“Zodra de mens zich bewust werd van zijn sterfelijkheid en zijn doden is gaan begraven, is de kunst ontstaan.”

Dat hoorde ik psychiater Dirk de Wachter onlangs zeggen, met ruim 3000 anderen, in een online bijeenkomst op 26 augustus van The School of Life. Dirk de Wachter is een enorm inspirator. Ik lees al zijn boeken en laat meestal geen mogelijkheid voorbijgaan om hem te horen spreken. Hij analyseert de samenleving, spreekt gewone-mensen-taal en is een voorstander van kunst en cultuur ten behoeve van onze geestelijke gezondheid.

Het was anderhalf uur genieten, ook al zat hij in zijn bibliotheek tegen een scherm te praten. Dat vond hij vreselijk, omdat hij de waarde van menselijk contact - het elkaar aan kunnen kijken zonder mondkapje, de handdruk en het samen een pintje drinken - zo mist. Hij maakt zich zorgen over ons, wat het missen van dit menselijk contact in tijden van Corona met ons doet. Want eenvoudige dagelijkse handelingen, zoals samen eten aan tafel, te durven spreken over je lastigheden en gewoon te luisteren naar elkaar, dat is de basis voor ons welzijn. Dat is belangrijk voor de verbinding.

Het gevaar van het succesmodel

En helaas worden die gewone zaken steeds moeilijker. Omdat het succesmodel tegenwoordig, al voor Corona, prevaleert. Kijk eens hoe goed ik ben, wat ik allemaal kan en hoe onafhankelijk ik ben. Social media dragen bij aan het moeten oppoetsen van jezelf, anders word je niet gezien. En kun je jezelf zo eenzaam en mislukt voelen. De individualisering en rijkdom kost ons veel, kijk maar naar de wachtlijsten in de GGZ. We hebben het nog nooit zo goed gehad, maar de zorgkosten rijzen de pan uit. Zeker niet alleen door de vergrijzing, maar denk aan de vele burn-outs in onze prestatiemaatschappij en de psychische nood onder jongeren, de druk die zij ervaren om hun leven een successtory te maken. En tegelijkertijd heb je maar een kleine portie vrije wil en alles wat je verder bent, heb je ontvangen van je ouders en je omgeving. Dus onafhankelijkheid? Weg ermee!

Samen sta je sterk

We moeten ons verbinden met elkaar en onze aandacht richten op samenleven om als maatschappij voort te kunnen. Want de gevolgen van Corona kunnen er diep inhakken. Brrrrr. Ik moet er niet aan denken, dus daarom luister ik graag naar De Wachter.

Zijn verhaal zie ik terug om me heen, maar ook in de landelijke nota Gezondheidsbeleid 2020-2024  en in de werkagenda van de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving (RVS). En in een prachtige serie Nieuwe Leiders van Loek Rips.

Wat kun je zelf doen

Tijdens de online bijeenkomst was er nog een vraag aan Dirk de Wachter: wat kun je zelf dan doen in deze angstige tijden? Engagement zei hij, oftewel: DOE IETS. Leer wachten zonder te verwachten. Durf je kwetsbaarheid te tonen. Want je krijgt verbinding in problematische tijden, niet door te roepen dat alles maar goed gaat. En werk aan zingeving en betekenisvol leven. Kunst en cultuur nemen een wezenlijke plaats in ons leven in, want zij zijn de dragers van zingeving. Gebruik social media alleen om te verbinden. Lees een boek, kijk naar kunst.

Uitvaartbranche en kunst

Wat doen wij dan bij Kunstloc Brabant? Samen met mijn collega Janneke van Laar zijn we een nieuwe Show & Tell aan het voorbereiden die plaats zal vinden in november. Eind 2019 organiseerden we Show & Tell | The new funeral, waarbij uitvaartorganisaties gingen speeddaten met vormgevers en kunstenaars om nieuwe vormen van dienstverlening en rituelen te ontwerpen rondom verlies en rouw. Dat was een zeer inspirerende bijeenkomst die voor herhaling vatbaar bleek. Bovendien zijn er door Corona nieuwe probleemstellingen rond deze thematiek bijgekomen. De meeste uitvaartondernemers gaan graag weer in gesprek. En ik lees in het advies van de RVS:

“Het advies over het gesprek over de dood wordt met voorrang opgepakt, om een bijdrage te leveren aan ruimte voor afwegingen rond waardig sterven.“

Binnenkort meer hierover en over deze Show & Tell (onder voorbehoud) eind november in een bijzondere setting.

Meer weten over Show & Tell?

Neem contact met mij op of meld je aan voor onze nieuwsbrief.

Atty blogt

Blog | Hoe kunst je houvast kan zijn in zware tijden

Adviseur Atty Bax blogt over de inspirerende voorbeelden die voorbijkwamen op de Conferentie Culture & Mental Health.

6 december 2022
Blog | Hoe kunst je houvast kan zijn in zware tijden

Blog | Muziek in de zorg: therapie of kunst?

Yrene Kerckhaert liep stage bij Kunstloc Brabant en blogt over haar bevindingen over het gebruik van live-muziek in de zorg.

21 juli 2022
Blog | Muziek in de zorg: therapie of kunst?

De kracht van kunst in 16 portretten

Kan kunst maken eenzaamheid verminderen? Jazeker. Met een expo en een magazine brengen wij het in beeld.

3 februari 2022
De kracht van kunst in 16 portretten

Hoe muziek op de intensive care het verschil kan maken

In de derde korte docu over Muziek in de Zorg, laat Stichting MuzIC zien dat er b.v. minder sedatie nodig is door muziek op de ic.

20 januari 2022
Hoe muziek op de intensive care het verschil kan maken

Blog | Mantelzorg en dementie: Laat je ego maar thuis

Atty Bax ziet dat kunstenaars hun ervaring als mantelzorger verwerken in hun werk en zo bijdragen aan het begrip rondom dementie.

20 september 2021
Blog | Mantelzorg en dementie: Laat je ego maar thuis

Blog | Blijvende indrukken na internationale conferentie over kunst en gezondheid

Adviseur Atty Bax blogt over hoogtepunten die haar bijbleven na de internationale conferentie Culture, Health and Wellbeing.

7 juli 2021
Blog | Blijvende indrukken na internationale conferentie over kunst en gezondheid

Première korte film: Het ontstaan van de Kleinkijkacademie

Kijk mee naar de unieke aanpak van de Bossche kunstenaars Sjaak Langenberg en Rosé de Beer en ontdek hoe hun Kleinkijkacademie ontstond.

8 juni 2021
Première korte film: Het ontstaan van de Kleinkijkacademie

Documentaire over Sounding Bodies laat kracht van muziek voor onze gezondheid zien

In deze tweede korte film van een drieluik over Muziek in de Zorg, zie je hoe de inzet van muziek bijdraagt aan positieve gezondheid.

3 mei 2021
Documentaire over Sounding Bodies laat kracht van muziek voor onze gezondheid zien

Film over Maartje de Lint geeft weer wat zingen kan betekenen voor mensen met dementie

Er zijn drie korte films ontwikkeld met voorbeelden van samenwerking die de kracht van muziek voor onze gezondheid en welzijn tonen.

26 april 2021
Film over Maartje de Lint geeft weer wat zingen kan betekenen voor mensen met dementie

Blog | Kunst kan het functionele iets menselijks geven

Adviseur Atty Bax belicht het werk van Brabantse kunstenaars Jenny Ymker, Gery Bouw en Jori van Boxtel. Zij maakten een werk voor ziekenhuizen.

11 februari 2021
Blog | Kunst kan het functionele iets menselijks geven

Sluit je aan bij de landelijke beweging Kunst is gezond

LKCA, Cultuur Oost en Kunstloc Brabant slaan de handen ineen om te werken aan meer draagvlak voor kunst in de zorg- en welzijnswereld.

25 januari 2021
Sluit je aan bij de landelijke beweging Kunst is gezond

Blog | Het leven is niet rechtvaardig

In dit blog schrijft adviseur Atty Bax over de rol van kunst in de geestelijke gezondheidszorg.

11 januari 2021
Blog | Het leven is niet rechtvaardig

Blog | Wil de Nederlandse Grayson Perry nu opstaan?

In dit blog schrijft adviseur Atty Bax over hoe kunstenaar Grayson Perry zijn landgenoten met elkaar verbindt via kunst.

21 december 2020
Blog | Wil de Nederlandse Grayson Perry nu opstaan?

Blog | Kunst bij geheugenproblemen

Adviseur Atty Bax schrijft in haar blog over Atelier Beeldkracht: een schilder- en tekenatelier voor mensen met geheugenproblemen.

17 november 2020
Blog | Kunst bij geheugenproblemen

Blog | Het gesprek rondom de dood

Wat kun je zelf doen in deze angstige tijden? Adviseur Atty Bax laat zich inspireren door Dirk de Wachter om het gesprek over de dood aan te gaan.

1 september 2020
Blog | Het gesprek rondom de dood

Reis mee langs Brabantse innovatiekracht en creativiteit

Vraag nu aan! ‘All Inclusive!': de inspiratiegids vol voorbeelden van Brabantse innovatieve kracht en creativiteit.

10 augustus 2020
Reis mee langs Brabantse innovatiekracht en creativiteit

Speciale aandacht voor het Brabantse kloosterleven

2021 wordt het jaar van het Brabantse kloosterleven, met verschillende activiteiten en een ontwerpopdracht.

1 juli 2020
Speciale aandacht voor het Brabantse kloosterleven

Blog | Stalen zusters in tijden van een pandemie

Ken je de Zusters in Staal? Adviseur Atty Bax vertelt in haar blog meer over de symboliek van het kunstwerk van Judith Kuijpers.

19 juni 2020
Blog | Stalen zusters in tijden van een pandemie

Muziek in de zorg - een krachtig medicijn

Kunstloc brengt musici en professionals samen tijdens de bijeenkomst ‘Muziek in de zorg- een krachtig medicijn’.

20 februari 2020
Muziek in de zorg - een krachtig medicijn

Blog | Textiel en de Kunst

Textiele materialen en technieken worden eindelijk weer serieus genomen in de kunstwereld. In dit blog vraagt Atty Bax zich af hoe het komt dat textiel en kunst zo’n moeizame verhouding hebben.

5 december 2019
Blog | Textiel en de Kunst

Blog | Kunst als hulpmiddel

Je ziet kunstenaars overal werken. Atty Bax blogt over de bijdrage die kunstenaars leveren om de wereld te veranderen, te verfraaien en te innoveren.

4 september 2019
Blog | Kunst als hulpmiddel

Blog | Kunst is gezond!

Er is een nieuwe beweging aan het groeien die het huidige zorgsysteem drastisch wil veranderen. Een bredere opvatting over gezondheid, holistisch, in plaats van een gespecialiseerd systeem dat alleen kijkt naar het lichaam als machine of de mens als brein.

21 mei 2019
Blog | Kunst is gezond!

Opening Expositie Unmapped

Atty Bax, de curator van de Kunstloc exposities in de LocHal, opende de expo met deze speech: “Deze expositie gaat over een gebied dat nog niet in kaart is gebracht, over onze waarneming, onze verbeelding en ons perspectief."

11 maart 2019
Opening Expositie Unmapped

Een theaterabonnement of een pil?

Er is een kentering gaande in de gezondheidszorg. Wetenschapsjournalist Mark Mieras merkt dat in de medische wereld de interesse voor de zachte kant van gezondheid - via onder andere kunst en cultuur - groeit.

16 oktober 2018
Een theaterabonnement of een pil?

Who cares now? We care!

Op donderdag 23 augustus is de tweede editie van het zorgmagazine We Care! gelanceerd. In het magazine staan inspirerende resultaten van bijzondere projecten in de zorg- en welzijnssector. Henri Swinkels, Gedeputeerde Leefbaarheid en Cultuur van de provincie Noord-Brabant, heeft de eerste exemplaren uitgereikt aan Gon Mevis en Radjesh Manna.

23 augustus 2018
Who cares now? We care!

Blog | Tijd, omgeving, concentratie en verbinding

Wat is de artistieke noodzaak en urgentie van artist-in-residence's voor de kunstenwereld? Atty Bax schrijft een blog over waarom air’s zo belangrijk zijn voor de ontwikkeling van jonge makers.

29 maart 2018
Blog | Tijd, omgeving, concentratie en verbinding

Dokter-Ouder-Kind van Marleen van Bergeijk

Designer Marleen van Bergeijk viel op met haar afstudeerproject DOK tool, een middel dat de communicatie tussen arts en kind moet verbeteren.

2 februari 2018
Dokter-Ouder-Kind van Marleen van Bergeijk

Architecten ontwerpen poppenhuizen in relatie tot energiestofwisselingsziektes

Kunst kan veel betekenen voor zorg en gezondheid. Architect Peter Masselink vroeg 18 gerenommeerde architecten een poppenhuis te ontwerpen en bouwen voor kinderen, waarin het hebben van een energiestofwisselingsziekte tot uiting moest komen.

25 juni 2017
Architecten ontwerpen poppenhuizen in relatie tot energiestofwisselingsziektes

Blog | Who cares?

Kunst kan bijdragen aan een prettige, mooie en duurzame zorgomgeving. Atty Bax, adviseur kunst, zorg en gezondheid, vertelt hierover in haar blog.

4 januari 2017
Blog | Who cares?

Inspiratiemagazine 'Who Cares?' gelanceerd

Het eerste exemplaar van het inspiratiemagazine ‘Who Cares? | kunst & zorg’ werd donderdag 8 december in ontvangst genomen door Henri Swinkels, Gedeputeerde Leefbaarheid en Cultuur van de provincie Noord-Brabant. Dit magazine boordevol beelden en artikelen geeft een inspirerend beeld van mogelijkheden om vanuit kunst bij te dragen aan prettige, mooie en duurzame zorgomgeving. Een omgeving die ten goede komt aan de zorg en dus aan onze samenleving.

8 december 2016
Inspiratiemagazine 'Who Cares?' gelanceerd

Blog | Atelier murals van start

Waarom maken zorginstellingen en bedrijven toch niet méér gebruik van de toepassing van kunst? Atty Bax blogt over het spannender maken van inrichting en beleving van bedrijfspanden.

16 maart 2016
Blog | Atelier murals van start