Al het cultuurnieuws uit Brabant en de rest van Nederland op een rijtje. Wil je wekelijks een overzicht van deze Trends & Ontwikkelingen ontvangen per mail? Meld je dan aan voor onze Trends & Ontwikkelingen nieuwsbrief!
Trends & Ontwikkelingen
Alle artikelen
Muziekpsycholoog Waldie Hanser promoveerde begin van dit jaar met zijn proefschrift ‘The Consoling Power of Music: The Role of Emotions and Musical Aspects’ aan de Universiteit van Tilburg op ‘het troostende vermogen van muziek’. Uit zijn onderzoek blijkt dat mensen muziek als meest troostend noemen in vergelijking met andere troostrijke gedragingen, zoals huilen, eten, warme kleding, gebruik van drank en drugs en troost zoeken bij anderen. Hoe zit dat precies? ‘Dit specifieke onderzoek vond plaats onder radioluisteraars, in de periode rond de Top2000. Luisteraars vonden de muziek, de teksten en de herinneringen die muziek oproept erg troostend. ‘Met de komst van mobiele telefoons en diensten als Spotify is muziek altijd en overal beschikbaar voor ons. Mensen waarbij je troost zoekt, zoals vrienden, naasten of een geliefde, zijn dat door omstandigheden misschien niet altijd. ‘Anders dan bij een troostend gesprek met een vriend of vriendin, weet je bij muziek bovendien precies wat er gaat komen, dat voelt heel vertrouwd. Misschien wacht je zelfs op één bepaald woord of een zin. Een vriend kan in een gesprek plotseling iets zeggen dat je niet verwacht, of wellicht moeilijk vindt. Daarom kan muziek luisteren prettiger zijn.’
02-05-2023,
Bron: Univers
STOMP is het independent platform van NVPI en zet zich in voor de Nederlandse onafhankelijke platenlabels. Het platform wil independents vertegenwoordigen en promoten op nationaal niveau, maar ook verenigen en informeren. EB spreekt met coördinator Koen Beerkens, Guillaume Warmerdam van LAB Music en Marcel Duzink van Excited About Music over het belang en de toekomst van STOMP.
02-05-2023,
Bron: Entertainment Business
Rik Peters is de nieuwe directeur van het Bredase poppodium Mezz. Hij volgt in september van dit jaar Frank van Iersel op, die vanwege zijn pensionering Mezz gaat verlaten. Tot en met 2022 deed Peters ruime ervaring op als directeur van een Bredaas IT bedrijf. Daarnaast is hij al bijna 25 jaar actief binnen de culturele sector. Vanaf 2017 organiseert hij onder de noemer Curated by dance-events in Paradiso en Melkweg te Amsterdam. En vanaf 2020 is hij voorzitter (en later directeur) van Popmonument, een festival dat popmuziek programmeert op bijzondere erfgoedlocaties in Breda en diverse andere steden. Een nieuw meerjarenbeleidsplan, de doorontwikkeling van de Kleine Zaal, talentontwikkeling en het aantrekken van meer jongeren zijn belangrijke aspecten waar hij zich op zal gaan richten.
02-05-2023,
Bron: 3voor12.vpro
Op 13 april heeft Snapchat aangekondigd dat zij maar liefst 512 nieuwe muzieklicentiedeals hebben afgesloten met muziekrechtenhouders over de hele wereld, waaronder in Nederland met BumaStemra. Deze nieuwe deals zijn een aanvulling op de bestaande partnerships met grote en onafhankelijke platenmaatschappijen en muziekuitgevers over de hele wereld, waaronder Universal Music Group, Sony Music Entertainment, Warner Music Group en nog 9000 andere onafhankelijke muziekuitgevers en labels. Het toevoegen van lokale artiesten en hun muziek aan de Snapchat Sounds-bibliotheek biedt grote voordelen voor zowel opkomende als gevestigde artiesten. Wanneer vrienden een Snap sturen waaraan een gelicenseerde Sound is toegevoegd, kan dit gezien worden als een muziekaanbeveling van vriend tot vriend. Door de muziek van Sounds uit te breiden, maakt Snapchat het nog makkelijker voor Snapchatters om nieuwe muziek in het genre waar ze van houden te ontdekken, te creëren en te delen. Dit geeft Snapchatters nog meer creatieve vrijheid, vooral in combinatie met Snapchats augmented reality Lens-mogelijkheden. De deal met BumaStemra stelt Snapchat in staat om muziek van BumaStemra leden beschikbaar te stellen op hun Snapchat Sounds-bibliotheek, zodat gebruikers van SnapChat repertoire van BumaStemra leden kunnen gebruiken in berichten en Snaps. Het is de eerste deal van BumaStemra met het platform en de licenties dekken meer dan 160 gebieden. BumaStemra zegt te blijven samenwerken met SnapChat om het partnerschap uit te bouwen en er continu informatie uitgewisseld wordt om muziekmakers te kunnen informeren over het gebruik van muziek op het platform.
02-05-2023,
Bron: BumaStemra
Sena boekte in 2022 een recordomzet in zijn 30-jarig bestaan. Nog nooit waren de gefactureerde- en ontvangen licentie-inkomsten zo hoog. Als gevolg hiervan zal de repartitie aan rechthebbenden van Sena stijgen naar het niveau van voor de coronajaren. De totale gefactureerde licentie-inkomsten bedroegen € 80,2 miljoen. Dit is een stijging van 22 procent ten opzichte van 2021. Naast de beëindiging van de coronamaatregelen waardoor winkels, horecaondernemingen en andere openbare gelegenheden de deuren weer openden, is de RAAP-toeslag een belangrijke factor voor de groei. Door de recordomzet namen de doorbetalingen aan de rechthebbenden van Sena toe. De daling van de licentie-inkomsten gedurende de coronaperiode werkt echter ook nog steeds door. In 2022 werd in totaal € 54,0 miljoen uitbetaald aan muzikanten en producenten. Dit is een stijging van 4,8 procent in vergelijking met 2021. Er is in 2022 aan ruim 65 duizend rechthebbenden een betaling verricht, ook hier is met 31% sprake van een aanzienlijke toename.
02-05-2023,
Bron: Sena
Het lukt Spotify maar niet om een winstgevend bedrijf te worden. Ondanks meer betalende gebruikers en hogere advertentie-inkomsten, schrijft de streaminggigant nog steeds dieprode cijfers. In het eerste kwartaal van dit jaar kwam het nettoverlies uit op 225 miljoen euro, zo maakte het Zweedse technologiebedrijf bekend. Voor het tweede kwartaal rekent Spotify opnieuw op een verlies, van 129 miljoen. Sinds Spotify begin 2018 naar de beurs ging, lukte het slechts vier kwartalen om winst te maken. De laatste keer is 2,5 jaar geleden. Toen had het bedrijf met 381 miljoen een derde minder actieve gebruikers dan de 515 miljoen in het afgelopen kwartaal. Spotify wijt het huidige verlies aan hogere kosten, vooral in salarissen en belastingen. Maar tegelijk tastte het bedrijf ook diep in de buidel voor ontslagvergoedingen. In januari kondigde het aan de beurs in New York genoteerde bedrijf aan om met 600 ontslagen 6 procent van het aantal arbeidsplekken te schrappen. Zoals veel techbedrijven heeft ook Spotify last van tegenvallende groei na het einde van de coronaperiode, waarin streamingdiensten explosief groeiden. Daarnaast zijn steeds meer artiesten en platenmaatschappijen ontevreden over de vergoedingen die zij via Spotify ontvangen.
02-05-2023,
Bron: NOS
Twee jaar geleden heeft de overkoepelende organisatie voor independents IMPALA een tienpuntenplan gepresenteerd voor de toekomst van streaming. Hierbij pleitte IMPALA ervoor om de markt voor streamingmuziek eerlijker te maken en een ‘dynamische, boeiende en verantwoordelijke toekomst’ te bieden aan artiesten, labels en fans. Na een beoordelingsproces heeft IMPALA opnieuw opgeroepen tot actie. Voortbouwend op de oorspronkelijke aanbevelingen van IMPALA om streaming eerlijker te maken en een dynamische, aantrekkelijke en verantwoorde toekomst te bieden voor makers en fans, is de nieuwe oproep van IMPALA gebaseerd op drie belangrijke thema’s: 1. Meer geld in de markt krijgen en ervoor zorgen dat de inkomsten niet verwateren. 2. Veranderen hoe de inkomsten worden verdeeld. 3. Bevordering van diversiteit, transparantie en klimaatactie. Volgens IMPALA is ondanks een toename van inkomsten de Europese markt nog ver verwijderd van waar het zou moeten zijn – ongeveer 42% van de niveaus aan het begin van deze eeuw, na een inflatie correctie. Het ontbreken van enige substantiële verandering in abonnementsprijzen in 15 jaar is opvallend. Elke dag worden 100.000 nummers geüpload naar platforms. De inkomsten voor artiesten en platenmaatschappijen worden verdund door deze onoverkomelijke input, samen met factoren zoals streaming manipulatie, niet-muziekcontent en door AI gestuurde muziek. IMPALA’s voorstellen beginnen met een versterkte oproep om de algehele markt te laten groeien, inclusief door het verhogen van abonnementsprijzen, het verhogen van de conversie van freemium en het aanpakken van verwatering.
02-05-2023,
Bron: Entertainment Business
Het Europees Parlement gaat binnenkort werken aan twee initiatiefverslagen (INI) die voor auteurs, componisten en BumaStemra van belang zijn. Een INI over "culturele diversiteit en de voorwaarden voor auteurs op de Europese muziekstreamingmarkt" en de andere over "EU-kader voor arbeidsomstandigheden van artiesten en werknemers in de culturele en creatieve sectoren”. Ze zullen de laatste handelingen van dit EP zijn, voor de Europese verkiezingen, waarmee zij nog hun stempel kunnen drukken op het Europese beleid voor een ‘eerlijkere en duurzamere’ digitale markt. De eerste INI zal voornamelijk kijken naar de streamingmarkt en de tweede zal waarschijnlijk bepalingen bevatten over buy-outkwesties. Een INI is een stuk waarin de Commissie verzocht wordt om met een formeel wetsvoorstel te komen. Het initiatiefverslag wordt via eigen procedures door het Europees Parlement opgesteld en heeft binnen de Europese Unie niet de status van een wetgevende procedure. Het initiatiefverslag wordt wel gezien als een belangrijk politiek signaal aan de Europese Commissie dat wetgeving op een bepaald onderwerp wenselijk is. In het kort komt een initiatiefverslag als volgt tot stand: een commissie van het Europees Parlement stelt een voorstel op over een onderwerp waar zij graag Europese wetgeving wil zien. Dat voorstel wordt samen met een resolutie aan het volledige Europees Parlement voorgelegd. Als het Europees Parlement instemt met de resolutie wordt het voorstel voorgelegd aan de Europese Commissie.
02-05-2023,
Bron: Popcoalitie
Meer dan 100 Nederlandse artiesten en meer dan 50 organisaties hebben de Music Declares Emergency verklaring ondertekent, meldt Popcoalitie. Ze steunen daarmee de oproep tot klimaatactie.
02-05-2023,
Bron: Popcoalitie
Onderzoekers van Hogeschool Inholland hebben in samenwerking met de Popcoalitie een nieuwe onderzoeks- en innovatieagenda opgesteld voor de popmuzieksector. Hierin zijn de meest urgente thema’s en vragen vanuit de sector in kaart gebracht. Op 6 juni vindt er een matchmakingbijeenkomst plaats, georganiseerd met steun van CLICKNL, waarbij het doel is te komen tot consortia die gezamenlijk onderzoeks- of innovatieprojecten willen opstarten. De thema’s van de agenda zijn tot stand gekomen met input van vertegenwoordigers uit de hele popsector die is opgehaald tijdens verschillende werksessies. Daarnaast is input verzameld van congresbezoekers bij het Congres Podia Festivals Evenementen (september 2022), No Man’s Land (december 2022) en Eurosonic Noorderslag (januari 2023). De hoofdthema’s zijn: talentontwikkeling, professionalisering, inclusie & diversiteit, nieuwe digitale technologie & businessmodellen, mentaal & fysiek welzijn, maatschappelijke impact van popmuziek, klimaatimpact en internationalisering.
02-05-2023,
Bron: Popcoalitie
Thijs Willers heeft een eerste prijs bij het Prinses Christina Concours. Het niveau in de finale was te hoog om slechts 1 eerste prijs toe te kennen, daarom deelde hij de eerste prijs met saxofonist António Paulo Martins Melo. De 17-jarige pianist Thijs Willers wint een aantal prijzen, waaronder een internationale Summer School prijs en de Matangi Quartet Prijs. Hij studeert bij Mila Baslawskaja aan de school voor jong talent van het Conservatorium van Amsterdam. In de finale van het Prinses Christina Concours speelde hij de 3e pianosonate van Sergej Prokofjev. Het Prinses Christina Concours is een muziekwedstrijd voor kinderen en jongeren tussen de 12 en 21 jaar oud. Zij nemen het in twee leeftijdscategorieën tegen elkaar op. Categorie 1 : (12 t/m 14 jaar) 1e prijs: Jisse Kuipers, trombone, 12 jaar uit Hurdegaryp; 2e prijs: Yuewen Yin, piano, 13 jaar uit Capelle aan den IJssel; 3e prijs: Demian Filatov, piano, 13 jaar uit Amsterdam. Categorie 2 (15 t/m 19 jaar, zang t/m 21 jaar): 1e prijs: Thijs Willers, piano, 17 jaar uit Bussum; 1e prijs: António Paulo Martins Melo, saxofoon, 20 jaar uit Den Haag; 2e prijs: Anna Petrovitsch, harp, 15 jaar uit Amsterdam.
02-05-2023,
Bron: Podium NPO Klassiek
"Bijna geen enkel genre van kunst en cultuur is zo discriminerend als onze industrie." Dat schrijft het Deutsches Symphonie-Orchester Berlin, in de brochure van het volgend seizoen. In de klassieke muziek worden vrouwen gediscrimineerd, zegt het orkest. Ruim 98 procent van de componisten op het klassieke repertoire is man. Dat moet anders. Het orkest gaat het rigoureus anders doen, samen met chefdirigent Robin Ticciati. In het nieuwe seizoen zal in elk concert muziek van tenminste één vrouwelijke componist te horen zijn. Vrouwen zijn dit jaar ook prominent aanwezig bij de BBC Proms. Het is voor het eerst in de geschiedenis van het beroemde zomermuziekfestival dat het eerste en laatste concert gedirigeerd wordt door een vrouw. Bovendien bevat een derde van alle concerten muziek van een vrouw. En de helft van alle premières is ook werk van een vrouw.
Op 20 april 2023 vond een geslaagde werksessie plaats met orkesten, componisten, programmeurs, marketeers en beleidsmakers in Amare Den Haag. Georganiseerd door het Residentie Orkest en Nieuw Geneco, richtte de bijeenkomst zich op de toekomst van de Nederlandse symfonische muziek in het licht van de meerjarenplannen 2025-2028. De deelnemers bespraken de kansen en uitdagingen bij het maken, programmeren en profileren van nieuwe Nederlandse symfonische muziek. Ze keken naar inspirerende voorbeelden en zochten naar manieren om het uitvoeringsklimaat voor nieuwe Nederlandse symfonische muziek te verbeteren. Tijdens de sessie gingen de deelnemers met elkaar in gesprek om toekomstbestendige strategieën en mogelijke samenwerkingsverbanden te ontwikkelen. De focus lag op het verbeteren van de hele keten, van creatie tot uitvoering en promotie.
01-05-2023,
Bron: Nieuw Geneco
De eerste symphonic mob in Nederland was een groot succes. Meer dan 400 enthousiaste amateurs van alle niveaus en alle leeftijden voegden zich bij het professionele orkest philharmonie zuidnederland en brachten het publiek in vervoering. Samen gaven ze een geweldige performance in de openbare ruimte. Een onvergetelijke ervaring voor zowel de amateurs als zeker ook voor de professionals. Het publiek dat in de binnensteden van Maastricht en Eindhoven aan het winkelen was, werd verrast met een kippenvel moment. philharmonie zuidnederland heeft deze symphonic mob helemaal omarmd en gaat er vol enthousiasme mee verder onder een eigen naam: Philmob. In juni 2023 het vervolg: de tweede Philmob met een nieuw programma: 23 juni om 20.00 uur in het Piazza Center in Eindhoven; 24 juni 19.00 uur op de Parade in ’s-Hertogenbosch ; 25 juni 15.00 uur in het Corio Center te Heerlen. Het orkest hoopt alle enthousiaste deelnemers van afgelopen jaar weer terug te zien en hoopt dat deze editie nog veel meer nieuwe gezichten aansluiten. Samen laten we de muziekcultuur in de regio horen, laten we zien hoe muziek leeft en verbindt. Daarbij staat het plezier hebben in het samen musiceren voorop en speelt niveau geen enkele rol.
01-05-2023,
Na drie jaar uitstel wordt 6 en 7 mei in de Franse stad Amiens dan eindelijk de derde editie van het European Championship for Wind Orchestra Association (ECWO) gehouden. De KNMO vaardigt symfonisch blaasorkest Koninklijke Sophia’s Vereeniging uit Loon op Zand af om Nederland tijdens dit Europees kampioenschap voor harmonieorkesten te vertegenwoordigen. “Het is een eer dat we Nederland op dit podium mogen vertegenwoordigen”, zegt dirigent Jos Schroevers. Bij ECWO zijn de nationale muziekorganisaties van België, Denemarken, Noorwegen, het Verenigd Koninkrijk, Zweden, Frankrijk, Duitsland, Zwitserland en Nederland aangesloten. Na Utrecht (2016) en Brussel (2018) is ECWO toe aan zijn derde editie. Die stond eigenlijk voor 2020 gepland. Maar corona schopte het schema overhoop. Ieder van de negen aangesloten landen mag één deelnemer naar de tweejaarlijkse titelstrijd afvaardigen. Voor de KNMO is dat het orkest dat in de vijf jaren voorafgaande aan ECWO op een concertconcours in de concertdivisie de hoogste score behaalt. Voor Sophia’s Vereeniging geldt de concoursprestatie uit 2018. Het orkest van Jos Schroevers behaalde toen in Enschede op het concertconcours van de Overijsselse Bond van Muziekverenigingen 95,5 punten. Schroevers: “Dat het telkens werd uitgesteld was niet meer dan logisch. Maar na corona was het voor iedereen toch weer even zoeken om in het ritme te komen. Afgelopen jaar hebben we de tijd genomen om weer in rustig vaarwater te komen en via diverse concerten toe te werken naar ECWO.” Deelname aan het ECWO beschouwt hij niet als een eenmalig avontuur. Schroevers hoopt dat er een effect voor de langere termijn vanuit gaat. “Deelname aan het ECWO moet geen doel op zich zijn maar een mooi middel om het niveau van het orkest op te krikken. We hebben het afgelopen anderhalf jaar veel nieuwe muzikanten mogen verwelkomen. Het heeft dus tot op heden alleen maar een positief effect op het orkest.” De deelnemers aan het ECWO spelen een verplicht werk en een keuzeprogramma. Rode draad in het programma van Sophia’s is het thema Muziek als grote winnaar en bron van hoop! Als keuzewerken klinken Traveler van David Maslanka en de Suite uit de Vuurvogel versie 1919 van Igor Stravinsky. Schroevers over de keuze van deze werken: “Ik wilde graag een divers programma waarin we als orkest alles uit de kast kunnen halen, van extreem grote instrumentatie tot minimale kamermuziek. Daarbij willen we onze boodschap Muziek als grote winnaar en bron van hoop! als een rode draad in het programma laten weerklinken. Daarnaast vond ik het ook leuk om de link tussen de componisten te leggen. Een Franse componist die het verplichte werk heeft geschreven, een Amerikaanse componist en een Russische componist die een werk schreven dat in Frankrijk in première ging. Terwijl Stravinsky zowel in Frankrijk als in de Verenigde Staten woonde en uiteindelijk in New York overleed.”
01-05-2023,
Bron: Klankwijzer
Eind vorig jaar signaleerden brancheorganisaties voor het eerst weer een voorzichtige stijging van theaterbezoek, die trend lijkt nu flink door te zetten. De officiële cijfers van het eerste kwartaal van dit jaar zijn nog niet binnen, maar bij navraag door Theaterkrant geven verscheidene theaters aan dat hun zalen steeds voller zitten en soms zelfs weer richting het niveau van 2019 groeien. Opvallend daarbij is dat meerdere theaters aangeven veel nieuwe bezoekers te ontvangen. Bij de Goudse Schouwburg bestelden afgelopen jaar (maart 2022 tot maart 2023) maar liefst 13.000 bezoekers voor het eerst kaartjes. Dat is 40 procent van de unieke bezoekers van dat jaar. Daarmee gaat ook een opvallende verjonging gepaard. In Gouda was de grootste groep kopers tot corona 60 plus. Dit seizoen is het grootste deel van de bezoekers daar tussen de dertig en vijftig. ‘Een deel van het oude publiek is nog niet teruggekeerd’, ziet directeur Tineke Maas. Directeuren zien ook bij de genres die een ouder publiek trekken – zoals dans en klassieke muziek – de kleinste publieksstijging. In Doetinchem verkocht voor corona 65 procent van de kaarten in de voorverkoop, dat is 45 procent geworden. ‘Mensen wachten langer’, zegt Charles Droste, directeur van Amphion aldaar. ‘Ze waren lange tijd bang voor een nieuwe corona-uitbraak, nu voelen ze financiële onzekerheid door de energieprijzen en inflatie.’ Dat had negatief kunnen uitpakken voor de theaters, maar volgens Droste krijgen ‘mensen die eerder vaak achter het net visten omdat voorstellingen altijd vroegtijdig waren uitverkocht, nu een kans.’ Nieuwe bezoekers kopen liever last minute. Al ziet Maas meer oorzaken voor de nieuwe aanwas. ‘Er is hier heel veel tegelijkertijd gebeurd. We hebben ook een ander aanbod voor nieuw, jong en diverser publiek dat we zelf ook meer last minute programmeren en we zijn van old school marketing steeds meer overgestapt naar het gericht benaderen van specifieke doelgroepen.’ Jeroen Bartelse, directeur van TivoliVredenburg in Utrecht, merkt ook op dat ‘steeds meer artiesten met diverse achtergronden de weg weten te vinden naar de grotere traditionele podia en die nemen nieuw eigen publiek mee.’ Bartelse verwacht dat sommige coronatrends blijvertjes worden. ‘Losse ticketverkoop gebeurt steeds later, korter op de voorstelling.’ Tegelijkertijd is een aantal trends volgens hem alweer aan het uitfaseren. De voorverkoop van theaters trekt bijvoorbeeld weer aan. ‘Onze seizoensbrochure klassieke muziek is een paar weken uit nu: de voorverkoop ligt 17 procent hoger dan vorig jaar. De gidsfunctie ervan komt gelukkig weer terug, die legt een basis onder je verkoop.’ Meerdere schouwburgen werken als vanouds aan een seizoensbrochure. ‘Met alle verschuivingen zijn veel bezoekers het spoor bijster en we willen ons trouwe publiek tegemoet komen’, zegt Maas. Al belooft de directeur van de Goudse Schouwburg ruimte te houden in de programmering. ‘We gaan niet meer het hele seizoen in beton gieten’. Desondanks geven verscheidene theaters aan nog steeds rode cijfers te draaien. Dit vanwege de kostenstijgingen als gevolg van de energiecrisis, inflatie en ontwrichte arbeidsmarkt. Gemeenten krijgen vanaf dit jaar € 300 miljoen extra indexatie van het kabinet om culturele instellingen te compenseren, maar uit een rondgang van de Taskforce culturele en creatieve sector blijkt dat deze nog niet of nauwelijks wordt ingezet.
01-05-2023,
Bron: Theaterkrant
Op 20 mei organiseert de Vereniging voor Podiumtechnologie (VPT) de Podiumtechniekdag. Op deze dag kunnen theaters, technische bedrijven, gezelschappen en evenementenlocaties hun deuren openen om toekomstige werknemers een unieke inkijk te geven in de wereld van de podiumtechniek, die anders juist zo achter de schermen werkt. Dit keer krijgt de podiumtechniek een plek in de spotlights. Door de deuren te openen hoopt de VPT een nieuw publiek te interesseren in de backstage-wereld van de industrie.
De opzet van de Peer Critic sessies van talentontwikkelingsprogramma Inversie, onderdeel van TalentHub Brabant, is dat er een vaste kern is van ongeveer 12 tot 15 personen die eens in de twee weken bij elkaar komen op dinsdagavond. Tijdens een sessie wordt één werk van een van de kunstenaars besproken. Het doel van elk gesprek is om dieper in te gaan op wat er te zien is: waardeoordelen worden vermeden, achtergrondinformatie blijft uit en de kunstenaar geeft het eerste half uur geen toelichting. De sessies zijn bestemd voor startende kunstenaars die behoefte hebben aan open, eerlijke, soms kritische maar altijd waardevolle reflectie op het eigen werk. Je hoeft geen beeldend kunstenaar te zijn want Inversie zoekt juist naar een interessante mix tussen uitvoerende, toegepaste en autonome kunstenaars. Aan deze groep neemt ook een vijftal kunst- en cultuur professionals deel om over een constructief kritische groepssamenstelling te beschikken. (Curatoren, theatermakers, schrijvers, gemengd). De groep wordt elke avond gemodereerd door een vaste moderator. De essentie van de sessies is om een omgeving van ‘veilige spanning’ te creëren waarbij er diverse aspecten worden bevraagd aan de hand van de opvattingen, kennis en ervaring van de groep. Centraal daarin staan het kunnen uitten van schurende commentaren zodat er ook buiten de comfortzone van de kunstenaar wordt getreden. Door het bieden van een breed spectrum van interpretaties ontstaan nieuwe inzichten die van invloed kunnen zijn op de ontwikkeling van het eigen werk. Op 16 mei vindt de introductie avond plaats.
01-05-2023,
Bron: Inversie
Vier jaar dicht en nog steeds geen plan; dat is de deplorabele tussenstand van de verbouwing van Museum Boijmans Van Beuningen. In de bouwcommissie van de Rotterdamse gemeenteraad werd de ‘ontwerp-pauze’ besproken die het college op 6 april afkondigde met als doel: kostenbeheersing en het herstellen van de beroerde verhoudingen tussen gemeente, architect en museum. De kosten zouden tientallen miljoenen hoger liggen dan de 223 miljoen euro die was uitgetrokken, en de tussentijdse adviezen waren negatief, op dat van de klankbordgroep na, volgens wethouder Maarten Struijvenberg. De directie en de raad van toezicht van Museum Boijmans reageerden publiekelijk en negatief. Die publieke tussenstand viel ook niet goed bij architect Francine Houben. „Ik voelde dat het ontwerp niet op zijn kwaliteit werd beoordeeld”, zegt ze in een reactie. „Het was alsof ze een dolk in mijn rug staken.” Ze was nog met alle partijen in overleg over het voorlopig ontwerp. In het verbouwings- en renovatieproces waren de verhoudingen ernstig verstoord geraakt, zo zelfs dat de museumdirectie van de gemeente (eigenaar van pand én collectie) al meer dan een jaar geen rechtstreeks contact mocht hebben met de architect. Inmiddels heeft Ina Klaassen, de directeur van het museum die na het vertrek van Sjarel Ex afgelopen september alleen verder ging, weer rechtstreeks contact met architect Houben. Dat is onderdeel van de aanpak van wethouder Struijvenberg, die naar eigen zeggen twee prioriteiten heeft in dit dossier: kostenbeheersing en het herstellen van de verhoudingen tussen gemeente, museumorganisatie en architect. Hij benadrukte tijdens de commissievergadering – waar Klaassen en Houben ook bij waren – dat het besluit van de tussenstap samen met de twee andere partijen is genomen. De kostenbeheersing is complex, omdat die samenhangt met hoe ingrijpend en ambitieus de verbouwing kan zijn. De grootste kostenoverschrijdingen zitten volgens de ramingen in de renovatie en verbouwing van het oudste deel, het rijksmonument van Van der Steur, en de aanleg van een logistiek centrum achter het museum. Dat is een vurige wens van het museum omdat voorheen publiek, afval, aanvoer en kunst door dezelfde ingang moesten. Er zijn nog steeds allerlei varianten voor de renovatie. Een grote vraag is nu of het budget van 223 miljoen euro heilig zal zijn voor dit college. Dat zou immers een ‘goedkoop-is-duurkoop’-situatie kunnen opleveren; een betaalbaar compromis waar iedereen over tien jaar ongelukkig mee is.
01-05-2023,
Bron: NRC
Kunstenaar Jan Hoek wil elke vorm van onderscheid in de kunstwereld opheffen. Outsider-kunst en reguliere, insider-kunst moeten niet langer gescheiden worden, vindt Hoek, maar ruimhartig samengaan in één grote vriendelijke gemeenschap waar plek is voor iedereen, ongeacht kleur, gender, beroep (pizzabakker!) of hoeveelheid chromosomen. Daarvoor zou natuurlijk eerst die term ‘outsider’ opgeheven moeten worden, maar daar heeft zelfs Hoek nog geen goed alternatief voor weten te bedenken, schrijft Hans den Hartog Jager in zijn bijdrage in de serie Wereldkunst. Hoeks idee is niet nieuw. In de kunstwereld wordt, vaak enigszins in de marge, al decennia gediscussieerd over de vraag of en in hoeverre outsiders mee ‘mogen’ doen, noteert Den Hartog Jager. Maar Hoeks maakt ongegeneerd gebruik van de huidige inclusiviteitsdiscussie om outsiders een nieuwe kans te geven. Zoals hij op 7 april in NRC schreef: „Dankzij activistische bewegingen krijgen vrouwen en mensen van kleur wel steeds meer voet aan de grond in musea. Maar er wordt ook een belangrijke groep vergeten: kunstenaars met een beperking, kunstenaars met een psychiatrische achtergrond, kunstenaars met een daklozenachtergrond.” Hoek raakt daarmee aan de grenzen van de kunst. Want “de kunstwereld bepaalde intern haar normen, volgens een complex, weliswaar ongrijpbaar systeem waarin factoren als tijdgeest, vernieuwing, maatschappij, macht en markt een belangrijke rol speelden – de niet-kunstwereld had er weinig over te melden. Die criteria waren weliswaar vaag (ook voor mensen ‘in de kunst’), maar ze hielden wel een systeem in stand dat de kunstwereld veel vrijheid verschafte, een plek waar heel veel kan en mag – al werden die grenzen lange tijd vooral bepaald door een kleine groep westerse witte mannen.” De criteria zijn aan het schuiven. “Want als de criteria verschuiven, waarom exposeren, zoals Hoek zich afvraagt, outsiders dan niet in het Stedelijk, het Kunstmuseum Den Haag, De Pont? Geen slechte vraag, maar de kunstwereld zwijgt, deels omdat ze zich nauwelijks van hun eigen onuitgesproken criteria bewust zijn en deels omdat ze niet durven toegeven dat die criteria eigenlijk helemaal nooit inclusief zijn geweest. Dat kunst altijd, uit de aard van de zaak, heeft bestaan bij de gratie van selectie en uitsluiting.” “Bovendien, schrijft Den Hartog Jager, schuilt daarachter een grotere angst: dat als de criteria voor kunst steeds meer gaan worden bepaald door krachten uit de buitenwereld, de traditionele kunstnormen hun betekenis helemaal verliezen.” “Als sociale inclusie een dominant criterium wordt, en kunst een club waar iedereen bij mag, moeten de musea dan niet véél groter worden? Zoals een museumdirecteur pas tegen me zei: als we outsiderkunstenaars het museum binnenlaten, gaat dat óók ten koste van veel goede kunstenaars die nu al niet aan de bak komen – om vervolgens in één adem toe te geven dat hij helemaal achter inclusie staat. Het toont perfect de spagaat waarin de kunstwereld is beland en waaruit niemand een uitweg lijkt te weten. En dus zwijgt iedereen, in de hoop dat het… nou ja, dat het weer weggaat.” Maar hoe je het wendt of keert : kunst kan niet enerzijds pretenderen een voorbeeldige inclusieve vrijplaats te zijn en tegelijk heel veel mensen die zichzelf ook als kunstenaars zien volgens vage regels buiten te sluiten.
01-05-2023,
Bron: NRC
Kunstenaars Ghita Skali, Jonas Staal, Josefin Arnell en Michael Tedja zijn genomineerd voor de Prix de Rome Beeldende Kunst 2023. De jury van de Prix de Rome heeft deze 4 kunstenaars geselecteerd voor de shortlist van deze stimuleringsprijs voor talentvolle beeldend kunstenaars. De shortlist werd op 25 april bekend gemaakt door het Mondriaan Fonds dat de prijsvraag organiseert en financiert. De 4 genomineerden krijgen een werkbudget om nieuw werk te maken. Dit werk is vanaf 14 oktober 2023 te zien in het Stedelijk Museum Amsterdam. Op basis van het nieuwe werk zal de jury de uiteindelijke winnaar kiezen. De winnende kunstenaar ontvangt een bedrag van € 40.000,- en de mogelijkheid om deel te nemen aan een residency programma naar keuze. De jury selecteerde Skali, Staal, Arnell en Tedja uit een lijst van 321 kunstenaars die zichzelf voor de prijs hebben aangemeld. Anders dan voorgaande jaren, was er niet langer een leeftijdsgrens voor het aanmelden. Volgens de jury bieden de genomineerden ieder een belofte voor de toekomst. Bij de selectie is dit keer niet alleen gekeken naar een nieuwe gedachte of beweging binnen het werk, of naar de ambitie van de kunstenaar om het eigen oeuvre te willen verrijken of herijken, maar bijvoorbeeld ook naar de relevantie die een consistent oeuvre kan bieden binnen een nieuwe context. Zo kan een nieuwe stem een waardevolle toevoeging zijn aan de hedendaagse beeldende kunst, maar kan een artistiek geluid dat al langer en consistent wordt uitgedragen een nieuwe urgentie krijgen in veranderende tijden.
01-05-2023,
Bron: Mondriaan Fonds
Kunstenaar Renzo Martens zal samen met het kunstenaarscollectief Cercle d’Art des Travailleurs de Plantation Congolaise (CATPC) en curator Hicham Khalidi de Nederlandse inzending voor de Biënnale van Venetië 2024 verzorgen. Het voorstel van Khalidi en Martens is CATPC te betrekken bij de Nederlandse inzending. Een breed samengestelde internationale commissie adviseerde het bestuur van het Mondriaan Fonds dit idee verder te laten ontwikkelen tot een internationaal relevante presentatie. Het gezamenlijke plan van Martens, Khalidi en CATPC zal vanaf 20 april 2024 voor het publiek te ervaren zijn in het Rietveldpaviljoen in Venetië en tegelijkertijd ook in de door Martens en CATPC eerder geïnitieerde White Cube in Lusanga, de Democratische Republiek Congo (DRC). Binnen de inzending ontstaan zo twee presentaties die gespiegeld en verbonden zijn.
01-05-2023,
Bron: Mondriaan Fonds
De gemeente Almere stopt met de ontwikkeling van een groot kunstmuseum in de stad. Dat heeft de gemeenteraad op 13 april besloten. De plannen voor het museum zijn te duur geworden voor de gemeente. Aan de oprichting van ‘Kunstmuseum Flevoland’ (de werktitel) werd sinds 2020 gewerkt. Het moest een „tot de verbeelding sprekend” museum worden voor landschapskunst en multimedia-kunst. Volgens een advies van de Raad voor Cultuur zou zo’n museum „een goede aanvulling op het bestaande museale aanbod” in Nederland zijn. De bouw van het museum zou in 2025 beginnen. Volgens het college is de ontwikkeling van een groot museum momenteel „niet opportuun”; niet alleen vanwege de financiën, maar ook door de „hoge inflatie” en de „wereldwijde (veiligheids)zorgen”. Het college zweeg in zijn voorstel over het mislukken van de Floriade, waarvoor Almere een miljoenenstrop te verduren kreeg. De oprichting van het Kunstmuseum Flevoland werd gesteund door de rijksoverheid, de provincie Flevoland en de gemeente Almere. Zij reserveerden voor de periode 2021-2025 samen ruim 13 miljoen euro via het Fonds Verstedelijking Almere. De gemeente, goed voor een derde van die subsidie, trekt zich nu terug uit dat plan. Het besluit geldt voor de huidige collegeperiode die tot en met 2026 loopt. In 2022 is er op het Floriade-terrein al wel een ‘pilotmuseum’ geopend, kunstpaviljoen M. Dat paviljoen blijft in ieder geval tot en met 2025 bestaan, besloot de gemeenteraad. „Wat belangrijk is voor M, is dat er toekomstperspectief is”, zegt Denise de Boer, die als kwartiermaker in dienst is van de gemeente. „Dat moet nu door de drie partijen samen worden besproken.” Ze verwacht in de zomer duidelijkheid. Het museum in oprichting zou ontwikkeld worden rond een collectie van tien landschapskunstwerken in de provincie Flevoland, zoals De Groene Kathedraal (Marinus Boezem, 1996), Exposure (Antony Gormley, 2010) en Deltawerk// (RAAAF & Atelier de Lyon, 2018). Momenteel brengt de stichting Land Art Flevoland die werken, die in bezit zijn van vijf verschillende eigenaren, onder de aandacht. Het Kunstmuseum Flevoland wilde die landschapskunst combineren met multimediale, immersieve installaties in een museumgebouw in Almere. Daarnaast wilde het nog op te richten museum dienen als instelling voor kennis en educatie over landschapskunst. Het paviljoen M. doet nu ook al aan educatie en publieksactiviteiten. Dat programma wil de gemeente graag voortzetten, ook om tot en met 2025 de subsidie te behouden van het ministerie van Onderwijs, Cultuur & Wetenschap. De Floriade 2022 eindigt met een geraamd tekort van 103,3 miljoen euro. Dat bedrag komt naar voren uit een analyse van de voorlopige eindafrekening van de Floriade, schrijven burgemeester en wethouders van Almere in een brief aan de gemeenteraad.
Op 20 april werd bekend gemaakt dat bariton Raoul Steffani de winnaar van de Nederlandse Muziekprijs is. De prestigieuze prijs is de hoogste onderscheiding die het Fonds Podiumkunsten, namens het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, toekent aan een musicus die werkzaam is in de klassieke muziek. De prijs wordt op 13 oktober uitgereikt door staatssecretaris Gunay Uslu (Cultuur en Media) in Muziekgebouw aan ‘t IJ. De commissie over Steffani: ‘Raoul Steffani zingt niet enkel, maar hij spreekt en communiceert via de muziek met zijn publiek. Dictie, verstaanbaarheid, taalgevoel, en vooral een zeer eigen en persoonlijke klanksignatuur karakteriseren zijn optredens. Hij reikt zijn tekst zingend aan zijn publiek en trekt de zaal naar zich toe op een zeer expressieve en persoonlijke wijze.’ Peter van der Lint (Trouw) sprak met hem.
Popfestival Down The Rabbit Hole heeft binnen twee dagen de Rabbit Royale-upgrade voor entreekaarten weer ingetrokken. Met deze upgrade konden festivalgangers voor 350 euro boven op de normale ticketprijs van 255 euro een aantal extra’s bemachtigen. Op de upgrade kwam veel kritiek. Onder het Instagrambericht waarin het festival de upgrade aankondigde, reageerden bezoekers van het festival verontwaardigd. Het festival zou zo een ‘klassensysteem’ invoeren dat volgens de reagerende volgers niet bij het festival past. Ook werd Down The Rabbit Hole veelvuldig vergeleken met Coachella, een Amerikaans festival waarvan de hoge prijzen veel worden bekritiseerd op sociale media. In een openhartig Instagrambericht licht de organisatie toe: ‘Het is duidelijk dat we de plank hiermee misslaan, dus trekken we de stekker eruit.’ De organisatie geeft aan de upgrade te hebben gelanceerd in een poging prijsstijgingen op te vangen en de reguliere festivaltickets betaalbaar te houden. De woordvoerder van Down The Rabbit Hole wil dit besluit verder niet toelichten. Festivals hebben al langer last van financiële krapte. Door onder andere inflatie en misgelopen inkomsten tijdens de coronapandemie zijn veel festivaltickets dit jaar duurder. Ook proberen organisatoren de gestegen kosten op te vangen met een hogere muntprijs.
01-05-2023,
Bron: De Volkskrant
Toen AI (kunstmatige intelligentie) onlangs Drake, The Weeknd, Kendrick Lamar en Eminem imiteerde, was de muziek amper te onderscheiden van het origineel. Ook Jozefien Vanherpe spitste de oren, want want wie krijgt straks de royalty’s? Ze is als rechtenprofessor gespecialiseerd in de muziekindustrie en verdiept zich sinds vier jaar in de juridische impact van artificiële intelligentie. Kunnen Drake en The Weeknd zeggen dat hun auteursrecht geschonden is? Jozefien Vanherpe: “Hun muziek wordt gebruikt om een AI-systeem te trainen, maar niemand weet wat er binnen in dit systeem gebeurt. AI is een zwarte doos, je ziet enkel wat erin gaat en wat eruit komt. Mocht er in het creëren van deze AI-stem bestaande muziek gekopieerd worden, is er wel sprake van een schending. Los daarvan kan een zanger die geïmiteerd wordt door AI daar wel een zaak van maken op basis van het persoonlijkheidsrecht. Je hebt recht op de dingen die van jou een mens maken, zoals de kleur van je stem.” Op de vraag moet een AI-systeem beschermd worden door het auteursrecht, zegt ze: “Ons hele auteursrecht is geschreven voor een menselijke maker. Het loopt tot zeventig jaar na de dood van de langstlevende auteur: AI gaat niet dood, hé. Dat geldt ook voor de naburige rechten, die de uitvoerende kunstenaars beschermen. Kijk naar de billijke vergoeding die radiozenders moeten betalen als ze muziek willen draaien, of het recht van de auteur of uitvoerder op naamsvermelding: wat heeft artificiële intelligentie daaraan? “Je kunt je afvragen of we dan het auteursrecht moeten verbreden, maar ik heb nog geen enkele goede reden gehoord om dat te doen. Het doel van het auteursrecht is voor mij dat auteurs meer gaan creëren. Wel, er is geen bewijs dat een uitgebreid auteursrecht voor meer AI-kunst zou zorgen en dan nog is de vraag of we dat als maatschappij willen. Bovendien kunnen we artificiële intelligentie zelf vaak al beschermen met bijvoorbeeld een octrooi. Waarom zouden we dan nog eens moeten beschermen wat AI maakt?” Een neplied van Drake en The Weeknd is op 18 april op verzoek van hun platenmaatschappij van streamingdiensten als Apple Music, Deezer en Spotify verwijderd. Het nummer was gemaakt met behulp van AI. Bernt Hugenholtz, hoogleraar informatierecht aan de Universiteit van Amsterdam en gespecialiseerd in auteursrecht, zegt in NRC: “Op dat gebied is in Europa veel geoorloofd, dankzij een richtlijn uit 2019. Op grond daarvan is „data mining” gewoon toegestaan tenzij de auteurs uitdrukkelijk kenbaar hebben gemaakt dat zij dat niet willen. Nog niet veel makers weten dat ze het recht hebben om te voorkomen dat AI-modellen hun werken gebruiken om van te leren. Doe je dat niet, dan is dat gewoon toegestaan.” De Brusselse richtlijn zorgt zo voor een balans tussen rechtsbescherming en AI-ontwikkeling.
De eerste schrijverscredit voor kunstmatige intelligentie (AI) is al een feit. De makers van South Park zetten begin maart in de aflevering ‘Deep Learning’ naast schrijver Trey Parker ook ChatGPT op de aftiteling. De stem van ChatGPT in de aflevering was gecreëerd met behulp van Play.ht’s AI-stemgenerator. Hoewel er waarschijnlijk enig South Park-sarcasme aan te pas komt: het is precies de nachtmerrie van scenaristen en stemacteurs in Hollywood. Hun banen staan met de opkomst van AI-systemen op de tocht. AI heeft inmiddels bewezen dat het in korte tijd grote hoeveelheden data kan doorspitten en op basis daarvan ideeën en scripts kan creëren. Ze zijn nu alleen nog niet goed genoeg. Voor stemacteurs zijn de snelle ontwikkelingen op het gebied van tekst-naar-spraakmachines een nog veel directere bedreiging. AI kan al enige tijd synthetische stemmen genereren op basis van zogenaamde stembanken en zelfs accenten nabootsen. Inmiddels zijn ze voor het niet-getrainde oor nauwelijks van menselijk te onderscheiden. Acteurs die veel stemwerk doen, spitten daarom massaal opnieuw hun contracten door om in ieder geval te voorkomen dat ze in een stembank terechtkomen. Scenarist Michael Jamin : ”AI is een vorm van plagiaat. Het gebruikt door auteursrecht beschermd werk, voegt dat samen en poept een verhaal of script uit. Vóór elke klus waar ik aan begin, teken ik een boekwerk aan contracten waardoor ik en de studio of producent beschermd zijn tegen een rechtszaak. Juist omdat het bijna niet aantoonbaar is wat precies de bron is van werk uit AI, zullen zij ook nu niet het risico willen nemen van aanklachten.” De vakbonden – de Writers Guild of America (WGA) en Screen Actors Guild (SAG) – onderhandelen met de studio’s. De WGA eist vooralsnog dat elk met behulp van AI gegenereerd werk verboden wordt, laat staan dat AI een credit krijgt. Met de dreiging van een staking in mei wegens contractonderhandelingen, gaat de vakbond er met gestrekt been in. De acteursvakbond wil dat hun leden op zijn minst controle houden over digitaal hergebruik van hun stem of beeld. Ondanks alle angsten zetten veel scenaristen AI nu al in als hulpmiddel: om te brainstormen of commentaar te leveren op geschreven stukken. In Hollywood speelt AI al langer een belangrijke rol, met name in CGI (Computer Generated Images). De grens tussen live action en animatie vervaagt: hoe lang zijn acteurs nog nodig? Hun stemmen staan nu al op de tocht. Stemacteur Joshua Vaughan maakt zich een illusies. „Met AI in bepaalde rollen kun je goedkoper, efficiënter en waarschijnlijk een stuk sneller een film produceren. In hoeverre zijn besluitvormers bereid om uit winstbejag het bestaan van mensen in de industrie te ondermijnen?”
01-05-2023,
Bron: NRC
Meer Nederlanders hebben zich vorig jaar bij de Kamer van Koophandel (KvK) ingeschreven en zijn voor zichzelf begonnen. Uit cijfers die de Kamer van Koophandel op 13 april bekendmaakt blijkt dat in het eerste kwartaal dit jaar 12,6 procent meer ondernemingen staan ingeschreven. Het overgrote deel daarvan betreft zzp’ers. Meer zelfstandigen kwamen er vooral bij in de sectoren horeca (29 procent), detailhandel (25,5 procent), zakelijke diensten (21,9 procent) en cultuur, sport en recreatie (20,6 procent). Bij de financiële instellingen (-18,3 procent), groothandel (-10,5 procent) en land- en tuinbouw (-1,5 procent) nam het aantal starters het sterkst af. Tussen alle getallen zitten forse uitschieters, vooral in de cultuursector. Bijvoorbeeld in de deelsectoren ‘beoefening van podiumkunst’ en ‘dienstverlening voor uitvoerende kunst’ (licht- en geluidstechnici, marketing en dergelijke). Daar steeg tijdens de eerste drie maanden van dit jaar het aantal starters met respectievelijk 62 en 71 procent ten opzichte van het eerste kwartaal van 2022. Niet dat ineens al het personeel in de podiumkunsten voor zichzelf wil beginnen. In het eerste kwartaal van vorig jaar waren nog veel beperkende coronamaatregelen van kracht. Theaters bijvoorbeeld mochten pas op 18 februari de anderhalve meter regel loslaten. Tot 26 januari 2022 waren zij zelfs dicht. De sterke stijging laat dus vooral zien dat deze delen van de cultuursector terugveren naar het oude normaal en dat er geen angst meer is voor nieuwe sluitingen. Tijdens de pandemie koos een aantal mensen in de cultuursector voor ander werk in loondienst. Deze zelfstandigen keren nu terug in de cultuursector. Toch is niet alleen de terugkeer naar het oude normaal verantwoordelijk voor de stijging van het aantal zzp’ers. Voor zowel de cultuursector als andere sectoren geldt dat (parttime) zzp-schap aantrekkelijk blijft. De KvK maakte ook bekend dat in het eerste kwartaal van dit jaar 57 procent meer bedrijven failliet gingen. Ook dat is een inhaaleffect van corona, toen veel bedrijven nog werden gesteund met overheidsmaatregelen.
01-05-2023,
Bron: Trouw
Theaters, musea, bibliotheken, festivals en andere podia in de provincie Utrecht kunnen opnieuw een subsidie aanvragen voor de Programmeringsregeling. De Programmeringsregeling is onderdeel van het laatste jaar van het corona Steun- en Herstelpakket Cultuur en Erfgoed. De regeling wordt 1 mei opengesteld. Met deze subsidie kunnen culturele organisaties een aantrekkelijk of vernieuwend programma samenstellen, nieuwe doelgroepen aantrekken en kunstenaars, dansers en andere makers een eerlijke vergoeding betalen voor hun werk. Organisaties kunnen tot en met 30 september een aanvraag indienen. Sinds de uitbraak van de coronacrisis is er in totaal 8 miljoen euro beschikbaar gesteld voor steun en herstel voor de cultuur- en erfgoedsector. Hiermee zijn al bijna 400 instellingen, initiatieven en makers ondersteund. Voor het jaar 2023, het laatste jaar van het Steun- en Herstelpakket, is nog ruim 1 miljoen euro over dat voor een groot gedeelte is gereserveerd voor de Programmeringsregeling. Het resterende bedrag wordt ingezet voor innovatie, ontwikkeling en voor publiek en vrijwilligers.
01-05-2023,
Bron: Provincie Utrecht
Op 1 mei 2023 gaat het Themafonds Cultuurparticipatie Zuid-Holland open. Dit fonds is een initiatief van de provincie Zuid-Holland. In samenwerking met Prins Bernhard Cultuurfonds en Kunstgebouw is het fonds in het leven geroepen om de culturele sector in Zuid-Holland een impuls te geven. Het doel van het fonds is om de deelname aan kunst en cultuur in de provincie te vergroten en de spreiding van kennis en expertise te stimuleren. Gedeputeerde Frederik Zevenbergen: “Met de lancering van dit op initiatief van de provincie in het leven geroepen Themafonds Cultuurparticipatie willen we de cultuursector in Zuid-Holland een extra impuls geven. Zo kunnen we ons steentje bijdragen aan een cultuursector die weer mensen kan enthousiasmeren deel te nemen aan of te komen kijken naar cultuuruitingen. Cultuur levert in onze steden en dorpen een positieve bijdrage aan onze samenleving waarin iedereen meetelt en kan meedoen. Een aantrekkelijke leefomgeving waarin ook de persoonlijke en creatieve ontwikkeling van kinderen en volwassenen centraal staat.” Het themafonds is bedoeld voor een stichting of vereniging die zich bezighoudt met theater, dans, film, muziek, circus of beeldende kunst. Het project moet een samenwerking zijn met een of meer andere culturele organisatie(s) uit een of meer andere gemeente(n). Dit is bedoeld om spreiding van kennis te stimuleren en het bereik te vergroten. Een bijdrage uit het fonds bedraagt minimaal €1.000 en maximaal €15.000. De aanvraag verloopt via de reguliere procedure van het Prins Bernhard Cultuurfonds. Kunstgebouw kan hulp bieden bij het opstellen van de aanvraag.
01-05-2023,
Bron: Provincie Zuid-Holland
Als de overheid muziekles niet ondersteunt, krijgen muziekdocenten slechter betaald en zijn de lessen duurder. Dat blijkt uit een inventarisatie van muziekles in Nederland, gedaan door onderzoekers van het Prins Claus Conservatorium in Groningen en het ArtEZ Conservatorium in Zwolle. De inventarisatie in de zes noordelijke en oostelijke provincies ( (Drenthe, Groningen, Friesland, Flevoland, Overijssel en Gelderland). In het rapport worden lestarieven in de verschillende provincies met elkaar vergeleken. Ook is gekeken naar de arbeidspositie, opleiding en honorering van muziekdocenten. Tenslotte is er geïnventariseerd in hoeverre de gemeenten uit het zoekgebied het ondersteunen van naschools muziekonderwijs tot hun taak rekenen. Conclusie is dat er in de sector naschoolse muziekeducatie veel muziekdocenten werken en er nog steeds veel muziekscholen zijn. Wel zijn de verschijningsvormen veranderd. Hoewel er dus op dit moment geen sprake is van de veelbesproken ‘kaalslag’, zijn er wel degelijk serieuze zorgen voor wat betreft de financiële toegankelijkheid en bereikbaarheid van aanbod, met name in minder stedelijk gebied, en ook rond de honorering van docenten en de aanwas van nieuwe docenten. De toegankelijkheid van muzieklessen staat onder druk nu de overheid zich steeds verder heeft teruggetrokken uit het naschoolse kunst- en muziekonderwijs. Dat wringt vooral voor mensen buiten de steden, en gezinnen met een laag inkomen. „De markt voor docenten is echt mager”, zegt lector kunsteducatie Evert Bisschop Boele over de resultaten. „Het is een beetje overleven.” Lector Bisschop Boele en Imre Kruis – die aan het conservatorium in Groningen en bij ArtEZ les geeft in muziekpedagogiek – begonnen hun telling vanwege het ontbreken van harde gegevens over muziekeducatie in Nederland. Alle lopende inventarisaties, zoals van het CBS, zijn de afgelopen jaren beëindigd omdat de los-vaste organisaties van kunst- en muziekdocenten te lastig bereikbaar bleken voor onderzoek. Veel docenten hebben, na het verdwijnen van door gemeente gesubsidieerde muziekscholen, als zzp’er hun lessen voortgezet, in meer of minder georganiseerde verbanden. De onderzoekers vonden in de zes provincies nog 30 muziekscholen met docenten in loondienst, en bijna 150 verbanden van zzp’ers. Die zzp’ers verdienen gemiddeld 41 euro per uur. Dat is doorgaans niet de eerlijke betaling (fair pay) die staatssecretaris Gunay Uslu probeert in te voeren in de cultuursector. Om uit te komen op een cao-loon zou het zzp-uurtarief moeten oplopen van 40 euro voor muziekdocenten zonder ervaring naar 62 euro met twintig jaar ervaring. „Docenten vinden het moeilijk om door de jaren heen hun tarieven te verhogen”, zegt onderzoeker Imre Kruis. „Daardoor lopen ze steeds achter de feiten aan.” Overheden vragen doorgaans van gesubsidieerde instellingen, ook gemeentelijke muziekscholen, dat ze hun personeel eerlijk betalen. In de praktijk is echter vaak niet duidelijk wat ‘eerlijk’ voor zzp’ers inhoudt, zegt Karin Boelhouwer van de Kunstenbond. „Als instellingen zeggen dat ze eerlijk betalen, geloven gemeenteambtenaren dat. Ik voer regelmatig gesprekken met ambtenaren over hoe je fair pay echt regelt.” De afgelopen jaren ontwikkelde het Platform ACCT, dat in opdracht van het ministerie van OCW aan de invoering van eerlijke betaling werkt, de Digipacct-tool. Daarmee zijn cao-lonen (zoals van de Cao Kunsteducatie) om te rekenen naar redelijke zzp-tarieven. Zowel Boelhouwer als de Groningse onderzoekers pleiten ervoor om die rekenmethode te hanteren. Imre Kruis: „Ook omdat die laat zien dat ervaring beloond zou moeten worden.” De Groningers verwachten echter dat veel muziekdocenten hun tarief niet zomaar verhogen tot die norm, omdat muziekles – vooral privéles – dan te duur wordt voor veel gezinnen. „Dan is fair pay wel geregeld, maar toegankelijkheid niet”, zegt Evert Bisschop Boele. „De toegankelijkheid staat echt onder druk. Als we dat als samenleving niet willen, moeten we muziekles ondersteunen.” De inventarisatie laat zien dat zzp-docenten bij muziekscholen mét overheidssubsidie 11 euro per uur meer verdienen dan elders, en dat leerlingen er ruim 5 euro per uur minder betalen. Kruis en Bisschop Boele waarschuwen ook dat een tekort aan muziekdocenten aan het ontstaan is, vooral in plattelandsgebieden. Volgens hen komt dat deels doordat bestaande muziekdocenten overstappen naar een baan met betere inkomsten. Ook zien ze dat er te weinig nieuwe docenten bijkomen. Het vak lijkt daarom te vergrijzen. In hun rapport noemen ze als voorbeeld dat in de noordelijke provincies de meeste blokfluitdocenten bijna met pensioen gaan, en er geen vervangers zijn. Zo ontstaan er buiten de steden steeds meer ‘witte vlekken’ in het aanbod van muziekles.
De hele organisatie van meldpunt Mores moet op de schop. Dat adviseert regeringscommissaris grensoverschrijdend gedrag, Mariette Hamer, op 14 april in het onderzoek dat ze deed naar aanleiding van het opstappen van het Mores bestuur. Hamer pleit voor een nieuw bestuur met mensen die niet uit de cultuur- of mediasector komen, maar deskundig zijn op het gebied van bestuur en organisatie en grensoverschrijdend gedrag. Tot nu toe werd Mores bestuurd door mensen die zelf werkzaam waren in die sectoren. Hamer adviseert het meldpunt ook voor een ander logo te kiezen, omdat het huidige logo lijkt op het logo van de NOS. Volgens de regeringscommissaris wordt met een ander beeldmerk de schijn van belangenverstrengeling voorkomen. Verder zou Mores moeten nadenken over een andere naam, omdat de huidige naam besmet is geraakt door de recente negatieve berichtgeving. Hamer benadrukt dat er met name over het aanpassen van de naam wel verdeeldheid leefde onder de mensen die ze sprak voor haar onderzoek, omdat het meldpunt als ‘Mores’ naamsbekendheid heeft opgebouwd. Janke Dekker, voormalig voorzitter van meldpunt Mores, staat volledig achter het advies van regeringscommissaris grensoverschrijdend gedrag Mariëtte Hamer om Mores te professionaliseren. Dat laat Richard Korver, de advocaat van Dekker, desgevraagd weten. Hamer, regeringscommissaris seksueel wangedrag, heeft aangekondigd dat ze in gesprek gaat met een aantal cultuurmakers om mee te denken over het maatschappelijke gesprek over seksueel overschrijdend gedrag. Hamer heeft de cultuurmakers van diverse achtergronden benaderd om het gesprek over seksueel gedrag te stimuleren en te leiden. “Het is hun vak om mensen te raken en in beweging te brengen”, aldus de regeringscommissaris. “Niet door de antwoorden te geven, maar door dilemma’s rondom seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksualiteit aan te snijden. Ze kunnen ieder op hun eigen manier een beeld schetsen van een cultuur waarin seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld niet voorkomt.”
De creatieve prestaties van makers en uitvoerend kunstenaars worden voortaan wettelijk beter beschermd. Minister Weerwind voor Rechtsbescherming en staatssecretaris Uslu voor Cultuur en Media hebben hiervoor de Wet auteurscontractenrecht uit 2015 aangescherpt. Dat meldt de Rijksoverheid op 26 april. Door de gewijzigde wet wordt de onderhandelingspositie van makers en uitvoerend kunstenaars (zoals bijvoorbeeld schrijvers, fotografen, componisten, muzikanten en acteurs) versterkt ten opzichte van hun exploitanten (producenten, omroepen en uitgevers). Om bijvoorbeeld het uitgeven van een boek mogelijk te maken, wordt door de auteur een contract afgesloten met een uitgever. In het contract kan bijvoorbeeld worden afgesproken dat het auteursrecht wordt overgedragen of dat voor de exploitatie toestemming wordt gegeven. Uit een evaluatie blijkt de maker vaak de zwakkere partij bij het verlenen van zo’n zogeheten exploitatiebevoegdheid. Daarom wordt de wet hierop aangepast. De wet maakt het mogelijk dat makers en uitvoerend kunstenaars over een eerlijke vergoeding voor het geven van een exploitatiebevoegdheid collectief kunnen onderhandelen. De maker of kunstenaar kan een contract opzeggen als de exploitant het werk of de uitvoering niet (meer) publiceert. Een bewijs van een wanprestatie hoeft niet meer aangetoond te worden. Exploitanten die publiek geld ontvangen, kunnen zich voortaan aansluiten bij een geschillencommissie. Als makers een conflict met een exploitant hebben kunnen ze via zo’n commissie op een laagdrempelige manier tot een oplossing komen. Filmmakers en uitvoerend kunstenaars zijn het eens om collectieve contractuele afspraken te maken met filmproducenten en exploitanten over een passende vergoeding voor video on demand. De eerlijke vergoeding moet in verhouding staan tot hoe vaak een filmwerk wordt gestreamd. De afspraken worden door de minister en staatssecretaris met wetgeving en beleid ondersteund. De ministerraad heeft ermee ingestemd het wetsvoorstel voor advies aan de Raad van State te sturen. De tekst van het wetsvoorstel en van het advies van de Raad van State worden openbaar bij indiening bij de Tweede Kamer.