Trends & Ontwikkelingen

Onlangs is er een nieuwe ronde van de Young Innovators van start gegaan. Met dit programma koppelt het College van Rijksbouwmeester en Rijksadviseurs (CRa) jonge, talentvolle vakgenoten aan grote ruimtelijke opgaven, zoals waterveiligheid, duurzame energietransitie, mobiliteit en gebiedsontwikkeling. Het CRa heeft zes ontwerpbureaus geselecteerd, die de komende maanden aan de slag gaan met opgaven van Gemeente Almere, Gemeente Haarlem, Gemeente Rotterdam, Topsector Energie i.s.m. RVO & Provincie Limburg, Waterschap Vallei & Veluwe, Dienst Justitiële Inrichtingen i.s.m. Rijksvastgoedbedrijf. De Rijksadviseurs staan de jonge ontwerpers bij in hun opdracht.

In volledige rust en in een kleine groep op je gemak naar kunst kijken. Op de tweede maandag van de maand kan dat in het Van Abbemuseum in Eindhoven bij Onvergetelijk Van Abbe. Speciaal voor mensen met dementie en hun mantelzorgers opent het museum de deuren voor een interactieve rondleiding. De tijd nemen en stilstaan- en zitten bij kunst, is altijd goed, maar bij Onvergetelijk Van Abbe is dat nog net iets meer aan de orde.

Het project draait al een heel wat jaren en vindt eens per maand plaats. We hebben het tijdens de rondleidingen niet over ziek zijn, het gaat echt over de kunst. Tijdens het programma ligt de focus op de creativiteit van mensen en niet op de ziekte. „We hebben het tijdens de rondleidingen eigenlijk niet over ziek zijn. Het gaat echt over de kunst. En we zeggen altijd: ‘Het hart wordt niet dement’”, deelt gastvrouw Mariëtte Vorwerk.

Het was een Boulevard met opnieuw zichtbaar meer jonk volk. Goed voor de gemiddelde leeftijd. Want ja, die lag volgens Dana Kibbelaar, een van de twee Boulevard-directeuren, lang boven de 50 jaar. Al een paar jaar is de inzet om een jonger publiek aan te trekken en dat begint nu zijn vruchten af te werpen. ,,Zonder dat het traditionele publiek wegblijft.’’ Sterker nog, de publieke activiteiten bij de populaire en prominente Tent Paars trekken jong én oud aan, dwars door elkaar heen. Kibbelaar: „We hebben het dit jaar nog structureler aangepakt, met specifieke programma’s zoals Tent Paars en Ik Maak Mee voor kinderen." 

John Boyne stond met zijn boek Earth op de longlist van de Polari Prize, een prijs voor LGBTQ+ literature uit het Verenigd Koninkrijk en Ierland. Dat was tegen het zere been van enkele schrijvers, want Boyne wordt door deze schrijvers gezien als anti-trans. Boyne ligt onder vuur sinds zijn boek My Brother’s Name Is Jessica en zijn steun voor J.K. Rowling die als het ultieme kwaad wordt gezien op dit gebied. Hij noemt zichzelf in een stuk ter ere van haar ook een fellow Terf (trans-exclusionary radical feminist).

Steeds meer schrijvers, in eerste instantie van de Polari Prize voor debuten, maar later ook schrijvers van de gewone Polari Prize besloten om hun boek terug te trekken voor deze prijs. Inmiddels hebben 16 van de 24 auteurs zich teruggetrokken, evenals twee juryleden.

De prijs van tickets voor de grote meerdaagse popfestivals is de afgelopen jaren flink gestegen – sneller ook dan de algemene inflatie. Het Kenniscentrum Vereniging van Evenementen Makers (VVEM) verzamelt alle cijfers van de Nederlandse concert- en festivalmarkt en adviseert aan de branche. Eén van hun adviezen aan festivalorganisatoren is: verhoog de ticketprijs om de stijgende kosten te dekken. Best Kept Secret-directeur Maurits Westerik vergelijkt een festival met een klein dorp: „Er is onderhoud nodig, vervoer, eten en drinken, festivaltenten, vergunningen aanvragen, dan terrein huren. Die kosten zijn allemaal gestegen, geen enkele kostenpost is gelijk gebleven.” Ook duurzaamheid speelt een rol, zegt hij: „Je wil duurzame keuzes maken, innoveren en iets goed doen, maar die keuzes zijn kostbaarder.”  

Volgens VVEM-secretaris Westermann is de grootste kostenpost voor festivals de personeelskosten: „Die zijn over de gehele branche met 46 procent gestegen ten opzichte van 2019.” Ook Bente Bollmann, hoofd marketing van MOJO – eigenaar van Lowlands, Pinkpop en Down The Rabbit Hole – noemt de stijgende personeelskosten als reden. Bollmann ziet daarnaast dat artiesten duurder geworden zijn: „Als je het economisch bekijkt is een artiest het schaarse goed en een artiest kan maar op één plek tegelijk zijn. De festivalcultuur is enorm aan het groeien, vooral in Azië en Amerika. De concurrentie wordt steeds heviger en dat heeft effect op de gages van artiesten.”

Op Decibel Outdoor werd dit weekend niet alleen maar gefeest. Het festival is ook het decor van testen naar circulaire wateroplossingen. Zo wordt water waar mee gedoucht is gebruikt om de wc’s door te spoelen en krijgt zelfs de urine nog een tweede bestemming. „Daar maken we uiteindelijk meststof van”, zegt Dennis Warmelink van Nijhuis Saur Industries. Dat is aan de bezoekerszijde van het festival. Maar ook backstage is te zien welke innovaties rondom waterbesparing, hergebruik en zuivering worden ingezet. Zoals een pilot van het zogeheten ‘grijs-water-systeem’. 

Het gebeuren is een collectief van het Ministerie van Infrastructuur & Waterstaat, de provincie Noord-Brabant, Brabant Water, waterschappen De Dommel en Brabantse Delta, Green Deal Circular Festivals, Decibel Outdoor en Awakenings. De samenwerking rondom circulaire waterketens begon vorig jaar op de Zwart Cross en krijgt na Decibel navolging bij onder meer SAIL in Amsterdam en festival DGTL.

Het is een zomertraditie op zichzelf: concerten in openluchttheaters. Nederland kent zo’n veertig van dit soort podia, veelal in een bosrijke omgeving. Zoals het 77 jaar oude Caprera in Bloemendaal. „Er werd zand weggehaald voor de wederopbouw. Die kuil is nu het theater.”

Concerten in openluchttheaters zijn ’s zomers populair, zowel bij bezoekers als bij artiesten. Artiesten vinden het aantrekkelijk omdat ze er iets anders kunnen doen dan in een popzaal. Sinds enkele jaren zijn de bostheaters zo geliefd bij artiesten dat ze er zelfs tournees langs maken, bijvoorbeeld langs Ommen, Lochem, Valkenburg, Amstelveen. 

I-Meet dreigt aan het einde van het jaar te verdwijnen. Het jeugd- en jongerencentrum organiseert activiteiten voor kinderen in Heeswijk-Dinther. Maar een tekort aan vrijwilligers lijkt, als er in de tussentijd niets verandert, daar een einde aan te maken. De huidige vrijwilligers van I-Meet stoppen aan het einde van het jaar. Daardoor zijn er vooralsnog te weinig vrijwilligers om de jeugdactiviteiten in het cultureel centrum Servaes aan het Raadhuisplein door te laten gaan. Denk aan onder meer knutselen, bingo en keramiek verven.

 Jaarlijks kent Stichting KLEIO uit Breda het Stipendium 01 toe aan een kunstenaar die op bijzondere wijze actief is in de stad. Het Stipendium, dat bestaat uit een geldbedrag en een kunstwerk, wordt sinds 2022 elk jaar uitgereikt. Dit jaar neemt kunstenaar Iris Bouwmeester het stokje over van Bo Stokkermans, die vorig jaar de prijs won. Op 12 september 2025 neemt Bouwmeester het Stipendium in ontvangst tijdens de opening van haar tentoonstelling A Spell for Creation in Stedelijk Museum Breda. Het Stipendium bestaat uit een geldbedrag van € 5.000,00 en een sculptuur van de Bredase beeldhouwer Felix van Breugel. 

Het is een landelijk bekend fenomeen: muzikanten die optreden op poppodia houden onderaan de streep te weinig over. Tegelijkertijd zuchten de poppodia onder stijgende kosten, waardoor het ook moeilijker wordt om die faire vergoeding te betalen. Unisono luiden ze de alarmbel. En allebei hebben ze via hun belangengroep ook laten uitrekenen hoe precair hun situatie precies is.