Zoek bijvoorbeeld naar een activiteit of pagina

“Creativiteit en de mogelijkheid om verder dan je eigen neus te kijken: dát leren ze van zo’n voorstelling. En daar hebben ze nog hun hele leven plezier van”, zegt juf Els van basisschool ‘t Ven uit Rosmalen. Samen met haar groep 1/2 bezoekt ze ‘De Paraplu’, een muzikale kindertheatervoorstelling. Wat maakt deze voorstelling nu eigenlijk zo leerzaam voor kinderen? Je leest het in dit artikel.

- Geschreven door Iris van den Boezem, foto's door Jan Hordijk

Maandagochtend vroeg: in de Bossche Verkadefabriek worden de laatste restanten van festival November Music opgeruimd, terwijl via de achteringang een groep van zo’n tachtig vrolijk zingende kleuters het pand binnenloopt. Ze bezoeken vandaag muziektheatervoorstelling De Paraplu. De voorstelling gaat over het kleine zwarte hondje Quibus, gespeeld door sopraan Klaartje van Veldhoven, die zich door een enorme rode paraplu laat meevoeren naar allerlei exotische oorden. Daar ontmoet hij allerlei andere dieren: giraffen, flamingo’s en zelfs een walvis. Muziek speelt een belangrijke rol in het stuk: naast zang van Klaartje is er een cello (door Susanne Rosmolen), percussie/vibrafoon (door Jeroen Geevers) en een accordeon (door Renée Bekkers). De voorstelling is gebaseerd op het gelijknamige prentenboek van Ingrid en Dieter Schubert, uitgegeven door Lemniscaat.

Verbeeldingskracht

Vader Bram is mee als begeleider. Wat vindt hij ervan dat zijn kinderen met school naar zo’n voorstelling gaan? “Op deze school doen ze veel aan cultuur. Ze gaan bijvoorbeeld ook naar musea en ze maken muziek op in de klas. Super belangrijk voor hun ontwikkeling, denk ik”, laat hij met een brede glimlach weten. “Ook, of misschien juist, op zo’n jonge leeftijd. Ze merken dat er heel veel meer is dan televisie alleen. En daar word ik dan weer heel blij van.” Inmiddels staan de kinderen netjes twee aan twee opgesteld om de zaal in te gaan. Stevig houden ze elkaars handen vast. Bram lacht: “Maar ook het bezoek aan zo’n theater op zich, da’s natuurlijk reuze interessant.”De voorstelling is begonnen. De kleuters wijzen, stoten elkaar aan, wiebelen, stampen, roepen: een uur lang zijn ze volop met de voorstelling bezig. Als hondje Quibus in de oceaan terecht komt, doen de muzikanten een golf na. “Doe maar mee”, roept celliste Susanne. Met de handen in de lucht golven de kinderen mee, van links naar rechts en terug op zee. Ze zijn er even echt bij: daar op zee, met die lieve, eigenwijze Quibus.

Klassieke muziek, net even anders

“Kinderen van deze leeftijd zeggen meteen wat ze vinden, wat ze zien. Ze laten zich nog heel makkelijk meevoeren in zo’n fantasiewereld, merk ik. En daarom werkt dit bij hen erg goed”, legt Renée Bekkers na de voorstelling uit. Op scholen is het vaak vechten om aandacht: kinderen moeten al zoveel. Daardoor is er niet altijd ruimte voor klassieke muziekinstrumenten. De juf of meester kan er niet mee overweg en geld om een freelance muzikant in te huren, is er niet. “Met deze voorstelling laten we ze muziek ervaren via theater. Dat is iets nieuws voor ze”, vervolgt Renée. Met die instrumenten kun je veel meer dan alleen maar oude stukken spelen. “Muziek wordt overal gebruikt, bijvoorbeeld ook bij films of televisieprogramma’s. Maar doordat kinderen de instrumenten nu zien, krijgen ze er een gevoel bij. Hé, dat geluid komt uit dat instrument.”

Allemaal paraplu’s

Na de voorstelling heeft een groepje kinderen zich om Renée verzameld. Ze moesten eigenlijk enorm naar de wc, maar nu is hun aandacht dankzij de juf gevestigd op de instrumenten en attributen op het podium. “Wat vinden jullie ervan, dat je dit allemaal zelf kunt bedenken?” vraagt ze. Een meisje met lange vlechten steekt enthousiast trappelend haar vinger op: “Ik vond het zó mooi!”. Juf Els reageert: “Ik vond het ook heel mooi. En weet je waarom? Alle dieren zijn van paraplu’s gemaakt. Leuk hè?”, zegt ze, wijzend op de grote grijze paraplu. “Dat is de walvis, en die groene daar, dat waren net de krokodillen.” Naast haar begint een vrolijke jongen met roze wangen breed te grijnzen: “Wij hebben thuis óók paraplu’s! Ik ga thuis ook walvis spelen en dan krijgt mijn zusje een walvisknuffel van mij.”

De voorstelling De Paraplu is bedacht door Nicoline Soeter en Klaartje van Veldhoven, en wordt gespeeld door Renée Bekkers (van accordeongezelschap Toeac), Jeroen Geevers en Susanne Rosmolen. Regie en script door Annechien Koerselman, tekst door Floortje Schoevaart en scenografie door Calle de Hoog. Mede mogelijk gemaakt door Stichting Accordion for Art, Fonds Podiumkunsten en Amsterdams Fonds voor de Kunst. Accordeongezelschap Toeac heeft verder jarenlang voorstellingen gespeeld voor het primair onderwijs, als onderdeel van KunstSelect.  Meer informatie vind je op deze website.

MEST geeft culturele gezelschappen en instellingen die voorstellingen en projecten ontwikkelen voor Brabantse scholen via deze artikelenreeks een podium. Eerder verscheen in deze reeks al artikelen over Brabant Menu, over dansers Helma Melis en Batja ten Kortenaar, over De Pont en Design Museum Den Bosch en over Breda Photo. Makers of scholen die graag advies willen over cultuureducatie op scholen kunnen hiervoor terecht bij Olivier de Jong, adviseur cultuureducatie bij Kunstloc Brabant.

Iris van den Boezem

Freelance redacteur en tekstschrijver

cultuureducatie

Theater als oplossing voor een moeilijke groepsdynamiek: ‘om elkaar lachen in plaats van uitlachen’

Theaterdocent Michel Verdaasdonk over het verbinden van theater met sociale vaardigheden en burgerschap.

11 juni 2025
Theater als oplossing voor een moeilijke groepsdynamiek: ‘om elkaar lachen in plaats van uitlachen’

Brabants muziekonderwijs klinkt steeds zachter

Muziekonderwijs verdwijnt in veel gemeenten langzaam uit beeld als essentieel onderdeel van de ontwikkeling van kinderen.

5 juni 2025
Brabants muziekonderwijs klinkt steeds zachter

Handvatten om cultuuronderwijs stevig te verbinden met andere vakken

Basisscholen in Land van Cuijk integreren kerndoelen wereldoriëntatie, cultuureducatie en burgerschap in lessen.

4 juni 2025
Handvatten om cultuuronderwijs stevig te verbinden met andere vakken

Cultuur op het mbo: verbinding met jezelf en elkaar

Cultuureducatie is op mbo-scholen nog erg onderbelicht. Het Koning Willem I College in Den Bosch is daarom gestart met een pilotproject.

26 mei 2025
Cultuur op het mbo: verbinding met jezelf en elkaar

Blog | Wollig taalgebruik

Adviseur Masha Meegdes blogt over wollige woorden en het belang van heldere communicatie.

21 mei 2025
Blog | Wollig taalgebruik

Cultuureducatie op speciaal basisonderwijs: “Leerlingen ontdekken hun kracht”

Stel je eens voor: je bent een jong kind en steeds weer merk je dat je niet mee kunt met leeftijdsgenootjes. Hoe is dat?

20 mei 2025
Cultuureducatie op speciaal basisonderwijs: “Leerlingen ontdekken hun kracht”

Hoe zit het mbo in elkaar?

Mbo studenten verschillen in leeftijd, opleidingsniveau, achtergrond en leerroute. Dat vraagt om maatwerk in culturele programma’s.

16 mei 2025
Hoe zit het mbo in elkaar?

Stimuleringsbudget co-creatie

Stimuleringsbudget voor scholen met een vraagstuk rondom cultuureducatie en burgerschap.

6 mei 2025
Stimuleringsbudget co-creatie

Verruwing rondom jeugdtheater. Hoe is dat in Brabant?

Theatermakers willen maatschappelijke thema’s aankaarten, maar stuiten ook vaak op weerstand van leerlingen, scholen en ouders.

29 april 2025
Verruwing rondom jeugdtheater. Hoe is dat in Brabant?

Pionieren in het gespecialiseerd onderwijs

Hoe kunnen leerlingen van het gespecialiseerd onderwijs kunst en cultuur buiten school ontdekken? Pioniers delen hun succesmomenten.

11 maart 2025
Pionieren in het gespecialiseerd onderwijs

Cultuureducatie en gespecialiseerd onderwijs

Wat kan cultuureducatie betekenen voor het gespecialiseerd onderwijs (SO, VSO, SBO, PRO)? Welk aanbod is er?

6 maart 2025
Cultuureducatie en gespecialiseerd onderwijs

Cultuureducatie geborgd op De Boemerang

Op basisschool De Boemerang in Zevenbergen is cultuureducatie geen losse activiteit, maar een stevig verankerd onderdeel van het onderwijs.

6 maart 2025
Cultuureducatie geborgd op De Boemerang