Brabanders zijn actieve cultuurconsumenten. Maar ze zijn daarbij aangewezen op een relatief bescheiden culturele infrastructuur. Als het gaat om het aantal voorzieningen en aanbod staat Brabant gemiddeld op plaats 7 van de 12 provincies. Brabanders zoeken daarom hun heil vaak buiten de provincie. Het zijn actuele conclusies uit het rapport Waarde van Cultuur dat vorige week werd gepubliceerd.

beeld: Dutch Design Week, fotograaf: Imara Angulo Vidal

Braindrain op creativiteit

Waarde van Cultuur is een analyse in cijfers en grafieken, een ‘beeld van de cultuur in Brabant in een soms misschien droge vermomming’. Maar de conclusies zeggen veel over het Brabantse woon- en werkklimaat, over wat een vorige gedeputeerde het ‘blijf- en vestigingsklimaat’ van de provincie noemde. Het is niet zo moeilijk een verband te zien tussen deze conclusies en de permanente braindrain waaraan onze provincie nog steeds onderhevig is, de trek van hoger opgeleiden naar de Randstad. Een relatie te vermoeden met de verplaatsing door Philips van zijn hoofdkantoor naar Amsterdam, de beslissing van ASML om zijn wetenschappelijke campus in Amsterdam te vestigen. Met de moeite die Brabantse instellingen voor hoger onderwijs hebben om Nederlandse studenten van buiten Brabant te interesseren voor hun opleidingen.

Cultuur is een van de belangrijkste factoren in het woon- en werkklimaat van een regio. Dat geldt a fortiori voor Brabant dat zich graag profileert als regio van kennis en innovatie met creativiteit als motor. Kunst en cultuur zijn hofleverancier van die creativiteit.

Brabant op de kaart

De achterliggende jaren was het provinciale beleid er dan ook nadrukkelijk op gericht het Brabantse cultuursysteem te versterken en te innoveren en het door gerichte investeringen te stimuleren tot een vernieuwde en vernieuwende positionering in het maatschappelijk krachtenveld. Dat beleid heeft geleid tot een cultuuraanbod dat in, maar ook buiten Brabant meer werd gezien en gewaardeerd. Het heeft Brabant zichtbaarder gemaakt op de culturele kaart van Nederland. In de inleiding tot ons werkplan 2020 schreef ik dat alles er op wees dat het zich in de komende cultuurplanperiode zou gaan vertalen in een veel grotere bijdrage van het Rijk aan de Brabantse culturele infrastructuur. ‘Met dank aan de regisserende rol die de provincie de afgelopen jaren heeft gespeeld. Met dank ook aan de samenwerking tussen de provincie en de vijf grote steden in de aanloop naar nieuw landelijk cultuurbeleid.’

De adviezen zoals ze deze maand werden uitgebracht door de Raad voor Cultuur en de Adviescommissie BrabantStad bevestigen het succes van het beleid van de afgelopen jaren. Ze laten zien hoe groot de potentie van Brabant is. Als het aan de Raad voor Cultuur ligt groeit het aantal Brabantse instellingen in de door het Rijk gefinancierde BasisInfraStructuur van 6 naar maar liefst 13. En op BrabantStad-niveau, waar voor het eerst een adviescommissie een integraal oordeel velde over instellingen die een meerjarige subsidie aanvroegen bij gemeenten en provincie, werden van de 82 voorliggende aanvragen er maar liefst 65 positief beoordeeld. Niet ten onrechte toonden de BrabantStad-bestuurders zich dan ook tevreden met het resultaat.

Reflectie op het resultaat

Het neemt niet weg dat het Brabantse adviestraject ook vragen oproept. Nergens in het advies reflecteert de adviescommissie op het eindresultaat. Hoe ziet, rekening houdend met de subsidieplafonds zoals de commissie ze had meegekregen, het Brabantse culturele landschap eruit indien de bestuurders handelen conform de adviezen op instellingsniveau? Het lijkt er niet op dat de commissie zich die vraag heeft gesteld. Het verklaart in ieder geval hoe de commissie enerzijds kan klagen dat ze een aanvraag voor een debatcentrum heeft gemist, anderzijds de Brabantse literaire infrastructuur zo ongeveer om zeep helpt.

Evenmin staat de commissie stil bij de hoogte van de subsidieplafonds en de consequenties daarvan. Op het moment dat de bestuurders de adviezen overnemen blijken maar liefst 12 van de 65 positief beoordeelden alsnog over boord te vallen. Ze vielen zowel in de steden als bij de provincie ‘onder de zaaglijn’ van de ‘subsidieplafonds’. Maar liefst 14 van de 53 instellingen die straks gesubsidieerd gaan worden vielen of bij de gemeente of bij de provincie van de tafel en moeten dus, nog voor de nieuwe cultuurplanperiode begint, hun plannen en begrotingen heroverwegen. En heel bijzonder: Eindhoven kent subsidie toe aan instellingen die negatief beoordeeld werden en laat vervolgens onder meer een instelling vallen die begin van de maand een plek in de landelijke BasisInfraStructuur kreeg.

Perspectief voor makers en instellingen

Wie door zijn oogharen kijkt naar het effect van een en ander kan de vraag die commissie wél stelt (komt de regeling tegemoet aan nieuwe spelers die ook een plek binnen de infrastructuur voor zich zien?) moeilijk anders dan met ‘neen’ beantwoorden. De commissie constateert terecht dat er de afgelopen jaren in Brabant een steeds steviger infrastructuur is ontstaan, maar biedt in haar advies geen handvatten om dat wat opgebouwd is te borgen.

Daarmee ligt er een bestuurlijke uitdaging. Om op zoek te gaan naar creatieve oplossingen om makers en instellingen, waarin de afgelopen jaren is geïnvesteerd en die volgens het onafhankelijke oordeel van een adviescommissie van grote waarde zijn voor het Brabantse cultuursysteem, perspectief te bieden en zo te behouden voor de Brabantse cultuurconsument, die behoefte heeft aan een rijker en gevarieerder aanbod.

meer over cultuurbeleid

Brief aan de formateur van Noord-Brabant

Directeur-bestuurder Henri Swinkels schreef een brief aan de formateur van de provincie met belangrijke ontwikkelingen in de Brabantse cultuursector.

6 juni 2023
Brief aan de formateur van Noord-Brabant

Impulsgelden stopt na 2023

De provincie zet in op de ontwikkeling van een nieuw investeringsprogramma.

11 april 2023
Impulsgelden stopt na 2023

Brief aan nieuwe Brabantse Statenleden

Deze brief is het resultaat van gesprekstafels met vertegenwoordigers uit de culturele sector en de uitkomsten van het verkiezingsdebat op 15 februari 2023.

5 april 2023
Brief aan nieuwe Brabantse Statenleden

Consequenties van uitgangspunten provinciale meerjarenregelingen voor levendig Brabant

In reactie op de Statenmededeling met uitgangspunten voor de meerjarige subsidies voor culturele instellingen in 2025-2028.

3 april 2023
Consequenties van uitgangspunten provinciale meerjarenregelingen voor levendig Brabant

Manifest | Cultuur is een kerntaak voor de provincie

Vertegenwoordigers uit de culturele sector spreken zich uit over het provinciaal cultuurbeleid.

8 februari 2023
Manifest | Cultuur is een kerntaak voor de provincie

"Cijfers alléén vertellen nooit het hele verhaal"

Een interview met Jeroen van der Zweth, hoofd afdeling Cultuur gemeente 's-Hertogenbosch, over de monitor de Waarde van cultuur.

30 november 2022
"Cijfers alléén vertellen nooit het hele verhaal"

Advies | Beleidskader Levendig Brabant 2030

Aanvullend advies waarin we reflecteren op de betekenis, aansluiting en impact van het beleidskader op de culturele sector.

28 november 2022
Advies | Beleidskader Levendig Brabant 2030

Brabantse infrastructuur en aanbod scoren bescheiden

De nieuwe editie van de monitor Waarde van cultuur laat zien dat de culturele arbeidsmarkt in Brabant zeer kwetsbaar is.

21 juni 2022
Brabantse infrastructuur en aanbod scoren bescheiden

Herstel, vernieuwing en groei

Staatssecretaris Gunay Uslu schetst hoe het kabinet de culturele sector voorziet van een extra impuls. Wat betekent dit voor Brabant?

24 mei 2022
Herstel, vernieuwing en groei

Ook kunstenaars hebben perspectief nodig

Directeur Henri Swinkels over de weerbaarheid van makers, kunstenaars en de gehele culturele sector. Ook benadrukt hij het belang van perspectief.

21 december 2021
Ook kunstenaars hebben perspectief nodig

Cultuur in het regeerakkoord

Een vorm van erkenning zou je kunnen zeggen. Het nieuwe regeerakkoord noemt cultuur van wezenlijk belang voor onze samenleving.

17 december 2021
Cultuur in het regeerakkoord

Praat mee over nieuw beleid provincie

Via levendigbrabant2030.nl nodigt de provincie de inwoners van Brabant uit om mee te denken over o.a. cultuurbeleid.

22 november 2021
Praat mee over nieuw beleid provincie

De verkenners gaan op pad

De eerste verkenners zijn Joy’s van Lieshout, Jacques Jeannau Jean Louis en Mandela Wee Wee en zij starten met het thema Diversiteit & Inclusie.

27 september 2021
De verkenners gaan op pad

Cultuur is wel/niet essentieel

We kunnen best een dagje zonder cultuur, dus cultuur is niet essentieel, zo redeneerde minister Hugo de Jonge. Maar zo simpel is het niet.

21 juni 2021
Cultuur is wel/niet essentieel

BrabantStad sluit cultuurconvenant met minister

Er zijn convenanten gesloten tussen het ministerie van OCW en de veertien stedelijke cultuurregio’s over de gezamenlijke beleidsprioriteiten in de periode 2021–2024.

23 april 2021
BrabantStad sluit cultuurconvenant met minister

Een pas de deux voor politiek en cultuur

Is het cultuurbestel gebaat bij depolitisering? Moeten politiek en cultuur juist meer samenwerken? In Boekman 126 opent Henri Swinkels de dans.

7 april 2021
Een pas de deux voor politiek en cultuur

Brabant bezorgd over gehavende culturele sector

Veel Brabanders maken zich zorgen over de culturele sector. Terecht, want uit onderzoek blijkt het een van de hardst getroffen sectoren te zijn.

9 maart 2021
Brabant bezorgd over gehavende culturele sector

Het Landelijke Cultuurdebat

Bekijk hier de registratie van Het Landelijke Cultuurdebat.

8 februari 2021
Het Landelijke Cultuurdebat

Provincie wil minder bijdragen aan cultuureducatie en -participatie

Het college van Gedeputeerde Staten heeft besloten de subsidie van Kunstloc Brabant gefaseerd af te bouwen.

22 januari 2021
Provincie wil minder bijdragen aan cultuureducatie en -participatie

Het verdriet van Brabant

Onze vertrekkende directeur-bestuurder Chris van Koppen deelt zijn bevindingen over het Beleidskader Vrije Tijd, Cultuur en Sport 2021-2022.

22 januari 2021
Het verdriet van Brabant

Evaluatie impulsgeldenprogramma door adviesbureau Berenschot

Uit de onafhankelijke evaluatie in opdracht van Provincie Noord-Brabant blijkt dat de impulsgelden een effectieve investering in de cultuursector zijn.

18 januari 2021
Evaluatie impulsgeldenprogramma door adviesbureau Berenschot

Essay | De gave van de verbeelding

Chris van Koppen betoogt dat we het verhaal over de waarde van cultuur moeten vertellen langs een economische, een creatieve en een mythische lijn.

5 januari 2021
Essay | De gave van de verbeelding

BrabantStad gereed voor twee nieuwe jaren samenwerken

Bekijk het magazine over de resultaten van twee jaar samen bouwen aan een sterk kunst- en cultuurklimaat.

11 december 2020
BrabantStad gereed voor twee nieuwe jaren samenwerken

Henri Swinkels nieuwe directeur-bestuurder Kunstloc Brabant

Met veel genoegen maakt Kunstloc Brabant bekend dat Henri Swinkels per 1 januari in dienst treedt als directeur-bestuurder van Kunstloc.

1 december 2020
Henri Swinkels nieuwe directeur-bestuurder Kunstloc Brabant

Zonder bezoekers geen herstel

Blijvend investeren in de Brabantse cultuur- en vrijetijdssector is essentieel. Een gezamenlijke oproep aan overheden en bedrijfsleven.

30 oktober 2020
Zonder bezoekers geen herstel

Aftrap Panorama Brabant | gesprek van de toekomst

Op 29 oktober trappen we af met een bijeenkomst waarbij de thema’s bouwen, gelijke kansen, leren en innoveren centraal staan.

8 oktober 2020
Aftrap Panorama Brabant | gesprek van de toekomst

Brabander wil rijk en gevarieerd cultureel aanbod

Waar staan we in Brabant na de adviezen voor de BIS en BrabantStad subsidies? Onze directeur Chris van Koppen kijkt door zijn ooghaartjes.

23 juni 2020
Brabander wil rijk en gevarieerd cultureel aanbod

BrabantStad investeert in cultuur in Brabant

In de eerste door BrabantStad afgestemde subsidieregelingen gaat er ruim € 9,9 miljoen subsidie per jaar naar 53 Brabantse instellingen.

18 juni 2020
BrabantStad investeert in cultuur in Brabant

Liveblog: Corona en de culturele sector

Dit live-blog is beëindigd. We houden je voortaan op de hoogte via Trends & Ontwikkelingen.

15 juni 2020
Liveblog: Corona en de culturele sector

Eén gezamenlijke aanvraag voor CmK 2021-2024

Aan Kunstloc Brabant en de partnerorganisaties van BrabantStad de taak om een gezamenlijke aanvraag te schrijven.

9 juni 2020
Eén gezamenlijke aanvraag voor CmK 2021-2024

Reacties op coalitieakkoord Brabant

Het bestuursakkoord van VVD, CDA, Lokaal Brabant en FvD laat een koerswijziging zien voor kunst en cultuur. We verzamelden de reacties.

8 juni 2020
Reacties op coalitieakkoord Brabant

Brabant verdubbelt in de Basisinfrastructuur

Het aantal Brabantse organisaties in de BIS stijgt van 6 naar 12, en mogelijk 13. Een mooi resultaat voor Regioprofiel BrabantStad.

5 juni 2020
Brabant verdubbelt in de Basisinfrastructuur

Proeftuin Internationalisering in beeld

Vanuit de 112 initiatieven in de proeftuin zijn er samenwerkingsverbanden met 43 verschillende landen, op alle continenten.

28 mei 2020
Proeftuin Internationalisering in beeld

Cultuur: een Brabantse kernwaarde 

Wij hebben het nieuwe bestuursakkoord van de provincie aandachtig gelezen. Ons vallen een aantal zaken op. Een korte samenvatting.

14 mei 2020
Cultuur: een Brabantse kernwaarde 

Tussentijdse balans Impactloket op Brabant Cultureel

Culturele instellingen in Noord-Brabant lijden 15 miljoen euro schade, tot nu toe. Emmanuel Naaijkens bevroeg onze adviseur Teun van Irsel over zijn bevindingen.

6 mei 2020
Tussentijdse balans Impactloket op Brabant Cultureel

De herontdekking van creativiteit

De corona-crisis brengt veel onzekerheid, verdriet en angst. Maar nu al zien we hoeveel creativiteit het in ons losmaakt. We laten een enorme veerkracht zien. En wat opvalt: onze veerkracht drijft op creativiteit.

23 april 2020
De herontdekking van creativiteit

Laat de jeugd vanaf 29 april ook buiten kunst maken!

Maak niet alleen buitensport en -spel, maar ook kunst weer mogelijk voor de jeugd! Die oproep doet het culturele veld aan kabinet en gemeenten in reactie op de versoepeling van de corona-maatregelen.

22 april 2020
Laat de jeugd vanaf 29 april ook buiten kunst maken!

BrabantStad voert krachtig pleidooi voor meer Brabantse instellingen in BIS

BrabantStad reageerde op de aanvragen uit onze regio voor de landelijke basisinfrastructuur 2021 - 2024.

23 maart 2020
BrabantStad voert krachtig pleidooi voor meer Brabantse instellingen in BIS

Corona Impactloket

Wat is de impact van het Coronavirus op de culturele sector? Kunstloc komt met het Corona Impactloket.

18 maart 2020
Corona Impactloket

Kabinet kondigt maatregelen aan om ondernemend Nederland te ondersteunen

Maatregelingen voor ondernemend Nederland verzacht ook pijn in de culturele sector.

18 maart 2020
Kabinet kondigt maatregelen aan om ondernemend Nederland te ondersteunen

Coronacrisis raakt culturele sector hard

Musea en theaters sluiten hun deuren en culturele evenementen worden en masse afgezegd. Hoe kunnen we het culturele veld steunen in deze tijd?

13 maart 2020
Coronacrisis raakt culturele sector hard

Update Brabantstad-samenwerking Cultuureducatie met Kwaliteit

Beleidsmedewerkers, huidige penvoerders en uitvoerende intermediairs cultuureducatie spraken samen over penvoering, inhoud en verbreding van de CmK-regeling.

15 januari 2020
Update Brabantstad-samenwerking Cultuureducatie met Kwaliteit

Meerjarensubsidies gepresenteerd

Door de samenwerking in Regioprofiel-verband zijn er nu vijf op elkaar afgestemde regelingen: van de Provincie, Breda, Eindhoven, ’s‑Hertogenbosch en Tilburg.

27 november 2019
Meerjarensubsidies gepresenteerd

Verbinding M7-gemeenten en BrabantStad

De eerste bijeenkomst tussen BrabantStad en de M7 in het kader van het regioprofiel was volgens alle aanwezigen succesvol.

29 oktober 2019
Verbinding M7-gemeenten en BrabantStad

Proeftuin Internationalisering: de stand van zaken

Nadenken over plannen voor gezamenlijk beleid met als doel de regio nog zelfbewuster, aantrekkelijker en internationaler te maken.

9 september 2019
Proeftuin Internationalisering: de stand van zaken

Reactie BrabantStad op uitgangspuntenbrief

BrabantStad is blij met de voorgestelde vernieuwing en verbreding van het cultuurbeleid van het ministerie, de aandacht voor design, waaronder het Futurelab design en technologie, en investeringen in cultuur.

3 juli 2019
Reactie BrabantStad op uitgangspuntenbrief

Minister van Engelshoven presenteert uitgangspunten in LocHal

Vandaag presenteerde minister Ingrid van Engelshoven in de LocHal haar uitgangspuntenbrief voor de komende beleidsperiode onder de titel: Cultuurbeleid 2021 – 2024: Cultuur voor iedereen.

11 juni 2019
Minister van Engelshoven presenteert uitgangspunten in LocHal

Brief aan minister Van Engelshoven

De Raad van Twaalf reageerde in een brief aan minister van Engelshoven op het advies dat de Raad voor Cultuur onlangs uitbracht over het cultuurbestel na 2020.

29 mei 2019
Brief aan minister Van Engelshoven

Opinie: Cultuur voor iedere Brabander

Gemeentes in geldnood grijpen makkelijk naar de subsidiekraan voor kunstencentra. Eefje Sperber, dochter van de eerste directeur van de Goirlse muziekschool, waarschuwt dat daardoor de toegankelijkheid van cultuureducatie in het gedrang komt.

21 mei 2019
Opinie: Cultuur voor iedere Brabander

OCW steunt internationalisering BrabantStad

BrabantStad ontvangt €400.000 van het ministerie van OCW voor de proeftuin Internationalisering. Dit voorstel is onderdeel van het regioprofiel Brabant Maakt Het!

17 mei 2019
OCW steunt internationalisering BrabantStad

Update werkgroep harmonisatie regioprofiel

De Werkgroep bereidt een nieuwe gezamenlijke subsidieregeling voor voor een deel van de culturele organisaties die bij meer dan één overheid aanvragen voor de periode 2021-2024.

15 mei 2019
Update werkgroep harmonisatie regioprofiel

Raad voor Cultuur bevestigt koers Brabant

Twee weken geleden bracht de Raad voor Cultuur aan de minister zijn advies uit over het cultuurbestel na 2020. Kunstloc Brabant is blij met het advies.

7 mei 2019
Raad voor Cultuur bevestigt koers Brabant

Maak van Brabant een hotspot van culturele ontwikkeling

Kunstloc Brabant heeft in een brief aan de Informateur en Statenleden van de Provincie Noord-Brabant opgeroepen om de beweging die de afgelopen jaren is ingezet in het cultuurbeleid van de provincie de komende vier jaar te blijven faciliteren en hierin haar rol en verantwoordelijkheid te pakken.

8 april 2019
Maak van Brabant een hotspot van culturele ontwikkeling

Aan de slag met het Regioprofiel

Brabant Maakt Het is de titel van het regioprofiel van BrabantStad, zoals het in november 2018 op de burelen van het ministerie van OCW lag. Nu gaat de taskforce BrabantStad aan de slag met de operationalisering.

15 maart 2019
Aan de slag met het Regioprofiel

Opinie | Drie speerpunten voor provinciaal cultuurbeleid

Kunst en cultuur zijn geen hobby maar noodzakelijk en onvermijdelijk voor de samenleving, stelt Chris van Koppen in een opiniestuk op Cultureel Kapitaal.

15 maart 2019
Opinie | Drie speerpunten voor provinciaal cultuurbeleid

Blog | Kunst en cultuur in een verdeelde samenleving

De fusie van Kunstbalie en bkkc maakt het mogelijk de dienstverlening aan de culturele sector en overheden efficiënter, vollediger en flexibeler te maken. Chris van koppen blogt over zijn visie op vernieuwing en continuïteit.

22 december 2018
Blog | Kunst en cultuur in een verdeelde samenleving

Brabant stuurt regioprofiel cultuur naar minister

Brabant is een regio van makers, een innovatieve culturele regio. De provincie staat in de top 5 van Europese kennis- en innovatieregio’s en wil deze positie verstevigen met een hogere kwaliteit van leven.

10 oktober 2018
Brabant stuurt regioprofiel cultuur naar minister

Input culturele veld uit de regio van belang bij nationaal cultuurbeleid

Het ministerie van OCW heeft samenwerkende overheden uitgenodigd om regioprofielen op te stellen. Ook BrabantStad zet de gezamenlijke ambitie op papier. Input vanuit het culturele veld is hierbij van groot belang.

14 september 2018
Input culturele veld uit de regio van belang bij nationaal cultuurbeleid

Blog | Waarde van cultuur

Op 18 juni presenteerden we het eerste rapport van de Waarde van Cultuur en daar zijn we trots op. Lees in Jennekes blog over het spannende traject voor publicatie en presentatie en over hoe we verder gaan.

4 juli 2018
Blog | Waarde van cultuur

Eerste rapport Waarde van Cultuur gepresenteerd

Het PON, Telos, de Boekmanstichting, Pyrrhula Research Consultants en Kunstloc Brabant presenteerden de eerste uitkomsten van de tweejaarlijkse monitor Waarde van Cultuur. “Dit rapport bevat veel data, maar uiteindelijk draait het erom: wat doen we hier nu mee? Hoe pakken we hier op door?”

19 juni 2018
Eerste rapport Waarde van Cultuur gepresenteerd