vraag? Mail me dan even!
