Kijkje in het kasboek van Tosca van der Weerden

Tosca (Toscabanana)  illustreert en maakt muurschilderingen. Haar kleurrijke stijl weerspiegelt haar visie op een inclusieve, feministische samenleving waarin iedereen kan zijn wie ze willen zijn. 

Hoe ziet jouw inkomen er per maand uit?

‘Oh dat verschilt heel erg per maand. Soms maak ik heel veel kosten en heb ik weinig inkomsten. Als opdrachten lang lopen, kan ik bijvoorbeeld pas na drie maanden een factuur sturen. 

Werken in opdracht is mijn grootste inkomstenbron. Ik werk geregeld aan online activistische campagnes bijvoorbeeld voor Amnesty. Of poster campagnes. Ook maak ik verhalende illustraties voor bedrijven. Daarnaast geef ik 1 dag in de week les bij St Joost over cultureel ondernemerschap. Dat is fijn, want dit geeft een vast inkomen per maand. En een deel van mijn inkomen bestaat uit subsidies voor mijn passieprojecten: een graphic novel en interactieve (mural) projecten in de wijk.’ 

Wat is de grootste uitdaging voor jou als maker om (genoeg) geld te verdienen?

‘Projecten die goed betalen zijn vaak ook de projecten met minder creatieve vrijheid. Soms struggle ik met de opdrachtgevers en ben ik veel tijd kwijt aan mijn visie uitleggen, zaken als licenties en feedbackrondes. Dan vind ik het wel eens lastig om in een goed flow te blijven. Daar staan dan weer projecten tegenover (zoals een muurschildering maken op een festival) met heel veel vrijheid die dan weer slecht betalen. Het is soms lastig om daar een goede balans in te vinden.’

Hoe bepaal je een goed uurloon?

Inmiddels weet ik dat ‘Hoe meer je vraagt, hoe serieuzer je wordt genomen’. Het heeft wel even geduurd voordat ik dit doorhad. Ik verhoogde stapsgewijs mijn uurtarief door de jaren, vond dat toch spannend. Nu ben ik daar zekerder over en vraag ik gemiddeld 75 euro per uur. Ik sta daar helemaal achter. Ik wil kunnen sparen, wil ook ooit een huis kopen. Mijn studenten, die al in opdracht werken, vragen soms maar 20 euro, dat is echt niet ok. Minimaal 45 euro per uur vragen als student is mijn advies. En na je afstuderen mag dat flink omhoog.”

Heb je wel eens stress over je financiën?

‘Ik heb elk jaar wel een paar dagen dat ik totale stress heb. Dan denk ik ‘het komt echt niet meer goed’. Toevallig heb ik dat precies nu, want het is even heel rustig met opdrachten. Je weet nooit of het dan weer goedkomt, dat blijft lastig. Maar het scheelt dus om niet te veel naar je inkomsten per maand te kijken, maar over een langere periode.’

Hoe behoud je de rust in zo’n periode met weinig opdrachten?

‘Mijn tip, zorg voor een buffer voordat je fulltime voor je makersschap gaat. Ik heb na mijn afstuderen eerst een tijdje 2 dagen per week een bijbaan gehad. Bewust om deze buffer op te bouwen. Toen ik ongeveer 10.000 euro aan spaargeld had, ben ik volledig voor mijn eigen bedrijf gegaan. Dat leverde meteen meer inkomsten op, maar ik had ook de zekerheid dat het niet erg is als het een maand want minder oplevert. Je moet ook weer niet te lang in je bijbaan blijven hangen, als je die buffer hebt moet je de sprong wagen.’

Hoe blijf je je artistiek ontplooien?

‘Eens in de zoveel tijd stel ik mezelf de vraag ‘Waar wil ik meer van in mijn leven en hoe bereik ik dat’. Dit plan ik dan bewust in. Zo werk ik op dinsdag nu vaak met andere kunstenaars samen, maak ik op maandag content voor mijn socials. En op zaterdagochtend blok ik twee uur om in mijn schetsboek te tekenen. Natuurlijk schuif ik die blokken heus wel eens naar een andere dag, maar door dit zo te plannen gebeurt het wel’. 

Meest creatieve manier waarop je ooit geld verdiend hebt?

‘Een onverwachte inkomstenbron zijn de gidsen over ondernemerschap die ik online verkoop. Voor mijn studenten maakte ik al gidsen met handige tips over zaken als ‘Hoe doe je BTW aangifte’, ‘Hoe vraag je subsidie aan’, ‘Wat is een goed uurtarief’. Mijn vrienden die kunstenaar zijn, vonden die tips ook fijn. Dus ik heb alle tips gebundeld, mooi vormgegeven en verkoop ze online. Zonder dat ik dit flink gepromoot heb, verkopen ze heel goed.’

Zeg je wel eens nee tegen een opdracht?

‘Als een opdracht niet aansluit bij mij, zeg ik wel eens nee. Zo werd ik laatst gevraagd voor het maken van een poster voor een expositie over slavernij. Met dit onderwerp zijn andere kunstenaars veel meer bezig, dus dan vind ik echt dat zij dat beter kunnen doen. Ik heb bedankt voor de opdracht en de namen van anderen doorgegeven. Ik probeer keuzes voor de lange termijn te maken en mijn integriteit staat dan voorop. 

Ook als een opdracht me echt niet aanspreekt of weinig verdient zeg ik nee. Een uitzondering zijn muurschilderingen. Die maak ik op festivals terwijl het me weinig geld oplevert. Maar muren waarop dit kan zijn schaars en het levert me anderen dingen op zoals een goed netwerk en toffe content voor mijn socials.’