Kijkje in het kasboek van Sam Raaijmakers

Hoe ziet jouw inkomen er per maand uit?

'Het is op het moment heel verschillend en ook een beetje spannend. Voor de zomer deed ik heel veel betaalde freelance klussen. Zoals de workshop die ik in opdracht van Kunstloc gaf voor mbo-studenten van Yonder. En ik heb zes dagen een event gehost van DOX voor jonge theatermakers. Ook heb ik shows gegeven in 013 en Doornroosje. En gaf ik een masterclass ‘Performen’ in poppodium Mezz. Echt veel en divers dus. Ik heb toen een paar maanden lekker verdiend. 

Maar voor de zomer stopte alles tegelijk en nu moet het weer opstarten. Dat is best een spannende fase voor me. De twee jaar hiervoor had ik namelijk een vast inkomen vanuit de nieuwe makersregeling van Fonds van de Podiumkunsten die ik samen met 013 heb gekregen. Dat gaf me de tijd om mijn album ‘Anders’ over mijn eigen leven te produceren en mijn show te maken.'

Wat is een creatieve manier waarop je geld verdient?

‘Ik ben vijf jaar geleden via Popspot in het werken en coachen van jongeren gerold. Ook ben ik coach bij Kunstbende geweest. Ik help deze jongeren met hun mentale gezondheid. Hierin komt voor mij alles samen. Ik ben verslaafd geweest en was depressief. Inmiddels ben ik heel gelukkig en twee jaar geleden vader geworden. Het is mooi dat ik als artiest met mijn levensverhaal anderen kan helpen.’

Hoe kom je aan opdrachten?

‘Bij mij komt vaak van het een, het ander op mijn pad. Ik ben nu wel zelf gericht scholen aan het benaderen, omdat ik denk dat ik daar veel kan betekenen. De workshop die ik vorig jaar aan jongeren op de mbo-school Yonder gaf, ging over het schrjven over emoties. Ik hoop nu mijn workshops op meerdere scholen aan te bieden.’ 

Lees ook het inspiratie-artikel over de workshop die Massi gaf

Wat is de grootste uitdaging voor jou als maker om (genoeg) geld te verdienen?

'Sinds ik vader ben is mijn tijd kostbaarder. Ik zeg nu eerder nee tegen een opdracht die me veel tijd kost, weinig oplevert en veel energie vraagt. Ik werk nu om tijd te hebben met mijn gezin. Je hoort wel eens ‘tijd = geld’ maar dat klopt volgens mij helemaal niet. Tijd is veel belangrijker dan geld! Ik wil mijn energie geven aan de dingen die ik het waardevolst vind in het leven. Maar het is nog moeilijk om die balans te vinden, want soms heb ik heel veel opdrachten tegelijk en dan weer een tijd niets. Ik wil daarom de komende tijd meer mentale rust vinden door een basis te hebben aan vaste opdrachten.’

Hoe bepaal je een goed uurloon?

‘Hier ben ik nog zoekende in. Ik vind het soms nog spannend om een bepaald tarief te vragen. Bijvoorbeeld voor het hosten van een dag of het geven van een workshop. Ik heb een dagprijs van 350 euro. Ja, misschien ben ik hier ook wel echt te bescheiden in. Bij eenmalige dingen met veel voorbereiding reken ik wel meer uren. Maar als ik iets echt leuk vind en ervaring wil opdoen, vraag ik soms ook minder. Hier mag ik nog wel wat zekerder in worden en groeien.’

Hoe blijf je je artistiek ontplooien?

‘Dat is nog best een struggle. Door al mijn andere opdrachten vind ik het een uitdaging genoeg tijd te blijven houden voor de dingen die ik wil maken. Hoe houd ik ruimte voor muziek maken? Het is ook best zwaar om te switchen tussen al mijn verschillende soorten werk. Meetings, overhead, lesgeven, coachen, optreden en dan wil ik er ook voor mijn dochter zijn. Het liefst zou ik twee vaste dagen opdrachten hebben en daarnaast mijn tijd aan de muziek en mijn gezin geven.’

Wat is het beste advies dat je ooit kreeg?

‘In 2014 kreeg ik les van Typhoon. Ik was toen nog heel koppig en ging overal tegenin. Hij zei toen, en dit is me altijd bijgebleven: ‘Sta open voor een ander en probeer niet altijd ‘ja maar’ te zeggen.' Dat heb ik echt meegenomen. Sta open voor de input van anderen!'

Tip voor andere makers?

• Houd al je in- en uitgaven bij: Eerlijk gezegd ben ik heel slecht met geld. Toen ik in een paar drukke maanden 10.000 euro had verdiend, was dat geld ook zo weer op. Ik had geen idee waaraan precies. Toen ben ik alles gaan bijhouden, alles gaan opschrijven. Hoe meer overzicht je hebt, hoe beter. Ik gebruik daarvoor de app Money Bird. Elk bonnetje scan ik. Je BTW-aangifte zijn dan ook een eitje, want alles staat al in je app. Overzicht en structuur is voor mij essentieel, want ik ben best chaotisch.’
• Gooi je oude schoenen wel weg!: Ik heb ooit de keuze gemaakt om mijn opleiding niet af te maken en dat heeft me echt zo veel gebracht. Soms moet je echt je gevoel volgen en een knoop doorhakken, een nieuwe weg inslaan. Dat kan je veel brengen.’ 
• Geld is een middel en geen doel: Je hebt geld nodig om leuk te kunnen leven, voor je vrijheid, maar het is geen doel op zich. Ben blij met wat je hebt, ook financieel en blijf je vooral artistiek ontwikkelen.’

Spoken word Sam:

'Man, ik zit op een lastige plek, net als iedereen die recentelijk aan iets nieuws is begonnen. Het voelt alsof ik elk moment kan imploderen en exploderen, tegelijkertijd. Gek genoeg hou ik van dit gevoel… Dat gevoel van creeping imposter syndrome, bang om op je bek te gaan en uitgelachen te worden, bang voor de man met de hamer die zonder enige twijfel ergens om de hoek staat te wachten. Het geeft me een vorm van rust.  


Misschien omdat ik het grootste gedeelte van mijn leven onrustig ben geweest en het idee had dat dit leven niet voor mij gemaakt was. Misschien omdat ik de laatste jaren zóveel gevochten heb om m’n verslavingsgevoeligheid om te zetten in daadwerkelijke groei, dat ik vergeten ben hoe ik stil moet zitten. Ik voel me beter dan ooit, maar toch hangt er continu een bijl boven m’n hoofd, geduldig wachtend tot het veel te dunne touwtje dat voorkomt dat hij m’n hoofd in tweeën splijt het begeeft.  


Onrust voedt me al jaren. De bron van onrust is alleen veranderd. Voorheen kwam de onrust vooral voort uit drank, drugs, seks, slapeloze nachten, onzekerheid, gamen, validatie zoeken en gewoon een overall extreem laag zelfbeeld. Tegenwoordig komt het vooral uit de doelen die ik voor mezelf stel, spierpijn van m’n trainingssessies, de grille van het vaderschap–en de bijbehorende slapeloze nachten–het onderhouden van een fijne relatie, schuldgevoel dat ik te weinig doe, angst dat ik te oud ben om schulden te hebben en de rest van die shit.  


Succes–en met name financieel succes–is iets waar ik veel van wakker lig. 


Mijn droom is een huis aan het water met een studio in de tuin, genoeg geld op de bank voor vier vakanties per jaar en de luxe om mijn dochter te kunnen helpen waar nodig. Uit eten kunnen gaan waar en wanneer ik wil, uitslapen op de dagen dat ik geen zin heb om iets voor elkaar te krijgen en mijn eigen uren maken, zodat ik nooit ergens te laat ben.  


Want dat is wat ik geloof… geld is niet belangrijk, maar de ruimte en vrijheid die geld kan kopen wel.  


De afgelopen drie jaar kijk ik met smart uit naar maandag en dat is een van de grootste prestaties uit mijn leven. Het gevoel dat je doet waar je voor geboren bent en het voldane gevoel van richting en purpose. Ikigai. Iets hebben in je leven waar je voor uit je bed komt. 


Dus ondanks de slapeloze nachten word ik blij als de wekker gaat, omdat ik weer kan doen waar ik gelukkig van word, zelfs nu het me nog weinig tot geen geld oplevert. En als je lang genoeg blijft doen wat lijkt op werk voor de wereld, maar voelt als spelen voor jou, dan komt dat financiële succes vanzelf. Ik heb geen bewijs natuurlijk, maar dat geloof ik.  


Dat huis aan het water met studio in de tuin is er al. Niet fysiek misschien, maar wel in mijn belevingswereld en dat is de eerste stap naar het waarmaken van je dromen. Met alles wat je in je hebt geloven dat je het waard bent en dat het een kwestie van tijd is dat het gebeurt. 


Tot die tijd, zoek hetgeen waardoor je uitkijkt naar maandag. Het leven is te kort om te leven van weekend naar weekend.'