Muziek in de zorg - een krachtig medicijn

Wat is het algemene belang van muziek in de zorg?

Jacqueline: “Wanneer je ziek bent, kom je onvermijdelijk terecht in de rol van patiënt. Dit is een rol die niemand graag toebedeeld krijgt. Mensen hebben de behoefte erkend te worden op menselijk niveau en muziek kan dit tot stand brengen. De connectie tussen luisteraar en muzikant waarbij woorden overbodig zijn, heeft een grote helende werking. De rol van patiënt kan dan even losgelaten worden.”

Sytze: “Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat muziek een positieve werking heeft op zowel de patiënt als familie van de patiënt. Rustige muziek zorgt ervoor dat de bloeddruk daalt en hartslag en ademhaling rustiger worden. Dit heeft een positieve werking op de pijn en angst die een patiënt ervaart, waardoor er minder pijnmedicatie nodig is.”

Maartje: “Niet alleen de patiënt en naaste familie hebben hier baat bij, maar ook het zorgpersoneel. Muziek heeft de potentie om de kwaliteit van de zorg op structurele basis te verbeteren. Het is mijn missie om muziek onderdeel te maken van de basiszorg zodat zorgprofessionals snappen hoe je door middel van het zingen of neuriën van een eenvoudig liedje of melodietje het welzijn van de persoon waarvoor je zorgt verbetert.”

Hoe pas je dit toe in tijden van de coronacrisis?

Maartje: “Ik werk vooral met mensen met geheugenproblemen en dementie. Met mijn Zing-Cirkel-Online – zanggroepen waar ik voorheen live mee aan de slag ging – neem ik nu iedere week een video op met een aantal laagdrempelige liedjes die mensen kunnen meezingen. Daarnaast ben ik de e-learning ‘Ik zing in de zorg’ aan het opzetten, waar ik in 6 compacte lessen zorgpersoneel handvatten bied hoe ze zang kunnen integreren in hun dagelijkse werkzaamheden op de werkvloer. Deze zal halverwege juni klaar zijn, mensen kunnen zich hiervoor inschrijven op mijn website https://maartjedelint.com.”

Sytze: “MuzIC brengt muziek bij de patiënt aan bed op verschillende IC-afdelingen in Nederlandse ziekenhuizen. Ten gevolge van de crisis heeft MuzIC haar activiteiten op de IC’s 3 maanden gepauzeerd. Nu de grote piek achter de rug is, gaan we in overleg met verschillende ziekenhuizen weer aan de slag. Momenteel bieden we livestreams aan zodat verpleegkundigen met de iPad langs kunnen gaan bij patiënten. De livestream kan ook achteraf worden teruggekeken.”

Jacqueline: “In 2019 zijn wij gestart met Bach Kliniek. Een violist, cellist, klavecinist, pianist, organist of accordeonist geeft een 1-op-1 concert in een afgesloten ‘behandelkamer’ gebaseerd op de vraag hoe de luisteraar zich op dat moment voelt en zou willen voelen. Het is een methode om vorm te geven aan emoties als angst, dankbaarheid en rouw zodat deze gevoelens kunnen worden verwerkt en gekanaliseerd. Begin dit jaar werd duidelijk dat al deze voorstellingen zouden worden afgelast. In een paar weken tijd hebben we Bach Kliniek Online gerealiseerd. Daarnaast bieden we in samenwerking met de IC-afdeling van het EZT (Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis) Bach Kliniek LIVE aan waarbij patiënten een online privésessie kunnen ervaren met een muzikant en instrument naar keuze. Momenteel zijn we bezig om dit project verder uit te rollen naar andere ziekenhuizen, maar ook verzorgingstehuizen en hospices. Organisaties kunnen een aanvraag doen via info@soundingbodies.com.”

Wat brengen deze initiatieven voor patiënten, hun familie en het zorgpersoneel?

Jacqueline: “Een IC-afdeling is een hoogtechnologische omgeving waar medewerkers momenteel ook nog eens in beschermende en oncomfortabele pakken rondlopen. De Bach Kliniek Online brengt weer wat menselijkheid terug op de afdeling. Het is een manier om emoties te verwerken zonder dat je deze onder woorden hoeft te brengen. We brengen bijzondere en persoonlijke ontmoetingen, we komen virtueel even op bezoek. Sander van de Laar (SEH-verpleger): “Na een dienst ben je afgepeigerd op psychisch vlak, je krijgt zoveel ongestructureerde input dat je gewoon ‘vol’ zit. Je wordt op alle manieren overprikkeld. Muzikale begeleiding kan zorgen dat je weer wat rust ervaart en een soort reset krijgt.” Maar ook voor patiënten die angsten ervaren, doordat ze bijvoorbeeld lang in slaap zijn gehouden en weinig vertrouwen hebben in het functioneren van het eigen lichaam, kan muziek van grote toegevoegde waarde zijn.”