Kan kunst de aanjager zijn voor vernieuwing in opgaves die er in ons landschap liggen op provinciaal niveau? En hoe kan verbeeldingskracht leidend blijven in de agenda voor duurzame innovatie naast alle regelgeving? Enkele vragen die aan bod kwamen in het panelgesprek over Anderzijds A67, het integrale ontwerp van kunstenaar Paul de Kort en zijn team voor een geluidswering tussen de snelweg A67 en de Strabrechtse Heide, tijdens het Energiefestival 2022.
Panelgesprek op Energiefestival
Anderzijds A67 is een verbindend ontwerp. Deze 2,5 kilometer lange klimaatcorridor bevat beleving (ruimtelijke kwaliteit), energieopwekking en ecologische voordelen die bijdragen aan natuur- en landschapsverbetering. Maar hoe kom je nu verder met zo’n ontwerp? Gespreksleider Paul Roncken, landschapsarchitect en adviseur ruimtelijke kwaliteit van de provincie Utrecht, leidt de zaal en het panel soepel door de vervolgstappen en dilemma’s heen. Het panel bestaat uit kunstenaar Paul de Kort, Michiel Hendrikx, beleidsadviseur gemeente Heeze-Leende, Angèle Reinders, professor duurzame energiesystemen aan de TU Eindhoven en TU Twente, Jan Janse van Staatsbosbeheer en Hermelinde van Xanten, adviseur bij Kunstloc Brabant.
Regelgeving en andere hobbels
De klimaatcorridor ligt op het grensvlak van de obstakelvrije zone van Rijkswaterstaat en het Natura 2000-gebied van Staatsbosbeheer in gemeente Heeze-Leende. Bij de concretisering loop je tegen allerlei praktische bewaren aan op het gebied van regelgeving. Zijn alle grondeigenaren betrokken en bereid om de handen ineen te slaan? Wie betaalt de kosten? Wie is verantwoordelijk voor de geluidswering, en wie doet het onderhoud? Michiel Hendrikx geeft aan dat hij zeker hobbels verwacht, maar dat dit ontwerp er juist is om bestuurders en grondeigenaren enthousiast te maken over de mogelijkheden.
Kansen
Vanuit de zaal komt de suggestie om de klimaatcorridor langer te maken. Over de gemeentegrenzen heen. Dan liggen er betere mogelijkheden voor energieopwekking. “Als we niet alle plekken benutten, gaat het licht nog eens uit in Nederland.” Ook ziet de zaal daarbij commerciële kansen. Je kunt bijvoorbeeld oplaadmogelijkheden voor auto’s opnemen. Een commerciële businesscase kan bijdragen aan een succesvolle financiële realisatie van het totale project.
Samenwerken in slimme regio
In de regio zijn meerdere initiatieven die te maken hebben met vernieuwing, mobiliteit en duurzaamheid. Een deel van de A67 is bijvoorbeeld onderdeel van SmartwayZ.nl, het innovatieve mobiliteitsprogramma van Zuid-Nederland. Anderzijds A67 past daar goed in. Gemeente Eindhoven is druk bezig met Brainport Avenue. Er liggen kansen om gezamenlijk de regio uit te venten als slimme regio. Ook is de zaal van mening dat de provincie een rol kan spelen om dit soort projecten makkelijker uitvoerbaar te maken. Kunnen er geen overkoepelende eisen worden opgesteld over hoe we omgaan met de inrichting van de omgeving?
Pilot
Het idee om 2000 meter van de corridor aan te leggen om de eerste hobbels te overbruggen en het ontwerp tastbaar te maken wordt enthousiast ontvangen. De zaal vindt het goed om dit soort initiateven een kans te geven en in de praktijk te testen wat de mogelijkheden en effecten zijn. Om de effecten te kunnen meten, is het echter beter om het proeftraject langer te maken dan 2000 meter. Anders krijg je alleen een soort decorstuk. Ook kan het interessant zijn om te kijken of er nog vernieuwingen uit de andere ontwerpen van de Design challenge bruikbaar zijn.
Vervolgstappen
Terug bij de vraag of de verbeeldingskracht leidend kan blijven. Het kan in ieder geval een middel zijn om anderen te overtuigen. Het kan de aanjager zijn. De gemeente Heeze-Leende is in gesprek met buurtgemeenten en met Rijkswaterstaat. Ook is er een vervolgafspraak met Jan Janse van Staatsbosbeheer gepland. Na de intentieverklaring van diverse gemeenten voor de totstandkoming van de klimaatcorridor op 9 december, kijkt Kunstloc Brabant met de werkgroep Anderzijds A67 wat de vervolgstappen kunnen zijn.
Onze energie, ons landschap
Naast het panelgesprek presenteerde Kunstloc Brabant alle ontwerpen uit de Design challenge Onze Energie, Ons Landschap in een informatieve expositie. De expo laat goed zien wat de kracht van de verbeelding toevoegt aan integrale oplossingen voor duurzame energie en natuurbehoud. Vanuit andere perspectieven kijken levert concrete innovatieve ideeën op die bijdragen aan duurzaamheid voor mens en natuur.
Meer weten over kunst als aanjager voor maatschappelijke opgaves?
Neem contact met ons op.
